LURZORUA - Landatur · 2018. 5. 2. · Gai mineralez, gai organikoz, ur disoluzioz, gasez eta izaki...

LURZORUAIKASLEAREN GIDA

Baliabide mugatua da!Ez berriztagarria

Gure baliabide natural garrantzitsuena

LURZORUA ELIKAGAIAK SORTZEKO OINARRIA DA.

LURRAREN ERABILPENJASANGARRIA EGIN BEHAR DUGU

NEKAZARITZA EKOLOGIKOA lurraren emankortasuna eta, ekosistemen eta gizakien osasuna mantendu eta indartzen duen

elikagaiak ekoizteko eredua da.

3

Prozesu ekologikoetan,

biodibertsitatean eta lekuan lekuko

zikloetan oinarritzen da, kutsadura

erangingo luketen kanpo baliabideak

baztertuz.

Horregatik, nekazaritza ekologikoaren teknikak muzin egiten die ongarri kimiko, pestizida, genetikoki eraldaturiko organismo eta orokorrean, naturalak ez diren bestelako gai sintetikoei.E L N U E V O L O G O T I P O E C O L Ó G I C O D E L A U E

ES-ECO-026-VAS

GURE GIZARTEAREN ETORKIZUNA GURE LURREN OSASUNAREKIN LOTUTA DAGO

Gure lurzoruak arriskuan daude, arrazoi desberdinak tarteko: hiriguneen zabalkundea; deforestazioa; lurzoruen kudeaketa txarra; kutsadura;

gehiegizko larratzea; eta aldaketa klimatikoa

%12,5

%25%6,25

%6,25

%12

,5%

75

Lurzoru emankorra baliabide mugatua da baina gure

elikagaien %99 ematen digu.

La tierra fértil es un recurso limitado, pero nos aporta el 99% de nuestra comida

Nekazaritza ekologikoa lurraren Emankortasunaeta, ekosistemen eta Gizakien osasuna mantendu eta indartzen duen elikagaiak ekoizteko eredua da

La agricultura ecológica es un sistema de producción de alimentos, que mantiene

y mejora la salud y la fertilidad de la tierra, los ecosistemas

y las personas.

ES-ECO-026-VAS

ITSASOAK ETA OZEAN

OAK

MARES Y OCÉAN

OS

LURZORU EMANKORRA SUELO FÉRTIL

LUR

ZOR

U H

ARR

ITSU

, URR

I EDO

HEZE

A

SU

ELO

RO

COSO

, BAJ

O, P

OBRE

o H

ÚMED

O

LUR

LAUA

TIERR

A “L

LAN

A”LEHORRA

TIERRA FIRME

BASAMORTUAK, POLOAK EDO MENDIA

KDESIERTOS, POLOS o MONTA

ÑAS

4

Lurzoru emankorra baliabide mugatua da baina gure elikagaien %99 ematen digu.

Zaindu dezagun!!

LURZORUA NOLA SORTZEN DA

HUMUS

LURRAZALA

MANTUA

ERDIKO GERUZA

HARRI AMA

ORDENATU:Harri-zati txikiak

mantuarekin nahasten dira, eta lurzorua

sortzen dute.

Landareen sustraiek eta hainbat animaliek

harriak hausten dituzte zati txikiagoetan.

Hildako animalien eta landareen hondarrak

nahasten dira, eta mantua sortzen dute.

Haizeak, urak eta izozteek harria higatzen

eta hausten dute.

5Lurzoruaren zentimetro batek 1.000 urte behar ditu sortzeko

LURZORUA LURRAREN GAINAZAL EMANKORRA OSATZEN DUEN GERUZA DA

Gai mineralez, gai organikoz, ur disoluzioz, gasez eta izaki bizidunez osatuta dago.Lurzorua materia minerala edo inorganikoa eta materia organikoaren arteko

elkarrekintzaren emaitza da, klima eta izaki bizidunen eraginarekin.

Lurzorua landaretzaren euskarria da. Landareek bertatik hartzen dituzte behar dituzten ura, airea eta gatz mineralak.

Lurzorua ekosistemaren eta ziklo naturalen euskarria da. Landareen eta animalien hondakinak pilatu eta deskonposatu ondoren gai mineral edo

inorganiko bihurtzen dira izaki mikroskopiko deskonposatzaileei esker; horrela, materia-ren zikloa ixten da eta materia organikoaren birziklapena gertatzen da.

Babesten gaituen larruazala da. Ekosistema desberdinak babesten ditu. Gizakiak sortutako kutsadura filtratu eta izaki biziak eta ura babesten ditu.

Elikagaiak, zuntzak, erregaiak eta lehengaiak ekoizteko oinarria da.6

NEMATODOAK

LIZUNAKINTSEKTUAK

ONDDOAK

LARBAK

ZIZAREAK

SATORRAK

BAKTERIOAK

SUSTRAIAK

NITROGENOAFINKATZEN

DUTENBAKTERIOAK

Euskadiko zenbat baserritar daude inskribatuta? ..............................................Elikagai ekologikoek dituzten berezitasunak bilatu behar ditugu. Geziekin lotu:

Nekazaritza-ekoizpenak ekologiko, biologiko edo organiko izendapenarekin merkaturatu ahal izateko, lursailak eta

azpiegiturak Nekazaritza Ekologikoaren Kontseiluan (ENEEK) inskribatzen dira.

Kontseiluko langile adituek ustiategiak bisitatzen dituzte,

landaketak eta azpiegiturak ikuskatuz, eta beharrezkoa bada, analisiak

egiteko laginak jasotzen dituzte.

Guztia aztertzeko erraztasunakematen dira.

Kontseiluak uneoro daki zein plangintza duen baserritarrak.

LANDARE EKOIZPENAMarrazki bakoitzari

dagokion hitza azpian jarri

Baliabide naturalen erabilera arduratsua

Kalteen prebentzioa

Lurraren emankortasuna indartu

Bioaniztasuna (produktu aniztasun handia)

.............................................. ..............................................

............................................................................................

7

Jauregibarria-Nekazaritza Ekologikoaren Egoitza

Nekazaritza ekologikoan ari diren pertsona eta enpresek KONPROMISO MAILA

handia dute.

Honek bermatzen du sektorearen gardentasuna eta kontsumitzailearen

konfiantza

Aukeratu abeltzaintzaren ekoizpen ekologikoaren ezaugarriakizan daitezkenak eta zirkulo batean sartu.

Erantzunak bilatu:

- Ganaduaren janaritik zati handi bat aziendan bertan ekoiztua izan behar du.

- Soberan dagoen simaurra baserriko lursailetan banatzen da.

- Abereak eredu ekologikora atxikitzen diren baserritan jaio eta hazi behar dira.

- Ahal den neurrian bertako arrazei lehentasuna emango zaie.

- Baldintza atmosferikoek eta lurraren egoerak posible egiten badute, abereak aire librean daude.

- Ukuiluan dagoen abere kopurua ez dago mugatua. Dagoen azaleran ahal diren guztiak sartu daitezke.

- Pentsuak lehengai ekologikoez osatuak daude. Ez da onar-tzen pestizidek, kontserbagarriek edo transgenikoek eragin-dako kutsadurarik.

- Hazkuntza edo ekoizpena bizkortzeko sustantzien erabilera onartua dago.

• Ziurtapena duten elikagai ekologiko eraldatuen osaketan, lehengaien % zenbat baino gehiago izan behar dira ekologikoak?

%50 %25 %100

• Produktu ekologikoen eraldaketan gehigarrien erabilera ahalik eta gehien murrizten da?

BAI EZ

8

Jauregibarria-Nekazaritza Ekologikoaren Egoitza ABELTZAINTZA

ERALDATUTAKO PRODUKTUAK

• Eraldatutako elikagaiak ekoiztean, non batzen dira erabilitako lehengaiak, kopuruak eta prozesuaren gorabeherak? - Prozedura fitxatan - Koaderno berezi batean - Ez dira jaso behar

• Eraldatutako hiru produktu aipatu: 1.- ..................................... 2.- ..................................... 3.- .....................................

• Baserritarraren izena: ............................

• Aztertu behar dugun nekazal ekosistemaren lekua (herria eta auzoa):

...............................................................

• Negutegirik dago?: .......................... m2

• Momentu honetan dituen barazkiak izendatu

................................................................

.................................................................

................................................................

................................................................

................................................................

• Txandaketarik egiten du?.....................

• Ilargiaren egutegia kontutan du?...........

Ekoizpen ekologikoa. Datuak biltzen:

9

“Eskuak Zikinduz, Gure Nekazal Ekosistemaren Osasuna Aztertzen”

BASERRITAR BATENGANA JOANGO GARA ETA NEKAZAL SISTEMA BAT AZTERTZEN IKASIKO DUGU.

• Baratzaren marrazkia egin:

1 Ekoizpena1.1 Datuak hartzeko lekua aukeratu behar dugu

Zenbat landare daude metro koadro batetan? ........................................................

Zenbat pixatzen du produktu batek? .......................................................................

Zein familikoa da?. Zirkulu batekin bildu.

Neurtzen ari garen kultiboa osotasunean begiratuz osasuntsu dau-den landareen portzentaia estimatuko dugu. ..................%.

Produktua Pixua (gr)

Solanazeoak Liliazeoak Konposatuak Lekariak

TomateaPiperraPatata

TipulaPorrua

UrazaEkilorea

BabaIlarra

IndabaLeka

Azakiak Kurkubitazeoak Kenopodiazeoak Unbeliferoak

AzaBruselazaBrokoliaAzalorea

KuiaPepinoa

ZerbaEspinaka

Erremolatxa

AzenarioaApioa

Perrexila

Nota jartzeko irakaslearen gidan dagoen gida bereziaren koadroan begiratu.

Lortzen dugun uzta-kopuruak gure nekazal-ekosistemaren “indarra” adierazten du. Gizakioi gertatu ohi zaigun bezala, indar falta, sarri, osasun txarraren seinale da,

ekosisteman zerbait ongi ez doanaren seinale.

Zaintzen ez diren nekazal ekosistemek gaixotasunak pairatzeko erraztasun haundiagoa dute.

1.2 Izurriteak

10

Orain taulara pasatu


1.1 Datuak hartzeko lekua aukeratu behar dugu

Kultiboak kaltetzen dituzten izurriteak identifikatzen laguntzeko gaixotasun arrunte-nak gida berezian begiratu ditzakezu. Hementxe intsektu batzuk ikus ditzazkezu:

Onddoak, bakterioak, birusak, nematodoak eta gasteropodoek ere kaltetzen dituzte kultiboak.

1.2 Izurriteak

ZURRUPATZAILEAK (gehiegizko ongarritzea edo/eta eguzki izpien falta adierazi lezakete)

ZULATZAILEAK (errotazio falta edo/eta gehiegizko materia organikoa adierazi lezakete)

DEFOLIAZIOA ERAGITEN DUTENAK (errotazio falta adierazi lezakete)

Landare-zorriak(Afidoak)

Euli zuria(Aleurodidoak)

Armiarma gorria(Tetranychus urticae)

Tomatearen sitsa edo tuta(Tuta absoluta)

Azaren beldarrak(Pieris sp., Plutella sp.)

Ipurtsardeak(dermapteroak)

Patatako kakalardoa(Leptinotarsadecemlineata)

Zulatzaileak Agriotes sp.

Trips-a(Tisanopteroa)

11


INTSEKTUAK

2 Biodibertsitatea2.1- Neurketa eremuan daukagun labore desberdinen kopurua zenbatuko dugu

2.2- Inguruko landareen dibertsitatea

2.3- Espezie inbaditzaileak

Txandakatzerik egiten du?........................................................................................

Urtean denera zenbat kultibo desberdin izaten ditu?...............................................

Begi bistaz neurketa eremuan espezie inbaditzailerik duzun identifikatu:

Neurketa eremuan 3, 2 edo 1 landaredi geruza

ditugun begiratu.

Buddleja davidii

Vespa velutina (asiar liztorra)

Cortaderia selloana (Panpa-belarra)

3 GERUZA – Zuhaitzak

2 GERUZA – Zuhaixkak1 GERUZA – Belarra

Laboreak, azaltzen duten nekazaritza-biodibertsitatearen baloreaz gain, izaki bizidun askoren

bizileku izan ohi dira. Maila aereo eta baita lur azpikoan ere, baratzeetan nitxo ekologiko desberdinak ematen dira, mota

guztietako organismoei ostatu ematen dietelarik

Laboreen inguruan dauden zuhaitz eta zuhaixkak organismoentzako aterpe dira. Organismo hauek biodibertsitatean eragiteaz gain uztarengan ere eragin onuragarriak dituzte

(polinizazioan lagunduz, izurriteak kontrolatuz, ....)

Duten indar kolonizatzailea dela eta, biodibertsitatean duten eragin kaltegarriaz gain, espezie inbaditzaileak nekazal-ekosistemetako oreka faltaren indikatzaileak izan ohi dira.

2.3 Oinarrizko indikatzailea: espezie inbaditzailerik ez egotea (espezie kopurua)

Begi bistaz, ikerketa eremuan animali edo landare espezie inbaditzailerik duzun identifikatu. Horretarako IHOBEren Animali eta Landare Inbaditzaileen Euskal Autonomi Erkidegoko katalogoak baliagarriak izango zaizkizu. Dokumentuak beraien web-orrialdean debalde deskargatu ditzakezu (http://www.ihobe.net, argitalpenak atalean). Erkatu itzazu lortutako emaitzak oinarrizko diagnostikoaren laburpen taulako datuekin (51. or.) eta ondoren zenbakitu 0tik 10era, hurrengo baloraziok kontuan hartuz.

- 0 espezie inbaditzaile = 8,5 puntu- Espezie inbaditzaile 1 = 5 puntu- 2 espezie inbaditzaile = 1,5 puntu- 3 espezie inbaditzaile edo gehiago = 0 puntu

Katalogo horiek begiratzeko aukerarik izan ezean, behean, EAEan espezie inbaditzaile ohikoenak direnen irudiak atxikitzen dizkizuegu (IHOBE, 2009).

Zergatik da garrantzitsua espezie inbaditzaile desberdinen kopurua jakitea? Duten indar kolonizatzailea dela eta biodibertsitatean duten eragin kaltegarriaz gain, espezie inbaditzaileak nekazal-ekosistemetako oreka faltaren indikatzaileak izan ohi dira. Cortaderia adibidez, maiz agertzen da lur mugimenduak direla eta edo herbiziden erabilera bortitza dela eta landarerik gabeko lurrak dauden guneetan.

Oinarrizko Diagnostikoa 2. Agroekosistema baten zerbitzua: biodibertsitatearen kontserbazioa

Cortaderia selloana (Panpa-lezka)

Buddleja davidii


12








Buddleja davidii


12








Buddleja davidii


12

12




2.5- Lurzoruko mesofauna dibertsitatea. Makrofauna (>1mm) eta mikrofaunaren (1mm)



3 Lurraren zaintzea3.1 Infiltrazioa

3.2 Trinkotzea

3.3 Lurzoruaren pH

Hodira botatzen den ur kopuruak ordu batez euri asko egitearen simulazioa egiten du. Lurzoruak ur hori ordu betean ezin badu

barneratu, poro gutxi eta estruktura desegokia duela esan nahi du. Horrek adieraziko luke euria ari duenean lurrak ezingo lukeela ur

hori infiltratu eta ondorioz, laboreek ez lukete eskuragarri izango. Arazo larriak ekarri

ditzake horrek, lurzoru biluzi edo aldapatsuetan, esaterako, higadura eraginez.

Gehiegi trinkotuta dauden lurretan sustraien hazkuntza oso zaila da. Ez dute behar besteko sakonera hartuko, elikagaien eta uraren xurgatzea zailduz.Ondorioz,

produkzioa nabarmenki urritu daiteke. Gainera, trinkotzeak ur eta airearen barneratzea zailtzen du, eta biak ezinbestekoak dira sustrai eta lurreko organismoentzat.

PROZEDURA- 8mm- ko diametroa eta 1m-ko luzera duen burni bat beharko dugu - Burnia hartu eta lurzoruan barneratu indar gehiegi egin gabe.- Begiratu zein sakonera arte barneratu den.

.............. zm.

PROZEDURA1.- 10 gr lurzoru lagina hartu2.- 25 ml ur gehitu3.- Irabiatu eta 10 minutu itxaron4.- pH-a neurtzeko banda sartu uretan5.- Hartzen duen kolorea begiratu

............... pH.

pH-ak mantenugaien eskuragarritasunean, mikroorganismoen aktibitatean eta mineralen disolbagarritasunean eragiten du. Labore gehienentzako tarte

egokiena 5,5 eta 7 arteko pH-a izan ohi da.

Lurzoruaren azidotasuna edo basikotasuna pH-ak determinatzen du.

Balioa 0-tik 14-ra artekoa da.

pH 7 balioak BASIKOAK dira

PROZEDURA1.- 10zm-ko diametroa eta 10 zm-ko luzera duen hodia sartu lurrean.2.- Pixkanaka 235 ml ur bota eta itxaron lurrak xurgatu arte3.- Errepikatu prozesua eta lurrak ura xurgatzeko behar duen denbora neurtu

.......... minutu.

14




3.4 Materia organikoa

3.5 Pestizidak

Lurzoruaren osasunaren adierazle onenetarikoa.Lurrak materia organikoan duen aberastasuna neurtzeko:

PROZEDURA10 gramoko lagina hartu eta ur oxigenatu txorrostada bat bota.

1.- Erreakzioa begiratu. Zenbat eta burbuila gehiago, orduan eta m.o. gehiago. Ez Ahula Gogorra

2.- Kolorea begiratuZenbat eta ilunagoa, orduan eta m.o. gehiago. Argia Ertaina Iluna

Materia organikoa lurzoruko mantenugaien

biltegia da, mikroorganismoen eraginari esker, mineralak

laboreen sustraiek xurgatzeko moduan

jartzen dira. Landare eta lurzoruko organismoentzako

elikagaia izateaz gain, lurzoruaren ezaugarri fisiko,

kimiko eta biologikoak (adib. egitura, infiltrazioa,

azidotasuna/basikotasuna, mikroorganismoen aktibitatea)

hobetzen ditu. Lurzoruetan egoten den materia

organikoaren zati handiena “humus”-a da.

3.6 Egoera biologikoa

PROZEDURALurzorutik 25x25x30 zm-ko lur zatia atera.Zizare kopurua zenbatu.............................zizare

Zizare asko badaudeMateria organiko freskoa metatzen ari dela adierazi dezake, aktibitate mikrobiologikoa urria dela eta.

Zizare gutxi badaudeEstres kimiko (pestizidaren bat), estres fisiko (gehiegizko lur-lantzea), estres biologikoa (sator edo karraskarien gehiegizko populazioa) dagoela adierazi dezake.

Baserritarrari erabiltzen dituen galdetu:

Bai Ez

Erantzuna baiezkoa bada, zeintzuk eta zertarako, eta gida azkarrean kontsultatu:............................................................................................

Zirareak aurkitzea “berri ona” da.Lursailak emankorrak direla adierazten

dute eta lur lantze oso bortitzak ez direla egiten. Zizareek lurzoruaren kalitatearen

hobekuntzan laguntzen dute, sortzen dituzten kanalek sustrai, ur, aire eta

elikagaien barneratzean laguntzen baitute.

15





4 Klima aldaketaZergaitik neurtzen da lurzoruko materia organikoaren kontzentrazioa, klima-aldaketarekin erlazionatuta?

Ez dugu CO2-aren emisio zehatza neurtuko, baina gutxi gora-beherako neurketa bat egin genezake erabiltzen dugun produkzio-sistema kontuan hartzen badugu. Lur-lantzea, ongarritzeko era, uzta-hondakinekin egiten duguna, eta gure bezeroen etxera arte dagoen distantzia kontuan izango ditugu. Baserritarrari galdetu eta ea zenbat puntu lortzen dituen.

............................. puntu.

CO2-ak berotze globalean parte hartzen du?

BAI EZ

Lurzoruan zenbat eta materia organiko gehiago hobe

BAI EZ

Lurzoruko materia organiko gehiena landare berdeek, algek eta bakterio batzuek atmosferatik “bahitu” duten karbonoaren ondorioz sortu da. Organismo hauek aireko

CO2-aren osagai den karbonoa ateratzen dute. Karbono organikoaren zati bat, lurzoruan geratuko da eta beste zati bat berriz ere CO2 erara igaroko da eta atmosferara

itzuliko da berotze globalean parte hartuz. Laburbilduz, aldaketa klimatikoaren ikuspuntutik lurzoruan barneratu eta bertan mantendu

dezakegun materia organiko kopurua zenbat eta handiago izan, orduan eta hobe.

PUNTUAKETA -1 (C GALDU) 0 +1 (C IRABAZI)

Lur-lantzea Sarri. Goldea edo errotokultibadoreaGutxitan (urtean 1-2 aldiz)

Txisel edo kultibadoreaLurra ez lantzea.

Zuzeneko ereinketa

Ongarritzea Minerala edo bat ere ez Purina edo lohia Simaurra edo konposta

Uzta-hondakinak Erretzea Dena jaso Lurzoruari gehitu

Lurzoru biluzia Urte osoan Urtearen zati batetan Sekula ez (landare estaldura)

Uztaren helmuga Beste herrialde bat Beste estatu bat Tokian tokiko kontsumoa

16



GURE NEKAZAL EKOSISTEMAREN OSASUNA ZERBITZUA OINARRIZKOINDIKATZAILEAK

GAIZKI0...3

ERDIPURDI3...7

ONDO7...10

Indikatzaile Nota (0-10)

Zerbitzu Nota (0-10)

1EK

OIZP

ENA Ekoizpena 1.1.

(g/landareko) Gida azkarra kontsultatu

1.2. Izurriteak (landare osasuntsuen %) 0-45 45-85 85-100

2 BI

ODIB

ERTS

ITATE

A

2.1. Barazkien dibertsitatea (barazki kopurua) 0-3 3-7 7-10

2.2. Inguruko landare dibertsitatea (geruza kopurua)

1 2 3

2.3. Espezie inbaditzailerik ez egotea (espezie kopurua)

2 1 0

2.4. Lurzoruko makrofauna dibertsitatea (mota kopurua) 0-6 6-14 14-20

2.5. Lurzoruko mesofauna dibertsitatea (kalitate biologikoaren indizea)

0-30 30-70 70-100

3LU

RZOR

UA

3.1.Egoera fisikoa Infiltrazioa (min) 60-30 30-10 10-0

3.2. Egoera fisikoa Trinkotzea (zm) 0-10 10-20 20-40

3.3. Egoera kimikoa pH azidotasun/basikotasun maila

3-4,5>9

4,5-5,58-9

5,5-8

3.4. Egoera kimikoa Mat. Organikoa Kolore erreakzioa

EzArgia

AhulaErtaina

GogorraIluna

3.5. Egoera kimikoa kutsatzaileak/pestizidak (erabilera)

Gida azkarra kontsultatu

3.6.Egoera biologikoa zizareen ugaritasuna (kopurua)

0-3 edo>20

3-7 edo10-20 7-10

4KL

IMA

ALDA

KETA

4.1. Materia Organikoa (erreakzioa/kolorea)

EzArgia

AhulaErtaina

GogorraIluna

4.2. Ekoizpen sistema (Karbonoa irabazi edo galdu)

Galdu 0 Irabazi

OINARRIZKO EBALUAKETA - AZKEN NOTA

17

• Nolako emaitza lortu duzu?............................................................................• Hobetu daitekela uste duzu?..........................................................................• Nola?...............................................................................................................• Baserritarraren lurra lantzeko erak emaitzetan eragina izan duela uste duzu?............................................................................................................................

Nola hobetu gure emaitza txarra izan bada?ZERBITZUA OINARRIZKO INDIKATZAILEAGAIXOAK Zergatiak Konponbideak

1EK

OIZP

ENA

1.1.Ekoizpena Elikagai gutxiLurzoru konpaktatuapH-a oso baxua/altuaIzurriteak

Ongarritzea. Lur-lantze sakona eta ongarritzea. Azidoak (kareztatzea); basikoak (S eta amonioa). Ikus 1.2.

1.2. Izurriteak

XurgatzaileakLurzoruko onddo edo bakterioakNematodoakOnddo, birus edo intsektu aereoakGasteropodoak; karraskari eta satorrak

Ongarritzea gutxitu; ongarri helduak erabili. Putzuen sorrera saihestu; drenaia. Errotazioak; barietate erresistenteak. Kaltetutako zatiak kendu; fauna laguntzailea sustatu.

2 BI

ODIB

ERTS

ITATE

A

2.1. Barazkien dibertsitatea Monolaborantza Kultibo gehiago erabili. Errotazioa

2.2. Inguruko landare dibertsitatea Lursailen artean mugarik ez. Landatu gabeko ilarak mantendu

2.3. Espezie inbaditzaileak Lurzoru biluzia Landare-estaldura mantendu

2.4. Makrofauna dibertsitatea Habitat eskasia.Elikagai urritasuna.Lur-lantze intentsiboa.Pestizidak.

Babes guneak (heskaiak, habi kutxak)Materia organikoa gehituLur lantze minimoaPestizidarik ez erabili

2.5. Mesofauna dibertsitatea Elikagai urritasuna.Lur-lantze intentsiboa.Pestizidak.

Materia organikoa gehituLur lantze minimoaPestizidarik ez erabili

3LU

RZOR

UA

3.1.Egoera fisikoa ñ Infiltrazioa Lurrazalaren geruzen gogortzeaKonpaktazioa lurrazaleanMateria organikoa gehitu.Makinariaren gutxieneko erabilera.

3.2. Egoera fisikoa Trinkotzea Lurrazaleko trinkotzea Makinariaren gutxieneko erabilera. Lurpea lantzeko makina.

3.3. Egoera kimikoa Azidotasun/basikotasuna

Oso azidoaOso basikoa

Kareztatzea (errautsak)Materia organikoa eta sufrea.

3.4. Egoera kimikoa Materia Organikoa

Ongarritze minerala. Uzten soberakinen jasotzea edo erretzea.

Ongarritze organikoa (konposta, simaurra). Soberakinak lurzorura gehitu.

3.5. Egoera kimikoa Pestizidak Pestizida arriskutsuen erabilera. Prebentzio neurriak erabili.

3.6.Egoera BiologikoaZizareak

Estres fisikoak (lur lantzea).Estres kimikoak (pH, MO edo pestizidak)Estres biologikoa (sator edo karraskariak)

Errotokultiboaren erabilera murriztu.pHa kontrolatu; MO gehitu: pestizidarik ez.Izurriteen prebentzioa.

4KL

IMA

ALDA

KETA 4.1. Materia Organikoa (erreakzioa/kolorea)

Ongarritze minerala. Uzten soberakinen jasotzea edo erretzea.

Ongarritze organikoa (konposta, simaurra). Soberakinak lurzorura gehitu.

4.2. Produkzio sistema (Karbonoa irabazi edo galdu)

Lur lantze intensiboa.Ongarritze minerala.Soberakinen jasotze edo erretzea.Lurrazal biluzia.

Lur-lantze minimoa.Ongarritze organikoa (konposta, simaurra)Soberakinak lurzorura gehitu.Landare-estaldura.

18

IRTEERA ONDOREN EGIN DAITEZKEN JARDUERAK

Gaur egin dugun moduan gure eskolako baratzeko lurraren osasuna aztertu dezakegu.

Emaitzak guztiz onak ez badira nola hobetu aztertu beharko dugu.

Gelan honako gai honetaz eztabaida dezakezue:

Ekoizpen Ekologikoaren bidez lortutako produktuen kontsumoaren garrantzia gure ingurumenerako eta gure osasunerako.

Gure etxean kontsumitzen ditugun produktuen jatorria aztertu dezakegu. Etiketak aztertuko ditugu (gertuko ekoizleak diren edo ez, ekoizpen ekologikoa den, ...)

19

E L N U E V O L O G O T I P O E C O L Ó G I C O D E L A U E

ES-ECO-026-VAS

Material hau Neiker Tecnaliak egindako NEOT-en egokitzapen bat da

Lege Gordailua: BI-799-2017

LURZORUA - Landatur · 2018. 5. 2. · Gai mineralez, gai organikoz, ur disoluzioz, gasez eta izaki...

Documents

Transcript of LURZORUA - Landatur · 2018. 5. 2. · Gai mineralez, gai organikoz, ur disoluzioz, gasez eta izaki...