memoria_ccg_2009

edita: Consello da Cultura Galega

deseña e maqueta: Signum Deseño

ÍNDICE

Misión e competencias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6Composición . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Comisión Executiva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12Plenario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16Arquivos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Actividades . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Ciclos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21Encontros, seminarios, xornadas e foros de debate . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40Conferencias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62Exposicións . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69Presentacións . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78Participación en actividades organizadas por outras institucións . . . . . . . . . . 82Actividades realizadas no CCG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89Actividades institucionais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110

Publicacións . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .118Biblioteca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132Portal culturagalega .org e páxina web . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136Arquivo da Emigración Galega . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .140Arquivo de Comunicación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150Arquivo Sonoro de Galicia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156Centro de Documentación Sociolingüística de Galicia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .162Observatorio da Cultura Galega . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .170Proxectos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .176

Comisión de Igualdade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177Obras de Martín Sarmiento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .181

Colaboracións con outras institucións, convenios e informes . . . . . . . . . . . . . . . . 184Memoria económica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .192Recompilación de prensa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200Lexislación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204Xuntanzas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258Contactos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262

Misión e competencias

Foto

graf

ía: X

urxo

Lob

ato

7

Mis

ión

e co

mpe

tenc

ias

FUNDAMENTOS E ORIXE

O CCG é unha institución estatutaria: a súa existencia vén determinada polo Esta-tuto de Autonomía de Galicia . Foi creado, conforme prevé o artigo 32 deste, por Lei do Parlamento de Galicia (Lei 8/1983, do 8 de xullo) . Réxese por esta Lei e mais polo Regulamento aprobado pola Xunta de Galicia (Decreto 162 /2008, do 10 de xullo) .

OBXECTIVOS

Cun carácter de órgano asesor e consultivo, con capacidade de iniciativa, investi-gación e organización, ao Consello compételle a defensa e promoción dos valores culturais do pobo galego . Está composto por representantes de entidades e por personalidades sobranceiras dos diversos campos da cultura galega .

INDEPENDENCIA

Esta institución ten personalidade xurídica propia e plena capacidade para o cum-primento dos seus fins, e actúa con independencia respecto aos poderes da Co-munidade Autónoma e da súa Administración .

O CCG é un organismo que, lonxe de interferir coas institucións existentes (Xunta de Galicia, ou as representadas no seu Pleno), asume unha responsabilidade de gran transcendencia respecto do papel da cultura no futuro de Galicia .

O Consello ten como obxectivo a consideración da realidade cultural presente desde unha perspectiva integradora, para, unha vez coñecidos o seu panorama global e as súas características concretas, sometelo a unha rigorosa reflexión, de

8

Mis

ión

e co

mpe

tenc

ias

tensión prospectiva, marcando as liñas básicas que poden orientar a necesaria acción integradora .

RECUPERACIÓN DA CULTURA PROPIA

Na medida das súas posibilidades, o Consello pretende ofrecerlle ao país gale-go un esquema ben fundamentado das necesidades e das opcións con que conta para forxar a plenitude da súa personalidade mediante a recuperación da cultura propia, aínda que aberta ao diálogo coas outras culturas da humanidade, e espe-cialmente coas do noso contorno europeo e peninsular .

COMPETENCIAS

Tendo en conta as premisas anteriores e, de acordo co regulamento da Lei do Con-sello, as competencias desta institucións son:

a) Fomentar a lingua e a cultura galegas en canto creacións orixinais do pobo galego, e entendidas non só como unha herdanza que cómpre con-servar e transmitir, senón como un patrimonio que cada xeración debe arrequentar .

b) Investigar e valorar as necesidades culturais do pobo galego, tentando facer accesible a toda a cidadanía de Galicia os produtos máis valiosos tanto da cultura propia coma da universal .

c) Analizar cantas cuestións se refiran ao patrimonio cultural galego, nas súas diversas facetas e niveis, atendendo á súa preservación, ao seu estudo, á súa valorización e á súa difusión .

d) Promover actuacións culturais adecuadas aos seus fins, tales como a orga-nización de congresos, seminarios, conferencias ou exposicións, a creación de grupos de pescuda, reflexión ou debate, o establecemento de arquivos

9

Mis

ión

e co

mpe

tenc

ias

ou centros de documentación, a elaboración de estudos ou informes, ou a realización de publicacións .

e) Asesorar e consultar os poderes públicos da Comunidade Autónoma, espe-cialmente a Xunta e o Parlamento de Galicia, mais tamén as deputacións e concellos, e outras institucións .

f) Elevar aos poderes públicos da Comunidade Autónoma informes e propos-tas a prol da defensa e promoción dos valores culturais galegos .

Composición

Foto

graf

ía: X

urxo

Lob

ato

11

Com

posi

ciónPresidente

Ramón Villares Paz

É membro electo do Pleno do Consello da Cultura Galega desde 2003, ano no que comezou a dirixir o Arquivo da Emigración Galega e a Sección de Cultura Galega no Exterior . 0 20 de abril de 2006 foi elixido presidente do Consello da Cultura Galega .

É Doutor en Historia desde 1980 e Catedrático de Historia Contemporánea da Universidade de Santiago de Compostela desde 1987, institución na que desem-peñou os cargos de Director de Departamento de Historia Contemporánea, De-cano da Facultade de Xeografía e Historia (1986-1990) e Reitor Magnífico (1990-1994) . Membro fundador e Presidente (1996-2002) da Asociación Española de Historia Contemporánea, foi Director en Galicia da UIMP desde 1998 ata 2006 . Desde 2006 é membro numerario da Real Academia Galega .

É autor de numerosas publicacións, entre as que destacan libros como La pro-piedad de la tierra en Galicia, 1500-1936 (1982), Foros, frades e fidalgos (1982), Figuras da nación (1997), El mundo contemporáneo, siglos XIX y XX (2001, en co-laboración con A . Bahamonde), Galicia. Siglo XX (2005) e Fuga e retorno de Adrián Solovio. Sobre a educación sentimental dun intelectual galeguista (2007) . Tamén foi editor de libros como Donos de seu (1988), Señores y campesinos en la pe-nínsula ibérica, siglos XVIII-XX (1991, en colaboración con Pegerto Saavedra), e Os símbolos de Galicia (2007, en colaboración con Xosé Ramón Barreiro) . Dirixiu vinte Teses de doutoramento ademais de ter sido Investigador principal de varios proxectos de investigación (CYCIT e Xunta de Galicia) .

Realizou estadías de investigación na Universidade de Bologna (Italia), ademais de ser Profesor convidado na Ecole de Hautes Etudes (París) e no Instituto de Ciencias Sociais (Lisboa) . Consultor de diversos centros e axencias de investiga-ción españolas e estranxeiras, forma parte do consello editorial de Marcial Pons, Ediciones de Historia, e pertence ao consello asesor de revistas como Ayer (M . Pons Ediciones de Historia), Historia Social (Valencia), Hispania (Madrid, CSIC), Ler Historia (Lisboa, ISCTE ) ou Analise Social (Lisboa, ICS)

12

Com

posi

ción COMISIÓN EXECUTIVA

Vicepresidentes Francisco Díaz-Fierros Viqueira

Naceu en Vilagarcía de Arousa, o 4 de xullo de 1941 . Doutor en Farmacia pola Uni-versidade de Santiago de Compostela (1967), é catedrático de Edafoloxía e Quí-mica Agrícola na USC desde 1987 . Como docente dirixiu vinte e oito traballos de licenciatura, ademais de vinte teses de doutoramento .

Conferenciante e membro de numerosas Sociedades Científicas nacionais e inter-nacionais, ten participado en máis de trinta proxectos científicos ou técnicos finan-ciados como investigador principal ou director . Presidente da Sociedade Galega de Historia Natural entre 1975 e 1980, tamén ocupou o cargo de presidente da Sección I (Física do Solo) da Sociedade Española de Ciencia do Solo entre 1988 e 1996 .

É presidente da xunta rectora do Seminario de Estudos Galegos desde 1980 e membro do Consello da Cultura Galega, primeiro como coordinador da Sección de Patrimonio Natural (1983-1998) , a partir de 1999 coordinador da Sección de Ciencia, Tecnoloxía e Sociedade e, desde xullo do 2002, vicepresidente primeiro da institución . Ademais destes postos, Díaz Fierros é académico numerario da Real Academia de Farmacia . Sección de Galicia (2000), académico corresponden-te da Real Academia de Farmacia do Instituto de España (1992) e, desde 2000, é académico numerario da Real Academia Galega . Desde 1999 ocupa o cargo de director da Colección Historia Natural do Proxecto Galicia, de Edicións Hércules .

Díaz-Fierros desenvolveu distintas liñas de investigación nos seus traballos: os factores de formación do solo, as propiedades físicas de solos de zonas húmidas, a avaliación e cartografía de solos de Galicia e zona húmida, a erosión, os procesos de degradación de superficies queimadas ou a paleoecoloxía, así como a Historia da Ciencia en Galicia, son algúns dos ámbitos que estudou nas máis de catrocen-tas cincuenta publicacións científicas, entre as que destacan:

Fotografía: Xurxo Lobato

13

Com

posi

ciónContribución a la climatología de Galicia (1971), Los gallegos (1976), As especies

forestais e os solos de Galicia (1982), Suelos naturales de Cantabria (1985), A na-tureza ameazada. Xea, flora e fauna de Galicia en perigo (1989), Os solos da Terra Cha (1992), As concas fluviais de Galicia (1993), As augas de Galicia (1996), Un Novo Mundo para un home universal. Saída de Humboldt de A Coruña cara á súa viaxe americana en 1799 (1999), A cuestión ambiental en Galicia (2006), Os incen-dios forestais en Galicia (2006), son algunhas das publicacións nas que participou como coordinador ou autor .

Díaz-Fierros recibiu o premio Fray Bernardino de Sahagún da Deputación de León para traballos científicos en 1972, o Federico Maciñeira da Deputación da Coruña (1980), o Premio da Crítica á Investigación Científica (1996) e o Premio Nacional de Cultura Científica de Galicia (2008) .

Xosé López García

Naceu en Cirio, concello de Pol (Lugo) aínda que actualmente reside en Santiago de Compostela, onde ocupou o cargo de decano da Facultade de Ciencias da Co-municación desde 1997 ata 2004 . Licenciado en Ciencias da Comunicación, sec-ción de Xornalismo, pola Facultade de Ciencias da Comunicación da Universidade Complutense de Madrid e doutor pola Universidade de Santiago, alternou a súa faceta como xornalista coa de docente durante nove anos .

Foi redactor durante vinte anos en medios de comunicación galegos como A Nosa Terra, El Ideal Gallego e La Voz de Galicia . Neste último diario dirixiu a delegación de Santiago durante oito anos . Entre 1985 e 1995, encargouse da corresponsalía en Galicia de varios medios impresos de Madrid .

Como docente e investigador, ocupou distintos postos na Universidade de San-tiago de Compostela . Actualmente é catedrático de Xornalismo no Departamento de Ciencias da Comunicación, na Facultade de Ciencias da Comunicación, onde di-rixe o grupo de investigación Novos Medios .


14

Com

posi

ción Coordinador do Informe da Comunicación en Galicia, membro do Plenario do Con-

sello da Cultura Galega e director do Arquivo de Comunicación, é autor de diver-sos libros: A prensa local e comarcal na Galicia do século XX (1992), Detrás da prensa popular (1995), O papel das publicacións locais na Galicia de fin de século (1990-1993), A Comunicación en Galicia (1998), A reportaxe de prensa en Galicia (1998), Comunicación e Información Escrita (1999), A prensa no terceiro milenio (2000), así como outras publicacións feitas en colaboración .

Secretario Henrique Monteagudo Romero

Nado en Muros (A Coruña), en 1959 . Licenciado en Filoloxía Hispánica (Galego-Por-tugués) pola Universidade de Santiago de Compostela (1981), Profesor Axudante (1982-86) e Profesor Asociado (1986-97) nesta mesma universidade .

En 1995 acada o doutoramento en Filoloxía pola USC e convértese en profesor titular de Filoloxía Galega e Portuguesa a partir de 1997 . Desde 1982, Henrique Monteagudo é investigador do Instituto da Lingua Galega (USC) . Ocupou o pos-to de ‘Assistant Lecturer’ na Universidade de Birmigham (Reino Unido) no curso 1988-89 e foi profesor visitante na City University of New York (1996 e 2006) e a da University of California-Santa Barbara (2008), así como Profesor Invitado na Universidade de Lisboa (1998) e Bos Aires (2001 e 2006) . Tamén é investigador do Centro de Estudos da Lingua Geral e Aplicada da Universidade de Coímbra .

Coordinador da Sección de Lingua Galega do Consello da Cultura Galega e di-rector do Centro de Documentación Sociolingüística de Galicia, tamén ocupa o cargo de secretario do Consello da Cultura Galega desde 2000 . Co-coordinador do Informe sobre Política Lingüística e Normalización en Galicia da Sección de Lingua Galega do CCG desde 1998 e membro do Consello de Redacción de Grial. Revista Galega de Cultura, desde 1989, converténdose no seu co-director no ano 2003 .


15

Com

posi

ciónCanto aos recoñecementos cos que foi distinguido pódese destacar o Premio da

Crítica ‘Galicia’ de investigación en 1987, o 1º Premio de “Ensayo sobre las lenguas y literaturas gallega, vasca y catalana” da Universidad Nacional de Educación a Distancia (Madrid) en 1998, o premio “Antón Losada Diéguez” de Investigación en 2000 .

Ten publicado traballos sobre literatura galega medieval, historia externa da lingua, planificación lingüística e gramática e lexicografía galegas e, de entre as súas publicacións destacan: o estudo Aspectos sociolingüísticos do bilingüismo en Galicia (1985, coautor), Gramática galega ( 1986, coautor), Estu-dos de sociolingüística galega (1995, editor) e a monografía Historia Social da Lingua Galega (1999, autor) e Letras primeiras. O foral o Burgo de Caldelas, os primordios da lírica trobadoresca e a emerxencia do galego escrito (2008, autor)

Ten editado textos de Rosalía de Castro, Castelao e Ramón Otero Pedrayo e os seus traballos publícanse en revistas especializadas como Grial (Vigo), Ver-ba (Santiago), Coloquio/Letras (Lisboa), Signo y Seña (Bos Aires), Portuguese Studies (Cambridge), Plurilinguismes (Paris) e a Revista de Filologia Portuguesa (Coímbra)

16

Com

posi

ción PLENARIO*

O Pleno é o máximo órganismo de goberno do CCG . Está composto por distintos membros:

1 . Membros natos (por designación das institucións que forman o Consello) 2 . Membros por elección do Pleno .

1. Membro Nato

Roberto Varela Fariña, Conselleiro de Cultura

2. Membros electos:

Por designación das institucións que forman o CCG:

Rosario Álvarez Blanco . Instituto da Lingua GalegaJosé María Arias Mosquera . Fundación Barrié de la MazaJosé María Barja Pérez . Universidade da CoruñaXosé Ramón Barreiro Fernández . Real Academia GalegaSenén Barro Ameneiro . Universidade de Santiago de CompostelaFrancisco Díaz-Fierros Viqueira . Seminario de Estudos Galegos (vicepresidente)Alberto Gago Rodríguez . Universidade de VigoJosé Antonio García Caridad . Academia Galega de Xurisprudencia e LegislaciónCarlos García Martínez . Consello Galego de MuseosAlfonso Novo Cid-Fuentes . Instituto de Estudos XacobeosEduardo Pardo de Guevara y Valdés . Instituto de Estudos Galegos Padre SarmientoJulio Souto Jiménez . Fundación PenzolTito Antonio Varela López . Real Academia Galega de Ciencias

* A 31 de decembro de 2009

17

Com

posi

ciónHelena Villar Janeiro . Fundación Rosalía de Castro

Ramón Yzquierdo Perrín . Real Academia Galega de Belas Artes Nosa Señora do Rosario

Por elección do Pleno:

Ramón Villares Paz (presidente)Ramón Castromil VentureiraHenrique Monteagudo Romero (secretario)Víctor F . FreixanesXosé López GarcíaRamón Maiz SuárezFrancisco Río BarjaIago Seara MoralesMaría Xosé Agra RomeroMaría Luísa Sobrino Manzanares

Presidente de Honra:

Presidente da Xunta de Galicia, Alberto Núñez Feijoo

Seccións e Comisións Técnicas

Seccións

Sección de Lingua, Literatura e Comunicación . Coordinador, Víctor Fernández FreixanesSección de Música e Artes escénicas . Coordinador, Ramón Castromil VentureiraSección de Ciencia, Natureza e Sociedade . Coordinador, Fr ancisco Díaz-Fierros ViqueiraSección de Patrimonio e Bens Culturais . Coordinador, Iago Seara MoralesSección de Pensamento e Sociedade . Coordinador, Ramón MaizSección de Creación e Artes Visuais contemporáneas .Coordinador, María Luísa Sobrino

Man za nares

18

Com

posi

ción Comisións Técnicas

Comisión de PublicaciónsComisión de IgualdadeComisión de Acción Exterior

ARQUIVOS

Arquivo da Emigración GalegaArquivo de ComunicaciónArquivo Sonoro de GaliciaCentro de Documentación Sociolingüística de Galicia

Actividades

Foto

graf

ía: X

urxo

Lob

ato

21

Act

ivid

adesCICLOS

O compromiso de abordar proxectos cunha perspectiva temporal máis ampla e continuada para profundar no amplo abano de temas sometidos a análise, está presente nos ciclos que desenvolveu o CCG durante o ano 2009 .

«O(s) Sentido(s) da(s) Cultura(s)» consolidouse, desde o seu nacemento en 2007 como un espazo para a revisión dos debates e investigacións máis recentes sobre as diversas perspectivas do concepto cultura .

Ao longo do 2009, Blanca Muñoz, José Manuel Sánchez Ron, Rafael Argullol, José Antonio Fernández de Rota e Chantal Mouffe sumáronse á ampla nómina de ex-pertos mundiais de eidos como a antropoloxía, a política, a arte ou o pensamen-to que contribuíron a facer deste ciclo un rico e plural encontro de debate sobre temas de actualidade contemporánea . O ciclo «A separación entre Ciencia e Hu-manidades, temos un problema?» retomou a cuestión da distancia entre o ámbito científico e o humanista cunha sesión centrada na achega, con enfoque social, á cultura científica do alumnado de bacharelato e outra sesión baseada no debate de biólogos e escritores sobre o binomio ciencia-cultura . Pola súa banda, o semi-nario «Arte+Espazo Público» analizou a relación entre a creación e a súa pegada na cidade coa presenza de autores como Francesc Muñoz, Nelson Brissac, Sophie Hope, Rogelio López Cuenca ou Simon Marchan .

Tamén a lingua galega, estudada desde múltiples perspectivas e analizada en diferentes ámbitos, foi protagonista dos ciclos e seminarios desenvolvidos polo CCG, como o «Seminario sobre Lingua, Sociedade e Política», proxecto iniciado en decembro de 2009 e que terá continuidade en 2010 .

Como vía de dinamización exterior, o Consello da Cultura Galega iniciou a colabo-ración co Instituto Cañada Blanch e coa London School of Economics para a rea-lización dun ciclo de conferencias en Londres centradas na actualidade galega .

22

Act

ivid

ades O(s) sentido(s) da(s) cultura(s)

Organización: Sección de Filosofía e Pensamento do CCGCoordinación: Ramón Maiz

Ao longo do 2009, Blanca Muñoz, José Manuel Sánchez Ron, Rafael Argullol, José Antonio Fernández de Rota e Chantal Mouffe sumáronse ao conxunto de expertos que contribuíron a facer deste ciclo un espazo para a revisión dos debates e investi-gacións máis recentes sobre as diversas perspectivas do concepto cultura . Figuras como Slavoj Zizek, Félix Duque, Anne Phillips, Ernesto Laclau ou Anne-Marie Thiesse levan desde 2007 consolidando este proxecto coordinado por Ramón Maiz, catedrá-tico de Ciencias Políticas e da Administración da USC e membro do Pleno do CCG .

Blanca Muñoz

Data e hora: 26 de marzo ás 17 hLocalización: Biblioteca do CCGTítulo: «La escuela de Birmingham: La sintaxis de la cotidianidad como produc-ción social de la conciencia» .Coordinación: Ramón Maiz

Participantes: Blanca Muñoz, profesora de Teoría Sociolóxica Contemporé-nea, Socioloxía do Coñecemento e Socioloxía da Cultura de Masas na Universi-dade Carlos III de Madrid; Ramón Maiz, coordinador do ciclo .

A socióloga fixo un repaso polo pasado e presente das diversas doutrinas so-bre a cultura, centrándose en particular na teoría dos Estudos Culturais da Escola de Birmingham e as posicións a favor e en contra que suscita . Na confe-rencia, Muñoz explicou as principais achegas e tamén as carencias das hipóte-ses propostas pola Escola de Birmingham nos debates contemporáneos sobre o papel da cultura nas dimensións económicas e sociopolíticas neocapitalis-tas . A investigadora tamén subliñou como a grande achega da doutrina dos fundadores dos Estudos Culturais a análise histórica da subxectividade, onde

Accede aquí ao documento da conferencia

23

Act

ivid

adesa razón do cotián desemboca nun simple esquema de acción especificamente

centrado na traxectoria das culturas populares . Para a relatora a concepción orixinaria e contemporánea do materialismo cultural é froito da mediación en-tre civilización, individuo e sociedade .

Muñoz é autora de destacados estudos como Modelos culturales . Teoría so-ciopolítica de la Cultura, La Cultura global . Medios de comunicación, ideología y Cultura en la sociedad globalizada ou Theodor W. Adorno: teoría crítica y cul-tura de masas, entre outros .

Referencias de prensa: «Blanca Muñoz: “As persoas identifícanse nas súas marcas de coche e de televisor”» (A Nosa Terra, 27 de marzo de 2009); «Blanca Muñoz: “La cultura es una vacuna contra la angustia y contra el capital”» (Xor-nal de Galicia.com, 28 de marzo de 2009) .

José Manuel Sánchez Ron

Data e hora: 28 de abril ás 16:30 hLocalización: Biblioteca do CCGTítulo: «La interdisciplinariedad a la luz de la Historia de la Ciencia: algunos ejem-plos tomados de la Física, la Matemática, la Medicina y las Ciencias de la Tierra»Coordinación: Ramón Maiz

Participantes: José Manuel Sánchez Ron, catedrático de Historia da Ciencia na UAM; Ramón Maiz, coordinador do ciclo

É a Ciencia un conxunto de partes ou un todo relacionado? A resposta a esta cuestión foi a que lle serviu de guía a Sánchez Ron nunha exposición chea de re-ferencias a diversos episodios da Historia da Ciencia para subliñar a interdisci-plinariedade das ramas do coñecemento que a compoñen . Para o catedrático é evidente que as importantes achegas de personalidades como Helmholtz, Pas-teur ou Einstein, entre outros, non se terían producido de non ser polas relacións que estableceron entre as matemáticas, a física, a química, a bioloxía ou a medi- Accede aquí ao documento da conferencia

24

Act

ivid

ades cina, entre outras disciplinas . O tamén membro da RAE e da Academia Europea

de Ciencia e Artes explicou que se tende a dividir a Ciencia en compartimentos estancos esquecendo que a súa propia natureza non sabe de liñas divisorias .

Integrante da Real Academia de Ciencias Exactas, Físicas e Naturais, Sánchez Ron ten unha ampla produción bibliográfica que conta con máis de 300 títu-los, entre os que podemos subliñar El siglo de la Ciencia, Historia de la Física Cuántica, I: El período fundacional (1860-1926), El poder de la Ciencia. Historia social, política y económica de la Ciencia (siglos xix y xx) ou, conxuntamente con Antonio Mingote, ¡Viva la Ciencia!

Rafael Argullol

Data e hora: 18 de xuño ás 17 hLocalización: Biblioteca do CCGTítulo: «Imaxe, palabra, saber . O educador contra o comunicador»Coordinación: Ramón Maiz

Participantes: Rafael Argullol, director do Instituto Universitario de Cultura e catedrático de Estética e Teoría das Artes na Facultade de Humanidades da UPF; Ramón Maiz, coordinador do ciclo .

«O home, apostando polo coñecemento, sempre subversivo, avanza cara ao seu descubrimento e, polo tanto, cara á súa liberdade» . Con estas palabras Rafael Argullol defende que a unidade entre vida e pensamento, en definiti-va, o ideal paideico da filosofía grega debe apoiarse nun autocuestionamento continuo e «é aí onde reside a forza educadora da poesía, a arte, a filosofía . . .» . Sustentándose nas ideas de imaxe/palabra e educador/comunicador, e na re-lación antagónica destes dous pares de conceptos, para o catedrático catalán o fenómeno máis poderosamente inquietante deste final de século é a eleva-ción do Comunicador como figura hexemónica, que edifica un mundo no que o home está destinado a integrarse no gran simulacro que aquel lle ofrece . Fronte ao Comunicador, Argullol defende ao Educador que invita á busca, á


25

Act

ivid

adesinterrogación, ao desexo (de liberdade, de plenitude, de harmonía . . . .) e «per-

manece indiferente ao que brilla na superficie» .

Multidisciplinar en canto a estilos narrativos, o director do Instituto Universi-tario de Cultura ten unha cumprida produción literaria con títulos coma Lam-pedusa (2008), El héroe y el único (2008) ou Brevario de la aurora (2006) .

Referencias de prensa: «Rafael Argullol defende a figura do educador no Con-sello da Cultura Galega» (Xornal.com, 19 de xuño 2009) .

José Antonio Fernández de Rota

Data e hora: 12 de novembro ás 17 hLocalización: Biblioteca do CCGTítulo: «O concepto de cultura na Antropoloxía contemporánea»Coordinación: Ramón Maiz

Participantes: José Antonio Fernández de Rota, catedrático de Antropoloxía Social na UDC; Ramón Maiz, coordinador do ciclo .

Fronte á impresión de que os procesos de globalización implican unha homoxe-neización crecente, «as reflexións antropolóxicas nos últimos anos parecen cons-tatar que a diversidade cultural non diminuíu» . Esta foi a liña de pensamento que José Antonio Fernández de Rota, catedrático de Antropoloxía Social da UDC, de-fendeu no ciclo «O(s) Sentido(s) da(s) Cultura(s)» . O relator centrou a súa exposi-ción nas actuais reflexións sobre o concepto de cultura, noción que «forma parte integrante do eixo central das principais secuencias da historia da Antropoloxía» .

Fernández de Rota, Académico Correspondente da Real Academia Española de Ciencias Morais e Políticas e membro do Instituto Internacional Transcul-tura, posúe unha ampla produción bibliográfica da que cómpre destacar as recentes monografías Betanzos frente a su Historia. Patrimonio y Sociedad e Nacionalismo, cultura y tradición.


26

Act

ivid

ades Chantal Mouffe

Data e hora: 18 de decembro ás 17 hLocalización: Biblioteca do CCGTítulo: «Democratic politics and agonistic pluralism»Coordinación: Ramón Maiz

Participantes: Chantal Mouffe, politóloga e profesora de Teoría Política na Universidade de Westminster de Londres; Ramón Maiz, coordinador do ciclo .

O ciclo «O(s) sentido(s) da(s) cultura(s)» pechou a programación de conferen-cias impartidas ao longo do ano 2009 co relatorio de Chantal Mouffe, unha das pensadoras máis influentes no eido da filosofía política actual . Mouffe analizou «a responsabilidade» da teoría política na actual «incapacidade de reflexionar en sentido político» e o papel deste pensamento teórico na «desa-parición dunha perspectiva propiamente política» . A politóloga tamén abor-dou a cuestión do conflito político e a necesidade de que esta confrontación adopte a forma de «agonismo (enfrontamento de adversarios)» e non a de «antagonismo (enfrontamento entre inimigos)», que semella prevalecer nos nosos días .

Participante en diferentes proxectos de investigación sobre a emerxencia do populismo de dereitas en Europa e sobre o lugar do vello continente na orde global multipolar, Chantal Mouffe é autora, entre outras, das obras The Re-turn of the Political (1993), The Democratic Paradox (2000) ou On the Political (2005) e na actualidade está a elaborar unha aproximación non racionalista á teoría política, fundamentada na súa formulación do concepto de «democra-cia agónica»

Referencias de prensa: «Chantal Mouffe reivindica o pluralismo» (A Nosa Te-rra, 18 de decembro de 2009); «A vixencia do disenso democrático» (Galicia Hoxe, 19 de decembro de 2009) .


27

Act

ivid

adesArte + espazo público

Organización: Sección de Creación e Artes Visuais Contemporáneas do CCGCoordinación: María Luísa Sobrino

«A arte nos espazos públicos» foi o informe realizado e publicado polo CCG no ano 2000 que evidenciou a necesidade de abordar esta problemática . Froito des-ta inquietude, organizouse o ciclo «Arte+Espazo Público» coordinado por María Luísa Sobrino —catedrática de Historia da Arte na USC e membro do Plenario do CCG—, no que se programaron diversas xornadas de traballo para establecer unha visión ampla e pluriperspectiva dos aspectos derivados do diálogo entre creación e espazo público . No proxecto participaron oito profesionais tanto de ámbito in-ternacional coma galego e concluirá coa elaboración e publicación dun informe sobre a situación actual da arte nos espazos públicos, referido máis polo miúdo ao caso de Galicia .

Simón Marchán Fiz

Data e hora: 22 de abril ás 17 hLocalización: Biblioteca do CCGTítulo: «O monumento: evanescencia dos referentes e fraxilidade simbólica»Organización: Sección de Creación e Artes Visuais Contemporáneas do CCGCoordinación: María Luísa Sobrino

Participantes: Simón Marchán, catedrático de Estética e Teoría das Artes da facultade de Filosofía da UNED (Madrid) e Académico de Número da Real Aca-demia de Belas Artes de San Fernando; María Luísa Sobrino, coordinadora do ciclo .

Simón Marchán foi o encargado de inaugurar as xornadas Arte+Espazo ofre-cendo unha exposición moi visual sobre o monumento e a evolución do seu concepto ao longo do século xx, que suscitou a intensa participación do pú-blico asistente . As funcións enfáticas dos monumentos impositivos, a caída

28

Act

ivid

ades do pedestal, os monumentos sen referentes ou os non intencionados, entre

outros, foron os eixos sobre a que se asentou a conferencia do catedrático quen, asemade, deixou clara a distinción entre «monumentos preexistentes ou herdados», froito da mirada cara ao pasado, e «monumentos de nova erec-ción», que nacen da ollada dirixida ao futuro .

Entre as súas numerosas publicacións, entre as obras individuais sobre esté-tica e teoría da arte e a arquitectura destacan: Las vanguardias en las artes y la arquitectura (2001), Las “Querellas” modernas y la extensión del arte (2007) ou La metáfora del cristal en las artes y la arquitectura (2008) .

Referencias de prensa: «O CCG debate o papel da arte nos espazos públicos» (Galicia Hoxe, 22 de abril de 2009); «O espazo público, diseccionado nunhas xornadas do Consello da Cultura» (Xornal.Com, 24 de abril de 2009) .

Sophie Hope

Data e hora: 13 de maio ás 17 hLocalización: Biblioteca do CCGTítulo: «Programar a cidade»Organización: Sección de Creación e Artes Visuais Contemporáneas do CCGCoordinación: María Luísa Sobrino

Participantes: Sophie Hope, cofundadora do proxecto B+B (Londres); María Luísa Sobrino, coordinadora do ciclo .

Sophie Hope reflexionou sobre a «democracia cultural» en relación coa «arte pública socialmente comprometida» e, especificamente, sobre como marcan estes termos o paso do activismo comunitario de base cara aos proxectos sin-gulares de artistas contratados por comunidades específicas . Facendo unha presentación do contexto das políticas e as prácticas culturais no Reino Unido e profundando nos problemas do proceso de encomenda, a cofundadora do proxecto B+B marcouse coma obxectivo crear da xornada un marco para deba-

29

Act

ivid

adester coa audiencia sobre as posibles tácticas que permitan repensar a «demo-

cracia cultural» . Hope tamén se dedica á escritura, ao ensino e a impartir obra-doiros, tratando as cuestións de arte pública, a política da arte socialmente comprometida e o comisariado como práctica crítica .

Referencias de prensa: «Debate sobre “Arte + espazo público”» (La Voz de Ga-licia, 12 de maio de 2009); «Arte no espazo público, a debate no Consello da Cultura Galega» (El Correo Gallego, 13 de maio de 2009) .

Francesc Muñoz

Data e hora: 30 de xuño ás 17 horasLocalización: Biblioteca do CCGTítulo: «Urbanización: paisaxes in vitro, paisaxes en folga»Organización: Sección de Creación e Artes Visuais Contemporáneas do CCGCoordinación: María Luísa Sobrino

Participantes: Francesc Muñoz, profesor de Xeografía Urbana na UAB e di-rector do Observatorio da Urbanización; Ramón Villares, presidente do CCG; María Luísa Sobrino, coordinadora do ciclo .

«A paisaxe sempre se entendeu como o resultado da relación que as socieda-des humanas establecen co medio, como a construción cultural do seu con-torno» pero, malia esta apreciación introdutoria, Francesc Muñoz explicou que o proceso global de urbanización e a progresiva extensión da cidade no espazo dificultan o recoñecemento de signos de identidade propios . Tanto é así que, o profesor de Xeografía Urbana incluíu no seu relatorio o termo urbanalización, co que definiu a transformación similar das diversas urbes logrando producir unha paisaxe estandarizada e común . Nunha conferencia caracterizada polas constantes referencias visuais, o director do Observato-rio da Urbanización acabou admitindo que a solución para estas paisaxes en folga pasaba por liderar o proceso de urbanización desde unha arquitectura comprometida e decidida a pronunciarse sobre esta transformación, lonxe

30

Act

ivid

ades de adoptar a postura de simple notario que «levanta acta de como transcorre

a urbanalización» .

Cunha ampla produción de artigos en revistas e colaboracións en libros de España, Portugal, Italia, Eslovenia e Estados Unidos, Francesc Muñoz vén de publicar a obra Urbanalización. Paisajes comunes, lugares globales (2008) .

Referencias de prensa: «O profesor Francesc Muñoz falará sobre «urbanalización» nas xornadas sobre espazo público» (La Voz de Galicia, 30 de xuño de 2009); «O profesor Francesc Muñoz participa nun relatorio no Consello da Cultura Galega» (El Correo Gallego, 30 de xuño de 2009); «O profesor Francesc Muñoz participa nun relatorio no Consello da Cultura Galega» (Galicia Hoxe, 30 de xuño de 2009); «“La imagen es la clave para planificar la ciudad”» (La Voz de Galicia, 1 de xullo de 2009) .

Nelson Brissac

Data e hora: 24 de setembro ás 17 hLocalización: Biblioteca do CCGTítulo: «Activar a cidade»Organización: Sección de Creación e Artes Visuais Contemporáneas do CCGCoordinación: María Luísa Sobrino

Participantes: Nelson Brissac, doutor en Filosofía e organizador e comisario do proxecto Arte/Cidade; María Luísa Sobrino, coordinadora do ciclo; mem-bros da Sección de Creación e Artes Visuais .

Experimentar con modos alternativos de facer circular a arte e de intervir sobre a cidade son as claves do proxecto Arte/Cidade que comisaria Nelson Brissac en São Paulo (Brasil) desde 1994 e os temas principais da conferencia que ofreceu no marco das xornadas Arte+Espazo .

31

Act

ivid

adesEn palabras do filósofo, fronte ás actividades culturais instaladas en constru-

cións en desuso e as formas convencionais de arte na vía pública que validan a especulación inmobiliaria, o proxecto que Brissac dirixe e no que partici-pan arquitectos, enxeñeiros e técnicos, intenta debater novas estratexias e producir obras que transcendan a localización inmediata e remitan ao vasto territorio da megalópole . É por isto que, cada edición de Arte/Cidade consta de tres fases: unha ampla investigación urbanística sobre a zona elixida da ci-dade, a selección de espazos específicos e o desenvolvemento, propiamente, dos proxectos de investigación .

Nelson Brissac, que tamén estuda as dinámicas territoriais na rexión surleste do Brasil e as relacións entre a arte e a industria, é autor, entre outras, das publicacións Paisagens Urbanas (1996), Arte/Cidade – Intervenções Urbanas (2002) ou Paisagens Críticas – Robert Smithson: arte, ciência e indústria (no prelo) .

Referencias de prensa: «O filósofo Nelson Brissac falará en Santiago de “Acti-var a cidade”» (Galicia Hoxe, 20 de setembro de 2009)

Rogelio López Cuenca

Data e hora: 21 de outubro ás 17 hLocalización: Biblioteca do CCGTítulo: «Sinalizar a cidade»Organización: Sección de Creación e Artes Visuais Contemporáneas do CCGCoordinación: María Luísa Sobrino

Participantes: Rogelio López Cuenca, artista visual; María Luísa Sobrino, coordinadora do ciclo .

Perante as transformacións formais e funcionais que sufriron as cidades nas últimas décadas, Rogelio López Cuenca considera necesario retomar o papel das prácticas artísticas no seu interior . Baixo esta perspectiva, o artista vi-

32

Act

ivid

ades sual analizou a evolución do rol desenvolvido pola arte pública no contexto

urbano, explicando a experiencia de Málaga e algúns proxectos recentes que abordan esta cuestión . O relator, autor de intervencións en espazos públicos de cidades de Europa e América, ilustrou a súa conferencia con numerosos exemplos de utilización, crítica ou contraditoria, da sinaléctica convencional e aludiu ao obxectivo de crear espazos públicos dotados de simbolismo . Neste senso, López Cuenca subliñou a necesidade de buscar respostas ás transfor-macións formais e funcionais das urbes e á crecente asimilación dos cascos históricos ao modelo de shopping hall .

Referencias de prensa: «La monumentalidad actúa como una pantalla que oculta la complejidad» (La Voz de Galicia, 22 de outubro de 2009)

Arte + Espazo Público en Galicia

Data e hora: 17 de decembro ás 18:00 hLocalización: Biblioteca do CCGTítulo: «Arte+Espazo público en Galicia»Organización: Sección de Creación e Artes Visuais Contemporáneas do CCGCoordinación: María Luísa Sobrino

Participantes: María Luísa Sobrino, coordinadora do ciclo; Pablo Gallego, ar-quitecto e profesor da ETSA da Coruña; Xosé Manuel Rosales, arquitecto, pro-fesor da ETSA e coordinador do proxecto Terra; Javier Tudela, artista visual e profesor de Belas Artes da UVIGO .

Coa reflexión sobre a situación actual da arte pública en Galicia concluíu o ciclo «Arte+Espazo público» dirixido por María Luísa Sobrino, catedrática de Historia da Arte da USC e coordinadora da Sección de Creación e Artes Visuais Contemporáneas do CCG .

Para abordar esta última xornada, organizouse a mesa redonda «Arte+Espazo público en Galicia» moderada por Sobrino e na que participaron Pablo Gallego,

33

Act

ivid

adesXosé Manuel Rosales e Javier Tudela, todos eles profesionais galegos relacio-

nados cos ámbitos da docencia, a arquitectura e a creación, que achegaron o seu punto de vista sobre as diversas experiencias e problemáticas do diálogo entre artes visuais e espazo público no contexto galego .

A separación entre ciencia e humanidades, temos un problema?

Organización: Sección de Ciencia, Natureza e Sociedade do CCGCoordinación: Francisco Díaz-Fierros Viqueira

Tentar «medir» a distancia actual entre a cultura humanista e a científica e anali-zar as posibles solucións para conseguir acurtar este afastamento foron as liñas principais que marcaron o programa de actividades deste ciclo .

Francisco Díaz-Fierros —catedrático de Edafoloxía e Química Agrícola da USC e vicepresidente do CCG— foi o coordinador deste proxecto no que, entre outros eventos, se desenvolveron xornadas, mesas redondas e exposicións de experien-cias de alumnos de ensino medio .

Presentación do ciclo A separación entre Ciencia e Humanidades: temos un problema?

Data e hora: 28 de abril ás 13:00 hLocalización: Salón de actos do CCGOrganización: CCGCoordinación: Francisco Díaz-Fierros Viqueira

Participantes: Ramón Villares (presidente do CCG), Francisco Díaz-Fierros (catedrático da USC e membro do CCG), Xurxo Mariño (pofesor da UDC), José Manuel Sánchez Ron (catedrático da UAM) e Darío Villanueva Prieto (catedrá-tico da USC) .

34

Act

ivid

ades A presentación da tradución ao galego da conferencia «As dúas culturas», pro-

nunciada hai cincuenta anos por C .P . Snow na Universidade de Cambridge, foi a protagonista do acto de presentación do ciclo «A separación entre Ciencia e Humanidades: temos un problema?», onde se subliñou o problema da falta de comunicación entre a cultura humanística e a científica . Por isto, o obxectivo foi poñer sobre a mesa esta cuestión para fomentar o debate na comunidade universitaria e na sociedade actual .

Francisco Díaz-Fierros, vicepresidente do CCG, lembrou a actitude sensible da institución cara a este problema ao contemplar desde a súa creación a nece-sidade de prestarlle atención ás dúas culturas nun horizonte de colaboración e diálogo . Os expertos Sánchez Ron e Villanueva Prieto tamén estiveron pre-sentes na inauguración deste ciclo que se materializou a través de diversas actividades ao longo do 2009, e que marcou como obxectivo principal fomen-tar a reflexión e o debate sobre «as dúas culturas» na comunidade universita-ria e na sociedade actual .

Referencias de prensa: «Editada en galego a obra “As dúas culturas”, de Char-les Snow» (El Correo Gallego, 29 de abril de 2008); «Editada en galego a obra “As dúas culturas”, de Charles Snow» (Galicia Hoxe, 29 de abril de 2009)

Mesa redonda de debate: Ciencias e humanidades: dúas culturas en colisión?

Data e hora: 4 de novembro ás 20:00 hLocalización: Aula Magna da Facultade de Bioloxía da USCOrganización: CCG

Participantes: Marilar Aleixandre, bióloga e escritora; Xosé Miranda, biólogo e escritor; Xabier Paz, biólogo e escritor; Xavier Queipo, biólogo e escritor; Xurxo Mariño, biólogo e escritor .

É imposible eliminar a fronteira que separa o eido científico do humanístico? Sobre esta cuestión debateron Marilar Aleixandre, Xosé Miranda, Xabier Paz e

35

Act

ivid

adesXavier Queipo na mesa redonda organizada polo CCG dentro do ciclo «Ciencia

e Humanidades . Dúas culturas en colisión?»

Moderado por Xurxo Mariño, todos os participantes do debate cumprían a condición de seren biólogos e combinar esta actividade coa produción litera-ria . É por isto que ofreceron unha visión moi próxima arredor desta división e as posibles solucións para atallala coa intención de sensibilizar á comunidade universitaria sobre este problema .

Xornadas Ciencias para o mundo contemporáneo: Unha achega, con enfoque social, á cultura científica do alumnado de bacharelato

Datas: 25 e 26 de novembro Localización: Centro Social Caixanova, VigoTítulo: «Ciencias para o mundo contemporáneo . Unha achega, con enfoque so-cial, á cultura científica do alumnado de bacharelato»Coordinación: Daniel SoutulloOrganización: Sección de Ciencia, Natureza e Sociedade do CCGColaboración: Caixanova

Participantes: Emilio Pedrinaci Rodríguez, catedrático de Bioloxía e Xeoloxía do IES «El Majuelo» de Sevilla; Cayetano López, catedrático de Física Teórica da UAM; José Luis Luján, catedrático de Filosofía da Ciencia da Universitat de les Illes Balears; Lluís Montoliu José, investigador do Centro Nacional de Bio-tecnoloxía do CSIC de Madrid .

Ao longo do ano 2009, o CCG celebrou diferentes actividades no marco do ciclo «Ciencia e Humanidades . Dúas culturas en colisión?» co obxectivo de provocar unha profunda reflexión sobre as relacións destes dous eidos e as posibles solucións para establecer vasos comunicantes entre as dúas culturas . O peche puxérono as dúas xornadas celebradas no Centro Social Caixanova de Vigo os días 25 e 26 de novembro nas que fixo unha achega, con enfoque social, á cultura científica do alumnado de bacharelato .

36

Act

ivid

ades Na primeira das sesións os relatores deliberaron sobre a utilidade da materia

«Ciencias para o mundo contemporáneo», presente no plano de estudos do ensino medio, e a interdisciplinariedade da ciencia dos nosos días . Na derra-deira reunión a cuestión da cultura científica na cidadanía e a importancia da Biotecnoloxía para a formación científico-cultural da sociedade centraron as presentacións dos expertos convidados .

Actividades conxuntas entre o Consello da Cultura Galega, a London School of Economics e o Instituto Cañada Blanch

Data e hora: 15 de outubro Localización: London School of Economics and Political ScienceTítulo da conferencia inaugural: «Galicia na política española actual»

Participantes: Alberto Núñez Feijóo, presidente da Xunta de Galicia e presiden-te de Honra do CCG; Ramón Villares, presidente do CCG; David Brighty, chairman da Anglo-Spanish Cultural Foundation-Founder Vicente Cañada Blanch (London School); Paul Preston, director do Cañada Blanch Centre for Contemporary Spa-nish Studies; Pedro Puy Fraga, USC e deputado do Parlamento de Galicia .

«Galicia na política española actual» é o título da conferencia pronunciada por Pedro Puy Fraga, deputado do Parlamento de Galicia, na inauguración das activi-dades encadradas no convenio de colaboración firmado en maio de 2009 entre o CCG e o Instituto Europeo da London School of Economics and Political Science a través da Fundación Cañada Blanch . Ramón Villares, David Brighty e Paul Preston, signatarios do acordo, acudiron a este acto presidido por Alberto Núñez Feijóo, que aproveitou a ocasión para subliñar a influenza recíproca de Galicia en Eu-ropa . Este protocolo, o primeiro que se produce entre o CCG e a London School, persegue difundir a cultura de Galicia nun marco universitario de excelencia, es-pecializado na formación de científicos sociais de todo o mundo, e promover o coñecemento dos académicos, políticos e empresarios galegos fóra das nosas fronteiras . Para lograr estas premisas, as actividades concertadas para o curso

37

Act

ivid

adesacadémico 2009-2010 desenvolveranse baixo o formato de conferencia seguida

de debate e unha cea-coloquio en dependencias da London School .

Referencias de prensa: «O Consello da Cultura Galega iniciará o 15 de outubro actividades conxuntas coa London School of Economics» (Galicia Diario, 2 de outubro de 2009); «O CCG inicia as actividades conxuntas coa London School of Economics» (El Correo Gallego, 3 de outubro de 2009); «O Consello da Cultura ce-lebra actividades coa London School of Economics» (Galicia Hoxe, 3 de outubro de 2009); «O Consello da Cultura alíase coa London School» (A Nosa Terra, 5 de outubro de 2009); «O CCG inaugura en Londres actividades conxuntamente co Instituto Europeo da London School of Economics and Political Science» (Asocia-cion Galega de Editores, 5 de outubro de 2009); «El Consello da Cultura Galega inicia mañana actividades conjuntas con la London School of Economics» (Gente Digital, 14 de outubro de 2009); «Feijóo aboga en Londres por una Galicia con vo-cación europeísta» (La Voz de Galicia, 16 de outubro de 2009); «O CCG promove xa a difusión da cultura galega na capital británica» (El Correo Gallego, 17 de outubro de 2009) .

Conferencia de Xosé Manoel Seixas: Galicia-América: da emigración á inmigración

Data e hora: 3 de decembro ás 18 .30Localización: London School of Economics and Political ScienceTítulo: «Galicia-América: da emigración á inmigración»

Participantes: Manoel Núñez Seixas, catedrático de Historia Contemporánea na USC e membro da Comisión Técnica do Arquivo da Emigración Galega .

O catedrático en Historia Contemporánea da USC, Xosé Manoel Núñez Seixas, pronunciou na London School of Economics and Political Science a conferen-cia «Galicia-América: da emigración á inmigración» . O relatorio do profesor Núñez Seixas foi a segunda das intervencións enmarcadas no programa de actividades de promoción da cultura galega no exterior, froito do convenio

38

Act

ivid

ades de colaboración subscrito polo CCG e a Anglo-Spanish Cultural Foundation

da London School of Economics . Este proxecto, que continuará no ano 2010, contará coas participacións de Alfonso Paz-Andrade e Ramón Maiz que fala-rán sobre «Galicia, un país pesqueiro» e «Galicia e España: unha perspectiva desde o federalismo» respectivamente .

Seminario sobre lingua, sociedade e política

Data: 1 de decembro ás 10:00 hLocalización: Salón de actos do CCGTítulo: «Lingua, sociedade e política en Galicia»Organización: Sección de Lingua, Literatura e Comunicación e Sección de Pen-samento e Sociedade do CCGCoordinación: Víctor F . Freixanes, Henrique Monteagudo e Ramón MaizSecretaría: Håkan Casares, Susana Mayo e Rosario Pérez Magdalena

Participantes: Ramón Villares, presidente do CCG; Henrique Monteagudo, se-cretario do CCG; Albert Branchadell Gallo, UAB; Antón Baamonde, profesor e ensaísta; Fermín Bouza Álvarez, catedrático de Socioloxía na UCM; Xosé Ma-noel Núñez Seixas, catedrático de Historia Contemporánea da USC; Nel Vidal Barral, comisión técnica do CDSG; Antón Losada Trabada, USC; Xaime Subiela; Mauro Fernández Rodríguez, catedrático de Lingüística Xeral na UDC .

Os obxectivos deste seminario foron a reflexión sobre a situación sociolin-güística en Galicia, a súa evolución recente e as fórmulas desexables para o futuro . Para acadalos, os coordinadores do proxecto elaboraron un programa de catro sesións a desenvolver entre decembro de 2009 e xuño de 2010 e cen-tradas, cada unha, nun tema monográfico específico . O obxectivo final deste seminario é a elaboración dun informe no que se incluirá unha escolma dos re-latorios e intervencións das diferentes reunións e un texto de conclusións ela-borado polos coordinadores que será sometido á discusión dos participantes .

39

Act

ivid

adesA primeira das xornadas, na que se analizou a situación sociolingüística ac-

tual, foi inaugurada por Ramón Villares, que insistiu na «necesidade de facer da lingua un espazo neutral, como resultado dun acordo básico», e Henrique Monteagudo, que se referiu á importancia de «acertar no diagnóstico» . Albert Branchadell, Fermín Bouza, Antón Losada e Mauro Fernández foron os relato-res convidados á primeira das sesións do Seminario e na que analizaron, res-pectivamente, a política e conflitos lingüísticos no Estado español, o panora-ma político, social e lingüístico en España e Galicia nos últimos anos, a política lingüística das administracións públicas galegas e a evolución da situación so-ciolingüística e dos discursos sobre lingua en Galicia na actualidade .

Referencias de prensa: «O Consello da Cultura Galega analizará en dous semina-rios a situación de linguas cooficiais» (A Nosa Terra, 16 de setembro de 2009); «Ramón Villares comparte las críticas de Barreiro a la política lingüística de la Xunta» (Faro de Vigo, 17 de setembro de 2009); «O Consello da Cultura impulsa dous foros para analizar o caso de linguas cooficiais» (ABC, 17 de setembro de 2009); «Ramón Villares «asume» as peticións do presidente da Academia para a lingua galega» (La Voz de Galicia, 17 de setembro de 2009); «O Consello impulsa unha reflexión sobre a cooficialidade das linguas» (Xornal.com, 25 de setembro de 2009); «La cuestión lingüística tuvo “una influencia residual” en las autonómicas, según unas jornadas del Consello da Cultura» (Europa Press, 1 de decembro de 2009); «Seminario sobre “Lingua, política e sociedade en Galicia”, en el CCG» (La Voz de Galicia, 1 de decembro de 2009); «Recuperar a vontade» (Galicia Hoxe, 2 de decembro de 2009); «Os expertos ven “oportunismo” tras os plans lingüísticos da Xunta do PP» (Xornal.com, 4 de decembro de 2009) .

40

Act

ivid

ades ENCONTROS, SEMINARIOS, XORNADAS E FOROS DE DEBATE

O ano 2009 veu marcado pola celebración en abril da xornada de debate “Os Con-sellos da Cultura en perspectiva comparada” na que participaron diferentes re-presentantes da cultura galega e doutras institucións parellas do Estado para analizaren o papel que estas deben cumprir no escenario institucional e cultural actual . A reflexión sobre o papel do Consello da Cultura Galega foi unha das cues-tións analizadas nese ano en que a lingua, a comunicación, o patrimonio, a emigra-ción e as relacións exteriores da cultura galega se converteron en eixos centrais da actividade institucional .

Así, a lingua galega volveu ser obxecto de discusión e análise no CCG, co simpo-sio «Lingua Galega e Comunicación nos inicios da Idade Contemporánea», os “XI Encontros para a Normalización Lingüística” ou, xa desde un punto de vista máis transversal “Xenes, linguas e historia de Galicia” . Pola súa banda, a xornada «Xo-hana Torres . A dona dos mapas» prendeu algúns puntos de luz sobre a obra e a personalidade desta escritora cunha pluma que lembra ao mar e os versos con-vertéronse un ano máis nos protagonistas coa celebración do Día Mundial da Poesía . A proxección exterior da cultura galega mereceu especial atención coa organización do workshop Galicia-Brasil: estratexias culturais de Galicia en Brasil e no encontro trianual da AIEG celebrado por vez primeira en Galicia . Para con-tribuír ao coñecemento dos fenómenos migratorios o Consello da Cultura Gale-ga ofreceu novas achegas nos encontros «Emigración e educación 1900-1936»; «Comunidades euroatlánticas nos Estados Unidos de América: Experiencias de emigración de Galicia e das Azores» e «A musealización das migracións: experien-cias comparadas» . As figuras de Darwin, Heidegger, Ramón Piñeiro e o Marqués de Sargadelos foron centro de estudo en diversos encontros debidos a diferentes efemérides coincidentes no ano 2009 .

Finalmente, a comunicación e a restauración dos bens culturais ocuparon senllos lugares centrais, como ben sendo habitual, na actividade do Consello da Cultura Galega, coa celebración dos encontros «Comunicación e cultura nos ámbitos lo-cais» e «O Plan Director no Proxecto de Restauración» .

41

Act

ivid

adesXI Encontros para a Normalización Lingüística

Data: 12 e 13 febreiro Localización: Salón de actos do CCGCoordinación: Manuel Bermúdez Blanco, Concepción Cochón Rodríguez, Valentín García Gómez, Henrique Monteagudo Romero, Rosario Pérez Magdalena e Nel Vi-dal Barral .Comisión organizadora: Manuel Bermúdez Blanco, Concepción Cochón Rodríguez, Agustín Fernández Paz, Valentín García Gómez, Anxo M . Lorenzo Suárez, Henrique Monteagudo Romero, Goretti Sanmartín Rei e Nel Vidal Barral .Colaboración: Coordinadora de Traballadores/as de Normalización da LinguaApoios: Edicións A Nosa Terra, Edicións Xerais de Galicia, Editorial Galaxia, Ir Indo Edicións e Sotelo Blanco Edicións .

Participantes: Ramón Villares, presidente do CCG; Nel Vidal Barral, comisión téc-nica do CDSG; Lois Pérez Castrillo, Consorcio Galego de Servizos de Igualdade e Benestar; Pilar López Martínez, Consorci per la Normalización Lingüística; Va-lentín García Gómez, CTNL; Carlos Antonio Fernández Castro, Federación Gale-ga de Municipios e Provincias; Matilde Begoña Rodríguez Rumbo, Dirección Xeral de Administración Local; Xoán Manuel Sande Muñiz, Deputación da Coruña; Alba Nogueira López, USC; Xabier Mendiguren Bereziartu, Kontseilua; Manuel Suárez Suárez; Carlos Sixirei Paredes, Secretaría Xeral de Emigración; Esther Olveira Olveira, USC; Diana Priegue Caamaño, Grupo Esculca e USC; Jorge Javier Burgos Rivas, Consulado Honorario de Uruguay en Vigo; Joan Ribot Margarit, Secretaría Xeral de Emigración; Celso Fernández Sanmartín

O CCG organizou estes encontros co ánimo de poñer, un ano máis, ao dispor dos principais axentes sociais implicados na normalización do idioma galego un foro de debate e reflexión sobre o proceso de planificación lingüística en Galicia . A primeira das dúas xornadas centrouse na avaliación da política lingüística desen-volvida nos últimos anos e a recente lexislación nesta materia, aínda que tamén se reflexionou sobre o argumentario xurídico que avala a intervención pública en cuestións de idioma no ámbito privado . As canles de participación social nas

42

Act

ivid

ades políticas lingüísticas institucionais, a integración sociolingüística e cultural dos

inmigrantes e emigrantes retornados ou a socialización en lingua galega nos cen-tros galegos foron algúns dos temas que se abordaron na segunda parte deste encontro, que como novidade incluíu na súa clausura unha sesión lúdica cunha versión orixinal do camiño andado e por andar cara á plena normalización social do idioma galego .

Referencias de prensa: «O CCG avalía a política lingüística do bipartito» (Galicia Hoxe, 11 de febreiro de 2009), «Comezan os XI Encontros para a Normalización Lingüística» (A Nosa Terra, 12 de febreiro de 2009); «A CTNL publica o informe sobre políticas lingüísticas do CSDG» (A Nosa Terra, 19 de febreiro de 2009) .

Celebración do Día Mundial da Poesía

Data: 27 de marzo ás 19:00 hLocalización: Auditorio do CCGOrganización: Pen Clube e CCGColaboración: Secretaría Xeral de Política Lingüística

Participantes: Ramón Villares, presidente do CCG; Luís González Tosar, presiden-te do Pen Clube de Galicia; Víctor Campio Pereira, poeta; Gonzalo Navaza, poeta; Emma Couceiro, poeta; Manuel Rivas, poeta .

Por noveno ano consecutivo o CCG acolleu a celebración do Día Mundial da Poesía-World Poetry Day, organizado polo Pen Clube de Galicia .

Referencias de prensa: «Un recital poético do Pen Clube celebrará hoxe o Día Internacional da Poesía en Santiago» (La Voz de Galicia, 27 de marzo de 2009); «Manuel Rivas presta a súa voz ao recital do Pen galego» (El Correo Gallego, 27 de marzo de 2009) .

43

Act

ivid

adesOs Consellos de Cultura en perspectiva comparada

Data: 27 de abril Localización: Biblioteca do CCGOrganización: CCG

Participantes: Ramón Villares, presidente do CCG; Francisco Díaz-Fierros, vicepre-sidente do CCG; Ferrán Mascarell, presidente do Consell Nacional de la Cultura i de les Arts de Catalunya; Ramón Lapiedra, presidente do Consell Valencià de Cultura; Ramón Zallo, presidente do Kulturaren Euskal Kontseiluaren; Joxean Urdangarín, secretario do KEK; Roberto Varela Fariña, Conselleiro de Cultura e Turismo da Xun-ta de Galicia; Henrique Monteagudo, membro do CCG; Håkan Casares, membro do CCG; Ana Pontón, parlamentaria; Ignacio López Chaves, parlamentario; Francisco Cerviño, parlamentario; Marta Rey, profesora da UDC; Luís Álvarez Pousa, director do Observatorio Galego de Medios; Alberto Pena, decano da Facultade de CC.SS e da Comunicación da UVIGO; Uxío Labarta, investigador do CSIC; Xaime Subiela, deca-no do Colexio de Politólogos e Sociólogos; María Xosé Agra, doutora en Filosofía na USC; Iago Seara, profesor da UDC; Marcial Gondar, catedrático de Antropoloxía da USC; Antón Baamonde, profesor de Filosofía e ensaísta .

Logo de vinte e cinto anos de camiño percorrido, o CCG entendeu que cumpría reflexionar sobre as súas estruturas, composición, competencias, financiamento e obxectivos . Unha exposición da realidade da institución e a experiencia doutros Consellos da Cultura foron os eixos principais dun foro organizado cun claro pro-pósito: seguir contribuíndo ao desenvolvemento da cultura de Galicia

O foro «Os consellos de cultura en perspectiva comparada» supuxo o momento de avaliar outros procesos e outras experiencias . E é que para Ramón Villares, malia a diferenza organizativa e funcional das institucións culturais análogas ao CCG, este espazo de diálogo e debate axuda a formular novas propostas para revisar e mello-rar os campos de actuación e o orzamento deste tipo de entidades . Un dos temas máis examinados ao longo da xornada foi a súa situación de dependencia respec-to dos poderes públicos . Froito desta mirada crítica, xurdiron varias teorías sobre

Escoitar audio

44

Act

ivid

ades a natureza das tarefas propias dos consellos de cultura . Así, a cuestión de «entes

consultivos» ou «entes executivos» foi a que máis se revisou, non só por parte dos relatores convidados, senón tamén polos máis de trinta expertos asistentes ao foro . Porén, todos coincidiron en subliñar a necesidade de darlle á cultura o papel central que lle corresponde, compromiso pendente de todos os actores sociais . Finalmente, Villares formulou unha serie de obxectivos que baixo o seu punto de vista deberían de acadar os consellos da cultura tales como conseguir unha mellor articulación coas persoas implicadas na vida cultural, lograr unha planificación integral de toda a actividade deste eido ou iniciar unhas políticas ou accións de carácter prospectivo .

Referencias de prensa: «Os Concellos da Cultura fan balance» (Xornal.com, 24 de abril de 2009); «Os Consellos da Cultura, a debate en Compostela» (Galicia Hoxe, 25 de abril de 2009); «Debaten o papel dos consellos de cultura nas distintas au-tonomías» (La Voz de Galicia, 28 de abril de 2009); «Debate sobre la organización y diseño de consellos de cultura» (El Correo Gallego, 28 de abril de 2009) .

Recepción de Heidegger en Galicia

Data e hora: 3 e 4 de xuño Localización: Salón de actos do CCGTítulo: «Recepcións de Heidegger en Galicia»Dirección: Carlos Fernández e Jorge Álvarez YágüezOrganización: CCG

Participantes: Ramón Rodríguez (UCM), Andrés Torres Queiruga (USC), Carlos Fer-nández (profesor de Filosofía e ensaísta), Basilio Lourenço (profesor de Matemáti-cas e ensaísta), J .M . Navarro Cordón (UCM), Félix Duque (UAM), Ramón Maiz (USC e CCG), Antón Baamonde (ensaísta e membro do CCG), María Xosé Agra (USC e CCG) .

A presenza do filósofo alemán Martín Heidegger na cultura galega do pasado sé-culo, en pensadores como Celestino Fernández de la Vega, Domingo García Sabell, Rof Carballo ou Ramón Piñeiro, foi o elemento central de análise nas sesións des-

45

Act

ivid

adestas xornadas, onde se deron cita seis dos estudosos máis relevantes do legado

do pensador alemán . As reflexións sobre o ensaísmo galego e a preocupación dos intelectuais da xeración que nos anos 50 creara a Editorial Galaxia, convertéron-se nas principais liñas de debate, onde tamén houbo espazo para a crítica das primeiras traducións da obra do filósofo xermano e para o recordo ao pensador italiano Franco Volpi, morto en acidente de tráfico en abril do 2009 e un dos me-llores coñecedores do traballo de Heidegger . Estas xornadas convertéronse nun lugar de intercambio afervoado de opinións e reflexións sobre a figura e a obra do alemán que ademais mostraron ser o froito do amplo espazo de encontro que Heidegger chegara a construír .

Referencias de prensa: «As xornadas “Recepcións de Heidegger en Galicia” ana-lizan a influencia de Heidegger no pensamento galego» (Academia Galega do Audiovisual, 1 de xuño de 2009); «O CCG analiza a recuperación de Heidegger na nosa terra» (Galicia Hoxe, 3 de xuño de 2009); «Xornadas sobre Heidegger no Con-sello da Cultura» (A Nosa Terra, 3 de xuño de 2009)

Congreso Emigración e educación. 1900-1936

Data: Do 29 de xuño ao 3 de xullo Localización: IES Escolas Proval de Nigrán, PontevedraTítulo: «Emigración e Educación . 1900-1936 . I Centenario das escolas da Unión Hispano-Americana Val Miñor (1909-2009)»Organización: IES Escolas Proval, Instituto de Estudos Miñoranos e Arquivo da Emigración do CCG Comité organizador: Manuel Martínez Méndez, IES Escolas Proval; Xosé Manuel Malheiro Gutiérrez, UDC; Xilberte Manso de la Torre, IEM; Carlos Méixome, IEM; Xosé Manuel Cid Fernández, UVIGO; Mar Lorenzo Moledo, USC .Colaboración: Concello de Nigrán, Concello de Gondomar, Concello de Baiona, Nova Escola Galega, Mancomunidade do Val Miñor, Deputación Provincial de Pon-tevedra, UDC, USC e UVIGO .

46

Act

ivid

ades Participantes: Ramón Villares, presidente do CCG; Carlos Sixirei Paredes, UVIGO;

Lourenzo Fernández Prieto, USC; Dionisio Pereira, Fundación Lonxanet; Miguel Cabo Villaverde, USC; Pilar Cagiao, USC; Xosé Lois Vilar Pedreira, IEM; Uxío Breo-gán Diéguez Cequiel, UVIGO; Raúl Soutelo, IES Porto do Son; Narciso de Gabriel, UDC; Ruy Farias, Universidade de Bos Aires; Xoán Carmona Badía, USC; Xosé Ma-nuel Cid Fernández, UVIGO; Antón Costa Rico, USC; Xosé Manuel Malheiro Gutié-rrez, UDC; Rosa Pascual Abal, IES Escolas Proval; Álvaro Peralta Texera, IEM; Mi-guel Santo, USC; Mar Lorenzo, USC; Carlos Méixome Quinteiro, IEM; María Xosé González Chamorro, IES Escolas Proval; Xilberte Manso de la Torre, IEM; Xosé Mª Ramón Iglesias Veiga, IES Pino Manso; Manuel Beiras Torrado .

«Vellas e novas olladas sobre a emigración galega» foi o título do relatorio co que Ramón Villares inaugurou o congreso «Educación e emigración . 1900-1936» . Or-ganizado co motivo do I Centenario das Escolas da Unión Hispano-Americana Val Miñor, este evento estruturouse en tres bloques: «Galicia no primeiro terzo do século xx», «O labor educativo da emigración galega e as escolas da Unión Hispa-no-Americana Pro Val Miñor» e «Emigración e educación: de onte para hoxe» . Os alumnos do IES Escolas Proval participaron cunha actuación musical e un recital poético . As actividades remataron cunha visita nocturna aos petróglifos de Auga da Laxe (Vincios-Gondomar), guiada polo arqueólogo Xosé Lois Vilar Pedreira .

Referencias en prensa: «El presidente del Consello da Cultura Galega inaugura mañana en Nigrán (Pontevedra) el congreso “Emigración e Educación”» (Que.es, 28 de xuño de 2009); «Comeza o Congreso “Emigración e Educación”» (A Nosa Terra, 29 de xuño de 2009); «“Emigración e educación 1900-1936” a análise en Nigrán» (Vieiros, 29 de xuño de 2009); «Villares analiza en Nigrán a realidade da emigra-ción» (ABC, 29 de xuño de 2009); «Ramón Villares inaugura hoxe o congreso “Emi-gración e Educación”» (El Correo Gallego, 29 de xuño de 2009); «O presidente do Consello da Cultura Galega inaugura dúas mostras nos cen anos do Proval» (La Voz de Galicia, 30 de xuño de 2009); «Villares abre en Nigrán un foro sobre educación e emigración» (Xornal.com, 30 de xuño de 2009) .

47

Act

ivid

adesDarwinismo nas aulas de Galicia

Data e hora: 29 de xuño ás 17 hLocalización: Salón de actos do CCGTítulo: «Darwinismo nas aulas de Galicia»Coordinación: Marilar Aleixandre e Blanca Puig MaurizOrganización: Sección de Ciencia, Natureza e Sociedade do CCG e Departamento de Didáctica das Ciencias Experimentais da USC .

Participantes: Francisco Díaz-Fierros, vicepresidente do CCG; María Pilar Jiménez Aleixandre, Catedrática de Didáctica das Ciencias Experimentais da USC; Xulio Maside, investigador no Grupo de Medicina Xenómica da USC; Adela Vázquez, IES Pontepedriña de Santiago de Compostela; Yolanda Torres, IES Agra das Raíces de Ribeira; Lois Anxo Rodríguez, IES Fragas do Eume de Pontedeume; Chus Santama-ría, IES Fragas do Eume de Pontedeume; Manuel Luque, USC; Mónica Ínsua, USC; Mercedes Rodríguez Ruibal, IES nº1 de Ribeira; Elba Fernández, IES Otero Pedra-yo da Coruña; Tamara Fernández, IES Otero Pedrayo da Coruña; Luis Fernández, IES Carlos Casares de Viana do Bolo; Pilar Fernández, IES Nosa Señora dos Ollos Grandes de Lugo; Irene García Bernal, IES de Valga; Xosé Antonio Fraga, Director dos Museos de Ciencia da Coruña .

No ano 2009 celebráronse os douscentos anos do nacemento dun dos investiga-dores máis controvertidos do século xIx: Darwin non só non pasou desapercibido para os seus coetáneos senón que as súas teorías seguen a ser a base da síntese evolutiva moderna . Co gallo deste aniversario, o Departamento de Didáctica das Ciencias Experimentais da USC e o CCG organizaron unha xuntanza de investiga-dores e profesores de ensino secundario para compartir as súas experiencias . Os traballos desenvolvidos polos docentes para achegarlles aos alumnos a figura do naturista inglés ao longo do curso escolar 2008-2009, foron o principal tema des-te acto que abordou tamén a importancia dos achados de Darwin na actualidade e a súa influencia en Galicia . Esta sesión de intercambio de opinións forma parte das actividades desenvolvidas durante o ano 2009 dentro do ciclo «Ciencia e hu-manidades: dúas culturas en colisión?» .

48

Act

ivid

ades Xornadas sobre o Marqués de Sargadelos: Antonio Raimundo

Ibáñez, Marqués de Sargadelos (1749-1809): un grande empresario en tempo de cambio e conflitos

Data: 13 ao 15 de xullo de 2008Localización: Casa da Cultura de Santalla de Oscos (día 13), Ecomuseo de Cervo en Sargadelos (día 14) e Auditorio Municipal de Ribadeo (día 15) .Organización: CCG, Concello de Santalla de Oscos, Concello de Cervo e Concello de Ribadeo .Coordinación: Pergerto Saavedra

Participantes: Ramón Villares, presidente do CCG; Pegerto Saavedra, USC; Alfredo Conde; Joaquín Ocampo, UNIOVI; Clodio González Pérez, etnógrafo e historiador; Xoán Carmona, USC; Jesús Ángel Sánchez García, USC; Fausto Dopico, USC; Aingeru Zabala, Universidade de Deusto; X . Ramón Barreiro Fernández, presidente da RAG .

O CCG contou cos esforzos dos concellos de Ribadeo, Cervo e Santalla de Oscos para organizar as xornadas «Antonio Raimundo Ibáñez, Marqués de Sargadelos (1749-1809): un grande empresario en tempos de cambios e de conflitos» co motivo dos cen anos do seu pasamento . Localizadas en diversos espazos estrei-tamente vencellados á vida de Ibáñez, nas diferentes sesións combináronse as reflexións dos expertos na figura do Marqués de Sargadelos e a súa época, con visitas guiadas a lugares destacados no devir deste insigne empresario . Nas re-unións de debate, que foron clausuradas por Ramón Villares coa conferencia «Os homes de empresa e comercio: a chamada da terra», puxéronse de manifesto as liñas de investigación pendentes sobre Ibáñez e o compromiso de impulsar este novo eixo de estudo .

Referencias en prensa: «O Consello da Cultura analiza o Marqués de Sargadelos» (Galicia Hoxe, 13 de xullo de 2009); «Xornadas de debate do Marqués de Sarga-delos» (El Correo Gallego, 13 de xullo de 2009); «A Historia rehabilita ao Marqués de Sargadelos» (Vieiros, 15 de xullo de 2009); «“Aínda hai moitas sombras sobre a vida do Marqués de Sargadelos» (La Voz de Galicia, 15 de xullo de 2009)

49

Act

ivid

adesIX Congreso Internacional da AIEG

Data e hora: Do 13 ao 17 de xullo Localización: Santiago de Compostela, Vigo e A CoruñaTítulo: «IX Congreso Internacional da Asociación Internacional de Estudos Gale-gos . Galicia nos contextos globais: perspectivas para o século XXI»Comité Organizador: Burghard Baltrusch, UVIGO; Laura Carballo Piñeiro, USC; Olivia Rodríguez Fernández, UDC; Gabriel Rei-Doval Grela, University de Wiscon-sin-Milwaukee; Xulio Sousa Fernández, USC; Pilar Cagiao Vila, USC e Arquivo da Emigración Galega do CCG; Craig Patterson, Cardiff University; Marleine Paula Marcondes de Toledo, Universidade de São Paulo; Nieves R . Brisaboa, UDC .Comité Científico: John Rutherford, University of Oxford; Johannes Kabatek, Uni-versität Tübingen; Helena González Fernández, UB; Anxo Tato, UVIGO; Ana Luna Alonso, UVIGO; Camiño Noia Campos, UVIGO; Henrique Monteagudo, CCG; Rosario Álvarez, ILG; Margarita Ledo, USC; Xusto Beramendi, USC; María Xosé Rodríguez Galdo, USC; Teresa López, UDC; Neves Arza, UDC .Colaboración: CCG, Consellería de Cultura e Turismo da Xunta de Galicia, Secreta-ría Xeral de Política Lingüística, USC, UDC, UVIGO, Concello de Santiago de Com-postela, Concello de Vigo, Concello da Coruña, ILG e AELG .

Participantes nas mesas redondas organizadas polo Consello:

• A imaxe dos galegos no exterior: Ramón Villares, presidente do CCG; Rosa María Lojo, Universidade do Salvador e investigadora do CONICET; Elías To-rres, USC; Jean-François Botrel, presidente da Asociación Internacional de Hispanistas .

• Internet como plataforma de creación e difusión galega: Manuel Gago, direc-tor do portal Culturagalega .org e USC; Juan Freire, UDC; Chiu Longina, an-tropólogo e coordinador do proxecto Mediateletipos .net; Estíbaliz Espinosa, escritora, cantante e actriz .

• Proxección exterior de Galicia: a marca-país: Fernando González Laxe, ex-presidente da Xunta de Galicia e UDC; José Cabanelas Omil, UVIGO; Javier Noya, Real Instituto El Cano de Estudios Internacionales y Estratégicos .

50

Act

ivid

ades Nos anos 80 nace a Asociación de Estudos Galegos froito da xuntanza dos investi-

gadores da Comunidade Galega na Universidade de Maine . A partir dese momento e cada tres anos celébranse estas reunións elixindo, para cada ocasión, unha localiza-ción distinta . Para o IX Congreso Internacional, foi Galicia a anfitrioa a través das ci-dades de Santiago de Compostela, Vigo e A Coruña . Para o presidente da AIEG esta circunstancia significaba «o recoñecemento do país cara aos estudosos foráneos e o seu traballo» . Ao longo dos cinco días do Congreso, desenvolvéronse múltiples actividades de temáticas tamén moi variadas e ás que acudiron máis de duascentas persoas, a metade delas vidas de diferentes puntos de Europa e América .

Na realización deste IX Congreso, o CCG colaborou coa organización das mesas re-dondas «A imaxe dos galegos no exterior», coordinada por Ramón Villares e na que se tratou a cuestión do imaxinario, o modo de construílo e a súa función social; «Internet como plataforma de creación e difusión galega», dirixida por Manuel Gago e na que se puxo de manifesto o fenómeno da Internet como medio de difusión da lingua e a cultu-ra galegas e a «Proxección exterior de Galicia: a marca-país», guiada por González Laxe e na que se situou a Comunidade no contexto da globalización, analizando as vantaxes da creación dunha imaxe propia de Galicia para proxectar fóra das nosas fronteiras .

Finalmente e na reitoría da UDC, o presidente do CCG puxo o peche a esta xuntan-za referíndose á figura homenaxeada nas Letras Galegas do 2009 coa conferen-cia «Ramón Piñeiro e a cultura galega no exterior» .

Referencias de prensa: «Santiago será sede del IX Congreso de la AIEG» (Galicia Hoxe, 24 de xuño de 2009); «Preséntase o IX Congreso Internacional de Estudos Galegos» (A Nosa Terra, 1 de xullo de 2009); «Más de 200 académicos acudirán a un congreso internacional sobre cultura gallega» (La Región, 1 de xullo de 2009); «Más de 200 personas abordarán el papel de Galicia en los contextos glogales du-rante el IX Congreso» (Vigo Metropolitano, 2 de xullo de 2009); «“A cultura galega tamén interesa fóra”» (A Nosa Terra, 12 de xullo de 2009); «El hispanista John Ru-therford cree que el “panorama no es muy favorable para el gallego”» (La Región, 13 de xullo de 2009); «Douscentos expertos chaman a “seguir loitando polo gale-go”» (Xornal.com, 15 de xullo de 2009); «IX Congreso da Asociación Internacional

51

Act

ivid

adesde Estudos Galegos» (A Voz de Vilalba, 17 de xullo de 2009); «Presora March con-

sidera que “la normalización limita la lengua gallega”» (ABC, 18 de xullo de 2009)

Workshop Galicia-Brasil: Estratexias culturais de Galicia no Brasil

Data e hora: Do 20 ao 22 de xullo Localización: Biblioteca do CCGTítulo: «Estratexias culturais de Galicia no Brasil»Coordinación: Elías Torres FeijóModeradores de mesa: Carlos Quiroga e Carme VilariñoOrganización: CCG

Participantes: Ramón Villares, presidente do CCG; Elías Torres Feijó, USC; Antón Corbacho, Universidade Feredral de Goiás; Tata Amaral, realizadora cinematográ-fica; Yara Frachesti Vieira, Universidade de São Paulo; Samuel León, editora Ilumi-nuras; Luiz Ruffato, produtor musical na Rede Record de Televisão e na MJC Music Editora; Raúl Juste Lores, correspondente da Folha de São Paulo en China; Agnal-do Farias, Universidade de São Paulo; Ignacio Varela Ramos, director –xerente do Consorcio Audiovisual de Galicia; Carlos Quiroga, USC; Carme Vilariño, USC .

«Estreitar relacións e buscar unha maior presenza da cultura galega no Brasil» son os obxectivos xerais fixados polo coordinador destas sesión de traballo, Elías Torres Feijó, e nas que se contou, entre os participantes, coa presenza de exper-tos brasileiros en comunicación, artes plásticas, audiovisual, literatura e música, todos eles con coñecementos contrastados sobre a cultura galega .

Nas tres xornadas de debate e reflexión tratáronse temas como a insuficiente pre-senza de Galicia no Brasil, o frutífero acordo bilateral entre o noso país e a Axencia Nacional do Cinema de Brasil (ANCINE) para a coprodución de longametraxes ou os convenios subscritos en materia editorial . Entre as conclusións resultantes, subli-ñouse a importancia de tirar proveito dos chanzos xa percorridos e utilizar os recur-sos da Rede para dar a coñecer Galicia como marca-país no espazo luso-brasileiro,

52

Act

ivid

ades así como a necesidade da implicación institucional e privada para acometer este

tipo de estratexias . Como punto final destas sesións de traballo, Ramón Villares destacou a traxectoria histórica da vinculación entre Galicia e Brasil e afirmou que estas xornadas supoñían «un primeiro paso que ha de ter continuidade como expre-sión dos nosos propósitos de interactuar no mundo luso-brasileiro» .

Referencias de prensa: «A análise as estratexias de Galicia para penetrar en Brasil» (El Correo Gallego, 18 de xullo de 2009); «O CCG acolle o encontro “Estratexias culturais de Galicia no Brasil”» (ABC, 18 de xullo de 2009); «A cultura galega no Brasil: Que fa-cer?» (Vieiros, 20 de xullo de 2009); «O Consello da Cultura Galega promove un encon-tro sobre as oportunidades que ofrece Brasil» (La Voz de Galicia, 21 de xullo de 2009); «Os vínculos que nos separan» (El Correo Gallego, 21 xullo de 2009); «Galicia, recla-mo turístico pero non cultural para os brasileiros» (Xornal.com, 21 de xullo de 2009); «A estratexia cultural de Galicia en Brasil, a debate» (El Correo Gallego, 21 de xullo de 2009); «A cultura galega busca estratexias para vacer visible no Brasil» (La Voz de Ga-licia, 22 de xullo de 2009); «Luiz Ruffato: “En Brasil crese que o galego é algo do século XV”» (Xornal.com, 22 de xullo de 2009); «O Consello da Cultura daralle continuidade ao encontro “Estratexias culturais de Galicia no Brasil”» (Asociación Galega de Editores, 23 de xullo de 2009); «A porta de Brasil, aberta para Galicia» (Xornal.com, 23 de xullo de 2009); «Cara a unha marca-país» (El Correo Gallego, 23 de xullo de 2009)

O Plan Director no Proxecto de Restauración

Data e hora: Do 24 ao 26 de setembro Localización: Universidade da CoruñaTítulo: «O Plan Director no Proxecto de Restauración»Organiza: Universidade da CoruñaDirección: Iago Seara MoralesSecretario: Rogelio Carballo Solla

Participantes: Francisco Javier Novo Sánchez, licenciado en Xeografía e His-toria; Pablo Latorre González-Moro, arquitecto e redactor do Plan Director da

53

Act

ivid

adesCatedral de Vitoria; Agustín Azkarate Garai-Olaun, arqueólogo e catedrático de

Arqueoloxía da EHU; Silvia Fernández Cacho, xefa do Centro de Documentación e Estudos do Instituto Andaluz do Patrimonio Histórico; Marta García de Casa-sola, xefa do Departamento de Proxectos do Centro de Intervención do Institu-to Andaluz do Patrimonio Histórico; Federico Manuel Garrido Villa, arquitecto e subdirector xeral de Conservación e Restauración de Bens Culturais; Felipe Criado Boado, arqueólogo e catedrático da Facultade de Historia da USC e coor-dinador da área de Cicencias Humanas e Sociais do CSIC; Rebeca Blanco Rotea, arqueóloga; Antonio Torres, respresentante da comunidade intermunicipal de Valedominho; Isabel María Augusto de Sousa Rosa, Escola de Arquitectura da Universidade Técnica de Lisboa; Filomena Marques, socióloga da Cámara Mu-nicipal de Lisboa; Mario Pemán Gavín, arquitecto e director do Plan Director do Mosteiro de Sijena; Luis Franco Lahoz, arquitecto e director do Plan Director do Mosteiro de Sijena; Juan Ignacio Lasagabaster Gómez, arquitecto e direc-tor do Plan Director da Catedral de Vitoria; Gabriel Morate Martín, director do Programa de Conservación do Patrimonio Histórico Español da Fundación Caja Madrid; Iago Seara Morales, Escola Técnica Superior de Arquitectura da UDC e arquitecto .

A crecente preocupación pola conservación do Patrimonio e da paisaxe, esta úl-tima entendida xa coma un ben cultural, así coma a necesidade de trazar novas estratexias de traballo que se sumen ás técnicas máis tradicionais, contribúen a facer do Plan Director a figura máis necesaria para a investigación, información, diagnóstico, conservación e xestión do Patrimonio . Tendo en conta esta perspec-tiva, o obxectivo da organización deste curso consistiu en ofrecer un espazo de intercambio de ideas no que realizar un balance para reflexionar sobre os modos, as metodoloxías e a vixencia dos Plans Directores e tirar conclusións sobre o fu-turo da xestión do patrimonio cultural .

54

Act

ivid

ades Xornada Comunidades euro-atlánticas nos Estados Unidos de

América. Experiencias da emigración de Galicia e das Azores.

Data e hora: Do 15 ao 16 de outubro Localización: Auditorio da Biblioteca Pública e Arquivo Regional João José da Graça en Horta, Faial (Portugal)Organización: CCG, Governo Regional e Centro de Estudos Sociais da Universida-de dos AçoresComisión organizadora: Ramón Villares, Gilberta Rocha, Mário Mesquita, Alzira Silva, Alberto PenaPatrocinio: CCG, Governo Regional dos Açores, Fundación Luso-Americana para o Desenvolvimento

Participantes: Marcelino Fernández, Arquivo da Emigración Galega do CCG; Xosé López, vicepresidente do CCG; Alberto Pena, UVIGO; Xosé Manuel Barreira, produ-tor audiovisual en EEUU; José María Besteiro, Latele Novela Network; Miguel Anxo Fernández, UVIGO; María Luisa Muñoz, USC

O CCG xunto co Governo Regional dos Açores e o Centro de Estudos Sociais da Universidade dos Açores, decidiron organizar unhas xornadas sobre as migra-cións nas comunidades euro-atlánticas, atendendo especialmente aos Estados Unidos, Açores e Galicia, co gallo de estableceren un novo espazo para retomar este fenómeno que condicionou e segue a supeditar o desenvolvemento das so-ciedades galega e portuguesa . Marcelino Fernández foi o encargado de inaugurar esta xuntanza coa conferencia «Emigración, historia e memoria en Portugal e Ga-licia» . Non obstante, a vertente máis histórica desta realidade non foi a única que se tratou ao longo das diversas sesións . Así, as perspectivas económica, social ou cultural, atendendo nomeadamente aos medios de comunicación, foron olladas sobre as que debateron especialistas coma Xosé López, Miguel Anxo Fernández, Xosé Manuel Barreira e José María Besteiro entre outros .

55

Act

ivid

adesXohana Torres. A dona dos mapas

Data e hora: 29 de outubro Localización: Salón de actos do CCGTítulo: «Xohana Torres . A dona dos mapas»Coordinación: Ana Romaní Blanco e Helena GonzálezOrganización: Comisión de Igualdade do CCGColaboración: Centre Dona i Literatura, UB

Participantes: Henrique Montegaudo, secretario do CCG; María Xosé Agra Rome-ro, coordinadora da Comisión de Igualdade do CCG; Camen Blanco, USC; Dolores Vilavedra, USC; Iolanda Ogando, Universidad de Extremadura; Olga Novo, Univer-sité de Bretagne-Sud Lorient; Montse Pena Presas, USC; Helena González, UB; Ma-riam Mariño Costales, técnica da Comisión de Igualdade do CCG; Laura Pérez Lan-deira, poeta; Xoán Bernárdez Vilar, RAG; María Xosé Queizán, escritora; Chus Pato, poeta; Lupe Gómez, poeta; María do Cebreiro, poeta; Lara Rozados, xornalista .

Malia ser considerada unha das figuras máis significativas da literatura galega contemporánea, sobre boa parte do traballo literario e cultural de Xohana Torres (Santiago de Compostela, 1931) aínda segue a existir un gran descoñecemento . É por iso que a Comisión de Igualdade do CCG decidiu organizar a xornada «Xohana Torres . A dona dos mapas» coa intención de propiciar un espazo para o estudo da súa obra e resituar a súa relevancia creativa no contexto cultural desde os anos 50 ata a actualidade . Esta reunión supón, segundo María Xosé Agra, a inaugura-ción dun novo programa de traballo consistente en dedicar un ano de investiga-ción a unha figura feminina da cultura galega e na celebración dunha xornada que conclúa ese período de estudo, co fin último de «presentar, difundir, coñecer… a estas mulleres que en solitario, aínda que non soas, foron trazando os camiños da liberdade» .

Referencias de prensa: «El Consello da Cultura organiza un encuentro alrededor de la escritura de la poeta y académica Xohana Torres» (La Voz de Galicia, 23 de se-tembro do 2009); «Ler de novo a Xohana Torres» (Praza das Letras, 23 de setembro

Escoitar audio

56

Act

ivid

ades do 2009); «O Consello da Cultura resitúa hoxe nunha xornada a relevancia creativa

de Xohana Torres» (Galicia Hoxe, 29 de outubro de 2009); «Un completo estudo de Xohana Torres na rede» (Galicia Hoxe, 30 de outubro de 2009); «O CCG celebrou as xornadas sobre a obra de Xohana Torres, referencia imprecindible da literatura galega» (Asociación Galega de Editores, 30 de outubro de 2009) .

Simposio Lingua galega e comunicación nos inicios da Idade Contemporánea

Data: 3, 4, 5, 10 e 11 de novembro Localización: Salon de Actos do CCG, Facultade de Filoloxía e Facultade de Cien-cias da Comunicación .Título: «Lingua galega e comunicación nos inicios da Idade Contemporánea»Organización: CCG, Instituto da Lingua Galega e Facultade de Ciencias da Comu-nicaciónCoordinación: Ramón Mariño Paz, Rosa Aneiros Díaz, Xosé López García, Ricardo Pichel e Damián Suárez Vázquez .Comité científico: Xosé Ramón Barreiro Fernández, Ramón Villares Paz, Xosé Ló-pez García e Rosario Álvarez Blanco .Patrocinio: Consellería de Educación e Ordenación Universitaria da Xunta de Ga-licia .

Participantes: Xosé Ramón Barreiro Fernández, presidente da RAG; Víctor F . Freixanes, director da Editorial Galaxia; Jaume Guillamet, catedrático de Xorna-lismo da UPF; Javier Díaz Noci, Euskal Herriko Unibertsitatea; Xosé Ramón Pousa, UAB; Xosé López, vicepresidente do CCG; Rosa Aneiros, técnica do Arquivo de Co-municación do CCG; Anxo Tarrío, catedrático de Filoloxía Galega e Portuguesa da USC; Henrique Monteagudo, secretario do CCG; Rosario Álvarez, directora do ILG; Ernesto González Seoane, USC; Carme Hermida, USC; Ramón Mariño Paz, USC; Da-mián Suárez Váquez, investigador da USC .

«Papés d’emprenta condenada . A escrita galega entre 1797 e 1846», publicado no ano 2008 polo CCG, foi o resultado dun traballo colectivo elaborado co obxec-

57

Act

ivid

adestivo de reunir a produción escrita na nosa lingua durante as primeiras décadas

do século xIx . Desde o comezo os investigadores involucrados entenderon que esta compilación de textos debería ser completada con outro tomo que analizase aquela actividade xornalística e literaria desde os campos científicos da historia, das ciencias da comunicación e da filoloxía . Así, «Lingua galega e comunicación nos inicios da Idade Contemporánea», simposio organizado entre o CCG, o ILG e o Departamento de Ciencias da Comunicación da USC, foi o espazo que serviu para presentar publicamente a meirande parte dos estudos que conformarán ese se-gundo volume analítico .

Referencias de prensa: «Santiago acollerá un simposio sobre lingua e comunica-ción na Idade Contemporánea» (La Voz de Galicia, 6 de outubro de 2009); «O simpo-sio anual do ILG indaga na produción xornalística e literaria nos comezos da Idade Contemporánea»n (Xornal de Galicia, 2 de novembro de 2009); «Inicio no Consello da Cultura dos simposios sobre comunicación e lingua galega na idade contempo-ránea» (El Correo Gallego, 4 de novembro de 2009) .

Comunicación e cultura nos ámbitos locais

Data: 23, 24 e 25 de novembro Localización: Salón de actos do CCGTítulo: «A comunicación e a cultura nos ámbitos locais . Estratexias para recupe-rar, conservar e difundir a cultura nos escenarios de proximidade»Organización: Arquivo de Comunicación do CCGComité organizador: Rosa Aneiros, Henrique Sanfiz e Xosé LópezComité científico: Ramón Villares, Henrique Monteagudo, Francisco Díaz-Fierros, Xosé Ramón Pousa, Xosé Soengas e Víctor F . Freixanes

Participantes: Ramón Villares, presidente do CCG, Xosé López, vicepresidente do CCG, Xosé Luís Barreiro Rivas, USC; Antón Losada, USC; Juan Antonio García Galindo, catedrático de xornalismo da USAL; Alberto Pena, UVIGO; José Ignacio Armentia, catedrático de xornalismo da Euskal Herriko Unibertsitatea; Xosé Rúas,

Escoitar audio

58

Act

ivid

ades UVIGO; Montse Quesada, catedrática de xornalismo da UPF; Berta García, USC;

María Jesús Casals, catedrática de xornalismo da UCM; Teresa Velázquez, cate-drática de xornalismo, UAB; Vicente González Radío, catedrático de Socioloxía da UDC; Pere Oriol Costa, catedrático de xornalismo da UAB; Xosé Soengas, catedrá-tico de Comunicación Audiovisual da USC; Carlos Fernández, presidenta da FEGAMP; Socorro Cea, presidenta de EMUGA; Martín Fernández, Deputación de Pontevedra; Antón Prieto, Concello de Pontevedra; Henrique Sanfiz, Radio Fene; Gotzon Toral, Euskal Herriko Unibertsitatea; Francesc Triola, director xeral de Comràdio Bar-celona; Pedro Feria, Onda Local Andalucía; Lois Blanco, Grupo Voz, Xusto López Carril, Radio Galega; Xosé Ramón Pousa, USC; Germán Castro, Grupo La Capital; Antón Galocha, Grupo El Progreso; Fernando González Macías, Televisión de Gali-cia; Emma Socies, directora de Ona Mallorca; Xavier Otero, Cadena Ser .

Arredor de trinta profesores universitarios e expertos de medios de comunica-ción participaron no foro «A comunicación e a cultura nos ámbitos locais», inau-gurado por Ramón Villares, presidente do CCG, e Xosé López, vicepresidente do CCG, e co que se pretendeu «dar continuidade ao labor desenvolvido polo Arquivo de Comunicación» . As numerosas iniciativas de comunicación en Galicia nos ámbi-tos comarcal e local, tanto públicas como privadas, levaron á organización destas xornadas a analizar a súa evolución e as perspectivas de futuro, tendo presente a mundialización que parece presidir boa parte dos procesos comunicativos . Temas tan actuais como os procesos de comunicación local na era dixital, as propostas locais e as súas relacións cos grandes grupos de comunicación ou as iniciativas no mapa público de comunicación local de Galicia, foron algúns dos que se trataron neste foro no que se comezou cunha exposición do panorama xeral para finalizar coa achega de experiencias concretas .

Referencias de prensa: «Debate sobre comunicación e cultura no CCG» (Galicia Hoxe, 22 de novembro de 2009); «Los periodistas de medios locales subrayan las dificultades del sector y su relevancia en la cultura» (La Voz de Galicia, 26 de nov-embro de 2009)

59

Act

ivid

adesXornadas Xenes, linguas e historia de Galicia

Data: 3 e 4 de decembro Localización: Salón de actos do CCGTítulo: «Xenes, linguas e historia de Galicia . Unha perspectiva interdisciplinaria»Organización: CCGCoordinación: Anxo Carracedo e Xerardo Pereira

Participantes: Anxo Carracedo, USC; Xerardo Pereira, USC; José Luis B . Caeiro, USC; Paula Sánchez-Diz, USC; Antonio Salas, USC; Antonio Amorim IPATIMUP Uni-versidade do Porto; Ana Vega, Fundación Galega de Medicina Xenómica; Ramón Fábregas, USC; Antón A . Rodríguez Casal, USC; Francisco Calo Lourido, Museo do Pobo Galego; Xerardo Pereira, USC; Ermelindo Portela, USC; Ofelia Rey Castelao, USC; Julio Hernández Borge, USC; Juan José Moralejo, USC; Francisco Villar Liéba-na, USAL .

Esta segunda edición das xornadas «Xenes, linguas e historia» pretende conso-lidar no tempo un espazo para a integración dos coñecementos da nosa historia explicando os avances en cada un dos campos de estudo e investigación, particu-larmente no eido da xenética . Para lograr este obxectivo, no desenvolvemento do programa contouse coa participación de expertos en Historia, Lingua, Antropo-loxía e Xenética .

Referencias de prensa: «Xornada sobre xenes, linguas e historia no CCG» (A Nosa Terra, 3 de decembro de 2009)

Conmemoración do 61 aniversario da Declaración dos Dereitos Humanos

Data e hora: 10 de decembro ás 11:00 hLocalización: Salón de actos do CCGOrganización: CCG; Colexio de Avogados de Santiago de Compostela; Seminario Galego de Educación para a Paz e UNICEF

60

Act

ivid

ades Participantes: Manuel Dios Diz, presidente do SGEP; Francisco Díaz-Fierros, vice-

presidente do CCG; Estela Mouriño, coordinadora de UNICEF en Galicia; María Luí-sa Pasín Mato, Colexio de Avogados de Santiago de Compostela; Socorro García Conde, Tenente Alcalde do Concello de Santiago de Compostela; Marta González Vázquez, secretaria xeral de Igualdade; Karen Marón, xornalista e corresponden-te internacional especializada en conflitos armados; Manuela Mesa, directora da Fundación CEIPAZ; Xoán Curiel, músico e actor; diversas personalidades institu-cionais e representantes da cultura galega; Grupo de Música do IES Antón Fraguas .

Co gallo do 61 aniversario da «Declaración Universal dos Dereitos Humanos», o CCG acolleu na súa sede este acto conmemorativo ao que acudiron diversas per-sonalidades institucionais e representantes da cultura galega, que leron o con-tido articular da Declaración, e alumnos de ensino primario e secundario, algúns dos cales puxeron a súa voz para facer públicos os 10 artigos dos «Dereitos do Neno» . Nesta celebración, inaugurada coa música de Xoan Curiel, a xornalista Ka-ren Marón falou sobre o uso militar de nenas e nenos e Manuela Mesa lembrou o traballo de moitas mulleres pola paz . Finalmente, o acto concluíu coas notas inter-pretadas polo grupo musical do IES Antón Fraguas .

A musealización das migracións: experiencias comparadas

Data e hora: 16 e 17 de decembro Localización: Biblioteca do CCGTítulo: «A musealización das migracións: experiencias comparadas»Coordinación científica: Xosé Manoel Núñez Seixas, Arquivo da Emigración Gale-ga do CCGOrganización: Arquivo da Emigración Galega do CCGColaboración: Secretaría Xeral de Emigración da Xunta de Galicia

Participantes: Ramón Villares, presidente do CCG; Xosé Manoel Núñez Seixas, USC; María Beatriz Rocha-Trindade, Universidade Aberta de Lisboa; Fernándo De-voto, Universidad de Buenos Aires; Ana María Leitão, Memorial do Imigrante de

61

Act

ivid

adesSão Paulo; Christina Persson, Utvandrarnas Hus de Växjö; Karin Hess, Deutsches

Auswandererhaus de Bremerhaven; Isabel Ferreira Alves, Museo da Emigração e das Comunidades de Fafe .

Ramón Villares e Xosé Manoel Núñez Seixas foron os encargados de inaugurar unhas xornadas nas que se abordou a teoría e a práctica da musealización, enca-drando o fenómeno migratorio como parte da historia, a memoria e o patrimonio cultural da comunidade, e se analizaron os museos de emigración de São Paulo (Brasil), Växjö (Suecia), Bremerhaven (Alemaña) e Fafe (Portugal) . Nestas sesións de traballo, nas que se combinou o relatorio dos expertos convidados co debate e a confrontación de ideas e nas que se integraron «perspectivas transoceánicas e europeas», presentouse o informe elaborado polo CCG sobre a creación do Museo da Emigración Galega .

Referencias de prensa: «El CCG presentará un informe para la creación del Museo das Migracións» (ABC, 14 de decembro de 2009); «O Consello da Cultura avaliará nun informe o Museo das Migracións» (Galicia Hoxe, 15 de decembro de 2009); «O CCG presentará un informe para o Museo das Peregrinacións» (La Voz de Galicia, 15 de decembro de 2009); «O CCG presenta un informe para a creación do Mu-seo das Migracións» (A Nosa Terra, 16 de decembro de 2009); «O CCG, a favor de incluir o “Museo das Migracións” na Cidade da Cultura» (ABC, 18 de decembro de 2009); «Piden un Museo das Migracións para o Gaiás» (Galicia Hoxe, 18 de decem-bro de 2009) .

62

Act

ivid

ades CONFERENCIAS

A emigración galega en América, 1800-1960. Unha perspectiva xeral

Xosé Manoel Núñez Seixas

Data e hora: 5 e 6 de marzo Localización: Instituto Cervantes de São Paulo Organización: Ministerio de Traballo e Inmigración e Instituto CervantesColaboración: Secretaría da Cultura de São Paulo e Embaixada de España en São Paulo .

Participantes: Xosé Manoel Núñez Seixas, USC e membro do Arquivo da Emi-gración Galega; Agustín Torres Herrero, director xeral da Cidadanía Española no Exterior; Ana María da Costa Leitão Vieira, directora do Memorial do Inmi-grante de São Paulo .

O día 5 de marzo inaugurouse en São Paulo a exposición «Memoria gráfica da emigración española» que, logo dunha actualización do seu contido e de ter visitado cidades europeas coma París, Múnic ou Zúrich, iniciou o seu percorri-do por diversas urbes brasileiras . A este acto acudiu como representante do CCG o profesor Nuñez Seixas quen, ao día seguinte, ofreceu a conferencia «A emigración galega en América, 1800-1960 . Unha perspectiva xeral», no marco das actividades preparadas ao redor desta mostra .

Referencias na prensa: «España inaugura por primera vez en América unha exposición sobre la emigración» (La Región, 6 de marzo de 2009); «Agustín Torres inauguró en São Paulo la muestra “Memoria Gráfica de la Emigración Española”» (Actualidad exterior, 7 de marzo de 2009) .

63

Act

ivid

adesLuís Seoane e a cultura galega en Bos Aires

Ramón Villares

Data e hora: 30 de marzo Localización: Salón de sesión do Centro Galego de Bos AiresParticipantes: Ramón Villares, presidente do CCG; Julio Martínez Fernández, presidente do Centro Galego de Bos Aires; Aurora Barbeito, directora do Insti-tuto Arxentino de Cultura Galega .

«Luís Seoane e cultura galega en Bos Aires» foi a conferencia coa que Ramón Villares iniciou o seu ciclo de actividades en Arxentina e que, ao mesmo tem-po, serviu para clausurar a exposición itinerante Nós mesmos. Asociacionismo Galego na Emigración, promovida polo CCG e a Secretaría Xeral da Emigración, e inaugurada o pasado 4 de marzo no Centro Galego de Bos Aires . O relatorio centrouse na figura deste artista galego e o seu grupo de traballo xunto con Lorenzo Varela, Arturo Cuadrado, Arturo Serrano-Plaja, Otero Espasandín e Rafael Dieste, que «marcaron a industria editorial, o deseño gráfico e a crítica literaria de Bos Aires durante mais dunha década» . Asemade, Villares aprovei-tou para anunciar a firme intención da institución á que representa de orga-nizar no 2010 un congreso sobre a figura e o legado cultural e artístico deste creador (Bos Aires, 1910-A Coruña, 1979) ao cumprirse o centenario do seu nacemento . Con tal motivo tamén publicará o epistolario emitido e recibido polo ilustre exiliado republicano e galeguista .

Referencias na prensa: «El Consello da Cultura Galega organizará en 2010 un congreso sobre la figura de Luis Seoane» (Ecodiario, 30 de marzo de 2009); «El Consello da Cultura Galega organiza en 2010 un congreso sobre la figura de Luis Seoane» (Galicia Dixital, 30 de marzo de 2009); «El Consello da Cultura Galega organizará en 2010 un congreso sobre la figura de Luis Seoane» (Terra Noticias, 30 de marzo de 2009); «O Consello da Cultura Galega organizará en 2010 un congreso sobre Seoane» (ABC, 31 de marzo de 2009) .

64

Act

ivid

ades José Luis Romero e o exilio republicano en Arxentina

Ramón Villares

Data e hora: 1 de abril ás 14:00 hLocalización: Auditorio Jorge Luis Borges da Biblioteca Nacional de Bos AiresTítulo das xornadas: «Jornadas Internacionales “José Luis Romero”»Organización: Universidade Nacional de San Martín e a Biblioteca Nacional Arxentina .

Participantes: Ramón Villares, presidente do CCG; Carlos Altamirano, Univer-sidade Nacional de Quilmes; Eduardo Hourcade, Universidade Nacional de Ro-sario; Jorge Myers, Universidade Nacional de Quilmes .

Co gallo do centenario do nacemento de José Luis Romero, a Universidade Nacional de San Martín e a Biblioteca Nacional Arxentina renderon homenaxe a este célebre historiador e intelectual arxentino organizando as «Xornadas Internacionais José Luis Romero» . Nas diferentes sesións participaron des-tacados investigadores especializados na figura do cronista ou nas materias que centraron o seu campo de estudo . É por isto que Ramón Villares ditou a conferencia titulada «José Luis Romero e o exilio republicano en Arxentina» na que analizou a relación que mantiveron o historiador e Luís Seoane .

Referencias de prensa: «O Consello da Cultura organizará en 2010 un congre-so sobre o legado de Luís Seoane» (Galicia Diario, 30 de marzo de 2009); «O Consello da Cultura prepara un congreso sobre Seoane para o 2010» (A Nosa Terra, 31 de marzo de 2009)

65

Act

ivid

ades¿Libres e iguais? A Declaración Universal de

Dereitos humanos sesenta anos despois

Danilo Zolo

Data e hora: 6 de maio ás 17 hLocalización: Biblioteca do CCG

Participantes: Danilo Zolo, presidente do Centro Jura Gentium (Centro de Filo-sofía do Dereito Internacional e Política Global de Florencia, Italia); Pilar Alle-gue Aguete, Universidade de Vigo .

Interesado pola filosofía do dereito internacional, os procesos de globaliza-ción, a teoría do Estado de dereito e os dereitos humanos, Danilo Zolo pronun-ciou unha conferencia que tivo como punto de partida o momento histórico que inspirou o texto da Declaración Universal de Dereitos Humanos e as súas consecuencias posteriores . Situacións de desigualdade, violacións constan-tes destes dereitos ou a clara intención dos países occidentais por impoñer a súa cultura e os seus valores ético-políticos, foron algúns dos temas que o presidente do Centro Jura Gentium desenvolveu na súa exposición, que rema-tou preguntándose: «pero nacen todos os homes libres e iguais?» .

Zolo publicou numerosos libros e artigos centrados na filosofía política, a teoría da complexidade social e das relacións internacionais, entre os que destacamos os publicacos nos últimos anos: La giustizia dei vincitori. Da No-rimberga a Baghdad (2006), Da cittadini a sudditi. La vanificazione della citta-dinanza politica (2007) e L’alito della libertà. Su Bobbio. Con 24 lettere inedite di Norberto Bobbio a Danilo Zolo (2008) .

Referencias de prensa: «“Habría que poner al día la carta de derechos huma-nos”» (La Voz de Galicia, 7 de maio de 2009); «“Nos EEUU hai seis millóns e me-dio de presos”» (A Nosa Terra, 16 de maio de 2009) .

66

Act

ivid

ades González Carbalho, destacado poeta arxentino de estirpe galega

Antonio Requeni

Data: 18 de maio ás 19:00 hLocalización: CCGOrganización: CCG e Centro PEN Galicia

Participantes: Ramón Villares, presidente do CCG; Luís González Tosar, presi-dente do Centro PEN Galicia; Antonio Requeni, xornalista e membro da Acade-mia Argentina de Letras .

O CCG e o Centro PEN . de Galicia coeditarán unha antoloxía bilingüe dos poe-mas e as prosas de José González Carbalho, importante e esquecido escritor arxentino fillo de emigrantes galegos, que falaba de Galicia como «mi patria anterior» . Co gallo desta colaboración, Antonio Requeni pronunciou unha con-ferencia recordando a figura de González Carbalho e analizando os temas principais da súa obra como a soidade, o amor, a perplexidade ante o fluír do tempo ou os recordos da infancia .

Requeni realizou unha importante actividade como xornalista no diario La Prensa, dirixiu a revista Italpress e na actualidade é crítico bibliográfico do diario La Nación . Ten publicado dez libros de poemas, un de contos para nenos e o volume Cronicón de las peñas de Buenos Aires galardoado co I Premio Mu-nicipal de Ensaio .

Referencias de prensa: «“González Carbalho era un enamorado de Galicia y de la obra de Rosalía”» (La Voz de Galicia, 19 de maio de 2009)

67

Act

ivid

adesRamón Piñeiro e a cultura galega

Ramón Villares

Data e hora: 23 de maio ás 19:00 hLocalización: Saló de Cent de l’Ajuntament de BarcelonaOrganización: Federación de Entidades Culturais Galegas de Catalunya

Participantes: Ramón Villares, presidente do CCG; Xosé Carlos González Gar-cía, UB .

O presidente do CCG coa conferencia «Ramón Piñeiro e a cultura galega» foi o encargado de clausurar o ciclo de actividades organizado pola Federación de Entidades Culturais Galegas de Catalunya co gallo do Día das Letras Galegas . No relatorio, Ramón Villares analizou a traxectoria do intelectual galeguista, primeiro presidente do CCG e figura homenaxeada no Día das Letras Gale-gas 2009, subliñando especialmente a súa influencia socrática sobre varias xeracións galegas e o alcance da súa dimensión moral sobre a vida cultural e política de Galicia tanto no tardofranquismo coma durante a construción da autonomía .

A cultura galega e o exilio republicano (Bos Aires e Nova York)

Ramón Villares

Data e hora: 23 de outubro ás 18:00 hLocalización: Graduate Center da City University de Nova York (EEUU)

Participantes: Ramón Villares, presidente do CCG .

Dentro do programa de Doutoramento en Literatura e Lingua Hispánica e Lu-so-Brasileira do Graduate Center da City University de Nova York, o presiden-

68

Act

ivid

ades te do CCG pronunciou a conferencia «A cultura galega e o exilio republicano

(Bos Aires e Nova York)» .

Referencias de prensa: «Ramón Villares pronuncia hoxe unha conferencia na Universidade de Nova York» (A Nosa Terra, 23 de outubro de 2009); «Ramón Villares dará conferencias nas universidades de Nova York e Stanford-Cali-fornia» (A Voz de Vilalba, 23 de outubro de 2009); «Villares fala da cultura e sociedade galega en Nova York e California» (El Correo Gallego, 24 de outubro de 2009) .

Galicia, unha nación cultural

Ramón Villares

Data e hora: 29 de outubro ás 12:00 hLocalización: Stanford Universty de Palo Alto, California (EEUU)

Participantes: Ramón Villares, presidente do CCG .

Dentro das actividades que organiza o Departamento de Culturas Ibérica e Latinoamericana da Stanford University de Palo Alto (California), o presidente do CCG ditou a conferencia «Galicia, unha nación cultural», onde reflexionou sobre o proceso histórico que posibilitou a construción de Galicia como na-ción-cultura no espazo europeo e na súa relación con América .

69

Act

ivid

adesEXPOSICIÓNS

Porque o pasado non se debe esquecer, axúdanos a entender o noso contexto so-cial e permítenos avanzar cara ao futuro, para o CCG percorrer as pegadas da nosa historia constitúe o leitmotiv das mostras que viaxaron non só por cidades e vilas galegas, senón tamén por localidades estranxeiras .

Múltiples elementos visuais, sonoros e documentais ilustraron a obra, vida e per-sonalidade de Ramón Piñeiro, as relacións dos galegos emigrados en terras alleas, a nosa diversidade e riqueza froito da construción colectiva e as transformacións culturais de Galicia dos últimos vinte e cinco anos . Estes catro eixos constituíron os alicerces das exposicións organizadas pola institución .

Galicia 25. Unha cultura para un novo século. Consello da Cultura Galega (1983-2008)

Datas e localización: Do 15 de decembro de 2008 ao 18 de xaneiro de 2009 no Centro Social de Caixanova de Pontevedra

Do 10 de febreiro ao 1 de marzo no Exponav de Ferrol Do 10 de marzo ao 17 de abril no Museo do Pobo Galego de Santiago de Com-

postela Do 24 de abril ao 31 de maio no Centro Social de Caixanova de Ourense Do 10 de xuño ao 19 de xullo no Pazo de San Marcos da Deputación Provincial

de Lugo Do 3 de decembro ao 31 de xaneiro no Palacio de Exposición e Congresos da

Coruña

Comisarios: Henrique Monteagudo, Iago Seara, Víctor F . FreixanesOrganización: CCG

70

Act

ivid

ades Participantes: En Pontevedra: Ramón Villares, presidente do CCG; Miguel Anxo

Fernández Lores, alcalde de Pontevedra; Julio Fernández Gayoso, presidente de Caixanova; Victor F . Freixanes, co-comisario da exposición .

En Ferrol: Ramón Villares, presidente do CCG; Mercedes Carbajales, concelleira de Cultura de Ferrol; Manuel García Miñaca, director territorial de Caixanova para A Coruña e Lugo; Víctor F . Freixanes, co-comisario da exposición; Henrique Montea-gudo, co-comisario da exposición .

En Santiago: Ramón Villares, presidente do CCG; Xosé Sánchez Bugallo, alcalde do Concello de Santiago de Compostela; Isaac Díaz Pardo, presidente do Museo do Pobo Galego; Manuel García Miñaca, director territorial de Caixanova para A Coruña e Lugo; Victor F . Freixanes, co-comisario da exposición .

En Ourense: Francisco Díaz-Fierros, vicepresidente do CCG; Agustín Fernández, concelleiro de Economía do Concello de Ourense; Amadeo Rodríguez Piñeiro, di-rector de Relacións Institucionais de Caixanova en Ourense; Iago Seara, co-comi-sario da exposición .

En Lugo: Ramón Villares, presidente do CCG; Antón Bao, vicepresidente da Depu-tación de Lugo; Manuel García Miñoca, director territorial de Caixanova para A Co-ruña e Lugo; Henrique Monteagudo, co-comisario da exposición; Aurelia Balseiro, directora do Museo Provincial de Lugo .

Na Coruña: Ramón Villares, presidente do CCG; María Xosé Bravo, concelleira de Cultura da Coruña; Guillermo Brea, director da Obra Social Caixanova; Iago Seara, co-comisario da exposición .

A partir dos eixos «formas e espazos», «palabras, imaxes e sons» e «fíos e desa-fíos», a exposición abrangue arquitectura e identidade, cultura ambiental, espa-zos da comunicación, deseño e industria, o valor do patrimonio, a creación, a so-ciedade do coñecemento, os sons do lugar, o libro . . . e as diferentes posibilidades e presenzas de Galicia no mundo . A mostra, conformada por 25 unidades temáticas,

71

Act

ivid

ades«non é un inventario, senón mais ben unha mensaxe de futuro e unha expresión

da pluralidade e do policentrismo da cultura galega», afirma Ramón Villares, pre-sidente do CCG, que tamén salienta o que cualifica como «excepcional exemplo de cooperación por parte da iniciativa privada e das institucións públicas» . Unha idea do CCG, acollida e apoiada por Caixanova, que contou tamén coas contri-bucións da Presidencia da Xunta de Galicia e da Consellería de Cultura . Villares destaca a importancia e a significación da cultura «como elemento substancial da identidade do país e compoñente decisivo na configuración da Galicia da Au-tonomía» . Para Victor F . Freixanes, comisario da exposición, xunto con Iago Seara e Henrique Monteagudo, esta exposición é «un escaparate da cultura galega, a imaxe dun país en marcha que ten algo que dicir e quere dicilo, unha cultura e un idioma con capacidade para dialogar e interactuar con outras culturas e outros idiomas en igualdade de condicións, sen arrogancias e sen complexos» .

Referencias na prensa: «Inaugúrase en Pontevedra unha exposición do Consello da Cultura Galega» (Xornal.com, 16 de decembro de 2008); «Comienza en Ferrol a exposición “Galicia 25, unha cultura para un novo século”» (Xornal.com, 8 de fe-breiro de 2009); «“Galicia 25 . Unha cultura para un novo século”» (La Voz de Galicia, 10 de febreiro de 2009); «Ferrol acoge la exposición Galicia . Unha cultura para un novo século, organizada por el Consello da Cultura Galega» (Concello de Ferrol, 25 de febreiro de 2009); «“Galicia 25 . Unha cultura para un novo século”» (A Nosa Te-rra, 10 de marzo de 2009); «A exposición “Galicia 25” recala no Museo do Pobo» (El Correo Gallego, 10 de marzo de 2009); «La exposición “Galicia 25” conmemora en el Museo do Pobo un cuarto de siglo del Consello da Cultura» (La Voz de Galicia, 11 de marzo de 2009); «Chega a Santiago a mostra “Galicia 25”» (Galicia Hoxe, 11 de marzo de 2009); «El Museo do Pobo Galego acoge la exposición “Unha cultura para un novo século”, sobre el 25 aniversario del Consello da Cultura Galega» (Te-rra Noticias, 13 de abril de 2009); «El Consello da Cultura y Caixanova presentan en Ourense la exposición retrospectiva “Galicia 25”» (La Región de Ourense, 23 de abril de 2009); «La muestra “Galicia 25” abrió ayer como escaparate de un país con cultura propia» (Faro de Vigo, 25 de abril de 2009); «La exposición itinerante conmemorativa del 25º aniversario del Consello da Cultura llega a Lugo» (Galicia Dixital, 10 de xuño de 2009); «El Consello da Cultura Galega se exhibe en Lugo» (La

72

Act

ivid

ades Voz de Galicia, 11 de xuño de 2009); «O CCG amosa o paso da cultura galega “da re-

sistencia á apertura” en 25 anos» (El Progreso, 11 de xuño de 2009); «Unha cultura para un novo século» (La Voz de Galicia, 2 de decembro de 2009); «Un cuarto de siglo de cultura gallega» (La Opinión de A Coruña, 3 de decembro de 2009)

Nós mesmos. Asociacionismo galego na emigración

Datas e localización: Do 14 de xaneiro ao 31 de xaneiro na Casa de Galicia de Huelva Do 11 de febreiro ao 28 de febreiro en Mar del Plata, Arxentina Do 4 de marzo ao 31 de marzo no Centro Galego de Bos Aires, Arxentina Do 4 de abril ao 30 de maio no Centro Galego de Rosario, Arxentina Do 14 de maio ao 15 de xuño na Biblioteca Universitaria de Toulouse II-Le Mi-

rail, Francia Do 29 de xuño ao 30 de xullo en Nigrán Do 18 de setembro ao 17 de outubro na Casa do antigo xulgado de Vedra Do 7 ao 31 de decembro no Centro Galego de Montevideo (Uruguai)

Organización: Arquivo da Emigración Galega do CCG; Secretaría Xeral de Emigra-ción da Xunta de GaliciaComisarios: Pilar Cagiao Vila, Vicente Peña Saavedra

Participantes: En Huelva: Antonio Pastoriza, presidente da Casa de Galicia de Huelva; Carlos Sixirei Paredes, subdirector xeral de colectividades galegas da Xunta de Galicia; subdirector xeral de asuntos sociais da Junta de Andalucia; Emi-lia García, Arquivo da AEG .

En Mar del Plata: María Xosé Porteiro, delegada da Xunta en Bos Aires; Luís Miguel Vázquez Carreira, Secretaría Xeral de Emigración; Emilia García López, AEG; ac-tuación do grupo musical “Kalaikía” .

En Bos Aires: María Xosé Porteiro, delegada da Xunta de Galicia; Aurora Barbeito, directora do Instituto Argentino de Cultura Gallega .

73

Act

ivid

adesEn Rosario: María Xosé Porteiro, delegada da Xunta de Galicia; Aurora Barbeito,

directora do Instituto Argentino de Cultura Gallega .

En Francia: María López, presidenta da Casa de Galicia en Toulouse; Emilia López, AEG; unha representación da comunidade universitaria de Toulouse II .

En Nigrán: Ramón Villares, presidente do CCG

En Vedra: Ramón Villares, presidente do CCG

En Montevideo: Alberto Núñez Feijóo, presidente da Xunta de Galicia; Ramón Vi-llares, presidente do CCG; Santiago Camba, secretario xeral de Emigración; Aurora Díaz Rato, embaixadora de España en Uruguai; Guillermo Brubarolas, cónsul xeral; Xulio Olmos, conselleiro Laboral de Uruguai; Manuel Barros, delegado da Xunta de Galicia en Uruguai; Alejandro López, delegado da Xunta de Galicia en Arxentina .

Composta por 62 paneis verbo-icónicos organizados en sete capítulos, a mostra «Nós mesmos . Asociacionismo galego na emigración» pretende achegar a expe-riencia compartida da emigración e facer un percorrido cronolóxico da evolución das sociedades galegas no exterior a través da exposición de escenarios xeográ-ficos, fitos importantes e outros aspectos susceptibles de atención do tecido societario da Galicia da diáspora . Neste proxecto resúmese máis dun século de historia do asociacionismo galego no exterior, que cristalizou nos primeiros anos do século xx, particularmente en Cuba e en Arxentina, e evidénciase o obxectivo destas sociedades de operar como sistema de amparo e protección dos emigran-tes, de ofertar diversas fórmulas de sociabilidade, así como de manter os vínculos coa sociedade de orixe, reportando beneficios ás comunidades galegas, tanto da Galicia territorial como da exterior .

Inaugurada en Lisboa no 2008, esta exposición de marcado acento itinerante viaxou por diversos puntos da Península, Europa e Latinoamérica, acadando en cada ocasión unha notable acollida dos visitantes .

74

Act

ivid

ades Referencias na prensa: «Exposición sobre capacidad organizativa de la emigra-

ción gallega en Argentina» (ADN, 10 de febreiro de 2009); «Exposición Nós Mes-mos en Mar del Plata» (Diariocrítico.com, 11 de febreiro de 2009); «La muestra sobre el asociacionismo gallego llega a Mar del Plata» (La Voz de Galicia, 12 de febreiro de 2009); «La muestra “Nós mesmos” se presenta en el Centro Gallego de Buenos Aires» (Crónicas de la Emigración, 10 de marzo de 2009); «Divulgación do Consello da Cultura en Arxentina» (La Voz de Galicia, 8 de abril de 2009); «Toulo-use descubre la exposición “Nós mesmos . Asociacionismo galego na emigración» (La Región, 14 de maio de 2009); «Nós mesmos . Asociacionismo galego na emi-gración» (Université de Toulouse II- Le Mirail, 14 de maio de 2009); «La exposición “Nós mesmos” atrajo a la colectividad española en Mar del Plata» (La Región, 28 de maio de 2009); «A exposición “Nós mesmos” atraeu a colectividade española en Mar do Plata» (Portal de Inmigración Concellos de Galicia, 28 de maio de 2009); «Núñez Feijóo inauguró una muestra sobre emigrantes gallegos en Montevideo» (Qué!, 7 de decembro de 2009); «Núñez Feijóo inauguró una muestra sobre emi-grantes gallegos en Montevideo» (La Región, 8 de decembro de 2009); «Núñez Feijóo inauguró una muestra sobre emigrantes gallegos en Montevideo» (Publi-metro, 8 de decembro de 2009); «El presidente Feijóo inauguró la muestra ‘Nós Mesmos’ en el Centro Gallego de Montevideo» (Crónicas de la Emigración, 10 de decembro de 2009) .

Galicia, o sorriso de Daniel

Datas e localizacións: Do 7 de abril ao Centro Galicia de Bos Aires Do 12 de outubro ao 31 de outubro na Hermandad Gallega de Caracas

Comisario: Ramón Villares, presidente do CCGOrganización: Arquivo da Emigración Galega do CCG

Participantes: En Bos Aires: Ramón Villares, presidente do CCG; Emilia García, AEG; Marcelino Fernández, xerente do CCG .

75

Act

ivid

adesEn Caracas: Antón Piñón, presidente da Hermandad Gallega; Santiago Camba, se-

cretario xeral de Emigración da Xunta de Galicia; Emilia García, CCG .

«Galicia, o sorriso de Daniel» é o proxecto co que o CCG tentou dalle forma ao obxectivo de sintetizar a idiosincrasia galega e facilitar o coñecemento desa per-sonalidade alén dos seus límites xeográficos .

Concibida co formato propio dunha exposición itinerante, a mostra está dividida en cinco bloques temáticos, enfiados polas figuras do profeta Daniel e de Cas-telao, nos que se fai un percorrido histórico para divulgar o pasado e mostrar a riqueza e diversidade de Galicia na súa identidade e universalidade . En definitiva, trátase dun compendio do patrimonio construído colectivamente e unha aposta polo diálogo intercultural .

Inaugurada en 2004 no Fórum das Culturas (Barcelona), «Galicia, o sorriso de Da-niel» viaxou durante o 2007, anovada e actualizada, por Brasil e Portugal, países nos que recibiu milleiros de visitantes . O éxito repetiuse na súa andaina interna-cional ao longo dos anos 2008 e 2009, onde a exposición estivo especialmente presente en espazos latinoamericanos .

Referencias na prensa: «El presidente del Consello da Cultura Galega inaugura mañana en Buenos Aires la muestra “Galicia, o sorriso de Daniel”» (Europa press, 6 de abril de 2009); «El presidente del Consello da Cultura Galega inaugura hoy en Buenos Aires la muestra “Galicia, o sorriso de Daniel”» (Diario de Brasil, 7 de abril de 2009); «El presidente del Consello da Cultura Galega inaugura hoy en Buenos Aires la muestra “Galicia, o sorriso de Daniel”» (Diario de Montevideo 7 de abril de 2009); «A mostra “Galicia, o sorriso de Daniel” chega a Bos Aires» (ABC, 9 de abril de 2009) .

76

Act

ivid

ades Ramón Piñeiro. Olladas no futuro

Datas e localización: Do 15 de maio ao 4 de xuño no Centro Social Uxío Novone-yra, Lugo

Do 10 ao 30 de xuño no Liceo Recreo, Ourense Do 10 ao 26 de xullo na Casa da Cultura Salvador de Madariaga, A Coruña Do 11 de setembro ao 1 de novembro no Museo Verbum, Vigo Do 6 de novembro ao 31 de decembro no Museo do Pobo Galego, Santiago

Organización: CCG, Fundación Penzol, Real Academia Galega e Editorial GalaxiaComisarios: Henrique Monteagudo e Carlos Fernández

Participantes: En Lugo: Alberto Núñez Feijóo, presidente da Xunta de Galicia; Ra-món Villares, presidente do CCG; Jesús Vázquez, conselleiro de Educación e Or-denación Universitaria; Roberto Varela, conselleiro de Cultura e Turismo; Alfonso Zulueta de Haz, vicepresidente do Padroado da Fundación Penzol; Xosé Ramón Barreiro, presidente da RAG; José López Orozco, alcalde do Concello de Lugo; Ani-bal Piñeiro, irmán de Ramón Piñeiro; Henrique Monteagudo, secretario do CCG .

En Ourense: José Luis Troitiña, xerente do Liceo Recreo; Víctor F . Freixanes, direc-tor xeral de Galaxia; Henrique Monteagudo, secretario do CCG; Carlos Fernández, membro da Sección de Pensamento e Sociedade do CCG .

En Santiago: Ramón Villares, presidente do CCG; Roberto Varela, conselleiro de Cultura e Turismo; Víctor F . Freixanes, director xeral da Editorial Galaxia; Isaac Díaz Pardo, intelectual; Aníbal Piñeiro, irmán de Ramón Piñeiro .

Esta mostra itinerante —que viaxou por diversas cidades galegas durante 2009 sumándose ás actividades conmemorativas do Día das Letras Galegas, dedica-do a Ramón Piñeiro— ofrece a oportunidade de achegarse á personalidade dun home que puxo a súa vida ao servizo da reconstrución da identidade de Galicia e da dignificación da súa cultura» . Con esta intención, Henrique Monteagudo e Car-los Fernández organizaron unha mostra artellada a partir de dous grandes blo-

77

Act

ivid

adesques: «Singladura Vital», na que se trata o contexto histórico de Ramón Piñerio e

a maneira na que o intelectual viviu esa etapa; e «Conciencia do Galeguismo», que reúne a obra colectiva da Xeración Galaxia e o seu labor persoal . En definitiva, «o percorrido parte do mundo onde nace e se fai mozo, detense nesa terra demouca-da polo medo e arrasada pola barbarie totalitaria que foi a Galicia da posguerra, e remata nun país que se ergue atoutiñante e comeza a andar con paso firme polo vieiro da autonomía e da democracia» .

Referencias na prensa: «Galaxia homenaxea ao seu fundador» (El Progreso, 12 de maio de 2009); «Lugo acoge la exposición “Ramón Piñeiro . Olladas no futuro”, sobre el homenajeado en las Letras Galegas 2009» (Galicia Dixital, 15 de maio de 2009); «Núñez Feijóo promete en Lugo gobernar co “mesmo compromiso” que Ra-món Piñeiro» (El Progreso, 15 de maio de 2009); «Núñez Feijóo inaugura en Lugo unha exposición sobre Ramón Piñeiro» (Soitu, 15 de maio de 2009; «O “campesiño ilustrado” que foi Ramón Piñeiro regresa a Lugo nunha exposición retrospectiva» (El Progreso, 16 de maio de 2009); «Una exposición gráfica recorre en Durán Lori-ga la biografía y la obra de Ramón Piñeiro» (La Voz de Galicia, 10 de xullo de 2009); «Monteagudo resalta la defensa de la autonomía y del idioma de Piñeiro» (El Co-rreo Gallego, 7 de novembro de 2009); «Olladas no futuro» (Galicia Hoxe, 7 de no-vembro de 2009); «La exposición “Olladas no futuro” recrea en el Museo do Pobo Galego la figura de Ramón Piñeiro» (La Voz de Galicia, 7 de novembro de 2009) .

78

Act

ivid

ades PRESENTACIÓNS

Roteiro literario Rosalía de Castro e A. R. Castelao

Data: 28 de marzoLocalización: Salón de actos do CCGTítulo: Roteiro literario Rosalía de Castro e A . R . CastelaoOrganización: UNED

Participantes: Xosé Luís Axeitos, RAG; Margarita Ledo, catedrática da USC; Ma-nuel Gago, CCG .

Dentro das diversas actividades organizadas pola UNED no programa «Rotei-ro literario Rosalía de Castro e A . R . Castelao», unha delas tivo como escenario o CCG, onde se desenvolveu unha mesa redonda integrada polos expertos Xosé Luís Axeitos, Margarita Ledo ou Manuel Gago .

Presentación do libro Las migraciones española a la Argentina. Variaciones regionales (siglos xix y xx)

Data e hora: 3 de abril Localización: Centro de Estudios Migratorios Latinoamericanos de Bos AiresAutores: Nadia de Cristóforis e Alejandro FernándezEdición: Biblos, 2009ISBN: 978-950-786-699-9

Participantes: Ramón Villares, presidente do CCG; Nadia Cristóforis, Universida-de de Bos Aires; Alejandro Fernández, Universidade de Bos Aires; Carina Frid, Uni-versidade Nacional de Rosario .

79

Act

ivid

adesDentro do programa de actividades durante a súa viaxe institucional á Arxen-

tina, Ramón Villares presentou no Centro de Estudios Migratorios Latinoame-ricanos de Bos Aires o libro Las migraciones españolas a la Argentina . Varia-ciones regionales (siglos xIx y xx) . Esta obra, froito dos esforzos de Nadia de Cristóforis e Alejandro Fernández, reúne diversos traballos sobre a emigración española en Arxentina que reflicten este complexo e dinámico proceso am-pliando o período de análise máis aló da etapa de emigración masiva compren-dida entre 1880 e 1914 .

Presentación do libro Ramón Otero Pedrayo: Galicia e Europa. Bos Aires 26 de xullo 1959

Data e hora: 6 de abril Localización: Sala de Investigadores do Instituto de Historia Argentina y Ameri-cana «Dr . Emilio Ravignani» de Bos AiresAutor: Ramón Otero Pedrayo; limiar por Afonso Vázquez-MonxardínEdición: Consello da Cultura Galega, 2007ISBN: 978-84-96530-50-8

Participantes: Ramón Villares, presidente do CCG; Luís Alberto Romero, Universi-dade de Bos Aires; Fernando Devoto, Universidade de Bos Aires .

Luís Alberto Romero e Fernando Devoto acompañaron a Ramón Villares na pre-sentación do libro Ramón Otero Pedrayo: Galicia e Europa . Bos Aires 26 de xullo de 1959 editado polo CCG .

80

Act

ivid

ades Presentación do libro Los gallegos en el imaginario

argentino. Literatura, sainete y prensa

Data e hora: 8 de abril Localización: Facultade de Ciencias Empresariais e Sociais de Bos AiresSerie: Galicia ExteriorAutores: Rosa María Lojo, Marina Guidotti e Ruy FaríasEdición: Fundación Pedro Barrié de la Maza, 2008ISBN: 978-84-95892-70-6Colaboración: Oficina Cultural da Embaixada de España en Arxentina

Participantes: Ramón Villares, presidente do CCG; Rosa María Lojo, Universidade do Salvador e investigadora do CONICET; Marina Guidotti, Universidade do Salva-dor; Ruy Farías, Universidade de Bos Aires; Javier López, director xeral da Funda-ción Pedro Barrié de la Maza .

O ciclo de actividades desenvolvido polo presidente do CCG en Arxentina concluíu coa presentación do libro Los gallegos en el imaginario argentino. Literatura, sai-nete y prensa, dirixido pola investigadora Rosa María Lojo en colaboración cos profesores Ruy Farías e Marina Guidotti . Na realización deste acto, no que tamén estivo presente Javier López, director xeral da Fundación Pedro Barrié de la Maza, sumáronse os esforzos da Oficina Cultural da Embaixada de España en Arxentina . A obra que contou co apoio económico do CCG e forma parte da serie «Galicia Ex-terior» da Fundación Pedro Barrié de la Maza, radiografa o estereotipo dos emi-grantes galegos en Arxentina examinando as referencias contidas na prensa, na literatura e no sainete .

Referencias de prensa: «Un estudio sobre la figura del gallego en Argentina lo destaca como tenaz y leal» (Faro de Vigo, 9 de abril de 2009); «Radiografía argen-tina sobre los gallegos» (Diario de Cuyo, 10 de abril de 2009)

81

Act

ivid

adesPresentación do libro Xogos populares en Pontevedra

Data: 24 de xuño ás 20:00 hLocalización: Salón de actos do Museo de PontevedraEdición: CCG e Museo de Pontevedra, 2008ISBN: 978-84-96530-71-3Organización: CCG, Deputación de Pontevedra e Museo de Pontevedra

Participantes: Ramón Villares, presidente do CCG; Rafael Louzán Abal, presidente da Deputación de Pontevedra; Xosé Fuentes Alende, secretario técnico do Museo de Pontevedra .

Xosé Fuentes, co libro Xogos populares en Pontevedra, recupera o estudo reali-zado por José Casal y Lois entre os anos 1909 e 1911 . O autor, que aborda cunha ampla introdución a investigación feita polo médico pontevedrés sobre o lecer a principios do século xx nesta cidade galega, encargouse tamén de facer a trans-crición da obra de Casal y Lois .

Referencias en prensa: «Diversiones de antaño» (La Voz de Galicia, 24 de maio de 2009); «“Xogos Populares en Pontevedra” recrea el ocio de principios del siglo xx» (Faro de Vigo, 25 de maio de 2009) .

82

Act

ivid

ades PARTICIPACIÓN EN ACTIVIDADES ORGANIZADAS POR OUTRAS INSTITUCIÓNS

Reunión da Comisión de Expertos para a creación do Museo Nacional de Inmigración en Bos Aires

Data e hora: 2 e 3 de marzo Localización: Bos AiresCoordinación: Fernando Devoto

Participantes: Xosé Manoel Núñez Seixas, USC e AEG; Donna R . Gabaccia, Univer-sidade de Minnesota; Paola Corti, Universidade de Turín; Ana María Leitão, direc-tora do museo Memorial do Imigrante de São Paulo; Fernando Devoto, Universi-dade de Buenos Aires .

O CCG, a través do Arquivo da Emigración representado polo profesor Núñez Seixas, participou activamente nas actividades para o deseño do Museo Nacional da Inmigración, promovido polo goberno arxentino . O Museo, que deberá inaugu-rarse en 2010, está localizado no antigo Hotel de Inmigrantes da cidade de Bos Aires, edificio que fora construído para recibir, prestar servizos e apousentar aos inmigrantes chegados de todos os puntos do planeta .

Referencias na prensa: «O Consello da Cultura colabora co Museo Nacional da In-migración de Bos Aires» (A Nosa Terra, 6 de marzo de 2009); «Galicia colaborará en la puesta en marcha del futuro Museo Nacional de Inmigración en Buenos Ai-res» (Galiciaé, 6 de marzo de 2009) .

83

Act

ivid

adesII Curso de Divulgación Científica na Sociedade

Data: Do 30 de xuño ao 2 de xulloLocalizacións: Paraninfo e Sala de Consello de Goberno da UDC Dirección: María Ares Sanmartín e Moisés CanleSecretaria: Lorena Ambroa VeigaOrganización: Universidade da CoruñaColaboración: Consellería de Educación e Ordenación UniversitariaTítulo da mesa redonda: «Difusión do coñecemento polas editoriais»

Participantes: Xurxo Mariño Alfonso, membro da Sección de Ciencia, Natureza e Sociedade do CCG; Ana Isabel González González, vicepresidenta da Unión de Edi-toriais Universitarias Españolas; Carlos Iglesias, Editorial Netbiblo .

Co «II Curso de Divulgación Científica na Sociedade», a UDC pretende consolidar no tempo un proxecto iniciado no ano 2008 e aproximar os mundo dos medios de comunicación e dos investigadores . Neste senso, un dos puntos máis tratados nas diversas sesións foron as diferentes ferramentas que os técnicos poden utilizar para desenvolver eficazmente o seu labor como divulgadores . Moi sensibilizado con esta liña de actuación, o CCG tomou parte neste programa a través da parti-cipación de Xurxo Mariño, destacado escritor de artigos de divulgación científica, na mesa redonda «Difusión do coñecemento polas editoriais» .

Feira Liber’09

Data: Do 7 ao 9 de outubro Localización: Pavillón 12 da Feira do Liber, MadridOrganización: IFEMAPromoción: Federación de Gremios de Editores de España

Patrocinio: Dirección General del Libro, Archivos y Bibliotecas do Ministerio de Cultura, Instituto Español de Comercio Exterior, Comunidad de Madrid, Ayunta-

84

Act

ivid

ades miento de Madrid; Asociación de Editores de Madrid, Centro Español de Derechos

Reprográficos (CEDRO) .

Participantes: máis de 500 expositores entre empresas, institucións e organis-mos nacionais e internacionais do eido editorial .

O CCG estivo presente na feira internacional do Liber’09 en Madrid onde com-partiu stand co Institut d´Estudis Catalans e a Euskaltzaindia (Real Academia da Lingua Vasca) e ofreceu unha escolma da produción bibliográfica da insti-tución . Ramón Villares, que acudiu o día 7 de outubro á apertura do Liber’09, explicou que esta participación conxunta expresa a vontade do Consello de cooperar cos organismos responsables de impulsar as linguas e as culturas propias en Euskadi, Cataluña e noutras Comunidades Autónomas . A feira in-ternacional Liber, que se celebra anualmente e se alterna entre Madrid e Bar-celona, é a maior plataforma de negocio da industria editorial española e lati-noamericana .

Referencias en prensa: «Cita en Liber con la lectura» (El País, 4 de outubro de 2009); «La literatura rusa protagoniza la XXV edición del LIBER» (ABC, 6 de outubro de 2009); «LIBER’09 se inaugura hoy en Madrid con más de 500 exposi-tores y Rusia como país invitado» (ADN, 6 de outubro de 2009); «Más de 1 .200 profesionales del libro acudirán a LIBER’09, que se celebrará desde mañana» (Ecodiario, 6 de outubro de 2009): «O Consello da Cultura estará na feira Li-ber’09» (Galicia Hoxe, 7 de outubro de 2009); «O Consello da Cultura Galega estará en Liber coas entidades catalana e vasca homólogas» (La Voz de Galicia, 7 de outubro de 2009); «Liber tiene un plan anticrisis» (ABC, 7 de outubro 2009); «Liber arrinca cun plan dos editores para afrontar a crise» (Xornal.com, 7 de outubro de 2009) .

85

Act

ivid

adesIV Congreso de ensinantes de música tradicional galega

Data: 30 e 31 de outubro e 1 de novembro Localización: Auditorio da Facultade de Veterinaria, Campus de Lugo da USCOrganización: Asociación de Gaiteiros Galegos e CIG-EnsinoColaboración: Radio Galega MúsicaPatrocinio: AS-PG e Deputación de Lugo

Participantes: Santiago Caneiro, presidente da AGG; Iván Area, Proxecto Ronsel; Concha Losada, APOI do Museo do Pobo Galego; Sergio de la Ossa, APOI do Museo do Pobo Galego; Arquivo Sonoro de Galicia; Clodio González, historiador; Kalan-draka; Pablo Díaz, O Recuncho da Palleta; Pablo Carpintero, O Recuncho da Pa-lleta; Xabier Díaz, músico; Susa Herrera, UVIGO; Xosé Lastra, presidente da Nova Escola Galega; Pèsdelán; Rosa María Vicente, Brinquedia; Manuel Enríquez “Nela”, músico; Rubén González, músico; Xosé Manuel Seivane, músico e artesán .

Co gallo de facer chegar aos asistentes coñecementos e recursos para o ensino da música tradicional nos diferentes ámbitos educativos, a Asociación de Gaiteiros Galegos xunto coa CIG-Ensino organizaron o «IV Congreso de ensinantes de Mú-sica Tradicional Galega» . Con esta xuntanza queren concienciar da importancia de transmitir este legado aos máis novos porque «neles está o futuro» . O CCG, partícipe tamén desta idea, estivo presente nestas xornadas a través do Arquivo Sonoro de Galicia, departamento da institución que ten como labor esencial a re-cuperación, conservación e difusión do patrimonio oral e musical galego .

Referencias en prensa: «IV Congreso de Ensinantes de Música Tradicional Gale-ga» (A Voz de Vilalba, 21 de outubro de 2009); «Presentado o IV Congreso de En-sinantes de Música Tradicional Galega que organiza a Asociación de Gaiteiros de Galicia» (Deputación de Lugo, 21 de outubro de 2009); «IV Congreso de Ensinan-tes de Música Tradicional Galega» (Xornal de Galicia, 21 de outubro de 2009); «O cuarto congreso de Ensinantes de música tradicional comezará o día 30» (La Voz de Galicia, 22 de outubro de 2009); «A caixa dos sons da terra en Lugo» (A Nosa Terra, 30 de outubro de 2009) .

86

Act

ivid

ades III Jornadas Internacionales de Trabajo con los Observatorios de Cultura

Data: 23 e 24 de novembroLocalización: Bilbao

Coordinación: Kulturaren Euskal Behatokia (Observatorio Vasco da Cultura)

Participantes: Observatoire de la Culture et des Communications du Québec, Département des Études de la Prospective et des Statistiques (DEPS) de Fran-cia, Osservatorio Culturale del Piemonte, Gabinete técnico del Departamento de Cultura y Medios de Comunicación de la Generalitat de Catalunya, Observatorio da Cultura Galega, Observatorio Vasco da Cultura (Kulturaren Euskal Behatokia) .

Por terceiro ano consecutivo, o Observatorio Vasco da Cultura convocou as Xor-nadas Internacionais de traballo cos Observatorios de Cultura, que tiveron lugar en Bilbao o 23 e 24 de novembro de 2009 . Con esta cita anual consolídase un espa-zo de traballo que conseguiu xerar non soamente un bo medio de relacións e com-plicidades entre os participantes, senón tamén a materialización dun primeiro exercicio de colabroación en rede . Por primeira vez as Xornadas tiveron un carác-ter monográfico . Así, o obxectivo central destas III Xornadas foi a posta en común dos estudos cualitativos levados a cabo en cada territorio sobre os hábitos e as prácticas culturais dos mozos . Este espazo de encontro debúxase, pois, como un alto no camiño necesario para revisar cales son os resultados preliminares que están aparecendo e poder propor novos enfoques comúns .

http://www.kultura.ejgv.euskadi.net/r46-19130/es/

http://www.kultura.ejgv.euskadi.net/r46-19130/es/

87

Act

ivid

adesFest Latino

Data: 24, 25, 26 e 27 de novembro Localizacións: Gabinete Portugês de Leitura, Aliança Francesa do Recife e Facul-tade Francinette do RecifeTítulo: «Fest Latino . 3º Festival internacional de culturas, linguas e literaturas neolatinas»Comisión organizadora: Humberto França, Cássio Cavalcante, Domínico Coutin-ho, Jacques Ribemboim e Selma VasconcelosOrganización: Alliance Française, Civitate, Mares Navegados e Fundação Gilberto FreyreColaboración: CCG, Consultado D’Italia, Gabinete Portugês de Leitura do Recife; Fafire; Instituto Camões de Portugal; Instituto Cervantes, Institut Ramon Llull; Mienistèrio da Cultura de Portugal, Fundação Jaquim Nabuco; Ministerio da Edu-cação, UFRPE, Academia Brasileira de Letras, Organização dos Estados Ibero-americanos (OIA), Consulado da França no Recife; Consulado-geral da República Bolivariana da Venezuela no Recife, Consulado-geral da República Argentina no Recife, Comunidade dos Países de Língua Portuguesa, Conservatório Pernambu-cano de Música, Secretaria de Educação de Pernambuco, Missão do Brasil Junto à Comunidade dos Paìses de Lìngua Portuguesa, Embaixada da Romênia no Bra-sil, Biblioteca Brasileira de Nova Iorque (UBENY), Instituto Dante Alighieri de São Paulo e Centro Cultural Ìtalo-brasileiro Dante Alighieri do Recife .Patrocinio: Fundação do Patrimônio Histórico e Artístico de Pernambuco, Fun-cultura, Secretaria de Educação, Governo de Pernambuco, Ministério da Cultura e Governo Federal de Brasil .Título da mesa: «Língua e Literatura Galega»

Participantes: Henrique Monteagudo, secretario do CCG; Alexandre Santos, pre-sidente da União dos Escritores de Pernambuco; Fátima Quintas, Academia Per-nambucana de Letras; Anxo Angeira, Universidade de Vigo .

O «Fest Latino» é un proxecto cultural, literario e educativo no que participan escritores, artistas, profesores e representantes culturais de países europeos e

88

Act

ivid

ades latinoamericanos co gallo de promover a diversidade e a integración das culturas

neolatinas . Da man de Henrique Monteagudo e amosando a sensibilidade da insti-tución cara a este tipo de proxectos, o CCG participou na mesa redonda centrada na cuestión da «Lingua e Literatura Galega» e na que Monteagudo achegou a súa visión sobre «A situación da lingua galega na actualidade» .

Palestras de debate, exhibición de filmes de países francófonos de África, mesas redondas, recitais de poesía, conferencias e o curso «Introdución á comprensión das linguas neolatinas» foron as actividades desenvolvidas na terceira edición do festival que concluíu coas notas da Orquesta do Conservatorio Pernambucano de Música baixo a dirección de Gerardo Iacoucci .

Referencias na prensa: «Brasil: Festival Internacional em Recife incentiva difusão de línguas e literaturas neolatinas» (Jornal de Notícias, 10 de novembro de 2009); «Três portugueses entre as “Personalidades da Neolatinidade de 2009”» (Insti-tutuo Camões de Portugal, 16 de novembro de 2009); «Recife se transforma na capital da neolatinidade ao receber o III Festlatino» (África 21 Digital, 19 de no-vembro de 2009); «Recife se transforma na capital da neolatinidade ao receber o III Festlatino» (Portugal Digital, 19 de novembro de 2009); «Debates abordam línguas latinas» (Diario de Pernambuco, 24 de novembro de 2009) .

89

Act

ivid

adesACTIVIDADES REALIZADAS NO CCG

O CCG pretende establecer relacións con outros órganos con obxectivos parellos aos que alentaron o nacemento da institución . É por este motivo que nas depen-dencias da súa sede se realizaron actividades de promoción da literatura galega; sesións dirixidas a profesionais da edición, da arte ou da acción cultural; xornadas de debate sobre a cuestión do audiovisual en Galicia e en España, eventos de sen-sibilización social, presentacións de publicacións e mesmo a homenaxe da Real Academia Galega a Ramón Piñeiro .

Rolda de pensa de Itziar Ruiz Giménez, presidenta da sección española de Amnistía Internacional

Data: 29 de xaneiro ás12 horasLocalización: Salón de actos do CCG

Participantes: Itzíar Ruíz Giménez, presidenta de Amnistía Internacional; Manuel Dios Diz, presidente do SGEP .

No marco das actividades organizadas polo Seminario Galego de Educación para a Paz con motivo do Día Escolar pola Paz, celebrouse unha rolda de prensa na sede do CCG na que estiveron presentes Itzíar Ruíz Giménez, presidenta da sección es-pañola de Amnistía Internacional, e Manuel Dios Diz, presidente do SGEP

Xuntanza do Comité Científico do Programa Catedral de Santiago de Compostela da Fundación Pedro Barrié de la Maza

Datas: 16 de marzo e 29 de outubro Localización: Biblioteca do CCGOrganización: Fundación Pedro Barrié de la Maza

90

Act

ivid

ades Participantes: Grupo multidisciplinar de especialistas para o Programa Catedral

de Santiago

O Programa Catedral de Santiago de Compostela, financiado pola Fundación Pe-dro Barrié de la Maza e desenvolvido conxuntamente co Arcebispado de Santiago e o Cabido da Catedral, ten como finalidade acometer os proxectos de conser-vación preventiva e restauración do Pórtico da Gloria e das pinturas murais da Capela Maior, así coma a ordenación dos Museos Catedralicios . Esta iniciativa, que se vén desenvolvendo desde 2006, conta coa colaboración dun grupo multidisci-plinar de recoñecidos especialistas, que asesora á Comisión de Seguimento e á Dirección Técnica ao longo da duración dos traballos . As reunións que este comité de expertos celebrou durante o ano 2009 tiveron lugar na Biblioteca do CCG .

Presentación dos informes Comercio interior do libro do ano 2007 e Proposta e mellora do modelo galego de gratuidade de libros de texto

Data e hora: 3 de abril ás 12 horasLocalización: Salón de actos do CCGOrganización: Asociación Galega de EditoresTítulo dos informes: «Comercio interior do libro do ano 2007» e «Proposta de me-llora do modelo galego de gratuidade de libros de texto»Autor: Asociación Galega de Editores

Participantes: Xurxo Patiño, presidente da Federación de Libreiros; Víctor F . Freixanes, director xeral da Editorial Galaxia; Henrique Monteagudo, secretario do CCG; Alfonso García Sanmartín, presidente da Asociación Galega de Editores; Xesús Cubeiro, membro da Asociación de Ilustradores .

A AGE, no seu triplo obxectivo de defensa, promoción e difusión da produción editorial en lingua galega, publicou os informes Comercio interior do libro do ano 2007 e Proposta de mellora do modelo galego de gratuidade de libros de texto, nos que analizan a situación deste sector desde o punto de vista do consumo dos

91

Act

ivid

adeslectores galegos e da gratuidade dos manuais no ensino primario, respectiva-

mente . Os estudos, que son de libre consulta na web da AGE, presentáronse no CCG nun acto no que estiveron presentes os representantes de todos os sectores implicados no mundo do libro galego .

Referencias de prensa: «Datos de edición e participación» (Praza das Letras, 7 de abril de 2009); «Todos os indicadores da edición en galego descenderon un 10%» (La Voz de Galicia, 9 de abril de 2009) .

Clube de lectura Galix . Tendendo redes

Data e hora: 3 e 4 de abril ás 17:00 h 15 e 16 de abril ás 17: h 20 e 27 de maio ás 17:00 h 3 e 4 de xuño ás 17:00 h 16 de xuño ás 17:00 h 2 de xullo ás 17:00 h 7 de outubro ás 17:00 h 22 de outubro ás 17:00 hLocalización: Biblioteca do CCGOrganización: Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil GálixCoordinación: Ánxela GraciánColaboración: CCG, Dirección Xeral de Difusión e Promoción Cultural e Consellería de Cultura .

Participantes: Xosé A . Neira Cruz, Fran Alonso, Agustín Fernández Paz, Marilar Aleixandre, Miguel Vázquez Freire, An Alfaya, Marcos Calveiro, Fina Casalderrey, Rosa Aneiros, Concha Blanco, Ánxela García

O «Club de Lectura Gálix Tendendo Redes» foi un proxecto que a Asociación Gale-ga do Libro Infantil e Xuvenil Gálix desenvolveu en 2009 e para o que contou coa colaboración da Consellería de Cultura, a Dirección Xeral de Difusión e Promoción Cultural e o CCG . O obxectivo do programa «Tendendo Redes» é ofrecer unha vi-

92

Act

ivid

ades sión completa de todo o corpus da literatura xuvenil galega desde os comezos e

en especial desde os últimos 25 anos . Establecendo como fío condutor a literatu-ra xuvenil galega, en cada unha das sesións analizáronse os libros máis significa-tivos dentro dos diferentes subxéneros da narrativa infantil e xuvenil . En todas as xuntanzas estiveron presentes os autores dos textos escollidos que explicaron o proceso de creación das súas obras, desde o motivo primixenio que os levou a escribilas ata o desenlace da historia que imaxinaran .

Referencias de prensa: «Gálix presenta mañá un club de lectura para nenos e mo-zos» (Galicia Hoxe, 25 de febreiro de 2009); «Gálix tende redes cun club de lectu-ra» (A Nosa Terra, 26 de febreiro de 2009); «Tecer redes literarias: Gálix presenta un club de lectura xuvenil» (Xornal.com, 27 de febreiro de 2009); «Tendendo re-des» (A Praza das Letras, 2 de marzo de 2009)

Presentación do libro A desaparición da neve

Data e hora: 15 de abril ás 12:00 horasLocalización: Salón de actos do CCGOrganizción: Edicións Xerais de GaliciaAutor: Manuel RivasEdición: Alfaguara, 2009ISBN: 978-84-204-2236-7

Participantes: Manuel Rivas, escritor e xornalista; Henrique Monteagudo, secre-tario do CCG; Rosa María Junquera, editorial Alfaguara .

Acompañado por Herinque Monteagudo e Rosa María Junquera, Manuel Rivas pre-sentou no CCG o seu libro de poemas A desaparición da neve, publicado en galego, castelán, catalán e éuscaro e que supón unha aposta pola «biodiversidade» das linguas . A obra, artellada en 3 vértices que son o corpo, a natureza e a linguaxe, está composta por 40 textos inéditos e un CD no que o escritor recita algúns dos seus poemas acompañado da música de César C . Morán e Pulpiño Viascón .

93

Act

ivid

adesReferencias de prensa: «Bálsamo para as feridas» (Galicia Hoxe, 15 de abril de

2009); «Rivas: “Este libro quería ser unha arca, unha hucha de biodiversidade”» (A Nosa Terra, 15 de abril de 2009); «Rivas volve á poesía “na procura do maletín de Walter Benjamin”» (Vieiros, 15 de abril de 2009); «A biodiversidade lírica de Ma-nuel Rivas» (Xornal.com, 22 de abril de 2009) .

Vía Cultura 2009. Plan formativo para profesionais da acción cultural en Galicia

Data e hora da primeira xuntanza: 17 de abril Data e hora da segunda xuntanza: 12 de xuño Localización: Salón de actos do CCGTítulo da primeira sesión: «Programar, exhibir ou xerar?»Título da segunda sesión: «Concellos e asociacións para unha nova cultura local»Organización: Consellería de Cultura e Deporte da Xunta de Galicia

Participantes: Pepe Vélez, coordinador dos teatros municipais de Cádiz; Xoán Mariño, Mr . Misto Films; Luisa González, CIM Ribadeo; Quique Peón, director da escola e do grupo de baile tradicional Xacarandaina; Antonio Moreno, centro de recursos asociativos de Cádiz .

O plan formativo Vía Cultura, auspiciado pola Consellería de Cultura e Depor-te, márcase como obxectivo construír un espazo de encontro para a formación, análise e debate sobre o labor dos profesionais da acción cultural . Das diversas xuntanzas que se realizaron en 2009, no CCG realizáronse as sesións «Programar, exhibir ou xerar?», na que se afondou sobre a cuestión do deseño de estratexias innovadoras coas que xerar valores, e «Concellos e asociacións para unha nova cultura local», na que se examinou o tecido asociativo do eido municipal e as rela-cións entre estes axentes .

94

Act

ivid

ades Presentación do libro Do orixinal ao libro. Manual de edición técnica

Data e hora: 23 de abril ás 12:00 hLocalización: Salón de actos do CCGOrganización: Edición Xerais de Galicia Autor: Juan L . Blanco ValdésEdición: Edicións Xerais de Galicia, 2009ISBN: 978-84-9782-960-1

Participantes: Juan L . Blanco Valdés, Servizo de Publicacións e Intercambio Científico da USC; Jacobo Bermejo Barrera, presidente do Clúster do Produ-to Gráfico e do Libro Galego; Manuel Bragado, director de Edicións Xerais de Galicia .

Coincidindo coa celebración do Día do Libro, Juan L . Blanco presentou no CCG a súa obra Do orixinal ao libro. Manual de edición técnica, acompañado de Jacobo Bermejo Barrera e Manuel Bragado . O libro, prologado polo recoñecido experto en ortotipografía José Martínez de Sousa, é froito da experiencia docente de Blanco así como tamén da necesidade de cubrir un nicho de demanda dun manual de edi-ción técnica que tratase a cerna deste sector .

Referencias de prensa: «“Do orixinal ao libro” preséntase en Compostela» (Praza das Letras, 23 de abril de 2009); «“O minimalismo dominará a edición nun futuro inmediato”» (La Voz de Galicia, 28 de abril de 2009); «Unha ferramenta para unha industria máis viva ca nunca» (Galicia Hoxe, 5 de maio de 2009); «“Do orixinal ao libro”: os segredos da edición» (Galicia Hoxe, 10 de maio de 2009) .

95

Act

ivid

adesII Comité organizador do Foro Mundial Educación 2010

Data e hora: 24 de abril ás 10:00 hLocalización: Salón de actos do CCGOrganización: Seminario Galego de Educación para a Paz

Participantes: Federico Mayor Zaragoza, presidente do Comité Organizador; Ma-nuel Dios Diz, secretario coordinador; Manuela Mesa, presidenta de AIPAZ e direc-tora de CEIPAZ; Carmen Magallón, directora del SIP de Zaragoza; José Antonio Bi-naburu, coordinador da Red de Escuelas de Paz de Andalucía; Manuel Manonelles, director da Fundación Cultura de Paz en Barcelona; Jonan Fernández, director de Baketik de Euskadi; Francisco Muñoz, Instituto de la Paz y Conflictos da UGR; Jor-di Armadans, director da Fundación per la Pau de Cataluña; Viçent Martínez Guz-mán, director da Cátedra Unesco da Universidad Jaume I de Castellón; Roberto Mansilla, Igadi; José Manuel Pureza, Centro de Estudios Sociais da Universidade de Coimbra; Xabier Macías, director da Fundación Galiza Sempre; Manoel San-tos, director de Altermundo; Israel Sanmartín, IGESIP; Rafael Grasa, presidente do Instituto Catalán Internacional per la Pau; José Luis Presedo, vicepresidente da Coordinadora Galega de ONGDs; Juan Ramón Pais Andrade, UGT Galicia; María Jesús Fernández García, Sindicato Nacional de CCOO de Galicia; Albert Sansano, Membro da Secretaría Executiva do Consello Internacional do FME; Confedera-ción de STES; Rosa Alvarez Prada, presidenta do Colexio de Psicólogos de Galicia; Carlos Villán, presidente da Asociación Española para o Dereito Internacional dos Dereitos Humanos; Susana Hernández Herrero, CIP Ecosocial de Madrid; Agustín Merino, vicerreitor de Política Internacional da USC; José Antonio Caride, presi-dente da Sociedad Iberoamericana de Pedagogía; Xoan Antón Pérez Lema, abo-gado e ex-secretario de Relacións Institucionais de Vicepresidencia da Xunta de Galicia; Irene Rodríguez Manzano, profesora de Relacións Internacionais na USC; José Manuel Sabucedo, catedrático de Psicoloxía da USC; Carmen Adán, portavoz de Educación do BNG no Parlamento galego; Xabier Ron, OSPAAAL Galicia; Elvira Landín Aguirre, SGEP; Manuel Rodríguez Cobas, SGEP; Carmen Durán, SGEP; Veró-nica García, Médicos del Mundo; Gemma Garrido, Médicos del Mundo .

96

Act

ivid

ades Co propósito da celebración do «Foro Mundial Educación 2010» na cidade de

Compostela, o Comité Organizador Internacional presidido por Federico Mayor Zaragoza realizou unha serie de reunións preparatorias ao longo dos anos 2008 e 2009 para fixar o conxunto de actividades e o contido das sesións que se desen-volverán no marco deste evento . Das cinco sesións preparatorias, a terceira tivo lugar no CCG onde Manuel Dios adiantou que o obxectivo deste Foro era reunir na capital galega «os máximos representantes e os centros de investigación máis relevantes do mundo» en materia de educación e cultura para a paz .

Urbes Europeae

Data: 11 e 12 de maio Localización: Salón de actos do CCGOrganización: Universidade de Santiago de CompostelaDirección: Javier Gómez-Monetro e Anxo AbuínCoordinación: Dolores Vilavedra e José Antonio AldreySecretaría Administrativa: Manuel del Río Rodríguez

Participantes: Jüri Talvet, presidente da Asociación Estonia de Literatura Com-parada; Merilin Kotta, estudante da Universidade de Tartu (Estonia); María Xesús Lama, UAB; Antonio de Toro, Catedrático da UDC e director do Instituto Universi-tario de Estudios Irlandeses “Amergin”; David Clark, UDC e secretario do Instituto Universitario de Estudios Irlandeses “Amergin”; Grit Hagen, estudante da Uni-versidade de Kiel (Alemaña); María do Cebreiro Rábade, USC; Christina Bischoff, Universidade de Paderborn (Alemaña); Mario Schumacher, estudante da Univer-sidade de Paderborn (Alemaña); Theresa Meier, estudante da Universidade de Paderborn (Alemaña); Pamela Peters, estudante da Universidade de Paderborn (Alemaña); Rosa Wohlers, estudante da Universidade de Kiel (Alemaña) .

O Programa Intensivo «Urbes Europeae» vénse celebrando desde o ano 2006 elixin-do para cada xuntanza unha cidade europea diferente e marcándose como obxectivo a análise da repercusión do imaxinario colectivo na construción das cidades . San-

97

Act

ivid

adestiago foi a localidade anfitrioa do simposio do 2009 desenvolvido entre o 4 e o 13

de maio . Entre as diferentes actividades incluídas no Programa, realizáronse visitas guiadas ás cidades máis destacadas do Eixo Atlántico, revisáronse textos literarios, pezas audiovisuais e espazos urbanísticos moi concretos e organizáronse xornadas de debate . O CCG foi unha das institucións que acolleu algunha das sesións de traba-llo nas que participaron docentes e estudantes de diversas universidades europeas para intercambiar opinións sobre a pegada do home na construción da urbe .

Referencias de prensa: «“Urbes Europeae” inicia en Santiago a análise da cidade» (ABC, 3 de maio de 2009); «O problema da dispersión urbana» (Galicia Hoxe, 7 de maio de 2009); «“En el siglo XVI ya hay historias de si se puede ligar en el camino”» (La Voz de Galicia, 10 de maio de 2009); «Santiago, el camino literario y la urbe global» (El Correo Gallego, 10 de maio de 2009) .

Presentación do libro Catro historias de emigrantes

Data e hora: 15 de xuño ás 12 horasLocalización: Salón de actos do CCGAutor: Manuel Losa Rocha Colección: MemoriaEdición: Editorial Galaxia, 2009ISBN: 978-84-9865-196-6Participantes: Manuel Losa Rocha, escritor; Paula García, directora de comunica-ción da Editorial Galaxia .

Un acontecemento fortuíto e a sensación dun importante descoñecemento da emigración por parte dos galegos residentes en Galicia son o xerme de Catro his-torias de emigrantes, obra escrita por Antón Losa e presentada no CCG . Con este libro, no que se narra a historia de catro emigrantes en Arxentina e Uruguai sen máis conexión entre eles que os máis de trinta anos sen volver a Galicia, Losa que-re achegar o desenvolvemento da Comunidade galega na diáspora .

98

Act

ivid

ades Referencias de prensa: «“Catro historias de emigrantes”, as vivencias dos galegos

na diáspora» (El Correo Gallego, 16 de xuño de 2009) .

Manifesto do sector teatral galego

Data: 16 de xuño ás 12:00 hLocalización: Salón de actos do CCG

Participantes: AAAG, Escena Galega, UnimaGalicia, DANESGA, Magos Profesio-nais de Galicia, Pista Catro, Asociación Xente Titiriteira, MIT de Ribadavia, Mostra de Teatro de Cee, Festival de Teatro Cómico de Cangas, Mostra de Teatro Galego do Carballiño, FIOT de Carballo, Festival Internacional de Títeres de Redonde-la, Galicreques, o ALT de Vigo, MITEU, FITO, MOTI, Arte Livre, Sala Andamio, Sala Nasa, Santart, Teatro Escena, Teatro Ensalle .

Nunha rolda de prensa multitudinaria, o sector galego das artes escénicas mani-festou o seu descontento coa xestión realizada pola Consellería de Cultura e Tu-rismo, denunciando a falta de pagamento á Axencia Galega de Industrias Culturais (AGADIC) por actividades xa realizadas . A parálise laboral, o feito de que aínda non estivera nomeado o novo director de AGADIC e a lectura do manifesto evi-denciando a realidade destes grupos, foron os condutores deste acto de protesta no que se anunciou a posibilidade de artellar unha serie de actuacións moito máis contundentes de non mudar a situación que estaban a padecer .

Referencias de prensa: «O audiovisual galego ameaza con medidas de presión se Cultura non pon fin á parálise do sector» (ADN LV, 16 de xuño de 2009); «O sec-tor teatral denuncia unha débeda dun millón de euros» (A Nosa Terra, 17 de xuño de 2009); «Os grupos teatrais acusan a Cultura de non pagarlles desde marzo» (La Voz de Galicia, 17 de xuño de 2009); «As artes escénicas galegas reclaman o seu desbloqueo e pagos pendentes» (El Correo Gallego, 17 de xuño de 2009); «Os actores e actrices, en pé» (Galicia Hoxe, 17 de xuño de 2009); «A Xunta prome-te pagarlle ao sector das artes escénicas “con urxencia”» (Vieiros, 17 de xuño de

99

Act

ivid

ades2009); «Cultura afronta «por la vía de urgencia» deudas de la Agadic de la anterior

Xunta» (ABC, 17 de xuño de 2009); «El impago de subvenciones pone en peligro los festivales de teatro» (El País, 17 de xuño de 2009); «A Xunta pagará “pola vía de urxencia” o que lles debe ás compañías teatrais» (Xornal.com, 17 de xuño de 2009); «Cultura paga por vía de urgencia al sector de las artes escénicas y atribuye la deuda al bipartito» (Galicia Dixital, 17 de xuño de 2009) .

Presentación dos libros Entremiradas I: Galicia-Bos Aires e Entremiradas II: Galicia-Cuba

Data e hora: 18 de xuño ás 12:00 hLocalización: Salón de actos do CCGAutores: Maribel LongueiraEdición: Xunta de Galicia, Secretaría Xeral de Emigración, 2008ISBN: 978-84-453-4740

Participantes: Ramón Villares, presidente do CCG; Maribel Longueira, coordina-dora dos libros e fotógrafa; Anxos Sumai, escritora; Antón Lopo, escritor, xorna-lista e actor; Estíbaliz Espinosa, poeta, actriz e cantante; Ánxeles Penas, escrito-ra, escultora e pintora .

«Este é un libro froito da paixón e da tenacidade», foron as palabras que Ramón Villares dedicou ao traballo realizado por Maribel Longueira nos seus dous libros «Entremiradas I Galicia – Bos Aires» e «Entremiradas II Galicia – Cuba», onde a fotógrafa fixo unha escolma de imaxes da súa autoría a través das que preten-día captar a esencia de Galicia neses dous puntos do continente americano e que foron acompañadas dos textos de 80 escritores galegos, arxentinos e cubanos . Na presentación, na que diversos creadores puxeron voz ás producións literarias elaboradas para estas dúas obras, o presidente do CCG salientou que a institu-ción que representa demostrou e continúa a amosar moito interese na emigración galega antillana e austral, punto de partida destas publicacións .

100

Act

ivid

ades Referencias de prensa: «Preséntase “Entremiradas I e II”, de Marible Longueira» (A

Nosa Terra, 18 de xuño de 2009); «Maribel Longueira presenta “Entremiradas”» (Xornal.com, 19 de xuño de 2009); «Maribel Longueira recrea nun libro Cuba e Bos Aires» (Gali-cia Hoxe, 19 de xuño de 2009); «La fotógrafa Maribel Longueira publica dos libros para “cruzar nuevas miradas entre Galicia, Argentina y Cuba”» (ADN, 19 de xuño de 2009) .

Curso Entre a revolución e a reforma: cuestión agraria e asociacionismo rural 1874-1939

Data e hora: Do 1 ao 4 de xullo Localización: Salón de actos do CCGComité de dirección: Miguel Cabo Villaverde, Aurelio Martín Nájera, Rosa M .ª Ló-pez González e Guillerme Pérez Agulla .Organización: Fundación Luís Tilve, Fundación Pablo Iglesias e Universidade de SantiagoColaboración: CCG e Museo do Pobo GalegoPatrocinio: UGT-Galicia, Unións Agrarias, Deputación Provincial da Coruña, Con-cello de Santiago de Compostela, Consellería de Educación e Ordenación Univer-sitaria e Consellería de Cultura e Turismo .

Participantes: Lourenzo Fernández Prieto, USC; Diego Caro Cancela, UCA; Manuel Morales Muñoz, UMA; Emilio Majuelo Gil, UNAV; Manuel Requena Gallego, UCLM; Enrique Bernad Royo, UNIZAR; Miguel Cabo Villaverde, USC; Salvador Cruz Arta-cho, UJAEN; Francisco Cobo Romero, UGR; Samuel Garrido Herrero, UJI; Juan Pan-Montojo, UAM; Ricardo Robledo Hernández, USAL; María Xosé Rodríguez Galdo, USC; José Ramón Rodríguez Lago, UVIGO Xaime Barreiro Gil, USC; Pedro Barruso Barés , Fundación Pablo Iglesias; Aurelio Martín Nájera, Fundación Pablo Iglesias .

O proxecto de investigación Diccionario biográfico del socialismo español dirixido por Martín Nájera, supuxo o punto de partida para a organización do curso «En-tre a revolución e a reforma: Cuestión agraria e asociacionismo rural 1874-1939» celebrado nas dependencias do CCG e no que por primeira vez se examinou este sector económico atendendo a cada unha das particularidades rexionais .

101

Act

ivid

adesO programa, dirixido fundamentalmente a estudantes, investigadores e profeso-

res interesados na materia agraria, cumpriu cos obxectivos de suxerir novas liñas de análise e dar a coñecer as actividades e proxectos da Fundación Luís Tilve .

Referencias de prensa: «A cuestión agraria, a debate no Consello da Cultura Ga-lega» (Galicia Hoxe, 1 de xullo de 2009); «Cuestión agraria e asociacionismo rural desde a Restauración española á Guerra Civil, tema dun curso co organizado pola USC» (Universia, 1 de xullo de 2009); «Un curso de la USC analizará el asociacio-nismo agrario y sus variantes regionales en España entre 1874 y 1939» (Ecodiario, 1 de xullo de 2009) .

Xornada Galicia cara ao Pacto Galego contra a Pobreza

Data e hora: 16 de outubro ás 10:00 hLocalización: Salón de actos do CCGTítulo: «Galicia cara ao Pacto Galego contra a Pobreza»Organización: Coordinadora Galega de ONGs para o Desenvolvemento

Participantes: Xosé María Torres, presidente da Coordinadora Galega de ONGD; Xesús Gamallo Aller, director xeral de Relacións Exteriores da Xunta de Galicia; Carlos A . Fernández, presidente da FEGAMP; Francisco Díaz-Fierros, vicepresi-dente do CCG; Hugo Torres, deputado suplente na Asemblea Nacional de Nica-ragua; José Manuel Pérez, vogal da Xunta Directiva da Coordinadora Galega de ONGD; Alberto Gacía Cerviño, director xeral de Asuntos Europeos e Cooperación ao Desenvolvemento do Goberno de Cantabria; Alazne Camiña, asesora xeral da Dirección de Igualdade e Dereitos cidadáns da Deputación Foral de Biskaia; Mar Escudero Solórzano, concelleira de Cultura, Inmigración e Desenvolvemento de San Sebastián De los Reyes de Madrid; María Paz Gutiérrez, vogal da Xunta Di-rectiva da Coordinadora Galega de ONGD; María Pilar Romero, subdirectora xeral de Cooperación Exterior da Xunta de Galicia; María Seoane, deputada polo PP no Parlamento de Galicia; Silvia Fraga, deputada polo PSOE-PSdG no Parlamento de Galicia; Teresa Táboas, deputada polo BNG no Parlamento de Galicia .

102

Act

ivid

ades Co obxectivo de lograr o consenso dos tres partidos políticos do Parlamento

Galego para a sinatura do Pacto Galego contra a Pobreza, vixente na lexislatura 2009-2013, e promover a sensibilización social para a asunción efectiva deste compromiso, a Coordinadora Galega de ONGs para o Desenvolvemento celebrou unha xornada sobre esta cuestión na sede do CCG . Os diversos relatores convi-dados a participar nesta sesión explicaron o proceso seguido para a subscrición de acordos da mesma natureza noutras comunidades españolas e subliñaron a importancia de que a axuda oficial galega ao desenvolvemento acadase o 0,7% do seu PIB, así como a necesidade de deseñar estratexias a longo prazo que permiti-sen, en definitiva, cambiar as «regras do xogo» .

Referencias de prensa: «ONGs instan a las instituciones gallegas a impulsar un “pacto contra a pobreza” y piden “transparencia” en las ayudas» (Gente digital, 8 de outubro de 2009); «As ONGD buscan votos para facer galego o “Pacto contra a Pobreza”» (Galicia Hoxe, 9 de outubro de 2009); «La Coordinadora Galega celebra hoy la jornada Galicia cara ao Pacto contra a pobreza» (La Voz de Galicia, 16 de outubro de 2009) .

Foro Aberto 2009: As regras do xogo

Datas: 28 de outubro e 5 e 11 de novembroLocalización: Salón de actos do CCG Título: «As regras do xogo»Organización: Academia Galega do AudiovisualPatrocinio: Secretaría Xeral de Medios da Xunta de Galicia, Consellería de Cultura e Turismo da Xunta de Galicia e Consellería de Economía de Industria da Xunta de Galicia .Colaboración: CCG e Vinoteca O Beiro .

Participantes: Sesión do 28 de outubro: Alfonso Cabaleiro, secretario xeral de Medios da Xunta de Galicia; Xosé López, vicepresidente do CCG; Pepe Coira, vice-presidente da Academia Galega do Audiovisual .

103

Act

ivid

adesSesión do 5 de novembro: Antón Reixa, presidente do Clúster do Audiovisual Ga-

lego; Alfonso Zarauza, director e guinista; José Nolla, produtor; Vicente Aranda, director de cine; María José Arrojo, directora da Escola de Medios .

Sesión do 11 de novembro: Alfonso Cabaleiro, secretario xeral de Medios da Xun-ta de Galicia; Jorge Algora, vicepresidente de AEGA; Xabier Bermúdez, represen-tante da Coordinadora de Asociacións de Profesionais do Audiovisual; María Bou-zas, actriz .

Baixo o título «As regras do xogo», a Academia Galega do Audiovisual organizou un ano máis o «Foro Academia Aberta», espazo de referencia no debate do sector audiovisual galego, que nesta ocasión se celebrou no Salón de actos do CCG . Co obxectivo de tratar en profundidade o marco legal e administrativo deste ámbito estratéxico para Galicia canto á súa economía e identidade cultural, a AGA desen-volveu o programa en tres sesións: «As leis do audiovisual galego ¿Hai que refor-mar a lei da CRTVG e a Lei do Audiovisual?», «Dous cines en conflito» e «O marco administrativo do audiovisual galego . Quen se ocupa do Audiovisual na Xunta de Galicia», nas que participaron recoñecidos profesionais do eido e diversos repre-sentantes do Parlamento e Goberno autonómicos .

Referencias de prensa: «O Foro Academia Aberta desvelará as regras do “xogo audiovisual”» (A Nosa Terra, 21 de outubro do 2009); «Mañá inaugúrase o Foro Academia Aberta» (El Correo Gallego, 27 de outubro de 2009); «O Foro Academia Aberta debate as leis do audiovisual» (A Nosa Terra, 28 outubro de 2009); «A Aca-demia Galega do Audiovisual inicia o seu foro repasando as normas do sector» (La Voz de Galicia, 29 de outubro de 2009); «A Academia do Audiovisual debate hoxe sobre o cine» (Galicia Hoxe, 5 de novembro de 2009; «Alfonso Sánchez Izquierdo presidirá la Forta» (La Voz de Galicia, 6 de novembro de 2009) .

104

Act

ivid

ades Presentación do libro Contrabando na fronteira Luso-

Espanhola. Prácticas, memóricas e patrimónios

Data e hora: 11 de novembro ás 19:00 hLocalización: Biblioteca do CCGCoordinadores: Dulce Freire, Eduarda Rovisco e Inês FonsecaEdición: Edições Nelson de Matos, 2009ISBN: 978-98-982-3610-4

Participantes: Ramón Villares, presidente do CCG; Dulce Freire, Universidade de Lisboa; Luís Cunha, Universidade de Minho; Ángel Rodríguez Gallardo, Universida-de de Coimbra .

A obra presentada retoma o tema do estraperlo na raia luso-española para con-tribuír á reflexión sobre as mudanzas ocorridas nesta práctica e nos territorios asociados . A combinación de documentos, escritos e entrevistas, resultado das pescudas desenvolvidas tanto en Portugal como en España, ofrecen diversas perspectivas de análise teórica e metodolóxica para afondar nun tema que xa non só inspira ao imaxinario popular e literario, senón que tamén é fonte de estudo científico .

Referencias de prensa: «Presentación de “Contrabando na fronteira luso-es-panhola”» (A Praza das Letras, 11 de novembro de 2009); «Libro analiza con-trabando España-Portugal, que ahora se explota para turismo» (ABC, 11 de novembro de 2009); «O contrabando, recurso importante» (Galicia Hoxe, 12 de novembro de 2009) .

105

Act

ivid

adesVI Simposio O libro e a lectura: Libro dixital: presente e futuro

Datas: 12 e 13 de novembro Localización: Salón de actos do CCGTítulo: VI Simposio O libro e a lectura: «Libro dixital: presente e futuro»Organización: Asociación Galega de EditoresPatrocinio: Centro Español de Derechos ReprográficosColaboración: CCG

Participantes: Ramón Villares, presidente do CCG; Alfonso García Sanmartín, pre-sidente da AGE; Francisco López-Barxas, director xeral de Promoción e Difusión Cultural; Javier Celaya, vicepresidente da Asociación de Revistas Digitales de Es-paña; Chema García, director comercial de Publidisa; Víctor F . Freixanes, director xeral da Editorial Galaxia; Pablo Odell, Tokland; Javier Jiménez, Paradigma del Li-bro; Pedro Silva, Algueirada SL; Luz Picos, AGE; Josep María Vinyes, www .beat .cat; Iolanada Behencourt, www .beat .cat; Laura Rodríguez, Hércules Ediciones; Marcos Taracido, Libro de Notas; Xaime Noguera, Andel Virtual; Fernando Garrido, Obser-vatorio para a Cibersociedade; Paco Macías, Edicións Positivas; Manuel Bragado, director de Edicións Xerais de Galicia; Henrique Alvarellos, alvarellos Editora; Ig-nacio Latasa, director de Leer-e; Antonio Quirós, conselleiro delegado de Luarna; Alberto Cano, Soybits; Fran Alonso, vicepresidente da AGE; Denis Zwirn, director de Numilog; Ana Guerra, Edicións Obradoiro; Luís Collado, Google Book en España; Pilar Sampil, Editorial Galaxia; Joaquín Rodríguez, director do Máster en Edición de Salamanca; Francisco Villegas, Edicións do Cumio-Ellago .

Ao longo dos dous días de reunión, os expertos convidados centraron as súas re-flexións e discusións sobre o libro electrónico, as súas posibilidades e o futuro deste novo formato que inicia un cambio de paradigma no mundo editorial . E é que as novas ferramentas de lectura obrigan a este sector a acometer una «profunda restruturación que contribúa a ofrecer un mellor servizo», como así o sinalou Al-fonso García Sanmartín, presidente da AGE, na presentación do «VI Simposio O Li-bro e a Lectura» onde estivo acompañado por Ramón Villares, presidente do CCG, e Francisco López-Barxas, director xeral de Promoción e Difusión Cultural . Entre

106

Act

ivid

ades as conclusións destas xornadas, onde a ampla asistencia do público deixou claro

que ao lector non lle é indiferente o devir do libro, a AGE manifestou o seu com-promiso por fomentar o debate intersectorial e pola creación dunha plataforma dixital conxunta para todo o sector editorial galego «vencellada tanto ao proceso de alfabetización como ao desenvolvemento social e cultura da lingua galega» .

Referencias de prensa: «O libro electrónico, protagonista no simposio da AGE» (A Nosa Terra, 14 de outubro de 2009); «Compostela acolle un simposio sobre o libro dixital» (Código Cero, 11 de novembro de 2009); «El libro gallego se lanza a la red» (Faro de Vigo, 11 de novembro de 2009); «Santiago de Compostela acolle o VI Sim-posio do Libro e a Lectura sobre o libro dixital» (Galicia Dixital, 12 de novembro de 2009); «Javier Celaya inaugura o simposio sobre o libro dixital» (A Nosa Terra, 12 de novembro de 2009); «As editoras que non asuman a dixitalización van desaparecer» (El Correo Gallego, 13 de novembro de 2009); «Medo e ilusión co libro electrónico» (El País, 13 de novembro de 2009); «Os editores consideran o libro dixital como un paso inevitable, aínda que non estea definido o seu soporte» (La Voz de Galicia, 13 de novembro de 2009); «O libro galego busca sitio nas “nubes” da edición dixital» (Xornal.com, 14 de novembro de 2009); «A AGE estuda a creación dunha plataforma para todo o sector» (ABC, 14 de novembro de 2009); «Chema García: “O galego é unha vantaxe no libro dixital”» (Xornal.com, 15 de novembro de 2009); «Os expertos aseguran que o vindeiro ano será o do libro dixital» (La Voz de Galicia, 16 de novembro de 2009) .

Seminario profesional sobre o libro dixital

Data: 16 e 17 de novembro .Localización: Salon de Actos do CCGTítulo: «O libro dixital: presente e futuro»Organización: Asociación Galega de EditoresCoordinación: Javier CelayaPatrocinio: Centro Español de Derechos Reprográficos, Consellería de Cultura e Turismo e Xacobeo 2010 de GaliciaColaboración: CCG e Federación de Libreiros de Galicia

107

Act

ivid

adesParticipantes: Javier Celaya, vicepresidente da Asociación de Revistas Digitales

de España; profesionais do sector editorial e libreiros galegos .

Javier Celaya, fundador do portal cultural Dosdoce .com, foi o encargado de im-partir os relatorios que se desenvolveron ao longo dos días 16 e 17 de novembro no CCG . Neste seminario, dirixido exclusivamente aos profesionais do sector edi-torial galego, abordáronse as principais cuestións referentes ao e-book e ao novo modelo de negocio que necesariamente o acompaña .

Congreso Ramón Piñeiro e Galeguismo

Datas: 18, 19 e 20 de novembro Localización: Salón de actos do CCGCoordinación: Francisco Díaz-FierrosComité Científico: Xosé Luís Axeitos Agrelo, Salvador García-Bodaño Zunzune-gui, Manuel González González, Andrés Torres Queiruga e Ramón Villares Paz .Organización: Real Academia GalegaPatrocinio: Consellería de Cultura e TurismoColaboración: CCG

Participantes: Xosé Ramón Barreiro, presidente da RAG; Ramón Villares, presi-dente do CCG; Francisco López-Barxas, director xeral de Promoción e Difusión Cultural; Francisco Díaz-Fierros, vicepresidente do CCG; Antón Santamarina, USC; Andrés Torres Queiruga, USC; Ramón Maiz, USC; Xesús Alonso Montero, RAG; Hen-rique Monteagudo, secretario do CCG; Víctor F . Freixanes, director de Galaxia Edi-cións; Basilio Losada, UB; Marina Mayoral, UCM; Xavier Carro, deputado no Con-greso dos Deputados; Siro López, artista e xornalista; Xosé Manoel Núñez Seixas, USC; Miguel Barros, ex-deputado do Parlamento de Galicia e ensaísta; Xavier Cas-tro, USC; Xosé Manuel da Silva, UVIGO; Xerardo Fernández Albor, ex-presidente da Xunta de Galicia; Camilo Nogueira, ex-deputado do Parlamento Europeo; Benxa-mín Casal, ex-deputado do Parlamento Galego; Alfredo Conde, escritor; Xosé Luís Meilán Gil, UDC

108

Act

ivid

ades «O feito de que poida celebrarse aquí o congreso sobre Ramón Piñeiro é un ga-

lano para o CCG por ter sido o primeiro presidente desta institución» . Con estas palabras Ramón Villares daba comezo ás conferencias e coloquios, coordinadas por Francisco Díaz-Fierros, que ao longo de tres días se centraron na figura do homenaxeado no Día das Letras Galegas de 2009 .

As xornadas estruturáronse arredor de tres eixos fundamentais para entender o labor de Piñeiro . Así, na primeira das sesións titulada «O pensamento», os re-latores convidados trataron a atención do intelectual pola lingua e os estudos filolóxicos, a súa proxección filosófica, as súas ideas de comunidade, europeísmo e galeguismo, así coma as relacións que estableceu con comunistas, marxistas e «marxistizantes» . «A cultura» foi o segundo dos bloques do Congreso . Nel, Ra-món Villares deu conta do esforzo sistemático de Piñeiro e da súa xeración por reconstruír e proxectar a lingua e a cultura galegas e afondou na diplomacia cul-tural exterior que acometeu mediante «papel e pluma» . Pola súa banda, Víctor F . Freixanes detívose no Ramón Piñeiro editor, salientando a súa tarefa de facer rea-lidade o proxecto Galaxia, mentres que Henrique Monteagudo aludiu ao «espazo piñeirista» delimitado polos conceptos de pobo, lingua e cultura . No último dos eixos, «A política», os expertos asistentes abordaron os temas da posguerra, a re-sistencia cultural, as relacións co exilio e o paso do intelectual polo cárcere, cues-tión esta á que Xosé Manuel da Silva achegou testemuños e documentos inéditos .

Referencias de prensa: «La figura de Ramón Piñeiro, a debate en un congreso en el Consello da Cultura Galega» (La Región, 16 de novembro de 2009); «El legado de Piñeiro reunirá en un congreso a destacados estudiosos del ilustre galleguis-ta» (La Voz de Galicia, 16 de novembro de 2009); «La figura de Ramón Piñeiro, a debate en un congreso en el CCG» (ABC, 16 de novembro de 2009); «Un congreso pecha o ano dedicado a Ramón Piñeiro pola RAG» (Galicia Hoxe, 17 de novembro de 2009); «Ramón Piñeiro: pensamento, cultura e política» (A Praza das Letras, 17 de novembro de 2009); «Ramón Piñeiro» (El Correo Gallego, 21 de novembro de 2009); «Catorce charlas resumen o ano Ramón Piñeiro no Consello da Cultura Galega» (Xornal.com, 21 de novembro de 2009) .

109

Act

ivid

adesV Coloquio Internacional Imaxinarios nacionalistas e

identidade nacional española no século xx

Data: 26 e 27 de novembro Localización: Biblioteca do CCG .Organización: Departamento de Historia Contemporánea e de América da USC, Casa de Velázquez e CCGCoordinación: Xosé Manoel Núñez Seixas, Javier Moreno Luzón e Stépahane Mi-chonneau Patrocinio: Ministerio de Ciencia e Innovación

Participantes: Ramón Villares, presidente do CCG; Ofelia Rey Castelao, USC; Jean-Pierre Étienvre; Javier Moreno Luzón, UCM; Eric Storm, Universiteit Lieden; Alberto Sabio, UNIZAR; Sandie Holguin, University of Oklahoma; Alejandro Qui-roga, University of Newcastle; Eduardo Hernández Cano, New York University; Xosé Manoel Núñez Seixas, USC; David Marcilhacy, Université de Provence; Mar-cela García Sebastiani, UCM; Alfonso Iglesias Amorín, USC; Gonzalo Álvarez Chi-llida, UCM; Stéphane Michonneau, Casa de Velázquez; Silvina Schammah-Gesser, Universidade Hebrea de Xerusalén; Ángel Duarte, UDG; Fernando Molina, Euskal Herriko Unibertsitatea; Mary Vincent, University of Sheffield; Joxean Fernández, Université de Nantes; Vicente Sánchez Biosca, UV .

Cuestións como «cales son os sinais de identidade da nación española, comezan-do polos seus símbolos?», «de qué xeito se representa a patria?» ou «é compati-ble a identidade nacional con outras subestatais, como as rexionais e locais?», foron obxecto de estudo no «V Coloquio Internacional . Imaginarios nacionalistas e identidad nacional española en el siglo xx» . Máis de vinte expertos acudiron a esta cita na que analizaron o conxunto de elementos representativos do imaxi-nario españolista ao longo do século xx e trataron de avanzar no coñecemento dalgúns problemas fundamentais do pasado recente de España . Ramón Villares, presidente do CCG, foi o encargado de clausurar esta xuntanza coa conferencia «La mutabilidad de los lugares de memoria: el caso de Galicia» .

110

Act

ivid

ades ACTIVIDADES INSTITUCIONAIS

Visita de Alberto Núñez Feijoo, presidente electo da Xunta de Galicia, ao Consello da Cultura Galega

Data e hora: 11 de marzo ás 11:00 hParticipantes: Alberto Núñez Feijoo, actual presidente da Xunta de Galicia; Ra-món Villares, presidente do CCG; Francisco Díaz-Fierros, vicepresidente do CCG; Xosé López García, vicepresidente do CCG; Henrique Monteagudo, secretario do CCG; Marcelino Fernández Santiago, xerente do CCGLocalización: Sede do CCG

A petición propia, Alberto Núñez Feijoo, presidente electo da Xunta de Galicia, ao Consello da Cultura Galega, reuniuse coa Executiva do CCG, institución pola que expresou publicamente «respecto e admiración» e á que lle solicitou a elabora-ción dun informe de actividades co motivo do Ano Xacobeo 2010 . Durante máis dunha hora de xuntanza, Núñez Feijoo foi informado das características, compe-tencias, funcionamento e composición do Consello, órgano asesor e consultivo con autonomía respecto dos poderes públicos e administrativos da Comunidade galega . Ambas as partes aproveitaron a reunión para intercambiar opinións sobre diversas cuestións entre as que destacou a situación do idioma galego e a súa presenza nas aulas . Finalmente, o presidente da Xunta improvisou unha confe-rencia de prensa na Biblioteca do Consello na que instou á institución a continuar co seu labor para «preservar a Cultura de Galicia e os seus sinais de identidade no mundo globalizado» .

Referencias na prensa: «Feijóo se propone “aprovechar” el Xacobeo 2010 para proyectar en el exterior “la Galicia abierta del siglo XXI” (La Región, 11 de marzo de 2009); «Feijoo encarga al Consello da Cultura propuestas para organizar el Xaco-beo» (Faro de Vigo, 12 de marzo de 2009) .

111

Act

ivid

adesProposta de actividades para o Ano Xacobeo 2010

Data e hora: 19 de maio

Dous meses despois da visita do presidente da Xunta ao CCG para coñecer a insti-tución e solicitarlle formalmente unha proposta de actividades para o Ano Xubilar 2010, o Plenario respondeu á encarga aprobando o proxecto que con esta finali-dade elaborara a Comisión Executiva en colaboración con diversas seccións do Consello . O programa estrutúrase en tres importantes eixos: a concepción dunha exposición de grande impacto e de ámbito europeo centrada na figura e no tem-po de Diego Xelmírez; a intervención planificada sobre os diversos Camiños que chegan a Compostela para proxectar unha visión de Galicia no seu conxunto e a intención de acompañar o feito xacobeo cunha oferta de arte actual centrada non só na cidade de Santiago senón tamén noutros puntos da xeografía galega . Ao mesmo tempo e co propósito de artellar un proxecto cunha perspectiva temporal máis ampla e de continuidade co Ano Xubilar 2021, o informe recomenda com-pletar este triplo enfoque cunha serie de actividades coma a creación dun centro de coordinación dos estudos alusivos ao Xacobeo e ao Camiño, a promoción de eventos a celebrar polo conxunto de institucións galegas ou a consolidación de novos públicos procedentes de países nos que este fenómeno ten unha presenza moi importante .

Nesta sesión na que tamén se acordou o envío desta proposta á Xunta, incorpo-rouse ao Plenario, como membro nato, o titular da Consellería de Cultura e Turis-mo, Roberto Varela Fariña .

Referencias na prensa: «O Consello da Cultura Galega propón unha exposición de ámbito europeo para promocionar o Xacobeo 2010» (Galiciaé, 19 de maio de 2009); «Tres liñas para o próximo Xacobeo» (Galicia Hoxe, 20 de maio de 2009); «El Consello da Cultura Galega propone una gran muestra en el 2010 sobre Gelmírez» (La Voz de Galicia, 20 de maio de 2009) .

112

Act

ivid

ades Clausura do programa de actividades conmemorativas do

XXV aniversario do Consello da Cultura Galega

Data e hora: 9 de xullo ás 19:00 hLocalización: Salón de actos do CCG

Participantes: Alberto Núñez Feijóo, presidente da Xunta de Galicia; Ramón Villa-res Paz, presidente do CCG; Alfonso Zulueta de Haz, ex-presidente do CCG; Víctor Manuel Vázquez Portomeñe, conselleiro da Xunta de Galicia en 1983; Francisco Díaz-Fierros Viqueira, membro do primeiro plenario do CCG .

«Crear Cultura, Imaxinar País» foi o lema baixo o cal o 8 de xullo de 2008 comeza-ron as actividades conmemorativas dos vinte e cinco anos de vida do CCG (1983-2008) centradas en dous eixos fundamentais: seis Foros de debate e a exposición itinerante «Galicia 25 . Unha cultura para un novo século» . Un ano despois, a insti-tución culminou este programa cun solemne acto presidido polo Xefe do Gober-no galego, Alberto Núñez Feijoo e no que tamén participaron Alfonso Zulueta de Haz, Víctor Manuel Vázquez Portomeñe, Francisco Díaz-Fierros Viqueira e Ramón Villares .

Máis de cento cincuenta asistentes, entre os que destacaron os anteriores pre-sidentes da Xunta, Xerardo Fernández Albor e Emilio Pérez Touriño, ou figuras notables da sociedade e cultura galegas como de Pilar Rojo (presidenta do Par-lamento), Antón Louro (Delegado do Goberno), Benigno López (Valedor do Pobo), Roberto Varela (conselleiro de Cultura e Turismo), Carlos Varela (Fiscal-xefe do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia), Antonio López Díaz (conselleiro Maior do Consello de Contas de Galicia), María Teresa Conde Pumpido (presidenta do Con-sello Consultivo de Galicia) ou José Manuel Balseiro (secretario da Mesa do Parla-mento de Galicia), quixeron compartir co CCG a súa efeméride, xesto que Ramón Villares agradeceu en reiteradas ocasións e que fixo extensible aos apoios institu-cionais, empresariais e persoais que a institución recibira desde o seu nacemento e que contribuíron ao labor de «afirmala como un referente cultural» . Igualmen-te, Villares lembrou no seu discurso as figuras dos catro anteriores presidentes

113

Act

ivid

adesdeste órgano consultivo e asesor: Ramón Piñeirio, Xosé Filgueira Valverde, Carlos

Casares e Alfonso Zulueta de Haz . De entre todos eles, fixo unha especial mención a Ramón Piñeiro, primeiro dirixente do Consello e persoeiro homenaxeado no Día das Letras Galegas de 2009 . En palabras de Villares, «Piñeiro fíxolle chegar á ins-titución todo o caudal de lexitimidade que a súa figura atesouraba» . Das diferen-tes tarefas desenvolvidas polo CCG, o seu actual presidente salientou a atención que, durante a última década, o órgano lle estaba prestando ás novas tecnoloxías da información e da comunicación precisando que «o seu web institucional e o seu portal cultural son a proba dese compromiso imprescindible ao servizo da cultura e de Galicia» . Nesta liña, Villares non esqueceu reflexionar sobre o feito cultural e a súa importancia no devir social porque, baixo a súa ollada, «é o fío esencial que sostén a memoria da tribo» e «o tesouro que debemos coidar, acrecentar e trans-mitir, comezando polo impagable recurso da nosa propia lingua» .

Finalmente, as notas do violinista Pedro Rodríguez e do pianista Maximino Zu-malave na interpretación do “Preludio e allegro” de Firtz Kreisler e “Romance” de Andrés Gaos foron o epílogo deste evento no que se fixo unha especial distinción, coa entrega dunha insignia do Consello, aos antigos membros do Plenario polo seu labor no desenvolvemento e consolidación da institución .

Referencias na prensa: «Ramón Villares: “O galego é un recurso, non un proble-ma”» (Vieiros, 9 de xullo de 2009); «O Consello da Cultura pechou a celebración do seu XXV aniversario» (A Nosa Terra, 10 de xullo de 2009); «Vinte e cinco anos a imaxinar país» (El Correo Gallego, 10 de xullo de 2009); «El Consello da Cultura llama a transmitir “la lengua propia”» (El País, 10 de xullo de 2009); «O Consello da Cultura pecha os primeiros 25 anos da súa historia» (La Voz de Galicia, 10 de xullo de 2009); «Feijóo rexeita que a cultura galega opte pola “resistencia”» (Xornal.com, 10 de xullo de 2009); «“Axudar a imaxinar este país é o noso obxectivo”» (La Voz de Galicia, 10 de xullo de 2009); «Malestar polo discurso de Feijóo no CCG» (Galicia Hoxe, 11 de xullo de 2009); «Feijóo ve “innecesarias” as misións de resistencia-cívica a prol do galego» (Xornal.com, 11 de xullo de 2009); «XXV aniversario do Consello da Cultura» (A Nosa Terra, 14 de xullo de 2009) .

114

Act

ivid

ades Comparecencia de Ramón Villares no Parlamento de Galicia

Data: 4 de novembro Localización: Parlamento de Galicia

Participantes: Ramón Villares, presidente do CCG; Ismael Rego, presidente da Co-misión de Economía, Facenda e Orzamentos do Parlamento de Galicia; Ana Pon-tón, representante do grupo parlamentario do BNG; Concepción Burgo López, representante do grupo parlamentario do PSdeG-PSOE; Ignacio López Chaves, representante do grupo parlamentario do PP .

O CCG afrontará as súas actividades en 2010 con criterios de austeridade a causa da redución orzamentaria nun 6,29%, medida criticada polos grupos parlamen-tarios do BNG e do PSdeG-PSOE e cualificada de «sacrificio compartido» polo grupo parlamentario do PP . Non obstante, os tres amosaron o seu recoñecemento ao labor desenvolvido pola institución . Ramón Villares, que chamou a atención sobre a necesidade dunha dispoñibilidade orzamentaria maior, deixou claro que malia este recorte «o Consello traballará para levar á practica novos proxectos ao servizo da Cultura e de Galicia» . Así, o presidente adiantou algunhas das ac-tividades que se celebrarán no 2010 como o congreso «Galicia-Arxentina: unha dobre cidadanía», dedicado a Luís Seoane no centenario do seu nacemento, ou as cinco xornadas de «reflexión estratéxica sobre a cultura galega» . Na súa interven-ción, Villares fixo unha exposición dos diversos proxectos realizados durante o exercicio 2009, entre os que subliñou as iniciativas de difusión exterior da cultura galega, as actividades relacionadas coa realidade lingüística, os traballos desen-volvidos no Observatorio do CCG, a produción «Gallaecia Monumenta Histórica . Fontes para a Historia de Galicia» ou a preparación dos epistolarios de Luís Seoa-ne e Ramón Piñeiro . Finalmente, destacou o continuado esforzo divulgativo que a institución realiza na rede a través da web institucional «consellodacultura .org» e do portal «culturagalega .org», plataformas para o seguimento da actualidade cultural e para poñer a disposición da cidadanía a documentación, os informes e as publicacións da institución en distintos soportes .

115

Act

ivid

adesReferencias en prensa: «O Consello da Cultura afronta 2010 con menos fondos»

(A Nosa Terra, 5 de novembro de 2009); «O Consello da Cultura lamenta a baixada dun 6,3% do seu orzamento» (Xornal.com, 5 de novembro do 2009); «PSdeG y BNG ven un “escándalo” la caída del 6,29% en el presupuesto del CCG y el PP habla de “sacrificio compartido”» (La Región, 5 de novembro de 2009); «El presupuesto de 2010 golpea los recursos del Consello da Cultura» (El Correo Gallego, 5 de novem-bro de 2009)

Proposta institucional do Consello da Cultura Galega ao Parlamento de Galicia sobre a lingua galega

Data e hora: 20 de novembro ás 13:30 hLocalización: Biblioteca do CCG

Participantes: Ramón Villares, presidente do CCG; Henrique Monteagudo, secre-tario do CCG; Víctor F . Freixanes, coordinador da Sección de Lingua, Literatura e Comunicación do CCG

«Ante o intenso debate social e político que se está a producir en Galicia arre-dor das políticas relacionadas coa lingua galega» o plenario do CCG «en exercicio da responsabilidade e das atribucións que a Lei lle confire» aprobou a «Proposta institucional ao Parlamento de Galicia sobre a lingua galega» que Ramón Villares entregou á presidenta da Asemblea Lexislativa, Pilar Rojo, pouco antes de facer público en rolda de prensa o contido do devandito documento .

Acompañado de Henrique Monteagudo e Víctor F . Freixanes, o presidente da insti-tución lembrou que «a finalidade principal» do Consello é a «defensa e promoción dos valores culturais galegos» entre eles, a lingua do noso País . É por todo isto que o CCG propón ao Parlamento que promova «a constitución dunha Comisión Parlamentaria que, oídas as institucións, colectivos e expertos que considere oportuno convocar, elabore unha proposta de desenvolvemento en consenso do Plan Xeral de Normalización Lingüística» . No documento, que tamén lle foi remiti-

116

Act

ivid

ades do aos grupos parlamentarios, faise un amplo resumo dos artigos que constitúen

«o espiñazo» da Lei de Normalización Lingüística, recóllese a necesidade de que estas liñas mestras sexan «arroupadas por un amplo consenso político, social e institucional» e destácase a Xunta de Galicia coma órgano ao que lle «correspon-de exercer o liderado dese proceso de recuperación e dignificación do idioma ga-lego» .

Referencias na prensa: «O Consello da Cultura propón unha comisión parlamenta-ria para desenvolver o Plan de Normalización» (Vieiros, 20 de novembro de 2009); «El Consello da Cultura actúa ante “a sospeita constante contra o galego”» (Galicia Hoxe, 21 de novembro de 2009); «Proposta institucional sobre a lingua do CCG» (A Voz de Vilalba, 21 de novembro de 2009); «O consenso necesario» (Galicia Hoxe, 21 de novembro de 2009); «Lorenzo ve “positiva” la propuesta sobre el idioma del Consello da Cultura Galega y valorará “pronto” su contenido» (Europa Press, 26 de novembro de 2009); «Feijóo, estrañado pola demanda do Consello da Cultura» (A Nosa Terra, 26 de novembro de 2006); «Feijóo someterá “a la reflexión” la pro-puesta del CCG y agradece su “interés pola normalización cordial”» (Europa Press, 26 de novembro de 2009); «Cautela de Feijoo sobre o guieiro do Consello da Cul-tura para o consenso lingüístico» (Vieiros, 27 de novembro de 2009); «O Consello da Cultura esixe á Xunta que non vexa o galego como problema» (Xornal.com, 29 de novembro de 2009) .

IX Pleno do Consello de Comunidades Galegas

Data e hora: 7 e 8 de decembro Localización: Hotel Radisson Victoria Plaza en Montevideo (Uruguai)

Participantes: Alberto Núñez Feijóo, presidente da Xunta de Galicia; Ramón Villa-res, presidente do CCG e representantes da RAG, das tres universidades de Gali-cia e das comunidades inscritas no Rexistro de Comunidades Galegas .

117

Act

ivid

adesRamón Villares, presidente do CCG, participou no IX Pleno do Consello de Comuni-

dades Galegas celebrado en Montevideo os días 7 e 8 de decembro, onde presidiu a área de «Galeguidade» e participou nas de «Muller e xuventude», «Políticas so-cio-asistenciais» e «Tecnoloxía e cultura» . O Pleno do Consello das Comunidades Galegas, que se reúne cada tres anos, foi creado pola Lei galega 4/1983, de 15 de xuño, de Recoñecemento da Galeguidade . Trátase dun órgano representativo das comunidades galegas asentadas fóra de Galicia, con carácter deliberante e fun-cións consultivas, que asesora á Administración autonómica .

Referencias na prensa: «El 9º pleno del Consello de Comunidades Galegas se ce-lebrará en Montevideo los días 7 y 8 de diciembre de 2009» (CEPAM, 10 de set-embro de 2009); «Feijóo reclama o voto en urna para a comunidade emigrante» (Galiciaé, 8 de decembro de 2009); «El IX Pleno del Consello de Comunidades Ga-legas presentó las ponencias sobre galleguidad y mujer y juventud» (Crónicas de la emigración, 9 de decembro de 2009); «Feijóo pide que los emigrantes puedan votar en urna en 2012» (El Correo Gallego, 9 de decembro de 2009); «Feijóo exige el voto para los emigrantes» (La Opinión de A Coruña, 9 de decembro de 2009); «Camba defiende ante el Consello de Comunidades Galegas la actualización del tejido asociativo» (España Exterior, 9 de decembro de 2009); «Feijoo insta a Zapa-tero a habilitar el sufragio exterior en urna para las generales del 2012» (La Voz de Galicia, 9 de decembro de 2009); «Camba pone fin al IX Consello de Comunidades Galegas confiando que en Uruguay se haya plantado la semilla de una Galicia sin fronteras» (La Región, 9 de decembro de 2009); «Núñez Feijóo exige a Zapatero que los emigrantes voten en urna en las elecciones de 2012» (Faro de Vigo, 9 de decembro de 2009); «Concluye el IX Pleno del Consello de Comunidades con la presentación de las conclusiones» (Crónicas de la Emigración, 10 de decembro de 2009) .

Xxxxxxx Publicacións

119

Publ

icac

iónsCONTACTO:

Área de Publicacións e DocumentaciónPazo de Raxoi, 2º andar Praza do Obradoiro15705 Santiago de CompostelaTeléfono: + 34 981 95 72 18Fax: + 34 981 95 72 05

Enderezo electrónico:publicacions@consellodacultura .org

COLECCIÓN AUTORES & TEXTOSAs dúas culturas (Tradución do orixinal The Two Cultures)

COLECCIÓN ENSAIO & INVESTIGACIÓNGalicia na Sociedade do CoñecementoOlladas críticas sobre a paisaxeSociedades plurilingües: da identidade á diversidadeCreación artística e identidades culturais

COLECCIÓN DOCUMENTOS E INFORMESO turismo cultural en GaliciaA lingua das novas

mailto:[email protected]

120

Publ

icac

ións COLECCIÓN FONTES PARA A HISTORIA DE GALICIA

Colección diplomática do Mosteiro de San Pedro de Vilanova de Dozón

FACSÍMILESAlmanaque gallego por Manuel Castro López (Volumes II, III e IV)

CATÁLOGOS DE EXPOSICIÓNSOurselves. The Galician Emigrant Associational MovementAssociationisme galicien dans l’émigrationGalicia 25. Unha cultura para un novo século. Consello da Cultura Galega 1983-

2008 (1ª reimpresión)

PUBLICACIÓNS PERIÓDICASRevista Estudos Migratorios. Nova xeira (Vol . 1, núm . 2)

ACTAS DE CONGRESOSAmor Ruibal filólogoA música galega na emigración. IV Encontro O Son da MemoriaXénero e documentación. Unha ferramenta de achega ao tratamento documentalDocumentación e poder na sociedade da información: o papel dos arquivos e os

observatorios de comunicación

FÓRA DE COLECCIÓNCrear cultura, imaxinar país. Vinte e cinco anos do Consello da Cultura Galega.

1983-2008Ramón Otero Pedrayo, mestre da cultura galega por Ramón PiñeiroMemoria de actividades 2008

121

Publ

icac

iónsAs dúas culturas

Autor: Charles Percy SnowColección: Autores & TextosFormato: 17 x 24 cmEncadernación: rústica con lapelasNúmero de páxinas: 138ISBN: 978-84-96530-92-8

Contido: O 7 de maio de 1959 Charles Percy Snow, científico e novelista, pro-nunciou a conferencia anual máis prestixiosa da Universidade de Cambridge, a Rede Lecture . Ese ano o título da charla era «As dúas culturas e a revolución científica» e serviu para asentar definitivamente o termo: «as dúas culturas» .

O libro que se publicou co texto da charla, e co mesmo título, orixinou unha viva controversia que chega ata os nosos días . O presente texto recolle a primeira tradución ao galego de «As dúas culturas», así como outro texto publicado por Snow en 1963 («As dúas culturas: unha segunda análise») e un estudo crítico elaborado por Stefan Collini . O Consello da Cultura Galega conmemora deste xeito o 50 aniversario da realización dunha conferencia que xa deixou a súa pegada na historia .

Galicia na Sociedade do Coñecemento Coordinación: Domingo Docampo e Xosé Carlos AriasColección: Ensaio & InvestigaciónFormato: 17 x 24 cmEncadernación: rústica con lapelasNúmero de páxinas: 166ISBN: 978-84-96530-81-2

Contido: Este volume pretende analizar cunha ollada global a presenza de Galicia na sociedade do coñecemento, facéndoo desde diferentes e complementarios

Accede aquí ao documento

122

Publ

icac

ións puntos de vista, consonte a complexidade desta nova sociedade-rede . É por iso

polo que se inclúen tanto achegas de sociólogos, como de enxeñeiros, economis-tas e expertos en medios de comunicación . O volume comeza coa presentación e discusión dos problemas de carácter máis xeral, para logo dar paso a unha avalia-ción polo miúdo da situación actual de Galicia, analizando as súas feblezas e van-taxes fronte ás novas realidades e retos que a sociedade do coñecemento acubilla .

Olladas críticas sobre a paisaxe

Coordinación: F . Díaz-Fierros Viqueira e F . López SilvestreColección: Ensaio & InvestigaciónFormato: 17 x 24 cmEncadernación: rústica con lapelasNúmero de páxinas: 312ISBN: 978-84-96530-97-3

Contido: O obxectivo deste libro, que reúne algunhas das firmas máis impor-tantes do mundo no relativo á teoría e á análise da paisaxe, é o de substituír un achegamento superficial por unha mirada crítica . Aspírase así a pensar o ‘concepto’ e non a herdar o ‘prexuízo’, procurando superar a tradicional falta de diálogo entre as análises científicas e as interpretacións humanísticas do fe-nómeno . Para conseguilo o libro comeza cun acercamento desde a filosofía, a antropoloxía e a historia da arte, continúa coa mirada das ciencias ambientais e culmina coa análise dos principais problemas das paisaxes contemporáneas .

Sociedades plurilingües: da identidade á diversidade Coordinación: Henrique MonteagudoColección: Ensaio & InvestigaciónFormato: 17 x 24 cmEncadernación: rústica con lapelasNúmero de páxinas: 268ISBN: 978-84-92923-50-2



123

Publ

icac

iónsContido: Este foro ofrece un ámbito de análise sobre a situación presente

e as perspectivas de futuro do galego, no marco dunha reflexión de ho-rizonte alongado sobre as condicións de sustentabilidade da diversidade lingüística no mundo contemporáneo e dun debate sobre as fórmulas de convivencia nas sociedades plurilingües . Deste xeito, a problemática ga-lega foi contemplada, desde unha abordaxe ecolingüística, en varias di-mensións: no escenario global da mundialización, no mosaico idiomático do espazo europeo, no marco do multilingüismo español, nas condicións concretas da sociedade galega e na perspectiva da súa relación especial co ámbito luso-brasileiro .

Creación artística e identidades culturais

Coordinación: María Luísa Sobrino ManzanaresColección: Ensaio & InvestigaciónFormato: 17 x 24 cmEncadernación: rústica con lapelasNúmero de páxinas: 119ISBN: 978-84-92923-51-9

Contido: Xunto co patrimonio artístico, a arte contemporánea estase a con-verter nun importante sector económico e de investimento público, así como nun factor determinante no planeamento urbano e no turismo . Este libro re-colle os textos expostos no foro Creación Artística e Identidades Culturais, no que, desde unha mirada plural, se abordou esta nova realidade artística baixo os rexistros que a rodean, vehiculan e difunden . O que se deu en chamar a «in-dustria da cultura» e que máis exactamente debería chamarse a «aculturiza-ción industrializada» .


124

Publ

icac

ións O turismo cultural en Galicia

Autor: Consello da Cultura Galega, Observatorio da Cultura GalegaColección: Documentos e Informes, 11Formato: 21 x 28 cmEncadernación: rústica con lapelasNúmero de páxinas: 146ISBN: 978-84-96530-96-6

Contido: Este informe ofrece unha panorámica de datos e tendencias nos últimos cinco anos sobre un ámbito en que a cultura galega desempeña un dos papeis máis relevantes para a sustentabilidade do modelo económico de Galicia . O infor-me foi realizado mediante unha explotación específica de datos do Instituto de Estudos Turísticos de Galicia coa colaboración do Instituto Galego de Estatística e a través dun convenio subscrito entre o Consello da Cultura Galega e a Conse-llería de Cultura e Turismo da Xunta para a elaboración de estatísticas culturais .

A lingua das novas

Coordinación: Xosé López García e Miguel Túñez LópezColección: Documentos e InformesFormato: CDISBN: 978-84-96530-83-6

Contido: Neste informe analízase a situación lingüística dun dos actores so-ciais que máis podería ter contribuído ao impulso e á consolidación do proceso de normalización lingüística –os medios de comunicación– e que, por diversas causas, continúa a ser practicamente monolingüe na actualidade .

Mediante o emprego de técnicas de investigación cuantitativas e cualitativas obtivéronse datos e análises non só dos hábitos lingüísticos dos medios de comunicación impresos e audiovisuais na Galicia actual senón, ademais, das actitudes e reflexións dos seus protagonistas –xornalistas e directores de



125

Publ

icac

iónsmedios de comunicación– e outros analistas da situación –lingüistas, soció-

logos, economistas, filósofos... Preténdese non só coñecer a lingua actual dos medios de comunicación, senón tamén as causas e consecuencias de que outra realidade posible non exista.

Colección diplomática do mosteiro de San Pedro de Vilanova de Dozón

Autor: José Ignacio Fernández de Viana y VieitesColección: Fontes para a Historia de Galicia, 11Formato: 17 x 24 cmEncadernación: rústica con lapelasNúmero de páxinas: 349ISBN: 978-84-96530-95-9

Contido: A presente colección diplomática está composta, fundamentalmente, por documentos orixinais en pergamiño, aínda que tamén en copias, dispersos por diferentes arquivos. Os pergamiños máis numerosos están no Arquivo Histó-rico Nacional de Madrid, ademais de noutros arquivos galegos (arquivo do mos-teiro de San Paio de Antealtares, Arquivo Histórico Universitario de Santiago, arquivo da Catedral de Ourense ou o Museo de Pontevedra). O libro complétase con catro índices: onomástico, toponímico, socio-profesional e de materias.

Almanaque Gallego por Manuel Castro López, Volume II, 1903-1907; Volume III, 1908-1912; Volume IV, 1913-1917

Autor: Manuel Castro LópezFormato: 17 x 24 cmEncadernación: cartoné Número de volumes: 3ISBN: 978-84-96530-88-1 (o.c.)

Contido: O Almanaque Gallego é unha publicación fundada polo lugués emi-grado en Bos Aires Manuel Castro López. Comeza a publicarse en 1898 e re-

Accede aquí ao documento. Volume II

Accede aquí ao documento. Volume III Accede aquí ao documento. Volume IV


126

Publ

icac

ións mata en 1927, ano da morte do seu fundador . O seu obxectivo era manter unha

relación estable e permanente entre as dúas Galicias daquela existentes: a vella europea e a máis nova, feita en América polos inmigrantes galegos .

Esta edición facsimilar foi posible a través dun convenio de colaboración coa Secretaría Xeral de Emigración da Xunta de Galicia .

Ourselves. The Galician Emigrant Associational Movement. Associationisme galicien dans l’émigration

Coordinación: Pilar Cagiao Vila e Vicente Peña SaavedraFormato: 17 x 30 cm Encadernación: rústicaNúmero de páxinas: 74ISBN: 978-84-96530-93-5

Contido: Catálogo da exposición Nós mesmos . Asociacionismo galego na emi-gración en inglés e francés . Esta exposición, configurada en sete capítulos e presentada en 62 paneis verbo-icónicos que conxugan escenarios, momentos e os principais aspectos do tecido societario da Galicia interior, resume máis dun século de historia do asociacionismo galego na emigración, que cristali-zou nos primeiros anos do século xx, particularmente en Arxentina e Cuba .

Galicia 25. Unha cultura para un novo século. Consello da Cultura Galega 1983-2008 (1ª reimpresión)

Coordinación: Víctor F . Freixanes, Henrique Monteagudo e Iago SearaFormato: 23 x 27,5 cm . Inclúe CDEncadernación: rústica con lapelasNúmero de páxinas: 215ISBN: 978-84-96530-73-7



127

Publ

icac

iónsContido: Catálogo da exposición, conformada por 25 módulos ou unidades te-

máticas, que o Consello da Cultura Galega organizou dentro do programa de actividades que ao longo deste ano levou a cabo para conmemorar os seus primeiros 25 anos (1983-2008) .

O catálogo recolle, ademais do que visualmente se presenta na exposición, unha serie de ensaios sobre unha parte dos aspectos e problemáticas de maior relevo á hora de abordar a evolución da cultura galega nos últimos cinco lustros .

Estudos Migratorios. Revista Galega de Análise das Migracións Vol. I, n.º 2

Secretarios de redacción: Pilar Cagiao Vila e Xosé Manoel Núñez SeixasCoedición: Consello da Cultura Galega e Universidade de Santiago de Com-postelaFormato: 17 x 24 cmEncadernación: rústica con lapelasNúmero de páxinas: 244ISSN: 1136-0291

Contido: A revista, de periodicidade semestral, está coeditada polo Consello da Cultura Galega e a Universidade de Santiago de Compostela .

Este número recolle unha miscelánea de artigos sobre a presenza dos emi-grantes galegos en distintos contextos ao longo da época contemporánea desde diferentes perspectivas .

128

Publ

icac

ións Amor Ruibal filólogo

Coordinación: A . Torres Queiruga, A . Domínguez Rey e P . Cano LópezColección: BaseFormato: 16 x 22,5 cmEncadernación: cartonéNúmero de páxinas: 428ISBN: 978-84-96530-94-2

Contido: Logo dun esquecemento tan prolongado como inxusto, a obra filolóxico-lingüística de Ángel Amor Ruibal (1869-1930) comeza a recibir toda a atención de que é merecente e atopa por fin o que antes non tivera a sorte de encontrar: lecto-res dispostos a ver nela a suma e o cumio dun século enteiro de investigación glo-tolóxica e a exhumar nas súas páxinas as ocultas sementes de futuro que no seu día, por desgraza, non deron xermolado . Malia todas as súas tachas e limitacións, das que os autores son ben conscientes, os traballos recollidos neste volume po-ñen os alicerces da necesaria recuperación do Amor Ruibal estudoso da linguaxe e das linguas, ata agora eclipsado polo filósofo, o teólogo e o canonista .

A música galega na emigración. IV Encontro O Son da Memoria

Coordinación: Rodrigo RomaníColección: ActasFormato: 17 x 24 cmEncadernación: rústica con lapelasNúmero de páxinas: 206ISBN: 978-84-92923-49-6

Contido: O desenvolvemento en América da música de tradición oral e a música culta galega, a forte presenza da emigración en Portugal, o debate arredor da consideración como patrimonio galego das producións editoriais discográficas en Arxentina e a súa protección e preservación centraron as intervencións e os debates do IV Encontro O Son da Memoria, que agora nos ofrecen estas actas,



129

Publ

icac

iónsnun momento de especial interese xerado polas consecuencias da intensifica-

ción dos movementos inmigratorios e as súas manifestacións culturais, que perfilan un futuro ben distinto no que agora nos toca o papel de receptores .

Xénero e documentación. Unha ferramenta de achega ao tratamento documental

Coordinación: Mariam Mariño Costales e Carmen Pérez PaisFormato: CDISBN: 978-84-96530-91-1

Contido: O enfoque de xénero aglutina unha parte importante das investiga-cións actuais e constitúe a base sobre a que as institucións elaboran programas e medidas para corrixir as desigualdades entre os sexos . Consciente disto, e do importante lugar que os centros documentais ocupan e deben ocupar na rede das institucións públicas e privadas e nas propias investigacións, a Comisión de Igualdade do Consello da Cultura Galega propuxo que esta institución promovese a creación de espazos e tempos de aproximación ao tratamento da información desde perspectivas de xénero e/ou feministas . A realización das xornadas Xénero e Documentación supuxo un primeiro paso . Esta publicación, construída a partir dos materiais compilados ao seu abeiro, conforma unha ferramenta de achega e coñecemento a proxectos e propostas desenvolvidos dentro e fóra de Galicia .

Documentación e poder na sociedade da información: o papel dos arquivos e os observatorios de comunicación

Coordinación: Xosé López García e Rosa Aneiros DíazColección: BaseFormato: CDISBN: 978-84-96530-87-4

Contido: Os arquivos e os observatorios de comunicación teñen unha función cada vez máis importante na actual sociedade globalizada . Estas actas conte-



130

Publ

icac

ións ñen as intervencións nas xornadas Documentación e Poder na Sociedade da

Información: o Papel dos Arquivos e os Observatorios de Comunicación, nas que teóricos e documentalistas puxeron en común a situación do sector, as dificultades, os retos e as vías de futuro do labor de documentación ante os desafíos do terceiro milenio .

Crear cultura, imaxinar país. Vinte e cinco anos do Consello da Cultura Galega. 1983-2008

Autor: Consello da Cultura GalegaFormato: 24 x 30 cmEncadernación: rústica con camisaNúmero de páxinas: 150

Contido: Libro editado con motivo da conmemoración dos vinte e cinco anos de existencia do Consello da Cultura Galega baixo o lema «Crear cultura, imaxinar país» . Nel faise un percorrido pola historia e o labor desenvolvido polo Conse-llo desde a súa creación por lei do Parlamento de Galicia o 8 de xullo en 1983 así como unha descrición das competencias e obxectivos, o funcionamento interno e as áreas de actividade e organización .

Ramón Otero Pedrayo, mestre da cultura galega por Ramón Piñeiro

Autores: Ramón Piñeiro Formato: estoxo (17 x 22 cm): 1 libro + 1 CDEncadernación: cartonéNúmero de páxinas: 80ISBN: 978-84-96530-90-4

Contido: Cartafol editado en homenaxe a quen foi o primeiro presidente do Consello da Cultura Galega e a quen este ano a Real Academia Galega dedicou o Día das Letras Galegas . Contén sete artigos e ensaios de Ramón Piñeiro so-bre diferentes facetas da obra de Otero Pedrayo: lembranzas persoais, consi-



131

Publ

icac

iónsderacións sobre a xeración Nós, a oratoria, a significación oteriana na cultura

galega ou a súa especial relación con Santiago de Compostela . Inclúe un CD coa gravación da conferencia «Otero Pedrayo na cultura galega», pronunciada por Ramón Piñeiro en Ourense en 1976, ano do pasamento de Otero .

Memoria de actividades 2008

Autor: Consello da Cultura GalegaFormato: 22 x 22 cmEncadernación: rústica con lapelasNúmero de páxinas: 292

Contido: Recolle fundamentalmente as actividades promovidas e organiza-das polo Consello da Cultura Galega durante o ano 2008 -ano en que se con-memora o vinte e cinco aniversario da creación do Consello-, que se centraron na organización de congresos e seminarios, foros de debate, conferencias, exposicións e diferentes actividades abertas á análise a ao balance da cultura galega neste cuarto de século . Ademais describe as competencias, composi-ción e estrutura do Consello e dos seus arquivos, proxectos e áreas .


Biblioteca

Foto

graf

ía: X

urxo

Lob

ato

133

Bibl

iote

caHorario de atención ao público: de luns a venres, de 10:00 h a 14:00 h

Contacto:Área de Publicacións e DocumentaciónPazo de Raxoi, 2º andar Praza do Obradoiro15705 Santiago de CompostelaTeléfono: + 34 981 95 72 27Fax: + 34 981 95 72 05

Enderezo electrónico:biblioteca@consellodacultura .org

O CCG conta cunha biblioteca especializada en cultura galega e universal para uso exclusivo de investigadores adscritos aos seus programas, arquivos e seccións . A adquisición de fondos céntrase nas necesidades bibliográficas e documentais do CCG, ao tempo que formamos un fondo de obras de autores galegos difíciles de con-seguir neste momento por tratarse, ás máis delas, de primeiras edicións publicadas fóra de Galicia, especialmente en América . Así mesmo, contamos cunha sección de edicións facsimilares de obras que afectan a Galicia no seu contido .

O servizo de documentación, dependente da biblioteca do CCG, encárgase da locali-zación e solicitude de reprodución de documentos relativos a Galicia depositados en distintos arquivos e bibliotecas e colabora coas web do CCG —Proxecto obras de Martín Sarmiento (consellodacultura .org/Sarmiento/) e Álbum de mulleres (www .culturagale-ga .org/album/) na localización e reprodución de documentos e revisión de bibliografías .

OBXECTIVOS

As actividades da biblioteca durante o ano 2009 estiveron dirixidas de forma prioritaria a conseguir os seguintes obxectivos: catalogación de fondos no pro-


http://www.consellodacultura.org/Sarmiento/

134

Bibl

iote

ca grama Absysnet da Rede de Bibliotecas da Xunta de Galicia; reorganización dos fondos bibliográficos e documentais, con incorporación de novos títulos; rendi-bilización dos fondos dispoñibles na biblioteca e no centro de documentación co fin de satisfacer as consultas de usuarios internos e dos distintos programas de investigación dependentes do CCG .

PRESUPOSTO

A biblioteca investiu durante o ano 2009 un total de 21 .956 € do presuposto do CCG, destinados a subscricións de publicacións periódicas, actualización do fon-do de referencia e novas adquisicións para o fondo da Biblioteca e para os distin-tos arquivos dependentes da institución.

CONSULTAS E USUARIOS

A biblioteca do CCG só ofrece servizos ás persoas vencelladas á institución, tanto persoal laboral coma membros de seccións, programas, arquivos e proxectos de investigación .

Os fondos máis consultados son: publicacións periódicas, sección de referencia, sección de prensa, autores galegos, historia de Galicia, lingua e literatura . A con-sulta dos fondos realízase xeralmente na propia biblioteca . Os préstamos a domi-cilio son moi escacos e, durante o ano 2008, só 26 usuarios solicitaron préstamo fóra da biblioteca .

A biblioteca ofrece tamén servizo de localización de documentación en arquivos e bibliotecas galegas, españolas e estranxeiras para usuarios vinculados á institu-ción . Tamén ofrece respostas documentais a consultas externas, que normalmen-

135

Bibl

iote

cate son solicitadas a través dos correos electrónicos biblioteca@consellodacultu-ra .org e correo@consellodacultura .org .

Así mesmo, atendemos usuarios externos que precisan consultar obras editadas polo CCG e ofrecémoslle servizo gratuíto de reprodución cando a obra está esgo-tada ou non está dispoñible en soporte dixital na mediateca da web institucional: www .consellodacultura .org

O catálogo da Biblioteca do CCG pode consultarse no seguinte enderezo electró-nico: www .rbgalicia .org/




http://www.consellodacultura.org

Portal culturagalega.org e páxina web

137

Port

al c

ultu

raga

lega

.org

e p

áxin

a w

ebCULTURAGALEGA.ORG E CONSELLODACULTURA.ORG

O 2009 foi para culturagalega .org un ano centrado na creación de contidos vin-culados ao territorio e cunha base máis local, para aproximar o portal aos usos dos consumidores, empregando os últimos conceptos de publicación en Internet, como é a xeolocalización e a colaboración automática a través da explotación da sindicación RSS ou mesmo a presenza de culturagalega .org en redes sociais como Twitter ou MySpace .

ROTEIROS DA CULTURA GALEGA

Deste xeito, a principios de 2009 iniciamos a publicación dunhas guías concibidas para conciliar o turismo e a literatura e que se poden ver en www .culturagalega .org/roteiros . Deseñouse unha aplicación que permite a de Roteiros da Cultura Galega nos que os usuarios poden explorar un territorio de Galicia a través da biografía e obra literaria de recoñecidos escritores e escritoras . Os Roteiros da Cultura Galega iniciáronse coa publicación de itinerarios vinculados á vida e obra de tres senlleiros escritores do Rexurdimento: Rosalía de Catro, Manuel Curros Enríquez e Eduardo Pondal, e para a súa elaboración traballouse co apoio e ase-soramento das Fundacións que divulgan a obra de cada un deses escritores . O resultado é a confluencia entre cultura e tecnoloxía que caracteriza a culturaga-lega .org . Máis de 500 localizacións culturais de Galicia están xeolocalizadas, e os usuarios poden acceder a fotografías, vídeos, panorámicas 360º, documentos e obras literarias que permiten unha comprensión cultural de cada un dos espazos . A aplicación, ademais, é multisoporte: os internautas poden consultar os seus contidos no web, en aplicacións xeográfias como Google Earth, imprimilos coas localizacións que desexen ou mesmo descargalos ao GPS dos seus coches .

138

Port

al c

ultu

raga

lega

.org

e p

áxin

a w

eb AXENDA DA CULTURA

A segunda liña de traballo de culturagalega .org oriéntase na potenciación da in-formación de servizos ao consumidor de cultura . Chegando a acordos con tercei-ras entidades que subministran información pública sobre eventos culturais (Fun-dación Caixa Galicia, Asociación Galega de Música ao Vivo, Turismo de Santiago), realizouse un proceso de adaptación tecnolóxica que permite que culturagalega .org dispoña dunha axenda da cultura que ofrece información sobre as sete ciu-dades galegas e outras localidades de forma sincronizada con estas entidades . Nestes momentos, a axenda está centrada en espectáculos musicais, proxeccións audiovisuais pero tamén contempla exposicións e outro tipo de eventos .

UN NOVO SISTEMA DE USUARIOS

Na mesma liña dunha maior adaptación ás necesidades dos usuarios, realizouse un importante cambio tecnolóxico na xestión de usuarios de culturagalega .org . O novo modelo de xestión permite aos usuarios un control total dos servizos de personalización que ofrece culturagalega .org, nestes momentos centrados no envío de información ao usuario . Deste xeito, os usuarios da plataforma dispoñen dun servizo de alertas que lles permite recibir inmediatamente aqueles contidos concretos publicados en culturagalega .org nos que están interesados . Ao mesmo tempo, estes usuarios reciben todos os días a primeira hora da mañá un servizo de titulares para coñecer a presenza da cultura e lingua galegas nos medios .

139

Port

al c

ultu

raga

lega

.org

e p

áxin

a w

ebA REALIDADE AUMENTADA

O Consello da Cultura Galega, en colaboración coa empresa SIXTEMA, adaptou o Mapa de Equipamentos Culturais de Galicia para a súa visualización en novidosos sistemas de realidade aumentada aplicados a telefonía móbil, converténdose na primeira institución galega en ofrecer estes servizos aos usuarios . O Mapa de Equipamentos Culturais en Realidade Aumentada permite a cidadáns cun teléfo-no móbil equipado con GPS e conexión de datos explorar os equipamentos cultu-rais da localidade na que se atopa en relación a este punto concreto .

Arquivo da Emigración Galega

141

Arq

uivo

da

emig

raci

ón g

aleg

a

Director: Ramón Villares Paz

Horario de atención ao público: de luns a venres, de 10:00 h a 14:00 h

Contacto:Arquivo da Emigración GalegaRúa Galeras, 13, 1º e 2º andar, porta 5CP 15705 Santiago de CompostelaTeléfono: + 34 981 55 73 51Fax: + 34 981 58 29 85

Enderezo electrónico:aemigración@consellodacultura .org

Páxina web:www .consellodacultura .org/arquivos/aeg

PROXECTOS REALIZADOS EN 2009

Recuperación do patrimonio documental das sociedades de emigrantes ga-legos no exterior, centrándonos este ano en Venezuela (8 .600 imaxes toma-das):

• Fondos documentais de Lar Gallego: Libros de Actas de Xuntas Xerais (1945-1960), Libros de Actas de Xuntas Directivas(1945-1959) .

• Fondos documentais do Centro Gallego de Caracas: Estatutos de 1949 . • Fondos documentais e fotográficos da Hermandad Gallega de Venezuela

e dalgúns socios fundadores da entidade, entre os que se poden destacar: Libros de Actas dos Consellos Directivos (1960-1992), Libros de Actas do Consello Executivo (1960, 1962, 1973), Libros de Actas das Asambleas Xe-rais (1965-1998), Libro de Actas de elaboración de Estatutos (1980) .

• Fondos documentais da Asociación Benéfica Hijos de Lalín – Comarca del

mailto:aemigraci�[email protected]

http://www.consellodacultura.org/

142

Arq

uivo

da

emig

raci

ón g

aleg

a

Deza, de Caracas: Estatutos sociais, Actas de reunións (1983-2008) • Fondos documentais do Centro Benéfico Social Hijos de la Estrada, de

Caracas: Libro de Asambleas Xerais (1960-1993), Estatutos, Proxecto de reforma dos Estatutos .

• Fondos documentais da Asociación Civil Hijos de Vivero y su Comarca, de Caracas: Estatutos, Documento constitutivo (1982), Asembleas Xerais (1994, 1998, 2000) .

• Fondos documentais da Asociación Civil Fillos de Ourense, de Caracas: Acta Constitutiva .

• Fondos documentais da Asociación Benéfica, Cultural y Social Terras de Celanova e Baixa Limia: Estatutos 2001 .

• Fondo Colexio Castelao: Anteproxecto e informe preliminar para a Funda-ción dun Instituto Educacional da Hermandad Gallega de Venezuela; Actas de reunións (1962-1966) .

• Reprodución da publicación: Libro conmemorativo da Hermandad Gallega de Venezuela (1962)

• Fondos de socios fundadores: Antonio Piñón Ferreiro, Manuel Álvarez Qui-roga, Eduardo Meilán, Luis Noval .

Incorporación de novos fondos hemerográficos • El Diario Español, editado en Bos Aires, de 1907 ata 1923, en formato mi-

crofilm . • El Diario Español, editado en Río de Janeiro (1912-1915; 1918-1922) cuios

fondos están na Biblioteca Nacional de Río de Janeiro . Este xornal foi dixi-talizado pola Universidade de Sâo Paulo (Brasil) no marco do Plano Nacio-nal de Microfilmagem de periódicos . Grazas á Profa . Marília Canovas esta institución cedeunos unha copia do mesmo para pór a disposición dos in-vestigadores que nos visitan .

• Incorporación da revista El Heraldo Ortigueirés . Órgano oficial de la Aso-ciación de Beneficencia Naturales de Ortigueira da Habana, dos anos 1941 ata 1959 en formato dixital .

143

Arq

uivo

da

emig

raci

ón g

aleg

a

Froito dun convenio estase dixitalizando o fondo documental de César Alva-jar e do seu fillo Javier, que se conserva no Museo das Mariñas .

Dixitalización da documentación sobre a creación en Bos Aires da Editorial Follas Novas por Anisia Miranda e Xosé Neira Vilas, quen nos permitiron dixi-talizar as fotografías, recortes de prensa, o libro de saúdas de numerosos intelectuais galegos que gabaron o seu labor a prol da cultura galega en Ar-xentina, folletos, etc .

Dixitalización da correspondencia e do arquivo gráfico de D . Manuel Puen-te froito dun convenio coa Fundación que leva o seu nome . Neste convenio contémplase a organización dunha exposición sobre a figura deste desta-cado filántropo da colectividade galega en Arxentina e a reedición da His-toria de Galicia de Ramón Otero Pedrayo .

No ano 2009 asinouse unha ampliación do convenio coa Secretaría Xeral de Emigración, Xunta de Galicia, polo que se continúa a traballar nos seguintes proxectos:

• Elaboración dun anteproxecto para a creación dun Museo da Emigración de Galicia . Co este fin fíxose unha pescuda sistemática de todos os museos de migracións existentes no mundo, realizando unha análise das súas ca-racterísticas e posibilidades para adaptalas á nosa realidade .

• Para compartir e valorar os idearios dos que partiron diversos países na fundación deste tipo de museos, no mes de decembro celebraranse unhas xornadas nas que participarán representantes de varios museos existen-tes en Europa e América .

• Colaborouse ademais en tarefas de asesoramento co comité de expertos para a remodelación e ampliación de espazos e contidos do Museo de la Inmi-gración de Arxentina, que se está a crear no antigo Hotel de Inmigrantes de Bos Aires . En marzo deste ano, Xosé Manoel Núñez Seixas, como represen-tante do Arquivo, asistiu a unhas xornadas organizadas por esta institución .

• Neste senso tramitouse a incorporación do Arquivo da Emigración Galega na Association of European Migration Institutions (AEMI), recibindo a noti-ficación da súa admisión o pasado 4 de novembro de 2009 .

144

Arq

uivo

da

emig

raci

ón g

aleg

a

• As escolas da emigración: elaboración dos contidos sobre as escolas das provincias de Lugo e Ourense para publicar na páxina web do Arquivo . Ac-tualmente temos catalogadas 113 escolas espalladas nestas provincias das que xa temos elaboradas as fichas técnicas que van saír en rede cos seguintes datos: situación da escola, ano das obras e de inauguración, des-crición arquitectónica e pequena historia do edificio (diversa funcionali-dade ao longo do anos), o estado actual do mesmo, etc . así como a historia social ou biografía dos promotores destes centros educativos (sociedades de emigrantes, indianos ou doazóns puntuais de grupos de emigrantes, etc .) . Nestas fichas xúntanse fotografías antigas e actuais das escolas, do-cumentos en formato PDF, etc .

• Realizouse unha selección de escolas pola súa representatividade (sexa pola súa importancia arquitectónica, polo seu promotor ou pola súa situa-ción xeográfica) para facer un estudo máis técnico dos edificios coa elabo-ración de planos e alzados dos mesmos .

• Así mesmo, estase ampliando o proxecto nas provincias da Coruña e Pon-tevedra, do que practicamente está rematado o traballo de campo e esta-se a iniciar a elaboración das fichas .

• Preparación da edición dun novo tomo do facsimilar Almanaque Gallego, que abarcará de 1903 a 1907 . Nesta publicación, fundada e dirixida por Manuel Castro López e editada en Bos Aires, colaboraron moitos dos inte-lectuais galegos da época onde tiveron a posibilidade de reflectir as súas inquedanzas . Cunha periodicidade anual o Almanaque editouse con gran éxito desde 1898 ata 1926, ano da morte do seu creador . Pola súa pegada tanto en América como en Galicia o Arquivo decidiu reeditar esta obra para difundila ás novas xeracións .

Continuación da publicación na web do Álbum da emigración (www .cultura-galega .org/albumdaemigracion) coa elaboración das biografías de emigran-tes destacados nos diversos eidos da vida da colectividade galega espallada polo mundo con entrevistas, recortes de prensa, manuscritos e correspon-dencia profesional e privada para recuperar a súa memoria .

http://www.culturagalega.org/albumdaemigracion

http://www.culturagalega.org/albumdaemigracion

145

Arq

uivo

da

emig

raci

ón g

aleg

a

Renovouse o contacto institucional co Instituto de Literatura y Lingüística «José A . Portuondo Valdor» para a catalogación e duplicación dixitalizada da documentación do chamado “Fondo Gallego” que alberga a maior parte da documentación que se conserva do antigo Centro Galego da Habana .

Contactouse co Memorial do Imigrante de Sâo Paulo para a realización dun proxecto no que se levaría a cabo un baleirado sistemático dos fondos que se conservan alí dos emigrantes galegos que chegaron a Brasil por esta cidade .

Organización e participación en xornadas, congresos, conferencias, etc.

Itinerancia da exposición «Nós Mesmos . Asociacionismo galego na emigra-ción», realizada polo Arquivo da Emigración Galega en colaboración coa Se-cretaría Xeral da Emigración da Xunta de Galicia . Con esta exposición preten-deuse amosar e difundir o movemento asociativo da Galicia da diáspora con todos os seus logros, tanto para na sociedade de acollida como en Galicia . Configurada en sete capítulos e presentada en 62 paneis verbo-icónicos, en galego e en castelán, a mostra permite un percorrido pola historia das enti-dades societarias fundadas polos emigrantes galegos .

• En América: en febreiro, en Mar del Plata; no mes de marzo, Centro Gallego de Bos Aires; en abril, en Rosario; en decembro inaugurouse en Montevideo (Uruguai) . Está previsto para o vindeiro que percorra as principais cidades brasileiras .

• En Europa: en xaneiro estivo en Huelva; en maio, na Université de Toulouse II - Le Mirail; en xuño, en Nigrán (Pontevedra) e en setembro en Vedra . Está prevista a súa inauguración no mes de febreiro en Bruxelas .

Viaxe institucional do presidente do CCG a Rosario e Bos Aires, • O 30 de marzo conferencia no Centro Gallego de Bos Aires titulada «Luís

Seoane e a cultura galega en Bos Aires» . • 3 de abril, presentación de Ramón Villares do libro Las Migraciones Es-

pañolas a la Argentina, dos autores arxentinos Alejandro Fernández,

146

Arq

uivo

da

emig

raci

ón g

aleg

a

Carina Frid e Nadia De Cristóforis no salón de actos do CEMLA en Bos Aires .

• O 6 de abril, Ramón Villares presentou a publicación do CCG titulada Ra-món Otero Pedrayo: Galicia e Europa, que recolle a gravación dunha con-ferencia pronunciada polo escritor en Bos Aires o 26 de xullo de 1959 . Esta presentación foi celebrada no Instituto de Historia Argentina «Doctor Emi-lio Ravignani» da Universidad de Buenos Aires .

• O 8 de abril, presentación do libro dirixido por María Rosa Lojo Los “ga-llegos” en el imaginario argentino, da Colección Galicia Exterior, editada conxuntamente coa Fundación Pedro Barrié de la Maza, celebrada na Uni-versidad de Ciencias Empresariales y Sociales de Buenos Aires, en colabo-ración coa Oficina Cultural da Embaixada de España .

O 17 de outubro Francisco Durán Villa, do Arquivo da Emigración Galega, im-partiu unha conferencia nunha xornada organizada pola Casa de Galicia de Toulouse e o Instituto Cervantes de Toulouse, co título «La emigración espa-ñola a Europa» .

Xosé Manoel Núñez Seixas asistiu á inauguración o 5 de marzo da exposición fotográfica «Memoria Gráfica de la Emigración Española», organizada polo Ministerio de Trabajo de España . Esta exposición itinerante comezou a súa andaina no Instituto Cervantes de São Paulo . En paralelo á exposición, espe-cialistas españois e brasileiros, entre eles o Prof . Núñez Seixas, impartiron diversas conferencias sobre o tema da inmigración española e galega no Bra-sil .

Participación na organización do Congreso «Comunidades Euro-Atlânticas nos Estados Unidos da América: experiências da emigração da Galiza e dos Açores», celebradas do 14 ao 16 de outubro de 2009 en Faial (Açores), coa asistencia de Marcelino Fernández Santiago, quen participou na mesa re-donda “Emigração, História e Memória em Portugal e na Galiza” impartindo unha conferencia sobre a emigración galega en Estados Unidos .

147

Arq

uivo

da

emig

raci

ón g

aleg

a

En relación coa elaboración do informe sobre a creación dun museo da emi-gración galega, o 16 e 17 de decembro celebráronse as xornadas «A Musea-lización das Migracións: experiencias comparadas» coa participación de representantes de varios museos da emigración no mundo como o CEMRI-Universidade Aberta de Lisboa, o Museo da Emigración Galega de Bos Aires, o Memorial do Inmigrante de Sâo Paulo, A Casa do Emigrante alemán de Bre-merhaven, A Casa do Emigrante Sueco en Växjö ou o Museu da Emigração e das Comunidades de Fafe .

Estase a traballar en colaboración co Centro Galego das Artes e da Imaxe na organización dunha exposición fotográfica sobre a emigración galega dos anos 50 e 60 baixo o título «Os adeuses» . Estas fotografías foron realizadas polo fotógrafo coruñés Alberto Martí Villardefrancos nos portos da Coruña e Vigo nesas décadas . Queremos aproveitar para difundir non só a emigra-ción deses anos senón tamén a obra deste magnífico e pouco recoñecido fo-tógrafo galego .

Colaboración con diversas institucións

Colaboración co Instituto de Estudos Miñoranos e o I .E .S . Escolas Proval na organización dunhas xornadas tituladas «Emigración e educación (1900-1936) . I Centenario das escolas da Unión Hispano-Americana Valle Miñor (1909-2009)» os días 29 de xuño ao 3 de xullo .

Colaboración co concello de Sada nas diversas actividades realizadas en ho-menaxe a Ramón Suárez Picallo .

Colaboración co concello de Vedra para a conmemoración do centenario das asociacións de emigrantes deste concello en Bos Aires . Entre as diversas actividades organizadas pola comisión colaborouse na realización dunha páxina web (http://100anosvedraemigrante .com), un concurso de fotografía sobre a emigración, varias exposicións:

http://100anosvedraemigrante.com9

148

Arq

uivo

da

emig

raci

ón g

aleg

a

• «Documentos da diáspora galega» inaugurada o 4 de agosto . • «Nós Mesmos: Asociacionismo galego na emigración», do CCG, inaugurada

o 18 de setembro pasado polo presidente do Consello • Un ciclo de cine sobre a emigración ou a estrea da curtametraxe «La bús-

queda de la memoria» no Centro Social da Terceira Idade de Vedra .

Colaboración coa Federación de Sociedades Galegas en Catalunya, nunhas xornadas celebradas no concello da Veiga, para a que cedemos a exposición «Escolas de Habaneiros . Memoria Gráfica» .

Colaboración co proxecto da Fundación Castelao sobre a recuperación da memoria política e cultural de Alfonso R . Castelao, co asesoramento e empréstito dos nosos fondos para o baleirado sistemático de todo tipo de noticias sobre a súa figura . Desde o mes de marzo ata este momento esti-vo nas nosas instalacións diariamente unha bolseira traballando para este proxecto .

Publicacións

Estudos Migratorios. Revista Galega de Análise das Migracións, en colabora-ción coa USC . Edición dos números 1 e 2 da nova xeira da revista .

Preparación da edición dun novo libro na Colección Galicia Exterior en cola-boración coa Fundación Pedro Barrié de la Maza . O libro da profesora e inves-tigadora arxentina Nadia Andrea de Cristóforis levará o título Bajo la Cruz del Sur: gallegos y asturianos en Buenos Aires (1820-1870)

149

Arq

uivo

da

emig

raci

ón g

aleg

a

Servizos de atención ao investigador

Atención ás consultas por correo electrónico: recibíronse en total 255 consultas relativas aos nosos fondos documentais, hemerográficos e bibliográficos, pero unha gran porcentaxe (máis do 70%) son realizadas por descendentes de gale-gos na procura de documentación e información que acredite a nacionalidade dos seus antepasados .

Atención consultas en sala: • Consultas bibliográficas: 35 investigadores e estudantes con empréstitos

de libros, consulta en sala e fotocopiado de artigos ou capítulos . • Consultas de documentación e publicacións periódicas das asociacións de

emigrantes galegos: 29 investigadores estiveron nas dependencias do Ar-quivo, durante uns 278 días aproximadamente . Destaca a presenza diaria dun investigador enviado pola Fundación Castelao desde o mes de marzo .

Pedimento de fotografías do fondo gráfico do Arquivo: 14 solicitudes de foto-grafías para realización de artigos, colaboración con exposicións ou traballos de investigación; cedéronse 82 fotografías para a realización dun libro sobre a emi-gración galega en América do Sur .

Xxxxxxx Arquivo de Comunicación

151

Arq

uivo

de

com

unic

ació

n

Director: Xosé López García


Contacto:Arquivo de ComunicaciónRúa Galeras, 13, 1º e 2º andar, porta 5CP 15705 Santiago de CompostelaTeléfono: + 34 981 55 73 51Fax: + 34 981 58 29 85

Enderezo electrónico:acg@consellodacultura .org

Páxina web:consellodacultura .org/arquivos/amc

O Centro de Documentación do Arquivo de Comunicación ten a misión de rexistrar, catalogar e almacenar todos os medios impresos, electrónicos e audiovisuais que existen na actualidade en Galicia co fin de debuxar un mapa mediático dos diferentes sectores xornalísticos . En 2009 procedeuse a unha profunda revisión e ampliación da base de datos de publicacións periódicas galegas do Arquivo da Comunicación en base a tres liñas de traballo principais:

Contacto con cabeceiras xa existentes e revisión do seu estado . Pesquisa de novas publicacións: cabeceiras activas non existentes na base

ou cabeceiras desaparecidas de temática cultural que non constaban na base de datos .

Revisión e subsanación de erros ou cambios . Eliminación de rexistros duplica-dos que daban como resultado datos adulterados no tocante a número de ca-beceiras ou a erros de formato á hora de consignar o arquivo de exemplares .



152

Arq

uivo

de

com

unic

ació

n

Como resultado, o estado da base de datos a finais de 2009 é o seguinte:

Número total de cabeceiras na base de datos: 2.177

Cabeceiras activas: 1 .264

Cabeceiras inactivas: 696

Inefectivas/desaparecidas/sen datos: 217

Cabeceiras con exemplares arquivados: 1.257

Cabeceiras activas: 958

Cabeceiras inactivas: 260

Inefectivas/desaparecidas/sen datos: 22

Cabeceiras con exemplares no arquivo dixital: 248

Durante o ano 2009 incorporáronse 99 novas cabeceiras á base de datos de publicacións periódicas, desglosadas do seguinte xeito:

Novas publicacións incorporadas á base: 99

Cabeceiras activas: 64

Cabeceiras inactivas –temática cultural–: 35

153

Arq

uivo

de

com

unic

ació

n

Sendo o ámbito de estudo preferente do Arquivo da Comunicación as publica-cións de temática cultural, a incorporación de cabeceiras inactivas obedece a un intento de recompilar toda a información posible sobre cabeceiras históricas do panorama cultural galego, nomeadamente no ámbito da cultura urbana e os fan-zines . Con todo, a prioridade do traballo centrouse na localización de cabeceiras activas e de recente creación, así como o contacto cos seus promotores para ter unha ficha o máis completa posible na base de datos do Arquivo de Comunicación .

Creación e impulso da base de datos de contidos de El Pueblo Gallego.

En 2009 o Arquivo da Comunicación Galega iniciou o proxecto de elaboración dun-ha base de datos de contidos da histórica cabeceira viguesa El Pueblo Gallego . O obxectivo é a creación dun indexado electrónico de contidos informativos e pu-blicitarios do xornal, coa intención de que poida ser empregada como ferramenta de consulta e traballo por investigadores de distintas áreas de coñecemento . Os primeiros pasos do proxecto centráronse na elaboración da base e primeiros ba-leirados de contidos para comprobar a súa eficacia, tanto para a optimización da dinámica de traballo como para a consulta dos futuros investigadores .

Publicacións e foros de debate

Ademais destes dous grandes proxectos de creación e actualización de bases de datos, o Arquivo de Comunicación recompilou e preparou para a súa edición o ma-terial dos colaboradores achegada para o Informe da Comunicación 2010 e para a segunda parte do proxecto Xornalistas con opinión . Ambos os dous volumes ve-rán a luz en 2010 .

No tocante aos foros de debate, o interese investigador polos medios locais e pola súa repercusión foi motivo da celebración do foro de debate “A comunicación e a cultura nos ámbitos locais . Estratexias para recuperar, conservar e difundir a cultura nos escenarios de proximidade” que se celebrou os días 23, 24 e 25 de no-

155

Arq

uivo

de

com

unic

ació

n

vembro no Consello da Cultura Galega . Durante as tres sesións profesionais dos medios locais e representantes do ámbito académico puxeron enriba da mesa cuestións claves como os procesos de comunicación local na era dixital, as inicia-tivas locais e a súa relación cos grandes grupos de comunicación ou as iniciativas no mapa público da comunicación local en Galicia .

Desde o punto de vista histórico e seguindo a liña de investigación marcada por traballos previos como a edición facsímile dos primeiros diarios galegos ou a recompilación de textos en galego no período 1797-1846 no volume Papés d emprenta condenada, o Arquivo de Comunicación participou na organización do simposio “Lingua galega e comunicación nos inicios da Idade Contemporánea” que tivo lugar en novembro de 2009 en colaboración co ILG .

Arquivo Sonoro de Galicia

157

Arq

uivo

son

oro

de G

alic

ia

Director: Ramón Villares Paz


Contacto:Arquivo Sonoro de GaliciaRúa Galeras, 13, 1º e 2º andar, porta 5CP 15705 Santiago de CompostelaTeléfono: + 34 981 58 69 85Fax: + 34 981 58 29 85

Enderezo electrónico:asonoro@consellodacultura .org

Páxina web:www .consellodacultura .org/arquivos/asg

O Arquivo Sonoro de Galicia continúa no seu labor de recuperación,investigación, conservación e difusión do patrimonio sonoro, producido dentro ou fóra de Gali-cia . Coa colaboración desinteresada de institucións, discográficas e particulares estase a recompilar un gran número de documentos sonoros .

Fondos

Neste ano 2009 o Arquivo Sonoro de Galicia incorporou as doazóns de dúas valio-sas coleccións de fondos inéditos . A primeira, 39 casetes procedentes da Funda-ción Penzol e onde están recollidas as principais voces da cultura galega dos anos 70 e 80 e na que salienta a figura de Ramón Piñeiro . A segunda, traída de Bos Aires, é un amplo conxunto de 60 boninas abertas da Asociación Residentes de Mos e na que hai un variado e rico repertorio da música galega que se escoitaba na emigra-ción así como emisións do programa radiofónico Galicia en América dos anos 70 . Tamén de Arxentina se recuperaron gravacións de Suárez Picallo e outros docu-



159

Arq

uivo

son

oro

de G

alic

ia

mentos sonoros procedentes da Casa de Galicia e do Centro Galego . En total houbo 171 documentos inéditos doados e preto de 300 gravacións de produción propia .

En canto aos fondos discográficos que recollen toda a variedade da música gale-ga, sen discriminación de estilos e intérpretes, están formados por 2499 Cd, 368 Lousas, 1155 casetes, 572 singles, 1036 Lp e 79 DVD .

No ano 2009 incrementáronse dun xeito destacado non só numericamente senón cualitativamente: 216 doazóns (151 proporcionadas por institucións e 65 por particulares) e 204 adquisicións . Cabe destacar o incremento do número de dis-cos de lousa que na actualidade alcanzan 368 exemplares, de indudable valor ar-tístico e histórico, e que se atopan xa dixitalizados . Estase a preparar un catálogo para a web do Arquivo Sonoro de Galicia, para a consulta aberta .

Pódese falar dun total de 800 novas gravacións que entraron nos fondos do Ar-quivo Sonoro de Galicia e que están ao dispor dos investigadores .

Equipamentos

Para o proceso de dixitalización, conservación e audición de todos os soportes sonoros o Arquivo Sonoro de Galicia dispón do seguinte equipamento:

Dúas estacións de traballo para a dixitalización: 1 . unha especializada na dixitalización de discos de pizarra, vinilo, bobinas aber-

tas ou calquera outro soporte: ordenador Mac G5, convertidor METRIC-HALO de sinal analóxica-dixital, convertidor de sinal analóxica-dixital DIGI002, software Protools, plato para a lectura de discos de distintas velocidades (78, 33, 45 r .pm), ecualizador que trata as distintas gravacións desde a aparación dos discos, hardware POWERCORE para a edición e tratamento do son .

2 . ordenador Mac G5, convertidor de sinal analóxica-dixital DIGI002, software Protools . 2 lectores de bobina aberta Revox e Philips, 1 gramófono, 2 plati-nas, 3 platos xiradiscos, 1 Dat, 1 vídeo Betacam, 1 vídeo VHS, 1 monitor

160

Arq

uivo

son

oro

de G

alic

ia

Actividades e publicacións

En xuño conformouse a nova Comisión Técnica do Arquivo Sonoro de Galicia, na que participan destacados especialistas da música tradicional e do patrimonio sonoro .

O Arquivo Sonoro de Galicia participou, destacadamente, na exposición Galicia pola radio, desde os anos 30 á actualidade, organizada pola Universidade de San-tiago de Compostela e pola Fundación Caixa Galicia e onde colaborou o CCG .

Publicáronse as actas do IV Encontro O Son da Memoria A música galega na emi-gración .

Recuperación e edición da conferencia de 1976 Ramón Otero Pedrayo, mestre da cultura galega, por Ramón Piñeiro

Difusión

Os fondos documentais sonoros do ASG están a disposición de estudosos para as investigacións pertinentes e, tamén, para outros empregos que non teñan ca-rácter comercial (exposicións, congresos, …) .

A consulta das listaxes e da catalogación do material inédito realízase a tavés da web do propio arquivo, (www .consellodacultura .org/arquivos/asg/) . No caso da catalogación de material musical discográfico editado, pódese consultar a través do catálogo da rede de Bibliotecas de Galicia . http://bibliotecas .absys .xunta .es/abnetopac/abnetcl .exe/O7072/ID2f793890/NT1

Na actualidade hai catalogados: 1052 casetes, 537 singles, 259 LP, 151 CD-L, 29 CD-DVD, 2129 CD . O nivel de catalogación é exhaustivo, cubrindo 24 campos do formato marc . A escoita das gravacións debe realizarse na propia sede do arqui-vo, atendendo á Lei de Propiedade Intelectual .

http://www.consellodacultura.org/arquivos/asg/

http://bibliotecas.absys.xunta.es/abnetopac/abnetcl.exe/O7072/ID2f793890/NT1

http://bibliotecas.absys.xunta.es/abnetopac/abnetcl.exe/O7072/ID2f793890/NT1

161

Arq

uivo

son

oro

de G

alic

ia

O Arquivo Sonoro de Galicia ofrece, ademais do servizo de consulta, a posibilida-de de dixitalizar todo tipo de gravacións históricas que supoñan a recuperación do noso patrimonio sonoro espallado e que permita a incorporación de novos fon-dos para o arquivo .

Servizos

Acceso gratuito .Consta de 4 postos de escoitaServizo en sala . Non hai préstamo domiciliario .Acceso web ao inventario dos fondos: www .consellodacultura .org/arquivos/asg/Acceso aos fondos catalogados a través da Rede de Bibliotecas de Galicia: http://bibliotecas .absys .xunta .es/abnetopac/abnetcl .exe/O7045/ID232d5268/NT1

Centro de Documentación Sociolingüística de Galicia

163

Cent

ro d

e do

cum

enta

ción

soc

iolin

güís

tica

de

Gal

icia

Director: Henrique Monteagudo Romero


Contacto:Centro de Documentación Sociolingüística de GaliciaRúa Galeras, 13, 3º andar, porta 3CP 15705 Santiago de CompostelaTeléfono: + 34 981 56 47 65Fax: + 34 981 58 29 85

Enderezo electrónico:cdsg@consellodacultura .org

Páxina web:www .consellodacultura .org/arquivos/cdsg/

Equipo técnico: Susana Guitar, Susana Mayo e Rosario Pérez

Colaboradores: Rosa Ferreirós e Anxo Otero

O CDSG está ao dispor de profesionais, especialistas e a cidadanía en xeral desde o 1 de setembro de 1996 . Co soporte do CCG, traballa para contribuír ao uso nor-mal do galego en todos os ámbitos da sociedade .

Ádquisición e xestión de fondos

En 2009 fíxose un importante traballo de revisión das bases de datos de mate-riais especiais e documentación gris que nos permitiu unificalas, de cara a inte-gralas no sistema do CDSG . Este labor corresponde á primeira etapa dun proceso que culminará cando os fondos e as bases sexan accesibles en liña aos usuarios e usuarias do CDSG .



164

Cent

ro d

e do

cum

enta

ción

soc

iolin

güís

tica

de

Gal

icia

Para que isto sexa factible, comezamos a dixitalización de materiais especiais . Tratamos os documentos que se anexarán á base de datos correspondente para que quen o desexe accedan a eles desde calquera terminal web . Unha vez elabora-do o protocolo de dixitalización, fíxose o tratamento dos relativos á antiga Direc-ción Xeral de Política Lingüística e comezouse a dixitalización dos documentos da Mesa pola Normalización Lingüística .

Con respecto á xestión de fondos bibliográficos, realizamos o traballo ha-bitual de rexistro e catalogación de fondos, que proceden tanto de adquisi-cións coma de doazóns de particulares e da colaboración de diversas enti-dades . Ademais, no mes de marzo actualizamos o Catálogo de Publicacións periódicas no web do centro, con información dos títulos depositados e dos números con que contamos actualmente .

Tipo de rexistros Incorporacións en 2009 Total nos fondos

Monografías 98 títulos 1 .657 títulos

Publicacións periódicas 7 títulos e 136 números 398 títulos

Materiais especiais 472 documentos 6 .572 documentos

Documentación gris 127 documentos 1 .577 documentos

Dentro do fondo de documentación normativa e legal de contido lingüístico, realizouse o traballo de ordenación e indexación da referida a:

• Convenios de colaboración • Convenios colectivos • Convocatorias de prazas • Ordenanzas e regulamentos municipais • Outra documentación municipal

165

Cent

ro d

e do

cum

enta

ción

soc

iolin

güís

tica

de

Gal

icia

O arquivo de prensa sobre lingua confeccionouse a partir da revisión diaria das edicións dixitais de Culturagalega .org, Faro de Vigo, Galicia Hoxe, A Nosa Terra, Vieiros, La Voz de Galicia e Xornal .com .

Simultaneamente, continuamos coa recuperación de información da prensa anti-ga en papel e coa revisión dos rexistros introducidos na base de datos correspon-dente, un total de 10 110 entradas desde decembro de 2000 .

Elaboración documental

O labor de selección de información necesario para manter actualizados os nosos fondos e servizos esíxenos tamén o mantemento de bases de datos referenciais, que son a cerna desta área . A súa explotación permítenos deseñar produtos do-cumentais adaptados ás demandas do público e complementarios do servizo de consultas:

Cadernos monográficos de prensa: este ano temos dispoñibles o relativo ao Decreto do Ensino e a Ramón Piñeiro .

Boletín de sumarios: en 2010 sairá o primeiro boletín en liña, correspondente ás novidades que se produciron en 2009 .

A lingua en titulares: servizo diario de novas de prensa accesible en liña . Este ano o CDSG ocupouse do deseño e selección de contidos . En breve estará ao dispor dos/as usuarios/as .

Difusión da información

Para chegar ao aproveitamento adecuado dos fondos que o CDSG posúe, é preci-so deseñar canles que permitan a difusión da información xestionada pola área de Adquisicións e tratada posteriormente na de Elaboración documental .

166

Cent

ro d

e do

cum

enta

ción

soc

iolin

güís

tica

de

Gal

icia

É por isto que en 2009 iniciamos a renovación do noso sitio web, o cal considera-mos a vía principal para a exposición e oferta das actividades do CDSG . Neste ano poderase comprobar o resultado da revisión técnica e de contidos, que foi feita co obxectivo de aumentar a oferta de servizos, conseguir unha maior accesibilidade aos fondos e reforzar a comunicación cos/as usuarios/as e colaboradores/as .

Así mesmo, continuamos co mantemento do web Loia, guía aberta á lingua galega .

Outras actividades que nos permitiron dar a coñecer o traballo do CDSG foron:

Rexistro do centro en bases de datos e webs de referencia a nivel internacional Recepción do alumnado de planificación lingüística da Universidade de Vigo Participación nas II Xornadas de Recursos Educativos en Galego organizadas

pola Facultade de Ciencias da Educación

Asesoramento sociolingüístico

A través do servizo de consultas, desenvolvemos tamén un labor de asesoramen-to sociolingüístico e documental que está aberto a todo tipo de usuarios e usua-rias: estudantado, técnicos/as de normalización lingüística, docentes, investiga-dores/as e cidadanía en xeral, de dentro e de fóra de Galicia .

167

Cent

ro d

e do

cum

enta

ción

soc

iolin

güís

tica

de

Gal

icia

Particulares

Servizos lingüísticos

Investigadores

Administración pública

Centros de ensino

Institucións

Estudantes

Asociacións / fundacións

Empresa

As consultas, que poden realizarse nas instalacións do centro, a través do teléfo-no ou do noso web, orixinaron este ano 60 solicitudes relacionadas cos ámbitos de actuación do CDSG .

169

Cent

ro d

e do

cum

enta

ción

soc

iolin

güís

tica

de

Gal

icia

Eventos

XI Encontros para a Normalización Lingüística

O 12 e o 13 de febreiro tiveron lugar estas xornadas que constitúen un punto de referencia anual para estudosos e profesionais da planificación lingüística e a sociolingüística galegas . Na undécima edición analizáronse a evolución da polí-tica lingüística en Galicia e do seu marco normativo . Como novidade, na segunda sesión tratáronse a integración sociolingüística de inmigrantes e retornados e a socialización en lingua galega nos centros galegos do exterior .

Seminario sobre lingua, sociedade e política en Galicia

O 1 de decembro tivo lugar a primeira de catro sesións destinadas a crear un foro de reflexión sobre a situación sociolingüística de Galicia, a súa evolución recente e as fórmulas desexables para o futuro, tendo en conta o marco estatal español e o ámbito luso-brasileiro . Nesta ocasión, debuxouse a panorámica xeral na que os seguintes encontros poderán incardinar análises sobre a educación, os medios de comunicación e o ámbito socioeconómico .

Asistencia a cursos e congresos

• XI Jornadas Españolas de Documentación-Interinformación (FESABID, Zarago-za, 20-22 de maio de 2009)

• V Curso de Verán sobre Dinamización Lingüística . Traballando en Lingua (SNL-UDC e Concello de Carballo, Carballo, 15-17 de xullo de 2009)

• III Encontro de política lingüística desde as administracións locais da Coruña (Mariñán, 21 de outubro de 2009)

• Curso de Planificación de Arquivos (ANABAD Galicia, Santiago de Compostela, 18-20 de novembro de 2009)

Observatorio da Cultura Galega

171

Obs

erva

tori

o da

cul

tura

gal

ega

O Observatorio da Cultura Galega foi creado no 2007 ao abeiro dun convenio de colaboración coa Consellería de Cultura e Deporte e o Instituto Galego de Estatís-tica co fin de compilar as principais estatísticas culturais de interese para Galicia, detectar as necesidades informativas neste eido e constituirse nun punto de re-ferencia e coordinación dos estudos empíricos relacionados coa cultura .

O produto principal deste proxecto é a elaboración dun informe anual e unha base de datos de acceso público en internet que constitúa unha ferramenta de consul-ta útil para os actores do sistema cultural e para o conxunto da sociedade galega en xeral .

A continuación descríbense os proxectos que desenvolveu o Observatorio da Cul-tura Galega durante 2009:

Informe sobre o sistema produtivo da cultura

O enfoque económico da cultura suscita cada vez un maior interese por parte de estudosos e actores do sector cultural . As institucións europeas, a partir da Es-tratexia de Lisboa, pretenden facer da economía creativa o motor económico eu-ropeo dos vindeiros anos . Dentro deste ámbito, o papel das industriais culturais é central como catalizador da actividade económica no ámbito privado . O traballo realízase en colaboración co Consorcio da Zona de Franca de Vigo .

Os obxectivos principais deste proxecto son os seguintes: ordenar e explotar a información das diferentes fontes estatísticas relacionadas coas industrias cul-turais e a economía creativa; describir a importancia económica das industrias culturais en Galicia; estudar a relación da competitividade das industrias cultu-rais con outros sectores; realizar un estudo comparativo con outras rexións . Ex-posición de casos e boas prácticas e ránking empresarial en función de indicado-res utilizados noutros informes sectoriais .

172

Obs

erva

tori

o da

cul

tura

gal

ega

Informe sobre o turismo cultural en Galicia

O turismo cultural é unha área de interese crecente dentro dos estudos relaciona-dos coa análise dos fenómenos culturais. España é o segundo destino turístico do mundo despois de EEUU. Os turistas que visitan España fano atraídos polo clima e a oferta lúdica, pero unha ampla porcentaxe faino tamén pola beleza dos seus monumentos e a singularidade da súa cultura, algo que é un dos grandes alicien-tes do turismo interior. O turismo cultural está a converterse nun dos grandes ganchos desta gran industria do lecer -a Unesco considéraa a máis importante do mundo por encima da industria automobilística ou química-, que se expandiu nos últimos anos en todo o mundo provocando unha gran competencia entre países, cidades e paraxes máis ou menos naturais. Os datos amosan unha tendencia cre-cente a que os turistas veñan a Galicia por motivos relacionados coa cultura e o patrimonio natural. Por outra banda, a importancia económica do sector dentro do ámbito cultural é enorme, movendo unhas cantidades moi superiores ao resto de industrias culturais.

Os obxectivos deste proxecto son os seguintes: ordenar e explotar a información das diferentes fontes estatísticas relacionadas co turismo cultural; realizar un estudo comparativo con outras rexións que explotan esta modalidade de turis-mo; definir polos de atracción en Galicia dentro deste modelo de turismo; definir estratexias de converxencia entre o turismo cultural e o relixioso en Galicia; des-cribir a importancia económica do turismo cultural en Galicia; elevar propostas aos actores implicados para incrementar os resultados actuais; explorar a crea-ción de novos produtos turísticos, destacando os relacionados coas raíces locais e rexionais; estudar a sustentabilidade e calidade no turismo cultural.

Mapa de equipamentos culturais

O Mapa de equipamentos culturais Galicia é unha base de datos de consulta pú-blica a través de internet que ofrece información sobre todas as infraestruturas culturais que existen en Galicia. Para estes efectos, infraestrutura cultural consi-

173

Obs

erva

tori

o da

cul

tura

gal

ega

dérase como un espazo público ou privado no que se desenvolven ou existe posi-bilidade de desenvolver actividades relacionadas co ámbito cultural tal e como se define no Anuario de Estatísticas Culturais 2006 . Os obxectivos principais deste proxecto son os seguintes: elaborar e manter un conxunto organizado de infor-mación sobre infraestruturas culturais en Galicia; proporcionar un marco de refe-rencia para a realización de enquisas de mostraxe e elevación de datos; satisfacer a demanda externa de información sobre as infraestruturas culturais de Galicia, subministrando datos básicos de identificación e clasificación, normalizados por territorio, actividade e características relevantes para a programación de activi-dades culturais .

Informe sobre os premios de cultura

Realizouse un pequeno traballo sobre a situación dos premios de cultura na nosa comunidade e en perspectiva comparada, utilizando técnicas cuantitativas e cua-litativas, completando unha base de datos que permitirá o seguimento e evolu-ción deste tipo de galardóns

Documentos executivos sobre industria cultural???

Como complemento de toda esta información, elaboráronse unha serie de docu-mentos executivos con avances de resultados sobre o emprego cultural, a balanza de pagos da cultura, a edición de libros e o comportamento cultural dos internau-tas galegos, xunto coas evolucións máis importantes do sistema de arquivos da comunidade . A difusión deste contidos realízase en colaboración con culturaga-lega .org .

Ao longo do ano 2010, o Observatorio realizará os seguintes informes e investi-gacións, comezados no ano 2009:

174

Obs

erva

tori

o da

cul

tura

gal

ega

• Explotación do módulo específico de uso e coñecemento do galego da En-quisa de condicións de vida das familias . Este traballo, froito da colabora-ción entre o Consello da Cultura e o Instituto Galego de Estatística consistirá nunha descrición evolutiva do fenómeno tomando como referencia a mesma operación estatística de 2003, tamén explotada por esta mesma institución . Cómpre salientar que esta é a única fonte de referencia oficial, e a máis re-presentativa, sobre o noso idioma .

• Informe sobre o estado das fundacións culturais . A figura xurídica da fun-dación é unha fórmula pensada para explotar un capital, normalmente pri-vado, en beneficio dun colectivo e sen ánimo de lucro . A lexislación vixente para a nosa comunidade autónoma, unido a outras circunstancias, permitiu a creación de numerosas fundacións culturais de diversa índole e obxecti-vos . O rexistro de fundacións será a fonte cuantitativa fundamental coa que se traballará na elaboración do informe . Unha vez obtida e analizada esta información, é posible que se requira algunha fonte adicional que se pode obter dalgunha investigación complementaria que se deseñará en función das carencias informativas das bases que nos propoñemos explotar . Os prin-cipais obxectivos son os seguintes: ordenar e explotar a información das di-ferentes fontes estatísticas relacionadas coas fundacións culturais galegas; realizar un estudo comparativo e elaborar unha tipoloxía; analizar as fontes de información desde unha perspectiva conxunta, dadas as esperables di-ferenzas entre os casos; propoñer, unha vez finalizada a fase preliminar, un estudo complementario de tipo cualitativo ou cuantitativo que complete a información .

• Explotación específica do módulo de Galicia da Enquisa Nacional da Percep-ción Social da Ciencia . Este traballo de análise permitirá analizar a evolución da cultura científica en Galicia . Durante este período impulsarase unha cola-boración coa FECYT de cara a ampliar a mostra da investigación programada para 2010, o que permitirá ter un coñecemento moito máis pormenorizado deste ámbito .

175

Obs

erva

tori

o da

cul

tura

gal

ega

• Actitudes lingüísticas en Galicia . O Observatorio da Cultura está preparan-do unha enquisa de opinión sobre a percepción dos galegos sobre distintos aspectos da lingua e da situación sociolingüística . O estudo pretende ob-ter unha radiografía sobre a percepción de distintos fenómenos que poden afectar ao futuro do galego . Será o principal estudo destas características publicado desde 1992 .

• Proxección exterior do galego . Realizarase un documento que recolla a infor-mación máis relevante do sistema de lectorados de galego en comparación con outras estruturas dedicadas á promoción de lingua e cultura noutros ámbitos xeográficos .

• Completará a actividade anual do Observatorio unha nova edición do Anua-rio de Estatísticas Culturais e os monográficos específicos que a actuali-dade informativa demande, froito da colaboración con culturagalega .org . A partir deste ano cóntase con que se fará público o lanzamento dun novo espazo web que permitirá seguir as evolucións estatísticas e económicas do ámbito cultural conforme este dispoñible a información en cada anualidade, repercutindo de forma positiva nunha difusión actualizada e facilmente ac-cesible .

Xxxxxxx Proxectos

Foto

graf

ía: X

urxo

Lob

ato

177

Prox

ecto

s

COMISIÓN DE IGUALDADE

Integrantes

María Xosé Agra Romero, Pascuala Campos de Michelena, Aurora Marco López, Encarna Otero Cepeda, Carmen Pérez Pais, Ana Romaní Blanco, María Luísa Sobri-no Manzanares, Carme Vidal Lage, Dolores Vilavedra Fernández

Liña de actuación

Elaboración de vías e medidas que desde un enfoque de xénero permiten pór en valor e visibilizar a presenza e contribucións das mulleres á cultura galega e uni-versal proporcionando recursos e materiais que reflictan a pluralidade de reali-dades vividas por elas .

Actividades e proxectos realizados no ano 2009

Déuselle continuidade as liñas de actuación e proxectos iniciados en anos ante-riores e leváronse a cabo outras achegas .

Continuación de proxectos

• Atendéronse as solicitudes de investigadoras e investigadores que requi-riron consultar o fondo bibliográfico e, os baleirados de libros e publica-cións periódicas promovidos pola Comisión e depositados na Biblioteca do CCG .

• Atendéronse peticións e consultas provintes de persoas concretas, organi-zacións, editoriais e institucións que empregan o Álbum de mulleres como base para a realización de exposicións, investigacións e publicacións de e/ou sobre mulleres .

• A petición da Fundación Galiza Sempre prestouse asesoramento a exposi-ción Feminismo galego . Cambios sociais e dereitos das mulleres organizada pola citada fundación e dedicada a amosar as emerxencias, transformacións

178

Prox

ecto

s

e avances de organizacións feministas galegas e tamén as relacionadas co lugar outorgado ás mulleres en materia lexislativa .

• Atendendo ao convite do Equipo de Normalización e Dinamización Lingüísti-ca do IES Virxe do Mar de Noia de instituto de Noia participouse cun relatorio nas Xornadas Educativas as Silenciadas celebradas entre os días 19 e 23 de outubro na Casa da Cultura de Noia

• Ampliouse o fondo da sección temática feminismos, xénero e mulleres situa-do na Biblioteca do CCG .

• Déuselle continuidade ao proxecto de Recuperación da documentación e me-moria do Movemento Feminista Organizado en Galicia (1968-1995) iniciado en 2005 . O establecemento dun convenio coa UDC no mes de xullo de 2008 permitiu o seu afianzamento . Nos seis primeiros meses dotouse ao proxecto de soportes técnicos elaborados de forma que a recuperación dos documen-tos e a memoria do MFOG puidese ser levada a cabo de forma estruturada, ponderada e ordenada . Os primeiros datos proceden dun traballo de cam-po específico e planificado e son a base da elaboración e posta a proba de modelos de planiñas técnicas de: fichas, rexistros, entrevistas, solicitudes, autorizacións, convenios, doazóns, etc . Leváronse a termo catas e rexistros de arquivos de persoas, colectivos e institucións; realizáronse entrevistas como fonte documental e planificáronse outras posibles; e, xestionáronse doazóns de persoas e colectivos .

• Canto ao Álbum de mulleres, mantivéronse as ampliacións e revisións perió-dicas establecidas para o funcionamento dos diferentes espazos que com-poñen este centro de documentación dixital e abríronse outros novos

A galería biobibliográfica: contén na actualidade 79 biobibliografías . Foi do-tada de dous novos botóns: busca libre e bibliografía; ferramentas adecuadas para a recuperación da gran cantidade de documentación que conteñen . No ano 2009 déuselle saída as entradas de: Luísa Cuesta, María Corredoyra, Dolores Rodeiro Boado, Rosa María de Castro y Centurión, Francisca Álvarez González, María Dios Rivademar, Marcela Gracia e Elisa Sánchez, María Antonia Pereira de Andrade, María Cagiao, Carmen Rodríguez de Legísima, Pura Lorenzana, María

179

Prox

ecto

s

Castaña . Tamén se ampliaron os documentos asociados aos extras da entrada de Emilia Pardo Bazán .

Liñas do tempo: revisouse o texto da súa forma abreviada e ilustrada . E, o 25 de febreiro de 2009 publicouse a sexta revisión-ampliación do documento As mulle-res na historia (PDF) .

As ligazóns de interese: coas actualizacións-revisións realizadas en 2009 acadan un total de 261 repartidas en 24 categorías .

Especiais: Actualizáronse e revisáronse: 8 de marzo. Día da muller, Día internacio-nal da muller traballadora ou Día das mulleres; As letras das mulleres e De nenas e de libros . É de nova creación: Mulleres e artes visuais en Galicia

Xornadas novo espazo destinado a recoller a produción derivada de xornadas e encontros promovidos pola Comisión de Igualdade . Contén Ano María Mariño: un balance e Xénero e documentación. Unha ferramenta de achega ao tratamento documental

Cartografías: novo espazo no que se da corpo a tratamentos documentais en pro-fundidade da vida e obra de mulleres destacadas en diferentes ámbitos de produ-ción cultural e social (ciencia, arte, literatura, . . .) e aínda en activo .

Outras achegas

No mes de outubro celebrouse a xornada-homenaxe Xohana Torres . A dona dos mapas en col da figura desta polifacética muller

181

Prox

ecto

s

OBRAS DE MARTÍN SARMIENTO

Investigador principal

Henrique Monteagudo Romero

Convenios

Convenio de colaboración entre o CCG e a Universidade de Santiago de Compos-tela .

Coedición da Obra de 660 pliegos co Consejo Superior de Investigaciones Cien-tíficas .

Obxectivos e resultados

Por medio dun equipo interdisciplinario de especialistas, o proxecto Martín Sar-miento . Obras completas acomete desde 2002 a tarefa de recuperación e edición da obra escrita de Sarmiento . Este traballo abrangue a dixitalización, transcrición e estudo do seu legado, ademais da elaboración dun rexistro exhaustivo de fon-dos manuscritos . Martín Sarmiento (1695-1772) é un dos referentes da Ilustración española e unha figura esencial na elaboración dun saber e dunha conciencia es-pecificamente galegos . De feito, a temática galega ocupa unha gran parte da vas-ta produción do berciano, que vai máis alá dos eidos literario e humanístico para introducirse dun xeito moi persistente en aspectos de índole social e científica .

Ata a posta en marcha do noso proxecto, se se fixese unha estimación, poderíase calcular que a obra publicada de Sarmiento non superaba unha quinta parte do total que nos legou, fundamentalmente pertencente aos terreos filolóxico e hu-manístico . Así, da súa obra máis extensa (Obra de 660 pliegos), que ocupa cinco volumes da Colección Medina Sidonia, só foran publicados uns poucos fragmen-tos . No tocante a esta Obra, en 2009, rematouse o proceso de edición do volume 5,

182

Prox

ecto

s

tomo XVII da Colección Medina Sidonia, que está listo para poder saír á luz proxi-mamente .

Por outra parte, elaborouse a Guía de fondos da obra de Martín Sarmiento http://consellodacultura .org/sarmiento/localizacion-dos-fondos/, de grande im-portancia, dado que a parte dos seus fondos que chegou ata os nosos días está espallada en distintos arquivos e bibliotecas . Esta guía constitúe un dos obxec-tivos centrais do proxecto xa que permite calibrar a difusión que atinxiron estes textos nos círculos letrados e tamén porque se trata dunha información básica á hora de traballar na edición dos seus escritos .

Así mesmo, culminouse a elaboración do roteiro Sarmiento, que será incorporado aos Roteiros da Cultura Galega . Trátase dunha aplicación web para explorar o país en clave cultural con viaxes temáticas ao redor do noso territorio en soporte tec-nolóxico: www .culturagalega .org/roteiros/index .php . Para a súa elaboración, de gran potencial turístico e cultural, tivéronse en conta as dúas viaxes de Sarmiento a Galicia así como infinidade de datos espallados na Obra de 660 pliegos e na súa correspondencia persoal .

Conscientes da relevancia que ten na difusión do proxecto a páxina web, consellodacultura .org/Sarmiento, esta foi actualizada e ampliada dun xeito no-table . O progresivo desenvolvemento desta ferramenta está guiado pola dupla natureza —divulgativa e científica— do proxecto . A web estrutúrase en tres grandes bloques: un biográfico, de carácter divulgativo, acompañado dun ha fo-togalería con imaxes relativas ao contexto vital e intelectual de Sarmiento; outro de bibliografía, primaria e secundaria, orientado a especialistas investiga dores, desde o que mesmo se pode acceder a artigos e traballos de investigación sobre o autor; e un terceiro que acollerá a colección documental dos textos que se están a editar, coa reprodución dixital da edición impresa e dos manuscritos . A conti-nua incorporación de material e de referencias bibliográficas sobre a figura e a obra de Sarmiento fan desta páxina un punto de partida ineludible para calquera investigador ou curioso; de feito, a través dela xa mostraron o seu interese polo proxecto estudosos procedentes de Irlanda, Romanía ou Portugal .

http://consellodacultura.org/sarmiento/localizacion-dos-fondos/

http://www.culturagalega.org/roteiros/index.php

http://www.consellodacultura.org/Sarmiento

183

Prox

ecto

s

Tamén ao longo de 2009 culminouse a transcrición do tomo VIII da Colección Me-dina-Sidonia: Noticia de un extracto de el Libro Becerro de Celanova, Apuntamien-tos de diferentes autores sagrados y profanos para el pleito de la presentación de las abadías de los monjes benedictinos contra el rey, Extractos de privilegios y documentos antiguos en latín, Códigos góticos de la Librería de San Isidro de León y del archivo de la catedral .

Polo demais, está xa rematada a recompilación de fontes historiográficas hispá-nicas citadas por Sarmiento e atópase moi avanzado (coa previsión de concluílo nun prazo de entre dous e tres meses) o estudo das relacións e usos que destas fai o noso autor ao longo da súa obra (Fray Antonio de Yepes, Argaiz, Sandoval, Fray Benito de la Cueva) .

Publicacións derivadas

As diversas publicacións foron coeditadas polo CCG e o CSIC en virtude dun con-venio asinado entre as dúas institucións .

Páxina web: consellodacultura .org/Sarmiento/

Volume II De historia natural y de todo género de erudición . Obra de 660 pliegosISBN: 978-84-96530-36-2NIPO: 472-08-001-2

Volume III De historia natural y de todo género de erudición . Obra de 660 pliegosISBN: ISBN: 84-96530-38-8NIPO: 472-08-087-X

Volume IV De historia natural y de todo género de erudición. Obra de 660 pliegosISBN: 978-84-96530-38-6NIPO:472-08-003-3

http://www.consellodacultura.org/Sarmiento/

Colaboracións con outras institucións, convenios e informes

Foto

graf

ía: X

urxo

Lob

ato

185

Cola

bora

ción

s co

n ou

tras

inst

ituc

ións

, con

veni

os e

info

rmesSINATURA DE CONVENIOS

Na procura do seu obxectivo de defensa e promoción dos valores culturais do pobo galego, no ano 2009 abríronse varias vías de colaboración entre o CCG e di-ferentes institucións de ámbito galego . Así mesmo, o CCG tamén estivo presente nos xurados e premios vendellados coa cultura galega e promoveu a elaboración de distintos informes de Bens de Interese Cultural .

Con dotación económica

• Convenio de colaboración entre o CCG e a Secretaría Xeral de Emigración para a elaboración dun catálogo de construcións escolares, a redacción dun informe sobre os centros de documentación de emigración e continuación da publicación facsimilar de Almanaque Gallego cunha dotación económica de 90 .000 € (25-marzo-2009) .

• Convenio de colaboración entre o CCG e a USC para a recuperación do legado documental do Consello de Galiza, cunha dotación económica de 70 .000 € (11-maio-2009) .

• Convenio de colaboración entre o CCG e a Universidade de Santiago de Com-postela para a realización dun proxecto de investigación da obra de frei Mar-tín Sarmiento, cunha dotación económica de 35 .000 € (10-xuño-2009) .

• Convenio de colaboración entre o CCG e a USC para a realización dun estudo sobre a presenza do galego nos xornais de Galicia, cunha dotación de 35 .000 € (10-xuño-2009) .

• Convenio de colaboración entre o CCG e a Universidade da Coruña para a re-cuperación de documentación do movemento feminista galego cunha dota-ción de 35 .000 € (10 –xuño-2009) .

• Convenio coa Fundación Penzol entre o CCG e a Fundación Penzol para a or-ganización, catalogación e dixitalización da documentación de D . Ramón Pi-ñeiro cunha dotación de 20 .000 € (30-setembro-2009) .

• Convenio de colaboración entre o CCG e a Fundación Manuel Puente Gonzá-lez para a organización dunha exposición sobre a figura de D . Manuel Puente .

186

Cola

bora

ción

s co

n ou

tras

inst

ituc

ións

, con

veni

os e

info

rmes Sen dotación económica

• Convenio de colaboración cultural entre o CCG e Caixanova para programar a itinerancia da exposición “Galicia 25 . Unha cultura para o novo século” (2-fe-breiro-2009) .

• Protocolo de colaboración entre o CCG e a Fundación Luis Tilve (22-abril-2009) . • Protocolo de colaboración entre o CCG e a Anglo-Spanish Cultural Founda-

tion (Founder Vicente Cañada Blanch) para a realización de actividades de intercambio cultural (6 –maio-2009) .

• Convenio cos descendentes de Engracia Vérez Puentes para a reprodución dos mecanoscritos da obra da citada autora (11-maio-2009) .

• Protocolo de colaboración entre o CCG e o Ministerio de Defensa para a rea-lización do proxecto de selección, catalogación e difusión da documentación do arquivo do cuartel del Tercio Norte de Infantería de Marina “Nuestra Se-ñora de las Dolores” de Ferrol (10-xuño-2009) .

• Convenio entre o CCG co grupo de Estudos sobre a condición da muller Ale-crín, para a doazón do arquivo documental do movemento feminista organi-zado en terceira fase (desde mediados dos setenta do século xx) en Galicia (25-setembro-2009) .

187

Cola

bora

ción

s co

n ou

tras

inst

ituc

ións

, con

veni

os e

info

rmesInstitucións en que está representado o Consello da Cultura Galega

Nome do representante Institución Data do nomeamento Decreto DOG/Estatutos etc.

Henrique Monteagudo Romero Fundación Carlos Casares Comisión Executiva do 18-06-2009

Artigo 10 Estatutos da Fundación creada o 09-09-2002

Helena Villar Janeiro Fundación Curros Enríquez29-10-2002 (data na que se invita ao Consello a formar

parte da Fundación)

Presidente ou persoa na que delegue

Fundación Otero Pedrayo Comisión Executiva do 18-06-2009

Francisco Díaz –Fierros Viqueira Fundación Otero PedrayoComisión Executiva

do 18-06-2009 Artigo 14, apdo . b dos seus Estatutos (DOG nº 153, de 8

de agosto de 2003)

Ramón Yzquierdo Perrín E. Pardo de Guevara

Comisión Superior de Valo-ración de Bens Culturais de

Interese para Galicia

Comisión Executiva do 18-06-2009

Decreto 112/1992, do 30 de abril (DOG nº 90, de 13 de

maio de 1992)

María Xosé Agra RomeroConsello Galego do Voluntariado


Artigo 26 da Lei 3/2000 do 22 de decembro do Voluntariado

de Galicia


Xunta de goberno do Instituto da Lingua Galega (ILG)


188

Cola

bora

ción

s co

n ou

tras

inst

ituc

ións

, con

veni

os e

info

rmes Nome do representante Institución Data do nomeamento Decreto DOG/Estatutos etc.

Iago Seara Morales (titular) Xosé Manuel López Vázquez (suplente)

Comité Asesor do Camiño de Santiago


Decreto 46/2007 do 8 de marzo, DOG nº 60 do 26 de

marzo de 2007

Ramón Yzquierdo Perrín (titular) Clodio González Pérez (suplente)

Comisión Territorial do Patrimonio Histórico

Galego da Coruña


Decreto 39/2007, do 8 de marzo, DOG nº 59 do 23 de

marzo de 2007

Fernando Arribas Arias (titular) Antonio Reigosa Carreiras (suplente)

Comisión Territorial do Patrimonio Histórico

Galego de LugoComisión Executiva

do 18-06-2009


marzo de 2007

Carlos Valle Pérez (titular José Fuentes Alende (suplente)

Comisión Territorial do Patrimonio Histórico Galego de Pontevedra



marzo de 2007

Susana Reboreda Morillo (titular) Ladislao Castro Pérez (suplente)

Comisión Territorial do Patrimonio Histórico Galego

de Ourense

Comisión Executiva do 18-06-2009 Comisión Executiva do 18-06-2009


marzo de 2007

189

Cola

bora

ción

s co

n ou

tras

inst

ituc

ións

, con

veni

os e

info

rmesNome do representante Institución Data do nomeamento Decreto DOG/Estatutos etc.

Mª Xosé Agra Romero Fundación Rosalía de Castro Comisión Executiva do 17-11-2009

Título IV, Artigo 10 B dos Estatutos da Fundación

Helena Villar JaneiroConsello de Bibliotecas

de GaliciaComisión Executiva

do 29-09-2009Artigo 6º, apdo b) da Lei

14/1989 ,do 11 de outubro, de Bibliotecas de Galicia

Clodio González Pérez Comisión Técnica de Etnografía Comisión Executiva do 18-06-2009

Artigo 7 Decreto 60/2008, do 13 de marzo de 2008

Rosario Álvarez Blanco Padroado Fundación Penzol Comisión Executiva do 18-06-2009

Rosa Aneiros Díaz Consello de Compostela Cultura


Mª Xosé Agra RomeroComisión non permanente para a igualdade e para os

dereitos das mulleres


190

Cola

bora

ción

s co

n ou

tras

inst

ituc

ións

, con

veni

os e

info

rmes Representación do CCG en xurados e premios

Nome do representante Premio Data do nomeamento Bases

Henrique Monteagudo Romero Premio Antón Losada Diéguez Comisión Executiva do 19-02-2010

Punto 7 das bases do premio Antón Losada Diéguez

Xosé López García Premio de Xornalismo Literario e de Opinión Roberto Blanco Torres


Punto 5 das bases do premio Roberto Blanco Torres


Premios da Crítica-Galicia (Fundación premios da Crítica)


Bases do Premio da Crítica


Premio de investigación Antonio Fraguas (Fundación A . Fraguas)


Punto 7 das bases do premio Antonio Fraguas

Helena Villar Janeiro Premios Irmandade do libro (Fe-deración de Libreiros de Galicia)


Xosé Fuentes Alende Certame Traxe Tradicional gale-go (Asociación do Traxe Galego)


191

Cola

bora

ción

s co

n ou

tras

inst

ituc

ións

, con

veni

os e

info

rmesInformes de Bens de Interese Cultural

• Informe sobre o Pazo de Liñares (Lalín, Pontevedra), realizado por Xosé Car-los Valle Pérez

• Informe sobre o Mosteiro de Sta . Cristina de Ribas de Sil (Parada de Sil, Ourense) realizado por Augusto Pérez Alberti

• Informe sobre o Castro de “A Cidá” de Borneiro (Cabana de Bergantiños, A Coruña), realizado por Bieito Pérez Outeiriño

• Informe sobre a fábrica de papel “A Lavandeira”(O Carballiño, Ourense) reali-zado por Xoán Carmona Badía

• Informe sobre o Castro de Sta . María do Castro (Cervantes, Lugo), realizado por Fernando Arribas

• Informe sobre o Castro de Troña (Ponteareas, Pontevedra), realizado por Xosé Carlos Valle Pérez .

• Informe sobre o Castro Lupario (Brión-Rois, A Coruña), realizado por Bieito Pérez Outeiriño

• Informe sobre o traslado do cruceiro do Castro (Begonte, Lugo), realizado por Fernando Arribas Arias

• Informe sobre o Porto de Rinlo (Ribadeo, Lugo), realizado por Iago Seara Mo-rales, Carlos Nárdiz Ortiz e Francisco Díaz-Fierros Viqueira

• Informe sobre o traslado dun cruceiro na parroquia de Pradeda (Guntín, Lugo), realizado por Fernando Arribas Arias

• Informe sobre os fondos documentais da Fundación Camilo José Cela (Iria Flavia, A Coruña), relizado por Víctor Fernández Freixanes e Concepción Va-rela Ourol

• Informe sobre o traslado dun hórreo na parroquia de Martín (Baleira, Lugo), realizado por Fernando Arribas Arias

• Informe sobre o Castro de Castromaior (Portomarín, lugo), realizado por Fer-nando Arribas Arias

Memoria económica

193

Mem

oria

eco

nóm

ica

CAPÍTULO I. GASTOS DE PERSOAL

Crédito inicial Transferencias Crédito vixente 31/12/2009

Gasto executado

Saldo 31/12/2009

Execucion

Concepto 110 .00 .- Persoal eventual e de gabinete

31 .875,00 31 .875,00 31 .212,00 663,00 97,92 %

Subtotal artigo 11 31.875,00 31.875,00 31.212,00 663,00 97,92 %

Concepto 130 .00 .- Retribucións básicas 888.420,00 888 .420,00 858 .359,39 30 .060,61 96,62 %

Concepto 130 .01 .- Outras remuneracións 8.925,00 8.925,00 4.865,58 4.059,42 54,52 %

Concepto 130 .05 .- Trienios 66.000,00 66.000,00 67.051,66 -1.051,66 101,59 %

Concepto 130 .08 .- IPC galego 3 .570,00 3.570,00 3.295,17 274,83 92,30 %

Subtotal artigo 13 966 .915,00 966 .915,00 933 .571,80 33 .343,20 96,55 %

Concepto 160 .00 .- Seguridade Social 290.000,00 290.000,00 289.519,09 480,91 99,83 %

Concepto 162 .09 .- Gastos Sociais . Outros 4.100,00 4.100,00 2.516,63 1.583,37 61,38 %

Subtotal artigo 16 294 .100,00 294 .100,00 292 .035,72 2 .064,28 99,30 %

Total Cap. I 1.292.890,00 0,00 1.292.890,00 1.226.270,52 36.070,48 97,21 %

194

Mem

oria

eco

nóm

ica CAPÍTULO II. GASTOS EN BENS CORRENTES E SERVIZOS


Gasto executado

Saldo 31/12/2009

% Execucion

Artigo 20. Arrendamentos

Concepto 202 .- Arrendamentos de edificios 43 .000,00 43 .000,00 41 .188,11 1 .811,89 95,79

Concepto 209 .- Canóns 6 .500,00 6 .500,00 6 .265,44 234,56 96,39

Subtotal artigo 20 49 .500,00 49 .500,00 47 .453,55 2 .046,45 95,87

Artigo 21. Reparacións, mantemento e conservación

Concepto 212 .- Edificios e outras construccións 12 .000,00 12 .000,00 10 .554,95 1 .445,05 87,96

Concepto 213 .- Maquinaria, instalacións e utillaxe 9 .500,00 9 .500,00 9 .448,01 51,99 99,45

Concepto 214 .- Elementos de transporte 6 .000,00 6 .000,00 5 .905,94 94,06 98,43

Concepto 215 .- Mobiliario e utillaxe 2 .000,00 2 .000,00 9 .300,00 -7 .300,00 465,00

Concepto 216 .- Equipos para procesos de información 18 .500,00 18 .500,00 12 .000,00 6 .500,00 64,86

Subtotal artigo 21 48 .000,00 48 .000,00 47 .208,90 791,10 98,35

Artigo 22. Material, subministracións e outros

Concepto 220 .00 .- Ordinario non inventariable 24 .000,00 24 .000,00 38 .480,91 -14 .480,91 160,34

Concepto 220 .01 .- Prensa, revistas e libros 9 .000,00 9 .000,00 6 .873,83 2 .126,17 76,38

Concepto 220 .02 .- Material informático non inventariable 11 .000,00 11 .000,00 7 .994,04 3 .005,96 72,67

Concepto 221 .00 .- Enerxía eléctrica 38 .000,00 38 .000,00 21 .063,41 16 .936,59 55,43

Concepto 221 .03 .- Combustible 16 .000,00 16 .000,00 4 .703,30 11 .296,70 29,40

195

Mem

oria

eco

nóm

ica


Gasto executado

Saldo 31/12/2009

% Execucion

Concepto 221 .04 .- Vestiario 1 .000,00 1 .000,00 999,99 0,01 100,00

Concepto 221 .09 .- Subministracións de material electrónico

1 .000,00 1 .000,00 253,92 746,08 25,39

Concepto 221 .99 .- Suministracións . Outras . 5 .000,00 5 .000,00 5 .848,18 -848,18 116,96

Concepto 222 .00 .- Telefónicas 28 .000,00 28 .000,00 20 .344,93 7 .655,07 72,66

Concepto 222 .01 .- Postais 6 .500,00 6 .500,00 3 .805,57 2 .694,43 58,55

Concepto 222 .02 .- Telegráficas 600,00 600,00 118,95 481,05 19,83

Concepto 222 .04 .-Comunicacions informáticas 3 .500,00 3 .500,00 2 .059,70 1 .440,30 58,85

Concepto 223 .- Transportes 32 .000,00 32 .000,00 34 .401,13 -2 .401,13 107,50

Concepto 224 .- Primas de seguros 21 .000,00 21 .000,00 23 .977,83 -2 .977,83 114,18

Concepto 225 .-Tributos 1 .500,00 1 .500,00 225,40 1 .274,60 15,03

Concepto 226 .01 .- Atencións protocolarias 25 .000,00 25 .000,00 17 .480,81 7 .519,19 69,92

Concepto 226 .02 .- Publicidade e propaganda 25 .000,00 25 .000,00 24 .680,00 320,00 98,72

Concepto 226 .06 .- Reunións, conferencias e cursos 320 .000,00 320 .000,00 238 .570,42 81 .429,58 74,55

Concepto 226 .99 .- Outros 4 .500,00 4 .500,00 1 .315,02 3 .184,98 29,22

Concepto 227 .00 .- Limpeza e aseo 30 .000,00 30 .000,00 29 .109,93 890,07 97,03

Concepto 227 .01 .- Seguridade 700,00 700,00 – 700,00 –

Concepto 227 .03 .- Postais 6 .000,00 6 .000,00 12 .000,00 -6 .000,00 200,00

Concepto 227 .04 .- Custodia, Depósito e almacenaxe 16 .750,00 16 .750,00 16 .704,00 46,00 99,73

Concepto 227 .06 .- Estudios e traballos técnicos 430 .000,00 430 .000,00 424 .613,45 5 .386,55 98,75

196

Mem

oria

eco

nóm

ica


Gasto executado

Saldo 31/12/2009

% Execucion

Concepto 227 .99 .- Outros 6 .000,00 6 .000,00 4 .172,51 1 .827,49 69,54

Subtotal artigo 22 1 .062 .050,00 1 .062 .050,00 939 .797,23 122 .252,77 88,49

Concepto 230 .- Axudas de custo 17 .000,00 17 .000,00 11 .351,57 5 .648,43 66,77

Concepto 231 .- Locomoción 17 .000,00 17 .000,00 5 .339,69 11 .660,31 31,41

Concepto 233 .- Outras indemnizacións 140 .000,00 140 .000,00 79 .515,00 60 .485,00 56,80

Subtotal artigo 23 174 .000,00 174 .000,00 96 .206,26 77 .793,74 55,29

Total Capítulo III 1.333.550,00 1.333.550,00 1.130.665,94 202.884,06 84,79

CAPÍTULO IV. TRANSFERENCIAS CORRENTES


Gasto executado

Saldo 31/12/2009

% Execucion

Artigo 48. Familias e institucións sen fins de lucro

Concepto 480 .0 .- Axudas á investigación 140 .000,00 140 .000,00 96 .326,27 43 .673,73 68,80

Total Capítulo IV 140.000,00 140.000,00 96.326,27 43.673,73 68,80

197

Mem

oria

eco

nóm

ica

CAPÍTULO VI. INVESTIMENTOS REAIS


Gasto executado

Saldo 31/12/2009

% Execucion

Artigo 62. Investimento novo asociado ó funcionamento operativo dos servicios

Concepto 623 .0 .- Maquinaria, instalacións e utensilios 12 .000,00 12 .000,00 11 .999,74 0,26 100,00

Concepto 623 .0 .- Mobiliario e utensilios 15 .000,00 15 .000,00 14 .998,85 1,15 99,99

Concepto 626 .0 .- Equipos para procesos de información 23 .500,00 23 .500,00 23 .331,33 168,67 99,28

Concepto 628 .0 .- Outro inmobilizado material (Biblioteca)

32 .500,00 32 .500,00 32 .431,81 68,19 99,79

Subtotal art.62 83 .000,00 83 .000,00 82 .761,73 238,27 99,71

Artigo 64.Gastos en investimentos de carácter inmaterial

Concepto 640 .0 .- Gastos en inv . de cter . inmat . Convenios 300 .000,00 80 .000,00 380 .000,00 370 .940,36 9 .059,64 97,62

Subtotal art.64 300 .000,00 80 .000,00 380 .000,00 370 .940,36 9 .059,64 97,62

Total Capítulo VI 383.000,00 80.000,00 463.000,00 453.702,09 9.297,91 97,99

198

Mem

oria

eco

nóm

ica

TOTAL


Gasto executado

Saldo 31/12/2009

% Execucion

Capítulo 1 . Gastos de persoal 1 .292 .890,00 1 .292 .890,00 1 .256 .819,52 36 .070,48 97,21

Capítulo 2 . Gastos en bens correntes 1 .333 .550,00 1 .333 .550,00 1 .130 .665,94 202 .884,06 84,79

Capítulo 4 . Transferencias correntes 140 .000,00 140 .000,00 96 .326,27 43 .673,73 68,80

Capítulo 6 . Investimentos reais 383 .000,00 80 .000,00 463 .000,00 453 .702,09 9 .297,91 97,99

TOTAL 3.149.440,00 80.000,00 3.229.440,00 2.937.513,82 291.926,18 90,96

Recompilación de prensa

201

Reco

mpi

laci

ón d

e pr

ensa

11-01-09 Diario de Pontevedra 14-01-09 El Correo Gallego 23-01-09 La Voz de Galicia

11-02-09 Diario de Ferrol 13-02-09 Galicia Hoxe

12-03-09 Atlántico 12-03-09 Galicia Hoxe 20-03-09 Galicia Hoxe

25-03-09 El ideal Gallego 25-03-09 La opinión

01-04-09 Diario de Pontevedra 04-04-09 Faro de Vigo 04-04-09 La opinión

07-04-09 El Progreso 09-04-09 Faro de Vigo 22-04-09 Galicia Hoxe

202

Reco

mpi

laci

ón d

e pr

ensa

25-04-09 Galicia Hoxe 29-04-09 El Correo Gallego

11-06-09 El progreso 11-06-09 El progreso 19-06-09 Xornal de Galicia 01-10-09 Faro de Vigo

06-10-09 La Voz de Galicia 10-10-09 Atlántico

16-10-09 El Correo Gallego 24-10-09 El Correo Gallego 24-10-09 El Correo Gallego

29-10-09 Galicia Hoxe 07-11-09 El Correo Gallego 17-11-09 Atlántico 21-11-09 El Correo Gallego

21-11-09 El País 21-11-09 Faro de Vigo

203

Reco

mpi

laci

ón d

e pr

ensa

21-11-09 La Opinión 21-11-09 Xornal de Galicia

24-11-09 La Voz de Galicia 27-11-09 El País 27-11-09 La Región

01-12-09 La Voz de Galicia 04-12-09 La Opinión

09-12-09 Galicia Hoxe 10-12-09 Xornal de Galicia

18-12-09 Galicia Hoxe 19-12-09 Faro de Vigo 19-12-09 La Región

28-12-09 La Voz de Galicia

Xxxxxxx Lexislación

Foto

graf

ía: X

urxo

Lob

ato

205

Lexi

slac

ión

O Consello da Cultura Gaelga foi creado conforme ao artigo 32 do Estatuto de Autonomía de Galicia .

O Parlamento de Galicia aprobou a Lei do Consello da Cultura Galega o 8 de xullo de 1983 (Lei 8/1983)

LEI 8/1993, DO 8 DE XULLO, DO CONSELLO DA CULTURA GALEGA (DIARIO OFICIAL DE GALICIA, N.º 102, 9 DE AGOSTO DE 1983)

A existencia do «Consello da Cultura Galega» vén determinada polo artigo 32 do Estatuto de Galicia, e responde ás obrigas e facultades que, para a defensa e promoción dos valores culturais do pobo galego, corresponden á Comunidade Autónoma .

Como os órganos análogos de Estados, Comunidades e Corporacións ha de ser en-tendido como un corpo asesor e consultivo, con capacidade de iniciativa, investi-gación e organización, dotado de personalidade xurídica e composto por membros respresentativos de entidades dos diversos campos da cultura e tamén por perso-nalidades sobranceiras que contribuirán ó desenvolvemento da cultura de Galicia .

As áreas de acción do Consello son moi variadas . A acción cultural atinxe ás múl-tiples facetas da vida do home e das sociedades . Por iso, as leis das nacións e os tratados e convenios defenden, a un tempo, o dereito de todos a seren parceiros do cultivo do espírito, a asumi-los seus valores vixentes, a gozar, xeración tras xe-ración, dos bens da memoria histórica e do acervo das creacións, a recibi-la ben-feitoría do progreso das ciencias e das súas aplicacións e da protección e defensa de canto lles é propio nos campos da lingua, das letras e das artes . Un patrimonio cultural tan vizoso coma o que posúe e caracteriza a nosa nacionalidade e o pro-grama, fondo e de alongados horizontes, que ten de ser desenrolado pola nosa Comunidade, requiren a formación dun órgano cualificado, tal como concibe o Es-tatuto .

Foto

graf

ía: X

urxo

Lob

ato

206

Lexi

slac

ión

O Consello da Cultura Galega créase nunha etapa histórica na que os poderes públicos, lonxe de se afastar dos problemas culturais e de desatendelos, tenden a interesarse afincadamente neles . Por sorte, os procesos de rexurdimento das comunidades con personalidade histórica e a súa autonomía lexislativa e política, son una forma de salvagarda, liberación e achego cultural frente ás nivelacións igualadoras e monopolizadoras dos poderes centralizados . No caso de Galicia, mercé ó Estatuto e ás transferencias xa recibidas, a case totalidade da acción cul-tural pode ser atinxida pola Comunidade Autónoma .

O Consello que esta Lei crea procura valiosas colaboracións para os órganos da comunidade para cumprimento de fins e desenrolo de facultades, nos campos da vida popular, no vizoso inzamento das institucións e dos movementos espontá-neos e no cultivo de tódolos bens do espírito nos que se afinca a nosa identidade galega .

Polas devanditas razóns, o Parlamento de Galicia aprobou e eu, de conformidade co artigo 13 .2 do Estatuto de Galicia e co artigo 24 da Lei 1/1983, do 22 de febrei-ro, reguladora da Xunta e do seu Presidente, promulgo, en nome de El-Rei, a Lei do Consello da Cultura Galega .

Título Preliminar

Artigo 1

Coa finalidade de defender e promociona-los valores culturais do pobo galego, conforme co previsto no artigo 32 do Estatuto de autonomía de Galicia, consti-túese o Consello da Cultura Galega, co carácter, composición, competencias e funcionamento que se establecen na presente Lei .

207

Lexi

slac

ión

Artigo 2

O Consello da Cultura Galega é un órgano con personalidade xurídica propia e ple-na capacidade para o cumprimento dos seus fins .

Título I Da composición do Consello

Artigo 3

1 . A Composición do Consello da Cultura Galega estruturarase desta forma: a . O Presidente, que será elixido polo Consello en votación secreta, e nomea-

do por Decreto da Xunta de Galicia . b . O Vicepresidente ou Vicepresidentes, que serán elixidos polo Consello en

votación secreta entre os seus membros . c . O Secretario, que será elixido en votación secreta entre os seus membros . d . O Conselleiro de Cultura . e . Os represetnantes das Entidades seguintes, por designación das mesmas:

• Un representante da Real Academia Galega . • Un representante de Academia de Xurisprudencia e Lexislación de Galicia . • Dous representantes da Universidade galega, elixidos entre os seus profesores . • Un representante do Instituto Padre Sarmiento de Estudios Galegos . • Un representante do Seminario de Estudios Galegos . • Un representante da Academia de Ciencias . • Un representante do Instituto da Lingua Galega . • Un representante do Instituto de Estudios Xacobeos . • Un representante dos museos de Galicia . • Un representante do «Patronato de Rosalía de Castro» . • Dous representantes das fundacións culturais de interés galego, elixi-

dos en votación secreta polo Consello . f . Personalidades destacadas nos campos da cultura, elixidas polo Consello en

votación secreta en número de dez .

208

Lexi

slac

ión

2 . O Consello poderá invitar a representantes de centros de investigación, me-dios e comunicación social, asociacións culturais ou profesionais e outras institucións galegas, para ser ouvidas ou pora participar nas Ponencias .

3 . O Consello poderá incorporar novas entidades . Para isto será preciso abrir unha información na que se xustifique a conveniencia da incorporación . A in-corporación requirirá a maioría absoluta dos membros do Consello .

Artigo 4

O Presidente da Xunta de Galicia exercerá a Presidencia de Honor do Consello da Cultura Galega .

Artigo 5

O mandato dos membros do Consello non será superior a catro anos .

Os representantes adscritos nos párrafos e) e f) do artigo 3, serán renovados de por metades cada dous anos, podendo ser reelixidos .

Os membros do Consello a que se refire o apartado e) do mesmo artigo, perderán a condición de tales no momento en que decida sustituílos a entidade que os de-signara .

209

Lexi

slac

ión

Título II Competencias

Artigo 6

Compete ó Consello da Cultura Galega:

a . Analizar cantas cuestións se refiran ó patrimonio cultural e fomentar a lin-gua e a cultura galegas .

b . Investigar e valorar as necesidades culturais do pobo galego . c . Organizar actuacións culturais adecuadas ós fins do Consello dentro ou fóra

de Galicia . d . Asesorar e consultar ós poderes da Comunidade Autónoma no que xulgue

preciso para a defensa e promoción dos valores culturais do pobo galego . e . Elevar ós poderes da Comunidade Autónoma informes e propostas a favor

da defensa e promoción dos valores culturais do pobo galego .

Título III Do funcionamento

Artigo 7

O Consello funcionará en Pleno e a través da executiva, da que formarán parte, polo menos, o Presidente, un Vicepresidente e o Secretario; así mesmo, poderá funcionar en Ponencias, Comisións Técnicas, fixas ou circunstanciais, e en sec-cións .

Artigo 8

O Pleno reunirase polo menos unha vez cada trimestre e sempre que o Presidente o convoque .

210

Lexi

slac

ión

As reunións plenarias serán convocadas e presididas polo Presidente .

Artigo 9

1 . As deliberacións e acordos do Consello en Pleno requiren a presencia da me-tade máis un dos seus membros, incluídos necesariamente o Presidente e o Secretario . Dado o carácter do Consello non se admiten votos delegados .

2 . Os acordos adoptaranse por maioría de votos dos asistentes . O Presidente decidirá, co seu voto de calidade, os empates .

Título IV Financiación

Artigo 10

O Consello da Cultura Galega, de acordo coa Xunta de Galicia, elaborará o seu presuposto, que figurará como unha unidade orgánica dentro dos Presupostos Xerais da Comunidade Autónoma .

Ó seu Presidente, de conformidade coa executiva, correspóndelle desenrola-la estructura presupostaria do Consello .

Disposición Transitoria

No prazo dun mes a partir da entrada en vigor da presente Lei, o Consello da Cul-tura Galega será constituído provisionalmente, baixo a presidencia do Consellei-ro de Cultura, polos membros que foran designados de acordo co apartado e) do artigo 3, que no prazo dun mes procederán a elixi-las personalidades que forman parte do apartado f) do artigo 3 .

211

Lexi

slac

ión

No mes seguinte ó día no que se produza a elección á que se refire o apartado anterior, procederase á constitución formal do Consello baixo a presidencia de honor do Presidente da Xunta de Galicia .

Disposicións Finais

Primeira

Previa consulta ó Consello da Cultura Galega, o Goberno de Galicia queda faculta-do para o desenvolvemento regulamentario da presente Lei .

Segunda

Esta Lei entrará en vigor ós vinte días da súa publicación no Diari Oficial de Galicia .

Santiago de Compostela, 8 de xullo de 1983

212

Lexi

slac

ión

REGULAMENTO DE ORGANIZACIÓN E FUNCIONAMENTO DO CONSELLO DA CULTURA GALEGA (DIARIO OFICIAL DE GALICIA, N.º 150, 5 DE AGOSTO DE 2008)

Título I: Disposicións xerais

Artigo 1º.- Concepto e natureza xurídica.

1 . O Consello da Cultura Galega, constituído pola Lei de Galicia 8/1983, do 8 de xullo, é un órgano estatutario que ten personalidade xurídica propia e plena capacidade para o cumprimento dos seus fins .

2 . O Consello da Cultura Galega goza de plena autonomía orgánica e funcional, e actúa con independencia e obxectividade respecto dos poderes da comu-nidade autónoma e da súa Administración .

Artigo 2º.- Competencias e fins.

1 . Correspóndelle ao Consello da Cultura Galega a defensa e promoción dos va-lores culturais do pobo galego e, en particular:

a . Analizar cantas cuestións se refiran ao patrimonio cultural de Galicia e fo-mentar a lingua e cultura galegas .

b . Investigar e valorar as necesidades culturais do pobo galego . c . Organizar actuacións culturais adecuadas aos fins do Consello dentro ou

fóra de Galicia . d . Asesorar e consultar os poderes da comunidade autónoma no que xulgue

preciso para a defensa e promoción dos valores culturais do pobo galego . e . Elevar aos poderes da comunidade autónoma informes e propostas a fa-

vor da defensa e promoción dos valores culturais do pobo galego .

2 . Para o desenvolvemento das súas competencias o Consello da Cultura Gale-ga poderá relacionarse directamente cos poderes públicos da comunidade

213

Lexi

slac

ión

autónoma, así como cos poderes públicos do Estado ou doutras comunida-des autónomas e con organismos internacionais .

Artigo 3º.- Sede.

A sede do Consello da Cultura Galega radica en Santiago de Compostela .

Artigo 4º.- Réxime xurídico.

O Consello da Cultura Galega réxese pola súa lei constitutiva, polo presente regu-lamento e mais polas normas de réxime interior aprobadas por el .

Título II: Organización

Capítulo I: Órganos do Consello

Artigo 5º.- Órganos do Consello da Cultura Galega.

Son órganos do Consello da Cultura Galega: a . O Pleno e os conselleiros e conselleiras . b . A Comisión Executiva . c . A Presidencia . d . A Vicepresidencia ou vicepresidencias . e . A Secretaría . f . As seccións . g . As comisións técnicas .

214

Lexi

slac

ión

Capítulo II: Do pleno e dos seus membros

Artigo 6º.- Composición do Pleno do Consello.

1 . Integran o Pleno do Consello da Cultura Galega a totalidade dos seus conse-lleiros e conselleiras .

2 . Son conselleiros/as do Consello da Cultura Galega e membros do seu Pleno: a . O presidente ou presidenta do Consello, que será elixido/a polos seus mem-

bros en votación secreta e nomeado/a por decreto da Xunta de Galicia . b . O/A titular da consellería responsable de cultura da Xunta de Galicia . c . Os/As representantes das entidades seguintes, por designación destas:

• Un ou unha representante da Real Academia Galega . • Un ou unha representante da Academia de Xurisprudencia e Lexisla-

ción de Galicia . • Dous representantes da Universidade galega, elixidos entre o seu pro-

fesorado . • Un ou unha representante do Instituto Padre Sarmiento de Estudos Galegos . • Un ou unha representante do Seminario de Estudos Galegos . • Un ou unha representante da Academia de Ciencias . • Un ou unha representante do Instituto da Lingua Galega . • Un ou unha representante do Instituto de Estudos Xacobeos . • Un ou unha representante dos museos de Galicia . • Un ou unha representante da Fundación Rosalía de Castro . • Un ou unha representante da Real Academia de Belas Artes .

d . Un representante da Fundación Barrié de la Maza e da Fundación Penzol, en virtude do previsto no artigo 3 .1º, apartado e) parágrafo final da Lei 8/1983, do 8 de xullo, do Consello da Cultura Galega .

e . Dez personalidades destacadas nos diversos campos da cultura galega, elixidas polo Consello en votación secreta .

3 . Correspóndelle ao presidente ou presidenta da Xunta de Galicia a presiden-cia de honra do Consello e do seu Pleno .

4 . O Pleno do Consello elixirá en votación secreta de entre os seus membros o seu secretario ou secretaria e o seu vicepresidente/a ou vicepresidentes .

215

Lexi

slac

ión

Artigo 7º.- Do mandato e reelección dos seus membros.

1 . O mandato dos conselleiros e conselleiras será de catro anos e poderán ser reelixidos por unha soa vez .

2 . As e os conselleiros sinalados nos parágrafos c), d) e e) do punto 2º do artigo 6º serán reelixidos por metades cada dous anos .

3 . As e os conselleiros sinalados no parágrafo c) do punto 2º do artigo 6º per-derán a condición de membros do Consello no momento en que a entidade que os designase decida substituílos .

Artigo 8º.- Incorporación de novos membros.

1 . O Consello poderá incorporar ao Pleno representantes de novas entidades . 2 . O procedemento para a incorporación será o seguinte:

a . A proposta poderá ser formulada pola propia entidade, por un terzo dos membros do Consello, pola Comisión Executiva ou pola Presidencia .

b . A proposta será remitida á Secretaría do Consello, que ordenará a apertu-ra dun expediente informativo que xustifique a conveniencia da incorpora-ción da nova entidade .

c . A proposta, unha vez completo o expediente, será elevada ao Pleno e para ser efectiva deberá ser aprobada pola maioría absoluta dos seus mem-bros .

3 . Se o acordo for desestimatorio da solicitude, non poderá presentarse unha nova proposta de incorporación da mesma entidade nun prazo de dous anos, contados a partir da data do dito acordo .

Artigo 9º.- Competencias do Pleno.

Corresponde ao Pleno do Consello: a . A aprobación do seu Regulamento de réxime interno así como das demais

normas de organización e funcionamento de carácter interno que afecten a órganos do Consello da Cultura Galega .

b . A elección da Presidencia, da ou das vicepresidencias e da Secretaría do Consello .

216

Lexi

slac

ión

c . A aprobación da programación plurianual da actividade do Consello, así como o control do seu cumprimento .

d . A aprobación do anteproxecto de orzamento anual do Consello e a súa liqui-dación .

e . A creación e supresión das seccións . f . A aprobación dos informes e ditames que deba emitir a requirimento do-

utros poderes ou da Administración autonómica . g . A resolución dos recursos de alzada que se presenten contra os acordos da

Comisión Executiva . h . A aprobación dunha memoria anual . i . A formulación das iniciativas e propostas que considere pertinentes no eido

cultural . j . A decisión final sobre a incorporación de novas entidades ao Consello . k . O establecemento das indemnizacións que, polo exercicio das funcións pro-

pias do seu cargo, deban percibir os e as membros do Consello e das súas seccións ou comisións técnicas .

l . O control xeral da actividade dos demais órganos do Consello .

Artigo 10º.- Competencias de conselleiras e conselleiros.

Corresponde a conselleiros e conselleiras o exercicio das seguintes funcións: a . A asistencia, con voz e voto, ás sesións dos órganos do Consello dos que son

membros . b . A participación nos debates do Pleno . c . A formulación, de ser o caso, en tempo e forma, de voto particular razoado no

caso de discrepancia respecto do parecer da maioría . d . O estudo e a preparación dos ditames relativos aos asuntos en que lles co-

rresponde ser relatores no Pleno . e . A coordinación das seccións para as que fosen nomeados .

217

Lexi

slac

ión

Capítulo III: Da Comisión Executiva

Artigo 11º.- Composición da Comisión Executiva.

A Comisión Executiva terá un máximo de sete compoñentes, entre os cales estará o/a Presidente/a, o/a Vicepresidente/a ou Vicepresidentes/ as, o/a Secretario/a do Consello, que tamén o será desta, e os membros que para tal efecto elixa o Pleno por proposta do presidente .

Artigo 12º.- Competencias da Comisión Executiva.

1 . Corresponde á Comisión Executiva: a . A elaboración para a súa presentación ao Pleno dos proxectos de regula-

mentos e normas que lle corresponde aprobar ao Pleno . b . A elaboración para a súa presentación ao Pleno da proposta de ante-

proxecto de orzamento que aproba o Pleno . c . A elaboración para a súa presentación ao Pleno da proposta de programa-

ción plurianual de actividades do Consello que aproba o Pleno . d . A preparación das sesións do Pleno e o estudo e a emisión de informes so-

bre os asuntos sobre os que fose adoptar acordos . e . O seguimento da actividade ordinaria do Consello, entre outras: aproba-

ción e proposta de gastos, participación e representación do Consello en xurados, premios e outras actividades, realización de publicacións, pro-gramación de actividades organizadas ou participadas polo Consello, re-cepción e trámite de solicitudes de informes .

f . A proposta de creación das seccións ou comisións técnicas do Consello . g . A aprobación do organigrama administrativo e da relación de postos de

traballo do Consello, así como da oferta de emprego público, as bases das convocatorias de selección e provisión de postos de traballo, a separación do servizo do funcionariado, o despido do persoal laboral e o réxime disci-plinario do seu persoal .

h . Todas as decisións en materia de persoal que non estean atribuídas a outros órganos .

218

Lexi

slac

ión

i . Os convenios, contratacións e concesións, así como a xestión, adquisición e alleamento do patrimonio, a concertación de operacións de crédito, de acordo co previsto no orzamento .

j . O desenvolvemento da xestión económica e orzamentaria do Consello, sen prexuízo das facultades atribuídas a outros órganos .

k . Elevar ao Pleno, por proposta da Xerencia, o sistema de indemnizacións de conselleiros e conselleiras, así como dos e das membros dos demais órga-nos do Consello .

l . A proposta de designación de coordinadores e coordinadoras das seccións e a designación dos e das membros destas por proposta do coordinador ou coordinadora .

m . A creación e supresión das comisións técnicas específicas e a designa-ción dos seus membros .

2 . A Comisión Executiva poderá delegar nas súas e nos seus membros ou nos órganos directivos do Consello as funcións enumeradas nos parágrafos d), e), i), j) e m) .

Capítulo IV: Da Presidencia

Artigo 13º.- Presidente/a.

1 . O presidente ou presidenta do Consello da Cultura Galega será elixido polo Consello en votación secreta, de acordo co procedemento que estableza o Pleno .

2 . Nomearase por decreto da Xunta de Galicia, por proposta da responsable en materia de cultura . De acordo ao previsto no artigo 16 da Lei 4/2006, do 30 de xuño, de transparecia e boas prácticas na Administración pública galega, con carácter previo ao nomeamento, porase en coñecemento do Parlamento de Galicia o nome das persoas propostas para o cargo de presidente do Con-sello da Cultura Galega co fin de que poida dispor a súa comparecencia ante a comisión correspondente da Cámara .

3 . O seu mandato será de catro anos, e poderá ser renovado por unha soa vez .

219

Lexi

slac

ión

4 . Non serán aplicables ao presidente ou presidenta as previsións dos puntos 2 e 3 do artigo 7º .

5 . O nomeamento como presidente/a do Consello da Cultura Galega polo Con-sello da Xunta de Galicia determinará, se é o caso, o pase á situación adminis-trativa de servizos especiais .

Artigo 14º.- Competencias do presidente/a.

1 . Corresponde á Presidencia do Consello: a . A dirección do goberno e da administración do Consello, sen prexuízo das

atribucións que neste eido lle correspondan á Comisión Executiva . b . A representación do Consello . c . Velar polo cumprimento das disposicións polas que se rexe o Consello e os

acordos adoptados por el . d . O establecemento das directrices xerais da acción de goberno do Consello

e a vixilancia do seu cumprimento . e . A convocatoria e a Presidencia das sesións do Pleno, da Comisión Executi-

va e a decisión dos empates co seu voto de calidade . f . O exercicio da superior dirección do persoal ao servizo do Consello . g . A resolución dos recursos administrativos que se interpuxeren contra os

actos do Consello, agás os reservados ao Pleno . h . O exercicio das accións xudiciais e administrativas en materia da súa com-

petencia . i . Calquera outra función que lle corresponda ao Consello e que non estea

atribuída a outro órgano . 2 . A/o presidenta/e poderá delegar as súas competencias na Comisión Executi-

va, nos seus membros ou nos órganos directivos do Consello, con excepción das sinaladas nos puntos a) e e) .

220

Lexi

slac

ión

Artigo 15º.- Gabinete de asesoramento.

A/o presidenta/e poderá estar asistida por un Gabinete de asesoramento, que es-tará composto por un máximo de tres membros, designados libremente por aquela . Estes membros cesarán cando o fixer o presidente ou ben por libre decisión deste .

Capítulo V: Da Vicepresidencia

Artigo 16º.- Vicepresidente/a.

1 . O/A vicepresidente/a ou vicepresidentes/as serán elixidos e elixidas polo Pleno do Consello de entre os seus membros, en votación secreta .

2 . O seu mandato será de catro anos, e poderá ser reelixido por unha soa vez .

Artigo 17º.- Competencia do ou da vicepresidente/a ou vicepresidentes/ as.

Correspóndelle ao/á vicepresidente/a ou, se é o caso, vicepresidentes/ as, substi-tuír pola súa orde de antigüidade no seu nomeamento e, se procede, polo de maior idade, ao/á presidente/a nas súas funcións, nos supostos de ausencia ou vacante . Así mesmo, correspóndelle o exercicio daquelas competencias que lle sexan dele-gadas pola Presidencia ou pola Comisión Executiva .

Capítulo VI: Da Secretaría

Artigo 18º.- Secretaría.

1 . O secretario ou secretaria será elixido polo Pleno do Consello, entre os seus membros, en votación secreta .

2 . O seu mandato será de catro anos, e poderá ser reelixido por unha soa vez . 3 . O nomeamento como secretario/a do Consello da Cultura Galega determina-

rá o pasamento á situación administrativa que proceda legalmente .

221

Lexi

slac

ión

4 . No caso de ausencia do secretario ou secretaria, procederase á súa substi-tución pola persoa que propoña a Presidencia de entre os membros da Comi-sión Executiva .

Artigo 19º.- Competencias do secretario ou secretaria.

Correspóndenlle ao secretario ou secretaria as seguintes funcións: a Preparar a orde do día das sesións do Pleno e da Comisión Executiva, aten-

dendo, se for o caso, as propostas dos seus membros e da Presidencia, e so-meténdoa á previa aprobación desta .

b Tramitar as convocatorias das xuntanzas do Pleno e da Comisión Executiva coa debida antelación, acompañadas da correspondente orde do día .

c Por encargo da Presidencia, realizar tarefas de coordinación entre as diver-sas seccións .

d Asistir, con voz e voto, ás sesións do Pleno e da Comisión Executiva e redac-tar a acta de cada unha delas, que será sometida á aprobación na seguinte sesión .

e Levar os libros de actas do Pleno e da Comisión Executiva, paxinados e visa-dos polo presidente .

f Expedir certificacións de actas, acordos, ditames e as súas copias, co visto e prace do presidente ou presidenta .

g Asinar, xunto ao presidente ou presidenta, os informes e ditames aprobados polo Consello, así como as súas posibles modificacións .

h Exercer calquera outra atribución que lle sexa delegada .

Capítulo VII: Das seccións

Artigo 20º.- Seccións.

1 . O Pleno do Consello poderá acordar a constitución de seccións encargadas de estudar, elevar informes ou promover actividades en relación cun ámbito concreto de actuación do Consello .

222

Lexi

slac

ión

2 . Cada sección estará integrada por membros do Consello e por personalida-des destacadas, membros de centros de investigación, medios de comuni-cación social, asociacións culturais ou profesionais ou doutras institucións galegas, que serán designados pola Comisión Executiva, por proposta dos coordinadores ou coordinadoras das respectivas seccións ou da Presidencia .

3 . O mandato dos membros das seccións será de catro anos, e poderán ser re-elixidos por unha soa vez .

4 . A coordinación de cada sección deberá recaer, en todo caso, nun membro do Pleno do Consello da Cultura Galega que será designado polo Pleno .

Título III: Funcionamento

Artigo 21º.- Funcionamento do Pleno.

1 . O funcionamento do Pleno axustarase ao previsto neste artigo e no seu re-gulamento interno, así como ao establecido para os órganos colexiados no capítulo II, do título II da Lei 30/1992, do 26 de novembro, do réxime xurídico das administracións públicas e do procedemento administrativo común .

2 . O Pleno do Consello reunirase con carácter ordinario polo menos unha vez cada trimestre e sempre que a Presidencia o convoque . Con carácter ex-traordinario reunirase cando, debido á urxencia dos temas que se van tratar, fose convocado pola Presidencia por propia iniciativa ou por proposta da terceira parte dos seus membros .

3 . As sesións do Pleno serán convocadas pola Presidencia con, polo menos, oito días de antelación, fóra dos casos de urxencia, nos que a antelación mínima será de dous días .

4 . Para a válida constitución do Pleno, para os efectos da celebración de sesións, deliberacións e toma de acordos, requirirase a presenza do presidente/a e do secretario/a ou, se é o caso, de quen os substitúa, e de polo menos a me-tade dos seus membros .

5 . Os acordos adoptaranse por maioría dos votos da asistencia, excepto nos casos en que a Lei de creación esixa outra maioría .

223

Lexi

slac

ión

6 . O secretario ou secretaria redactará acta da sesión, na que se consignarán, sucintamente, as deliberacións que precederon á decisión definitiva e os acordos adoptados, a relación dos asistentes, a orde do día da reunión, así como as circunstancias de tempo e lugar en que esta se celebra .

Artigo 22º.- Funcionamento dos restantes órganos colexiados do Consello.

O funcionamento da Comisión Executiva e dos órganos colexiados do Consello axustarase ao disposto con carácter básico na Lei 30/1992, do 26 de novem-bro, e nas correspondentes normas de funcionamento interno e, agás no rela-tivo á periodicidade das súas sesións, ao que establece o artigo anterior para o Pleno .

Título IV: Estrutura administrativa

Artigo 23º.- Dos órganos directivos.

1 . A Comisión Executiva establecerá o número e competencias dos órganos di-rectivos do Consello .

2 . Correspóndelles aos órganos directivos do Consello a xestión e dirección or-dinaria da administración do Consello .

Artigo 24º.- A Xerencia.

1 . A Xerencia é o órgano superior da estrutura administrativa, encargado do regular desenvolvemento das actividades do Consello baixo a inmediata di-rección da Presidencia .

2 . O/A xerente será nomeado polo Pleno do Consello, por proposta da presidencia . 3 . Ao/Á xerente correspóndenlle as funcións de xefe/a do persoal e do réxime

económico e administrativo de todos os servizos e dependencias do Conse-llo, sen prexuízo da superior autoridade da Presidencia e das atribucións do Pleno, da Comisión Executiva e dos conselleiros e conselleiras .

224

Lexi

slac

ión

4 . O/A xerente terá a condición de persoal directivo, de conformidade co pre-visto no artigo 13 .1º da Lei 7/2007, do 12 de abril, do estatuto básico do em-pregado público .

Artigo 25º.- Arquivos.

1 . Para o estudo e preparación de determinados asuntos da competencia do Pleno ou da Comisión Executiva, o Pleno, cando o estime oportuno e por pro-posta da Comisión Executiva, poderá acordar a constitución de arquivos de carácter permanente que, en todo caso, serán dirixidos por un membro do Pleno .

2 . Estes arquivos para o estudo, documentación e recuperación da memoria cul-tural galega nos seus diversos campos de actuación terán capacidade para poñer ao dispor de investigadores o seu material documental recuperado .

3 . A designación dos membros que formarán as comisións técnicas asesoras dos arquivos será feita pola Comisión Executiva, entre persoas pertencen-tes ou non ao Pleno, logo de considerar, neste último caso, o seu currículo .

4 . Estes arquivos poderán ter un secretario/a, designado/a pola Comisión Exe-cutiva por proposta do director ou directora do arquivo, que formará parte da correspondente comisión técnica asesora, e tamén será secretaria ou se-cretario desta .

Título V: Persoal

Artigo 26º.- Persoal ao servizo do Consello.

1 . O persoal do Consello da Cultura Galega desempeñará as funcións técnicas, administrativas e auxiliares que lle correspondan de acordo coa súa catego-ría e co previsto no organigrama administrativo e na relación de postos de traballo do Consello .

2 . O persoal do Consello da Cultura Galega estará integrado por: a) O persoal laboral propio do Consello da Cultura Galega . O persoal laboral do Consello

225

Lexi

slac

ión

rexerase pola lexislación laboral xeral e, agás no caso do persoal eventual e do vinculado por contratos de alta dirección, polo convenio colectivo que resulte de aplicación .

b . O persoal procedente doutras administracións públicas, funcionario ou laboral, destinado no Consello da Cultura Galega . A este persoal respecta-ránselle as condicións retributivas e demais dereitos que teñen recoñeci-dos na súa administración de orixe, quedando nesta na situación adminis-trativa prevista na normativa que lle resulte de aplicación .

Artigo 27º.- Relación de postos de traballo.

1 . O Consello contará cunha relación de postos de traballo na que se descri-birán os distintos postos de traballo do persoal laboral propio do Consello, os reservados ao persoal doutras administracións públicas e os do persoal eventual .

2 . Xunto co orzamento o Consello aprobará o cadro do persoal que presta os seus servizos no Consello .

Artigo 28º.- Selección de persoal.

A selección do persoal laboral propio do Consello da Cultura Galega farase por convocatoria pública de acordo con sistemas baseados nos principios de mérito, capacidade, igualdade e publicidade .

Artigo 29º.- Incompatibilidades.

O persoal ao servizo do Consello da Cultura Galega estará afectado polas incom-patibilidades establecidas con carácter xeral para o persoal das administracións públicas .

226

Lexi

slac

ión

Título VI: Réxime económico-financeiro

Artigo 30º.- Recursos financeiros.

Os recursos financeiros do Consello da Cultura Galega estarán compostos por: a . A dotación anual que se estableza nos orzamentos xerais da comunidade au-

tónoma . b . Os rendementos de dereito privado do seu patrimonio . c . Os rendementos das actividades que desenvolva . d . As contribucións voluntarias das entidades con dereito a representación . e . As doazóns, legados, herdos ou calquera achega que reciba a título gratuíto .

Artigo 31º.- Capacidade xurídica.

O Consello da Cultura Galega ten plena capacidade para adquirir, gravar, transmi-tir e posuír calquera clase de bens ou dereitos . Así mesmo poderá exercer todo tipo de accións e contraer obrigas a través dos seus representantes legais, debi-damente apoderados e autorizados polo Pleno .

Artigo 32º.- Orzamento.

O orzamento do Consello da Cultura Galega figurará como unha unidade orgánica dentro dos orzamentos xerais da comunidade autónoma .

Artigo 33º.- Anteproxecto de orzamento.

O anteproxecto de orzamento anual do Consello da Cultura Galega, elaborado se-gundo o establecido na normativa reguladora do réxime financeiro e orzamenta-rio da comunidade autónoma, será remitido polo seu presidente ou presidenta á Consellaría de Economía e Facenda da Xunta de Galicia para a súa integración nos orzamentos xerais da comunidade autónoma nunha sección específica diferen-ciada .

227

Lexi

slac

ión

Artigo 34º.- Autorización e disposición dos gastos.

A autorización e a disposición dos gastos, así como o recoñecemento das obrigas e a ordenación dos pagamentos do Consello correspóndelle ao seu presidente ou presidenta, sen prexuízo das delegacións que para o efecto entenda oportunas .

Artigo 35º.- Tesourería.

As dotacións consignadas na sección orzamentaria específica do Consello da Cultura Galega serán entregadas pola Consellaría de Economía e Facenda por pe-tición do organismo e ingresadas na tesourería propia do ente . A Consellería de Economía e Facenda determinará o procedemento para o seu libramento e para a imputación da execución do Consello da Cultura Galega na contabilidade da co-munidade autónoma .

Artigo 36º.- Intervención.

1 . Todos os actos, documentos e expedientes do Consello da Cultura Galega dos que se deriven dereitos e obrigas de contido económico serán intervidos e contabilizados nos termos descritos no texto refundido da Lei de réxime financeiro e orzamentario de Galicia .

2 . A función interventora será exercida pola Unidade de Control Interno, ads-crita á Xerencia, e que desenvolverá as funcións de control dos actos que deran lugar ao recoñecemento de dereitos e obrigas de contido económico, así como dos ingresos e dos pagamentos que deles deriven, de acordo cos principios da función interventora establecidos no artigo 96 .1º do texto re-fundido da Lei de réxime financeiro e orzamentario de Galicia .

Artigo 37º.- Contabilidade.

O Consello da Cultura Galega axustará a súa contabilidade ao réxime de contabi-lidade pública nos mesmos termos ca os descritos no texto refundido da Lei de réxime financeiro e orzamentario de Galicia .

228

Lexi

slac

ión

Artigo 38º.- Indemnizacións.

1 . Os membros do Consello, así como as persoas alleas a el que se incorporen ás súas seccións, arquivos ou comisións técnicas, percibirán indemnizacións polo desempeño das funcións que establece a lei de creación ou o presente regulamento .

2 . O alcance e contía das devanditas indemnizacións será obxecto dun acordo do Pleno, por proposta da Comisión Executiva .

3 . O sistema de indemnizacións comprenderá, ademais das correspondentes por asistencia ás xuntanzas e axudas de custo que o Pleno entenda conve-niente fixar, os suplidos que o Pleno considere procedente reintegrar .

4 . Tales contías poderán ser revisadas periodicamente polo Pleno, por propos-ta así mesmo da Comisión Executiva .

Artigo 39º.- Contratación.

Serán aplicables ao Consello da Cultura Galega as normas relativas á contratación do sector público .

229

Lexi

slac

ión

NORMAS DE FUNCIONAMENTO INTERNO DO CONSELLO DA CULTURA GALEGA (PLENO DO CCG, 29 DE NOVEMBRO DE 2009)

Título preliminar

Artigo 1.- Obxecto

As normas de funcionamento interno do Consello da Cultura Galega teñen como obxecto desenvolver a normativa que regula a organización e funcionamento dos seus órganos e da súa estrutura administrativa .

Artigo 2.- Réxime xurídico

Os órganos do Consello da Cultura Galega rexeranse polo disposto na Lei 8/1983, do 8 de xullo, polo disposto no Decreto 162/2008, do 10 de xullo, polo que se aproba o seu Regulamento de organización e funcionamento, polo disposto no presente Regulamento de réxime interno e polo disposto na Lei 30/1992, do 26 de novembro, de réxime xurídico das administracións públicas e do procedemen-to administrativo común .

Título I: O Pleno

Capítulo I: Disposicións xerais

Artigo 3.- Composición

1 . Integran o Pleno do Consello da Cultura Galega a totalidade das súas conse-lleiras e conselleiros .

2 . As conselleiras e conselleiros do Consello da Cultura Galega son os enumera-dos no artigo 6 do Decreto 162/2008, do 10 de xullo, polo que se aproba o regulamento de organización e funcionamento do Consello da Cultura Galega .

230

Lexi

slac

ión

3 . A persoa titular da Xerencia asistirá, a requirimento da Presidencia, ás se-sións do Pleno, con voz pero sen voto, para actuar de relatora en asuntos que afecten ao réxime económico ou de persoal, ou ben para informar de cues-tións relacionadas coas súas competencias, fixadas no artigo 24 do Decreto 162/2008, do 10 de xullo, polo que se aproba o Regulamento de organización e funcionamento do Consello da Cultura Galega .

Artigo 4.- Lugar de realización das sesións

1 . O Pleno realizará as súas sesións na sede do Consello da Cultura Galega . 2 . A Presidencia, de xeito motivado, poderá dispor a súa realización noutro lugar .

Artigo 5.- Duración das sesións

1 . Todas as sesións respectarán o principio de unidade de acto e procurarase que finalicen o mesmo día que comecen .

2 . Durante o transcurso da sesión, a Presidencia poderá acordar as interrup-cións que estime convenientes por motivos xustificados . Tamén poderá dar un período de descanso, cando a duración da sesión así o aconselle .

3 . No caso de que se dean circunstancias que impidan ou dificulten seriamente a continuación da sesión, a Presidencia poderá interrompela . Neste suposto, en función das devanditas circunstancias, a Presidencia decidirá se procede proseguir a sesión, fixando data e hora, ou se a interrompe definitivamente e os asuntos pendentes se inclúen no Pleno seguinte .

Capítulo II: Funcionamento do Pleno

Sección I: Clases de sesións

Artigo 6.- Clases de sesións

As sesións do Pleno poden ser ordinarias ou extraordinarias .

231

Lexi

slac

ión

Artigo 7.- Sesións ordinarias

1 . Son sesións ordinarias as que se realizan de acordo cunha periodicidade pre-establecida .

2 . O Pleno do Consello reunirase con carácter ordinario polo menos unha vez cada trimestre e sempre que a Presidencia o convoque .

3 . Correspóndelle á Presidencia fixar a data das sesións .

Artigo 8.- Sesións extraordinarias

1 . O Pleno reunirase con carácter extraordinario cando a urxencia dos asuntos que se van tratar non permita esperar á realización dunha sesión ordinaria .

2 . A convocatoria das sesións extraordinarias correspóndelle á Presidencia por propia iniciativa ou por proposta da terceira parte dos membros do Pleno .

3 . A convocatoria solicitarase por escrito, debendo especificarse o asunto que a motiva e, no caso de que se pretenda adoptar un acordo, incluirase o texto que se desexa someter a debate e votación .

4 . A realización dun Pleno extraordinario non poderá demorarse máis de dez días dende que fose solicitada, sen que o asunto proposto poida incorpo-rarse á orde do día dun Pleno ordinario ou doutro extraordinario, se non o autorizan expresamente os solicitantes da convocatoria .

5 . Se a Presidencia non convocase o Pleno extraordinario para a súa realización no prazo de dez días, quedará automaticamente convocado para o quinto día seguinte ao da finalización do devandito prazo ou o primeiro día hábil se-guinte, ás doce horas, feito que será notificado pola Secretaría a todos os membros do Consello o día seguinte da finalización do citado prazo .

232

Lexi

slac

ión

Sección II: Convocatoria e orde do día

Artigo 9.- Convocatoria

1 . As sesións do Pleno serán convocadas pola Presidencia con, polo menos, oito días de antelación, fóra dos casos de urxencia ou Pleno extraordinario, nos que a antelación mínima será de dous días .

2 . Correspóndelle á Secretaría a tramitación da citación en nome da Presi-dencia .

3 . Á convocatoria unirase, por unha parte, a orde do día, que se formulará tendo en conta, se é o caso, os pedimentos dos membros do Consello recibidos coa debida anticipación e asinados por un mínimo de tres conselleiros ou conse-lleiras, e, por outra, o borrador da acta da sesión anterior .

4 . A convocatoria tramitarase por calquera medio que permita ter constancia da recepción polos/as interesados/as .

Artigo 10.- Documentación dos asuntos

A documentación íntegra dos asuntos incluídos na orde do día, que deba servir de base ao debate e, de ser o caso, á votación, poderá acompañar á convocatoria e, en todo caso, deberá estar a disposición das conselleiras e conselleiros na sede da Secretaría, dende o momento mesmo da súa inclusión na devandita orde do día .

Artigo 11.- Fixación da convocatoria

1 . A orde do día será fixada pola Presidencia . 2 . Na fixación da orde do día, a Presidencia será asistida pola Secretaría .

Artigo 12.- Inclusión de asuntos na orde do día

1 . Os membros do Pleno do Consello da Cultura Galega poderán presentar pro-postas e iniciativas para o seu debate e aprobación polo Pleno, de acordo co establecido no artigo 9 .3 .

233

Lexi

slac

ión

2 . As citadas propostas e iniciativas deberán ser presentadas na sede da Se-cretaría coa debida antelación respecto da data de realización da sesión co-rrespondente .

Artigo 13.- Contido da orde do día

Non poderá ser obxecto de deliberación ou acordo ningún asunto que non figure incluído na orde do día, salvo que estean presentes todos os membros do órgano colexiado e sexa declarada a urxencia do asunto polo voto favorable da maioría .

Sección III: Desenvolvemento das sesións

Artigo 14.- Constitución do Pleno

1 . Antes do comezo formal da sesión a Secretaría procederá a comprobar que existe o quórum necesario para a válida constitución . 2 . O Pleno quedará va-lidamente constituído, para os efectos da realización das sesións, delibera-cións e toma de acordos, cando concorran polo menos a metade dos seus membros, incluídas necesariamente as persoas titulares da Presidencia e da Secretaría ou aquelas que as substitúan .

3 . Para estes efectos, a persoa titular da Presidencia será substituída pola per-soa titular da Vicepresidencia . De existiren varias, a substitución terá lugar de acordo coa súa orde . No caso de ausencia da persoa titular da Secretaría, procederase á súa substitución pola persoa que propoña a Presidencia de entre os membros da Comisión Executiva .

Artigo 15.- Apertura da sesión

1 . Unha vez comprobada a existencia de quórum, e que a Secretaría dea conta das escusas de asistencias, a Presidencia declarará aberta a sesión .

2 . Ao comezo da sesión, a Presidencia do Pleno preguntará se algún conselleiro ou conselleira ten que formular algunha observación á acta da sesión ante-rior, que foi distribuída coa convocatoria .

234

Lexi

slac

ión

2 . Se non hai observacións considerarase aprobada, mentres que se as hai de-bateranse e decidiranse as rectificacións que procedan .

3 . En ningún caso se poderá modificar o fondo dos acordos adoptados, de xeito que só cabe emendar os erros materiais ou de feito .

4 . Ao facer constar en cada acta a lectura e aprobación da anterior, consigna-ranse as observacións e rectificacións practicadas .

5 . A continuación a Secretaría dará conta das resolucións recaídas en asuntos informados polo Consello en anteriores sesións .

6 . A seguir, serán despachados os asuntos que figuren na orde do día, dándose a palabra aos seus propoñentes .

Artigo 16.- Orde dos asuntos

1 . Todos os asuntos debateranse e votaranse pola orde en que estivesen rela-cionados na orde do día .

2 . A Presidencia, previa aprobación do Pleno, poderá alterar a orde dos asun-tos .

3 . Cando varios asuntos garden relación entre si, poderanse debater en conxunto se así o decide a Presidencia, se ben a votación de cada un deles debe levarse a cabo por separado .

Artigo 17.- Retirada de asuntos

1 . A Presidencia poderá retirar un asunto cando a súa aprobación esixa unha maioría especial e esta non se puidese obter no momento previsto inicial-mente na orde do día ou no acordado durante o transcurso da sesión .

2 . As/os autores das distintas iniciativas poderán solicitar da Presidencia a súa retirada antes da deliberación do asunto correspondente .

235

Lexi

slac

ión

Sección IV: Os debates e a disciplina das sesións

Artigo 18.- Asuntos con debate e sen debate

1 . Nos asuntos sen debate, o enunciado do punto da orde do día darase por lido e, acto seguido, a Presidencia solicitará posición de voto, co fin de adoptar o acordo que proceda .

2 . Nos asuntos con debate, antes de que a Presidencia proceda á súa apertura, a Secretaría dará lectura ao enunciado .

Artigo 19.- Ordenación dos debates

1 . Á Presidencia compételle dirixir as reunións do Pleno, velando polo correcto desenvolvemento das deliberacións, que poderá suspender en calquera mo-mento por causas xustificadas .

2 . O propoñente da iniciativa poderá usar a palabra cantas veces o requira para responder alegacións ou ofrecer aclaracións .

3 . Os demais conselleiros ou conselleiras poderán pedir a palabra para o mellor debate dun asunto, seralle concedida pola Presidencia cantas veces for ne-cesario ata que, ao xuízo desta, o tema estea suficientemente discutido .

4 . A persoa titular da Secretaría poderá intervir, en todo caso, cantas veces for preciso, para rectificar erros de feito ou achegar citas legais . Os conselleiros ou conselleiras poderán facelo para, se for o caso, rectificar conceptos ou feitos que erroneamente lles sexan atribuídos .

5 . Rematada a discusión ou se ningún conselleiro ou conselleira pedise a pala-bra, procederase á votación do asunto, agás que, sen oposición, se acordase a aprobación por asentimento .

Artigo 20.- Ausencia por causa de abstención

No suposto de que, de conformidade co establecido na lexislación vixente, algún membro do Pleno deba absterse de participar na deliberación e votación, deberá abandonar o lugar de realización do Pleno mentres se discute e vota o asunto .

236

Lexi

slac

ión

Artigo 21.- Uso da palabra nas sesións

1 . As conselleiras/os poderán facer uso da palabra previa autorización da Pre-sidencia .

2 . Unha vez obtida non poderán ser interrompidas/os senón pola Presiden-cia para advertilas/os de que se esgotou o tempo, para reconducilas/os ao obxecto de debate, para chamalas/os á orde ou para retirarlles a palabra, ao cal procederá unha vez transcorrido o tempo establecido e tras indicarlles dúas veces que conclúan .

Artigo 22.- Cuestións de orde nas sesións

En calquera momento, as conselleiras/os poderán pedir a palabra para suscitar unha cuestión de orde, invocando a norma cuxa aplicación se reclama . A Presiden-cia resolverá o que proceda, sen que por este motivo se poida abrir ningún debate .

Artigo 23.- Intervencións por alusións nas sesións

Cando a xuízo da Presidencia no desenvolvemento dun debate se fixesen alusións que impliquen xuízos de valor ou inexactitudes que afecten ao decoro ou digni-dade da persoa ou conduta dunha conselleira/o, poderá concederse á aludida/o o uso da palabra para que, sen entrar no fondo do asunto obxecto de debate, con-teste estritamente ás alusións realizadas .

Artigo 24.- Chamadas á orde nas sesións

1 . A Presidencia poderá chamar á orde a calquera membro do Consello que: a . Profira palabras ofensivas ao decoro do Consello da Cultura Galega ou dos seus

membros, das institucións públicas ou de calquera outra persoa ou entidade . b . Produza interrupcións ou, de calquera outra forma, altere a orde das se-

sións . c . Pretenda facer uso da palabra sen que lle sexa concedida ou unha vez que

lle sexa retirada .

237

Lexi

slac

ión

2 . Tras tres chamadas á orde na mesma sesión, con advertencia na segunda das consecuencias dunha terceira chamada, a Presidencia ordenaralle á persoa en cuestión que abandone o salón do Pleno, adoptando as medidas que con-sidere oportunas para facer efectiva a expulsión .

Artigo 25.- Carácter e sentido do voto

1 . O voto das conselleiras e conselleiros é persoal e indelegable .

Sección V: As votacións

Artigo 26.- Clases de votacións

1 . As votacións poderán ser ordinarias, nominais e secretas . 2 . Son ordinarias aquelas en que o sentido do voto se manifesta por signos con-

vencionais de asentimento ou disentimento . 3 . Son nominais aquelas votacións que se fan mediante chamamento por orde

alfabética de apelidos e sempre no último lugar a Presidencia e nas que cada membro do Pleno, ao ser chamado, responde en voz alta manifestando o sen-tido do seu voto .

4 . Son secretas as que se realizan por papeleta que cada membro do Pleno de-posita nunha urna .

Artigo 27.- Sistema de votación

1 . O sistema habitual será a votación ordinaria . 2 . A votación nominal require a solicitude dunha conselleira ou conselleiro e a

aprobación polo Pleno por maioría simple en votación ordinaria . 3 . A votación secreta empregarase nos seguintes supostos:

a . Para a elección da Presidencia do Consello da Cultura Galega, dos mem-bros electivos do Pleno e dos membros da Comisión Executiva .

b . Cando o asunto afecte ao dereito constitucional, ao honor, á intimidade persoal ou familiar ou á propia imaxe, se así o acorda o Pleno por maioría

238

Lexi

slac

ión

absoluta en votación ordinaria . c . Cando, por razóns debidamente xustificadas e a solicitude dunha das con-

selleiras/os, así o decida o Pleno por maioría absoluta en votación ordinaria .

Artigo 28.- Adopción de acordos

1 . Os acordos adoptaranse por maioría simple dos votos dos membros presen-tes, excepto nos casos en que a Lei de creación do Consello da Cultura Gale-ga esixa outra maioría . Existe maioría simple cando os votos afirmativos son máis que os negativos .

2 . Nos casos en que a Lei de creación do Consello da Cultura Galega esixa maio-ría absoluta, para a adopción do acordo será preciso que os votos afirmati-vos sexan máis da metade do número total de membros do Pleno .

3 . No caso de votacións con resultado de empate, efectuarase unha nova vota-ción e, se persiste o empate, decide o voto de calidade da Presidencia .

Artigo 29.- Votos particulares

1 . Calquera conselleira/o poderá presentar voto particular por escrito contra o acordo da maioría ou anuncialo antes de rematar a sesión, deberá ser re-mitido por escrito dentro dun prazo non superior a dez días á Presidencia do Consello . Excepcionalmente, cando a complexidade do asunto tratado o requira, a Presidencia poderá conceder unha prórroga do dito prazo, que non superará os cinco días .

2 . Os demais conselleiros ou conselleiras poderán adherirse ao voto particular formulado por un conselleiro ou conselleira conforme o establecido no pará-grafo anterior .

Artigo 30.- Momento e forma da votación

1 . Finalizado o debate dun asunto, procederase á súa votación . 2 . Antes de comezar a votación a Presidencia exporá de forma clara e concisa

os termos desta e a forma de emitir o voto .

239

Lexi

slac

ión

3 . Unha vez iniciada a votación, esta non se poderá interromper por ningún mo-tivo . Durante o desenvolvemento da votación a Presidencia non concederá o uso da palabra e ningún membro do Pleno poderá entrar no lugar onde se estea a realizar a votación ou abandonalo .

4 . Rematada a votación ordinaria, a Presidencia declarará o acordado . Se a vo-tación é nominal ou secreta, unha vez rematada, a Secretaría computará os votos emitidos e anunciará en voz alta o seu resultado, en vista do cal a Pre-sidencia proclamará o acordo adoptado .

Artigo 31.- Explicación do voto

Unha vez proclamado o acordo, nos supostos de votación ordinaria ou nominal, os conselleiros e conselleiras que non interviñesen no debate ou que, tras este, cambiasen o sentido do seu voto poderán solicitar á Presidencia unha quenda de explicación de voto .

Sección VI: As actas

Artigo 32.- Acta da sesión

1 . A Secretaría redactará a acta da sesión, na que se consignarán, sucintamente, os seguintes extremos:

a . As circunstancias de tempo e de lugar de realización do Pleno . b . O nome da persoa titular da Presidencia e dos demais asistentes . c . A relación de asuntos tratados . d . As deliberacións que precederon á decisión definitiva . e . Os votos emitidos e acordos adoptados . 2 . Na acta poderá figurar, a solicitude dos respectivos membros do Pleno, o

voto contrario ao acordo adoptado ou o sentido do seu voto favorable . Ade-mais calquera membro ten dereito a solicitar a transcrición íntegra da súa in-tervención ou proposta, sempre que achegue no acto, ou no prazo que sinale a Presidencia, o texto que se corresponda fielmente coa súa intervención, que se fará constar na acta ou se achegará copia a esta .

240

Lexi

slac

ión

Sección VII: Procedemento de aprobación de normas

Artigo 33.- Ámbito de aplicación

A presente sección aplicarase ao procedemento de elaboración das disposicións de carácter xeral cuxa aprobación sexa competencia do Pleno do Consello da Cul-tura Galega de acordo co disposto na súa Lei de creación e no Decreto 162/2008, do 10 de xullo, polo que se aproba o regulamento de organización e funcionamen-to do Consello da Cultura Galega .

Artigo 34.- Iniciativa normativa

1 . A iniciativa para a aprobación de disposicións de carácter xeral correspón-delle á Presidencia do Consello da Cultura Galega .

2 . A Presidencia do Consello da Cultura Galega presentará ante a Comisión Exe-cutiva as propostas de elaboración dos proxectos de disposicións de carác-ter xeral .

3 . Unha vez elaborado e aprobado un proxecto de disposicións de carácter xe-ral, a Presidencia do Consello presentarallo ao Pleno para o seu debate e, eventualmente, para a súa aprobación .

Artigo 35.- Elaboración dos proxectos de disposicións de carácter xeral

A Comisión Executiva, tras o exercicio da iniciativa presentada pola Presidencia, procederá á elaboración do proxecto de disposición xeral de acordo co procede-mento que esta estableza para o efecto .

Artigo 36.- Debate e aprobación

1 . Unha vez presentado un proxecto de disposición xeral, este, xunto coa docu-mentación complementaria que o acompañe, será remitido pola Secretaría a todos os membros do Consello e daráselles un prazo de dez días para a pre-sentación de emendas .

241

Lexi

slac

ión

2 . Una vez pechado o prazo de presentación de emendas, o proxecto de dispo-sición xeral e as emendas debateranse no Pleno, conforme o establecido na Sección IV do Capítulo II do Título I .

Sección VIII: Membros

Artigo 37.- Composición do Pleno do Consello

1 . Integran o Pleno do Consello da Cultura Galega a totalidade das súas conse-lleiras e conselleiros .

2 . Son conselleiras e conselleiros do Consello da Cultura Galega e membros do seu Pleno:

a . A persoa titular da Presidencia do Consello . b . A persoa titular da consellaría competente en materia de Cultura da Xunta

de Galicia . c . As persoas representantes das entidades seguintes por designación destas:

• Un ou unha representante da Real Academia Galega . • Un ou unha representante da Academia Galega de Xurisprudencia e

Lexislación . • Dous representantes da Universidade galega, elixidos entre o seu pro-

fesorado, polo organismo interuniversitario competente . • Un ou unha representante do Instituto Padre Sarmiento de Estudos

Galegos . • Un ou unha representante do Seminario de Estudos Galegos . • Un ou unha representante da Real Academia Galega das Ciencias . • Un ou unha representante do Instituto da Lingua Galega . • Un ou unha representante do Instituto de Estudos Xacobeos . • Un ou unha representante dos museos de Galicia . • Un ou unha representante da Fundación Rosalía de Castro . • Un ou unha representante da Real Academia Galega de Belas Artes

«Nosa Señora do Rosario» . d . Un ou unha representante da Fundación Barrié de la Maza e un ou unha da

Fundación Penzol .

242

Lexi

slac

ión

e . Dez personalidades destacadas nos diversos campos da cultura galega .

Artigo 38.- Mandato e reelección dos membros do Pleno

1 . O mandato das conselleiras e conselleiros será de catro anos e poderán ser reelixidos unha soa vez, no caso de que a súa elección corresponda ao Pleno, e repropostos por unha soa vez, no caso de que a súa proposta corresponda ás entidades mencionadas no artigo anterior .

2 . As e os conselleiros sinalados nos parágrafos c), d) e e) do artigo anterior serán reelixidos por metades cada dous anos .

3 . No caso de que unha conselleira ou conselleiro sexa elixida/o en substitución doutra conselleira ou conselleiro que cesa no seu cargo por calquera cau-sa, a duración do seu mandato será igual ao tempo que reste do mandato da conselleira ou conselleiro ao que substitúe . Se a duración deste primeiro mandato é inferior a dous anos, non computará para os efectos do disposto no parágrafo primeiro do presente artigo .

Artigo 39.- Procedemento de renovación dos membros do Pleno

1 . O procedemento de renovación dos membros do Pleno comezará tres meses antes do vencemento do seu mandato .

2 . No caso dos membros do Pleno referidos nas letras c) e d) do artigo 37 .2 as distintas administracións ou entidades ás que pertenzan os devanditos membros deberán propor os seus representantes no prazo de dous meses, que comezarán a contar dende a data referida no parágrafo anterior .

3 . No caso dos membros referidos no artigo 37 .2 e), no prazo dun mes contado dende a data referida no apartado 1 deste artigo, as conselleiras/os deberán de presentar na Secretaría as propostas de candidatos, avaladas polo menos por tres firmas das conselleiras/os do Pleno . Os novos membros serán elixidos en votación secreta polo Pleno do Consello, convocado para o efecto e realiza-do no mes seguinte á finalización do prazo para a proposta de candidatos .

4 . Unha vez propostos os candidatos referidos nos apartados 2 e 3 deste artigo e no prazo dun mes, procederase ao seu nomeamento como conselleiras/os .

243

Lexi

slac

ión

Artigo 40.- Perda da condición de membro

1 . As e os conselleiros referidos nas letras a), c) e d) do artigo 37 .2 perderán a súa condición de membros cando concorra algunha das seguintes causas:

a . Por extinción da entidade á que representan . b . Cando a entidade á que corresponda a súa proposta decida a súa substitu-

ción . 2 . As conselleiras/os referidos no artigo 37 .2 perderán a súa condición de mem-

bros cando concorra algunha das seguintes causas: a . Por renuncia, aceptada polo Pleno . b . Por extinción do seu mandato ao expirar o prazo . c . Por incapacidade permanente declarada por resolución xudicial firme . d . Por inhabilitación xudicial para o exercicio de cargo público declarada en

sentenza firme . e . Por condena por delito doloso en sentenza firme . f . Por incumprimento grave das funcións de conselleiro ou conselleira, apre-

ciado polos dous terzos dos membros do Pleno . g . Por falecemento . 3 . No caso de perda da condición de membro pola causa sinalada na letra b) do

parágrafo 1 deste artigo, o Pleno solicitará á entidade correspondente a proposta dun novo representante .

4 . No caso de perda da condición de membro por algunha das causas sinaladas no parágrafo 2 deste artigo, iniciarase o procedemento regulado no artigo anterior .

Artigo 41.- Incorporación de novos membros

A incorporación de novos membros ao Pleno rexerase polo disposto no artigo 8 do Decreto 162/2008, do 10 de xullo, polo que se aproba o regulamento de orga-nización e funcionamento do Consello da Cultura Galega .

244

Lexi

slac

ión

Título II: A Comisión Executiva

Capítulo I: Disposicións xerais

Artigo 42.- Composición

1 . A Comisión Executiva estará composta por un máximo de sete membros, en-tre os cales estará o/a presidente/a, o/a vicepresidente/a ou vicepresiden-tes/as, o/a secretario/a do Consello e os membros que para tal efecto elixa o Pleno por proposta da Presidencia . Ás sesións da Comisión Executiva asisti-rá o/a xerente con voz e sen voto .

2 . Os membros elixidos polo Pleno por proposta da Presidencia poderán ser destituídos, en calquera momento, polo mesmo procedemento . Sen prexuízo de que o Pleno, por maioría absoluta, poida aprobar unha moción de repro-bación da xestión ou dunha actividade concreta realizada por un membro da Comisión Executiva .

3 . O posto de secretario/a da Comisión Executiva será desempeñado pola secretaria/o do Consello .

Artigo 43.- Competencias da Comisión Executiva

Son competencias da Comisión Executiva as establecidas no artigo 12 do Decreto 162/2008, do 10 de xullo, polo que se aproba o regulamento de organización e funcionamento do Consello da Cultura Galega .

Artigo 44.- Lugar de realización das sesións e duración das sesións

As cuestións relativas ao lugar de realización das sesións e á súa duración rexe-ranse, naquilo que lle sexa aplicable, polo disposto no Capítulo I do Título I para o Pleno, salvo que a Comisión Executiva aprobe unha normativa diferente .

245

Lexi

slac

ión

Capítulo II: Funcionamento da Comisión Executiva

Sección I: Clases de sesións

Artigo 45.- Clases de sesións

As sesións da Comisión Executiva poderán ser ordinarias ou extraordinarias .

Artigo 46.- Periodicidade das sesións

1 . A Presidencia do Consello ao inicio de cada mandato fixará a periodicidade das sesións, que será acordada por maioría simple dos membros da Comisión .

2 . A Comisión Executiva reunirase con carácter extraordinario cando a urxencia dos asuntos que se van tratar non permita esperar á realización dunha sesión ordinaria . A convocatoria das sesións extraordinarias correspóndelle á Presi-dencia por propia iniciativa ou por proposta dun dos membros da Comisión .

Sección II: Convocatoria

Artigo 47.- Convocatoria

1 . As sesións da Comisión Executiva serán convocadas pola Presidencia con, polo menos, tres días de antelación, fóra dos casos de urxencia, nos que a antelación mínima será dun día .

2 . Correspóndelle á Secretaría a tramitación da citación en nome da Presidencia . 3 . Á convocatoria unirase, por unha parte, a orde do día, que se formulará tendo

en conta, se é o caso, os pedimentos dos membros da Comisión recibidos coa debida anticipación, e, por outra, o borrador da acta da sesión anterior .

4 . A convocatoria tramitarase por calquera medio que permita ter constancia da recepción polas/os interesadas/os .

246

Lexi

slac

ión

Artigo 48.- Documentación dos asuntos

A documentación íntegra dos asuntos incluídos na orde do día, que deba servir de base ao debate e, de ser o caso, á votación, poderá acompañar á convocatoria e, en todo caso, deberá estar a disposición dos membros da Comisión na Secretaría, dende o momento mesmo da súa inclusión na devandita orde do día .

Sección III: Orde do día

Artigo 49.- Orde do día

As cuestións relativas á fixación, contido e inclusión de asuntos da orde do día da Comisión Executiva rexeranse, naquilo que lle sexa aplicable, polo disposto na Sección II do Capítulo II do Título I para o Pleno .

Sección IV: Desenvolvemento, debate e disciplina das sesións

Artigo 50.- Desenvolvemento, debate e disciplina das sesións

As cuestións relativas ao desenvolvemento, debate e disciplina das sesións da Comisión Executiva rexeranse, naquilo que lle sexa aplicable de acordo coa súa natureza e funcións, polo disposto nas Seccións III e IV do Capítulo II do Título I para o Pleno, salvo que a Comisión Executiva aprobe unha normativa diferente .

Artigo 51.- Carácter e sentido do voto

1 . O voto dos membros da Comisión é persoal e indelegable . 2 . O voto pode emitirse en sentido afirmativo ou negativo .

247

Lexi

slac

ión

Artigo 52.- Sistema de votación

O sistema de votación será a votación ordinaria, na que o sentido do voto se mani-festa por signos convencionais de asentimento ou disentimento .

Artigo 53.- Adopción de acordos

1 . Os acordos adoptaranse ordinariamente por maioría simple dos votos dos membros presentes . Existe maioría simple cando os votos afirmativos son máis que os negativos .

2 . No caso de votacións con resultado de empate, estas decidiranse polo voto de calidade da Presidencia .

Artigo 54.- Momento e forma da votación

1 . Finalizado o debate dun asunto, procederase á súa votación . 2 . Antes de co-mezar a votación, a Presidencia formulará de forma clara e concisa os termos desta e a forma de emitir o voto .

3 . Terminada a votación, a Presidencia declarará o acordado .

Título III: A Presidencia

Artigo 55.- Competencias da Presidencia

Son competencias da Presidencia as establecidas no artigo 14 do Decreto 162/2008, do 10 de xullo, polo que se aproba o regulamento de organización e funcionamento do Consello da Cultura Galega .

248

Lexi

slac

ión

Artigo 56.- Elección da Presidencia

1 . Dous meses antes da expiración do mandato da presidenta ou presidente do Consello da Cultura Galega, este abrirá un prazo de quince días para a pre-sentación de candidaturas á Presidencia .

2 . Cada candidatura deberá ser avalada, polo menos, por seis membros do Ple-no do Consello . A candidata ou candidato proposto pode non ser membro do Pleno do Consello .

3 . Rematado o prazo de presentación de candidaturas á Presidencia, procede-rase a proclamar os candidatos que cumpren cos requisitos establecidos no parágrafo anterior e a convocar, no prazo de quince días, o Pleno do Consello para levar a cabo a elección da nova Presidencia .

4 . Cada candidata ou candidato expoñerá o seu programa antes da votación . Será elixida para ocupar a Presidencia a candidata ou candidato que, nunha votación secreta, en primeira volta obteña a metade máis un dos votos dos membros do Consello . De non obter o dito número de votos na primeira volta ningunha das candidatas ou candidatos presentados, realizarase unha se-gunda volta entre as dúas candidatas ou candidatos que obtivesen un maior número de votos na primeira votación, nesta segunda votación será elixida para ocupar a Presidencia a candidata ou candidato que obteña un maior nú-mero de votos .

5 . O nomeamento dunha candidata ou candidato que sexa membro do Ple-no como presidenta ou presidente comporta o seu cesamento como tal e a apertura do proceso para a cobertura da correspondente vacante .

6 . En caso de falecemento ou incapacidade da presidenta ou presidente para o exercicio do seu cargo, as súas funcións serán asumidas pola vicepresidenta ou vicepresidente máis antigo ou, no seu defecto, polo de maior idade, quen desenvolverá as funcións da Presidencia e procederá de inmediato a abrir o procedemento de elección da Presidencia regulado neste artigo . Durante este tempo, todos os órganos cuxo nomeamento dependa da presidenta ou presidente continuarán o exercicio das súas actividades en funcións ata o nomeamento do novo presidente/a .

249

Lexi

slac

ión

Título IV: A Vicepresidencia

Artigo 57.- Elección dos vicepresidentes ou vicepresidentas

1 . Os vicepresidentes ou vicepresidentas serán elixidos por maioría simple polo Pleno do Consello de entre os seus membros, en votación secreta, pre-via proposta da Presidencia .

2 . A elección dos vicepresidentes ou vicepresidentas realizarase no seguinte Pleno ao que se proceda á elección do presidente .

Título V: A Secretaría

Artigo 58.- Elección da secretaria ou secretario

1 . A secretaria ou secretario será elixido por maioría simple polo Pleno do Con-sello de entre os seus membros, en votación secreta, previa proposta da Pre-sidencia .

2 . A elección da secretaria ou secretario realizarase no seguinte Pleno a aquel en que se proceda á elección do presidente .

Título VI: As seccións

Capítulo I: Definición e composición das seccións

Artigo 59.- Definición e funcións

1 . As seccións son os órganos permanentes do Consello da Cultura Galega en-cargados de levar a cabo estudos en relación cun ámbito concreto de actua-ción do Consello .

2 . No seu ámbito material de traballo específico cada sección terá como com-petencia propia a proposta de iniciativas ao órgano competente do Consello

250

Lexi

slac

ión

da Cultura Galega para a súa tramitación .

Artigo 60.- Composición das seccións

1 . Cada sección estará formada por un número de membros non inferior a cinco nin superior a quince .

2 . Os membros das seccións poderán ou non pertencer ao Pleno do Consello da Cultura Galega, salvo o coordinador, que será, necesariamente, un membro do Pleno do Consello .

3 . Cada Sección contará cun secretario que será nomeado pola Comisión Exe-cutiva, por proposta da coordinadora ou coordinador daquela .

4 . Poderán ser invitados para ser oídos ou para participar personalidades des-tacadas, membros de centros de investigación, medios de comunicación so-cial, asociacións culturais ou profesionais e outras institucións galegas .

Capítulo II: Creación, modificación e supresión das seccións e nomeamento dos seus membros

Sección I: Creación, modificación e supresión das seccións

Artigo 61.- Propostas de creación, modificación e supresión das seccións

A iniciativa para a creación, modificación e supresión das seccións correspóndelle á Presidencia, quen a proporá á Comisión Executiva .

Artigo 62.- Creación, modificación e supresión das seccións

1 . A creación, modificación e supresión das seccións será acordada polo Pleno, de acordo coa proposta presentada pola Comisión Executiva .

2 . O Pleno votará a conveniencia ou non da creación, modificación ou supresión da sección de que se trate .

251

Lexi

slac

ión

Sección II: Nomeamento dos membros das seccións

Artigo 63.- Nomeamento e destitución da coordinadora ou coordinador das seccións

1 . A coordinadora ou coordinador da sección será nomeada polo Pleno por pro-posta da Presidencia, entre os membros deste .

2 . A duración do mandato do coordinador ou coordinadora da sección será de catro anos .

3 . A destitución da coordinadora ou coordinador producirase de acordo co pre-visto no artigo 40 e seguintes da presente norma, en canto sexan compati-bles coa súa natureza .

Artigo 64.- Nomeamento e destitución dos membros das seccións

1 . A coordinadora ou coordinador da sección realizará a proposta dos membros da sección .

2 . Os membros das seccións serán nomeados pola Comisión Executiva, que in-formará ao Pleno .

3 . Os membros das seccións serán nomeados por un período de catro anos . 4 . A destitución dos membros producirase de acordo co previsto no artigo 40 e

seguintes da presente norma, en canto sexan compatibles coa súa natureza .

Capítulo III: Funcionamento das seccións

Artigo 65.- Funcionamento das seccións

1 . As seccións deberanse reunir, cando menos, unha vez ao semestre . 2 . Exceptuando o disposto no parágrafo anterior, ao funcionamento das sec-

cións aplicaránselle as normas de funcionamento, adopción de acordos e aprobación de normas establecidas para a Comisión Executiva .

3 . A convocatoria das súas reunións, elaborada pola Secretaría da sección por instrución da coordinadora ou coordinador, será comunicada á Xerencia para a súa tramitación .

252

Lexi

slac

ión

Título VII: Comisións técnicas específicas e comisións técnicas asesoras dos arquivos

Artigo 66.- Comisións técnicas específicas

1 . As comisións técnicas específicas son órganos temporais que teñen como obxecto o estudo de cuestións concretas e determinadas . 2 . As comisións técnicas específicas estarán formadas por un número de membros non su-perior a dez, entre os cales se nomeará unha coordinadora ou un coordinador e unha secretaria ou secretario .

3 . Os membros das comisións técnicas específicas poderán ser persoas per-tencentes ou non ao Consello . En todo caso, a coordinadora ou coordinador deberá ser membro do Pleno do Consello .

4 . A creación, modificación e supresión das comisións técnicas específicas e a designación dos seus membros correspóndelle á Comisión Executiva, que informará ao Pleno .

5 . Ao funcionamento das comisións técnicas específicas aplicaránselle as nor-mas de funcionamento, adopción de acordos e aprobación de normas esta-blecidas para a Comisión Executiva .

Artigo 67.- Comisións técnicas asesoras dos arquivos

1 . As comisións técnicas asesoras dos arquivos son órganos permanentes de apoio dependentes dun arquivo que teñen como obxecto o asesoramento na xestión e funcionamento deste .

2 . As comisións técnicas asesoras dos arquivos estarán formadas por un nú-mero de membros non superior a dez, entre os cales se nomeará unha coor-dinadora ou coordinador, que será membro do Pleno, e unha secretaria ou secretario .

3 . Os membros das comisións técnicas asesoras dos arquivos poderán ser per-soas pertencentes ou non ao Consello . Os ditos membros serán nomeados pola Comisión Executiva .

253

Lexi

slac

ión

4 . A creación, modificación e supresión das comisións técnicas asesoras dos arquivos e a designación dos seus membros correspóndelle á Comisión Exe-cutiva, que informará ao Pleno .

5 . Ao funcionamento das seccións aplicaránselle as normas de funcionamento, adopción de acordos e aprobación de normas establecidas para a Comisión Executiva .

Título VIII: Organigrama administrativo

Capítulo I: A Xerencia

Artigo 68.- Natureza e funcións

1 . O/A xerente terá a condición de persoal directivo, de conformidade co pre-visto no artigo 13 .1 da Lei 7/2007, do 12 de abril, do estatuto básico do em-pregado público .

2 . A Xerencia é o órgano encargado de xestionar os servizos do Consello e de prestar asistencia técnica e administrativa aos seus órganos . Para o cumpri-mento dos seus fins, correspóndelle:

A . No que respecta á asistencia técnica e administrativa aos órganos: a Asumir, en caso de ausencia ou enfermidade da persoa titular da Presi-

dencia, as funcións ordinarias de despacho e firma en asuntos de mero trámite e as que con carácter ordinario lle sexan delegadas .

b Propor a organización e métodos de traballo dos distintos departa-mentos do Consello da Cultura Galega e as posibles reformas para me-llorar os seus servizos .

c Propor as normas sobre adquisición de material e cantas disposicións afecten ao funcionamento dos servizos .

d Preparar compilacións das disposicións vixentes que afecten ao Con-sello .

B En materia de xestión económica, salvo naqueles casos en que exista unha atribución expresa a outro órgano:

254

Lexi

slac

ión

a A tramitación dos expedientes de contratación relativos a obras, servi-zos, subministracións, asistencia técnica e calquera outro previsto na lexislación aplicable .

b A administración dos créditos orzamentarios asignados ao Consello . c A habilitación de persoal e material .

C En materia orzamentaria: a Elaborar o anteproxecto de orzamentos do Consello . b Calquera outra que a Presidencia lle encomende en relación co proceso

de elaboración e decisión orzamentaria . D En materia de coordinación administrativa e réxime interior:

a Prestar asistencia á Presidencia en cantos asuntos esta lle encomende, con vistas á coordinación dos servizos .

b Organizar a información administrativa e atender e tramitar as iniciati-vas e reclamacións que se refiran a materias propias do Consello .

c Dispor canto concirne ao réxime interno dos servizos xerais do Consello . d Exercer, por delegación da Presidencia, a Xefatura superior de todo o

persoal adscrito ao Consello, coas facultades que a orde de delegación conteña .

Artigo 69.- Procedemento de elección e destitución

1 . A/O xerente será nomeado/a e destituído/a polo Pleno do Consello, por pro-posta da Presidencia .

2 . A proposta dunha persoa para o cargo de xerente pola Presidencia atenderá a criterios de competencia profesional e experiencia .

3 . A destitución da/o xerente deberá estar, en todo caso, motivado na avalia-ción negativa da súa xestión .

Artigo 70.- Plan de acción anual

1 . A/o xerente elaborará un plan de acción para cada ano, que deberá presen-tar á persoa titular da Presidencia para a súa aprobación pola Comisión Exe-cutiva .

255

Lexi

slac

ión

2 . O plan de acción anual deberá ter o seguinte contido: a) Os obxectivos que se pretenden conseguir, os resultados que cómpre obter e, en xeral, a xestión que se debe desenvolver .

b Os plans necesarios para acadar os obxectivos, con especificación dos marcos temporais correspondentes e dos proxectos asociados a cada unha das estratexias e os seus prazos temporais, así como os indicadores para avaliar os resultados obtidos .

c As previsións máximas de dotacións de persoal e o marco de actuación en materia de recursos humanos .

d Os recursos persoais, materiais e orzamentarios que hai que achegar para a consecución dos obxectivos .

e Os efectos asociados ao grao de cumprimento dos obxectivos estableci-dos así como a masa salarial destinada ao concepto equivalente ao com-plemento de produtividade do persoal laboral .

f O procedemento para a introdución das modificacións ou adaptacións anuais que, de ser o caso, procedan .

g A determinación dos mecanismos que permitan a esixencia de responsabi-lidades por incumprimento de obxectivos .

Artigo 71.- Avaliación do cumprimento de obxectivos

1 . No prazo dun mes dende o remate da vixencia do plan anual de actua-ción, a/o xerente deberá presentar ante a Comisión Executiva un infor-me de actividade, no que se recollerán os resultados acadados coa súa xestión .

2 . A Comisión Executiva avaliará o contido do informe de actividade en función dos parámetros establecidos no plan de acción anual .

Artigo 72.- Vixencia dos plans de acción anual

1 . O primeiro plan de acción anual elaborado pola/o xerente entrará en vigor o día seguinte da súa aprobación pola Comisión Executiva e finalizará a súa vixencia o último día do exercicio orzamentario en curso .

256

Lexi

slac

ión

2 . Os demais plans de acción anual entrarán en vigor o día seguinte da súa apro-bación pola Comisión Executiva, que, en todo caso, deberá ter lugar nos dous primeiros meses dende o comezo do exercicio orzamentario en curso, e re-matará a súa vixencia o último día do exercicio orzamentario en curso .

Capítulo II: O Departamento de Administración Xeral

Artigo 73.- Funcións

Ao Departamento de Administración Xeral correspóndenlle as seguintes fun-cións:

a A xestión económico-financeira das actividades do Consello . b A xestión administrativa das actividades do Consello . c A xestión dos recursos humanos do Consello . d A xestión e mantemento dos recursos informáticos do Consello . e O mantemento das instalacións do Consello e servizos varios . f Calquera outra función relacionada directamente co ámbito competencial

do Departamento .

Artigo 74.- Estrutura

Dentro do Departamento de Administración Xeral créanse as seguintes áreas e unidades:

Área de sistemas . Unidade de informática Unidade de son e imaxe Área administrativa . Unidade de rexistro Unidade de apoio administrativo Área de servizos Área de control interno Área económico-contable

257

Lexi

slac

ión

Capítulo III: O Departamento de Xestión Cultural

Artigo 75.- Funcións

Ao Departamento de Xestión Cultural corresponderanlle as seguintes funcións: a A xestión dos distintos arquivos do Consello . b A organización de actividades relacionadas coas distintas áreas do Departa-

mento . c A elaboración de informes técnicos . d A xestión da biblioteca e arquivo do Consello . e A xestión editorial do Consello . f Calquera outra función relacionada directamente co ámbito competencial

do Departamento .

Artigo 76.- Estrutura

Dentro do Departamento de Xestión Cultural créanse as seguintes áreas:Área de emigración .Área de son e imaxe .Área de sociolingüística .Área de comunicación .Área de publicacións .Área de biblioteca e arquivo .Área de informes .Área de actividades e xestión cultural .

Xuntanzas

Foto

graf

ía: X

urxo

Lob

ato

Foto

graf

ía: X

urxo

Lob

ato

259

Secc

ións

e c

omis

iónsXUNTANZAS

Durante o ano 2009, realizáronse no Consello da Cultura Galega as seguin-tes xuntanzas correspondentes a plenarios, seccións, comisións técnicas e arquivos .

Arquivo da Emigración 12-2-2009




Arquivo de Comunicación 23-11-2009

Arquivo de Comunicación 27-1-2009

Arquivo Sonoro de Galicia 8-6-2009

Centro de Documentación Sociolingüística de Galicia 30-09-2009

Comisión de Igualdade 1-12-2009



Comisión Técnica Acción Exterior 24-4-2009

Comisión Técnica do Ano Luís Seoane 18-9 .09

260

Secc

ións

e c

omis

ións Comisión Técnica Organizadora Ano Luís Seoane 10-7-2009

Comisión Técnica Monumenta Historica 5-2-2009

Sección de Ciencia, Técnica e Sociedade 11-10-2009



Sección de Creación e Artes Visuais Contemporáneas 24-09-2009






Sección de Lingua, literatura e comunicación 13-11-2009



Sección de Música e Artes Escénicas 25-11-2009




Sección de Patrimonio e Bens Culturais 2-4-2009

Sección de Pensamento e Sociedade 17-9 .09

Sección de Sección de Patrimonio e Bens Culturais 17-3-2009


Contactos

263

Cont

acto

s

CONSELLO DA CULTURA GALEGA

Pazo de Raxoi, 2º andarPraza do Obradoiro, s/n15705 Santiago de Compostela

TELÉFONOS E ENDEREZOS ELECTRÓNICOS

Central: 981 957 202correo@consellodacultura .org

Gabinete da presidencia: 981 957 207presidencia@consellodacultura .orggabinete@consellodacultura .orgsecretaria@consellodacultura .org

Actividades: 981 957 209 / 981 957 210actividades@consellodacultura .org

Biblioteca: 981 957 227biblioteca@consellodacultura .org

Gabinete de prensa: 981 957 228medios@consellodacultura .org

Informes: 981 957 216 / 981 957 217informes@consellodacultura .org

Portal culturagalega.org: 981 957 219redacción@culturagalega .org

264

Cont

acto

s

Publicacións: 981 957 218publicacións@consellodacultura .org

Rexistro: 981 957 223rexistro@consellodacultura .org

Seccións: 981 957 215seccións@consellodacultura .org

Xerencia: 981 957 203xerencia@consellodacultura .org

Xestión económica: 981 957 212contabilidade@consellodacultura .orgFax: 981 957 205Sitio web: www .consellodacultura .orgPortal: www .culturagalega .org

Arquivos

Arquivo da Emigración Galega: 981 557 351aemigracion@consellodacultura .org

Arquivo de Comunicación: 981 557 351acg@consellodacultura .org

Arquivo Sonoro de Galicia: 981 586 985asonoro@consellodacultura .org

Centro de Documentación Sociolingüística de Galicia: 981 564 765cdsg@consellodacultura .org

memoria_ccg_2009

Documents

Transcript of memoria_ccg_2009