ISLANDIA

Renata Camacho condarco

LH 6B Txanela.2 Unitatea

Islandia(Reikiavik)

ISLANDIAREN KOKAPENA

Islandia (ofizialki, Islandiako Errepublika) Europako

ipar-mendebaldean dagoen herrialde-uhartea da.

Iparraldeko Ozeano Atlantikoan dago, Norvegia

,Gloenlandia, Britania Handia eta Faroe Uharteen

artean.

Latitudeagaitik izan zezakeen klimaIslandia

hotza leundu egiten da,eta bereziki

kostaldean giza bizitzarako egokiagoa

da.

MAPA FISIKOA

Islandiako mapa fisikoa da uhartea barrualdea

goialdeetan,nagusiki.Hauek dira hotzak eta

uninhabitableak

ERLIEBEA

Islandia, geologikoki hitz eginez, uharte gaztea da. Duela 20 milio urteko su-erupzio baten bidez, izan ere uhartean aurkitu daitezkeen arroka zaharrenak duela 16 miloi urtekoak baino ez dira.

Thule uhartearen mapa (pytheas)da.

Uste da piteas greziarrak thule izena jarri ziola bertara iritsi zenean, baina uharteari buruz idatzi zituen ezaugarriak gaur egungoen guztiz kontrakoak dira. Izan ere, Piteasek Thulefruitu, esne, ezti eta nekazaritza lur ugariko uhartea zela idatzi zuen. Honen bestez, gizakia Islandiara iritsi zeneko urtea ezezaguna da, nahiz eta erromatar txanponak aurkitu diren uste da bikingoek eramanak direla, izan ere k.a.III. mendeko txanpon hauek erabiliak izan ziren mende askotan.

PAISAIA ETA BITXIKERIAK

Islandia Aurora boleala Alaskan dago.

Aurora polarra (boreala edota Australia izan liteke) gauez zeruan

agertzen den distira edo luminiszentzia itxurako fenomeno bat

da, ohikoena eremu polarretan agertzen da, halere denbora

laburrez munduko beste eremu batzuetan ere ager liteke. Arrazoi

horregatik "aurora polarra" (edo "aurora polaris") deitu ohi zaio.

Ipàr hemisferioan"aurora boreala" bezala ezagutzen da, aldiz

hego hemisferioan"aurora australa" bezala. Izendapenes Aurora

izeneko egunsentiaren erromatar jainkosatik dator, eta "boreal"

izena grezierasko"Boreas" hitzetik, honen esanahia "Iparraldea"

delarik. Europan zerumugan kolore gorrixkaz ikusi ohi da,

eguzkia ezohikoa den norabide batetik agertuko balitz bezala.

KLIMA

Klima ozeaniar hotza da nagusi Islandian. Hala ere,Golgoko

korrontearen eraginez, latitude bereko beste lurralde batzuk baino

klima epelagoa du. Alaska eta Suaren Lurraldearen antzeko klima

duela esan ohi da.

Islandia hegoaldea epelagoa, haizetsuagoa eta euritsuagoa da.

Barnealdeko eta iparraldeko lurrak askoz lehorragoak dira, nahiz eta

iparraldeko kostaldean elurra oso ohikoa den.

Iislandian erregistratutako tenperaturarik altuena 1939ko ekainaren

22 an jaso zen, 30,5 °C-ekin. Baxuena, aldiz,1981ko urtarrilaren 22

an, -38 °C-rekin.

KLIMOGRAMA

t. GC pp en mm

U 0 101

O 0 78

M 15 76

A 35 53

M 7 40

E 10 43

U 11,5 50

A 11 66

I 8 78

U 4,5 86

A 2 91

A 1 94

EKONOMIA

Islandiaran joateko normalean joaten dira

itzasontzis edo beste batzuetan egazkines,zergaitik

uhartea da.

POPULAZIOA

Islandia 103 125 km ditu.

117.puestoan dago

331.000 biztanle ditu.

Reikiavik populatuenetatik da 120.165 biztanle ditu.

HISTORIA

Islandia, geolokikoki hitz eginez, uharte gaztea da.

Duela 20 milio urteko su-erupzio baten bidez, izan ere

uhartean aurkitu daitezkeen arroka zaharrenak duela 16

miloi urtekoak baino ez dira.

Thule uhartearen mapa (Pytheas)

Uste da piteas greziarrak thule izena jarri ziola bertara

iritsi zenean, baina uharteari buruz idatzi zituen

ezaugarriak gaur egungoen guztiz kontrakoak dira. Izan

ere, Piteasek Thule fruitu, esne, ezti eta nekazaritza lur

ugariko uhartea zela idatzi zuen. Honen bestez, gizakia

Islandiara iritsi zeneko urtea ezezaguna da, nahiz eta

erromatar txanponak aurkitu diren uste da bikingoek

eramanak direla, izan ere k.a.III. mendeko txanpon

hauek erabiliak izan ziren mende askotan

KULTURA

Islandierazko literatura germaniar hizkuntza

hartaz egindakoa da.Erdi aroan, Islandian ere

edda eta saga izeneko narrazioak idazten

zituzten, lehenak poesia eta bigarrenak prosa

izanda.

Gaur egungo idazleei dagokienez, Gunnar

Gunnarsson(Islandierasko idazlerik itzuliena) eta

Hallor Laxness(1955ko Nober Sariduna) egilerik

ezagunenak dira.

ERLIGIOA

Kostutiaren arabera, Islandiako biztanleek

erabateko askatasuna daukate erlijioren bati

jarraitzeko edo beren buruak erlijio loturetatik kanpo

agertzeko. Hala ere, Islandiako Eliza, luterotar

doktrinakoa, estatuko erlijio ofiziala da. Biztanleen

% 82 inguru eliza horretako kide dira (bataiatuta

daude), nahiz eta erlijio praktika Europako

txikienetakoa izan. Beste erlijio aipagarri batzuk

hauek dira: Eliza Luterotar askea eta Eliza 4).

Gainerako biztanleak erlijiogabeak Katolikoa dira,

estatistikek diotenez.

KIROLAK

Kirola Islandiera kulturaren parte garrantzitsua da. Bere

nagusia glyme ohiko kirola da, borroka estiloa da

zenbatetsitako Media.154 Erdi gehien herri kirol garaian

dute jatorria da futbola, atletismoa, eskubaloia eta

saskibaloia. Sarritan, eskubaloia da kirol nazionala

bezala deskribatzen, Islandiera aukeraketa jokatzen du

etengabe Olinpiar Jokoetan eta munduko txapelketetan.

La FIFA munduko sailkapenean arabera, emakumeen

Islandian futbol du mundo.155 Bere klima top hogei

talde bat da eta geografia neguko eta mendiko kirol eta

eskalada izateko baldintza ezin hobea sortzen gehien

jendearentzat senderismo praktikatzen. Herrialdea

da, halaber, eskia egiteko toki ideal bat, telemark

barietate ari gehien praktikatzen.

LEKU HISTORIKOAK

1) Harana Islandiako leku garrantzitsuena bat da.

2) Geysir : Islandiako eremu gehien bisitatu

Duena.

TURISMOA

Islandian exotiko turismo helmuga inoiz bidaiari gehiago gatibu bilakatu da.

Ezer bada ezaugarri irla honetan bere bizia eta sumendien jarduera

geologiko da. Bere Mid-Atlantic Ridge kokapen arrazoia da eta honen

emaitza paisaia gogorra beste lekuetan aurkitu da:

sumendiak, mendiak, glaziarrak, basamortu, geysers, failak, urtze-tik ibaiak

... bestela esateko leku bat joan da basati eta Ama Lurraren reconciled.

Leku hoberenak ere bat daitezke, eta erlaxatu egin Earth kontaktua bakarrik

Blue Lagoon edo Blue Lagoon dei bezala dituzu. Hau natural ikusgarria

geotermikoa spa laba zelai eta hondartza hareatsuak inguratuta dago. Leku

garrantzitsua du erakargarri turistiko bilakatu dira edertasun eta lasaitasun

tratamendu mota guztiak eskaintzen dira. Uraren tenperatura 37 tik 39 gradu

da.

Blue Lagoon dago uhartearen hego-mendebaldean, 40 Reykjavik, Islandia

kapitalaren minutu inguru. Esaten da turkesa aintzira da kezkagarria hau

efektuak bere silize zuri lokatza, mineral gatz eta urdin alga in aberastasuna

ondorioz sendatzeko.

GASTRONOMIA

Mende askotan, arrantza izan delako ekonomiaren eragile

nagusia, itsaski kontsumoa plater gehienen oinarria beren

itsaskiak, haragia kontsumitzen nagusia gain

gastronomía.153 en lehen da arkume, zaldi, behi eta reno.153

bazkari tradizionala, eta horrek jogurta, marinatuak arkume

,marinatuak marrazo egindako esneki bat da osagai bezala

sartzen da jarraian, erretako arkume buru tipikoa eta txorizoa

slátur bere sukaldaritza deiak. Islandiako ospetsuena plater

batzuk gravlax, hákarl eta Klein dira. Islandiako edari

nazionala brennivín da, patata ore egindako fermentada.153

Gaur alkoholdun edarien bat Islandiera dieta oso anitza

da, bai eta plater tradizionalen errezetak jan munduko hainbat

sukaldaritza da . Mendebaldeko beste gizarteak bezala, janari

azkarreko kontsumoa oso popular.153