MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

26
Consejo Superior de Investigaciones Científicas Galicia memoria 2006

Transcript of MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

Page 1: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

Consejo Superior de Investigaciones Científicas

Galicia

memoria 2006

Page 2: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

D. Legal: C 3132-06

Deseño, maquetación e impresión:Grafisant, S.L. Tel.: 98155 28 16

Page 3: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

Índice

PRESENTACIÓN GENERAL 5 DELEGACIÓN INSTITUCIONAL DEL CSIC EN GALICIA 15

MISIÓN BIOLÓGICA DE GALICIA 25

INSTITUTO DE ESTUDIOS GALLEGOS PADRE SARMIENTO 55

INSTITUTO DE INVESTIGACIONES MARINAS 91

INSTITUTO DE INVESTIGACIONES AGROBIOLÓGICAS DE GALICIA 179

CENTRO DE SUPERCOMPUTACIÓN DE GALICIA 20�

ABREVIATURAS 2�9

Page 4: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

6�

LABORATORIO DE ARqUEOLOXÍA DA PAISAXE (LARPA)

PERSONAL

Felipe Criado Boado Profesor de Investigación y Responsable del LarP Matilde González Méndez Doctora vinculada Cesar Parcero Oubiña Ciéntifico Titular Mª del Pilar Prieto Martínez Doctora contratada Programa I. Parga Pondal Manuel Santos Estévez Doctor Contratado (CSIC-XUGA) Sofía Quiroga Limia Contratada (proyecto), Titulado Superior de Investigación

y Laboratorio Teresa Neo Pérez Contratada (proyecto), Titulado Superior de Investigación

y Laboratorio Ángel Rodríguez Paz Contratado (proyecto), Delineación Diego Irujo Ruiz Contratado (proyecto), Titulado Superior de Investiga-

ción y Laboratorio Mª del Mar Bóveda López Contratada (proyecto), Titulado Medio de Investigación y

Laboratorio Roberto Aboal Fernández Contratado (proyecto), Titulado Superior de Investiga-

ción y Laboratorio Manuela Costa Casais Doctora contratada I3P, Geomorfólogo Joeri Kaal Contratado (Acción Marie Curie) Xurxo M. Ayán Vila Becario predoctoral I3P, Arqueología Eva Parga Dans Becaria predoctoral, I3P, Sociología Yolanda Seoane Veiga Becaria Predoctoral, Unidades Asociadas Pastor Fábrega Álvarez Becario predoctoral FPI Alberto Rodríguez Costas Becario de Postgrado CSIC Marta Tabarés Domínguez Becaria predoctoral (Convenio CSIC-Xunta) Mª Elena Taboada Durán Becaria predoctoral (Convenio CSIC-Xunta) Asa Christina Fredell Becaria predoctoral (proyecto europeo) María Cacheda Pérez Becaria predoctoral (proyecto) Patricia Mañana Borrazás Becaria predoctoral (proyecto) David Barreiro Martínez Títulado Técnico de Grado Medio Rebeca Blanco Rotea Becaria predoctoral (proyecto) Paula Ballesteros Arias Becaria predoctoral (proyecto) Sofía Baqueiro Vidal Becaria predoctoral (proyecto) Mª Elena Cabrejas Domínguez Becaria predoctoral (proyecto) Rocío Varela Pousa Becaria predoctoral (proyecto) Camila Gianotti García Becaria predoctoral (proyecto) Raquel López Noia Becaria predoctoral (proyecto) Iván Suárez Gómez Becario FP II de la Xunta de Galicia Miguel Grueiro Méndez Becario FP II de la Xunta de Galicia

Laboratorio de Arqueoloxía da Paisaxe (LarPa)

teresan
Cuadro de texto
Disponible en el link / document available on the link: http://hdl.handle.net/10261/74247
teresan
Nota adhesiva
Unmarked definida por teresan
Page 5: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

69

Laboratorio de Arqueoloxía da Paisaxe (LarPa)

PROYECTOS DE INVESTIGACIÓN

Contexto Arqueológico del Arte Rupestre: Estudios comparativos entre Galicia, Suecia y Chile (Contextar2)

Participantes: Universidad de Chile e IEGPS.Coordinador: F Criado Boado, IEGPS.Investigador principal: F Criado Boado, IEGPS.Organismo financiador: PN, Ministerio de Educación y Ciencia (HUM2005-01119).Financiación: 15.000 €.Período: 2005-2008.Incentivo: XUGA. PGIDIT06PXIC606049PN.

OBJETIVOS: Producir un conocimiento adecuado sobre la cronología del arte rupestre, su marco paleoambiental, su relación con el paisaje social, su organización iconográfi-ca, su contenido iconológico, su relación con el imagina-rio cultural de las sociedades protohistóricas y con las so-ciedades históricas que han reinterpretado en momentos posteriores el arte rupestre.

Autopista al Pasado: Investigación y Protección del Patrimonio Arqueolóxico en un Proyecto de Obra Pública

Participantes: USC e IEGPS.Coordinador: MP Prieto Martínez, IEGPS.Investigador principal: MP Prieto Martínez, IEGPS.Organismo financiador: Plan Galego de I+D (PGIDI-T04CCP60603PR).Financiación: 27.273 €.Período: 2004-2006.

OBJETIVOS: Realización del estudio integral que permi-ta reconstruir la prehistoria e historia temprana de una zona una amplia base empírica derivada de un proyecto de obras públicas sobre el territorio.

Arqueoloxía e Sociedade: Bases prácticas para unha arqueoloxía aplicada

Investigador principal: F Criado Boado, IEGPS.Organismo financiador: XUGA, Plan Galego de I+D (PGIDIT05CCP60601PR).Financiación: 72.000 €.Período: 2005-2008.

OBJETIVOS: Desarrollo de una metodología de interven-ción estandarizada consensuable y objetivada sobre los bienes que integran el Patrimonio Arqueológico y Cul-tural que permita descubrir su valor histórico-ambiental, sea aplicable en las tareas que implica la intervención, se materialice en un sistema de información que represente en tiempo real y de forma interactiva su complejidad y se concrete en una propuesta que pueda ser transferida.

Research Training Network For Archaeology ‘Emergence Of European Communities’

Participantes: University of Göteborg (Suecia); Univer-sity of Cambridge, University of Southampton (Ingla-terra), Matrica Museum (Hungría), Supraintendenza Archaeologica de Sicilia (Italia), IEGPS.Coordinador: K Kristiansen, Universidad de Göte-borg.Investigador principal: F Criado Boado, IEGPS.Organismo financiador: V Programa Marco de I+D de la Unión Europea (HPRN-CT-2002-00230).Financiación: 144.000 €.Período: 2002-2006.

OBJETIVOS: Financiar una Red de Formación de Investi-gadores que involucra a 6 equipos distintos y a través de la cual se realizarán varios proyectos distintos coordinados entre sí bajo el rótulo común: Emergence of European Communities, que tiene como objetivo estudiar el desa-rrollo de la complejidad social entre el Bronce y el Hierro con perspectiva europea y basándose en las dinámicas es-pecíficas de zonas muy diferentes.

Page 6: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

70

Instituto de Estudios Gallegos Padre Sarmiento

Advanced Research Training on the Conservation of Cultural Heitage, Marie Curie Actions

Coordinador: C Saiz Jiménez, CSIC.Investigador principal: F Criado Boado, IEGPS.Organismo financiador: VI Programa Marco UE (MEST-CT-2004513915).Financiación: 134.742,05 €.Período: 2005-2007.

OBJETIVOS: Utilizar la composición de la materia or-gánica como indicador de actividades antrópicas y del paleoambiente en Campolameiro. La composición de la materia orgánica contiene información sobre activida-des antrópicas (ganadería, agricultura, quitar bosques) y climatológicas (transiciones de vegetación, procesos de biodegradación). Esta información será utilizada para clarificar y aumentar nuestro conocimiento de la histo-ria arqueológica de Campolameiro, y constituye una base de información que será incorporada en el futuro Parque Rupestre de Campolameiro en Galicia.

El Paisaje Arqueológico de las Tierras Bajas. Un modelo de gestión integral del Patrimonio Arqueológico de Uruguay

Participantes: Universidad de Uruguay e IEGPS.Coordinador: F Criado Boado, IEGPS.Investigador principal: C Gianotti García, IEGPS.Organismo financiador: Dirección General de Bellas Artes y Bienes Culturales, Ministerio de Educación y Ciencia (IPHE/AMN/cmm, Arqueología exterior, 2006).Financiación: 18.000 €.Período: 2006.

OBJETIVOS: Reconstruir e interpretar las formas de cons-trucción social del paisaje; impulsar el análisis compara-tivo de los paisajes monumentales de las regiones locali-zadas en el Dpto. de Tacuarembó y en el Dpto. de Rocha; estudiar las formas de uso y construcción del espacio do-

méstico; profundizar en el conocimiento de los procesos de formación de sitio; propiciar un estudio comparativo basado en dos zonas diferentes (la Europa Atlántica y el Cono Sur Atlántico).

Archivo de arte rupestre de Galicia

Coordinador: M Santos Estévez, IEGPS.Investigador principal: F Criado Boado, IEGPS.Organismo financiador: Convenio CSIC-Xunta de Ga-licia (2002-2006).Financiación: 50.666 €.Período: 2006.

OBJETIVOS: Se pretende poner en marcha un Centro de Documentación del Arte Rupestre Gallego que sirva como espacio de archivo, estudio y consulta de este tipo de manifestación artística de la prehistoria de Galicia.

Laboratorio de cultura material y arqueometría

Coordinador: MP Prieto Martínez, IEGPS.Investigador principal: F Criado Boado, IEGPS.Organismo financiador: Convenio CSIC-Xunta de Ga-licia (2002-2006).Financiación: 50.666 €.Período: 2006.

OBJETIVOS: El propósito general de este proyecto es con-tribuir a la vertebración de un nuevo programa de inves-tigación en cultura material orientado a períodos tanto prehistóricos como históricos en el marco del IEGPS. El proyecto pretende desarrollar una línea completa e inte-gradora de I+DT en el ámbito del Patrimonio Arqueoló-gico de Galicia, centrándose en particular en la Cultura Material Mueble.

Plataforma tecnológica para arqueología y patrimonio cultural

Investigador principal: F Criado Boado, IEGPS.

Page 7: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

71

Laboratorio de Arqueoloxía da Paisaxe (LarPa)

Organismo financiador: CSIC.Financiación: 571.428 €.Período: 2005-2006.

OBJETIVOS: Producir un conocimiento de los bienes que integran el Patrimonio Arqueológico y Cultural que: se oriente a descubrir su valor histórico-ambiental; sea apli-cable en las diferentes tareas que implica la intervención sobre esos bienes; se materialice en un sistema de infor-mación capaz de representar en tiempo real, de forma interactiva y de modo sinérgico su complejidad y se con-vierta en un demostrador, desde dentro de las Humani-dades, de la transferencia de tecnología al entorno socio-económico y producción de valor añadido que redunde en crecimiento y empleo.

Arqueogeografía del poblamiento castrexo para un atlas de los paisajes de la edad del hierro en el noroeste

Investigador principal: C Parcero Oubiña, IEGPS.Organismo financiador: CSIC.Financiación: 30.000 €.Período: 2006-2007.

OBJETIVOS: Analizar el surgimiento y desintegración del poblamiento fortificado a lo largo de la Edad del Hierro, pero trascendiendo una mera lectura formal, descriptiva o cronológica y entendiéndolo como una materialización de determinadas formas de estructuración social.

Documentación y estudio de la muralla del yacimiento de castro ventosa (cacabelos)

Participantes: IH e IEGPS.Coordinador: J Sánchez Palencia, IH.Investigador principal: C Parcero Oubiña, IEGPS.Organismo financiador: CSIC. Financiación: 20.000 €.Período: 2006-2007.

OBJETIVOS: Estudio preliminar de la muralla defensiva del yacimiento de Castro Ventosa desde una perspecti-va que combina metodología arqueológica y arquitectó-nica. Dicho estudio deberá identificar las distintas fases constructivas de las que haya sido objeto a lo largo del tiempo.

CONTRATOS Y CONVENIOS DE INVESTIGACIÓN

Laboratorio de análisis territorial para arqueología y patrimonio

Coordinador: C Parcero Oubiña, IEGPS.Investigador principal: F Criado Boado, IEGPS.Organismo financiador: Convenio CSIC-Xunta de Ga-licia (2002-2006).Financiación: 50.666 €.Período: 2006.

OBJETIVOS: Se pretende crear un laboratorio (entendido como una unidad de investigación especializada y dotada de los medios e infraestructuras necesarias) de Sistemas de Información Geográfica para la investigación y ges-tión del Patrimonio Arqueológico y Cultural de Galicia. La finalidad general es armar la infraestructura y los pro-cedimientos de trabajo necesarios para disponer de un entorno de trabajo que permita archivar, consultar, ma-nejar y analizar todo tipo de información arqueológica e histórica en el seno del IEGPS y proyectarla y servirla desde éste al exterior. Los primeros meses de trabajo se han planteado con un objetivo inicial de valoración, di-mensionamiento y diseño general del futuro Laboratorio, así como de adquisición de los equipos de trabajo necesa-rios para su puesta en marcha.

Control y seguimiento del Parque Eólico de Gamoide: estudio y caracterización del patrimonio arqueológico y etnográfico afectado

Participantes: Eurovento SL y CSIC.Coordinador: D Barreiro Martínez, IEGPS.

Page 8: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

72

Instituto de Estudios Gallegos Padre Sarmiento

Investigador principal: F Criado Boado, IEGPS.Organismo financiador: Eurovento SL.Financiación: 6.700 €.Período: 2003-2006.

OBJETIVOS: Llevar a cabo un exhaustivo inventario y una caracterización del registro, tanto arqueológico como et-nográfico incluido en la zona de afección de estos pro-yectos. La intervención incluirá la prospección superficial intensiva de los terrenos afectados por los proyectos, así como la inspección de aquellos sectores circundantes que se consideren de interés para obtener una valoración más acertada de la problemática de la zona.

Seguimiento y estudio arqueológico de las obras de construcción del Corredor de O Morrazo: tramo I-I Enlace A9 en Rande a Outeiro do Aviador, tramo I-II Outeiro do Aviador a Intersección PO-313 en Moaña, tramo II-I Moaña-Cangas, tramo II-II Cangas-Bueu

Participantes: UTE Morrazo (Corsan y Taboada), Construcciones Paraño, UTE Morrazo (dragados-Oca), Morrazo UTE (Ohl-Malvar).Coordinador: J Amado Reino y R Aboal Fernández, IEGPS.Investigador principal: F Criado Boado, IEGPS.Organismo financiador: UTE Morrazo (Corsan y Ta-boada), Construcciones Paraño, UTE Morrazo (draga-dos-Oca), Morrazo UTE (Ohl-Malvar).Financiación: 213.000 €.Período: 2003-2006.

OBJETIVOS: Se pretende realizar el seguimiento y estudio arqueológico, que implicará además una serie de inter-venciones arqueológicas, del proyecto de construcción del Corredor de O Morrazo, que ocupa una longitud total de 20.830 km, partiendo del enlace con la Autopista A-9 en Rande y enlazando con la C-550, al N del concello de Cangas, con el fin de revisar y mitigar el impacto que las

obras de construcción tendrán sobre el Patrimonio Ar-queológico detectado.

Control y seguimiento de la LAT Suido-A Graña y de los Parques Eólicos de Fonteavia y Bidueiros: Estudios y caracterización del patrimonio arqueológico y etnográfico afectado. Puesta en valor de las zonas de Suido II afectadas por la LAT Suido-A Graña, Fonteavia y Bidueiros

Participantes: USC y CSIC.Coordinador: P Ballesteros Arias, USC y P Mañana Borrazás, IEGPS.Investigador principal: F Criado Boado, IEGPS.Organismo financiador: Eurovento, SL.Financiación: 30.924 €.Período: 2005-2007.

OBJETIVOS: Dar cuenta de las actuaciones que se propo-nen desarrollar en la Sierra de O Suído, sistema montaño-so de orientación N-S, situado en el sector sur de la “dor-sal meridiana gallega” y que conforma el límite natural entre las provincias de Pontevedra y Ourense.

Las actuaciones se basan en la realización del Plan de Recuperación y Consolidación que conlleva la limpieza, consolidación y visibilización de los restos existentes do-cumentados en la actuación realizada en el 2003 (dirigida por la arqueóloga Paula Ballesteros y depositada en la Di-rección Xeral de Patrimonio Cultural en abril de 2004). Este plan está directamente ligado a la construcción de los parques eólicos de Fonteavia y Bidueiros promovidos por la empresa Eurovento S.L.; la denominación global del plan es la de Recuperación del Paisaje Tradicional en la Sierra de O Suído. El objetivo general sería el de pro-ceder a la documentación, recuperación y revalorización del paisaje rural tradicional de un territorio de alta mon-taña en Galicia caracterizado por su orientación ganadera y una gestión compleja de recursos animales.

Page 9: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

7�

Laboratorio de Arqueoloxía da Paisaxe (LarPa)

Control y seguimiento del Parque Eólico y LAT de Graiade (Porto do Son, A Coruña)

Coordinador: M Cacheda Pérez, IEGPS.Investigador principal: F Criado Boado, IEGPS.Organismo financiador: Jealsa Rianxeira SA.Financiación: 7.535 €.Período: 2005-2007.

OBJETIVOS: Realizar el seguimiento y control arqueológi-co de las obras de construcción del parque eólico y línea de alta tensión con el fin de revisar y mitigar el impacto diagnosticado en la fase de evaluación del proyecto sobre el patrimonio cultural documentado en la zona en cues-tión.

Control y corrección de impacto arqueológico de la construcción de los Parques Eólicos de Pena Ventosa, Chan do Tenón y LAT 132 kv Subestación Pena Ventosa-Subestación Boimente y Caracterización del Patrimonio Arqueológico y Etnográfico afectado

Coordinador: R Varela Pusa, IEGPS.Investigador principal: F Criado Boado, IEGPS.

Organismo financiador: Endesa Cogeneración y Re-novables SA.Financiación: 16.800 €.Período: 2005-2007.

OBJETIVOS: Realizar el seguimiento y control arqueológico de las obras de construcción de los parques eólicos y línea de alta tensión con el fin de revisar y mitigar el impacto diagnosticado en la fase de evaluación del proyecto sobre el patrimonio cultural documentado en la zona en cuestión.

Estudio y caracterización del patrimonio arqueológico afectado por los gasoductos mugardos-as pontes-guitiriz y mugardos-betanzos-abegondo-sabón asociados a la planta de g.n.l. de mugardos (A Coruña) control y corrección del impacto sobre el patrimonio cultural

Coordinador: D Barreiro Martínez, IEGPS.Investigador principal: F Criado Boado, IEGPS.Organismo financiador: Reganosa.Financiación: 42.278 €.Período: 2006-2008.

OBJETIVOS: Garantizar el cumplimiento de las condi-ciones establecidas en la “DIA Norte” y en la “DIA Sur”, realizando todos los trabajos y prestaciones necesarias a tal efecto

Sondeos mecánicos en el yacimiento de coto castrelo (Lalín)

Coordinador: R Aboal Fernández, IEGPS.Investigador principal: F Criado Boado, IEGPS.Organismo financiador: UTE AVE Lalín.Financiación: 15.448 €.Período: 2006-2007.

OBJETIVOS: Estudio arqueológico en la zona del yacimien-to de Coto Castrelo (Lalín) en el contexto del trazado del corredor ferroviario norte-noroeste de alta velocidad, Eje:

Seguimiento arqueológico del gasoducto de Mugardos■

Page 10: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

74

Instituto de Estudios Gallegos Padre Sarmiento

Ourense-Santiago; Tramo: Abelda-Baxán, Lalín. Trabajo enfocado al descubrimiento, protección y caracterización del patrimonio Arqueológico y Cultural afectado.

Realización de un campo de trabajo arqueológico en el Concello de Boiro (A Coruña)

Participantes: XUGA, Concello de Boiro y CSIC.Coordinador: JM Ayán Vila, IEGPS.Investigador principal: F Criado Boado, IEGPS.Organismo financiador: Xunta de Galicia y Concello de Boiro.Financiación: 15.390 €.Período: 2006.

OBJETIVOS: Diseño y elaboración de una proyecto de campo de trabajo para definir el programa de trabajo cien-tífico y técnico arqueológico de excavación del yacimien-to de O Castro (Neixón, Boiro, A Coruña). Se pretende realizar cinco tipos de actividades que son la adecuación, documentación, investigación, formación y divulgación y, consolidación de estructuras en función de los resulta-dos obtenidos en la intervención arqueológica.

Convenio de colaboración entre el consorcio de Santiago de Compostela y el CSIC para la realización del proyecto de investigación: diseño de contenidos del sistema de información territorial de la ciudad histórica

Coordinador: C Parcero Oubiña, IEGPS.Investigador principal: F Criado Boado, IEGPS.Organismo financiador: Consorcio de la Ciudad de Santiago de Compostela.Financiación: 42.240 €.Período: 2006-2007.

OBJETIVOS: Definir los contenidos patrimoniales para la elaboración de un sistema de información geográfica (SIG) para la gestión del conjunto de la ciudad de Santia-go de Compostela.

PUBLICACIONES

Artículos en revistas no SCI

Barreiro Martínez D. 2006. Conocimiento y acción en la arqueología aplicada. Complutum, 17: 205-219.

Barreiro Martínez D. 2006. La aureola perdida. Pro-puesta para una arqueología aplicada. Revista electrónica Arqueoweb, 8 (1): 1-32.

Blanco Chao R, Pérez Alberti A, Trenhaile AS, Costas Casais M, Valcárcel-Díaz M. 2006. Shore plarform abrasion in a para-perilacial environment, Gali-cia, northwestern Spain. Geomorphology, 83: 136-51.

Blanco Chao R, Pérez Alberti A, Costa Casais M, Valcácel-Díaz M. 2006. Abrasion processes in coarse-clastic beaches linked to rocky shore platforms. Journal of Coastal Research, Special Issue, SI 48: 21-8.

Criado Boado F. 2006. ¿Se puede evitar la trampa de la subjetividad? Sobre arqueología e interpretación. Com-plutum, 17: 247-53.

Fábrega-Álvarez P. 2006. Moving without destination: a theoretical, GIS based determination of routes (optimal accumulation model of movement from a given origin). Archaeological Computing Newsletter, 64: 7-12.

González García FJ. 2006. Historizando a Homero (I): los testimonios históricos y arqueológicos. Habis, 37: 17-34.

Martínez Cortizas A, Biester H, Martini P, Ches-worth W, Vezoli L. 2006. Peatlands: records fo global environmental changes. Global and Planetary Changes, Special Issue, 53 (4). Irlanda: Elsevier.

Nóvoa Muñoz JC, Queijeiro JM, Blanco Ward D, Ál-varez Olleros C, Martínez Porto Tenreiro Y. 2006.

Page 11: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

75

Laboratorio de Arqueoloxía da Paisaxe (LarPa)

Conservación y puesta en valor de los túmulos 4 y 5 de la necrópolis de Forno dos Mouros-Coriscada (Ortigueira, A Coruña). Era Arqueología, revista de divulgaçao cientí-fica de estudos arqueológicos, 7: 212-31.

Taboada Rodríguez T, Martínez Cortizas A, Gar-cía C, García-Rodeja E. 2006. Uranium and thorium in weathering and pedogenetic profiles developed on gra-nitic rocks from NW Spain. Science of the Total Environ-ment, 356: 192.

Libros

Aboal Fernández R, Castro Hierro V. (Coord.). 2006. O Castro de Montealegre (Moaña, Pontevedra). Toxosoutos. Serie Keltia, 37, 392 pp.

García Quintela MV, Brañas Abad R, Criado Boa-do R, Parcero Oubiña C, Santos Estévez M. 2006. Soberanía e Santuarios na Galicia Castrexa, Noia (A Co-ruña), Toxosoutos, 273 pp.

González García FJ (Coord.). 2006. Los Pueblos de la Galicia Céltica. Madrid, Akal. 285 pp.

Martini P, Martínez Cortizas A, Barbante C, Che-sworth W. (eds.). 2006. Peatlands: Evolution and Records of Environmental and Climate Changes, Irlanda: Elsevier.

Capítulos de libros

Ayán Vila XM, Arizaga Castro A. 2006. Etnoarqueo-logía del paisaje castreño. En: Los Pueblos de la Galicia Céltica. (FJ González García, coord.). Editorial Akal. Ma-drid.

Ayán Vila XM. 2006. A citania de Montealegre na xéne-se da Arqueoloxía galeguista. En: O castro de Montealegre (Moaña, Pontevedra). (R Aboal Fernández, V Castro Hie-rro, coords.). pp. 19-53. Editorial Toxosoutos, Noia.

Ayán Vila XM, Blanco Míguez D. 2006. Análise ar-queotectónica do espazo doméstico da ladeira W do cas-tro de Montealegre. En: O castro de Montealegre (Moaña, Pontevedra). (R Aboal Fernández, V Castro Hierro, co-ords.), pp. 341-92. Editorial Toxosoutos, Noia.

Berasategi Vinagre I, Martínez Cortizas A, Silva Hermo B. 2006. Estudio de la deposición de metales pe-sados en el entorno de la Central de As Pontes (Galicia). En: Libro de Actas del II Congreso Ibérico de la Ciencia del Suelo, Huelva.

Biester H, Bindler R, Martínez Cortizas A. 2006. Mercury in mires. En: Peatlands: Evolution and Records of Environmental and Climate Changes. (P Martini, A Mar-tínez Cortizas, C Barbante, W Chesworth, eds.). pp. 465-78. Elsevier, Irlanda.

Biester H, Martínez Cortizas A, Keppler F. 2006. Occurrence and fate f halogens in mires. En: Peatlands: Evolution and Records of Environmental and Climate Changes. (P Martini, A Martínez Cortizas, C Barbante, W Chesworth, eds.). pp. 449-64. Elsevier, Irlanda.

Blanco Chao R, Pérez Alberti A, Válcarcel Díaz M, Costa Casais M. 2006. Alteración y abrasión en pla-taformas litorales: Canal Beagle (Argentina) y Costa NW de la Península Ibérica. En: Geomorfología y territorio. Actas de la IX Reunión Nacional de Geomorfología, 171. (A Pérez Alberti, J Llópez Bedoya, eds.). pp. 323-36. Ser-vizo de Publicacións e Intercambio Científico. Santiago de Compostela

Brañas Abad R, González García FJ, Parcero Oubi-ña C. 2006. Apéndice. Los pueblos de la Galicia céltica. En: Los Pueblos de la Galicia Céltica. (FJ González García, coord.). pp. 5-9 Akal. Madrid.

Buurman P, Van Nierop KGJ, Pontevedra Pombal X, Martínez Cortizas A. 2006. Molecular chemistry by pyrolisis-GC/MS of selected samples of the Penido Vello

Page 12: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

76

Instituto de Estudios Gallegos Padre Sarmiento

peat deposit, Galicia, NW Spain. En: Peatlands: Evolution and Records of Environmental and Climate Changes. (P Martini, A Martínez Cortizas, C Barbante, W Chesworth, eds.). pp. 217-40. Elsevier, Irlanda.

Cancela Cereijo C. 2006. Cultura Material: Material lítico. En: O Castro de Montealegre (Moaña, Pontevedra). (R Aboal Fernández, V Castro Hierro, coords.). pp. 205-34. Editorial Toxosoutos. Noia.

Chesworth W, Martínez Cortizas A, García-Rode-ja, E. 2006. The redoz-pH apporach to the geochemistry of the Earth’s land surface, with applicaion to peatlands. En: Peatlands: Evolution and Records of Environmental and Climate Changes. (P Martini, A Martínez Cortizas, C Barbante, W Chesworth, eds.). pp. 175-95. Elsevier, Irlanda.

Criado Boado F, Gianotti García C, Mañana Bor-razás P. 2006. Before the Barrows: Forms of Monumen-tality and Forms of Complexity in Iberia and Uruguay. En: Archaeology of Burial Mounds. (L Šmejda, ed.). pp. 38-52. University of West Bohemia, Plzeň, Czech Repub-lic.

Criado Boado, F, Santos Estévez, M. 2006. Paisajes domésticos, espacios cerrados: los espacios de la represen-tación y la domesticación del paisaje en la Edad del Bron-ce. En: Actas del Congreso Arte Rupestre Esquemático en la Península Ibérica (Comarca de los Vélez, 5-7 de mayo de 2004) (J Martínez García, MS Hernández Pérez, eds.). pp. 173-192. Secretaría del Congreso. Comarca de los Vélez.

Ferrín Prieto C, Ferro Vázquez C, Costa Casais M, Nóvoa Muñoz JC, Klaminder J, Bindler R, Martínez Cortizas A. 2006. Acumulación de Br en Podzoles. En: II Congreso Ibérico de la Ciencia del Suelo. Programa. Re-súmenes. Excursiones técnico.

Ferro Vázquez C, Nóvoa Muñoz JC, Costa Casais M, Ferrín Prieto C, Martínez Cortizas A. 2006. Lead

pollution and podzolisation in NW Spain. En: Abstracts of the Contributions of the EGU General Assembly.

Ferro Vázquez C, Nóvoa Muñoz JC, Costa Casais M, Ferrín Prieto C, Klaminder J, Bindler R, Martínez Cortizas A. 2006. Pb de contaminación y podzolización en el NW de la Península Ibérica. En: II Congreso Ibérico de la ciencia del Suelo. Programa. Resúmenes. Excursiones técnico.

García Quintela MV. 2006. El Estructuralismo en Historia de las Religiones. En: Teoría de la Historia de las Religiones: Las Escuelas Recientes. (MC Marín Cevallos, J San Bernardino Coronil, eds.). pp. 69-122. Universidad de Sevilla, Sevilla.

García Quintela MV. 2006. El Estructuralismo en Historia de las Religiones. En: Teoría de la Historia de las Religiones: Las Escuelas Recientes. (MC Marín Ceballos, J San Bernardino Coronil, eds.), 69-122. Sevilla: Universi-dad de Sevilla.

García Quintela MV, Santos Estevez M. 2006. Pe-troglifos podomorfos de Galicia e investiduras reais cél-ticas: estudo comparativo. En: Soberanía e santuarios na Galicia castrexa. (MV García Quintela, ed.), Serie Keltia, 31: 73-139. A Coruña: Editorial Toxosoutos S.L.

García Quintela MV, Brañas Abad R, Santos Este-vez M. 2006. A Fundación de Lucus Augusti: herdanza céltica e intervención romana. En: Soberanía e santuarios na Galicia castrexa. (MV García Quintela, ed.), Serie Kel-tia, 31: 141-198. A Coruña: Editorial Toxosoutos S.L.

García Quintela MV. 2006. La ciudadanía de Turios y los límites del pnahelenismo. En: La construcción ideoló-gica de la ciudadanía. (D Plácido, M Valdés, F Echeverría, MY Montes, eds.), 199-222. Madrid.

González García FJ. 2006. Del mégaron al pritaneo: el hogar y la comensalidad en la construcción ideológica de la ciudadanía en la Grecia antigua. En: La construcción

Page 13: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

77

Laboratorio de Arqueoloxía da Paisaxe (LarPa)

ideológica de la ciudadanía. Identidades, culturales y socie-dad en el mundo griego antiguo. (D Plácido, M Valdés, F Echevarría, MY Montes, eds.), pp. 45-66. Editorial Com-plutense. Universidad Complutense. Madrid.

Horak I, Rodríguez Racedo J, Silva AC, Grazziotti P, Silva EB, Vidal Torrado P, Martínez Cortizas A. 2006. Caracterizaçao e classificaçao de turfeiras do Par-que Sstadual do Pico Itambé. En: Libro de Actas de VII Jornada Académica e de Iniciaçao Científica e Tecnológica da UFVJM.

Horak I, Rodríguez Racedo J, Silva AC, Grazziotti P, Silva EB, Vidal Torrado P, Martínez Cortizas A. 2006. Caracterizaçao morfológica, química e microbioló-gica de dois organossoles da Serra do Espinhaço Meri-dional. En: Libro de Actas de VII Jornada Academica e de Iniciaçao Científica e Tecnológica da UFVJM.

Horak I, Rodríguez Racedo J, Silva AC, Grazziotti P, Silva EB, Vidal Torrado P, Martínez Cortizas A. 2006. Génese de duas turfeiras da Serra doi Espinhaço Meridional. En: Libro de Actas de VII Jornada Academica e de Iniciaçao Científica e Tecnológica da UFVJM.

Kylander ME, Weiss D, Peiteado Varela E, Taboada Rodríguez T, Martínez Cortizas A. 2006. Archiving natural and anthropogenic lead deposition in peatlands. En: Peatlands: Evolution and Records of Environmental and Climate Changes. (P Martini, Martínez Cortizas A, Bar-bante C, Chesworth W, eds.), pp. 179-97. Elsevier, Irlanda.

Mañana Borrazás P, Porto Tenreiro Y. 2006. El pa-raje megalítico de A Fonsagrada: un proyecto de recupe-ración de un paisaje cultural en el marco de un parque eólico. En: Actas del III Congreso Internacional sobre Mu-sealización de Yacimientos Arqueológicos: de la excavación al público. Procesos de decisión y creación de nuevos recur-sos (Zaragoza, 15-18 noviembre 2004): 315-321. Zarago-za: Ayuntamiento de Zaragoza, Institución Fernando el Católico.

Martínez Cortizas A, Costa Casais M. 2006. Re-constructing environmentalchange in NW Iberia for the period 6500 to 400 BC. En: Book of Abstracts, Vol 2. XV Congress of the International Union for Prehistoric and Protohistoric Sciencies.

Martínez Cortizas A, Ferro Vázquez C, Ferrín Prieto C, Costa Casais, M. 2006. Halogens (Cl and Br) accumulation in podzols from NW Spain. En: Abstracts of the Contributions of the EGU General Assembly 2006.

Martini IP, Martínez Cortizas A, Chesworth W. 2006. Peatlands: a concise guide to the volume. En: Peat-lands: Evolution and Records of Environmental and Cli-mate Changes. (P Martini, A Martínez Cortizas, C Bar-bante, W Chesworth, eds.), pp. 1-13. Elsevier, Irlanda.

Muller J, Kylander M,Wust R,Weiss D, Martínez Cortizas A. 2006. Wet phases in tropical Australia dur-ing Heinrich Events detected in a terrestrial paleorecord from Lynch,s Crater. En: Abstracts AGU Joint Assembly.

Nóvoa Muñoz JC, Ferro Vázquez C, Costa Casais M, Klaminder J, Bindler R, Martínez Cortizas A. 2006. Extended aluminium fractionation in high-resolution sampled podzols. En: II Congreso Ibérico de la Ciencia del Suelo. Programa. Resúmenes. Excursiones técnico.

Nóvoa Muñoz JC, Pontevedra Pombal X, Moretto A, Martínez Cortizas A, García-Rodeja E. 2006. Caracterización geoquímica de suelos forestales de Noto-phagus pumilio (lenga) en un gradiente altitudinal en Tierra del Fuego, Argentina. En: Libro de Actas del II Con-greso Ibérico de la Ciencia del Suelo.

Parcero Oubiña C, Ayán Vila X M, Fábrega Álvarez P, Teira Brión A. 2006. Arqueología Paisaje y Sociedad. En: Los Pueblos de la Galicia Céltica. (FJ González García, coord.), pp. 121-258. Akal, Madrid.

Parcero Oubiña, C, Fábrega Álvarez, P. 2006. Di-

Page 14: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

7�

Instituto de Estudios Gallegos Padre Sarmiento

seño metodológico para el análisis locacional de asen-tamientos a través de un SIG de base raster. En: Actas del Congreso Aplicaciones de los SIG en la Arqueología del Paisaje. (I Grau Mira, coord.), pp. 69-89. Alicante: Uni-versidad de Alicante.

Peiteado Varela E, Mighall T, Pontevedra Pombal X, Nóvoa Muñoz JC, Martínez Cortizas A. 2006. Cambios ambientales en los últimos 5500 años detec-tados mediante el estudio del registro geoquímico de la turbera de Pena da Cadela (Serra do Xistrla, NW Penín-sula Ibérica). En: Libro de Actas del II Congreso Ibérico de la Ciencia del Suelo.

Pontevedra Pombal X, Martínez Cortizas A, Gar-cía-Rodeja E. 2006. Implicaciones ecológicas de la di-versidad física y química de los histosoles de Galicia. En: Libro de Actas del II Congreso Ibérico de la Ciencia del Suelo.

Pontevedra Pombal X, Nóvoa Muñoz JC, García-Rodeja E, Martínez Cortizas A. 2006. Mountains mires from Galicia (NW Spain). En: Peatlands: Evolu-tion and Records of Environmental and Climate Changes. (P Martini, A Martínez Cortizas, C Barbante, W Ches-worth, eds.), pp. 85-109. Else-vier, Irlanda.

Porto Tenreiro Y. 2006. Estado de conservación das pezas metálicas do Castro de Montealegre. En: O Castro de Montealegre (Moaña, Pontevedra). (R Aboal Fernán-dez, V Castro Hierro, coords.), pp. 275-300. Editorial Toxosoutos, serie Keltia, Noia.

Prieto Martínez MP. 2006. Technological chain and visibility: ceramic styles and social changes Late Prehis-tory the North-West Iberian Peninsula. En: Ceramics in the new millennium (8th European Association of Archae-ologists Meeting of 2002 in Thessaloniki (Grecia). (D Ghe-orghiu, K Andrews, eds.). British Archaeological Reports International Series pp. Archeopress, Oxford.

Rodríguez Flores R, Ferro Vázquez C, Stoops G, Martínez Cortizas A. 2006. Elemental composition of soils developed on volcanic materials of Isla Santa Cruz (Galápagos Islands). En: European Geosciences Union Meeting, Geophysical Research Abstacts, 8, 04834.

Rodríguez Flores R, Ferro Vázquez C, Stoops G, Martínez Cortizas A. 2006. Composición elemental de suelos desarrollados sobre materiales volcánicos de la Isla de Santa Cruz, Galágagos. En: Libro de Actas del II Congreso Ibérico de la Ciencia del Suelo.

Rodríguez Racedo J, Taboado Rodríguez T, Christofaro Silva A, Martínez Cortizas A. 2006. Caracterización de la composición elemental y mineralógica de un suelo orgánico policíclico de Serra do Espinhaço Meridional (Diamantina, Minas Gerais, Brasil). En: Libro de Actas del II Congreso Ibérico de la Ciencia del Suelo.

Santos Estévez M, Seoane Veiga Y. 2006. Os petrogli-fos do castro de Montealegre: entre a pedra e o mar. En: O castro de Montealegre. (R Aboal Fernández, V Castro Hierro, coords.) 55-73. Ed. Toxosoutos, Noia.

Santos Estévez M, Criado Boado F, Parcero Oubi-ña C. 2006. O descubrimento arqueolóxico de santuarios e espazos sagrados. En: Soberanía e santuarios na Galicia castrexa, Serie Keltia, 31. (MV García Quintela, ed.), pp. 199-217. Noia: Editorial Toxosoutos S.L.

Labor editorial

Parcero Oubiña C, Cobas Fernández I. 2006. Alto do Castro (Cuntis, Pontevedra). Síntesis de resultados y estu-dios de materiales, campaña 1993, Trabajos de Arqueolo-gía del Paisaje, TAPA, 37, Santiago de Compostela, CSIC, 152 pp.

Page 15: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

79

Laboratorio de Arqueoloxía da Paisaxe (LarPa)

PARTICIPACIÓN EN CONGRESOS INTERNACIONALES Y NACIONALES

IV CONGRESO INTERNACIONAL SOBRE MUSEALIZA-CIÓN DE XACEMENTOS ARQUEOLÓXICOS. O IMPAC-TO SOCIAL NO TERRITORIOSantiago de Compostela (España), 13-16 noviembre 2006

Abad Alonso A, Ameixeiras Sánchez F, Bóveda Ló-pez MM, González Veiga M, Otero Vilariño C, Por-to Tenreiro Y, Villanueva López JL. Castrolandín: actuaciones de puesta en valor. Póster.

Otero Vilariño C, Porto Tenreiro Y. Castrolandín: el proceso de empoderamiento en un proyecto de gestión del patrimonio cultural. Comunicación.

Ayán Vila XM. El Campo de Trabajo de Os Castros de Neixón (Boiro. A Coruña): Balance y análisis crítico de un proyecto de Gestión Integral del Patrimonio (2003-2006). Ponencia.

Barreiro Martínez D. La aportación de la I+D: forma-ción a través de la investigación. Mesa redonda.

Mañana Borrazás P. La musealización del monumento megalítico de Forno dos Mouros (Coriscada, A Coruña). De su puesta en valor al traslado de la cámara megalítica al Centro Arqueológico Federico Maciñeira (Ortigueira, A Coruña). Póster.

Méndez Fernández F, Mañana Borrazás P, Otero Vilariño C, Parcero Oubiña C. Diseño de un progra-ma para la recuperación del Patrimonio Cultural sobre una base comarcal: el Plan Ortegalia (Ortegal, A Coru-ña). Comunicación.

V CONGRESO INTERNACIONAL “RESTAURAR LA ME-MORIA”: PATRIMONIO Y ARQUEOLOGÍAValladolid (España), 10-12 noviembre 2006

■ Cacheda Pérez M. Uso de SIG en la Gestión de Impacto sobre paisajes arqueológicos. Comunicación.

52º CONGRESO INTERNACIONAL DE AMERICANISTASSevilla (España), 17-21 julio 2006

Prieto Martínez MP, Santos Estévez M. Propuesta metodológica para el análisis de los códigos decorativos: Comparando piedras y cacharros. Comunicación.

Troncoso Meléndez A, Criado Boado F, Santos Es-tévez M. Estructuras espaciales y Arte Rupestre en Chile Central: Del código a la interpretación. Ponencia.

VII SIMPOSIO DE ARTE RUPESTREArica (Chile), 5-7 de diciembre de 2006

Seoane Veiga Y, Santos Estévez M, Troncoso Me-léndez A. Metodología para el relevamiento de Arte Ru-pestre a partir de calcos sobre plástico: Aplicación a pe-troglifos de la cuenca superior del Río Aconcagua, Chile Central. Comunicación.

XV UISPP CONGRESSLisboa (Portugal), 4-9 septiembre 2006

Martínez-Cortizas M, Lantes-Suárez O, Prieto-Martínez M. Mineralogy and elemental composition of bell beaker pottery from the Ulla-Deza County (NW Iberian Peninsula). Comunicación.

CONGRESO INTERNACIONAL SOBRE ARQUEOLOGÍA DE CAMPOS DE CULTIVO Y JARDINESBarcelona (España), 1-3 junio 2006

Ballesteros Arias P. La formación de un paisaje agra-rio tradicional gallego: Las terrazas agrarias como indica-dores cronológicos. Comunicación.

Page 16: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

�0

Instituto de Estudios Gallegos Padre Sarmiento

XV CONGRESS OF THE INTERNATIONAL UNION FOR PREHISTORIC AND PROTOHISTORIC SCIENCESLisboa (Portugal), 4-9 septiembre 2006

Criado Boado F, Gianotti García C, Mañana Bo-rrazás P. Neolithic spatiality: concept and materiality. Comunicación.

COLLOQUE INTERNATIONALE VINGT ANS APRES GEORGES DUMNEZIL (1898-1986). MYTHOLOGIE COM-PAREE IONDO-EUROPEENNE ET IDEOLOGIE TRIFONC-TIONNELLE: BILANS, PERSPECTIVES ET NOUVEAUX DOMAINESMadrid (España), 27-28 noviembre 2006

González García FJ. Aquiles no es un amante ingrato: aproximación a las oposiciones funcionales indoeuropeas en la Ilíada. Comunicación.

COLLOQUE INTERNATIONALE MYTHE, IMAGINAIRE ET FICTIONParís (Francia), 14-16 septiembre 2006

González García FJ. Et quand les mythes n’existent pas?. Hestia chez Homère: le foyar ou la déesse. Comu-nicación.

PER CORNELL AND TOVE HJORUNGDAL: MATERIALI-TIES OF HOME NO 12TH ANNUAL MEETINGCracow (Polonia), 19-24 septiembre 2006

González Ruibal A, Ayán Vila XM, Falquina Apa-ricio Á. Deep mapping the Gumuz House. Comunica-ción.

CONGRESO MC2: PUTTING THE KNOWLEDGE BASED SOCIETY INTO PRACTICEManchester (Reino Unido), 10-12 abril 2006

Kaal J, Criado Boado F, Martínez Cortizas A, Preservation of cultural heritage: Towards using the

molecular fingerprint of soil organic matter in Galician soils as an indicator of early human activities. Poster.

CONGRESS OF THE INTERNATIONAL UNION FOR PRE-HISTORIC AND PROTOHISTORIC SCIENCIESLisboa (Portugal), 4-9 septiembre 2006

Martínez Cortizas A, Costa Casais M. Reconstruct-ing environmentalchange in NW Iberia for the period 6500 to 400 BC.

THE EGU GENERAL ASSEMBLYViena (Austria), 2-7 abril 2006

Martínez Cortizas A, Ferro Vázquez C, Ferrín Prieto C, Costa Casais M. Halogens (Cl and Br) accumulation in podzols from NW Spain. Comunicación.

Ferro Vázquez C, Nóvoa Muñoz JC, Costa Casais M, Ferrín Prieto C, Martínez Cortizas A. Lead pol-lution and podzolisation in NW Spain. Comunicación.

Rodríguez Flores R, Ferro Vázquez C, Stoops G, Martínez Cortizas A. Elemental composition of soils developed on volcanic materials of Isla Santa Cruz (Galápagos Islands). Comunicación.

AGU JOINT ASSEMBLYBaltimore (EEUU), 23-26 mayo 2006

Muller J, Kylander M, Wust R, Weiss D, Martínez Cortizas A. Wet phases in tropical Australia during Heinrich Events detected in a terrestrial paleorecord from Lynch,s Crater. Comunicación.

CASTRENOR-SEMINARIO FINAL. A CULTURA CAS-TREXA: ACCIÓNS E ESTRATEXIAS PARA O SEU APRO-VEITAMENTO SOCIO-CULTURALMondariz (España), 22-23 junio 2006

Ayán Vila XM. Os Castros do Neixón. Comunicación.

Page 17: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

�1

Laboratorio de Arqueoloxía da Paisaxe (LarPa)

2º CONGRESO AS COMUNIDADES COSTEIRAS DEPEN-DENTES DA PESCA EN TEMPOS DE CAMBIO: O PATRI-MONIO COMO MOTOR DE DESENVOLVEMENTO TU-RÍSTICOMuros (España), 20-22 abril 2006

Ayán Vila XM. O proxecto de Os Castros de Neixón, Boiro, A Coruña (2003-2006) ou a creación dun recurso patrimonial e turístico dende a Arqueoloxía. Comunica-ción.

CURSO DE CONSERVACIÓN DEL PATRIMONIO I. MARIE CURIE RESARCH TRAININGMadrid (España), 6-10 marzo 2006

Barreiro Martínez D. El concepto de Patrimonio Cul-tural y su ámbito de acción: investigación, administración e industria. Comunicación.

JORNADAS TÉCNICAS SOBRE PATRIMONIO ARQUEO-LÓGICO Y PAISAJECórdoba (España), 11-12 mayo 2006

Barreiro Martínez D. Los Paisajes Culturales desde la arqueología: propuestas para su evaluación, caracteriza-cion y puesta en valor. Comunicación.

VEINTE AÑOS DESPUÉS DE GEORGES DUMÉZIL (1898-1986). MITOLOGÍA COMPARADA INDOEUROPEA E IDEOLOGÍA TRIFUNCIONAL: BALANCE, PERSPECTIVAS Y NUEVOS CAMPOSMadrid (España), 27-28 noviembre 2006

García Quintela MV. Topología indoeuropea compa-rada, en Casa de Velázquez. Comunicación.

12TH EAA ANNUAL MEETINGCracow (Polonia), 19-24 septiembre 2006

García Quintela MV. Bodily attributes and semantic expressions: Knees in rock art and Indo-European sym-

bolism en la sesión Departure from the homeland: Indo-Europeans and archaeology. Comunicación.

I CONGRESO DEL INSTITUTO DE ESTUDIOS CELTAS Ortigueira (España), 29 abril-1 mayo 2006

González García FJ, Parcero Oubiña C. Bases para el estudio de la etnogénesis galaica. Etnoarqueología de los Celtas en Hispania. Comunicación.

IX REUNIÓN NACIONAL DE LA SOCIEDAD ESPAÑOLA DE GEOMORFOLOGÍASantiago de Compostela (España), 13-15 septiembre 2006

Martínez Cortizas A. geomorfología y efectos de los cambios en el uso del suelo en la comarca vitícola del Ri-beiro (Galicia). Comunicación.

Martínez Cortizas A, Costa Casais M. La recons-trucción de los cambios ambientales en el Holoceno en el Noroeste de la Península Ibérica. Comunicación.

Martínez Cortizas A, Costa Casais M, Ponteve-dra Pombal X, Ferro Vázquez C, Criado Boado F. Estudio geoarqueológico. Etapas de evolución Holocena en Campo Lameiro, NW de la Península Ibérica. Comu-nicación.

Martínez Cortizas A, Costa Casais M, Válcarcel Díaz M, Pérez Alberti A. Caracterización físico-quí-mica y elemental de paleocuñas de Río Grande, Tierra de Fuego (Argentina). Póster.

Queijeiro JM, Nóvoa Muñoz JC, Blanco Ward D, Martínez Cortizas A, Gar-cía-Rodeja E. Geomor-fología y efectos de los cambios en el uso del suelo en la comarca vitícola del Ribeiro (Galicia). Comunicación.

Costa Casais M, Martínez Cortizas A, Taboada T, Piazzon del Haro M, Blanco Chao R. Evolución de la costa en el Canal Beagle a través del estudio de los suelos

Page 18: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

�2

Instituto de Estudios Gallegos Padre Sarmiento

y sedimentos. El ejemplo de Moat en el Canal Beagle (Ar-gentina). Comunicación.

II CONGRESO IBÉRICO DE LA CIENCIA DEL SUELOHuelva (España), 13-17 junio 2006

Berasategi Vinagre I, Martínez Cortizas A, Silva Hermo B. Estudio de la deposición de metales pesados en el entorno de la Central de As Pontes (Galicia). Co-municación.

Ferrín Prieto C, Ferro Vázquez C, Costa Casais M, Nóvoa Muñoz JC, Klaminder J, Bindler R, Martínez Cortizas A. Acumulación de Br en Podzoles. Comuni-cación.

Ferro Vázquez C, Nóvoa Muñoz JC, Costa Casais M, Ferrín Prieto C, Klaminder J, Bindler R, Martínez Cortizas A. Pb de contaminación y podzolización en el NW de la Península Ibérica. Comunicación.

Nóvoa Muñoz JC, Ferro Vázquez C, Costa Casais M, Klaminder J, Bindler R, Martínez Cortizas A. Extended aluminium fractionation in high-resolution sampled podzols. Comunicación.

Nóvoa Muñoz JC, Pontevedra Pombal X, Moretto A, Martínez Cortizas A, García-Rodeja E. Caracte-rización geoquímica de suelos forestales de Notophagus pumilio (lenga) en un gradiente altitudinal en Tierra del Fuego, Argentina. Comunicación.

Peiteado Varela E, Mighall T, Pontevedra Pombal X, Nóvoa Muñoz JC, Martínez Cortizas A. Cambios ambientales en los últimos 5500 años detectados median-te el estudio del registro geoquímico de la turbera de Pena da Cadela (Serra do Xistrla, NW Península Ibérica). Co-municación.

Pontevedra Pombal X, Martínez Cortizas A, Gar-cía-Rodeja E. Implicaciones ecológicas de la diversidad

física y química de los histosoles de Galicia. Comunica-ción.

Rodríguez Flores R, Ferro Vázquez C, Stoops G, Martínez Cortizas A. Composición elemental de sue-los desarrollados sobre materiales volcánicos de la Isla de Santa Cruz, Galágagos. Comunicación.

Rodríguez Racedo J, Taboado Rodríguez T, Chris-tofaro Silva A, Martínez Cortizas A. Caracterización de la composición elemental y mineralógica de un suelo orgánico policíclico de Serra do Espinhaço Meridional (Diamantina, Minas Gerais, Brasil). Comunicación.

INFORMES, SERVICIOS Y ASESORAMIENTO CIENTÍFICO

- 65 Informes Técnicos para la Dirección Xeral de Patri-monio Cultural da Xunta de Galicia.

FORMACIÓN

Tesis Doctorales

Andrés Rolando Troncoso MeléndezArte rupestre en la cuenca superior del río Aconcagua, Chi-le central: formas, estilo y espacio.Universidad de Santiago de Compostela, 1 diciembre 2006.Director: F Criado Boado, IEGPS.Calificación: Sobresaliente cum laude.

Tesis de Licenciatura

Carlos A González PazEl Val do Ouro en la Edad Media.Universidade de Santiago de Compostela, 30 noviembre 2006.Director: C Baliñas Pérez, USC.Calificación: Sobresaliente por unanimidad.

Page 19: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

��

Laboratorio de Arqueoloxía da Paisaxe (LarPa)

DOCENCIA

Cursos de doctorado

Criado Boado F- Ritual y Territorio en la Prehistoria Reciente dentro del

Programa de Doctorado Arqueología y Territorio.Universidad de Granada. 9-10 febrero 2006.- Curso Historia y Arqueología: investigaciones recientes

dentro del Programa de Doctorado Arqueología y Terri-torio.

Universidad de Granada. 8 febrero 2006.

Profesor de máster

I Edición del Máster en Técnicas de Xestión Integral do Patrimonio Cultural. Santiago de Compostela, curso 2005-2006

Blanco Rotea R- Introducción á Arqueoloxía da Arquitectura. 13 enero

2006.

Ayán Vila XM- Análisis espacial aplicado á arqueoloxía dos asentamen-

tos da Idade do Ferro. 13 enero 2006.

Porto tenreiro Y- Visita al Castro de Castrolandín, Cuntis. 4 febrero

2006.

Costa Casais M- Da paisaxe ó xacemento: noción de xeomorfoloxía.- O problema da cronología. 28-29 abril 2006.

Costa Casais M, Martínez Cortizas A- Un caso práctico de integración: o proxecto de Campo

Lameiro. - O monumento como protagonista do xacemento I Edi-

ción del Máster en Técnicas de Xestión Integral do Patri-mono Cultural. 5 mayo 2006.

Martínez Cortizas A- Exemplos de estratigrafías edáficas. Xacementos arqueo-

lóxicos ó aire libre: secuencia cronoedáfica. Monumentos megalíticos, paleochans e mámoas.

- Nocións introductorias á reconstrucción paleoambiental, I Edición del Máster en Técnicas de Xestión Integral do Patrimono Cultural. 28 abril 2006.

Rodríguez Paz A- Sistemas de proxección e orientación dos dibuxos ar-

queológicos. 19 mayo 2006.

Irujo Ruiz DJ- Restitución en 3D a partires de modelos de corte. 19

mayo 2006.

Criado Boado F- Formas e aplicacións do análisis formal en Arqueoloxía.

26 mayo 2006.

Prieto Martínez MP- A xestión e o tratamento da cultura material moble, den-

de o campo ó museo.- O tratamento da cultura material na elaboración de me-

morias.- Algúns conceptos utis para o estudio da cultura mate-

rial.- Visibilidad cerámica. Un exemplo metodolóxico para de-

finir o estilo.- Caracterización da cerámica na prehistoria. Galicia

como ejemplo. 12-13 mayo 2006.

Otero Vilariño C- Castrolandín: o empoderamento nun proxecto de xestión

do patrimonio cultural. 2 junio 2006.

Bóveda López MM- Revalorización do patrimonio dende a perspectiva edu-

cativa.- Plantexamento de proxectos de Posta en Valor: resolu-

ción de problemas de presentación. 2, 3 y 9 junio 2006.

Page 20: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

�4

Instituto de Estudios Gallegos Padre Sarmiento

Gónzalez Méndez M- Das diversas nocións de patrimonio ás distintas estra-

texias de revalorización.- Evaluar para revalorizar e evaluar a revalorización.- Plantexamento de proxectos de Posta en Valor, resolu-

ción de problemas de presentación. 27 mayo, 2, 3 y 9 ju-nio 2006.

Ballesteros Arias P- A revalorización do patrimonio etnográfico como patri-

monio arqueolóxico próximo. 9 junio 2006.

II Edición del Máster en Técnicas de Xestión Integral do Patrimonio Cultural.

Santiago de Compostela, curso 2006-2007

Blanco Rotea R- Arqueología de la Arquitectura. Génesis, Desarrollo y Fi-

nalidades.- De la arqueología de la arquitectura a la arqueología del

espacio construido. Una propuesta desde el Laboratorio de Arqueología del Paisaje.

- Visita a algunas poblaciones de la provincia de Ourense. Arquitectura rural y cantería.

- Un proyecto de gestión integral del Patrimonio Cultural realizado desde el Laboratorio de Arqueología del Paisa-je. Los paisajes fortificados de época moderna en Galicia. 1, 21 y 22 diciembre 2006.

Ayán Vila XM- Análsis espacial aplicada a la arqueología de los asenta-

mientos de la Edad del Hierro. 1 diciembre 2006.

García Quintela MV- Paisajes, Historia y Patrimonio.- Folklore y Mitología Medieval. 20 octubre 2006.

González García FJ- El conocimiento histórico y la gestión del patrimonio. 19

octubre 2006.

Ballesteros Arias P- Visita a algunas poblaciones de la provincia de Ourense.

Arquitectura rural y cantería. 21 diciembre 2006.

Mañana Borrazás P- Análisis de la percepción aplicado a los espacios funera-

rios. 15 diciembre 2006.

García Rodríguez S - Aplicación del análisis estratigráfico de alzados en un

edificio de Santiago de Compostela. 15 diciembre 2006.

Otros cursos

Parcero Oubiña C- Las capacidades analíticas de los SIG en Arqueología. Curso de Postgrado La Aplicación de los Sistemas de In-formación Geográfica en Arqueología: de la reflexión a la práctica. Instituto de Arqueología, Mérida. 20- 23 y 27-30 marzo 2006.

Barreiro Martínez D- El concepto de Patrimonio Cultural y su ámbito de ac-ción: investigación, administración e industria I y II. Curso de Conservación del Patrimonio I (Marie Curie Research Training). CSIC. Madrid, 6-10 marzo 2006.

Blanco Rotea R- El estudio interdisciplinar del Patrimonio Construido:

ejemplos de interrelaciones entre la investigación y la gestión del Patrimonio I y II.

Curso de Conservación del Patrimonio I (Marie Curie Research Training). CSIC. Madrid, 6-10 marzo 2006.

DIVULGACIÓN CIENTÍFICA

Seminarios y conferencias

García Quintela MV - Mythe et paysage à Rome et dans le latium.- Le pendu et le noyé des Monts Albains.

Page 21: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

�5

Laboratorio de Arqueoloxía da Paisaxe (LarPa)

- Pour une topologie comparée indo-européenne.- Le chemin de souveraineté.Conferencia. Ciclo de conferencias Reserches sur les my-thes et les rites des monts Albains. École Pratique des Hautes Études, París. 6 marzo 2006.

Troncoso Melendez A - Arte rupestre, estructuras espaciais e pergrinacións pre-

hispánicas no cerro Paidahuen, Chile central.Xornada A Factoria do Sur: proxectos arqueolóxicos no outro hemisferio. Lar, IEGPS-CSIC. Santiago de Com-postela, 16 febrero 2006.

Gianotti García C - Arqueoloxía da piasaxe en Uruguay: A Cooperación

como base para o desenvolvemento.Xornada A Factoria do Sur: proxectos arqueolóxicos no outro hemisferio. Lar, IEGPS-CSIC. Santiago de Com-postela, 16 febrero 2006.

Ayan Vila XM - Etnoarqueoloxía en Etiopía occidental: campaña 2006

da misión arqueolóxica española no Nilo Azul.Xornada A Factoria do Sur: proxectos arqueolóxicos no outro hemisferio. Lar, IEGPS-CSIC. Santiago de Com-postela, 16 febrero 2006.

- Proyecto de campo de traballo arqueolóxico no Neixón 2006, Balance de resultados da campaña 2005.

Conferencia sobre arqueoloxía da comarca do Barbanza. Centro Arqueolóxico do Barbanza, Boiro, A Coruña. 9 junio 2006.

Ballesteros Arias P - Arqueología en los paisajes agrarios medievales.Conferencia. Ciclo de Conferencias. Universidad del País Vasco, Vitoria-Gastéiz. 26 mayo 2006.

Criado Boado F - Mesa Redonda Aplicaciones Científicas y Técnicas.Jornada de Evaluación Ambiental y Patrimonio Históri-

co. Dirección General de Calidad y Evaluación Ambien-tal, Madrid. 6 marzo 2006.

- Mesa Redonda. Jornada Técnica sobre presentación de la iniciativa eu-ropea “INSPIRE” y el desarrollo de la infraestructura de datos espaciales de España (IDEE). Su aplicación en el Consejo Superior de Investigaciones Científicas, Madrid. 8 junio 2006.

- Arqueoloxía da Paisaxe. O proxecto Bocelo-Furelos 15 anos despois.

IV Xornadas “Ciencia e Territorio a Arqueoloxía”. Nova Escola Galega, Melide, A Coruña. 11-13 septiembre 2006.

- A paisaxe está dobremente estruturada: formas, espazos e conceptos.

Xornadas “Estruturas na paisaxe”. Centro Galego de Arte Contemporánea, Santiago de Compostela. 7 noviembre 2006.

Mañana Borrazás P - Sinalización do conxunto megalítico do Barbanza.Conferencia sobre arqueoloxía da comarca do Barbanza. Centro Arqueolóxico do Barbanza, Boiro, A Coruña. 9 junio 2006.

Cabrejas Domínguez E - Exposición temporal “O Corredor do Morrazo: A Correc-

ción do Impacto Arqueológico.Conferencia sobre arqueoloxía da comarca do Barbanza. Centro Arqueolóxico do Barbanza, Boiro, A Coruña. 9 junio 2006.

Barreiro Martínez D - Los paisajes culturales desde la arqueología: propuestas

para su evaluación, caracterización y puesta en valor.Jornadas Técnicas sobre Patrimonio Arqueológico y Pai-saje. Consejería de Cultura de la Junta de Andalucía, Cór-doba. 11-12 mayo 2006.

Page 22: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

�6

Instituto de Estudios Gallegos Padre Sarmiento

Publicaciones de divulgación

Cacheda Pérez M. 2006. Noticias y comentarios: Se crea un observatorio para el seguimiento de la actividad arqueológica profesional. PH Boletín del Instituto Anda-luz del Patrimonio Histórico, 58: 8-31.

Masters

Criado Boado F, Monterroso Montero J (dires.), Bóveda López MM, González García FJ (coords.)- I Edición del Máster en Técnicas de Xestión Integral do

Patrimono Cultural (Curso 2005-2006)

Criado Boado F, Monterroso Montero J (dirs.), González García FJ (coord.)- II Edición del Máster en Técnicas de Xestión Integral do

Patrimono Cultural (Curso 2006-2007)

Exposiciones

Ayán Vila XM y González Ruibal A- Exposición fotográfica: onde as rúas non teñen nome:

unha ollada etnoarqueolóxica ao pobo Gumuz (Etiopía occidental).

LArP, Centro Arqueolóxico do Barbanza, Neixón, Boiro, A Coruña. 7-19 noviembre 2006.

Encuentros y reuniones científicas

CONGRESO INTERNACIONAL SOBRE MUSEALIZACIÓN DE XACEMENTOS ARQUEOLÓXICOS Santiago de Compostela (España), 13-16 noviembre 2006

Quiroga Limia S, González Veiga M. Secretaría cien-tífica.

Bóveda López M. La socialización de la arqueología: algunas actividades de formación y divulgación para la puesta en valor del patrimonio. Mesa redonda.

Ayán Vila JM, González Pérez L, Arizaga Castro A, Bóveda López M. El campo de trabajo de Os Castros de Neixón (Boiro, A Coruña): balánce y análisis crítico de un proyecto de gestión integral del patrimonio (2003-2006). Mesa redonda.

Abad Alonso A, Ameixeiras Sánchez F, Bóveda Ló-pez M, González Veiga M, Otero Vilariño C, Portó Tenreiro Y, Villanueva López JL. Castrolandín: Ac-tuaciones de puesta en valor (2005-2006). Póster.

SEMANA DE LA CIENCIA 2006

Jornadas de Puertas Abiertas

Ballesteros Arias P, Fábrega Álvarez P, González Veiga M, Porto Tenreiro Y, Rivas Nodar MA, Rodríguez García S, Mañana Borrazás P, Parcero Oubiña C, Otero Vilariño C, Corbacho Celada P Visita de los colegios de San José de Cluny (Santiago de Compostela), CEIP Manuel Villar Paramá (A Estrada) y CEIP de Ponte Sampaio (Pontevedra). IEGPS, 14,15 y 17 noviembre 2006.

Jornada de puertas abiertas■

Page 23: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

�7

Laboratorio de Arqueoloxía da Paisaxe (LarPa)

Conferencias

Fábrega Álvarez P- A Paisaxe en Galicia: unha aproximación dende a

Arqueoloxía, Colexio San José de Cluny. Santiago de Compostela. 6 noviembre 2006.

Otero Vilariño C- Castrolandín: un poboado de finais da época castrexa,

Colexio Vilas Alborada.Santiago de Compostela. 8 noviembre 2006.

Ayán Vila XM- As escavacións no castro grande de Neixón (2003-2006):

resultados e balance crítico dun proxecto ilusionante. Centro Social de Boiro, 10 noviembre 2006.

Obradoiros

Porto Tenreiro Y- Obradoiro de Cerámica Castrexa. CEIP de Escarabote, Boiro, A Coruña. 17 noviembre 2006.

González Veiga M, Ballesteros Arias P, Corbacho Celada P, Rodríguez Costas A, Fábrega álvarez P- Xogos Populares Galegos. CPI Aurelio Marcelino Rey García, Cuntis y CEIP A Carballeira, Pontevedra. 11 y 16 noviembre 2006.

Cursos

Seoane Veiga Y- Os debuxos nas rochas. CEIP Manuel Villar Paramá, A Estrada, Pontevedra. 9 noviembre 2006.

Excursiones

Cabrejas Domínguez E, Varela Pousa R- Os Chans de Barbanza.

CEIP Manuel Villar Paramá, A Estrada, Pontevedra. 7 noviembre 2006.

López Noia R- Visita aos petroglifos de Campo Lameiro.CEIP Cabada Vázquez, A Estrada, Pontevedra. 15 no-viembre 2006.

Mañana Borrazas P- Visita guiada pola historia de Vimianzo: dolmens, cas-

tros e etnografía. Colexio Vilas Alborada, Santiago de Compostela. 10 no-viembre 2006.

Mesa Redonda

CELTAS E INDO-EUROPEOS, CELTAS OU INDO-EU-ROPEOS NO NOROESTE PENINSULAR. García Quintela MV (moderador). IEGPS, 17 no-viembre 2006.

Visita de escolares a una excavación arqueológica■

Page 24: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

��

Instituto de Estudios Gallegos Padre Sarmiento

COLABORACIÓN CON OTRAS INSTITUCIONES

Unidades asociadas

Laboratorio de Patrimonio, Paleoambiente e Paisaxe, Ins-tituto de Investigacións Tecnolóxicas (USC).

Relación de instituciones con las que se mantiene colaboración científica

• XUGA.• Ministerio de Educación y Ciencia.• Ministerio de Cultura.• Fundación terra Termarum-Castrolandín.• Concello de Boiro.• USC.

Estancias

Fábrega Álvarez P- Formación téorico-metodológica de los sistemas de infor-

mación geográfica para el análisis arqueológico.Universidad de Sevilla (España), 3 febrero–4 abril 2006.

Ayan Vila XM- Participación en la campaña de la misión arqueolóca en

el exterior del Nilo Azul.Pueblo Gumuz, Etiopia, 18 febrero–31 marzo 2006.

Baqueiro Vidal S- Participación en la excavación de la mina neolítica de

siléx de Casa Montero (Vicálvaro, Madrid).Instituto de Historia, CSIC (Madrid), 23 febrero–31 mayo 2006.

Santos Estevéz M, Seoane Veiga Y- Participación en el proyecto “Tanum Project” cuyo ob-

jetivo es la investigación básica sobre arte rupestre y la formación para estudiantes de arqueología de la Univer-sidad de Goteborg.

Universidad de Goteborg (Suecia), 22 mayo–9 junio 2006.

Investigadores visitantes

Belmonte Aviles JA y González García AC (Insti-tuto de Astrofísica de Canarias)

- Estancia de investigación para el estudio del Arte ru-pestre gallego de las zonas de Cuntis y Campo Lameiro (Pontevedra), Rianxo, Neixón, Tourón y Pico Sacro (A Coruña). 3-9 febrero 2006.

Troncoso Mélendez (Universidad de Chile)- Estancia de investigación para la terminación de su tesis

doctoral. 1-30 agosto 2006.

Fairén Jiménez S (Universidad de Chile)- Estancia de investigación para el análisis y técnicas de do-

cumentación del Arte rupestre gallego. 1-30 agosto 2006.

Bonono M (Universidad de Argentina)- Estancia de investigación dentro del proyecto “El paisaje

cazador-recolector”. 30 agosto-30 septiembre 2006.

Mato Fresán C (Universidad de A Coruña)- Estancia de investigación. Julio-septiembre 2006

OTRAS ACTIVIDADES

Gestión de revistas científicas y colecciones de libros

Criado Boado F- Miembro del Consejo de Redacción de la Revista cien-

tífica European Journal of Archaeology.- Miembro del Consejo de Redacción de la Revista Tra-

bajos de Prehistoria del CSIC.- Miembro del Consejo de Redacción de la Revista cien-

tífica Journal of Social Archaeology.- Evaluador de la Revista Chúngara, Revista de Antropo-

logía Chilena.

Page 25: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es

�9

Laboratorio de Arqueoloxía da Paisaxe (LarPa)

- Miembro del Consejo Editorial de la Revista Werken, Arqueología, Antropología e Historia de la Universi-dad Internaciónal SEK (Chile).

- Miembro del Comité Ejecutivo de la European Associa-tion of Archaeologies.

Charlas de arqueoloxía, prehistoria e patrimonio

Fábrega Álvarez P- Os habitantes dos Castros. CEIP Xulio Camba, Vilanova de Arousa, Pontevedra. 20 abril 2006.

Otero Vilariño C- Castrolandín a vida nun pobo de hai 2000 anos. CEIP Os Tilos, Teo, Santiago de Compostela. 20 abril 2006.

- A vida nos castros. CEIP de Ponte San Paio, Pontevedra. 18 mayo 2006.

Gianotti García C- Arqueoloxía e diversidade cultural. IES Eduardo Pondal, Santiago de Compostela. 22 mayo 2006.

Ballesteros Arias P- O ciclo solar e as festas. CEIP López Ferreiro, Santiago de Compostela. 23 junio 2006.

Rutas de temática patrimonial

Blanco Rotea R- Compostela ó longo dos séculos. IES Lamas de Abade , IES Eduardo Pondal, Santiago de Compostela. 19 y 24 abril 2006.

Fábrega Álvarez P, Rivas Nodar MA, Gianotti García, C- Visitas guiadas al castro y centro de interpretación de

Neixón y Castro Baroña. CPR San José de Cluny, Santiago de Compostela, 11 y 18 mayo 2006.

Ballesteros Arias P- A Serra do Suído.CEIP Virxe de Guadalupe, Avión, Ourense. 19 junio 2006.

Cabrejas Domínguez E, Cancela Cereijo C, Mañana Borrazás P- Os Chans de Barbanza. IES Nosa Señora das Dores, Pontevedra; IES Nº 1 de Ribeira, Ribeira. 3 y 5 mayo 2006.

Mañana Borrazás P- Visita guiada por la historia de Vimianzo: dolmenes,

castros y etnografía. IES Terra de Sonería, Vimianzo, A Coruña. 5 junio 2006.

Obradoiros prácticos sobre temática arqueológica

Porto Tenreiro Y, Tabarés Domínguez M, González Veiga M - Obradoiro de cerámica castrexa. CPR San José de Cluny, CEIP Os Tilos, Santiago de Compostela. 3, 21 abril, 18 mayo 2006.

Gónzalez Veiga M, Seoane Veiga Y- Os debuxos nas rochas.CEIP A Carballeira, Pontevedra. 19, 30 mayo 2006.

Page 26: MEMORIA CSIG 2006 - digital.csic.es