La falsa filosofía, .... crimen de estado (tomo primero)

download La falsa filosofía, .... crimen de estado (tomo primero)

of 259

Transcript of La falsa filosofía, .... crimen de estado (tomo primero)

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    1/259

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    2/259

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    3/259

    & -> - / / J

    i t o

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    4/259

    I

    L A F A L S A F I L O S O F I A ,

    - ^ R - .

    E L A T E I S M O ,

    D E I S M O , M A T E R I A L I S M O ,

    Y D E M A S N U E V A S S E C T

    C O N V E N C I D A S D E C R I M E N D E E S T A D O

    contra los Soberanos, y sus Regalias , contra los

    M a g i s t r a d o s ,y Potestades legtimas.

    S E C O M B A T E N S U S M A X I M A S S E D I C I O S A S ,

    y s ubvers i vas de toda Soci edad, y aun de la Humani dad.

    T O M O P R I M E R O .

    A P A R A T O ,

    Q U E C O N T I E N E A V I S O S ,

    y prevenciones para d icha Ob ra .

    E S C R I T A

    Por Fr. Fernando de Zevallos , Monge Gernimo del

    Monasterio de San Isidro del Campo.

    Et nunc Reges intelligite : Erudimini qui judicatis terram.

    P s a l m . 2 . f , 1 0 .

    CON LAS LICENCIAS NECESARIAS.

    C

    1

    i.y. 0 . '

    M A D R I D .

    E n la Imprenta d e D . A N T O N I O DE S A N C H A . A o 1 7 7 4 .

    484?M

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    5/259

    f-

    x y s a

    1 7 7 4 - 7 C -

    v, 1

    Tertul . de P raescr ipt . po st in i t .

    Conditio prasentium temporum etiam hanc ad-

    monitionem provocai nostrani ;

    non oportet

    nos mi-

    rari super hcereses ist as , sive quia sunt ; futura

    enim prmuntiabantur : she quia fidem quorun-

    darn subvertunt ; ad hoc enim sunt, ut fides ha-

    hendo tentationem , habeant etiam pro bationem, 1

    Vane ergo & inconsiderate plerique hoc ipso scan- J

    dalizantur Proinde hcereses adlanguorem,

    interitum fidei productas, si expavescimus ho c eas f

    posse iprius est ut expavescamus hoc eas

    esse;

    qua 5

    dum sunt habetip^posse

    3

    tk dum possimi habent j

    esse.

    irr

    fOMDO BIBLIOTECA PUBLICA

    WL u D O DE NUC70 LcON

    13

    A L I L .

    M O

    S E O R

    D O N P E D R O R O D R I G U E Z

    D E L C O N S E J O D E S . M .

    Caballero de la Real y distinguida

    Orden de CARLOS TERCERO, su primer

    Fiscal del Consejo y Cmara, Director

    de la R eal Academia de la Historia,

    Acadmico del nmero de la

    Real Espaola , &c. &c.

    I L L .

    M 0

    S E i i O R .

    Sta Carta Dedicatoria es tan rara

    en su gnero, que acaso no t en-

    d r e x e m p l a r . T o d o s q u a n t o s

    d e d i c a n l i b r o s , h a c e n o b s e q u i o ,

    nego cio , u no y ot ro : pero

    esta Dedica t or ia es t od a un of ic io . Ofic io de

    a i u n

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    6/259

    un Ciu dad ano p art icular ,de que n i me despo ja ,

    n i me dispensa mi profesion;y of ic io en V.S.I .

    el adm itirla po r las obl igac ione s, y acciones de

    su especial Mag ist rat ura . N ad a hace t an poca

    fa lta V . S . I . co m o mi obseq uio j y n ing una

    cosa aborrece t ant o mi genio y est ado co m o

    el neg ocio j porq ue co nt en t o con lo necesa-

    rio , nada codicio de las cosas temporales , si-

    no e l mis mo t iemp o. Que dense pues so las

    nuest ros of ic io s , y e l m iem bro mas mue r-

    to de la Sociedad hab le al que exerce

    el ofic io del prim ero de los Fiscales de esta

    M o n a r q u a .

    En dicie ndo , que V . S . I . es e l pr imero de

    los Fiscales del Re y , ten go dich o , que es el

    pr imero de los Abogados Generales que re-

    present an su Real Person a en su Co nse jo y

    C ma ra } y quien S. M . confia la defensa de

    sus derech os sob erano s , de sus primeras

    Causas Fiscales.

    Si se usurpare lo que legit ima-

    me nt e t oca las Regal asj si se atentre de al-

    gn modo cont ra la reverencia y sumisin

    debida a l Monarca

    j

    si quisieren turba r la su-

    ma administ racin de las cosas publ icas; mu -

    ch o mas , s i hubiere hom bres t an mon st ruo-

    sos , que maq uinen cont ra la seguridad de la

    Rea l-per sona y Casa : nadie t oca t an po r

    - * o f i -

    ofic io acusar los rebeld es, declamar cont ra

    los usurp adores , y prevenir qu alquie r princi-

    pio de turbacin que altere la tranquilidad

    del Est ado y e l orden publico , como V. S . I .

    Qua lquie r m iem bro de est a gran fami l ia

    Est ado , que fuere sabidor de a lgn pel igro

    que amena za a l Pr incipe , la Cau sa co-

    m n , se hal la t ambin en la obl iga cin de

    oponerse l ,por v i r t ud de la accin popular .

    Ma s esta accin la puede h acer valer qual-

    quier Ciudadano por s mismo s in dependen-

    cia , s in op or t un ida d, sin orden ; Est a t eme-

    ridad , indiscrecin atrasaria la causa pbli-

    ca , en ve z de ocu rrir ella : y una precipi-

    t acin semejant e es mas bien una nueva i r -

    rupcin en e l publ ico , que mi l i t ar por la t ran-

    qui l idad y bien comn. Debe pues qualquiera

    buen vasal lo d ir igi rse los Magist rados que

    tienen esto por oficio j informarlos de los ma-

    les , y de los pe l igros que t eme , t ant o co m o

    lo est e l mis mo que los ha o bs er va do , y de

    a l g n m o d o p r o b a d o . L o s R e a l e s F i s c a l e s , c u -

    y o ( i ) minist er io es apartar los per ju icios de

    los

    ( x ) D . Salgad, de Re t . Bu l l . part . i . cap. 10. n. 123 . In i is

    quce tangunt pub l icum prejudicium R egis aut Reg ni , quod si t

    propria act io & jus , ad eo ntradicendum , Reg is Fiscal is , nen io

    d u b i t a t. Q u o d & l a ti u s s c ri p s im u s s u p r a 1 . p . c a p . i j . p e r t o t . ,

    &: signanter n. 57 . & n. 7 .

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    7/259

    l o s R e y e s , y d e l os R e y n o s , a c e p ta r n c o n

    est imacin qualquiera ce lo fundado,y bien or-

    dena do , y co m o Pat ron os generales int rodu-

    cirn la dem anda ant e S . M . su C on sejo ,

    don de orarn , y pedirn los rem edio s que

    fueren mas oport unos.

    El t urbar a lgn punt o de la Rel igin ver-

    dadera , y recibida en e l pais ,es un o de aque-

    l los de l i t os cont ra que deben ve lar por obl i -

    gac in , y po r nteres las Pote stad es sobera-

    nas , y cu ya acusacin t oca hacer los Ma -

    gist rados , que defienden los derechos, as i de l

    R e y , c o m o d e l R e y n o . P o r q u e es u n A x io -

    m a de buena p ol t i c a , que jams se t oca

    los fu ndam ent os de la Re l igi n, que n o se sa-

    cudan junt amen t e los de la Regi n. Au n para

    repugnar la int roduccin de la Rel igin Cris-

    t iana ent re los R om an os , no ha l laron t t u lo

    mas colorado aquel los c lebres Jur isconsult os ,

    q u e c o n g r e g A l e x a n d r o S e v er o ( i ) pa ra r e -

    parar la administracin de justicia, que haban

    descuidado sus ant ecesores . Ulp iano Prefec t o

    de R o m a , y u no de los ve inte Jur isper i t os ,

    que haban de int ervenir en qualquiera cons-

    ti -

    ( O L a m p r i d . a A l e x a n d . p a g . z j - i .

    t i t u c io n ; ( i ) y t a m b i n P a u l o c o n M o d e s t i n o ,

    y o t r o s , c u y o s n o m b r e s d u r a n e n l as L e y e s

    de los Dige st os , t odos est os hicieron gran

    resistencia la Religin Crist iana en aquel

    s iglo , porq ue les pareca una inova cion de

    las Religiones , que llamaban antiguas. El mis-

    m o U lpian o en el l ibro que escr ibi del Ofi -

    c io de l Pr oc on su l , daba st a po r una de las

    obl ig acion es ( 2 ) de la M agist rat ura : por lo

    qu e en el libr o siete reco pil los decretos y

    penas fu lminadas cont ra los Cr i st ian os, para

    que fuese ce lada su ob servancia . El ot ro Pre-

    fect o Simmacho malgast en est a mala causa

    una e locuencia t an preciosa , que d io lugar

    que dixe sen , que cabab a con un azadn de

    oro en un suelo de c ieno y fango.

    Erraban est os Magist rados por la mat e-

    r ia , y p o r e l o b j e t o : t o m a n d o p o r R e l i g i n

    ant igua un error que nunca prescr ibe , y por

    justicia la persecucin de los justos. Pero no

    erraban en quant o la obl igacin del o f ic io ,

    to -

    c o L a m p r i d . ap u d G o t t o f r e d . i n E x p o s i t . a d L . 9 . & i o . T i t .

    4

    de PrjBtorih. l ib .

    6

    C o d . T h e o d . t o r n . 2 . f o l . 4 . 3 . N e c u l l a m

    Consti tut ionen sanciv it s ine v igint i Jurisperit is , &c .

    ( 2 ) Lactan t . lib . 5 . inst i tut, de Just i t . cap. 1 1 . Dom it ius de off i -

    c io Procon sul is septem l ibris rescripta Principum nefaria col legit ,

    ut doceret quibus pcenis off ic i i oporteret , qui se cu l tores D ei

    confi terentur.

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    8/259

    t o m a d o e n s m i s m o , q u e e s h a ce r o b s e r v a r

    la Rel igin est ablecida y t enida, qua ndo hu -

    biera sido la verdadera. De suerte que los

    que a l li eran m od o de Saulo ( i ) unos n i -

    mi os em ulado res de las tradiciones y supers-

    t ic iones pat ernas, (como los l lama Lact an-

    cio (2) unos pat ronos de inhuman idad , hu-

    bieran s ido unos Magist rados Rel igiosos, s i

    andu bieran en la defensa de la Relig in divi-

    namente inspirada.

    De aquel losDefensores d e l o s R o m a n o s t o m a -

    ron los Godos sus Gardingos G u a r d i a n e s , y D e -

    fensores pblic os. ( 3 ) Estos tenan tam bin

    por of ic io conservar los derechos del Re yn o y

    de los Ciudadan os c on las cost um bres ant i -

    guas , y m uc ho m as la Rel igin pat r ia . Dic ho s

    M a g i s t r a d o s

    Defensores

    que eran del C on sej o

    Supre mo , t enian ent onces e l o f ic io y lugar

    que hoy hacen en e l mismo Consejo los Fisca-

    les de S. M . ( 4 ) Entre las regalias que este

    ofic io pert eneci s iempre ce lar y conse rvar ,

    pone e l Seor Don Francisco Salgado la de

    p r o - .

    ~

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    9/259

    prim eros, u A estas representaciones se siguie-

    ron siempre los decretos y proscripciones del

    Par lam ent o , pedidas con tra todas estas obras

    impas de los nuevos Fi lsofos.

    N o ha s i do m e no s ce le br a da la v i g i la nci a ,

    y elocue nte celo de V. S. I . sobre la observa n-

    cia de la pureza de la Religin , y de las Re-

    g la s Ca n n i ca s , q ua n do po r su o f i c i o ha c la-

    m ad o con tra sus abusos , para que se conser-

    ve en su prim er esplend or , y los hi jos de L ev i

    se an de pur a do s c o m o e l o r o , y e l sa cri f i ci o de

    J u d , y Je r usa le n vue lva a gr a da r D i o s ,

    co m o e n lo s di a s a nt i guo s .

    Ha bi e ndo pue s Ma gi s tr a do s ta n ca t l i co s ,

    y celosos de la observ ancia de la pu reza de la

    Rel igin , falta tod a raz n para invertir e l or-

    de n q ue de ja m o s di cho , y no a cudi r V. S . I .

    q ue pe di r do n de co nve ng a e l a m pa r o y co n-

    se r va ci n de la pi e da d y cul to r e ve la do , q ua n-

    do la nue v a F i lo so f a no o m i te ni ngn m e -

    di o de tur ba r lo . E n e sto se ha funda do m u y

    bi e n lo q ue S . M . t ie ne no v s i m a m e nte m a n-

    da do o bse r va r po r su Re a l C du la l i br a da e n

    e l Re a l S i t i o de Sa n Lo r e nzo e l a o de 17 7 1 .

    en razn de qualquiera celo que se le quiera

    dar sobre estas materias , debindolo hacer

    po r m e di o de su Co ns e jo y F i sca les .

    Se -

    Sera necesario que y o desconocies e

    la evidente legitimidad de este orden ,para

    pensar que otr o perso nage que V . S. I . ha-

    b a de se r e l Pa tr o no de e s ta Ob r a , o po r

    m ejo r decir , de esta causa : por qu e to da ella

    es una razonada y larga justi ficacin del ce-

    lo q ue d V . S . I . un ve r da de r o subdi to ,

    y un a m i go de la pa z pbl i ca co nt r a las do c-

    tr ina s q u e la pe r tur ba n , y t i r a n co m m o ve r -

    lo to do .

    E ste m o vi m i e nto de m i co r a zo n a q ue no

    pude resistirme , despues que me desasosegaba

    a lgn t i e m po , ni de q ue pu do di s tr a er m e a l -

    g n

    o t r o

    e s tudi o cu i da do , fue s i e m pr e po -

    ner en la consideraci n de V. S. I . los males

    pblicos que pueden nacer de los sistemas y

    p r o y e c t o s i m p o s , q u e u n o s h o m b r e s v a g a n -

    te s , l la m a do s F i l so fo s , co nci be n e n la o bscu-

    r i da d y po dr e du m br e de su o c i o . N o ha y s i-

    quiera en ellos aquel pudor que hace todos

    los hi jos de Ad n cub rir sus flaquezas, quan-

    do ha n co m i do de lo ve da do . Oja l q ue so -

    lo fue r a n m a lo s pa r a s m i sm o s

    Pero su m**

    licia asciende siempre.

    ( i ) A sc ie nde n (di go ) de la s

    b i P -

    ( 1 ) P s a lm . 7 3 . f . l i m .

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    10/259

    podridas lagunas de su corazon vapores pes-

    t feros , q ue se esparcen po r la adm osphera

    co m n que todo s respiran y en libelos y

    fo l le t os , que l leva e l ayre del t iempo, y en

    palabras que vuelan de sus malos coloquios.

    Asi comunican de unos en otros sus pensa-

    mie ntos mortales , y causan una peste en los

    espritus de todo un grande Estado. De alli

    se cont aminan los ot ros Reynos. Porque con-

    tra las pestes y conta gios corporales pu eden

    ponerse cordones en las fr ont er as , y t omar-

    se precauciones en los puertos, para que no

    entren las personas infes tadas, ni las merca-

    deras. Estos m ales del c uer po, asi generales

    co m o par ticu lare s, son sensibles : al fin salen

    a fuera

    :

    sea por el o lf at o, por la vista de

    Jos simptomas pueden conocerse y prevenir-

    se. Pe ro las pestes y con tagi os espirituales se

    obser van mas tarde , y n o p or to dos. N o se

    embarazan tampoco en las barreras de los

    R ey n o s , n i en las t ropas acordonadas , ni se

    descubren en la q uaren t ena, si e l cont agiado

    quiere ocultar el gnero. Por cima de todos

    los reparos hum ano s vu elan estos insectos y

    ma los espritus , q ue mue rden de m uerte

    las almas, mientras parece que las alhagan.

    Los estragos morales y polt icos que cau-

    sa

    sa y a una Filosofa fraudu lenta y traidora , se

    resienten en muchas partes. Quantos sabios

    juiciosos y de buen sentido escriben contra

    ella , no deja n de explicar en u na en otra

    parte ( aunqu e fuera de su designio principal)

    que es perniciosa al Estado ; por que no pue-

    den dejar de ver , que adems de la impiedad,

    y de la irreligin que dicha Filosofa predi-

    ca , v t ambin revolver e l orden p ub lico ,

    derribar los S ob era no s, y disipar los

    Mag istrados , y gob iernos establecidos ; y si

    pudiera, destruir la humanidad , de que

    por otra parte se precia.

    Estos diversos pensamientos que yo nota-

    ba esparcidos por varios y buenos libros , se

    conformaban con los t emores de que me vea

    agi t ado m uch o ant es: y de t odo v ine con-

    cluir , que n o eran vano s mis recelos. C o n

    tales fund ame ntos tom por designio princi-

    pal de mi trabajo este argumento, que ojal

    hubiera sido antes el o bjeto de otros. Exp u-

    se en estos cinco libros todos los sentimien-

    t os de que est aba cargado; los document os

    ma s sinceros que tuve l a vista; mis obser-

    vaciones sob re la historia antigua y nueva:

    y en el lt im o libro aad mis deseos , y mis

    pensam ient os, por s i en una ma no aut oriza-

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    11/259

    da , arma da pod an llegar ser

    remedios

    sa -

    ludables.

    D e spue s q ue ha b a pa sa do to do e ste e s-

    crito ma no s de V . S. I . se avis en las no-

    t i c i a s pbl i ca s de Pa r i s de l m e s l t i m o , q ue

    a q ue l la ce le br e Un i ve r s i d a d, ce lo sa s i e m pre

    a si de la pur e za de la do ctr i n a , co m o de lo s

    de r e cho s so be r a no s , a ca ba de a pr o ba r c i e r ta

    D i se r ta c i n he cha so br e e l the m a s i gui e nte ,

    q ue la m i sm a Uni ve r s i d a d le ha bi a pr o pue sto :

    Nm maais Deo , quam Regibm inferna ista , qu b odie

    d'ritur Pbilosophia.

    C o n e sto no m e po dr tur ba r

    otra v ez la du da , de si era ti l y nec esario el

    t r a b a j o q u e h a b i a t o m a d o .

    Imp ortan te y necesario debe sin dud a ser

    un a sunto q ue c o nv i da una A ca de m i a tan

    c l e br e , y e n q ue co ncur r e n lo s o jo s y vo -

    to s de pe r so na s ta n r e m o ta s , q ue no se pue -

    de n ha be r co m un i ca do pa r a pe nsa r ta n co n-

    co r de m e nte . A vi s ta pue s de un m a l ta n co -

    no c i do , y de una ne ce si da d de r e m e di o ta n

    cla r a m e nte i ndi ca da se co nvi e r te n de ntr o de

    m e n e s t m ulo s lo s r e c e lo s , y m e r e pr e he n-

    do de no haber pasado antes estos trabajos

    r m a n o s de V . S . I . q u a ndo ha m a s de un

    a o q ue e s t n co nclui do s .

    Y n o te m o lo s va r i o s jui c i o s q ue un

    va s-

    va sto vu lg o , i nca pa z de se r sa t i s fe cho , fo r m a -

    r sobre los defectos de esta obr a. Sol o un a

    a dve r te nci a q ui s i er a q ue n o o lv i d se , y e s ,

    q ue q ua ndo se e scr i ben l i br o s pa r a o cur r i r

    una ne c e s i d a d, y no p a r a e l gu sto , no se

    atiende desalios y neg ligen cias, que pudie-

    ran remediarse , costa de una detencin per-

    judicial al pro ps ito principa l.

    N i ngn e xa m e n te m i e r a ta nto e s ta .obra

    co m o el de V . S. I . s i po r su -celo , oficio , y

    juicio sublime no consultra en todas estas co-

    sas la uti l idad. Pero la fuerza de la verdad me

    hace confesar mi edificaci n de haber experi-

    m e n t a d o e n V . S . I . el f o n d o d e p r u d e n c i a , d e

    verda dera y templa dsim a crtica , de d ulce

    co nde sce nde nci a , de hum a ni da d, y de una jus-

    ta di s i m ula c i n co n q u e ha m i r a d o e sta pr o -

    ducci n , do nde su so br e sa li e nte sa b i dur a (co -

    no ci da y e n to da E u r o pa ) pudi e r a de scubr i r

    m a s de fe cto s q ue o tr o a lgu no .

    E sta o ca s i o n m e ha he cho ve r lo q ue m e fa l -

    ta ba co no ce r po r e xpe r ie nci a e n V . S . I . y e sc o -

    m o lo sient o,y no debe callarse) una alma llena

    de e q ui da d , r e ct i tud, y e le va ci n,q ue le ha ce

    estimar las cosas por su verdadero mrito. Un

    sabio que no invidia talentos genos ; sincero,

    i nd ulge nte , y q u e no juzga c o m o lo s espr i tus

    m e -

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    12/259

    m e di a n o s po r lo q ue i m p o r ta po co e n lo s a sun-

    tos; sino por el calibre , por la esfera de su ex-

    te ns i o n , y po r e l fo ndo .

    A un q ua ndo no de bi e r a de di ca r e s ta o br a

    V , S . I . po r su o f i c i o , co m o de jo d i cho , lo

    hub iera solici tad o por su elevado i lustrado

    e sp r i tu, na c i do pa r a Jue z, y pa r a Pa tr o no de

    trabajos mentales. Es realmente la ciencia y

    criterio de V . S. I . m u y contra rio este pue-

    r i l , sup e r f i c i a r y a ta do la co r ta y dur a ca de -

    na de unas materialidades impertinentes:no es

    su ciencia de esta bella y d elica da, que h oy se

    lleva todo el culto de los falsos Fi lsofos, Be -

    llos Espritus:

    ni su e s tudi o e s ta m po c o de a q ue -

    llos ociosos y efemin ados , que arriesgan los

    progresos de las verdades, por detenerse en el

    ani llo de un pelo , en un rodeo fino, en otra

    bagatela. Su alma muestra bien que est endu-

    recida en las vigi l ias* y penosas tareas; y sacri-

    f i ca da la ut i l ida d y pr o v e cho co m n .

    Una erudicin criada al fresco, y en lo h-

    m e do de l o c i o , a unq ue cr e zca , cr e ce co m o

    un a plan ta regalada y tierna. T od a se v en

    fo l i a ge , e n gr a c i a s , e n f lo r e s : pe r o n o sa be su-

    frir un so l , u n cierzo de una tarea dura y

    forza da , que se ha de conc luir para el d a , y

    ha de servir para un asunto importante. Esta

    bella sabidura es buena para agradar los es^

    p r i tus d bi le s . Tr o pi e za e n una co m a ; pi e r de

    un m e s e n r o de a r un pe r i o do , e n a ca ba r

    un verso ; la desconcierta una expresin fuer-

    te ; la asomb ra escandaliza una licencia va-

    roni l ; y la desma ya la vista de un obj eto s-

    ro y pesad o. Tale s son los sabios que culti-

    va la Pse udo f i lo so f i a ; y q u a ndo m a s no m e -

    recen en la l i teratu ra, ni en la elocuen cia o tr o

    lugar que el que tienen los l impiantes en la

    E scultur a . Un E sta tua r i o un Pi nto r fue r te

    y fecu nd o pro du ce sus idas sobre el l ie nz o,

    sobre la piedra ; y qua nd o log ra vr fuera

    de su espri tu la imagen que tenia en l, no

    so lo co n ne r vi o s , so l i dz , y co n to r n o , s i no

    ta m bi n c o n a cc i n y co n a lm a , a r r o ja e l

    pi nce l , y e ntr e ga e l l i e nzo un jo ve n pa r a

    que lo acabe.

    Asi se ha visto en las prod ucc ione s de V .

    S . I . una e lo cue nci a ne r vi o sa , m e m br u da , y

    animada; quien si se quisiera dar mas lima

    e sponja , quiz se le debi li tra. P er o este

    e s un ta le nto q ue no co no ce n to do s , ni a un

    se co m pr a co n to do e l a r te .

    Solamente costa de una mina tan rica

    pudiera V. S. I . atender un tiem po tantos

    asuntos srios y delicados , y juntam ente

    c tan-

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    13/259

    tantos exercicios de letras. Su casa se puede

    llamar ho y el asi lo y la mo rad a de la sabidu-

    r a . A l l e ncue ntr a n luga r se gur o ,y ho r a o po r -

    tuna las Acade mias y diferentes juntas de l i -

    te r a tur a . A l l i se va n co m o su co nse r v a do r

    las buenas artes. Alli se unen al calor que les

    presta V . S. I . los preciosos frag me nto s de la

    historia antigua de la nacin , que han podi-

    do salvarse de las revuelt as y nau fragio s pa-

    sados , para ordenarse y erigirse en un cuer-

    po o r de na do y a ta d o . A l l i r ecur r e q ua lq ui e -

    ra sabio que se halla en estado de p rod uci r

    sus co n ce p to s , y e ncue n tr a e n su pr o te c c i n

    cuna se gur a do nd e po ne r lo s . E sto po dr sa l-

    v a r m u c h o s h i j o s d e l e n t e n d i m i e n t o , q u e

    expuestos

    la v entu ra , m orir an , se disipa-

    ran entre los pies de la plebe , serian roba-

    do s po r ge ni o s ce lo so s i nfe cundo s , q ue q ui -

    sieran llamarse sus padres.

    Pero no se abandona V. S. I . a l estudio de

    las ciencias con negligencia de sus obligacio-

    ne s . M uch o s Ma gi s tr a do s q ue no supi e r o n

    te m pla r su gusto po r la s le tr a s , fa l ta ro n po r

    e l sus gr a ve s e nca r go s . Hu go G r o ci o es uno

    de lo s e xe m plo s q ue pue de n pr o p o ne r se e n

    este ge nero para escarmien to. D e l se ha di-

    ch o qu e po r vacar dem asiado los estudios

    pri-

    priv ados , descuidaba de sus oficios.

    E l m o d o de po de r e studi a r e l Ma gi s tr a do

    sin el r iesgo de faltar sus emp leos,es estudian-

    do co m o V . S . I . pa r a cu m pli r . La i nstr ucc i n

    de un a l to Ma gi s tr a do de be se r m uy i l i m i -

    ta da , y funda da . Po r q ue e n to da s la s a r te s ha y

    mil fraudes, de que se se sirven sus profesores

    para enga ar, y daar al p blic o. El que ha de

    conservar la justicia de todos, y ha de apartar

    lo s da o s q ue ca usa n e stos fr a ud e s , de be co -

    nocer tambin las reglas dlas artes que faltan.

    A un so br e a a de m ucho lo di cho la c i e n-

    cia que pide el oficio Fiscal. Porque no se satis-

    face ste con saber los principios d e la justicia,

    y la naturaleza de las leyes,sacandola del estu-

    d i o d e l a n a t u r a l e z a d e l h o m b r e s i n o t a m b i n

    e l e s ta do de la Mo na r q u a , lo s l m i te s a nt i guo s

    y n u e v o s , l a G e o g r a f a d e c a d a P r o v i n c i a n a

    hi s to r i a de la N a ci n, la s Co r te s ce le br a da s po r

    ella , lo que all i pidieron , alegaro n , y defen-

    di e r o n lo s Pr o cur a do r e s de lo s Re yno s . Lo s

    co nci e r to s y tr a ta do s de pa z , de co m e r ci o , y

    d l igas con las otras naciones. De aqui el co-

    nocimiento de la historia de los dems Estados,

    y Gen tes. Las Bulas y p rivi legios de los Papas;

    los Co nc ord ato s con la santa Sede la historia

    antigu a y n uev a de la Iglesia ) los trmin os de

    c z

    las

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    14/259

    las Potestades Real y Eclesistica; la naturaleza

    y distincin de las Regalias Immunidades sa-

    gr a da s . Pa r a to do e sto q u i nstr ucc i n vi e ne

    so br a da ?

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    15/259

    V . S. I . El mu nd o no se los pag ar jams. In-

    felices y malaventurados son aquellos que se

    desv iven por agradar los hom bres. N o ha y

    un principio tan slido donde estrivar para no

    disimular por algn respeto terreno los delitos,

    y ven gar en qu an to sea posible las ofensas de

    D i o s .

    Finalm ente bien noto rios son los desvelos

    y empeos de V.S.I. para hacer florecer la jus-

    t icia y la sabidura en toda la Nacin. Si el su-

    ceso no correspondiere sus deseos, ser por-

    que las obras que dependen del concu rso de

    m u ch os , se frust ran necesar iament e con q ue

    desay uden unos poco s. Es t ambin cosa m u y

    ardua lograrse t odos los medios oport unos pa-

    ra una empresa t an vast a como mudar la edu-

    c a c i n de u n a N a c i n g r a n d e , y a s i d a , c o m o

    todas, sus maximas. Pero siempre deber esta

    r e c o n o c e r e n V . S . I . u n h i j o , q u e h a p r o c u r a -

    do hacer la gloria de su pa tri a, y la perfecta

    i lust racin de sus hermanos. Algn da podr

    ser que florezca y se coja lo que hoy se planta.

    D i x e

    perfecta ilustracin,

    porq ue no hablo de

    aquella que tanto se vulgariza , y es mas bien

    un a ilusin, qu e des lum hra infinitos espritus

    ligeros , y deslustrar qualquiera gente. La

    fa lsa Fi losofa ha quer ido t omar este nom bre

    d e

    de

    ilustracin,

    para hacerlo infame y de mal age-

    ro . La impiedad, y t odas las malas art es usur-

    p a n el m i s m o n o m b r e , y l o ha c e n a b o rr e c i b l e;

    porq ue con e l quieren confund ir y revolver

    quan t o n os habia qued ado m ejor de la ant i -

    g e d a d :alteran la f y crdito de la ma s sabia

    t radicin: confunden las ideas

    universales

    con

    la s

    vulgares;

    las noticias innatas

    primeras

    con

    los que llaman

    prejuicios

    preocu pacione s; y a l

    Pueblo c o n l a Plebe.

    N o es el gus to de esta i lustracin falsa, no -

    velera y osada el que obse rvar en V . S. I . to -

    do el que lo trate ; sino un espritu m u y al

    cont rar io . Est o es , un deseo de apart ar lo pre-

    cioso de lo vi l; de purgar las ciencias de los

    embarazos y malezas , donde estn sin jugo, y

    co m o sofocadas ; y de que los co nocim ient os

    humanos l leguen a l desengao de muchos gro-

    seros errores , y el aprecio de nuestra Reli-

    gin y p iedad. Porque en e fect o la misma p ie-

    dad ser r ida,n i t endr mucha uncin, mien-

    t ras que e l a lma roy ere una inst ruccin de

    poca subst ancia .

    Q u e este ha ya sido el santo fin de V . S. I .

    pueden probar lo a lgunas part es de est a obra.

    Lo que se hallre en ella de mas pi y ti l pa-

    ra la devocion dlos fieles, entiendan que se lo

    de -

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    16/259

    deben al dict?men y c elo crist iano de V . S. T.

    P o r q u e y o , d e t e r m i n ad o p r i m e r a m e n t e e s-

    cribir para

    Espritus fiuertes

    m o n t a r a c e s , c o m o

    Esau, habia omit ido de est udio aquel las verda-

    des que gustan los domsticos de Dios ,

    que llevan un espritu pasible y de lenidad co -

    mo Jacob. Miraba no echar los perros e l

    pan de loshijos. Habia considerado la Filosofa

    c o n su s a p n d i c e s , e l D e s m o , A t e s m o , & c .

    solo por aquel lado que se adelanta contra la

    sumisin debida las Pot est ades leg t im as, y

    la ruina de las sociedades. Par eci m e que es-

    t os est ablecimientos hum anos que pueden fa l-

    tar , tenan mas necesidad de ser prevenidos,

    que la causa de la Religin. Porque sta es real-

    ment e invulnerable t odos los golpes de sus

    enemigos. Y porque ve a t ambin que los mas

    de los que han expug nado la Pseudof loso fa ,

    han respondido muy sufic ient ement e sus im-

    pas objeciones. Pero aun no cont ent a con es-

    ta respuesta la piedad de V. S. I . m e a nim

    que aadiese varias disertaciones , ordenadas

    la demonst racion de la doct r ina revelada, para

    que los f ie les nos confi rmemos mas en e l la , y

    los errantes se reduzcan ella. Con efecto todo

    el T o m o t ercero , y a lgunas d isert aciones de

    los otros tube que aadir la obra.

    Es-

    Esta es una prueba experimental de que la

    santa F Cat lica Ro m ana , y la piedad here -

    dada de sus ma yore s son e l pr imer obje t o de

    los est udios y desvelos de V . S . I . D ga nm e,

    c m o se cumple me jor e l a l t o of ic io de pr i -

    me r Fis ca l , y Represent ant e de la Mag est ad

    Catlica?

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    17/259

    dones de las personas publ icas , las opiniones

    humanas , no hubo t odavia quien descubriese

    en V . S. I . ocasion para sospecha rle accesible a

    ot ro inters. La sabiduria y una verd ade ra Fi-

    losofa son el adorno de su persona , y el teso-

    ro que estima.

    Es tan asentada esta fama en la Co rte y en

    t od o e l Re yn o , que no habra uno de quien

    t emer pensase lo cont rar io , s i t odos se pro-

    vocase decir sobre est o su d ict amen , co m o

    lo hacia un exe mpla r de Jueces exac tos.

    H a b l a d d e m (dec ia Samuel a l pue blo } h a-

    n blad delante de D io s , y de su C r i st o , s i y o

    " he t omado e l buey de a lguno , n i su jumen-

    " to : si calumni alguien : si oprim al mise-

    r> rabie : si de alguna m an o he re cibid o dones:

    " digalo , y luego ver lo que desestimo estas

    " C o s a s , y o s l o r es ti tu ir , u P o r e so m e r e c i

    Samuel este singular elogio del Espiritu Santo:

    r>

    Di ne ro s, n i cosa a lguna , aun para correas

    " de zapat os , no recibi de a lg un o, n i hu bo

    v hom bre que le acusase .

    Si no ha y uno que pueda acusar V . S . I.

    de interesado \ el por te d e la pe rson a y casa

    de V . S . I . acusa t ci t ament e mu cho s , que

    con menos n ingn t t u lo son hoy las mues-

    t ras de t odas las mo das y luxo de Europa. Su

    vestido descuidado , su casa puesta con lo ne-

    cesar io , y su t rat o modest o en un t odo

    \ >0 i (iJ c i ' i j i i i i l 3 f i O 2 f" G ' ( "S i 3 l O /

    t

    5

    M

    J D V

    \ / ; ' *

    l i m o . S e o r .

    :.

    n

    , -J.- .

    |r i

    >

    r

    , , , - - y O -\ t I . ,

    t e

    , .:..'..

    " t '.1' .i - ' b . *; _>- . . v

    Su mas humilde s iervo,

    -L'. yjji n/J 23 fJj ./ o Loa na

    , 0 ' ; b v ? 3 3 0 ? O f q o n

    r

    > q ' 2 0 1 ' U T i r JD O O f r t O ' . V n

    ':

    :

    . i "i r . . .r ,: g

    11153 IO -J iOq?.r .< < ' /. " J .1 . o . < O I v L OOX> D Ll

    Fr. Fernando Zeyallos

    T A B L A

    D E L A P A R A T O A L A O B R A :

    LA FALSA FILOSOFIA, v .

    - .. . l

    P A R T E P R I M E R A .

    Disertacin Histor ico-Crit ica sobre el origen , Gefes , Cra& eres,

    y progresos de los Destas , L ibert inos , Espri tus Fuertes,

    Incrdulos , y todo s los l lamados fa lsamenteFilsofos.

    N u m . I .

    T

    ~"\Estreza de los Bellos Espritus en comenzar sus

    l ibro s, y la razn de Gera rdo Vos sio.

    II . Otr a razn fundada en buena arquite&ura.

    III . Se presenta el Sugeto de esta O bra .

    IV . Diversas c lases de Im po s, que describe Eze ch iel , y

    v e m o s h o y . " D

    * r;

    -

    1

    "

    A R T I C U L O I.

    - iU I

    Historia de los Destas , o Theistas. pagr. 6.

    V . Nocio n de los nombres de Desta , Theis ta , y A theista .

    V I . Obscuridad de sus principios.

    I .

    Se exponen los juicios de algunos Autores. p a g . 7 .

    VI I . Se ref ieren d iversas opiniones. Pri mer a, s i sa len de

    los Socinianos?

    VI II . Este ju icio aun es inform e.

    IX . Opinin de Sianda , que da por origen Gr egor io

    Pauli.

    X. La entrada de ste en Francia , y sus aserciones en

    L e n . V

    XI . Dist ingese el Deism oen tres eftados. Su cabeza en el

    segundo estado.

    X I I .

    Opin in de M oren , sobre el origen de ambos estados.

    T e r -

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    19/259

    T A B L A .

    XII I. Te rce r esta do de l os D esta s , poco di ferentes de l os

    Atheista s .

    XI V . Lo que const i tuye este tercer esta do segn Wo l f f i o .

    X V . En ta l ca so ignora n su origen e l l os mismos.

    XV I. Ambic iosa opinion de V ol ta ire .

    X V I I. Por e l la misma se deshonra n.

    X V I I I . O p i n i o n d e H e l v e c i o , q u e ha c e D e s t as l lo s M a h o -

    meta nos.

    X I X . O p i n i o n d e l A b a d P l u c h e .

    X X. Por qu so l ic i ta ndo l os Ma hom eta nos , no a dmi-

    ten los Maniqueos?

    X X I . O p i n i n d e l A u t o r d e l Examen importante.

    XX II . Su va nida d en darse por Gefes Seth , En och , &c .

    XX II I. Na da t ienen ma s contra rio qu e a quel los Pa tr ia rca s .

    XX IV . Se l es da e l p la cer de ser Antedi l uvia nos.

    II .

    Congetura para texer la historia del origen , y progresos de los Destas en

    su tercer estado. p a g . 1 9 .

    X X V . S u G e f e e s C a n .

    X X V I . Ca n neg l a providencia , y ense l a impieda d , y

    el arte de robar.

    XX V I I. Sus hi jos inventores de l a s Arte s .

    XX V I II . D e a quel la raza na c i e i l ux o.

    XX IX . Lo s Giga ntes fueron unos fa mosos impos .

    X X X. Lo s que f ingen que hic ieron guerra 7ove , 7eova.

    XX XI . D e Job se prueba su desprec io de l a providencia .

    X X X I I . E l A t h e i sm o >y e l D esmo domina ron a ntes de l D i-

    luvio , despues la idolatra.

    XX XI II . La ra za de Cha n despert l a impieda d de Ca n .

    XX X IV . Se conf irma por l os mismos D eista s modernos.

    X X X V . L o s S o d o m i ta s s e m e ja n te s a l o s G i g a n t es . C o n f o r m i -

    da d de V irg i l io con Job.

    X X X V L E n t i e m p o de J o b e ra c o n d e n a d o e l D e is m o .

    X X X V I I . Y e n e l t i e m p o d e M o y s e s .

    X X X V I I I . Y e n e l d e D a v i d .

    XX XI X. Sa n Atha na sio mira como un remedio pa ra e l D eis -

    mo e l Psa l mo 15.

    E S -

    P A R T E P R I M E R A .

    X L. Este D eism o se s iente en el s ig l o de Sa l omon .

    XL I. El Ec l es ia stes reprehende l os pensa mientos de l os

    D eista s .

    XL II . Isaas los desarma despues en su siglo.

    XL III . D em cri to , y Epicro fomenta ron despues e l D eis-

    mo entre l os Griegos .

    X LI V . No obsta que l l a men Atheista a Epic ro. Fue D esta

    del tercer estado.

    X L V . Cont ina despues de Epicr o , y ca nta n e l D eism o

    Fedro, y Lucrec io poco a ntes de l Christ ia nismo.

    XL V I . Los Sa duceos tena n este error .

    XL V I I. Un di l uvio de impieda d anega ba a l Mu ndo , qua ndo

    vino el Salvador.

    XL V I II . Queda e l fermento pa ra l a l ucha , a un despues de la

    repa ra c in.

    XL IX . Se c l a ma contra esta impieda d en l a Epsto l a Ca th -

    lica.

    L . Se nota all el carater del Deis mo ; y se explica el

    p a s a g e , Vnicum Dominatorem , &c.

    LI . Se nota ta mbin su repugna ncia toda potesta d hu -

    ma na .

    LI I. Nota e l Aposto l su mora l de verda deros Epicura nos.

    LU I. El est il o semeja nte al que hoy usa n l os D eista s . Lo

    p r i m e r o , m u r m u r a d o r .

    LI V . Lo segundo , r idcul o sobre l a pa l a brailusores.

    L V . Los compa ra Cor por e l c isma ; Ba l a n , y a l os

    Sodomita s por sus costumbres .

    L V I . R e s u l t a , q u e E n o c hprofetizo"de ellos ; pero no que

    fue Profeta de ellos.

    LV II . Por qu se ll a ma ron Ca inistas ? Adora ba n Ca n en

    el segundo siglo de la Iglesia.

    LV II I. Semeja nte dotr ina en l os D eista s moderno s.

    LI X. Los Sodomita s de l ao 1730 . a doraba n este peca do.

    LX . Na cimiento , y ca ra &er de los Ma niqueos en e l s i -

    g l o tercero .

    LX I. Su error de l os dos

    principios

    es un sys tema de los

    D eista s .

    LX U. Princ ipios de los Arra nos en e l s ig l o qu a rt o , y pa -

    dres de los Socinianos.

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    20/259

    T A B L A

    LX HI . Rcbuel ta s que ca us Ario , y su condena cin.

    LX 1V . N o se com mov i la Ig l esia por introducir una ja l a r

    bra Tbeologica, s i n o p o r t e n e r la f e d e l Verbo Divino.

    L X V . Se l la ma ron los Arria nos Fi l so fos , como los de

    h o y .

    L XV I. El Ma niqueism o en Fra ncia en e l s ig l o once .

    L X V I 1 . L o s W a l d e n s es n o e r an M a n i q u e o s .

    LX V I II . Los Al b igenses en l os s ig los z. y 13. fueron Ma ni-

    queos.

    L X I X . H a c e n 1 l a

    reforma

    ma dre de l Soc inia nismo.

    LX X. Jurieu da funda mento pa ra l o mismo.

    L X X I . O t r o fu n d a m e n t o , d e q u e l o s reformadores son los

    Sa cerdotes de l D eismo , y de l Soc inia nismo.

    L X X I I . La reforma d i l a l l a v e a Servet, y a los Socinos.

    LX XI 1I. Supl ic io de Servet por Ca l vino.

    L X X I V . V a l e n t in o G e n t i l , s us b la s f e m i a s , y s u p l i c io d e c r e-

    ta do por l os mismos Ca l vinista s .

    L X X V . Historia de l os dos Soc inos . D e Le l io .

    L X X V I . D e F a u st o S o c i n o , y s us e r ro r e s .

    L X X V I I . S u s v i a g e s , y m u e r t e .

    L X X V I I I . S u s c o n t i n u a d o re s l o s Hermanos de Polonia.

    LX XI X. Otro s documentos , que ha cen fa utores de todo \

    lo s reformadores.

    L X X X . P r o g r e s o s d e l a

    reforma

    por el Socinianism o , y

    D e i s m o .

    L X X X I . N u e v o s p r o g r e s o s e n P o l o n i a .

    LX XX II . Comp a ra c in de Pinzo vv , c l ebre esta b l ec imiento

    de l os D eista s , con Athena s.

    LX XX II I. V a ria s junta s de l os Soc inia nos en Pinz ovv , y Sce-

    minie.

    LXXXIV . Ref l ex in sobre una respuesta que piden a Me- i

    l a n d o n .

    LX X X V . D esprec ia n dicha respuesta en otra junta .

    L X X X V I . O t r a s j u n ta s d o n d e Gregorio Pal no estaba co n los

    Soc inia nos, n i D eista s .

    L X X X V I I . D i s p u ta s d e s to s c o n l o s reformadosen otra junta

    d e l a o 1 5 6 1 .

    L X X X V I I I . L l a m a n lo s D e is t a s C a l v i n o Acusador dess her-

    manos.

    P A R T E P R I M E R A .

    LX XX IX . Prog resos de l Soc inia nismo en Tra nsi l va nia por l a

    Pseudoreforma .

    X C . L a turba c in va s iempre los Esta dos con ta l es

    s e d a s .

    X C I. Oca sin de proscrib ir l a s l a D ieta de V a rsovia de

    163 8. y su conspira c in descubierta a o 16 j 8 .

    XCII. Son ta mbin proscriptos de Tra nsi l va nia .

    XC II I. Ref l ex in a l esta do presente de Pol onia .

    XCIV . Providencia s infruduosa s de Hol a nda contra l os

    Seda rios .

    X C V . Los pa rt idos de los Arminia nos, yG om a ri tas l es fa -

    cil itan mas acogida.

    X CV I. La revoca c in de l Ed ido de Na ntes l os a um ent en

    Hol a nda .

    X CV II . Observa c in sobre l a t ra nsforma cin de estas seda s .

    X C V I I I . L o s R e f o r m a d o s v an d e s p a r e c ie n d o e n S o c i n ia n o s ,

    y Destas.

    XC IX . D oc um ento de Roussea u , que l o prueba .

    C . S o l a m e n t e l o s d e t i e n e el q u dirn los CatboTtcos.

    CI . El Soc inia nismo despa rece en D eismo , y ste muda

    continuamente de estado.

    e n . A pesa r de todo, e l D eismo a pena s se encuentra co-

    mo se describe.

    CI II. Se dis ipa n sus ca ra dere s por e l los m ismos.

    C 1 V . E l p r i m e r o q u e e s adorar aun Dios.

    C V . Impl ica c in de V ol ta ire en nega r e l cul to ex terior .

    CV I. Ta m bin e l segundo , que es ser virtuoso.

    CV II . Se desva nece el tercero , que es

    amar

    a la Patria.

    CV I IJ. Resul ta l o que son rea l mente l os D eista s , y su nu-

    mero debe ser gra nde.

    .1

    A R T I C U L O I L

    Noticia de los Libertinos.

    CI X . Su epocha , y sus fa utores .

    C X . Por qu se ll a ma n Libert inos?

    CX I. Sus errores pa rt icul ares .

    C X I . D i f e r en c i a e n t r e L i b e r t i n o s , y

    D e s t a s

    CX II I. Retra to de l os Libert inos .

    $

    p a g 7 4

    Ab

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    21/259

    CX IV . Abom ina bl es a un pa ra Ca l vi no, que e 'scribe con-

    tra ellos.

    CXV: Ot ra clase de Libe rtino s. ' - -

    C X V I . C o n g e t u r a d e q u e l o s

    Francmazones

    son Libert inos ,

    l o s hermanos libres.

    CX V I I. Se prueba por l a s ra zones de su condena cin por

    C l e m e n t e X I I . y B e n e d i d o X I V . '

    CV XI II . Otr a c l a se de Libert inos l la ma dos Liberi Fratres.

    CX IX . No son de esta ra za l os Libert inos , de quienes ha -

    b l a n l a s Ada s Apostl ica s .

    ' C X X . O p i n i n U n gu l ar d e H a r d u i n o .

    CXXI. Observa c in sobre e l ca p. 6. f . 9 . de l a s Ada s

    Apostl ica s . .

    CXXII. Se prueba que a quel l os Libert inos no l o era n en

    r

    punto de Rel ig in .

    CX XI II. Con ma s funda mento se ha l la n retra ta dos en un l u-

    ga r de Sa n Pedro l os Libert inos ,

    C X X I V . ' P a r a d o j a q ue no t a S a n P e d r o e n l a d o d r i n a d e l o s

    .> -Libe rtino s.

    A R T I C U L O I I I . S'

    -S

    " . '

    De los Incrdulos , o Espritus-fuertes. 86.

    C X X V . R e t r a t o d e

    estos Impos , y sus c i ra deres .

    CX X V I . Su origen, y ra zn de l l a ma rse Espritus-fuer tes. E s

    por ironia.

    CX X V I I, Es nombre repugna nte sus princ ipios .

    CX XV II I. Sus princ ipios son repugna ntes l a Fil osof a , y a

    la Relig in. . . . . .

    CX X IX . Son pernic iosos ta mbin l a soc ieda d.

    CX X X. Los Incrdul os , y Espir i tus- fuertes son un ma l

    vie jo '

    CX XX I. Sa nto Th om s Ap ostol l o fue r g ido. Pec por l a

    regla , que ahora ensea Baile. '

    CX XX II . El est i l o de l os Espiritus-fuertes fue tambe usado

    por Icfs discpulos Incrdulos, y corregido por

    C h r i s t o . >

    r

    >

    )

    A R -

    P A R T E P R I M E R A ,

    -V

    A R T I C U L O I V .

    De los Siniestramente llamados Filsofos. p a g . 9 4 .

    . C X X X I I I . L o s Filsofos Gcntilizantes, y Ma teria l i s ta s comenza -

    ron turbar la verdad en el siglo 16 .

    CX X X IV . Su condena cin por e l Conc i l io La tera nense e l

    a o 1 5 1 5 .

    ' C X X X V . O p i n i o n e s , q u e c o n d e n e l C o n c i l i o : la mortalidad

    del alma 'C.

    * CX X X V I . Regl a s que prescribe e l Con ci l io l os Fi l sofos

    Christ ia nos.

    ; CX X XV II . Y pa ra l as Univers ida des .

    C X X X V I H . P o m p o n a c i o f u e e l G e f e d e e s t o s F i l s o f o s p r o s -

    cr iptos ,

    CX XI X. La s turba c iones , que oca sion su l ibro de l a In-

    mortalidad del alma.

    CX L . E l Ca rdena l Bem bo se desa credi ta por defender a

    Pompona cio de l a censura de Conta rini .

    CX LI . Fl eury, y Moreri ex cusa n ma l l a censura de l os V e -

    nec ia nos contra Po mpona cio .

    CX LI I. Pom pona cio con sus l ibros de lacantationibus,

    de

    Fato &c. hace perd ida su causa , y su defensa.

    CX LI II . S in emba rgo de su peni tenc ia,de l qued l a seda de

    lo s Pomponaanos.

    C X L I V . A q u e l l o s s on l o s q u e h o y s e di c en Destas N4/#-

    ralistas.

    C X L V . El methodo de estos es copia do de aquel l os .

    C X LV I. Sentencia de l Con ci l io , que dis ipa e l a rma mento de

    l os Fi l sofos .

    CX LV II . Los Fi l sofos con una ma l igna modest ia se a pa rta n

    de l a s verda des reve l a da s , no queriendo demons-

    trar su credibil idad.

    CX LV II I. Se conc l uye de l a historia que son unos l os D uista s ,

    F i l s o f o s , L i b e r t i n o s , R e f o r m a d o s , & c .

    C XL IX . Juic io f ina l de sus princ ipios ,y ca ra &er genera l .

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    22/259

    A R T I C U L O V .

    Necesidad, 7 dificultad de escribir, j hablar contra todas es-

    1

    tas settas. pag- i4*

    C L . S n necesid a d, 6 ut i l ida d va no es e l escr ib ir .

    CL I. El egempl o de Jesu Christo , y s iete de l os Apost -

    les lo ensea.

    C L I I . N e c e s i d a d , q u e d e b e a n t e c e d e r l a s c o n t r o v er s i a s

    por l a Rel ig in.

    CL II I. S in necesidad no se escrib ieron ta ntos Apol og t icos

    por e l Christ ia nismo.

    CL IV . Pa rt icul a res ca l umnia s , que hic ieron venir a la s

    Apo l oga s . . . ,

    r

    ,

    C L V . S in estas ca usa s ser ia n noc iba s: l o primero a la tez

    l o segundo l os Fie l es .

    C L V I . L o m u c h o q u e s e i m p u g n a h o y l a R e l i g i n j u s t i -

    fica su defensa.

    C L V H . Qua n to corromp e hoy l a ma l a conversa c in , . y l a

    libre leccin.

    CL V I II . N o ha y verda d, contra quien no a nde a l gn tra ta do,

    CL IX . Estos l ibros turba n hoy l os puebl os .

    C L X . Ta l es oca siones nos sa ca ron de Jesu-C hrsto , y l os

    A postol es l a s l ecc iones de obedienc ia , y pa z p -

    b l ica .

    CL XI J ust ino, Tertul ia no , Irene o, impugna ron ta les doc-

    trinas sediciosas.

    CL XI I. La di f icul ta d de impugna r a l os D eista s , y Fi l osofo? .

    Lo primero,por que niega n l a s Sa ntas Escript t i ra s .

    CL XI II . Segund o, porque se desca rga n r idicul a mente d e ra -

    zonam ientos serios , y nos ganan en agradar al

    vul go nec io .

    C L X IV . Era e l nico medio convencerl os por sus princ ipios^

    CL X V . Pero su inconsta nc ia , y fa l ta de verg enza l os des-

    obl iga s mismos.

    C L X V I . N o q u e d a o t r o r e m e d i o q u e n o h a b l a r c o n e l l o s,

    s ino de e l l os . D a r su retra to l os Princ ipes , y

    Ma gistra dos.

    CL X V H . Este e l p l a n que s igo en esta obra ,

    , E c o -

    P A R T E P R I M E R A .

    C L X V I I I . E c o n o m a , y p a r ti c i n d e e s te pl a n p o r m a y o r .

    CL XI X. Los otros med ios , y mthodos est n ya b ien egecu-

    ta dos por muchos modernos.

    CL X X . Pero no ha y que cansa rse en convence rl os de impos .

    Esto es l i songea rl os .

    CL X XI . No l es ha ce fuerza s ino e l convencerl os de reos d e

    Esta do . Yo s igo este a rgumento^ desde e l t i tul o

    hasta el fin.

    C L X X I I . D i c h o d e u n D e s t a , q u e m e c o f i rm a e n e s ta e l e c -

    c in de medio .

    1

    CL XX 1I I. El est i lo debia ser duro: ma s deja de ser lo por el res-

    pedo los Personages con quienes se habla.

    CL X X IV . Se debe con todo eso ha cer pa tente su neceda d.

    C L X X V . C o n s e j o d e W o l f i o m u y s a ga z p a r a e l i n te n t o .

    ..i

    .

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    23/259

    T A B L A

    D E L A S E G U N D A P A R T E

    D E L A P A R A T O .

    PREVENCION A LOS VERDADEROS FILOSOFOS

    contra los falsos. p a g . 1 2 7 .

    I. Da que te mer el abuso de la Filoso fa.

    II. Se contrap onen sus abusos , y sus oficios.

    t

    III. Resu lta la diferencia entre la Filosofia ver dader a , y

    la falsa.

    IV . Se detesta la falsa Filosofia , y se respeta la verda -

    dera. Ob jeto de esta segunda parte.

    V . Pla n, y division de todo lo que se advie rte en esta

    prevencin.Tres Secciones relat ivas, primera la

    Religion , segunda la sociedad , tercera las vir-

    tudes , y ciencias.

    VI . Se previene un efugio ordinario de ios Pseudo-

    filsofos.

    S E C C I O N P R I M E R A .

    Los malos Filsofos tienen en quanto la Religion un earae-

    ter opuesto al de la Filosofia. pag. 13 3.

    VI I. La Filosofia es por la R eligi on , y sta no es por la

    Fi losofia .

    VI H. Se previene un perverso designio de los Pseudo-

    filsofos.

    IX. La Rel igion no teme tampoco la Fi losofia : pero

    sta se condena s misma , queriendo atacar la

    Rel igion.

    X. Emplean la Geometra para su intento.

    XI . Seis partes que en la Religion no debe desconoc er un

    Fi l s o f o , y division de esta Secci n en seis Ar -

    AT t i c u lo s . A R -

    P A R T E S E G U N D A .

    A R T I C U L O P R I M E R O .

    o es el Filsofo, sino el Antifilsofo quien afela desconocer l

    Dios, viniendo a ser Atesta, Materialista, Espi-

    nosas ta.

    . .

    XII . Por qu se aumenta la impiedad en razn de lo que

    . se ilustra la Filosofia?

    XI II. La ilustracin es cierta .

    :

    X IV . No son compatibles el Ate sm o, y la Fi losofia .

    X V . Se prueba por los.mismos Fi lsofos paganos. Platn.

    XV I . Discu rso de Seneca. * I

    XV II . A Descartes se escusa de impieda d; pero no de

    orgul lo.

    - -XV III . Se prueba el intento por la raz n, y autoridad del

    Apostol .

    XI X. La Filosofia alivia la obscur idad de la f, y hace-fa-

    ,cil el ato de creer.

    XX . E l Incrdulo d iscurre siempre a l contrario de la ra-

    zn , y del Fi lsofo . Lo que dem uestra , que no

    es Fi lsofo.

    XX I. Muestra tambin, que los Ates tas, y Epicreos no

    son Fil sof os, porqu e estudian la Filosofia para

    saber negar Dios.

    XXI I . Lo confiesa Epicuro en su carta Pythocles .

    XX III. Le alaban por esta locura sus Panegiristas.

    XX IV , Lo pract icaban asi en t iempo de Cicern .

    XX V. San Pablo not esta extravagancia los Fi lsofos

    . 1 . . Aten iense s. :

    XX VI . Por la misma ignorancia estudiada, cu lpa los Fi l -

    sofos R o m a n o s .

    XX VI I . 0 mism o se v en 163 Fi lsofos de hoj> d ia .

    Y Y

    1 1 1

    *

    R d

    '

    C u k h i

    P

    c r e

    sa , con que cubren su impiedad,

    r,.

    W

    -JXIX. .Acaban de mostrar su intencin en sus escritos t y

    5

    v V v. i pudiendo. .probar que no hay Di os , prueban

    bien, que el loss on Atestas, y necios,

    ;< r < i w ;

    . o . i u . ;

    >

    v

    v

    ; i . C.k, i-A . s . v . i -

    \

    A R -

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    24/259

    A R T I C U L O S E G U N D O .

    Nadie es tan culpable, y tan inexcusable en no confesar,y agra*

    decer la pro videncia de Dios, como un Filsofo. p a g . 1 6 4 .

    X X X . A r g u m e n t o d e e s t e a r t ic u l o . O c u r r e n d o s d ud a s .

    X X X I . Se funda la p ri mera duda.

    X X X I I . N o s e da los F i ls ofos m oti vos de p res umi r , s i no

    de temer .

    X X X II I . E g emp los que mues tran la ins ens atez de los F i l-

    s ofos , que ni egan la p rovi denci a.

    X X X I V. Se les arguye de s us si s temas de mun do la fbr i ca

    del mi s mo mundo.

    X X X V . Se i nf i ere el p rop os i to del Arti c u lo.

    X X X V I. Son mas cu lp ables aun los Mode rnos , p or lo que s e

    adelanta la F i los of i a en nues tro t i emp o.

    X X X V II . Ru do es tado de la F i los of i a en t i emp o de E p i cl i r o.

    S o b r e l o s c o m e t a s , e c l i p s e s , & c .

    X X X V I I I . C a u s a s d e e s t a ig n o r a n c i a .

    X X X I X . Venta j as de los Mode rnos , que los dej a mas i nexcu-

    sables sobre este articulo.

    X L . Se funda la s egunda duda p rop ues ta.

    X L I. Mo ti vo de s us quej as contra la p rovi den ci a.

    X L II . F alta de s i nceri dad en los F i ls ofos Protes tantes .

    X L III . Se retuerce s obre el los la quej a , y los convence de

    todos los males de que s equaj an.

    X L IV . L os furores de nues tros F i ls ofos c ontra la p rovi -

    - denci a.

    X L V . La s uavi dad de la p rovi denci a con nues tros F i l -

    s ofos .

    V - -

    A R T I C U L O T E R C E R O .

    . ..

    El Filsofo deja de serlo, en siendo Incr dulo los milagros bien

    circunstanciados. p ag. 179

    X L VI . La d i f i ni ci on del mi lagro s egn los F i ls ofos .

    X L V I I . E l I n c r d ul o e s m e n o s F il s o f o q u e e l B a r b a r o .

    El

    -

    r'i

    P A R T E S E G U N D A .

    X L VI II . E l j u i ci o que debe hacer el F i ls ofo s ob re los mi -

    l a g r o s .

    X L IX . E l que no j uzga p or p r i nci p ios f i los fi cos, es F i l-

    s ofo ?

    L . Rara t i medez la del Incrdulo , y s u admi rable

    osada.

    LI . Se des vanecen sus p rop os i ci ones tem erar i as , y b l a s -

    f e m a s .

    LI I . Al Incrd ulo s e le convence p or s u mi s ma p alabra.

    LII I . Si Ignora el F i ls ofo lo que p uede la naturaleza en

    todas sus partes , sabe lo que en algunas no

    p uede.

    LI V. Los F i ls ofos s e han ren di do los mi la gros , y no

    de valde.

    L V . L u e g o l o s I n c r d u l o s n o s o n F i l s o f o s , s i n o l o c o s .

    A R T I C U L O Q U A R T O .

    La ignorancia human a escarmienta al Filsofo , y le guarda de

    ser crdulo > pero no le lleva ser Incrdulo , y

    Pirroniano. p a g . 1 8 9 .

    LV I. D e qu es p r i tu nace la i ncredulidad ?

    LV II . Va n el la p or d i ferentes es trav os los fa ls os

    F i l s o f o s .

    LV II I . B las femi as de nues tros Ps eudof i ls ofos .

    L I X . C o m o ha n c u n d i d o? Y con los nombres , y caracte-

    res que los p i nta San Pablo.

    LX . E s carmi en to los F i ls ofos de us ar una cr ti ca teme-

    raria en las cosas humanas.

    LX I. Pel i gro de es to en la Rel i gi n.

    * LX II . Pel i gro del mi s mo Pi rroni s mo en el us o de la s o ci e-

    dad , y de la Rel i gi n.

    LX III . Di ferenci a s uti l , p ero neces ar i a .

    LX IV . Se p rueba con un hecho del E vang eli o.

    L X V . T o d a s l as o b ra s d e D i o s s on o r d e n ad a s e n tr e s , c o -

    mo la razn , y la Rel i gi n.

    LX V I. La F i los of a s olo ap arta de la creduli dad s ana , y del

    o r g u l l o .

    / L

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    25/259

    T A B L A .

    L X V n . La p oca s i ncer i dad de los F i ls ofos de ho y j us ti f i ca

    nues tro Scep ti ci s mo p ara con el los .

    LX VIII . Y p ara toda la F i los of a .

    LX IX . Con clus i o n, que. ( p or a l l i ) debe veni r un F i ls ofo ,

    y lo l lev r s enti r la neces i dad de una regla

    infalible

    - u l e v ? t n n , ; t n a 3 o n o t t i o j a v j i. : b s o o g s t t s b d c . u

    A R T I C U L O Q J J I N T O .

    El verdadero Filsofo siente la necesidad de una revelacin \y

    esta le debe ser mas suave de llavar que los otros

    hombres. p ag.206.

    L X X . E l des eng ao es el p r i mer ac i er to , y la p ri mera s a-

    bi dur a es dej ar de errar .

    L X X L S i n t i e r o n l o s F i l s o f o s p a g a n o s e s t e v a c i o , y q u e e ra

    neces ar i a una lumbre s oberana.

    L X X I L N o t a s e e s t o e n e l m i s m o E p i c u r o .

    LX X I II . Se p rueba , que nadi e es menos cos tos o el s acr i f ici o

    de la razn, que al F i ls ofo.

    X X X I V . A c o s t u m b r a d o e s t l o s m i s t e r i o s , y a r c an o s de la

    n a t u r a l e z a .

    L X X V . N i hay otros mas acos tumbrados , que los Pi rron i a-

    nos s acr i f i car s u razn, y aun la ev i d i enci a .

    A R T I C U L O S E X T O .

    El m as Filsofo es quien da armas todas las sellas, y bellos co-

    loridos todos los errores para desacreditar la

    Religion. p a g . 2 1 6 .

    LX X V I. La F i los of a mi ra los s of is mas s olo p ara d i s i -

    p ar los .

    L X X V I I . C e n s u r a e n c o n t r a r i o de C i c e r n , y o t r o s c o n t r a l o s

    m a l o s F i l s o f o s .

    LX X V II I . Te r tu l i a no s eala en la F i los of a el p r i nci p io de cada

    h e r e g i a .

    L X X I X . S p r u e b a c o n S a n G e r o n i m o , y S a n I r e n e o .

    L X X X . S a n C i r i l o d e A l e x a n d r i a .

    L a

    P A R T E S E G U N D A .

    LX X X I. La Ps eudolos ol i a de hoy p roduce mas trop a de

    errores q ue la de cada sigl o, y la de todo s junto s.

    LX X X II . Se i ndi can algunas heregi as que renueva.

    S E C C I O N S E G U N D A .

    La Filosofia de]a de serlo , sino c ontribuye todos lo s bienes

    de la Sociedad.

    p

    a

    g .

    Z

    iS.

    LX X X III . Ci nco of i ci os p r i nci p ales debe la F i los of i a la

    Soci edad.

    L X X X I V . D i v i s i o n d e e s t a S e c c i n e n c i n c o A r t c u l o s .

    trtf ' - { . / r ty.w

    A R T I C U L O P R I M E R O .

    Lo que hoy se llama Filosofia, no ense a sino principios pa-

    ra turbar le politica ,y las santas leyes. p a g .

    2 5 0

    .

    LX X X V . La F i los of i a es madre de las buenas leyes .

    LX X X VI . Se i nf i ere de a l l i , que no es F i los of i a la que hoy

    se llama asi .

    LX X X VII . Sus mxi mas contra la buena legi s laci n.

    LX X X VII I . Severo j u i ci o de Plutarco contra nues tros F i ls ofos .

    LX X X IX . Va n s i n f in los p rogres os de la l i ber tad f i los -

    f i ca contra la l i ber tad humana.

    X C . La des enfrenada li ber tad de p ecar traj o la nece-

    sidad de las leyes.

    X C I. La s anti dad de las leyes se def i ende con la doc-

    tr i na de San Pablo de la cavi laci n de los

    F i ls ofos .

    X CII . Los F i ls ofos evcuan la fuerza de las leyes .

    X C III . Se mues tran s us i mp li cac i ones , y s us p ervers os

    fines.

    eoi om.v odob o. - wp v v ; r >

    A R T I C U L O S E G U N D O .

    La falsa Filosofia ,y sus Profesores son fatales para los Vrin-

    cipes y gobiernos legtimos. p ag. 2 .41.

    X CIV. Uti l i dad de la F i los of i a p ara los Pr i nci p es .

    X C V

    - .

    N o

    se habla de una Filosofia de palabras.

    L a

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    26/259

    T A B L A .

    X C V I . L a m p r o p r ie d a d c o n q u e h a b l a V o l t a i r e .

    X CV II . R ecrimina c io nes in justa s que ha cen l os Fi l so fos;

    y qu f in .

    XC V I II . El l a s va n contra su mismo f in.

    XC 1X . Usa n de l a cal umnia por o tro f in , que es e l no

    q u e d a r v e n c i d o s .

    C . E l l o s m i e n t e n .

    CI. El l os se desmienten.

    CI I. Se condena n s mismos con l os Ate sta s .

    CI II . Reco nven cin de l os Ate ista s l os Fi l sofos .

    C I V . Se convencen de revol tosos por s mismos.

    C V . Se convencen por l a historia a nt igua y moderna .

    C Y I . Se l es debe ha cer venir l a qest ion; y se pro-

    pone el estado de sta.

    A R T I C U L O T E R C E R O .

    Esta misma Filosofa turba las Familias,y ensea a. despre-

    ciar padres , los ma ridos >y todas las

    obligaciones. p a g . 2 5 4

    CV II . N os a cusa n de que ca st iga mos l os m a l os C iu -

    dadano s , y yo les acuso de que ellos les h a-

    cen ma l os .

    CV II I. Qua l es deben ser l os Fi lsofos en l a. soc ieda d?

    CIX. Idea de un Fi l sofo Crist ia no.

    C X . Los Pseudof i l sofos qui ta n la s ob l iga c iones , y vi r -

    tudes soc ia l es .

    CX I. El respeto l a providencia es e l c l a vo de l a so-

    cieda d ; y ste es atacado por ellos .

    CXII. La vida futura . Otro respeto igua l mente nece-

    sario , y que no debe alguno los Filso fos.

    CX IU . Qu ser l a soc iedad deja da l a juventud s in edu-

    cacin?

    C X I V . Q u i e r e n q u e s e exponganlos hijos nacidos.

    C X V . Que l os hi jos se ba ta n contra sus pa dres .

    C X V I . C o n s i d e r a c i n s o b r e l o s b r u t o s , q u e c o n v e n c e i

    l os Fi l sofos .

    CXV II. Sus m x ima s contra l a instrucc in.

    - " " D e s -

    P A R T E S E G U N D A .

    CX V I II . D esde tempra no se debe ensea r la Rel ig in.

    CX IX . Se convence por sus mismos sent imientos , y se

    ven sus inconseqencia s .

    CXX. D el a mor de l a pa tr ia .

    CX XI . La reg l a de a ma r es ta n demostra bl e como 1

    G e o m e t r a .

    CX XI I. L a ca rida d es l a reg l a suprema .

    CXXIII. Es ta n fuerte como t iene de orden.

    C X X I V . T r a s t o r n o d e i d a s d i g n o d e o b s e r v ar s e .

    C X X V . Se enfurecen contra l a Mora l cr is t ia na . ^

    CX X V I . Ensea n una Mor a l opuesta por todo un di metro .

    CX XV II . Se conf iesa n f ina lmente enemigos de l a soc ieda d.

    A R T I C U L O Q U A R T O .

    Los Pseudofilsofos pervierten todos los medios legtimos de

    una poblacion racional. pa g . ^82 .

    C X X V I I I . L o s F i l so f o s en e m i g o s d el M a t r i m o n i o a c us a n

    l os Crist ia nos, y Jesu-Cr isto .

    C X X I X . U s a n c o n t r a e l M a t r i m o n i o d e un a L g i c a m i -

    serable.

    CX X X. E l Ma trim onio no puede consist i r s in l a unin

    individua de dos.

    C X X X I . D e s t r u y e n l a p o b l a c i o n .

    CX XX II . El ce liba to Ec les i st ico es venta joso l a pobl a c ion.

    CXXXIII. Considera c in f i l osf ica que l o demuestra .

    CXXIV . Ocurre una re f l ex in s ingul a r .

    C X X X V . C o n t r a p o s i c i n d e l

    celibato

    ca t l ico , y de lcelibato

    filosfico.

    CX X X V I . Equivoca c in nota bl e en l o que ordina ria mente

    se juz ga de los pueblos , que castigaron al

    ce l iba to .

    CX XX V I I. Sol o ha n perseguido l a s Na ciones a l ce l iba to de

    nuestros Fi l sofos .

    C X X X V f f l . L o s J u d o s .

    C X X X I X . L o s R o m a n o s .

    C X L . N o t a b l e d i c h o d e D i o n .

    CX LI . Juic io contra e l mismo ce liba to por l os A A ,

    de

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    27/259

    T A B L A .

    de l a Encyc l opcdia .

    CX LI I. Se ex pl ica n a l propsi to l a s l eyes "Julia de mari-

    tandis uxoribus , y l a l e y Pa p t a & c .

    C X L I I I . L o s G r i e g o s n o c on d e n a r on o t r o c e l i b a t o .

    GX LI V . Tod os respeta ron e l ca sto ce l iba to , y l a ca st ida d.

    C X L V . La ta ita de sta prueba e l poco entend imiento

    de nuestros Fi l sofos .

    .i r ' - . . ' . ; ' . '

    A R T I C U L O Q U I N T O .

    La Pseudofilosofia inspira el menosp recio

    }

    y odio m as furioso

    contra la humanidad. p a g . 2 9 6 .

    C X L V I . D espues de impedir que na zca n , procura l a Pseu-

    dofilosofia que se maten los nacidos.

    CX LV II . D octr ina de l a Fi l osof a contra el Suicidio.

    CX LV II I. Princ ipios de l os Fi l sofos fa l sos que l l eva n

    ma ta rse .

    C X L I X . D a n t a m b i n e x e m p l o s .

    C L . Suceden ho y ma s Suic idios en l a Euro pa por es-

    tas lecciones.

    CL I. T iene n l a osa da de ha cer l a a pol oga por esta

    a troc ida d; y cul pa n l os Tel ogos que l a

    disua den.

    CL II . Es verda d que e l Eva ngel io dis ipa este espr i tu.

    CL II I. Los D octo res de l suic idio se a l a ba n s mismos

    de hum anos , y nosotros l laman crueles .

    Primero l os Reyes que dec l a ra n una guerra

    justa .^

    CL IV . Segund o l os Ma g istra d os, porque condena n

    muerte l os reos juzga dos.

    C L V . Aqu i se ruega l os Ca tl icos no fa v orezca n esta

    falsa humanidad.

    C L V I . T e r c e r o l o s C i u d a d a n o s , a c u s n d o l o s , p o r q u e

    se defienden de sus inevitables agresores .

    CL V I I. C on todo eso l os al a ban s i se venga n de sus

    enemigos.

    C L V I I I . T o d o l o h ac e n cu l p a d e l a R e l i g i n .

    CL l X . Qua rta inhuma nida d , de que nos acusa n los D oc -

    to-

    P A R T E S E G U N D A .

    tores del Suici.iio: las penitencias, y asperezas

    cristianas.

    CL X . Al gu nos Ca tl icos se inc l ina n dema sia do a c ia

    aquel estilo : ruegaseles amig ablem ente.

    CL X l . Se ex pl ica l a pr ctica de l a s disciplinas, y su d is-

    tancia del error de los Flagelantes.

    CLXII. El ogios de a l gunos pa dres esta s disc ipl ina s .

    CL XI II . Reca pi tul a c in de l a s contra dic iones de l os Pseu-

    dof i l sofos en ma teria de huma nida d.

    S E C C I O N T E R C E R A .

    La Pseudofilosofia pone los principios para destruir las virtu-

    des particulares con todas las ciencias,y artes. p a g . 3 1 7 .

    CL X IV . La s idea s de l a ver da d , y l a e l ecc in de l b ien

    son el fin que debe trabajar la Filosofa.

    C L X V . D i v i s i n d e l a m a te r i a e n d o s p a r t e s , y e n a m -

    ba s fa l ta l a Pseudof l osof ia .

    A R T I C U L O P R I M E R O .

    La. Pseudofilosofia hace olvidar todas las virtudes personales.

    p a g 5 1 9 .

    C L X V I . P r i m e r a r a z n g e n e r a l , c o n q u e t i r an p o s tr a r

    l a s vi rtude s: nega rl es sus f ines y m ot ivos .

    C L X V I I . V a n a e s l a v i r t u d , s i n o m e r e c e m a s q u e l a s a -

    l ud corpora l , l a fa ma , &c .

    CL XV II I. Hu bo en l os Fi l sofos a nt iguos ba sta ntes vest ig ios

    de virtud con que a rgir l os de hoy .

    CL X IX . En qu sent ido se n iega n l a s vi rtudes en l os

    Pa ga nos?

    C L X X . Resp ecto de l a s Crist ia na s , son una s sombra s .

    CL XX I. Resp ecto de l as de estos de hoy , son verda des .

    CL XX II . Ha ca n a l guna s obra s buena s por l a l uz na tura l .

    CLXXIII. Los Pseudof i l sofos ex a gera n l a s vi rtudes de l os

    Paganos por odio las de los Cristianos.

    D E - .

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    28/259

    t a b l a .

    D E L A H U M I L D A D . p a g . $ 1 9 .

    C L X X I V . N i n g u n a h u m i ld a d h a y en t re lo s F i l s o f o s P a g a n o s .

    C L X X V . S i a q u e l l o s n o l a s e g u i a n , l o s d e h o y l a p e r s i g u e n .

    C L X X V I . P r i m e r a r az n c o n q u e l a i m p u g n a n .

    C L X X V I I . S e g u n da ra z n d e i m p u g n a r l a .

    C L X X V I I I . L a r e ve l a ci n h u m i l l a , y e l e v a .

    C L X X I X . S o b e r v i a d e l S c e p t i c i s m o f il os o fi co .

    C L X X X . C o m p r u b a s e e s t a p o r R o u s s e a u , q u e e s u n o d e

    los Scp ticos. , .

    C L X X X I . L a a r r o g a n c i a d e R o u s s e a u p r u e b a p r c t i c a m e n -

    te la soberv ia scpt ica .

    C L X X X I I . S e d e s m i e n t e l u e g o s m i s m o .

    D E L A S O B R I E D A D . pag. 337-

    C L X X X I I I . S o b r i e d a d d e l o s a n t i g u o s F i l s o f o s .

    C L X X X I V . L o s d o c u m e n t o s d e s u s o b r i e d ad s o n p o c o f ie le s .

    C I X X X V . M a s b i e n c o n s t a d e s u d e s t e m p l a n z a .

    C L X X X V I . C o n t o d o l a e s t i m a b a n , p u e s l a a p a r e n t a b a n : p e r o

    h oy se desest im a s in a lguna decencia .

    D E L A G R A D E C I M I E N T O , p a g . 3 4 0

    C L X X X V I I . I n g r at s im o s lo s F i l s o fo s .

    C L X X X V 1 I I . C i n c o r a z o n e s q ue h a n i n v e n ta d o p r a i m p u g -

    n a r e l a g r a d e c i m i e n t o .

    C L X X X I X . S a b e e s to e l n o d a r g r a c i as i la mesa a lgunos

    C r i s t i a n o s .

    C X C . S e n o t a u n s i n g u la r a b u s o ; e l d e l o s Cortejos.

    D E L A O R A C I O N . p a g . 3 4 4 -

    C X C I . N e c e s a r i a * t o d o r a c i o n a l , y s u u n i v e r s a l u s o .

    C X C I I . L a R e l i g i n e n s e n s u o b j e t o , y s u l e g i t i m o

    m o d o . .

    C X C I I I . N e c e d a d e s d e n u e s t ro s F i l s o f o s c on t r a l a o r a c i n .

    C X C . 1 V . C o m p a r a c i n r i d i c ul a c o n -l o * Viesus, y q u i n e s

    son estos?

    L 0 S

    P A R T E S E G U N D A .

    C X C V . L o s i m p o s , y F i l o s o f e s s on l o s Tietistns.

    L A L I B E R A L I D A D . p a g . 3 7 8 .

    C X C V I . V i r t u d i n s e p a r ab l e d e l a F i l o s o f a ; p e r o i n c o n c i -

    l ia b le con nuestros Fi lsofos.

    C X C V I I . M a s i n c o n c il i a b l e c o n s u s p r i n c i p i o s .

    C X C V I I I . I n c o n c i l ia b l e s c o n l as d e m s v i r t u d e s .

    C X C I X . Q u e l o s v e r d a d e r o s F i l s o f o s d e b e n a r r o j a r d e

    entre s los fa lsos.

    C C . Se conv en ce con una h istoria s ingula r , y re* -

    c e n t e .

    tfDfl'- .. _ .j P

    A R T I C U L O S E G U N D O .

    r

    9

    a Filosofa de nuestro tiempo destruye todas las Ciencias.

    y Artes. pa g- 3 5 3-

    C C I . La Fi losofa no es una sola a rte , s ino e l a m or,

    estud io de to da s.

    C C I I . E x e m p l o s a n t i g u o s , y m o d e r n o s d e l a s e m p r e s a s

    q ue h a inspira d o la Fi losofa en fa v or de la s

    c iencia s .

    C C I I I . E l a m o r d e la s ab i d u r a n o s e c o m p o n e c o n e l

    a m o r t e r r e n o .

    C C I V . N i c o n e l a m o r d e s m i s m o .

    C C V . D o s c a u s a s d e a t ra s a r l a li t e r a t u r a l o s P s e u d o -

    filsofos.

    C C V I . Otr a s dos ca usa s : La desenfrena da l ibe rta d : y la

    discordia irreconci l ia b le de sus sen t imiento s.

    C C V I I . S e d e m u e s t r a e n e l lo s e s ta s e g u n d a c a u s a c o n h e -

    c h o s a n t i g u o s , y r e c i e n t e s .

    C C V I I I . C o n e s to v i e n e m a l e l q u e r e r e l l o s r e p r e h e n d e r

    l o s T h e l o g o s .

    C C I X . A l o s T h e l o g o s p r o t e s ta n t e s , s u s P a t r i a r c a s , v i e n e

    sola men te la censura de P op e.

    C C X . Y a t o d o s l o s H e r e g e s .

    C C X I . L a s d is p u t a s m o d e r a d a s s o n t i l e s a l a ca u s a d o

    la l i tera tura .

    g La

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    29/259

    T A B L A .

    CC XS I. La Fi l osof a ensa a porf ia r ha sta en l a Th ec l o-

    s

    a ; mas aqu halla l mites.

    CCXIII. Es^un deec io de l espr i tu huma no a rderse por

    " qest iones pu eri l es . Pero l os Fi l sofos se encen-

    da n ha sta a horca rse .

    C C X I V .

    E x e m p i o s d e q e s t i o n e s r i d i c u l a s .

    C C X V . S e a v e r g e n z a d e esto la buena Filosofa.

    C C X V I . C o m p a r a c i n d e n u e s t r o s F i l s o f o s c o n l a s a r a a s

    de Rea mur.

    CC XV II . Rea m ur no une l a s a ra as ; n i e l Proconsul Ge-

    l io l os . Fi l sofos .

    CC XV II I. Otra ca usa genera l contra l a l i tera tura ; su l i -

    berta d desenfrena da .

    CC XI X . En e l l os se ve qua n poco a provecha , pa ra sa ber,

    la libertad ptena.

    C CX X . Se demuestra l o que da a l as a rtes .

    C C X X I . L a v o r a c id a d e n leer es caufa del poco apro vech a-

    miento.

    C C X X I I . E s

    vana

    la pretensin de a l gunos A A . Ca thl ico s

    por la l ibert ad , pues siempre la hub o.

    CC XX II I. D os c l a ses de ingenios: Los sobresal ientes l a t ienen.

    C C X X i V - P a r a la s e g u n d a c l as e e s perjudicial.

    C C X X V . R u i n a d e hs ciencias en particular.

    noo ONOR,TTOO 3 2 o n V i ri & i c fe s t i s h t o m e 1 3 . 1 1 1 3 0

    D E L A T H . E O L O G I A . pa g . 3 76 .

    C C X X V L Intenta n dis ipa rl a . Primero , nega ndo su objeto ,

    que es D ios .

    C C X X V I I . S e g u n d o , n e g a n d o l o s m y s te r i o s T r i n i d a d , E n -

    ca rna c in, &c .

    G C X X V I I I . T e r c e r o , l o s a t r ib u t o s : P r o v i d e n c i a , J u s t ic i a , & c .

    C C X X I X . Q u a r t o , n e g a n d o l as E s c r it u r a s , to d a r ev e l a c i n ,

    y Sa cra mentos .

    C C X X X . Q u i n t o , la M o r a l , y v i r t u de s .

    . - L A M E T A F I S I C A . p ag . 3 78 .

    .. - Al sol ... ': Y . DO

    CC X X XI . Qu Meta f s ica en l os que niega n, todo espr i tu,

    toda idea abstr ada , y universal?

    P A R T E S E G U N D A

    CC X XX II . Ni de ja n a l guna de sus pa rtes . No da n a lma ra -

    cional.

    C C X X X I I . N i A n g e l e s , n i D e m o n i o s .

    L A F I S I C A . p ag -3 78 .

    CC X X X IV . Prim ero , aun l a ma teria , y l os cuerpos dicen

    que ignora n.

    C C X X X V . S e g u n d o , e l l i br o d e

    Causas

    no cabe en su Fsi-

    ca , donde todo lo hace el acaso.

    C CX X X V I. Te rc er o, n iega n la s genera c iones de l a s espec ies .

    CC X X X V I I. Qua rto , l a s l eyes de l orden del universo , y l a

    C o s m o l o g a .

    C C X X X V I I I . Q u i n t o , l a A s t r o n om a , y F i si c a C e l e s t e .

    L A A G R I C U L T U R A , E I N D U S T R I A , p ag . 3 8 0.

    CC X X XI X Acusa n de este a tra so a l Eva ng el io .

    C C X L . Ba i l e es reprehendido sobre esto por Montes-:

    qui.

    CC XL I. Pero Ba i le quiere reprehender S . Crisostom o.

    CC XL II . Se muestra l a sa bia economa de l Eva nge l io , y l a

    sa bia m x ima del Crisostomo contra Ana x a -

    goras.

    CC XL II I. El des inters cr is tia no intersa tod os : e l f i lo-

    sf ico da a todos.

    C C X L I V . Esta di ferenc ia dec ide de l com erc io , y de l a

    industria.

    D E L A J U R I S P R U D E N C I A . pa g . 3 8 5 .

    C C X L V . Pa ra quien son l a s l eyes , si l os hombres no son

    libres ?

    C C X L V I . Pa ra quines los supl ic ios , s i D ios ha ce todos l os

    pecados , el destin o ?

    L A H I S T O R I A . p a g . 3 8 8 .

    CC X LV II . Redu cen f igura s l a s verda des histrica s .

    L o

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    30/259

    T A B L A . ,

    J t

    C C X L V I I I . L o s F i l s o f o s o s c u r ec e n c o n a l e g o r & s to d a s l as

    h i s t o r i a s .

    C C X L I X . L a s u p u si c io n d e m o n u m e n t o s , y de t e s t . g o s :

    segun da entra d a q ue h a cen pa ra a dultera r la

    h istor ia . . .

    1 ' A t h i s m e . V o i l a J e b e r c e a u e t

    1 * h i s t o i r e a b r g d e c e m o n s t r e m o d e r n e .

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    35/259

    8 P A R T E P R I M E R A .

    myster is , quita ba c on to do eso la clav e de la

    R el igio n . D esde q ue q uiso ren o var co n e l Arr ia-

    nismo u na tropa de otros errores, se vena los

    " o jo s , q ue la R el ig io n , co n vert ida po r l en Fi-

    losofa , que dar a bien presto reducida una R e-

    l ig io n puramen t e n at ural : y q ue po r un n uevo

    progreso , inseparable del error , este Desmo sin

    principios debera necesariamente degenerar en

    una seda f ilosfica. D e all el verda dero De ism o,

    despues e l Mat er ia l ismo , y e l At esm o . A est o

    se reduce la 'histori a abrevi ada de este mon struo

    m o d e r n o . "

    E s t e j u i c i o a u n E st e ju ic io , aun q u e f un d ado , parecer m uy

    i n f o r m e . y^o y ge ne ral , para hacer la historia abrevia da de

    lo s D est as . L as raz o n es en q ue se f un d a so n aun

    mas generales ; y prueban no solamente que los So-

    c in ian o s , s in o t am b in , y mejo r q ue lo s P seudo -

    ref o rm ado s, h an s ido lo s padres de lo s D est as .

    P ero de est o se d ir despues .

    . k . . Otros , sin salir de entre los Soc inia nos , quie ren

    S i a n d a , q u e di acercarse mas part icularm ente su orige n. Lo s

    orcgoritTpauh. De st as , di ce el P ad re S ian da , ( i ) q ue tam bin se

    l laman Trinitarios y Neacianos , nuevos Arranos,

    n aciero n en P o lo n ia de la seda de lo s Lut eran o s e l

    a o 1 5 6 4 . F u e s u G e f e u n t al G r e g o r i o P a u l i , M i -

    nis*

    ( 1 ) S i a n d a L e x i c n P o l e m . v e r b .

    Desta

    , d i Q i e t i a m

    Trinitarii ,

    &

    Neatiani,

    r e Ariani ntvi a n n o D o m i n i 1 1 6 4 . e x L u t e r a n a s e a e x o r c i s u n t i n P o l o n i a , &

    G a a m i r r u m p e n t e s a n n o 1

    , 6 6 .

    L u g d u n i s u a s i m p i a s a s s e r c i o n e s p r o m u l g a r u n t , s e d

    a d e o i n t r i n c a r a s & o b s c u r a s & v a r i a b i l c s , u t d i f f i c i l e s i t p e r c i p e r e q u i d v e l i n t e x -

    p r i m e r e . H o r u m a u & o r t ' ui c

    Grcgorius Pauli,

    M i n i s t e r C r a c o v i e n s i s , a d e o e f f r e n a t u s ,

    i ic s u p r i L u c e t u m & C a l v i n u m r e v e l a t i o n e s d i v i n i t u s a c c e p ta s j a c t a r e r , m e l i u s d i -

    x i s s e c d i a bo ' . o : e t e n i m n o n n i s i i n d i a b o l i Sc h o l Lu t e r u s & C a l v i n u s f u e r u n e

    e d o f t i . S i bi s o l r e s e r v a t a m A n t i c h r i s t i c c c i s i c n e m a s s e r e n s : S c h e m a p r o d u x i t a i

    i n s t a r c e m p l i , i n c u j u s r e c t o e r a t L u t e r u s t e g u l a m p r o j i e i e n s ; c u j u s p a e t e s C a l v i -

    n u s c o n c u t i e b a t , & f u n d a m e n t a a b i p s o s u b v e r s a r e p r e s e n t a b a c , a d d i t a h a c _ i n s -

    c r i p c i o n e s

    N

    '

    d

    tmnia Veus Luit] a

    dedil

    jtura Clvin mihi & mti* major*.

    D I S E R T A C I N H I S T O R I C O- C R I T IC A . 9

    n st ro Lut eran o en Craco v ia , h o mb re tan desen-

    f ren ado y fantico, que elevndose sobre sus Pa-

    triarcas , se jadiaba de tener m ejores revelaciones y

    mas estrechos coloquios con sus An ge les Ge nio s,

    qu e eran lo s d iab lo s , q ue Calv in o y Lut ero . E l so -

    lo - dec a , q ue estab a dest in ado para mat ar a lA n -

    t ech ris t o. Co m puso u n emb lema do n de se vea un

    t em plo , en cuy a cumb re estab a p in t ado Lut e ro

    ' derr ib an do su b b eda: C alv in o se vea b at ien do lo s

    mu ros : y el buen Gregor io se pona s mismo de-

    mo liend o los cimientos. Esta medalla o empresa se

    expl icab a co n este lem a: Non omnia Deus Lutero

    dedit: plura Calvino; mihi * mds majora. D e m o -

    d o , que segn la agitada fantasa de este fantico,

    D i o s daba esta gente los dones de disipar s