Monumentalitatea eta teknika berriak eskulturan
-
Upload
mfresnillo -
Category
Spiritual
-
view
14.292 -
download
3
Transcript of Monumentalitatea eta teknika berriak eskulturan
Monumentalitatea eta teknika berriak eskulturan
XX. mendea
Errepasoa
Sarrera
• XX. mendearen erdialdera arte hiru dimentsioetako objektu gehienak tresnak ziren.
• Monumentu bakarrak faxismoak enkargaturikoak ziren, propaganda egiteko.
• Eskultura handien sorkuntza lehiaketen antolakuntzarekin hasi zen lanak helburu konkretuetarako egiteko. • Egindako lan gehienak abstraktuak ziren.
Sarrera
• Konstruktibismoko proiektuak ekoizpen berrirako ereduak ziren, gutxienez lan monumentalak zirelako.
• Hau posible izan zen – tekniken garapena eta – teknologia berrien asmakuntza
• Lehen efimero edo tenporalak ziren gauzak orain irauteko egiten hasi ziren.
Sarrera
• Maila honetako artista esanguratsu bat Calder da. • Lehen komisio publiko bat jaso ondoren 1952n ospea lortu zuen proiektu handiagoak
egiteko eta hauek ekoizteko prozesu industrialak beharrezkoak ziren.
• Egitura mobilak egiteaz gain tamainu handiko eskulturak egin zituen ere.
Henry Moore
• Britainiar Henry Moore-k bere irudimena espazio publikoetan proiektatu zuen.
• Bere eraginak ziren:– Arte arkaikoa, naturari lotuta ez zegoela; – Arp eta Picasso espresio abstraktoko bidea
markatu zuten forma organikoak sortzeko ; hauen presentzia bakarrik haien indarra irudikatzen dute;
– Biltzen zituen elementu naturalak: hezurrak, harriak, emborrak, maskorrak.
• Naturako produktuek bere lana zuzenean inspiratu zuten.
Henry Moore
• Lan egiteko beste era bat asimetriaren erabilera elementu dinamiko bezala da.
• Masarekin esperimentatu nahi zuen masa batekin zulo batez perforatua eta honetatik berritu zuen eskultura eta inguruko espazioaren arteko lotura.
• Abstrakzioko aukeren berri bazuen bere lanek forma antropomorfikoa badute ere
Henry Moore
• Giza irudia eta forma organikoaren ulermenaren arteko oreka lortu zuen.
• Hau ikus daiteke etzanda dauden irudietan, beste irudikapenak baino gehiago gustukoa izan zuela eta bere eraikuntza berezienetarako aitzakia eman ziola.
Henry Moore
• Moorek monumentalitatearekin hasi zenean paisaiako eskultura egin zuen, hau da, naturarekin integratua, eta pieza bakoitza dagokion tokian egoteko pentsatuta dago.
• Tamainu handiko lanen eraginez brontzea nahiago zuen material bezala modelatzeko. Bere lanek esperientzia sentsuala eskaintzen dute:– zuzena, taktila, baina baita– espirituala bizitzako konszientriari erreferentzia
egiten. • Berarekin mugimenduaren irudikapena
desagertzen da hazkundea eta denboraren zaurien espresioaren forma bihurtzeko.
Txillida
• XX. mendeko eraikuntzak espazioan ensanblajeak eta burdina erabiltzen zuen.
• Antezedenteak:– Picasso eta
– Julio Gonzalez.
• Txilida burdinezko eskulturako
adibiderik onenetarikoa da.
Txillida
• Arkitekto bezala ikasita, Parisen boladak eman zituen arte modernoarekin harremanetan sartzen.
• Irudikapen figuratiboetatik aldatuz joan zen eta burdinarekin mende erdian hasi zen lanean.
• Berarentzat burdinak espazio hurbiltzeko eta konfrontatzeko aukera ematen zion eta konbinatzen zituen:– indar dinamikoa materiaren duktibilitatearekin eta– forma hauetako indarra.
Txillida
• Burdinarekin lanean masako kontzeptua aldatu zuen eta eraikuntza eta espazioko harreman berriak agertzen ziren: bere ensanblajeak airearen konkistan sartzen ziren.
• Bere hasierako lanak eguneroko erabilerako nekazarien tresnak kopiatzen zituzten baina:– Berak eramaten zituen hauek poetikoki espazio irekira, – Puntu finko batean lotuz, bai lurra edo oinarri bat, nondik
norabide desberdinetan proiektatzen zen. • Estatikako legeak definitzen zituen:
– Espazioa konbinatuz, – Airea manipulatuz.
Txillida• Metalaren aukerak ezagutzen zituen eta horri esker
– Gauza zen manipulatzeko suaren laguntzaz,– Baina baita honen formak mantendu nahi zituen edo
okertzeko indarra erabiltzen zuen. • Laneko presentzia honek posible egiten zuen piezaren neurria denboran eta egiteko prozesuak garrantzi handia hartzen zuen sorkuntza garaikidean.
Txillida
• Tutu edo barrekin lan egiten, Txillida espazio banatzen zutelaz jabetu zen :– Materiako osotasuna hutsunez ordezkatzen zen; – Masa airez;
• Baina airea esanahiaz beteta zegoen Txillidarentzat eta bere lanen hazkundean ikusten zen.
• Sorkuntza materiaren aurkako borroka baten ondorioa da, elementuekiko
konfrontazio bat: – Sua eta – ura.
Txillida
• Txillidaren formek bertikalitatea uzten dute puntua eta kaligrafia garatzeko.
• Teknikaz bideratua ez izateko, 1956.ean materia bigunago batera mugitu zen, bera okertzeko baina biolentziaz eskultoreak kurbatzen duela.
• Horren ondoren beste materiekin hasi zen egurra bezala, aukera ematen ziola
eskala handiago batean lanegiteko.
Txillida• Bere esperientzia metalarekin pasatu
zuen – Alabastroa eta granitora, materiala
konpaktuak argiarekin erreakzionatzen dutela,
– Argia aluminiorako • Honekin egitura arkitektoniko lasaiak
nahi zituen, non keinuen inpaktua espiralen jarraipenean desegiten zen, ikuslea piezaren barrura erakarriz.
• Metaleko pieza hauek infinitura irekitzen ziren. Txillida ikusten ez denaren arkitektoa bilakatu zen.
Oteiza
• Madrilgo arkitektura eskolan sartzen saiatu zen, arrakastarik gabe, eta ondorioz arte bisualetan lanean hasi zen.
• Gerra Zibila bitartean Hegoamerikara joan zen. • 1948.ean itzuli zen
eta artisten elkarte bat
garatzen hasi zen,
arrakasta handiegirik
gabe.
Oteiza• 1950.ean Arantzatzuko santutegirako eskultura
batzuk egiteko enkargua jaso zuen.• Proiektuak parte hauek zituen
– Pietate bat eta
– Apostoluen frisoa, 14 figurekin,
• Indar espresibo handiz eta antolamendu erritmikoaz, konplexu honetan arkitektura eta arte bisualak elkartzen ziren.
Oteiza
• 1950.ean garai esperimental batekin hasi zen ere, honetan – Materiaren presentzia elementu formala bezala
gutxituz doa– Artistak espazio hutsa aktiboak sortu zituen energiaz
beteta. • Esperimentazioko desio honek bere lan eskultorikoan
aplikatu zen ere. • Espazio hutsak askatu nahi zituen dentsitate baju
bikoitza edo hirukoitzarekin nahastuz eta hutsunea eskulturan bihurtuz.
Oteiza
• Eskultura hutsaren ideia garatu zuen hutsunea definitu arte: – Erliebe espiritualaren espazioa, – Bukatu gabeko gizonaren babesa,
ez-okupatutako espazioa
espiritualki errezeptiboa delako.
• Esfera eta kuboaren ez-okupazioa irudikatu zuen.
Oteiza
• Bilaketa esperimental hau “kutxa hutsetan” eta “kutxa metafisikoetan” bere gorenera iritsi zen.• Prozesu honetan hutsunea aktibatzera iritsi zen eta espazio errezeptiboak esentzia metafisiko eterno batez bete zuen. • Prozesu esperimentala osatzerakoan Oteizak
bere ikerketa amaitutzat eman zuen.