PROTOCOLOS - ANPE Galicia 5 1. Atención educativa A Consellería de Cultura, Educación e...

Protección de datos

Urxencias sanitariase enfermidade crónica

Abordaxe administrativa de condutas contrarias ás normas de convivenciaOrientacións

Abordaxe administrativa de condutas contrarias ás normas de convivenciaModelos normalizados e mapa de actuacións

PROTOCOLOSPáx.

3

Páx.

41

Páx.

89

Páx.

117

Protocolo

Urxencias sanitariase enfermidade crónica

4

Índice de contido1. Atención educativa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Atención educativa hospitalaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6 Atención educativa domiciliaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

2. Urxencias e autoprotección . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8Alerta escolar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8Primeiros auxilios en enfermidade repentina e accidentes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

3. Actuacións básicas en urxencias de saúde e primeiros auxilios . . . . . . . . . . . 10Fundamentos de primeiros auxilios en enfermidade repentina e accidentes . . . . . . . 10

4. Reanimación cardiopulmonar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

5. Fichas de actuación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17Accidentes por electricidade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17Alteracións da temperatura corporal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17Amputacións traumáticas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18Crises asmáticas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18Crises comiciais (convulsivas) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19Crises diabéticas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Crises psiquiátricas ou afíns . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Contusións, escordaduras e luxacións . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21Corpos estraños . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22Dor de cabeza, dental, torácica (no peito) ou abdominal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22Epistaxes (hemorraxias nasais) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Feridas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Fracturas (rotura de ósos) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Hemorraxias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26Insolación e golpe de calor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Intoxicacións . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Lipotimias, síncopes e shocks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28Obstrución da vía aérea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29Picaduras e trabadas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30Queimaduras . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Trastornos gastrointestinais (vómito, diarrea...) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Traumatismos bucodentais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

6. Notificación ás familias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

7. Atención educativa básica ao alumnado con enfermidade crónica . . . . . . . . 34Enfoque multidisciplinario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Principios básicos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Atención educativa integrada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

8. Rexistro de actuacións en urxencias e incidencias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

9. Caixa de urxencias básica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

5

1. Atención educativa

A Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria estivo a traballar, como non podía ser doutro xeito, ao longo destes anos para mellorar a atención á diversidade de todo o alumnado. Neste esforzo, a publicación do DECRETO 229/2011, do 7 de decembro, polo que se regula a atención á diversidade do alumnado dos centros docentes da Comunidade Autónoma de Galicia nos que se imparten as ensinanzas establecidas na Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, de educación, clarificou este concepto:

Enténdese por atención á diversidade o conxunto de medidas e accións que teñen como finalidade adecuar a resposta educativa ás diferentes características e necesidades, ritmos e estilos de aprendizaxe, motivacións, intereses e situacións sociais e culturais de todo o alumnado.

Así mesmo determinou os principios que rexen a devandita atención á diversidade, que non serán outros que os de normalización e inclusión; equidade, igualdade de oportunidades e non discriminación; flexibilidade e accesibilidade; interculturalidade e promoción da convivencia; autonomía dos centros docentes e participación de toda a comunidade educativa.

Polo tanto, a atención á diversidade abrangue a totalidade do alumnado, que contará coas medidas e cos recursos educativos que dean resposta ás súas necesidades e características persoais.

A atención educativa nun contorno inclusivo e normalizado e a aceptación das condicións de saúde como aspectos que acompañan a persoa ao longo da vida, que pode presentarse en calquera momento e afectar a calquera individuo, debe ser un obxectivo prioritario. Esta tarefa compételle á totalidade da comunidade educativa e non é tarefa exclusiva de ningún colectivo en particular.

A resposta educativa que require o alumnado con enfermidade crónica ou que sofre lesións como resultado dun accidente, durante o período do tempo máis ou menos prolongado no que, de ser o caso, non pode asistir ao centro educativo, concrétase na atención educativa hospitalaria e domiciliaria, garantíndose o retorno ao centro educativo en condicións de normalidade cando as condicións de saúde o permitan.

O antedito Decreto 229/2011 determina as características e condicións desta atención educativa hospitalaria e/ou domiciliaria, que terá por finalidade a continuidade do proceso formativo do alumnado que curse ensinanzas de réxime xeral en modalidade presencial en centros sostidos con fondos públicos e que, por prescrición facultativa, debido a enfermidade ou lesión, non poida asistir con regularidade ao centro por un período prolongado de tempo.

A escolarización é un factor importante no desenvolvemento psicomotor, afectivo, cognitivo e social da persoa, especialmente en situacións nas que se ten que facer fronte á enfermidade. Asegurar as condicións de maior normalidade repercutirá nas perspectivas futuras de desenvolvemento.

6

A enfermidade é un dos factores que poden alterar o desenvolvemento ordinario da vida do alumnado. O impacto dunha enfermidade de media ou longa duración pode afectar ao proceso de socialización e formación, chegando incluso a condicionar o logro de aprendizaxes escolares.

A enfermidade crónica aféctalle especialmente á nena ou ao neno que se atopa en pleno desenvolvemento físico, cognitivo, afectivo e social, polo que debe recibir información sobre o que lle está sucedendo. Esta información debe ser apropiada á súa idade e personalidade. Así mesmo, será necesario considerar os aspectos sociais e psicolóxicos implicados. A escola non pode nin debe permanecer allea a esta realidade da vida diaria de moitos nenos e nenas e do seu contorno.

Especialmente relevante é a función titorial e orientadora, que lle corresponde, en xeral, a todo o profesorado e moi especialmente ao profesorado titor e aos servizos de orientación educativa (departamentos de orientación e equipos de orientación específicos). Desde esta óptica os centros abordan de xeito integrado, transdisciplinario e competencial a educación para a saúde e os estilos de vida saudables, así como as orientacións educativas para a adquisición das competencias clave que permiten a planificación e execución dun proxecto de vida realista e pleno, segundo o establecido na Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, na redacción dada pola Lei orgánica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa.

Atención educativa hospitalariaNas aulas hospitalarias son atendidos nenos e nenas que padecen diversos procesos que afectan á saúde e polos que deben permanecer ingresados nun hospital. Desta forma, poden continuar co proceso educativo con normalidade, dentro da incidencia que supón estar fóra do seu ambiente familiar, escolar e social.

A atención educativa hospitalaria é desenvolvida a través do profesorado das aulas hospitalarias. Este profesorado desenvolve fundamentalmente o seu labor nas aulas situadas nos departamentos de pediatría dos principais complexos hospitalarios galegos, onde se atende ás rapazas e aos rapaces enfermos de toda Galicia a través dun convenio entre o Servizo Galego de Saúde e a Consellería de Educación e Ordenación Universitaria.

En situacións de compromiso da saúde que require hospitalización, o proceso educativo vese alterado temporalmente e a actuación educativa hospitalaria procura que o alumnado non atrase no seu desenvolvemento persoal nin nas súas aprendizaxes, á vez que se procura atender ás súas necesidades psicolóxicas e sociais xeradas como consecuencia da hospitalización e da enfermidade que padece. A importancia de manter a continuidade e a máxima normalización das súas actividades e aprendizaxes escolares durante o tempo de estadía no hospital xustifica a necesidade desta atención.

É destinatario de atención educativa hospitalaria, de acordo co establecido no Decreto 229/2011, o alumnado que deba permanecer ingresado nun centro hospitalario, a tempo completo ou en hospitalización de día. O alumnado de longa e media hospitalización (a partir de 15 días de hospitalización) será quen reciba

7

atención educativa en coordinación co centro de orixe, mentres que o de curta hospitalización poderá realizar no centro hospitalario actividades educativas de carácter xeral. A consellería con competencias en materia de educación fornécelles aos centros hospitalarios o persoal docente e os recursos para a atención as súas aulas hospitalarias.

As alumnas e os alumnos en réxime hospitalario manteñen a súa escolarización para efectos de avaliación e promoción nos centros de orixe. É por iso polo que o profesorado destas aulas deberá estar en coordinación estreita coa titoría, co departamento de orientación e, de ser o caso, co profesorado do centro de referencia, que é o que deberá orientar o programa educativo. Hoxe en día, esta necesaria conexión entre os ámbitos escolar e hospitalario vese favorecida polas tecnoloxías da información e da comunicación, que permiten a intercomunicación co profesorado e cos compañeiros e compañeiras.

Atención educativa domiciliariaPola súa banda, o alumnado que deba permanecer convalecente no domicilio por un período de tempo superior a un mes será destinatario de atención educativa domiciliaria. Igualmente, será obxecto desta atención o alumnado que padeza algunha enfermidade crónica que sexa a causa de faltas de asistencia ao centro de seis ou máis días continuados ao mes dentro dun período mínimo de seis meses.

Para contar con esta medida de atención será necesario presentar no centro o correspondente informe médico que xustifique a convalecencia e a estimación do período de tempo durante o cal o alumnado non pode asistir á clase no seu propio centro escolar.

A irrupción dunha enfermidade que obriga á convalecencia no domicilio produce unha ruptura da rutina que sitúa nun primeiro plano a recuperación da saúde. Pola carga emocional que isto supón, cómpre ofrecer un ambiente o máis próximo posible á normalidade, facilitando a continuidade necesaria para proporcionarlle a estabilidade emocional.

8

2. Urxencias e autoprotección

O risco que acompaña o ser humano ao longo da súa historia adopta hoxe en día novas formas asociadas ao desenvolvemento industrial e tecnolóxico, ás diversas interaccións co medio ambiente, á evolución poboacional e ás modalidades de ocupación do territorio que se suman ao conxunto de riscos cotiáns que afecta á vida diaria. O xeito de previr e afrontar estes riscos responde a tres eixes clave: medidas territoriais, especiais e de autoprotección.

Concretamente, ao longo destes anos afondouse na cultura da autoprotección asentándose na normativa vixente, así como no día a día de toda a cidadanía.

Algunha normativa de referencia, sen ánimo de exhaustividade, que cabe citar sería:

• Real decreto 393/2007, do 23 de marzo, polo que se aproba a Norma básica de autoprotección de centros, establecementos e dependencias dedicados a actividades que poidan dar orixe a situacións de urxencia.

• Lei 5/2007, do 7 de maio, de emerxencias de Galicia.

• Real decreto 1468/2008, do 5 de setembro, polo que se modifica o Real decreto 393/2007, do 23 de marzo, polo que se aproba a norma básica de autoprotección dos centros, establecementos e dependencias dedicados a actividades que poidan dar orixe a situacións de urxencia.

• Decreto 171/2010, do 1 de outubro, sobre plans de autoprotección na Comunidade Autónoma de Galicia.

A este respecto establécese na normativa que as distintas administracións públicas, no marco das súas competencias, promoverán de forma coordinada a autoprotección, establecendo os medios e recursos necesarios mediante o desenvolvemento de accións orientadas á información e sensibilización en materia de prevención e control de riscos, así como en materia de preparación e resposta a situacións de urxencia.

Así mesmo establécese que é necesario, nos diferentes ciclos educativos, programar actividades de información, prevención e divulgación en materia de protección civil.

Alerta escolarAdemais do traballo emprendido polos centros no ámbito da súa autonomía, na elaboración de plans de autoprotección, evacuación e urxencia, no ámbito concreto da atención a urxencias de saúde, a Consellería de Educación e Ordenación Universitaria ten en marcha desde o curso 2007/08 o programa de Alerta Escolar en colaboración coa Fundación 061. O plan ten como obxectivo a atención inmediata e eficiente do alumnado que presente unha patoloxía crónica e pode desenvolver en calquera momento unha crise.

9

Alerta Escolar é un conxunto organizado de accións administrativas, informativas e operativas que pretende achegar unha atención sanitaria inmediata e eficaz a todas as nenas e nenos escolarizados entre os 0 e os 16 anos, que padecen patoloxías crónicas susceptibles de descompensación con compromiso vital:

● Crises alérxicas (anafilaxia) por exposición a alérxenos, normalmente alimentarios.

● Crises comiciais (epilepsia en todas as súas formas).

● Crises diabéticas (en xeral, por hipoglicemia).

Este programa posibilita a súa asistencia e que o profesorado teña cobertura de persoal médico que conte con coñecementos dos nenos e nenas con esta problemática. Pretende a coordinación entre o profesorado e a Central de Coordinación de Urxencias Sanitarias de Galicia-061, facendo que este sexa capaz de recoñecer a urxencia médica provocada por un cadro agudo das patoloxías descritas e de prestar unha primeira atención mentres chegan os recursos adecuados.

Tras recibir unha alerta, identifícase o alumno ou alumna inscrito na base de datos do programa, o que lles dá aos facultativos acceso inmediato ao seu historial clínico. Isto posibilita acadar un alto nivel de eficacia e unha utilización racional dos recursos dispoñibles para a atención da urxencia. O profesorado é, deste xeito, dirixido por un médico desde a Central de Coordinación na asistencia ao alumnado afectado, podendo, se é vital, administrarlle de maneira precoz, unha medicación pautada de antemán, que é conservada e custodiada no centro escolar.

Primeiros auxilios en enfermidade repentina e accidentesA diario, os profesionais dos centros educativos atópanse ante situacións de accidentes ou enfermidades repentinas que os obrigan a actuar rapidamente. Os respectivos plans de urxencia dos centros inclúen na súa redacción orientacións acerca das actuacións precisas nos primeiros auxilios (PPAA) e urxencias. Non obstante, co obxecto de facilitar unha atención inmediata e coordinada, de unificar criterios cos servizos de saúde pública e protección civil, e de fomentar a cultura de autoprotección en todos os sectores da comunidade educativa, cómpre establecer as pautas básicas de actuación.

Resulta importante tamén a realización de simulacros, tal e como establecen os plans de autoprotección. Cando nestes simulacros se inclúa a simulación de actuacións ante urxencias de saúde, solicitarase a colaboración da Fundación Pública Urxencias sanitarias de Galicia-061, tal e como establece o procedemento para a solicitude de colaboración do CAE 112 Galicia e a Fundación 061 en exercicios e simulacros realizados por terceiros.

Nesta dinámica de colaboración enmárcanse as accións formativas definidas na colaboración entre a FPUPG-061 e a Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, para a formación en primeiros auxilios, soporte vital básico e desfibrilación externa semiautomática.

10

3. Actuacións básicas en urxencias de saúde e primeiros auxilios

Fundamentos de primeiros auxilios en enfermidade repentina e accidentesPrimeiros auxilios son aqueles xestos ou medidas que se adoptan inicialmente cun accidentado ou enfermo repentino, no mesmo lugar dos feitos, ata que se poida obter unha asistencia especializada. Non se precisan equipos sofisticados. Desta actuación dependerá a evolución dunha persoa.

Os seus obxectivos básicos son:

● Evitar a morte.

● Impedir que se agrave a lesión.

● Aliviar a dor.

● Evitar infeccións ou lesións secundarias.

● Axudar ou facilitar a recuperación do lesionado.

Podemos seguir un decálogo básico de actuación nos primeiros auxilios:

DECÁLOGO DE PRIMEIROS AUXILIOS

1. Ter uns coñecementos básicos como parte da formación en saúde e cidadanía responsable.

2. Observar a situación antes de actuar.

3. Actuar con tranquilidade e rapidez: intervención rápida pero serena, dominando a situación e evitando o pánico.

4. Non mover o accidentado sen saber antes o que ten: examinar ben o ferido, sen tocalo innecesariamente.

5. Non facer máis que o indispensable.

6. Xamais darlle de beber ou comer a un accidentado.

7. Abrigar o ferido.

8. Tranquilizar e animar o accidentado, transmitíndolle seguridade na nosa actuación.

9. O accidentado deberá ser tratado, que non trasladado, con urxencia.

10. ATENCIÓN! A persoa que intervén debe protexerse sempre: asegurar a súa integridade, pór luvas etc.

Na abordaxe das situacións que requiren intervención de urxencia por accidente hai que observar unha conduta PAS (Protexer - Avisar - Socorrer, por esta orde).

11

PROTEXER O LUGAR DOS FEITOS

Protexer o accidentado e a persoa que intervén. É preferible afastar o perigo que mobilizar o accidentado. Por exemplo:

• Nunha fuga de gas: cortar o gas, non acender lume, non fumar.

• Nun coche: quitar o contacto, aparcar ben ou sinalizalo.

• En danos por electricidade: desconectar a corrente antes de tocar o accidentado.

AVISAR OS SERVIZOS DE SOCORRO

Sempre que a urxencia, presumiblemente, non poida ser atendida desde o centro:

061 - Número de urxencias sanitarias

112 - Número de urxencias xerais

O teléfono directo de referencia para o alumnado inscrito no programa Alerta Escolar é o 061; ademais recoméndase contactar co 061 directamente cando se estea seguro de que a natureza do problema que se quere comunicar sexa exclusivamente sanitaria.

Recoméndase contactar co 112 en casos nos que existan dúbidas de que a natureza do problema e a súa resolución poidan necesitar da intervención de servizos non exclusivamente sanitarios. En calquera caso, as centrais de urxencias están interconectadas polo que, no caso de chamar ao 112 e precisar atención médica, seremos remitidos directamente á Fundación 061. No caso contrario, unha vez que se contacte co 061, se fose manifesta a necesidade doutros medios técnicos como bombeiros ou policía, serán tamén mobilizados.

É de vital importancia saber informar correctamente sobre as circunstancias ás que nos enfrontamos. Os servizos de urxencia só contan cos nosos datos polo que haberá que facilitar información acerca de:

● Lugar exacto: evitar referencias que dependan do coñecemento da zona na que estamos. O nome completo do centro, o enderezo exacto ou calquera indicación que permita xeolocalizar o lugar do sinistro é clave para a chegada dos medios de axuda.

● Tipo de accidente: tanta información como sexa posible sobre as circunstancias exactas do problema.

● Número de feridos e a súa situación: hai que indicar cantas persoas están afectadas e cal é o seu estado segundo as pautas que nos marquen desde a central de urxencias (por exemplo, se está consciente, se respira ben...).

● Identificarse: é importante que lle digamos á central de urxencias quen somos, facendo constar que responsabilidades asumimos nese momento (director/a, profesor/a responsable, para que poidan dirixirse a nós e darnos indicacións precisas...)

12

Se nos poñen en contacto cun equipo médico, DEBEMOS SEGUIR SEMPRE AS SÚAS INSTRUCIÓNS e non facer nada sen consultalo primeiro.

NUNCA DEBEMOS CORTAR A COMUNICACIÓN ata que a central nolo indique.

As chamadas ás centrais de urxencias quedan rexistradas e gravadas polo que, en todo momento, teremos a seguridade de actuar seguindo instrucións.

Nunca deixaremos a vítima soa. Se para avisar temos que afastarnos dela, debemos asegurarnos de que queda alguén ao seu cargo con capacidade de actuar. Se non é posible, pediremos axuda a berros ou tentaremos estabilizar a vítima ata que poidamos conseguir axuda.

Se o centro conta con persoal formado en primeiros auxilios e soporte vital básico, e o devandito persoal se atopa no centro, deberá solicitarse a súa presenza inmediata para a súa intervención, conxuntamente co resto dos presentes e coordinadamente cos servizos de urxencia.

SOCORRER: APLICAR ESTAS INSTRUCIÓNS

Debemos actuar seguindo unha orde de prioridades básicas:

● Primeiro: salvar a vida. É o obxectivo prioritario da actuación.

● Segundo: evitar que se agraven as lesións. A nosa actuación, guiada polos servizos de urxencia, debe ir enfocada a evitar que as condicións da persoa afectada empeoren e, de ser posible, estabilizala e mellorar as súas condicións de espera.

● Terceiro: organizar. Afastar os curiosos, transmitir instrucións da central e dos servizos de urxencia etc.

avisar os servizos de socorro

13

4. Reanimación cardiopulmonar

No caso de atopar unha vítima inconsciente, que non atende a estímulos verbais ou dolorosos (chamala polo seu nome, facerlle pequenos beliscos…), berramos pedindo axuda e contactamos INMEDIATAMENTE cos servizos de urxencia no teléfono de urxencias sanitarias 061 e seguimos paso a paso as súas indicacións.

Se contamos con compañeiros formados en soporte vital básico ou SVB-DESA, requiriremos a súa axuda urxente, pero en ningún caso nos inhibiremos de actuar ata que alguén tome o relevo por indicación dos servizos de urxencia.

Se estamos acompañados, unha persoa pedirá axuda e outra comezará coas manobras de reanimación. No caso de estar sós, e non poder contactar cos servizos de urxencia, abandonamos a vítima e pedimos axuda canto antes. Sempre debemos volver despois de pedir axuda. Unha vez que solicitemos a axuda:

● Deitamos a vítima boca arriba sobre unha superficie firme e axeonllámonos ao seu carón á altura do peito.

● Abrir as vías respiratorias. MANOBRA FRONTE-QUEIXO: poñemos unha man sobre a fronte empuxando amodo cara abaixo (en diagonal) á vez que poñemos a outra man no queixo e empuxamos amodo cara arriba (na diagonal contraria), de xeito que as vías respiratorias queden perfectamente horizontais.

● Comprobar a respiración. Situamos a nosa cabeza de xeito que o oído quede sobre o nariz da vítima, a meixela sobre a boca e os ollos mirando cara ao seu peito para OÍR-SENTIR-VER a respiración da vítima. OÍR A RESPIRACIÓN, SENTIR O ALENTO, VER O PEITO QUE SE LEVANTA. Comprobaremos se respira non menos de 5 segundos pero nunca máis de 10. No caso de que dubidemos se respira, consideraremos que NON respira.

14

Se a vítima respira pero segue inconsciente:

Se non podemos vixiala directamente, colocarémola na posición lateral de seguridade (PLS). É unha postura de seguridade utilizada en primeiros auxilios na que pode situarse a un paciente inconsciente pero que mantén a respiración, de forma que non sufra posteriores danos debido á asfixia por falta de drenaxe de fluídos nas súas vías respiratorias. Polo tanto, esta posición prevén o esganamento e a aspiración de vómitos.

● Colocamos a persoa deitada boca arriba.

● Coa perna do lado interno recta, flexionamos a perna do lado externo, ata formar un ángulo co corpo.

● Flexionamos o brazo do lado interno para formar un ángulo recto co seu corpo

● Xiramos o corpo ata que quede de lado.

● Colocamos o dorso da man do lado externo, baixo a meixela.

Esta posición non debe realizarse se a inconsciencia é debida a un traumatismo, porque podería agravar as súas lesións. En calquera caso, se colocamos a vítima nesta posición teremos que reavaliar con frecuencia se mantén a respiración.

Se a vítima non respira ou temos dúbidas:

Se non se aprecia respiración ou ten algunha dúbida de que estea respirando, cómpre avisar o servizo de urxencias sanitarias 061 e informar de que a vítima está inconsciente e non respira tras practicar a apertura da vía aérea. Os médicos da Central de Coordinación de Urxencias Sanitarias 061 dispoñen dun protocolo pactado co resto dos servizos de urxencias sanitarios do estado para o soporte telefónico para a reanimación por testemuñas.

Para practicar a reanimación cardiopulmonar siga as instrucións do médico da central de coordinación. En calquera caso, se por calquera motivo non puidese establecer comunicación ou esta se atrasase, iniciaremos a masaxe cardíaca:

15

● Localizamos o punto da compresión: centro do tórax, xusto entre as dúas mamilas.

● Deprimimos 1/3 do diámetro do tórax. Con seguridade e forza comprimimos o peito da vítima, que debe baixar un pouco (de 2 a 5 cm, depende das persoas) trinta (30) veces a razón de unha compresión por segundo. Para manter o ritmo pódese contar 1001-1002-1003... 1030 ou ben pensar en temas musicais coñecidos que teñen esta cadencia. Para que as compresións torácicas sexan efectivas, o doente debe estar sobre unha superficie dura non deprimible. Colocarémonos no seu lateral e, cos brazos hiperestendidos e perpendiculares ao doente de xeito que todo o peso do noso corpo caia sobre os brazos, colocaremos o talón das mans no centro do peito. Sobre a man esquerda situamos a man dereita e agarramos ambas as dúas mans.

Deprimimos 1/3 do diámetro do tórax

16

● Insuflamos aire. Unha vez que chegamos ás 30 compresións, volveremos a abrir as vías aéreas coa manobra fronte-queixo que ilustramos anteriormente. Taponamos o nariz da vítima e, coa nosa boca, cubrimos totalmente a súa insuflando aire nos seus pulmóns con potencia suficiente para que o peito se levante. No caso de nenos que acaban de nacer ou de vítimas moi pequenas, podémoslle cubrir o nariz e a boca coa nosa boca. Se a insuflación é boa o peito da vítima deberá elevarse lixeiramente.

● Coordinamos ventilacións-compresións (30/2) +/- 100/min e continuaremos esa secuencia coas mínimas interrupcións posibles.

● Soamente se deterá a reanimación cardiopulmonar nos seguintes casos:

• A vítima mostra sinais de recuperación (respiración espontánea, movementos complexos…).

• Chegan os servizos de urxencia (non se debe deter a reanimación ata que eles o indiquen e se fagan cargo).

• O reanimador está canso.

17

5. Fichas de actuación

As instrucións xerais contidas nas seguintes fichas seguiranse só cando non sexa posible contactar cos servizos sanitarios ou de urxencia ou cando se trate de pequenas incidencias correntes (pequenas feridas etc). En incidencias de carácter urxente ou que poidan requirir valoración sanitaria seguiremos sempre as instrucións que recibamos a través dos servizos correspondentes.

Accidentes por electricidade

PAS - Protexer Avisar preferentemente o 061 (ou 112) Socorrer

Cando non sexa posible contactar cos servizos de urxencia:

● Cortar a corrente eléctrica.

● Illarse ao rescatar o ferido:

• Apartalo da corrente eléctrica coa axuda dunha pértega de material illante (por exemplo, o pau de madeira dunha escoba).

• Subirse sobre algo illante (cadeira de madeira, caixa de plástico de refrescos etc.) para rescatar o accidentado.

● Valorar outros problemas de saúde que poidan estar asociados (queimaduras, contusións etc.).

● Esperar a atención sanitaria.

Alteracións da temperatura corporal

En casos gravesPAS - Protexer Avisar preferentemente o 061 (ou 112) Socorrer

En casos leves ou cando non sexa posible contactar cos servizos de urxencia:

● Tranquilizar a/o alumna/o, buscarlle un ambiente axeitado e colocalo nunha postura o máis cómoda posible.

● Valorar a presenza de febre cun termómetro.

● Avisar a súa familia.

● Se hai febre, non abrigalo.

● Se a temperatura é moi alta (40 °C ou máis) avisar inmediatamente os servizos de urxencia e seguir as súas indicacións.

18

Amputacións traumáticas


Seguir polo miúdo as indicacións dos servizos de urxencia. Se non fose posible, contactar con eles, siga as seguintes instrucións:

● Actuacións sobre a extremidade afectada.

● Seguir o protocolo de actuación ante feridas.

● Valorar que poidan producirse hemorraxias importantes (por exemplo, en esmagamentos) e atender as hemorraxias que xa se producisen.

● Manter o membro elevado.

● Actuacións sobre o membro amputado:

• Lavar as mans e poñer luvas.

• Buscar o membro amputado.

• Envolver totalmente o membro en gasas estériles.

• Introducilo nunha primeira bolsa e pechala.

• Introducir a bolsa anterior noutra que conteña xeo rebaixado cun pouco de auga.

• O FERIDO E O MEMBRO AMPUTADO DEBEN TRASLADARSE SEMPRE XUNTOS.

Crises asmáticasEn casos leves ou cando non sexa posible contactar cos servizos de urxencia:

● Tranquilizar a/o alumna/o, buscarlle un ambiente axeitado (relaxado), colocalo nunha postura o máis cómoda posible para respirar. Mantelo en repouso (sentado).

● O persoal que atende o alumno ou alumna en crise debe manter tamén a calma. A relaxación é clave para evitar empeorar a situación.

● Evitar, se é posible, o factor desencadeante e outros irritantes como fume de tabaco ou cheiros fortes.

● No tratamento das crises asmáticas úsanse broncodilatadores inhalados. O alumnado de máis idade está adestrado para o seu manexo e bastará con tranquilizalo e supervisar o seu tratamento. Se a crise é grave, poden resultar ineficaces porque o alumno pode ser incapaz de inhalar coa forza necesaria.

En casos graves ou se a crise non remitePAS - Protexer Avisar preferentemente o 061 (ou 112) Socorrer

Calquera persoa atenderá, segundo o establecido nos plans de autoprotección, e na normativa que regula o deber de socorro, as urxencias que poidan xurdir.

19

No caso de alumnado asmático, ao tratarse dun trastorno crónico, pautarase desde a súa chegada ao centro a actuación nas crises, segundo o establecido para a atención a enfermidades crónicas.

Crises comiciais (convulsivas)O alumnado con epilepsia ou antecedentes de crises convulsivas estará dado de alta no programa Alerta Escolar.

PAS - Protexer Avisar preferentemente o 061 activando Alerta Escolar Socorrer

Todo o persoal do centro coñecerá a actuación básica en caso de emerxencia prevista, en cada caso, para o alumnado con enfermidade crónica. Actuarase sempre segundo as instrucións dos profesionais do servizo de urxencias 061.

● Cando non sexa posible contactar cos servizos de urxencia.

● Deixar que a crise siga o seu curso.

● Apartar os obxectos perigosos.

● Protexer a cabeza.

● Afrouxar a roupa.

● Poñer de lado.

● Cando remate a convulsión, colocalo en posición lateral de seguridade e esperar asistencia sanitaria, e mentres non chega a axuda reavaliar frecuentemente se a vítima mantén a respiración espontánea.

Que NON FACER:Nunca suxeitar a vítima.Non taponar a boca nin intentar poñerlle algo entre os dentes.

20

Crises diabéticasO alumnado con diabete estará dado de alta no programa Alerta Escolar.

Calquera persoa atenderá, segundo o establecido nos plans de autoprotección, e na normativa que regula o deber de socorro, as urxencias que poidan xurdir.

Cando existan dúbidas sobre a gravidade dunha descompensación de glicosa, contactarase inmediatamente coa familia e, se non é posible, cos servizos de urxencia a través de Alerta Escolar.

Cando a situación de urxencia é manifesta (perda de consciencia, confusión grave, convulsións...), contactarase inmediatamente co 061 activando a resposta de Alerta Escolar.

PAS - Protexer Avisar preferentemente o 061 activando Alerta Escolar Socorrer

Todo o persoal do centro coñecerá a actuación básica en caso de urxencia prevista, en cada caso, para o alumnado con enfermidade crónica. Actuarase sempre segundo as instrucións dos profesionais do servizo de urxencias 061.

Crises psiquiátricas ou afínsEngloba os estados de grande axitación emocional de orixe variada (teña ou non diagnose previa), condutas de negación, desafío ou agresión e situacións de ausencia (non epiléptica) ou desvinculación da realidade.


● Tranquilizar a/o alumna/o e trasladalo a un ambiente relaxado.

● Se non é posible, apartar o resto do alumnado do lugar onde está.

● Na medida do posible procurar que permanezan xunto ao alumno dúas persoas.

21

● A prioridade máxima é evitar que lle faga dano ao resto do alumnado e a si mesmo. Toda acción correctora ou sancionadora, así como as advertencias deben quedar de lado. Trátase de buscar a volta á calma ante todo.


● Seguir as pautas establecidas para a actuación fronte a condutas pasivas e agresivas no Plan de convivencia.

En casos graves ou se a crise non remiteProtexer Avisar preferentemente o 061 (ou 112) Seguir as

instrucións dos servizos de urxencia

Contusións, escordaduras e luxacións


En casos moi leves ou cando non sexa posible contactar cos servizos de urxencia:

● Aplicar frío local (xeo, panos de auga fría ou bolsas de frío instantáneo).

● Inmobilizar a zona afectada cunha vendaxe ou estribeira, dependendo da zona que é necesario inmobilizar.

● Manter en repouso e elevar a extremidade afectada.

● Remitir a atención sanitaria.

Que NON FACER:Nunca mover a zona ou articulación danada.Non intentar corrixir a deformidade. Inmobilízase tal e como está.Non deben aplicarse pomadas ou analxésicos.

22

Corpos estraños



Nos ollos:

● Lavar as mans e poñer luvas.

● Lavar abundantemente con soro fisiolóxico.

● Cubrir o ollo con gasa estéril e enviar a un centro sanitario.

Que NON FACER:Nunca fregar o ollo.Nunca usar obxectos punzantes para extraer o corpo estraño.Nunca realizar manipulacións innecesarias.Nunca manipular o ollo para extraer o corpo estraño.

No nariz e nos oídos: Non tocalos e acudir a un centro sanitario.

Dor de cabeza, dental, torácica (no peito) ou abdominal



● Tranquilizar a/o alumna/o, buscarlle un ambiente axeitado (relaxado e con luz tenue), colocalo nunha postura o máis cómoda posible.

Dor de cabeza:

● Se non remite, avisar as persoas proxenitoras e vixiar as constantes vitais e o nivel de consciencia para alertar o 061 en canto se dubide da estabilidade do afectado.

23

Dor dental:

● Avisar as persoas proxenitoras.

● Momentaneamente, para aturar a espera, pode aplicarse frío local con xeo envolto en panos ou bolsas de frío instantáneo.

Dor abdominal:

● Se a dor é moi intensa ou se o abdome está duro (ventre en táboa), hai que solicitar o traslado urxentemente a un centro sanitario.

● Se non remite nun prazo breve, avísanse as persoas proxenitoras e vixíanse as constantes vitais e o nivel de consciencia para alertar o 061 en canto se dubide da estabilidade do afectado.

● Se a dor é intensa, cando se asocie a ansiedade, sudación, palidez, náuseas ou vómitos, se está ben localizado ou se provoca quietude absoluta (posición antidor), hai que contactar INMEDIATAMENTE cos servizos de urxencia.

24

Dor torácica:

Se non remite nun prazo breve, avísanse as persoas proxenitoras e vixíanse as constantes vitais e o nivel de consciencia para alertar o 061 en canto se dubide da estabilidade do afectado.

Que NON FACER:Non dar comida, bebida ou medicamentos de ningunha clase.

Epistaxes (hemorraxias nasais)


Para casos leves que non requiren atención de servizos de urxencia ou cando non sexa posible contactar con eles:


● Efectuar presión directa cos dous dedos sobre a ventá nasal sangrante e contra o tabique nasal, mantendo a devandita presión durante 10 minutos (de reloxo) e sempre coa cabeza inclinada cara adiante.

● Pasados os 10 minutos, aliviarase a presión para comprobar que a hemorraxia cesou. De non ser así, introduciríase unha gasa impregnada cun pouco de auga osixenada pola fosa nasal sangrante.

● Se a pesar de todo a hemorraxia persiste, acudir a un centro sanitario sen quitar a gasa.

Que NON FACER:Nunca asoar o nariz.

25

Feridas




● Limpar a ferida con auga e xabón.

● Secar a ferida con gasa desde o centro cara á periferia sen facer forza.

● Desinfectar cun antiséptico axeitado para feridas abertas como os baseados na clorhexidina. Nunca usar alcol nin auga osixenada (nin xeles de desinfección sen auga, que non resultan axeitados para pel aberta).

● Cubrila con gasa e esparadrapo hipoalerxénico ou cunha tira adhesiva sanitaria.

● Retirar as luvas e lavar as mans.

● Se a ferida non é absolutamente superficial, notificarllo á familia para que estime solicitar valoración sanitaria.

Que NON FACER:Non empregar NUNCA algodón, pomadas, pos etc. sobre a ferida.Non facer manipulacións innecesarias da ferida.Nunca limpar a ferida coas mans, trapos, panos etc. sucios.

Fracturas (rotura de ósos)



● Inmobilizar a fractura antes de mover, SEMPRE na mesma posición na que encontramos o óso, así como as articulacións próximas por riba e por debaixo da fractura.

26

Inmobilizar con férulas:

● Quitar aneis, reloxos etc.

● Improvisar dúas férulas (cartóns, táboas, listóns, revistas ríxidas...) colocando unha a cada lado do membro afectado.

● Suxeitar as férulas con cintas ou vendas a varios niveis, de maneira firme pero sen facer presión.

● Encher os ocos que queden entre a férula e a extremidade con materiais brandos (gasas etc.).

● Se a fractura é aberta, cubrir cun apósito a ferida antes de inmobilizar.

● En fracturas de cranio ou columna vertebral, NON MOVER a persoa en absoluto.

Que NON FACER:Non suxeitar no lugar da lesión.NUNCA facer movementos innecesarios.

Hemorraxias


● Para casos leves que non requiren atención de servizos de urxencia ou cando non sexa posible contactar con eles:


● Deter a hemorraxia:

• Primeira opción: Compresión directa no punto sangrante.

– Manter sempre o membro elevado.

– Comprimir directamente coas mans a zona que sangra con gasa ou panos limpos.

27

– Manter a compresión entre 5 e 10 minutos, é importante non retirar nunca o apósito.

– Se segue sangrando, engadir máis gasas (sen retirar as anteriores).

– Suxeitar as gasas con vendaxes compresivas.

• Segunda opción, cando a primeira non sexa suficiente: comprimir o membro por riba do punto de sangrado.

● Esperar asistencia sanitaria.

Que NON FACER:Non quitar as gasas enchoupadas.Nunca facer torniquetes excepto por expresa indicación dos servizos de urxencia e SEMPRE seguindo escrupulosamente as súas indicacións.

Insolación e golpe de calor



● Apartar a vítima da fonte de calor, situándoa nun cuarto ou lugar fresco e con pouca luz.

● Afrouxar roupas.

● Aplicar panos de auga fría.

● Se está consciente, dar de beber líquidos frescos pouco a pouco.

● Remitir aos servizos sanitarios.

Intoxicacións



Por inxestión:

● Ante a sospeita de intoxicación é de vital importancia coñecer o produto causante ou sospeitoso.

● Ter o produto á man xa que os servizos de urxencia precisarán información sobre el.

● Derivar a atención médica urxente.

Que NON FACER:NON PROVOCAR NUNCA O VÓMITO.

28

Salpicaduras:

● Retirar toda a roupa e mais as xoias.

● Lavado exhaustivo con auga.


Salpicaduras nos ollos:

● Lavado con auga do ollo afectado durante un mínimo de 20 minutos.

● Tapar o ollo con gasa estéril.


Inhalación (respiración):

● Protexerse e avisar: evitar sempre actuar só e seguir paso a paso as instrucións dos servizos de urxencia.

● Socorrer: retirar o accidentado do ambiente tóxico (só se é posible sen correr o risco de intoxicarnos nós).


Lipotimias, síncopes e shocksUnha lipotimia é un déficit transitorio de rego sanguíneo cerebral que presenta os seguintes síntomas: mareo, sudación, abatemento, debilidade nas pernas e perda de coñecemento de forma breve.


Para casos leves que non requiren atención de servizos de urxencia ou cando non sexa posible contactar con eles, ante os primeiros síntomas:

● Deitalo cos membros inferiores elevados.

● Afrouxarlle a roupa.

● Airear o lugar e evitar curiosos.

29

Ante a perda de coñecemento:

● Solicitar axuda dos servizos de urxencia.

● Colocalo en posición lateral de seguridade.

● Protexer tanto do frío coma da calor.

● Vixiar constantemente o ferido: respiración, pulso etc.

● Esperar axuda dos servizos sanitarios.

Que NON FACER:Non dar comida, bebida ou medicamentos de ningunha clase.

Obstrución da vía aérea



● Obstrución incompleta ou parcial: a vítima pode falar, tusir e respirar, pero con dificultade Invitala a tusir forte. Dar ata cinco palmadas nas costas, coa persoa lixeiramente inclinada cara adiante, entre as omoplatas.

● Obstrución completa: a vítima non pode tusir, nin falar ou respirar. Caracterízase porque a vítima leva as mans ao pescozo.

Actuación Manobra de Heimlich.

● Adultos conscientes: colocámonos detrás da persoa rodeándoa cos nosos brazos de atrás a diante e colléndonos as mans, sen entrelazar os dedos (a xeito de puño), situámolas á altura da boca do estómago e facemos un movemento firme de comprensión cara atrás e arriba, para conseguir que expulse o corpo estraño. Esta manobra pode realizarse tanto de pé coms sentado.

30

● Adultos inconscientes: deitar a persoa boca arriba, ladeándolle a cabeza. Situámonos de xeonllos sobre a persoa e, apoiando unha man sobre a outra na liña media situada entre o embigo e a boca do estómago, premeremos cara a dentro e cara arriba, ata conseguir extraer o corpo estraño.

● Persoas obesas e embarazadas: a manobra é a mesma, pero tendo en conta que o punto de compresión é un pouco por riba do que se indicou anteriormente (aproximadamente no punto onde se efectúa a masaxe cardíaca).

Picaduras e trabadas



Insectos:


● Limpar a ferida con auga e xabón.

● Aplicar unha gasa empapada en auga fría ou xeo.

● Remitir, cando se precise, a atención sanitaria.

Animais domésticos:


● Curar seguindo as instrucións xerais sobre feridas.

● Acudir a un centro sanitario para tratamento específico.

Que NON FACER:Nunca aplicar remedios caseiros.Non rascar.

Serpes:

● Manter en repouso a zona afectada para evitar que o veleno se estenda pola circulación do sangue.

● Pódese realizar unha vendaxe compresiva por encima da trabada.


● Lavar a ferida con auga e xabón.

● Aplicar frío moderado na zona, non con xeo.

● Remitir a atención sanitaria. Se se puido apresar ou facer unha foto da serpe, levala, xa que é importante coñecer a variedade.

Que NON FACER:Non facer incisións na pel.Succionar (chupar) a zona da trabada.

31

Queimaduras



Queimaduras por calor ou lapas:


● Retirar reloxos, pulseiras, aneis etc. que poidan afectarlle á zona.

● Expoñer a zona queimada, cando sexa posible, baixo o chorro de auga fría durante 10 minutos.

● Cubrir a zona con gasas estériles, a ser posible enchoupadas en soro fisiolóxico ou auga.

● Elevar a zona afectada.

● En grandes queimados, cubrilos con mantas.


Que NON FACER:Non aplicar pomadas.En ningún caso aplicar remedios caseiros.Nunca utilizar xeo ou auga xeada.Nunca romper ampolas.Non utilizar antisépticos con colorantes (tipo povidona iodada).Non correr ou deixar correr no caso de que o corpo estea en lapas.Nunca arrincar a roupa pegada ao corpo pola queimadura.

Conxelacións:


● Quentar moderadamente con auga tibia a zona afectada.

● Afrouxar a roupa.


Queimaduras eléctricas:

NUNCA TOCAR SEN ASEGURAR QUE A PERSOA FERIDA NON SEGUE EN CONTACTO COA FONTE DE ELECTRICIDADE.


● Proceder segundo o protocolo de accidentes por electricidade.

32

Queimaduras químicas:


● Lavar abundantemente con auga (ducha de corpo enteiro, ducha lavaollos, billa de lavabo etc., segundo o caso), cando menos durante 20 ou 30 minutos.


Trastornos gastrointestinais (vómito, diarrea...)



● Tranquilizar a/o alumna/o, buscarlle un ambiente axeitado, colocalo nunha postura o máis cómoda posible e facilitarlle acceso aos servizos.


● Se hai sangue nas feces ou no vómito, contactar inmediatamente cos servizos de urxencia e seguir as súas instrucións.

● Asegurar a limpeza inmediata e hixienización dos aseos e outras superficies no caso de diarrea ou vómito para minimizar o risco de contaxio en caso de tratarse dun proceso infeccioso.

Traumatismos bucodentais


En caso de traumatismos dentais en dentes permanentes (maiores de 6 anos) é moi importante localizar o fragmento fracturado ou o dente enteiro cara ao tratamento, tanto se está dentro da boca coma se saíu despedido.

● Coller o dente pola coroa evitando tocar a zona da raíz.

● Conservar a peza ou fragmento en leite frío, soro fisiolóxico ou incluso na propia saliva (debaixo da lingua) se non hai máis remedio e a persoa accidentada é maior e non hai risco de que o trague. Nunca transportar en seco.

● Se a peza está luxada (dobrada, colgada aínda do raíz), non manipular.

● Avisar a familia e derivar a atención urxente de odontoloxía. Os dentes poden reimplantarse con éxito nas dúas primeiras horas (sobre todo na primeira) polo que a rapidez é clave.

33

6. Notificación ás familias

As familias serán informadas puntualmente de todas as urxencias que lles afecten aos e ás menores ao seu cargo.

En caso de urxencias vitais ou de gravidade, a prioridade é contactar cos servizos de urxencia. Non obstante, sempre que sexa posible e paralelamente á actuación temperá, a familia será informada, mediante chamada telefónica, do ocorrido e das actuacións que se están a levar a cabo. Cando a persoa que socorre estea sola, a prioridade nestes casos será estar en contacto cos servizos de urxencia e seguir as súas instrucións. Cando a vítima estea estabilizada ou os servizos médicos asuman a súa atención, será cando informaremos a familia por vía telefónica.

En caso de urxencias menos graves, independentemente de que se atenda a vítima, avisarase a familia da situación para que tome as medidas que estime oportunas (levala ao domicilio, ao médico etc.).

En calquera caso, ao remate da atención, seguirase o previsto no apartado 8 deste documento “Rexistro de actuacións en urxencias e incidencias”. En caso de incidentes que non requiran aviso inmediato ás familias, darase traslado a estas igualmente dunha copia do parte de atención para o seu coñecemento, segundo o establecido no apartado 8 (“Rexistro de actuacións en urxencias e incidencias”).

34

7. Atención educativa básica ao alumnado con enfermidade crónica

Enfoque multidisciplinarioA atención ao alumnado con enfermidade crónica encáixase nun enfoque multidisciplinario de atención integral aos e ás menores que procura:

● Promover a integración plena da nena e do neno en actividades sociais (colexios, campamentos, deportes...) sempre tendo en conta plans de atención a posibles emerxencias.

● Responder ás incidencias e afrontar o día a día dos protocolos e plans de actuación, tanto xerais coma específicos para a súa condición.

● Potenciar a atención continuada da nena e do neno intra e entre niveis asistenciais.

Principios básicosNa atención ao alumnado con enfermidade crónica seguiremos unha serie de principios xerais de intervención:

● Adecuar todas as actuacións ás características do/da menor e da súa familia.

● Facilitar apoios para a súa adaptación escolar.

● Tratalos como aos demais.

● Manter altas as expectativas. Esixirlle como aos demais sempre que sexa posible.

● Fomentar o contacto persoal co resto da comunidade educativa con total normalidade.

● Axudar pero non compadecer. Ser amables pero non compracentes ou consentidores.

● Interesarse pola súa enfermidade sen interrogar. Ofrecerlle seguridade e apoio.

● Non focalizar a atención neste alumnado.

Atención educativa integrada

Accións orientadas á inclusión, normalización e aceptación da enfermidade crónica na comunidade educativa (profesorado, familias, alumnado e persoal de administración e servicios -PAS-)

A atención educativa inclusiva e normalizada e a aceptación enfermidade crónica como unha condición que pode acompañar a persoa ao longo da vida, que pode presentarse en calquera momento e afectar a calquera individuo, debe ser o obxectivo prioritario na súa abordaxe educativa.

35

Esta tarefa compételle á totalidade da comunidade educativa e non é tarefa exclusiva de ningún colectivo en particular. Cadaquén, en función das súas atribucións, terá unhas ou outras tarefas asignadas, pero sen perder a perspectiva fundamental de inclusión. A atención á diversidade é responsabilidade de todos.

Por estas razóns, cando unha alumna ou alumno cunha enfermidade crónica se incorpore a un centro, ou cando no transcurso da súa escolarización xurda a diagnose, o centro porá en marcha unha serie de medidas mínimas, sen prexuízo daqueloutras que poida establecer nas súas normas de organización, funcionamento e convivencia.

O primeiro paso será que a familia facilite toda a información relevante recollida en informes médicos e que asine as correspondentes autorizacións, así como que se proceda á inscrición (de ser o caso) no programa Alerta Escolar.

Coa maior brevidade posible convocarase unha reunión plenaria á que acudirá todo o profesorado do centro, así como o persoal non docente e o persoal que atende o comedor escolar, de ser o caso, que terá lugar fóra do horario lectivo. Nesta reunión abordaranse as peculiaridades da enfermidade crónica de que se trate e trasladarase a todos os profesionais do centro da información pertinente para a atención á alumna ou ao alumno en caso de urxencia. O centro que o precise poderá contactar co servizo de saúde correspondente para recibir o asesoramento pertinente. Esta reunión terá a consideración de reunión obrigatoria de coordinación. A formación poderá contar, de ser o caso, coa colaboración de asociacións de persoas afectadas coa correspondente enfermidade crónica.

O obxectivo fundamental é poñer en coñecemento da comunidade educativa as características da correspondente enfermidade crónica, as necesidades regulares e posibles situacións que poden presentarse en casos concretos e os labores que realizará o profesorado que se encargue da atención a este alumnado, a absoluta seguridade e facilidade dos procedementos e o apoio xurídico e administrativo destas actuacións.

A persoa titora do alumno ou alumna será a encargada de lle explicar ao resto do grupo-clase a situación do seu compañeiro ou compañeira, feita a preceptiva selección e adaptación en función da idade e desenvolvemento do grupo. Poderá contar, nesta tarefa, coa axuda do departamento de orientación e do profesional sanitario de referencia, así como cos materias que, de ser o caso, se poñan á súa disposición.

Función orientadora e alumnado con enfermidade crónica

A adaptación da persoa con enfermidade crónica é fundamental para afrontar os condicionamentos da enfermidade. Isto supón adquirir, por medio da educación da saúde, a autonomía no tratamento, o locus de control interno e a motivación de logro axeitada.

A maioría deste alumnado logra aceptar a súa condición, asumir os cambios que debe incorporar á súa vida e integrar no seu desenvolvemento a cronicidade da enfermidade, logo dun período de adaptación que é moi variable, dependendo da aceptación e reacción facilitadora do contorno.

36

O medo ao novo ou descoñecido é o que dificulta en moitas ocasións o achegamento dos compañeiros ao neno con enfermidade crónica, polo que as accións formativas enfocadas ao alumnado do centro, e axeitadamente deseñadas e xestionadas, son fundamentais.

Para o neno ou nena con enfermidade crónica é moi importante como manexa o equipo docente a situación na clase, o receptivos que son á súa nova situación e como se adapta o centro ás súas necesidades.

Neste labor, enmarcado na atención á diversidade, o departamento de orientación ten un labor capital no asesoramento e acompañamento no deseño de plans de formación e personalización de protocolos de actuación, orientacións sobre as posibles necesidades específicas deste alumnado, orientacións para a realización de actividades e probas etc.

Así mesmo, o apoio á familia que afronta a diagnose (primeiros momentos coa enfermidade) na súa relación coa comunidade educativa e cos servizos integrados sociais e sanitarios é un dos piares da actuación orientadora no caso de alumnado con enfermidade crónica.

Actuación coordinada dos servizos sanitarios e escolares

Os servizos sanitarios poderán determinar en cada zona un profesional de referencia para o apoio aos centros educativos na atención a alumnado con enfermidade crónica, que será o encargado, cando se estime, de xestionar e facilitar a información e apoio que a comunidade educativa precise.

En caso de non haber profesional sanitario de referencia, procederá contactar cos servizos de saúde para contar co asesoramento que se estime, ben directamente, ben a través da familia, da Escola Galega de Saúde ou das instancias máis oportunas en cada caso.

Apoio escolar ao alumnado con enfermidade crónicaLogo da sesión de formación inicial e sempre que os pais cubran as preceptivas autorizacións, a persoa que exerza a dirección do centro, oído, de ser o caso, o consello escolar, nomeará, de todos os profesores que voluntariamente manifesten no claustro a súa vontade de participar no apoio ao alumnado con enfermidade crónica, un equipo de profesoras ou profesores, dos cales un terá funcións de coordinación; sempre e cando este equipo non estivese funcionando xa con anterioridade. O número ideal, para dar cobertura ás necesidades e eventualidades que poidan xurdir, será de tres profesoras ou profesores.

En todo caso, teranse en conta as circunstancias particulares de cada centro.

As súas funcións serán as de apoio no control da enfermidade, sempre segundo a idade e o desenvolvemento da persoa e das pautas marcadas polos servizos sanitarios. Estas funcións serán absolutamente seguras e non precisarán de coñecementos médicos específicos, podendo ser realizadas por calquera persoa que reciba un adestramento mínimo.

37

O benestar do menor e o control e mantemento da súa saúde son os intereses superiores que guiarán todas as actuacións.

Unha vez formado o equipo, este poderá recibir formación específica por parte do profesional sanitario de referencia, cando exista, quen, ademais, fará labores de acompañamento durante os primeiros días ou cando xurdan dúbidas. En caso de non haber profesional sanitario de referencia, procederá contactar cos servizos de saúde para contar co asesoramento que se estime, ben directamente, ben a través da familia, da Escola Galega de Saúde ou das instancias máis oportunas en cada caso.

No perfil deste equipo de apoio terase en conta:

● Que teña formación específica en primeiros auxilios, soporte vital básico e desfibrilación externa semiautomática (DESA)

● Que exercese estes labores con anterioridade e, polo tanto, conte con experiencia, particularmente no caso da persoa coordinadora.

● Que imparta docencia directa no grupo, con especial fincapé na persoa que exerza os labores de titoría e a persoa que imparta Educación Física.

● Que exerza algún labor (control, xefatura ou dirección) no comedor escolar.

Serán labores da persoa coordinadora:

● Coordinación, segundo estableza o Plan de atención da persoa con enfermidade crónica, co profesional sanitario de referencia, en colaboración estreita coa dirección do centro e co departamento de orientación.

● Apoio no control da enfermidade.

● Control e xestión dos elementos de control e coidado na enfermidade crónica que procedan: neveira, alimentos, contedor de residuos biolóxicos, desinfectantes, algodón, fichas e protocolos etc.

● Apoio na planificación de actividades extraescolares e complementarias nas que participe a alumna ou alumno con enfermidade crónica, especialmente cando requiran saída do centro escolar, no que respecta á preparación da caixa de urxencias auxiliar que debe acompañar a este alumnado.

A persoa coordinadora do equipo será quen exercerá principalmente, e sempre que non teña obrigas de docencia que atender, o apoio que se determine no Plan de atención individualizado. Cando as súas obrigas docentes non llo permitan ou cando non se atope no centro, será substituído, de xeito expreso, por un dos seus compañeiros no equipo segundo se determine.

O centro, na súa autonomía organizativa, proporcionaralle á persoa coordinadora o tempo que se estime preciso para a realización dos seus labores.

Nos centros de educación especial e nos centros residenciais, cando non se dispoña de persoal sanitario en todas ou algunha das quendas de traballo, sempre que se conte con persoal de apoio educativo (coidadores e educadores) estes poderán realizar os labores descritos para o equipo de apoio á enfermidade crónica.

38

No caso daqueles centros que funcionen ao longo de todo o día, o número de tres voluntarios será incrementado por razóns de servizo segundo se determine nas normas de organización, funcionamento e convivencia en colaboración cos servizos sanitarios.

Atención en situacións de urxenciaCalquera persoa atenderá, segundo o establecido nos plans de autoprotección, e na normativa que regula o deber de socorro, as urxencias que poidan xurdir. Cando existan dúbidas sobre a gravidade, cando así o estime algún dos membros do equipo de apoio á enfermidade crónica ou cando a situación de urxencia é manifesta (perda de consciencia, confusión grave, convulsións...) contactarase inmediatamente co 061 activando a resposta de Alerta Escolar.

ACTUARASE SEMPRE SEGUNDO AS INSTRUCIÓNS DOS PROFESIONAIS DO SERVIZO DE EMERXENCIAS 112-061

Plan de atención individualizadoTodo o alumnado con enfermidade crónica que precise apoio educativo no centro, contará cun plan de atención individualizado integrado por:

● Ficha con fotografía, protocolo de urxencia (sinais de alarma e actuación) e teléfonos de referencia, visible á disposición de toda a comunidade educativa (modelo como anexo).

● Autorizacións da familia (modelo como anexo).

● Alta en Alerta Escolar (se procede).

● Informe médico e pautas correspondentes (debidamente custodiadas para salvagarda da intimidade). Os datos que poidan ser necesarios nunha actuación de urxencia trasladaranse á ficha do alumnado referida.

● Formularios complementarios que procedan: follas de control etc., segundo cada caso.

39

8. Rexistro de actuacións en urxencias e incidencias

Cando no centro se realice algunha intervención de urxencia, unha vez rematada esta, darase conta no formulario correspondente (achégase como anexo un modelo orientativo) das circunstancias que motivaron a intervención, das actuacións realizadas e das orientacións que se fan en termos de seguimento e derivación. Faranse constar expresamente todas aqueles aspectos que fosen importantes de cara a elaborar informes, se procede, como os necesarios para a Seguridade Social (por activación dos servizos de seguro escolar). Este documento será trasladado ao equipo directivo para o seu arquivo.

Tanto naqueles casos nos que se estableza comunicación telefónica coa familia coma nos que non se estime oportuno (pequenos golpes ou contusións e feridas menores), a titoría ou, en caso de non ser posible, o equipo directivo, daralle traslado á familia das actuacións fundamentais nunha notificación por escrito (achégase como anexo un modelo orientativo).

40

9. Caixa de urxencias básica

A caixa de urxencias básica pode ser calquera caixa de metal ou plástico resistente que peche ben para dificultar o acceso do alumnado ao seu interior. Preferiblemente sen chave e facilmente transportable.

Todo o persoal do centro debe saber onde se garda e, cando se utiliza, debe deixarse de novo no seu sitio.

Nas normas de organización, funcionamento e convivencia do centro e no plan de autoprotección designarase a persoa encargada de revisala e repoñer periodicamente os produtos gastados ou caducados.

Ademais da caixa de urxencias básica, naqueles locais que, polo labor que se desenvolve neles (como son cociñas, obradoiros de tecnoloxía ou de módulos profesionais), sexa recomendable, contarase tamén cunha caixa de urxencias básica que permita a intervención inmediata. Nestes casos será o responsable directo do local (xefe de cociña, profesor da aula ou xefe de departamento) o encargado de velar porque a caixa de urxencias conteña o material axeitado e en uso.

Igualmente, contarase cunha pequena caixa de urxencias transportable que deberá levarse nas excursións e saídas do centro que conterá tan só o material básico de primeira intervención.

No caso de que no centro atopemos alumnado con enfermidade crónica que precise de determinada medicación (regular ou de urxencia), esta gardarase debidamente en contedor ou compartimento á parte, e non mesturado co material de acceso común, coas condicións de isotermia ou refrixeración que procedesen, de ser o caso.

O contido da caixa de urxencias básico central será, cando menos:

• Gasas estériles• Luvas estériles• Vendas de gasa• Algodón (NUNCA USAR EN FERIDAS)• Tiras adhesivas (tirita)• Esparadrapo de papel (hipoalerxénico)• Triángulos de tea para inmobilizacións e vendaxes improvisados• Bolsas de frío instantáneo• Soro fisiolóxico• Xabón neutro• Gasas con remate para taponamentos nasais• Antiséptico incoloro tipo clorhexidina• Antiséptico coloreado tipo povidona iodada• Termómetro• Tesoiras de punta redondeada• Pinzas sen dentes• Lanterna• Manta térmica

Protocolo

Protección de datos

42

Índice de contido

1. Presentación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

2. Normativa aplicable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

3. Datos persoais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 3.1 Datos de carácter persoal no ámbito educativo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 3.2 Principios da protección de datos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 3.3 Dereitos en relación coa protección de datos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

4. Xestión dos datos persoais nos centros dependentes da consellería con competencias en materia de educación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 4.1 Cesións de datos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 4.2 Consideracións particulares sobre o tratamento de imaxes . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 4.3 Consideracións particulares sobre os proxenitores non unidos legalmente 4.4 Xestión dos datos informatizados nos sistemas da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 4.5 Datos do persoal docente e non docente dos centros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 4.6 Deber de sixilo e confidencialidade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 4.7 Consideracións con respecto ás ANPAS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74

5. Xestión dos datos persoais nos centros concertados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76

6. Procedementos de tratamento de datos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 6.1 Xeneralidades . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 6.2 Consideracións particulares . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80

7. Anexo: modelos de documentación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 7.1 Modelo cláusula de información . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 7.2 Modelo autorización para a cesión de datos de carácter persoal . . . . . . . . . . . . . 83 7.3 Modelo de contrato de encargado do tratamento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 7.4 Modelo de autorización para o uso de imaxes polo centro educativo . . . . . . . . . 86 7.5 Modelo de información dispoñible no caso de utilización de cámaras de videovixilancia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 7.6 Comunicación pública de videovixilancia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88

43

1. Presentación

A protección de datos persoais supón, hoxe en día, un dos grandes retos que se lle presenta á comunidade educativa tendo en conta a cada vez maior relevancia e uso das novas tecnoloxías, polo que se fai preciso abordar a cuestión desde unha perspectiva global e coa implicación de todos os membros da comunidade educativa.

Para tal fin, dentro da Estratexia galega de convivencia escolar 2015-2020, educonvives.gal, enmárcase un protocolo integral de protección de datos persoais e identidade dixital que responde a esta visión global e integradora.

Esta cuestión afróntase desde unha dobre vertente: por unha parte, a concienciación da necesidade de autoprotección dos propios datos, sobre todo no relativo ao uso que se fai deles nas novas tecnoloxías, é dicir, a identidade dixital, e, por outro lado, a necesaria protección por parte de todos os membros da comunidade educativa dos datos persoais aos que teñan acceso, en cumprimento da Lei orgánica de protección de datos de carácter persoal.

Nesta última liña enmárcase este documento, que aborda unha serie de pautas dirixidas a toda a comunidade educativa, coa finalidade de dar maior seguridade xurídica na xestión e tratamento de todos os datos persoais por parte de todos os membros da comunidade educativa.

En efecto, búscase facilitar unhas pautas concretas e claras no tratamento de datos persoais, que outorguen maior seguridade xurídica a todos os axentes implicados, e que permitan garantir e facilitar o cumprimento das previsións da Lei orgánica de protección de datos de carácter persoal.

O documento xorde, ademais, como froito das dúbidas máis frecuentes manifestadas nos últimos tempos en relación coa protección de datos persoais, polo que se centra nas cuestións máis consultadas desde os centros educativos á Consellería, como pode ser o tratamento das imaxes, a xestión dos datos persoais en caso de proxenitores non unidos por vínculo matrimonial ou análogo e a utilización de cámaras de videovixilancia.

Así mesmo, co obxecto de facilitar a xestión dos datos persoais, incorpóranse unha serie de anexos con modelos de cláusulas de información e autorización para o tratamento de datos, que poderán ser utilizados por todos os centros, sen prexuízo de que progresivamente, se poida continuar ampliando o repertorio de modelos de documentos, a medida que se manifesten novas necesidades.

Este documento pretende servir de base e fundamento a todos os centros da comunidade autónoma, tanto públicos coma privados, ao estar todos afectados pola Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos de carácter persoal, sen prexuízo do respecto ás necesarias peculiaridades derivadas do carácter público ou privado dos centros, ao contar os centros privados cos seus propios ficheiros de datos de carácter persoal, o que determina determinadas particularidades na aplicación deste protocolo.

44

2. Normativa aplicable

A norma de referencia en materia de protección de datos de carácter persoal é a Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos de carácter persoal, que ten por obxecto garantir e protexer, no que concirne ao tratamento dos datos persoais, as liberdades públicas e os dereitos fundamentais das persoas físicas, e especialmente do seu honor e intimidade persoal e familiar.

Esta norma foi desenvolvida polo Real decreto 1720/2007, do 21 de decembro, polo que se aproba o regulamento de desenvolvemento da Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos de carácter persoal.

A Lei 11/2007, do 22 de xuño, de acceso electrónico dos cidadáns aos servizos públicos, sinala entre os seus fins o de crear as condicións de confianza no uso dos medios electrónicos, establecendo as medidas necesarias para a preservación da integridade dos dereitos fundamentais e, en especial, os relacionados coa intimidade e a protección de datos de carácter persoal, por medio da garantía da seguridade dos sistemas, dos datos, das comunicacións e dos servizos electrónicos.

Estes fins foron desenvolvidos polo Real decreto 3/2010, do 8 de xaneiro, polo que se regula o Esquema Nacional de Seguridade (en diante, ENS) no ámbito da Administración electrónica, que busca a creación das condicións necesarias de confianza no uso dos medios electrónicos, a través de medidas para garantir a seguridade dos sistemas, dos datos, das comunicacións, e dos servizos electrónicos, que lles permita aos cidadáns e ás administracións públicas o exercicio de dereitos e o cumprimento de deberes a través da aplicación segura destas tecnoloxías.

Ademais da normativa específica de protección de datos de carácter persoal, hai diferentes normas sectoriais que conteñen disposicións nesta materia e que resultan de aplicación. Poden destacarse as seguintes:

● Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, de educación.

● Real decreto lexislativo 3/2011, do 14 de novembro, polo que se aproba o texto refundido da Lei de contratos do sector público.

Tamén debemos ter en conta que a Axencia Española de Protección de Datos elaborou numerosos informes e recomendacións na materia, centrados en moitos casos no ámbito educativo. Son especialmente destacables os seguintes:

● Plan sectorial de oficio á ensinanza regrada non universitaria do 29 de decembro de 2006.

● Informe 262/2006 sobre videovixilancia nos colexios.

● Informe 345/2009 sobre a instalación de videocámaras en contornos escolares.

● Informe 133/2008 sobre a cesión de datos a solicitude da Policía Xudicial.

● Inspección sectorial de oficio sobre servizos de cloud computing no sector educativo.

45

Finalmente, no ámbito autonómico, debe terse en conta tamén:

● A Orde do 26 de marzo do 2012 pola que se regulan os ficheiros de datos de carácter persoal existentes na Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria.

● O Decreto 230/2008, do 18 de setembro, polo que se establecen as normas de boas prácticas na utilización dos sistemas de información da Administración da Comunidade Autónoma de Galicia, que ten por obxecto a regulación das normas de utilización dos sistemas de información e comunicacións, fixos e móbiles da Administración xeral e do sector público autonómico de Galicia. Nel establécense as obrigas das persoas usuarias dos sistemas de información e comunicacións no relativo á súa seguridade e bo uso para garantir a protección da información das persoas e as empresas nas súas relacións coa Administración xeral e do sector público autonómico de Galicia.

● A resolución do 10 de xullo de 2015 pola que se lle dá publicidade á política de seguridade da información da Administración xeral e do sector público autonómico de Galicia.

46

3. Datos persoais

3.1 Datos de carácter persoal no ámbito educativo

3.1.1 Definición de dato de carácter persoal

A Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos de carácter persoal define, no seu artigo 3, “dato de carácter persoal” como “calquera información concernente a persoas físicas identificadas ou identificables”.

Isto inclúe, no ámbito educativo, o nome e apelidos do alumnado, teléfono, residencia, cualificacións, datos de ausencias xustificadas ou inxustificadas, fotografía (imaxe persoal) etc.

Non podemos esquecer que, dentro do sistema educativo, se tratan tamén datos relativos aos proxenitores e ao contorno familiar amplo do alumnado, aos profesionais que prestan servizos no ámbito educativo (profesorado, persoal non docente...), e mesmo a outras persoas que inciden accidentalmente na vida escolar, como conferenciantes externos, visitantes incidentais etc.

3.1.2 Datos especialmente protexidos

O artigo 7 da devandita Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, establece unha serie de datos especialmente protexidos, por afectar a esferas íntimas do individuo, que contan, por este motivo, cunha protección máis intensa. Entre estes datos de especial protección inclúense:

● Os que revelen a ideoloxía, afiliación sindical, relixión e crenzas.

● Os que fagan referencia á orixe racial, á saúde e á vida sexual.

● Os relativos a infraccións penais ou administrativas.

Algúns dos datos manexados habitualmente nos contornos educativos que deben ser obxecto desta especial protección son:

● Datos referentes á saúde do alumnado (intolerancias alimenticias, alerxias, problemas de saúde, datos psicolóxicos contidos no informe psicopedagóxico etc.).

● Datos relativos ao grao de minusvalía do alumnado ou dalgún dos proxenitores, datos relativos á orixe racial etc.

3.1.3 Ficheiros de datos de carácter persoal da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria

A Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, define os ficheiros de datos de carácter persoal como “todo conxunto organizado de datos de carácter persoal, calquera que fose a forma ou modalidade da súa creación, almacenamento, organización e acceso”.

En particular, en relación cos ficheiros de datos de carácter persoal de titularidade pública, establece, no seu artigo 20, que a súa creación, modificación ou supresión

47

deberá facerse por medio dunha disposición xeral publicada no Boletín Oficial do Estado ou diario oficial correspondente. No caso da Comunidade Autónoma galega, polo tanto, requírese a publicación no Diario Oficial de Galicia.

A Orde do 26 de marzo de 2012 pola que se regulan os ficheiros de datos de carácter persoal existentes na Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria dá resposta a este requirimento normativo, creando e determinando os distintos ficheiros de datos de carácter persoal existentes na Consellería e as súas características.

Centros públicos

Os centros públicos educativos dependentes da Consellería non deben proceder á creación de novos ficheiros de datos de carácter persoal, xa que os datos que tratan xa se inclúen nos ficheiros de titularidade da Consellería.

Centros privados con ou sen concerto educativo

Respecto dos centros privados e centros privados concertados, neste caso existe autonomía dos centros para a creación dos seus propios ficheiros baixo a súa responsabilidade.

No suposto de que a Consellería teña acceso a datos de carácter persoal de alumnado ou profesorado de centros privados ou privados concertados, poderá falarse de dous ficheiros diferenciados: por unha banda, contaremos cun ficheiro de titularidade da Consellería, ao que se refire á Orde do 26 de marzo de 2012 e por outra, teremos un ficheiro independente, pese a duplicidade dalgúns destes datos, de titularidade e responsabilidade do centro privado.

Nestes casos, tendo en conta que o encargado de recadar os datos de carácter persoal é o centro privado ou concertado, debemos distinguir dúas situacións:

● Nos supostos en que exista unha habilitación legal para o seu tratamento por parte da Consellería, é dicir, que estea previsto por lei, non será preciso o consentimento dos titulares para que a Consellería poida tratar os datos. Para tal fin, a Consellería asinou no ano 2013 un acordo de colaboración coas organizacións patronais máis representativas do ensino concertado da Comunidade Autónoma de Galicia para a utilización por parte dos centros concertados de determinados módulos da aplicación informática da Consellería, facilitando así este tipo de datos. Este acordo foi obxecto de sucesivas addendas anuais ata a actualidade.

● De non existir habilitación legal, o centro privado unicamente poderá cederlle os datos á Consellería co consentimento previo da persoa interesada.

3.1.4 Responsable do ficheiro e responsable do tratamento

A Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, define o responsable do ficheiro ou tratamento como a persoa física ou xurídica, de natureza pública ou privada, ou órgano administrativo, uso do tratamento.

48

A diferenciación concreta entre ambas as figuras é froito da xurisprudencia, tanto da Audiencia Nacional coma do Tribunal Supremo, que as diferencia en función de que o seu poder de decisión vaia dirixido ao ficheiro ou ao propio tratamento.

É dicir, o responsable do ficheiro será quen decide a súa creación, aplicación, finalidade, contido e uso, ou sexa, que ten a capacidade de decisión sobre a totalidade dos datos rexistrados no ficheiro. Porén, o responsable do tratamento é o suxeito que toma as decisións sobre actividades concretas dun determinado tratamento dos datos.

Responsable do ficheiro

A Orde do 26 de marzo de 2012 pola que se regulan os ficheiros de datos de carácter persoal existentes na Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria establece como responsable de todos os ficheiros que regula o secretario xeral técnico da Consellería.

Como xa se indicou, esta orde é compatible coa creación de novos ficheiros de titularidade privada por parte dos centros privados, nos que se establecerán os seus propios responsables do ficheiro, e que non terán nada que ver cos ficheiros de titularidade pública creados ao abeiro da Orde do 26 de marzo de 2012.

Responsable do tratamento

A xurisprudencia definiu o responsable do tratamento como o suxeito ao que cabe imputar as decisións sobre as concretas actividades dun determinado tratamento dos datos.

Tendo en conta as atribucións conferidas polo artigo 132 da Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, de educación, aos directores e directoras dos centros públicos, enténdese que as persoas que ocupan a dirección dos centros públicos son os responsables do tratamento dos datos de carácter persoal relativos ao seu centro. Deben, polo tanto, ser conscientes do tratamento concreto dos datos que recadan e custodian xa que poden adoptar decisións sobre as actividades ás que se destinan os datos (xestión de comedores, realización de informes, rexistro e comunicación de cualificacións etc.) e nas que estes datos se empregan no día a día dos centros educativos, sempre dentro das finalidades establecidas na orde de declaración dos ficheiros.

3.2 Principios da protección de datos

O tratamento dos datos de carácter persoal deberá axustarse aos principios establecidos na Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, que no ámbito educativo presentan as seguintes peculiaridades:

3.2.1 Principio de información

De acordo co artigo 5.1 da Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro,

Os interesados aos que se soliciten datos persoais deberán ser previamente informados de modo expreso, preciso e inequívoco:

49

a) Da existencia dun ficheiro ou tratamento de datos de carácter persoal, da finalidade da recollida destes e dos destinatarios da información.

b) Do carácter obrigatorio ou facultativo da súa resposta ás preguntas que lles sexan expostas.

c) Das consecuencias da obtención dos datos ou da negativa a subministralos.

d) Da posibilidade de exercitar os dereitos de acceso, rectificación, cancelación e oposición.

e) Da identidade e enderezo do responsable do tratamento ou, de ser o caso, do seu representante.

Porén, o propio artigo establece que non será preciso subministrar a información á que se refiren as letras b), c) e d) se do contido da información se deduce claramente a natureza dos datos que se solicitan ou das circunstancias en que se recaden.

Por iso é fundamental que todos os impresos de recollida de datos de carácter persoal que se utilicen conteñan unha cláusula de información na que se especifique a información citada.

A cláusula de información en materia de protección de datos quedaría adaptada para todas as solicitudes de datos por parte dos centros públicos da comunidade autónoma do seguinte xeito:

En cumprimento do disposto no artigo 5 da Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos de carácter persoal, informámolo de que os datos persoais facilitados quedarán rexistrados nun ficheiro de titularidade da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria da Xunta de Galicia co obxecto de xestionar o presente procedemento. A persoa interesada poderá exercer os dereitos de acceso, rectificación, cancelación e oposición ante a Secretaría Xeral Técnica da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, como responsable do ficheiro, solicitándoo ante a Secretaría Xeral Técnica da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, edificio administrativo de San Caetano, s/n - 15781 Santiago de Compostela, ou mediante o envío dunha mensaxe electrónica a sxt.cultura.educació[email protected].

3.2.2 Principio de consentimento

O artigo 6 da Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, establece o réxime de consentimento da persoa interesada para o tratamento dos seus datos de carácter persoal.

O réxime do consentimento pode resumirse nas seguintes regras:

● A norma xeral é que o tratamento dos datos de carácter persoal requirirá o consentimento inequívoco do afectado, salvo que a lei dispoña outra cousa.

● Este consentimento poderá ser revogado cando exista causa xustificada para iso e non se lle atribúan efectos retroactivos.

50

● Existen supostos nos que non será preciso recadar o consentimento da persoa interesada como, por exemplo, cando os datos de carácter persoal se recollan para o exercicio das funcións propias das administracións públicas no ámbito das súas competencias, ou cando se refiran ás partes dun contrato ou precontrato dunha relación negocial, laboral ou administrativa e sexan necesarios para o seu mantemento ou cumprimento.

● Nos casos nos que non sexa necesario o consentimento da persoa afeitada para o tratamento dos datos de carácter persoal, e sempre que unha lei non dispoña o contrario, este poderá opoñerse ao seu tratamento cando existan motivos fundados e lexítimos relativos a unha concreta situación persoal. En tal suposto, o responsable do ficheiro excluirá do tratamento os datos relativos ao afectado.

Peculiaridades do consentimento en relación co tratamento de datos especialmente protexidos

En relación co tratamento de datos especialmente protexidos debe terse en conta que o artigo 7 da Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, establece determinadas precisións sobre a forma de recadar o consentimento para o seu tratamento:

Tipo de datos Rexistro do consentimentoInformación sobre o dereito

de consentimento

Ideoloxía, relixión ou crenzas

Consentimento expreso e por escrito do afectado

Cando se solicite o consentimento advertirase o interesado acerca do seu dereito a non prestalo

Afiliación sindical Consentimento expreso e por escrito do afectado

Orixe racial, saúde e vida sexual

Só poderán ser solicitados, tratados e cedidos cando, por razóns de interese xeral, así o dispoña unha lei ou o afectado consinta expresamente

Peculiaridades do consentimento dos menores de idade

Nos supostos nos que é preciso recadar o consentimento de datos de carácter persoal no ámbito educativo, deben terse en conta as seguintes precisións, dado que unha gran parte dos datos solicitados neste ámbito se refiren a menores de idade:

● Poderá procederse ao tratamento de datos de carácter persoal de maiores de 14 anos co seu consentimento, salvo naqueles casos nos que a lei esixa para a súa prestación a asistencia dos titulares da patria potestade.

● No caso de menores de 14 anos requirirase sempre o consentimento dos pais ou titores.

51

● Non poderán recadarse do menor datos que permitan obter información sobre os demais membros da unidade familiar:

— No eido educativo pode ser preciso contar con datos dos proxenitores ou doutros membros da unidade familiar. Neste caso debe terse en conta que non se poden obter a través do menor, é dicir, preguntándolle verbalmente ou por escrito, senón que deben ser facilitados polos seus titulares (os proxenitores), cumprindo con eles as obrigas legais de información e consentimento.

— O que si está permitido é recadar do menor os datos de identidade e enderezo do pai, nai ou titor/a, co fin de recadar o seu consentimento (no caso de menores de 14 anos ou de maiores nos que se esixa a súa prestación).

● Está expresamente prohibido recadar do alumnado datos sobre a situación laboral (por exemplo, a profesión) dos proxenitores.

● As persoas maiores de 18 anos, aínda cando teñan cualificación de minusvalía (independentemente do grao desta) e aínda que poidan apreciarse como manifestamente “incapaces” por parte do centro educativo e da súa familia, se non contan cunha incapacidade xudicial deben prestar o seu consentimento e obrar por si mesmas en todas as cuestións relativas á súa relación co centro.

Excepcións á necesidade de consentimento no ámbito educativo

Debe terse en conta que o artigo 6 da Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, establece a regra xeral da necesidade de consentimento do afectado para o tratamento dos seus datos de carácter persoal, coa precisión “salvo que a lei dispoña outra cousa”.

Así mesmo, tamén se exclúe a necesidade de recadar o consentimento dos interesados naqueles supostos en que os datos de carácter persoal se recollan para o exercicio das funcións propias das administracións públicas no ámbito das súas competencias.

No ámbito educativo debe terse en conta a disposición adicional vixésimo terceira da Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, que establece que:

1. Os centros docentes poderán solicitar os datos persoais do seu alumnado que sexan necesarios para o exercicio da súa función educativa. Os devanditos datos poderán facer referencia á orixe e ambiente familiar e social, a características ou condicións persoais, ao desenvolvemento e resultados da súa escolarización, así como a aquelas outras circunstancias cuxo coñecemento sexa necesario para a educación e orientación dos alumnos.

2. Os pais ou titores e os propios alumnos deberán colaborar na obtención da información á que fai referencia este artigo. A incorporación dun alumno a un centro docente supoñerá o consentimento para o tratamento dos seus datos e, no seu caso, a cesión de datos procedentes do centro no que estivese escolarizado con anterioridade, nos termos establecidos na lexislación sobre protección de datos. En

52

todo caso, a información á que se refire este apartado será a estritamente necesaria para a función docente e orientadora, non podendo tratarse con fins diferentes do educativo sen consentimento expreso.

Polo tanto, no ámbito educativo deben terse en conta as seguintes precisións:

● Non será preciso o consentimento para o tratamento dos datos persoais do alumnado que sexan necesarios para o exercicio da función educativa, que poderán incluír aquelas circunstancias cuxo coñecemento sexa necesario para a educación e orientación do alumnado. Os proxenitores están obrigados pola lei a facilitar esta información.

● Os datos así recadados non poderán usarse para finalidades distintas das previstas na norma.

● A Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, exclúe nestes casos a necesidade de consentimento, pero isto non implica a exclusión do deber de información, polo que deberá incluírse sempre a cláusula informativa en materia de protección de datos.

● En todos os demais supostos non incluídos na función educativa e orientadora, si será preciso solicitar o consentimento dos afectados.

53

3.2.3 Principio de calidade dos datos

Os datos de carácter persoal deben ser adecuados, pertinentes e non excesivos en relación co ámbito e as finalidades determinadas, explícitas e lexítimas para as que se obtiveron.

No ámbito educativo solicítanse datos de carácter persoal en distintos momentos e con distintas finalidades. En cada unha das solicitudes unicamente poderán recadarse os datos que sexan precisos e proporcionais para a finalidade concreta á que responden. Isto quere dicir que non se deberán solicitar datos persoais particulares (por exemplo, persoas residentes no domicilio familiar) se non existe unha xustificación ou razón clara.

As normas básicas que se seguirán en relación co devandito principio de calidade dos datos son as seguintes:

● Os datos deben ser adecuados, pertinentes e non excesivos en relación coa finalidade determinada para a que se obtiveron. Non poden recadarse datos de forma xenérica, senón que deben responder a unha finalidade concreta e ser adecuados e proporcionais á devandita finalidade.

● Non poden utilizarse os datos obtidos para unha finalidade concreta para finalidades distintas a aquela para a que se recadaron.

● Os datos deberán ser exactos, actualizados e rectificados cando se detecte algunha inexactitude.

● Os datos deberán ser cancelados cando deixen de ser necesarios ou pertinentes para a finalidade para a cal foron recadados ou rexistrados. Neste punto deben terse en conta varios aspectos:

— A cancelación non debe confundirse coa destrución ou eliminación dos datos, senón co seu bloqueo, e só nun momento posterior se poderá proceder ao borrado ou destrución das aplicacións, sistemas ou documentos nos que se conteñen os datos, seguindo as regras que se indican a continuación:

· En relación cos centros públicos, a Secretaría Xeral Técnica, como responsable do ficheiro, ditará as instrucións precisas sobre a cancelación dos datos de carácter persoal que figuren automatizados, xa que na súa maior parte atópanse centralizados en aplicacións da Consellería.

· Respecto dos datos non automatizados, en soporte papel, haberá que atender aos prazos e ao procedemento de destrución derivado da normativa vixente en materia de arquivos e documentos e sobre o que se ditarán instrucións precisas.

3.2.4 Principios da política de seguridade da información

A política de seguridade da información da Administración xeral e do sector público autonómico de Galicia aplicada aos centros educativos desenvolverase, con carácter xeral, de acordo cos seguintes principios:

54

● Principio de confidencialidade: deberase garantir que os activos sexan accesibles unicamente para aquelas persoas expresamente autorizadas para iso.

● Principio de integridade: deberase asegurar que a información coa que se traballa sexa completa e precisa, poñendo énfase na exactitude tanto do seu contido coma dos procesos involucrados.

● Principio de autenticidade: deberase garantir que a información se intercambia cos interlocutores axeitados e que os servizos se acreditan correctamente.

● Principio de prevención: desenvolveranse plans e liñas de traballo específicas orientados a previr fraudes, incumprimentos ou incidentes relacionados coa seguridade.

● Principio de concienciación e formación: articularanse programas de formación, sensibilización e concienciación para as persoas usuarias en materia de seguridade da información, debidamente apoiados nas políticas corporativas e cun axeitado proceso de seguimento e actualización.

3.3 Dereitos en relación coa protección de datos

A Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, establece unha serie de dereitos básicos da cidadanía en materia de protección de datos.

3.3.1 Principais dereitos

● Dereito de acceso: consiste no dereito a solicitar e obter gratuitamente información dos seus datos persoais sometidos a tratamento, a orixe destes (é dicir, como se obtiveron estes datos), así como as comunicacións realizadas ou que se prevé facer deles.

● Dereito de rectificación: consiste no dereito das persoas afectadas a que se modifiquen os datos que resulten ser inexactos ou incompletos.

● Dereito de cancelación: consiste no dereito das persoas afectadas a que se supriman os datos que resulten ser inexactos ou incompletos.

Neste punto é importante destacar que a cancelación, cando resulte procedente, non implica a eliminación dos datos de carácter persoal, senón o seu bloqueo, de xeito que non se poida acceder aos datos, os cales se conservan a disposición das administracións públicas, xulgados e tribunais para atender as posibles responsabilidades xurdidas do tratamento, durante o prazo de prescrición destas.

● Dereito de oposición: consiste no dereito das persoas afectadas a que non se leve a cabo o tratamento dos seus datos persoais ou se cese no tratamento en diversos supostos.

55

3.3.2 Forma de exercicio destes dereitos

● Os dereitos de acceso, rectificación, cancelación e oposición exerceranse sempre ante o responsable do ficheiro, que procederá ao solicitado ou responderá motivadamente no prazo sinalado pola normativa en materia de protección de datos.

● A cidadanía pode presentar a solicitude destes dereitos ante o responsable do tratamento, é dicir, no propio centro educativo público, que deberá remitila coa maior brevidade e sempre nos tres días seguintes á súa recepción, á Secretaría Xeral Técnica da Consellería, por ser esta a responsable do ficheiro, xa que o prazo de resolución sobre o exercicio dos dereitos é moi breve.

● Se ben as persoas afectadas poden presentar as súas solicitudes por calquera medio, incluído o correo electrónico, é necesario que se identifiquen correctamente para poder facer efectivo o dereito solicitado. Esta identificación pode facerse mediante certificado dixital, DNI electrónico, copia cotexada do DNI etc.

56

4. Xestión dos datos persoais nos centros dependentes da Consellería con competencias en materia de educación

4.1 Cesións de datos

A Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, define a cesión ou comunicación de datos como “toda revelación de datos realizada a unha persoa distinta do interesado”.

4.1.1 Necesidade de consentimento das persoas afectadas

A regra xeral nesta materia é a necesidade de recadar consentimento das persoas afectadas para realizar a cesión de datos.

Existen supostos nos que NON é preciso recadar este consentimento:

● Cando a cesión está autorizada nunha lei. Este é o caso da cesión de datos entre centros por traslado de matrícula do alumnado, que se atopa recollido na disposición adicional vixésimo segunda da LOE.

● Cando se trate de datos recollidos de fontes accesibles ao público, como repertorios telefónicos, boletíns oficiais etc.

● Cando o tratamento responda á libre e lexítima aceptación dunha relación xurídica cuxo desenvolvemento, cumprimento e control implique necesariamente a conexión do devandito tratamento con ficheiros de terceiros. Neste caso, a comunicación só será lexítima en canto se limite á finalidade que a xustifique. Sería o caso da cesión por parte do centro escolar ao servizo de correos dos datos do noso domicilio, para enviarnos unha carta.

● Cando a comunicación que deba efectuarse teña por destinatario o Defensor do Pobo, o Ministerio Fiscal, os xuíces ou tribunais ou o Tribunal de Contas no exercicio das funcións que ten atribuídas, ou institucións autonómicas con funcións análogas ao Defensor do Pobo ou ao Tribunal de Contas.

● Cando a cesión se produza entre administracións públicas e teña por obxecto o tratamento posterior dos datos con fins históricos, estatísticos e científicos.

● Cando a cesión de datos de carácter persoal relativos á saúde sexa necesaria para solucionar unha urxencia que requira acceder a un ficheiro ou para realizar os estudos epidemiolóxicos nos termos establecidos na lexislación sobre sanidade estatal ou autonómica.

Pola súa especial relevancia, faise preciso referirse aquí a un recente informe da Axencia Española de Protección de Datos respecto da procedencia de que os centros educativos poidan facilitarlles aos proxenitores do alumnado maior de idade as súas cualificacións.

57

A AEPD considerou que, sen prexuízo das posibles circunstancias de cada caso concreto, se pode entender que existe un interese lexítimo por parte dos proxenitores en coñecer as cualificacións dos seus fillos maiores de idade que, en xeral, pode prevalecer sobre o dereito de acceso á información polos proxenitores en aplicación da Directiva europea 95/467CE.

Así mesmo, no ámbito educativo poden darse distintas situacións de revelación de datos a persoas distintas da interesada, que se analizarán por separado.

4.1.2 Comunicación a outras administracións públicas ou institucións

Poden destacarse as seguintes situacións:

Cambio de centro educativo

Debe terse en conta a disposición adicional vixésimo terceira da Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, que establece que “a incorporación dun alumno a un centro docente supoñerá o consentimento para o tratamento dos seus datos e, de ser o caso, a cesión de datos procedentes do centro no que estivese escolarizado con anterioridade, nos termos establecidos na lexislación sobre protección de datos”.

Polo tanto, nos supostos de cambio de centro educativo, o centro de orixe pode remitir o expediente ao centro de destino sen necesidade de obter o consentimento das persoas afectadas.

Cesión ao Defensor do Pobo, ao Ministerio Fiscal, aos xuíces ou tribunais ou ao Tribunal de Contas, no exercicio das funcións que ten atribuídas, ou a institucións autonómicas con funcións análogas ao Defensor do Pobo ou ao Tribunal de Contas

Está previsto expresamente no artigo 11 da Lei 15/1999, do 13 de decembro a posibilidade de cesión de datos a estas institucións sen necesidade de obter o consentimento do afectado.

Debe sinalarse que están incluídas expresamente as institucións autonómicas análogas ao Defensor do Pobo e ao Tribunal de Contas, é dicir, o Valedor do Pobo e o Consello de Contas.

Equipos de Orientación Específicos

Por pertencer estes á Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, non podemos falar de cesión de datos, dado que o responsable de ficheiro é a mesma persoa, a Secretaría Xeral Técnica e, de feito, trátase do mesmo ficheiro.

Cesión a outras administracións (servizos de benestar, servizos sanitarios etc.)

Servizos de menores

A Lei orgánica 1/1996, do 15 de xaneiro, habilita os órganos competentes en materia de protección de menores para recoller e verificar os datos que sexan

58

necesarios para garantir a súa protección a través do procedemento oportuno. Así o indicou a Axencia de Protección de Datos da Comunidade de Madrid a unha consulta efectuada polos centros educativos.

O órgano autonómico competente en materia de protección de menores pode obter a información precisa nos supostos de desprotección de menores xa que conta coa habilitación legal contida na Lei orgánica 1/1996, do 15 de xaneiro, ao ser o órgano que ten encomendada a función de protección das persoas menores no territorio da comunidade autónoma.

Servizos sociais

Esta mesma habilitación legal da Lei orgánica 1/1996, do 15 de xaneiro, pode entenderse tamén como habilitante en relación cos servizos socias, tendo en conta tamén a Lei 3/2011, do 30 de xuño, de apoio á familia e á convivencia de Galicia.

En efecto, esta lei distingue entre distintos tipos de expedientes:

● Para os supostos de situación de risco atribúe competencias para a súa detección, valoración e intervención ás entidades locais (enténdese que a través dos servizos sociais).

● Para a actuación respecto da declaración de desamparo, resérvase para si a competencia para a declaración ao órgano competente en materia de protección de menores da comunidade autónoma; porén, a detección e investigación desta situación tamén será levada a cabo en moitas ocasións polos servizos sociais.

Así mesmo, existen outras normas legais que permiten a comunicación de datos aos órganos con competencias en materia de atención e inclusión social; en concreto a Lei 10/2013, do 27 de novembro, de inclusión social de Galicia, ao regular a renda de integración social de Galicia, prevé que se poderá comprobar a veracidade dos datos que consten no expediente.

59

Forzas e corpos de seguridade

Respecto ás forzas e corpos de seguridade, debe partirse da premisa de que non están incluídos na enumeración de órganos para os que o artigo 11.2.d) prevé a excepción de necesidade de consentimento con carácter xeral: Defensor do Pobo, o Ministerio Fiscal ou os xuíces ou tribunais etc.

Porén, deben distinguirse varios supostos:

— Actuación das Forzas e Corpos de Seguridade

Neste senso pronunciouse a Axencia Española de Protección de Datos que entendeu que o artigo 22.2 da Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, actúa como habilitación legal que exime da necesidade de obter o consentimento das persoas afectadas sempre que se cumpran determinadas condicións:

● Que quede debidamente acreditado que a obtención dos datos resulta necesaria para a prevención dun perigo real e grave para a seguridade pública ou para a represión de infraccións penais e que, tratándose de datos especialmente protexidos, sexan absolutamente necesarios para os fins dunha investigación concreta.

● Que se trate dunha petición concreta e específica, ao ser incompatible con peticións masivas e xenéricas.

● Que a petición estea motivada e se acredite que se cumpren estas esixencias.

● Que, como indica o artigo 22.4 da Lei 15/1999, os datos sexan cancelados cando non resulten necesarios para as pescudas que motivaron o seu almacenamento.

— Actuación da policía xudicial

A Axencia Española de Protección de Datos manifestou que a policía xudicial está habilitada legalmente para obter, sen necesidade de consentimento das persoas afectadas, a información precisa nos mesmos termos que se sinalaron na letra anterior para as forzas e corpos de seguridade do Estado.

— Informacións excluídas da habilitación legal e que NON se poden facilitar sen consentimento da persoa afectada

● Non se poden atender solicitudes de datos xenéricas non relacionadas coa prevención ou persecución dun delito.

● Non sería posible subministrarlle información á policía fóra destes supostos, salvo que a investigación policial derive dun expediente iniciado por un órgano con competencias legais que impliquen a habilitación para obter os datos, como poden ser os expedientes de protección de menores iniciados polos órganos competentes cando estes soliciten asistencia á policía, así como os supostos nos que a policía actúa por orde xudicial.

60

Servizos sanitarios

Respecto dos datos de saúde, debe terse en conta que a LOPD establece no seu artigo 11.2.f) que non será preciso o consentimento da persoa afectada para ceder datos de saúde cando a cesión sexa precisa para solucionar unha urxencia ou para realizar estudos epidemiolóxicos nos termos establecidos na lexislación de sanidade.

Polo tanto, malia seren datos especialmente protexidos, prevese que en determinados supostos non será preciso o consentimento da persoa afectada para a súa cesión a institucións sanitarias, porque así o habilita a propia Lei orgánica de protección de datos (LOPD).

Cesión a entidades ou asociacións

O centro educativo nunca facilitará directamente a entidades ou asociacións información ningunha sobre o seu alumnado e as súas familias, aínda que así se solicite por parte da familia e da asociación ou entidade á que pertence, salvo naqueles casos nos que a Consellería conte cun convenio de colaboración con esta entidade. Nese caso seguirase o disposto no devandito convenio.

4.1.3 Contratos con terceiros

Poden existir casos nos que determinadas contratacións de servizos con terceiros impliquen a necesidade de tratamento de datos de carácter persoal.

Marco normativo de referencia

Debe partirse da regulación contida no artigo 12 da Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, que establece que:

1. Non se considerará comunicación de datos o acceso dun terceiro aos datos cando o devandito acceso sexa necesario para a prestación dun servizo ao responsable do tratamento.

2. A realización de tratamentos por conta de terceiros deberá estar regulada nun contrato que deberá constar por escrito ou nalgunha outra forma que permita acreditar a súa realización e contido, establecéndose expresamente que o encargado do tratamento unicamente tratará os datos conforme as instrucións do responsable do tratamento, que non os aplicará ou utilizará con fin distinto ao que figure no devandito contrato, nin os comunicará, nin sequera para a súa conservación, a outras persoas.

No contrato estipularanse, así mesmo, as medidas de seguridade a que se refire o artigo 9 desta lei que o encargado do tratamento está obrigado a implementar.

3. Unha vez cumprida a prestación contractual, os datos de carácter persoal deberán ser destruídos ou devoltos ao responsable do tratamento, do mesmo xeito que calquera soporte ou documento en que conste algún dato de carácter persoal obxecto do tratamento.

61

4. No caso de que o encargado do tratamento destine os datos a outra finalidade, os comunique ou os utilice incumprindo as estipulacións do contrato, será considerado tamén responsable do tratamento, respondendo das infraccións en que incorrese persoalmente.

Resulta tamén relevante neste punto a disposición adicional vixésimo sexta do texto refundido da Lei de contratos do sector público, aprobado polo Real decreto lexislativo 3/2011, do 14 de novembro, que establece que:

1. Os contratos regulados na presente Lei que impliquen o tratamento de datos de carácter persoal deberán respectar na súa integridade a lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos de carácter persoal, e a súa normativa de desenvolvemento.

2. Para o caso de que a contratación implique o acceso do contratista a datos de carácter persoal de cuxo tratamento sexa responsable a entidade contratante, aquel terá a consideración de encargado do tratamento.

Neste suposto, o acceso a eses datos non se considerará comunicación de datos, cando se cumpra o previsto no artigo 12.2 e 3 da lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro. En todo caso, as previsións do artigo 12.2 da devandita Lei deberán de constar por escrito.

Cando finalice a prestación contractual, os datos de carácter persoal deberán ser destruídos ou devoltos á entidade contratante responsable, ou ao encargado de tratamento que esta designase.

O terceiro encargado do tratamento conservará debidamente bloqueados os datos en tanto puidesen derivar responsabilidades da súa relación coa entidade responsable do tratamento.

3. No caso de que un terceiro trate datos persoais por conta do contratista, encargado do tratamento, deberán de cumprirse os seguintes requisitos:

a) Que o devandito tratamento fose especificado no contrato asinado pola entidade contratante e o contratista.

b) Que o tratamento de datos de carácter persoal se axuste ás instrucións do responsable do tratamento.

c) Que o contratista encargado do tratamento e o terceiro formalicen o contrato nos termos previstos no artigo 12.2 da Lei Orgánica 15/1999, de 13 de decembro.

Nestes casos, o terceiro terá tamén a consideración de encargado do tratamento.

Así mesmo, tamén debe terse en conta o Decreto 201/2003, do 20 de marzo, polo que se desenvolve a autonomía na xestión económica dos centros docentes públicos non universitarios.

62

Celebración de contratos de servizos con terceiros que impliquen o tratamento de datos de carácter persoal: acceso a datos por conta de terceiros

A Administración educativa realiza ou pode realizar de xeito habitual contratacións de servizos con terceiros que impliquen o tratamento de datos de carácter persoal.

En ocasións realizaraa de forma centralizada a Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria e noutras ocasións son os propios centros educativos os que, en virtude da autonomía de xestión recoñecida polo artigo 123 da Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, e no Decreto 201/2003, do 20 de marzo, encargan as prestacións de servizos directamente.

Nos casos nos que as direccións dos centros educativos realizan directamente estes encargos, enténdese que están facultados para asinar os contratos de encargado do tratamento cos terceiros que vaian tratar datos persoais no marco desta prestación de servizos.

As pautas básicas que hai que ter en conta son as seguintes:

● En ningún caso se debe autorizar o acceso de ningún usuario ou usuaria de ningunha empresa ou entidade aos ficheiros de datos titularidade da Consellería, senón que se lles comunicarán de xeito seguro unicamente os datos necesarios para a prestación do servizo, sen que en ningún caso teñan acceso a máis datos dos estritamente necesarios.

● Os directores e directoras dos centros, como responsables do tratamento, asinarán o contrato de encargado do tratamento coa empresa ou entidade prestadora dos servizos.

● No contrato deberá establecerse expresamente que a persoa, física ou xurídica, encargada do tratamento tratará os datos de conformidade coas instrucións do responsable de servizos.

● No contrato deberá recollerse, así mesmo, a obriga do encargado do tratamento de devolver ou destruír os datos cando finalice o contrato.

● Os contratos deberán asinarse por tempo limitado. Dadas as peculiaridades no eido educativo, o lóxico é que os contratos se asinen por cursos académicos, non por anos naturais. Estes contratos deberían ter unha duración dun curso académico.

● Non se poderán establecer prórrogas tácitas dos contratos. Se unha vez finalizado o contrato se quere realizar unha nova contratación, asinarase un novo contrato de encargado do tratamento.

● A persoa física ou xurídica deberá asumir a obriga de lles aplicar aos datos as medidas de seguridade previstas no Real decreto 1720/2007, do 21 de decembro, polo que se aproba o Regulamento de desenvolvemento da Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos de carácter persoal, segundo o grao de protección de que deban ser obxecto estes.

63

● Se a persoa física ou xurídica prestadora dos servizos pretende subcontratar a prestación con terceiras persoas, a posibilidade de subcontratación debe estar prevista no propio contrato do encargado do tratamento ou ser autorizada de xeito individual polo responsable do tratamento. Ademais, a persoa física ou xurídica coa que se subcontrate parte da prestación dos servizos quedará baixo as instrucións en materia de protección de datos do responsable do tratamento.

● Todas estas previsións poden recollerse nun contrato independente do da prestación de servizos que motiva a comunicación de datos ou no mesmo contrato, pero neste caso debe detallarse toda a información precisa, non é suficiente unha cláusula xenérica de protección de datos e confidencialidade.

● Non se poderán realizar contratos con terceiros para a prestación de servizos TIC que supoñan o acceso por conta de terceiros ou comunicación a estes de datos de carácter persoal obtidos de sistemas de información corporativos.

O anexo recolle un modelo xenérico deste contrato ou conxunto de cláusulas, que pode ser utilizado polas direccións dos centros.

Realización de contratos de servizos con terceiros que impliquen o tratamento de datos de carácter persoal: casos nos que existe comunicación de datos

Ademais dos contratos de prestación de servizos aos que se refire o punto anterior, poden existir situacións nas que un contrato celebrado entre o centro educativo e un terceiro, que implique o tratamento de datos de carácter persoal, teña a peculiaridade de establecer un novo vínculo entre o encargado do tratamento (a persoa física ou xurídica que presta o servizo) e os afectados, empregando os devanditos datos para máis finalidades ca a prestación do servizo contratado.

É dicir, estamos ante situacións nas que a contratación do servizo por parte do centro educativo implica que a empresa non só vai acceder a datos persoais para prestar o servizo, senón que ademais empregará os datos con finalidades propias, distintas do servizo contratado, tales como servizos de mensaxería e comunicacións, creando un vínculo entre os titulares dos datos (o alumnado, os seus proxenitores, o profesorado ou persoal non docente etc.) e a empresa ou entidade prestadora do servizo.

Nestes casos, por aplicación do artigo 20 do Real decreto 1720/2007, do 21 de decembro, estamos ante unha comunicación de datos persoais, é dicir, unha cesión de datos, polo que, por unha banda, respecto da prestación do servizo contratado, deberá cumprir con todas as condicións indicadas anteriormente para o contrato de encargado do tratamento e, por outra banda, respecto do emprego dos datos con finalidades propias, debe obterse o consentimento expreso dos afectados para esta cesión.

Será necesaria, polo tanto, unha autorización expresa e individualizada de cada unha das persoas afectadas. É importante sinalar que un mesmo servizo pode afectar, por exemplo, a datos do alumnado e dos seus representantes legais, polo que será preciso o consentimento individualizado de cada afectado. Incluso

64

no suposto de menores de 14 anos, nos que os proxenitores deban prestar o consentimento para a comunicación dos datos dos menores, deben autorizar tamén a comunicación dos seus propios datos.

A modo de exemplo pode utilizarse a seguinte autorización:

D./D.ª __________ (nome e apelidos), con DNI __________, autorizo o centro __________ (nome do centro docente) a comunicar a _________ (nome da empresa, persoa ou organismo á que se ceden os datos) os datos relativos a __________ (nesta listaxe deberán enumerarse e figurar única e expresamente todos os datos de carácter persoal que serán obxecto de cesión):

Nome: __________

Teléfono: __________

Enderezo electrónico: __________

Outros: __________

Este consentimento emítese para os únicos efectos de __________ (indicarase brevemente o servizo que a empresa prestará e para o cal require a comunicación de datos)

Asinado: __________ (deberá asinar un consentimento ou autorización cada unha das persoas titulares dos datos que se ceden)

Finalmente, debe terse en conta que o consentimento para a comunicación dos datos de carácter persoal terá carácter revogable en calquera momento por parte da persoa interesada.

4.2 Consideracións particulares sobre o tratamento de imaxes

Debe partirse da consideración de que a imaxe é un dato de carácter persoal, que ademais ten unha especial relevancia e protección, non só na normativa de protección de datos de carácter persoal, senón tamén na Lei orgánica 1/1982, do 5 de maio, sobre protección civil do dereito ao honor, á intimidade persoal e familiar e á propia imaxe e, no caso dos menores, na Lei orgánica 1/1996, do 15 de xaneiro, de protección xurídica do menor.

4.2.1 Uso de imaxes en páxinas web ou blogs dos centros

O uso de imaxes en páxinas web, contornas dixitais ou instrumentos similares dos centros educativos, deberá contar co consentimento expreso do afectado.

Neste senso, no caso do alumnado menor de 14 anos, deben prestar o consentimento os seus proxenitores e, no caso de maiores de 14 anos, poden prestalo por si mesmos, segundo as regras xerais de consentimento. Este tema do consentimento dos menores para o suposto de imaxes foi moi debatido, ao consideraren, en certos

65

casos, algúns sectores que era preciso o consentimento dos seus representantes legais para o suposto das imaxes; porén, a Axencia Española de Protección de Datos (AEPD) pronunciouse nun informe xurídico respecto desta cuestión, admitindo a validez do consentimento informado dos maiores de 14 anos.

Porén, debe terse en conta que, como se sinalou, o tratamento de imaxes debe respectar, así mesmo, os dereitos recollidos na Lei orgánica 1/1982, do 5 de maio, sobre protección civil do dereito ao honor, á intimidade persoal e familiar e á propia imaxe, xa que a utilización dunha imaxe pode afectar tamén á intimidade da persoa ou ao seu honor. Esta norma, a Lei orgánica 1/1982, do 5 de maio, indica, respecto do consentimento dos menores, que poderán prestalo por si mesmos cando exista suficiente madurez.

O uso normal de imaxes no ámbito educativo non debería vulnerar os dereitos ao honor ou á intimidade dos menores, porén, a consulta de varios centros docentes preocupados por esta distinción legal e esta dualidade normativa, cando o centro teña dúbidas respecto á posible validez do consentimento dos menores de idade, maiores de 14 anos, poderán obter unicamente o consentimento dos seus representantes legais, quedando así sempre cuberta a responsabilidade polo uso das imaxes.

Así mesmo, por circunstancias de simplificación da xestión, cando os proxenitores dun menor deban autorizar a asistencia do menor a unha actividade concreta e desa actividade poidan derivar tratamentos de imaxes, poderán permitir na mesma autorización para participar na actividade o tratamento das imaxes, co fin de evitar ter que solicitarlle unha autorización aos proxenitores para a realización da actividade e unha distinta ao alumno maior de 14 anos para o tratamento desa imaxe.

Así mesmo, o profesorado ou persoal non docente ten o mesmo dereito á protección da súa imaxe, polo que a utilización das súas imaxes nestes medios requirirá, así mesmo, o seu consentimento. Neste senso, os centros poderán, con carácter voluntario, preparar, ao inicio do curso escolar, unha autorización para o profesorado para o tratamento da súa imaxe nos actos nos que participe na súa condición de docente.

Como recomendación xenérica haberá que evitar imaxes nas que se vexan as caras claramente distinguibles e identificables dos membros da comunidade educativa. O consentimento, particularmente no caso de imaxes, non pode ser xenérico, é dicir, que haberá de obterse para cada fin concreto. Porén, facilítase neste protocolo un modelo de autorización, que recolle e cobre a meirande parte das actividades, de xeito que os centros a poidan facilitar ao comezo de cada curso escolar quedando cubertas todas as actividades indicadas. Deste xeito, só excepcionalmente, para situacións distintas das previstas no modelo de autorización, será preciso obter un consentimento individualizado.

É moi importante facer un uso correcto destes instrumentos. Neste senso debe sinalarse que o disposto neste apartado se refire unicamente a este tipo de medios dos propios centros e baixo a súa tutela, partindo da consideración de que o uso que se levará a cabo deles é responsable.

66

Esta matización ten especial relevancia no caso dos menores xa que, aínda con consentimento dos seus representantes legais, os menores teñen dereito á protección da súa imaxe desde unha perspectiva distinta á de protección de datos, de xeito que de utilizarse a súa imaxe de maneira que poida implicar un menoscabo da súa honra ou reputación, ou de maneira contraria aos seus intereses, mesmo se consta o consentimento do menor ou dos seus representantes legais, estariamos ante unha intromisión ilexítima no seu dereito ao honor, intimidade persoal e familiar e á súa propia imaxe, prohibida pola Lei orgánica 1/1996, do 15 de xaneiro, de protección xurídica do menor.

Debe terse en conta neste senso que desde os centros debe promoverse sempre a utilización de contornas seguras ou áreas privadas, e non resulta recomendable a utilización de plataformas ou ferramentas externas en nube no ámbito educativo.

En todo caso, aínda sen ser recomendable, de decidir utilizarse algunha ferramenta externa, deben cumprirse uns requisitos básicos e contar co consentimento informado dos afectados.

Cómpre poñer de manifesto que, no caso de tratamentos de datos realizados por empresas nas que existe a posibilidade de que se produza unha transferencia internacional de datos, as persoas afectadas deberán ser informadas e consentir expresamente, tanto o tratamento dos datos como a transferencia internacional de datos. Ademais, debe darse a opción de que se utilice este servizo ou non libremente, é dicir, non debe ser obrigatoria a utilización da devandita ferramenta.

Outra precisión importante que compre ter en conta é que estas orientacións se refiren ao uso de imaxes polo centro educativo, pero nos supostos de imaxes e gravacións captadas polos proxenitores en actos e festivais do centro, enténdese que se trata dunha imaxe que se obtén para un ficheiro familiar, excluído do ámbito de aplicación da Lei orgánica 15/1999, polo que é responsabilidade da persoa que obtivo as devanditas imaxes a súa correcta utilización, é dicir, o feito de que non resulte de aplicación a Lei orgánica 15/1999 non ten que ver co posterior uso que se faga destas imaxes, que debe respectar o establecido na Lei orgánica 1/1996, do 15 de xaneiro, de protección xurídica do menor.

4.2.2 Uso de cámaras de videovixilancia

Dentro da autonomía dos centros docentes, cada centro educativo, en función das súas necesidades concretas, poderá decidir sobre a instalación de cámaras de videovixilancia no centro. Esta práctica está permitida pola Axencia Española de Protección de Datos, porén, ao tratarse de centros educativos, nos que se atopan presentes menores de idade, a Axencia engade cautelas adicionais que o centro debe respectar en todo caso.

A Axencia Española de Protección de Datos pronunciouse en diversas ocasións sobre o uso de cámaras de videovixilancia nos centros educativos. As súas consideracións, que poden resumirse nas seguintes regras, aplicaranse tamén

67

ás cámaras de videovixilancia instaladas de conformidade coa Orde ministerial 316/2011, do 1 de febreiro, sobre o funcionamento dos sistemas de alarma no ámbito da seguridade privada:

● Debe respectarse o principio de proporcionalidade dos datos, é dicir, non é posible a instalación de cámaras de videovixilancia con calquera finalidade, senón que debe responder a unha finalidade concreta e os datos que se recollan deben ser proporcionados a esta. Así, a AEPD admite o uso de cámaras de videovixilancia con fins de seguridade, entendendo que sería unha medida proporcionada cando:

— Se trate dunha medida susceptible de conseguir o obxectivo proposto.

— Non exista outra medida máis moderada susceptible de conseguilo con igual eficacia.

— A medida sexa ponderada ou equilibrada, por derivar dela máis beneficios ou vantaxes ca prexuízos.

● Por exemplo, nun centro no que existen problemas de seguridade polas noites por causa de roubos ou vandalismo, pero que durante o día, ao estar o centro en funcionamento non existen problemas nin conflitividade, podería considerarse proporcionada a instalación de cámaras que comecen a funcionar a partir do final da xornada lectiva do centro.

● Deberá cumprirse co deber de información. Para tal fin, deberá:

— Colocarse nas zonas videovixiladas un distintivo indicativo situado nun lugar suficientemente visible, tanto en espazos abertos coma pechados. A este respecto debe indicarse que a AEPD dispón na súa páxina web de modelos de carteis que poden utilizarse.

68

— Débese ter á disposición dos interesados impresos nos que se detalle a información contida no artigo 5.1 da Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro. Para tal fin, pode utilizarse o mesmo modelo que se indicou na exposición do principio de información.

● As cámaras instaladas en espazos privados non poderán obter imaxes de espazos públicos, salvo que resulte imprescindible ou resulte imposible evitalo.

● Poden existir diversos sistemas de videovixilancia, pero debe indicarse que, no caso de que as imaxes sexan gravadas, deberán cancelarse no prazo dun mes desde a súa captación.

● Deben escollerse os lugares de colocación das cámaras de xeito que se respecten os dereitos dos usuarios do centro. Por exemplo, non se deben instalar cámaras nas aulas ou nos aseos, vestiarios, ximnasios etc. En xeral, se a finalidade é a seguridade e pode conseguirse cando as cámaras capten imaxes da entrada ou do exterior do centro, parece que sería suficiente coa instalación nestes lugares.

● O uso de videocámaras con fins de seguridade en espazos de xogo, aulas e outros ámbitos nos que se desenvolve a personalidade dos menores só poderá realizarse en caso de circunstancias excepcionais, xustificadas pola presenza dun risco obxectivo e previsible para a seguridade dos menores.

● A Orde do 26 de marzo de 2012 recolle un ficheiro da Consellería denominado Seguridade e Control de Acceso que ten por obxecto a videovixilancia dos centros públicos docentes dependentes da Consellería.

● Como xa se indicou, no suposto de que a dirección do centro, no ámbito da súa autonomía de contratación, decida contratar cunha empresa o servizo de instalación das cámaras e videovixilancia, farao como responsable do tratamento.

— Neste senso debe terse en conta que a contratación debería realizarse cunha empresa de seguridade privada que conte coa autorización do Ministerio do Interior.

— Esta empresa actuaría, como xa se indicou, como encargada do tratamento e debería formalizarse o correspondente contrato para o efecto.

● O recente informe 0475/2014 da Axencia Española de Protección de Datos amplía os supostos nos que se pode entender que existe unha finalidade xustificativa da implantación de cámaras de videovixilancia. Se nun primeiro momento unicamente se entendía xustificada a súa instalación por motivos de seguridade, enténdese agora que tamén se poden instalar este tipo de sistemas como prevención de danos aos menores de idade, como pode ser para evitar e aclarar posibles situacións de maltrato físico, verbal ou psicolóxico, coa base da necesaria supremacía do interese superior do menor, que proclama a normativa de protección xurídica do menor.

69

● Nestes casos, porén, deben establecerse unhas cautelas adicionais que recomenda a AEPD, ademais das xenéricas establecidas nos puntos seguintes para toda instalación deste tipo de sistemas e que se poden resumir nas seguintes:

— Unicamente se permite a captación e reprodución de imaxes para os fins previstos, que é a protección dos menores. Polo tanto, as cámaras poden instalarse nestes casos en zonas comúns como o patio ou o comedor escolar, pero nunca nas aulas nin en lugares aos que os menores non teñan acceso, xa que a súa única finalidade é a protección dos menores.

— Polo que respecta ao acceso ás imaxes, non pode ser libre para todo o persoal do centro, senón que, tanto respecto da proxección inicial como no acceso ás gravacións, unicamente poderá acceder o director ou directora ou a persoa que este designe para realizar un seguimento dos deberes do centro en relación coa garantía da integridade física e moral dos menores.

— Deberán implantarse todas as medidas de seguridade que sexa posible en relación co acceso ás imaxes.

— Aínda que a regra xeral no tratamento de imaxes é que o período de conservación non pode superar o prazo dun mes, nestes supostos podería ser aconsellable reducir este prazo a 10 días, xa que se entende que é un prazo suficientemente extenso para que o centro docente detectarase a existencia dun prexuízo concreto e específico a un menor que puidese ter consecuencias xurídicas, de xeito que, pasados os 10 días, unicamente se conserven as imaxes que revelasen algún tipo de feito transcendente en relación co interese superior do menor.

4.3 Consideracións particulares sobre os proxenitores non unidos legalmente por vínculo matrimonial ou análogo

No ámbito civil distínguense dúas situacións e facultades distintas nas relacións paterno-filiais que poden resultar relevantes en relación coa xestión dos datos persoais: a patria potestade e a garda e custodia.

A patria potestade debe entenderse como o conxunto de facultades e deberes que corresponden aos pais para o cumprimento da súa función de asistencia, educación e coidado dos seus fillos menores non emancipados. Exércena conxuntamente ambos os proxenitores ou un só co consentimento expreso ou tácito do outro.

A garda e custodia configúrase como unha das prerrogativas e deberes da patria potestade, e abarca todas as cuestións e aspectos derivados do quefacer diario.

Cando os proxenitores non están unidos por vínculo matrimonial ou como parella de feito, poden existir diversas situacións nas que xurdan dúbidas sobre que datos se lle poden facilitar a cada un dos proxenitores. Para resolver as diferentes situacións que poden presentarse debemos partir das seguintes premisas:

70

● A patria potestade correspóndelles a ambos os proxenitores, con independencia da existencia ou inexistencia de vínculo matrimonial ou de calquera outro tipo, salvo decisión xudicial expresa. A inexistencia de vínculo entre os proxenitores non afecta á patria potestade respecto dos menores, con independencia de que a garda e custodia sexa compartida ou estea atribuída a un dos proxenitores. É dicir, salvo que exista unha sentenza ou resolución xudicial que diga o contrario, ambos os proxenitores teñen a patria potestade, con independencia de que a garda e custodia sexa compartida ou lle corresponda unicamente a un deles.

● Ambos os proxenitores, en tanto non se atopen xudicialmente privados da patria potestade, teñen dereito a recibir información sobre o proceso educativo do seu fillo ou filla.

● Esta comunicación da información académica enmárcase dentro do exercicio da patria potestade, xa que os pais posúen a representación legal dos seus fillos e fillas, e dentro dos deberes inherentes á patria potestade atópase o da educación dos menores.

Recomendacións

● Os proxenitores que posúen a patria potestade teñen dereito a estar informados do proceso de aprendizaxe dos seus fillos. Xa que logo, o centro está obrigado a garantir a posta á disposición da información solicitada relativa ao proceso educativo dos menores seguindo o procedemento que se reflicte a continuación:

— O proxenitor que non posúa a garda e custodia deberá solicitar esta información por escrito ao centro, acompañando a esta solicitude, se o centro non conta con ela, de copia fidedigna da resolución xudicial na que se recolla que se posúe a patria potestade acompañada dunha declaración responsable de que non se produciron variacións respecto da devandita resolución xudicial.

— Nos supostos en que o centro xa conte coa resolución xudicial, o proxenitor non custodio deberá remitir unicamente a solicitude acompañada da declaración responsable de que non se produciron variacións respecto da devandita resolución xudicial, identificando correctamente a resolución xudicial co seu número e data.

● Os proxenitores deberán comunicarlle ao centro educativo calquera modificación das medidas xudiciais que afecten á patria potestade ou á custodia dos menores, coa maior brevidade posible.

● Este dereito de acceso á información sobre os menores vén determinado pola patria potestade, polo que só asiste con carácter xeral ás persoas que a posúen, pero non a outros familiares ou persoas que poidan intervir no coidado dos menores, como familiares ou novas parellas dos proxenitores. Porén, os proxenitores poden autorizar a que calquera persoa, xa sexa un familiar ou a nova parella dalgún dos proxenitores teña acceso á información sobre o menor.

71

Non se lles facilitará ningún tipo de información relativa aos menores ás persoas privadas xudicialmente da patria potestade sobre o alumno ou alumna.

A modo de exemplo enumérase a seguinte información que debe ser subministrada a ambos os proxenitores (sempre que aquel que non ten a garda e custodia pero si a patria potestade manifestarase a súa vontade de ser informado):

— Cualificacións escolares, finais e trimestrais.

— Informe psicopedagóxico.

— Convocatorias trimestrais, xerais e individuais a reunións de titoría.

— Calendario escolar, programa de actividades complementarias e extraescolares.

— Urxencias médicas de carácter grave (que requiran atención sanitaria) acaecidas ao alumno en horario escolar.

— Ausencias, e o seu carácter de xustificadas ou non para o centro, na forma en que teña establecido o centro con carácter xeral.

— Inscrición no servizo de comedor e/ou transporte.

— Menú do comedor escolar.

— Calendario de eleccións ao consello escolar.

Non se trata, en absoluto, dunha lista pechada. En xeral asiste aos proxenitores o dereito a recibir calquera tipo de información sobre a educación e progreso académico dos seus fillos sobre os que posúan a patria potestade.

Este dereito de información respecto dos fillos dos que se posúe a patria potestade refírese unicamente aos datos relativos aos menores, pero non a calquera dato do outro proxenitor que figure na documentación do centro, polo que, nos supostos nos que un proxenitor solicita copias dalgún documento que figura no centro, no que consten datos persoais do outro proxenitor, deberán eliminarse os devanditos datos na copia que se entregue, para garantir o pleno respecto á protección de datos de carácter persoal do outro proxenitor.

Para tal fin:

— Farase unha fotocopia na que se eliminarán os datos que se refiran ao outro proxenitor, como teléfono, enderezo, lugar de traballo etc. cun corrector que non permita a súa lectura.

— Reproducirase de novo ese documento e entregarase a copia, co fin de que non se poida eliminar o corrector e ter acceso aos datos do outro proxenitor.

72

4.4 Xestión dos datos informatizados nos sistemas da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria

A seguridade en materia de custodia e tratamento dos datos almacenados nos sistemas corporativos da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria atópase garantida por esta Consellería e polo órgano competente en materia de solucións tecnolóxicas, na actualidade, a Amtega.

Porén, debe terse en conta que esta garantía de seguridade limítase aos datos almacenados nos ficheiros automatizados dos sistemas operativos, é dicir, deben respectarse as normas esencias de seguridade informática como o acceso mediante contrasinal e a necesaria confidencialidade dos contrasinais, e ter en conta que, unha vez que a información é retirada do soporte electrónico no que se atopaba, debe garantirse a súa seguridade por outros medios.

Os documentos de carácter oficial que emanen de sistemas como Xade etc., e que non se atopen asinados electronicamente (como poden ser as certificacións de formación de profesorado, por exemplo), son documentos en si mesmos, dado que conteñen unha ou máis sinaturas únicas, e como tales documentos en papel deben ser almacenados e custodiados conforme as instrucións do responsable do ficheiro ou a normativa xeral en materia de protección de datos.

Así mesmo, no momento en que a través de calquera dispositivo electrónico se retira ou se copia información noutro dispositivo ou ordenador particular, a información deixa de estar protexida pola Amtega, ao tratarse de dispositivos particulares.

73

4.5 Datos do persoal docente e non docente dos centros

O persoal que presta servizos nos centros educativos, tanto o persoal docente coma o non docente, ten unha dobre vertente en relación cos datos de carácter persoal:

● Por un lado está obrigado a respectar a normativa vixente na materia cando trate datos persoais aos que teña acceso por razón da súa función.

● Pero tamén é titular de datos de carácter persoal que son obxecto de tratamento dentro da Administración educativa.

Nesta vertente deben respectarse todos os principios e dereitos enumerados en relación coa protección de datos de carácter persoal cando se traten datos deste persoal.

4.6 Deber de sixilo e confidencialidade

4.6.1 Deber de sixilo dos empregados públicos

O artigo 74 da Lei 2/2015, do 29 de abril, do emprego público de Galicia establece entre os deberes dos empregados públicos o de “gardar segredo sobre as materias clasificadas e as demais de difusión prohibida legalmente, e manter a debida discreción sobre aqueles asuntos que coñezan por razón do seu cargo, o que implica non facer uso da información obtida para beneficio propio ou de terceiros, ou en prexuízo do interese público”.

Ademais, a disposición adicional vixésimo terceira da LOE, establece expresamente que o profesorado e o resto do persoal que, no exercicio das súas funcións, acceda a datos de carácter persoal ou familiares ou que afecten ao honor e intimidade dos menores ou das súas familias quedará suxeito ao deber de sixilo.

Tamén o artigo 10 da LOPD sinala que o responsable do ficheiro e os que interveñan en calquera fase do tratamento de datos de carácter persoal están obrigados ao segredo profesional respecto destes e ao deber de gardalos, obrigacións que subsistirán aínda despois de finalizar as súas relacións co titular do ficheiro ou, de ser o caso, co seu responsable.

Polo tanto, queda claro que o persoal ao servizo da Administración educativa debe gardar segredo sobre os datos persoais aos que teña acceso no exercicio das súas funcións.

4.6.2 Deber de sixilo doutras persoas que poidan ter acceso aos datos

Como xa se indicou, tanto a LOE como a LOPD prevén que non só os empregados públicos deben gardar segredo sobre os datos de carácter persoal aos que se teña acceso, senón que se estende a máis persoas que poden, polas súas funcións, coñecer datos de carácter persoal.

Así, sempre que con motivo de calquera tipo de servizo que se contrate poida resultar a posibilidade de que terceiras persoas teñan acceso a datos de carácter

74

persoal, deberase incluír no correspondente contrato que se asine unha cláusula neste senso, indicando que:

Sempre que como consecuencia da execución das prestacións do contrato sexa posible que persoal da empresa contratada teña acceso a datos de carácter persoal, estas persoas deberán gardar o segredo profesional respecto deles e o deber de gardalos, obrigacións que subsistirán aínda despois de finalizar a relación laboral.

É importante facer tamén referencia neste punto á situación das persoas que formen parte de órganos colexiados habituais na Administración educativa como, por exemplo, os consellos escolares, ou o persoal que colabore co centro, como o persoal de colaboración no apoio dos comedores escolares que non están compostos unicamente por persoal ao servizo da Administración educativa. Porén, todas as persoas que, como consecuencia da súa pertenza ao órgano ou da súa colaboración, teñan coñecemento de datos de carácter persoal deben gardar a debida confidencialidade e sixilo sobre os devanditos datos.

Tamén se estende este deber de sixilo e confidencialidade ao persoal que realice no centro prácticas formativas, que deberá respectar a plena confidencialidade incluso despois de finalizadas as prácticas no centro. Para tal fin, os participantes en programas de prácticas formativas deberán cubrir o compromiso de confidencialidade, para o que se poderá utilizar o seguinte modelo:

Comprométome a gardar absoluta confidencialidade sobre todos os datos e información de carácter persoal ou institucional que coñeza ou aos que teña acceso como consecuencia da realización das prácticas formativas, calquera que fose a forma de acceso a tales datos e informacións ou o soporte no que consten, e a non reproducir ou obter copias de documentación que conteña datos de carácter persoal sen autorización previa do equipo directivo do centro.

4.6.3 Deber de sixilo de familias e alumnado

Debe terse en conta que as familias e o alumnado tamén teñen que respectar a intimidade, honor e propia imaxe dos demais membros da comunidade educativa, polo que tampouco poden difundir información da que teñan coñecemento, xa que podería vulnerar a intimidade de terceiras persoas, que en moitos casos son, ademais, menores de idade.

4.7 Consideracións con respecto ás ANPAS

Outro axente importante que se debe ter en conta no ámbito educativo son as asociacións de nais e pais de alumnos/as (ANPAS). Respecto d xestión de datos de carácter persoal por estas asociacións, deben terse en conta os seguintes aspectos:

● As ANPAS son independentes dos propios centros educativos, teñen autonomía e organizan as súas propias actividades. Polo tanto, no suposto de que para a realización destas actividades deban tratar datos de carácter persoal, en ningún

75

caso lle deben ser subministrados polo centro educativo, senón que deben ser as propias ANPAS as que obteñan os datos necesarios dos seus titulares e creen os seus propios ficheiros independentes dos ficheiros da Consellería. Cuestión distinta é que os centros poidan facilitar na medida do posible a comunicación entre as ANPAS e os demais afectados.

● Porén, poden existir situacións excepcionais. Por exemplo, se un centro organiza actividades extraescolares e decide que a súa xestión a levará a cabo unha ANPA, produciríase unha situación similar a unha contratación dun servizo cunha empresa que require o tratamento de datos de carácter persoal, que, como xa se indicou, supón un acceso de terceiros a datos persoais que require un contrato de encargado do tratamento entre a dirección do centro e a ANPA.

● É moi importante distinguir estes supostos: nun caso a ANPA decide e organiza a actividade, actuando como responsable do seu propio ficheiro e debendo recadar os datos de carácter persoal directamente dos afectados; noutro, a decisión non lle corresponde á ANPA, senón ao centro educativo, e a ANPA unicamente actúa como encargada do tratamento.

76

5. Xestión dos datos persoais nos centros concertados

En relación cos centros concertados deben facerse unha serie de precisións importantes en relación coa protección de datos de carácter persoal.

Os centros concertados son centros privados. Aínda que conten cun concerto educativo, non perden a súa condición de centros privados e, polo tanto, teñen os seus propios ficheiros de datos persoais, cos seus propios responsables, independentes dos da Consellería.

Como xa se indicou, nos ficheiros de datos persoais da Consellería, regulados pola Orde do 26 de marzo de 2012, existen determinados datos relativos aos centros concertados. Porén, debe terse claro que existirían dous ficheiros distintos, un de titularidade do centro privado concertado, que recollerá a información que sexa oportuna, e outro da Consellería, no que se recollen só aspectos puntuais respecto dos centros concertados.

Nestes casos, tendo en conta que o encargado de obter os datos de carácter persoal é o centro privado ou concertado, debemos distinguir dúas situacións:

● Nos supostos en que exista unha habilitación legal para o seu tratamento por parte da Consellería, é dicir, que estea previsto por lei, non será preciso o consentimento dos titulares para que a Consellería poida tratar os datos.

● De non existir habilitación legal, unicamente poderá cederlle os datos o centro privado á Consellería co consentimento do interesado.

Por exemplo, dadas as previsións contidas nos artigos 84 e seguintes e 117 e disposición adicional vixésimo terceira da Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, pode entenderse que os centros concertados contan con habilitación legal para facilitarlle á Consellería os datos precisos para garantir a escolarización do seu alumnado ou para o pagamento dos salarios do persoal docente.

Para tal fin, a Consellería asinou no ano 2013 un acordo de colaboración coas organizacións patronais máis representativas do ensino concertado da Comunidade Autónoma de Galicia para a utilización por parte dos centros concertados de determinados módulos da aplicación informática da Consellería, facilitando así este tipo de datos. Este acordo foi obxecto de sucesivas addendas anuais ata a actualidade. Así, ao abeiro da habilitación legal da LOE, e mediante a articulación do convenio, facilitouse a xestión destes datos persoais.

Finalmente, debe indicarse que, con independencia da distinta titularidade dos ficheiros e das distintas designacións de responsables, lles son de aplicación xeral aos datos de carácter persoal dos distintos axentes da comunidade educativa dos centros concertados (proxenitores, alumnado, profesorado, persoal non docente...), as consideracións relativas á necesaria protección de datos persoais, os principios aplicables, os dereitos das persoas, as regras xerais de xestión de datos etc. adaptadas en cada caso ás peculiaridades dos seus propios ficheiros de protección de datos.

77

6. Procedementos de tratamento de datos

6.1 XeneralidadesAs cuestións que afectan á garda e custodia de documentación que conteña datos de carácter persoal estarán particularizadas nas normas de organización e funcionamento dos centros, incluídos os procedementos, fluxos de documentación, temporizacións e responsables.

Teranse en conta, en todo caso, as seguintes recomendacións:

● Todos aqueles datos susceptibles de almacenarse nos sistemas informáticos da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria serán así gardados e custodiados, por tratarse de sistema seguros.

● As credenciais (usuario e clave) de acceso aos servizos corporativos da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria ([email protected], XADE, fprofe...) son persoais e intransferibles, polo que non se lle poden ceder a outro usuario para que facendo uso delas acceda aos devanditos servizos. Estas credenciais deben custodiarse de xeito seguro, sen que sexan públicas ou estean accesibles a outros usuarios (anotadas en lugares visibles...).

● Non se utilizará, en ningún caso, unha rede de datos diferente da corporativa da Xunta de Galicia.

● Todos os expedientes do centro, tanto do alumnado coma de profesorado ou persoal non docente, deberán permanecer gardados en estancias con chave e dentro de armarios tamén con chave. Estas estancias poden ser os propios despachos de dirección, secretaría, xefatura de estudos, administración e orientación, e deben permanecer pechados con chave cando o seu ocupante non se atope dentro. Os armarios que conteñen os expedientes tamén deben permanecer pechados con chave.

● O acceso ás estancias e armarios que conteñen os datos debe ser restrinxido e controlado. Ademais da copia da chave que terá o usuario ou usuaria do despacho, gardarase copia de seguridade por parte da dirección, e o acceso estará restrinxido ao uso que lle corresponde á estancia e á limpeza ou mantemento.

● O mesmo ocorre cos armarios arquivadores que almacenan documentación que conteña datos persoais. Deberán estar sempre pechados con chave, custodiada pola persoa titular do despacho onde se sitúan e cunha copia de seguridade custodiada pola dirección.

● Non se realizarán copias dos documentos que conteñan datos persoais salvo as estritamente necesarias, serán destruídas convenientemente se non se converteron, por adición de datos, nun documento en si mesmo.

● Procurarase que o traslado de documentación en formato papel, fóra do centro educativo, que conteña datos persoais, se faga de xeito seguro. Cando sexa posible, farase en sobre pechado con selo de Confidencial.

78

● Ningún documento que conteña datos persoais quedará visible ou accesible en mesas ou armarios de acceso libre, moito menos cando calquera persoa poida ver o seu contido de modo incidental.

● O traslado a terceiras persoas farase, sempre que sexa posible, mediante entrega ao interesado ou aos seus representantes legais (segundo proceda), sempre asinando o correspondente recibo a persoa que recolle.

● Calquera traslado de documentación que conteña datos persoais e que non se faga mediante entrega en man ao lexítimo interesado e sinatura de recibo, farase, sempre que sexa posible, mediante correo certificado e en sobre pechado independente coa indicación de Confidencial.

● Debe terse en conta que o envío de datos persoais, sobre todo de protección media ou alta, como poden ser os datos de saúde, infraccións administrativas, filiación etc., non é aconsellable por correo electrónico. Cando sexa imprescindible, deberán utilizarse para o envío contas dos servizos corporativos (edu.xunta.es, xunta.es etc.).

● No caso de envío de datos de nivel alto, como poden ser os datos de saúde, deberá realizarse cifrando devanditos datos ou empregando outro mecanismo que garanta que a información non sexa accesible por terceiros.

● En caso de desbotar copias de documentos, que non supoñan documentación en si mesma, que conteñan datos persoais, a copia haberá de ser triturada convenientemente para evitar calquera reconstrución parcial ou total do documento.

● Cada profesor ou profesora do centro accederá aos ordenadores mediante clave persoal. Aqueles ordenadores que non teñan clave persoal non poderán almacenar información que conteña datos persoais, salvo en sistemas externos aloxados nos servidores da Consellería (Xade, DatosPersoais, Abalar, eDIXGAL...).

● Toda información que se retire en dispositivos portables (como lapis de memoria, discos duros externos etc.) pasa a ser responsabilidade única e persoal da persoa que fai a retirada. Desaconséllase encarecidamente esta práctica e, en caso de ser absolutamente necesario, procurarase usar dispositivos que permitan o cifrado da documentación e a súa protección mediante contrasinal.

● Toda información en soporte papel que deba saír do centro será custodiada co máximo coidado ata a súa entrega en destino.

● A Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria conta con servizos suficientes de comunicación e aloxamento de contidos polo que o uso de plataformas externas se fai baixo a responsabilidade do docente e nunca da administración.

● Debe terse en conta que a utilización de plataformas externas aos servizos da consellería de carácter social pode implicar perigos de seguridade, tendo en conta as condicións de acceso que se aceptan no proceso de alta nestas plataformas.

79

● Calquera incidencia de seguridade leve en materia de protección de datos (como podería ser o extravío dunha copia de chaves dun armario) será comunicada á dirección do centro, que gardará rexistro á disposición do responsable do ficheiro. Calquera incidencia de seguridade grave en materia de protección de datos (roubo de información, por exemplo) será comunicada inmediatamente pola dirección do centro ao responsable do ficheiro, independentemente da adopción das medidas oportunas.

● Convén recordar que os dereitos de acceso, rectificación, cancelación e oposición deberán exercerse directamente ante o responsable do ficheiro, é dicir, a Secretaría Xeral Técnica.

● Non obstante, cando o interesado ou os seus representantes soliciten copia dalgún expediente no centro, este poderá entregala sempre que:

— A petición se faga por escrito explicitando a que documentación desexa accederse exactamente e acredite a súa identidade.

— O centro consigne claramente que documentos se entregan e o receptor asine a recepción.

— A dirección do centro garde rexistro destes accesos á disposición do responsable do ficheiro.

80

6.2 Consideracións particulares

6.2.1 Profesorado e titorías

O profesorado, tanto no seu labor docente coma na faceta de titoría (cando proceda) manexa información que contén datos persoais tanto do alumando coma das súas familias e contorno, en moitos casos estes datos son obxecto de protección media ou alta.

O deber de sixilo xa mencionado implica, necesariamente, que non é posible revelalos ao resto da comunidade educativa (resto de alumnado, outras familias etc.). Os/as titores/as tan só lles transmitirán ao equipo docente aquela información necesaria para o exercicio da docencia no seu ámbito de traballo.

Toda a documentación, incluídas copias, que estea en poder do profesorado e que conteña datos persoais deberá estar convenientemente gardada (en armarios) e sempre fóra da vista do alumnado e das familias.

Na custodia de documentos únicos, como poden ser actas de avaliación, xustificantes de ausencia etc. haberá que seguir as recomendacións xerais establecidas e, periodicamente, segundo se estableza nas normas de organización e funcionamento do centro, incorporar esta documentación ao expediente particular de cada alumno ou alumna.

6.2.2 Equipos directivos

A persoa que exerce a dirección do centro, como responsable do tratamento dos datos persoais obtidos ou almacenados neste, disporá que se sigan os procedementos establecidos e que se garantan os dereitos das persoas en materia de protección de datos.

Para isto seguirá as instrucións do responsable do ficheiro e, para o non previsto nelas, seguirá o determinado con carácter xeral pola lexislación.

Polo tanto, na planificación do funcionamento ordinario dos centros terase en conta que o centro conte cos recursos de custodia axeitados: pechaduras naquelas portas e armarios que o requiran e custodia das chaves correspondentes, acceso aos ordenadores daqueles usuarios que o requiran a un perfil protexido con contrasinal, procedementos de destrución de papel axeitados etc.

Con carácter xeral, non poderá destruírse ningunha documentación en soporte papel que teña carácter único. Calquera documento xerado ou recadado polo centro no exercicio da súa función ten a consideración de documento de titularidade pública, polo que non poderá ser destruído en tanto non se cumpran os requisitos que a normativa en materia de arquivos e documentos estableza. As eventuais copias que poidan realizarse destes poderán ser destruídas cando xa non sexan necesarias, sempre que a conservación do orixinal estea garantida e a destrución se faga sen permitir a súa reconstrución.

As comunicacións que conteñan datos persoais especialmente protexidos deberán facerse por medios axeitados para garantir a seguridade, evitando, na medida

81

do posible, medios electrónicos ou dixitais non seguros. Por exemplo, o envío e recepción de informes psicopedagóxicos, sanitarios etc. farase por correo certificado ou por entrega persoal en sobre pechado co selo de Confidencial. Nos supostos nos que sexa necesario a utilización, por exemplo, do correo electrónico, a comunicación farase a través de correos corporativos e cifrando a información enviada.

A persoa que exerce a secretaría do centro será a encargada, por delegación da dirección, da custodia documental, polo que, seguindo as instrución da normativa vixente en materia de protección de datos, as pautas do responsable do ficheiro e as indicacións da dirección, asegurará que o fluxo destes datos se fai conforme o previsto, particularmente nas “entradas” e “saídas” de documentación e no almacenamento nas dependencias do centro, así como no que atinxe ao tratamento dos datos do persoal docente e non docente do centro.

A persoa que exerce a xefatura de estudos seguirá as pautas que as persoas que ocupan a dirección e a secretaría marquen, tanto no relativo aos datos do alumnado e as súas familias coma no que atinxe ao profesorado do centro.

6.2.3 Departamentos de orientación

Polas súas características particulares, os departamentos de orientación manexan información que contén datos persoais de protección alta na meirande parte dos casos. Por iso seguirá o establecido na lexislación con carácter xeral e nas consideracións particulares con especial coidado.

O documento que recolle datos persoais e que sirve de informe en todos os casos e para os efectos de orientación é o informe psicopedagóxico. Calquera solicitude lexítima de información será contestada con copia cotexada ou versión actualizada do informe psicopedagóxico ou extracto deste, salvo nos casos nos que a autoridade xudicial requira formalmente un informe diferente.

O expediente de orientación do alumnado está formado pola documentación proporcionada pola familia ou recibida mediante traslado de expediente, o resultado das probas diagnósticas que puidesen ser utilizadas e o informe psicopedagóxico.

Os interesados e os seus representantes legais poderán acceder ao expediente de orientación coas consideracións establecidas con carácter xeral, polo que é importante que cuestións de apreciación persoal/profesional ou notas e documentos que conteñan datos de terceiros (outro alumnado, outras familias, persoal do centro...) se eviten. Se non é posible, na copia que se entregue cubrirase esta información segundo o que se estableceu para os proxenitores non unidos en vínculo matrimonial ou análogo.

Cando se faga un traslado de expediente por traslado de centro, farase unha relación completa da documentación trasladada, que se gardará no centro xunto co último informe psicopedagóxico dispoñible (de habelo) a modo de copia de seguridade e para manter a unidade documental.

O coñecemento e custodia da información psicopedagóxica corresponde á xefatura do departamento de orientación polo que non poderá nin deberá facilitar ao

82

equipo docente máis datos ca os estritamente necesarios para que exerzan a súa función educadora. Así, dará traslado das necesidades educativas especiais ou específicas de apoio educativo do alumnado pero gardará reserva sobre aqueles datos excesivos como o grao exacto de discapacidade, cuestións do ámbito familiar que afecten a terceiros, informes de servizos sociais, diagnóstico preciso (salvo necesidade manifesta do seu coñecemento para o proceso educativo etc.).

6.2.4 Familias

Forma parte das obrigas familiares facilitar a información necesaria para o proceso educativo e orientador, en virtude da disposición adicional vixésimo terceira da LOE. Polo tanto, a información solicitada, sempre que non sexa excesiva e sirva para o propósito educativo, debe ser facilitada aos centros. Pola súa banda, os centros e a Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria está obrigada á custodia destes datos, a facilitarlles aos interesados o acceso a eles e garantir que se usan para o fin para o que foron obtidos.

As familias están obrigadas a manter a calidade dos datos achegados polo que, cando haxa unha modificación nestes, por exemplo, un cambio de domicilio, unha nova sentenza de divorcio etc., deberán trasladar esta información coa máxima brevidade aos centros educativos.

Pola súa banda, as familias deberán respectar a confidencialidade dos datos aos que teñan acceso por formar parte da comunidade educativa (doutro alumnado, de persoal do centro ou de familias), mesmo de xeito accidental.

6.2.5 Alumnado

Todo o manifestado ao respecto das familias é de aplicación no caso de alumnado maior de 14 ou 18 anos (segundo proceda en función do procedemento), incluída a obriga de manter a calidade dos datos que se facilitan ao centro, a confidencialidade dos datos persoais aos que teñan acceso e o acceso ao seu expediente.

83

7. Anexo: modelos de documentación

7.1 Modelo cláusula de información

“En cumprimento do disposto no artigo 5 da Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos de carácter persoal, informámolo/a de que os datos persoais facilitados quedarán rexistrados nun ficheiro de titularidade da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria da Xunta de Galicia co obxecto de xestionar o presente procedemento. A persoa interesada poderá exercer os dereitos de acceso, rectificación, cancelación e oposición ante a Secretaría Xeral Técnica da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, como responsable do ficheiro, solicitándoo ante a Secretaría Xeral Técnica da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, edificio administrativo de San Caetano, s/n - 15781 Santiago de Compostela, ou mediante o envío dunha mensaxe electrónica a [email protected].”

7.2 Modelo autorización para a cesión de datos de carácter persoal

D./Dª (nome e apelidos), con DNI __________, autorizo o centro (nome do centro docente) a comunicar a (nome da empresa, persoa ou organismo á que se ceden os datos) os datos relativos a ____________________ (nesta listaxe deberán enumerarse e figurar única e expresamente todos os datos de carácter persoal que serán obxecto de cesión):

Exemplo: Nome

(______________________________)

(______________________________)

(______________________________)

Este consentimento emítese para os únicos efectos de (indicar brevemente o servizo que a empresa prestará e para o cal require a comunicación de datos).

Asinado: (debe asinarse un consentimento ou autorización por cada unha das persoas titulares dos datos que se ceden).

7.3 Modelo de contrato de encargado do tratamento

Debe indicarse que, dada a variabilidade dos contratos que poden realizar os centros docentes, este modelo unicamente poderá ser útil como información mínima que debe figurar no contrato, pero deberá explicarse debidamente o obxecto da prestación que se contrate.

84

__________, ______ de _______________ de _______

Comparecen:

Dunha parte, (datos do centro docente que contratou o servizo que dá lugar á comunicación de datos de carácter persoal), como responsable do tratamento dos datos de carácter persoal.

Doutra, (datos da empresa á que se ceden os datos de carácter persoal)

Expoñen:

I. Que ambas as partes se atopan vinculadas por unha relación contractual de prestación de servizos que ten por obxecto (definición breve do obxecto do contrato de servizos principal que fai precisa a cesión de datos).

II. Que para a prestación dos devanditos servizos é preciso que a empresa _______ teña acceso a determinados datos de carácter persoal que figuran nun ficheiro de titularidade da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria.

III. Que a prestación dos servizos se realizará en (optar entre: locais da empresa ____________, alleos aos do centro docente/ou no propio centro educativo).

IV. En cumprimento do disposto na Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos de carácter persoal e no Real decreto 1720/2007, do 21 de decembro, polo que se aproba o Regulamento de desenvolvemento da Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos de carácter persoal, ambas partes acordan regular o tratamento dos datos de carácter persoal de conformidade coas seguintes cláusulas:

Primeira. O centro docente ____________, como responsable do tratamento, facilitaralle á empresa ____________, encargada do tratamento, os datos de carácter persoal ____________ (deben precisarse con detalle e, nos casos en que sexa precisa a autorización dos afectados, coincidir cos datos que se inclúen nela sen que poidan incluírse fórmulas como etc., ou “outros similares” ou “entre outros”), relativos ao ____________ (indicar a quen. Pode ser o alumnado do centro ou outras persoas, pode ser xeral para todo o alumnado ou afectar só a un determinado grupo) ata o remate do curso escolar.

(Para os supostos en que a prestación do servizo implique a constitución dunha relación entre a empresa e os afectados, de xeito que sexa precisa a súa autorización, deberá indicarse no contrato, engadindo nesta cláusula a seguinte frase final “que así o autoricen de xeito expreso e individual, polo tempo que reste dende que se produza a autorización ata o remate do curso escolar”).

Segunda. A entidade ____________ tratará os datos única e exclusivamente conforme as instrucións do responsable do tratamento, non os empregará con fin distinto ao que figure neste documento nin os comunicará ou cederá a outras persoas, nin sequera para a súa conservación.

Terceira. No caso de subcontratación de calquera aspecto do servizo obxecto deste contrato, deberá darse cumprimento ao establecido no artigo 21 RLOPD.

85

Cuarta. A entidade ____________ estará obrigada a implantar e adoptar as medidas de seguridade de nivel (alto/medio/básico, dependendo do tipo de tratamento de datos) esixidas polo Real decreto 1720/2007, do 21 de decembro, polo que se aproba o Regulamento de desenvolvemento da Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos de carácter persoal (artigos 89 a 114).

Quinta. Unha vez finalizada a relación contractual e, en todo caso, ao remate de cada curso escolar, os datos de carácter persoal cedidos á entidade ____________, así como todos os soportes e documentos que os conteñan, deberán ser destruídos ou devoltos ao centro docente, nos termos do artigo 22 do Real decreto 1720/2007, do 21 de decembro, polo que se aproba o Regulamento de desenvolvemento da Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos de carácter persoal. En todo caso, os titulares dos datos de carácter persoal poderán exercer os dereitos de acceso, rectificación, cancelación e oposición, así como revogar o seu consentimento para a cesión dos datos en calquera momento.

Sexta. A empresa contratada declara expresamente que sabe que queda obrigada ao cumprimento do disposto na Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos de carácter persoal e, expresamente, no indicado no seu artigo 10, en canto ao deber de segredo, así como o disposto no Real decreto 1720/2007, do 21 de decembro. A empresa contratada comprométese explicitamente a informar o seu persoal nas obrigacións que de tales normas dimanan.

Sétima. Todo o persoal da empresa contratada que teña acceso a datos de carácter persoal deberá gardar o segredo profesional respecto destes, e o deber de gardalos, obrigacións que subsistirán aínda despois de finalizar a relación laboral.

Oitava. En caso de que a entidade ... empregue os datos para un fin distinto, os comunique ou os ceda a un terceiro ou os utilice incumprindo as estipulacións deste acordo, incorrerá nas responsabilidades previstas na Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos de carácter persoal, e responderá de calquera infracción en que incorrese, así como de calquera reclamación que os interesados poidan interpor ante a Axencia Española de Protección de Datos e da indemnización que, de ser o caso, se lle poida recoñecer ao interesado.

Novena. Todos os documentos elaborados durante a execución do presente contrato serán propiedade da Administración contratante, quen poderá reproducilos, publicalos e divulgalos, total ou parcialmente, sen que poida opoñerse a iso a empresa contratada. O resultado das tarefas realizadas, así como o soporte utilizado (papel, fichas, disquetes etc.) serán propiedade da Administración contratante.

Décima. En todo o non previsto neste acordo aplicaranse as condicións xerais expostas no contrato principal subscrito entre as partes, que se mantén vixente, e ao que se incorporará como anexo o presente acordo, así como as obrigas e dereitos recoñecidos pola normativa vixente en materia de protección de datos.

Décimo primeira. Este acordo terá o mesmo período de vixencia que o contrato principal subscrito entre as partes.

86

En proba de conformidade, asinan este documento por duplicado no lugar e data arriba indicados.

O director do centro docente A entidade ___________

7.4 Modelo de autorización para o uso de imaxes polo centro educativo

Esta autorización asinarase ao principio de cada curso académico.

Consentimento menores de 14 anos:

D./Dª (nome do representante legal), con DNI ____________, na miña condición de representante legal do alumno ou alumna ____________ (nome do menor de 14 anos), autorizo o tratamento da imaxe do alumno ou alumna ____________ (indicar o nome e apelidos do menor) en relación coas actividades escolares e extraescolares promovidas polo centro e polos responsables e autoridades educativas na páxina web ou blog do centro ou institucional, na revista escolar e en medios de comunicación durante o curso escolar _______. (É conveniente que os consentimentos se presten para cada curso).

Ademais das actividades promovidas pola Administración educativa ás que se refire o parágrafo anterior, autorízase o tratamento da imaxe para ____________ (completar no caso de que exista algunha outra previsión de uso). (Se non se prevé ningún outro uso, eliminarase este parágrafo e todas as demais actividades que posteriormente se realicen e supoñan tratamento de imaxes deberán autorizarse individualmente).

Así mesmo, autorizo o tratamento da imaxe en contornas, aplicacións ou ferramentas virtuais prestadoras de servizos en nube, redes sociais ou servizos de mensaxería ____________ (indicar os servizos utilizados), e autorizo a posible transferencia internacional de datos, derivada do seu uso, aos países nos que se atopen os seus servidores. (Esta cláusula incluiríase nos supostos de prestadores de servizos virtuais como poden ser redes sociais, servizos de aloxamento e distribución de audiovisuais, servizos, por exemplo, de Google, correos electrónicos non corporativos etc.).

Así mesmo, recoñezo que fun informado/a da posibilidade de revogación deste consentimento en calquera momento.

Asinado: ____________ (o representante legal)

Consentimento maiores de 14 anos:

D/Dª ____________ (nome do alumno ou alumna maior de 14 anos) autorizo o tratamento da miña imaxe en relación coas actividades escolares e extraescolares promovidas polo centro e polos responsables e autoridades educativas na páxina web ou blog do centro ou institucional, na revista escolar e en medios de comunicación durante o curso escolar __________. (É conveniente que os consentimentos se presten para cada curso).

87

Ademais das actividades promovidas pola Administración educativa ás que se refire o parágrafo anterior, autorízase o tratamento da imaxe para ____________ (completar no caso de que exista algunha outra previsión de uso). (Se non se prevé ningún outro uso, eliminarase este parágrafo e todas as demais actividades que posteriormente se realicen e supoñan tratamento de imaxes deberán autorizarse individualmente).

Así mesmo, autorizo o tratamento da imaxe en contornas, aplicacións ou ferramentas virtuais prestadoras de servizos en nube, redes sociais ou servizos de mensaxería ____________ (indicar os servizos utilizados), e autorizo a posible transferencia internacional de datos, derivada do seu uso, aos países nos que se atopen os seus servidores. (Esta cláusula incluiríase nos supostos de prestadores de servizos virtuais como poden ser redes sociais, servizos de aloxamento e distribución de audiovisuais, servizos, por exemplo, de Google, correos electrónicos non corporativos etc.).


Asinado: ____________ (o alumno ou alumna maior de 14 anos)

Consentimento docentes:

D/Dª ____________ (nome do docente) autorizo o tratamento da miña imaxe en relación con todos os actos e actividades nas que se participe na miña condición de docente.


Asinado: ____________ (o /a docente)

7.5 Modelo de información dispoñible no caso de utilización de cámaras de videovixilancia

De conformidade co disposto no artigo 5.1 da Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos, infórmase:

1. Que os seus datos persoais se incorporarán ao ficheiro denominado Seguridade e Control de Acceso, de titularidade da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria da Xunta de Galicia, e serán tratados coa finalidade de seguridade a través dun sistema de videovixilancia.

2. Que o destinatario dos seus datos persoais é a empresa de seguridade _______

3. Que pode exercitar os seus dereitos de acceso, cancelación e oposición solicitándoo ante a Secretaría Xeral Técnica da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, edificio administrativo de San Caetano, s/n, - 15781 Santiago de Compostela, ou mediante o envío dunha mensaxe electrónica a [email protected].

88

7.6 Comunicación pública de videovixilancia

ZONA VIDEOVIXIADA

LEI ORGÁNICA 15/1999, DE PROTECCIÓN DE DATOS

PODE EXERCITAR OS SEUS DEREITOS ANTE:

a Secretaría Xeral Técnica da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria

ou mediante o envío dunha mensaxe electrónica a [email protected]

Edificio Administrativo de san Caetano, s/n - 15781 Santiago de Compostela

44

Abordaxe administrativa de condutas contrarias ás normas de convivenciaOrientacións

Protocolo

90

Índice de contido

1. Introdución . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92

2. Consideracións xerais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 Que elementos hai que ter en conta para a gradación na determinación . . . . . . . . . . .

das condutas e as súas medidas de corrección? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 Pódese establecer a reparación de danos? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .93 Pode facerse uso da mediación escolar? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94

3. Condutas leves contrarias á convivencia e a súa corrección . . . . . . . . . . . . . . . . 95 Cales son as condutas leves contrarias á convivencia? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 Pódese considerar como falta leve unha conduta que non se atope definida . . . . . . . .

previamente no Decreto 8/2015 ou nas normas de convivencia do centro? . . . . . 95 Que medidas correctoras proceden en caso de condutas leves . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

contrarias á convivencia? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 Quen é competente para a aplicación destas medidas? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 Pódense impoñer medidas correctoras diferentes destas? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 Cando prescriben as condutas leves contrarias á convivencia? . . . . . . . . . . . . . . . . 97 Pode facerse uso da mediación escolar? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 Hai que facer resolución por escrito ou consignar algunha destas medidas? . . . . 97 Para os efectos de estimar condutas gravemente prexudiciais por reiteración . . . . . .

de condutas leves contrarias á convivencia, que período se considera? . . . . . . . . . 98 De canto tempo se dispón para a xestionar as condutas leves . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

contrarias á convivencia? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 Cando prescriben as medidas correctoras? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98

4. Condutas gravemente prexudiciais para a convivencia e a súa corrección . . 99 Cales son as condutas gravemente prexudiciais para a convivencia? . . . . . . . . . . 99 Que actuacións hai que realizar para a comunicación de incidencias susceptibles de ser consideradas condutas gravemente prexudiciais para a convivencia? . . . 100 Cando prescriben estas condutas? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 Que medidas correctoras proceden en caso de condutas gravemente . . . . . . . . . . . . . .

prexudiciais para a convivencia? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 Poden facerse pescudas previas? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 Como se tramita a incoación do expediente? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 Que medidas provisionais se poden adoptar e cando? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 Que son os dereitos de abstención e recusación? Quen os exerce? En que prazo? . 102

4.1 Procedemento conciliado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 Que casos son susceptibles de procedemento conciliado? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 Que requisitos de aceptación ten o procedemento conciliado? . . . . . . . . . . . . . . . 104 Unha vez que se acepta o procedemento conciliado, como se desenvolve? . . . . . 104 Que pasa se non se chega a un acordo ou este non se acata? . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 Que particularidades ten o uso da mediación na corrección de condutas . . . . . . . . . . .

gravemente prexudiciais para a convivencia no procedemento conciliado? . . . . 106

91

4.2 Procedemento común . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 Que trámites ten que facer o/a instrutor/a do procedemento e de que . . . . . . . . . . . . .

prazo dispón? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 Que é o trámite de audiencia, para que serve e cando ten lugar? . . . . . . . . . . . . . 107 Unha vez realizado o trámite de audiencia, que actuacións restan? . . . . . . . . . . . 107 Como se tramita, de ser o caso, a proposta de cambio de centro? . . . . . . . . . . . . . 108 Pode a dirección estimar feitos ou propoñer medidas diferentes das que . . . . . . . . . . .

figuran na proposta da persoa instrutora? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 As medidas correctoras establecidas pola dirección na resolución . . . . . . . . . . . . . . . .

definitiva son inmediatamente executivas? Cabe revisión? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 Cal é o prazo máximo para todo o proceso, sen ter en conta as actuacións. . . . . . . . . .

que suspenden o cómputo de prazos? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 Que pasa se durante a instrución do procedemento prescribe a conduta? . . . . . . 109 Que pasa se o procedemento caduca? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 Cando prescriben as medidas correctoras? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109

5. Compromisos de convivencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110

6. Consideracións sobre posibles condutas constitutivas de ilícito penal . . . . . . . 111

7. Garantías en materia de confidencialidade e protección de datos . . . . . . . . . . 112

8. Sobre as responsabilidades inherentes á patria potestade ou á tutela . . . . . . . 114

9. Consideracións sobre os centros privados concertados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115

10. Marco xurídico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116

92

1. Introdución

O obxectivo das presentes orientacións é facilitar información complementaria sobre o procedemento administrativo asociado á abordaxe de condutas contrarias ás normas de convivencia, de acordo co establecido no Decreto 8/2015, do 8 de xaneiro, polo que se desenvolve a Lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa en materia de convivencia escolar (DOG do 27 de xaneiro).

Concretamente o artigo 28.2 do citado decreto establece que:

Facilitaranse igualmente modelos normalizados para a tramitación dos procedementos de corrección de condutas contrarias á convivencia ou, de ser o caso, para a tramitación de calquera outro procedemento en materia de convivencia.

No caso particular das condutas gravemente prexudiciais para a convivencia, dado o axustado dos prazos que a normativa impón co obxecto de garantir unha resposta educativa e formativa eficaz o máis inmediata posible, resulta necesario contar con indicacións claras sobre o procedemento.

Para darlle cumprimento á devandita encomenda do xeito máis efectivo posible facilítanse os pertinentes modelos normalizados, co acompañamento das referencias e comentarios aos preceptos normativos sobre procedemento administrativo nos que se fundamentan, co fin dun aproveitamento máis áxil, coherente e efectivo.

93

2. Consideracións xerais

Que elementos hai que ter en conta para a gradación na determinación das condutas e as súas medidas de corrección?

Haberá que ter en conta especialmente o establecido no artigo 34 do decreto:

a) O recoñecemento espontáneo do carácter incorrecto da conduta e, de ser o caso, o cumprimento igualmente espontáneo da obriga de reparar os danos producidos.

b) A existencia de intencionalidade ou reiteración nas condutas.

c) A difusión por calquera medio, incluídos os electrónicos, telemáticos ou tecnolóxicos, da conduta, as súas imaxes ou a ofensa.

d) A natureza dos prexuízos causados.

e) O carácter especialmente vulnerable da vítima da conduta, de tratarse dunha alumna ou dun alumno, en razón da súa idade, da recente incorporación ao centro ou calquera outra circunstancia que se considere propiciadora desta vulnerabilidade.

Con carácter xeral, non obstante, rexerá o principio de proporcionalidade establecido no artigo 29 da Lei 40/2015, ao respecto do principio de proporcionalidade na potestade sancionadora da administración:

Na determinación normativa do réxime sancionador, así como na imposición de sancións polas administracións públicas, deberase gardar a debida adecuación entre a gravidade do feito constitutivo da infracción e a sanción aplicada, considerándose especialmente os seguintes criterios para a gradación da sanción que se aplique:

a) A existencia de intencionalidade ou reiteración.

b) A natureza dos prexuízos causados.

c) A reincidencia, por comisión no prazo dun ano de máis dunha infracción da mesma natureza cando así fose declarado por resolución firme.

Pódese establecer a reparación de danos?

Segundo o establecido no artigo 35 do decreto, o alumnado está obrigado a reparar os danos que cause, individual ou colectivamente, de forma intencionada ou por neglixencia, ás instalacións e materiais dos centros, incluídos os equipamentos informáticos e o software, e aos bens doutros membros da comunidade educativa, ou a facerse cargo do custo económico da súa reparación. Así mesmo, está obrigado a restituír o subtraído ou, se non fose posible, a indemnizar o seu valor. As nais e pais ou as titoras ou titores legais serán responsables civís nos termos previstos pola lexislación vixente.

Cando se incorra en condutas tipificadas como agresións físicas ou morais, deberá repararse o dano moral causado mediante a presentación de escusas e

94

o recoñecemento da responsabilidade dos actos, ben en público ou en privado, segundo corresponda pola natureza dos feitos, e de acordo co que determine a resolución que impoña a corrección da conduta.

Pode facerse uso da mediación escolar?

Segundo o establecido no artigo 26 do decreto, a mediación é unha estratexia de intervención imparcial para a resolución de conflitos en que unha terceira persoa axuda as partes implicadas a alcanzar un acordo satisfactorio para ambas as dúas.

Sen prexuízo dos procedementos de corrección das condutas gravemente prexudiciais para a convivencia, regulados expresamente no capítulo IV do título III deste decreto, os centros poderán utilizar a mediación como estratexia preventiva, resolutiva e reparadora na xestión de calquera conflito entre membros da comunidade educativa.

O plan de convivencia incluirá as directrices para a creación dos equipos de mediación, as características do seu funcionamento e as pautas de actuación que se seguirán para derivar un caso de conflito cara á mediación.

Nos supostos menos graves de situación de acoso, favorecerase a mediación realizada por alumnado do centro educativo que obtivese formación e cualificación para a intervención nestas situacións.

95

3. Condutas leves contrarias á convivencia e a súa corrección

Cales son as condutas leves contrarias á convivencia?

Son as definidas no artigo 42 do Decreto 8/2015:

a) As condutas tipificadas como agresión, inxuria ou ofensa na alínea a), os actos de discriminación da alínea b), os actos de indisciplina da alínea c), os danos da alínea g), os actos inxustificados da alínea h) e as actuacións prexudiciais descritas na alínea i) do artigo 15 da Lei 4/2011 que non alcancen a gravidade requirida no devandito precepto.

b) Portar calquera obxecto, substancia ou produto expresamente prohibido polas normas do centro que sexa perigoso para a saúde ou integridade persoal do alumnado ou dos demais membros da comunidade educativa, ou que perturbe o normal desenvolvemento das actividades docentes, complementarias ou extraescolares, cando non constitúa conduta gravemente prexudicial para a convivencia de acordo coa alínea j) do artigo 15 da Lei 4/2011.

c) A falta de asistencia inxustificada á clase e as faltas reiteradas de puntualidade, nos termos establecidos polas normas de convivencia de cada centro.

d) A reiterada asistencia ao centro sen o material e equipamento precisos para participar activamente no desenvolvemento das clases.

e) As demais condutas que se tipifiquen como tales nas normas de convivencia de cada centro docente.

Pódese considerar como falta leve unha conduta que non se atope definida previamente no Decreto 8/2015 ou nas normas de convivencia do centro?

Non. O artigo 4 do Regulamento do procedemento para o exercicio da potestade sancionadora aprobado polo Real decreto 1398/1993 establece que só poderán sancionarse infraccións administrativas delimitadas por lei anterior á súa comisión e, de ser o caso, graduadas polas disposicións regulamentarias que os desenvolvan.

Que medidas correctoras proceden en caso de condutas leves contrarias á convivencia?

Segundo o establecido no artigo 43 do decreto as medidas correctoras de aplicación son:

a) Amoestación privada ou por escrito.

b) Comparecencia inmediata ante a persoa que ocupe a xefatura de estudos ou persoa que exerza funcións equivalentes nos centros concertados.

96

c) Realización de traballos específicos en horario lectivo.

d) Realización, en horario non lectivo, de tarefas que contribúan á mellora e desenvolvemento das actividades do centro.

e) Suspensión do dereito a participar nas actividades extraescolares ou complementarias do centro por un período de ata dúas semanas.

f) Cambio de grupo por un período de ata unha semana.

g) Suspensión do dereito de asistencia a determinadas clases por un período de ata tres días lectivos. Durante o tempo que dure a suspensión, o alumnado haberá de realizar os deberes ou os traballos que se determinen para evitar a interrupción no proceso formativo.

h) Suspensión temporal do dereito de asistencia ao centro por un período de ata tres días lectivos. Durante o tempo que dure a suspensión, o alumnado deberá realizar os deberes ou traballos que se determinen para evitar a interrupción no proceso formativo.

Quen é competente para a aplicación destas medidas?

Na aplicación de medidas correctoras de condutas leves contrarias á convivencia hai diferentes persoas competentes para a súa aplicación segundo o seguinte cadro:

Medida Docente Titor/aXef.

estudosDirección

Amoestación privada ou por escrito X X X X

Comparecencia inmediata ante a persoa que ocupe a xefatura de estudos ou persoa que exerza funcións equivalentes nos centros concertados

X X X X

Realización de traballos específicos en horario lectivo

X X X X

Realización, en horario non lectivo, de tarefas que contribúan á mellora e desenvolvemento das actividades do centro

X X X

Suspensión do dereito a participar nas actividades extraescolares ou complementarias do centro por un período de ata dúas semanas

X X

Cambio de grupo por un período de ata unha semana

X X

97

Suspensión do dereito de asistencia a determinadas clases por un período de ata tres días lectivos. Durante o tempo que dure a suspensión, o alumnado haberá de realizar os deberes ou os traballos que se determinen para evitar a interrupción no proceso formativo.

X

Suspensión temporal do dereito de asistencia ao centro por un período de ata tres días lectivos. Durante o tempo que dure a suspensión, o alumnado deberá realizar os deberes ou traballos que se determinen para evitar a interrupción no proceso formativo

X

Pódense impoñer medidas correctoras diferentes destas?

Non. As medidas correctoras impostas por condutas leves contrarias á convivencia deberán ser susceptibles de ser encadradas nalgún dos supostos previstos no artigo 43 do decreto.

Cando prescriben as condutas leves contrarias á convivencia?

Segundo o artigo 56 do decreto, estas condutas prescriben nun mes. O cómputo do prazo comezará a contar desde o día en que a conduta se levou a cabo, salvo cando se trate dunha conduta continuada. Nese caso o prazo de prescrición non empezará a computar mentres esta non cese.

Pode facerse uso da mediación escolar?

Segundo o establecido no artigo 26 do decreto, os centros poderán utilizar a mediación como estratexia preventiva, resolutiva e reparadora na xestión de calquera conflito entre membros da comunidade educativa.

Hai que facer resolución por escrito ou consignar algunha destas medidas?

As medidas g) e h) establecidas no artigo 43 do decreto requiren resolución expresa por escrito, que deberá ser comunicada á familia e á comisión de convivencia do centro. Logo desta notificación, o afectado ou os seus representantes legais poderán solicitar por escrito, no prazo máximo de 2 días, revisión destas medidas. No caso de solicitarse esta revisión, a dirección emitirá unha nova resolución coa maior celeridade ratificando ou rectificando as medidas impostas. Esta resolución pon fin ao procedemento e é inmediatamente executiva.

O resto das medidas non requiren de resolución expresa por escrito. Non obstante, no caso de entender que as condutas leves contrarias á convivencia que sancionan poderán ser tidas en conta para os efectos de determinar unha posible falta

98

grave por reiteración de condutas leves, haberá que facelo constar por escrito e comunicarllo ao/á afectado/a ou ás súas persoas responsables, segundo proceda.

Para os efectos de estimar condutas gravemente prexudiciais por reiteración de condutas leves contrarias á convivencia, que período se considera?

A reiteración ten que producirse dentro do mesmo curso escolar. Aquelas condutas leves contrarias á convivencia que non consten previamente por escrito non poderán ser estimadas para estes efectos.

De canto tempo se dispón para xestionar as condutas leves contrarias á convivencia?

Dado que as condutas leves contrarias á convivencia prescriben no prazo dun mes desde a súa comisión, e que o decreto non establece que o inicio das actuacións suspenda, en modo ningún, este prazo de prescrición; e tendo en conta, así mesmo, que non se establece caducidade de modo expreso, podemos considerar que o prazo máximo do que se dispón é dun mes.

Seguindo o establecido no artigo 6 do Regulamento do procedemento para o exercicio da potestade sancionadora (Real decreto 1398/1993):

Cando das actuacións previas se conclúa que prescribiu a infracción, o órgano competente acordará a non procedencia de iniciar o procedemento sancionador. Igualmente, se iniciado o procedemento se conluíse, en calquera momento, que tivese prescrito a infracción, o órgano competente resolverá a conclusión do procedemento, con arquivo das actuacións.

Non obstante, a determinación dos feitos e corrección, se procede, deberá facerse coa maior celeridade posible para que cumpra os obxectivos educativos e recuperadores, dando cumprimento ao establecido no artigo 32 do decreto.

Cando prescriben as medidas correctoras?

As medidas correctoras das condutas leves contrarias á convivencia prescriben aos catro meses da súa imposición, segundo se establece no artigo 56 do decreto.

99

4. Condutas gravemente prexudiciais para a convivencia e a súa corrección

Cales son as condutas gravemente prexudiciais para a convivencia?

Son aquelas condutas establecidas no artigo 38 do decreto:

a) As agresións físicas ou psíquicas, as inxurias e as ofensas graves, as ameazas e as coaccións contra os demais membros da comunidade educativa.

b) Os actos de discriminación grave contra membros da comunidade educativa por razón de nacemento, raza, sexo, orientación e identidade sexual, capacidade económica, nivel social, conviccións políticas, morais ou relixiosas, discapacidades físicas, sensoriais ou psíquicas, ou calquera outra condición ou circunstancia persoal ou social.

c) Os actos individuais ou colectivos de desafío á autoridade do profesorado e ao persoal de administración e de servizos que constitúan unha indisciplina grave.

d) A gravación, manipulación ou difusión por calquera medio de imaxes ou informacións que atenten contra o dereito á honra, a dignidade da persoa, a intimidade persoal e familiar e a propia imaxe dos demais membros da comunidade educativa.

e) As actuacións que constitúan acoso escolar consonte o establecido polo artigo 28 da Lei 4/2011.

f) A suplantación de personalidade en actos da vida docente e a falsificación, alteración ou subtracción de documentos académicos.

g) Os danos graves causados de forma intencionada ou por neglixencia grave ás instalacións e aos materiais dos centros docentes, incluídos os equipamentos informáticos e o software, ou aos bens doutros membros da comunidade educativa ou de terceiros, así como a súa subtracción.

h) Os actos inxustificados que perturben gravemente o normal desenvolvemento das actividades do centro, incluídas as de carácter complementario e extraescolar.

i) As actuacións gravemente prexudiciais para a saúde e integridade persoal dos membros da comunidade educativa do centro ou a incitación a elas.

j) Portar calquera obxecto, substancia ou produto gravemente perigoso para a saúde ou integridade persoal de calquera membro da comunidade educativa. En todo caso, reputarase indisciplina grave a resistencia ou negativa a entregar os obxectos a que se refire o punto terceiro do artigo 11 da Lei 4/2011 cando é requirido para iso polo profesorado.

k) A reiteración, nun mesmo curso escolar, de condutas leves contrarias á convivencia.

l) O incumprimento das sancións impostas.

100

Que actuacións hai que realizar para a comunicación de incidencias susceptibles de ser consideradas condutas gravemente prexudiciais para a convivencia?

O profesorado do centro elaborará un documento que deberá conter, segundo se establece no artigo 37 do decreto, como mínimo os seguintes datos:

a) Lugar, data e hora da comisión da acción ou omisión que dá lugar ao procedemento.

b) Descrición da acción ou omisión que determina a incoación do procedemento.

c) A norma que se considere infrinxida, sen que esta mención implique a cualificación definitiva da acción ou omisión que dá lugar ao procedemento.

d) Nome, apelidos, enderezo e datos académicos da alumna ou do alumno incurso/a no procedemento, e se non fose maior de idade, tamén os datos identificativos das persoas proxenitoras ou representantes legais desta/e.

e) De ser o caso, identificación das persoas que presenciasen a acción ou omisión que dá lugar ao procedemento ou que puidesen achegar datos de interese para a comprobación dos feitos.

f) Identificación e sinatura da persoa docente que elabore o documento.

O documento de constatación dos feitos elaborado polo profesorado considérase, agás proba en contrario, acreditación suficiente deles e, polo tanto, contará coa presunción de veracidade de acordo co establecido no artigo 11.2 da Lei 4/2011, de convivencia e participación da comunidade educativa.

Cando prescriben estas condutas?

Prescriben aos catro meses da súa comisión. Debemos ter en conta que a comunicación por escrito ao presunto infractor (ou aos seus representantes legais) da incoación de expediente motivado polas mesmas, suspende o cómputo deste tempo, que volverá a computar no punto onde quedou suspendido se o procedemento aberto caducase.

Que medidas correctoras proceden en caso de condutas gravemente prexudiciais para a convivencia?

De acordo co artigo 39 do decreto, poderán aplicarse as seguintes medidas:

a) Realización, dentro ou fóra do horario lectivo, de tarefas que contribúan á mellora e ao desenvolvemento das actividades do centro.

b) Suspensión do dereito a participar nas actividades extraescolares ou complementarias do centro por un período entre dúas semanas e un mes.

c) Cambio de grupo.

d) Suspensión do dereito de asistencia a determinadas clases por un período entre catro días lectivos e dúas semanas. Durante o tempo que dure a suspensión, o alumnado deberá realizar os deberes ou traballos que se determinen para evitar a interrupción no proceso formativo.

101

e) Suspensión temporal do dereito de asistencia ao centro por un período de entre catro días lectivos e un mes. Durante o tempo que dure a suspensión, o alumnado deberá realizar os deberes ou traballos que se determinen para evitar a interrupción no proceso formativo.

f) Cambio de centro.

Débese ter en conta, non obstante, que aquelas condutas que atenten contra a dignidade persoal doutros membros da comunidade educativa que teñan como orixe ou consecuencia unha discriminación ou acoso baseado no xénero, orientación ou identidade sexual, ou unha orixe racial, étnica, relixiosa, de crenzas ou de discapacidade, ou que se realicen contra o alumnado máis vulnerable polas súas características persoais, sociais ou educativas, terán a cualificación de condutas gravemente prexudiciais e levarán asociadas como medidas correctoras as establecidas nas alíneas e) ou f) anteriores.

Poden facerse pescudas previas?

A dirección do centro, unha vez que teña coñecemento dos feitos ou condutas que vaian ser corrixidos, se o considera necesario, poderá acordar a apertura dun período de información previa, co fin de coñecer con máis exactitude as circunstancias concretas en que se produciu a conduta que se vai corrixir, e a oportunidade ou non de aplicar o procedemento conciliado. Esta información previa deberá estar realizada no prazo máximo de dous días lectivos desde que se tivo coñecemento dos feitos, de acordo co establecido no artigo 47 do decreto.

En todo caso, no prazo de tres días lectivos, contados desde que se tivo coñecemento da conduta presuntamente merecedora de corrección, a dirección do centro decidirá a procedencia ou non de incoar expediente e, de ser o caso, notificaralle esta por escrito ao alumno ou á alumna ou, de ser menor non emancipado/a, ás persoas proxenitoras ou representantes legais deste/a.

Como se tramita a incoación do expediente?

Cando se decide a procedencia de incoar un expediente para a posible corrección dunha conduta gravemente prexudicial para a convivencia, deberá plasmarse nun documento que, segundo o establecido no artigo 13 do Regulamento de procedemento para o exercicio da potestade sancionadora aprobado polo Real decreto 1398/1993, constará, como mínimo, de:

● Identificación da persoa ou persoas presuntamente responsable/s.

● Os feitos sucintamente expostos que motivan a incoación do procedemento, a súa posible cualificación e as sancións que puidesen corresponder, sen prexuízo do que resulta da instrución.

● Designación da persoa instrutora, con expresa indicación do réxime de recusación.

● Proposta, se procede, de resolución mediante o procedemento conciliado.

102

● Órgano competente para a resolución do expediente e norma que lle atribúe tal competencia, indicando a posibilidade de que o presunto responsable poida recoñecer voluntariamente a súa responsabilidade.

● Medidas de carácter provisional que acordase o órgano competente para iniciar o procedemento corrector, sen prexuízo de que se poidan adoptar durante este.

● Indicación do dereito a formular alegacións e á audiencia no procedemento e dos prazos para o seu exercicio.

Deste acordo darase traslado á persoa instrutora, que se dará así por nomeada, xunto con cantas actuacións existan ao respecto.

De haber máis dun posible infractor, elaborarase un acordo de incoación para cada un deles co obxecto de protexer a confidencialidade preceptiva, aínda cando a conduta ou omisión sexa conxunta e, polo tanto, sexa tramitada pola mesma persoa instrutora.

Así mesmo darase traslado deste acordo de incoación á persoa presuntamente responsable da conduta (ou aos seus representantes legais, de ser o caso) e á Inspección Educativa.

Que medidas provisionais se poden adoptar e cando?

Segundo o artigo 47.3 do decreto,

Ao iniciarse o procedemento ou en calquera momento da súa instrución, a dirección, á vista das repercusións que a conduta da alumna ou do alumno puidese ter na convivencia escolar, poderá adoptar as medidas correctoras provisionais que considere convenientes. As medidas provisionais poderán consistir no cambio temporal de grupo ou na suspensión do dereito de asistencia a determinadas clases, actividades ou ao centro por un período que non será superior a tres días lectivos.

Segundo se establece no artigo 4 do Regulamento do procedemento para o exercicio da potestade sancionadora aprobado polo Real decreto 1398/1993, o cumprimento ou execución das medidas de carácter provisional ou das disposicións cautelares que, de ser ocaso, se adopten compensaranse, cando sexa posible, coa sanción imposta.

Que son os dereitos de abstención e recusación? Quen os exerce? En que prazo?

As autoridades e o persoal ao servizo das administracións en quen se dea algunha das circunstancias sinaladas no artigo 23 da Lei 40/2015 absteranse de intervir no procedemento e comunicaranllo ao seu superior inmediato, que resolverá o procedente.

Estas circunstancias son:

● Ter interese persoal no asunto de que se trate ou noutro na resolución do cal puidese influír a daquel; ser administrador de sociedade ou entidade interesada, ou ter cuestión litixiosa pendente con algún interesado.

103

● Ter parentesco de consanguinidade dentro do cuarto grao ou de afinidade dentro do segundo con calquera dos interesados, cos administradores de entidades ou sociedades interesadas e tamén cos asesores, representantes legais ou mandatarios que interveñan no procedemento, así como compartir despacho profesional ou estar asociado con estes para o asesoramento, a representación ou o mandato.

● Ter amizade íntima ou inimizade manifesta con algunha das persoas mencionadas na alínea anterior.

● Ter intervido como perito ou como testemuña no procedemento de que se trate.

● Ter relación de servizo con persoa natural ou xurídica interesada directamente no asunto, ou terlle prestado nos dous últimos anos servizos profesionais de calquera tipo e en calquera circunstancia e lugar.

É importante a maior celeridade posible dado que os prazos legalmente previstos seguen correndo.

De acordo co artigo 24 da citada Lei 40/2015, nos casos previstos para a abstención, os interesados poderán promover recusación en calquera momento da tramitación do procedemento, mediante escrito no que se expresará a causa ou causas en que se fundan.

No día seguinte, o recusado manifestaralle ao seu inmediato superior se se dá ou non nel a causa alegada. No primeiro caso, o superior poderá acordar a súa substitución deseguida.

Se o recusado nega a causa de recusación, o superior resolverá no prazo de tres días, tras os informes previos e as comprobacións oportunas.

A recusación ten a natureza xurídica de incidente procedemental suspensivo, segundo o artigo 77 da mesma lei, polo que, no momento de ser solicitada a recusación, se suspenderá o cómputo dos doce días legalmente establecidos en xeral, e dos cinco días de tramitación en particular.

4.1. Procedemento conciliado

Que casos son susceptibles de procedemento conciliado?

De acordo co establecido no artigo 49.2 do decreto, o procedemento conciliado poderá aplicarse de se cumpriren os seguintes requisitos:

a) Que a alumna ou o alumno responsable dalgunha das condutas gravemente prexudiciais para a convivencia recoñeza a gravidade da súa conduta, estea disposta ou disposto a reparar o dano material ou moral causado e se comprometa a cumprir as medidas correctoras que correspondan.

b) No caso de que haxa outros membros da comunidade educativa afectados pola súa conduta, que estes mostren a súa conformidade a acollerse ao devandito procedemento.

104

O artigo 49.3. establece que o procedemento conciliado non procederá nos seguintes casos:

a) Cando se aprecie que a conduta presenta unha especial e notoria gravidade.

b) Cando a persoa agraviada ou, para o caso de alumnado menor de idade non emancipado, as persoas proxenitoras ou representantes legais deste non comuniquen a súa disposición a acollerse ao procedemento conciliado.

c) Cando a alumna autora ou o alumno autor da conduta ou, de ser menor de idade non emancipada/o, as persoas proxenitoras ou representantes legais desta/e non comuniquen a súa disposición para acollerse ao procedemento conciliado.

d) Cando xa se fixese uso deste procedemento de corrección durante o mesmo curso escolar, coa mesma alumna ou co mesmo alumno, para corrixir unha conduta semellante.

Que requisitos de aceptación ten o procedemento conciliado?

Este procedemento, que só poderá proporse cando se dean os requisitos previstos, deberá ser expresamente aceptado pola persoa cuxa conduta é, presuntamente, obxecto de corrección ou polos seus representantes legais se procede.

Cando existan diferentes partes implicadas, o procedemento deberá ser expresamente aceptado por todas elas (ou representantes legais segundo proceda), no prazo máximo dun día lectivo, de acordo co establecido no artigo 48 do decreto. Débese ter en conta que, para cada persoa presunta agresora, se seguirá un procedemento separado polo que é posible que, existindo, por exemplo, diferentes persoas presuntas agresoras, nuns casos se chegue a acordo sobre a utilización do procedemento conciliado, mentres que noutros se faga uso do procedemento común. A aceptación das diferentes partes refírese, polo tanto, a cada un dos procedementos abertos.

De non pronunciarse expresamente por escrito algunha das partes ou ben, de non aceptar o procedemento conciliado, a corrección da conduta tramitarase mediante o procedemento común.

Unha vez que se acepta o procedemento conciliado, como se desenvolve?

Segundo o establecido no artigo 50.1 do decreto:

Cando a alumna ou o alumno ou, de ser menor non emancipada/o, as persoas proxenitoras ou representantes legais desta/e opten por corrixir a conduta polo procedemento conciliado, a dirección convocará a persoa docente designada como instrutora do procedemento corrector e as persoas afectadas a unha reunión, no prazo máximo dun día lectivo contado desde o remate do prazo para a comunicación da opción elixida.

Dado o axustado dos prazos, pode resultar axeitado ter prevista esta reunión na incoación do expediente, de xeito que se axilice o proceso.

105

Seguindo o estipulado no artigo 50:

Na reunión, a persoa instrutora, que actuará como secretaria da reunión, recordaralles ás afectadas e aos afectados ou, de ser menor non emancipada/o, ás persoas proxenitoras ou representantes legais destas/es que están a participar nun procedemento conciliado a que se someteron voluntariamente, e que iso supón acatar o acordo que derive deste. Tamén advertirá a alumna ou o alumno e, de ser o caso, as persoas ou representantes legais desta/e que as declaracións que se realicen formarán parte do expediente do procedemento corrector no suposto de que non se alcance a conciliación.

Posteriormente, a persoa instrutora exporá e valorará a conduta que é obxecto de corrección facendo fincapé nas consecuencias que tivo para a convivencia escolar e para os demais membros da comunidade educativa e, oídas as partes, proporá algunha das medidas correctoras para aquela conduta. A continuación, a persoa instrutora dará a palabra á alumna ou ao alumno e ás persoas convocadas para que manifesten as súas opinións sobre a conduta que se pretende corrixir e realicen as consideracións oportunas sobre a súa corrección.

A petición de desculpas por parte da alumna ou do alumno será tida en conta como circunstancia que condiciona a súa responsabilidade, á hora de determinar a medida correctora que se vaia adoptar.

Finalmente, as persoas participantes no procedemento deberán acordar a medida correctora que consideren máis adecuada para a conduta da alumna ou do alumno e, se procede, as medidas educativas reparadoras referidas no artigo 35 deste decreto.

Deberá quedar constancia escrita da conformidade coas medidas correctoras fixadas por parte do alumno ou da alumna autor/a da conduta e da persoa agraviada ou, de ser menor non emancipado/a, das persoas proxenitoras ou representantes legais deste/a.

O acordo consensuado polas partes será ratificado pola persoa que exerza a dirección do centro na propia acta da reunión.

Que pasa se non se chega a un acordo ou este non se acata?

O procedemento conciliado finalizará unha vez obtido o acordo entre as partes. No caso de que non se logre o acordo, continuarase a corrección polo procedemento común. O incumprimento por parte da alumna ou do alumno das medidas correctoras acordadas dará lugar á corrección da súa conduta mediante o procedemento común, de acordo co artigo 50 do decreto.

O cumprimento das accións reparadoras dará lugar á finalización do procedemento de corrección da conduta contraria á norma de convivencia, segundo o establecido no artigo 20 da Lei 4/2011.

Que particularidades ten o uso da mediación na corrección de condutas gravemente prexudiciais para a convivencia no procedemento conciliado?

No procedemento conciliado actuará unha persoa mediadora, de acordo co regulado no artigo 51 do decreto, na forma que se estableza nas normas de organización e funcionamento do centro.

106

A persoa mediadora non substituirá a instrutora do procedemento, senón que colaborará con ela para lograr o achegamento entre as persoas afectadas e o seu consenso na medida correctora que se vaia aplicar.

As funcións que poderá desempeñar a persoa mediadora neste procedemento serán as recollidas no artigo 51.3 do decreto:

a) Contribuír ao proceso de conciliación.

b) Axudar a que cada unha das persoas afectadas comprenda cales son os intereses, necesidades e aspiracións das outras partes para chegar ao entendemento.

c) Apoiar o adecuado cumprimento do acordado no procedemento conciliado.

En todo caso, de non contar con mediadoras/es, a dirección do centro nomeará un/unha profesor/a que actúe como mediador/a, que non poderá ser, en ningún caso, nin a propia dirección do centro nin a persoa instrutora; podendo asignarse, entre outros á xefatura de estudos ou á xefatura do departamento de orientación, de non estar xa vinculados no procedemento.

4.2. Procedemento común

Que trámites ten que facer o/a instrutor/a do procedemento e de que prazo dispón?

A persoa instrutora terá encomendadas, en virtude do artigo 48 do decreto, as seguintes funcións:

a) Practicar cantas dilixencias considere pertinentes para a comprobación da conduta do alumnado e para determinar a súa gravidade e o seu grao de responsabilidade.

b) Custodiar os documentos e efectos postos á súa disposición durante a instrución.

c) Proporlle á dirección do centro a adopción das medidas provisionais que considere pertinentes, as medidas correctoras que se vaian aplicar e, se proceden, as medidas educativas reparadoras.

d) Proporlle á dirección do centro o arquivamento das actuacións se logo das indagacións realizadas considera que non procede corrixir a conduta.

Co obxecto de comprobar a conduta do alumnado, poderá citar para entrevista a tantas testemuñas e implicados como considere, así como ás presuntas vítimas e/ou infractores, e aos seus representantes legais cando non sexan maiores de idade, non se atopen legalmente emancipados ou fosen declarados incapaces mediante resolución xudicial.

No caso de non comparecer os representantes legais das alumnas e alumnos menores de idade ou incapacitados, sen prexuízo de que se tomen as medidas oportunas dada a obrigatoriedade das comparecencias, estes serán oídos sempre que teñan xuízo suficiente e, en todo caso, cando sexan maiores de doce anos. Nas entrevistas de menores, cando estes non se atopen asistidos polos seus responsables

107

legais, de xeito EXCEPCIONAL a dirección do centro garantirá que sexa oído en condicións idóneas para a salvagarda dos seus intereses, sin interferencias doutras persoas, para o que será asistido polo seu titor ou titora, que velará polo seu benestar, sempre que o devandito titor ou titora non sexa parte interesada ou actúe como instrutor/a ou persoa mediadora.

A persoa instrutora disporá de cinco días lectivos para a instrución do procedemento corrector, contados a partir da súa designación, de acordo co establecido no artigo 53 do decreto, ao cabo dos cales formulará a súa proposta de resolución e dará audiencia á alumna ou ao alumno.

Que é o trámite de audiencia, para que serve e cando ten lugar?

Finalizada a instrución do procedemento, e formulada a proposta de resolución, a persoa instrutora dará audiencia á alumna ou ao alumno e, se fose menor de idade non emancipada/o, ás persoas proxenitoras ou representantes legais desta/e, convocándoos a unha comparecencia que terá lugar no prazo máximo de tres días lectivos contados a partir da recepción da citación.

Na citación, segundo se establece no artigo 19 do Regulamento do procedemento para o exercicio da potestade sancionadora, a notificación irá acompañada dunha relación dos documentos que figuren no procedemento. Na referida comparecencia poderán acceder a todo o actuado e do resultado expedirase acta, na que constarán as alegacións resultantes, se procede, da audiencia.

Unha vez realizado o trámite de audiencia, que actuacións restan?

A persoa instrutora dará traslado de todo o actuado, así como da proposta de resolución e da acta resultante do trámite de audiencia e alegacións (se procede) á dirección do centro quen, á vista da proposta da persoa instrutora, ditará a resolución escrita prevista no artigo 54 do decreto, considerando polo menos, os seguintes contidos:

a) Feitos probados.

b) De ser o caso, circunstancias que reduzan ou acentúen a responsabilidade.

c) Medidas correctoras que se vaian aplicar.

d) Posibilidade de solicitar ante o consello escolar, no prazo de dous días lectivos desde a recepción da resolución, a revisión da medida correctora imposta.

A dirección do centro notificaralle por escrito á alumna ou ao alumno ou, de ser menor de idade non emancipada/o, ás persoas proxenitoras ou representantes legais desta/e a resolución adoptada no prazo dun día lectivo a partir da recepción da proposta da persoa instrutora, e remitiraa á xefatura territorial correspondente, excepto no caso de proposta de cambio de centro, que requirirá de actuacións complementarias.

108

Como se tramita, de ser o caso, a proposta de cambio de centro?

A medida correctora de cambio de centro terá carácter excepcional e non poderá proporse ao alumnado que curse a ensinanza obrigatoria cando na localidade onde se sitúa o seu centro ou na súa localidade de residencia non exista outro centro docente que imparta as ensinanzas que curse.

A proposta de cambio de centro poderá supor o cambio de réxime, de modalidade ou de materia.

Cando a persoa instrutora dun procedemento corrector lle propoña á persoa responsable da dirección do centro a imposición a unha alumna ou a un alumno da medida correctora de cambio de centro, a dirección deberá comprobar que se cumpren os requisitos establecidos no artigo 40 do decreto e, logo da comprobación de tales circunstancias, comunicará inmediatamente a proposta á xefatura territorial correspondente, con achega do expediente do devandito procedemento corrector.

Por tratarse dunha actuación complementaria necesaria, interrómpese o cómputo do prazo previsto de doce días con carácter xeral para a resolución dos expedientes, en tanto a dirección do centro non reciba a preceptiva autorización.

A xefa ou o xefe territorial correspondente, logo de analizar o caso e tendo en conta o informe da Inspección Educativa, autorizará, de ser o caso, mediante resolución, a aplicación da medida correctora de cambio de centro. No caso de non ser autorizada a proposta, a dirección do centro deberá modificala e aplicar outras medidas correctoras.

En ambos os casos a resolución definitiva da dirección lles será comunicada aos afectados e aos seus representantes legais, de ser o caso.

Pode a dirección estimar feitos ou propoñer medidas diferentes das que figuran na proposta da persoa instrutora?

Cando a dirección do centro considere feitos, achegas ou medidas diferentes das consignadas na tramitación do expediente pola persoa instrutora, para maior garantía do alumnado cuxa presunta conduta será corrixida, a dirección dará un novo trámite de audiencia considerando estas actuacións como complementarias ao procedemento, sempre coa maior celeridade. Da súa proposta daralles traslado aos afectados, que poderán facer as alegacións oportunas nun procedemento similar ao establecido con carácter xeral para a instrución do expediente.

Por tratarse dunha actuación complementaria necesaria, interrómpese o cómputo do prazo previsto de doce días con carácter xeral para a resolución dos expedientes desde o día en que se produce a citación para a entrevista ata que se produce a audiencia da nova proposta de resolución.

109

As medidas correctoras establecidas pola dirección na resolución definitiva son inmediatamente executivas? Cabe revisión?

Si. As correccións que se impoñan mediante este procedemento serán inmediatamente executivas e poñen fin á vía administrativa. Non obstante, a persoa afectada ou os seus representantes legais poden solicitar a revisión por parte do consello escolar, por escrito, segundo o establecido no artigo 54 do decreto. O consello escolar emitirá un informe á vista do cal a dirección do centro ratificará ou rectificará as medidas impostas orixinariamente, toda vez que non é vinculante.

Cal é o prazo máximo para todo o proceso, sen ter en conta as actuacións que suspenden o cómputo de prazos?

A resolución do procedemento notificaráselle á nai ou ao pai, á titora ou ao titor legal da alumna ou do alumno, ou á propia alumna ou alumno se fose maior de idade, nun prazo máximo de doce días lectivos desde que se coñeceron os feitos que deron lugar á incoación do procedemento.

Que pasa se durante a instrución do procedemento prescribe a conduta?

Deberá procederse ao arquivo das actuacións segundo o previsto no artigo 6 do Regulamento do procedemento para o exercicio da potestade sancionadora da administración (Real decreto 1398/1993).

Que pasa se o procedemento caduca?

Haberá que iniciar, desde o principio, un novo procedemento, non podendo entenderse nada por actuado.

Cando prescriben as medidas correctoras?

As medidas correctoras previstas para as condutas gravemente prexudiciais para a convivencia nos centros docentes prescriben ao ano da firmeza en vía administrativa da resolución que as impón, segundo se establece no artigo 56 do decreto.

110

5. Compromisos de convivencia

En todos os casos de condutas contrarias á convivencia, mesmo cando non haxa conciliación por non ser aceptadas as desculpas pola persoa ou persoas prexudicadas, se poderá suspender a aplicación das medidas correctoras adoptadas se a alumna ou o alumno corrixida ou corrixido ou, de ser o caso, as persoas proxenitoras ou representantes legais desta/e asinan un compromiso educativo para a convivencia, segundo o regulado no artigo 55 do decreto.

Nun compromiso educativo para a convivencia deberá figurar de forma clara e detallada a que se compromete a alumna ou o alumno ou, de ser o caso, as persoas proxenitoras ou representantes legais desta/e, e as actuacións de formación para a convivencia, prevención e de modificación de condutas, que aquelas/es se comprometen a levar a cabo, persoalmente ou mediante a intervención de institucións, centros docentes ou persoas adecuadas. Igualmente, deberán constar os mecanismos de comunicación e coordinación co centro.

A falta de cumprimento dos compromisos adquiridos por parte da alumna ou do alumno ou, de ser o caso, das persoas proxenitoras ou representantes legais desta/e determinará a aplicación inmediata das medidas correctoras suspendidas.

Cada centro educativo poderá concretar nas súas normas de organización e funcionamento o procedemento para acordar co alumnado corrixido e, de ser o caso, coas persoas proxenitoras ou representantes legais deste, compromisos educativos para a convivencia segundo o previsto neste artigo 55.

111

6. Consideracións sobre posibles condutas constitutivas de ilícito penal

Para o caso de comisión de condutas que deriven en actos que puidesen ser constitutivos de ilícito penal manifesto, a dirección do centro, por instancia propia ou de calquera membro da comunidade educativa, deberá poñelo en coñecemento da Administración educativa, dos corpos de seguridade ou do Ministerio Fiscal, sen prexuízo de tomar as medidas preventivas oportunas, de acordo co establecido no artigo 33 do decreto.

Para isto cursará a notificación no modelo normalizado previsto, por triplicado, á Inspección Educativa, aos servizos de familia e benestar e ao Ministerio Fiscal, con indicación expresa dos notificados e a solicitude de información expresa sobre as actuacións practicadas en materia penal.

De acordo co establecido no artigo 7 do Regulamento do procedemento para o exercicio da potestade sancionadora aprobado polo Real decreto 1398/1993, se se estima que existe identidade de suxeito, feito e fundamento entre a infracción administrativa e a infracción penal que puidese corresponder, o órgano competente para a resolución do procedemento acordará a súa suspensión ata que se conte con resolución xudicial. En todo caso, os feitos declarados probados por resolución xudicial penal firme vinculan os órganos administrativos respecto dos procedementos sancionadores que substancien.

Dado que o procedemento queda suspendido, os prazos a efectos de caducidade do expediente e prescrición da conduta quedan tamén suspendidos.

112

7. Garantías en materia de confidencialidade e protección de datos

A Lei orgánica 2/2006, de 3 de maio, de educación, establece na súa disposición adicional vixésimo terceira que:

Os centros docentes poderán recoller os datos persoais do seu alumnado que sexan necesarios para o exercicios da súa función educativa. Estes datos poderán facer referencia á orixe e ambiente familiar e social, a características ou condicións persoais, ao desenvolvemento e resultados da súa escolarización, así como a aquelas outras circunstancias cuxo coñecemento sexa necesario para a educación e orientación dos alumnos.

Os pais ou titores e os propios alumnos deberán colaborar na obtención da información á que fai referencia este artigo. A incorporación dun alumno a un centro docente suporá o consentimento para o tratamento dos seus datos e, de ser o caso, a cesión de datos procedentes do centro no que estivese escolarizado con anterioridade, nos termos establecidos na lexislación sobre protección de datos. En todo caso, a información á que se refire este apartado será a estritamente necesaria para a función docente e orientadora, non podendo tratarse con fins diferentes ao educativo sen consentimento expreso.

No tratamento dos datos do alumnado aplicaranse normas técnicas e organizativas que garantan a súa seguridade e confidencialidade. O profesorado e o resto do persoal que, no exercicio das súas funcións, acceda a datos persoais e familiares ou que afecten á honra e intimidade dos menores ou a súas familias quedará suxeito ao deber de sixilo.

A cesión dos datos, incluídos os de carácter reservado, necesarios para o sistema educativo, realizarase preferentemente por vía telemática e estará suxeita á lexislación en materia de protección de datos de carácter persoal. No caso da cesión de datos entre comunidades autónomas ou entre estas e o Estado, as condicións mínimas serán acordadas polo Goberno coas comunidades autónomas, no seo da Conferencia Sectorial de Educación.

De acordo co establecido no artigo 53 da Lei 7/2007, do 12 de abril, do estatuto básico do empregado público, no que respecta aos principios éticos, establécese que os funcionarios e funcionarias gardarán secreto das materias clasificadas ou outras cuxa difusión estea prohibida legalmente e manterán a debida discreción sobre aqueles asuntos que coñezan por razón do seu cargo, sen que poidan facer uso da información obtida para beneficio propio ou de terceiros, ou en prexuízo de interese público.

O artigo 10 da Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos de carácter persoal, regula o deber de segredo, establecendo que os responsables do procesado e almacenamento de datos (incluídos aquí os que derivan do proceso de corrección), e quen interveña en calquera fase do tratamento de datos de carácter persoal, están obrigados ao segredo profesional respecto destes e ao deber de

113

gardalos, obrigacións que subsistirán aínda despois de finalizar a súa relación co titular do ficheiro e, de ser o caso, co seu responsable.

Pola propia natureza do proceso, os datos de carácter persoal manexados serán estritamente confidenciais, e todos os empregados públicos que interveñen no proceso están obrigados ao deber de segredo e sixilo profesional. Así mesmo, as partes implicadas, entendendo aquí os menores e os seus representantes legais, así como calquera persoa que interveña no proceso por instancia de parte, deberá manter a debida confidencialidade sobre os datos persoais que poidan manexarse durante a tramitación, garantindo o dereito á intimidade e á honra de todos os intervenientes.

O artigo 13 do Real decreto 1720/2007, do 21 de decembro, polo que se aproba o regulamento de desenvolvemento da Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos de carácter persoal, ao respecto do tratamento de datos de menores de idade, establece que en ningún caso poderán conseguirse do menor datos que permitan obter información sobre os demais membros do grupo familiar, ou sobre as súas características, como os datos relativos á actividade profesional dos proxenitores, información económica, datos sociolóxicos ou calquera outro, sen o consentimento dos titulares de tales datos; o que deberá ser tido en conta nos procesos de averiguación.

Por todo isto é moi importante que os responsables da tramitación do proceso acheguen a cada un dos intervenientes o menor número posible de datos persoais sobre o resto de implicados que garanta o efectivo exercicio dos dereitos que os asisten, actuando como salvagarda dos intereses de todas as partes.

114

8. Sobre as responsabilidades inherentes á patria potestade ou á tutela

A non comparecencia sen causa xustificada das alumnas ou dos alumnos ou, de ser o caso, das persoas proxenitoras ou representantes legais delas/es, ou ben a negativa a recibir comunicacións ou notificacións, non impedirá a continuación do proceso de corrección, tal e como se regula no artigo 37 do decreto, sempre que se cumpran os requisitos previstos con carácter xeral para as notificacións establecidos na Lei 39/2015.

As audiencias e comparecencias das nais e pais ou das titoras ou titores legais do alumnado menor de idade nos procedementos regulados no capítulo IV do título III do decreto son obrigatorias para elas e eles, e a súa desatención reiterada e inxustificada será comunicada ás autoridades competentes en materia de protección da infancia e servizos sociais, para os efectos da súa posible consideración como incumprimento dos deberes inherentes á patria potestade ou á tutela, en cumprimento do artigo 27 da Lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa. Para estes efectos poderá entenderse reiteración cando esta desatención manifesta se constate, cando menos, en dúas ocasións dentro do mesmo trámite do procedemento.

No caso de proxenitores legalmente separados, divorciados ou non unidos en vínculo de matrimonio, cando ningún dos dous fose privado da patria potestade, as notificacións practicaranse simultaneamente aos dous proxenitores, segundo as indicacións da Inspección Educativa, para maior garantía e salvagarda dos dereitos do menor.

115

9. Consideracións sobre os centros privados concertados

De acordo co establecido na disposición adicional terceira do Decreto 8/2015, os centros privados concertados adaptarán as presentes orientacións, así como os modelos que se achegan e a documentación complementaria, ao establecido na súa normativa específica.

116

10. Marco xurídico

● Constitución española e Estatuto de autonomía de Galicia.

● Lei 8/1985, do 3 de xullo, reguladora do dereito á educación.

● Real decreto 1398/1993, do 4 de agosto, polo que se aproba o Regulamento do procedemento para o exercicio da potestade sancionadora.

● Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos de carácter persoal.

● Lei 27/2005, do 30 de novembro, de fomento da educación e a cultura da paz.

● Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, de educación, coas modificacións introducidas pola Lei orgánica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa.

● Lei 7/2007, do 12 de abril, do estatuto básico do empregado público.

● Real decreto 1720/2007, do 21 de decembro, polo que se aproba o Regulamento de desenvolvemento da Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos de carácter persoal.

● Convención internacional sobre os dereitos das persoas con discapacidade (3 de maio de 2008).

● Lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa.

● Lei orgánica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa.

● Lei 2/2014, do 14 de abril, pola igualdade de trato e a non discriminación de lesbianas, gays, transexuais, bisexuais e intersexuais en Galicia.

● Decreto 8/2015, do 8 de xaneiro, polo que se desenvolve a Lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa en materia de convivencia escolar.

● Lei 39/2015, do 1 de outubro, do procedemento administrativo común das administracións públicas.

● Lei 40/2015, do 1 de outubro, do réxime xurídico do sector público.

Abordaxe administrativa de condutas contrarias ás normas de convivenciaModelos normalizados

Protocolo

118

Índice

1. Dilixencia para facer constar o posible cómputo de condutas leves . . . . . . . . . . . . contrarias á convivencia para os efectos de determinación de reiteración 120

2. Resolución sobre o cómputo de condutas leves contrarias á convivencia para os efectos de determinación de reiteración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122

3. Alegacións ante medidas correctoras g) e h) de condutas contrarias á convivencia de carácter leve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124

4. Resolución sobre revisión de medidas correctoras de condutas leves . . . . . . . . . . contrarias á convivencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125

5. Comunicación dunha posible conduta gravemente prexudicial para . . . . . . . . . . a convivencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127

6. Incoación de procedemento para a imposición de medidas correctoras . . . . . . . 129

7. Recusación da persoa instrutora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133

8. Abstención da persoa instrutora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135

9. Ratificación ou revisión da persoa instrutora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137

10. Procedemento conciliado: aceptación e citación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140 10a. Aceptación do procedemento conciliado e citación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140 10b. Citación á reunión de conciliación da persoa mediadora . . . . . . . . . . . . . . . . 142 10c. Citación á reunión de conciliación da persoa instrutora . . . . . . . . . . . . . . . . . 143

11. Comunicación sobre tramitación de procedemento corrector polo . . . . . . . . . . . . procedemento común . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144

12. Acta da reunión de conciliación con acordos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145

13. Acta da reunión de conciliación sen acordos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147

14. Fin de procedemento conciliado por incumprimento e paso a . . . . . . . . . . . . . . . . procedemento común . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148

15. Fin de procedemento conciliado e arquivo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150

16. Medidas provisionais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 16a. Proposta á dirección de medidas provisionais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 16b. Resolución sobre medidas provisionais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152

17. Citación a entrevista . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154

18. Entrevista, proposta de resolución e audiencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155 18a. Acta de entrevista . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155 18b. Proposta de resolución . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156 18c. Citación para trámite de audiencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158

119

19. Acta de audiencia de procedemento corrector . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160

20. Traslado da instrución e da proposta de resolución á dirección . . . . . . . . . . . . 161

21. Instrución complementaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162 21a. Citación a entrevistas para instrución complementaria . . . . . . . . . . . . . . . . . 162 21b. Acta de entrevistas complementarias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164 21c. Citación a trámite de audiencia complementario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 21d. Acta do trámite de audiencia complementario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167

22. Resolución do procedemento corrector . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168 22a. Resolución do procedemento corrector . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168 22b. Proposta de resolución de cambio de centro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172

23. Trámite de cambio de centro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175 23a. Solicitude de autorización de cambio de centro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175 23b. Resolución de cambio de centro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176

24. Alegacións e solicitude de revisión de medidas impostas en . . . . . . . . . . . . . . . . . . procedemento corrector . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179

25. Resolución sobre revisión de medidas correctoras de condutas . . . . . . . . . . . . . . . gravemente prexudiciais para a convivencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180

26. Suspensión de medidas correctoras por compromiso educativo . . . . . . . . . . . . 182

120

1. Dilixencia para facer constar o posible cómputo de condutas leves contrarias á convivencia para os efectos de determinación de reiteración

(Nome e apelidos do destinatario ou dos seus representantes legais no caso de menores incapacitados/as)

Enderezo (rúa, número, porta etc.)

Código postal, localidade, concello, provincia

DILIXENCIA DA DIRECCIÓN DO (nome do centro) PARA FACER CONSTAR O POSIBLE CÓMPUTO DE CONDUTAS LEVES CONTRARIAS Á CONVIVENCIA PARA OS EFECTOS DE DETERMINACIÓN DE REITERACIÓN

FEITOS

1. Con data de ______ de ___________________ de _______, o/a alumno/a (nome do/a alumno/a) (Resumo da conduta leve corrixida e INDICACIÓN EXPRESA DA ALINEA DO ARTIGO 42 na que se enmarca)

2. (Referencia á medida correctora imposta con indicación expresa do artigo 43, o Plan de convivencia e normas de convivencia do centro, se procede).

CONSIDERACIÓNS LEGAIS E TÉCNICAS

1. O Decreto 8/2015, do 8 de xaneiro, establece no seu artigo 38 que a reiteración, dentro dun mesmo curso escolar, de condutas leves contrarias á convivencia poderá considerarse como conduta gravemente prexudicial para a convivencia, cos efectos legalmente previstos.

2. O artigo 29 da Lei 40/2015 establece, ao respecto da reincidencia, que esta poderá ser determinada por comisión de infraccións da mesma natureza cando así fose declarado por resolución firme.

3. A dirección do centro é competente para impoñer todas as medidas correctoras previstas no artigo 43 do Decreto 8/2015, de acordo co establecido no artigo 44 do devandito decreto.

De acordo con todo o indicado, FAGO CONSTAR:

A conduta leve contraria á convivencia do/a alumno/a (nome do/a alumno/a), con data do _______ de ________________ de _____ tipificada como a), b), c), d), e), f) das previstas no artigo 42 do Decreto 8/2015 con carácter de resolución firme para a súa posible consideración na determinación de reiteración de acordo co establecido na alínea k) do artigo 38 do citado decreto, dentro do presente curso escolar.

121

Mediante este documento notifícaselle a (nome da nai/pai/titor/a legal do/a alumno/a ou o propio alumno/a no caso de ser maior de idade ou análoga situación) esta comunicación para o seu coñecemento e cos efectos oportunos, contra o que poderá formular, de ser o caso, as alegacións que considere procedentes.

(Lugar), __________ de ____________________ de ____________

O/A director/a

(Nome e apelidos)

122

2. Resolución sobre o cómputo de condutas leves contrarias á convivencia para os efectos de determinación de reiteración




RESOLUCIÓN DA DIRECCIÓN DO (nome do centro) SOBRE MEDIDAS CORRECTORAS DE CONDUTAS LEVES CONTRARIAS Á CONVIVENCIA

FEITOS

1. (Breve explicación, de xeito claro e conciso, dos feitos que motivaron a determinación da conduta contraria á convivencia)

2. (Breve explicación, de xeito claro e conciso, dos pasos seguidos para a súa valoración e determinación de medida correctora)


1. O Decreto 8/2015, do 8 de xaneiro, establece cales son as condutas leves contrarias á convivencia e a súa corrección.

A dirección do centro é a instancia competente para a aplicación das medidas g) e h) establecidas no artigo 43 do citado decreto.

De acordo con todo o indicado, RESOLVO:

Impoñerlle á/ao alumna/o (nome da/o alumna/o) a seguinte medida correctora: ________________________ que se corresponde co previsto na alínea g)/h) (indicar o que proceda) do artigo 43 do Decreto 8/2015.

Contra esta resolución poderá interpoñer solicitude de revisión perante esta dirección, dentro do prazo de dous días lectivos, contados a partir do seguinte á data de notificación, coas alegacións que estime oportunas, segundo o establecido no artigo 45 do devandito decreto.

Mediante este documento notifícaselle a (nai/pai/titor/a legal do alumno/a __________ ou o propio alumno/a no caso de ser maior de idade ou análoga situación) esta resolución segundo o esixido no artigo 44 do Decreto 8/2015. Así mesmo, notifícaselle que esta conduta poderá ser considerada para os efectos de determinación de reiteración, segundo o previsto na alínea k) do artigo 38 do citado decreto.

123

De non presentarse alegacións no prazo previsto, a medida será inmediatamente executiva e esgota a vía administrativa. Contra esta poderá interpoñer potestativamente recurso de reposición no prazo dun mes, segundo o previsto nos artigos 123 e 124 da Lei 39/2015, ou ben acudir ao órgano xurisdicional contencioso-administrativo no prazo de dous meses desde o día seguinte ao da súa notificación, de acordo coa Lei 29/1998, do 13 de xullo, reguladora da xurisdición contencioso-administrativa.

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A director/a

(Nome e apelidos)

124

3. Alegacións ante medidas correctoras g) e h) de condutas contrarias á convivencia de carácter leve

ALEGACIÓNS ANTE MEDIDAS CORRECTORAS G) E H) DE CONDUTAS CONTRARIAS Á CONVIVENCIA DE CARÁCTER LEVE

(Nome e apelidos), con DNI (00000000X), e domicilio en (rúa, número), do municipio de ____________________, en representación do meu fillo/a/titorando/a (nome e apelidos, se procede),

EXPOÑO:

O día _____ de _________________ de _______, notificóuseme a resolución da Dirección do (nome do centro) pola que se determinaba que o/a meu/miña fillo/a/titorando/a cometera unha conduta leve contraria á convivencia do centro e se lle impoñía a medida correctora (indicar) encadrada na alínea g)/h), (indicar o que proceda) do artigo 39 do Decreto 8/2015.

En relación con isto, formulo as seguintes ALEGACIÓNS:

(Breve exposición dos motivos alegados para solicitar a revisión da medida)

Solicito que se revise a devandita resolución da dirección do centro ao abeiro da nova información achegada.

ANEXOS

(Indicar cando se xunte documentación complementaria)

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A interesado/a

(Nome e apelidos)

DIRECTOR/A DO (nome do centro)

125

4. Resolución sobre revisión de medidas correctoras de condutas leves contrarias á convivencia




RESOLUCIÓN DA DIRECCIÓN DO (nome do centro) SOBRE REVISIÓN DE MEDIDAS CORRECTORAS DE CONDUTAS LEVES CONTRARIAS Á CONVIVENCIA

FEITOS

1. (Referencia á conduta que orixinou a primeira resolución)

2. Con data do _____ de _____________ de _______ emítese a resolución desta dirección aplicando a medida correctora (indicar) que corresponde á prevista na alínea g)/h) (indicar o que proceda) do artigo 43 do Decreto 8/2015.

3. (Nome e apelidos) en representación do/a seu/súa fillo/a, tutelado/a (nome e apelidos, se procede) presenta, con data do _____ de __________________ de _______ a solicitude de revisión, de acordo co previsto no artigo 45 do devandito decreto.


1. O Decreto 8/2015, do 8 de xaneiro, establece que a dirección do centro, logo de analizar e valorar as alegacións presentadas, ratificará ou rectificará a medida correctora.

De acordo con todo o indicado, RESOLVO: (marcar o que proceda)

Ratificar a medida correctora imposta á/ao alumna/o (nome e apelidos) mediante resolución do _______ de __________________ de _________ consistente en: __________________________.

Modificar a medida correctora imposta á/ao alumna/o (nome e apelidos) mediante resolución do _____ de _________________ de _______ impoñendo unha nova medida correctora consistente en: _________________________

Mediante este documento notifícaselle a (nai/pai/titor/a legal do/da alumno/a __________ ou o/a propio/a alumno/a no caso de ser maior de idade ou análoga situación) esta resolución segundo o esixido no artigo 45 do Decreto 8/2015. Así mesmo, notifícaselle que esta conduta poderá ser considerada para os efectos de determinación de reiteración, segundo o previsto na alínea k) do artigo 38 do citado decreto.

126

A medida será inmediatamente executiva e esgota a vía administrativa. Contra esta poderá interpoñer recurso potestativo de reposición no prazo dun mes, segundo o previsto nos artigos 123 e 124 da Lei 39/2015, ou ben acudir ao órgano xurisdicional contencioso-administrativo no prazo de dous meses desde o día seguinte ao da súa notificación, de acordo coa Lei 29/1998, do 13 de xullo, reguladora da xurisdición contencioso-administrativa.

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A director/a

(Nome e apelidos)

127

5. Comunicación dunha posible conduta gravemente prexudicial para a convivencia

COMUNICACIÓN DUNHA POSIBLE CONDUTA GRAVEMENTE PREXUDICIAL PARA A CONVIVENCIA

(Nome e apelidos do/a profesor/a)

(Lugar, data e hora da comisión da acción ou omisión que dá lugar ao procedemento)

(Descrición da acción ou omisión que determina a incoación do procedemento)

Norma presuntamente infrinxida (esta mención non implica cualificación definitiva): (marcar o que proceda)










j) Portar calquera obxecto, substancia ou produto gravemente perigoso para a saúde ou integridade persoal de calquera membro da comunidade educativa. En todo caso,

128

reputarase indisciplina grave a resistencia ou negativa a entregar os obxectos a que se refire o punto terceiro do artigo 11 da Lei 4/2011 cando é requirido para iso polo profesorado.



(Nome, apelidos, enderezo e datos académicos da alumna ou do alumno incurso no procedemento, e dos seus representantes legais, de ser o caso)

Posibles testemuñas: _________________________

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A profesor/a

(Nome e apelidos)

129

6. Incoación de procedemento para a imposición de medidas correctoras

INCOACIÓN DE PROCEDEMENTO CORRECTOR

DIRECCIÓN DO (nome do centro)

FEITOS

1. (Breve explicación dos presuntos feitos que motivaron a determinación da conduta contraria á convivencia, con indicación expresa do nome e apelidos do/a alumno/a a quen corresponde o procedemento, con referencia ao documento de comunicación de incidencias).

(Indicar estudos que cursa o/a alumno/a). Débese ter un coidado exquisito coa presunción de inocencia.

2. Esta conduta ou omisión podería ser constitutiva dunha conduta gravemente prexudicial para a convivencia, consistente en:

(marcar o que proceda)









130





De acordo co establecido no artigo 38 do Decreto 8/2015, do 8 de xaneiro, polo que se desenvolve a Lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa en materia de convivencia escolar.

3. Segundo se establece no artigo 39 do antedito decreto, as posibles medidas correctoras para estas condutas son:


b) Suspensión do dereito a participar nas actividades extraescolares ou complementarias do centro por un período de entre dúas semanas e un mes.

c) Cambio de grupo.

d) Suspensión do dereito de asistencia a determinadas clases por un período de entre catro días lectivos e dúas semanas. Durante o tempo que dure a suspensión, o alumnado deberá realizar os deberes ou traballos que se determinen para evitar a interrupción no proceso formativo.




1. Os artigos 38 e 39 do Decreto 8/2015, do 8 de xaneiro, establece cales son as condutas gravemente prexudiciais para a convivencia e as medidas correctoras aplicables.

2. De acordo co artigo 46 do citado decreto, a dirección do centro é a instancia competente para a incoación do procedemento corrector e a determinación do procedemento que se seguirá en cada caso.

3. Segundo o previsto no título III, a dirección nomeará unha persoa instrutora do citado procedemento.

131

4. O artigo 47 do decreto citado faculta a dirección do centro para que, no momento da incoación ou en calquera momento da instrución, tendo en conta as repercusións que a conduta da alumna ou do alumno puidese ter na convivencia escolar, poida adoptar as medidas correctoras provisionais que considere convenientes. Estas medidas poderán consistir no cambio temporal de grupo ou na suspensión do dereito de asistencia a determinadas clases, actividades ou ao centro por un período que non será superior a tres días lectivos.

5 De acordo co establecido no artigo 34 do Decreto 8/2015, para a gradación das medidas correctoras terase en conta especialmente o recoñecemento espontáneo do carácter incorrecto da conduta e, de ser o caso, o cumprimento igualmente espontáneo da obriga de reparar os danos producidos.

6. A dirección do centro é o órgano unipersoal para resolver o expediente e impoñer as medidas correctoras que puidesen proceder, segundo o establecido no artigo 54 do Decreto 8/2015, para o cal disporá dun prazo de 12 días lectivos, de acordo co artigo 37 do citado decreto.


1. Incoarlle expediente ao/á alumno/a (nome e apelidos) para determinar se a conduta (indicar moi brevemente) pode ter a consideración de gravemente prexudicial para a convivencia segundo determinación e réxime de corrección citado, sen prexuízo do que puidera resultar da instrución.

2. Nomear instrutor/a a (nome e apelidos). De acordo co artigo 24 da Lei 40/2015, do 1 de outubro, do réxime xurídico do sector público, os interesados poderán promover a recusación da persoa instrutora en calquera momento da tramitación do procedemento, mediante escrito no que se expresará a causa ou causas en que se funda, de acordo co establecido no artigo 23 da devandita Lei 40/2015. A dirección do centro resolverá segundo o regulado na citada lei. A recusación ten natureza xurídica de cuestión incidental suspensiva, segundo o artigo 22.2.c) e 74 da Lei 39/2015, do 1 de outubro, do procedemento administrativo común das administracións públicas, polo que a tramitación da recusación interromperá os prazos previstos na tramitación do expediente.

3. SE PROCEDE, adoptar as seguintes medidas correctoras provisionais de acordo co artigo 47 do Decreto 8/2015.

4. SE PROCEDE, propoñer a tramitación do expediente polo procedemento conciliado, para o cal as partes deberán facer constar a súa conformidade expresa no prazo dun día lectivo segundo o establecido no artigo 48 do Decreto 8/2015. (Achégase formulario).

En caso de non aceptación de todas as partes no tempo e forma oportunos, procederase á tramitación polo procedemento común.

Ao longo da instrución deste procedemento poderá ser citado (acompañado dos seus representantes legais no caso de menores de idade ou incapacitados xudicialmente) para a aclaración das circunstancias que o motivaron. Así mesmo, será convocado expresamente

132

a un trámite de audiencia no que poderá acceder a todo o actuado e formular as alegacións que considere oportunas, de acordo co artigo 53 do Decreto 8/2015.

Mediante este documento notifícaselle a (nai/pai/titor/a legal do/a alumno/a ou o propio alumno/a no caso de ser maior de idade ou análoga situación) e á Inspección Educativa esta resolución, segundo o esixido no artigo 37 do Decreto 8/2015. Así mesmo, trasládase esta resolución á persoa instrutora, que se dará así por nomeada para todos os efectos, incluídos os de abstención previstos no artigo 23 da Lei 40/2015.

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A director/a

(Nome e apelidos)

NOTA: Elabórase un documento de incoación por cada alumna ou alumno presuntamente infractor. De CADA RESOLUCIÓN darase traslado ao/á interesado/a (e aos seus representantes legais, se procede), á persoa instrutora e á Inspección Educativa.

133

7. Recusación da persoa instrutora

RECUSACIÓN DA PERSOA INSTRUTORA

(Nome e apelidos), con DNI (00000000X), e domicilio para os efectos de notificación en (rúa, número), do municipio de ____________________, alumno/a, ou nai, pai, titor/a legal de ______________________ do centro _______________

EXPOÑO:

O día ______ de _________________ de _______ notificóuseme a resolución da dirección do centro pola que se incoa expediente para o esclarecemento e corrección, se procede, dunha presunta conduta cometida por (min/polo meu fillo/a/titorando/a).

Segundo o establecido no artigo 24 da Lei 40/2015, do 1 de outubro, nos casos previstos para a abstención, as persoas interresadas poderán promover recusación da persoa instrutora en calquera momento da tramitación do procedemento, mediante escrito no que se expresará a causa ou causas en que se funda. Neste caso a circunstancia é: (marcar o que proceda)

1. Ter interese persoal no asunto de que se trate ou noutro na resolución do cal puidese influír a daquel; ser administrador de sociedade ou entidade interesada, ou ter cuestión litixiosa pendente con algún interesado.

2. Ter parentesco de consanguinidade dentro do cuarto grao ou de afinidade dentro do segundo con calquera das persoas interesadas, cos administradores de entidades ou sociedades interesadas e tamén cos asesores, representantes legais ou mandatarios que interveñan no procedemento, así como compartir despacho profesional ou estar asociado con estes para o asesoramento, a representación ou o mandato.

3. Ter amizade íntima ou inimizade manifesta con algunha das persoas mencionadas na alínea anterior.

4. Ter intervido como perito ou como testemuña no procedemento de que se trate.

5. Ter relación de servizo con persoa natural ou xurídica interesada directamente no asunto, ou terlle prestado nos dous últimos anos servizos profesionais de calquera tipo e en calquera circunstancia e lugar.

En relación con isto, POÑO NO SEU COÑECEMENTO:

Que no nomeamento de (nome e apelidos) como persoa instrutora concorren as circunstancias previstas no apartado __________ do artigo 23 da Lei 40/2015, do 1 de outubro, polo que, de acordo co establecido, formulo a solicitude de recusación perante a dirección de centro.


134

ANEXO

(Documentación achegada que fundamenta a solicitude).

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A interesado/a

(Nome e apelidos)


135

8. Abstención da persoa instrutora

ABSTENCIÓN DA PERSOA INSTRUTORA

(Nome e apelidos), con DNI (00000000X), e domicilio para os efectos de notificación en (rúa, número), do municipio de __________________, profesor/a do (nome do centro)

EXPOÑO:

O día ______ de _________________ de _______ notificóuseme a resolución da Dirección do (nome do centro) pola que se me nomea instrutor/a do expediente para esclarecer e, se procede, corrixir a presunta conduta gravemente prexudicial para a convivencia do/da alumno/a (nome do/da alumno/a).

Segundo o establecido no artigo 23 da Lei 40/2015, do 1 de outubro, as autoridades e o persoal ao servizo das administracións en quen se dea algunha das circunstancias sinaladas absteranse de intervir no procedemento e comunicaranllo ao seu superior inmediato, que resolverá o procedente. No meu caso a circunstancia é: (marcar o que proceda)

1. Ter interese persoal no asunto de que se trate ou noutro na resolución do cal puidese influír a daquel; ser administrador de sociedade ou entidade interesada, ou ter cuestión litixiosa pendente con algunha persoa interesada.

2. Ter parentesco de consanguinidade dentro do cuarto grao ou de afinidade dentro do segundo con calquera das persoas interesadas, cos administradores de entidades ou sociedades interesadas e tamén cos asesores, representantes legais ou mandatarios que interveñan no procedemento, así como compartir despacho profesional ou estar asociado con estes para o asesoramento, a representación ou o mandato.

3. Ter amizade íntima ou inimizade manifesta con algunha das persoas mencionadas na alínea anterior.

4. Ter intervido como perito ou como testemuña no procedemento de que se trate.

5. Ter relación de servizo con persoa natural ou xurídica interesada directamente no asunto, ou terlle prestado nos dous últimos anos servizos profesionais de calquera tipo e en calquera circunstancia e lugar.

En relación con isto, POÑO NO SEU COÑECEMENTO:

Que no meu nomeamento como persoa instrutora concorren as circunstancias previstas no apartado ____________ do artigo 23 da Lei 40/2015, do 1 de outubro, polo que, de acordo co establecido, formulo a miña abstención perante a dirección de centro.


136

ANEXO

(Documentación achegada que fundamenta a solicitude).

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

A persoa instrutora

(Nome e apelidos)


137

9. Ratificación ou revisión da persoa instrutora

RESOLUCIÓN DA DIRECCIÓN DO (nome do centro) SOBRE A ABSTENCIÓN/RECUSACIÓN DA PERSOA INSTRUTORA

FEITOS

1. Con data do ______ de ________________ de _______ emítese o acordo de incoación de expediente a (nome do/a alumno/a) de acordo co Decreto 8/2015.

2. No devandito acordo noméase como persoa instrutora a __________________.

3. Con data do ______ de ________________ de _______ recíbese nesta dirección a solicitude de (abstención/recusación, indicar o que proceda).

4. Practicadas as indagacións pertinentes, esta dirección comproba que as causas alegadas SUPOÑEN causa de (abstención/recusación, indicar o que proceda).


1. Os artigos 23 e 24 da Lei 40/2015, do 1 de outubro, establecen as causas e procedementos de tramitación da abstención/recusación, e é a dirección do centro a responsable de resolver a ratificación da persoa instrutora ou proceder a un novo nomeamento.


Aceptar a (abstención/recusación, indicar o que proceda) de ________________ como persoa instrutora do expediente tramitado a ________________, e nomear como novo/a instrutor/a a ________________. De acordo co artigo 24 da Lei 40/2015, do 1 de outubro do réxime xurídico do sector público, os interesados poderán promover recusación do/da instrutor/a en calquera momento da tramitación do procedemento, mediante escrito no que se expresará a causa ou causas en que se funda, de acordo co establecido no artigo 23 da dita Lei 40/2015. A dirección do centro resolverá segundo o regulado na citada lei. A recusación ten natureza xurídica de cuestión incidental suspensiva, segundo o artigo 22.2.c) e 74 da Lei 39/2015, do 1 de outubro, do procedemento administrativo común das administracións públicas, polo que a tramitación da recusación interromperá os prazos previstos na tramitación do expediente.

Mediante este documento notifícaselle a (nai/pai/titor/a legal do alumno/a ou o propio alumno/a no caso de ser maior de idade ou análoga situación), a (nome do/a instrutor/a) como instrutor/a saínte e á Inspección Educativa esta resolución. Así mesmo, notificaráselle a (nome do/a instrutor/a) como nova persoa instrutora que se dará así por nomeada para todos os efectos, incluídos os de abstención previstos no artigo 23 da Lei 40/2015.

138

Esta resolución será inmediatamente executiva e esgota a vía administrativa. Contra esta poderá interpoñer recurso potestativo de reposición no prazo dun mes, segundo o previsto nos artigos 123 e 124 da Lei 39/2015, ou ben acudir ao órgano xurisdicional contencioso-administrativo no prazo de dous meses desde o día seguinte ao da súa notificación, de acordo coa Lei 29/1998, do 13 de xullo, reguladora da xurisdición contencioso-administrativa.

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A director/a

(Nome e apelidos)

139

RESOLUCIÓN DA DIRECCIÓN DO (nome do centro) SOBRE A RATIFICACIÓN DA PERSOA INSTRUTORA

FEITOS

1. Con data do ______ de ________________ de _______ emítese o acordo de incoación de expediente a (nome do/a alumno/a) de acordo co Decreto 8/2015.

2. No devandito acordo noméase como persoa instrutora a __________________.

3. Con data do ______ de _____________ de _______ recíbese nesta dirección a solicitude de (abstención/recusación, indicar o que proceda).

4. Practicadas as indagacións pertinentes, esta dirección comproba que as causas alegadas NON SUPOÑEN causa de (abstención/recusación, indicar o que proceda).


1. Os artigos 23 e 24 da Lei 40/2015 establecen as causas e procedementos de tramitación da abstención/recusación, e é a dirección do centro a responsable de resolver a ratificación da persoa instrutora ou proceder a un novo nomeamento.


Ratificar a ______________________ como persoa instrutora do expediente tramitado a ______________________.

Mediante este documento notifícaselle a (nai/pai/titor/a legal do/da alumno/a ou o propio alumno/a no caso de ser maior de idade ou análoga situación), a (nome do/da instrutor/a) e á Inspección Educativa esta resolución.

Esta resolución será inmediatamente executiva e esgota a vía administrativa. Contra esta poderá interpoñer recurso potestativo de reposición no prazo dun mes, segundo o previsto nos artigos 123 e 124 da Lei 39/2015, ou ben acudir ao órgano xurisdicional contencioso-administrativo no prazo de dous meses desde o día seguinte ao da súa notificación, de acordo coa Lei 29/1998, do 13 de xullo, reguladora da xurisdición contencioso-administrativa.

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A director/a

(Nome e apelidos)

140

10. Procedemento conciliado: aceptación e citación10a. Aceptación do procedemento conciliado e citación

Nome e apelidos dos destinatarios



ACEPTACIÓN DE PROCEDEMENTO CONCILIADO E CITACIÓN

Con data do ______ de ______________ de _______ foi incoado o expediente por posible conduta gravemente prexudicial para a convivencia na que (vostede/ o/a seu/súa fillo/a /titorando/a, segundo proceda), ten a consideración de (presunta vítima/infractor, indicar o que proceda). Na devandita incoación establécese a pertinencia de resolución mediante o procedemento conciliado, establecido nos artigos 49 a 51 do Decreto 8/2015, do 8 de xaneiro, polo que se desenvolve a Lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa en materia de convivencia escolar.

Este procedemento conciliado pretende favorecer a implicación e o compromiso do alumno ou alumna corrixido/a e da súa familia, ofrecer a posibilidade de que a persoa agraviada se sinta valorada, axudar a consensuar as medidas correctoras e facilitar a inmediatez da corrección educativa. Cando as partes acepten a tramitación mediante este procedemento, a dirección convocará a persoa docente designada como instrutora do procedemento corrector e as persoas afectadas a unha reunión, no prazo máximo dun día lectivo contado dende o remate do prazo para a comunicación da opción elixida.

Na reunión, a persoa instrutora recordaralles ás afectadas e aos afectados ou de ser menor non emancipada/o, ás persoas proxenitoras ou representantes legais destas/es, que están a participar nun procedemento conciliado ao que se someteron voluntariamente, e que iso supón acatar o acordo que derive deste. Tamén advertirá a alumna ou o alumno e, de ser o caso, as persoas ou representantes legais desta/e, de que as declaracións que se realicen formarán parte do expediente do procedemento corrector no suposto de que non se alcance a conciliación.

Posteriormente, a persoa instrutora expoñerá e valorará a conduta que é obxecto de corrección facendo fincapé nas consecuencias que tivo para a convivencia escolar e para os demais membros da comunidade educativa e, oídas as partes, propoñerá algunha das medidas correctoras para aquela conduta. A continuación, a persoa instrutora daralle a palabra á alumna ou ao alumno e ás persoas convocadas, para que manifesten as súas opinións sobre a conduta que se pretende corrixir, e realicen as consideracións oportunas sobre a súa corrección.

A petición de desculpas por parte da alumna ou do alumno será tida en conta como circunstancia que condiciona a súa responsabilidade, á hora de determinar a medida correctora que se vaia adoptar.

141

Finalmente, as persoas participantes no procedemento deberán acordar a medida correctora que consideren máis axeitada para a conduta da alumna ou do alumno e, se procede, as medidas educativas reparadoras. Deberá quedar constancia escrita da conformidade coas medidas correctoras fixadas por parte do alumno ou da alumna autor/a da conduta e da persoa agraviada ou, de ser menor non emancipado/a, das persoas proxenitoras ou representantes legais deste/a.

O acordo consensuado polas partes será ratificado pola persoa que ocupe a dirección do centro.

O incumprimento por parte da alumna ou do alumno das medidas correctoras acordadas dará lugar á corrección da súa conduta mediante o procedemento común.

O procedemento conciliado finalizará unha vez obtido o acordo entre as partes. No caso de que non se logre o acordo, continuarase a corrección polo procedemento común.

De acordo co establecido no artigo 48 do Decreto 8/2015, nos casos nos que se lle ofrecese á alumna ou ao alumno ou ás persoas proxenitoras ou representantes legais desta/e a posibilidade de corrección da conduta mediante o procedemento conciliado, estes comunicaranlle por escrito á dirección do centro a aceptación ou non deste procedemento no prazo dun día lectivo seguinte á recepción da notificación. De non comunicárselle nada á dirección do centro nese prazo, aplicaráselle o procedemento común.

(Nome e apelidos do/da alumno/a, nai/pai/titor/a do/da alumno/a, presunta vítima/infractor/a) (marcar o que proceda)

ACEPTO e doume por citado/a á reunión de conciliación que terá lugar o día ______ de _________________ de _______ ás ____________ horas en _________________.

NON ACEPTO, polo que o expediente será tramitado polo procedemento común.

A non comunicación EXPRESA no prazo de 1 día desde a recepción desta comunicación implicará a RENUNCIA AO PROCEDEMENTO CONCILIADO E A TRAMITACIÓN POLO PROCEDEMENTO COMÚN.

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A interesado/a

(Nome e apelidos)

NOTA: Enviar á presunta vítima e ao/s presunto/s infractor/es ou representantes legais, se procede.

142

10b. Citación á reunión de conciliación da persoa mediadora

Nome e apelidos do destinatario

CITACIÓN Á REUNIÓN DE CONCILIACIÓN

Con data do ______ de ______________ de _______ foi incoado o expediente por posible conduta gravemente prexudicial para a convivencia e ofrecéuselles ás partes (presuntos infractores e vítimas) a súaresolución polo procedemento conciliado, e foi nomeado/a instrutor/a ____________________.

De acordo co establecido no artigo 48 do Decreto 8/2015, nos casos nos que se lle ofrecese á alumna ou ao alumno ou ás persoas proxenitoras ou representantes legais desta/e a posibilidade de corrección da conduta mediante o procedemento conciliado, estes comunicarán por escrito á dirección do centro a aceptación ou non deste procedemento no prazo dun día lectivo seguinte á recepción da notificación. De non comunicárselle nada á dirección do centro nese prazo, aplicaráselle o procedemento común.

No procedemento conciliado actuará unha persoa mediadora na forma que se estableza nas normas de organización e funcionamento do centro.

A persoa mediadora non substituirá a instrutora do procedemento, senón que colaborará con ela para lograr o achegamento entre as persoas afectadas, e o seu consenso na medida correctora que se vaia aplicar.

Mediante esta citación queda vostede nomeado como persoa mediadora e convocado á reunión de conciliación que terá lugar o día ______ de _________________ de _______ ás _________ horas en __________________.

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A director/a

(Nome e apelidos)

NOTA: Entregar á persoa mediadora. Asinar a recepción.

143

10c. Citación á reunión de conciliación da persoa instrutora

Nome e apelidos do destinatario

CITACIÓN Á REUNIÓN DE CONCILIACIÓN

Con data do ______ de ______________ de _______ foi incoado o expediente por posible conduta gravemente prexudicial para a convivencia no que vostede foi nomeado/a instrutor/a.

De acordo co establecido no artigo 48 do Decreto 8/2015, nos casos nos que se lle ofrecese á alumna ou ao alumno ou ás persoas proxenitoras ou representantes legais desta/e a posibilidade de corrección da conduta mediante o procedemento conciliado, estes comunicaranlle por escrito á dirección do centro a aceptación ou non deste procedemento no prazo dun día lectivo seguinte á recepción da notificación. De non comunicárselle nada á dirección do centro nese prazo, aplicaráselle o procedemento común.

Mediante esta citación queda vostede nomeado como persoa mediadora e convocado á reunión de conciliación que terá lugar o día ______ de _________________ de _______ ás _________ horas en __________________.

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A director/a

(Nome e apelidos)

NOTA: entregar á persoa instrutora. Asinar a recepción.

144

11. Comunicación sobre tramitación de procedemento corrector polo procedemento común

COMUNICACIÓN DA DIRECCIÓN DO (nome do centro) SOBRE TRAMITACIÓN DE PROCEDEMENTO CORRECTOR POLO PROCEDEMENTO COMÚN

FEITOS

1. Con data do ______ de _________________ de _______ esta dirección incoa o procedemento corrector polos feitos que a continuación se describen: (describir brevemente)

2. Na devandita resolución de incoación propón a tramitación do expediente polo procedemento conciliado, para o cal as partes debían proceder a manifestar a súa conformidade expresa no tempo e na forma oportunos.

3. Que non houbo aceptación expresa do procedemento conciliado por todas as partes.


O artigo 48.2 do Decreto 8/2015, do 8 de xaneiro, polo que se desenvolve a Lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa en materia de convivencia escolar, establece que, nos casos nos que se lle ofrecese á alumna ou ao alumno ou ás persoas proxenitoras ou representantes legais desta/e a posibilidade de corrección da conduta mediante o procedemento conciliado, estes comunicaranlle por escrito á dirección do centro a aceptación ou non deste procedemento no prazo dun día lectivo seguinte á recepción da notificación. De non comunicárselle nada á dirección do centro nese prazo, aplicaráselle o procedemento común.

De acordo con todo o indicado, COMUNÍCASE:

A tramitación do expediente incoado polo procedemento común, no que continuará coas súas funcións de instrución a persoa nomeada.

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A director/a

(Nome e apelidos)

145

12. Acta da reunión de conciliación con acordos

ACTA REUNIÓN CONCILIACIÓN

Data: ______ de ________________ de _______

Con motivo de realizar a reunión de conciliación prevista no artigo 50 do Decreto 8/2015, do 8 de xaneiro, polo que se desenvolve a Lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa en materia de convivencia escolar, reúnense no (nome do centro) da localidade de _________________ as seguintes persoas:

(FACER CONSTAR NOME COMPLETO E EN CALIDADE DE QUE ASISTEN, presunta vítima, presuntos infractores, persoas proxenitoras, director/a, instrutor/a, mediador/a...)

En primeiro lugar, a persoa instrutora recorda que, segundo o previsto no Decreto 8/2015, están participando nun procedemento conciliado ao que se someten voluntariamente logo de ser informados das peculiaridades e obrigas do procedemento, e isto supón acatar o acordo que se derive del.

A persoa instrutora advirte o alumnado e, de ser o caso, as persoas proxenitoras ou representantes legais, de que as declaracións que se realicen formarán parte do expediente do procedemento corrector no suposto de que non se alcance a conciliación.

Posteriormente, a persoa instrutora expón e valora a conduta que é obxecto de corrección facendo fincapé nas consecuencias que tivo para a convivencia escolar e para os demais membros da comunidade educativa:

(DETERMINAR CON PRECISIÓN OS FEITOS RECOÑECIDOS POLO ALUMNADO E AS ACTUACIÓNS LEVADAS A CABO PARA O SEU ESCLARECEMENTO, CON MENCIÓN ÁS CIRCUNSTANCIAS QUE REDUCEN OU ACENTÚAN A RESPONSABILIDADE, ASÍ COMO Á PETICIÓN DE DESCULPAS, SE É O CASO)

Oídas as partes, propón as seguintes medidas correctoras para a conduta:

______________________________.

A continuación a persoa instrutora dá a palabra ás persoas convocadas que manifestan:

______________________________.

Finalmente, as persoas asistentes acordan as seguintes medidas correctoras, que contarán co apoio da persoa mediadora.

______________________________.

Faise constar que, segundo o establecido no artigo 50.6 do Decreto 8/2015, o incumprimento por parte da alumna ou do alumno das medidas correctoras acordadas dará lugar á corrección da súa conduta mediante o procedemento común.

146

E para que conste a súa conformidade coas medidas correctoras fixadas, asinan este documento todos os asistentes. A persoa instrutora actúa como secretaria e a Dirección do centro da fe e ratifica o acordo, que será inmediatamente executivo.

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

(Sinatura e identificación de todos os asistentes, con mención do cargo)

147

13. Acta da reunión de conciliación sen acordos

ACTA REUNIÓN CONCILIACIÓN

Data: ______ de _________________ de _______

Con motivo de realizar a reunión de conciliación prevista no artigo 50 do Decreto 8/2015, do 8 de xaneiro, polo que se desenvolve a Lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa en materia de convivencia escolar, reúnense no (nome do centro) da localidade de __________________ as seguintes persoas:

(FACER CONSTAR NOME COMPLETO E EN CALIDADE DE QUE ASISTEN, presunta vítima, presuntos infractores, persoas proxenitoras, director/a, instrutor/a, mediador/a...)

En primeiro lugar, a persoa instrutora recorda que, segundo o previsto no Decreto 8/2015, están participando nun procedemento conciliado ao que se someten voluntariamente logo de ser informados das peculiaridades e obrigas do procedemento, e isto supón acatar o acordo que se derive del.

A persoa instrutora advirte o alumnado e, de ser o caso, as persoas proxenitoras ou representantes legais, de que as declaracións que se realicen formarán parte do expediente do procedemento corrector no suposto de que non se alcance a conciliación.

Posteriormente, a persoa instrutora expón e valora a conduta que é obxecto de corrección facendo fincapé nas consecuencias que tivo para a convivencia escolar e para os demais membros da comunidade educativa:

(DETERMINAR CON PRECISIÓN OS FEITOS RECOÑECIDOS POLO ALUMNADO E AS ACTUACIÓNS LEVADAS A CABO PARA O SEU ESCLARECEMENTO, CON MENCIÓN ÁS CIRCUNSTANCIAS QUE REDUCEN OU ACENTÚAN A RESPONSABILIDADE, ASÍ COMO Á PETICIÓN DE DESCULPAS, SE É O CASO).

Oídas as partes, propón as seguintes medidas correctoras para a conduta:

____________________________.

A continuación a persoa instrutora dá a palabra ás persoas convocadas que manifestan:

____________________________.

Finalmente, as persoas asistentes non chegan a acordo de resolución do expediente polo que, con esta data, retómase o procedemento común, no que continuará coas súas funcións de instrución a persoa nomeada, tal e como se establece no artigo 50.7 do Decreto 8/2015.

E para que conste, asinan este documento todos os asistentes. A persoa instrutora actúa como secretaria e a Dirección do centro ratifica a decisión, que será inmediatamente executiva.

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

(Sinatura e identificación de todos os asistentes, con mención do cargo)

148

14. Fin de procedemento conciliado por incumprimento e paso a procedemento común

RESOLUCIÓN DA DIRECCIÓN DO (nome do centro) SOBRE TRAMITACIÓN DE PROCEDEMENTO CORRECTOR POLO PROCEDEMENTO COMÚN POR INCUMPRIMENTO DOS ACORDOS DE CONCILIACIÓN

FEITOS

1. Con data do ______ de ______________ de _______ esta dirección incoa o procedemento corrector polos feitos que a continuación se describen: (describir brevemente)

2. Na devandita resolución de incoación proponse a tramitación do expediente polo procedemento conciliado, coa aceptación expresa das partes.

3. Con data do ______ de _________________ de _______ lévase a cabo a reunión de conciliación da que se levanta a correspondente acta, na que se acordan as seguintes medidas: (describir brevemente).

4. Esta dirección constata que os acordos acadados foron incumpridos sen que o apoio da persoa mediadora puidese emendar a situación.


O artigo 50 do Decreto 8/2015, do 8 de xaneiro, polo que se desenvolve a Lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa en materia de convivencia escolar, establece que o incumprimento por parte da alumna ou do alumno das medidas acordadas dará lugar á corrección da súa conduta mediante o procedemento común. O procedemento conciliado finalizará unha vez obtido o acordo entre as partes. No caso de que non se logre o acordo, continuarase a corrección polo procedemento común desenvolvido conforme o previsto no artigo 53 do decreto.


A continuación da corrección da conduta ou omisión contraria á convivencia polo procedemento común, segundo o establecido na lexislación vixente, por incumprimento dos acordos acadados, continuando nas súas funcións a persoa instrutora.

Mediante este documento notifícaselle a (nai/pai/titor/a legal do/da alumno/a ou o propio alumno/a no caso de ser maior de idade ou análoga situación) e á Inspección Educativa, esta resolución, que será inmediatamente executiva e esgota a vía administrativa.

Contra esta poderá interpoñer recurso potestativo de reposición no prazo dun mes, segundo o previsto nos artigos 123 e 124 da Lei 39/2015, ou ben acudir ao órgano

149

xurisdicional contencioso-administrativo no prazo de dous meses desde o día seguinte ao da súa notificación, de acordo coa Lei 29/1998, do 13 de xullo, reguladora da xurisdición contencioso-administrativa.

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A director/a

(Nome e apelidos)

150

15. Fin de procedemento conciliado e arquivo

RESOLUCIÓN DA DIRECCIÓN DO (nome do centro) SOBRE FIN DE PROCEDEMENTO CONCILIADO E ARQUIVO

FEITOS

1. Con data do ______ de ______________ de _______ esta dirección incoa o procedemento corrector polos feitos que a continuación se describen: (describir brevemente)

2. Na devandita resolución de incoación proponse a tramitación do expediente polo procedemento conciliado, coa aceptación expresa das partes.

3. Con data do ______ de _________________ de _______ lévase a cabo a reunión de conciliación da que se redacta a correspondente acta, na que se acordan as seguintes medidas: (describir brevemente).

4. Esta dirección constata o efectivo cumprimento dos acordos acadados.


O artigo 50 do Decreto 8/2015, do 8 de xaneiro, polo que se desenvolve a Lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa en materia de convivencia escolar, establece que o incumprimento por parte da alumna ou do alumno das medidas acordadas dará lugar á corrección da súa conduta mediante o procedemento común. O procedemento conciliado finalizará unha vez obtido o acordo entre as partes. No caso de que non se logre o acordo, continuarase a corrección polo procedemento común desenvolvido conforme o previsto no artigo 53 do decreto.


A finalización do procedemento corrector e o arquivo do expediente, que poderá ser tido en conta para os efectos de reincidencia.

Mediante este documento notifícaselle a (nai/pai/titor/a legal do/a alumno/a ou ao propio alumno/a no caso de ser maior de idade ou análoga situación) e á Inspección Educativa, esta resolución, que será inmediatamente executiva e esgota a vía administrativa.

Contra esta poderá interpoñer recurso potestativo de reposición no prazo dun mes, segundo o previsto nos artigos 123 e 124 da Lei 39/2015, ou ben acudir ao órgano xurisdicional contencioso-administrativo no prazo de dous meses desde o día seguinte ao da súa notificación, de acordo coa Lei 29/1998, do 13 de xullo, reguladora da xurisdición contencioso-administrativa.

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A director/a

(Nome e apelidos)

151

16. Medidas provisionais16a. Proposta á dirección de medidas provisionais

PROPOSTA Á DIRECCIÓN DO ____________________ DE MEDIDAS PROVISIONAIS


1. O artigo 47 do Decreto 8/2015 faculta a dirección do centro para que, no momento da incoación ou en calquera momento da instrución, tendo en conta as repercusións que a conduta da alumna ou do alumno puidese ter na convivencia escolar, poida adoptar as medidas correctoras provisionais que considere convenientes. Estas medidas poderán consistir no cambio temporal de grupo ou na suspensión do dereito de asistencia a determinadas clases, actividades ou ao centro por un período que non será superior a tres días lectivos.

2. Segundo o artigo 48.5.a) do antedito decreto, a persoa instrutora poderá propoñerlle á dirección do centro a adopción das medidas provisionais que considere pertinentes.

De acordo con todo o indicado, PROPOÑO:

Adoptar as seguintes medidas provisionais de acordo co artigo 47 do Decreto 8/2015, tendo en conta as repercusións que a conduta da alumna ou do alumno puidese ter na convivencia escolar:

_______________________________________________________

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

A persoa instrutora

(Nome e apelidos)

________________________________________________________________________

Recibín o ______ de _________________ de _______

O/A director/a

(Nome e apelidos)

152

16b. Resolución sobre medidas provisionais

Nome e apelidos do destinatario e dos seus representantes legais no caso de menores incapacitados/as



RESOLUCIÓN DA DIRECCIÓN DO (nome do centro) SOBRE MEDIDAS PROVISIONAIS

FEITOS

1. Con data do ______ de ________________ de _______ a dirección do centro incoa o expediente para a clarificación e corrección da conduta/omisión de (nome e apelidos) consistente en ____________________.

2. Coa mesma data noméase instrutor/a a (nome e apelidos)

3. No acordo de incoación non se determinaron medidas de carácter provisional.


1. O artigo 47 do Decreto 8/2015 faculta a dirección do centro para que, no momento da incoación ou en calquera momento da instrución, tendo en conta as repercusións que a conduta da alumna ou do alumno puidese ter na convivencia escolar, poida adoptar as medidas correctoras provisionais que considere convenientes. Estas medidas poderán consistir no cambio temporal de grupo ou na suspensión do dereito de asistencia a determinadas clases, actividades ou ao centro por un período que non será superior a tres días lectivos.

2. Segundo o artigo 48.5.a) do antedito decreto, a persoa instrutora poderá propoñerlle á dirección do centro a adopción das medidas provisionais que considere pertinentes.


Adoptar as seguintes medidas provisionais de acordo co artigo 47 do Decreto 8/2015, por proposta da persoa instrutora:

________________________________________________________.

Será convocado expresamente a un trámite de audiencia unha vez realizada a proposta de resolución por parte da persoa instrutora, no que poderá acceder a todo o actuado e formular as alegacións que considere oportunas, de acordo co artigo 53 do Decreto 8/2015.

153

Mediante este documento notifícaselle a (nai/pai/titor/a legal do/a alumno/a ou o propio alumno/a no caso de ser maior de idade ou análoga situación) e á Inspección Educativa esta resolución, que será inmediatamente executiva.

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A director/a

(Nome e apelidos)

NOTA: Só cando estas medidas se tomen nun momento posterior ao da incoación do expediente

154

17. Citación a entrevista

(Nome e apelidos dos destinatarios)



CITACIÓN

Mediante este documento queda vostede, ou a persoa en quen delegue, (o/a seu/súa fillo/a, titorando/a, se procede) convocado/a a unha entrevista no marco da instrución do procedemento corrector incoado con data do ______ de ______________ de ______ para esclarecer os seguintes feitos:

(FACER UNHA DESCRICIÓN SIMPLE)

En calidade de: (marcar o que proceda)

Presunto/a infractor/a

Presunta vítima

Testemuña

Outros: __________________

A entrevista e toma de declaración terá lugar o día _____ de _______________ de ______ ás __________ horas en __________________.

Segundo o establecido no artigo 37 do Decreto 8/2015, do 8 de xaneiro, polo que se desenvolve a Lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa en materia de convivencia escolar, a non comparecencia sen causa xustificada das alumnas ou dos alumnos ou, de ser o caso, as persoas proxenitoras ou representantes legais destas/es ou ben a negativa a recibir comunicacións ou notificacións, non impedirá a continuación do proceso de corrección. As audiencias e comparecencias das nais e pais ou das titoras ou titores legais do alumnado menor de idade nos procedementos relativos á corrección das condutas gravemente prexudiciais para a convivencia son obrigatorias para elas e eles, e a súa desatención reiterada e inxustificada seralles comunicada ás autoridades, para os efectos da súa posible consideración como incumprimento dos deberes inherentes á patria potestade ou á tutela.

Todas as persoas participantes no proceso de instrución quedan obrigadas polo deber de sixilo e a salvagarda da intimidade e honra das persoas implicadas, con especial mención aos/ás menores de idade. É de aplicación o establecido no Real decreto 1720/2007, do 21 de decembro, polo que se aproba o Regulamento de desenvolvemento da Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos de carácter persoal.

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A instrutor/a

(Nome e apelidos)

155

18. Entrevista, proposta de resolución e audiencia18a. Acta de entrevista

ACTA ENTREVISTA PROCEDEMENTO CORRECTOR INCOADO CON DATA DO ______ de _________________ de _______

Datos da comparecencia:

Comparecente/s: (relación de comparecentes, como mínimo o/a presunto/a infractor/a e as súas persoas proxenitoras, se procede)

Día: _______ de _________________ de _______, de ________ horas a ________ horas

Lugar: ______________________

A persoa instrutora advirte o alumnado e, de ser o caso, as súas persoas proxenitoras ou representantes legais, de que as declaracións que se realicen formarán parte do expediente do procedemento corrector, tras o cal se procede á toma de declaración:

Pregunta Resposta

Así mesmo, as persoas consultadas manifestan, para que conste, que: (indicar quen e que manifesta)

1. ______________________________

2. ______________________________

3. ______________________________

ANEXOS

(Indicar cando se xunte documentación complementaria achegada polos comparecentes)

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A instrutor/a

(Nome e apelidos)

Os/As comparecentes

(Nome e apelidos)

156

18b. Proposta de resolución

PROPOSTA DE RESOLUCIÓN

PROCEDEMENTO CORRECTOR INCOADO CON DATA DO: _______ de ________________de _________

1. Feitos que o/a instrutor/a considera probados.

(Breve explicación dos presuntos feitos, con indicación expresa do nome e apelidos do/da alumno/a a quen corresponde o expediente. Facer mención expresa ás circunstancias concorrentes e ao grao de responsabilidade que se aprecia)

2. Esta conduta ou omisión, a xuízo da persoa instrutora, é constitutiva dunha conduta gravemente prexudicial para a convivencia, consistente en: (marcar o que proceda)











157




3. Segundo se establece no artigo 39 do antedito decreto, proponse a seguinte medida correctora: (marcar o que proceda):



c) Cambio de grupo.




Consistente en:

(Pormenorizar a concreción da medida ou medidas propostas)

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A instrutor/a

(Nome e apelidos)

NOTA: Elabórase unha resolución por cada alumno/a corrixido/a.

158

18c. Citación para trámite de audiencia




CITACIÓN

No marco da instrución do procedemento corrector incoado con data do ______________ de ___________________ de _______, mediante este documento queda vostede, ou persoa en quen delegue, (o/a seu/súa fillo/a, titorando/a, se procede) convocado/a ao trámite de audiencia previsto no artigo 53 do Decreto 8/2015, do 8 de xaneiro, polo que se desenvolve a Lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa en materia de convivencia escolar, no que se establece que “finalizada a instrución do procedemento, a persoa instrutora formulará a proposta de resolución e dará audiencia á alumna ou ao alumno e, se fose menor de idade non emancipada/o, ás persoas proxenitoras ou representantes legais desta/e, convocándoos a unha comparecencia que terá lugar no prazo máximo de tres días lectivos contados a partir da recepción da citación. Na referida comparecencia poderán acceder a todo o actuado e do resultado expedirase acta”.

A comparecencia terá lugar o día ________ de ________________________ de ________, ás _____________ horas en __________________.

Para os efectos de efectuar as alegacións que puidese considerar oportunas, comunícolle que a relación de documentos que conforman o expediente é a que segue:

• Incoación do procedemento corrector

• __________________________________

• Proposta de resolución da persoa instrutora

Segundo o establecido no artigo 37 do Decreto 8/2015, do 8 de xaneiro, polo que se desenvolve a Lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa en materia de convivencia escolar, a non comparecencia sen causa xustificada das alumnas ou dos alumnos ou, de ser o caso, as persoas proxenitoras ou representantes legais destas/es ou ben a negativa a recibir comunicacións ou notificacións, non impedirá a continuación do proceso de corrección. As audiencias e comparecencias das nais e pais ou das titoras ou titores legais do alumnado menor de idade nos procedementos relativos á corrección das condutas gravemente prexudiciais para a convivencia son obrigatorias para elas e eles, e a súa desatención reiterada e inxustificada será comunicada ás autoridades, para os efectos da súa posible consideración como incumprimento dos deberes inherentes á patria potestade ou á tutela.

159


(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A instrutor/a

(Nome e apelidos)

160

19. Acta de audiencia de procedemento corrector

ACTA DE AUDIENCIA PROCEDEMENTO CORRECTOR INCOADO CON DATA (Lugar), ________ de ____________________ de __________


Comparecente/s: (Relación de comparecentes, como mínimo o/a presunto/a infractor/a e as súas persoas proxenitoras, se proceden)


Lugar: ______________________

Documentación que conforma o expediente:


• __________________________________

• __________________________________

• __________________________________


Alegacións formuladas: (indicar quen fai que alegacións)

• __________________________________

• __________________________________

• __________________________________

ANEXOS


(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A instrutor/a

(Nome e apelidos)

Os/As comparecentes

(Nome e apelidos)

161

20. Traslado da instrución e da proposta de resolución á dirección

TRASLADO DA INSTRUCIÓN E DA PROPOSTA DE RESOLUCIÓN DE PROCEDEMENTO CORRECTOR INCOADO CON DATA DO _______ de __________________ de ________

Con data do ______ de _________________ de _______ a persoa instrutora do expediente incoado pola Dirección do (nome do centro) dá traslado do expediente completo unha vez finalizado o trámite de audiencia, para a súa resolución por parte da dirección do centro.

Documentación que conforma o expediente:


• __________________________________

• __________________________________

• __________________________________


• Acta do trámite de audiencia e alegacións presentadas, se procede.

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A instrutor/a

(Nome e apelidos)

_____________________________________________________________________

Recibín o ______ de _________________ de _______

O/A director/a

(Nome e apelidos)

162

21. Instrución complementaria21a. Citación a entrevistas para instrución complementaria




CITACIÓN

Mediante este documento queda vostede, ou a persoa en quen delegue, (o/a seu/súa fillo/a, titorando/a, se procede) convocado/a a unha entrevista no marco da instrución do procedemento corrector incoado con data do ______ de _________________ de _______.

En calidade de: (marcar o que proceda)

Presunto/a infractor/a

Presunta vítima

Testemuña

Outros: __________________

Co obxecto de que esta dirección poida valorar e estimar feitos e medidas correctoras complementarias ao actuado pola persoa instrutora, a entrevista e toma de declaración terá lugar o día ______ de _________________ de _______, de _______ horas a _______ horas, en ____________________.

Segundo o artigo 20.1 do Regulamento do procedemento para o exercicio da potestade sancionadora, considérase este como trámite necesario e, polo tanto, suspéndese o cómputo de prazos previstos no Decreto 8/2015 ata que teña lugar o trámite de audiencia.

Segundo o establecido no artigo 37 do Decreto 8/2015, do 8 de xaneiro, polo que se desenvolve a Lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa en materia de convivencia escolar, a non comparecencia sen causa xustificada das alumnas ou dos alumnos ou, de ser o caso, das persoas proxenitoras ou representantes legais delas/es, ou ben a negativa a recibir comunicacións ou notificacións, non impedirá a continuación do proceso de corrección. As audiencias e comparecencias das nais e pais ou das titoras ou titores legais do alumnado menor de idade nos procedementos relativos á corrección das condutas gravemente prexudiciais para a convivencia son obrigatorias para elas e eles, e a súa desatención reiterada e inxustificada será comunicada ás autoridades, para os efectos da súa posible consideración como incumprimento dos deberes inherentes á patria potestade ou á tutela.

163

Todas as persoas participantes no proceso de instrución quedan obrigadas polo deber de sixilo e a salvagarda da intimidade e honra das persoas implicadas, con especial mención aos/as menores de idade. É de aplicación o establecido no Real decreto 1720/2007, do 21 de decembro, polo que se aproba o Regulamento de desenvolvemento da Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos de carácter persoal.

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A director/a

(Nome e apelidos)

164

21b. Acta de entrevistas complementarias

ACTA ENTREVISTAS COMPLEMENTARIAS PROCEDEMENTO CORRECTOR INCOADO CON DATA DO ______ de _________________ de _______


Comparecente/s: (relación de comparecentes, como mínimo o/a presunto/a infractor/a e as súas persoas proxenitoras, se proceden)


Lugar: ______________________

O/A director/a informa do obxecto das actuacións complementarias que está a tramitar e advirte o alumnado e, de ser o caso, as súas persoas proxenitoras ou representantes legais, que as declaracións que se realicen formarán parte do expediente do procedemento corrector, tras o cal se procede á toma de declaración:

Pregunta Resposta

Así mesmo, as persoas consultadas manifestan, para que conste que: (indicar quen e que manifesta)

1. ______________________________

2. ______________________________

3. ______________________________

ANEXOS


(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A director/a

(Nome e apelidos)

Os/As comparecentes

(Nome e apelidos)

165

21c. Citación a trámite de audiencia complementario




CITACIÓN

No marco da instrución do procedemento corrector incoado con data do ______ de ___________________de _______, mediante este documento queda vostede, ou persoa en quen delegue, (o/a seu/súa fillo/a, titorando/a, se procede) convocado/a a un trámite de audiencia complementario previsto no artigo 53 do Decreto 8/2015, do 8 de xaneiro, polo que se desenvolve a Lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa en materia de convivencia escolar, de acordo co establecido no artigo 20.3 do Regulamento do procedemento para o exercicio da potestade sancionadora (Real decreto 1398/1993).

A comparecencia terá lugar o día ______ de _________________ de _______, ás _______ horas en ______________________.

Para os efectos de efectuar as alegacións que puidese considerar oportunas, comunícolle que a relación de documentos que conforman o expediente é a que segue:


• __________________________________

• __________________________________

• __________________________________

• Proposta de resolución da persoa instrutora.

• Actas de actuacións complementarias (desagregar).

• Proposta de nova resolución da dirección do centro.

Segundo o establecido no artigo 37 do Decreto 8/2015, do 8 de xaneiro, polo que se desenvolve a Lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa en materia de convivencia escolar, a non comparecencia sen causa xustificada das alumnas ou dos alumnos ou, de ser o caso, as persoas proxenitoras ou representantes legais destas/es ou ben a negativa a recibir comunicacións ou notificacións non impedirá a continuación do proceso de corrección. As audiencias e comparecencias das nais e pais ou das titoras ou titores legais do alumnado menor de idade nos procedementos relativos á corrección das condutas gravemente prexudiciais para a convivencia son obrigatorias para elas e eles, e a súa desatención reiterada e inxustificada será comunicada ás autoridades, para os efectos da súa posible consideración como incumprimento dos deberes inherentes á patria potestade ou á tutela.

166


(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A director/a

(Nome e apelidos)

167

21d. Acta do trámite de audiencia complementario

ACTA AUDIENCIA ACTUACIÓNS COMPLEMENTARIAS

PROCEDEMENTO CORRECTOR INCOADO CON DATA DO _____ de __________ de ______


Comparecente/s: (relación de comparecentes, como mínimo o/a presunto/a infractor/a e as súas persoas proxenitoras, se proceden)


Lugar: ______________________

Documentos que conforman o expediente:


• __________________________________

• __________________________________

• __________________________________

• Proposta de resolución da persoa instrutora.

• Nova documentación e actas de entrevistas complementarias (desagregar).

• Proposta de nova resolución da dirección do centro.

Alegacións formuladas: (indicar quen fai que alegacións)

1. __________________________________

2. __________________________________

3. __________________________________

ANEXOS


(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A director/a

(Nome e apelidos)

Os/As comparecentes

(Nome e apelidos)

168

22. Resolución do procedemento corrector22a. Resolución do procedemento corrector

RESOLUCIÓN DA DIRECCIÓN DO (nome do centro)

PROCEDEMENTO CORRECTOR INCOADO CON DATA DO _____ de ___________ de _____

FEITOS PROBADOS E CIRCUNSTANCIAS QUE REDUZAN OU ACENTÚEN A RESPONSABILIDADE

1. (Breve explicación dos feitos que motivaron a determinación da conduta contraria á convivencia, con indicación expresa do nome e apelidos do/a alumno/a a quen corresponde o expediente).

2. (Indicación das circunstancias que reduzan ou acentúen a responsabilidade).

3. Considérase esta conduta ou omisión constitutiva dunha conduta gravemente prexudicial para a convivencia, consistente en: (marcar o que proceda)










169





MEDIDAS CORRECTORAS E REPARADORAS

Segundo se establece no artigo 39 do antedito decreto, imponse a seguinte ou seguintes medidas correctoras: (marcar o que proceda)



c) Cambio de grupo.




Polo tanto, as medidas correctoras e reparadoras concrétanse en:

(Pormenorizar a concreción da medida ou medidas propostas, con indicación das medidas reparadoras que puidesen corresponder).

ESTA PROPOSTA ASUME/MODIFICA (indicar o que proceda) A PROPOSTA FEITA POLA PERSOA INSTRUTORA (nome e apelidos), no seu escrito do día ____ de _____________ de ____ incluído no expediente.

(EN CASO DE MODIFICACIÓN DOS FEITOS PROBADOS OU DAS MEDIDAS CORRECTORAS, FAGA CONSTAR AS CIRCUNSTANCIAS QUE O XUSTIFICAN)

170



2. De acordo co establecido no artigo 34 do Decreto 8/2015, para a gradación das medidas correctoras terase en conta especialmente o recoñecemento espontáneo do carácter incorrecto da conduta e, de ser o caso, o cumprimento igualmente espontáneo da obriga de reparar os danos producidos.

3. O artigo 35 do citado decreto establece que o alumno está obrigado a reparar os danos que cause, individual ou colectivamente, de forma intencionada ou por neglixencia, ás instalacións e materiais dos centros, incluídos os equipos informáticos e o software, e aos bens doutros membros da comunidade educativa, ou a facerse cargo do custo económico da súa reparación. Así mesmo, está obrigado a restituír o subtraído ou, se non fose posible, a indemnizar o seu valor. As nais e pais ou as titoras ou titores legais serán responsables civís nos termos previstos pola lexislación vixente.

Cando se incorra en condutas tipificadas como agresións físicas ou morais haberá de repararse o dano moral causado mediante a presentación de escusas e o recoñecemento da responsabilidade dos actos, ben en público ou en privado, segundo corresponda pola natureza dos feitos, e de acordo co que determine a resolución que impoña a corrección da conduta.

O réxime de responsabilidade e reparación de danos establecidos nos dous parágrafos anteriores é compatible coas correccións disciplinarias que, de ser o caso, correspondan.

4. A dirección do centro é o órgano unipersoal para resolver o expediente e impoñer as medidas correctoras que puidesen proceder, segundo o establecido no artigo 54 do Decreto 8/2015, para o cal disporá dun prazo de doce días lectivos, de acordo co artigo 37 do citado decreto. Así mesmo,


1. Considerar como probados os feitos constatados na presente resolución.

2. Impoñer as medidas correctoras manifestadas no apartado “MEDIDAS CORRECTORAS E REPARADORAS” desta resolución.

Mediante este documento notifícaselle a (nai/pai/titor/a legal do/a alumno/a ou o propio alumno/a no caso de ser maior de idade ou análoga situación) e á xefatura territorial esta resolución, segundo o esixido no artigo 54 do Decreto 8/2015.

De acordo co establecido no artigo 54.3 do Decreto 8/2015, as correccións que impoña a dirección do centro en relación coas condutas gravemente prexudiciais para a convivencia poderán ser revisadas polo consello escolar por instancia das alumnas ou dos alumnos ou, de ser o caso, das persoas proxenitoras ou representantes legais destas/es, de acordo co establecido no artigo 127.f) da Lei orgánica 2/2006, para os centros públicos e o artigo 57.d) da Lei orgánica 8/1985, do 3 de xullo, reguladora do dereito á educación para os centros concertados.

171

A medida será inmediatamente executiva e esgota a vía administrativa. Contra esta poderá interpoñer potestativamente recurso de reposición no prazo dun mes, segundo o previsto nos artigos 123 e 124 da Lei 39/2015, ou ben acudir ao órgano xurisdicional contencioso-administrativo no prazo de dous meses desde o día seguinte ao da súa notificación, de acordo coa Lei 29/1998, do 13 de xullo, reguladora da xurisdición contencioso-administrativa.

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A director/a

(Nome e apelidos)

172

22b. Proposta de resolución de cambio de centro

PROPOSTA DE RESOLUCIÓN DA DIRECCIÓN DO (nome do centro)

PROCEDEMENTO CORRECTOR INCOADO CON DATA DO ____ de ___________ de ______

FEITOS PROBADOS E CIRCUNSTANCIAS QUE REDUZAN OU ACENTÚEN A RESPONSABILIDADE

1. (Breve explicación dos feitos que motivaron a determinación da conduta contraria á convivencia, con indicación expresa do nome e apelidos do/a alumno/a a quen corresponde o expediente).












173






Segundo se establece no artigo 39 do antedito decreto, imponse a seguinte ou seguintes medidas correctoras:

f) Cambio de centro

ESTA PROPOSTA ASUME/MODIFICA (indicar o que proceda) A PROPOSTA FEITA POLA PERSOA INSTRUTORA (nome e apelidos), no seu escrito do día ______ de _____________ de _______ incluído no expediente.

(EN CASO DE MODIFICACIÓN DOS FEITOS PROBADOS OU DAS MEDIDAS CORRECTORAS, FAGA CONSTAR AS CIRCUNTANCIAS QUE O XUSTIFICAN)






174


4. A dirección do centro é o órgano unipersoal para resolver o expediente e impoñer as medidas correctoras que puidesen proceder, segundo o establecido no artigo 54 do Decreto 8/2015, para o cal disporá dun prazo de doce días lectivos, de acordo co artigo 37 do citado decreto.

5. De acordo co artigo 40 do Decreto 8/2015, a medida correctora de cambio de centro terá carácter excepcional e requirirá da autorización da xefatura territorial tendo en conta o informe da Inspección Educativa.



2. Solicitar autorización da xefatura territorial para a aplicación da medida correctora consistente no cambio de centro.

3. Considerar o presente como trámite necesario e suspender o cómputo de prazos previstos no Decreto 8/2015 ata a súa resolución.

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A director/a

(Nome e apelidos)

175

23. Trámite de cambio de centro23a. Solicitude de autorización de cambio de centro

SOLICITUDE DE AUTORIZACIÓN DE CAMBIO DE CENTRO

O/A director/a do (nome do centro) emitiu resolución do procedemento corrector incoado con data do ______ de _______________ de _______ na que se propón como medida correctora para o/a alumno/a (nome do/a alumno/a) o cambio de centro.

Segundo o establecido no artigo 40 do Decreto 8/2015, do 8 de xaneiro, polo que se desenvolve a Lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa en materia de convivencia escolar, considerouse o carácter excepcional desta medida e proponse logo de comprobar que na localidade onde se sitúa o centro ou na localidade de residencia do/da alumno/a existe outro centro docente que imparta as ensinanzas que curse, entendendo que pode supoñer un cambio de réxime, de modalidade ou de materia.

Por todo isto, solicítase autorización á/ao xefa ou xefe territorial correspondente para que, se procede, autorice a aplicación da medida correctora de cambio de centro.

Achégase a esta solicitude copia do expediente do devandito procedemento corrector.

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A director/a

(Nome e apelidos)

XEFATURA TERRITORIAL EDUCACIÓN (PROVINCIA)

(Datos contacto)

176

23b. Resolución de cambio de centro


PROCEDEMENTO CORRECTOR INCOADO CON DATA DO _____ de ___________ de _____

1. (Breve explicación dos feitos que motivaron a determinación da conduta contraria á convivencia, con indicación expresa do nome e apelidos do/da alumno/a a quen corresponde o expediente).













177





Segundo se establece no artigo 39 do antedito decreto, imponse a seguinte ou seguintes medidas correctoras:

f) Cambio de centro

Polo tanto, as medidas correctoras e reparadoras concrétanse en:

(Concretar as medidas reparadoras que puidesen corresponder)







4. A dirección do centro é o órgano unipersoal para resolver o expediente e impoñer as medidas correctoras que puidesen proceder, segundo o establecido no artigo 54 do Decreto 8/2015, para o cal disporá dun prazo de doce días lectivos, de acordo co artigo 37 do citado decreto.

178

5. De acordo co artigo 40 do Decreto 8/2015, a medida correctora de cambio de centro terá carácter excepcional e requirirá da autorización da xefatura territorial tendo en conta o informe da Inspección Educativa.



2. Impoñer as medidas correctoras manifestadas no apartado “MEDIDAS CORRECTORAS E REPARADORAS” desta resolución, logo da pertinente autorización da xefatura territorial correspondente emitida con data do ______ de _______________ de ______ e recibida con data do ______ de _______________ de _______.

Mediante este documento notifícaselle a (nai/pai/titor/a legal do alumno/a ou o propio alumno/a no caso de ser maior de idade ou análoga situación) e á xefatura territorial esta resolución, segundo o esixido no artigo 54 do Decreto 8/2015.

De acordo co establecido no artigo 54.3 do Decreto 8/2015, as correccións que impoña a dirección do centro en relación coas condutas gravemente prexudiciais para a convivencia poderán ser revisadas polo consello escolar a instancia das alumnas ou dos alumnos ou, de ser o caso, das persoas proxenitoras ou representantes legais destas/es, de acordo co establecido no artigo 127.f) da Lei orgánica 2/2006, para os centros públicos e o artigo 57.d) da Lei orgánica 8/1985, do 3 de xullo, reguladora do dereito á educación para os centros concertados.

A medida será inmediatamente executiva e esgota a vía administrativa. Contra esta poderá interpoñer potestativamente recurso de reposición no prazo dun mes, segundo o previsto nos artigos 123 e 124 da Lei 39/2015, ou ben acudir ao órgano xurisdicional contencioso-administrativo no prazo de dous meses desde o día seguinte ao da súa notificación, de acordo coa Lei 29/1998, do 13 de xullo, reguladora da xurisdición contencioso-administrativa.

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A director/a

(Nome e apelidos)

179

24. Alegacións e solicitude de revisión de medidas impostas en procedemento corrector

ALEGACIÓNS A MEDIDAS CORRECTORAS DE CONDUTAS GRAVEMENTE PREXUDICIAIS PARA A CONVIVENCIA DO CENTRO

(Nome e apelidos), con DNI (00000000X), e domicilio en (rúa, número), do municipio de ____________________ , en representación do meu fillo/a/titorando/a (nome e apelidos, se procede),

EXPOÑO:

O día ______ de ________________ de _______ notificóuseme a resolución da Dirección do (nome do centro) pola que se determinaba que o/a meu/miña fillo/a /titorando/a cometera unha conduta gravemente prexudicial para a convivencia do centro e se lle impoñían medidas correctoras, da que se achega copia a este escrito.

En relación con isto, formulo as seguintes ALEGACIÓNS:

(Breve exposición dos motivos alegados para solicitar a revisión da medida)

Solicito que o consello escolar do centro, segundo o previsto no Decreto 8/2015, revise a devandita resolución da dirección do centro ao abeiro da nova información aportada.

ANEXOS

(Indicar cando se xunte documentación complementaria)

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A interesado/a

(Nome e apelidos)


180

25. Resolución sobre revisión de medidas correctoras de condutas gravemente prexudiciais para a convivencia




RESOLUCIÓN DA DIRECCIÓN DO (nome do centro) SOBRE REVISIÓN DE MEDIDAS CORRECTORAS DE CONDUTAS GRAVEMENTE PREXUDICIAIS PARA A CONVIVENCIA

FEITOS

1. Referencia á conduta que orixinou a primeira resolución.

2. Con data do ______ de _______________ de ______ emítese resolución desta dirección aplicando a medida correctora: ____________________

3. ____________________________ en representación do/a seu/súa fillo/a, tutelado/a (nome do/a alumno/a, se procede) presenta, con data do ______ de _________________ de ______ solicitude de revisión, de acordo co previsto no artigo 54.3 do Decreto 8/2015, do 8 de xaneiro, polo que se desenvolve a Lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa en materia de convivencia escolar.

4. Con data do _____ de _______________ de ______, o consello escolar emite o informe de revisión coa seguinte proposta: _________________


1. O Decreto 8/2015, do 8 de xaneiro, establece que as correccións que impoña a dirección do centro en relación coas condutas gravemente prexudiciais para a convivencia poderán ser revisadas polo consello escolar por instancia das alumnas ou dos alumnos ou, de ser o caso, das persoas proxenitoras ou representantes legais destas/es, de acordo ao establecido no artigo 127.f) da Lei orgánica 2/2006, para os centros públicos e o artigo 57.d) da Lei orgánica 8/1985, do 3 de xullo, reguladora do dereito a educación para os centros concertados.

De acordo con todo o indicado, RESOLVO: (marcar o que proceda)

Ratificar a medida correctora imposta á/ao alumna/o (nome e apelidos) mediante resolución do ______ de _______________ de _______ consistente en: ____________.

Modificar a medida correctora imposta á/ao alumna/o (nome e apelidos) mediante resolución do ______ de _________________ de _______ impoñendo unha nova medida correctora consistente en: ____________________.

181

Mediante este documento notifícaselle a (nai/pai/titor/a legal do alumno/a ou o propio alumno/a no caso de ser maior de idade ou análoga situación) e á xefatura territorial, esta resolución, segundo o esixido no artigo 54 do Decreto 8/2015.

A medida será inmediatamente executiva e esgota a vía administrativa. Contra esta poderá interpoñer recurso potestativo de reposición no prazo dun mes, segundo o previsto nos artigos 123 e 124 da Lei 39/2015, ou ben acudir ao órgano xurisdicional contencioso-administrativo no prazo de dous meses desde o día seguinte ao da súa notificación, de acordo coa Lei 29/1998, do 13 de xullo, reguladora da xurisdición contencioso-administrativa.

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/A director//a

(Nome e apelidos)

182

26. Suspensión de medidas correctoras por compromiso educativo


SUSPENSIÓN DE MEDIDAS POR COMPROMISOS EDUCATIVOS PARA A CONVIVENCIA

FEITOS

1. Con data do ______ de _________________ de _______ emítese resolución firme do procedemento corrector incoado á/ao alumna/o _________________.

2. A devandita resolución establece unha serie de medidas correctoras e reparadoras: (desagregar medidas)

3. Con data do ______ de ______________ de _______ asínase un compromiso educativo para a convivencia.


1. O artigo 55 do Decreto 8/2015, do 8 de xaneiro, polo que se desenvolve a Lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa en materia de convivencia escolar, establece que se poderá suspender a aplicación das medidas correctoras adoptadas se a alumna ou o alumno corrixida ou corrixido ou, de ser o caso, as persoas proxenitoras ou representantes legais desta/e, asinan un compromiso educativo para a convivencia.

A falta de cumprimento dos compromisos adquiridos por parte da alumna ou do alumno ou, de ser o caso, das persoas proxenitoras ou representantes legais desta/e determinará a aplicación inmediata das medidas correctoras suspendidas.


1. Suspender a aplicación das medidas correctoras impostas á/ao alumna/o __________con data do _______ de _______________ de _______ en tanto se cumpran os compromisos educativos para a convivencia escolar adquiridos.

Mediante este documento notifícaselle a (nai/pai/titor/a legal do alumno/a ou o propio alumno/a no caso de ser maior de idade ou análoga situación) esta resolución.

A medida será inmediatamente executiva e esgota a vía administrativa. Contra esta poderá interpoñer potestativamente recurso de reposición no prazo dun mes, segundo o previsto nos artigos 123 e 124 da Lei 39/2015, ou ben acudir ao órgano xurisdicional contencioso-

183

administrativo no prazo de dous meses desde o día seguinte ao da súa notificación, de acordo coa Lei 29/1998, do 13 de xullo, reguladora da xurisdición contencioso-administrativa.

(Lugar), __________ de ____________________ de __________

O/a director//a

(Nome e apelidos)

PROTOCOLOS - ANPE Galicia 5 1. Atención educativa A Consellería de Cultura, Educación e...

Documents

Transcript of PROTOCOLOS - ANPE Galicia 5 1. Atención educativa A Consellería de Cultura, Educación e...