i ostirala • 1999ko uztailaren 2a

Egunkaria

Bera «lVlaria Jesus Petrikorenareri paisaiak ikusgai Kultur Etxean. Fermin Perez-Nievas ««Alderdi Karlistareri printzipioak sozialistak ziren jatorriari».

primerak(f* ganadudunak

lnaxio eta Juari Antoriio lridart ariaiak ganaduzale oso ezagunak dira Euskal Herrian. Ez alferrik Nafarroako Goberriuareri eta nazioartekoeri sariak jaso dituzte hairibatetari, duten azierida ederragatik: Burgete arrazako zaldiak edo Pirinioetako arrazako behi eta hazitarako zekorrak. Sekretua hauxe omen

da: belardi onak izatea, eta eguna argitzearekin lanean hasi eta gaua arte aritzea.

Lizarra •

Gaztetxearen etorkizuna Gaztetxea eraikitzeko lanak 1997an hasi ziren, eta orain geldirik daude

Lizarrako

gaztetxearen

etorkizuna zehaztu

gabe dago. Udalean

sartuko den talde

berrlak egoera

aztertu beharko du

eta gaztetxearen

inguruko erabakiak

hartu beharko ditu.

Eraikina amaitzeko

200 milloi pezeta

beharko dira (8

milioi libera).

" I I Z A R R A K O G A Z T E T X E A R E N

I—i his tor iak bi alderdi ditu: gazteek ur tee tan egindako la-na eta Udalak gaztetxearekin izan duen ha r remana . Bi bide horiek une berean has i ziren, b a i n a u r t e e t a n e z a d o s t a s u -nak izan dira nagusi , eta gaz-teek b e r e n b idea h a r t u du t e eta Udalak beste bat : gazteek gaztetxe alternatibo bat sortu d u t e 1996a a r t e A r m a d a r e n kuar te la izan zen eraikinean; e t a u d a l a k , b e r r i z , e r a i k i n moderno b a t j a r r i zuen mar -t x a n 1 9 9 7 a n . Egun , e ra ik in h o r r e t a n h i r u u r t e z l a n e a n ari tu eta gero, lanak eten dira. Etxea a m a i t u gabe dago, e ta b u k a t z e k o 200 milioi pezeta b e h a r d i r a (8 milioi l ibera) . B i h a r o s a t u k o d e n u d a l be-

Lizarrako gazteek Armadaren eraikina zena egokitu dute, gaztetxerako.

O S K A R M O N T E R O

rriak gaztetxearen etorkizuna erabaki beharko du.

Lizarrako Gazte Asanblada 1995ean o s a t u zen. O r d u a n Udala Egia j aureg ia gaztetxe b ihur tzeko pres t zegoen. Ho-r re t a rako , b i le rak egin ziren h e r r i k o z e n b a i t g a z t e r e k i n . Gazteak elkar lanean has i eta Gazte Asanblada osatu zuten. Udalak hand ik gutxira, ezus-tean, e r abak izuenEg ia j au re -gia, gaztetxe izan beha r rean , l iburutegi izateko egokitzea. Ber r i a j a k i n b e z a i n p r o n t o , gazteek ha inba t protesta egin z i tuz ten . Gerora , etxe z a h a r ba t okupa tu zuten Nabarreria

k a l e a n , b a i n a e r a i k i n a r e n egoeraga t ik a lde egin b e h a r izan zuten. Bertze eraikin ba-tzuk o k u p a t u os tean , Arma-daren kuar te la izandako etxe-ko sukalde eta jan tokian sor-t u z u t e n gaz te txea . O r d u t i k h a i n b a t k o n t z e r t u , eki ta ldi , ikas taro eta hitzaldi an to la tu ditu Gazte Asanbladak, e ta jo -a n d e n a s t e b u r u a n h i r u g a -rren u r t emuga ospatu zuten.

Udalak, berriz, eraikin berri b a t j a r r i n a h i z u e n m a r t x a n 1997an. Eraikinak «inteligen-tea, bioklimatikoa eta moder-noa» izan beha r zuen. Enpre-sa b a k a r ba t ek -Cosegarrek-

o n a r t u z i t u e n U d a l a r e n l a n baldintzak, 161 milioi pezeta-r e n t r u k e . O r a i n e n p r e s a k be r t an behera utzi ditu lanak, U d a l a k o b r e n a d j u d i k a z i o a a tze ra tu bai t i tu . H a u t e s k u n -deek b e s t e egoera b a t ezarr i d u t e L i z a r r a n , e t a u d a l be -rriak erabaki beharko du gaz-tetxearen etorkizuna. Inork ez daki zer ger ta tuko den. Gazte-txea a m a i t u eginen da? Zen-b a t diru gehiago gas ta tuko da b e r t a n ? Nork k u d e a t u k o du? Ga lde ra a s k o dira , e ta e r an -t zuna denborak ekarriko du.

— ^ Kristina Berasain

IdEl ir^ctlLo

Sanferminetako

senide txikiena

Ez IRUÑEKOAK ETA LESAka-

o a k b e z a i n e z a g u n a k , b a i n a h o r i e n p a r e k o a k bad i ra Azkarateko ja iak . T r a j e zu r i e t a zapi gorr i gutxi ikusi ohi da ber tan. I r u ñ e k o e i a u r r e a h a r t u n a h i a n e d o , b i h a r 1 8 : 0 0 e t a n b o t a k o d u t e txupinazoa , u m e e n j o l a -s e n a u r r e t i k . H e r r i a n h a u r gu tx i d i r e n a r r e n , ingurukoak ere hurbi ldu-ko dira eta talde koskorra b i l d u k o d a . G e r o , h e l -d u e k Ba le rd i e l k a r t e a n a f a l d u k o d u t e ; 2 1 : 3 0 -e tan . Ostean, dantzaldia Xuhat trikiti taldearekin.

Igande eguerd ian , h a -m a i k e t a k o a dago i raga-rri ta. Arra tsa ldean, pilo-tak h a r t u k o du lekukoa. H e r r i k o p i l o t a l e k u a n -f r o n t i s m o d u r a e l i zako p a r e t a d u - l a u t ' e r d i k o afizionatu pa r t idua izan-go da Azpirotz eta Agesta-ren a r tean . Ostean, J a u -regi e ta Beras tegiren tri-kiti doinuak izango dira.

B a i n a egun ik g a r r a n -t z i t s u e n a , a s t e a z k e n a izango da . Uztai laren 7a izanik, azkara tear rek ere goretsi nah i dute bere pa-troia. Hala, ohi tura zahar bati he lduko diote; Baler-di magaleko ermitaraino-ko prozesioari. Hamaike-t a n h a s i k o da meza , e ta bidean dantzari , txistula-ri e ta t r iki t i lar iak izango dituzte lagun erromesek. Herr i ra bue l t a t zean , As-tunalde dantza taldearen e m a n a l d i a , A g i r r e e t a L a z k a n o b e r t s o l a r i e n sa ioa , e ta a izkora a p u s -tua plazan. Laja eta Mikel t r ik i t i l a r iek in a m a i t u k c da festa.

—C> Urko Aristi

denbora pasa

X A M A R Duela hogei urte, Nafarroa guziz berezirik ikusi nahi zutelarik, zeuden «lotura» oro hausten hasi ziren.

Burura heldu zaizkidanen artean Mendi Federa-zioa dago, Iruñeko Hizkuntz Eskola (Bilbokoaren menpe zen eta segidan Zaragozakoarenean eman zuten), telebistako eguraldiaren mapa... eta hala zerrenda luzea.

Nik dakidalarik bedere, behin bakarrik jo dute gi-belera ohiko bilketa berriz osatuz: gazta munduan.

Idiazabal labeiaren menpean Nafarroako gaz-tak ere karrikaratzen zituzten; funtsean Aralar-Urbasa-Andia inguruko artzainek egin gazta, mota bera baita. Baina Nafar Gobernuak ezin permititu

Herriareri gazta zuen holakorik, ezkauna, eta label berria asmatu zuen: Urbasa-Andia gazta.

Prentsa aintzineko bat eta aintzina. Zer dugu oino desegiteko...? Real Automovil Club Vasco-Navarro, Colegio Oficial de Arquitectos Vasco-Navarro...

Baina «gaztafera» ez zen fini; hots, Idiazabal famatuak sosak ditu ematen, eta iabel berriak ez, atx! Nafar ekoizleek (botoa nomahiri ematen dakoteiarik ere) Idiazabalera itzuli nahi zuten, eta lortu ere, gobernu politika guzia, ixil-ixilik, pikutara igortzen behin bedere. Nago ez ote genukeen urteoro ospatu behar Noaingo batailaren gisan.

Gauza da orai berean Orreagan ere hasi direia

Idiazabal gaztaren egiten. Ba, Orreagatik hasirik tokitan dago Idiazabal. Berdin zaio: Idiazabal da kontsigna, heda dezagun ba. Baxenafarro hor-tan... ez zuten komenigarriago Idiazabal gasnaren egitea Le brevis du Pays eta holakoen ordez? Eta Xiberuan? Saltzen bada, xiberutarrek ere ez dute arazo nimiñorik izanen.

Bistan da, biltzen gaituena Idiazabal gazta da, Santa Grazitik Bilboraino, Donapaleutik Tuterarai-no gazta/gasna ber-bera.

Zenbaiten euforia ikusirik ez da arras egokia izanen, baina neri ez zait bertzerik bururatzen hauteskunde emaitzak jakin ondorean: Herriaren gaztan oinarriturik Gaztaren Herria.

Egunkaria ostirala, 1999ko uztailaren 1 6a

Bp t n *

Bidasoako paisaiak ikusteko aukera lVlaria Jesus Petrikorenak sorterriko iriguruak islatu ditu bere margoetan

Bidasoako paisaiak bildu ditu Maria Jesus

Petrikorenak bere margoetan bakarkako bigarren erakusketa honetan. Uztailaren

18a bitarte ikusi ahal izanen dira Igantzin sortu eta Alkaiagan bizi den emakume

honen lanak Berako Kultur Etxean.

" D ERTAKO JENDEARENTZAT, ZEIN

k a n p o t i k d a t o r r e n a n i -tzentzat;*aski ezagunak dira Bidasoako paisaiak. Margola-rien ar tean ere ohitura handi-koa da Nafarroa, Lapurdi eta G i p u z k o a b a n a t z e n d i t u e n ibaiaren bazterretako irudiak h a r t u eta margo bidez irudi-katzea. Horrela egiten du Ma-r ia J e s u s P e t r i k o r e n a k ere. G u s t u k o a d u e n p a i s a i a r e n zer tze ladak ikatz-ziriz i rudi-k a t z e n d i t u , b u r u t a n ongi har tu , eta, ahal bada, argazki

Petrikorenak bere sorterri inguruan dauden parajeak bildu ditu. • AKTXIHOKOA

b a t e a n ere. Etxeko es tud ioa erabiltzen du kanpoan ikusi-t akoa oihal ga inean para tze-ko.

Orain h a m a r ur te ekin zion margotzeari . I rune ra jo zuen margotzen ikas tera , eta zen-bait urtez h a n oinarriak ha r t u o n d o r e n , be re k a b u z seg i tu

zuen . Beti gai b e r t s u a k : pai-saiak. Teknika ere, nagusiki , b a k a r r a erabi l tzen du: olioa. Hori du gus tukoen Petrikore-nak . Berako lantegi ba tenda-ko jos ten pasa tzen z i tuen or-d u a k eta o r d u a k , e ta ho r r ek m a r g o r a k o a s t i g u t i u z t e n zion. Bien ar tean h a u t a t u be-

har , eta margoketa a u k e r a t u z u e n . « J o s t e n i b i l t z e n n i n -tzen, eta h u r a uztea pen t sa tu n u e n , m a r g o t z e a r i d e n b o r a g e h i a g o e s k a i n t z e a r r e n » , er ran digu.

Bigarren erakusketa Orain hilabete ba tzuk para tu zuen bere lehendabiziko era-kusketa , Irunen. Horrek aitzi-n e r a s e g i t z e k o a n i m o a k e m a n , e t a j o a n d e n a s t e a n a t e a k i txi d i t u e n U d a Ber r i e r a k u s k e t a n bertze 60en ba t margolarirekin a te ra koadro-ak zintzilikatu ondotik, berriz e re B e r a k o K u l t u r E t x e a n p a r a t u k o d i tu . Hori izan da b e r t z e m a r g o l a r i b a t z u e k i n k o a d r o a k e r a k u s g a i p a r a t u d i tuen lehenbiziko aldia. Be-r a k o K u l t u r E t x e a n o r o t a r a 31 lan p a r a t u k o di tu . Gehie-nak neurr i ber tsukoak, tarte-ko neurr ikoak. «Neurri horre-t a n aritzeko ohi tura d u t eta», e r r a n digu. G a u r z a b a l d u k o da erakusketa , e t a h i l a r e n l 8 a b i t a r t e goiz e ta a r r a t s a l d e z egonen da idekia, Berako Kul-t u r E t x e a n , goizeko 10:30eta-tik 13:00etara eta arratsalde-ko 18:00etatik 20:30etara.

— J o n Abril

herri aldizkariak Edume Elizondo

ADl Sakaria Emakumeek pairatzen dituzten tratu txarrei buruz erreportaia bat egin du Guaixe hilabetekariak bere azken zenba-kian. Aldizkariak ADI Sakana elkarteko lehendakari Karmele Lopez elkarrizketa-tu du, gai horretaz mintzatzeko asmoz. Lopezek aldizkarian elkartearen helbu-ruak azaldu ditu: «Banatzera edo dibor-tziatzera doan edozein emakumeri la-guntza eskaintzea. Dibortziatzera zoaze-nean ez dakizu nondik hasi, bakar-ba-karrik aurkitzen duzu zeure burua . La-nik ez eta seme-alabak dituzunean latza da banatzea. Gainera, dibortziatzen za-renean oraindik gure gizarte honetan

pertsona arraroa zara. Familia egitura desegitea ez dago ongi ikusia».

Elkarteak hainbat mahai-inguru anto-latu ditu berriki, eta, besteak beste, era-soak izan dituzte mintzagai; ekimen ho-rren balantzea egin du ADI Sakanako le-hendakariak Guaixe adizkarian: «Oso emankorra izan zen. Bertaratu ziren emakumeek galdera asko egin zioten abokatuari. Hainbat gai argitu ziren eta guztiok pozik abiatu ginen etxera». Eraso eta t ratu txarrei buruz duen iritzia plaza-ratu du Karmele Lopezek: «Uste baino gehiago gertatzen dira erasoak. Ofizialki aurkezten diren baino gehiago. Gainera,

gaur egun lege aldaketa gertatzen ari da eta, beraz, hemendik aurrera eztabaida gogor edota t ra tu txarren berri duen edo-zein sa lake ta ja r tze rabehar tu ta dago. Non? Herriko Udaltzaingoan bertan adi-bidez. Eztabaidak maiz ez dira tratu txar bezala hartzen, baina kalte psikologiko handia eragiten dute, eta horixe da gain-ditzen zailena. Gurean lortu nahi dugun beste gauza bat zera da: legearen arabe-ra Guardia Zibilaren kuartelak emaku-meari laguntzeko depar tamentuak jar-tzera beharturik daude, eta, beraz, Al-t sasukoan emakumezko langileak jar di-tzaten lortu nahi dugu».

Xabier Larraburu

Arteta Badakitpasoeginbehardugu- • la baina, barkatuko didazue, : esan behar dut: Aurelio Arteta : nazkante hutsa da. Bai, bai, • arrazoia duzue, hobe kasorik •

: ez egitea, ez erantzutea, bertan : : uztea, baina tira: zutabetxo : : hontan idaztearen eta isiltasu- • : naren artean ez dago alde han- | : dirikere, eta, hortazbaliatuz, : • berriz esango dut: Aurelio Arte-: : ta nazkante hutsa da. Niri bost : : euskarari buruz esaten ditue- i i nak, niri bost Nafarroari buruz • i esandakoak. Kontua da haritik j i tiraka hasten naizela bere pan- i i fletoak irakurtzerakoan eta ho- i i rrek min egiten dit. Ikusten bai- j i tut irakasleria, Unibersitatekoa j j ere, zakarra dela. Zakarra baino j j zakarragoa. Inongo kalitaterik i j ez dutela, ez pertsonala, ez i idazlebezala,ezjakintzamai- j j lan: deusez. Hutsaren hurren- j i goa dira.Hurrengoa ez, aurre- i j koa. Geroikustendutzergau- j j zatan ematen duten diru publi- j i koarekin ordaindutako denbo- j i ra eta astia eta, benetan, oka j i egiteko modukoa iruditzen zait. j j Ni txotxolo hutsa naizenez j orain arte pena ematen zidan j j Unibertsitatean sekula ez iza- j j nak. Orain, ez dut esango poz- j j ten naizela, baina jada berdin j j zait. Adibide bezala bat: ikasle- j j en joera. Denek, denek, esaten j i dizute: begira nik horrela plan- j i teatzen dut unibertsitatearena: j j bost urte dira, agoantatu behar j i da, egunen batean bukatuko da j j eta. Hauexek dira derrigorrezko j j zerbitzu militarrean esaten zi- i j ren hitz berberak. Etazerostia- i j tanibiltzendirabaUnibertsita- j j teko irakasle hauek, zer ian egi- j i ten dute erantzun horiek beste j j tankera batekoak izan daite- j j zen? Deus ez. Pribilegiatu ba- j j tzukdirela, hori da dakiten gau- j j za bakarra eta hortara ematen j i dituzte dauzkaten indar apu- i j rrak. Bitartean hezkuntza, hiz- i i kuntzak, kultura, ikasieak eta i i liburutegiak beraie bost. Baina j i zer ostias esan dezake etikari j i buruz bere ikasleekin poto egi- i j ten duen batek? Eta ez al da po-; i to egitea ikasleen Unibertsita- ; i terako jarrera ezkorra? Hori ira- ; i kasleei egindako eguneroko j azterketa da eta egunero-egu- i j nero penkatu egiten dute.

- j - Aprobatua gainontzeko gauza i guztietan daukate: botereareki-j ko atxikimenduan bikain, sol-j datarekiko kontzeptualizazioan i cum laude, zinismo kutreena-i ren hezkuntzan doktore. •

ostirala, 1999ko uztailaren 2a Fgunkaria|

Legasako Peruriea baserriko

gariaduzaleok primerako azienda

hazten saiatu dira urteetari

Inaxio eta Juan Antonio Indart anaiak oso

ganaduzale ezagunak dira Euskal

Herrian. Ez alferrik Nafarroako

Gobernuaren edo nazioartekoen hainbat

sari jaso dituzte duten azienda

ederragatik. Gaztetatik horretan arituak,

sekretua belardi onak izatea eta golza

argltzearekin batera lanean hasi eta

gauera arte aritzea omen da.

1 NAXIO ETA J U A N ANTONIO INDART SARRATEA

ana iak ganaduzale aski ezagunak dira Euskal Herrian eta hemengo mugetatik kan-po ere, Espainian, Frantzian eta Italian, batik bat. Bertizaranan, Legasa herriko Perunea baserr ian, jaioak, haziak eta heziak, aitak utzitako hariari tiratu diote. Paraje ederrean bizi dira Indar tar rak, mendiz ingura tuak , ukuilu ederrak dituzte ondoan azienda ater-petzeko eta zaintzeko. Baina Perunea ondoko Beortegi parajeko kortez gain, Euskal Herriko beste hainbat lekutan ere badituzte ukuiluak eta belardiak. Indartarrak hemengo arrazak hazten eta saltzen dituzte: Burgete arrazako zaldiak, Pirinioetako arrazako behi eta zeze-nak, eta ardi latx nabarrak eta adardunak.

Inaxio da bi anaietan zaharrena. Hitz gutxi-ko gizona da, eta eskarmentu handikoa diru-di. «Hemen den ganadurik hoberena guk du-gu», dio pentsakor. Berak hartu zuen aitaren lekukoa, eta anaia Jose Antoniok ere jarraitu dio. «Nire denbora guztia honetan daramat. Aita igual-igual aritzen zen, gu bezala», gogo-ratu du. Inaxiok 58 urte ditu eta anaiak 54. Bizitza ganadua hazten egin dute, baina ez nolanahiko ganadua. Burgete arrazako zal-diak eta Pirinioetako arrazako behiak hazten eta gizentzen dituzte haragitarako; hazitara-ko zekorrak ere badituzte, eta latx arrazako ardi muturbeltzak eta adardunak.

Indartarrak azienda ona dutela ez dute eu-rek bakarrik esaten, hainbat sari jaso baituz-te joan deneko 30 urteotan. Anaia gazteenak dioenez, ez dakite zenbat dituzten ere, baina Espainiako Nekazaritza Ministerioak nazio-arteko lehiaketa edo erakusketaren batera abererik eraman behar badu Indart anaiak deitzen ditu. Azkeneko aldiz Parisen egonak

ostirala, 1999ko uztailaren 2a

«Hazitarako

abereei

begiratzea da

inportanteena,

eta txarrenak

kentzea.

Hemen bat

bestea baino

gehiago ez

gara, denak

igualak gara»

dira, eta joan den urtean Portugalen egin zen Munduko Erakusketara ere eraman zituzten. Nafarroako Gobernuak ematen dituen sariak ere maiz jaso dituzte. Azkenekoak Ultzamako Larraintzar herrian zaldiengatik jasotakoak dira.

Baina sariak baino gehiago dituzte abelbu-ruak eta horiek hazteko lur emankorrak.

Zaldiak eta behiak nahiago Haragitarako Burgete arrazako gaztain kolo-reko zaldi motzak eta atzealde zabalekoak di-tuzte begiko Indartarrek, haiekin hasi baitzi-ren lanean. Neguan Atetzen, Beuntza-Larre-ko jaurerrian, duten 160 hektareako sailean edukitzen dituzte (Ultzamarekin muga egiten du), eta udan Pirinioetako maiatz belar heze eta goxoa bazkatzera eramaten dituzte. «Joan den urtean ardiak behorrekin batera eraman genituen Pirinioetara. Formigalgo mugarai-no, Canfrancera. Enkantean hartzen ditugu duela 30 urtetik lurrok, anitz hektarea dira, baina uda oso laburra. Pilarikatan behiti eka-rri behar dira», azaldu du Jose Antoniok. Ha-ra Leireko behorrak eta behiak eramaten di-tuzte. Joan den astean 300 behor buru era-man zituzten, eta beste 600 buru dituzte gi-zentzen Leireko monasterioaren ondoan du-ten 200 hektarea baino gehiagoko lursailean, Beuntza-Larreko jaurerrian eta Arabako La-hozko eta Valderejoko parke natura lee tako 530 hektareatik goitiko parajean. Han beho-rrak eta zaldiak ez ezik, behiak ere badituzte.

Zaldi ha rag ia I ta l ia ra sa l t zen du te , e ta anitz buru Euskal Herrian erosi eta gizentzen dituzte. Behia, aldiz, hemen sal tzen dute . «Zaldia anitz saltzen dugu, astero 60-70 bu-

ru, aurreko astean saldu genituen 90. Eros-tun finkoak baditugu, zaldi onak dira eta on-gi gizentzen ditugu. Nahi bagenu, gehiago salduko genituzke, gertatzen dena da behar dela gizendu eta lan handia da», dio, zaldiak Beuntzan biltzen saiatzen den bidenabar . Bestalde, 500 behi buru dituzte eta mila bat ardi. Haragitarako saltzen dituzte horiek ere, eta zezenetarako ere franko poliki, urtean 50 bat saltzen dituzte hazitarako, dela Euskal Herrian, dela Espainian. Ferietan ere ibiltzen dira, baina motel samar omen daude. «Feriak

b a j a t u dira a r r u n t , eta etxetik sal tzen da gehiena, t r a tuka . Ferietan berriketa gutxi izaten da». Beraz, ez da nolanahikoa Indarta-rren azienda: mila ardi, 500 behi buru, asko udaberrian umetuak, eta 900 zaldi eta behor dituzte.

Gakoa: prozesu guztiaren kontrola

Orain ahoz aho dabil animaliei gizentzeko dio-xina eta auskalo zerekin egindako pentsua ematen zaiela. Berean horrelakorik ez dela

Gaueko lan bukatu zen Bertizaranan, Iparraldeko mugatik gertu egonik, gaueko lana ohikoa zen, baina garaihaiek bukatu dire-la dio Inaxio Indartek. Autoan gau-den bitartean, gutxi bada ere, Ina-xio Indartek hitz egin du. «Ez, orain ez da horrelakorik», dio ahapeka. «Pixka bat ibiltzen ginen lehenago», besterik ez du esan. Anaia sasoian dago, baina berak arazo asko izan ditu azken urteotan. «Orain osasu-na bastante ondo; urte baten bu-ruan hiru istripu izan ditut», dio be-girada galduz. Lehenbizikoa iloba batekin zihoala izan zuen. «Neguan behiak bilatzen joan ginen, eta erori eta xehetu ginen. Arrunt gaizki egon nintzen, Iruñean, Opuseko os-

pitalean, sendatn tzen. Lau hila-beteren buruane an nuen ber-tzea». Hurrengoa ondoko soto-an zituzten basal zekin gertatu zitzaion. Bera etaSiako Jauregi adarkatu zituzteiikasik garbitu ere. «Ia hila egonO, dio Inaxiok, zeina garai bateaJtaezina zen.

Baina aziendeifeko lana bu-katu bazen ere, Mklndart taba-ko kontrabandoaMlotu izan du-te, eta Pepe Reikipak Egin in-vestigacion libun»rretan aritu dela aitortu zuelajlOraindik ho-rretan aritzen de»wetu diogu, eta ezetz esan du. »a ez du uka-tu aritua denik. lago ibiltzen nintzen, bairia as ian utzia dut.

Tabakoa Ameriketatik ekartzen ge-nuen barkuz, eta hemen zabaldu», azaldu du soilik. «Batzuk ariko dira, baina nik ez dut segitzen. Utzi dut», gaineratu du hotz. Kontrabandoa dela-eta Guardia Zibilarekin harre-man onak dituen galdetu diogu, eta hori gezurra dela esan du behin eta berriro. Badirudi ez duela garai hu-ra gogoratu nahi, onurak baino, arazo gehiago eman dizkiola baiti-rudi. Orain, hobekiago eta lasaiago bizi dela dio. Esposatu bazen ere, ez du seme-alabarik. Bidenabar, jau-rerrian begirada galduz, dutena la-na eginez nola erosi zuten gogoratu du. «Denak erosi egin genituen, eta terreno asko ditugu».

gertatzen dio Indart gazteenak. Berek egindako belarra eta artoa ematen diete animaliei. Siloan sartutako maiatz belarra eta le-hortutako urribelarra. Horretaz gain, zaldiei pentsua ematen die-te gizentzeko hondarrean hilabe-te edo hilabete eta erdiz, zamatu-tako garagarra.« Zaldiak arrunt delikatuak dira, bizkorrak dira kanpoko eta mendiko belarrare-kin, baina pentsuan arrunt deli-katuak dira, hiltzen dira ez ba-diezu ona ematen agudo. Koliko-

ekin eta», azpimarratu du Jose Antoniok.

Baina bazka ez ezik, hemengo arrazak gor-detzearen aldekoak dira. Indartarren irudiko «kanpokoa ona dela dirudi, baina azkenean hemengo arraza da hoberen-hoberena. Hara-gitarako behintzat hemengo bezalako haragi-rik ez da inon jaten ahal», gaineratu du.

Hainbeste azienda eta lur moldatzeko bi anaiek hamalau langile dituzte, eta azpiegitu-ra onak. «Baditugu ukuilu onak, eta maneja-tzen gara. Lan egin beharra dago gogor. Neguan eta uda-berrian, umetzeko momen-t u a n , i za ten d u g u lan gehien».

Hainbeste ganadu on haz-teko eta hainbeste sari ira-bazteko gakoa lan prozesu guztia kontrolatzean eta du-tena zaintzean omen dago. «Hazitarako abereei begira-tzea da inportanteena, eta t x a r r e n a k k e n d u . Hemen bat bestea baino gehiago ez gara, denak igualak gara», dio Ultzamako mugan duen jaurerriko pagaditik behiak eta behorrak ateratzen saia-tzen ari den bitartean. Auto lur-orotakoan Beuntza-La-rreko larreak zeharkatzen ari garela, Prinioetako arra-zako bi behi au rk i tu di tu . Guztiak zenbatuak daude, zauriren bat edo badute go-goan har tu eta sendatzeko. Baten batzuek bakarrik dute izena. Kanfran da horietako

Burgete arrazako zaldiak dituzte gustukoen Indart anaiek. • OSKAR M O N T E R O

«Nire denbora

guztia honetan

daramat. Aita

igual-igual

aritzen zen, gu

bezala»

Pirinioetako arrazako behi asko umetu dira udaberrian j aurer r ian . « O S K A R MONTERO

bat, kastako behia, behi gogorra, diotenez. «Hori gelditu zen neguan ezin bildurik Pirinio-etan, Canfrancen, eta hurrengo udaberrian joan ginen eta han zegoen umearekin, negu guztia han igaro zuen gaixoak, eta horregatik p a r a t u genion Kanfran izena», aza ldu du umoretsu Jose Antoniok.

Behi gogorrak dira, bazka dute eta gizenak eta guri-guriak daude. «Ferietara joan baino lehen domatu eta mejoratu egin behar dituzu, bazkatu. Behi on batek 800 kilo pisatzen du, eta hazitarako txekor batek, adinaren arabe-ra; hamasei-hamazazpi hilabetetan baditugu 800 kilokoak salduak», gaineratu du. Zaldi onak, berriz, 800 eta 1.000 kilo artean ibiltzen dira.

Pirinioetako arrazako kanpora begirako adar luzeak ez dituzte, eta dituzten behien al-dean zaldiak arriskutsuagoak dira. Antonio Indart hiru aldiz jo dute, batean kopetaren es-kuinaldean eta Opuseko ospitalean egon be-har izan zuen. «Arriskutsuak dira batzuetan. Behiak lasaiagoak dira, eskutan franko poliki erabiltzen baititugu etxeratu egiten direlako,

e ta za ld i ak ez, k a n p o a n suelto ibiltzen dira», azaldu digu anaia gazteenak. Lana erçuz egiten dute In-dar tar rek, goizeko seietan jaikitzen dira, eta bi egunez behin azienda ikuskatzera joaten dira, jaurerrira, Ara-bara edo Leire ondora. Ga-naduarekin dirua egin du-ten arren, etorkizuna ez de-la ha in oparoa diote. «Se-mea ibiltzen da beti hemen, e ta h a r t u k o du, be s t enaz kanpora lanera joatea ere ez da ona izaten. Baina anitz egin behar da lana, eta ani-t ze t an des i lus io h a n d i a k izaten dituzu. Ez da lehen bezain erraza. Orain kon-trola sobera eta papeleoa. Haztea baino gehiago kosta-tzen da papeleoa. Sobera da>\ dio kexu Jose Antoniok A r a b a k o b i d e a h a r t z e n duen bitartean.

• lrerie Arrizurieta

ostirala, 1999ko uztailaren 2a

K l a s i k o b i t x i • a r r o n t k l a s i k o

Joxemiel Bidador

Sakanako euskal idazle ahaz-tu bat: Santiago Ezkerra

Arestian Madril aldera eginiko bidaian etxarriar hau elkarriz-ketatzeko aukera izan dugu Bierrik taldekook; hona hemen,

beraz, euskal idazle sakandar ahaztu bati buruzko berri laburra, gurean ezagunagotzeko izan dadila

Ç * ANTIAGO EZKERRA BELTZA

U 1925.eko maiatzaren 6an sortu zen Etxarri-Aranatzen. Oraino haurra zela, Siiberio eta Leontzia gurasoak hil zitzaiz-kion, eta kaputxinotarren orde-nansartuzen; 1946.eanprofe-sio txikia egin zuen Zangozan eta profesio handia, berriz, 1949.ean Iruñeko komentuan. 1950.ean apeztu ostean, Zango-zan, Iruñean eta Lekarotzen izan zen, baina 1961,eko ekai-naren 13an utzi zuen ordena. Hasiera batean Bilboko lagun batzuen etxean izan bazen ere, ez zuen denbora luzeegirik egin Madrilera betiko joan zenerako; hantxe izan da azken urte guzti hauetan, etahantxejarraituko bide du. Lanbidez prentsa zu-zentzailea izan da -As, Sema-na...-, eta CiudadReal aldeko Almadengo alaba batekin ez-konduta, lau seme-alaba badi-tu.

Santiago Ezkerra Beltzak, kaputxinoen artean zegoela Au-reli Etxarri-Aranazkoa eta lite-raturan «Lizarrusti» izan denak alegia, Goiz Argi eta Pñncipe de Viana aldizkarietan agertu zi-tuen artikuluxka ugariez gain, hiru idazki utzi zizkigun, labu-rrak eta eliz kontuez. Fraide ze-neko lehenbiziko lana Migel goiaingeruari becLratzi-urrena dugu, Iruñeko kaputxinotarren moldiztegietatik eta 1956. ean elki zena. Ez da harritzekoa sa-kandar batek horrelako saltsa-tan sartzea: «Ez du neiko eus-kaldunak iru edo lau aldiz Ara-lar mendira igotzea, ez. Geiago eskatzen dio bere biotzak. Bere etxean izan nai du, orregatik San Mikel Aralar menditik urte-ro jexten da bere semeak ikus-tatzera, oiekin bizitzera, badijoa erriz erri ta erri bakoitza barna, eta nola berotzen da euskaldu-naren biotza san Mikel beren artean ikustean». Aleki hau urri geratu zatekeelakoan edo, be-rriz ere argitara eman zuen, beste lan zabalago baten ba-rruan, Bederatzi-urren bearrez-koenak eta eliz otoitz batzuk izenburukoaren barruan alegia, Zarauzko Itxaropenean

1958.ean ageri zena. Aurrekoan bi baztandar izan zituen zentso-re, Franzisko Arizkungo orde-nakidea eta Blas Fagoaga erra-tzuar ezaguna, ez nolanahikoak beraz. Honetan ordea, Dorraoko Fidelek lagundu zion Arizkun-goari zeregin berberean.

Lizarrustik karrikaratu hiru-garren liburua Meza saindua izenburukoa dugu, Iruñeko Aranburu argitaletxean 1958.ean. Honen zentsorea ere ez zen edonor, Murietako Felipe ordenakidea izan baitzen hain zuzen. Honetaz iruzkin laburra egin zion Jose Artetxek ber ur-teko Egan aldizkarian: «Gure elizetako utsune negargarri ori betetzeko, aita Aurelio Etxarri-Aranazkuak liburutxo polit eta oso merke bat atera du orain-txe. Bi pezeta baño merkeago saltzen da; pezta bat eta amasei sosetanf..) Baztango euskara xamurrean eskribi-tua dago». Eliz kon-tuetan ez dakigu zenbaterainoko zu-zen zihoanentz gure on Jose Artetxe, berdin sal-neurriari da-gokionean, baina euskalkiaz denez bezanbatean, oker samar destatu zuela baderitzogu, izan ere, erran bat edo beste esateak ez baitu euskara baztanaraz-ten, ez eta gutxiagorik ere. Bes-taldetik ere, Ezkerrarekin hiz-ketan, gipuzkeraz edo idazten duela zioskun, Etxarriko eus-kara behin bakarrik erabili bai-tzuen, Principe de Viana aldiz-karira igorri azken kolaborazio-an hain zuzen ere.

Ezkerrak bi aldizkarietara bi-dali zituen bere kolaborazioak, Goiz Argi eta Principe de Viana aldizkarietara hain zuzen ere. Lehenbizikoa Arantzazuko fran-txikotarrek argitaratzen zuten 1960.ekourtarrilazgeroz, eta Aranzazu aldizkariaren nekaza-ritza gaiei buruzko gehigarri moduan ateratzen hasi zen hi-labetero, ohiko kolaboratzaileak argitalpenaren lehenbiziko zu-

zendaria izan zen Jose Antonio | Garatek Kardaberaz taldearen J inguruan bilatu zituela. 1970. inguruan orri kopurua zertxo-bait zabaldu zuten, 12orrialde- f tara, eta proiektuan sartu be-rria zen Joseba Muruaren esa-netara kolaboratzaile gehiago ] iritsi ziren, tartean, Agustin Mi- | neridazlea. 1974.eanhilabete-karitik astekari izatera pasatu zen, eta 1975.ean Bizkaiko Agur astekaria itxi zenean, han-go kolaboratzaileak Goiz Argi-ra igorriko zituzten haien kolabo-razioak. Agur-en bezala, hone-tan ere ez zen Euskaltzaindia-ren hizkuntza ereduari jarriki-tzen. GoizArgiren orriak 1986.ean ixiidu ziren. Santiago Ezkerrak argitalpen honetara bidali zituen kolaborazioak 291. zenbakitik aurrera hasi ziren

agertzen, 532. zenbakira arte, hau da, 1976.etik

1982.era arte, osotara, 63 arti-kulu, edozeingaia

jorragai zutenak. Principe de Viana era-

kundeak kaleratzen zuen eus-karazko gehigarrian, berriz, 1974.etik 1981 .era arte agerta-razi zituen bere idazkiak. 26 osotara, 101. zenbakitik 146. zenbakira bitartean alegia.

Ezkerraren abotsa 1982.ean ixildu zitzaigun gurean. Gure artean izan zeno, harreman mardoak izan zituen Nafarroa-ko beste euskal idazleekin, tar-tean Jose Agerre edota Mariano Izeta, eta Madrileratu ostean Euskal Herriko gorabeherak ja-rraitu ditu, horren lekuko Kar-los Garaikoetxeari egoera politi-koaz eginiko azterketarekin he-larazi gutunak, eta atzerriko zenbait euskaltzalerekin ere ha-rreman guritsuak izan ditu, Tauerrekin edota Holmerrekin hain zuzen ere. Alabaina, Eus-kal Herritik kanpo luze egotea-ren kariaz, eta prentsa zuzen-tzaile lanak neurri batean neka-tuta edo, idazteko gogoa aiena-tu zitzaion, eta egun isilik di-rau.

P a t z i k u P e r u r e n a

Autoestima xuriaz eta gorriaz

AHIZPAK, KOINATAK, LE

hengusuak, lagunak, ... Lezio berri batekin datozkit atzenaldera, denak pozez txora-

tzen. Senide edo lagun arteko otur-du batean, hasi edozein gairi buruz hizketan eta, brixt! hor aterako zai-zu eperra:

- Eske, kurtsillo bat ematen ari baigara.

Eta zuk segituan:

- Ez da ba, autoestimakoa iza-nen?

- Baaai! Nola dakizu?

Harritu bezala egiten ditu, ni naizen eszeptikoarekin, holako hitz modernoak aditu izate hutsak. Hortatik atera, noraino sartua den autoestima zorionekoa!

Ez dakit Bakejek eta enparauek zer nolako lezioak emanen dituzten ditxosozko kontzeptu berri honen inguruan, baina, duda zipitzik ez, hagitz kontzeptu komertziala iza-nen dela; kokakola edo yogur balitz bezalaxe saltzen ari baita merka-tuan, batipat feminismoa eta kon-tsumismoa gauza beratsua diren feria horietan.

Monoteismo laiko berria da hau. Beti sakralizatu beharko da hitz soil bat, elizako Jainko Ahalguzti-dun haren ordezko, sinestun laiko-en erritual xurian erruz salduko dena. Gaur «Autoestima», bihar auskalo zein? Jendetasuna, fun-tsean, animali sineskor izatetik da-torkigu, antza denez, eta egun are-ago, emakumea gizonari sinesten erakusten honen serio hasi zaion honetan.

Deskudio batean ezkerreko han-kako behatfca motortzerrarekin ebaki eta, eskuinarekin txingoka nabil. Gizajoani, autoestimako kurtsilo batera gonbidatu nau nes-kalagun batek. Ezetz nik parrez, eta Miranderen hura kontatu diot, «autoestima» aditzen dudan bakoi-tzean bururatzen zaidana:

Ama batek semea izandu, ez es-ku ez hanka, eta kozkortu zenean, magalean eramaten zuen, auzoko motikoak fubolean ari ziren lekura, haiei begira liberti zedin edo. Jaki-na, mutikoak gehiago sufritzen zuen, berak ezin eta, lagunak fubo-

lean gozatzen ikustean. Zorioneko egun batean ordea,

semearen bila joan beti bezala ama, eta zelaiaren erdi erdian harrapatu zuen gizajoa, gorpuzkondo guzia ostikoka odoldua zeukala. Baina pozez txoratzen, halare, mutikoa!

Amak harri eta zur:

- Zer duzu baina ene maitea, gaur! Horrela purrakaturik eta, ha-lere, horrenpozikegoteko?

- Gaur ama, auzoko lagunak nola baloia etxean ahazturik etorri diren, baloiarena egitea tokatu zait, seku-

lan uste ez bezala!

Bistan da autoestimako lezio ederra eman ziola amari. Ez dut us-te Amaiaren kurtsiloak hain efika-zak izanen diren.

Handik aurrera, goizean jeiki be-zain pronto, lagunengana joateko aiherrak egoten zen semea, baina, behin gertatuak gertatu, nola ba utzi amak! Etxeko salan, atez ba-rrendik ipiniko zuen, aulki eder ba-tean, kanpoan zer ikusi. Eta Ma-tteo, auzoko donaduak, ataurretik iragotzean triste aurkitzen zuen mutikoabeti: aspertua, gogaitua...

Baina, heldu zen uda, eguraldi onak hasi zituen, eta gaur bezalako egun batez, uztaren bian, atez kan-potik ipini zuen amak semea, bere aulki ederrean.

Egunero bezala, badoa eguer-dian Ximon alorlanetik bazkaltzera etxera, eta han ikusten du esku eta hanka gabeko mutiko gizajoa, dena euliz estalia, izerdi putzutan!

- Baina Noe, nork ipini hau hemen eguzki galdatan kizkal-tzen, abere galduen iduri, euliz josia? Erotu egin dituk etxean edo?„.

Eta mutikoak, bere atsegina galdu bildur:

- Ixo ixo, amak salara sar ez nazan. Gainera, hola ez duk eu-li xintik ere sartzen etxe barne-ra, guziak enegana zetozek: eu-li, mandeuli eta gisako mixtolu-xe odolkoi oro; eta ez dakik ongi nolapozten nauten! Ixo ixo...»

• Pena da. Bakejek teoria fi-tsagatik hainbeste diru, eta Noek esperientzia ederrongatik esker gaiztoa baino ez.

# Motxorrosolo «

Oporrak • RUÑEARI SANFERMIN USAINA ETA KOLOREA DARIO, TXURI-GORRI BILA-

I katzen ari da dena. Emakumeek ere ez dute gutxiago izan nahi, eta hir iburuan alkatesa ez ezik, adardunen aurreko las-te rke tan emakumeak nah i di tugu bar ra -bar ra . Ez ditzatela Arga ibaian oha rkabean hil diren milaka a r ra inen m o d u a n ha r rapa . Udalean emakumea izanen da buru , ba ina zegoen tokian egindakoaren hariari jarraitzen badio jai dugu.

Egunkaria ostirala, 1999ko uz ta i la ren 1 6a

Kazetaria

«Alderdi KarlistarendaijizipitM sozialistak ziren jatdnsfflto^F

Fermin Perez-Nievas kazetari tuterarrak kariismoaren historia biidu duen liburu bat argitaratu berri du: Contra vlento y marea.

Egiiearen ustez, karlismoa eskuinarekin uztartu duten arren, haren printzipioak

sozialistak izan dira.

ERMINI FAMILIATIK DATOR-

kio kar l i smoaren histo-r ia j a k i n n a h i a , a i ta E u s k a l He r r i ko Alderd i K a r l i s t a k o b u r u a bai tu. • Zergatik Contra viento y

marea izenburua? Liburuan «behin eta berriro

garai tuak, ba ina inoiz ez sun-ts i tuak» esa ld ia a i p a t u d u t . Hori izan da kar l is ten betiko i rudia . Beti galdu izan dute , h a i e n e s k u ez zeuden a r r a -zoiengatik: traizioa egin zien j e n e r a l a r e n b a t z e l a - e t a , g o b e r n u demokra t iko b a t e k ez zielako onar tu alderdia... • Liburuak karlismoaren

inguruan dauden aurreiri-tziak urratu nahi omen ditu. Nork ezarri ditu aurreiritzi horiek? G a i t z a r e n j a t o r r i a E s p a i -

niako Gerran alde f rankis tan b o r r o k a t u i z a n a d a . Oso h u t s e g i t e h a n d i a e t a l a r r i a izan zen, batez ere gero Alder-di Karlistak izan zuen irudia-rentzat. Egia da Errepublikan erlijioari eman zitzaion trata-e r a g a t i k j a r r i z i r e l a a l d e horretan. Hainbat eliza ha r tu zituzten, eta Alderdi Karlista-r e n t z a t erl i j ioa z u t a b e e t a k o ba t zen eta ez zuen frankisten aldera joan beste irtenbiderik izan. Hala ere, EAJrekin kon-t a k t u a k izan z i tuz ten ,1971n Lizarrako Foroan, eta, hasie-r a b a t e a n , E r r e p u b l i k a r e n e t o r r e r a a l d a r r i k a t u z u t e n , A l f o n s o XII I .a b o t a t z e k o aukera ikusten zutelako. Gai-t z a h o r t i k d a t o r . G o g o r a t u b e h a r d a 6 0 e t a 7 0 e k o h a m a r k a d e t a n I u r r a m e n d i a lderdi demokra t iko guztien bi lgune zela: F rancoren dik-tadura ren au rka borrokatzen

zen oro joaten zen, eta ha ren e r r e t r a t u a k e re e r r e t z e n zituzten, eta hori ezin ziteke-en b e s t e i n o n eg in . B a i n a au r re i r i t z i ak ho r j a r r a i t z e n d u e t a h o r i d a k a r l i s m o a k jaso duen herentzia. J endeak kar l i smoa e s k u i n a r e n par te zela onar tu zuen, eta oso zai-la izan da hori ezabatzea. • Liburuan karlismoa so-zialismoa dela aldarrika-tzen duzu. Zertan oinarri-tzen zara hori esateko?

Karlismoa familiatik dator-kit eta Tuterako lagun talde-ak bet i a u r p e g i r a t u izan dit Alderdi Kar l i s t ak i z a n d a k o a ldaketa , e sku inekoa izanik ezkerrera p a s a zela. Hortaz, frogatu nahi izan dut Alderdi Karlistak ez duela horrelako a ldaketar ik izan eta garape-n a i zan zela e ta , j a t o r r i a n , XIX. m e n d e a n , p r i n t z i p i o sozia l is tak zi tuela. U n a m u -n o k e s p a r t i n e z k o soz ia l i s -moa, nekazarien sozialismoa zeri tzon ka r l i smoar i . 1832-33an Fernando VILaren aur-k a a l t x a t u z i r enak n e k a z a -riak ziren.

Kontua ez zen lege dinasti-k o e n g a t i k b e s t e e r rege b a t i nposa t zea soilik, bazegoen a r r a z o i g e h i a g o : e z a b a t u z j o a n ziren foru e skub ideak , d e s a m o r t i z a z i o e n g a t i k lu -r r a k k e n t z e n z izkie ten , e t a Frantziako Iraul tzak arrazoi erlijiosoak ahuldu zituen. • Francorekin ados ez egon

arren, harekin jarraitu zuten. G e r r a Z i b i l e a n 1 9 3 7 t i k

a u r r e r a t i r a b i r a a s k o i zan zituzten Francorekin, Falan-gea eta Alderdi Karlista ba tu z i renean eta Falange Tradi-

zionalista bi lakatu. Batu zire-n e a n e z a d o s t a s u n h a n d i a k izan ziren, e ta 1938ko urr ia-ren 12an Francok Arrazaren E g u n a i n p o s a t u z u e n e a n , k a r l i s t a e ta e r r e k e t e e n pro-t e s t a k i z a n z i r e n . G a u z a askok frogatzen dute 1940tik 1960ra bi tar tean Francorekin izan zen etengabeko tirabira: ka r t ze l e tuak izan ziren, Zir-k u l u K a r l i s t a e t a e g u n k a r i karl istak itxi ziren. • Nola ikusten du alderdiak

egungo egoera? Zai l s a m a r r a . S i s t e m a

b ipa r t i d i s t a b a t e r a he l tzeko g u t x i f a l t a d a e t a j e n d e a k paso egiten du, ez du ilusiorik eta kezkagarria da abstentzio maila.

» «Nafarroan ez da

karlismoaren historia ezagutzen. Karlismoa izan

da Euskal Herriko historiaren oinarrizko

motorretako bat, karlismotik nazionalismoa

atera delako, eta independentziaren

zentzua ere»

•

• Ezjakintasuna ere aipatu duzu. Ez dugu ezagutzen gure historia? Nafar roan ez da ezagutzen

karl ismoaren historia. Karlis-moa Euska l Herriko historia-r e n o ina r r i zko m o t o r r e t a k o b a t i z a n d a , k a r l i s m o t i k naz iona l i smoa a t e r a delako, e t a i n d e p e n d e n t z i a r e n zen-t zua ere bai . Kar l i s ta a s k o k HBn b u k a t u zuten, edo ETA-ko kide izan ziren. • Egun, nolako indarra du

motor horrek? Hori landu nahi d u d a n bes-

te z a t i b a t d a . L i b u r u a 1976ko Iurramendiko gertae-rekin, Rikardo eta Anianoren

hilketekin, eta 1977anAlder-di Karlista legeztatu ez zene-an buka tzen da. Aldiz, Alder-di K o m u n i s t a , g a i z k i e n i k u s i a zegoena , l e g e z t a t u a i z a n z e n . B a l i t e k e A l d e r d i Karlista ez legeztatzea Fran-cok inposatu takoaren alde ez baizik bes t e m o n a r k a b a t e n a l d e e g i n e n z u t e l a k o a n . Ora in mo to r r a n a h i k o leho-r ra dago. 590 boto izan di tu N a f a r r o a n a z k e n fo ru h a u -t e s k u n d e e t a n , b a i n a e g u n gehien ikertzen ari diren his-toriaren garaietako bat da. • Beraz, kezkagarria da

alderdia legeztatu ez iza-nak ekarritakoa. Bai, oso o rdezkapen gutxi

daukagu. Utopia asko dugun j e n d e a gara , e ta ez d u t u s t e txar ra denik. Politikan dena da u t o p i a . Lehenengo h a u -t e s k u n d e e t a r a A g r u p a c i o n M o n t e j u r r a i zena rek in j o a n ziren, eta, gezur ra b a d i r u d i ere , a s k o k ez z u e n Alderd i K a r l i s t a r e k i n i d e n t i f i k a t u . E s t a t u a k l agun tzak e m a t e n d izk ie b o t o g e h i e n l o r t z e n d u t e n a lderd ie i . Has i e r a t i k b o z a k l o r t zen ez b a d i t u z u , b i g a r r e n h a u t e s k u n d e e t a n ez duzu bes teek bezainbeste d i r u p u b l i z i t a t e a e t a b e h a r bezalako kanpa ina egiteko.

—s> lrene Arrizurieta

Fermin Perez-Nievas kazetari tuterarrak 27 urte ditu. Ikasketak

Salamancan egin zituen, eta geroztik hainbat komunikabidee-

tan egin du behar: SERetaCOPE irrati kateetan, edo Diario de

Navarra egunkarian. Egun Diario de Noticias egunkari nafarraren

Tuterako delegazioan ari da lane-an, eta Euskadi Irratiko Erriberako

berriemale ere bada.

Aita Euskal Herriko Alderdi Karlis-taren presidentea izanik, etxean

hainbatetan entzun eta bizi izan du Karlismoaren historia. Contra vien-to y marea liburuarekin, «nekaezi-nak eta utopikoak» izan diren kar-listei omenaldia egin nahi izan die.

•

Karlismoak egun indar gutxi duela onartu arren, liburuak jarraipenik izanen duela dio. 1977tik 2000.

urtera arteko Karlismoa jorratzea da kazetariaren asmoa; «Alderdi

Karlistarentzako garai zaila delako. Nola aldatzen joan den alderdia, eta nola eta zergatik joan den jen-dea», dio. Ironiaz, beste zerbait

ere gaineratu du: «Esaten da edo-zein nafarri burua berotuz gero

- txapela ateratzen zaiola, baina politiko askok aire karlistak izan

dituzte, edo eurak ere Alderdi Kar-listatiketorridira».

ostirala, 1999ko uztailaren 2a Fgunkaria|

Egunkaria

i ostirala • 1999ko uztailaren 2a

Pello Goñi

Furby foralak

Ge u r e m u n d u tx ik i h a u , a u r r e r a egin a h a l a gero

eta artifizialago bilakatzen dena, i l u s i o a n o i n a r r i t z e n da h e i n handi batean. Zinemaren eragin sa ihes tez ina , za lantzar ik gabe. Azken i lus io u l t r a m o d e r a o a Hollywoodetik etorri zaigu, hain zuzen ere. Nondik bestela. Matrix du izen, eta errealitate birtuala, mamia. Horixe baita joera. Erre-a l i t a t e a r e n i t x u r a da z inez g a r r a n t z i a d u e n a , b e n e t a k o a izan ala ez. Kazetaritzan esaten den bezala, «errealitateak ez die-zazula izorra erreportaia on bat». Hemen, hauteskundeak egin eta gero, batzuei errealitateak ez die izorratu ames tu tako paisaia eta denak berdin edo ia berdin segi-tzen du. Gakoa? Jostailugintzan a sma tu t ako azken berr ikuntza : Furby «popine». Pelutxe interak-tiboa da, mintzatu, kan ta tu eta jostatzeaz landara, beste Furbie-k in k o m u n i k a t z e k o gai d e n a . E k i m e n p r o p i o a o m e n du e t a mila ba t esaldi desberdin egiten a h a l d u . H o r t a z , a u t o n o m o samarra da. Alegia, ekimen pro-pioarena bazterrean uzten badu-gu , h e r r i h o n e t a k o po l i t i ko ba tzuk bezalakoa da zorioneko pelutxe hori. Asmakuntza egokia lur honetarako. Izan ere, hemen errealitate birtuala, edo antzeko zerbait, ordenagailuetatik kanpo i b i l t z e n da ma iz , a t e j o k a , batzuetan Aragoiko Agustinaren i t x u r a h a r t u t a , b e s t e t a n Aitor bilakaturik, beti bere alde egite-ko eskatuz. Gure Furby foralek mila esaldiko erreaii tatea eraiki d u t e e t a e r r e a l i t a t e a b i r i b i l a denez gero, h a r e k i n b u e l t a k a u r t eak ematen di tugu, hau r r ek uztaiarekin bezalaxe.

KONTZERTUAK

I Berriozar: Marea taldeak kon-tzertua emanen du gaur, Ti-bet garagardotegian.

I Lizarra: EH Sukarrak kontzer-tua eskainiko du bihar, gazte-txean, 23:00etan. Sarrerak 500 pezeta balio du.

I Iruñea: Tahures Zurdos talde-ak kontzertua emanen du hel-du den asteazkenean, Sarasa-te pasealekuan, 24:00etan. Ostegunean, berriz, Ruper Ordorika eta Joxemi Martis ariko dira leku eta ordu bere-an.

I Iruñea: Javier Garaialde eta Ra-mon Garcia Jazz Quintet ari-ko dira gauerdian, San Jose plazan, eta Triana Pura Ya-magutxi plazan, ordu berean.

ERAKUSKETAK

> Elizondo: El agua como medio erakusketan, Gipuzkoako Bi-dasoako zazpi artistaren 35 lan ikus teko aukera dago Arizkunenea kultur etxean, uztailaren 12a arte.

I L izarra: Gustavo de Maeztu museoan Elena Asinsen la-nak ikus daitezke hilaren 30a arte.

i Zirauki: Antonio Laitaren lanak ikus daitezke uztailaren lOa arte Margolariaren Etxean.

ANTZERKIA

I Iruñea: E1 Tricicle taldeak La venganza de Don Mendo lana antzeztuko du gaur, bihar eta etzi, 20:00etan, Gayarre an-tzokian. Sarrerak 2.000 peze-ta balio du.

BESTELAKOAK

I Iruñea: Urtxintxa Aisialdirako Eskolak ikastaroa antolatu du udako. Ikastaroa abuztua-ren azken astean hasiko da eta irailaren 30ean bukatuko. Klaseak goizez izanen dira, 09:00etatik 14:00etara. Par-

taide kopurua mugatua da. Interesa duenak dei dezala 948-21 -14-78 telefonora, goi-zez.

I I ruñea: Hizkuntz Eskolako Es-kola Kontseiluko ikasleek abuzturako klaseak antolatu dituzte. Ikasiko diren hizkun-tzak alemana, frantsesa, in-

gelesa eta euskara dira. Talde bakoitzean hamabost lagun egon daitezke, eta egunero bi orduz i raka ts iko dute , 09:00etatik l l :00etara. Kla-seak abuztuaren 16an hasi-ko dira eta hilaren 31 arte i r aunen dute . Matr ikula 8.000 pezetakoa da, eta izena

emateko epea os tegunean buka tuko da. Informazioa 948-20-65-63 telefonoan.

> Iruñea: Klown ikastaro trinkoa antolatu du Narrentreppe te-atro taldeak. Izena emateko epea uztailaren lOean buka-tuko da 948-24-14-61 telefo-noan.

A r e s t i r e n l i b u r u t e g i a

Non soñan mais quft_candq» Jurmen.

Lo egiten dutenean baizik ez dute ametsik egiten.