Kaixo !AZTI naiz.

Esaidazu nola duzun izenaeta non ikasten duzun.

Nire izena ................................................................ da

eta ...........................................................................................

......................................................... an ikasten dut .

Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Unibertsitateeta Ikerketa sailak onetsia

Euskararen arduraduna:Iñaki Iñurrieta

Diseinua:Iturri

Maketazioa:Erein

Ilustrazioak:Ivan Landa

© Testua:Lourdes Imaz, Isabel Iparraguirre

© Erein 2000. Tolosa Etorbidea 107 - 20018 Donostia

ISBN:84-7568-878-0

Inprimategia:Grafman S.A. Gallarta (Bizkaia)

INGURUNEA

Lourdes ImazIsabel Iparragirre

123456

AURKITZENAURKITZENPROIEKTUAPROIEKTUA

LEHEN HEZKUNTZA

LEHEN ZIKLOA BIGARREN ZIKLOA HIRUGARREN ZIKLOA

Sinboloak

Idatzi, marraztu

Margotu

Moztu

Taldeka egitekoak:behatu, elkarrizketa,

esperientziak...

Aurkibidea

1. gaia. Ikasturtearen hasiera ...................................................................... 10

Gure gela ezagutzen .......................................................................... 12

Eskolan egiten duguna ........................................................................ 16

Nor gaude eskolan .............................................................................. 20

Jolasak .................................................................................................. 22

2. gaia. Txotxongiloa ........................................................................................ 26

Gorputza ezagutzen............................................................................ 28

Txotxongiloa egiten ............................................................................ 31

Gure zentzumenak .............................................................................. 35

Gorputza zaintzen dut ...................................................................... 37

Arduratzen naiz .................................................................................. 38

Simetria ................................................................................................ 40

3. gaia. Olentzero .............................................................................................. 44

Goazen Olentzero egitera ................................................................ 46

Gela apaindu nahi dugu ...................................................................... 51

Gabonetarako erosketak egiten ...................................................... 57

Zer egin behar duzu oporretan? .................................................... 58

4. gaia. Berriro eskolara.................................................................................. 60

Modu askotara egiten da lan ............................................................ 65

Bakoitzak bere tresnak ditu ............................................................ 68

Makina mota asko dago ...................................................................... 73

Material desbernidez egiten dira .................................................. 75

Materialekin esperimentatzen ........................................................ 78

Aisiarako denbora behar dugu ........................................................ 80

5. gaia. Elenaren urtebetetzeko merienda .............................................. 82

Janariekin esperimentatzen ............................................................ 85

Janariak ................................................................................................ 87

Elikatzen ................................................................................................ 89

Airearekin esperimentatzen ............................................................ 96

6. gaia. Ander jaio da ...................................................................................... 98

Nire familia .......................................................................................... 101

Lehengusuei herria erakusten.......................................................... 106

Kalean kontuz ibili behar da ............................................................ 113

7. gaia Mikel dugu kontalari.......................................................................... 116

Hazi eta landareekin esperimentatzen .......................................... 118

Ikastetxe inguruko landareak .......................................................... 120

Nekazariek lurra lantzen dute ........................................................ 123

Loreak .................................................................................................... 127

Sendabelarrak ...................................................................................... 129

Animalia bati behatzen ...................................................................... 130

Gure inguruko animaliak .................................................................... 131

Non bizi dira animaliak ...................................................................... 132

Animaliak eta landareak, gure lagunak .......................................... 133

8. gaia Laster oporrak .................................................................................... 136

Uda.......................................................................................................... 138

Udazkena .............................................................................................. 139

Negua...................................................................................................... 140

Udaberria .............................................................................................. 141

Oporrak! Eufi! ...................................................................................... 144

San Jaun eguna .................................................................................... 147

1. Gaia:Ikasturtearen

hasiera

GAIA HELBURUAK GERTAERAK, KONTZEPTUAK ETA PRINTZIPIOAK

– Eskola ikasleari gaitasunak garatzen lagunduko dion ingurubihurtzea.

– Ikasleak eskolako lana bere eginbehar bezala hartzea, horretara-ko iniziatiba eta interesa bultzatuz.

– Taldean integratzen ikastea, desberditasunak onartuz.– Eskola eta bertako lan tresnak ezagutzea, funtzioez jabetzea etazaintzeaz arduratzea.

– Eskolako partaideak: funtzioak.– Gelaren ezagutza: nolakoa den, lan-tresnak.– Denboraren iraupena: ordutegia.– Jolasak.

2. Gaia:Txotxongiloa

– Norberaren ezagutza: gorputzeko atalak eta zentzumenak eza-gutzea, eta horietako bakoitzak duen funtzioaz jabetzea.

– Mugimenduen koordinazioa eta independentzia lortzen hastea.– Gorputza zaintzearen garrantziaz jabetzea eta ardurak betetzenikastea.

– Nozio espazialak lortzen eta automatizatzen hastea.

– Giza gorputza: atalak eta zentzumenak.– Simetria: lateralitatea.– Orientazio espaziala: eskuin-ezker, gaina-azpia, tartea, hurbil-urrun.

– Gorputza zaindu: ardurak

3 Gaia:Olentzero

– Ikaslea Euskal Herriko ohituretan sozializatzea.– Olentzero eskola giroan bizitzen ikastea.– Esku trebeziak norbereganatu eta garatzea.

– Olentzero, ohiturazko gertakizun bat.– Gure aurretikoetatik jaso ditugun ohitura eta agerraldi kultura-lak: abestiak, Gabon eskea, opariak. apaingarriak, eskutitzak…

4 Gaia:Berriroeskolara

– Lanbide desberdinak ezagutzea eta denen garrantziaz eta pre-miaz jabetzea. Lanbide guztiak errespetatzen ikastea.

– Makina eta aparatuek lana errazten digutela ikastea.– Inguruko materialak ezagutzea eta, esperientzien bidez, berauenpropietate batzuk aztertzea.

– Aisia eta denbora librea giza garapenerako bitarteko baliagarri-tzat hartzen ikastea.

– Inguruko lanbide arruntenak.– Eskola eta etxean dauden makinak eta aparatuak.– Lana, behar sozial bat.– Inguruko materialak eta materialon ezaugarriak (gogortasuna,errekortasuna, flotabilitatea, solubilitatea...).

– Aisia eta denbora librea.

5 Gaia:Elenaren

urtebetetzekomerienda

– Janariak ezagutzea eta sailkatzen ikastea.– Bizidunok elikatzeko dugun beharraz jabetzea.– Janari batzuk prestatzen ikastea.– Bizimodu osasuntsuaren jabe izateko elikatzen ikastea eta ohi-tura egokiez jabetzea.

– Gure elikapen ohiturak denboran nola antolatzen diren ezagu-tzea.

– Airearen inguruko fenomeno batzuk era planifikatuz behatzeneta esperimentatzen ikastea.

– Janari motak.– Otorduak eta denboraren sekuentzializazioa.– Bizidunak eta elikapen egokia.– Janariak prestatzeko eta elikapenerako erabiltzen ditugun ontzieta tresnak.

– Elikadura eta osasunean dituen ondorioak.– Airea, inguruan dugun gas bat.

6 Gaia:Ander jaio da

– Norberaren familia eta senidetasun erlazioak ezagutzea.– Herrian dauden kale, denda, leku eta zerbitzu publikoak ezagu-tu eta beraien betebeharrez jabetzea.

– Lanbide publikoak baloratzen ikastea.– Herriko kaleetan ibiltzeko dauden arauak ikasi eta betetzeazarduratzea.

– Familia: partaideak eta senidetasun erlazioa.– Herria: kalea eta bertako elementuak (semaforoak, seinale-ak…), dendak, leku eta zerbitzu publikoak (parkea, udaletxea,liburutegia…).

– Lanbide publikoak: trafikozaina, postaria…– Bideetako hezkunza.

7 Gaia:Mikel dugukontalari

– Inguruko animalia eta landareen informazioa jasotzea behaketasistematikoaren eta esperientzia sinpleen bidez, eta landare etaanimalia horiek ezagutzea.

– Nekazariek egiten duten lanaz jabetzea eta gure elikadurarakonekazaritzak duen garrantziaz jabetzea.

– Ingurune naturalak merezi duen errespetuaz jabetzea eta kon-tserbazio ohiturak garatzea.

– Landareak: parteak, motak…– Landareen ugalketa hazien bidez.– Landareen hazkunderako faktoreak: argia, ura, ongarriak…– Nekazarien eginkizunak.– Animaliak: ezaugarriak, motak, bizilekua.– Ingurunearen kontserbazioa.

8 Gaia:Laisteroporrak

– Ikasturteko zenbait gertakizun oinarritzat hartuz, urtaroak eza-gutzera iristea, eta urtaroen ezaugarriez eta iraupenaz jabetzea.

– Oporren beharraz jabetzea, atsedenerako, bakoitzaren zaletasu-nak lantzeko, leku eta lagun berriak ezagutzeko...

– Euskal Herriko ohitura zahar bat ezagutzea.

– Ikasturteko zenbait gertakizun denboran kokatzea.– Urtaroak: ezaugarriak (eguraldia, paisaia eta jantziak), iraupena.– Oporren garrantzia.– Herri ohitura: San Juan.

PROZEDURAK JARRERA, BALORE ETA ARAUAK

– Talde lanean parte hartzea gela antolatzen.– Materialen behaketa eta sailkapena, eta ondoren gela eratzea.– Seriatze eta erlazionatze ariketak egitea.– Denboraz ohartzeko ariketak egitea.– Begi-motrizitatearen koordinaziorako, baloiarekin ariketak egitea.

– Eskolaren beharraren balorazioa.– Arduraz parte hartzea lanak egiterakoan.– Elkarrekin arauak betetzeko beharraz jabetzea.– Eskolako lan taldea baloratzea, bertan integratuz.– Materialaz arduratzea.

– Gorputz-eskemaren esploraketa, marrazkiak behatuz.– Txotxongiloaren eraiketa, material eta tresna desberdinak erabiliz.– Zentzumenen erabilera.– Material desberdinen manipulazioa: egurra, papera, oihalak...– Atentzio ariketak behaketa bidez.

– Gorputzaren zaintza eta garbitasun ohituretan sentsibilizatzea, etaberauek baloratzea.

– Bakoitzaren arduraz jabetzea.– Norberaren autonomia baloratzea.

– Olentzero egitea planifikatzea.– Hainbat tresna (guraize, orratz...) eta teknikaren (moztu, tolestatu,erantsi, josi...) erabilera.

– Hainbat materialen manipulazioa: egurra, papera, oihalak...– Fonema berdintsuko hitzak bereizteko ariketak egitea.– Atentzio ariketak egitea behaketa bidez.

– Euskal ohituren, tradizioen eta folklorearen aurreko sentsibilitatea.– Gabon ospakizunetan parte hartzea baloratzea.– Olentzero, izar, apaingarri eta abarren eraikuntzarako behar diren esku-trebeziak baloratzea.

– Gure inguruko lanbideen identifikazioa.– Makina eta aparatuen behaketa.– Egunero erabiltzen diren materialen identiflkazioa eta sailkapena.– Materialen flotabilitatea eta disoluzioa aztertzeko esperientzia xumeakegitea.

– Denbora libreko jardueren planifikazio sortzailea.

– Lanbideen eta beren funtzio osagarrien balorazioa.– Giza beharren erantzukizunean makinek betetzen duten funtzioarenbalorazioa.

– Esperientziak baloratzea errealitatea ezagutzeko.– Inguruko makina eta aparatuak nola eginda dauden deskubritzeko jakinmina.

– Esperientziak egitea: janariekin, airearekin…– Elikagaien sailkapena.– Dieta orekatu baten aukeraketa.– Sekuentzializazio eta asoziazio ariketak.– Elikapena burutzeko erabiltzen diren ontzi eta tresnen identifikazioa.– Irudiak behatuz elkarrizketa burutzea.

– Elikapen osasuntsurako ohituren balorazioa.– Janari desberdinez osatutako elikaduraren balorazioa.– Elikadurarekin zerikusia duten arauak betetzearen garrantzia.– Jarrera baikorra esperientzien aurrean.

– Senidetasun loturen identifikazioa.– Genealogi zuhaitz xume bat egitea.– Herrira bisita bat egitea, kale, denda, zerbitzu publikoak behatu etaidentifikatzeko.

– Bide segurtasunerako arauak ezagutzea eta praktikan jartzea.

– Norberaren familiaren historia ezagutzeko interesa.– Ikasleak bere familiarekin dituen solidaritate eta lotura afektiboen balo-razioa.

– Segurtasun arauak betetzeak duen garrantziaz jabetzea.

– Landareen hazkunde eta garapenaren behaketa sistematikoa esperientziabidez.

– Landareen hazkundean parte hartzen duten faktoreen analisia.– Landareen eta animalien berezitasunen azterketa.– Irudi eta perspektibak bereizteko ariketak egitea.– Informe xumeak egitea.

– Izaki bizidunak aztertzeko interesa.– Ingurunearen errespetu eta kontserbazioaren balorazioa.– Nekazari eta abeltzainen eginkizuna baloratzea.

– Diapositiben erabilpena ikasturteko gertakizunak denboran kokatzeko.– Urtaroak bereizi eta sailkapena egitea.– Ikasturtearen historia idaztea.

– Urtean zehar egin dena aztertzeko interesa.– Urtaroek paisaian sortzen dituen aldaketak behatzeko zaletasuna.– Oporrek eta denbora libreak giza garapenean duten garrantziaren balo-razioa.

– Euskal Herriko ohitura zaharrekiko sentsibilizazioa.

Ni Ane naiz.

Ni, berriz,Mikel.

Ni Igor naiz.Ondoko herrikoeskolara joatennaiz.

Eta ni, nornaiz?

Elena,etorri!

10

1. gaiaIkasturtearen hasieraIIggoorr iirriittssii ddaa.. LLaagguunnaakk bbeerraarreenn zzaaiinn zzeeuuddeenn..

11.. mmaaiillaann hhaassii bbeehhaarr dduuttee..

11

Gure gela ezagutzen

Margotu zure gelan dauden gauzak.

13

Marraztu zure gela, lagunak eta irakaslea.

14

Nire gela oso polita da.

Jarraitu.

Bidea aurkitu.

15

Gelako tresnekin jolasten.

Eskolan egiten duguna

16

Lana

Bakarka eta taldeka.

Aulkian ondo eserita.

Ez dakigunean irakasleari galdetuz.

Margotu itzazu.

Haserreak hitz eginezkonpondu.

Hizketan ari denean entzun.

Elkarri lagundu.

17

Lagunak izan

Banaka hitz egin.

Lot itzazu.

18

Dena ondo zaindu

Ondo dagoena margotu.

19

Nor gaude eskolan?

20

Irakasleak

Garbitzaileak

Sukaldaria

Zuzendaria

Ikasle gehiago

Igorrek eskolako jantokian bazkaltzen du.

21

Lot itzazuLehenik Gero

Jolasak

22

Jolasordua da!Era askotara jolasten gara.

Marraztu zuk ezagutzen dituzun beste jolas batzuk.

23

24

Gaur jolas bat erakutsiko dizuegu.

Zortziko taldeak egin.

Binaka parekatu eta erdian uztaia jarri.

Batak besteari baloia pasatuz joan, uztai barruan bote bateginez.

25

GGooaazzeenn bbaaii eettxxeerraa

Goazen bai etxeraondo jan eta lo egitera.

Bihar berriz etorriko garagaurko jokoak jarraitzera.

Itxi dute giltzaz ikastolagau on bat igaro dezala.

Ikastola utzita banoaagur t ’erdi andereñoa.

Haur kantarien birlorak

’