NEKAZARITZA, ARRANTZA NEKAZARITZA › files › 2016 › 11 › neka_eko_plana... · Horretarako,...

200920 12

NEKAZARITZA, ARRANTZAETA ELIKADURA SAILA

DEPARTAMENTO DE AGRICULTURA,PESCA Y ALIMENTACIÓN

EKONEKAZARITZA

EAE-N NEKAZARITZA EKOLOGIKOA

GARATZEKO PLANA

DEPARTAMENTO DE AGRICULTURA,PESCA Y ALIMENTACIÓN

NEKAZARITZA, ARRANTZA ETAELIKADURA SAILA

Paper birziklatuan inprimatua, eta klororik gabe zuritua. ESKUBIDE GUZTIAKERRESERBATUTA.

Ezin izango da argitalpen honetako informazioa birsortu, errekuperaziokosistemetan biltegiratu ez eta argitalpenaren zati bat transmititu ere, horretakodena delako bidea erabiltzen bada ere, dela elektronikoa, mekanikoa, fotokopiabidezkoa, grabazioa, e.a., aldez aurretik editoreak horretarako baimenik ematenez badu, edo lizentzia baten bidez hirugarren batek kopia edo erabileramugatuez baliatzeko aukerarik izan ezean

Argitaratzailea: Eusko Jaurlaritzako Nekazaritza, Arrantza etaElikadura SailaElaboratzailea: LKSDiseinua eta maketazioa: Satori Comunicación Interactiva.

EAEn Nekazaritza Ekologikoa Garatzeko Plana – 2009-2012

2012

Euskal Autonomia Erkidegoko Nekazaritza Ekologikoaren Garapen Plana pozgarria daazken urteotan Eusko Jaurlaritzako Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Sailetik zereginezberdinetan aritutako pertsona guztientzat; arauak gaurkotuz, legeak ateraz, laboreekologikoen plangintza estrategikoa hobetzeko espresuki pentsatutako egitasmoak finaktuz,edota Euskadin sektore gainerakor bat segurtasunez bultzatuz. Plan hau, egunen bateanEkonekazaritzak eta Sail honek batera sustatutakoa, ondoko erakundeen eta elkarte hauenkideen partaidetzaz eta adostasunez amaitu da: Araba, Bizkai eta Gipuzkoa foru aldundiak,Bioalai, CEA, Otarra, Enba, Ehne, edo Lurkoi, besteak beste. Horiei guztiei beren interesaeta ekarpenak zintzoki eskertzen dizkiet.

Lehiakortasuna egitasmo honen funtsezko ikuspegia da. Bertan Eusko Jaurlaritzasektorearekin inplikatzen da nekazaritza ekologikoaren etorkizunari buruzko hausnarketabaten bidez, eta baita horren finkatze eta garapenerako jarraitu beharreko estrategieiburuzkoan ere. Horretarako, Plan honek Sektorea osatzen duten eragileen zein enpresenaldeko apustua egiten du. Azken finean, horiexek baitira planaren benetako protagonistaketa sustatzaileak, lehiakortasunari atxikitutako arriskuak beren gain hartu eta estrategiakonartu behar dituztenak.

Puntu honetaraino heldu edo plan hau aurkezteko eman ditugun pausuak neketsuak, bainapozgarriak izan dira. Europako araudiaren erregulazioa, Nekazaritza Ekologikoaren Legeaegitea eta onartzea eta Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluasortzea bezalako aurrerapausoei Euskal Autonomia Erkideko Nekazaritza EkologikoarenGarapen Plana 2009-2012 deritzona gehitzen zaie orain. Plan honi esker datozen urteetangehien haziko den sektorea Nekazaritza Ekologikoarena izango dela ziur nago.

Gonzalo Sáenz de SamaniegoNekazaritza, Arrantza eta Elikadura Saila

AURKEZPENA


2009

Gure esker ona adierazi nahi diegu Plan honen hausnarketan eta garapenean parte hartu duten erakundeeieta pertsonei:

Akesolo Bioalai Centro de Estudios Ambientales

Otarra Diputación Foral de Álava Diputación Foral de Bizkaia

Diputación Foral de Gipuzkoa Ehne Eko Nekazaritza

Ekoizpen Ekolur Enba

Gumendi Laneko Lurkoi

Mantangorri Natuaraba Nikabio

Zarabiku

Aitor Otegi Ángel Fernández de Labastida

Jon Koldo Sáez de Urabain

Ramón Muguerza

Zuatzu Gastón


2012

AURKIB

AURKIBIDEA

1. Sarrera 11.1 Abiapuntuko Egoera 11.2 Proiektuaren Helburuak 22. Nekazaritza ekologikoaren egoera Munduan 32.1 Nekazaritza ekologikoaren ekoizpena Munduan 32.2 Elikagai ekologikoen kontsumoa Europan 72.3 Elikagai ekologikoen banaketa komertziala europan. Bi erreferentzia 113. Nekazaritza ekologikoaren egoera Espainian 133.1 Nekazaritza ekologikoaren ekoizpena Espainian 133.2 Elikagai ekologikoen kontsumoa Espainian 233.3 Banaketaren egoera 433.4 Identifikazio-zigiluen nabaritasuna 444. Nekazaritza ekologikoaren egoera EAE-n 454.1 Nekazaritza eta abeltzaintza ekologikoaren ekoizpena EAE-n 454.2 “Ekologiko” izendapenaren berariazkotasuna EAE-n 534.3 Nekazaritza eta abeltzaintza ekologikoko ekoizpenaren funtsezko alderdiak EAE-n 544.4 Nekazaritza eta abeltzaintza ekolog. funtsezko alderdiak marketing eta irudiaren alorrean 554.5 Merkaturatzea 564.6 Elaborazioa 574.7 kontsumoa 585. Etorkizuneko joerak 596. Funtsezko alderdiak 617. Euskadiko nekazaritza ekologikoaren AMIA 657.1 Indarguneak 657.2 Ahulguneak 657.3 Aukerak 657.4 Mehatxuak 668. Lehiakortasun-profila 678.1 Nekazaritza-ahalmena 678.2 Kokagune garbi eta sendoa 688.3 Nekazaritza ekologikoaren ekoizpen-bolumena 688.4 Elikagai ekologikoen elaborazio-maila 688.5 Merkataritza-ahalmena 688.6 Merkataritza-balantza 698.7 Gaur egungo barne-merkatua 698.8 Barne-merkatu potentziala 69


2009

9. Eskualdeen kokapen-mapak 719.1 Per capita kontsumoa eta ekoizpena 719.2 Zuzeneko eskulanaren intentsitatea eta elaborazio-maila 719.3 Ekoizpen-bolumena eta elaborazio-maila 7210. Ondorioak 7311. Ildo estrategikoak 7711.1 Holistikoa 7711.2 Elkarlotua 7711.3 Tokian tokikoa 7711.4 Parte-hartzailea 7711.5 Koordinatua 7811.6 Bereizia 7811.7 Kontsumitzaileei zuzendua 7912. Jarduketa-planaren taula 8113. Adierazleak eta jomugak helburuen arabera 8314. Jarduketa-plana 8514.1 1.1 helburua. Kontsumitzaileari elikadura ekologikoaren abantailen berri ematea 8514.2 1.2 helburua. eae-ko elikadura ekologikoa interneten jartzea 9914.3 2.1 helburua. marka birdiseinatu eta irudia hobetzea 10114.4 2.2 helburua. banaketa-kanalen bitartez merkaturatzea sustatzea 10514.5 2.3 helburua. ekoizpen ekologikoa haztea 11114.6 2.4 helburua. balio erantsia gehitu eta elaborazioa sustatzea 11914.7 2.5 helburua. sektoreari buruzko ezagutza hobetzea 12214.8 2.6 helburua. nekazaritza ekolog. sektorean antolakuntzako hobekuntzak bultzatzea 13014.9 Urtez urteko aurrekontu orokorra 13514.10 Urtez urteko aurrekontu orokorraren finantzatzaile eta kudeatzaileak 135Eranskina: metodologia 139Proiektuaren faseak 139Informazio, komunikazio eta partaidetza prozesua 139Eranskina: 2007ko kontsumo-barometroaren fitxa teknikoa –Eroski fundazioa 146Fitxa teknikoa 146Azterlanean jasotako eskualde geografikoak 147

Abiapuntuko egoera

Euskadin nekazaritza ekologikoaren sektoreagaratzeko planaren proiektuak behar batierantzuten dio, sektoreak berak nahiz Adminis-trazioak sentitzen dutena; izan ere, nekazaritzaekologikoak une aski interesgarria bizi du:hazkunde betean, jatorri ekologikoa dutenproduktuen kontsumoa gehitzen ari da, baielikagai galkorrena bai gainerakoena.Testuinguru horretan, beharrezkoa dasektorearekin elkarlanean aritzea, hazkundeiraunkor baten oinarri izango diren gakoakhautemateko eta modu horretara laguntza- etasustatze-programak ezagutu eta martxanjartzeko.

Gaur egun, nekazaritza ekologikoa gutxi batzuenalternatiba bat baino gehiago da, eta pixkanakaetorkizunerako planteamendu baliagarria

Hori dela-eta, eta egia den arren sektorearenlehiakortasuna ekoizpen-bolumenak, ekoizpen-kostuek eta produktua-merkatua bikotearenkudeaketak duten bilakaeraren mendedagoela, bistakoa da, halaber, bolumen txikiaduen eta atomizatua dagoen sektore honekerakundeen laguntza behar duela etorkizunariilusioz aurre egin ahal izateko.

Proiektu honen giltzarria lehiakortasuna da, etabide horretan Eusko Jaurlaritzak, NekazaritzaSailaren bitartez, sektorearekin elkarlaneanaritzeko asmoa du, eragile guztiak sektorearenetorkizunari eta jarraitu beharreko estrategieiburuzko hausnarketan engaiatze aldera.

Sektore baten garapena eta lehiakortasuna egiazsustatzen dutenak hura osatzen duten eragileaketa enpresak dira; azken finean, horiek diralehiakor izateko estrategia egokiak hartu etaarriskuak neurtu behar dituztenak.

Dena den, ezin da ahaztu hizpide ditugunekoizpen-sektoreek ezaugarri eta arazo bereziakdituztela, inbertitzeko aukerekin eta komertziali-zazioarekin estuki lotuak; bestalde, beste lekubatzuetako produktuekin lehiatu behar da, etaproduktuok, gainera, gastronomiarekin erlazioadute eta bestelako ingurune sozial etaekonomiko batzuetatik datoz.

bilakatzen ari da nekazaritza eta abelt-zaintzaren sektorerako. Iritzi berekoa da EuskoJaurlaritza, eta, horren erakusgarri, 1996andekretu bat argitaratu zuen, zehazki 229/96Dekretua, irailaren 24koa, nekazaritzaekologikoa, haren produktuen elaborazioa etamerkaturatzea, arautzen duena eta NekazaritzaEkologikoaren Euskal Kontseilua eratu zuena,Europako araudiari jarraiki. 2007an,sektorearekin bat eginik, NekazaritzaEkologikoaren 10/06 Legea, abenduaren29koa, onartu zen. Legeak, Nekazaritza,Arrantza eta Elikadura sailburuaren hitzetan,“plangintza estrategikoa hobetzea ahalbidetukodu, Euskadin indartsu ernatu den sektore batsendotzeko”.

Proiektuaren ezaugarri orokorrak eta planteamendua

SARRER

1. SARRERA

2012

1.1 ABIAPUNTUKO EGOERA

1ab

iapu

ntuk

o eg

oera

sarr

era


zehaztu, bai egituraketari bai eskuartean duguneskaintzaren merkaturatze eta zabalkundearibegira, sektore anitzetan sortzen dituenetekinak, berrikuntza eta abar nabarmenduz.

Hastapenetatik, proiektuak 2 helburu nagusi xedatu zituen:

1.2 PROIEKTUAREN HELBURUAK

I.-Lehen helburua izan zen datu eta analisietanoinarrituta sektorearen egoera ezagutzea etakontzientzia hartzea, eta gaur egun duen etaetorkizunean izango duen kokaguneamugatzea, bideratu behar diren jarduketa-ildoestrategikoak finkatuz.

•Sektoreak bizi duen egoera zehaztea,merkatuari eta haren aldagaiei buruzkogogoeta eginez.

•Lehiakortasunari begira nekazaritzaekologikoak merkatuan eta gizartean duenkokagunea identifikatzea.

•Hazkunde handiko testuinguru horretan,sektorearen indarguneak eta ahulguneaknahiz etorkizunak ekar ditzakeen aukerak etamehatxuak aztertzea.

•Hori guztia aintzat harturik, etorkizunari aurreegiteko estrategiak taxutzea, sektorekoberariazko planak gauzatuz eta oro har planhoriek eragingo dituzten inbertsioakkalkulatuz.

II.-Bigarren helburua izan zen Administrazioarijarraibideak eskaintzea, nekazaritzaren alorrekopolitiketan nekazaritza ekologikoaren lekuabermatze aldera eta sektorea bultzatu etasustatzeko bideak proposatze aldera.

Garapen Planean egindako analisiaren baitan,sektoreak etorkizunean dituen erronkak zehaztueta horiei aurre egiteko modua xedatu da. Eraberean, helburuak finkatu dira eta estrategiak

20092

abia

punt

uko

egoe

rasa

rrer

aEAEn Nekazaritza Ekologikoa Garatzeko Plana – 2009-2012

2012

2.1.1 Nekazaritza ekologikoaren ekoizpena munduan hektareen araberaErregistratutako azalera ekologikoarenzerrendan, Espainia zazpigarren lekuan dago808.000 hektarearekin, eta horrenbestezmunduan ekoizle nagusietako bat da.Sailkapenean Europako bigarren herrialdea da,Italiaren atzetik soilik eta Alemania, ErresumaBatua edo Frantziaren aurretik. Datuesanguratsua da inondik ere, kontuan izanikmunduko merkatu garrantzitsuena Europakoadela; izan ere, gertutasun geografiko horrekabantaila ekonomikoak eta ingurumenekoak(garraioagatik) ematen dizkio beste lehiakidebatzuekiko, hala nola Australia, Txina edoBrasilekiko.

Nekazaritza ekologikorako azalera handienaduen herrialdea, alde handiz gainera, Australiada: 11,3 milioi hektarea ditu ekologiko gisaerregistratuak. Hektarea horietako gehienaklarreak dira; hain zuzen ere, labore-mota horiekologiko bihurtzeko ez da inbertsio handirikegin behar hektareako.

Bigarren, 2,3 milioi hektarearekin, Txina etaArgentina doaz, eta atzetik, kopuru dezenteapalagoaz –1,6 milioi hektarea pasa–, AEBak;Txinaren kasuan, ekologiko gisa erregistratutakoazalera izugarri hazten ari da azken urteotan(grafikoaren datuak 2005ekoak dira).

MUNDU

2. NEKAZARITZA EKOLOGIKOA MUNDUAN2.1 NEKAZARITZA EKOLOGIKOAREN EKOIZPENA MUNDUAN

3ne

kaza

ritz

a ek

olog

ikoa

ren

egoe

ra m

undu

aneg

oera


Iturria: Ekologia eta Nekazaritza Fundazioa, Stiftung Ökologie & Landbau; (SOEL), Nekazaritza Ekologikoen Mugimenduen NazioartekoFederazioa (IFOAM) eta Suitzako Nekazaritza Biologikoaren Ikerketa Institutua (FIBL) 2005 eta 2006. * Txinako datuak 2005ekoak dira.

Azalera erregistratuari dagokionez, Euskadi, milahektarearekin, munduan inolako pisurik ez dueneskualdea da ekoizpenari begira. Egoeralogikoa da bestalde, nekazaritzaren alorreanlurraldeak oro har dituen azalera eta ahalmenarierreparatuz gero.

Hazkunde-tasa oso altuekiko ekoizleek –Txinakkasu– europar merkatuan duten eragina

nabarmen areago daiteke behin herrialdehornitzaile horiek beren homologazio-sistemaEuropakora egokitzea lortzen dutenean, haienproduktu ekologikoak, ekoizpen-kostu dezenteapalagoak dituztenak, indar handiagoz sartuahal izango baitira.

20094

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

mun

duan

egoe

raEAEn Nekazaritza Ekologikoa Garatzeko Plana – 2009-2012

Iturria: Institute of Rural Sciences, Averystwyth University, UK; FiBL, CH-Frick

2.1.2 Nekazaritza ekologikora bideratutako azaleraren bilakaera Europan

2.1.3 Nekazaritza ekologikoaren pisu erlatiboa lehen sektorean

Nekazaritza ekologikoko azalerari buruzko datuak 2004koak dira, eta Nekazaritzako Azalera Erabilgarriari buruzkoak, 2003koak. Iturriak:Ekologia eta Nekazaritza Fundazioa, Stiftung Ökologie & Landbau; (SOEL), Nekazaritza Ekologikoen Mugimenduen Nazioarteko Federazioa(IFOAM), Suitzako Nekazaritza Biologikoaren Ikerketa Institutua eta MAPA.

Azken urteotan joera hori apaldu egin da;azalerak gora eginez jarraitu duen arrenhazkunde-erritmoa mantsoagoa da.Informazioa dugun azken hiru urteetan (2004,2005 eta 2006), hazkundeak % 3, % 8 eta %7koak izam ziren, eta hirurtekoaren batezbesteko hazkundea % 6koa.

Europan, nekazaritza ekologikora bideratutakoazalera etengabe eta nabarmen hazi da1985etik 2006ra; izan ere, urteko batez bestehazkunde-tasa % 25ekoa izan da.

Hazkundea bereziki nabarmena izan zen 90ekourteetan, % 40, % 50 eta % 67rainoko igoerakeman baitziren (1995, 1990 eta 1991, hurrenezhurren. Hamarkada horretan zehar, urteko batezbesteko hazkundea deigarria izan zen, %35ekoa.

20125

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

mun

duan

egoe

ra


2.1.4 I+Gko inbertsioa nekazaritza ekologikoan EuropanElikagai ekologikoen ekoizpenean herrialdebakoitzak I+Gn egindako inbertsioeknolabaiteko lotura dute herrialdeotakomerkatuen heldutasun-mailarekin, alegia percapita kontsumoarekin.

Ikerketan gehien inbertitzen duen herrialdeaHerbehereak dira, 11 milioi euro zehazki. Harenatzetik, urteko 5 eta 8 milioi euro arteaninbertitzen dituzten zenbait herrialde daude:

Alemania, Suedia, Suitza, Danimarka, Frantziaeta Erresuma Batua; horietan ere, biztanlekokontsumoa altua da. Azkenik, azterlanhonetako datuetan Italia, Finlandia, Norvegiaeta Austria ageri dira, 1 eta 2,5 milioi eurobitarteko gastuaz. Azterlanak ez ditu kopurutxikiagoak eta garrantzi erlatibo eskasa dituztenbeste herrialde batzuk aipatzen, eta horienartean legoke Espainia.

Nekazaritza ekologikora bideratutakoNekazaritzako Azalera Erabilgarriaren (NAE)portzentajea funtsezko adierazlea da ekoizpen-mota hori herrialde bakoitzaren bilbean etanekazaritza-kulturan zenbateraino barneratu denneurtzeko, eta beraz datu oso esanguratsua da,herrialdeko hektareen guztizko kopuruarenarenosagarria.

Adierazle horrek nekazaritza ekologikoarenekoizpenak Europan herrialdeka duengarrantziari buruzko sailkapena aldatzen du,buruan Austria kokatzen baitu, eta osonabarmen gainera, bere NAEren % 24nekazaritza ekologikora bideratzen duelarik.Hektarea-kopuruan lehena den Italia bigarrena

da azalera erlatiboari erreparatuz gero, % 13az,eta horrek garbi erakusten du azpisektoreakMediterraneoko herrialde horretan duengarrantzia. Erresuma Batuak lidergotik hurbiljarraitzen du, % 12az. Alabaina, hektarea-kopuruan bigarren eta hirugarren direnAlemania eta Espainia, hedaduraz handiak izakiidazpuru horretan gailen ageri direnak, bede-ratzigarren eta hamargarren lekura jaisten dira,hurrenez hurren, azalera erlatiboari erreparatuzgero. Hortaz, Espainia Europako ekoizlenagusietakoa da hektarea-kopuruan, baina lekuapalagoan ageri da nekazaritza ekologikoakguztizko nekazaritza-azaleran duen barneratze-maila aintzat hartzen badugu.

20096

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

mun

duan

egoe


Iturria: herrialdekako txostenak, in Lange et. al, 2006

2.2 ELIKAGAI EKOLOGIKOEN KONTSUMOA EUROPAN

2.2.1 Elikagai ekologikoen kontsumoa Europan, kopuru absolututan

Beste iturri batzuen arabera, Espainian 70-80milioi euro ingurukoa da elikagai ekologikoenkontsumoa (Gonzálvez 2007).

Nabarmentzekoa da mundu-mailako lehenzazpi ekoizleetatik (erregistratutako hektareenarabera) bi bakarrik direla kontsumitzailehandiak (Italia eta AEBak). Beraz, agerikoa danekazaritza ekologikoa nazioartekomerkataritzari oso loturik doala; produkzio-ahalmen handiko herrialde batzuk daudeprodukzioa kontsumitzaile handietarabideratzen dutenak, batez ere MendebaldekoEuropara.

Europan, elikagai ekologikoen kontsumitzailerikhandiena, alde handiz, Alemania da: urtean4.600 milioi euro gastatzen ditu produktuhorietan. Atzetik, urrun baina, Erresuma Batua,Italia eta Frantzia datoz, 2.831, 1.900 eta 1.700milioi euroz, hurrenez hurren.

Kontsumo absolutuan hirugarren maila batean,350 eta 800 milioi euroren artean, Suitza,Austria, Herbehereak, Danimarka eta Suediadaude; horiek denek aurrekoek baino askozbiztanle gutxiago ere badituzte. Beste herrialdebatzuk, esaterako Espainia, ez dira nazioartekoazterlanetan esplizituki ageri, alde batetikguztizko kontsumo baxua dutelako, eta bestetikneurtzeko sistema egokirik ez daukatelako.

20127

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

mun

duan

egoe

ra


(1) Iturria: Agromilagro ikerketa, FiBL, Galesko Unibertsitateko IRS eta ZMP

2.2.2 Elikagai ekologikoen per capita kontsumoa EuropanHerrialdekako kontsumo orokorrari buruzkodatuek merkatu kontsumitzaileen kopuruakadierazten dituzte, baina ez digute elikagaiekologikoaren kontsumoak herrialdeezberdinetan duen barneratze-maila modufidagarrian erakusten. Elikagai ekologikoen percapita kontsumoa, aldiz, merkatu horrekherrialde bakoitzean duen garapen-mailarenzuzeneko adierazlea da, eta errealitate askigarbia agertzen digu:

Lehenik eta behin, merkatu honen heterogeneo-tasuna nabarmendu behar da, Europaren baitanherrialde batzuetatik besteetara egoera izugarrialdatzen baita.

Kontsumorik altuena duten herrialdeakErdialdeko Europako mendebaldekoak dira,alegia Alemaniaren inguruan daudenak. Lehenlau herrialdeak txikiak eta errenta-maila

handikoak dira, eta ingurune geografikohorretan kokaturik daude.

Suitzan, elikagai ekologikoen kontsumoa urtean100 eurotik gorakoa da pertsonako (Europarenbatez bestekoa –29– halako hiru) eta jarraianLiechtenstein, Danimarka eta Austria doaz(urteko 86, 80 eta 64 euro, hurrenez hurren).Bosgarren herrialdea Alemania da, eta duentamaina dela-eta eremu geografiko horrenlidergoa bermatzen du Europan, elikagaiekologikoen kontsumoari dagokionez.

Horien ondotik, erdiguneko eremu geografikohorretatik gertu samar dauden eta bizi-mailaaltua duten herrialdeak ageri dira: ErresumaBatua (47), Suedia (42), Italia (32),Herbehereak (28), Frantzia (27) eta Belgika(23).

20098

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

mun

duan

egoe


Iturria: Aberystwytheko Unibertsitatearen ikerketa/IRS, Agromilagro ikerketa, FiBL eta ZMP. * duten herrialdeen datuak 2005ekoak dira.

Hirugarren multzo bat per capita kontsumoaskoz apalagoak dituzten zenbait herrialdekosatzen dute, profil ezberdinak dituztenak:Irlanda (16), Norvegia (14) eta Finlandia (11);herrialdeok kontsumoaren erdigunetikiparraldera daude.

Azkenik, kontsumo-indize oso baxuak dituztenEuropako beste herrialde batzuk jaso dirazerrendan. Horien artean dago Espainia,ikerketaren arabera urtean 2 euroko batezbesteko kontsumoa duena, Txekiak, Hungariakedo Poloniak bezalatsu.

Laburbilduz, elikagai ekologikoen kontsumo-indizea izugarri heterogeneoa da, kontsumohandieneko herrialde guztiek bizi-maila altuadute eta eremu geografiko berean kokaturikdaude. Horrenbestez, kontsumoa aldagaiekonomiko nahiz kulturalen araberakoa delaondoriozta liteke. Horren frogagarri, Finlandiankontsumoa, esaterako, Suitzan baino hamaraldiz apalagoa da, eta alde hori ezin azal litekeper capita errentari erreparatuz.

Espainiaren kasua deigarria da per capitakontsumoa bereziki baxua delako, Portugal etaGreziako kontsumoaren erdia baino txikiagoa,edota Frantziakoa baino 14 aldiz txikiagoa,Erresuma Batukoa baino 24 edo buru denSuitzakoa baino 50 aldiz txikiagoa.

20129

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

mun

duan

egoe

ra



egoe

rane

kaza

ritz

a ek

olog

ikoa

ren

egoe

ra m

undu

an

10

2009

··2007an, mundu-merkatua 40.000 milioidolarrekoa izan da, eta 2010ean 60.000koaizango dela aurreikusi da (Organic Monitor).

·Ipar Amerikak eta Mendebaldeko Europakmerkatu ekologikoaren guztizkoaren % 96 hartzendute, hau da, 23.500 milioi dolarreko merkatua,2005eko datuen arabera.

·AEBetan, elikagai ekologikoen merkatua 17.000milioi eurora heldu zen 2006an, elikagaienmerkatuaren guztizkoaren % 3 hartuz (OrganicTrade Association –OTA–). 2006an % 21 hazi zen.

·EBn eta AEBetan, urtez urte merkatua % 20 hazida 90eko urteetan, eta azken urteotan erritmoamantsotu egin da.

·Espainia hirugarren lekuan dago EBkoherrialdeen artean, nekazaritza ekologikoariemandako azalera absolutuari erreparatuz gero.

·Erdialdeko Europaren ekialdera daudenherrialdeak kontsumitzaile eta inportatzailehandiak dira. Espainia esportatzailea da argi etagarbi, eta barne-kontsumo apala du.

·Nazioarteko merkataritzak muga-zergezbestelako oztopoak ere baditu, herrialde jakinbatzuek ziurtagiriak homologatzeko dituzten zail-tasunengatik.

·Austrian, kontsumoa % 35 hazi zen 2006an, 200milioi eurora heltzeraino. Kopuru hori elikagai

arrunten merkatuko fakturazioaren % 5 da.

·EBn, nekazaritza ekologikoak NAEren % 4 hartzendu.

·Nekazaritza ekologikoak elikagaien merkatuarenguztizkoaren % 4,5 hartzen du Suitzan etaDanimarkan, % 3 Alemanian eta % 2,5 ErresumaBatuan.

·2005 eta 2006 artean, elikagai ekologikoenmerkatua % 20 hazi zen Erresuma Batuan, % 18Alemanian, % 10 Austrian eta % 9 Herbeheretan,eta datozen urteetan ere hazten jarraitzea espero da(Rippin et al. 2007).

·Europan, stocka agortzea gertatu izan da (laboreaketa patatak Alemanian eta Austrian). Datozenurteotan stock batzuk agortzea aurreikusi da, etahorrek kontuzko inflazio-joera eragin dezake.

·Sektore honetan, 2005-06 denbora-tarteanberealdiko hazkundeak izan dira merkatu jakinbatzuetan:

o Salmenta elaboratzaileei Italian: % 55o Haragia Danimarkan: % 35o Italiaren esportazioa: % 26o Italiatik Erresuma Baturako esportazioa: %146o Italiatik Alemaniarako esportazioa: % 46o Italiatik Frantziarako esportazioa: % 24

2.2.3 Nekazaritza ekologikoari buruzko beste datu azpimarragarri batzuk mundu-mailan

Aurreko atalek nekazaritza ekologikoarenekoizpen eta kontsumoari buruzko zenbakinagusien ikuspegi orokor bat eskaini dutemundu-mailan, Europako egoerari arretaberezia emanez. Jarraian, ikuspegi orokor eta

xehea eskaini gabe, nekazaritza ekologikoarenmundu-merkatuaren deskribapena osatzeko ga-rrantzitsutzat jo diren dimentsio eta joera zenbaitazaltzen dituzten bestelako datuak bildu dira:


egoe

rane

kaza

ritz

a ek

olog

ikoa

ren

egoe

ra m

undu

an

11

2012

Elikagai ekologikoen merkaturatzearidagokionez, elikadura ekologikoarenkontsumoan erreferentzia diren bi herrialdetan,haiz zuzen Austrian eta Frantzian, kontsumit-zaileek erabilitako kanalak azalduko ditugu.

Herrialde horiek, aztergai dugun merkatua askozhelduagoa duten heinean –batez ereEspainiarekin edo Euskadirekin alderatuta–,eredu gisa balia genitzake, etorkizunean EAEnerabiliko diren kanalak aurreikuste aldera.

Edonola ere, proiekzio hori egiteko orduanaintzat izan behar da merkataritza- etakontsumo-egiturak eta -ohiturak direla-etaherrialdeen artean aldeak izango direla,merkatuen heldutasun-maila antzekoa deneanere, eta beraz zuhurtziaz egin beharreko ariketada honakoa. Kontuak kontu, azterlanek biherrialdeon datu kuantifikatuak jaso dituzte,merkatuaren egituraketa-prozesua aurreratuadutelako.

2.3 ELIKAGAI EKOLOGIKOEN BANAKETA KOMERTZIALA EUROPAN.BI ERREFERENTZIA

2.3.1 FrantziaAzterlanak erosketak egiteko ohiko lekuaaztertzen du. Pertsona batek egunero hainbatestablezimendu-mota ezberdinetan erosdezakeenez, portzentajeen batura ehun bainohandiagoa da.

Interpretazioa egiteko datu hori kontuan izanda,esan daiteke gehien erabiltzen den kanalaorotarikoa dela: tokiko dendak, supermerkatuaketa hipermerkatuak; inkestatutako pertsonen %75ek erabiltzen dute bide hori.

Elikagai ekologikoak eroste aldera, tokikoazoketara kontsumitzaileen % 37 joaten dira(orotariko dendetara joaten direnen erdiak), etadenda espezializatuetara, berriz, % 30.

Deigarria da kontsumitzaileen % 23 zuzeneangranjetara joaten direla; kontsumitzaileok kanaljakin hori baliatzeko interesa agertzen dute, etadatua bide horrek izan duen garapenarenadierazgarri da. Produktuaren kokagunearidagokionez, esanguratsua da, halaber, kontsu-mitzaileen % 22k delicatessen dendetanbilatzen dituztela elikagai ekologikoetakobatzuk.

Elikagai ekologikoen kontsumitzaileek gehienerabiltzen duten establezimendu-motaorotarikoa bada ere, nabarmendu behar da,orobat, tokiko azokek eta granjetakosalmentak, biak ala biak bide oso zuzenak,kontsumitzaileen % 60 erakartzen dituztela. Eraberean, eta establezimenduaren tamainaridagokionez, tokiko azokak, denda espeziali-zatuak, granjak eta delicatessen dendakmerkataritza txikia dei genezakeen horrenbaitan sar litezke, eta azpimarratzekoa dalauron artean aztertutako kontsumitzaileen %

Iturria: The World of Organic Agriculture 2008 – IFOAM – SÖL -FiBL

2.3.2 AustriaAustria Europako laugarren herrialdea daelikagai ekologikoen per capita kontsumoan, etalehenengoa produkzio ekologikora bideratutakoazaleran, Nekazaritzako Azalera Erabilgarria-rekiko. Horrenbestez, sektore honetan mundukoherrialde aurreratuenetakoa da.

Honakoan, kanalen araberako partaidetzariburuzko datuak ditugu, erreferentzia hori kont-sumitzaileek erabiltzen dituzten kanal-motarenabaino esanguratsuagoa izaki. Beraz, kanal batedo bestearen erabilera-portzentajea gabe,bakoitzak mugitzen duen merkatu-bolumenajaso da. Kontsumitzaileek zein kanal erabiltzenduten eta kanal bakoitzean zenbat erosten duten

neurtzen da, eta horrela informazioaFrantziakoa baino esanguratsuagoa da.

Azterlanaren arabera, Austrian produktuekologikoen % 65 orotariko saltegietan(supermerkatuak, hipermerkatuak eta “auzoko”dendak) saltzen dira, % 14 elikagaibiologikoetan espezializatutako dendetan, % 6ostalaritzan, sukaldaritzan eta cateringean, eta% 5 bakarrik zuzeneko salmentan. Datu horienargitan, eztabaidaezina da alor horretangaratua den herrialde honetan salerosketarenzatirik handiena elikagai arrunten bide komert-zialetatik egiten dela, eta zuzeneko salmentakoso leku urria duela.

Austriako kasua ezin da zuzenean EAEra ekarrietorkizuna irizpide horren araberaaurreikusteko, merkataritzaeta kontsumo-kulturan bi lurraldeen arteko aldeak handiakbaitira; hala ere, pentsa liteke, elikagaiekologikoen kontsumoa areagotu etaorokortzen den heinean, elikagai arruntensaskian eta ohiko zirkuituan sartuko direlahoriek ere, eta kontsumitzaile gehien-gehienekbeste elikagai batzuek erosteko erabiltzendituzten antzeko bideak erabiliko dituztelahorientzat ere.

100dik gora hartzen dituztela; bestela esanda,kontsumitzaile guztiak salmenta-gunehauetakoren batera joaten dira, eta batzuk (%12) batera baino gehiagora. Horri “orotarikoak”idazpuruan barne hartutako tokiko dendenportzentajea, ezezaguna zaiguna, gehitubeharko litzaioke. Gogoeta honen bidez aditzera

eman nahi dugu egia dela erabilera-maiztasunaren portzentajerik handienaorotariko dendek hartzen dutela, bainabestelako kanal laburrek eta denda txikiekberebiziko garrantzia dutela produktu hauenmerkaturatzean.

200912

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

mun

duan

egoe


Iturria: The World of Organic Agriculture 2008 – IFOAM – SÖL -FiBL

3.1.1 Nekazaritza ekologikoaren ekoizpena hektareen eta autonomia-erkidegoen arabera

Azalerek behera egiten dute pixkanaka, azaleraerregistratua hutsaren hurrengoa dutenerkidegoetara iritsi arte; azken horien arteandaude Asturias eta, bereziki, Euskal AutonomiaErkidegoa, 1.000 ha baizik ez dituena,guztizkoaren % 0,1.

Espainian, eskualde bat bada sektoreko liderezin eztabaidatuzkoa dena: Andaluzia, 583.000hektarearekin guztizkoaren ia % 60 hartzenduena. Oso atzetik doazkio, 45 eta 70.000 haerregistratu bitarte dituztela, Aragoi,Extremadura, Katalunia eta Gaztela-Mantxa.

ESPA

IN3. NEKAZARITZA EKOLOGIKOAREN EGOERA ESPAINIAN

2012

3.1 NEKAZARITZA EKOLOGIKOAREN EKOIZPENA ESPAINIAN

13ne

kaza

ritz

a ek

olog

ikoa

ren

egoe

ra E

spai

nian

egoe

ra


HERKIDEGOA

A

Ha. Guztizkoaren % ERKIDEGOA Ha. Guztizkoaren %Andaluzia 582.745 % 58,96 G eta Leon 17.843 % 1,81 Aragoi 70.229 % 7,11 Galizia 10.986 % 1,11 Extremadura 65.673 % 6,64 Errioxa 8.561 % 0,87 Cataluia 60.095 % 6,08 Kantabria 5.148 % 0,52 G. Mantxa 48.452 % 4,90 Madril 4.918 % 0,50 Valentzia 32.070 % 3,24 Kanariak 1.565 % 0,16 Nafarroa 28.379 % 2,87 Asturias 6.631 % 0,67 Murtzia 24.683 % 2,50 EAE 1.062 % 0,11 Balear U. 19.285 % 1,95 Guztira 988.323 % 100


egoe

rane

kaza

ritz

a ek

olog

ikoa

ren

egoe

ra E

spai

nian

14

2009

Espainian, nekazaritza ekologikorako azaleraizugarri eta etengabe hazi da 1991tik 2007ra.Hamabost urteotan, urteko batez bestekohazkundea % 48koa izan da, eta ondoriozazalera 232z biderkatu da, egia bada ere

3.1.2 Nekazaritza ekologikora bideratutako azaleraren bilakaera Espainianhasierako kopuruak baxuak zirela. Europarengainerakoan gertatu bezala, abantzua osonabarmena izan zen 90eko urteetan, eta azkenurteotan mantsotu egin da.

Iturria: MAPA


egoe

rane

kaza

ritz

a ek

olog

ikoa

ren

egoe

ra E

spai

nian

15

2012

Kopuru horiek sakonago aztertuz, eragileekologiko bakoitzeko dagoen batez bestekoazalera kalkulatzen badugu, ohartzen gara batezbesteko azalera nabarmen hazi dela, 1991ko 11

hektareatik 2005eko 46ra igoz. Joera logikoadirudi, sektorea hazten eta bermatzen ari denprozesu batean gaudelarik.

Urtea Azalera (ha) Eragileak Ha/eragile

1991 4.235 396 11

1993 11.674 % 176 867 % 119 13 % 26

1995 24.078 % 106 1.233 % 42 20 % 45

1997 152.465 % 533 3.611 % 193 42 % 116

1998 269.465 % 77 7.782 % 116 35 % -18

1999 352.164 % 31 12.341 % 59 29 % -18

2000 380.920 % 8 14.060 % 14 27 % -5

2001 485.079 % 27 16.521 % 18 29 % 8

2002 665.055 % 37 17.751 % 7 37 % 28

2003 725.254 % 9 18.505 % 4 39 % 5

2004 733.182 % 1 17.688 % -4 41 % 6

2005 807.569 % 10 17.509 % -1 46 % 11

2006 926.390 % 15 19.211 % 10 48 % 5

2007 988.323 % 7 20.171 % 5 49 % 2

Hazkundea guztira % 23.237 % 4.994 % 358

Batez besteko hazkundea % 48 % 31 % 9

3.1.3 Nekazaritza ekologikoaren azalera erlatiboa Espainian autonomia-erkidegoen arabera

Europari buruzko analisian egin bezala,Nekazaritzako Azalera Erabilgarriaren guztizkoa-rekiko nekazaritza ekologikora bideratutakoazalerak produkzio-mota horrek autonomia-

erkidego bakoitzeko lehen sektorean duenbarneratze-maila adierazten digu. Analisi horrekdatu berri aski interesgarriak ematen dizkigu balioabsolutuetan oinarritutako ikuspegiari buruz.

200916

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera


Iturria: MAPA eta EDI

Erkidegoa (2007) NAE/Ha. EKO/Ha. Eko/NAEAndaluzia 4.508.820 582.745 % 12,9Balear U. 194.264 19.285 % 9,9KanariaK 58.238 1.565 % 2,7Murtzia 400.221 24.683 % 6,2Catalunia 1.166.543 60.095 % 5,2Nafarroa 588.345 28.379 % 4,8Valentzia 686.574 32.070 % 4,7Errioxa 244.757 8.561 % 3,5Aragoi 2.398.273 70.229 % 2,9kantabria 285.731 5.148 % 1,8Extremadura 2.700.735 65.673 % 2,4Galizia 748.658 10.986 % 1,5Madril 343.185 4.918 % 1,4G. Mantxa 4.468.988 48.452 % 1,1Asturias 385.062 6.631 % 1,7EAE 242.784 1.062 % 0,4G. eta Leon 5.471.306 17.843 % 0,3

3.1.4 Ustiategi ekologikoen batez besteko tamaina Espainian autonomia-erkidegoen arabera

Ustiategi ekologikoen batez besteko azaleraridagokionez, analisiak datu aski interesgarriakeskaintzen dizkigu beste behin. Batez besteustiategi ekologiko handienak dituztenerkidegoak Aragoi, Andaluzia eta Katalunia dira,guztizko azaleran ere oso garrantzitsuak direnak.

Beste muturrean Kanariak eta Euskadi daude,ustiategiko 3 eta 6 hektarearekin, hurrenezhurren. Beraz, Euskadiko ustiategiak oso txikiak

dira, gainerako erkidegoetakoekin alderatuta.Alderaketa EAEko iparraldekoaren antzekoklima eta orografia dituzten erkidegoekineginez gero ere gauza bera gertatzen da; izanere, Kantabrian, Asturiasen eta Galizian,esaterako, ustiategien batez besteko tamaina44, 39 eta 27 hektareakoa da, hurrenezhurren.27 hectáreas, respectivamente.

eta nekazaritzako azalera urria duelako.Alabaina, produktu ekologikoetarabideratutako azalera erlatiboan ere azkenlekuetan dago, zehazki azkenurrena: NAEren %0,4 soilik du ekologiko gisa erregistratua,Andaluziak baino 32 aldiz eta auzokoNafarroak baino 12 aldiz gutxiago. Gainerakoerkidegoekin alderatuta labore horrek EAEnduen munta eskasa bi faktoreren ondorio da:erkidegoaren tamaina txikia eta nekazaritzaekologikoak bertako nekazari etaganaduzaleen artean izan duen barneratze-maila eskasa.

Esaterako, Andaluziak, handia izanik, azaleraerlatiboan ere buru izaten jarraitzen du, balioabsolutuen analisian baino alde txikiagoz badaere. Grafiko horretan deigarriak dira BalearUharteak, Kanariak, Murtzia eta Nafarroabezalako erkidegoak, hektareen guztizkoangarrantzitsuak ez diren arren laborantzaekologikora emandako portzentajeetanbadirelako, erkidegootan teknika horienerabilera eta filosofia produktibo horrenonarpena altuak direla adieraziz.

EAEren kasuan, pentsa liteke hektareen balioabsolutuetan azkena dagoela hedadura txikia

201217

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera


3.1.5 Ustiategi ekologikoen batez besteko tamaina erlatiboa Espainianautonomia-erkidegoen arabera

Ustiategien batez besteko tamainan dagoenaldea erkidegoen artean labore-tipologian etaoro har nekazaritza-ustiategietan dauden ezber-dintasunen isla dela pentsa liteke. Haatik,analisian gehiago sakonduta, egiazta daitekehori ez dela arrazoi bakarra. Ustiategiekologikoen batez besteko azalera etanekazaritza-ustiategi arrunten batez bestekoazalera alderatzen baditugu, ohartuko garaerkidegoen artean alde nabarmenak daudela.

EAEn, ustiategi ekologikoen batez bestekotamaina ustiategi arrunten parekoa denmoduan, ia erkidego guztietan ohikoak bainohandiagoak diren ustiategietan ekoizten diralabore ekologikoak, bai erregistratutako labore-motagatik bai ustiategiok sustatzen dituztenenpresen tipologiagatik. Kasurik muturrekoenaValentziakoa da, non ustiategi ekologikoarenbatez besteko tamaina nekazaritza-ustiategienbatez bestekoa baino 9 aldiz handiagoa baita.

200918

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera


Iturria: INE eta MAPA (2006)

Iturr

ia:

INE

(20

06

)

201219

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera


ERKI

DEG

OA

Nek

azar

itza

oro

har

Nek

azar

itza

ekol

ogik

oaEK

O ta

mai

na

Ust

iate

giak

Ha.

Ha/

ustia

t.U

stia

te.

Ha.

Ha/

ustia

t./t

amañ

o SA

U

Vale

ntzi

a2

15

.74

77

46

.67

33

,59

91

30

.79

73

1,1

9,0

Gal

izia

24

0.8

36

69

6.6

91

2,9

39

69

.62

32

4,3

8,4

And

aluz

ia3

54

.05

54

.97

4.1

75

14

,06

19

55

37

.26

98

6,7

6,2

Bale

ar U

.1

9.1

15

22

2.1

18

11

,63

38

18

.84

05

5,7

4,8

Cat

alun

ia7

2.0

06

1.1

56

.82

81

6,1

72

25

5.3

55

76

,74

,8

Kant

abria

17

.26

32

76

.39

01

6,0

10

36

.96

76

7,6

4,2

Mur

tzia

56

.35

64

57

.03

28

,17

52

23

.90

73

1,8

3,9

Ara

goi

72

.06

52

.46

2.7

01

34

,27

27

70

.51

59

7,0

2,8

Mad

ril1

4.9

79

37

5.3

72

25

,17

95

.14

06

5,1

2,6

Ast

uria

s4

1.7

75

47

3.1

09

11

,31

13

3.2

79

29

,02

,6

Errio

xa1

7.3

00

24

0.2

31

13

,92

56

8.6

09

33

,62

,4

Kana

riak

33

.26

87

7.5

27

2,3

90

95

.11

35

,62

,4

Naf

arro

a2

3.9

31

60

1.4

42

25

,15

60

26

.42

44

7,2

1,9

G.

Man

txa

18

2.4

63

4.5

81

.59

22

5,1

10

26

46

.33

54

5,2

1,8

G.

eta

Leon

15

3.3

79

5.7

83

.83

13

7,7

23

41

2.6

39

54

,01

,4

EAE

34

.61

82

59

.32

07

,51

42

1.0

15

7,1

1,0

Extr

emad

ura

10

5.9

52

2.9

31

.68

02

7,7

36

71

64

.55

71

7,6

0,6

GU

ZTIR

A1

.65

5.1

24

26

.31

6.7

87

15

,91

72

14

92

63

84

53

,8

3.1.6 Ekoizle ekologikoen kopurua autonomia-erkidegoen arabera

Ekoizle-kopuruari begiratuta, aurrekoautonomia-erkidegoak nabarmentzen dira orainere, gainerakoekiko aldea txikiagoa izan arren,batik bat labore estentsiboak dituzten erkidegogaratuetan, Andaluzian kasu, ustiategien batezbesteko hedadura eta produkzio-ahalmenaaskoz handiagoak direlako.

Aurkako egoeran daude Kanariak: hedadurazerkidego txiki samarra izan arren, ekoizle-kopuruan zortzigarrena da, batez ere ustiategiaktxikiak direlako. EAEren kasuan ere antzekozerbait gertatzen da. Sailkapenean gora egitendu ekoizle-kopuruan, batez ere ekoizleoktamainaz erlatiboki txikiak direlako.

200920

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera


Iturria: MAPA (2007)

3.1.7 Elaboratzaile eta merkaturatzaile ekologikoen kopurua autonomia-erkidegoen arabera

bideratuagoa, hau da, balio erantsi handiagoasortzera. Horrek abantaila ematen dioKataluniari zenbait produktu-lerroekinlehiatzeko orduan eta eskualde moduan duenahalmen komertzialean.

Euskadik bere postua zertxobait hobetzen du,baina ez askorik. Aldagai horretanhamalaugarren erkidegoa da.

Erkidegoka egindako ekoizle eta merkaturat-zaileen kopuruaren analisia oso interesgarria da;Kataluniaren kasua adierazgarria da oso:nekazaritza ekologiko erregistratuan laugarreneskualdea da hedaduraz, Andaluziatik osourrun, baina aldagai honetan liderra da. Datuhorrek erakusten du aipatu erkidegoangainerakoez bestelako planteamendua egitendela sektoreari buruz, norberaren nahiz besterenproduktuak ekoitzi eta merkaturatzera

201221

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera


Iturria: MAPA. (2007)

Eragile-kopuruari buruzko datua erabatadierazgarria ez den arren, bakoitzarendimentsioaren berri ez dugulako, aditzeraematen du sektorea egituratzeko moduezberdinak daudela. Hektarearen araberakoanalisi azkar bat eginez, ondoriozta genezakeExtremadura eta Katalunia oso antzekoak direla(65.000 eta 60.000 ha, hurrenez hurren).Alabaina, bi erkidegoon sektore ekologikoekplanteamendu eta egitura aski ezberdinak ageridituzte.

Aurreko atalen analisia osatuz, egiazta daitekeelaboratzaile- eta merkaturatzaile-kopuruareneta ekoizle-kopuruaren arteko proportzioa osoaldakorra dela erkidegotik erkidegora.

Ekoizle handiek, Andaluziak eta batez ereExtremadurak kasu, beste erkidegoena bainoekoizleen portzentaje askoz handiagoa dute.Beste muturrean Madril edo Euskadi ditugu:batez bestekoa baino elaboratzaile eta merkatu-ratzaileen portzentaje askoz handiagoa dute,neurri handi batean bi kasuotan ekoizle-kopuruatxikia delako.

3.1.8 Ekoizleen eta merkaturatzaile-elaboratzaileen arteko proportzioaren analisiaautonomia-erkidegoen arabera

200922

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera


Iturria: MAPA.

3.2 ELIKAGAI EKOLOGIKOEN KONTSUMOA ESPAINIAN

3.2.1 Kontsumitzailearen konfiantza elikagai ekologikoetan

Kontsumitzaileek oro har elikagaietan dutenkonfiantza sexuaren, adinaren eta estatusarenarabera azterturik, emaitza hauek atera dira:

·Emakumeek gizonek baino konfiantzahandixeagoa agertzen dute.

·Adinez nagusiagoak diren pertsonen artean

konfiantza zertxobait jaisten da eta gazteenartean igotzen, seguruenik azken horiekkonfiantza handiagoa dutelako aurrezprestatutako jakietan, hanburgesategietan, etaabar.

·Estatus sozialari begira, apenas dago alderik.

3.2.2 Kontsumitzailearen konfiantza elikagaietan sexuaren, adinaren etaestatusaren arabera

Haragi fresko markaduna baino apur batgorago dago, eta bestelako kategoria guztienoso gainetik, hala nola indize aski baxuak ageridituzten elikagai izoztuen edo aurrezprestatutakoen gainetik.

Eroski Fundazioaren azterlanaren arabera,espainiar kontsumitzaileak konfiantza handia duelikagai ekologikoetan. Produktu-kategoria horilidergoan dago, jatorri-deitura dutenproduktuekin eta fruta eta barazkiekin batera.

201223

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera


Iturria: Kontsumo Barometroa 2007 - Eroski Fundazioa

Iturria: Kontsumoa Barometroa 2007 –Eroski Fundazioa

Bizilekuaren tamainari begira, kontsumitzaileekelikagaietan oro har duten konfiantzahandixeagoa da 10.000 eta 50.000 biztanlearteko hirietan, baina aldeak ez dira osonabarmenak.

Analisi bera eremu geografikoaren araberabanakaturik, azpimarra daiteke alde handiak ezdauden arren konfiantza apalxeagoa dagoelaKanarietan, erdialdean eta Bartzelonan.Euskadik konfiantza-maila ertaina ageri du.

3.2.3 Kontsumitzailearen konfiantza elikagaietan eremu geografikoaren etahabitataren tamainaren arabera

200924

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera



oso konfiantza txikia dutela genetikokieraldatutako elikagaietan; horrek elikagaiekologikoen alde egin lezake, azken horienartean eraldaketa genetikodun produkturik ezdagoenez.

Xehetasunetan sartuz eta zehazki elikagaiekologikoekiko konfiantza sexuaren etaestatusaren arabera aztertuz, ondoriozta daitekemultzo ezberdinen artean inolako alderik ezdagoela. Bidenabar aipatzen da multzo guztiek

3.2.4 Kontsumitzailearen konfiantza elikagai ekologikoetan sexuaren etaestatusaren arabera

201225

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera



baino konfiantza handiagoa dute aurrezprestatutako jakietan, genetikoki eraldatutakoelikagaietan eta hanburgesategietako janarian.Gazteenen artean nabari diren diferentziokelikagaien eta dietaren pertzepzioan eman bideden belaunaldi-aldaketa batekin zerikusia izanlezakete.

Kontsumitzailearen konfiantza adinaren araberaaztertzen badugu, zenbait ezberdintasunantzeman daitezke. 20 urtetik beherakoekkonfiantza apalxeagoa ageri dute elikagaiekologikoekiko, eta baita haragi freskomarkadun, fruta eta barazki eta elikagaiizoztuekiko ere; aitzitik, gainerako multzoek

3.2.5 Kontsumitzailearen konfiantza elikagai ekologikoetan adinaren arabera

200926

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera



gazteetan handixeagoa eta erretiratuetanapalxeagoa bada ere.

Elikagai ekologikoekiko konfiantzak ez dualdaketa nabarmenik ageri familia-motaezberdinetan, seme-alabarik gabeko bikote

3.2.6 Kontsumitzailearen konfiantza elikagai ekologikoetanfamilia-motaren arabera

201227

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera


Fuente: Barómetro de Consumo 2007 – Fundación Eroski

Euskadiko kontsumitzaileen konfiantza-mailagainerako erkidegoetako kontsumitzaileenarenparekoa dela.

Eremu geografikoaren arabera kontsumitzaileekelikagaietan duten konfiantzari buruzkoinformazioak adierazten digu aldagai horrenarabera ere ez dagoela alde nabarmenik, eta

3.2.7 Kontsumitzailearen konfiantza elikagai ekologikoetan eremugeografikoaren arabera

200928

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera



2006an kontsumitu zituztenak (% 39) bainogehixeago. Horrek ez du esan nahi elikagaiekologikoen kontsumoa jaitsi denik, datuhorrek ez baitu inkestatutako pertsonenerosketa-maila aintzat hartzen.

Eroski Fundazioaren azterlanaren arabera,elikagai ekologikoen kontsumo-esperientziakbehera egin du 2005 eta 2006 artean. Izan ere,2005ean inkestatutako pertsonen arteanelikagai ekologikoak jan zituztenak % 44 ziren,

3.2.8 Elikagai ekologikoen kontsumo-esperientzia

201229

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera



azkenaldian elikagai ekologikoak probatubaitituzte; estatus ertainean (% 38) eta ertain-baxu zein baxuan (% 31), portzentaje hori askojaisten da. Horrenbestez, ondoriozta daitekeproduktu ekologikoen kontsumoa ohikoagoadela estatus altuagoa duten pertsonen artean.

Aldea oso deigarria ez bada ere, elikagaiekologikoen kontsumoa pixka bat ohikoagoa dagizonen artean emakumeen artean baino.

Nabarmentzekoa da, aldiz, estatusaren araberakontsumo-esperientzian dagoen diferentzia:estatus altu edo ertain-altukoetan kontsumoanabarmen handiagoa da, inkestatuen % 51k

3.2.9 Kontsumo-esperientzia sexuaren eta estatusaren arabera

200930

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera



eskainitako datuak batera azterturik, ohartzengara adin-tarte ezberdinen artean alde osonabarmenik ez dagoen arren, kontsumoa pixkabat handiagoa dela 30 eta 50 urte artekopertsonetan, eta txikiagoa 60 urte ingurudituztenetan.

Honakoan, produktu ekologikoak kontsumitzendituzten pertsonen portzentajeak adin-tarteeierreparatuz atera dira.

MAPAren eta Eroski Fundazioaren azterlanekproduktu ekologikoen kontsumoari buruz

3.2.10 Elikagai ekologikoen kontsumoa adinaren arabera

201231

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera


Iturria: 2007ko Kontsumo Barometroa –Eroski Fundazioa

Iturria: Nekazaritzako Elikagaien Kontsumo eta Banaketari buruzko Behatokiaren 2005eko Dosierra, MAPA

Beraz, elikagai ekologikoak ez dira arrakastat-suagoak gune hiritarragoetan, herri txiki etaertainetan baizik, non seguruenik naturagertuago baitago eta bizitzaren erritmoamantsoagoa eta kalitatea hobea baita, hirihandietan baino.

Kontsumo-esperientzia habitataren tamainarenarabera ikusirik, zenbait ezberdintasun nabaridaiteke: herri eta hiri txikiagoak, alegia 10.000biztanle artekoak eta 10.000 eta 50.000bitartekoak, dira kontsumo-indize handienakdituztenak (% 43 eta % 40, hurrenez hurren),200.000 eta 500.000 biztanle bitarteko hirienak(% 36) baino handixeagoak.

3.2.11 Kontsumo-esperientzia habitataren tamainaren arabera

200932

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera


Iturria: Kontsumo Barometroa 2007 –Eroski Fundazioa

daude produktu ekologikoak erostean. Adinakaurrera egin ahala, ordea, prezioarekiko sent-sibilitatea areagotu egiten da, eta 66 urtetikgorakoak dira elikagai ekologikoak erostearrengehiago ordaintzeko prestutasun gutxien ageridutenak.

Gainprezio bat ordaintzeko prest daudenpertsonen portzentajea.

Produktu ekologikoak kontsumitzeanprezioarekiko sentsibilitatean aldaketarik badaadinaren arabera. 30 eta 40 urte artekopertsonak gehixeago ordaintzeko gertuago

3.2.12 Elikagai ekologikoen prezioarekiko sentsibilitatea adinaren arabera

201233

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera


Fuente: Dossier del observatorio del consumo y la distribución agroalimentaria 2005, MAPA

% 41ek kontsumitu dituzte produktu ekologikoakazkenaldian.

Beraz, gainerako autonomia-erkidegoekinalderatuta MAPAren azterlanak erdialdeankokatzen du Euskadi elikagai ekologikoenkontsumoan. Gutxien ipar-erdialdean etaMadrilen kontsumitzen da, eta gehien BalearUharteetan, Kanarietan, Andaluzian etaExtremaduran, hain zuzen ere nekazaritzaekologikora bideratutako azalerari dagokionezlider diren erkidegoetan. Beraz, datuon araberabadirudi erkidegoetan eskaintzaren etaeskariaren arteko nolabaiteko korrelazioabadela.

Berriro ere MAPAren eta Eroski Fundazioarenazterlanen analisi bateratua egiten badugu,erkidego ezberdinetako elikagai ekologikoenkontsumoari buruzko ondorio garbiak aterakoditugu.

Elikagai ekologikoen kontsumo-esperientziaeremu geografikoaren arabera azterturik,ikerlanek zenbait diferentzia hauteman dituzte:hego-erdialdean, Madrilgo metropoli-eremuaneta ipar-erdialdean kontsumitzen da gutxien (%33, % 34 eta % 37, hurrenez hurren), eta kont-sumitzaileek Kanarietan erosten dute maiztasunhandiagoz (% 47).

Euskadiren kontsumo-esperientzia batezbestekotik gertukoa da; inkestatutako pertsonen

3.2.13 Elikagai ekologikoen kontsumoa eremu geografikoaren arabera

200934

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera


Fuente: Barómetro de Consumo 2007 – Fundación Eroski

201235

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera



kasu, prezioarekiko sentsibilitate txikiagoa ageridute, eta beraz pentsa liteke etorkizunean eskarigarrantzitsua egon litekeela eskualdeotan.

Produktu ekologikoengatik gehiago ordaintzekoprestutasunari buruzko datuei erreparatuz,kontsumo-maila apalak dituzten zenbaiterkidegok, Euskadik, Madrilek edo Asturiasek

3.2.14 Elikagai ekologikoen prezioarekiko sentsibilitatea eremugeografikoaren arabera

200936

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera



Elikagai ekologikoen barneratze-maila pixkabat jaitsi egin da (2005ean, azken hamabihilabeteetan produktu horietakoren bat erosizutenak % 44 ziren, eta aurten, berriz, % 39).

3.2.15 Elikagai ekologikoen kontsumoari buruz nabarmentzeko modukozehaztapenak

Egiaztatu da kontsumo ekologikoa askozohikoagoa dela estatus altuko pertsonetan (%51) baxukoetan baino (% 31); logikoa dirudi,kontuan hartzen badugu elikagai ekologikoaktradizionalak baino garestiagoak direla.

Kontsumoa ohikoagoa da, halaber, 31 eta 50urte arteko pertsonetan (% 46) 60 urtezgorakoetan baino (% 26).

Ingurumen-balio erantsia duten elikagaionkontsumoa gehien hedatu den zonaldeakKanariak (% 47), Mediterraneoa (% 44),Nafarroa eta Euskadi dira (biotan % 41), etagutxien, ostera, Erdi Hegoaldea (% 33) etaMadril hiria (% 34).

BARNERATZE-MAILAKBEHERA EGIN DU

+ ESTATUS ALTUKOPERTSONETAN

+ 30-50 URTE ARTEKOPERTSONETAN

EAEk BARNERATZE-MAILAERTAIN-BAXUA

201237

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera


produktu ekologikoen kontsumo-esperientzianabarmen areagotu dute, 2005eko % 38tik2007ko % 64ra.

Nekazaritzako Elikagaien Kontsumo etaBanaketari buruzko Behatokiaren Dosierrekoinformazioari jarraiki, azken bi urteotanespainiar kontsumitzaileek, beren esanetan,

3.2.16 Elikagai ekologikoen entzutea eta kokagunea

200938

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera



beren ohiko eroslekuan aurkitzen dituztenak (%58) hartuko ditugu aintzat, hau da, kontsumit-zaileen % 37 bakarrik.

% 37 horretatik, % 63k supermerkatu edo hi-permerkatuetan aurkitzen dute produktua, %10ek denda espezializatu batean eta % 7kdenda tradizionalean. Oso gutxi diraproduktuok hornidura-azoketan, azokatxikietan, hard discount-etan eta antzekoetanaurkitzen dituzten kontsumitzaileak.

Ikerketaren oinarri gisa produktu ekologikoakkontsumitu omen duen % 64 hori hartuz, jarraianelikagai horiek non topatzen diren azaldukodugu.

Oso esanguratsua da erosleen % 42k adieraziizana beren ohiko eroslekuetan ez dituztelaproduktuok aurkitzen. Horrek aditzera ematendu produktu ekologikoen sustraitze komertzialaoso ahula dela, kontsumitzaileen ohiko erosketa-zirkuituetan presentzia urria baitute.

Erosketa-guneak aztertzeko orduan, produktuekologikoak erosi dituztenak (% 64) eta gainera

3.2.17 Elikagai ekologikoen eroslekua

201239

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera



Tipologiaren araberako multzokatze honen bidezohartzen gara produktua ezagutzen eta aurkitzenduten kontsumitzaileen % 86k orotarikosaltokietan erosten dutela. Bestalde, % 77kbanaketa-gune handietan aurkitzen dute, eta %22k txikietan.

Taula horiek behar bezala interpretatze aldera,nabarmendu behar da atal honetan betiereproduktua kontsumitu eta aurkitu dutela dioten

Establezimenduaren tipologiaren araberako azterketa bat egin daiteke, kopuruak bi irizpideri jarraikimultzokatuz:

kontsumitzaileez ari garela, hau da, aipatu %64 horretaz. Beraz, indize hori kopuru guztietaraaplikatu behar da datua kontsumitzaileguztietara estrapolatu ahal izateko. Esaterako,diogunean kontsumitzaileen % 22k produktuabanaketa-gune txikietan aurkitzen dutela, %64ren % 22az ari gara, hau da, kontsumitzaileguztien % 14az.

200940

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera


Establezimendua orotarikoa espezializatua banaketa handia banaketa “txikia”Supermerkatua % 54 % 54Hipermerkatua % 19 % 19D. espezializat. % 10 % 10D. tradizion. % 7 % 7Azokak % 2 % 2Bestelakoak % 3 % 3Hard discount % 4 % 4

% 86 % 13 % 77 % 22

Produktua erosten duten kontsumitzaileek batezere osasungarriagoa dela uste dutelako da (%682 ). Oso atzetik, hautemandako abantailaorganoleptikoa dator (% 27). Kalitate hobeakkontsumitzaileen % 24 erakartzen ditu. Azkenirizpide hori ez da oso adierazgarria, ezbaitakigu kontsumitzaileak zer esan nahi duenkalitate hobeaz ari denean (zaporetsua,naturala, garbia eta abar). Produktu ekologikoenkontsumitzaile apur batzuek, zehazki % 7k,nekazaritza-ingurumenarekiko kontzientziarigarrantzia ematen diote erosteko irizpide gisa.Finean, kontsumitzaileek funtsean osasunga-rriagoa delako erosten dute elikagai ekologikoa.

3.2.18 Elikagai ekologikoak kontsumitzeko arrazoiak

2 Portzentajeen batura 100 baino handiagoa dainkestatutako pertsona batek berak produktu ekologikoakkontsumitzeko arrazoi bat baino gehiago emandezakeelako.

201241

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera


Iturria: Nekazaritzako Elikagaien Kontsumo eta Banaketari buruzko Behatokiaren2007ko Dosierra, MAPA

Produktuon berezko ezaugarriengatik erosten ezdituzten kontsumitzaileen portzentajeak askoztxikiagoak dira. % 15ek ez diete abantailahandirik ikusten, eta gainera garestiagoak izandaitezkeela uste dutenez, ez dituzte erosten, eta% 11 mesfidati ageri dira, egiaz ekologikoakote diren zalantzan jarriz.

Laburbilduz, produktu ekologikoak erosten ezdituen kontsumitzaileak ez du horrela jokatzenproduktua bera baloratzen ez duelako edogustatzen ez zaiolako, baizik eta huraeskuratzeko oztopoak dituelako.

Produktu ekologikoak ez erosteko arrazoienartean, ez dago aurreko atalean bezain garbinabarmentzen den irizpide bat. Kasu honetan,produktuok erosten ez dituzten kontsumitzaileenherenek3 horiek ezagutzen ez dituztelako da. %25ek ez dituzte erosten aurkitzen zailakzaizkielako. Beste % 21ek, garestiagoak direlauste dutelako. Hiru arrazoi horiek batu etaerlazionatuz gero, ohartuko gara kontsumit-zaileak ez dituela erosten eskuragarriak egitenez zaizkiolako, hala haien berri ez duelako nolaaurkitzen ez dituelako edo garestiegiak direlako.

3.2.19 Elikagai ekologikoak erosteko oztopoak

3 Portzentajeen batura 100 baino handiagoa da inkestatutako kontsumitzaile batek berak produktua ez erosteko arrazoibat baino gehiago eman dezakeelako.

200942

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera


Banatzaileek diote beren eskaintzan elikagaiekologikoak barne hartzeko hainbat oztopodituztela. Arazo nagusia, alde handiz, prezioada, MAPAren azterlanean inkestatutakobanatzaileen % 56k aipatua.

Askoz gutxiagotan aipatzen dute eskaintzanbarietate gutxi dagoela, aurkitzen zailak direla

edota horniketa irregularra dela. Alabaina,hornidura-arazotzat jo genitzakeen hirualdagaiok batuz gero, ohartuko gara horniduraeskasa arazo serioa dela banatzaileen %48rentzat.

3.3 BANAKETAREN EGOERA

3.3.1 Elikagai ekologikoak eskaintzeko banaketa-arazoak

Zailtasun horien gainetik, merkatarien ia % 80kuste dute elikagai ekologikoen merkatua haziegingo dela datozen urteotan, banatzaileeksektore honi buruz dituzten aurreikuspenpositiboen erakusgarri.

3.3.2 Banatzaileen aurreikuspenak elikagai ekologikoen etorkizunekomerkatuari buruz

201243

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera


Iturria: Nekazaritzako Elikagaien Kontsumo eta Banaketari buruzko Behatokiaren 2007ko Dosierra, MAPA

Iturria: Nekazaritzako Elikagaien Kontsumo eta Banaketariburuzko Behatokiaren 2007ko Dosierra, MAPA

Kontsumitzaileen ia % 85ek ez dituzte elikagaiekologikoak inolako zigilurekin lotzen. Gainerako %15ek bakarrik lotzen dute produktua logotiporenbatekin, zeinekin zehazten ez badute ere. Merkatuanhainbeste zigilu eta jatorri-deitura ditugunez, osolitekeena da baietz erantzun duten % 15 horiek zigiluezberdinekin lotzea, eta horietako zenbatekologikoak ere ez izatea. Horrenbestez, ondorioztadaiteke zigiluak ia ezezagunak direla merkatuan, etahorrek, etorkizunean marka-politika bat zehaztearibegira, ia hutsetik abiatu beharra dakar, merkatuanalderdi grafiko hori ezagutzera ematearidagokionez.

3.4 IDENTIFIKAZIO-ZIGILUEN NABARITASUNA

200944

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

Esp

aini

aneg

oera


Iturria: Nekazaritzako Elikagaien Kontsumo eta Banaketari buruzkoBehatokiaren 2007ko Dosierra, MAPA

4.1.1 Zenbaki nagusiak eta EAEren posizio erlatiboa

EAEn ekoizpen ekologikoak duen munta etagarrantziari buruzko aldagai nagusiak jasotzendituen taulak argi erakusten du gureanautonomia-erkidego gehienetan baino gutxiagogaratu den sektorea dela hizpide duguna. Datuadierazgarriena bigarrena da akaso, alegiaazalera ekologiko erlatiboa NekazaritzakoAzalera Erabilgarriarekiko. Arlo horretan,Gaztela eta Leonek bakarrik du Euskadik bainoportzentaje txikiagoa.

Datu hori sektorea garatua duten Europakobeste herrialde batzuetakoarekin alderatuzgero, posizio erlatiboa are okerragoa litzateke.Euskadiren % 0,4ren aldean, Austriakazaleraren % 24 du nekazaritza ekologikoraemana, Italiak eta Erresuma Batuak % 12-13eta Txekiak, Greziak, Suediak, Finlandiak,Danimarkak eta Alemaniak % 6 eta % 9 artean;bistan denez, kopuruok hagitzez handiagoakdira.

grafikoetan aurkeztea esanguratsu eta interes-garriagoa dela iritzi diogu, eta beraz aurrekoatalean uztea erabaki da. Hala ere, etakonparazioan Euskadik duen lekuaazpimarratze aldera, zenbait datu hona ekarridira:

EAEko nekazaritza eta abeltzaintzaekologikoaren egoera aztertu eta ebaluatzekodatu gehienak aurreko atalean daude, nonEuskadiren inguruko hainbat datu eta ratio jasobaitira, horiek Espainiako autonomia-erkidego-etakoekin alderatzeko. Datuok taula eta

EAEn

4 NEKAZARITZA EKOLOGIKOAREN EGOERA EAE-N

2012

4.1 NEKAZARITZA ETA ABELTZAINTZA EKOLOGIKOAREN EKOIZPENA EAE-N

45ne

kaza

ritz

a ek

olog

ikoa

ren

egoe

ra E

AE-

neg

oera


Aldagaia 2006ko datua Unitateak Postua zerrendan (1-17)Nekazaritza ekologikoaren azalera absolutua 1.062 Ha. 17Nekazaritza ekologikoaren azalera erlatiboa % 0,4 NEA ha / NAE ha 16Ustiategi ekologikoen batez besteko tamaina absolutua 6 Ha. 16Ustiategi ekologikoen batez besteko tamaina erlatiboa % 95 NEA ustiategien ha

/ Ustiategien ha oro har 16Ekoizle-kopurua 160 Ekoizle erregistratuak 15elaboratzaile eta merkaturatzaileen kopurua 57 Elaboratzaile

eta merkaturatzaileak 14

Nekazaritza ekologikora emandako azaleranahiko orekatua da hiru lurraldeetan. Araban dupisurik handiena, nekazaritza ekologikoarenhedadura ondoko herrialdeena baino % 30handiagoa baita. Bizkaian eta Gipuzkoanhartzen duen hedadura ia berbera da.

4.1.2 Azalera ekologikoak lurraldeka EAEn

200946

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

EA

E-n

egoe


Iturria: EJko NAES

4.1.3 Nekazaritza ekologikora bideratutako azaleraren bilakaera EAEnekologikoak behera egin baitu 2004 eta 2007artean. Datuak ditugun sei urteetan, hazkunde-tasa metatua % 416koa izan da Araban, eta %75ekoa Gipuzkoan. Abiaburua ezberdinaizateak datuak nolabait desitxuratu egiten ditu,baina argi ikus daiteke sektoreak, azalera erre-gistratuari dagokionez, lurralde bakoitzean izandituen bilakaera ezberdinak.

Nekazaritza ekologikora bideratutako azalerenbilakaeran, ordea, alde handiagoak nabari dirahiru lurraldeen artean, eta horren araberabadirudi balio absolutuetan aldeak handituegingo direla. Arabak, hastapenetan askozhektarea gutxiago izanda, askoz hazkunde-tasahandiagoak izan ditu azken urteotan, batik batGipuzkoarekin alderatuz gero, non azalera

201247

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

EA

E-n

egoe

ra


Iturria: EJko NAES

Iturria: EJko NAES

Iturria: EJko NAES

Europa eta Espainiaren kasuan egin bezala, osointeresgarria da aztertzea, azalerari dagokionez,nekazaritza ekologikoak duen pisuaNekazaritzako Azalera Erabilgarriaren guztizko-arekiko EAEko hiru lurraldeetan, aurrekoanalisia osatuz.

Ohargarria da hiru herrialdeek beren NAErenoso portzentaje txikia bideratzen dutelanekazaritza ekologikora. Azalera erlatibo gehien

duena Gipuzkoa bada ere (% 0,5), mailak osobaxuak dira eta diferentziak ez dira behar besteadierazgarriak; horrenbestez, ezin ondorioztadaiteke nekazaritza ekologikoaren barneratze-indizeak oso ezberdinak direnik. Portzentajerikbaxuenak Arabarenak dira: nekazaritzakoazaleraren guztizkotik soilik % 0,3 du ekologikogisa erregistratua. EAE osoki harturik,abiapuntua oso ahula da, eta, hortaz,birmoldatzeko ahalmena oso handia.

4.1.4 Azalera ekologiko erlatiboak lurraldeka EAEn

200948

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

EA

E-n

egoe


Iturria: EJko NAES

Lurzati ekologikoen batez besteko tamainaklurraldeka azterturik, hiru herrialdeen arteanalde nabarmenak agertu dira berriro. Arabakolurzatiak gainerakoak baino dezentehandiagoak dira. Horren oinarrian laboreenantolaketa ezberdina dago neurri handibatean, aurrerago ikusiko dugunez.

4.1.5 Ustiategi ekologikoen batez besteko tamaina (2006)

4.1.6 Azaleraren okupazioa laboreen arabera EAEn (2007)

201249

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

EA

E-n

egoe

ra


Euskadi: oro har, Euskadin nekazaritza ekologikoarenazalera larreek osatua da hein handi batean, eta zerealeketa lekadunek nolabaiteko pisua ere badute.

Gainerako laboreek, neurri batean beren tipologiagatik,askoz azalera txikiagoa hartzen dute (% 10 edo hortikbehera).

Analisi geografikoa (2007)

Araba: 428 hektarearekin, lurzati ekologikoenhedadurarik handiena duen lurraldea da, beste biakbaino % 30 gehiago zehazki.

Laboreen barietateari dagokionez, lurralde orekatuenada: zereal eta lekadunek azalera ekologikoaren % 30hartzen dute, larreek % 32, mahatsondoek % 19 etatuberkulu eta barazkiek % 13.

Laborantza ekologikoaren alorrean, lurralde honek zerealeta lekadunen zein mahatsondoen ia lurzati guztiak barnehartzen ditu (% 98 eta % 93, hurrenez hurren), etatuberkulu eta barazkien lurzati gehienak (% 63).

Gipuzkoa: EAEko guztizkoaren % 31 hartzen du.

Larreak dira nagusi, azalera ekologikoaren % 72 hartuz.Fruta-arbolek ere dezenteko azalera hartzen dute (% 17).Tuberkulu eta barazki ekologikoen azalera guztizkoaren% 6 da.

Erkidego osoari begira, portzentaje handienak fruta-arboletan (% 56) eta larreetan (% 38) ditu.

Bizkaia: Guztizkoaren % 30 hartzen du, kasik Gipuzkoakbezainbat.

Eremu gehien-gehienak larreak dira (% 81). Bigarrentokian, baina oso atzetik azaleran, fruta-arbolaekologikoak ditu (hektareen % 12). Tuberkulu eta barazkiekologikoen azalera guztizkoaren % 5 da.

Erkidego osoari begira, portzentaje handienak larreetan(% 40) eta fruta-arboletan (% 37) ditu.

200950

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

EA

E-n

egoe


Iturria: EJko NAES Iturria: EJko NAES

Iturria: EJko NAES Iturria: EJko NAES

Laboreen araberako analisia

EAEko azalera ekologikoa Espainiako autonomia-erkidegoko batzuenarekin alderatuta, ohartzengara labore-kontzentrazioa, batez ere larreena,altua dela askoz orekatuagoak diren beste egiturabatzuen aldean, hala nola Nafarroakoa,Andaluziakoa edo, oro har, Espainia osokoa.Alabaina, larreen kontzentrazio hori oso altua da,

halaber, Katalunian edota Errioxan, eta altuagoaere bai Asturias bezalako erkidegoetan, nonnekazaritza ekologiko erregistratua ia osokilarreen monolabore hutsa baita. Dena den,gogoratu behar da alderaketa askoz hedaduraorokor handiagoa duten erkidegoekin egin dela.

4.1.7 Laborekako egituraren analisi konparatiboa beste autonomia-erkidegoekiko

Barazki eta tuberkuluen laborea (erreferentziako zenbait eskualde)

Sektorean azaleragatik dagokiona baino pisuekonomikoa handiagoa duen “tuberkuluak etabarazkiak” labore-multzoan sakonduta,egiaztatzen da sail ekologiko horietarabideratutako hedaduran, hektarea absolututan,Euskadi erreferentziako beste autonomia-erkidego batzuen pare dagoela, Errioxaren edoNafarroaren pare adibidez; beste batzuk,esaterako Andaluzia, Aragoi eta Katalunia,urrun ditu oraindik.

Fruta-arbolak: guztizkoaren % 10 dira.Gehienbat Gipuzkoan daude (% 56), bainaBizkaiaren ekarpena ere garrantzitsua da (% 37).

Mahatsondoak: guztizkoaren % 8 dira. IaAraban bakarrik daude (% 93).

Larreak – belardiak, bazka: hedaduraz laborerikgarrantzitsuena, azalera ekologikoarenguztizkoaren % 58 hartzen du. Gipuzkoan etaBizkaian –biak batuta– larreen % 78 daude.

Zerealak eta lekadunak: guztizkoaren % 12 dira,hedaduraz bigarren labore-multzo garrant-zitsuena. Ia guztiak Araban daude (% 98).

Tuberkuluak eta barazkiak: eremu ekologikoenguztizkoaren % 9 hartzen dute. Hektarea gehienAraban daude (% 63), eta Gipuzkoan zeinBizkaian portzentajeak nabarmen jaisten dira (%20 eta % 18, hurrenez hurren).

201251

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

EA

E-n

egoe

ra


Iturria: MAPA – Nekazaritzako Estatistikak 2006 -Nekazaritza Ekologikoa

Azaleraren okupazioa laboreka (erreferentziako zenbait eremu) 2007

200952

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

EA

E-n

egoe


4.2 “EKOLOGIKO” IZENDAPENAREN BERARIAZKOTASUNA EAE-N

arabera definitzen ditu produktuak, baina ezjatorri geografikoaren arabera.

Ezberdintasun hori funtsezkoa da sustapen-kanpainak planifikatzean; esaterako, berariazArabako patata sustatuko duen kanpaina batekbertako produktua kontsumitzera bultzatuko dukontsumitzailea. Berariaz produktu“ekologikoa” sustatuko duen kanpaina batekelikagai biologikoak erostera animatuko dukontsumitzailea, horiek euskaldunak nahizmunduko beste leku batzuetakoak izan.

“Ekologiko” izendapena, haren analisia egin etasustapen-politika bat taxutzeko orduan, ezin dazuzenean merkatuan dauden beste kalitate-marka batzuekin parekatu. “Ekologiko”izendapena nolabait ezberdina den kategoriabatekoa da, besteak ez bezala ez duelakoproduktuaren jatorri geografikoari buruzkoedukirik gehitzen.

“Euskolabel” edo “Arabako Errioxa” bezalakoterminoak aipatzen direnean, jatorri geografikojakin bat eta hari atxikitako produkzio-prozesubat duten produktuak daude tartean. Elikagaiak“ekologikoak” direnean, terminoak prozesuaren

201253

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

EA

E-n

egoe

ra


•Euskadi azalera erregistratu gutxien duenerkidegoa da.

•Espainia osoko batez besteko bigarrenazalera txikiena du.

•Nekazaritza Ekologikoko Azaleraren (NEA) %60 baino gehiago larre eta bazkara emanakdira.

4.3 NEKAZARITZA ETA ABELTZAINTZA EKOLOGIKOKOEKOIZPENAREN FUNTSEZKO ALDERDIAK EAE-N

4.3.1 Ekoizpen mugatu eta irregularra

•Ekoizle txikien multzo adierazgarri bat hiri-kulturatik eta landako bizitzaren nolabaitekoidealizaziotik datoz.

•Euskadin, ekoizpen ekologikoa batik batmugimendu alternatibo baten atal gisa hasizen.

•Oro har, ekoizle ekologikoak ohikonekazaritza-, produkzio- eta ekonomia-sistemarekiko oso kritikoak dira.

4.3.2 Kontzientzia alternatiboa

•Gaur egungo ekoizpen-sistema gehienekerrentagarritasun baxua lortzen dute, bestesektore batzuetako jarduera ekonomikoekinalderatuta balio erantsi txikia, soldata baxuak,

4.3.3 Errentagarriagoak izan daitezkeen ekoizpen-ereduak

200954

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

EA

E-n

egoe


•Barazki eta tuberkuluek guztizko azaleraren% 8 bakarrik hartzen dute.

•Sektoreak lurra eskuratzeko arazoa du(garestia).

•Ekoizleek ekologiko gisa sailkatutako hazieta landare onak eskuratzeko arazoakdituzte.

•Nekazaritzako lanabes egokiak aurkitzekozailtasunak.

•Ekoizleek beren gertuko ingurunean saltzendute neurri handi batean (herriko azokak etazuzeneko salmenta), sektoreak defendatzenduen garapen ekonomikoa sustatzeko bidekoherenteena den ustean.

lanordu asko eta jaiegun eta opor gutxieskainiz.

•Ekoizpenaren zatirik handiena elaboraziorikgabe saltzen da, balio erantsi txikia gehituz.

•Produktuok eskuratu nahi dituen kontsumit-zaileak salmenta-gune bakanak ezagutubehar ditu, bertaratzeko ahalegina egin etadenbora xahutu behar du, eta gehienetanbere erosketa-ohitura arruntak aldatu beharditu.

•Kontsumitzaileak produktu garestitzat dituelikagai ekologikoak, eta horrek

4.4 NEKAZARITZA ETA ABELTZAINTZA EKOLOGIKOARENFUNTSEZKO ALDERDIAK MARKETING ETA IRUDIAREN ALORREAN

4.4.1 Eskuratzen zaila

•Produktu ekologikoak nolabaiteko errezeloasortzen du, eta are arbuioa, nekazaritza-ekoizle tradizionalen artean; izan ere, ekoizleekologikoek, askotan jarduera ekonomikohonetara iritsi berriak izan arren, haienjarduna gogor eta etengabe kritikatu dute.

4.4.2 Kokapena

201255

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

EA

E-n

egoe

ra


kontsumitzaile batzuk produktuok erostetikapartatzen ditu.

•Per capita kontsumoa Europakoa baino laualdiz txikiagoa da (urtean 5,6 euro eta 24,5euro, hurrenez hurren) (Chamorro, 2004,Espainiari buruz).

•Sektorearen komunikatzeko erak mezukritikoa haizatzen du, batzuetan kutsunegatiboa duena, eta estetika zaharkituaageri du.

•Euskadin, elikagai ekologikoak hiru bidenagusitik merkaturatzen dira:

-Belar-dendak

-Azoka tradizionalak

-Bide alternatiboak (pertsonatikpertsonarako salmenta, kontsumo-kooperatibak eta abar).

•Sektoreak eskoletako jangelak begiz jo ditu,merkaturatzeko beste kanal labur bat izandaitekeelakoan (bi esperientzia badira,

4.5 MERKATURATZEA

4.5.1 Banaketa-gune handietan presentziarik ez

•Elikadura ekologikoan espezializatutakodendaren bat badago. EAEko eta Nafarroakoproduktu fresko pixka bat erosten dute(Gumendi), eta, bestelakoan, batik batErdialdeko Europako markekin lan egitenduten Kataluniako merkaturatze-enpresenproduktu elaboratuak.

•Bertako ekoizpena ez da beste erkidegoetansaltzen, eta beraz euskal produktua kanpora

4.5.2 Beste leku batzuetan, lehiatzeko orduan abantailak dituzte

•Euskadin handizka saldutako produktuekologikoekiko dieta supermerkatuetansalgai dagoen marka garestiko ohikoproduktuena baino % 44 garestiagoa da(produktu ontziratuak % 47 eta freskoak %43) (Iturria: Usurbilgo Haur Eskola).

4.5.3 Merkaturatutako produktua garestiago

200956

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

EA

E-n

egoe


Usurbilen eta Santurtzin).

•Kate handietan, produktu ekologikoenpresentzia hutsaren hurrengoa da. Carrefoureta Alcampo kateek erreferentzia batzuksartu dituzte, eta Eroskik oso gutxi.Produktuok gehien nabarmentzen dituenkatea El Corte Inglés da, eta arlo horretanprezio altuen politika bat ezarri du. Super-merkatuetan, elikagai ekologikorik ez daageri.

merkaturatzen duen enpresarik ez dago.

•Katalunia Espainian produktu ekologikoakmerkaturatzeko plataforma bilakatu da;barne-merkatuan esportazio- etamerkaturatze-jarduerak garatzeaz gain,Europatik hamaika produktu ekologikoinportatzen ditu.

Handizkako prezioekin dagoen aldea askozhandiagoa izango da.

•Carrefourreko zortzi produktuen laginbatean, marka zuri ekologikoa marka zuriez-ekologikoa baino % 132 garestiagoa dabatez beste.

•Euskadik elaboratzaile eta merkaturatzaileenportzentaje altua du, ekoizleen aldean.Elaboratzaile eta merkaturatzaileak sektorekoeragileen % 39 dira. Alderdi horretan,laugarren autonomia-erkidegoa da (Madril,Katalunia eta Asturiasen atzetik), hein handibatean ekoizle-kopuru txikia duelako.

•Dauden elaboratzaileak oso tamaina txikikoakdira. Ogia ekoizten dute, kontserbaren batkopuru apaletan, tofua eta abar.

•Euskadin saltzen diren produktu ekologikoelaboratu ia guztiak Nafarroatik (kontserbabegetalak), beste autonomia-erkidego

4.6 ELABORAZIOA

4.6.1 Ustiatzeke dagoen elaborazio-ahalmena

201257

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

EA

E-n

egoe

ra


batzuetatik eta Erdialdeko Europatik heltzendira. Produktuak Nafarroatik (autonomia-erkidego horretakoak) eta Kataluniatik(gainerakoak) merkaturatzen dituzte.

•Galdetu zaien sektoreko eragileen ustez,Euskadin produktu ekologikoak gehiagolantzeko ahalmena badago, baina gehieneniritziz osasun-kontroleko legediaren aplikazioazorrotzegia da elaboratzaile txikiarentzat(Europako beste zonalde batzuetan ez bezala)eta ekimen horiek blokeatzen ditu.

•Produktu ekologikoen Euskadiko kontsumit-zailea elikagai horiekiko leiala da, eta aldian-aldian erosten ditu, modu programatuan.

•Kontsumitzailearen profil ohikoena erostekoahalmen ertain-altua duen 40 eta 55 urtearteko emakume batena da. Segmentu horrekproduktuok erosten ditu batik bat elikagai osa-sungarritzat jotzen dituelako. Sarritan, ume etahaurren elikadura zaintzearren gerturatzen dakontsumitzailea produktu-lerro honetara.Gerora, kontsumoa familia osora hedadaiteke.

•Beste segmentu bat gaixoena da; medikuarenaginduz hasi eta elikadura-mota honekiko leialmantentzen dira.

•Bestelako multzo bat sektoreari lotutako kont-sumitzailearena da; osasunaz landa,

4.7 KONTSUMOA4.7.1 Bezeroen leialtasuna

•Esan daiteke Euskadin produktu ekologikoe-tarako merkatu potentzial bikaina dagoela:

-Euskadik biztanleria-dentsitate altua du.

-Tamaina ertaineko herri asko(kontsumoari emanagoa) dago.

-Kontsumitzaile ez direnek beste zonaldebatzuetan baino errazago onartukolukete gainprezio bat ordaintzea.

-Erosteko ahalmena erlatiboki altua da.

-Elikadurari garrantzi handia ematen

4.7.2 Merkatu potentzial ona, datu soziodemografikoen arabera

200958

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n eg

oera

EA

E-n

egoe


ingurumen- eta gizarte-irizpideak ditu gogoanerosteko orduan, eta oso leiala izan ohi da.

•Oro har, kontsumitzaile guztiek ekologikokikontsumitzea nahiago duten elikagai-multzobat identifikatua dute, eta aldian-aldianerosten dituzte, beren kontsumo-zikloarenarabera. Batzuek esnea bakarrik erostendute, beste batzuek saski bat erosten dute betiantzeko produktuez, eta beste batzuek fami-liarentzako erosketa ia guztia produktuentipologia horren baitan egiten dute.

•Azaldutako kontsumitzaile-multzookproduktu-mota hori eskuratzearren gainpreziobat ordaintzeko prest daude.

zaio, bai gastronomiagatik baiosasunagatik.

-Kontsumitzaileak bertako produktuabaloratzen du.

-Kalitateko produktuak baloratzen dira.

-Gurea osasuna zaintzeaz arduratzenden gizartea da.

•Kontsumitzaileak tokiko eta kalitatekoelikagaiak Kalitate Markekin lotzen ditu.

•Eskariaren hazkundea epe laburrean,Europan baino erritmo mantsoagoan.

•Eskariaren hazkunde bizkorra epe ertain etaluzean, Euskadin gordean dagoen kontsumopotentziala elikagai ekologikoetara bideratzenbada.

•Elikagai ekologiko landuen eskaria,laugarren gama barne, kontsumitzailemodernoari zuzendua (denbora gutxisukalderako, jateko, erosketak egiteko).

•Sektorearen nazioartekotzea, ekoizle handiakdiren beste herrialde batzuen sarreraz,homologatuak izatea lortzen duten heinean.

•Prezioen inflazioa, lehengaieneskasiagatik.

•Balizko interakzioa nekazaritzaekologikoaren eta merkataritza-egituratradizionalen artean.

-Azpikate espezializatuen sorrera (katetradizionalen eskutik).

-Elikagai ekologikoen hornitzaileak bideespezializatutik tradizionalera aldatzea.

•Frankizia espezializatuen hazkundea.

•Nekazaritza ekologikoan espezializatutakokateen agerpena.

EUROPAKO BANAKETAREN ETORKIZUNEKO JOERAK

JOER

A5 ETORKIZUNEKO JOERAK

201259

etor

kizu

neko

joer

akeg

oera


•Nekazaritza ekologikoa sendotzen ari direnbeste autonomia-erkidego batzueneskaintzaren hazkundea.

•Ohiko merkaturatze-kanalen sarreramailakatua, behar bezain erregularra etaanitza den eskaintza eratu eta eskaria finkatuahala.

•Banaketa-marken eta ekoizle handienbalizko sarrera, sektoreak behar adinakobolumena hartzen duenean.

200960

etor

kizu

neko

joer

akeg

oera


•Abiapuntuan, ekoizpen-bolumen urrieta irregularrak, tokian tokiko balizkoeskaria asetzeko eskasegiak.

•Euskadiren elaborazio- etamerkaturatze-ahalmena, harenezaugarri sozioekonomikoengatik.

•Balizko eskaria egotea.•Euskolabelekiko harremana etakokapena. Labelaren erakarmenariprobetxu ateratzea, harekiko agerikoaeta kontsumitzaileak baloratua izangoden aldea markatuz.

•Duen seriotasun, segurtasun etaosasun-kontrolaren aldeko irudia

Euskolabel deiturakEuskadiko kontsumitzaileaktokian tokiko, kalitatekontrolatuko etaegiaztatuko produktuekikoduen interesa etahobespena indartu du (etakontsumitzaileek ez dute“natural” izatearekinlotzen).

TOKIAN TOKIKOARENKALITATEA

Elikadura ekologikoak,garbiagoa izaki, osasuneanondorio positiboak ditu, etaberaz hura sustatzeakosasun publikoan eraginpositiboa du.

Elikadura ekologikoarenalde egitea bizimoduosasuntsu eta ingurumena-rekiko begirunetsuagobaten alde egitea da, etaberaz hura sustatzeakeragin hezigarri positiboadu herritarren balio etaohituretan, batez erehaurrenetan. Horrek, eraberean, hezkuntza-politiketan eraginonuragarria du.

ALD

ER6 FUNTSEZKO ALDERDIAK

201261

funt

sezk

o al

derd

iak

egoe

ra


sendotzea, izendapenen arteankanibalismorik eragin gabe.

•Produktua merkatuan birkokatzea:produktu alternatiboa izatetikproduktu osasuntsu etazaporetsuagoa izatera.

•Mugimendu alternatiboaren mundutikabiatuta, Merkatura bideratutakoalternatiba bideragarri bat sortzea.

•Nekazaritza tradizionala birmoldatzeaekologiko bihurtzeko, hazkunderakoaukera nagusi moduan.

OSASUNGARRIA HEZIGARRIA

200962

funt

sezk

o al

derd

iak

egoe


Analisia

7.2 AHULGUNEAK

•Ekoizpen-bolumen urriak kopuruan,barietatean eta urtaroko produktuetan.

•Sektore produktiboak merkatura gutxibegiratzen du.

•Produktuaren presentzia oso eskasa dabanaketa komertzialean (ohiko bideetan,hutsaren hurrengoa). Banaketan, elikagaidietetikoekin lotura estuegia dago.

•Sektorearen emankortasuna ohikoa bainoapalagoa da (produktuan).

•Lurra eskuratzeko zailtasunak.

•Klimak ez du gehiegi laguntzen.

•Laboreak ekologiko bihurtzeko denbora luzeabehar da.

•Inputak (haziak, pentsua eta abar) lortzekozailtasunak.

•Jardueraren sakabanaketa.

•Jardueraren idealizazioa eta ondoriozkofrustrazioa.

•Ekoizleak aldaketekiko uzkur ageri dira.

•Lehen sektorea ekimen publikoarekiko osomendekoa da.

•Genetikoki eraldatutako organismorik ez daerabiltzen.

•Gero eta garestiagoak diren input“industrialen” portzentaje txikiagoakontsumitzen da.

•Elikadura ekologikoak elikagaien aukerahandia eskaintzen du.

•Sektoreko ekoizle eta elaboratzaileen grinaeta konbentzimendua.

•Nekazaritza ekologikoa osasunerakoonuragarria da.

•Nekazaritza ekologikoa ingurumenerakoonuragarria da.

•Kontsumoak eragin hezigarria du osasun- etaingurumen-alorretan (bereziki haurrengan).

•Litekeenagoa da nekazaritza ekologikoaktratamendu kimikoetako hondakinik ezedukitzea.

AMIA

7 EUSKADIKO NEKAZARITZA EKOLOGIKOAREN AMIA

2012

7.1 INDARGUNEAK

65eu

skad

iko

neka

zari

tza

ekol

ogik

oare

n A

MIA

anal

isia


7.4 MEHATXUAK•Erosketak egiteko ohitura-aldaketek gaur egunelikagai ekologikoak merkaturatzean Euskadinerabiltzen diren kanaletatik urruntzen dituztekontsumitzaileak.

•Nekazaritza ekologikoak gaur egun duenkokapena ez da lagungarria elikagai horieninguruan kontsumitzaileei segurtasun- etakontrol-sentsazioa helarazteko.

•Kontsumitzaileak marka tradizional jakinbatzuekin lotzen du “bio” izaera.

•Euskadiko kontsumitzaile batzuek produktu

dietetikoekin eta gaixoentzako produktuekinlotzen dute elikadura ekologikoa.

•Euskadiko kontsumitzaileak gehiegizko sal-neurriarekin lotzen du elikagai ekologikoa.

•Nekazaritza tradizionalak errezeloz,ezjakintasunez eta nolabaiteko arbuioazikusten du nekazaritza ekologikoa.

•Ekoizle diren beste herrialde batzuek berenproduktuak homologa ditzakete.

•Gertuko nekazaritza tradizionalaren inbasiogenetiko eta kimikoa.

200966

eusk

adik

o ne

kaza

ritz

a ek

olog

ikoa

ren

AM

IAan

alis

iaEAEn Nekazaritza Ekologikoa Garatzeko Plana – 2009-2012

7.3 AUKERAK•Ingurumenaren eta klima-aldaketaren ingurukokontzientzia eta presio handiagoa.

•Produktu “bio” eta osasungarrien kontsumohandiagoa.

•Biztanleriaren osasunarekiko ardura gero etahandiagoa.

•Elikagaien segurtasuna bermatzeko eskari geroeta zorrotzagoa, batez ere haurrentzakoelikagaietan.

•Euskadiko kontsumitzaileak bertako etakalitateko elikagaiak kalitate-markekin lotzenditu.

•Kontsumitzaileak ez du gaur egun diren kalitate-deituretako ezein “produktu naturala”izatearekin lotzen.

•Erdialdeko Europako merkatuen kopuru etahazkunde handiak, zenbait produktutanizugarriak.

•Zenbait produktu/herrialdetan eskari ase gabea– stocken agortzea.

•Kontsumitzaileen segmenturen batekgainprezioa onartzen du elikagaiekologikoetan.

•Elikagai transgenikoen irudi negatiboa.•Euskadin, bertako produktuen estimaziohandia.

•Nekazaritza ekologikoa bultzatzeko joerapolitikoa Europan.

•Eskoletako jangela eta jangela sozial batzueninteresa dieta ekologikoa sartzeko.

•Nekazaritzarako input “industrialen” kostuenetengabeko hazkundea.

•Euskadin elikagai ekologikorako merkatupotentziala bada.

•Nekazaritza tradizionaleko hainbat lursailekologiko bihurtzeko aukera.

•Nekazaritza ekologikoa nekazari gazteentzaterakargarria suerta liteke.

•Probetxurik ateratzen ez zaion lurra.

8.1 NEKAZARITZA-AHALMENAHedadura, klima, orografia eta abarrierreparatuta, EAEk Andaluziak edo Kataluniakbaino baldintza nabarmen eskasagoak ditu, etaberaz analisian egindako alderaketetan ezin dasektorerako hain garrantzitsua den errealitatefisiko hori alde batera utzi. Edonola ere, esan

daiteke Euskadiren nekazaritza-ahalmenaAustriarenak bezalako orografiak eta klimakdituzten herrialdeena baino handiagoa dela,baina aipatu herrialde horretan, esaterako,sektorea askoz garatuagoa dago.

iritzietan oinarrituta hautatu eta baloratu dirafaktoreok, prozesu subjektibo baten baitan,EAEn nekazaritza ekologikoak duen lekukualitatiboa agerikoagoa egitea beste asmorikgabe. Aipatu faktoreak jarraian doazenak dira:

Lehiakortasun-profila irudikapen grafiko bat da,enpresa edo eskualde bat haren lehiakideekikoduen posizioa irudikatzen duena, aztertzen ariden jardueran giltzarritzat jotzen diren zenbaitfaktore aintzat hartuta.

Kasu honetan, analisian jasotako datuetan etaplanaren gauzapenean parte hartu zutenen

PROF

IL8 LEHIAKORTASUN-PROFILA

201267

lehi

akor

tasu

n-pr

ofila

anal

isia


8.2 KOKAGUNE GARBI ETA SENDOA

ekologikoak guztira) bai erlatibotan (hektareaekologikoak NAErekiko).

EAEn sortutako ekoizpen ekologikoa erreferent-ziatzat erabilitako eskualdeena baino askozapalagoa da, bai kopuru absolututan (hektarea

8.3 NEKAZARITZA EKOLOGIKOAREN EKOIZPEN-BOLUMENA

kopuru handia du–, eta baita Andaluziarenatzetik ere; Andaluzian, elaboratzaileen pisuerlatiboa ekoizleekiko txikiagoa da, baina trans-formatzaile-multzo ugaria du.

Elikagaien elaborazioari dagokionez ere,Euskadi Austriaren oso atzetik doa –azken horioso merkatu aurreratua da–, Kataluniaren atzetik–lehengai autoktonoa eta beste eskualdebatzuetakoa erabiltzen duten elaboratzaile-

8.4 ELIKAGAI EKOLOGIKOEN ELABORAZIO-MAILA

esportatzen du eta Katalunia espainiar estatukomerkaturatze-plataforma bihurtu da, batik batEspainia osoan landutako elikagaiak inportatuz,esportatuz eta mugituz.

Erreferentzia gisa hautatutako hiru eskualde-herrialdeek produktuak beren merkatuetan etabeste batzuetan merkaturatzeko duten ahalmenaaskoz handiagoa da. Austriak barne-merkatuoso indartsua du, Andaluziak arrakasta handiz

8.5 MERKATARITZA-AHALMENA

Eskualde bateko nekazaritza ekologikoakjomuga dituen merkatuetan duen irudia, pisuaeta muntari begiratuz gero, EAEren kokagunea

erreferentzia gisa hartutako eskualdeena bainodezente ahulagoa da.

200968

lehi

akor

tasu

n-pr

ofila

anal

isia


beste merkatu batzuetara heltzen). Aurkakoegoera bizi du Andaluziak; bere ekoizpenekologikoaren zatirik handiena ErdialdekoEuropako merkatu garatuenetara esportatzen du.

EAEko nekazaritza ekologikoa bertako barne-merkatu ahulera bideratzen da gehienbat etamerkataritza-defizita du (beste eskualdebatzuetako produktu ekologikoak sartzen dira,baina Euskadiko elikagai ekologikoak ez dira

8.6 MERKATARITZA-BALANTZA

ekologikoen kontsumo-indizeak, eta Austriahiruon gainetik dago, alde handiz.

Garapen Plan hau egitean baliatutakoazterlanen arabera, Andaluzian eta KatalunianEuskadin baino altuagoak dira elikagai

8.7 GAUR EGUNGO BARNE-MERKATUA

EAEren ezaugarri soziodemografiko etaekonomikoen argitan, ordea, pentsa litekelurraldearen merkatu potentziala gaur egungoabaino erlatiboki handiagoa izan daitekeela, Ka-taluniakoaren pare jartzeraino. Epe ertainean,

8.8 BARNE-MERKATU POTENTZIALA

201269

lehi

akor

tasu

n-pr

ofila

anal

isia


erabat ezinezkoa du Austriara hurbiltzea; izanere, elikadura ekologikoaren alorrean AustriaEuropako buru da per capita kontsumoan,zeina Euskadikoa baino 50 aldiz handiagoabaita.


anal

isia

lehi

akor

tasu

n-pr

ofila

70

2009


anal

isia

esku

alde

en k

okap

en-m

apak

71

9.1 PER CAPITA KONTSUMOA ETA EKOIZPENA

2012

9 ESKUALDEEN KOKAPEN-MAPAK

MAPA

KKokapen-mapak gutxi gorabeherako datuetanoinarritzen dira. Ez dute postu zehatzik atxikinahi, baizik eta eskualdeen eta ziurtagirien

kokagunea ikusgai egin, non gauden eta nonegon nahi dugun pentsatzeko oinarriak izanditzagun.

EAEren ekoizpen ekologikoaren maila biztanlekooso baxua da, erreferentzia gisa hartutakogainerako eskualde eta herrialdeena bainoapalagoa. Biztanleko barne-kontsumoarendatuak ere oso baxuak dira, Andaluzia etaNafarroakoak baino dezente apalagoak, etaerreferentziako europar herrialdeetakoetatik osourrun daude.

9.2 ZUZENEKO ESKULANAREN INTENTSITATEA ETA ELABORAZIO-MAILAEAEn, batik bat lehengai ekologikoak ekoiztendira, produktu landuak bainoago. Elaborazio-maila, beraz, erlatiboki baxua da Katalunia edoNafarroa bezalako erkidegoen aldean, nonproduktu landuen kopurua nahiko handia baita(horietako asko Euskadiko denda espezializa-tuetan salduak), eta merkatu helduagoek,aipatu europar herrialdeek kasu, dutenelaborazio-maila baino askoz apalagoa.

Aurrekoarekin bat etorriz, eta neurri handibatean gehien lantzen den labore-motarenondorioz, EAEk ekoizten eta merkaturatzendituen produktu ekologikoek zuzeneko eskulanugaria dute Andaluzia bezalako erkidegoenaldean, non labore-tipologia bestelakoa izateaz

gain batez besteko hedadurak askozhandiagoak baitira, edo Kataluniaren aldean,zeinak produktu landu franko eta merkaturatze-jarduera handia baititu.


anal

isia

esku

alde

en k

okap

en-m

apak

72

2009

Aurreko bi kokapen-mapen bi faktore uztarturik,ekoizpen-maila eta elaborazio-maila mapabakar batean ikusi ahal izango ditugu. Mapahorretan, EAE behealdeko ezker koadranteankokatzen da, eta horrek esan nahi du ekoizpen-bolumen txikia dugula eta, gainera, ekoizpenhori gutxi landua dela.

Gure kokagunea beste erkidego batzuenaz osobestelakoa da. Andaluzia, esaterako, goialdekoezker koadrantean kokatzen da, eta berazekoizpen-maila altukoa da, baina elaborazio-maila ertain-baxukoa, europar herrialdeenarekinalderatuz gero.

Goiko eskuin aldean legoke, adibidez, Italia,ekoizpen-bolumen handiko eta produktuenelaborazio-maila altuko herrialdea izaki.Behealdeko eskuin koadrantean, berriz,Katalunia dago, ekoizpen-maila ertain-baxuaizanda EAEk baino elaborazio-maila altuagoaageri duenez.

9.3 EKOIZPEN-BOLUMENA ETA ELABORAZIO-MAILA


anal

isia

73

2012

ondo

rioa

k

10 ONDORIOAK

ONDOR

I

•Ekoizpena sustatu behar da, trakzio-lana egingo duten proiektuak oinarrihartuz.

•Produktua “aurkeztu” etaelikagaiaren irudia birkokatzekokanpaina bat egin behar da. Bizi-kalitatea (osasuntsua etazaporetsuagoa) nabarmendu beharda.

•Sektorea pixkanaka profesionalizatueta merkatura gerturatu behar da,ekoizpenerako behar direnak (lurrak,haziak eta lanabesak) erraztuz.

•Elaborazioa eta merkaturatzeaerraztu behar dira ustiategien balio

erantsia areagotzeko (trakzio-lanaegingo duten elaboratzaileindartsuak).

•Sektorera nekazari tradizionalakerakarri behar dira.

•Haur-elikaduraren bidez (batik batumeenaz) produktuok barneratzekoestrategia bat garatu behar da.

•Behar adinako kopuruan eta beharbezainbateko erregulartasunezheltzen diren produktu ekologikoakerabili beharko lirateke, banaketakomertzial moderno bat abiatzekobide-erakusle gisa.


anal

isia

ondo

rioa

k

74

2009

ondo

rioa

k

kontsumoa bakarka sustatzea produktuaaurkitzeko zailtasun handiak badaude.

Nekazaritza ekologikoaren sektoreak horniduranahikoa eta erregularra eskaini ahal izatekoneurriak hartu behar ditu. Alferrikakoa da

Hornidura erregularra lortzeko,funtsean jadanik hor daudennekazari ekologikoenprodukzioa bultzatu behar da,nekazari tradizionalakekologiko bihur daitezensustatu (hazkunde-potentzialhandiena hor dago) etatrakzio-lana egingo dutenproiektuak indartu,eskaintzaren eta eskariarenarteko erlazioa egonkorra etaasebetegarria izan dadin.

Bestalde, premiazkoa daekoizpena kontsumitzaileekeskatzen dutenera egokitzea,eta horretarako eskaintzamerkatura bideratu behar da,produktuak denda etaazoketan aurkitzen erraza izanbehar du eta helarazten denirudiak kontsumitzaileen profilezberdinek baloratzendutenarekin bat etorri behardu.

Aurreko guztian oinarriturik,elikagai ekologikoenkontsumoa akuilatzeko etaproduktuok “bizi-kalitatea”kontzeptuarekin lotzekoinformazio-kanpainak abianjarri behar dira; kontzeptugaraikidea da, osasuna zeiningurumena zaintzea etakalitate organoleptiko handikoelikagaiak jateko gozamenabarne hartzen dituena.

Jarduketa Plana

tokian-tokian ekoizpen eskasa eta merkatuanpresentzia oso mugatua dituen produktu batenkontsumoa bultzatzea. Beharrezkoa da arazoaosotasun moduan hartuko duen estrategia batgaratzea, katearen maila ezberdinak baterahobetuko dituzten ekintzak zehaztuz.

Diagnostikoan azaldu dugun Euskadiko sektoreekologikoaren egoerari begira, inolako zentzurikez du estrategia partzialak garatzeak. Ez danahikoa banaketa garatua ez duen etaproduktuaren ezagutza eta kontsumoa apalaizanik eskari urria duen produktu batenekoizpena sustatzea. Eta ez da nahikoa, noski,

ILDOA

11 ILDO ESTRATEGIKOAK

11.1 HOLISTIKOA

prentsa eta irratia lagun, zonaldean ekoitzitakoproduktu ekologikoa aurkeztuz eta salduz, etaikastolen eta eskolen, udalaren eta bertakodenden parte-hartzeaz; horrelako jarduerabatek puntu ezberdinetan eragiten du aldiberean, eskaintza-banaketa-eskaria modubateratu eta orekatuan gara daitezen lagunduz.

Aurrekoaren ildotik, komeni da katearen mailaezberdinen inguruko ekintzek maila horiekelkarlotzea eta elkar indartzea. Kontsumoasustatzeko ekintza isolatu bat (iragarki bat,adibidez) positiboa da, baina eragileen artekoerlazioa akuilatzen duen jarduera bateraginkorragoa da. Esate baterako, kontsumoasusta liteke udaleko jaialdi batean, tokiko

11.2 ELKARLOTUA

beste batzuekin uztarturik, sektorearengarapena sustatzeko oso egokiak dira.

Aurrekoarekin eta elikagai ekologikoaren izpiritueta kokagunearekin berarekin bat etorriz,eskualde-mailako jarduketak, herrialde-mailako

11.3TOKIAN TOKIKOA

izanik, eta kontuan hartuz abiapuntua –diagnostikoan azaldu bezala– sektorearenegoera zatikatua dela, sektorea garatzeko etabide horretan arrakasta izateko funtsezkoa daeragileak antolatu eta koordina daitezen.

Esparru lokalean eragileen arteko harremanaksustatzeko eskema positibo horren baitan,ezinbestekoa da protagonistek, batez ereekoizleek, merkaturatzaileek eta elkarte-kontseiluek, parte-hartze aktibo eta koordinatuaizan dezaten. Gidaritza hori hain beharrezkoa

11.4 PARTE-HARTZAILEA

201277

ildo

estr

ateg

ikoa

kild

oak


egoera dela-eta, alderdi hori berezikiazpimarratu nahi da; izan ere, gaur egunelkarte ugari daude, eta jardun horretan duelaoso gutxi hasi den kontseilu arautzaile bat.Euskadin nekazaritza ekologikoa garatzeko,premiazkoa da sektoreak, konparatiboki haintxikia izanik, helburuak eta estrategiakbateratzea eta modu aktibo eta osokoordinatuan jardutea. Garapen Plan haualderdi hori indartzeko aukera paregabea da.

Aurreko puntuko arrazoibideari jarraiki,estrategiak ondorio positiboak izango baditusektoreak bete-betean parte hartu beharko duharen garapenean. Baina behar bezalakoordinaturik egin behar du, globalki pentsatu,tokian jardun printzipioaren ildotik. Ekintzaguztiak jarraibide komun, ageriko etahautemangarri batek gobernatu behar ditujarduketa orokorretan, eta eragileek gidalerrozehatzak jarraitu behar dituzte, denak norabideberetik joan daitezen. Sektorearen abiapuntuko

11.5KOORDINATUA

Alde horretatik, elikagai ekologikoak lehiatzekoabantaila objektiboak, hautemangarriak,iraunkorrak eta merkatuan defendagarriak ditu,bereizgarri bihurtzeko modukoak. Gogoratubehar da diagnostikoan azaldutakoazterlanaren arabera elikagai ekologikoenentzutea izan duten kontsumitzaileen % 70ekgainerakoak baino “osasungarri etanaturalagoak” diren elikagaiekin lotzendituztela, eta kontsumitzen dituztenek horiekerosteko duten irizpide nagusia “osasunga-rriagoak” izatea dela. Beharrezkoa izango da,baina, berezitasun hori kontsumitzailearentzatagerikoa eta sinesgarria izango den era bateanmarkatzea.

Produktu ekologikoaren ezaugarri bereziakdirela-eta, posible eta are komenigarri damerkatuan bereizi agertzeko estrategia batgaratzea. Elikagai osasungarri eta naturalaizatearena merkataritzako ezin konta ahalaproduktu, marka eta izendapenek erabiltzenduten argudioa da. Horregatik ez genukepentsatu behar esparru hori okupaturik dagoenikkontsumitzailearen buruan eta beraz ezin erabildezakegunik. Marka askok baliatzen dute, baiki,baina horrek ez du esan nahi kasu honetan ereerabiltzea alferrikakoa denik; aitzitik, berrestendigu kontzeptu oso erakargarri eta eraginkorradela, kontsumitzaileak aski baloratua etaproduktua merkatuan kokatzeko aproposa.

11.6 BEREIZIA

200978

ildo

estr

ateg

ikoa

kild

oak


zehazte aldera, interesgarria dakontsumitzaile/bezeroen multzoa lau segmentunagusitan banatzea:

Merkatuan kokatzeko estrategia horrek, aurrekopuntuan laburbildu den bezala, kontsumitzaileeiongi bideratua egon behar du. Produktuakokatzeko orduan erakargarri diren kontzeptuak

11.7 KONTSUMITZAILEEI ZUZENDUA

“Kontzientziatuak”: sektoretik gertu daudenpertsonak, ingurumenari eta garapeniraunkorrari begira ekoizpen ekologikoaonuragarria dela sinetsita daudenak.Produktua nekazaritza-ingurumenarekiko kont-zientziagatik eta elikagai osasungarri, aberatseta benetakoak jateagatik erosten dute.Merkaturatzen den lekuan bilatzen duteproduktua, eta erosteko ahalmen orokorrarigehiegi erreparatu gabe erosten dute. Produk-tuarekiko leiala den segmentua da.

“Osasuntsuak”: sektoretik hain gertu ezdauden pertsonak, hondakin kimikorik ezizatean produktua funtsean osasungarriagotzatdutelako erosten dutenak. Zaporea erebaloratzen dute eta, hirugarren lekuan,ingurumenaren zaintza. Oro har, denboragutxiago ematen dute produktuaren bila, etanahiago dute beren ohiko eroslekuetan edohaietatik oso hurbil aurkitzea. Erosteko

ahalmen handiagoa dutenek gehiagokontsumitu ohi dute. Segmentu hau ez da pro-duktuarekiko hain leiala.

“Instituzioak”: azken kontsumitzaileak ez direnarren, produktuaren bezero objektibotzathartu dira, aldizka produktu ekologikobatzuen kontsumitzaile izan daitezkeelako.Oro har, instituzioei bereziki interesatzen zaieberen langileen ongizatea eta ingurukogarapen soziala bultzatzeko aurrera eramatendituzten ekintzek eragiten duten irudipublikoa.

“Ikastetxeak”: instituzio bat izan arren, modubereizian sailkatu dira haurren elikadurari etaheziketari ematen dieten garrantziagatik; horidela-eta, produktu ekologikoak kontsumitzekointeresa izan dezakete, dieta hobetzeko eta,aldi berean, ingurumen-hezkuntzaren etaosasunaren alorretan garatzen dituztenjarduerei bihotz emateko.

lagungarriak dira. Kasu honetan, kokapen-estrategia pixka bat ezberdinak ezar litezkesegmentu bakoitzerako.

Multzokatzeak beti oso orokorrak dira etaprofilarekin bat ez datozen salbuespen ugariegon daitezke, baina hala ere kontsumitzailearizuzendutako estrategia egituratu eta bideratzeko

201279

ildo

estr

ateg

ikoa

kild

oak



ildoa

kild

o es

trat

egik

oak

80

2009

duen beste alderdi bat dago, sektorearenantolaketarena hain zuzen, plan hau modueraginkorrean gauzatzeko funtsezkoa dena.

Garapen Plan honen analisia, estrategia eta iaJarduketa Plan osoa 2008ko lehen seihilekoantaxutu dira. Udararen ostean azaleratutakomunduko finantza-krisiak ziurgabetasunarenitzala ekarri du etorkizunera, eta horrekGarapen Planaren ibilbidea baldintza lezake.Hortaz, plana kudeatu eta gauzatzearen arduradutenek egoera makroekonomiko eta finantza-rioaren bilakaera aintzat hartu beharko dute,beharrezkoak diren neurriak hartu etaegokitzeko.

“Kontzientziatuak” direnentzat, produktuakingurumenari begira dituen abantailak etaosasunerako dituen onurak nabarmendu. Tokiantokiko ekintzak egingo dira.

“Osasuntsuak” taldearentzat, produktu osasun-garriagoa dela nabarmendu, ideia hori bizi-kalitatearekin lotuz.

“Instituzioak segmentuarentzat, osasunarenideiari tokiko garapen iraunkorrarena erantsi.

"Ikastetxeak” multzoarekiko harremana zuzenadenez, mezu konplexuagoa helaraz daiteke,produktuaren ahalmen hezigarri bikoitzanabarmenduz: elikadura-ohituretan batetik, etaingurumenarekiko errespetuan bestetik.

Merkatuan kokatzeko estrategia hau ez daeskema zurrun bat, baizik eta sektorearen ildoorokor eta koordinatuak gidatuko dituenegituraketa bat. Beti ere funtsezko printzipio batijarraituko zaio, alegia produktua, haren aldekoarrazoibidea, aurkezpena eta banaketa kontsu-mitzaileak baloratzen eta eskatzen duenhorretara bideratzea. Horretarako, eta berezikisektore honetan, nabarmendu behar da pertsonabatek produktu ekologikoak kontsumitzeko duenmotibazioak ez duela zertan bat etorri ekoizleakhoriek ekoizteko duen motibazioarekin. Inportaduena da biak produktuarekiko interesean batetortzea, trukean biek irabaztea eta, beraz,nekazaritza ekologikoa garatu ahal izatea.

Zehaztu diren printzipio estrategiko horienguztien arabera, ezinbestean batera doazen bierronka handi paratu dira: eskaria akuilatzea etaeskaintza garatzea; azken erronka horretansartzen dira bai ekoizpena bai merkaturatzea.Hondarreko puntu gisa, berebiziko garrantzia


plan

ak

81

2012

jard

uket

a-pl

anar

en t

aula

12 JARDUKETA-PLANAREN TAULA

JARDUK


plan

akja

rduk

eta-

plan

aren

tau

la

82

2009


plan

akad

iera

zlea

k et

a jo

mug

ak h

elbu

ruen

ara

bera

83

2012

13 ADIERAZLEAK ETA JOMUGAK HELBURUEN ARABERA

ADIERA


plan

akad

iera

zlea

k et

a jo

mug

ak h

elbu

ruen

ara

bera

84

2009


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

85

1. ERRONKA – PRODUKTU EKOLOGIKOEN TOKIKO ESKARIA SENDOTZEA

2012

14 JARDUKETA-PLANA

JARDUK

Tokiko eskaria sendotzeko erronkari aurreegiteko, helburu nagusia kontsumitzailearielikadura ekologikoaren abantailen berri emateada. Helburu hori lortzeko, hasierako ildoestrategikoak jarraituko dira, produktuabereizgarri eginez, bizi-kalitatearen ingurukokontzeptuekin era sinesgarrian lotuz eta ekintza

orokorrez gain tokiko baterako jarduketakbultzatuz. Helburu horrek 2.1 puntuarekin,alegia produktuarentzat marka (etiketa) bat di-seinatzearekin, lotura estua du, eta mezuakhura identifikatuko duen irudi grafiko batekinzuzenean lotzea lortu nahi da.

14.1 1.1 HELBURUA. KONTSUMITZAILEARI ELIKADURAEKOLOGIKOAREN ABANTAILEN BERRI EMATEA

1.1.1 estrategia. Komunikazio-kanpaina bat egiteaJomuga diren kontsumitzaileei beharrezkoinformazioa helarazteko estrategia, elikagaiekologikoak kontsumitzeko abantailak ezagutuditzaten eta horiek kontsumitzea hobetsi dezaten.Ekintza ezberdinak barne hartzen dituen arren,beharrezkoa da ekintzok koordinaturik egoteaeta kontsumitzaile berei mezu bera helaraztea,gomendio estrategikoetan zehaztutakoarijarraituz.

Estrategia hau oso garrantzitsua da elikagaiekologikoak balioesteko eta horiekiko merkatu

leial bat sortuz joateko; horrela, ekoizleekkokapen egoki baten eta kalitateko irudi batenbermeaz merkaturatu ahal izango dituzte berenproduktuak, kontsumitzaileentzat erakarga-rriagoak izango direlako eta gehiagoestimatuko dituztelako. Elikagai ekologikoarenestimazio handiago horri esker, salmenta erren-tagarriagoa izango da, ekoizpen-jarduera era-kargarriagoa eta, horrenbestez, ustiategihandiagoak eta hobeak egongo dira, guztizkoekoizpen-ahalmena nahiz erregistratutakohektarea-kopurua areagotu dituztenak.

Estrategia hau 4 ekintzaz osaturik dago.


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

86

2009

1. ekintza. Publizitate-kanpaina

Dagokionean arduradunek egokitzat jotzendituzten hedabideek (telebista, kanpoko irratiaketa abar) emango duten publizitate-mezu batlandu eta zabaltzean datza. Ekintzak ongi

zuzendua egon behar du eta ildo estrategikoakjarraitu behar ditu, elikagai ekologikoamerkatuan kokatu eta gainerako produktuetatikezberdinduko duen kanpaina bat eginez.

2. ekintza. Prentsan artikuluak idatzi eta argitaratzea, eta irrati zein prentsako solasaldieta elkarrizketetan parte hartzea

Publizitate hutsaz gain, idatzizko eta ahozko ko-munikabideetan etengabeko jarduna garatukodugu, elikadura ekologikoari eta haren onureiburuzko mezu positiboak zabalduko dituztenartikuluak eta elkarrizketak argitara emateko.Ekintzok, teknikoki publicity gisa ezagunak,abantaila nabarmen bat dute: albiste moduanargitaratzen direnez, publizitate tradizionalakbaino sinesgarritasun eta irakurketa-indize edoentzule-kopuru handiagoak dituzte. Gainera,luzeagoak ere badirenez, mezu osoago etakonplexuagoa helarazteko aukera ematen dute,

eta hori oso garrantzitsua da kasu honetan, nonkontsumitzaileari elikagai ekologikoak kontsu-mitzearen abantailak jakinarazi nahi baitzaizkio.

Ekintza hauek publizitatearekin batera egitendira, askotariko edukiak barne hartzen dituzteeta hainbat komunikabide ezberdinetanargitaratzen dira, baina horrek ez du esan nahinahierara eta koordinaziorik gabe egitendirenik. Guztiek komunikazio-ildo berak etahelburu bera jarraitu behar dituzte, etaproduktuaren posizio bera helarazi behar dute.

Eragile ekologikoak dira elikagai ekologikoen alorrean diharduten nekazariak, abeltzainak, elaboratzaileak eta merkatu-ratzaileak.

ARDURADUNA GAUZATZAILEAK KOLABORATZAILEAK GAUZATZE EGUTEGIA

EuskadikoNekazaritza etaElikaduraEkologikoarenKontseilua

EuskadikoNekazaritza etaElikaduraEkologikoarenKontseilua..

Euskadiko Nekazaritzaeta ElikaduraEkologikoarenKontseiluak.hautatakoak, ez daezein aipatzen.

2009-2012. Ziklo osoan zeharpublizitate-ekintzak izango badiraere, publizitate-jarduera bikanpainatan bilduko da nagusiki,bata 2010ean eta bestea 2012an.



Euskadiko Nekazaritzaeta ElikaduraEkologikoaren Kontseilua.Elikagai ekologikoenekoizleen elkarteak.

Elikagai ekologikoenkontsumitzaileenelkarteak.Eragile ekologikoak.

2009-2012


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

87

2012

3. ekintza. Nekazaritza ekologikoari buruzko papereko edo Interneteko agerkariaksustatzea, batez ere sektorekoak

Kontsumitzaileekiko komunikazioa areagotzekobeste modu bat da sektoreko elkarteak berak etakontseilua jada aurrera eramaten ari direnekimenak eta ekintzak bultzatzea. Hain zuzen

ere, ekintza hau horretan datza, paperean edoformatu elektronikoan Interneten bidezaldizkari, berripaper, ohar eta abar gisaargitaratzen diren agerkari horiek bultzatzean.

4. ekintza. Produktua tokiko telebistaren sukaldaritza-programetan txertatzeaKomunikazio-ekintza osagarri hau elikagaiekologikoa gastronomiarekin lotzean datza,produktua tokiko telebistaren sukaldaritza-programetan txertatuz eta, esate baterako, dietaekologikoaren eguna antolatuz. (Teknikoki,

sistema honi product placement deritzo).Helburua produktuaren entzutea areagotzea etahura gastronomiaren zapore gozoarekin eta bi-kaintasunarekin lotzea da.



Euskadiko Nekazaritzaeta ElikaduraEkologikoaren Kontseilua.Elikagai ekologikoenekoizleen elkarteak.

Eragile ekologikoak. 2009-2012



Euskadiko Nekazaritzaeta ElikaduraEkologikoaren Kontseilua.

Elikagai ekologikoenekoizleen elkarteak.Elikagai ekologikoenkontsumitzaileenelkarteak.Eragile ekologikoak.

2009-2012


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

88

2009

1.1.2 estrategia. Haur-hezkuntzan, bigarren hezkuntzan eta unibertsita-teetan sentsibilitatea lantzeaAnalisian ikusi den bezala, elikagai ekologikoenkontsumoa handiagoa edo txikiagoa izateaneragin handia du kulturak, eta beraz produktuokbarneratzeko beharrezkoa da hezkuntzarenbitartez ohiturak eta balioak aldatzea. Elikagaiekologikoen kontsumoak eta ekoizpenakingurumenari begira eta sozialki dakartzanabantailei esker, hezkuntza-sisteman sustatuaizateko produktu aproposa da.

Helburua haur eta gazteei mezu garbi etapositibo bat helaraztea da, hain zuzen ereelikagai ekologikoak, eta bereziki tokiantokikoak, kontsumitzea onuragarria dela baiberaientzat bai gizartearentzat. Hori bi ekintzenbidez egingo da:

1. ekintza. Elikadura eta bizitza osasuntsu eta ekologikoari buruzko ikasmaterialak etakartelak diseinatzea, argitaratzea eta ikastetxeetan banatzea

Herritarrei oro har zuzendutako kanpainetanerabilitako arrazoibide estrategiko bera jarraituz,elikagai ekologikoei buruzko kartelak,ikasmaterialak eta jolas didaktikoak diseinatukodira, horien kontsumoa eta ekoizpena sustatuz.

Produktu ekologikoek balioetan oinarritutakoheziketan funtsezkoak diren elikadura osasunt-suarekin, ingurumenarekiko errespetuarekin etagarapen iraunkorrarekin duten loturanabarmenduko dute materialok.

2. ekintza. Sektoreko eragileen eskutik, bizipenetan oinarritutako jarduerak egiteaikastetxeetan: ustiategietarako bisitak, eskoletako baratzetan lan egitea, lehiaketak eta abar

Balioen diskurtso bat helarazten ari garelarik,eta balio horiek indarrean jartzeko ohiturenaldaketa baten premia adierazi denez,edukiaren garrantzia nabarmenduko duten etaetorkizunean portaeren benetako aldaketa batsustatuko duten bizipenak baliatu behar dirakontzeptuaren berri emateko orduan.

Horretarako, aurreko ekintzan aipatutakomaterial didaktiko eta argigarriez gain, ahalden kasu guztietan haur eta gazteekinjarduerak antolatuko dira, hala nola ustiategiekologikoetarako bisitak, eskoletako baratzetanlan egitea, gaiari buruzko idazketa- edopintura-lehiaketak eta abar.


Eusko Jaurlaritza EuskoJaurlaritza

Euskadiko Nekazaritza etaElikadura EkologikoarenKontseilua.Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza,Unibertsitate eta Ikerketa Saila..

2009-2010


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

89

2012

1.1.3 estrategia. Hezitzaileak heztea

Aurreko estrategiarekin eta komunikazio-ahaleginak ikastetxeetara bideratzekohelburuarekin estuki loturik, haur eta gazteenhezitzaileekin informazio-kanpainak etajarduerak ere egingo dira. Hezitzaileak diraetorkizuneko belaunaldiekin eguneroharremanetan daudenak, pertsonak heztendituztenak eta nekazaritza ekologikoaren onureiburuzko mezu egokia helarazi behar dutenak.

Hezitzaileei kontzeptuaren berri ematea,aurreko estrategiaren osagarri izateaz gain,informazioa hedatzeko oso baliagarria da, haureta gazteengana zabaltzen delako, baitahezitzailearen zuzeneko ardura ez diren bestekurtso batzuetara ere.


1. ekintza. Nekazaritza ekologikoari, elikadura osasungarriari eta ingurumenari buruzko ira-kasleentzako material informatiboa diseinatzea, argitaratzea eta ikastetxeetan banatzea

Ikasleei zuzendutako materialen izpirituberberaz, baina modu teknikoagoan etasakontasun handiagoz, hezitzaileei zuzendutakomaterialak diseinatu eta argitaratuko dira.

Horietan, nekazaritza ekologikoaren sustapenakheziketaren eta prestakuntzaren alorretara ekarditzakeen onurak azpimarratuko dira.


EuskoJaurlaritza

-Eusko Jaurlaritza.-Euskadiko Nekazaritzaeta ElikaduraEkologikoarenKontseilua.

-Eragile ekologikoak.

Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza,Unibertsitate eta Ikerketa Saila.Elikagai ekologikoen ekoizleenelkarteak.Elikagai ekologikoen kontsumit-zaileen elkarteak.Eragile ekologikoak.

2009-2012


Eusko Jaurlaritza Eusko JaurlaritzaEuskadiko Nekazaritzaeta ElikaduraEkologikoarenKontseilua.

Eusko JaurlaritzakoHezkuntza, Unibertsitate etaIkerketa Saila.

2009-2010


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

90

2009

2. ekintza. Irakasleei eta guraso-elkarteei hitzaldiak ematea eta ikastetxeetako aldizkarietanartikuluak argitaratzea

Ikasmaterialez gain, irakasleei eta, ahal denneurrian, guraso-elkarteei hitzaldiak emangozaizkie.

Ildo estrategikoen izpirituari jarraiki, hitzaldiokinbatera artikuluren bat argitaratuko daikastetxeetako aldizkarietan, aurrez aipatu

bizipenetan oinarritutako jarduerak egingo dira,eta beste esparru batzuetan bestelako ekintzatere gara litezke eremu geografiko berean(produktu ekologikoen azoka, jaietan partehartzea eta abar).

1.1.4 estrategia. Dagokien erakundeak sentsibilizatzea eta informatzea

Dagokien erakundeei (udalak, Foru Aldundiak,Garapen Agentziak eta abar) berariazzuzendutako komunikazio-ekintza hau kontsu-mitzaileari elikadura ekologikoen abantailenberri emateko helburuaren barruan sartzen da.Erakundeotako teknikari eta langile askok herri-tarrentzat gidari eta komunikatzailearen rolgarrantzitsua betetzen dutela iritzi zaio,hezitzaileek ikasleentzat egiten duten bezalaxe.

Horrenbestez, komenigarritzat jo da erakundehorietan lan egiten duten pertsonei nekazaritzaekologikoari buruzko informazio gehiagoeskaintzea, haiek gaiaren inguruko ezagutzasakonagoa eta nekazaritza-mota horisustatzearen aldeko jarrera izanez gero, herrita-rrengana askoz errazago helduko baitira mezueta jarrera positiboak.

Estrategia honetarako ekintza 1 prestatu da.


EuskoJaurlaritza

Eusko JaurlaritzaEuskadiko Nekazaritzaeta ElikaduraEkologikoarenKontseilua.Eragile ekologikoak

Elikagai ekologikoenekoizleen elkarteak.Eusko JaurlaritzakoHezkuntza, Unibertsitate etaIkerketa Saila.

2009-2010


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

91

2012

1. ekintza. Dagokien erakundeei zuzendutako material informatiboa diseinatzea,argitaratzea eta banatzea

Erakundeak sentsibilizatzeko estrategia bultzatzealdera, langileei egokitutako materiala diseinatueta argitaratuko da. Material informatibohorretan haur eta gazteen hezitzaileeizuzendutakoan jasotako hainbat eduki erabiliko

dira, baina kasu askotan alderdi teknikoagoakere barne hartuko dira, luzeagoa izango da etanekazaritza ekologikoak ingurumenarentzat etagarapen iraunkorrarentzat dituen onurakgehiago nabarmenduko dira.

1.1.5 estrategia. Nekazaritza ekologikorako merchandising egokiaprestatzea

Estrategia hau aurrera eramango diren ekintzaezberdinentzat euskarriak prestatzean datza.Eragin positibo bikoitza izango du:

·Merchandising elementuak lagungarriak izangodira mezuak ikusgai egiteko eta buruangordetzeko nahiz, oro har, produktua merkatuankokatzeko.

·Honako hau ez da ekintza guztiak zentralizatzendituen enpresa baten garapen-plana. Sektoreoso baterako taxututako plan hau kronologikoki

zein geografikoki sakabanaturik dauden etahainbat eragilek zuzentzen dituzten ekintzaugaritan gauzatuko da. Jarduera horietarakoguztietarako sustapen-material komunaedukitzeak jarduerok era koherentean uztartzeaahalbidetuko du, koordinazioa eta tokikoelikagai ekologikoen kokapen globala indartuz.




EuskadikoNekazaritza etaElikaduraEkologikoarenKontseilua.

Elikagai ekologikoenekoizleen elkarteak.Elikagai ekologikoen kontsu-mitzaileen elkarteak.

2009-2010


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

92

2009

2. ekintza. Elikagai ekologikoen salmenta-guneen eta ekoizleen mapa bat diseinatzea etaargitaratzea

Diagnostikoan ikusi den bezala, produktuekologikoa ez erosteko arrazoi nagusia da kont-sumitzaileak ez duela aurkitzen. Gainera,banaketan presentzia urria duenez, hainbatbidetatik (belar-dendak, hornidura-azokak,denda espezializatuak, kontsumitzaileenelkarteak eta abar) merkaturatzen da, etaondorioz kontsumitzailearentzat bereziki zailagertatzen da salmenta-guneak ezagutu etaaurkitzea.

Hain zuzen ere horrexegatik, elikagaiekologikoen ohiko salmenta-guneen EAEkomapa bat diseinatu eta argitaratuko da,interesa duen kontsumitzaileak hura begiratueta gertuen dituen salmenta-guneak aurkituahal izan ditzan. Mapa paperean eta formatudigitalean argitaratuko da, eta sektorearen weborrian eskuragarri egongo da (1.3.1estrategia).

1. ekintza. Nekazaritza ekologikoari eta hornidura-azoketan, denda espezializatuetan etakooperatibetan duen presentziari buruzko display tankerako kartelak eta liburuxkak diseinatzea

Kartel eta liburuxka originalak diseinatu etatokiko elikagai ekologikoen salmenta-guneetanbanatuko dira; horrela, produktua oso anitza etaleku askotan saltzen dena izan arren, guztiakbatuko dituen irudi komun bat sortuko da.

Irudi horrek publizitate-kanpainekin eta taldeezberdinei zuzendutako material informatibo

guztiekin lotura estua du, eta modu horretarairudia, mezua eta baita eslogana ere bera daproduktu guztietan, inpaktuen errepikapenaareagotuz eta, horrenbestez, komunikazioaindartuz.




Elikagai ekologikoen kontsu-mitzaileen elkarteak.Elikagai ekologikoenekoizleen elkarteak.Udalak.

2009-2010


Euskadiko Nekazaritzaeta ElikaduraEkologikoarenKontseilua

Euskadiko Nekazaritzaeta ElikaduraEkologikoarenKontseilua.

2009


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

93

2012

3. ekintza. Elikadura ekologikoari buruzko oparitarako sustapen-materiala

Komunikazio-ekintza guztietarako diseinatutakoirudiak oparitarako sustapen-materialetan ere(egutegiak, kamisetak et abar) inprimatuko dira;horrela, materialok estrategikoki erabili ahalizango dira, hainbat jarduera ezberdin (azokak,

bizipenetan oinarritutako jarduerakikastetxeetan eta abar) inpaktu orokorrabiziagotuko duten irudi komunen bitartezelkarlotuz.

1.1.6 estrategia. Nekazaritza ekologikoa kontsumo arduratsuarekin lotzea

Honako hau nekazaritza ekologikoa kontzeptualkihurbilekoak dituen balioekin zuzenean lotzekoasmoz abian jarritako hiru estrategietako bat da.Gaur egungo gizartean, aipatu balioak indarrahartzen ari dira, eta horrek kontsumitzaileenganirizpide ekologikoez garatutako nekazaritza-ekoizpenaren onurei buruzko sentsibilitateaareagotzen lagunduko du.

Lehen kasu honetan, estrategia elikagaibiologikoak kontsumo arduratsuarekin lotzeandatza, egungo kontsumitzaileak produktuenalderdi etikoak eta ingurumenekoak aintzathartzeko joera gero eta handiagoan oinarrituz;joera horren ondorioz, bidezko merkataritzabezalako produktu-lerroak sortu dira.


1. ekintza. Elikadura ekologikoari buruzko material informatiboa diseinatzea, argitaratzeaeta banatzea, kontsumitzaileentzat dituen abantailak nabarmenduz

Elikagai ekologikoen kontsumo arduratsuakkontsumitzaileentzat zein gizartearentzat oro hardituen abantailak agerian jartzeko materialargigarria prestatzea eta banatzea. Material

horretan hainbat gai jorra daitezke, hala nolalanda-ingurunearen babesa, osasuna,animalien ongizatea eta abar.




2009-2012




Elikagai ekologikoen kontsumitzaileenelkarteak.Elikagai ekologikoen ekoizleenelkarteak.Eusko Jaurlaritzako Nekazaritza,Arrantza.

2009-2010


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

94

2009

2. ekintza. Kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteen aldizkarietan artikuluak idazteaeta argitaratzea

Elikagai ekologikoen ohiko kontsumitzaileenizaera arduratsua islatuko duten albisteak etaartikuluak txertatuko dira, beren hautuaz guztion

garapen iraunkorraren alde egiten dutelanabarmenduz.

3. ekintza. Nekazaritza ekologikoak klima-aldaketaren ondorioen murrizketan eginduen ekarpenari buruzko azterlanak, adierazleak eta bestelako informazioa biltzea

Elikagai ekologikoak kontsumitzearen abantailakarrazoitzeko informazio baliotsua den heinean,nekazaritza ekologikoak klima-aldaketaren

murrizketan egin duen ekarpenari buruzdagoen informazioa bilduko da.

1.1.7 estrategia. Nekazaritza ekologikoa kirolarekin eta bizitza osasunt-suarekin lotzeaAurreko kasuan bezala, estrategia haunekazaritza bizitza osasuntsuarekin lotzeandatza, bereziki haurrak gogoan harturik. Gauregun, haurrengan bizi-ohitura, ariketa etaelikadura osasuntsuaren ideia txertatzeko kezkagero eta handiagoa da, sedentarismoak etaobesitateak dakartzaten arazoak, neurri handibatean elikadura desegokiak eragindakoak,saiheste aldera.

Nekazaritza ekologikoa bizitzaren ikuskeraosasuntsu eta orekatu baten isla da, eta dieta,oso garrantzitsua izanik ere, ez da ikuskerahorren alderdi bakarra. Elikagai ekologikoekinbatera doan ikuspegi horri hurrengobelaunaldiei ohitura osasuntsuak helaraztekobulkada uztartuko zaio.




Euskadiko Nekazaritza etaElikadura EkologikoarenKontseilua.Elikagai ekologikoen kontsumit-zaileen elkarteak.Elikagai ekologikoen ekoizleenelkarteak

Eragile ekologikoak 2009-2012



Euskadiko Nekazaritzaeta ElikaduraEkologikoarenKontseilua.Zentro teknologikoak

Foru AldundietakoNekazaritza eta AbeltzaintzaZerbitzuakUdalak.

2011


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

95

2012

1. ekintza. Kirol-klubekin eta gazte-klubekin elkarlanean aritzea eta haurren oinarrizkokirolari lotutako jardueren antolaketan parte hartzea

Haurren oinarrizko kirolarekin lotutakoekitaldietan laguntza eskaini eta parte hartuko

da, nekazaritza ekologikoa eta haurrenjarduera osasuntsu nagusietako bat uztartuz.

2. ekintza. Ingurumen Zentroekin elkarlanean aritzea eta ingurumen-jardueren antolaketanparte hartzea

Aurreko ekintzaren ildo beretik, honakoannekazaritza ekologikoa ingurumenarenzaintzarekin lotuko da eta alor horretan

jardungo da, bizitza osasuntsuaren kontzeptuariiraunkortasuna eta naturarekiko begiruneaatxikiz.

3. ekintza. Agenda 21ekin zerikusia duten jardueretan udalekin elkarlanean aritzea

Garapen Plan honek, bere osotasunean,defendatzen du nekazaritza ekologikoak ondoriopositiboak dituela eta hainbat arlo ezberdinekinerlazionatzen dela: landa-garapena, osasuna,gastronomia, hezkuntza, kultura eta abarrekin,denak ere tokian tokiko errealitateaz eta iraun-kortasunaren kontzeptu globalaz blaituak.

Nekazaritza ekologikoaren ikuspegi horrenbaitan, eragile nagusien eta hainbat

erakunderen arteko harremana eratu nahi da;erakundeon artean udalak nabarmentzen dira,gertukoen diren dinamikak egituratzen dituztenheinean. Harreman horrek, eta garapen iraun-korrarekiko lotura estuak, behar duen zentzulogiko eta praktikoa gehitzen diote nekazaritzaekologikoari, udalek sustatutako Agenda21eko jardueretan zeharkako osagai gisasartzeko zilegitasuna emanez.




Guraso Elkarteak.Gazte-klubak.Kirol-klubak.Udalak.

2009-2012




Eragile ekologikoakUdalak.Eusko JaurlaritzakoIngurumen eta LurraldeAntolaketa Saila.

2009-2012


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

96

2009

4. ekintza. Kirol-klub eta –elkarteen aldizkarietan artikuluak argitaratzea

1.1.1 estrategiaren 2. ekintzak prentsaorokorrean artikuluak eta elkarrizketak txertatzeaaurreikusten zuen. Arrazoibide berari jarraiki,kirol-gaiak jorratzen dituzten tokiko aldizkarietan

albisteak eta iruzkinak sartuko dira, nekazaritzaekologikoa osasunaren eta gorputzarenzaintzarekin lotuz.

1.1.8 estrategia. Nekazaritza ekologikoa landa-garapen iraunkorrarekin lotzea

Honakoa, nekazaritza ekologikoa indarrahartzen ari diren eta gertukoak dituen balioekinlotzeko hirugarren estrategia –eta azkena– da.Nekazaritza ekologikoaren printzipioen baitandago landa-garapen iraunkorra bermatzea, eta,EAEren berezko ezaugarriak aintzat hartuta,nekazaritza ekologikoaren sustapena etagarapena, produktu naturalei eta lurrari baliohandiagoa ematen dion filosofia gisa, funtsezkoardatzak dira gure landa-inguruneak lehiatzekodituen abantailei eta bertako bizilagunengarapenari eusteko.

Beraz, gizarteari ideia sendo hori helarazikozaio, alegia nekazaritza ekologikoa gure landa-inguruneak mantendu eta garatzeko bidebaliagarria dela, landa-garapen iraunkorrekoeredu aurreratuen alde gogor egin dutenEuropako beste herrialde batzuetan egiaztatudenez.



Euskadiko Nekazaritzaeta ElikaduraEkologikoaren Kontseilua

Ekoizleen elkartea Udalak 2009-2012



Euskadiko Nekazaritza etaElikadura EkologikoarenKontseilua.Elikagai ekologikoenekoizleen elkarteak.

2009-2012


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

97

2012

1. ekintza. Landetxeetarako kartelak diseinatzea, argitaratzea eta banatzea

Nekazaritza eta produktu ekologikoak landa-turismoan presente eta harekin loturik agertzekohelburua bete nahian, estetikoki erakargarriakdiren kartelak argitaratuko dira, nekazaritzaekologikoa eta tokiko produktu ekologikoenkontsumoa ingurunearen aberastasuna man-tentzearekin eta landa-turismo orekatu etaerrentagarri bat garatzearekin lotuko dituztenak.

Helburua landetxetako bisitariak, gehienakinguruko bizilagunak, produktu ekologikoakkontsumitzera erakartzea da, elikagaiotanberaiek bizi izan duten lasaitasuna etanaturarekiko harremana islatuz. Horrekinbatera, arian-arian landetxetako arduradunaktokiko produktu ekologikoen sustatzaile bihurtunahi dira.

2. ekintza. Nekazaritza ekologikoari eta ingurumenari buruzko zirkuitu turistikoberezi bat sortzea

Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza etaTurismo Sailarekin, Toki GarapenekoAgentziekin, landetxeekin eta ustiategiekologikoekin elkarlanean, zirkuitu turistiko batsortuko da, bisitariek gure landa-ingurunekoleku erakargarriak ikusteko aukera izan dezateneta, aldi berean, ustiategi ekologikoak, haienfilosofia, produktuak eta lurraren zeiningurumenaren zaintzarekin duten harremanestua ezagutu ditzaten.

Ekintza horrek landa-turismoaren etanekazaritza ekologikoaren arteko sinbiosiansakonduko du, garapen iraunkorreko kontzeptubakar eta beraren baitan. Landetxeek etaturismo berdeak nekazaritza ekologikoahedatuko dute eta, halaber, nekazaritza-ustiategi ekologikoak, dituzten ezaugarri berezieta erakargarriengatik, eskualde bakoitzakduen beste baliabide turistiko bat izango dira.




Landa GarapenekoAgentziak.Eusko JaurlaritzakoIndustria, Merkataritzaeta Turismo Saila.

2009-2010




Landa GarapenekoAgentziakEusko JaurlaritzakoIndustria, Merkataritzaeta Turismo Saila

2009-2010


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

98

2009

3. ekintza. Landa-bizitzaren berezko ekitaldietan parte hartzea

Helburua da landa-bizitzaren berezkoekitaldietan, hala nola herri-kiroletakotxapelketetan, nekazaritza ekologikoa presenteeta agerian izatea. Parte hartzeko moldeezberdinak baliatuko dira: jardueraren batbabestea, postuak eta kartelak jartzea, herri-kiroletako ekitaldietan nekazaritza ekologikoariburuzko merchandising produktuak oparitzea,produktu ekologikoen saski bat oparitzea etaabar. Horrela oinarrizko ideia bat berreskuratzen

da, alegia nekazaritza ekologikoa ez dela tradi-zioarekiko haustura bat, inguruneaerrespetatzen duten milaka urteko labore-tekniken berreskurapena baizik, ezagutza etalanabes aurreratuagoak erabiliz.

Pixkanaka lortuko da nekazaritza ekologikoatradizioarekiko errespetuarekin lotzea, EAEkoprodukzio- eta ingurumen-kulturaren elementubereizgarria bihurtzeraino.

1.1 helbururako aurrekontua



Euskadiko Nekazaritza etaElikadura EkologikoarenKontseilua.Elikagai ekologikoenekoizleen elkarteakEragile ekologikoak.

Udalak 2009-2012

Finantzaketa 2009 2010 2011 2012 GUZTIRA

Finantzaketa publikoa (EJ eta FA) 275.714 128.662 142.649 160.314 707.339

Sektoreko finantzaketa pribatua 77.571 95.062 291.312 142.949 606.894

Bestelako finantzaketa 10.000 12.600 14.333 17.364 54.297

GUZTIRA 363.286 236.323 448.294 320.627 1.368.530


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

99

2012

aurkezpen egokia izatea, gaur egungokontsumorako elikagai aproposa delaagertzeko eta erosteko ahalmen ertain-altukokontsumitzaile modernoari zuzentzeko.Horretarako, jadanik badiren atarietanoinarrituta edo erabat berria den beste bateginda, sektoreko informazio guztia bildukoduen atari bat diseinatuko da.

Aurreko helburuaren osagarri gisa, beharrezkoairizten zaio Euskadiko elikadura ekologikoakInterneten duen presentziari sakontasunhandiagoa eta izaera komertzialagoa emateari.Aparteko helburu moduan nabarmendu daulertu delako produktu bat duen kalitateagatikbereizteko estrategia batez sustatzen deneanezinbestekoa dela Interneten presentzia eta

14.2. 1.2 HELBURUA. EAE-KO ELIKADURA EKOLOGIKOAINTERNETEN JARTZEA

1.2.1 estrategia. Nekazaritza ekologikoari buruzko atari bat diseinatzeaEstrategia honen bidez, kontsumitzaileakproduktu ekologikoak gehiago ezagutzea etaeskuragarriago izatea lortu nahi da; izan ere,diagnostikoan egiaztatu denez, kontsumitzaileakproduktu-mota hori aurkitu eta eskuratzekozailtasun handiak ditu. Estrategiak komunikazio-bide moderno bat erabiltzen du hain zuzen ereelikagai ekologikoen ideia kontsumitzailemodernoaren berezko aukera bat dela aditzera

emateko eta, horrez gain, aukera horrek baliojakin batzuk –osasunaren zaintza, ingurumena-rekiko errespetua eta kontsumo arduratsua–sustatzen dituela adierazteko, EuskadikoNekazaritza eta Elikadura EkologikoarenKontseiluak mende berrirako sustatzen dituenkontsumo-ohituren testuinguruan.

Estrategia honetarako ekintza 1 prestatu da.


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

100

2009





Elikagai ekologikoen ekoizleenelkarteak.Elikagai ekologikoen kontsumit-zaileen elkarteak.Nekazaritzako sindikatuak.

2009


Finantzaketa publikoa (EJ eta FA) 15.000 15.000

Sektoreko finantzaketa pribatua

Bestelako finantzaketa 3.000 3.147 3.301 9.448

GUZTIRA 15.000 3.000 3.147 3.301 24.448

1. ekintza. EAEko nekazaritza ekologikoari buruzko informazio guztia bilduko duenatari bat diseinatzea

EAEn sektorearen informazio orokorra bildukoduen atari bat diseinatuko da, Kontseiluaren,elkarteen, ekoizleen eta abarren datuak etaloturak jasoz. Atariaren edukia etaplanteamendua bikoitza izango da:

·Komertziala: erabat kontsumitzaileei zuzendua,Euskadiko elikagai ekologikoaren abantailak

nabarmenduz, salmenta-guneen eta ekoizleenkokapen-mapak zein urtaroen egutegiakeskainiz, loturak jarriz eta abar.

·Teknikoa: sektoreko eragileei zuzendua,hainbat gairi buruzko informazioaz, hala nolalaboreak, tratamenduak, ekitaldiak, laguntzaketa abar.


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

101

2012

2. ERRONKA. TOKIKO ELIKADURA EKOLOGIKOEN ESKAINTZANAHIKOA ETA ERREGULARRA GARATZEA

Eskaintza areagotzeko erronkari aurre egiteko,hori da lehen helburua. Funtsezkotzat jotzen daizen, irudi eta eslogan identifikagarria zehaztea,etiketa berriz aztertzea eta, batez ere,

nekazaritza ekologikoa kontsumitzaile“osasuntsuen” segmentuan kokatzea, hori baitahazteko potentzial handiena duena etakomunikazio-ahalegin handiena behar duena.

14.3 2.1 HELBURUA. MARKA BIRDISEINATU ETA IRUDIA HOBETZEA

2.1.1 estrategia. Markaren berrikuspena/diseinuaMarka definitzea eta merkatuan kokatzeafuntsezko eta ezinbestekoa da planak arrakastaizan dezan. Orain arte azaldutako estrategiaguztiak, herritarrei oro har eta sektoreandiharduten eragileei elikagai ekologikoenabantailak komunikatzera emanak,produktuaren identifikazioa lortuz gero izangodira baliagarriak.

Alferrikakoa da produktu baten kontsumoasustatzea, kontsumitzailea gero hura identifikatu

eta bereizteko gai ez bada. Horri dagokionez,estrategia hau garatzeko ardura dutenekerabaki beharko dute produktuaren zeinidentifikazio-mota den egokiena, kontsumoahedatu eta sustatzeko ahaleginen emaitza gisa,tokiko produktu ekologikoak gehiago etahobeto sal daitezen.



ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

102

2009




2009

1. ekintza. Marka-politikaren definizioa. Kokapenaren definizioa: helarazi nahi denmezu nagusia

Marka-politika definitzeko, kontuan izan beharda produktu ekologikoen identifikazioari buruzindarrean dagoen legeria, beste eskualdebatzuetatik gero eta elikagai ekologiko gehiagosartzen ari direla, inguruan tokiko kalitate-izendapenak badirela eta ekoizpen ekologikoaulertzeko era ezberdinak (ekoizpen industria-letatik hasi eta agroekologiara) daudela. Horiguztia aintzat hartuta, produktua identifikatzeaeta lehiatzeko orduan dituen abantailaobjektiboak defendatzea ahalbidetuko duen epeluzeko formula bat bilatu behar da, eta hori da,hain zuzen ere, estrategia honen xedea.Erabakia, sakon hausnartua izan ondoren,sektoreko eragile nagusiek hartu beharko dute.

Analisi eta erabaki horrekin, oso garbi etazehazturik geratu behar da zein den sektoreakEuskadiko elikagai ekologikoei eman nahi dienkokapena, Euskadiko kontsumitzaileak zeinkontzepturekin identifikatzea nahi duen. Jadasegmentuka bereizitako kokapen batzuk iradoki

dituzten ildo estrategikoetatik abiatuta, areagosakontzeko eta zehazteko ahalegin bat dahonakoa.

Garapen Plan hau lantzeko prozesuan zehar,parte-hartzaileek agroekologia kontzeptuarenalde egin dute; izan ere, ekoizpen-jarduerarenikuspegi zabalago eta sakonagoa eskaintzendu, ingurumenarekiko errespetua eta pertsonenbizi-kalitateari eta eskubideei buruzko auzietikoak uztartzean. Kontzeptua produktuekologiko edo elikagai ekologiko izendapenazharatago doa, eta Euskadiko nekazaritza etaabeltzaintza ekologikoaren bereizgarria, besteeskualde batzuetako produkzio ekologikoindustrialez bestelakoa, izan daitekeen elementubat bezala aurkezten da.

Ekintza honen arduradunek berretsi behar dute,sektoreko gainerako eragileekin batera, hautatuduten kokapena hori ote den, eta ideia horikontsumitzaileei helarazteko eta azken horiekideia hauteman, sinetsi eta baloratzeko aukerakaztertu behar dituzte.


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

103

2012

3. ekintza. Elikagai ekologikoen merkaturatzaileei zuzendutako komunikazio-oinarribatzuk finkatzea eta hedatzea

Behin lortu nahi den kokagunea, helarazi nahiden irudia eta Euskadiko kontsumitzaileak tokikoproduktu ekologikoak zein ideiekin lotzea nahiden argi eta garbi zehaztu ondoren, komunikazio-ildo batzuk taxutuko dira eta sektoreko eragileguztiei jakinaraziko zaizkie, Kontseiluak, ekoizleenelkarteek, kontsumitzaileen elkarteek, eragileeketa abarrek baliatzen duten mezua koherenteaizan dadin. Helburua sektoreko indar guztiakmezu nagusi beraren inguruan batzea da,

kanpainen eta, oro har, komunikazio-jardueraosoaren inpaktua handiagoa izan dadin.

Horrela, gainera, eragile ezberdinek nekazaritzaekologikoari buruzko mezu kontraesankorrakadierazteko arriskua, edo sektoreak oro harkalterako dituen ideiak eta jarrera hartzeakerabiltzekoa, murriztuko da; modu horretara,esate baterako, mezu negatiboak eta alarmistakerabiltzea ekidingo litzateke5 .

2. ekintza. Markaren diseinuaEuropar zigiluaz gain bestelako zigilu, esloganedo irudi bereizgarri bat edukitzea erabakitzenbada eta hori posible izanez gero, lortu nahi den

kokapenaren eskakizunekin bat datorreladiseinatuko da zeinu identifikagarri hori.




2009

5Horri dagokionez, erreferentzia bat izan liteke GGKEen Koordinakundeek egindakoa: Hegoaldeko pertsonei lotutakomiseria iradokitzen duten irudi sentsazionalistak ahalik eta gutxien erabiltzea erabaki zuten.




2009


2009104

jard

uket

a-pl

ana

ildoa

kEAEn Nekazaritza Ekologikoa Garatzeko Plana – 2009-2012


Finantzaketa publikoa (EJ eta FA) 18.000 18.000


Bestelako finantzaketa

GUZTIRA 18.000 18.000

4. ekintza. Elikagaiaren jatorri geografikoaren gaineko etiketak nola txertatu aztertzea

Elikagaien jatorriaren gaineko identifikazio batezartzeko aukera legal eta operatiboak aztertukodira, kontsumitzaileak garbi jakin ahal izan dezanerostera doan produktu bat gertuko ingurunean

edo milaka kilometrora ekoiztu den, kontuanizanik garraioak ingurumenean duen eragina.



Euskadiko Nekazaritzaeta Elikadura.EkologikoarenKontseilua.

2010


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

105

2012

Gogora dezagun ezagutza ekologikoen berriduten kontsumitzaileen erdiek baino gehiagokezin dituztela aurkitu, erosi nahi dituztenean.Produktuak banaketan duen presentzia osomugatua denez, kontsumitzaile orokorrak bere

erosketa-ohiturak aldatu behar izaten duproduktua aurkitzeko. Ezinbestekoa da balizkokontsumitzaileek erabiltzen dituzten kanaletanproduktuaren presentzia indartzea.

14.4 2.2 HELBURUA. BANAKETA-KANALEN BITARTEZMERKATURATZEA SUSTATZEA

2.2.1 estrategia. Sostengua merkaturatze-kanaletanProduktu ekologikoak kanaletan oro har duenleku urria dela-eta, beharrezkoa da kanalguztietan esku hartzea, zuzenagoak direneiarreta berezia eskainiz, horietan tokikoproduktua besteengatik bereiztea errazagoadelako eta tokian tokiko ekintza konbinatuakindartzen dituztelako. Horri dagokionez,produktu-tipologia ezberdinak kanalezberdinetatik bideratu beharko dira. Banaketariheltzen dion ekintza hau 1.1 helburuarekinkoordinatu beharko litzateke, aldi bereanproduktuak merkaturatze-bideak bultzatuz (pushestrategia) eta eskaria akuilatuz (pull estrategia).

Estrategia hau 8 ekintzaz osaturik dago, etahorietako bakoitzak kanal banari helduko dio.


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

106

2009

2. ekintza. Zuzeneko salmentako azokak sustatzeaNekazari eta abeltzainek zuzeneko salmentakomerkatuak antolatzea bultzatuko da, eragileekologikoen parte-hartzea bultzatuz.

Ulertzen da zuzeneko bide horrek ekoizleareneta kontsumitzailearen artean harremanpertsonal bat sortzea, nekazaritza ekologikoarenproduktuak eta filosofia kontsumitzaileei

hurbiltzea eta kontsumitzaile horiek bide luzeeta konplexuagoak erabiltzeak dakartzankostuak aurreztea ahalbidetzen duela. Ezaugarrihoriek direla-eta, kanal horri esker ekoizleakerrazagoa du bezeroak leial bihurtzea etasalmentak behar adinako errentagarritasunezegitea.

3. ekintza. Nekazaritza ekologikoa ekoizteko eta zuzenean merkaturatzeko ereduakgaratzeko bideragarritasuna aztertzea eta haren hedapena sustatzea

Sistema horiek hainbat abantaila dakartzate,hala nola zuzeneko kanala izatea, produktuekikosentsibilitatea duen komunitate leial bat sortzea,behar besteko eskaintza-aniztasuna batzea etaekoizleei salmenta-kopuru bat bermatzea.Horregatik, EAEn zuzeneko merkaturatze-eredu

alternatiboen inguruan izan diren esperientziapositiboak –kontsumitzaileen elkarteak edoaldian-aldian etxez etxe saskiak banatzekosistema kasu– hedatzearen bideragarritasunaaztertuko da, bideok bultzatzeko eta jendegehiagorengana iristeko moduak bilatuz.



Euskadiko Nekazaritzaeta Elikadura.EkologikoarenKontseilua.

Udalak 2009-2012

1. ekintza. Elikagai ekologikoak sustatu eta saltzeko azoka eta ekitaldietan parte-hartzeabultzatzea

Eragile ekologikoek azoka, jaialdi eta ekitaldipublikoetan parte hartzea bultzatuko da,elikagaion kontsumoa eta ezagutza sustatzeko eta

nekazaritza ekologikoa bizitzaz modu osasuntsueta alaian gozatzea proposatzen duen ideia edokontzeptu ludikoarekin lotzeko.



Euskadiko Nekazaritza etaElikadura EkologikoarenKontseiluaElikagai ekologikoenekoizleen elkarteakEragile ekologikoak

UdalakLanda GarapenekoAgentziak

2009-2012


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

107

2012

4. ekintza. Tokiko elikadura-denden bidezko merkaturatzea bultzatzea

Tokian tokiko loturak eta ekintzak indartzekonahiz kontsumitzaileen eta ekoizleen arteanahalik eta harreman zuzenena ezartzeko ildoestrategikoari jarraiki, tokiko elikadura-dendakfinkatzera bideratutako ekintzak bultzatuko dira,produktu ekologikoen salmentan kanalgarrantzitsua direlakoan.

EAEren ezaugarri kultural eta komertzialakdirela-eta, tokiko dendek oraindik ere produktufreskoen salmentaren zati handi bat bideratzendute, eta duten tamainagatik eta gertukoak

izateagatik posible da denden eta tokikoekoizleen artean harreman estua ezartzea.Harreman hori bermatzeko asmoz, ekoizle-plataformen eta tokiko denden zeinmerkataritza txikiko elkarteen arteko akordioaksustatuko dira, dendek urtean zehar eta urte-sasoien arabera hornidura bermatua izandezaten. Ildo berean, establezimendu horietantokiko elikagai ekologikoen dastatze-ekitaldiakantolatzea bultzatuko da.

5. ekintza. Hala behar duten nekazaritza ekologikoko produktuak banaketa handian sardaitezen bultzatzea

Zuzeneko merkaturatze-bideak interesgarriakdiren arren, ezin da ahaztu sektorea garatuagoduten herrialdeetan elikagai ekologikoen zatirik

handiena banaketa handiaren orotarikokanaletan saltzen dela, alegia supermerkatueta hipermerkatuetan. Produktu horien



Elikagai ekologikoen kontsu-mitzaileen elkarteak.Euskadiko Nekazaritza etaElikadura EkologikoarenKontseilua.Elikagai ekologikoenekoizleen elkarteak.

Eragileekologikoak

2009-2012




Landa Garapeneko AgentziakUdalak.Eusko Jaurlaritzako Industria,Merkataritza eta Turismo SailaMerkatarien Elkartea.Elikagai ekologikoen ekoizleakEusko Jaurlaritzako Nekazaritza,Arrantza eta Elikadura Saila.

2009-2012


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

108

2009

6. ekintza. HORECA kanalerako (Ostalaritza, Sukaldaritza eta Cateringa) proiektu zehatzbat garatzea

Sektore honetan HORECA kanalak mugitzenduen bolumena erlatiboki txikia bada ere,bezeroekin zuzeneko harremana ezartzeaahalbidetzen du, eskualde-mailan harremanakezartzeko aukera ematen du eta nekazaritzaekologikoa Euskadiko kultura gastronomiko-

arekin lotzen du. Kanalak dituen abantaila garbihoriei erreparatuta, berariazko proiektu battaxutuko da, tokiko produktu ekologikoak abegiona egiten dieten eta erakargarri eta interesga-rritzat jotzen diren establezimenduetan sartzekoekintzak barne hartuko dituena.

7. ekintza. Jantoki kolektiboetan hornidura bermatuko produktu ekologikoak sartzeariburuzko informazio- eta sustapen-kanpaina

Ikastetxe, ospitale, egoitza eta abarreko jantokikolektiboak aukera bikaina dira elkarrekinkoordinaturik dauden ekoizle ekologikoeknutrizioarekin, osasunarekin, iraunkortasu-narekin eta tokiko garapenarekin zerikusia dutenauziekiko sentsibilitate berezia duten erosleekin

hornidura-harreman zuzen eta egonkor batezartzeko.

Kanal hori gogotik sustatu da, nekazaritzaekologikoa askoz garatuagoa duten hainbateskualdetan arrakasta handia izan duelako;



Euskadiko Nekazaritzaeta Elikadura.Ekologikoaren Kontsei-luaEragile ekologikoak

Eusko JaurlaritzakoNekazaritza,Arrantza etaElikadura Saila

2009-2012



Euskadiko Nekazaritzaeta Elikadura.Ekologikoaren KontseiluaAdministrazioak.

EkoizleakKontsumitzaileenelkarteak

2009-2012

kontsumoa areagotzen den heinean –neurribatean plan honetan aurreikusitakokomunikazio-ahaleginari esker–, kontsumitzaileaskok beren ohiko eroslekuetan bilatzen dituzte.

Baliteke tokiko ekoizpeneko produktu ekologikobatzuek, beren ezaugarriak direla-eta, kanalhorretan tokirik ez izatea, baina beste askok bidehori erabil dezakete eta erabili nahi dute,

ekoizpenari irteera emateko beste modu batbezala. Kontsumo-eremu hau hazi egingo da,eta beraz beharrezkoa da hala nahi dutentokiko eragileei kanal garrantzitsu horretansartzen eta kokatzen laguntzea, beste zonaldebatzuetako ekoizleek banatzaileekin akordioakegin eta eremu hori hartu aurretik, gero azkenhoriekin lehiatu beharrik ez izateko.


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

109

2012

8. ekintza. Vending eta HORECA kanaletan nekazaritza ekologikoko produktuen presentziabultzatzea erakundeetan, kirol-instalazioetan, enpresetan eta abar

Kanal hau masiboa ez bada ere, eskualdekogarapen eta iraunkortasunari begira abantailakdituelako zenbait erakunde eta enpresatanharrera ona izango duten produktu ekologiko

jakin batzuk kokatzeko aukera ematen du6 .Hortaz, beren ezaugarriengatik kanalhonetarako bideragarriak diren produktuensarrera bultzatuko da.

5 Horri dagokionez, erreferentzia bat izan litezke erakunde eta enpresa jakin batzuetako vending-makinen bidez merkaturatzen

diren Bidezko Merkataritzako produktuak.

2.2.2 estrategia. Beste merkatu geografiko batzuetarako sarrerabultzatzeaProduktu ekologiko batzuk edo horienekoizpenaren zati bat beste merkatu geografikobatzuetara bidera daitezke, esate baterakoErdialdeko Europara, non, analisian egiaztatudenez, mundu-mailan kontsumitzaile eta

inportatzaile handiak baitira. Merkatu horietarabegira jartzen diren ustiategietako produktuakmerkaturatzea bultzatu eta sustatuko da.



Eusko Jaurlaritza Eusko Jaurlaritza Euskadiko Nekazaritza etaElikadura Ekologikoare Kontseilua.Erakunde eskudunak.

2009-2011




Administrazio eskudunakUdalak.Landa Garapeneko AgentziakEusko Jaurlaritzako Industria,Merkataritza eta Turismo SailaEragile ekologikoak.

2009-2012

gurean ere abian jarri berri diren esperientziapositiboak badira. Horrenbestez, jantokikolektiboak kudeatzeaz arduratzen direneizuzendutako informazio-kanpaina bat egingoda, aipatu zentroetako dietaren baitan tokikoproduktu ekologikoak sartzea bultzatuko duena.

Horretarako, beharrezkoa izango da ekoizleak

elkarren artean koordinatzea, produktu jakinbatzuen hornidura bermatzea ahalmenen etaurte-sasoiaren arabera, eta produktuokinbatera beste zonalde batzuetako produktuekologikoak edo ekologiko ez direnakeskaintzea.


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

110

2009

1. ekintza. Elikagai ekologikoen eskaria dagoen beste eskualde eta herrialde batzueiburuzko merkatu-azterketak egin edo eros daitezen bultzatzea

Beste herrialde batzuetako elikagai ekologikoenkontsumitzailea den merkatuari buruzkoazterlanak egitea eta informazioa bilatu etaerostea bultzatuko da. Produktua nola egokitu,nola aurkeztu eta zein kanalen bidez saldujakiteko, ezinbesteko aurrebaldintza informazio

baliagarria edukitzea da. Helburua produktuatokiko eragileari ahalik eta errentagarritasunhandiena emateko moduan kokatzea da,elikagai ekologikoak oso estimatuak direnmerkatuetara bideratuko dela jakinik.

2. ekintza. Estatuko edo nazioarteko azoketan parte-hartzea bultzatzea

Behin jomuga diren merkatuak hautatzekobeharrezkoa den informazioa lortu ondoren,informazio horren osagarri gisa eta merkaturatze-

bideak zabaltzeko sistema bezala, eragileekologikoek sektoreko estatuko eta nazioartekoazoketan parte hartzea bultzatuko da.



Eusko JaurlaritzakoNekazaritza, Arrantza etaElikadura Saila


2009-2012





GUZTIRA 22.000 30.202 34.965 40.779 127.947




2009-2012


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

111

2012

Euskadiko ekoizpen ekologikoari buruzkodatuak ikusita, honakoa planaren funtsezkohelburu bat da. Hori bakarka egiteak ez lukezentzurik (banaketaren, kontsumoaren etaabarren laguntza behar da), baina planahutsean geratuko litzateke EAEn elikagaiekologikoen ekoizpena nabarmen haziko ez

balitz. Premiazkoa da ekoizleek ekoizpenariekiteko orduan dituzten zailtasunak ahalik etagehien murriztea eta ekoizle tradizionalakerakartzea, azken horiek ekologiko bihurtzeabaita sektorea bolumenean hazteko aukerarikbideragarriena.

14.5 2.3 HELBURUA. EKOIZPEN EKOLOGIKOA HAZTEA

2.3.1 estrategia. Bolumena eta erregulartasuna areagotzea

Tokiko elikagai ekologikoen kontsumoasustatzeak zentzua izan dezan eta produktu horihainbat kanalen bidez modu eraginkorreanmerkaturatu ahal izan dadin, behar adinakobolumena izango duen eta urte-sasoiarenarabera erregulartasun handia izango duentokiko eskaintza eduki behar da. Horretarako,premiazkoa da hektarea-kopurua handitzea,

ustiategiak modu eraginkorrean antolatzea,laboreak planifikatzea eta jarduera egokiakburutzea ekoizpenean gorabehera handiak izanez daitezen, eta zonalde bateko eragileakelkarren artean koordinatzea, denon arteanbehar adinakoa eta erregularra izango deneskaintza bat sortzeko.

Estrategia horrek, funtsezkoa izaki, ekintzaugari ditu bere baitan: 12.


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

112

2009

2. ekintza. Nekazaritza eta abeltzaintza ekologikoa sustatzeko eta birmoldaketa-prozesua burutzeko laguntzak

Ekologiko gisa erregistratutako ustiategiakdituzten nekazari eta abeltzainek zuzenekolaguntzak jasoko dituzte hektareako, orain arteLanda Garapeneko Planetan jasotakoen antzekojarduketa-ildoei jarraituz.



Eusko JaurlaritzakoNekazaritza, Arrantza etaElikadura Saila.Foru Aldundietako Nekazaritzaeta Abeltzaintza ZerbitzuakElikagai ekologikoen ekoizleenelkarteak.

EuskadikoNekazaritza etaElikaduraEkologikoarenKontseiluaNekazaritzakosindikatuak

2009-2010

Nekazari eta abeltzain “tradizionalek” berenekoizpen osoa edo haren zati bat erregistroekologikora aldatzeko oztopo nagusietako batbirmoldatzeko behar den ahalegina etadenbora da; izan ere, bilakabidea zenbait urtezluza daiteke, ikaskuntza-prozesu bat jarraitubehar da eta zenbait izapide egin behar dira.

1. ekintza. Nekazaritza ekologikoaren balizko onurei buruzko informazio-kanpaina, sektoretradizionalei zuzendua

Analisi eta diagnostikoaren atalean azaldu denez,EAEko nekazaritza ekologikoaren haztekopotentzial handiena nekazari “tradizionalak”teknika hauetara erakartzeko dauden aukeraoparoak dira.

Ekoizle “tradizionalek” sektore ekologikoansartzea erabakitzeko gakoa aldebikoa da:

·Informazioa: nekazari eta abeltzainei ikusaraziznekazaritza ekologikoa egingarria etaerrentagarria dela eta epe motz zein luzeanonerako izango dutela, beren jardueramantendu eta hobetzeaz gain lurrak eta natura-baliabideak aberastuko direlako.

·Errentagarritasuna: kontsumitzaileek tokikoproduktu ekologikoak hobeto ezagutu etagehiago estimatuta, merkaturatze-kanalhobeak izanda eta tamaina egokia dutenustiategiei prestakuntza eta aholkularitzaeskainiz ekoizpen-teknikak hobeto baliatuta,jarduera errentagarriagoa izango da eta,beraz, erakargarriagoa nekazari eta abeltzaintradizionalentzat.

Ekintza honek lehen gakoari heldu dio,informazioari alegia. Oso gako garrantzitsua dainondik ere, baina bigarrena den errentagarri-tasunak osatu beharrekoa, azken finean horibaita plan honetako ekintza guztien azken xedea.


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

113

2012

3. ekintza. Nekazaritzako lanabesak lan-modu ekologikora egokitzea eta berariazkomakineriaren erosketa zentralizatua bultzatzea

Nekazaritza ekologikoa lurra bere oneraetortzean eta duen indarra agertzean oinarritzendelarik, haren teknikak jarraituz lurrean egitendiren zenbait lanetarako ezaugarri espezifikoak(dimentsio ezberdinak, lanen sakonera,agresibitatea eta abar) dituzten lanabesak behardira. Lan horietarako lanabes egokiak merkatutradizionalean aurkitzea oso zaila denez,nekazaritza ekologikoaren premia berezietarakoegokitutako tresnak eta lanabesak sortzekoproiektuak bultzatuko dira.

EAEn bideragarria eta eraginkorra denzonaldeetan, garestiak izaki ustiategi ekologikobakar baterako eskuratzea merezi ez duenmakineria espezifikoa Administrazioak erosikodu, modu zentralizatuan. Makineriabaimendutako ustiategi guztiek erabili ahalizango dute alokairuan; modu horretara,zonalde bateko ustiategi guztiek baliabideproduktibo hobeak izango dituzte, indibidualkiinbertitu behar izan gabe.


Foru AldundietakoNekazaritza etaAbeltzaintzaZerbitzuak


Eusko JaurlaritzakoNekazaritza, Arrantza etaElikadura Saila.Euskadiko Nekazaritza etaElikadura EkologikoarenKontseilua.

2009-2012



Foru AldundietakoNekazaritza etaAbeltzaintzaZerbitzuak.

Eusko JaurlaritzakoNekazaritza, Arrantza etaElikadura SailaEuskadiko Nekazaritza etaElikadura EkologikoarenKontseilua

2009-2012

Helburua nekazaritza ekologikorako bihurtze-indizea ahalik eta handiena izatea denez, berenproduktuak ekologiko gisa erregistratzea

erabakitzen duten eta ekoizpen-betekizunetaraegokitzen diren nekazariei laguntzak emangozaizkie, kasu honetan ere Landa GarapenekoPlanen jarduketa-ildoei jarraituz.


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

114

2009

5. ekintza. Inbertsiorako laguntzak nekazaritzako ustiategiak modernizatzeko eta horienproduktibitatea hobetzeko

Produktibitate baxua hein batean hobetu daitekelaboreak eta horien kostuen egitura sakonagoezagututa (aurreko ekintzaren xedea), baina pro-duktibitatea hobegarria da, halaber, ustiategiekologikoetan erabiltzen diren sistemak, tresnak,azaleren tamaina eta lanabes produktiboak erehobetuz.

Azken atal horri irtenbidea emateko, nekazarieta abeltzainek nekazaritzako ustiategien pro-duktibitatea hobetzeko asmoz egiten dituzteninbertsioak diruz lagunduko dira.



Foru AldundietakoNekazaritza etaAbeltzaintza ZerbitzuakElikagai ekologikoenekoizleen elkarteak

Eusko JaurlaritzakoNekazaritza, Arrantzaeta Elikadura Saila

2009-2012


ForuAldundietakoNekazaritza etaAbeltzaintzaZerbitzuak


Eusko Jaurlaritzako Nekazaritza,Arrantza eta Elikadura Saila.Euskadiko Nekazaritza etaElikadura EkologikoarenKontseilua.

2009-2012

4. ekintza. Laboreen kostuei eta produktibitateari buruzko azterlanak egiteko laguntzak

Plan honen hasierako zatian, analisikoan,azaldu den moduan, EAEko gaur egungoustiategi ekologiko askok berez dutenpotentziala baino errentagarritasun txikiagoadute. Prezioen artean aldaketa handiak daude,nekazaritza tradizionalean daudenak bainoaskoz handiagoak, eta beraz batzuen etabesteen arteko prezioen lehiakortasunean aldehandia dago.

Kontuan izanda laboreen errentagarritasuna,merkaturatze egoki batean oinarritua,funtsezkoa dela sektorea mantendu etagaratzeko nahiz eragile berriak erakartzeko,azterlanak egitea bultzatuko da laboreezberdinen kostuen egitura zehazten laguntzekoeta eragile ekologikoentzat produktibitate etadiru-sarrera handiagoak sortuko dituzten lanegiteko moduak, hedadurak, urte-sasoiak etalaboreak identifikatzen laguntzeko.


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

115

2012

6. ekintza. Hazi eta espezie autoktonoak kontserbatzeko eta erabiltzeko laguntzak

Ekoizpenaren eta kontsumoaren nahizelikagaiaren habitataren eta kontsumitzailearenarteko gertutasun fisikoaren logikari jarraiki,nekazaritza ekologikoren funtsezko planteamen-duetako bat hazi eta espezie autoktonoakerabiltzea da, biodibertsitatea, aberastasungenetikoa eta landareak beren inguruneraegokituta egotea lehenetsiz.

Joera orokorra laboreen biodibertsitatea izugarrimurriztea eta espezie bakoitzeko aldaera gutxibatzuk inposatzea denez, pixkanaka genetikokimanipulaturako espezieak sartzeraino, sektoreakduen zailtasunetako bat hazi autoktonoakeskuratu ahal izatea da. Hori dela-eta, eta bidebatez EAEko espezieen biodibertsitate genetikoababeste aldera, diruz lagunduko da hazi horiekkontserbatzea eta labore ekologikoetanerabiltzea.

7. ekintza. Nekazari gazteentzako laguntzak, nekazaritza ekologikoan has daitezen

Nekazaritza ekologikoa, ongi pentsatua,antolatua eta merkaturatua bada, nekazaritzatradizionala baino balio erantsi eta bereiztekoahalmen handiagoa duen jarduera bat da, etahorregatik errentagarriagoa ere izan liteke. Horrigehitzen badiogu ingurumenaren errespetua etagarapen iraunkorra bezalako balioekin duen

lotura, nekazaritza edo abeltzaintzan hasteardiren eragile gazteentzat jarduera berezikierakargarria izan daiteke. Ekoizpen-jardueranhastera doazen gazteok jasoko dituztenlaguntzak Landa Garapeneko Planetanjasotakoen ildo berekoak izango dira.



Foru AldundietakoNekazaritza eta AbeltzaintzaZerbitzuak.Eusko JaurlaritzakoNekazaritza, Arrantza etaElikadura Saila.

2009-2012


ForuAldundietakoNekazaritza etaAbeltzaintzaZerbitzuak


Nekazaritzako sindikatuakEuskadiko Nekazaritza etaElikadura EkologikoarenKontseilua.Elikagai ekologikoen ekoizleenelkarteak.

2009-2012


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

116

2009

9. ekintza. Nekazari eta abeltzain ekologikoen mugikortasun geografikoa sustatzekoformulak aztertzea

Egiaz, arazoa ez da EAEn nekazaritzanerabiltzeko lurrik ez egotea, erabili gabekolursailak izan badirelako. Arazoa da lurrok ezdaudela gaur egungo nekazari eta abeltzainekologikoak –eta etorkizunean izandaitezkeenak– dauden zonaldeetan.

Gauzak horrela, eragile ekologikoak lurrakeskuragarri dauden zonaldeetara mugitzea,beste langile batzuk lanpostuak eskuragarridauden lekuetara joaten diren bezalaxe,sustatuko duten formulak aurkitzeko azterlanabat egingo da.



Foru AldundietakoNekazaritza etaAbeltzaintza ZerbitzuakNekazaritza Saila

UdalakElikagai ekologikoenekoizleen elkarteak

2009-2012



Euskadiko Nekazaritzaeta ElikaduraEkologikoarenKontseilua.Elikagai ekologikoenekoizleen elkarteak.

Eusko JaurlaritzakoNekazaritza, Arrantzaeta Elikadura SailaForu AldundietakoNekazaritza etaAbeltzaintza ZerbitzuakNekazaritzakosindikatuak

2011

EAEko zonalde batzuetan lurra oso garestia etaurria izaki, ustiategi ekologiko batean laneanhasi nahi duten nekazari eta abeltzainentzateragozpen handia da lurra eskuratzea. Oztopohori arintzearren, lurra erabili nahi duteneilaguntzak emango zaizkie, bai, posible denkasuetan, jabetza-erregimenean, bai epe luzekoalokairu-erregimenean.

Era berean, finka publiko eta pribatuetanerabilera txikia duten lurrak nekazaritza etaabeltzaintzako ustiategi ekologikoetan erabiliakizateko bideak aztertuko dira, epe luzekoalokairu ziurtatua bezalako formulen bidez7 ;horrela, lurrei erabilera hobea emango zaie,nekazaritzako baliabide gisa dutenaberastasuna bermatuko da eta espekula-ziorako aukerak murriztuko dira.

8. ekintza. Lurra eskuratzeko laguntzak eta epe luzeko kontratuak dituzten finka publikoeta pribatuak erabiltzeko aukera aztertzea

7 Administrazioek pisu hutsen alokairua sustatzeko erabilitako sistemaren antzekoa, adibidez.


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

117

2012

10. ekintza. Eskaintza batzea eta logistika- eta ekoizpen-plataformak sortzeaKanal edota bezero jakin batzuk (ikastola bat,adibidez) hornitu ahal izango dituen eskaintzabat edukitzeko dagoen arazoetako bat sektoreaekoizle txiki sakabanatuetan atomizatua egoteada, bakarrik ezin dietelako bezero horieigutxieneko hornidura bat bermatu.

Kasu horietarako, eskaintza logistika- etaekoizpen-plataformetan batzea sustatuko da,

ekoizpen-egutegiak koordinatuta gutxienekohornidura erregularra eta behar bestekoabermatu eta bezeroekiko konpromisoak beteahal izan daitezen; horrela, koordinatutakoekoizle talde bati egin ahal izango dioteerosketa bezerook, eta talde horrek, eraberean, bermatua izango du ekologiko gisasailkatutako bere produktuen zati bat saltzea.

11. ekintza. Ekoizteko baliabideak sustatzeko moduak aztertzea eta inputhomologatuen ziurtapena bultzatzea

Behar adinako kopuruan eskaintza egoki batgaratzeko orduan EAEko nekazaritzaekologikoak duen beste oztopo bat nekazaritza-mota horren berezkoak diren zenbait inputproduktibo, pentsuak eta konposta kasu,lortzeko zailtasuna da.

Plana garatzeko aldian zehar, berariazko inputhorien ekoizpena eta merkaturatzea nolasustatu erabakitzeko azterlan bat egingo da,ekoizle ekologikoek eskuragarri izan ditzateneta beren ekoizpen-ahalmen orokorra mugatuez dezaten. Horien ziurtapena bultzatuko da,barietatean zein kopuruan eskuragarriago egondaitezen.



Zentro teknologikoakElikagai ekologikoenekoizleen elkarteak


2012



Euskadiko Nekazaritza etaElikadura EkologikoarenKontseilua.Elikagai ekologikoen ekoizleenelkarteak.Eragile ekologikoak.

2009-2012


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

118

2009

12. ekintza. Labore ekologikoak babestea transgenikoen aurrean

Ekintza honetan, EAEko ustiategi ekologikoekduten beste arazo bati helduko zaio, hain zuzenere transgenikoak eta agente kimikoak erabiltzen

dituzten ustiategiak gertu dituztelarik berenlaboreak arriskuan dituztenena.




Euskadiko Nekazaritza etaElikadura EkologikoarenKontseilua.Eusko JaurlaritzakoNekazaritza, Arrantza etaElikadura Saila.

Elikagai ekologikoenekoizleen elkarteakEragile ekologikoakNekazaritzakosindikatuak

2009-2012


Finantzaketa publikoa (EJ eta FA) 465.729 560.525 678.912 826.815 2.531.981



GUZTIRA 519.525 628.986 764.709 933.182 2.846.401


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

119

2012

Sektorean erreferentzia diren Europako besteeskualde batzuen aldean, Euskadik gutxilandutako elikagai ekologikoa ekoizten du,balio erantsi gutxi gehitu zaion lehengaimoduan. Produktu honek lehiatzeko dituenabantailak, beste eskualde batzuetako produktuekologikoen aldean, mugatuak dira. Euskadin

sektoreak izaera bereizgarria etairaunkortasuna izango baditu eta kontsumitzai-learentzat eskaintza osoagoa eratuko badu,lehengaiak ekoizteaz gain produktu landuagoeta aurkezpen zainduagokoak gertatu behardira, erosketa ekologikoaren saskia osatzealdera.

14.6 2.4 HELBURUA. BALIO ERANTSIA GEHITU ETAELABORAZIOA SUSTATZEA

2.4.1 estrategia. Elikagai ekologikoen tokiko ekoizpenaren balio erantsiahanditzeaEstrategia honen helburua, bolumena eta erre-gulartasuna areagotzeko aurrekoaren osagarria,EAEn ekoizten diren elikagai ekologikoekpixkanaka balio erantsi handiagoa izatea da,hala kontsumitzaileari begirako ezaugarriakhobetzen direlako nola, batez ere, produktuagehiago landuz balio-katean aurrera egiten

delako. Horri esker, tokiko produktuak moduiraunkorragoan lehiatu ahal izango dira besteeskualde eta herrialde batzuetatik datorreneskaintza gero eta handiago eta anitzagoarenaurrean.



ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

120

2009

2. ekintza. Elikagai ekologikoen elaborazioaren gaineko legeria eta haren aplikazioa aztertzea

Ustiategi ekologiko txikiek indarreko legeria, etabatez ere osasun-kontrolari dagokiona, beteahal izateko zailtasun handiak izaten dituzteekoizpen-prozesuetan elaborazioa sartu nahidutenean.

Txikiak izaki eta produktu txiki asko landitzaketenez, denak ere artisautza-mailakokopuru eta formatuetan, produktu bakoitzerako

osasun-erregistroak lortzeko orduan araudiazorrotz aplikatzea oztopo handia da ustiategitxiki gehienentzat. Horrenbestez, EAEn daudenelaboratzaile ekologikoen kopurua mugatzenari den oztopo hori leuntzearren, zein neurri harlitekeen, araudiaren aplikazioa nola aldalitekeen edo ustiategiak nola egokitu litezkeenaztertuko da.


EuskoJaurlaritzakoNekazaritza,Arrantza etaElikadura Saila

Eusko JaurlaritzakoNekazaritza, Arrantza etaElikadura Saila.Eusko Jaurlaritzako OsasunSaila

2010

1. ekintza. Elikagai ekologikoak landu, eraldatu eta maneiatzeko proiektuak sustatzea

Prozesuan aurrera eginez nahiz produktuagehiago landuz eta eraldatuz hari balioa gehitueta besteengatik bereizteko ahalmen handiagoa

emango dioten proiektuak bultzatuko dira,tokiko eskaintza aberasteaz gain produktuoklehiakorragoak izango direlako.




2009-2012


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

121

2012

3. ekintza. Elikagai ekologikoen aurkezpena hobetzeko proiektuak bultzatzea

Produktuen balioa ez da soilik horiek gehiagolanduta lortzen; elikagaion aurkezpena hobetutaere lor daiteke, kontsumitzaileek kalitatehandiagoko produktu bat ikus dezaten.

Beraz, aurkezpenak hobetzea xede dutenproiektuak bultzatuko dira, beti ere kontuanhartuz produktua ekologikoa izateak materialenerabilera mugatzen duela, ontzi eta bilgarrieningurumen-inpaktuak ahalik eta txikiena izanbehar baitu.




Euskadiko Nekazaritza etaElikadura EkologikoarenKontseilua.

2009-2012



Sektoreko finantzaketa pribatua 533.449 587.528 647.276 713.333 2.481.586


GUZTIRA 728.163 804.476 889.395 984.036 3.406.070


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

122

2009

Sektore hau nahiko berria denez –munduangaratze bidean da eta EAEn ernatu berria–,sektoreari buruzko ezagutza-maila ere, bai arloproduktiboan bai komertzialean, garatu beharradago. Teknikak eremu geografiko bakoitzera,klimaren ezaugarrietara, orografiara, lurrarenezaugarrietara eta espezie autoktonoenberezitasun genetikoetara egokitu behar dira,ezagutza orokorra lurralde bakoitzarenerrealitatera moldatu behar da, eta berazikasteko eta ezagutzeko premia area handiagoada, tokian tokiko jakintza bat garatu nahi bada.

Bestalde, jardueraren merkataritza-ibilbideaeskasa izan arren, merkatu poentzial gorde etaezezagun bat antzeman daiteke; beste eremugeografiko batzuetako esperientziagaratuagoak ere ikusgai ditugu, horienezaugarri soziokulturalak aski ezberdinakbadira ere. Hortaz, gaur egun dagoenezagutza-maila handitu beharra dago, baisektorearena jarduera ekonomiko gisa baikontsumitzaileena garatzen ari den merkatugisa.

14.7 2.5 HELBURUA. SEKTOREARI BURUZKO EZAGUTZA HOBETZEA

2.5.1 estrategia. Elikagai ekologikoen tokiko ekoizle, elaboratzaile eta mer-katuratzaileen gaitasunak hobetzea

Ustiapen ekologikoa lurraren eta laborearenezagutza sakonak eta merkatuarekiko gertukoharremanak bizi du. Eskaintza indartzeko,zeregin teknikoetan ongi prestatuta eta beharbezala aholkatuta (gorantz doan sektore honenberariazko zailtasun teknikoak direla-eta)egoteaz gain produktuak eta enpresa berenmerkatu objektibora bideratu eta egokitzeko gaidiren profesionalak behar dira. Helburu horibolumena handitzeko 2.3 helburuaren osagarriada argi eta garbi, hektareatan haztea komenibaita, baina ekoizpen produktibo, errentagarrieta eskariari egokituez.



ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

123

2012

1. ekintza. Nekazaritza Ekologikoaren alorrean berariazko prestakuntza bultzatzea Nekazaritza ekologikoak EAEn izan duen ibilbidenahiko laburragatik, ekoizle gehienek ekoizpen-tekniketan duten prestakuntza-maila hobetzekomodukoa da oraindik, eta alor horretan zenbaithutsune bete behar dira. Horretarako, gaur

egungo eta etorkizuneko eragileei zuzendutakoekoizpen-teknikei buruzko ikastaroenantolaketa babestuko da, nekazaritzaekologikoaren metodologia eta filosofianoinarriturik.

2. ekintza. Nekazaritza Ekologikoaren gaineko berariazko prestakuntza arautua(Lanbide Heziketa) eskaintzea

Noizean behingo gaikako ikastaroez gain, etanekazaritza ekologikoak nekazaritza etaabeltzaintzako sektorearen etorkizunekolehiakortasun eta iraunkortasunerako duengarrantzia dela-eta, nekazaritza ekologikoan es-pezializatutako lanbide-heziketako prestakuntza

arautua eskainiko da, etorkizunean alor honetanaditu profesionalen etengabeko harrobia izandezagun. Ekimen hori EAEn elikagaiekologikoen garapenerako bultzada handiaizango da.

3. ekintza. Marketing, salmenta eta enpresa-kudeaketaren gaineko prestakuntzaeta sentsibilizazioa

Prestakuntza-gabeziak ez dira ekoizpenarenalorrean soilik nabari. Ustiategiak txikiak etazenbait eragileren prestakuntza eta mailaprofesionala eskasa izaki, sektore honek ez duenpresa-kudeaketari buruz behar adinakoezagutzarik, batez ere produktuen marketing etamerkaturatzearen alorrean. Horri aurre egiteko

eta sektoreak ekoizle eta merkaturatzaileeiberen jarduera errentagarriago etairaunkorragoa egitea ahalbidetuko dietentresnak hobeto balia ditzan, hutsune horibetetzeko ikastaroak antolatzea bultzatuko da,merkataritzaren eta kudeaketaren arloetanprestakuntza eskaintze aldera.



Prestakuntza-zentroak Nekazaritzako sindika-tuakEragile ekologiko-akElikagai ekologikoenekoizleen elkarteak

2009-2012



Prestakuntza-zentroak Nekazaritzako sindika-tuakEragile ekologiko-akElikagai ekologikoenekoizleen elkarteak

2011-2012


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

124

2009

4. ekintza. Ekologiko bihurtzen ari diren nekazari eta abeltzainei aholkularitza teknikoa eskaintzea Nekazaritza ekologikoak berezko ezaugarriakditu, eta horietako bat da gai kimikoak ezerabiltzea; horregatik, beharrezkoa da, ikasiz etasaiatuz, laboreak eta erosten den lurra beharbezala ezagutzea.

Ekologiko bihurtzeko hasierako faseetan,nekazaria edo abeltzaina ikaskuntza-prozesu

horretan murgildurik dago, eta beraz, ikastaroajasotzeaz gain, aholkularitza eta gidaritza beharditu, hastapenetako urrats horietan aurreraegiteko eta zalantzak argitu ahal izateko.Horretarako, eragileak zuzenean aholkatukodituzten teknikari prestatuak egongo dirabihurtze-prozesuan zehar.

5. ekintza. “Nekazari eta abeltzain ekologikoaren ataria”ren bilakaera eta haren edukiak –foroak, blogak, telefono-euskarriaren zerbitzua, aholkularitza pertsonala, kasu praktikoaketa abar– aztertzea

Ekintza hau 1.3.1 estrategiaren (kontsumitzaileeijakinaraztera bideratuagoa) zati gisa jadaaipatua dugun arren, sektoreko profesionalakprestatzeko helburu honen barruan erenabarmendu nahi da, horretarako oso tresnabaliagarria dela irizten zaiolako. Nekazari eta

abeltzain ekologikoaren atariaren atalteknikoan barne hartuko dira, besteak beste,kontsulten atal bat, gai jakinei buruzko foroak,materialak eta jarduera egokien gidak jaistekoaukera edota gai zehatzei buruzko azterlanak.Beraz, teknikarien eta, batez ere, eragileen



Prestakuntza-zentroak Eragile ekologikoakElikagai ekologikoenkontsumitzaileenelkarteak

2009-2012



Foru AldundietakoNekazaritza etaAbeltzaintza Zerbitzuak

2009-2012


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

125

2012

6. ekintza. Gaur egun Foru Aldundietan dauden teknikarien prestakuntza NekazaritzaEkologikora bideratzea

Nekazaritza eta abeltzaintza ekologikoanaholkularitza-lanak egiteko berariazkoezagutzak, askotan tradizionalez bestelakoak,behar dira; horregatik, ustiapen tradizionalarentekniketan heziak izan diren eta alor horretaneskarmentua duten pertsonek hutsuneak izan

ditzakete eragile ekologikoei aholkatzekoorduan. Hori dela-eta, Foru Aldundietanaholkularitza-zerbitzuetan dihardutenteknikariek nekazaritza ekologikoan dutenprestakuntza espezializatua hobetuko da.



Euskadiko Nekazaritza etaElikadura EkologikoarenKontseilua

Elikagai ekologikoenekoizleen elkarteak

2010



Foru AldundietakoNekazaritza etaAbeltzaintza Zerbitzuak

2009-2012

arteko elkargunea izango da, parte-hartzaileguztien artean informazioa azkar eta zuzentrukatzea ahalbidetuko duena.

Bistan denez, atariaren erabilgarritasuna etaedukiak nekazari eta abeltzain ekologikoekInterneti ematen dioten erabilpenarenaraberakoak izango dira neurri handi batean.

Baliteke hasiera batean erabilpen-maila baxuaizatea, baina beraientzat interesgarria de ataribat egoteak sektorea teknologia berrietarahurbil dadin bultzatuko du, eta horrek, eraberean, foroak, kontsultak eta atari osoaaberastuko ditu.


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

126

2009

2.5.2 estrategia. Nekazaritza eta abeltzaintza ekologikoari buruzkoikerketa bultzatzeaEremu geografiko bakoitzak berezkoezaugarriak dituenez eta arloa bera berrisamarra denez, beharrezkoa da EAEko ustiategiekologikoetan labore ezberdinetarako daudenaukerei eta erabili behar diren teknikei buruzdagoen ezagutza sakondu eta zabaltzea.

Analisiaren fasean egiaztatu da sektore honetangaratuen dauden herrialdeak eremu honetanikerketa eta garapenera baliabide gehienbideratzen dituztenak ere badirela.


1. ekintza. Ekoizpenari buruzko ikerketa-proiektuak bultzatzea, tokiko identitateabermatze aldera

Ildo horretan aurrera egiteko, EAEren ingurunefisikoan aplikagarriak izan litezkeen nekazaritzazein abeltzaintza ekologikoari eta elikagaiekologikoen elaborazioari buruzko ikerketa etagarapeneko proiektuak bultzatuko dira.Proiektuaren helburua gure elikagai ekologikoen

balioa handitzea edota ustiategiak etaprozesuak hobetzea izango da, beste merkatubatzuetatik datozen produktuen aurrean gureproduktuen lehiakortasuna indartzeko.

2. ekintza. Nekazaritza Ekologikoaren gaineko ikerketan beste administrazio batzuekikolankidetza bultzatzea

Egia bada ere zonalde bakoitzaren berezkoezaugarriengatik –lurra, espezieak, klimatologiaeta abar– eskualde bakoitzera begirako ikerketaegitea beharrezkoa dela, egia da, halaber, besteeskualde eta administrazio batzuetan nekazaritzaeta abeltzaintza ekologikoari buruzko ezagutzahandia dagoela, Euskadiko ustiategiekologikoen garapenerako oso baliagarria izandaitekeena.

Beraz, aurreko ekintzan jasotako bertakoikerketa sustatzeaz gain, beste administrazioekinNekazaritza Ekologikoari lotutako teknika etaikerketei buruzko informazio-trukea bultzatukoda, Euskadiko eragileek alor honetan askozaurrerago dauden beste eskualde etaherrialdeetako ezagutza eskura izan dezaten.



ZentroteknologikoakElikagaiekologikoenekoizleen elkarteak

Eusko JaurlaritzakoNekazaritza, Arrantza etaElikadura Saila.Foru Aldundietako Nekazaritzaeta Abeltzaintza Zerbitzuak.

2009-2012


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

127

2.5.3 estrategia. Informazioa hobetzea eta hura eskuratzekomodua errazteaSektoreari buruzko ezagutza-maila hobetzekobide horretan, eragileen prestakuntza-maila etaekoizpenari buruzko ezagutza teknikoahanditzea ez da nahikoa; horrez gain,beharrezkoa da sektoreko eragileek EAEkonekazaritza eta abeltzaintza ekologikoarenbilakaerari berari buruz informazio gehiago etahobea edukitzea, beren jarduera kudeatzekotresna gehiago izan ditzaten.

Edozein jarduera ekonomikotan bezala,ekoizleek, merkaturatzaileek, elkarteek,Kontseiluak eta administrazioak berak jakinbeharra dute EAEko elikagai ekologikoeneskaintza eta eskaria zein bilakaera izaten aridiren.


1. ekintza. EAEko elikagai ekologikoen kontsumoa aldian-aldian aztertzea

Euskadiko ekoizle, elaboratzaile eta merkatu-ratzaile ekologikoek beren jarduera ekonomikoanarrakasta izateko eta beren produktuakmerkatuan behar bezala kokatzeko, funtsezkoada denek beren merkatuaren ezagutza zuzen etazehatza izatea. Jakin beharra dute elikagaiekologikoak zein pertsona-motak kontsumitzen

dituen, zein den beren motibazioa, zerbaloratzen duten, produktua non bilatzen duteneta abar.

Gaur egun EAEri buruz horren ingurukoinformaziorik apenas dagoenez, aldian-aldianEAEko elikagai ekologikoen kontsumoarenbilakaerari buruzko azterketa sakona egingo da.



Eusko JaurlaritzakoNekazaritza, Arrantza etaElikadura SailaZentroteknologikoak


2009-2012




2009 eta 2011

2012


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

128

2009

2. ekintza. Elikagai ekologikoen eta ez-ekologikoen prezioen eta horien bilakaerarenazterketa konparatiboa

Diagnostikoan azaldu da kontsumitzaileek produktuekologikoa ez kontsumitzeko eta banatzaileek ezeskaintzeko argudiatu duten arrazoi nagusietakobat prezioa dela. Jantoki kolektiboek ere –merkatuhandia inondik ere, plan honek begiz joa duena–eragozpen hori aipatu dute.

Era berean, egiaztatu da, honi buruz dagoeninformazio apurrari erreparatuta, prezioen artekoaldea asko aldatzen dela aztertzen den produktuzehatzaren arabera, alegia, batzuen eta besteenartean dauden aldeak oso aldakorrak direla.

Erosteko orduan prezioa faktore garrantzitsuaizanik, produktu, marka eta salmenta-guneenaniztasunak aurkezten digun errealitatea hainkonplexua izanik, eta eskura dugun informaziozehatza hain eskasa izanik, premiazkoa da, arlohori kudeatu eta erabakiak hartu ahal izateko,datu fidagarriak edukitzea. Horretarako, EAEkoelikagai ekologikoen eta ez-ekologikoen prezioenarteko aldeari buruzko aldizkako azterketakonparatibo bat egingo da.

3. ekintza. Sektorearen ezagutza estatistikoa hobetzea

Aurreko informazioa bezain beharrezkoa dajakitea zer ekoizten ari den, zer saltzen, zein laborehazten ari diren eta zein behera egiten, zein direnustiategien tipologia eta tamaina, zein produktulantzen ari diren, merkaturatzaile-kopurua nolaeta non bilakatzen ari den, eta abar.

Horretarako, sektoreari buruzko datu estatistikoakzehaztasun handiagoz eta kopuru handiagoaneskainiko dira, eta, era berean, eskuragarriagojarriko dira.




Euskadiko Nekazaritza etaElikadura EkologikoarenKontseilua.

2009 eta 2011




Euskadiko Nekazaritza etaElikadura EkologikoarenKontseilua.Elikagai ekologikoen ekoizleenelkarteak.Eragile ekologikoak

2009-2012


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

129

2012





Bestelako finantzaketa 66.000

GUZTIRA 240.175 233.661 245.800 279.414 999.050


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

130

2009

Ildo estrategikoetan nabarmendu den moduan,sektorearen antolakuntzan hobekuntzakegitearen helburua funtsezkoa da nekazaritzaekologikoaren garapenerako. Garapen Plan

honetan, edo honen gainean egin litekeenedozein berrikuspenetan, jaso diren ekimengehienak martxan jartzeko ezinbestekoa dasektoreko eragileen gidaritza eta koordinazioa.

14.8 2.6 HELBURUA. Nekazaritza ekologikoaren sektoreanantolakuntzako hobekuntzak bultzatzea

2.6.1 estrategia. Tokiko erakundeak inplikatzeaBeharrezkoak diren antolakuntzako hobekuntzenartean, tokiko erakundeek nekazaritza etaabeltzaintza ekologikoarekin dituztenharremanak eta inplikazioa indartu behar dira.

Tokiko erakundeek beren jarduketa-esparruengarapen errotu, endogeno eta iraunkorra,gehienetan landa-izaera sakona duena,

bultzatzen dute. Nekazaritza eta abeltzaintzaekologikoak erakutsi du, askoz errotuagoadagoen eskualde askotan, tokiko garapeniraunkorraren aliatu indartsua dela, hainbatonura ekonomiko, ingurumeneko, sozial etapaisaia aldetiko ekarriz.



ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

131

2012

1. ekintza. Landa Garapeneko Agentzien eta sektorearen artean lankidetza-esparruegonkor bat garatzea

Landa Garapeneko Agentziek, hain zuzen ereberen ingurunearen garapen ekonomiko etasozial orekatu eta iraunkorra helburu izanik,nekazaritza eta abeltzaintza ekologikoafuntsezko elementu gisa baliatu behar duteberen eskualdearen balioa handitzeko,aberastasuna sortzeko eta zonaldeko baliabideekonomiko, ingurumeneko, paisaia aldetiko etaturistikoak hobetzeko.

Planteamendu hori finkatu, ezarri, moldatu etazehazte aldera, Landa Garapeneko Agentzieneta dagokion zonaldean dihardutensektorearen artean lankidetza-esparruegonkorrak eta formalak ezarriko dira, bienartean tokiko nekazaritza eta abeltzaintzaekologikoaren garapena sustatzeko.

2. ekintza. Udalekin lankidetza-akordioak eta baterako jarduera-programak ezartzea(Agenda 21)

Landa Garapeneko Agentziek bezala, udalekberen herrien garapena sustatzen dute argi etagarbi tokikoa eta iraunkorra den planteamendubatez, batik bat Agenda 21ean barne hartutakojardueretan.

Arlo horretan, zonaldean elikagai ekologikoenekoizpena sustatzea udalek dituzten helburuekinbat dator erabat, eta beraz sinergia horrek

lankidetza-akordioak ezartzeko aukera ematendu. Alde horretatik, sektoreko eragileen etaudalen artean akordio egonkor eta formalaksinatuko dira tokiko nekazari, abeltzain,elaboratzaile eta merkaturatzaileei laguntzekobaterako jarduerak egiteko, eragileok indartzeagarapen lokal eta iraunkorraren mesederakoizango delakoan.




Landa Garapeneko AgentziakEusko Jaurlaritzako.Nekazaritza, Arrantza etaElikadura Saila.Foru Aldundietako Nekazaritzaeta Abeltzaintza ZerbitzuakUdalak

2009-2012


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

132

2009

1. ekintza. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluarenegitura garatzea

Sektorea egituratzeko eta plan hau gauzatzekoorgano nagusia Kontseilua izango da. Bertan bategiten du sektorearen EAEko ordezkaritzak, etaberaz elikadura ekologikoaren baitako eragileenborondateak elkartu behar ditu.

Eskuartean dituen funtzio guztiak bete ahalizateko, ongi antolatutako egitura bat garatu

behar du Kontseiluak, erregulazio, sustapen,koordinazio, aholkularitza eta abarrekojarduerak kudeatzeko gaitasuna izango duena.Horregatik, eta alderdi hori ekintza eta helburuaskoren arrakastari begira bereziki garrantzitsuadenez, antolaketa-egituraren garapenabultzatuko da.

2.6.2 estrategia. Antolaketa-egitura hobetzeaSektoreko eragileak berak dira plan honenzatirik handiena garatu behar dutenak, ekintzaaskotan arduradun, gauzatzaile edotakolaboratzaile gisa ageri direlarik. Ekintzokbehar bezala kudeatuta egon daitezen,Euskadiko eragile ekologikoek ongi antolatu etakoordinaturik egon behar dute, ordezkatukodituzten organo eraginkorren eskutik erabakiakhartzeko eta ekintzak gauzatzeko orduan modubateratu, egonkor, efikaz eta eraginkorreanjokatu ahal izan dezaten.

Beraz, plan honen zati handi batean “nor” direnhorien antolaketa hobetzeaz ari gara; izan ere,

alderdi hori funtsezkoa da ekintza askok, etaplanak oro har, EAEko tokiko elikagaiekologikoen eskaintzan eta eskarian ondoriopositiboak izan ditzaten eta gaur egun besteeskualde batzuekin alderatuta oraindik kopuruñimiñoak ageri dituen sektore hau gara dadin.

Antolakuntza hobetuta, posible izango da azkarjardutea, ekintzak martxan jartzea, aurrera eginahala plana berraztertu eta egokitzea eta ezarridiren helburuak lortzea.





Udalak 2009-2012


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

133

2012

2. ekintza. Elkarteen elkartzea eta koordinazioa sustatzeaEAEko nekazaritza eta abeltzaintza ekologikoarennegozio-kopuruak oso txikiak dira, etasektorearen kohesioa beharrezkoa da ahaleginguztiak norabide berean jartzeko eta indarrakbatzeko. Elkarte asko dituen egitura batekin, EAEnnekazaritza eta abeltzaintza ekologikoari bultzadahandia emateko aukerak murritzagoak dira, aremurritzagoak asko izateaz gain elkarte bakoitzeanbazkide gutxi eta horien artean jardutekomoduaren inguruan adostasunik ez badago.

Euskadin, elikagai ekologikoen ekoizpenak,Kontseiluaren bermeaz gain, beharrezkoa dueragile ekologikoen elkarteak jarduketa-ildokomun batzuen inguruan koordinatzea etasektorearen egituraketa batuago etaindartsuagoa izatea. Hori guztia aintzat harturik,elkarteen koordinazioa bultzatuko da eta,bestalde, elkarteak hazi eta bazkide gehiago harditzaten sustatuko da.

3. ekintza. Ziurtapen-sistema bermatzea





2009-2012



Euskadiko Nekazaritza etaElikadura EkologikoarenKontseiluaElikagai ekologikoenekoizleen elkarteak


2009-2012



Euskadiko Nekazaritza etaElikadura EkologikoarenKontseilua


2009-2012


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

134

2009

4. ekintza. Garapen Plan honen jarraipena egitea

Edozein Garapen Plan edo jarduketa-programatan bezala, arrakasta izatekogakoetako bat haren jarraipena egitea etaaldian-aldian berraztertzea da.

Plan honek helburu, estrategia eta ekintzen sortaaski zabala barne hartzen du, eta haren funtzio-namendua zein emaitzak aldian-aldianberraztertu beharko dira, zuzendu beharrekodesbideratzeak hautemateko. Era berean,ekintzak gauzatu ahala merkatuaren eta oro haringurunearen baldintzak eta ezagutza aldatuz




Eusko Jaurlaritzako Nekazaritza,Arrantza eta Elikadura Saila.Euskadiko Nekazaritza etaElikadura EkologikoarenKontseilua

2009-2012


Finantzaketa publikoa (EJ etaFA))

220.503 220.968 220.928 220.332 882.731



GUZTIRA 260.503 273.468 287.078 301.365 1.122.415

doazen heinean, jarduera batzuen adierazpidezehatzak berraztertu beharko dira, eta,seguruenik, lehentasunak berregokitu.

Horrenbestez, Garapen Plan honen jarraipensistematikoa egingo da, haren arduradunnagusien eskutik: Eusko JaurlaritzakoNekazaritza, Arrantza eta Elikadura Saila, etaEuskadiko Nekazaritza eta ElikaduraEkologikoaren Kontseilua.


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

135

2012

URTEZ URTEKO AURREKONTU OROKORRA

URTEZ URTEKO AURREKONTU OROKORRAREN FINANTZATZAILE ETAKUDEATZAILEAK


PUBLIKOA (EJ eta FA) 1.257.121 1.174.033 1.323.286 1.527.703 5.282.143

PRIBATUA 141.367 178.208 400.230 278.207 998.011

BESTELAKOAK 40.000 53.400 60.477 72.759 226.636

GUZTIRA(elaborazioarensustapena gabe)

1.438.488 1.405.641 1.783.993 1.878.668 6.506.791

Elaborazioaren sustapena

PUBLIKOA (EJ eta FA) 194.714 216.948 242.119 270.702 924.484

PRIBATUA 533.449 587.528 647.276 713.333 2.481.586

BESTELAKOAK

Elaborazioarensustapena GUZTIRA

728.163 804.476 889.395 984.036 3.406.070

GUZTIRA 2.166.652 2.210.117 2.673.388 2.862.704 9.912.861

2009. URTEA AURREKONTUAREN KUDEAKETZAILEAK

FINANTZATZAILEAK Kontseilua Erag. elk.8 Erag. ekol.9 Elabor.ekol.10

EJ. GUZTIRA

EJ. 690.286 175.000 18.000 883.286

FFAA. 201.678 306.872 508.550

Pribatua 115.000 86.367 533.449 734.816

Bestelakoak 40.000 40.000

GUZTIRA 845.286 201.678 393.239 708.449 18.000 2.166.652

8Eragile ekologikoen elkarteak9Eragile ekologikoak10Elaboratzaile ekologikoak


ildoa

kja

rduk

eta-

plan

a

136

2009


FINANTZATZAILEAK Kontseilua Erag. elk. Erag. ekol. Elabor.ekol.

EJ. GUZTIRA

EJ 540.814 192.325 733.139

FFAA. 211.560 383.283 594.843

Pribatua 133.335 107.873 587.528 828.736


GUZTIRA 727.549 211.560 491.155 779.853 2.210.117



EJ. GUZTIRA

EJ. 587.244 211.365 798.609

FFAA. 221.927 478.720 700.647

Pribatua 157.626 308.754 647.276 1.113.656


GUZTIRA 805.347 221.927 787.474 858.641 2.673.388



EJ GUZTIRA

EJ. 645.158 232.290 20.778 898.226

FFAA. 232.801 597.921 830.722

Pribatua 179.382 168.282 713.333 1.060.997


GUZTIRA 897.299 232.801 766.203 945.624 20.778 2.862.704

Eranskinak


eran

skin

am

etod

olog

ia

139

PROIEKTUAREN FASEAK:

2012

ERANSKINA: METODOLOGIA

MET

OD

Proiektuaren plangintza eta sektorearen partaidetza

1.Hasieratik lan-ildoak ezartzea etaproiektuaren eragile zuzenenakidentifikatzea.

2.Proiektuan sartuta dauden talde etaeragileei zuzendutako komunikazio- etapartaidetza-plana egitea.

Ezarritako helburuak lortzeko, prozesuaren faseak eskema honi jarraiki landu dira:

Fase honen helburua: Fase honek bi helburu izan zituen:


eran

skin

am

etod

olog

ia

140

2009

•Proiektua operatiboki planifikatzea,helburu hauekin:

·Aholkularitza-taldearekin datuak eskainiz,analisi partekatuak eginez eta jarduketa-ildoak ezarriz elkarlanean aritzeko Taldeaosatzea, bai erabakiak hartzeko atalpolitikoa, bai lantalde teknikoa.

·Analisian kontuan hartu beharrekoinformazio-iturriak eta lantegi horretaninformazioa eta analisia eskain ditzaketenpertsonak identifikatzea.

•Sektorearen partaidetza planifikatzea:nekazaritza ekologikoko elkarteak,erreferenteak eta abar. Araudian egindakoaurrerapenak beti sektorearekin bateraegin direnez, hausnarketa estrategikoarenkoordinazioa eta jarraipena zein pertsonekegin behar duten zehaztuko da.

•Fasearen azken emaitza gisa, honakoalortu zen:

-Lantaldeak eraturik eta iturriakzehazturik edukitzea.

-Interes-multzo guztiei zuzentzekokomunikazio-plana zehazturikedukitzea

Fasearen edukia: Fase honetan ekintza hauek landu ziren:

Sektorearen eta hari atxikitako interes-taldeen etorkizunaren analisia:merkatua, bezeroak

1.-Sektorearen aldagai esanguratsuenakidentifikatzea.

2.-Nekazaritza ekologikoaren etorkizunaaztertzea sektorearen bilakaeraren baitan.

3.-Sektorearen auzi garrantzitsuenakidentifikatzea, ekoizpen-tipologia haumugitzen den ingurunea eta interes-taldeak kontuan izanda.

Fase honen helburua: Fase honek hiru helburu izan zituen:

· Sektoreak orain arte jarraitu dituen politikaketa estrategiak identifikatzea eta izan dituenalde arrakastatsuak eta hutsuneakdetektatzea.

· Sektorea mugitzen den ingurunearen alderdiezberdinak aztertzea, bai merkatuaren

ikuspegitik bai lehiaren eta produktuena-renetik.

-Sektoreko interes-taldeen eskariakdetektatzea: kokapena eta bezero zein kont-sumitzaileek eskakizunak: saltoki handiak,ostalaritza, denda espezializatuak



eran

skin

am

etod

olog

ia

141

2012

• Hurrengo urteetan sektorearen bilakaera etagarapena nolakoa izango den garbiedukitzea “Sektorearen paradigma berriakaurkitzea” deitzen dugun horren baitan.

• Sektorean sortuko diren aukerak identifi-katurik edukitzea, eta baita ingurunetikbertatik sortuko diren kezka- eta mehatxu-iturriak ere.

Fasearen azken emaitza gisa, honakoa lortu zen:

Sektorearen ahalbideen eta garatzeko zein hobetzeko esparruen analisia

1.-Sektorearen ikuspegi errealista izatea:osaketa, egitura, baliabideak eta, sektoreproduktibo eta ekonomiko gisa, ahalbideaketa gabeziak.

2.-Sektorearen barne-auzi kritikoak, harengarapenerako beharrezkoak, zeintzukdiren finkatzea: irudia, bolumena,kalitatea, konbergentzia eta abar.


• Sektoreari buruzko diagnostiko bat egitea,funtsezko alderdi hauen arabera:

-Produktua: ezaugarriak, kalitatea. -Egitura Teknologikoa. Laguntza teknikoak. -Ekoizpen-egitura. -Merkataritzako eta marketing zeinirudiaren alorreko egitura

•Sektorearen indarguneak eta baita hobetubeharreko esparruak ere detektatzekoanalisi kualitatibo bat egitea


-Sektoreko eragileek eta pertsonaia nagusiekerantzuna eman behar dieten auzi kritikoakidentifikatzea, batik bat sumatzen eta sustatzendugun hazkunderako joerari erreparatuz.

-Dauden ahalbideak eta gabeziak nahizetorkizunean izan dezaketen eraginaebaluatzea, ezarri beharreko estrategienindartzaile edo oztopo izan daitezkeenneurrian.



eran

skin

am

etod

olog

ia

142

2009

Sektorean dauden sinergien eta beste jarduera-esparru batzuekikoharremanaren analisia

1.-Sektorearen sinergiak identifikatzea, halasektorearen baitan nola arlo osagarriak etalaguntza-esparruak parteka ditzaketen bestesektore batzuekin: elikadurarensektorearekin berarekin nahiz lehen bateanhain gertuko ez diruditen arren osagarriakizan litezkeen bestelakoekin: turismoa, eta

zehazki landa-turismoa, hezkuntza,osasuna edota ingurumena.

2.-Sektorearen baitan egon litezkeenkonbergentzia-mailak identifikatzea,etorkizunean sektore barruko zein kanpokoeragileen artean akordioak ezartzearibegira..


1.-Balizko sinergia-esparruak eratzen dituztenfaktoreak zehaztu eta haien pisua neurtzea,dauden sinergien eta sortzen diren edo sordaitezkeen eskalako ekonomien analisiaegiteko.

2.-Funtsezko ildo hauetan dagoenkonbergentzia aztertzea:

•Produktuak eragindako sinergiak.

•Merkatuak, irudiak, marketing-sistemek eta abarrek eragindakosinergiak.

•Teknologiek, instalazioek, kalitate-sistemek eta abarrek eragindakosinergiak.


Sektoreko enpresen probetxurako sinergia potentzialki baliozkoenak identifikatzea.



eran

skin

am

etod

olog

ia

143

2012

Etorkizunerako helburuak, estrategiak, programak eta ekintza-ildoak

1.-Sektorearen Garapen Plana egitea; planalau urterako aurreikusi da, eta sektoreakgaratu beharreko bidearen ildo nagusiakzehaztu ditu hainbat alorretan, hala nolasektorearen egituraketan, produktu-zorroan,irudian, marketing eta berrikuntzan,laguntzetan eta abar.

2.-Hurrengo urteetan sektorea indartu etagaratzeko helburu zehatz etakuantifikatuak nahiz jarduketa-ildo eta –programak xedatzea.

Fase honen helburua: Fase honek funtsezko helburu bat izan zuen:

1.-Nekazaritza ekologikoaren misioa zehaztea,landa-garapenaren, iraunkortasuneko etaSektorearen egungo eta etorkizuneko erren-tagarritasunaren inguruko oinarrizkofilosofia eta estrategien baitan.

2.-Sektorea hobetzeko helburu kuantifikatuakidentifikatu eta zehaztea, hainbat alorri

begira: hazkundea, irudia, salmentak,prezioak, kalitatea, teknologiak, kostuaketa abar.

3.-Proposatutako helburuak betetzeaahalbidetuko duten programa zehatz etaerrealistak diseinatzea.

Fasearen edukia: Fase honetan kritikotzat jotako zenbait ekintza landu ziren:

Sektorerako epe luzeko plan bat edukitzea,baina epe laburreko ekintzez, sektore osoareneta Administrazioaren urtez urteko kudeaketa-planak prestatu ahal izateko; planari esker,

ekoizleek etorkizunera begira proposatu direngarapen-ildoen berri izango dute.



eran

skin

am

etod

olog

ia

144

2009

INFORMAZIO, KOMUNIKAZIO ETA PARTAIDETZA PROZESUA

Plana batik bat sektoreari zuzendua dagoenez,proiektuan berebiziko garrantzia duinformazioa eskaintzeak eta partaidetzasustatzeak. Partaidetza hori bideratzeko,nagusiki bi modu erabili dira:

Sakoneko elkarrizketa pertsonalak (gehienez8), 1. Fasean –Plangintza– adieraziko direnerreferenteekin.

Erabakiak hartzeko eta laneko zenbait taldeeratzea, diagnostikoa nahiz jarduketa-estrategiak eta -planak kontrastatzeko:

Elkarrizketa pertsonalakProiektuaren hasieran egin ziren, informazioarenbilketa erraztu zuen galdesorta edo gidoi batoinarri harturik. Helburua laneko lehen

diagnostiko bat taxutzeko erabilgarritzat jotakoekarpen eta iritzi guztiak biltzea zen.

Lantaldeak Sektorea ordezkatzen duten taldeak dira.Taldeak jarduera-profilaren (ekoizleak, merkatu-ratzaileak, sindikatuak eta abar) eta kokapengeografikoaren arabera eratu ziren, etaplangintza-taldeak, ondoren, proiektuarengarapen-fase ezberdinetan egindako analisiaketa ateratako ondorioak helarazi zizkien, horieninguruan gogoeta egin zezaten.

Kontrasterako bilera batzuk egin ziren:

•Diagnostikoaren aurkezpena, lantaldebatekin.

•Jarduketa-estrategia eta –planei buruzkoeztabaida 3 lantalderekin 3 bilerabereizitan, horien ekarpenak jasotzeko.

•Jarduketa-estrategia eta –planei buruzkobeste eztabaida bat lehen aipatu 3lantaldeekin, baina denok batera bileraberean.


eran

skin

am

etod

olog

ia

145

2012

LKS taldeaAholkulariek, jarraitu beharreko prozesua etametodologia taxutu dute, proiektua teknikokizuzendu dute, lantaldeen bilera formalakmoderatu, koordinatu eta zuzendu dituzte,jarduketa-ildoak proposatu dituzte eta zatikakozein azken txostenak egin dituzte.

Proiektuaren zatikako zein azken txostenakegiteaz gain, arduradunei haren berri ematenlagundu diete.


146

2009

Unibertsoa: 14 urte edo gehiagoko Populazio Orokorra.

Lagina: 3.218 kasu, % ±1,74ko laginketa-errore teorikoa ausazko laginketa bakunarenbalizkorako, % 95,5eko Konfiantza Mailaz (p=q=0,5).

Esparrua: Espainiar Estatua, banaketa honekin eskualde geografikoen arabera:

1 Zona Galizia (261 kasu).

2 Zona Euskadi (193 kasu).

3 Zona Nafarroa (134 kasu).

4 Zona Mediterraneoa (489 kasu).

5 Zona A.M.Bartzelonako metropoli-eremua (327 kasu).

6 Zona Andaluzia (537 kasu).

7 Zona Madrilgo metropoli-eremua (415 kasu).

8 Zona Ipar Erdialdea (435 kasu).

9 Zona Erdi Hegoaldea (273 kasu).

10 Zona Kanariar Uharteak (154 kasu).

Laginketa-prozesua: Segmentu bakoitza ateratzeko, fase anitzeko laginketa geruzatua egin zen,habitataren tamainaren arabera proportzionala eta eskualde geografikoaren arabera ez-proportzionala; laginketa-puntuetan (herriak) ausazko hautespena baliatu zen, eta etxeetan ereausazko hautespena telefono-zerrendari jarraiki.

Haztapena: Guztizko emaitzak lortzeko, eskualdeko laginak haztatu dira, beren pisua populazioorokorrean proportzionalki dagokienaren arabera orekatze aldera.

Elkarrizketa-mota: Telefonoz, 17 -19 minutuko iraupeneko galdesorta erdiegituratu batez.

Trabajo de Campo: 2006ko urriaren 31 eta abenduaren 14 a bitarte egina.

Ikuskapena, Arazketa, Kodeketa eta Grabaketa.

ERANSKINA: 2007KO KONTSUMO-BAROMETROARENFITXA TEKNIKOA –EROSKI FUNDAZIOA

FITXA TEKNIKOA

eran

skin

afit

xa t

ekni

koa


147

2012

AZTERLANEAN JASOTAKO ESKUALDE GEOGRAFIKOAK

Biztanleriaren banaketazona Biztanleria (milaka)

Z1Galizia 2.696Z2 Euskadi 2.083

Z3 Nafarroa 556

Z4 Mediterraneoa 8.848

Z5 Bartzelonako M.E. 3.697

Z6 Andaluzia 7.358

Z7 Madrilgo M.E. 4.986

Z8 Ipar Erdialdea 5.535

Z9 Erdi Hegoaldea 3.256

Z10 Kanariak 1.694

GUSTIRA 40.709

Iturria: INE, 2001eko biztanleria-errolda

eran

skin

afit

xa t

ekni

koa

NEKAZARITZA, ARRANTZA NEKAZARITZA › files › 2016 › 11 › neka_eko_plana... · Horretarako,...

Documents

Transcript of NEKAZARITZA, ARRANTZA NEKAZARITZA › files › 2016 › 11 › neka_eko_plana... · Horretarako,...