hh - hikhasi.eus alea.pdf · MICHAEL APPLE •ESPERIENTZIA: ... Ostadarraren hotsaz liburuaren...

hik hasihh

G A I A : H E Z K U N T Z A B E R R I Z T A P E NP R O I E K T U A K • E L K A R R I Z K E T A :M I C H A E L A P P L E • E S P E R I E N T Z I A :L A N B I D E H E Z I K E T A • E K A R P E N A :E S K O R I A T Z A K O I R A K A S L E E S K O L A •

59500 pezeta / 20 libera • 2001eko EKAINA euskal heziketarako aldizkaria

NNOOBBEEDDAADDEEAA

Aschero musika sistemaEuskal abestiak sistema berrian

59. zenbakia. 2001.eko ekaina ❘ hik hasi ❘ ‚‚‚3

5 editoriala

6 kronika

8 gaiaKARMELE ALZUETA SARIAhezkuntza berriztapen proiektuentzat Imanol Iraola irakaslea eta ikerlaria

14 elkarrizketa

MICHAEL APPLE20 esperientziaLanbide eskolen elkartrukeak Elgoibar BH Institutua eta Erromako Carlo Cattaneo

22 ekarpenaEskoriatzako Irakasle Eskola Maite Garcia

25 ekarpenahik hasi Udako TopaketakHainbat ikastarori buruzko ingormazio gehiago

28 nobedadeaAschero musika sistema “Ostadarraren hotsaz” liburuan

30 nobedadeaIdafe: autoerrealizazio bidean Balioak lantzeko programa

35 berriak

39 teoriakDavid HamiltonBenjamin Zufiaurre

Argitaratzailea:XANGORINErrekalde hiribidea, 59. Aguila eraikina, 1. solairua. 20018 DONOSTIA GIPUZKOA. Tel: 943/ 37.14.08

Fax: 943/ 37.21.54. Posta Elektronikoa: [email protected]; Lege Gordailua: SS-1001/95. ISSN: 1135-4690 Koordinatzailea:Joxe Mari Auzmendi Erredakzioburua:Ainhoa Azpiroz Erredakzio batzordea:Itziar Barriola, Mikel Estonba, Arantxa Goiburu, Mari Karmen Irastorza, Kristina Mardaraz, Josi Oiarbide, Fito Ro-driguez, Maite Saenz, Xabier Sarasua eta Arantxa Urbe. Aholkulkariak:Imanol Agirre, Abel Ariznabarreta, Bego a Bilbao, Mariam Bilbatua, Xabier Isasi, Irene Lo-pez-Go i, Izaskun Madariaga, Kepa Perez Urraza, Lore Erriondo, Idoia Fernandez, Amaia Vazquez, Lontxo Oihartzabal, Juanjo Ota o eta Pruden Sudupe.Diseinua:TRAM¥Graf!kmaketazio, aurreinpresioa:Gaizka Ibeas.Inprimategia:ANtzA S.A.L.Azaleko irudia: Ostadarraren hotsaz liburuaren aurkezpena (hik hasi).

Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak Onetsia 2001/VI/11. Kopurua: 3.500 alehik hasiko artikuluez edonon eta edonoiz balia zaitezke. Kasu horietan iturria aipatzea eskertuko genizuke.hik hasik ez ditu bere gain hartzen bertan plazaratutako iritziak ezta bat etorri ere derrigorki haiekin.

aurkibidea8

gaia

KARMELE ALZUETA SARIAHezkuntza Berriztapen Proiektueie ematen zaiensaria da. Iaz Urretxuko Joxe Mari Iparragirre ins-titutuak jaso zuen Cotton Lantegia proiektuaga-

tik.

HEZKUNTZA, UNIBERTSITATE ETA IKERKETA SAILA

DEPARTAMENTO DE EDUCACION,UNIVERSIDADES E INVESTIGACION

1144elkarrizketa

MICHAEL APPLEEEBBetako Wisconsin Unibertsitateko irakasle

honek Paulo Freiren ideiak eta ekarpenak gogo-

rarazten dizkigu


editoriala

Aurrerantzean euskal ikasleek,eta Heziketa Berezian ari diren ikas-leek bereziki, musika ikasteko siste-ma berria erabili ahal izango dute.Aschero musika metodoa irakurke-ta-idazketa kode berri batekin egin-dako ariketekin, eta abesti herrikoie-kin osatutako metodoa da. Musikasistema honetan oinarritutako gara-pen teoriko eta praktiko hau, JoseRamon Vitoriak, Mondragon Uni-bertsitateko irakasleak eta ArrasateMusikaleko kideak, Aschero argen-tinarraren musika sistema egokitu e-ta moldatzen egin duen lan eskerga-ren eta zenbait urtetako hausnarke-taren ondorioa da.

Bertan, euskal abestiak sistemahorretara egokitzeaz gain, Ascherokasmatutako sistemaren metodologiasistematizatu eta sistemaren irakas-pena zehaztu du haurrengan eragin-

korragoa izan dadin. Eta hor daude bere lanaren emai-

tzak. Down sindromea duten haur e-ta gazteak “Hara nun diran” gisakoeuskal tradizioko abesti ederrak jo-tzen ikusi ditugu, eta hunkitu egingaitu.

Hezkuntza sistemaren parte ga-rrantzitsua izanik ere, askotan es-kaintzen dugun hezkuntza moldeazurrun geratzen zaizkigunei musikazgozatzeko eta artea sortzeko aukerazabaldu die. Bestalde, sistema ho-nen hartzaile zuzenak diren haur etagazte horien iritziak eta sentipenakoso kontuan izan ditu eta haien ekar-penez taxutu du sistema.

Hainbeste maitasunez eta senti-beratasunez eginiko lanak irakaspe-nik ere badu gu guztiontzat. Sarritanesaten da jada guztia deskubritutadagoela, eta indar kontaezina agor-

Aschero sistema euskal curriculumerako ekarpena

Lan honekin bide

berriak eraiki eta

musika adierazpena-

ren didaktikarako

formula alternatiboak

planteatu nahi dira

tzen da ideia jenialen bila.Anartean, euskal curriculuma hi-

tzetik hortzera darabilkigun hone-tan, zenbait jende galdetzen hasia dazer ote den hori eta nola arraio etanork egin behar ote duen. Jose Ra-mon Vitoriaren gisako ekarpenakeuskal curriculumaren eraikuntzanaurrerapausoak dira, eta gure abu-ruz hori da bidea; dauden beharrakantzeman, jada tresnak edo baliabi-deak baldin badaude gure behar etakulturara egokitu eta ez badaudesortu.

Zorionak Jose Ramon urrats horibi norabideetan eman duzulako: bi-tarteko eta proposamen premia be-rezia duen ikasle taldeari zuzendudiozulako eta euskal curriculuma-ren eraiketan urrats handia ematenlagundu diguzulako, bejondeizula!

ekaina

6 ❘ hik hasi ❘59. zenbakia. 2001.eko ekaina

kronikaEuskararen inguruko

aferak hor darrai Nafarroan

Hilabete mugitua izan da Nafarroaneuskarazko irakaskuntzarentzat. Nafa-rroako Gobernua hartzen ari den neu-rriak ikusita, eta prestatzen ari den de-kretuak aurreikusita, irakasle zein gu-rasoak mobilizatu egin dira. Euskaraz-ko irakaskuntza publikoan bi ordukolanuztea egin zuten irakasleek ELA, EI-LAS eta LAB sindikatuek deituta. 1.250irakasletatik 1.100 inguruk egin zutenlanuztea. A eta G ereduetako 400 bat i-rakaslek ere bat egin zuten geldialdia-rekin eta ikastoletako irakasleen%90ak ere bai.

Lanuztearekin bi gauza nabarmen-du nahi izan zituzten. Bata, ezer ofizialaizan baino lehen kalera ateratzea era-bat logikoa dela. Eta bestea, Gober-nuak uda garaia aprobetxatuko duela i-rakaskuntzako dekretua edo dekre-tuak ateratzeko.

Horregatik, horren aurrean mobili-zatzea ederki justifikatua dagoela adi-tzera eman zuten deialdia egin zutensindikatuek. Era berean, hemendik au-

rrera erne jarraitzeko beharra azpima-rratu zuten.

Langileez gain, guraso eta ikasleakere kalera atera ziren . Sortzen-Ikasba-tuz eta Euskal Adarrak egindako deial-diak erantzun zabala jaso zuen. Euskalirakaskuntza eta euskaraz ikasteko es-kubidea aldarrikatu zituzten. Modu be-rean, unibertsitate publikoan euska-razko ikasketak eskaintzeko premiaazpimarratu zuten.

Hauek ere Gobernua prestatzen ariden dekretuak izan dezakeen eraginanabarmendu zuten, min handia egindiezaiokeelako D ereduko haurren ga-rapenari. Izan ere, beste gauzen artean,ez zaio inolako bermerik ikusten.

Dekretua atera bitartean, hainbatneurri hartu eta aurrera eramaten ari daGobernua. Horien artean testugintzaridagokiona. Otsailean Nafarroako Go-bernuak deialdi publikoa egin zuengaztelaniazko liburuak euskaratzekodiru laguntza eman ahal izateko. Garaihartan Elkarlanean eta Ereinek adierazizuten ez zituztela euren materialak al-datuko. Hortaz, Anaya, Edebe, Santilla-na eta VicenVives argitaletxeei banatu-ko zaie diru laguntza. Itzulpenak eta e-gokitzapenak Nafar Gobernuaren iriz-pideen arabera eginen dira.

Dena dela, ikusteke dago zenbate-rainoko kontrola ezarriko duen Gober-nuak ikastetxeetan erabiltzen diren tes-tu liburuak zein diren jakiteko. Izan ere,ikasmateriala aukeratzeko katedra as-katasuna dago tartean.

B a t z u e i a i t z a k i a r i k e z z a i e f a l t a e u s k a r a z

Diwan eskolek eta FrantziakoGobernuak hitzarmena sinatudute. Horrekin Diwan eskolak

sistema publikoan integratzekourratsa eman da.

Bretainiako eskola horiek1977an sortu ziren. Egun

2.500 ikasle baino gehiagobiltzen dira Lehen Mailako 30eskola, Bigarren Hezkuntzako

lau eskola eta lizeo batenartean. Ikastetxe hauetanbretoieraren irakaskuntza

intentsiboa da, Bretaniakoeskola publiko eta pribatuetan

ez bezala. Hauek elebidunakdira eta bi hizkuntzak neurri

berean ikasten dira.Mugimendu bretainiarrak behin

baino gehiagotan salatu duazken urteotan bretoierazko

irakaskuntzak bizi duen egoerazaila: eskola eta azpiegitura

arazoak dituzte, irakasle faltaeta estatutuen prekarietatea.

Hezkuntza Ministerioarekinsinatutako hitzarmenaren

ondotik, Diwan eskolakestatutu publiko batek

arautuko ditu aurrerantzean.Horrez gain, irakasle berrien

heziketa, materialpedagogikoaren finantzazioa

eta irakasleen soldatakHezkuntza Ministerioareneskuetan geldituko dira.


z k o i r a k a s k u n t z a n a t z e r a p a u s o a k e m a t e k o

Lanbide Heziketa alda-tzeko ahalegina datorMadrildik

Pilar del Castillo Madrilgo Gober-nuko Hezkuntza ministroak bilera e-gin zuen erkidegoetako Hezkuntza or-dezkariekin Lanbide Heziketaren legeaurreproiektua aurkezteko. Inaxio O-liveri Eusko Jaurlaritzako Hezkuntzasailburua planteamenduaren aurka a-gertu zen, eta Nafarroako ordezkaria,aldiz, alde. Inaxio Oliveriren esanetan,“atzerakoia eta zentralista da lege au-rreproiektua, eta Jaurlaritzak ez dumartxan jarriko dagoen bezala”.

Oliverik gogoratu zuen Eusko Jaur-laritzak Lanbide Heziketaren Planamartxan jarria duela sindikatuekin a-dostu ondoren, eta horrekin jarraitukodutela. “Lege aurreproiektuak plan ba-

Udaleku Elkartearen lanakaurrera jarraitzen du, oztopoakgaindituz. Iazko azaroan450.000 liberako (11,263milioi pezeta) zorra zuen etahorri buelta ematea lortu du.Defizit hura zela-eta, elkarteaia desagertzear egon zen,baina gauzak aldarte hobeandaude orain. Boterepublikoekin egin dituztenbilera eta lanen ondoriozpauso bat aitzina eman dute.Izan ere, gutunak bidalidituzte Hegoaldeko 522herriko etxeetara etaIparraldeko 233tara.Hegoaldetik 160.000 libera (4milioi pezeta) eskuratudituzte, eta Iparraldetik deusez. Hortik ondorioztatzen daIparraldeko haurrek erabiltzenduten egituraren %80Hegoaldeko diruz finantzatzendela. Udalekuko kideak ezziren ados gelditu Iparraldeanjasotako erantzunarekin, etazenbait herritako instituzioekinnegoziatzen ari dira, hangohaurrek Udalekurenproiektuetan parte hartzenbaitute.Bestalde, Udalbiltzarenlaguntza ere jaso zuen, bainahura ez zen zorra kitatzeko,2001. urteko proiektuakordaintzeko baizik.Udari begira jarrita, UdalekukInternet ikastaldiak emanenditu Arberatze, Baiona etaHendaian. Brasilgo perkusioa,antzerkia eta itsas belaikasteko aukera ere izanenda. Eta horrez gain, Goizuetanzenbait egunetarako egonaldibat antolatu du euskarahutsean.

Logikaren oinarrizko arauak haurtzaroan jaso-tzen dira, ez , eta , edo , bada gutxienezbat , oro partikula logikoak erabiltzen ikastenduguneanW. V. Quine

kar bat ezarri nahi du erkidego guztien-tzat, bakoitzaren ahalmena kontuanhartu gabe”.

Eta halaxe adierazi zuen Pilar delCastillok ere: “Funtsezkoa da Espainiaosoan Lanbide Heziketa bakarra ego-tea. Nazionala izan behar du, Espainia-ko merkatu bakar eta irekiaren errefe-rente gisa”.

Eusko Jaurlaritza orain martxan da-goen Lanbide Heziketarekin gusturadagoen bitartean, EAEko biztanleengehiengoa ere kontent dago hezkun-tzaren kalitatearekin. Eusko Jaurlari-tzako Lehendakaritzak Araba, Bizkaiaeta Gipuzkoan egindako azterketa so-ziologikoaren arabera, %62k uste dueskaintzen den hezkuntzaren kalitateaona dela, eta %12k oso ona. Iritzi txarradutenak askoz gutxiago dira: %1k diooso gaizki dagoela, eta %4k gaizki da-goela. Erdipurdika dagoela diotenak%16 dira.

Inkestaren bigarren atalean EAEkohezkuntza sistema Espainiakoarekinalderatzen da. Emaitzetan bi iritzi na-barmendu dira. Batetik, %39k eran-tzun du bien artean alderik ez dagoela.Bestetik, %31k esan du Araba, Bizkaiaeta Gipuzkoakoa hobeto dagoela. Etaokerrago dagoela uste dutenak %3 i-zan dira. Dena dela, euskaldunen%41k uste dute bertakoa hobea dela, e-ta erdaldunen artean, ordea, %21k ba-karrik uste du hori.


GAIAKarmele Alzueta sariahezkuntza berriztapen proiektuentzat


EAEko Hezkuntza Sailakurtero Karmele Alzueta sariaematen du. Unibertsitatezkanpoko ikastetxeetan gara-tutako Berriztapen Proiek-tuetarako saria da berau. I-kastetxeetan garatzen direnberriztapen eta proiektueibultzada handiagoa emannahian sortu zen saria. Aldiberean, ikastetxeetako anto-laketa eta koordinazio kalita-tea areagotzeko egiten den a-halegina ere saritzen du.1999-2000 ikasturteko sariaUrretxuko Joxe Mari Iparragi-rre BHIak jaso zuen CottonLantegia proiektuagatik.

G

11999999--22000000 iikkaassttuurrtteekkoohheezzkkuunnttzzaa bbeerrrriizzttaappeennpprrooiieekkttuuaa

Maiatzean jaso zuten UrretxukoJoxe Mari Iparragirre BHIkoek Kar-mele Alzueta saria, 2.500.000 pezeta-koa (100.000 liberakoa). Aurkeztuta-ko Berriztapen Proiektuen artean Co-tton Lantegia izenekoa iruditu zi-tzaion saria jasotzeko egokiena Hau-taketa Batzordeari. Batzordea horibost kidek osatzen dute: HezkuntzaBerriztatzeko zuzendariak, Batxiler-goko ikuskari koordinatzaileak, lu-rralde bakoitzeko PAT bateko zuzen-dariak, Hezkuntza Berriztatzeko Zu-zendaritzako ordezkari batek eta Pe-dagogia Berriztapen Zerbitzuko tek-nikari batek. Ikasturtean zehar garatueta praktikan jarri diren proiektuak sa-ritzen dira deialdi honetan, eta CottonLantegia iaz landu zuten Joxe Mari I-parragirre institutuan.

Ikasturte osoko proiektua izan zeneta 4. DBHko ikasleak izan ziren pro-tagonista Imanol Iraola irakaslearengidaritzapean. Irakaskuntzako berri-kuntza proiektu honek berdintasuna-ren kontzeptua lantzen du zeharlerrogisa. Cotton izeneko lantegi bateankokatzen da eta emakumeen egoera,eskubideak eta generoen arteko ber-dintasuna lantzeko bide ematen du.Hori guztia antzerki baten bidez adie-razten da.

Antzezlanean ohiko lantegi bate-ko bizipenak ikusten dira: nagusiakgaiztoak eta zakarrak dira, langileekmakinen menpean egiten dute lan, la-

na katean egiten da, ordutegi oso zo-rrotza daukate, ez dago langileen hi-tzarmenik ez eskubiderik… Gaur e-gun ez dago horrelako lantegirik, al-daketa teknologikoak gertatu dira, i-txuraz behintzat lan baldintzak hobe-tu egin dira, nagusiek agindu ordezlan taldeak dinamizatzen dituzte…Dena dela, antzezlan honetan lehen-go lantegi tradizionala agertzen da,betiko nagusi matxista duen lantegia.Horrekin, antzezpena hausnarketara-ko bidea irekitzen saiatzen da. Abia-puntua errealitate sozial tradizionalada, baina heziketa epe ertain eta luze-rako inbertsioa denez, ikasleek ema-kumeak lan munduan jasaten duendiskriminazioaz kontzientzia hartubehar dute, eta horretarako balio duproiektu honek.

Lanaren asmo nagusia Cotton Lan-tegian zer gertatu zen adieraztea da,baina mezua gaurkoturik eta emaku-meek lantegietan dituzten arazoak etalan baldintzak azalduz. Ikasleen ara-zo horren aurrean duten jarrera azter-tu eta modu artitistikoz erantzuna a-dierazi nahi da. Giza eskubideak etahezkidetza lantzeko aukera ematendu.

Proiektuaren nondik-nora-koa

Proiektua antzerkiaren bidez gau-zatu zuten Iparragirre institutuko i-kasleek iaz. Halaber, taula gainera igo


idazlan bat egin zuten eta istorioaren ko-kapena zehaztu zitzaien; hots, martxoa-ren 8an EEBBetako lantegi batean nagu-siak barruan bildu ziren emakumeak e-rre zituen eta hori zen abiapuntua. Hor-tik aurrerakoa ikasle bakoitzak asmatuzuen. Horrela burutu zuten idazlana, etaondoren gidoi bihurtu zuten.

Hizkuntza idatziaren ondoren, a-hozko hizkuntza lantzen hasi zirenentseguak eginez, eta noski, gorputzespresioa ere landu zuten. “Alderdihori ere oso garrantzitsua da. Nera-beak beren gorputza ezagutzen aridiren adin honetan gorputz espresio-ak beren gatazka fisiko eta psikologi-koak kanporatzen laguntzen diete e-ta oso aberatsa da” dio Iraolak. Eraberean, dekoratu guztia ere ikasleekatondu zuten Plastikako irakaslearenlaguntzaz.

Heziketa Bereziko ikasleek muralbat eta antzerkiaren kartela egin zituz-ten. “Oso garrantzitsua da beraiek e-re zerbait aportatzea, taldean inte-gratzea, baina eraginkortasunez”.

Azkenik, dena prestatu ondoren,ikasleek antzezlana taularatu zuten,lehendabizi herrian bertan, Urretxun,eta gero Errenterian. “Izan ere, Erren-teriako Zamalbide institutuan egonnintzen ni iaz eta harremanak bage-nituen. Horrela, han ere antzeztu ge-nuen. Eta ez hori bakarrik, hango i-kasleek prestatu zuten aretoa, eta ira-gartzeko txartela ere bai. Beraz,haiek ere proiektuan parte hartu zu-tela esan genezake”.

Proiektuaren helburuakBerriztapen Pedagogikoko saria

jaso duen proiektu honek helburuhauek ditu:

- Gaur egungo ikuspegitik une his-toriko honen balorazioa eta azterketaegitea; martxoaren 8an zer gertatuzen, zergatik, ondorio historioak etagaur egun egon diren aldaketak balo-ratzea modu kritikoan.

- Giza eskubideen aldarrikapenaeskolan zabaltzea, emakumearen e-goera historikoa lan munduan azter-tzea eta adibide gisa erabiltzea.

- Ekintza praktiko baten bidezhezkidetzaren balioak indartzea, an-

eta antzeztu ahal izateko, aurretikhainbat arlo jorratu eta ikasi zituzten i-kasturtean zehar. Imanol Iraola ira-kasleak azaldu digun bezala, proiek-tua diziplinartekoa da, hots, arlo batbaino gehiago ukitzen ditu: hizkun-tza, arte hezkuntza, bertsolaritza, he-ziketa berezia, historia, orientazioa…“Ezaugarri horrek proiektua aberas-tu egiten du, hainbat elementu lan-tzen direlako: estetikoak, historikoak,psikopedagogikoak, etikoak, teknolo-gikoak…”.

Lanaren lehenengo zatia lan mun-dua aztertzea izan zela dio proiektua-ren koordinatzaileak. “Industri Iraul-tzatik hasi eta XX. mendearen erdiraarte aztertu genuen. Ikasleek azterke-ta historiko bat egin zuten lantegia,makina eta nagusien eta langileenarteko dialektika oinarritzat hartzendituen sistema produktiboaren gai-nean. Beren inguruneko datu estatis-tikoak aztertu zituzten EUSTATen da-tuak eta egunkarietako artikuluak e-rabiliz. Datuetan, adibidez, ikusi zu-ten lan munduan emakumeen pre-karietatea handiagoa zela. Beraienbailaran, Urola bailaran, LanbideHeziketa egindako mutilak ez zeu-den langabezian, eta adin eta ikaske-ta bereko nesken kasuan ez zen ho-rrelakorik gertatzen. Datu horiekguztiak institutuko Orientazio de-partamentuan alderatzen zituzten.Era berean, departamentu horretakoirakasleek neskak heziketa ziklo ho-riek ikasteko animatzen zituzten”.

Lan horrekin emakumearen lan e-goera zein zen ikusi zuten eta hainbatgai eztabaidatu zituzten: emakumeaeta hilekoa, amatasuna, sexu jazarpe-nak, ustezko berdintasuna, goi kar-guetako gizonezko eta emakumezko-en kopurua, emakumeak eredu ba-tzuetara duen egokitu beharra…

Hori guztia landu ondoren, ikasle-ek antzerkiaren gidoia egin zuten bi i-deiatan oinarriturik: emakumearen e-goera lan munduan eta martxoaren8ko gertaera historikoa. Gidoia Eus-karako eta Gaztelaniako klaseetan e-gin zuten. Horretarako, lehendabizi,

”Ikasleek ema-kumeak lan mun-

duan jasatenduen diskrimina-

zioaz kontzientziahartu behar dute,

eta horretarakobalio du proiektu

honek”


G GAIAKarmele Alzueta sariaberriztapen proiektuentzat

tzer-kia izanikbalio hori indartzeko tresna.

- Arazo etiko eta sozialak modu ar-tistikoan adieraztea.

- Giza proiektu batean teknologia-ren erabilpena jorratzea.

- DBH 4. mailako neskak ziklo tek-nologikoetan matrikulatzeko anima-tzea.

- Dokumentazioaren irakurketakritikoa egitea.

- Dokumentazioaren hainbat len-goaia ezagutzea eta erabiltzea: testuhistorikoak, datu estatistikoak eta do-kumentazio espezializatua (zuzenbi-dea, administrazioko erakundeena,alderdi politikoena, sindikatuena,GKEena…).

- Teknologia Berrien erabilpena e-zagutzea proiektuarekin lotuz: Inter-neteko dokumentazioa, ordenagai-luz egindako diseinu grafikoa, bide-oa, agertokiaren argiztapena eta soi-nua, pintura akrilikoak eta abar.

- Institutua bera ingurune soziale-ra irekitzea proiektua erakutsiz eta iri-tzi berriekin proiektua bera aberas-tuz. Horretarako, kontuan hartuko di-

ra administrazioko erakundeak, Ema-kunde, udalak, sindikatua, GKEak,gurasoak, proiektuan zuzenean partehartzen ez dute irakasleak…

Balorazio positiboaProiektua bukatu ostean, iazko i-

kasturte amaieran balorazio positiboaegin zuten Joxe Mari Iparragirre insti-tutuan. Ikasleak oso pozik gelditu zi-ren eta irakasleak ere bai. Era berean,ikastetxearentzat ere pozgarria izanzen Karmele Alzueta saria jasotzea.

Hiru alderdi nagusi baloratu zituz-tela azaldu digu Iraolak. “Alde batetik,lan munduan eta lantegietan ema-kumearen egoeraz ikasleek zer zeki-ten eta proiektuaren ondoren zer da-kiten. Bestetik, ikasleek zer ahalmen


lortu dituzten sentimenduak adie-razteko eta hori plastikaren bidez a-zaltzeko. Eta azkenik, emakumeenkasu zehatza aztertu ondoren, gizaeskubideek duten garrantzia barne-ratzen duten ala ez”.

Atera duten ondorio garrantzi-tsuena da ikasleek proiektua bere e-gin zutela, emakumearen lan mundu-ko arazoak ulertu zituztela eta antzer-kiaren laguntzaz hori salatu zutela.Gainera, beraien lana ez zen eskolaramugatua gelditu, antzezlanaren bitar-tez jendeari eskaini baitzioten, hots,gizarteratu egin zuten. “Talde honeta-ko ikasleek kontzeptuak eta edukiakbarneratzea lortu zuten, eta gai ho-rren inguruan sentsibilizatu egin zi-ren. Ikasle horietako bat lantegi bate-ra joaten bada eta lankide batek ema-kume izateagatik soldata baxuagoaduela ikusten badu edo amatasuna-rekin arazoak dituela, ziur ez zaiolaoharkabean pasako eskubide zapal-keta hori”.

Horrez gain, Iraolaren iritziz, ikas-leak konturatu ziren gizarteak eskubi-deak ez dituela oparitzen, baizik eta

kontzientziatuta gaudenean lortzendirela eskubide horiek. “Eskubideakdefendatu eta eskatu egin behar dira.Badirudi gizarte ongizatean bizi ga-relako dena zerutik iritsiko zaielapentsatzen dutela ikasleek, eta ez dahala. Bizitzan lana egin behar dazerbait lortzeko, eta eskubideekin eregauza bera. Nire ustez, alderdi horre-tatik oso garrantzitsua da horrelakoproiektu bat egitea, horretaz kontu-ratzeko balio duelako”.

Era berean, azpimarratzekoa da i-kasleek talde lana egin zutela, eta ho-rri eman zitzaiola garrantzia, eta ez ohibezala azterketei. “Emaitza akade-mikoak alde batera utzi eta ikaslee-kin arlo pertsonala lantzea oso abe-rasgarria eta atsegina izan da”.

Baina benetako ebaluaketaproiektua bukatu ondoren hasi zeladio Iraolak, eta orain jarraitu behar de-la. “Benetako ikerketa lana ondorenegin behar da, hots, hausnartu, beha-rrezkoak diren aldaketak egin, insti-tutuan jarraitzen duten ikasleek hez-kidetzari buruz duten jarrera beha-tu, proiektu hau edo antzekoak au-rrera ateratzeko dauden zailtasunakikusi, eskola bera horrelako egoereta-ra nola egokitu behar den aztertu…”

Irakasleek ere ikasi duteIkasleek hainbat gauza ikasi dituz-

tela eta helburuak bete zirela komen-tatzen digu Iraolak, baina irakasleen-tzat ere baliagarria eta aberatsa izanzen. “Irakasle talde bat egon ginenproiektuan inplikatuta, bakarrik e-zin baita horrelakorik aurrera atera.Kasu honetan, gainera, irakasleonprestakuntza ikastaroetan hezkide-tzako ikastaro bat antolatu genuenhainbat gai landu genituelarik: se-xua, generoa, identitatea, ezkutukocurriculuma, orientazioa eta abar”.

Garrantzitsue-na da ikasleekproiektua bereegin zutela


G

Cotton Lantegia proiektuaa da,baina ikerketa baten barruan kokatu-rik dagoela esan genezake. Izan ere,haren koordinatzaile Imanol Iraola te-sirako ikerketa egiten ari da eta horrenbarruan kokatu zuen proiektua.

Tesian espazioa eta didaktika uztar-tu ditu, betidanik bere gustuko izan di-ren bi gaiak. Historia eta Geografia ikas-ketak egin ondoren, Arkitekturako Fa-kultatean egin zituen doktoradutzakurtsoak eta espazioa izan zen hautatu-tako gaia. Berak aitortzen duenez ia-iaobsesioa izan da espazioa ikertzea, etaespazio horren barruan Euskal Herrianhainbesteko eragina eduki duen lante-gia ikertu du. Espazioaren ikerketa horibere lanbidearekin lotu nahi izan du,hots, didaktikarekin. Horrela, bere e-guneroko ekintza profesionala eta i-kertzeko ilusio bilduz “Gipuzkoako in-dustria ondarea eta hezkuntzarakotailer proposamenak” tesia prestatzendihardu.

Jarduera horretan Cotton Lantegiaproiektuaz baliatu da ikerketa egite-ko. Lantegi mundua ikertu eta hori i-kasleei erakutsi die. “Proiektuak ikas-leekin lehen aipatutako guztia lan-tzeko balio izan du, eta horrez gain,tesiaren ikuspuntutik espazio horre-tan zer sentimendu eta sentsazio sor-tzen diren jakiteko balio dit. Orduan,bi alderdi daude: bata ikasleari zer-bait esplikatzea, eta bestea hor zerprozesu psikologiko dauden ikustea.Eta hori da nik tesirako aztertu nahidudana” esan digu Imanol Iraolak.

Bere jardunean irakasle eta iker-tzaile lana uztartzen dituela esan dai-teke, beraz. Haatik, uztarketa zaila de-la dio, ikertzaile jarduera aurrera era-mateko laguntza handirik ez baita ja-sotzen. “Ikertzaile bezala umezurtzsentitzen naiz. Ikertzaile lana beharden bezala egiteko diru iturririk etaazpiegiturarik gabe nago, eta nire e-goera berean irakasle ugari dago.Gainera, bitarteko irakasleen egoeraare eta okerragoa da; urtetik urtera i-kastetxez aldatzen baikara eta ho-rrek azpiegitura arazoak sortzen bai-

tizkigu, besteak beste. Adibidez, Co-tton Lantegia proiektuarekin JoxeMari Iparragirre institutuak 2,5 mi-lioi pezeta irabazi zituen. Ni, aldiz,aurten Beasaingo Txindoki-Alkarta-suna BHIn nago eta nire etxean ja-rraitzen dut ikerketarekin”.

Irakaskuntzan ikertzen ari direnekzailtasun handiak dituztela garbi da-go. Unibertsitateko irakasleak horre-tan jardutea normala eta logikoa ikus-ten dugu, baina beste irakasleak ez.Badirudi ez dutela ikertzen, eta ez dahorrela. Irakasle ugari dago bai Biga-rren Hezkuntzan eta bai Lehen Hez-kuntzan ikerketak eta berrikuntzak e-giteko gogoz, eta ez dute behar adina-ko laguntzarik jasotzen.

Horrez gain, bada beste arazo batere: ikerketa horien ostean sortzen di-ren proiektuak ezkutuan gelditzen di-rela, ez direla zabaltzen eta gizartera-tzen. Eta hori irakasleen artean dago-en ohitura faltagatik da. “Hemen ohi-tura gutxi daukagu proiektuak za-baltzeko. Egiten dira eta azkeneanbirziklatzeko ontzietan bukatzen du-te. Hori da katalanekin daukagunezberdintasuna. Haiek proiektuak e-gin eta ebaluatu ondoren ezagutzeraematen dituzte, eta hori da guri faltazaiguna” gaineratzen du Iraolak.

Saiakera hori egitearen aldekoa daIraola, hots, proiektuak ondo balora-tu eta gizarteari aurkeztearen alde-koa. “Eskola gizartearen barruan u-lertu behar dugu eta gizarteak jakinegin behar du zer gauza egiten direneskolan, zertarako… Ikasleak gero gi-zarteratu egiten dira eta gizarteratzeprozesu hori nola egiten dugun azal-du behar diogu gizarteari”.

GAIAKarmele Alzueta sariaberriztapen proiektuentzat

“Ikertzaile beza-la umezurtz senti-tzen naiz. Ikertzai-le lana behar denbezala egiteko di-ru iturririk eta az-piegiturarik gabenago, eta nire ego-era berean irakas-le ugari dago”

Proiektua baino gehiago da, ikerketa da

michaelappleEEBBtako WisconsinUnibertsitateko irakaslea E

Hezkuntza historia artifizialbatean oinarritzen da, ez baitituaitortzen izan diren zapalkuntzahistoriak


Iazko irailean Evorako Uni-bertsitatean (Portugal) PauloFreireri buruzko nazioartekokongresua burutu zen. Hain-bat hizlariren hitzaldiak en-tzuteko parada izan zen, guz-tiek Paulo Freireren pentsa-mendua izan zutelarik hizpidegutxi edo gehiago. Horietakobat Michael Apple izan zen.EEBBetako Wisconsin Uni-bertsitateko irakasle honekhezkuntza eta boterearen ar-teko harremana sakonki az-tertu du eta mundu osoan eza-guna den Education and Po-wer (1985) izenburuko lan os-petsuaren egilea dugu. Horrezgain, ezkutuko curriculuma-ren esanahiak ere aztertu etateorizatu ditu. Gaur egun hez-kuntzaren soziologia kritiko-aren buruetako bat dela azpi-marratu behar dugu. Gaztela-niaz zein frantsesez berehainbat lan aurki ditzakegu,besteak beste, Ideologia etacurriculuma (1986), Politikakulturala eta hezkuntza(1996) eta Eskola demokrati-koak(1997).

Kongresu honetan partehartu zuten AmagoiaEtxeberria, Saioa Mujikaeta Alaitz Muro EHUkoGizarte Pedagogiakoikasleek, eta MichaelApplekin solasaldi batizateko aukera izanzuten. Hizketaldi horreta-ko kontuak bildu dizkigu-te hemen.

Nolako harremana zenuen PauloFreirerekin?

Askotan egoten nintzen berarekineta elkarrizketa ugari izaten geni-tuen. Sao Pauloko Hezkuntza idaz-karia izan zenean, eta beranduago e-re bai, sarritan izan genuen elkarriz-ketatzeko aukera, bai publikoki etabai pribatuan. Zuetariko askok beza-la, orduak igarotzen genituen eztabai-dan, ez ekimen teorikoei buruz soilik,baita ekimen praktikoei buruz ere, ge-ro egunerokotasunean eta kultura etapedagogia arloan esku-hartzeko, aldiberean, politika arloan eragina izanzezan. Zoritxarrez, pedagogo kritikoaskori ahaztu egin zaio ekimen etamobilizazio politiko zehatzen beha-rra dagoela. Beraientzat teoria mailanjardun behar da, eta ez dute ia apenasloturarik egiazko borrokarekin etakomunitate eta instituzioen lanare-kin. Mundua eta errealitatea testu bila-katu dute eta ez dute inongo harrema-nik auzoetan bizi den jendearekin,jende zapalduarekin. Paulo oso kez-katuta zegoen horrekin.

Paulo Freire zapalduen alde eginzuen lanagatik gogoratzen dugu ba-tez ere. Zuk ere hala gogoratzen alduzu?

“Daniar elkarrizketak”en garbi as-ko antzematen zitzaon Paulori nola a-ri zen borrokan ikusten zituen erreali-tateekin, ez klase zapalkuntzarekinsoilik, baita beste zapalkuntza mote-kin ere, eta bereziki arraza eta generozapalkuntzarekin.

Urteak igaro zituen klasearen e-zaugarriak eta funtzionamendua az-tertzen. Harrigarria zen zein konpro-metitua zegoen ikustea eta nola saia-tzen zen generoen arteko hierarkiakera askotako baztertze formak har-tzen zituela ulertzen.

Berak ondo asko ikusten zuen, a-dibidez, hezitzaileak zein gaizki iku-siak zeuden gizartean; batetik behar-tsu itxura zutelako, baina batez ere, i-rakasle gehienak kasualitatez iristenzirelako irakasle izatera. Emakumeenkasuan, emakumezkoak gehiengoa

diren lanbideetan errespetu gutxiago,autonomia gutxiago eta soldata txi-kiagoa izaten dutela ikusi zuen. Gene-ro zapalkuntza klase zapalkuntza be-zain garrantzitsua zela ohartu zen.

Halaber, Paulok zuen beste kez-ketariko bat arrazarena zen. Laster o-hartu zen zapalkuntza ez zela klasea-ren inguruan soilik gauzatzen; zapal-kuntza koloreduna ere bazela sumatuzuen.

Azalduko al diguzu ideia hori,hots, Paulok arraza zapalketaz zueniritzia edo ikuspegia?

Arraza zapalkuntza garbi ikustenzuen hainbat errealitate gogora eka-rrita. Adibidez, Brasilen eta munduanzehar indigenek izan duten tratua; e-railketaz beteriko historiak izan dirabeti.

Berak eta nik zalantzan jarri ge-nuen Brasilgo arrazen arteko demo-kraziaren mitoa, batik bat ikusiz afro-brasildarren artean arraza nortasu-nezko politika nagusitzen ari zela.Horren aurrean, Paulok zioen zapal-duen pedagogiak ez lukeela zapal-duentzat izan behar, zapaltzaileentzatbaizik.

Haatik, arraza erdigunean jartzeaez da erraza, duen konplexutasunakontuan hartu behar baita. Arraza ezda kategoria egonkorra. Zer esan nahidu? Nola erabiltzen da? Nork erabil-tzen du? Zein da bere papera hezkun-tzan eta giza politika orokorrean? Ez li-tzateke zuzena izango arrazaz gauzabat balitz bezala aritzea. Arraza ez daneur daitekeen objektua, arraza erai-


kuntza bat da. Tamalez, jendeak aza-letik hitz egiten du arrazaz, bazterreanutziz hainbat botere historien erreali-tatea.

Nola islatzen da arrazarekia horieguneroko bizitzan gure gizartean?

Arlo askotan nabaritzen da. Adibi-dez, EEBBetan, arrazakeria instituzioguztietan agertzen da, harreman guz-tietan, pertsona guztiengan dago bar-neratua. Alde batetik gizartea antola-tuta dagoen erarengatik, eta bestetikgure eguneroko pertzepzioengatik,munduan gabiltzan erarengatik. Nahigabe ere arrazarekin egiten dugu to-po: Los Angeleseko poliziak gaztebeltza jipoitu zuenean eta hori zuze-nean telebistan ikusi genuenean, e-txebezitzen prezioak begiratu eta “e-txe horretan bizi nahi dut eta ez har-tan” pentsatzen dugunean, eguraldia-ri, bizilagunari edo haur bati begira-tzen diogunean, enplegu bulegoko i-laran gaudenean, erosketak egiten di-tugunean… Gizarteratuak gauden u-ne beretik behartuta gaude arraza ka-tegoriak eta esanahiak erabiltzera.

Orduan, arrazakeria ekidin ezinada?

Arrazak elkarren kontra erabiltze-ko ezagutu egin behar dira, eta ez ez-jakinarena egin. Arrazaren gorabehe-rak ezagutuz eta munduan ibiltzeko

moduei jaramon eginez posible izandaiteke zapalkuntza eta menderatzeharremanetan zer alda daitekeen jaki-tea, hots, kontziente izanez eta arraza-ri aurrez aurre helduz. Estatuei, gizar-te zibilaren instituzioei eta geuri aurreegiteko gai izango gara gure gizarteakantolatzen dituen ezberdintasunareneta injustiziaren aurkako borrokansaiatzen bagara.

Arrazakeria ez dago EEBBetan soi-lik, baita Australian, Portugalen, Es-painian, Mozambiken, Angolan etabeste leku guztietan ere. Nik uste dutez dela posible ez historia, ez egungostatusak, ez eta hezkuntza politika u-lertzea neoliberalismoaren ondorio a-nitzak analisiaren erdigunean ezarrigabe. Eta neoliberalismoaren dinami-ka hausteak guk arrazaren botereariegunero aurre egitea eskatzen digu.

Arrazakeriari aurre egiteko, or-dea, horren jakitun izan behar dugu-la aipatu duzu, kontziente izan behardugula. Eta hala al gara?

Ez dut uste. Gainera oso posible daklase zapalkuntzaren aurka lan egite-ko konpromisoa hartzea, eta aldi be-rean, arrazazko harreman zapaltzaile-ak erreproduzitzen aritzea.

Pedagogia kritikoaren inguruandabilen asko arrazaren inguruko bo-rrokan aritu daiteke, eta era berean, a-tzerakoia izan daiteke klase borro-

E

Klaseakberdintzekoxedearekinindarreanjarri direnerreformekgizartearen

arrazazatiketaareagotu

besterik ezdute

egin

michaelapple


kan. Edota oso aurrerakoia izan daite-ke klase harremanetan, eta emaku-mezkoak botererik ez balute bezalatratatu. Horregatik, nik botere harre-man horiek denak batera aztertzen di-tut beti.

Hori guztia nabaritzen al da hez-kuntzan?

Noski baietz. Nazio Batuetako es-koletan gertatzen dena horren adibi-de da. Ustez hezkuntza politika de-mokratikoak daude, baina Freire etabiok lanean aritu ginen jende hurakaltetzen duten politikak dira. Ingala-terran, adibidez, Test Nazionalen e-maitzak jasotzen dituen txosteneanzera azaltzen da: haur beltzen eta zu-rien emaitzen tartea urtean %10 han-ditzen dela, eta hori hezkuntza siste-ma berdintzeko martxan jartzen direnerreformen ondotik. Nire lagun batekdio klaseak berdintzeko xedearekinindarrean jarri diren erreformek gizar-tearen arraza zatiketa areagotu beste-rik ez dutela egin. Ideologia eta eko-nomia krisi garaian, beti azpian egonden jendea gero eta egoera okerrago-an dago.

Hau ez da istorio bat, egiazkoada, eta horrek gure herrietan aurre-ra eramaten diren politikekiko es-zeptiko izatera eramaten gaitu. Le-hen eta Bigarren Hezkuntzako es-koletan emaitza eta lorpen hobeakeskuratzeko dagoen grinak errefor-ma horien helburua gezur galantabihurtzen dute. Ustez neutralak di-ruditen bitarteko horiek ez dira ha-la. Ikusten ari garen curriculumarenmurrizketa, aberatsentzat gehiagoeta txiroentzat gutxiago banatzenduena, gero eta tarte handiagoa sor-tzen ari da klase, arraza eta genero-en ikuspegitik.

Zer paper joka dezake hezkun-tzak hori alda dadin?

Paulo Freirek oso garbi ikusi zuenezarritako hezkuntza sistemak eki-men politikorik gabe zapaltzaileeisoili-soilik egiten diela zerbitzu. Izanere, hezkuntza historia artifizial bate-an oinarritzen da.

Zer esan nahi duzu his-toria artifiziala esatenduzunean?

Bada, gizarteaneta hezkuntzankontatzen denhistoria ez delabenetakoa. EEB-Betako adibidea-rekin ongi ulertu-ko duzue. EEBBeta-ko historiaren narrati-ba berriak honela dio: “e-torkinen nazio bat gara; EEB-Ben historian denok etorkinak izangara. Hasierako bertako amerikar in-digena Bering itsasartetik etorri zen i-par, erdi eta hego ameriketara. Beran-duago jendea Europatik etorri zen, etageroago Latino Ameriketatik, Brasil-dik, Mexikotik eta abar”. Egia da, gudenok etorkin berdinak gara. Alabai-na, horrelako historia guztiz arrazatu-tako historia da, ez baititu aitortzen i-zan diren zapalkuntza historiak. Etor-kin asko kateekin loturik iritsi ziren,esklabuak ziren, mendeak eta men-deak igaro dituzte zanpatuak, erailak e-ta baztertuak izanez, eta beste asko hilarte jipoituak eta kartzelatuak izan dira.

Beraz, badago desberdintasun bathistoria artifizial hau sortzerakoan.Denok berdinak gara, arrazaz berdi-nak gara, baina memoria historikoasuntsitzen da.

Zein hausnarketa egin beharkogenuke historia horren aurrean?

Zenbait galdera plantea beharkogenituzke: nola berrikus dezakeguhezkuntza? Zer narratiba nazionalsortu dira Portugalen, EEBBetan, Bra-silen, Espainian…? Noren begietatik i-kusarazten digute mundua? Nola uler-tzen dugu guk hori? Gure lanetarikobat zera da: geure buruak birkokatzenikastea, ez zapalduei lagundu ahal i-zateko soilik, baizik eta denok zapal-duak garela ulertu ahal izateko. Edo-zein modutan, guk geuk ere ez duguurrutian gertatzen dena aztertu behar,geure etxean gertatzen dena ere azter-tu behar dugu.

Nola ikusten dituzu zapalduak e-ta zapaltzaileak?

Nik “zuritasunaren politika” kon-tzeptua erabiltzen dut zapaldu eta za-paltzaileei buruz hitz egiteko. Hau da,zapaltzaileak laguntza eman beharzaien “besteak” bezala ikusten dituzapalduak. Horrela ulertzen da NazioBatuek Timorrera janaria bidaltzea, e-ta bien bitartean ez da ulertzen Timo-rren egoera hori ekonomia kapitalis-tak eta kolonialismoak sortu dutela,Nazio Batuek beraiek gaixotu dutelaTimor.

Gauzak horrela, “zuritasuna”ri bu-ruz hitz egitean zera esan nahi dut:gauzen erdigunean sentitzea, harro-harro geure buruak beste gizakiakbaino gorago eta indartsuago den le-kuan jartzea. Gu gaude erdigunean e-ta besteak periferian. Freirek zera zio-en: “Gehiengoaren hizkuntzak gauzabat ahazten du: zuriak gutxiengoa di-rela munduan”.

Tamalez, oraindik badago erdigu-nean egoteak kosturik ez duela usteduen jendea, hau da, gu zuzenak ga-rela eta “besteak” besteak direla pen-tsatzen duena. Austriako, EEBBetakoeta Frantziako askorentzat zuriak diragaltzaileak, etorkinei, “besteei”,gehiegi ematen ari garelako kultural-ki, ekonomikoki eta politikoki.

Orain entzuten ari garen diskurtsoneokontserbadore eta neoliberaleanzuriek ez dute pribilegiorik, eta horiez da egia, oraindik erdigune baitira e-ta zurien abantailak nabarmenak bai-


tira gure gizartean. Gero eta gehiagosortzen ari dira nik “nortasun zuri a-tzerakoiak” deitzen ditudanak. Zuri-tasunaren politika kolonizazioak e-raikitzen saiatu da, neoliberal edo ne-okontserbadore deitu izan direnak.Nik uste dut ez dagoela gure sistemaekonomikoen, politikoen eta hez-kuntzakoaren historia ulertzerik arra-zak duen indarra kontuan hartzen ezbada. Nola ulertu Freirek hainbestemaite zuen Brasilgo historia ez baduguesklabutza eta afro-brasildar jendearenetengabeko esplotazioa nazioaren er-digunean jartzen? Nik gidatzen dudanautoa, lantegiak, eskolak, ospitalak, ar-gia piztu eta itzaltzen dudan une bakoi-tza… hori guztia posible egiteko biziaeman zuten esplotatu guztiei eskerrakeman beharko genizkieke.

Zertan ikusten duzu “zuritasun”hori hezkuntzan?

Hainbat gauzatan: eskolako lor-penak altxatzeko mugimendua, eba-luazioaren historia, plan kurrikularra-ren ereduaren historia, hezkuntza pri-bilegiatuaren historia, hezkuntza be-rezia beti izan da zatiketaren historia,helburu neoliberalak jartzeko esatendigute beti…Azken finean, hezkun-tzaren historia ez da izan inoiz berdin-tasunezko historia.

Zer proposatzen duzu hezkuntzamota hori eraldatzeko?

Arreta handia jarri beharko li-tzateke ez klasearen inguruan a-zaltzen diren mugimendu neoli-beralei dagokienean, baizik eta a-rrazaren ingurukoei dagokienean.Adi egon behar dugu merkatuen a-rrazazko eraginak zein diren az-tertzeko. Zera galdetu behar du-gu: gu hori bultzatzen ari al gara?Britania Handiko Alderdi Laboris-tak, EEBBetako Alderdi Demokra-tak edo Brasilgo Gobernuak esa-ten dutenean “hona hemen de-nontzako Curriculum Nazionala;beraz, denok berdinak gara”, gukzera galdetu beharko geniokegeure buruari: nor dira “gu” ho-riek? Nor dira “besteak”? Nor dagolinguistikoki barneratua bainahezkuntza politikaren praktikankanporatua?

Guk eragileen, egileen edo be-rregileen papera har dezakegu e-guneroko errealitatera gerturatuzmitoak dituzten kostuak antzema-teko, zapalduen alde egiteko etaegiturei gizatasuna emateko. Frei-rek etengabe zioen guk geure bu-ruak hezi beharko genituzkeela,eta ez mantso-mantso moldatze-ko, baizik eta askapenerako.

E

Nik ustedut ez

dagoela gureekonomia,politika etahezkuntza sistemak ulertzerik

arrazak duenindarra kon-tuan hartzenez bada

michaelapple

hik hasiren harpidedun izan nahi dut, urtean 10 ale eta atera daitezkeen ale bereziak etxean jasoaz

Izena..........................................1. Deitura................................

2. Deitura ...............................Tel.:............................................

Helbidea .....................................................Posta Kodea................

Herria....................................Herrialdea...........................

Ikastetxea...................................Herria......................................

IFZ ...........................................................................................

Aurrezki Kutxa edo Bankua

Entitatea Sukurtsala K.D. Zenbakia

Sinadura

HARPIDETZA SARIAK

(BEZ barne)

Hego Euskal Herria5.000 pezeta

Ipar Euskal Herria200 libera

hik hasiEuskal

heziketarakoaldizkaria

Errekalde hiribidea, 59Aguila eraikina 1. solairua

20.018 DONOSTIA. GIPUZKOA

Tel: 943/ 37 14 08Faxa: 943/ 37 21 54

hik hasikEuskal hezitzaileen

harpidetza behar du

5.000 pezeta ur5.000 pezeta urteantean10 aldizkari eta prezio bereziak topaketetan etaargitaratzen ditugun gainontzeko materialetan

Zure parte-hartzea ezinbestekoa zaigu

harpide zaitez!


Elkartruke horien helburu nagu-siak bi dira. Ikasleen elkatrukeen ka-suan, hemengo ikasleek lan praktikakkanpoko enpresetan egitea da, etakanpoko ikasleek hemengo enprese-tan. Eta irakasleen kasuan, informa-zioa elkartrukatzea: aurrerakuntzak,kalitatearen sistemaren funtziona-mendua, irakaskuntza sistema, es-kaintza, enpresetako praktiken anto-laketa...

Elgoibar BH institutuan orain dela9 urte hasi ziren kanpoko eskolekinerlazionatzen, eta gaur egun dozenaerdi proiektu inguru dauzkate mar-txan: Ingalaterran, Irlandan, Italian,Finlandian, Suedian eta Holandan. Jo-se Luis Fernandez Maure Elgoibar BHInstitutuko nazioarteko proiektuenarduradunaren iritziz elkartrukehauek oso positiboak dira. “Gainera,harremanak ditugun jendea gureantzekoa da, gure antzeko pentsa-menduak eta ikuspuntuak ditu, etahorrek asko errazten du erlazioa.

Lankidetzara, mundura eta nazio-arteko proiektuetara irekita gaude-nak gara”. Izan ere, tartean ongi ateraez diren esperientziakere izan dituzte,eta arrazoia hori izan da; ikuspuntudesberdina edukitzea. Hala konta-tzen digu Fernandezek: “Orain dela 5urte Ingalaterrako hegoaldeko eskolabatetik jaso genuen hara joateko gon-bitea. Baina, hasieratik katastrofikoaizan zen: neskak minigonarekin,mutilak korbata eta trajearekin… etabat-batean militarrak! Bai, militargazteei ere klaseak ematen zizkieten.Gure eskolan militarismoaren eta se-xu banaketaren balioak deusesten a-ri bagara, nola egingo dugu horrela-ko eskola batekin elkartrukea? Horre-gatik, eskola harekin ez genuen au-rrera jarraitu”.

Ikasle zein irakasleentzat aberas-garria dira horrelako esperientziak etaharreman horiek luzaroan manten-tzeko asmoa dute.

Erromako harremanarennondik-norakoak

Erromako Instituto ProfesionaleCarlo Cattaneo eta Elgoibarko BH Ins-titutuaren arteko harremanak oraindela urtebete hasi ziren. Ikasturte ho-netan Italiako zazpi ikasle Elgoibar,Deba eta inguruetako enpresetan jar-dun dira lanean, eta hemengo zenbaitikasle Erromako enrpesetan prakti-kak egitera joango dira. Bestetik, he-mengo lau irakasle Erromara joan zi-ren, eta orain dela gutxi egon dira Eus-kal Herrian Carlo Cattaneo eskolako

Momentu honetan EuskalHerriko 17 lanbide eskola in-guru, gehienak Elgoibar BHInstitutuan kurtsoan zehararitu eta gero, ari dira na-zioarteko proiektuak lan-tzen. Europako beste he-rrialdeetako eskolekin ha-rremanetan daude eta urte-an zehar elkartruke ugari e-giten dituzte; Euskal Herri-ko ikasleak eta irakasleakkanpora joaten dira eta kan-pokoak hona etortzen dira.

Euskal Herriko Lanbide Eskolak nazioartekoeskolekin harremanetan

Esperientzia


Leandro Cantoni zuzendaria eta Roc-co Farima Hezkuntza Bereziko koor-dinatzailea. Elgoibarko BH Institutuaezagutu dute eta Donostian antolatu-ta den Lanbide Heziketako IkastetxeIntegralen Nazioarteko Kongresuanparte hartu dute. Gauza egokiak eta I-taliara eramateko modukoak ikusi di-tuztela aitortu digute.

Nolakoa da Erromako zuen lanbi-de eskola?

Leandro Cantoni.- Momentu ho-netan 1.000 ikasle baino gehiago di-tuen lanbide eskola da. Hiru urtetan i-kasle kopurua 400dik 1.000ra igo da.Haziz doan lanbide eskola bakarra da,eta horren arrazoia dauzkagun ikas-keta proiektuak dira. Eskaintzen ditu-gu heziketa zikloak Elektronika, Elek-trizitatea eta Autoen Mekanika dira.

Eskolak lau egoitza ditu, eta horie-tako batean etorkin asko daude. Ho-rregatik, etorkinei zuzendutako di-daktika berri bat erabiltzen dugu, ere-du pilotua dena probintziako besteeskolentzat. Bestalde, behar bereziakdituzten 62 ikasle daude aurten.

Nola dago antolatuta Italiako ira-kaskuntza orokorra?

Rocco Farima.- Orain dela 100 ur-te sortutako sistema mantentzen da e-ta ez da batere aldatu. 6-11 urte bitar-tean Lehen Hezkuntza dago, 11-14 ur-te bitartean Hezkuntza Ertaina eta 14-18 bitartean Bigarren Hezkuntza.

Zein da Lanbide Heziketarenegoera?

Leandro Cantoni.- Lanbide Hezi-ketaren kasuan erreforma aurreikusiazegoen 2001-2002 ikasturterako, bai-na gobernu berriak ezezkoa eman dioeta ez du ezarriko. Hemen egin den e-rreformaren antzekoa zen eta ilusio-natuta geunden. Pena da, hemengo e-maitza onak ikusita, han gauza berdi-na egitera iritsi nahi genuelako.

Euskal Herriko Lanbide Heziketaezagutu duzue. Zer eramango zenu-kete hemendik Italiara?

Rocco Farima.- Oinarrizkoena,euskal Lanbide Heziketaren errefor-ma.

Horrez gain, harrituta gelditu garahemengo eskolen kalitatearekin. Es-kola konplexua, gaurkotua, malguaaktiboa eta esperimentatzeko etaproiektatzeko gai dena aurkitu dugu.Eta kalitatearen gestioa Italian bainoaskoz hobeto daramate hemengo es-kolek. Han merkatuaren eskakizunakbetetzen ez dituen kalitatea dago etakanpoko mundu produktiboarekinerlazioarik ez dago zentzu horretan.

Leandro Cantoni.- Bestalde, Ita-lian irakaskuntzak, oro har, gizarteanduen balorazioa hemen duena bainoaskoz era baxuagoa da. Irakaskuntzaoso gutxi baloratzen da. Ondorioz,profesional on batek nahiago du ira-kaskuntzan lan egitea baino beste ar-lo batean aritzea. Hemen ondo pres-tatutako profesionalak irakaskun-tzan ikusteak harritu egiten gaitu.“Zergatik ez ote daude enpresarenbatean lanean?” galdetzen diogu geu-re buruari. Arrazoia da hemen irakas-kuntzaren birbalorizazioa egin dela,eta Italian ez.

Rocco Farima.- Beste gauza bat i-rakasleen motibazioa eta inplikazioada. Elgoibar BH Institutuan ikusi du-gun horii bai eramango genukeela I-taliara! Hemengo irakasleak ez dira i-rakastearekin konformatzen, beraienprestakuntzaz ere arduratzen dira.Gure irakasleen mentalitatea oso aka-demikoa da, irakasteaz baino ez diraarduratzen, ikastea ez da arazoa, be-raien prestakuntzak ez du kezkariksortzen., ez dira inplikatzen, ez daudemotibatuak. Mentalitate aldaketa horiez da gertatu Italian oraindik eta arazooso handia da.

Zer ekarriko zenukete Italiatikhona?

Leandro Cantoni.- Hori zailagoda, baina badago gauza bat: ikastetxe-en autonomia. Euskal eskolei autono-mia gehiago emango genieke. Gurekasuan, hezkuntza proiektuak, ikas-keta proiektuak eta abar aurrera era-mateko autonomia daukagu, nahiz e-ta beti marko orokor baten barruankokatu beharra izan. Hemen askoz e-re murriztuago dago.

Rocco Farima.-Aldatuko genuke-en beste gauza bat zuzendaria da. He-men zuzendaria aukeratu egiten da e-ta urte jakin batzuetarako, eta hori ezdela ona eta egokia uste dugu, eze-gonkorra delako. Garrantzitsua da zu-zendaria profesionala izatea eta kude-aketa arloa ezagutzen duena.

Zer harreman duzue enpresekin?Leandro Cantoni.- Lanbide esko-

len eta beste eskolen egoera erabat des-berdina da Italian. Beste eskolek ez du-te inolako harremanik eta kontakturikenpresekin eta lanbide eskolek bai, as-koz ere aktiboagoa da produkzio mun-duarekiko harremanetan. Lanbide He-ziketan oso garrantzitsua da enrpese-kin kontaktua edukitzea behartuakgaudelako ikasketen zati bat akademi-koa izatera eta beste bat praktikoa iza-tera, hots, sistema produktiboan lan e-gitera. Horretarako zuzenean enprese-tan aritu behar dute ikasleek. Horrega-tik, oso garrantzitsua da sistema pro-duktiboarekin harremanak edukitzea.

Guk, beste harremanez gain,Wolksvagen-ekin partenrship batdaukagu, hots, Wolksvagen-en aka-demia bat. Nazioarteko proiektua da,Alemania ere badagoena, eta garran-tzitsua da ikasleentzat.


25 urte pasa dira EskoriatzakoEskolak bere ateak ireki zituenetikorduan hasiberria zen euskal eskola-ren beharrei erantzuteko asmoz.

Urte hauetan zehar aldaketa u-gari gertatu dira, bai unibertsitate-az kanpo arlo sozialean, kulturaleaneta ekonomikoan, eta baita uniber-tsitate barruan: Unibertsitate Esko-la izatetik Mondragon Unibertsita-teko Humanitateen eta Giza Zien-tzien Fakultatea izatera pasa da.

Irakasle Ikasketetako diploma-turako zuzendari Maite Garciak al-daketa horien berri ematen digu. Eraberean, XXI. mendeari begira Mon-dragon Unibertsitateak hezkuntzajardueran dituen planak eta jomu-gak ere aipatzen dizkigu.

rio ditu martxan: Humanitateak-Enpre-sa eta Hizkuntzen Psikopedagogiarenlizentziak, eta Irakasle Ikasketen diplo-matura (Haur Hezkuntza, AtzerrikoHizkuntza eta Hezkuntza Berezia diraeskaintzen diren berezitasunak). Hor-tik aparte, HUHEZI Graduondoko for-mazioan murgilduta dago (dagoeneko“Enpresa Proiektuen Zuzendaritza” i-zenekoaren 2. promozioa, eta laster e-torriko direnak).

Fakultatearen hazkundearekin ba-tera, kalitatezko hezkuntza ematekoaukerek ere aurrera egin dute, eta gurejardueraren helburu nagusiak bihurtudira, ikasleen formazio teknikoaz gain,ikasleen gaitasunen lanketa, praktikenbidez balio kooperatibo eta solidarioakindartzea (atzerrian praktikak egitekoaukera), eta gure ikasleen partizipazioeta inplikaziorako bideak gehitzea(“talde jarraitzaileak”).

Ikasleen satisfazio inkestek oso e-rratuak ez gabiltzala esaten digute; aldiberean, gurekin 2. titulazio bat ikastengeratzen diren ikasle kopuruak eta, no-la ez, lan mundura irteterakoan ikasle-ohien lan-okupazioari buruzko adie-razleek, aurrera jotzera animatzen gai-tuzte.

Baina ez dira lotan geratzeko ga-raiak. Garbi daukagu gizartea, mun-dua... aldatzen doan heinean, geuk, e-torkizuneko hiritarren eta langileen he-zitzaileok , lehenak izan behar garela e-torkizuneko gizartearen beharrak au-rreikusten, eta horren arabera gure for-mazio plana eta sistemak egokitzen.

Hastapenak gogoratuz...1976. urtean Eskoriatzako Irakasle

Eskola sortzen da ikastolek garai hartanzuten arazo larria (irakasle tituludun eus-kaldunik ez zegoen) konpondu guran,eta bere egin zituen euskal eskolak ze-kartzan dinamismoa eta pedagogia be-rritzailea. Onespen ofiziala 1978. urteanjaso ondoren, 1979an irakasleen lehenpromozioa irten zen: 39 irakasle diplo-matura eskuan. Arrakasta handia izanzuen eskolak hasiera hartan: frankismo-an ez bezala, irakasle lanbidea erakarga-rri bihurtu zen euskal gazteentzat.

1997. urtean Mondragon Unibertsi-tatearen Humanitate eta HezkuntzaZientzien Fakultate bihurtzen da, Arra-sateko Goi Eskola Politeknikoarekin e-ta Oinatiko Enpresa Zientzien Fakulta-rekin batera MONDRAGON UNIBER-TSITEA osatzen duelarik.

Urte horretan Humanitateak-En-presa karrera ematen hasten da.

2001. urtean zilarrezko ezteiak os-patzen dira, ospatzeko motiboak bai-taude egindako bide luze eta trinkoariso eginez gero: hasierako formaziotikaparte, irakasleen formazio iraunko-rrean egindako lana, testuliburugintza,ikus-entzunezko baliabide didaktiko-en bilduma, administrazioko euskara-ren normalizazioko ikastaroak... horiguztia izan da baliagarria bidea egiteko.

Egungoa bizi eta ... Gaur egun Humanitate eta Hezkun-

tza Zientzien Fakultateak (HUHEZI)750 ikasle ditu eta 3 karrera unibertsita-

Ekarpena

Maite GarciaMondragon Unibertsitateko Humanitate etaHezkuntza Zientzien Fakultateko Irakasle Ikas-ketetako diplomaturako zuzendaria

Eskoriatzako Irakasle Eskolaren 25urteak: iraganari eta geroari begira


Etorkizuna prestatuOrain arte bezala, gizarteak tekni-

koki ondo jantzitako profesionalen be-harra izango du XXI.mendean; baina ezhori soilik, jakintzari beste era batekobalioak eta gaitasunak erantsi beharkobaitzaizkio.

Gaur egun, injineruak, irakasleak,ekonomialariak, abokatuak eta abar i-noiz baino hobeto prestatuta ateratzendira ikastetxeetatik. Hala ere, hezkun-tza eredu horietan ezer gutxi egiten datalde lana, lidergoa, autoikaskuntza,komunikatzeko gaitasuna, elkartasunaeta antzerako balioak garatzeko. Etahori harrigarria da, gizarteak berak per-tsonak aukeratzean oso kontuan har-tzen baititu horrelakoak.

Mondragon Unibertsitatean hutsu-ne horretaz ohartu gara, eta egoerarikonponbidea emateko Mendeberri i-zeneko proiektua abian jarri dugu.

Mendeberri proiektuaren helburuaMondragon Unibertsitateko hezkuntzaproiektua erabat birplanteatzea eta be-rregokitzea da. Horretarako, unibertsi-tateko titulazioetako ezagutza teknikozehatzez gain, hezkuntza proiektuangaitasun profesionalarekin eta balioe-kin zerikusia duten alderdiak hartukoditugu kontuan.

Hezkuntza proiektu honen arabe-ra, eta Delors-en informea oinarri gisa

hartuta, e-torkizuneko profesionalari gaitasun e-do konpetentzia teknikoa (ikasten ja-kitea) eta metodologikoarekin batera(egiten jakitea), partaidetzarakoa (e-goten jakitea) eta pertsonala (izatenjakitea) eskatuko zaizkio. Profesionalhoriek modu eraginkor batean lan egi-teko, lau konpetentzia mota horiek e-goki garatzen eta elkarlotzen jakin be-har dute. Horrekin batera, ezin dugu a-haztu eraldaketa teknologiko eta lin-guistiko batean murgilduta dagoenmunduan kokatuta gaudela, beraz,konpetentzia horietan ezinbestekoa daeleaniztasunerako hizkuntza konpe-tentziak eta informazioaren eta komu-nikazioaren teknologia berrien ekar-penak eta baliabideak txertatzea.

1976. urtean

sortu zen Esko-

riatzako Irakasle

Eskola ikastolek

garai hartan zu-

ten arazo larria

konpondu guran,

hots, irakasle ti-

tuludun euskal-

dunen gabezia

Mendeberri proiektuarengarapena

Proiektuak gauzatzeko 4 urteko e-pea du, 650 milioi pezetako aurrekon-tua eta proiektuan zuzenean, oraingoz,lanean ari diren 40 lagunen partaidetza.

40 lagun horiek lantaldetan banatudira, gai zehatzak lantzen dituzten adituedo ikerketa taldeetan, alegia. Mende-berri proiektuaren helburuarekin bat e-tor daitezkeen gaitasunak eta balioakaztertu ditugu, eta baita horiek bultza-tzeko orduan hizkuntza aniztasunak e-ta komunikazio teknologia berriek izandezaketen funtzioa.

Orain esperientzia pilotuak presta-tzen hasita gaude. Mondragon Uniber-tsitateko hiru fakultateetako titulaziobana aukeratu dugu, eta hezkuntzaproiektu berregokitua lehenik horietanezarriko da; beraz, talde pilotuak dira.Eskola Politeknikoan Ingeniaritza Tek-niko Elektronikoa, Humanitate Fakul-


tatean Haur Hezkuntza, eta Enpresa I-kasketen Fakultatean Enpresen Admi-nistrazioa eta Gestioa aukeratu ditugu.

Dagoeneko talde pilotu bakoitzeangaur egungo egoera nolakoa den azter-tu dugu, titulazio horietako bakoitzeanbeharko dituzten gaitasunen eta balio-en identifikazioa, alegia. Egoera azter-tzeko eta gaitasunak eta balioak identi-fikatzeko merkatuak , hau da, gizarteakzer eskatzen duen begiratu dugu: en-presetara, ikastetxetara, aditurenga-na... joanda, adibidez, sumatzen direnbeharrei nola erantzuten ari zaien, uni-bertsitatetik ateratzen direnak zer-no-lako maila ematen ari diren eta abar gal-detu zaie. Udazkenerako, berriz, karre-ra bakoitzean behar diren eskakizunendefinizioa egingo dugu, hau da, titula-zio bakoitzeko Profil Profesionala bu-rututa izango dugu. Horren ostean i-kasketa planak aztertu, eta ikasketaplanen helburuak eta metodologia ze-hazteko lana egingo dugu.

Mendeberri proiektuarenformazio eredua

Hezkuntza proiektu berri honetan,bereziki, besteak beste, azpimarratze-ko ezaugarriak hauexek ditugu :

1.- Landu beharreko edukiak eza-gutzak, esperimentazioa eta gaitasun e-ta balioak dira.

Mendeberriproiektuaren hel-burua MondragonUnibertsitatekohezkuntza proiek-tua erabat birplan-teatzea eta berre-gokitzea da. Ho-rretarako, uniber-tsitateko titulazio-etako ezagutzatekniko zehatzezgain, hezkuntzaproiektuan gaita-sun profesionala-rekin eta balioe-kin zerikusia du-ten alderdiak har-tuko ditugu kon-tuan

2.- Ikas baliabideen aldetik, “hitza-apunteak-liburuak-presentzialitatea”ohiko formula honekin apurtu nahi da,formazio birtualak, ekintza osagarrienbalio didaktikoak, ikasleen lan autono-moak... indarra hartuko dutelarik.

3.- Irakasle-ikasle harremanean,protagonismoa konpartitua izango da(ohiko formuletan irakaslea ardatzada), irakaslea tutore kolaboratzaile gisaagertuz, eta ikaslearen ekimena bultza-tuz.

4.- Hezkuntzaren azken helburua i-kasle bakoitzaren garapen profesionaleta gizatiarra ahalik eta handien lortzeada, egokituko zaion gizarte eta lanmunduan behar dituen baliabideak es-kuratzen dituelarik.

Mendeberri proiektuarenezarpena

Planak oraingo eran joaten badira,hau da, aurrez prestatutako egutegiare-kin bat , 2002ko udazkenean talde pilo-tuetan programa aplikatzen hasiko da .Gauzak horrela, 2005-2006ko ikastur-tean (2005ko udako Irakasle Ikasketa-koak) Mendeberriko planaren titulu-dunen lehen promozioa irtengo da. Gi-zarte , enpresa eta hezkuntza munduanekarpen handiak egiteko pertsonak etaprofesionalak izan daitezen da gurehelburua !!


Uztailaren 3, 4 eta 5eanburutuko dira hik hasi U-dako Topaketa Pedagogi-koak . 600 lagunetik gorabilduko gara Donostianikasturte honi elkarre-kin amaiera emateko. Au-keran dauden 20 ikasta-roetan eta arratsaldee-tako saioetan hainbat gaijorratuko dira, guztiakeuskal irakaskuntzan ga-biltzanon jardunarekinzerikusia dutenak. Azkenaldaketen eta xehetasu-nen berri dakarkizuegujarraian. Eta horrekin ba-tera, uztailaren 2an egin-go dugun aurkezpen eki-taldirako gonbidapena lu-zatzen dizuegu guztioi.Lan pixka bat eginez, ika-siz eta elkarrekin egote-ko parada aprobetxatuz,gure topagunea berrin-dartuko dugu aurten ere.

Aurkezpen ofizialaNahiz eta Topaketak uztailaren

3an hasi, aurkezpen ofiziala uztaila-ren 2an egingo da Gipuzkoako ForuAldundian izango da.

Hasteko, Joxerra Garziak hitzaldibat emango du.

Ondoren aurkezpen ofiziala egin-go dute Eusko Jaurlaritzako, Gipuz-koako Foru Aldundiko, DonostiakoUdaleko, Pedagogia FakultatekoHezkuntzaren Teoria eta Historia Sai-leko eta hik hasiko ordezkariek. Ja-rraian luntxa egingo da.

Aurkezpen honetara joateko gon-bidapena luzatzen dizuegu guztioihemendik.

Zenbait aldaketaMomentuz 572 pertsona matriku-

latu dira eskaini ditugun ikastaroetan,eta oraindik ere eskaerak iristen arizaizkigu. Nahiz eta matrikula epeabukaturik egon, libre dauden ikasta-roetan izena emateko aukera badagooraindik ere.

Beteta dauden ikastaroak hauekdira: Klik, Ipuin multimediak sortzen,Munduko dantzak, Eutonia, Euskaraz

hik hasi udakotopaketak


OHARRA: EAEko ikastetxe publikoetako eta ikas-tetxe kontzertatuetako irakasleak matrikulakodirua berreskuratzeko aukera duzue HezkuntzaSailak ikastaroak egiteko ematen duen diru lagun-tzaren bitartez. Horren deialdia EAEko aldizkari ofi-zialean argitaratuko da.

jolasten eta Eskola eta familia. Gaine-ra, Klik eta Euskaraz jolasten ikastaro-etan bi talde egin behar izan ditugu ja-so dugun eskaerari erantzun ahal iza-teko.

Bestalde, Informatika proposa-men kurrikular baten aplikazioa, Ga-tazken gobernatzea, ebazpena eta e-raldaketa eskolan, eta Etorkinak etakulturaniztasunaren tratatera hez-kuntzan ikastaroetan guk uste bainoerantzun eskasagoa izan da, hirurakbertan behera gelditu direlarik. Nahizeta etorkinen inguruko ikastaroan guahalegin handia egiteko prest egon e-ta ikastaroa aurrera ateratzeko eraba-kia hartu, parte hartu behar zuten Bru-selako Foyer taldekoek ez etortzea e-rabaki dute. Eta hori izan da ikastaro-ak aurrera ez egiteko arrazoia.

Gatazkaren inguruko ikastaroaridagokionez, jende gutxik eman zuenizena. Osterantzean, gai horren ingu-

ruan prestatutako arratsaldeetako bisaioek erantzun ona izan dute. Hor-taz, goizeko ikastaroa bertan beheragelditu arren, arratsaldeetako saioakmantendu egingo dira. Horrela, uztai-laren 3an Ramon Alzate, Amaia Agirreeta Lucía Gorbeñak “Gatazken bide-ratzea. Zenbait programen eta esku-hartzeko osagaien aurkezpena. Dizi-plinar kodea” izeneko saioa eskaini-ko dute. Uztailaren 4an, bestalde, Car-me Boque i Torremorell katalanak“Gatazken tailerra... dagokien irtenbi-dea” saioa emango du.

Non-zerGuztira 20 ikastaro izango dira,

eta lau egoitzatan banatuko dira.Dena dela, dokumentazioaren ba-naketa leku bakar batean egingoda: Pedagogia Fakultatean. Era be-rean, sarrera ekitaldia hor burutu-ko da. Beraz, hasieran denok Peda-gogia Fakultatean elkartuko gara.Ondoren, bakoitzak bere ikastaro-ari dagokion egoitzara zuzendubeharko du:

Informatika Fakultatean: IN-FORMATIKA

- WEB orria lantzen- Aldizkari elektronikoaren pres-

taketa- Klik (2 talde)-Ipuin multimediak sortzen. Fabu-

la proiektua.

Irakasle Eskolan eta Ekintza i-kastolan: ESPRESIOA

- Plis-plast(h)ik(h)asi... plastikaeta dramatizazioa uztartuz

- Munduko dantzak eskolan- Eutonia. Gorputza eta sentsazioak-Euskaraz aritzeko kantak eta

jolasak (2 talde)



Filosofia eta Hezkuntza Zien-tzien Fakultatean: TEORIA etaPRAKTIKA

- Kolhbergen ekarpena- Musika Hezkuntza Berezian- Heziketa fisikoko irakasleen txo-

koa- Praktika psikomotrizaren adin-

kako analisia- Hizkuntza idatzia eta ikasleen a-

niztasuna- Literatura eta haurren mundua- Literatur txokoa: Lizardi, Miran-

de eta Sarrionandia- Idazkera “txarra”? Ez, eskerrik asko- Niri ez zait matematika gustatzen- Heriotza heziketan. Egungo ta-

bua?- Eskolak bakarrik ezin... Familiak

bakarrik ezin...- Nahigabe psikikoa bideratzeko

interbentzio goiztiarra

Arratsaldeetako saioakUztailaren 3 eta 4ko arratsaldeetan

saio libreak egongo dira arratsaldeko4:00etatik 6:30etara. Kokapenari da-gokionez, honako hau izanen da:

Informatika Fakultatean:- Web diseinua: grafikoak eta ani-

mazioa (uztailaren 3an)- Klik programan aplikatzeko jar-

duerak (uztailaren 3an eta 4an)- Prestakuntza telematikoa (uztai-

laren 3an eta 4an)

Filosofia eta Hezkuntza Zien-tzien Fakultatean:

- Heziketa heriotza eta doluarenaurrean (uztailaren 3an)

- Kirol estraeskolarra: jarraibidepedagogikoak (uztailaren 3an)

- Gatazken bideratzea. Zenbaitprogramen eta esku-hartzeko osa-gaien aurkezpena. Diziplinar kodea(uztailaren 3an)

- Gaztazken tailerra... dagokien ir-tenbideekin (uztailaren 4an)

- Harreman pedagogikoan irakas-learen rola indartzeko: talde operati-boak (uztailaren 4an)

- Hainbat material pedagogikoa-ren aurkezpenak

- Proposamen berrien aurkezpe-nak

Azken eguneko bazkariaTopaketak jai giroan amaitzeko,

iaz bezala, bazkari mundial bat egin-go dugu. Uztailaren 5ean izango da,14:30ean Ondarreta Tenis Klubean.Tripa betetzeaz gain, ondoren dantzaegiteko aukera emango digute musi-kariek. Txartelak Topaketetan jarrikodira salgai, eta animatu!


Dokumentazioarenbanaketa leku bakar

batean egingo da:Pedagogia Fakulta-

tean. Era berean, sa-rrera ekitaldia hor

burutuko da. Beraz, hasieran de-

nok Pedagogia Fakul-tatean elkartuko ga-

ra. Ondoren, bakoi-tzak bere ikastaroari

dagokion egoitzarazuzendu beharko du


Ostadarraren hotsaz li-buru berriarekin hik hasikmusikari eta irakaskuntzariekarpen berri bat egin nahi i-zan dio. Liburu berri hau As-chero Musika Sisteman oina-rrituta dago, hau da, ohikopentagrama, notak eta solfe-oarekin zerikusirik ez duenbeste musika sistema edometodologia batean.

Liburuaren lehen zatian metodo-logia hori nolakoa den azaltzen da, e-ta bigarren zatian sistema horretan i-datzitako 81 abesti biltzen dira; euskalabestiak eta oso ezagunak diren bestehainbat abesti. Euskal Herriko musikalandu ahal izateko, euskal kantak sis-tema horretara egokitu ditu Jose Ra-mon Vitoria egileak. Guztira 124 o-rrialde ditu eta kolorez. Izan ere, horida sistema honen ezaugarri nabarme-nena: koloretako biribilak. Pentagra-ma eta noten ordez koloretako biribi-lak erabiltzen ditu; kolore ezberdinekaltuera adierazten dute, biribil tamai-nak intentsitatea eta biribil kopuruakiraupena. Horrela, soinuaren ezauga-rriak adierazten dira: iraupena, tin-brea, altuera eta intentsitatea.

Solfeoa baino errazagoa eta logi-koagoa den sistema hau Sergio Asche-ro argentinarrak asmatu zuen orain

dela 30 urte. Hala ere, momentuz ezda asko ezagutzen, baina gero eta in-teres handiagoa pizten ari da jendea-ren artean. Zenbaki sistema erromata-rretik arabiarrera pasatzea iraultza i-zugarria izango zen bere momentuan,eta musikan ere gauza bere gerta lite-ke sistema honekin.

Horretan lagungarri suertatuko daliburu hau, hots, sistemaren ezagupe-na eta zabalpena bultzatzeko. Izan e-re, musika ikasteko eta musikaz goza-tzeko beste aukera bat eskaintzen du

Aschero metodoak, eta liburua bitar-teko egokia izan liteke horretan la-guntzeko.

Euskal Herriko esperientziakemaitza onak izan ditu

Euskal Herrian ezagutzen den es-perientzia bakarra Jose Ramon Vitorialiburu egilearena da. Arrasate Musika-leko eta Mondragon UnibertsitatekoHaur Hezkuntzako eta Hezkuntza Be-reziko Musika irakaslea da. Duela zaz-pi urte hasi zen sistema hau lantzen A-

“OOssttaaddaarrrraarreenn hhoottssaazz” iritsi zaizkigu abestien doinuak

Jose Ramon Vitoria eta Larraitz Etxebarria, Josu Jauregi eta Aintzane Kintanabere hiru ikasleak liburuaren aurkezpenean izan ziren.

Nobedadea


rrasate Musikalen behar bereziak zi-tuzten haurrekin: Down sindromea,burmuin elbarritasuna, atzerapenmentala eta autismoa, besteak beste.

Urte hauetan musika sistema etabere arauak egokitu, aztertu eta gara-tu ditu behar bereziak dituzten pertso-nentzako. Izan ere, guztiekin meto-dologia bera erabiltzen badu ere, ba-koitzaren beharretara egokitu behar i-zaten da. Down sindromea duen bate-kin eta autista batekin ezin da meto-dologia bera erabili, zailtasun ezber-dinak dituztelako. Down sindromeadutenen artean ere desberdintasunnabariak daude, bai psikikoak eta baifisikoak.

Ikasle horiei musika irakatsi die,musikaren kodea eta egitura erritmi-koa. Baina horrez gain, musika kodehorrekin arreta, memoria, kontzen-trazioa, asoziazioa eta disoziazioalandu dituzte. Eta nola ez, oreka, erre-flexuak, arintasuna eta mugitzekobeste trebetasunak ere bai. Zentzu-menen pertzepzioa lantzeko oso ba-liagarria da.

Askotan musika trebeziari ematenzaio garrantzia (azkar jotzea…) etakomunikatzeko ematen duen aukerahori galdu egiten dugu. Ikasle hauek,ordea, gauzak hitzez edo beste modubatera adierazteko zailtasunak dituz-te, eta musikak gauza horiek adieraz-teko aukera luzatzen die. Modu horre-tan, musikak beste balio bat hartzendu ikasle hauentzat, komunikaziora-ko espresiobide alternatibo bihurtzenbaita. Gainera, beraiek ohartzen dirahorretaz, gai direla konturatzen dira,eta horrek izugarri balio du. Sistemahonek, musika emaitzak lortzeazgain, gizartearen integrazioa garatze-ko eta suspertzeko balio dezake, gai-nera.

Dena dela, Aschero sistema ez dabehar bereziak dituzten pertsonen-tzat bakarrik, edonorentzat baizik. E-ra berean, Jse Ramon Vitoriaren ikas-leek orain arte pianoa jotzen ikasi ba-dute ere, edozein instrumentu jo dai-teke sistema hau erabiliz. Azken fine-an, komunikatzeko beste modu bat

da, solfeoa baino errazagoa, logikoa-goa, praktikoagoa, eraginkorragoa e-ta eragozpen teoriko-formalaksaihesten dituena.

Hik hasi Udako Topaketetan i-zango da aurten ere

Sistema hau ezagutzera ematekoeta bere esperientziaren berri emate-ko hainbat ikastaro eskaini ditu Jose

Ramon Vitoriak, horien artean iaz hikhasi Udako Topaketa Pedagogikoe-tan. Ikastaroak erantzun oso ona izanzuen partaideen aldetik, eta jendea o-so gustura gelditu zen. Ikastaroarenbukaeran Down sindromeko bi ikas-lek sistema honekin zer ikasi zuten e-rakutsi zuten, hots, pianoa jo zuten. I-zan zuen arrakasta ikusirik, aurten ereikastaro hori eskainiko dugu.


tua, 16 saiotan garaturik, bertan auto-hobekuntza, lanaren bidez gozamenaeta errealizazioa, elkar ulertzea, lanki-detza, elkartasuna, lagun izatea etamaitasuna bezalako balioak eta, bere-ziki, droga-menpekotasunera dara-maten ihesbideak saihesteak eta ara-zoei aurre egiteak duten garrantzialantzen dira.

Zertarako?- Gazteei pertsona bezala hezten

eta errealizatzen laguntzeko.- Bizikidetasuna eta harremanak

hobetzeko.- Mundu bizigarriagoa eta beste-

enganako ardura suspertzeko.- Droga-menpekotasunak eta ihes

egiteak sortzen dituen arazoak aurrei-kusteko.

Norentzat dago egokiturikmaterial hau?

Gazteentzat orokorki eta bereziki:Bigarren Irakaskuntzako ikasleen-tzat, hau da, 12 urtetik 16ra bitarteko i-kasleentzat.

Tutoretzatarako eta Kultur, gizajarduera edo gazte elkarteetako par-taideentzat eta honelako gaiak landunahi dituen guztiarentzat.

Zertaz da?Bizitzan proiektuak eta ilusioak i-

zatearen garrantziaz.Gure proiektuak egunetik egune-

ra nola egia bihurtzeaz.Drogaren tranpa eta lilura saihesteaz.Ikastearen eta lanaren garrantziaz.Errealitatetik eta arazoetatik ihes

egitearen arriskuaz.

Baloreei, balioei buruz askohitz egin ohi da baina gutxi egin etaare gutxiago sistematikoki landu.Gainera, zergatik hitz egin balioeiburuz, zuzenki edo zeharka badaere, hezkuntzari buruz hitz egite-rakoan balioei buruz hitz egitenbada? Hala ere, inoiz ez zen hitzegin Balioetan oinarrituriko hez-kuntzaz gaur egun bezainbat.

Berrikuntza, une honetan, La La-gunako Tafor publicaciones etxe-ak argitaraturiko Aciego eta Her-n ndez irakasleen IDAFE programahonetan dago. Izan ere, balioak ga-ratzeko eta suspertzeko plangintzabat burutu baitaiteke, irakasle-tuto-reari prestakuntza larriegirik etaahalegin handiegirik eskatu gabe.

Zer da Idafe programa?Pentsamendu kritikoaren eta ba-

lioen garapenerako ikus-entzunezkoprograma da. Taldean edo bakarkalantzeko programa da.

Pertsona bezala hezten lagunduz("barnetik ederragoa egitea") eta hiritargisa, guztiontzat mundu hobea eginez("mundu gizatiarragoa eta bizigarria-goa eraikitzea"), nerabe eta gazteen-gan balioak garatzeko sortua den pro-grama interesgarri eta atsegina da Idafe.

Taldean edo bakarka lantzeko di-seinatua izan den programa interakti-boa eta ikus-entzunezkoa da. Gidali-burua, koadernoa eta 6 bideoz osa-

Idafe: autoerrealizazio bideanBalioak lantzeko programa berria

Nobedadea


Lanean gozatzeaz.Benetako maitasunaz.Mundu bizigarriago bategatik el-

karlana egitearen beharraz.Besteen beharraz.Benetako adiskidetasunaz.Sexualitate arduratsuaz.

Zerk osatzen du materialhau?

Maletin baten barnean datozen 16saioz osaturiko 6 bideok, Ikaslearenedo Norberaren Koadernoak eta Gi-daliburuak osatzen du. Eduki hauek,6 unitate edo multzotan taldekaturik,gutxi gorabehera ordubeteko 16 saio-tan zehar agertzen dira.

Bestalde, programa honetan ze-har, aurkezlea, irudi eta ideia iradoki-tzaileak, erreportajeak, istorioak etalaburpenak ikusten dira.

Programan zehar zer pro-posatzen da?

Saio guztietan zehar, adibideak i-kustea, konpromisoak hartzea eta e-baluatzea, besteekin erlazionatzea,zenbait ariketa gezi bidez lotzea, go-goeta egitea, edukiez jabetzea-ren ebaluazioak burutzea, bakoitza-ren burutapenak idaztea, emaitzentaula lantzea, lankideekin hitz egiteabezalako lanak proposatzen dira.

Nola landu?Erraz lantzen den programa da on-

gi egituraturik baitago. Eskatzen dengauza bakarra da parte hartzen dute-nen benetako inplikazioa.

KoadernoaNorberaren koadernoa irakurriz

hasten da saio bakoitza, bideoa mar-txan jartzeko "PLAY" botoia sakatzekoadierazten den arte.

BideoaBideoan sekuentzia batzuk gara-

tzen dira, jarduera bat landu behar de-la adierazten den arte.

za dezakegun ikusten laguntzen du.- Beste gizakien beharraz eta mun-

du bizigarriagoa eta gizatiarragoa e-raikitzeko lana elkarkidetzan egitea-ren beharra aztertzen ditu.

- Edonolako drogekiko loturak, al-kohol-ohiturek eta gehiegizko hedo-nismoaren eraginak herrestaka ez e-ramateko agertu behar den adimenaeta indarra aztertzen ditu.

Nor dira egileak?Pedro Hernández Hernández, La

Lagunako Unibertsitatean Hezkuntza-ren Psikologiako Katedraduna da.Euskal Herrian hainbat urtetan psiko-terapeuta eta psikologo kliniko gisa a-ritua. Norberaren laguntzaren eta abe-rastasunaren programetan oinarriturikdauden Molde Kognitiboen teoriarensortzailea eta ikertzailea da. Eskolatikabiatuz pertsona gizartean egokitzekoeta errealizatzeko edukiak lantzekoestrategia eraginkorren garapenean e-ta identifikazioan zentraturiko ikerke-ta-lerro handi baten zuzendaria eta egi-lea ere bada. Bere argitalpenen artean,liburu eta artikulu mordo batez gain,"PIELE" eta "PIE-CAP" balioen garapeneta hazkuntza pertsonalerako hezike-ta programak eta "TAMAI", pertsonali-tate testa nabarmentzen dira.

Ramón Aciego de Mendoza Lugo,La Lagunako Unibertsitatean Hezkun-tzaren Psikologiako Irakasle Titularrada. Pedro Hernándezekin batera, hain-bat artikuluren eta "Diseñar y Enseñar"bezalako zenbait kapituluren eta "PIE-CAP" programaren egilea. Bere lanak,batez ere, nerabeen proiektu eta intere-sen azterketan, programa sozioafekti-bo hezitzaileen ebaluaketan eta trata-mendu hauen ondorio bereizleen az-terketan oinarriturik daude.

Nola eta non lor daitekematerial hau?

Ohiko liburudendetan edota TA-FOR argitaltetxean (tel: 943 320528 e-do [email protected]).

GidaliburuaIrakasle-tutoreari lagungarri gerta

dakiokeen liburuxka da hau. Irakurrieta erraz uler daiteke programa honennondik-norakoa.

Noiz eta zergatik erabiliIdafe programa?

Gizakiek, 12-13 urtetik aurrera gu-txi gorabehera, bizitzaren bigarrenhamarkadaren amaiera arte luzatzenden aldi psikosoziologikoa hastendute. "Nerabezaroa" deitzen diogu,heldutasunaren eta haurtzaroaren ar-teko iragaite aldi honi.

Gehienbat familian oinarritzenden loturatik, bere antzeko taldeetaneta beste sexuko pertsonengan oina-rritzen den loturara iragaitea bizi izanohi du neskatoak edo mutikoak nera-bezaroan. Nerabea bere adineko kul-turaren (nerabe-kultura) partaidesentitzen hasten da, euren moda etaohiturekin, euren bizitza estiloarekin,euren balioekin.

Beraz, jada haurtzarokoak ez di-ren kezka, larritasun eta galdera ugarisortzen zaizkie adin honetan.

Idafe programa nerabeek dituzteninteresak eta kezkak modurik egokie-nean bideratzen, euren gaitasunak sus-pertzen, gogoeta egitera bultzatzen etagaldera horiei erantzuna aurkitzensaiatzen laguntzeko pentsaturik dago,hain zuzen ere. Idafe programa, egitendutena ilusio handiagoz egiteko, mun-du bizigarriagoa, zuzenagoa eta solida-rioagoa eraikitzeko prest egoteko, az-ken batean, euren buruarekin ziurta-sun gehiago izateko laguntza da.

Idafe programa zertan datza?- Adiskidetasuna, maitasuna eta

sexualitatea lantzen ditu.- Proiektuei eta lortu nahi genituz-

keen gauzei buruz dihardu eta be-rauek egia bihurtzeko egunez egunlana nola egin jorratzen ditu.

- Lanak eta ikasketek duten garran-tziaz eta gure asmoak burutuz nola go-


Nobedadea

Kili-Kili aldizkaria eraberritu da

Haur eta gaztetxoei zuzen-dutako Kili-Kili aldizkari era-berritua kalean da. 1966ansortu zuen Jose Antonio Reto-lazak aldizkaria. Urte haue-tan guztietan bera eta bestehainbat lagun argitalpen ho-netan lanean jardun dira, etaorain Bizkaiko Ikastolen El-karteak hartu du lekukoa.

Esku-aldatze horren aitzakianaldizkaria eraberritu egin dute. Ha-la ere, orain arteko ezaugarriakmantenduko ditu, hau da, 9-15 ur-te bitarteko gazte euskaldunei zu-zenduta egongo da bereziki. Hile-an ale bat argitaratuko da eta tarte-ka gehigarriak ere bai. Momentuhonetan 10.000 ale kaleratuko di-ra, 5.000 euskara batuan eta beste5.000 bizkaieraz. Harpidedunek e-txean jasoko dute, eta gainontze-koek kioskoetan izango dute sal-gai 200 pezetatan.

Orain ia 5.000 harpidedun dituKili-Kilik eta Bizkaiko Ikastolen El-kartearen helburua kopuru horihanditzea da. Horretarako, ikaste-txeetan eta zenbait elkarte eta tal-detan banatu eta zabalduko da al-dizkaria.

Edukiei dagokinez, denetik i-zango da Kili-Kiliren 16 orrialdee-tan: erreportaia, elkarrizketa, en-tretenigarriak, ipuinak, gogoetak,

kirola, asmakizunak, esaera zaha-rrak, denborapasak, bertsoak etaabar. Lan horietako asko gazteek e-ginak izango dira. Hori da, haiz zu-zen ere, BIEko arduradunek bul-tzatu nahi dutena: gazteen esku-hartzea. Hori gauza dadin EuskalHerrian zehar 30 talde baino gehia-

go eratuko dira eta aldizkariaren e-dukiak osatzeaz arduratumo dira.

Gazteen parte-hartzea ez dahorretara mugatuko. Hainbatlehiaketa eta sari ere izango dira, e-ta baita ekintza osagarriak ere. Ur-tean behin Kili-Kili eguna ospatu-ko da Aste Santuen bueltan.

Udakoikastaldi,ikastaro,topagune etaabarrenaukerafreskoa iritsizaigu Udan gure prestakuntza

aberasteko aukerarik ez

dugula ezin esan

dezakegu

Berriakekaina


Garapenerako Gober-nuz Kanpoko Koordina-dora Bake etekina-ba-kean inbertitu kanpai-na ari da aurrera erama-ten. Kanpaina honen hel-burua da gizartea sen-tsibilizatzea armamen-tuaren aurka, gerrateenaurka, gastu militarreaninbertitukoaren aurka e-ta bakearen alde .

Gudak bultzatzen dituzten inber-tsio horiek herrialde etnia eta kulturenarteko ulermena, garapena eta bakeaeragiten dituzten inbertsioengatik or-dezkatzea da kanpainaren xedea.Horrek oso bestelako eragina eduki-ko luke gizakiaren garapenean.

Horregatik, horren guztiaren berriemateko hainbat erakusketa, hitzal-dei eta ekintza burutzen ari dira Eus-kal Herrian.

Funtsean, kanpainarekin lortu nahidena da eztabaidarako eta ekintzarakogune bateratu bat. Bake etekinabultza-tu nahi da. Eta zer esan nahi du horrek?Gastu militarrak gutxitzea eta ondo-rioz, aurrezturiko baliabideak gizarte e-ta garapen gastuetara bideratzea. Balia-bide horietan aurreztutakoari deritzobake etekina.

1994an Garapenerako Nazio Ba-tuen Programak (GNBP) lehenengo al-diz jakitera eman zuen munduko gastumilitarrek behera egin zutela (1987tikurteko %3), eta horrek bake etekin teori-ko bat sorrarazi zuela. Aurreztutako ba-liabide haiek, ordea, ez ziren inoiz gizar-tearen eta gizakien garapenerako edotaingurumena zaintzeko erabili, ezta he-rrien artean adiskidetasun eta lankidetzaharremanak bultzatzeko eta gatazkei ir-tenbide baketsua bilatzeko ere.

Hala ere, ordutik hona “Bake eteki-na” izenez ezagutzen den proposame-nak sekula baino indar eta gaurkotsa-sun handiago du, ordutik gastu milita-rrek etengabe gora egin baitute mun-duko herrialde guztietan.

Etekinaren ideiaren oinarriak ne-kez gezurta daitezke eta sen onetik hur-bil daude: neurrigabeko dirutza xahu-tzen da izugarrizko makina militarreneta arma arinen mantenimenduan, mi-

lioika lagun -hauetatik 300.000 haurrakoraindik- soldadu dabiltza, gure gober-nuek armen salerosketari buruzko da-tuak isildu eta itxuraz aldatzen dituzteeta armekin tratuan dabiltza. Honela,Hegoaldeko herrialdeen zorpetzea e-ragiten dute. Ikerketa militarretara osa-sun, hezkuntza, nekarazaritza ... arloe-tara baino askoz baliabide gehiago bi-deratzen da.

Errealitate horren aurrean, gutxie-nez bi galdera luzatzen ditu GGKEk:

1.- Zergatik ez inbertitu dena edo, e-konomi botere horren zati bat bede-ren, munduko biztanle guztien oina-rrizko beharrei erantzuteko?

2.- Zergatik ez onartu behingozzentzuzkoagoa eta eraginkorragoa de-la bidegabekeria larrien eta hauek sor-tzen dituzten gatazken zergatiak pre-bentzioaren bidez konpontzea etabehin horiek sortutakoan kontrolatzensaiatzea, eta ez horietatik probetxua a-teratzea?

Bake etekinaz hitz egitea, azken ba-tean, garapenaz eta askatasunaz hitz e-gitea da. Bakearen kultura bultzatzeaherrialdeek etorkizun hobea izatekoziurtasuna eskatzea da, gerran inberti-tzeari utziz eta hiritarren ongizateaz ar-duratuz.

Bake etekina-bakean inbertituGastu militarreko inbertsioak gizarte gas-tuetara bideratzearen alde al zaude?

Berriak

Jakiteko moduko datuakHorrelako gaien inguruan askotan

datuak ezkutatu egiten dira, ez duguhorien berririk izaten. Kanpaina ho-nek, ordea, horren guztiaren berri ema-ten digu hainbat datu ikusaraziz.

Munduan gastu militarrak ordain-tzeko egiten den inbertsioa, mundukobiztanle guztien beharrei erantzutekooinarrizko osasun eta elikadura arloe-tan egin beharko litzatekeena baino 60aldiz handiagoa da. Urpekuntzi nukle-ar batek balio duenarekin mundukohaur guztientzako txertaketa kanpainabat ordaindu ahal izango litzateke.

Munduko Osasun Erakundearenaurrekontua 800 milioi dolarrekoa da.UNICEF, Garapenerako Nazio BatuenProgramen (GNBP) eta Munduko Eli-kadura Programaren aurrekontua, hi-rurera batera, 4.714 milioi dolarrekoada. Eta 2003. urterako Espainian aurrei-kusitako gastu militarra 13.200 milioidolar da.

Pertsonen aurkako mina bat deu-seztea mina hori egitea baino 100-300aldiz gehiago kostatzen da. Eta Ango-lan eta Kanbodian biztanleak baino mi-na gehiago daude. Gaur egun 300.000haur soldadu dabiltza borrokan gataz-ka armatuetan.

EAEn Eusko Legebiltzarrak armenesportazioei buruzko informazioa ez-kutatzen du, nahiz eta atxikipena emanarmen merkataritza gardenaren aldekokanpainari. Gutxienez bi proiektu mi-liar handitan parte hartu duten 100 en-presa daude EAEn, eta beste 100 enpre-sek gutxienez batean esku hartu dute.

EAEn militar gastuek etxebizitzeta-rako gastua konponduko lukete eta5.443 milioi pezeta geratuko lirateke2.646 etxebizitza birgaitzeko.

Hori guztia jakinik, GGKEak galde-ra bat luzatzen digu:

Gastu militarren zati bat gizartegastuetara bideratzearen alde e-gongo al zinateke?

Orduan... zuk bakean inberti-tzen duzu.

Aurten ere Biarritzen eta Iruñeanburutuko dira UEUren ikastaroak.“29 tan haritzak 25 kimu” lelopean,UEU sortu zeneko 29. urteurrena os-patuko da aurten, eta aldi berean, Na-farroan 25 urtetan etenik gabe eginda-ko lana ere bai.

Biarritzen uztailaren 2tik 6ra bita-ratean izanen dira ikastaroak, Lyceéhotelier et de tourisme-en. Ikastarohauek izang o dira han:

Artea eta komunikazioa:- MusikaGiza eta Gizarte Zientziak:- Itzulpengintza eta Literatura- Kazetaritza- Psikologia- Sexualitatea- Soziologia eta Zientzia Politikoak- ZuzenbideaZientziak:- Natur Zientziak- Klimatologia eta MeteorologiaIruñean, ostera, uztailaren 16tik

27ra bitartean burutuko dira ikastaro-ak, Larraona ikastetxean. Hauek diraaukerako ikastaroak:

Artea eta komunikazioa:- Antzerkigintza- MusikaGiza eta Gizarte Zientziak:- Antropologia- Ekonomia- Filosofia- Glotodidaktika- Historia- Hizkuntzalaritza- Psikologia- Sexualitatea- Soziolinguistika- Soziologia- Zuzenbidea

Zientziak:- Fisika- Informatika (Segurtasun infor-

matikoa)- Informatika (Multimedia)- Kimika- Natur Zientziak (Babesguneak:

kontserbazioa eta kudeaketa)- Natur Zientziak (Nekazaritza ja-

sangarria eta hondakinen kudeaketa)- OsasunaBestelakoak:- Sukaldaritza- Euskal Kultura- Yoga

Izena emateko epea ekainaren15era arte da. Egun horretatik aurrera%15 garestiago izango da. Izena ema-teko tokiak eta informazio gehiagora-ko helbide eta telefonoak hauek dira:

- Baionan, UEU, 11, J. Laffite karri-ka, Baiona. Tel: 559 256 056

- Bilbon, UEU, Erribera kalea 14, 1.D. Tel: 946 790 546

- Donostian, Bagera, Pedro Egañakalea 2, 1. esk. Tel: 943 467 181

- Eibarren, UEU, Otaola hiribidea1. Tel: 943 821 426

- Gasteizen:1) Arriaga Campus Liburudenda,

Apraiztarrak, 1 Unibertsitate pabi-lioia. Tel: 945 141 670

2) Arriaga Megadenda, San Pru-dencio 7. Tel: 945 144 501

- Iruñean:1) Karrikiri Elkartea, Xabier karri-

ka 2 bis behea. Tel: 948 222 5892) Auzolan Liburudenda, Tudela

karrika 16. Tel: 934 153 867Era berean, informazio osatua du-

zue UEUren web orrian:www.ueu.org

UEUren 29. ikastaldiak

eskaintza oparoa

egiten digu aurten ere


Lanbide Heziketako Ikastetxe Inte-gralak Europako Batasunean izenekoI. Nazioarteko Biltzarra burutu zen Do-nostian maiatzaren 23, 24 eta 25ean.660 aditutik gora jardun ziren hango etahemengo esperientzien berri ematen.Hiru egunetan zehar Lanbide Hezike-tako ikastetxe integralen antolaketa,

jarduera eta kudeaketarako ereduakaztertu eta ezagutzera eman ziren, etabaita esperientziak, proiektuak eta me-todologiak ere.

Europako Batasuneko hamaikahizlari, EEBBtako, Kanadako eta Ze-landa Berriko 47 profesional, Espainia-ko Lanbide Heziketako eta LanerakoPrestakuntzarako 20 arduradun eta 43teknikari aritu ziren elkartruke horre-tan. Era berean, Araba, Bizkaia eta Gi-puzkoako 66 ikastetxetako ordezka-

riak hurbildu ziren atzerriko ordezka-rien ekarpenak jasotzera.

Lehenengo aldiz antolatu du EuskoJaurlaritzako Hezkuntza Sailak gisa ho-netako nazioarteko biltzarra, eta gustu-ra agertu da emaitzarekin. Lanbide He-ziketako ikastetxe integralen presta-kuntza zabalerako “ezinbesteko” tres-na direla adierazi du Inaxio Oliveri Hez-kuntza Sailburuak, eta “esperientzia a-berasgarriak trukatzeko” aukera ema-ten dutela aditzera eman du.

Lanbide Heziketako I. NazioartekoKongresuak esperientziak elkartruka-tzeko aukera eman du

Lanbide Heziketako hainbat arlo izan dira aztergai Donostian burututako I. Nazio-arteko Biltzarrean

Hezkuntza atalean bi ikastaro i-zango dira: “Sociedad y educación:las ciencias sociales en el siglo XXI” e-ta “Educación en valores: disciplina ylibertad”. Lehenengoa ekainaren 28eta 30 bitartean egingo da, eta bigarre-na abuztuaren 29 eta 31 bitartean.

Kalitatea Hezkuntzan atalean,aldiz, ikastaro bat eta bi mintegi pres-tatu dira. Ikastaroa “Hezkuntza era-kundeek ikasteko duten gaitasuna”da, eta irailaren 6 eta 8 bitartean iza-nen da. Mintegiak “Calidad y mejoracontinua en los centros escolares” eta“Estrategias de mejora del rendimien-

EHUren XX. Uda Ikastaroak etaIII. Europar Ikastaroak DonostiakoMiramar Jauregian burutuko dira ur-tero legez. Ikastaroak, mintegiak, jar-dunaldiak eta tailerrak izango dira au-keran gaztelaniaz, euskaraz eta inge-lesez. 18 gai edo arlo jorratuko dira, e-ta horien artean hezkuntza eta kalita-tea hezkuntzan daude.

EHUren XX. Uda Ikastaroak eskuera ditugu

Berriak

to académico. Aseguramiento delproceso formativo” dira. Lehenengoauztailaren 5 eta 7 bitartean burutukoda, eta bigarrena irailaren 10 eta 11n.

Izena emateko eta informaziogehiagorako:

Ikastaroen idazkaritzaMiramar Jauregia20007 DonostiaTel: 943 21 95 11Faxa: 943 21 95 981042 Posta KutxatilaE-mail: [email protected]/cursosverano


TartaloMari Saila

ElkarlaneanMari saila euskal ipuin herrikoien

bilduma da. Ipuin hauek ahozko tra-dizioan oinarritutakoak dira, JoxeMigel Barandiaranek El mundo en lamente popular vasca liburuan jaso-takoak. Bilduma hau haurrei zuzen-durik dagoenez, testuaren egokitzelan bat beharrezkoa da, eta lan horiJoxan Ormazabalek burutu du. Ma-rrazki bizi horien egilea, bestalde, Je-sus Lucas izan da•

Argitalpenak

Garapen fonologikoa haureuskaldunengan

Roberto Soto eta Bittor ZuñigaEl Cid argitaletxea

Lan hau euskaran garapen fono-logikoari buruzko arauzko datuak e-dukitzeko beharragatik sortzen da. I-zan ere, sistema fonologikoaren za-balkuntza eta osaketa ematen den21⁄2 - 61⁄2 urte bitarteko “garai eskola-rra”-ri buruzko datuak eskasak izandira orain artean. Horretarako, zortzisubjekturen mintzairaren azterketalongitudinal-transbertsala burutu daeta ondorioak bildu dira•

Euskalkia eta HezkuntzaZenbaiten artean

Mendebalde Kultur Elkartea

Elkarte honen zeregina Mendebal-deko euskara, hots, bizkaiera lantzea e-ta bultzatzea da, eta era berean euskarabatuari egin diezaiokeen ekarpenabultzatzea. Egiteko horretan, aurten V.Jardunaldiak burutu ditu eta han aur-keztu ziren txostengileen ikerketak etateorizazioak daude liburu honetan. U-metatik unibertsitaterainoko euskal-kiaren garapen erakusten da •

Printze zoriontsua eta besteipuin batzuk

Oscar WildeKlasikoen kutxa

ElkarlaneanOscar Wilderen bost ipuin klasi-

ko biltzen dira liburu honetan. De-netan bere handitasuna puri-purianagertzeaz gain, bere idazkera doto-rea, bere ironia jostalaria, bere umo-re fina eta, batez ere, bere sentibera-tasun paregabearekin egiten dugutopo•

Ibiltzen26. zenbakia

2001eko udaberriaBetiko diseinu berritzailearekin,

oraingoan ere hainbat gai ukitzen di-tu BIGEk argitaratzen duen aldizkarihonek. Besteak beste EHIGEren so-rrera hitz egiten du. Gotzon LoberaBizkaiko Foru Aldundiko EuskaraSustatzeko Zerbitzuko zuzendariariegindako elkarrizketa ere jasotzenda. Eskolaren txokoa atalean gurasoeskolei zuzendutako gai bat lantzenda: telebista heziketa tresna bezala•

2001 ikasmaterialenkatalogoa

EreinKatalogoko honetan Erein argita-

letxeak eskolaren eremuaren ba-rruan argitaratu dituen lanak ezagu-tzera ematen dira. Katalogoan bil-tzen diren testuak Euskal Herriko i-rakasleek eginak dira. Ikasgelarakomateriala ugaria da: bai ikasleentzat,taldean edo bakarka lantzeko, bai i-rakasleentzat -gida didaktikoak, e-baluaziorako materiala, material o-sagarria eta abar dituelako-•


Berriak

Etorkinei erantzuteko prestatubehar duguSarean Elkarteak X. Topaketetako ondorioak atera ditu

baldin bazeuden ere.- Edonola ere, erronka honi eran-

tzuteko lanen finantzazioa erabat be-harrezkoa da, bai langileei, aholkula-ritzari edo arloari egokitutako mate-rialen sorkuntzan.

Gai nagusia hori izan bada ere,beste arlo bati ere tarte berezia eskainizaio: ”eskola kirola”.

Sarritan zuzendaritza lanetan da-biltzanek, beste gai batzuek eskatzendieten arretarengatik, ez diete beharadinako denbora eskaintzen arlo ho-rri. Gai honen inguruko eztabaidarenondoren, argi gelditu da eskolaren ze-regin hezitzailean garrantzia duela. A-dostasuna agertu dute eskola kirola i-kuspegi hezitzailetik ulertu behar de-la esaterakoan, eta beraz, Ikastetxea-ren Ikasketa Proiektuan txertatua e-gon beharko lukeela. Bestetik, ikus-pegi hezitzaile horretatik zera balora-tu beharko litzateke nagusiki: ahale-gina, hobekuntza eta ludikotasuna,huts egitea porrotarekin eta garaipe-na arrakastarekin inoiz ere lotu gabe.Era berean, ikusi da ikastetxearen etakirol taldeen arteko harremanak es-tuago izan beharko lukeela, intereshurbilketa lortzearren. Nerabezaroanbereziki zaindu beharreko alderdia e-re bada: inork ez diezaiola kirola egi-teari utzi eliteko kirolaria izateko au-kerarik ez duelako. Errendimenduannahiz eskola kirolean teknika, taktikaeta gaitasun fisikoa baino lehenagopertsonaren garapen osoa dagoela ezda ahaztu behar. Gurasoek ere berenseme-alabak ikustera joateaz gain, ki-rolean dituzten helburuak ondo eza-gutu eta, garaipena soilik baloratu ga-be, helburu horien guztien lorpenakontuan izan behar dute (kiroltasuna,talde lana, hobekuntza, arauen onar-pena...).

Sarean Elkartearen X. Topaketekantolatzaileen aurreikuspenak gain-ditu zituzten partaidetza aldetik. Gas-teizen burutu ziren maiatzaren 17tik19ra bitartean.

X. Topaketa hauetan hausnartu e-ta eztabaidetzeko proposatuta dengai nagusia zera izan da: “Eskolaren i-kuspuntutik etorkinei eman beharre-ko arreta”. Gaiaren lanketaren ondo-ren hainbat ondorio jaso dira:

- Etorkinen fenomenoa EAEn eregero eta handiagoa eta nabarmena-goa da, eta erantzunak ez du eskolatiksoilik etorri behar, gizarte osotik bai-zik. Guztion zeregina da esparru horibazterkeria arazo ez bilakatzea. Be-raz, udaletxeek, Aldundiek, GKE etaHezkuntza Sailak berak, beste batzu-ren artean, badute zereginik gertakarihonen ondorioak leuntzen.

- Eskolari dagokionez, argi dagodiru publikoz hornitzen diren ikaste-txe guztiek erantzukizun nabarmenadutela pertsona multzo horri arreta es-kaintzeko garaian. Bakar batzuk soi-lik erantzungo balute, etorkinak gi-zarte normalizatu batean txertatzea i-zugarri zailduko luketen “ghettoak”lortuko genituzke.

- Ikastetxeen prestaketa, harreraplanen ezarpena, irakasleen forma-zioa eta beste lekutan garatu diren es-perientzien ezagutza izan dira Sarea-nen Topaketetan arlorik azpimarra-tuenak.

- EAEk izandako eskarmentuan oi-narriturik, parte-hartzaileek zera iritzizioten: nahiz eta Derrigorrezko Biga-rren Hezkuntzan hizkuntza gaitasu-nerako berariazko ikastetxeek emai-tza onak lortu, etorkinak ikastetxe a-rruntetan txertatzeko lehen urrats gi-sa, Haur eta Lehen Hezkuntzan ikaslehauek hasieratik ohiko ikastetxeankokatzea egokiagoa dela, Lehen Hez-kuntzako 3. ziklokoekin zalantzak

Euskaldunon GIDA Internetendago jadanik

Artez Euskara Zerbitzuak ka-leratutako Euskaldunon Gida ja-danik Interneten dago ikusgai etaerabilgai, eta beraz, kontsultatze-ko moduan.

Gida elektronikoa Internete-ko bilatzaileetan iragarriko da:“Kaixo”, “Aurki”, “Google”, “Ya-hoo” eta abar. Horrela, Interne-ten dabilen edonork “jatetxe”, “a-bokatu”, “altzari”, “Bilbo”, “An-gelu” edo antzeko arlo edo herriizena bilatzaileetan idazten due-nean, Euskaldunon Gida Elek-tronikoa ere agertuko zaio. Bila-keta aldetik, beraz, erraztasunakematen ditu gida elektronikoak.

Bestalde, gida eguneratu e-gingo da eta horrek gero eta era-bilgarriagoa bihurtuko du.

www.euskaldunongida.net


teoriak

Munduan zehar ibili den eta ikasi eta irakatsi duen ikerlari hauebaluazioaren inguruan egin zituen ekarpenak direla-eta egin zen

ezaguna. Hezkuntzan egiten den ebaluatzeak onura asko dakartzalabaiezten du. Horretarako, ebaluazio horrek nolakoa izan behar duen

zehazten du.Eguneroko hezkuntza jardunari dagokionez, teoria eta praktikaren arteko

uztarketari garrantzia handia ematen dio.

DavidHamilton

Benjamin Zufiaurre NUPeko Psikologia eta Pedagogia Saileko zuzendaria

1943an jaio zen Londonen eta1965ean graduatu zen EdimburgokoUnibertsitatean. Matematika eta Zien-tzietako irakasle bezala prestatu zen etahiru urtetan egin zuen lan IngalaterrakoLeicester Konderriko eskola adikor (u-lerkor, comprensiva) batean.

Urte horietan “eskolako kul-tura”ren inguruko interesa piztu zi-tzaion eta Edimburgoko Unibertsitate-an Hezkuntzako Master bat egiten hasizen 1969an. Horrela, 1973an doktora-dutza tesia aurkeztu zuen: “Eskolakotestuinguruak: ikaskuntzaren bitarte-koen ikerketa”.

Biografia profesionalaProfesional bezala Glasgow Uni-

bertsitatean aritu zen 1972 eta 1974 ur-teen bitatean, eta berriro 1978 eta 1989bitartean. 1974 eta 1976 bitartean Es-koziako Hezkuntza Ikerketa Zentro-an jardun zen, 1976an Illinois Uniber-tsitatean (EEBB), 1990 eta 1997 bitar-tean Liverpool Unibertsitatean eta1998az geroztik UMEA Unibertsitate-an (Suedian) ari da lanean.

Irakasle bisitari bezala Europako,Ipar eta Hego Ameriketako, Asiako e-

Mundu mailan duen hedapena froga-tzen duten adibideak dira honakohauek: 2001eko otsaila eta martxoanTiblisiko Unibertsitatean (Georgia) e-gon zen “Irakasleen Prestakuntzakoeta eskoletako hezkuntza ikerketarengarapena” gaiaren inguruan lan egi-ten, eta ondoren Sao Pauloko Uniber-tsitatean (Brasil) egon zen eskola mo-dernoari buruzko bere ikerketa histo-rikoa sakontzeko.

Heziketa ideiakDavid Hamilton “ebaluazioaren”

inguruan egin zituen ekarpenak zire-la-eta hasi zen ezaguna izaten, “eba-luazio argiztatzailea”. 60ko hamar-kadan argitaratutako bere lehen lane-tan islatzen dira “ebaluazio argitzaile-aren” klabeak eta oinarriak. Horiekinzera planteatzen du: ebaluazioaren i-kuskera eta balioa prozesuaren zatibat bezala, ez amaieran, tartean baizik.Ebaluazio horrek gertatzen dena argi-tzeko, egiten denaren eta pasatzen de-naren adibideak emateko… balio du,eta hortik, heziketa prozesuetan gerta-tzen denaren kontziente izanik, hobe-tu ahal izateko parada dago.

ta Australiako unibertsitate askorekinkolaboratu du. Batzorde askok eta a-nitzek gonbidatu izan dute eta bere e-karpenak mundu osoan zehar aur-keztu ditu. Zentzu horretan, nabar-mentzekoa da Madison (EEBB), E-dimburgo, Glasgow eta beste uniber-tsitateekin duen etengabeko lankide-tza. Nafarroako Unibertsitate Publi-koak ere hirutan gonbidatu du, 1989,1992 eta 1994an, eta bertako Psikolo-gia eta Pedagogia Departamentuaklankidetza jarraitua mantentzen du.


Praktikak “ikuspegi argitzailetik”gainbegiratzeak prozesuak berbide-ratzeko eta eskolako funtzionamen-duaren klabeak aldatzeko aukera e-mango digu. Nola jokatzen dugun etagure irakaskuntzako jokaerek zer era-gin dituzten soilik kontuan izanez, es-kolako hezkuntza hobetu dezakegu,edo gizarteko hezkuntza ere bai esko-latzearen berbideratze egoki batekin.Testuinguru honetan, David Hamil-ton eskola adikorreko irakasle bezalaizan zuen esperientziatik abiatzen da.Horrek, gainera, bere lanak eta ondo-rengo garapena markatu ditu, eta ge-lan ikerketa bat egin ahal izateko ego-era bakoitzean egokiak suertatuko li-ratekeen epistemologia eta metodo-logia ikertzerakoan ere oinarri izan dabere lan esperientzia hori.

Ebaluazioaren ikuspegi honek bategiten du hezkuntzako beste aukerakualitatiboekin, zeinak haren ikuspe-gi batetik abiatzen diren hobetzeko i-kerketa bezala. Trukaketara, ebolu-ziora eta aberastera irekita dagoen ge-laren premisak prozesuak ulertzea etabaloratzea izango dira. Aukera horienartean hauek nabarmenduko genituz-ke: Crombach-en ikuspegia (1983),Stacke eta bere ebaluazio erantzunga-rria, MacDonald eta bere ebaluaziodemokratikoa, Eisner eta bere ebalua-zio artistikoa eta J. Elliotten autoeba-luazioaren zentzua bera.

60ko hamarkadako lehen urtee-tan D. Hamiltonek bazekien eskolakofuntzioak ezaugarri anitzak eta kon-plexuak zituela, eta baita irakasleen ti-pologia anitza zela ere: irakasteko gai-tasuna zutenak eta ez zutenak zeu-den, interesa zutenak eta ez zutenak,jarrera patriarkalak, tradizionalistaketa errebisionistak zituztenak, gutxia-go edo gehiago inplikatzen zirenak e-ta berritzaileak. Eta hori guztia gelakokonplexutasuna bezain konplexuaden eskola munduan kontestualiza-tzen da. Konplexutasun hori hainbatgertaeraren ezaugarri eta ondorio da:sektoreen arteko liskarrak, interesenarteko borrokak, antolaketa interfe-rentziak, kanpoko eragileen esku-sartzea, hezkuntzaren eta eskolatzea-

ren erabilera politikoak eta sozia-lak…

90eko hamarkadan, nahiz eta berekezkak, interesak eta aurretiazko mo-tibazioak alde batera ez utzi, hezkun-tzako ikerketan garrantzitsua den na-zioarteko mugimenduko partaide e-gin zen. Hezkuntzako ikerketa horrekhezkuntza aurrerapen sozial bezalakontsideratzen du, ariketa epistemo-logikoa baino lehenago. Eta horrek,Hamilton, beste asko bezala, hezkun-tzaren ikerketaren nagusitasun psiko-estatistikotik eta kontrol esperimenta-letik at dagoen eremura eramaten du.

Hamiltonentzat hezkuntza iker-keta, medikuntza ikerketa bezala, ko-de etikoek zuzentzen dute. Kode ho-riek izugarrizko eragina dute ikerke-tarako legitimoa den hartan. 50ekohamarkadan hezkuntza ikerketarenkontrol mugimendua garrantzitsua i-zan bazen, 60ko hamarkadarako al-daketa esanguratsua gertatu zen iker-

ketaren esanahian. Presio etikoak di-rela-eta, esperimentuak saiakera soilbezala ulertzen dira, kontrolaren bal-dintza mugatuen menpe dauden esa-nahia dutelarik. Hortik haratago joa-ten ez direnez, ezin zaie beren balioamaximizatu.

Bere lanaren ardatz nagusietakobat “hezkuntza eta gizartea” gaiare-kin lotuta egon da, eta hortik azpima-rratu du “Teoria eta praktika”ren ba-naketa tradizionala. Zentzu horretan,bere ikerketa Aristotelesen pentsa-mendutik abiatzen da. Premisa horienbaitan zera defendatzen du: zientziateoriko baten asmoa ezagutza sortzeaden heinean, zientzia praktikoarenasmoa ezagutzaren sorkuntzatik ha-ratago doala. Aberastearen eta hobe-tzearen ideian oinarritzen da, eta ho-rrek prozesuei eta produktuei buruzpentsatzea dakar.

Heziketaren egitura produkzioprozesuen (nola irakasten da) ingu-ruan eta produkzio horren asmoak e-ta helburuak definitzean (zergatik ira-kasten da) egituratzen da. Hortik abia-tuta, hezkuntza zientzia praktiko be-zala ulertzeko modurik errazena hauda: gogoratzea irakaskuntza-ikas-kuntzaren arteko oinarrizko erlazioaez dela bi pertsonaren artean gauza-tzen, pertsona bakarraren baitan bai-zik. Eta norberaren heziketa pertso-nalean Teoria eta Praktika bana ezi-nak dira.

Hamiltonentzat ezagutzak balio so-ziala du, eta hortaz, hezkuntza ezagu-tzaren komunikazioari eta bere bana-ketari lotuta egongo da. Horrela, baliosozial baten banaketa bereizgarria“desberdintasunari” estuki lotuta ager-tzen da. Bere lanak, beraz, inplikaziopolitiko eta sozial indartsuak aurkeztenditu. Ikuspegi horretatik, hezkuntzaaktibitate ideologiko bat da, inoiz neu-trala ez dena. Ezagutza botere politiko,sozial eta kulturalez beteta dago etahezkuntzak barneratu edo kanpora-tu, ahuldu edo indartu, baloratu edogutxietsi egiten du, ezagutzaren etakultur kapitalaren banaketari eta ezar-pen desberdinari egiten baitio errefe-rentzia.

Nola jokatzendugun eta gureirakaskuntzakojokaerek zer eragin dituztensoilik kontuanizanez, eskolakohezkuntza hobe-tu dezakegu,edo gizartekohezkuntza erebai eskolatzea-ren berbideratzeegoki batekin


Ezagutza akademikoa praktikansortutako ezagutzarekin erlazionatubehar da. Akademia ikertzailearenpertzepzioa ez da, eta ez du izan be-har, bakarra, praktikan sortutako eza-gutzarekin osatu behar da. Heziketapraktikaren analisia heziketa egiturakaztertzea baino haratago doa. Zerenpraktikan sortzen den ezagutzak ikas-leak eta irakasleak motibatzen edodesanimatzen dituzten mugen gara-pena ere barneratzen du, eta baita ho-riek gainditzeko ahalmena ere. Zen-tzu horretan, praktikak ulertzea eta in-terpretatzea heziketako aktoreak mo-tibatzen dituzten egoeren logika uler-tzea bezain garrantzitsua da, edo be-ren jarrerek zuzentzen dituzten mi-kro-politikak, beren nortasuna gida-tzen duen kultura eta urra ditzakeenedo urratu ezin ditzakeen pautak uler-tzea bezain garrantzitsua.

Testuinguru honetan garatuko dubere lana hezkuntza zientzia bezaladenbora eta espazio batean kokatu-rik gaiaren inguruan. Testuinguruakesanahia ematen die hezkuntza prak-tikei, eta are gehiago, testuinguruakberak praktikak motibatuko ditu. Tes-tuingurua irakasleen eta ikasleenpentsamenduaren barruan zein kan-poan kokatzen da. Beraien ekintzaketa erreakzioak, aho eta gorputz hiz-kuntza, testuinguru historiko batenlekuko dira.

Horregatik, hezkuntza ulertu ahalizateko garrantzitsua izango da bereaurrekariak ezagutzea eta etorkizu-neko zentzu bat izatea orainaldikobaldintzen arabera. Hamiltonek ErdiAroraino jotzen du bere analisietan,XVI eta XVII. mendeetara eta Berpiz-kundera lotutako aurretiazko ideia e-ta praktiken garapenera. Garai huraHezkuntzaren Historiako plataformahistorikorik garrantsitsuena da, hots,garai hartan hasi ziren erabiltzen lexi-ko europarrean klase, curriculum,metodo, didaktika eta beste zenbaitkontzeptu. Kasuistika horrek ez zueneskola modernoa elikatu soilik egin,heziketa praktiken lehen globaliza-zioan ere eragina izan zuen. Garai har-tan Europatik heziketa praktika asko

esportatu ziren mugimendu ekono-miko, kolonial eta erlijiosoetan oina-rriturik. Bere ustez, hor sartzen dira le-henengo jesuiten mugimendutik hasieta Soros Fundazioak berriki eginda-ko lanetara arte burututakoak.

Bere ikusmolde profesio-nalaren eragina

David Hamilton haratago doa zeradioenean: bere lana hezkuntza zien-tzia praktikoa izatearen ondorioa de-la. Bere ustetan, hezkuntzako akade-mikoek gai izan behar dute agertzendutena praktikan jartzeko. Horren a-rabera, praktikan egiten denaren an-tolaketak bat etorri behar du defenda-tzen den irakaskuntza kriterioarekin,zeren kontzientzia teorikoa heziketapraktikoaren gainean eraiki behar

baita. Aldi berean, ulermen mota batislatu behar du uneoro barneratzendenaren, hori da garrantzitsua, etabarneratzen ez denaren artean. Moduhorretara, nahiz eta berak kontsen-tsua ez defendatu, akademiko batenerantzunek bere ikasketekin bat eto-rri behar dute.

Irakastea ez da egiteko erraza, ezda irakurtzera edo testu bat errezita-tzera murrizten, baizik eta “ikasgaiak”esan nahi duena ulertzea eskatzendu. Hezkuntzako irakasle baten hezi-keta praktikek bat etorri behar dutebere ulertzeko moduarekin edota ira-kaskuntza ulertzeko eta praktika ho-riekiko duen jarrerarekin.

Eskola bizitza zer den eta nola egi-turatu behar den hautematerakoan,Hamilton “ez da sekula nekatzen etabeti ikertzeko leku berriak bilatzenditu”. Teoria eta Praktikaren artean e-giten den edozein bereizketa bazter-tuz ulertu nahi du hezkuntza prakti-karen dinamismoa. Zentzu horretan,ez dio zentzurik aurkituko eskolatze-aren eredu teorikoak egiteari eta ho-riei balioa emateari eskolatzea ez delahezitzea defendatzen duen ustetik a-biatuz gero. Uste horren arabera, es-kola espazio eta denbora batean kon-testualizatzen da hezkuntzaren dia-lektika global-lokala jarraituz: “i-deia ezin da hitzera murriztu eta hi-tzak ez du praktika ordezkatzen”.

Eskolatzearen sorrera Erdi Aroanikertzen hasten denean, edota XV.mendean inprenta hedatu baino le-henago, eskola modernoaren klabe-ak kontestualizatzera iristen da. Ho-rrek, adibidez, Kanadako ikerlariekinedota Hegoafrikako eta Brasilgo he-zitzale post-kolonialistekin aldi bere-an elkarrizketa bat izateko aukera e-mango dio. Egia da hezkuntzaren ide-al lokalak adierazi ahal diren heinean,ideia eta hezkuntza praktikek denbo-ran zehar izan duten eragina perfilatuahal izango dela. Horrek bere baitanekartzen du “eskolatze modernoak”historian eta hainbat lurraldetako kla-be post-kolonialetan izan duen eragi-na kontestualizatzeko boterea.

Modu horretan, bere dimentsio

Bere ustetanhezkuntza akademikoekgai izan behardute agertzendutena praktikan jartzeko. Horren arabera,praktikan egiten denarenantolaketak batetorri behar dudefendatzen denirakaskuntza kriterioarekin


BBiibblliiooggrraaffiiaa

D. Hamiltonen lanak:- Independent Learning mate-

rials and Science Teaching in Scho-ols (1974)

- Curriculum Evaluation(1976), gaztelaniara itzulia eta erre-fentzia oso aipatua.

- In Search of Structure: Essaysfrom an open Plan School (1977)

- Beyond the numbers game: Areader in Educational Evaluation(1977)

- Understanding classroom life(1978)

- Rethinking educational Rese-arch (1980)

- The Meritocratic intellect: Stu-dies in the History of EducationalResearch (1980)

- Towards a Theory of Schooling(1989), askotan aipatua eta hainbathizkuntzatara itzulia, horien arteangaztelaniara eta japonierara.

- Learning about education: Ununfinished curriculum (1990), as-kotan aipatua eta hainbat hizkun-tzatara itzulia, horien artean gazte-laniara.

- Curriculum History (1990),hau ere oso aipatua eta hainbat hiz-kuntzatara itzulia.

- Steering the future: Rationalityand Efficiency en policy-related e-ducational research and develop-ment (1992)

Testu horiekin batera ehunda-ka artikulu idatzi ditu aldizkarizientifiko garrantzitsuetan hain-bat hizkuntzatan. Bere lanak be-deratzi hizkuntzara itzuli dira etamundu guztian gonbidatzen du-ten hizlaria da. Gaur egun infor-mazioaren teknologiarekin etahezkuntzaren etorkizunarekin er-lazionatutako Europako eta IparAmeriketako hainbat proiektutanparte hartzen du.

konparatiboa agerikoa da: “heziketapraktiken zirkulazio globala”, nahizeta herrialde bakoitzean bere berezi-tasunak eta desberdintasuak izan. E-sanguratsua da “Eskolatzearen Teo-ria baterantz” (1981) eta “Hezkun-tzaren eraldaketa denboran ze-har…” (1990) liburuak hasieran izen-buru bakar batean bildu nahi izatea:“Hezkuntzarentzako eta eskolatzea-rentzako galdutako gida baterakoklabeak”.

Premisa horien pean, bere hez-kuntza hautua, “praktika sozial” beza-la ulertua, eredu teoriko-logikoan oi-narritzen da, zeinak taylorismoaren,fordismoaren eta toyotismoaren ebo-luzioan kokatuko liratekeen bizitzasozialeko aldaketak barneratuko di-tuen. Hortik, heziketa kontzeptu kla-been eboluzioa aztertzera pasako da,nola hazi eta esportatu ziren mundu o-sora. Era berean, globala, lokala, es-kolarra, lurraldekoa, estatala, europa-rra eta mundukoa dimentsio konpara-tiboak sakonduko ditu. Kultur kon-tzeptuak eta desberdintasunak ulertuondoren, termino horien eboluzioa-ren inguruan dauden hizkuntz per-tzepzioak eta kontzeptualizazioak e-zagutuko ditu eta horien aurrean sen-tikorra bihurtuko da. Hortik aurrera,“ikaskuntzaren gizarte kritikoa” i-zan litekeenaren ingurunea bere la-naren ardatzetako bat izango da,kontuan izanik ikasketa orok esannahi duela testuinguru sozial, poli-tiko eta ideologiko batean ikastendutenen indukzioa.

Ideal lokalak hainbat testuingurusozialetan adierazten dira, eta hez-kuntza praktikei hainbat esanahi e-zartzen dizkie. Horri dagokionez, Ha-miltonentzat “ikaskuntza gizarteak”berak inplikatzen duenaren zen-tzuak, kontzeptu global bezala eta na-zioarteko erakundeek edo EuroparKomunitateak bere gain hartuta, alde

batera uzten du zabalagoak izango li-ratekeen “irakaskuntzaren gizar-

tea”ren edo “gizarte hezigarria”reneraketa. Horrek zer esan nahi du, X-

VI. mendean ezarri zen eta besteen

artean Jesuitek babestu zuten eskola-

tze eredua bukatu egiten dela?

Hamiltonentzat “ikasketaren”

hizkuntza berriak erakargarritasunlokala eduki dezake. Sentimenduademokratikoa den heinean, plantea-mendu horiek hezkuntzaren bir-baieztapen bezala eta eskolatzeannahi ez diren alderdien errefusatzebezala adieraz daitezke. Dena dela,“ikasketaren” balioari etengabeko e-rreferentzia egiteak ahalegin globalakmozorro ditzake, eta horrela, “eskola-

tzea: doktrinatzea” eredu zaharrak“komunikazioaren eta informazioa-

ren teknologia” eredu berriekin ber-defini daitezke. Horrekin, lehen “ira-

kaslearen” eta eskolako “dotrinaren”

azpian zeuden botere harremanek

hezkuntza softwarea sorraraz deza-kete eredu justifikatuekin, horrela,softwarearen ingeniariak izan daite-zen heziketa elementuen bultzatzai-leak eta zaintzaileak, “curriculum ez-

kutuak”gordeko lukeen guztiarenak,alegia. Horrek promoziorako merka-

tua eta “dotrina” digitalen salmenta-

ren antzeko “ikasketa gizartea” eka-rriko luke, eta horrek ezin du benetanhezitzailea izan. Horrekin, aldaketasoziala desklasifikatu eta ahuldu e-gingo litzateke. Bien bitartean, he-ziketa praktikek eta hezkuntza iker-ketek aldaketa horiek ezagutzera e-man beharko lituzkete eta horietaraprestatu beharko gintuzkete kan-poko legeetara moldatu beharrik i-zan ez dezagun, baizik eta denbo-ran eta espazioan denok aukeraberdinak izango ditugun kontes-tuan egituratzea eta berreraikitzeaegokituko zaien praktiketara.

hhhik hasiEg

ilea:

Jose

Ram

on V

itor

iaOstadarraren

hotsazhotsazASCHERO musika sistema.

Euskal abestiak, abesti eza-

gunak... sistema horretan

aurkeztuak.

hh - hikhasi.eus alea.pdf · MICHAEL APPLE •ESPERIENTZIA: ... Ostadarraren hotsaz liburuaren...

Documents

Transcript of hh - hikhasi.eus alea.pdf · MICHAEL APPLE •ESPERIENTZIA: ... Ostadarraren hotsaz liburuaren...