Partidos e Sistemas de Partidos
-
Upload
jose-antonio-almuina -
Category
Documents
-
view
218 -
download
0
Transcript of Partidos e Sistemas de Partidos
-
7/28/2019 Partidos e Sistemas de Partidos
1/18
PARTIDOS Y SISTEMAS DE
PARTIDOSDe Giovanni Sartori
Introduccin
A travs do texto, especificamente nos captulos I, II, III e IV, Sartori fai un percorrido
dende o orixe dos partidos polticos ata chegar ao contexto propio dos mesmos dende
o seu interior. Con elo busca identificar propiamente o obxectivo da anlise.
Nese camio, inicia o seu texto co nacemento dos partidos e a sa diferenciacin dasfaccins, dicir, logra establecer a diferenza primordial que existe entre ambos ostermos dndolle especial nfase en identificar que nace un novo esquema cun novonome. Ese novo nacemento trae consigo un concepto histrico sobre a pertenza a untodo, do cal el parte.
Nun segundo momento busca explicar que esa parte da que fala anteriormente partedun todo, pero que como parte tamn un todo e integrase de acordo a sas propiasdinmicas contextuais. A dinmica dos partido integrase nun sistema de partidos,convertndose ese sistema como un todo.
No terceiro captulo, xa comeza a ser descritivo e a encontrar as funcins propias dospartidos, a tratar de encontrar definicins que permitan ser ms concretas ou mnimasno concepto para poder entrar as nun concepto particular do asunto, isto, co fin deidentificar pertinentemente o obxecto de estudo, neste caso os partidos polticos.
Por ltimo, concentrase en cmo se establecen as organizacin dos partidos, realizaunha tipificacin orgnica, logrando desta maneira unha aproximacin profunda para oinicio da anlise dos partidos polticos e por entendemento os sistemas dos mesmos.
-
7/28/2019 Partidos e Sistemas de Partidos
2/18
Parte I. EL MOTIVO: POR QU HAY
PARTIDOS?EL PARTIDO COMO PARTE
A) De la faccin al partido.
Anteriormente pronuncibase pexorativamente o termo faccin, elo debase a forma
de actuar que tian por aquel entn, tian consideracin de partes dentro dun estado
pero actuaban con sedicin. Ademais os estudosos da poltica atribuanlle
caractersticas de acordo os seus orixes etimolxicos, faccin relacionada con facere e
factio que indicaba un grupo poltico dedicado a actos sinistros. Pola sa parte partido
ven de dividir, sen embargo solo ingresa no vocabulario poltico no sculo XVII. Expresa
entn a palabra partido, parte.
Esa parte, posteriormente convertese en compartir, diferenciando faccin a un grupo
concreto e partido e unha medida mas ampla como unha particin analtica, unha
imaxe mental no lugar dunha identidade mis concreta.
Por ltimo, os conceptos para a integracin do partido, supoan a existencia de
medios constitucionais, nos cales os partidos garantan a sa existencia. dicir,
necesitaban o establecemento dunha constitucin.
B) El pluralismo
Os partidos comezaron a verse aceptados cando se entendeu que a diversidade e o
diferenza non son incompatibles co orde poltico, dicir, que no necesaria unha soa
mirada poltica.
entn cando as perspectivas de pluralismo constitucional, e de pluralismo poltico
fan prever que o poder diversificase e entran en xogo unha pluralidade de grupos,dando paso ao desacordo. Hai que entender, que os partidos en plural son produto
do pluralismo.
-
7/28/2019 Partidos e Sistemas de Partidos
3/18
C) El gobierno responsable y gobierno que responde
Este apartado refrese ao fin dos partidos, o el para o que son, e entendese que son
produto dunha serie de acontcemos xa mencionados.
Podase pensar que eles non son mas que a conexin entre un goberno e o pobo eviceversa, pero sen chegar ao poder da toma de decisins. Isto sera nada mis que un
partido no goberno, pero a anlise da historia leva a afirmar que dista moito do que se
entende como o partido que goberna.
Nese sentido as necesidades contextuais producen ao goberno responsable, que indica
que os ministros no poder son responsables ante o parlamento, pero de acordo as
dinmicas electorais tamn se converte nun goberno que responde, pois o partido no
poder ou no goberno de turno, establecen unha dinmica de atender as demandas do
pobo.
Pdese diferenciar un do outro, sexa polas caractersticas tcnicas do goberno
responsable, pois non est obrigado a ir mis ala do que debe, ou tamn por o que
responde, pois este debese en gran medida as conexins do partido co parlamento e
co electorado.
Desta forma tamn se pode construr o sistema de partidos propiamente dito como
requisito estrutural do sistema poltico e como un dos seus subsistemas, pois os
partidos convrtense en tal coa extensin do sufraxio, non pasa o mesmo co sistema.
D) Una racionalizacin
Deste captulo Sartori argumenta que necesario recoecer os orixes para non perder
de vista os efectos fundamentais, por exemplo sobre preguntas que rara vez se fan, o
por que das caractersticas deles como estas:
a. Os partidos non son faccins.
b. Un partido unha parte dun todo.
c. Os partidos son canles de expresin.
Pero tamn pensa en ir mas ala, afirmando por exemplo que os partidos non so teen
estas funcins, senn que tamn manipulan a opinin pblica.
Entn, para conclur, un sistema de partido un sistema pluralista de partes que
expresan vigorosamente as opinins dos gobernados di o autor que deixa moitas
cousas por dicir, sen embargo a premisa para a perspectiva prxima.
-
7/28/2019 Partidos e Sistemas de Partidos
4/18
EL PARTIDO COMO UN TODO
A) La no existencia de partidos contra el unipartidismo
A idea de que non se atopan partidos tomase en das vas:
1. Estados sen partidos
2. Estados antipartidos
Este apartado refrese a que o feito de que non exista un pluralismo de partidos non
implica o descoecemento deles, pois existen Estados como os primeiros que estn en
desenrolo e os segundos que son exemplificados claramente co fascismo.
Sen embargo, o unipartidismo convertese na forma de poder garantir a canalizacin
das relacins dos gobernantes cos gobernados, por elo a sa existencia.
B) El sistema de Estados- partidos
O autor preguntase sobre cales son os alcances sobre si: 1. Se un partido nico un
partido? Ou 2 Un Estado unipartidista contn un sistema de partidos?.
Hai que entender o partido entn de das formas, por un lado como parte y por outra
sen contraporte. Sen embargo a non existencia dun contraporte so indica que o
goberno do partido, pode entenderse como un sistema si se toma en conta que a
organizacin do partido complexa e entre os seus mesmos membros existen
diferenzas nos momentos de realizar eleccins por exemplo, dicir, cabe pasa a unha
pluralidade dentro do partido. Pero elo non un sistema de partidos propiamente
dito.
C) El pluralismo
Neste senso, tratase os partidos como se foran sistemas, y revisase o pluralismo nointerior de eles. Pero falase de pluralidade o interior cando existen diferentes tcnicas
e ideoloxas no interior do mesmo, sen embargo, iso non se pode asimilar nunha
democracia unipartidista. E polo contrario, esas divisins so poden servir o
mantemento do monopolio.
-
7/28/2019 Partidos e Sistemas de Partidos
5/18
EL MARCO PRELIMINAR
A) Canalizacin, comunicacin, expansin
Pdense resumir os papeis dos partidos ata o momento segundo expuxo Sartori:
Canalizacin e Expresin. Pero agrgalle neste apartado o da comunicacin. Pois para
canalizar e expresar necesitase que existan canles de comunicacin, sexan horizontais
ou verticais. Esta comunicacin est presente na canalizacin en todos os sistemas,
pero advirte que a variable de expresin so se presenta nos sistemas de partidos
pluralistas.
Pode pensarse nun sistema de partidos como un sistema de canalizacin libre, donde
prevalece a expresin, por encima da represin, e nun Estado - partido como un
sistema de canalizacin obrigatoria donde prevalece a represin. Isto explica o porque
sexa vertical ou mis parecida a horizontal o sistema de comunicacin.
B) La definicin mnima
Este apartado solo se trata con fins de poder estipular sinteticamente o obxecto de
estudio, o cal de algunha maneira presenta certas dificultades, pois poden quedar
moitas observacins por fora, e facela completa equivale a un desgaste exaxerado. Sen
embargo o autor plntea unha definicin mnima:
Un partido un calquera grupo poltico identificado por unha etiqueta oficial que
presenta as eleccins, e pode sacar en eleccins (libres ou non) candidatos a cargos
pblicos.
C) Visin general
Para poder construr unha teora sobre os partidos e os sistemas de partidos, como xa
dixen, necesario establecer o que NON un partido?, para QU son?, porque
naceron?, entre outras.
Parece ser, que hai un retorno as faccins debido ao bipartidismo excesivo, e a unha
posible desviacin do seu sentido. Habera entn que detallar mais a este respecto.
-
7/28/2019 Partidos e Sistemas de Partidos
6/18
EL PARTIDO POR DENTRO
A) Fracciones, Facciones y Tendencias
O partido como unidade pdese estudar, o autor di que como un sistema poltico
pero en miniatura, pois ten unha figura de autoridade, un proceso representativo, un
sistema electoral, e outros subprocesos para o recrutamento, a definicin de
obxectivos, resolucin de conflitos, etc. Aqu o autor realiza unha tipificacin dos seus
compoentes mis relevantes.
Para elo , o proceso organizativo o punto de partida para o seu estudo. Sen embargo
hai dificultades, entre elas as que existen para designar as subunidades, o autor opta
por esta, logo de xustificar ao menos que o personalismo que foi tomando forza
especialmente en Latinoamrica parecese en substancia as faccins: Faccins, pero
revitalizadas como partes do partido, o cal da a obxeccin, pero non lle atopou nomepara o que propn o termo neutral de Fraccins, pois el centrase nas unidades
grandes, permitindo as, que as faccins se relacionen coas unidades bsica. Por ltimo
ten tendencia, con fin igualmente especfico que a faccin. Pero vista esa Tendencia
como conxunto de actitudes.
B) Un esquema de anlisis
Establecidos os tres elementos do partido, haber que extraelos, por un lado, faccin e
tendencia son extremos opostos. Si o partido se compn de faccins ser moi
fraccionado visiblemente, pero si mais ben de tendencias tera divisins internas
menos visibles.
Contempla das divisin, mis, as que se refiren a partidos non alineados e partido
atomizado, ou de personalizacin atomizada. Pero advirte que toda esta distincin so
preliminar e peca de non ser exhaustiva.
Os subpartidos tamn son analizados por Sartori. Define catro dimensins:
1 De organizacins: que incluso poden ser mis organizadas que o mesmo partido.2 De motivacin: que poden ser de inters ou ideolxicas, pero difcil establecelas
pois algunhas de inters camflanse como ideolxicas.3 De ideoloxa: que poden ir dende o fanatismo ata un practicismo e pragmatismo.4 De esquerda ou de dereita: que poden ser as mis fciles de detectar.
Distingue tamn as fraccins personalistas das de coalicin. Tamn se poden atopargrupos de apoio, grupos de veto e grupos de poltica como estratexias electorais,referentes ao tempo de duracin, a estabilidade e a continuidade de fondo.
-
7/28/2019 Partidos e Sistemas de Partidos
7/18
C) La poltica del Sur: Facciones sin partidos?
Analiza algns casos de faccin en Estados Unidos e de fraccins en Xapn e Italia. Nocaso estadounidense analiza os estados unipartidistas de EE.UU e plntea a dbida dese existe ou non o unipartidismo ou a non existencia de partidos no Sur de EE.UU. E
sinala que neste caso que aparentemente as faccins importan mis que os partidos. Elogra achar que existen casos de multifaccionalismo e de bifaccionalismo e que existecerta atrofia no sistema de partidos, a cal resultado da estruturacin en dous niveisda poltica nos Estados Unidos.
D) Italia y Japn: fracciones dentro de partidos
No caso de Italia e Xapn sinala certa similitude xa que ambos presentan certahipertrofia fraccional. Anda que non son de todo similares xa que no caso de Italia nonavanzou tanto pola va do fraccionalismo como no caso de Xapn.
Os partidos electorais xaponeses encntranse mis fracturados que os italianos.
E) La estructura de opotunidades
A estrutura de oportunidade importante, polo que respecta a configuracin dopropio sistema de partidos.
O significado do voto para o cidadn normal que non dedica moito tempo ninatencin as eleccin xa que o sa decisin de voto solo intervn nunha proporcin na
decisin de quen adoptara de feito as decisins por el non seu nome. A sasatisfaccin non mis que simblica.
En cambio no nome de partido para o cal a carreira poltica a sa opcin vital ascousas son claramente distintas: dispn de dous tipos de votos, o electoral e o dedecisin.
O partido importante, sempre que as carreiras polticas teen que pasar polo sistemade carreira do partido entn a variable clave o sistema electoral interno e iso porque representa o elemento central da sa estrutura de oportunidades.
F) Del partido a la faccin
Os partidos substiten as fraccins. Estes deben a sa visibilidade competitiva as
limitacins que os fan ser diferentes das faccins. Pero os partidos son unidades
integradas por subunidades, e as subunidades son en grande medida invisibles.
Os partidos non son, nin deben de ser, monlitos. Tamn cabe recoecer que o fraccionismo
poda chegar a ter un valor positivo. Pero a afirmacin de fraccionismo debe estar, cando
proceda, ben xustificada. A democracia interna dos partidos ten que ver con como se
relacionan as bases coa direccin do partido.
-
7/28/2019 Partidos e Sistemas de Partidos
8/18
Parte II. SISTEMAS DE PARTIDOSEL CRITERIO NUMRICO
A) El problema.
Dende fai moito tempo, os sistemas de partidos vense clasificando mediante a contado nmero de partidos, pero agora xa existe un acordo case unnime de que adistincin entre sistemas unipartidistas, bipartidistas e multipartidistas insuficiente.
Propxose abandonar a base numrica, as como La Palombara e Wiener propoen(para sistemas competitivos), a seguinte tipoloxa cudrupla: I) ideolxicoshexemnicos, II) pragmticos hexemnicos, III) ideolxicos turnantes e IV) pragmticosturnantes. Outra reaccin preguntarse si ten sentido clasificar os partidos.
O autor di que si importa saber cantos son os partidos, porque o nmero distes indicaunha importante caracterstica do sistema poltico, dicir a medida en que o poderpoltico est fragmentado ou non, disperso ou concentrado. Sartori di que canto maiorsexa o nmero de partidos, maior ser a complexidade e a complicacin do sistema.
Sartori mantn o criterio numrico, pero considrao como a variable primaria.
B) Normas para contar
O problema : Que partidos importan?
A importancia dun partido non est so en funcin da distribucin relativa do poder,
senn tamn, en funcin da posicin que ocupa na dimensin esquerda- dereita.
O autor di que a forza dun partido en primeiro lugar, a sa forza electoral.
O paso seguinte consiste en cambiar o foco o partido como instrumento de goberno, o
cal importa mas nos sistemas multipartidistas que nos bipartidistas, dicir
preguntarnos acerca do poder de goberno ou das posibilidades de coalicin de cada
partido. O que importa a medida en que se poida necesitar a un partido para unha
ou mis das posibles maioras gobernamentais. Un partido pode ser pequeno, pero sen
embargo, ter grandes posibilidades nas negociacins para a montar unha coalicin.
A sa lxica , que para saber si un partido se debe ou non contar, se deben ter en
conta das normas:
1 Capacidade de xerar unha coalicin viable, dicir que se encontre naposicin de determinar ao largo dun perodo de tempo e en algn momentocomo mnimo unha das posibles maioras gobernamentais.
-
7/28/2019 Partidos e Sistemas de Partidos
9/18
2 Posibilidade de chantaxes orientados a oposicin, dicir, que a saexistencia afecta a tctica da competencia. Isto pdese explicar na capacidadede veto do partido parlamentario con respecto a formulacin de leis.
Como norma xeral, a existencia de poucos partidos indica unha gran fragmentacin.
Declarase que un sistema de partidos est fragmentado, non so por ter moitospartidos senn porque ningn logra alcanzar a maiora absoluta. Isto referido aospartido competitivos. Cando se fala de partidos non competitivos, existen partidossecundarios ou perifricos, que teen permiso para existir pero baixo a subordinacinde un partido hexemnico.
C) Una cartografa en dos dimensiones
Sartori realiza unha clasificacin e non unha tipoloxa, dicir identifica clases e non os
tipos de sistemas de partidos. Propn sete clases. Para iso divide o unipartidismo en
tres clases ao igual que o multipartidismo.
1 Partido nico. 5 Pluralismo limitado.
2 Partido hexemnico. 6 Pluralismo extremo.
3 Partido predominante. 7 Atomizacin: refrese a ingobernabilidade.
4 Bipartidista.
No caso do multipartidismo e o que diferenza ao pluralismo limitado do extremo a
fragmentacin do sistema de partidos, que reflexa unha citacin de segmentacin ou unha de
polarizacin, dicir distancia ideolxica. Si a comunidade poltica esta fragmentada, pero nonpolarizada, atribuirase ao tipo de pluralismo moderado (limitado), si est fragmentada e
polarizada, ao pluralismo extremo ou polarizado.
O criterio numrico brinda unha indicacin da distribucin do poder.
- Unipartidismo ou partido nico: existe so un partido e non permite a existencia de
outros.
- Partido hexemnico: permite a existencia de outros partido pero unicamente
como satlites, dicir como partido subordinado.
- Partido predominante: unha configuracin do poder na que un partido gobernasolo, sen estar suxeito a alternancia, sempre que contine obtendo,
electoralmente, unha maiora absoluta.
- Sistema bipartidista: dous partidos compiten por unha maiora absoluta que esta
ao alcance de calquera deles.
- No caso do multipartidismo esta distribucin caracterizarase porque:
Non probable que ningn partido se acerque a maiora absoluta.
A forza relativa dos partidos pdese clasificar conforme a sa forza
en coalicins
A sa capacidade potencial de intimidacin (chantaxe).
-
7/28/2019 Partidos e Sistemas de Partidos
10/18
SISTEMAS COMPETITIVOS
A) Pluralismo polarizado
En primeiro lugar postula que cando non hai un partido de centro, probable que haxa
unha tendencia de centro.
Estable un punto crtico que se encontra entre cinco e seis partidos, explicando que afronteira non est en cinco ou en seis, senn que entre cinco e seis, e en segundo lugara distancia ideolxica.
Caractersticas do pluralismo polarizado:
1 Presenza de partidos antisistemas: impacto deslexitimado, dicir que sepode dicir que un partido antisistema cando socava a lexitimidade do rximeao que se opn. O partido antisistema non cambiara de goberno, senn o
mesmo sistema de goberno. Teen unha ideoloxa strana.
2 Existencia de oposicins bilaterais: das oposicins excluntes que nonpoden sumar as sas forzas.
3 Situacin central dun partido ou un grupo de partido. O sistema multipolar nosentido que a sa mecnica competitiva depende dun centro que debe enfrontarsetanto con unha esquerda como con unha dereita. Este sistema centrfugo.
4 Polarizacin, distancia ideolxica.
5 Prevaleza dos impulsos centrfugos sobre os centrpetos.
6 Estrutura ideolxica conxnita. O sistema adquire unha meta creada en fomentarun tipo ideolxico de canalizacin, debido a das razns: 1. que ao existir tantospartidos por separado, estes non poden permitirse unha falta pragmtica dediferenciacin e 2. porque case todos os partidos son gripos relativamente pequenos.
7 Oposicins irresponsables, xerado por unha menor posibilidade de gobernar.Caracterstico dos partidos antisistema, que son unha oposicin fixa, que se nega aidentificarse co sistema poltico, cuxas promesas non se prev que se vaian cumprirnunca.
8 Poltica de superoferta, dicir promesas excesiva.
Un sistema poltico que se caracterice por impulsos centrfugos, unha oposicin irresponsablee unha competencia sucia dificilmente pode ser un sistema viable.
Buscase integrar aos partidos antisistema no sistema. De das forma, 1 integracin positiva(inclense nas decisins do goberno, oposicin construtiva) e integracin negativa.
Existen dous tipos de poltica: visible e invisible, que se manteen primeiro nunha diferenza elogo nunha interrelacin. A primeira corresponde as palabras e promesas destinadas aosmedios de comunicacin social, mentres que a segunda a so tratos e palabras para o consumoprivado.
-
7/28/2019 Partidos e Sistemas de Partidos
11/18
Cmo se integra un partido antisistema no sistema ?
Isto depender de si existen procesos recprocos de relexitimacin que substitan aosprocesos recprocos de deslixitimacin. Debese superar esta debilidade interna.
B) Verificacin de los casos
O autor menciona en que consiste a tipoloxa dos tipos, limitndose a distincin queexiste entre tipos polares ou puros (os tipos bipolares representan os extremos duncontinuo ou dun orde serial, os puros representan as normas, os parmetros a travsdos cales se poden comparar os termos de maior ou menor proximidade) e tiposempricos ou extractados (adptanse coa frecuencia ou a probabilidade do aconteceremprico). Neste apartado menciona varios exemplos como Chile de 1973, Suza, Israel,etc.
O argumento de que o nmero de partidos afecta a mecnica do sistema de paridospresupn unha partida poltica endxena, isto , un grado suficiente de autonomainternacional nos asuntos internos.
C) El pluralismo moderado y las sociedades segmentadas
O pluralismo limitado e moderado est demarcado, nunha fronteira, polos sistemasbipartidistas e na outra, polo pluralismo extremo e polarizado. A clase (clasificacin)abarca de tres a cinco partidos importantes.
Goberno de coalicin, desprendese do feito de que os partidos importantes son polomenos tres, de que polo xeral ningn partido alcanza a maiora absoluta e de queparece irracional permitir que o partido maior o dominante goberno so cando se llepode obrigar a compartir o seu poder. A formula non o goberno alterno, senn ogoberno en coalicin.
A estrutura do pluralismo moderado sigue sendo bipolar, pero en lugar de dous
partidos, encntranse alineacins bipolares de coalicins alternativa, xerando
competencia centrpeta. Caractersticas:
1 Carece de partidos antisistemas importantes.
2 Carece de oposicins bilaterais. Os partidos orintanse cara o goberno,estn dispoibles para coalicins gobernamentais.
3 Oposicin unilateral. O pluralismo moderado non est polarizado,
presentando unha competencia centrpeta.
Si aumenta o nmero de partidos, e sen embargo todos os partidos seguen
pertencendo ao mesmo mundo, a fragmentacin do sistema non se pode atribur a
polarizacin ideolxica. Neste caso a fragmentacin garda relacin cunha
configuracin multidimensional: unha sociedade segmentada, politnica e /oumulticonfesional.
-
7/28/2019 Partidos e Sistemas de Partidos
12/18
Sartori nomea un subgrupo distinto, o pluralismo segmentado. Lorwin, define este
coma a organizacin de movementos sociais, sistemas de educacin e de
comunicacin, asociacins voluntarias e partidos polticos seguindo as lias das
divisins relixiosas e ideolxicas. dicir o pluralismo segmentado fundamentalmente
unha invencin estrutural da variedade sociocultural.
Democracia consociaonal: o resultado da cooperacin suprema ao nivel da elite coobxectivo deliberado de contrarrestar as tendencias desintegradoras do sistema.
Na mecnica tpica do pluralismo moderado non se permiten gobernos minoritariosmais para despachar os asuntos correntes e por pouco tempo e o goberno mono colornon pode existir ms que cando est sostido por unha maiora absoluta.
D) Sistemas bipartidistas
Xeralmente considerase como pas con sistema bipartidista a: Inglaterra, EstadosUnidos, Nueva Zelanda. Existe o problema de decidir cando un pas da clase debipartidismo e si existe un tipo bipartidista de sistema.Existe un formato bipartidista sempre que a existencia de terceiros partidos nonimpida que os partidos principais gobernen solos, isto , cando as coalicins resultaninnecesarias.A principal caracterstica do bipartidismo, que un partido goberna soindefinidamente, pero alternando o poder.O termo de alternacin debese entender de forma flexible, en donde o concepto dealternacin se funde co de competitividade.Ambos partidos se deben atopar en posicin de lograr unha maiora absoluta e portanto de gobernar solos.Os sistemas bipartidistas son difciles. Dise que estes sistemas dan resultados
beneficiosos para a comunidade poltica como un todo. Os sistemas bipartidistas
sempre funcionan, esta tese foi anulada polo autor, pois di que o bipartidismo sole
fracasar, argumentando co feito de que moi poucos pases posen este sistema.
En xeral o sistema bipartidista explicase conforme aos criterios formalizados polo
modelo de Dows da competencia dos partidos. O modelo predica que nun sistema
bipartidista, os partidos competiran de forma centrpeta, moderando as divisins e
xogando a vida poltica cunha moderacin responsable. O bipartidismo so funciona
cando as diferenzas de opinin son pequenas e a distribucin non ten mas que unha
cima.
A mecnica competitiva do sistema abre camio ao consenso, neste sentido que tende
a minimizar os conflitos.
errneo afirmar que os sistemas bipartidistas funcionan sempre. Ms ben, estes
sistemas non representan unha solucin ptima nada ms que cando funcionan, isto ,
sempre que presupoen e/ou producen unha sociedade poltica moi consensual
caracterizada por unhas distancias ideolxicas mnimas.
-
7/28/2019 Partidos e Sistemas de Partidos
13/18
E) Sistemas de partido predominante
A categora de partido dominante suxerrona, mais ou menos ao mesmo tempo,Duveger e Almond. Nunha comunidade poltica, un partido que deixa atrs a todos osdemais, este partido dominante no sentido de que considerablemente mas forte
que os outros.
A categora de partido dominante unha categora que confundo ao partido (aislado)co sistema de partidos.
En resumo, o concepto de partido dominante non establece unha clase nin un tipo desistemas de partidos. correcto e acertado dicir que determinados partidos sondominantes, pero non se demostrou que este alcume mereza a condicin de categora. por esta razn que o autor os denomina como sistemas de partido predominante.
O primeiro que se debe destacar con respecto aos sistemas de partido predominante
que, sen dubida, pertencen a zona do pluralismo de partido. Non solo se permiten aexistencia de partidos distintos do principal, senn que estes existen como legais elextimos competidores do partido predominante. dicir que os partidos menosantagonistas son verdadeiramente independentes do partido predominante.
O sistema de partido predominante de feito un sistema de mas de un partido no quea rotacin non ocorre na prctica, simplemente por casualidade de que o mesmopartido se as amae para gaar, ao largo do tempo, unha maiora absoluta dos escanosno Parlamento.
A permanencia monopolista no poder do mesmo partido, eleccin tras eleccin, non
se pode imputar razoablemente a un xogo sucio.
As un sistema de partido predominante pode ser resultado ou ben dun formatobipartidista ou de un formato moi fragmentado.
Cabe considerar o sistema de partido predominante como a variable do bipartidismo
na que a alternacin no poder ocorre durante perodos considerables. O sistema de
partido predominante un tipo de pluralismo de partidos no cal non esta anulada a
alternacin, e o sistema poltico brinda amplas oportunidades para un debate aberto e
efectivo, isto , para imporse ao predominio do partido gobernante.
En conclusin, o feito de que os sistemas de partido predominante exhiban, en xeral,
un nmero relativamente elevado de altas e baixas confirma que son sistemas
competitivos con respecto aos cales cabe afirmar que, no punto de partida, todos os
partidos teen as mesmas oportunidades.
-
7/28/2019 Partidos e Sistemas de Partidos
14/18
SISTEMAS NO COMPETITIVOS
A) Donde acaba la competencia
Entendese por competencia como o esforzo mobilizador dos partidos en relacin a
exposicin dos cidadns.
- Situacin subcompetitiva: o candidato non encontra oposicin non porquenon exista senn porque non vale a pena oporse a el.
- Situacin non competitiva: non competitiva solo si non permite eleccinsnon disputas.
Competencia: unha estrutura ou regra do xogo.
A competencia e a non competencia comeza cando se lles priva aos adversarios einimigos, a liberdade e a igualdade de dereitos, se censuran ou incluso sanciona polo
que din ou polo que pensan.
Competencia igual o que se define como competitividad, e a inversa a competitividadpresupn a competencia.
Competitividad: un estado concreto do xogo.
un estado ou unha propiedade da competencia e tamn un atributo importante ouincluso o central da competencia.
Nunha estrutura competitiva o votante debe ter ambas opcins: a voz (facerse or) e a
sada (marcharse dun partido para entrar noutro).
Nunha estrutura non competitiva aquela na que non se permitan calquera dasopcins anteriores.
B) Partido nico
Significa que so existe e se permite un so partido (estados represivos, omnipresentes,
intolerables). Existen tres tipos de estados:
- Unipartidistas Totalitarios: representa o grado mximo de omnipresencia,mobilizacins e control monoplico do partido sobre toda experiencia vital
dos cidadns, tamn un partido moi ideoloxizado, caracterizase por unha
tentativa de alcance total, penetracin e politizacin totais.
- Unipartidistas Autoritarios: carece dunha ideoloxa forte e unha opacidade
de mobilizacin forte comparable. E o seu control non vai, polo xeral, mis
ala dos instrumentos normais de poder, entre os cales incle sen embargo o
poder xudicial. Equivale a un sistema de control que non ten o poder nin a
ambicin de penetrar toda a sociedade.
-
7/28/2019 Partidos e Sistemas de Partidos
15/18
- Unipartidista pragmtica: segue unha evolucin natural, pois no un
partido orientado cara unha meta e cuxo obxectivo sexa lograr un novo
estado da humanidade. Carece de lexitimidade de unha ideoloxa e nese
sentido comparable aos outros tipos como o que ten menos posibilidades
coercitivas. Non est ben adaptado para aplicar polticas de exclusin, aocontrario aplica polticas de inclusin.
C) El partido hegemonico
Existe un partido central e exhibe unha periferia de pequenos partidos subordinadosao partido central.
O partido hexemnico non permite a competencia oficial polo poder, nin unhacompetencia de facto, permite que existan outros partidos, pero como partidos desegunda, pois non se lles permite competir co partido hexemnico. Nin sequera se
contempla unha rotacin no poder.
Pode dar a aparencia, pero dende logo non a substancia, de que a poltica
competitiva.
El partido hexemnico pode dar la aparencia, pero desde logo non la sustancia , de que
la poltica es competitiva. Os partidos de afora xamais podern ser partidos de
dentro. Existen dous subtipos:
- Hexemnico ideoloxizado (Polonia): os partidos perifricos son
verdadeiramente partidos satlites, mdense na medida en que participanos partidos, xa sexa cousas administrativas, cargos parlamentarios ou
gobernamentais, danse pequenas posibilidades de participar pero non en
cargos relevantes con isto prodcese un pluralismo simulado.
- Hegemnico pragmtico (Mxico): un partido hexemnico que se basea na
unidade, con un contrincante que en vez de pelexar por el, axuda ao partido
central a chegar e perdurar no poder, se un grupo de oposicin se subleva,
o partido hexemnico far todo o posible por que tea malos resultados
electorais.
-
7/28/2019 Partidos e Sistemas de Partidos
16/18
COMUNIDADES POLTICAS FLUIDAS Y CUASI PARTIDOS
A) Advertencias metodologicas
Neste apartado, Sartori plntea que todas as tipoloxas anteriormente comentadas
non pretenden ter unha aplicacin universal, xa que non pretende inclur aos estados
novos no sentido de haber comezado de cero, como a maiora dos estados africanos.
Polo que se di que a diferenza entre estados novos ou antigos non debera de ser,
senn a distincin correcta entre estados formados e estados informe.
Estado Formado: aquel que a sa identidade provn dunha historia larga ou de unha
consolidacin anterior a independencia. Os estados latinoamericanos estn formados,
pero isto non quere dicir que os seus partidos estean consolidados estruturalmente.
Estn mas ben institucionalizados.
Estado Informe: aquel que o seu sistema de goberno, cuxo proceso poltico esta moi
difuso e indiferenciado, en donde as comunidades atpanse nun estado fludo, dicir,
que estn nunha fase inicial de crecemento.
Sartori detense neste punto especialmente e fai dous argumentos para explicar o que
sucede con estes estados. O primeiro garda relacin co desequilibrio que existe entre
os marcos tericos dos estados do terceiro mundo e os do mundo occidental. Para o
autor este ltimo merece especial nfases pola sa pobreza en cuanto al marco.
B) El laberinto africano
Neste apartado o autor comenta sobre a formacin dos estados no continenteafricano, en donde o nmero de estados independentes non brancos era de 41.
Os partidos de masas son un moi bo indicado de un sistema de partidos estruturado.Os novos estados non son nin sequera nacins, chmaselles sociedades de mosaico,sociedades clulas, pola sa dispersin e fragmentacin cultural.
frica negra, segundo o autor foi o Cabo de Hornos dos politlogos. Fanse moitassuposicins respecto do demirgo da edificacin da nacin (partido de masas) foi
efmero cumpriu coas expectativas. Segundo di Clement Moore existiu algn partidode masas no continente africano, sen embargo para Sartori estes son consideradosms ben como partidos demasiado sbitos, polo que o concepto en si de partido demasas vai perdendo significado e facndose mais enganoso.
-
7/28/2019 Partidos e Sistemas de Partidos
17/18
C) Establecimiento de categoras
O querer as nacins emerxentes instaurar un sistema de partidos nico, cometese oerro do atropelo das oportunidade ou vivencias de pasar por outros sistemas, xa quecomo se plntea, o sistema de partido nico de nova instauracin nas sociedades
modernas, previo paso de procesos e historia partidista por parte desta. Ao non terexperiencia poltica os rximes novos de partido nico chegan en forma de golpe eautoritarismo nos estados novos.
Os pasos iniciais da edificacin de nacins, corresponde a un estado de urxencia e de
actuacin excepcional que non poida durar moito.
Entn falarase de sistemas de cuasi partidos ou de partidos de cuasi masas, e dende
logo de cuasi partidos que anda que pareza pedantera, esta necesaria porque a
nivel tipolxico,dos debates a poltica comparada est chea de trampas. .
O conxunto completo de requisitos, a mellor forma de aprender que as comunidadespolticas fludas, mediante categoras que sexan: residuais, provisionais e
que tean lmites pouco fixos.
En conclusin non podemos incorporar as comunidades polticas carentes de
diferenciacin estrutural e de consolidacin nas categoras polticas de occidente nin
poden elas proporcionar categoras para occidente.
EL MARCO GLOBAL
Falase primordialmente de continuo de sistema de partido. En primeiro lugar, aludindo
que o continuo non se pode seguir entendendo na lxica matemtica. En segundo
lugar, non parece que se tea claro o concepto de continuo cando se fala de partidos
polticos, sistemas de partidos, etc.
errado falar de continuo en partidos, solo podemos postular un continuo conceptual
ao largo do cal cabe colocar aos partidos. O continuo non se da entre sistemas de
partidos, senn entre caractersticas polares.
-
7/28/2019 Partidos e Sistemas de Partidos
18/18
EVOLUCIN DO PENSAMENTO DE SARTORI EN RELACIN COAS
TEORAS DE R. MICHELS E M. DUVERGER
De R. Michels a G. Sartori
Na lei de ferro da oligarqua. Michels plntea que a democracia imposible, porque
toda organizacin tende a adoptar mecanismos oligrquicos. Sartori mostra que o que
pasa en cada organizacin pode non influr a situacin do sistema poltico enteiro (por
exemplo, a competencia entre partidos pode ser libre e democrtica a pesar dos
mecanismos oligrquicos deles). A democracia existe fora das estruturas. Esta quizais
a principal evolucin no pensamento.
moi difcil atopar mis evolucins no pensamento de Sartori con respecto a Michels.
Xa que Michels un autor de finais do sculo XIX e Sartori escribe a mediados e finais
do sculo XX. Ademais do tempo Michels centrase no estudo exclusivo dos partidos
polticos e Sartori da un paso mis e ademais de estudar os partidos polticos estuda os
sistemas de partidos polticos. Por outra banda e xa para rematar poer de manifesto
que Michels foi discpulo de M. Weber e estivo influenciado por Mosca e Pareto, e en
cando a Sartori o estivo por Duverger.
De M. Duverger a G. Satori
Por un lado, a teora de Sartori unha revisin crtica (ver en que se equivocou) deDuverger; por outro lado, trata de renovar e vigorizar a teora de Duverger no supostoque os sistemas electorais son elementos de maior amplitude para estruturalos etransformar os sistemas de partidos. Sartori non escapa entn, ao determinismoinstitucionalista.
Por outra banda, Duverger sinala que o sistema maioritario e o sistema proporcionaldetermina en certo sentido a vida poltica, e dentro desa vida poltica encntranse ospartidos polticos. Podemos aseverar que nos sistemas maioritarios os partidospolticos xeran unha estrutura mis rxida e insensible con respecto a opinin pblica;as no sistema de representacin proporcional os partidos polticos son mis sensiblescon respecto da opinin pblica.
A definicin clsica de partido poltico que formulou Sartori. Na sa distincin entrefaccin e partido, Sartori dlle a este ltimo concepto unha definicin mis moderna.En primeiro lugar, Sartori distingue entre sistemas polticos competitivos e sistemaspolticos non competitivos. Baixo esta distincin dinos o autor que un partido poltico aquela agrupacin poltica que busca o poder a travs de eleccins libres dentro dunsistema competitivo. Cabe sinalar que nos sistemas non competitivos entran ospartidos totalitarios e hexemnicos que non son propios do ideal de democracia.