8/14/2019 Programa de Iniciacin Al Un SAAC

1/8

1.- TTULO Programa de iniciacin un SistemaAlternativo de Comunicacin: SPC.

2.- DESTINATARIOS xxxxxxxxxx

3.- DURACIN DO PROGRAMA Curso 2008-2009

4. XUSTIFICACIN

XXXXX un alumno de 13 anos, escolarizado no 6 curso da Educacin Primaria,que non capaz de manter unha expresin oral que sexa funcional para acomunicacin, xa que a pesar de manifestar vocalizacins, stas non permitendiferenciar os seus desexos e peticins. En consecuencia, faise imprescindible oemprego dun SAAC.

Tamarit (1989) define os Sistemas Alternativos ou Aumentativos de comunicacin(SAAC) como un conxunto estructurado de cdigos non vogais, necesitados ou nonde soporte fsico, os cales, ensinados mediante procedementos especficos de

instruccin serven para levar a cabo actos de comunicacin por si mesmos ou en

conxunto con cdigos vogais ou como apoio parcial s mesmos.

Entre os SAAC mis extendidos atpase o SPC (Smbolos Pictogrficos deComunicacin). Componse principalmente de debuxos simples e a palabra quesimboliza cada debuxo vai impresa. O vocabulario divdese en 6 categoras

(persoas, verbos, descriptivos, miscelnea e social) e cada unha asciase a unha cordiferente.

A razn de optar polo SPC como SAAC que este sistema est composto porsmbolos que son debuxos pictogrficos que gardan un gran parecido coa realidadee, sa vez, facilita a elaboracin de material. Outra vantaxe a universalidadedos smbolos dentro do posible.

O SPC un SAAC con axuda de materiais externos propio corpo, como son os

pictogramas, libretas de comunicacin, etc. o que engade outras vantaxes:

8/14/2019 Programa de Iniciacin Al Un SAAC

2/8

As destrezas motrices que demanda son mnimas. Son apropiados para persoas cunha capacidade mental baixa. Son sinxelos de aprender e aplicar.

5. OBXECTIVOS

Obxectivos xerais Obxectivos especficos

1. Desenvolver estratexiasde comunicacin nonverbal que lle posibilitenentender e ser

entendido

Desenvolver capacidades de coecemento, exploracine relacin cos obxectos (conceptos bsicos: cor,tamao, cantidade)Afianzar rutinas de actividades bsicas que favorezana anticipacin.Desenvolver destrezas comunicativas: peticins dedesexos e de necesidades.Identificar imaxes correspondentes a obxectos e apersoas.

2. Expresar necesidadesbsicas

Expresar necesidades de comunicacin mediantexestos e pictogramas.

3. Favorecer arepresentacin e

simbolizacin a travs delinguaxes diversas.

Empregar debuxos como transmisores de informacin.Asociar debuxos e pictogramas sinxelos con obxectos

e situacin cotis.Interpretar imaxes: recoecer obxectos, persoas e

accins.Usar pictogramas ou smbolos sinxelos para transmitir

mensaxes simples.Percibir e discriminar as cores primarias.Explorar e usar materiais de produccin plstica:

plastilina, ceras, pinturas de dedos, tmperas.

4.

Resolver con autonoma einiciativa situacinshabituais da sa vidacoti.

Adquirir habilidades para o coidado do entorno e docentro: tirar papeis no sitio axeitado, colocar omaterial no lugar correspondente,

Adquirir a postura axeitada segundo a actividade arealizar.

Aumentar progresivamente o tempo de estar sentadoou traballando nunha mesma tarefa.

Atender e responder a ordes sinxelas: sntate, saca oabrigo, lmpate, .

Regular o seu propio comportamento: esperar turno,recoller,

8/14/2019 Programa de Iniciacin Al Un SAAC

3/8

6. ACCINS PRIORITARIAS

Priorzase a funcionalidade da comunicacin, de modo que o neno poidacomunicarse e se abran canles para conseguir o que desexa e satifacer as

sas necesidades. Esta posibilidade pode mellorar, ademais, a sas condutasdisruptivas e agresivas. Priorzase a colaboracin coa familia, como parte fundamental do programa,

especialmente en canto xeneralizacin dun SAAC vida coti. Familiarizar a todos os integrantes da comunidade educativa co SAAC do

neno para mellorar a sa integracin e potenciar a sensibilidade dacomunidade educativa cara diversidade.

A coordinacin de todos os implicados no proceso de ensinanza-aprendizaxedo alumno: titor, coidadora, PT, profesorado especialista nas diferentes

reas e orientador.

7. FASES DE INTERVENCIN

1. FASE DE PLANIFICACIN E DESEOEsta fase ter lugar durante o mes de setembro. Partindo dascaractersticas do centro planifcase as actuacins que se van a poer enmarcha co alumnado, fixando prioridades naqueles aspectos nos quequeremos facer incidencia.

Durante esta fase desenvlvese a avaliacin inicial, a partir da que seformulan e priorizan uns obxectivos para desenvolver este programa, unhasestratexias metodolxicas, unha serie de actividades, as como unsrecursos, instrumentos e espacios para a posta en marcha do programa.Tamn se fixan os papeis de todos os profesionais que participan nodesenvolvemento do programa, as como a programacin do seu seguimento eavaliacin.

2. FASE DE IMPLEMENTACINEste programa vaise desenvolver longo dos meses de novembro a xuo, longo de 8 horas semanas na aula de PT, anda que se potenciar o seuemprego na aula ordinaria co seu grupo de referencia.

3. FASE DE AVALIACINA avaliacin ser inicial, continua, formativa e global para poder introduciros axustes que se consideren necesarios para acadas o mximodesenvolvemento das capacidades dos alumnos.

8/14/2019 Programa de Iniciacin Al Un SAAC

4/8

Ademais, realizarase unha avaliacin final para comprobar o grado deconsecucin dos obxectivos propostos.

8. ACTIVIDADES TIPO

importante crear unha serie de rutinas quepermitan alumno a anticipacin e melloren asa autonoma. As rutinas estn orientadas amellorar a estructuracin espacial e temporal.

sanse LOCALIZADORES DE PERSOAS: Nomomento de chegar aula situarase unha

fotografa do nenoxunto a un debuxo docolexio, explicando que xa non se atopa na casa coa sa

familia senn que est na escola. Despoisexplicarase a axenda pictogrfica na quese representa o horario coas actividadesda xornada escolar. A explicacin

realizase en voz alta e sinalando cada smbolo.

Desta forma diminense as tensins,proporcinase seguridade e equilibrio emocionale axdase a ordear na memoria a secuencia

temporal de cada proceso.

Para cada actividade tamn pode ser necesario empregaraxendas nas que se secuencien en imaxes cada un dos pasosdunha actividade.

Tamn se intentar introducir a educacin emocional,

empezando porque o neno recoeza expresins faciais quecomunican un estado emocional ou outro. Isto farase a travsda anlise do estado do neno cada da, unha vez que facemosreferencia conxunta a cmo se atopa, analizando fotos reaiscoa expresin facial correspondente, colocamos o pictogramado estado emocional no taboleiro HOXE SNTOME).

8/14/2019 Programa de Iniciacin Al Un SAAC

5/8

Despois, facendo uso da LIBRETA DE COMUNICACIN o nenocomprobar o da que fai, usando os pictogramas do SPC esando patio para experimentar el mesmo o tempo que fai eseda. Colocarase no calendario mensual unha imaxe co tempo do

da para que o neno vaia comprobando como van avanzando osdas.

Os primeiros smbolos que se ensinaronforon o do ordenador, aro e pelota por seractividades motivadoras para o alumno oque favoreca a sa aprendizaxe.

Para ensinar os smbolos acompansedunha lmina A4 coa imaxe do referente real (facendo uso do DICCIONARIO DEIMAXES) e se posible o obxecto real ou representativo (xoguetes) que permita amanipulacin. Tamn se pode facer uso de presentacins en Powerpoint sobre oreferente acompaado de msica para atraer a atencin do neno, xa que ten unhacapacidade moi baixa e a msica resltalle altamente estimuladora.

A adquisicin de novo vocabulario mellora cantos mis canais sensoriais se poan enfuncionamento, por exemplo, se traballamos as froitas pode realizarse unhaestimulacin do sentido do olfacto, ou elaborar referentes de diferentes texturas,como engadir algodn debuxo dunha ovella para poder apreciar que o tacto suave.

Traballase en primeiro lugar a adquisicin e usofuncional do smbolo e a sa discriminacin dosdemais smbolos pictogrficos. Por exemplo, conpaneis nos que tea que ir seleccionando a tarxetaque corresponde a cada imaxe.

Os pictogramas tamn son tiles para facilitar a realizacin de tarefas declasificacin como introducir pezas en diferentes recipientes segundo criterioscomo forma, color, A tarxeta pgase no exterior do recipiente indicando queobxectos hai que introducir dentro.

Emprgase ademais, unha LIBRETA DE COMUNICACIN para

que o neno poida facer peticins. As, conseguimos que empregue

8/14/2019 Programa de Iniciacin Al Un SAAC

6/8

de forma funcional algunhas tarxetas de pictogramas como Auga para indicar quequere beber, Ordenador ou Aro.

Os pictogramas tamn foron empregados para aestructuracin espacial e temporal do contextoescolar do neno.

Para a estructuracin temporal empregamosmarcadores de mobiliario, rincns, materiais, etc.de forma que pode asocialos coa tarxeta que selle entrega indicando cal o seu destino, a onde vai ir.

Para a estructuracin temporal foi creado un panel horario visual que permitesecuenciar pictogrficamente as diferentes actividades de cada da ou de cadasesin coa fin de favorecer a anticipacin; ademais de guins visuais con imaxes dasecuencia de accin a realizar para conseguir un obxectivo.

Bscase facilitar a transicin dunha actividade a outra, para mellorar acomprensin do que sucede e mellorar a forma de afrontar o cambio dunhaactividade na que se atopaba agosto e que lle prorporcionaba benestar a outra quelle gusta menos ou lle produce maior frustracin. As, o neno sabe o que podeesperar e evtase a confusin.

Os pictogramas tamn se usaron como MENS ou CARTELEIRAS DE SELECCIN1de forma que se lle permite neno escoller entre varias opcins. Por exemplo:

hora de tocar un instrumento ou outro nahora de expresin musical.

Ver unha presentacin powerpoint sobre unanimal, frutas, prenda de roupa, etc. enfuncin do campo semntico que se traballe.

Elexir unha cor.As opcins que lle ofrecen son poucas (entre 2 e 4pictogramas en funcin da dificultade e dafamiliaridade do neno con cada grupo depictogramas) pola dificultade para ampliar a

1Asopcinsqueselledan,debensercontroladasparaterpresenteoqueinteresatraballar.

8/14/2019 Programa de Iniciacin Al Un SAAC

7/8

atencin a moitos estmulos simultneamente (no caso contrario hai pictogramasque non ten en conta porque non reciben nin atencin). No caso en que sempre pidao mesmo, dselle un pouquio e se introduce un cambio de actividade ou de obxectoseleccionado. Unha vez que xa usou un pictograma non pode volver a solicitalo

porque xa fixo uso del.

9. METODOLOXA

Hai que dotar de intencin e significado sempre que sexa posible s accindo neno, de modo que se potencie a sa funcionalidade e a intencionalidadecomunicativa. Trtase de ensinar neno a dirixirse a outras persoas paraconseguir algo desexado.

O profesorado ter un papel de mediador, de ponte entre os coecementosprevios do alumnado e os que se pretende que cheguen a aprender,traballando na sa Zona de Desenvolvemento Prximo (ZDP),proporcionndolles as axudas necesarias.

As actividades que se propoen deben ser significativas para o alumnado epotenciar a sa motivacin.

As aprendizaxes deben ser funcionais, dicir, deben ser tiles na sa vidacoti.

10.- RECURSOS

PERSONAIS

- Profesor-titor- Profesorado especialista nas diferentes reas- Departamento de Orientacin: profesora de

Pedagoxa Terapetica e Orientador.- Equipo de Orientacin Especfico

MATERIAIS

- Aula de pedagoxa terapetica- Fichas de traballo individualizadas.- Programa CLIC.- SPC: As tarxetas pictogrficas seleccionadas ou

elaboradas en funcin das necesidades han de serfuncionais (que poida empregalas para actuar sobreo entorno) e xeneralizables (de modo que poidanempregarse en diferentes contextos e con distintas

persoas).

8/14/2019 Programa de Iniciacin Al Un SAAC

8/8

O tamao das tarxetas de 5x5 cm. para facilitara sa discriminacin fronte outra posibilidade de2,5 x 2,5.

-

Libros de contos conimaxes sobre ovocabulariotraballado paradesenvolver a

discriminacin deimaxes.

- Materiaiselaborados para

potenciar adiscriminacin entre os diferentessmbolos do SPC.

ORGANIZATIVOS

- O apoio realizarase fra da aula durante 8 horassemanas para o traballo de aspectos especficos

relacionados coa aprendizaxe do SPC.

- Colaboraremos co profesorado das diferentes reaspara a adaptacin do material necesario para otraballo diario.

11.- CRITERIOS DE AVALIACIN

- Grao de consecucin hora de extraer o significado das tarxetaspictogrficas

- Grao de funcionalidade do vocabulario seleccionado.- Grado de xeralizacin das aprendizaxes vida coti.- Grao de consecucin dos obxectivos propostos.- Nivel de satisfaccin do alumnado e do profesorado en relacin s

expectivas formuladas e posta en prctica do programa.