1

PROXECTO LINGÚÍSTICO

INDICE

1. Principios xerais e liñas fundamentais de actuación respecto da competencia

lingïística do alumnado. 2. A decisión do centro educativo respecto da lingua en que se impartirán as materias de

educación primaria, educación secundaria obrigatoria. 3. En educación primaria e educación secundaria obrigatoria , medidas adoptadas para que

o alumnado que non teña o suficiente dominio das linguas poida seguir con aproveitamento as ensinanzas que se lle imparten

4. Obxectivos xerais e as liñas de actuación deseñadas polo centro para o fomento da lingua galega.

2

Proxeto lingüístico de centro 1.Principios xerais e liñas fundamentais de actuación respecto da

competencia lingüística do alumnado.

O oncepto de competencia céntrase no facer e no saber facer.Polo tanto, non é suficiente

con adquirir unha serie de coñecementos, retelos e memorizalos, nin siquera con

memorizalos comprensivamente, é preciso utilizalos cando as situacións e as

necesidades o requiran.

As competencias básicas son as que todas as persoas precisan para a súa realización e

desenvolvemento persoal, así comopara a cidadanía activa, a inclusión social e o

emprego.

O novo currículo incorpora as competencias básicas xunto a outros elementos como os

obxectivos, contidos, criterios de avaliación de acordo cunha estrutura xa consolidada no

sistema educativo español.A inclusión das competencias básicas ten entre outras

finalidadesa de integrar distintas aprendizaxes, tanto formais como non formais

1.1 Competencia en comunicaión lingúística

Fai referencia ao emprego da linguaxecomo ferramenta de comunicación oral ou escrita,

representación, interpretación e comprensión da realidade. Como ferramenta fundamental

trata trata de espresar pensamento, emocións, vivencias e opinións, así como dialogar,

formarse un xuízo crítico e ético, xerar ideas, estructurar o coñecemento, dar coherencia

ao discurso, adoptar decisións e gozar escoitando, lendo e expresándose de forma oral

ou escrita.

A Competencia en comunicación lingúística refírese a utilización da linguaxe como

instrumento tanto de comunicación oral e escrita como instrumento de

aprendizaxe. Escoitar, falar e conversar supónser consciente dos prinipais tipos de

interacción verbal, ser progresivamente competentes na expresión e comprensión de

mensaxes orais que se intercambian en situacións comunicativas diversas e adaptar a

comunicación ao contexto. Supón a utilización activa e efectiva de habilidades lingúísticas

e non lingüísticas e e das normas propias do interambio comuniativo en distintas

situacións para producir os textos orais adecuados.

Ler e escribir supón habilidades que permiten a partir de distintos tipos de textos buscar,

recopilar, procesar a información e ser competentespara comprender compoñer e utilizar

distintos textos con intencións comunicativas diversas.O obxectivo é comprender e saber

comunicar.

3

En linguas estranxeiras o desenvolvemento desta competencia debe proporionar as

destrezas básicas como a habilidade de escoitar e comprender mensaxes orais en

diferentes situacións comunicativas a habilidade de iniciar , manter e concluir e manter

conversaións acerca de temas que lle resultan familiares, de interés persoal ou da vida

cotiá; para ler e comprender e comprender textos escritos de dificultade progresiva e

sobre temas variadose a habilidade de escribir distintos tipos de textos con fins diversos (

variedad limitadas)

A Contribución da competencia lingúística a contrucción de saberes é fundamental. A

Linguaxe é o instrumento de aprendizaxe por excelencia, de construcción e de

comunicación do coñecemento, axuda a representar a realidade, organizar o propio

pensamento e aprender. A deficiencia na adquisición desta competencia ten

consecuencias na aprendizaxe e na conformación dos coñecementos nas demais

áreas.

Os alumnos deberán aprender a escoitar activamente, a disfrutar da lectura,

verbalizar os conceptos, a explicar unha idea a redactar un esrito e a expoñer un

argumento. A lingua xoga un papel esencial para aprender novos contidos e integrar os

que estamos aprendendo e disfrutar esoitando, lendo ou compartindo aprendizaxes de

forma oral ou escrita.

Adquirir esta competencia supón aprender a lingua cando se usa en situacións e

contextos diferentes, tendo en conta que os procedimentos aprendense cando se

usan e se reflexiona sobre eles. Esta competencia contribue a fomentar relacións

constructivas cos demáis e co entorno, coñecer novas culturas e permítenos aprender a

resolverconflictos e a convivir cos demais.

1.2. CONDICIÓNS PARA O DESENVOLVEMENTO DA COMUNICACIÓN LINGÜÍSTICA

Propopoñemos esta proposta a modo de principios xerais para todo o centro y despois priorizar e

contextualizar en cada materia, ciclos/departamentos.

CONDICIÓNS XERAIS PARA A MELLORA DA COMUNICACIÓN LINGÜÍSTICA

a) Enseñanza con eficacia

b) Priorizar o ensino funcional: uso social da lingua

c) Respetar a disparidade de niveis distintos na aula

d) Colaboración entre todas as áreas e material: mínimos comúns

e) Priorizar actividades comunicativas con avaliación

f) A mellora do ensino ligada al desenvolvemento profesional docente

g) Promover as redes de centros: intercambio de boas prácticas

h) Integrar currículum formal/informal/no formal: o académico extraescolar

j) Integrar o uso da tecnoloxía como recurso e soporte textual/hipertextual

4

k) Atención ás relacións entre competencias y c. lingüística con c. cívica

CONDICIÓNS ESPECÍFICAS DE CADA UNA DE LAS 7 DESTREZAS

4.1.-Falar: expresar accións cotiás, realizar descripcións, decir, narrar

4.2.-Escribir: distintos textos en distintos soportes para distintos fins

4.3.-Escoitar: extraer sentido xeral ou información específica de distintos textos orais. Organizar

o escoitado

4.4.-Leer: extraer o sentido global ou información específica de textos, libros personais o

guiados

4.5.-Acción audiovisual: comprensión e uso de vídeos, TV, wiki, blog, uso de internet

4.6.-Interactiva conversar: cooperar en parellas, equipos, diálogo virtual, diálogo entre iguais

4.7.- Interactiva escribir: cartas, email, textos personais, escribir para aprender, interacción

escrita entre iguais

ESTRATEXIAS DE MELLORA POR ETAPAS EDUCATIVAS.

- ETAPA INICIAL 3 A 8 AÑOS. ESTRATEXIA EN CADA DESTREZA

1.-FALAR:-Falar na clase dicindo palabras ou oracións cortas en contextos controlados.- Pode

reproducir adecuadamente aspectos de ritmo, entonación, acentuación e pronunciación en

cancións, tonadillas, etc... Coloquio sobre contos escoitados, cancións, trabalinguas...

2.-ESCRIBIR:-Ordenar letras para formar palabras. Pode construir textos (de 1 ou 2 oracións) a

partir dun modelo dado, completar oracións...

3.-ESCOITAR:-Pode seguir la línea argumental dun conto narrado polo maestro ou maestra

coas axudas necesarias.- Pode escoitar e entender un microdiálogo moi sinxelo con ou sen

apoio visual secuenciado

4.-LER:-Pode ler e entender palabras e frases, primeiro con apoio visual utilizando dito apoio

visual como estratexias para superar as posibles dificultades.- Pode ler por placer historietas ou

cómics sinxelos. Lectura encadeada en voz alta de textos curtos.

5.-AUDIVISUAL:- Pode comprender la idea principal de vídeos moi sinxelos coa lingua

practicada con anterioridade e adaptada ao seu nivel. Pode además extraer información

específica de ditos vídeos. Pode extraer información concreta de internet

6.-CONVERSAR:- Pode comunicar e intercambiar información e interactuar co mestre/a la e os

seus compañeiros. Pode entender preguntas e instruccións e reaccionar lingüísticamente ante

elas. Pode interactuar nun xogo

7.-INTERACTIVA ESCRIBIR:- Pode escribir mensaxes curtos seguindo un modelo. Pode usar

de maneira sinxela as novas tecnoloxías para a comunicación

5

ETAPA PROFUNDIZAR, 8 -12 AÑOS. ESTRATEXIA EN CADA DESTREZA

1.-FALAR:-Pode organizar breves exposicións, dicindo o lendo en voz alta para toda clase

textos breves de realización propia.- Pode cantar e dicir trabalinguas.- Pode representar un

diálogo sinxelo. Expresar opinións propias sobre temas sinxelos.

2.-ESCRIBIR:-Pode escribir o vocabulario básico con ortografía correcta en actividades tales

como crucigramas. Pode ordenar palabras para escribir con orden sintagmático correcto.

Puede escribir un párrafo a partir dun modelo dado e reflexionar sobre él

3.-ESCOITAR:-Pode recoller información do texto oral a pesar de que pode haber partes de

mensaje que non capte con precisión.- Pode extraer información específica dun texto sinxelo

sempre que se den pistas correctas y ninguna falsa

4.-LER:- Pode captar o sentido global e extraer información específica dun texto de dous ou tres

párrafos utilizando diferentes estratexias (adivinando el significado de palabras desconocidas,

centrándose en las frases fundamentais para realizar a tarefa, etc)

5.-AUDIVISUAL:- Pode identificar elementos e frases esenciais relacionados co seu entorno

más cotiá e comprender globalmente situacións cortas e sinxelas coa visualización repetida do

documento audiovisual.Pode utilizar internet e as novas tecnoloxías

6.-CONVERSAR:- Pode interactuar nun xogo. Pode pedir algo a alguien e dar algo a alguien.

Puede desenvolver tarefas encamiñadas a potenciar a interacción: Actividades en parellas e

grupos con intercambio de información. Pode conversar con programas de mensaxes

instantáneos (Messenger).

7.-INTERACTIVA ESCRIBIR:- Pode transmitir a través de textos concisos escribindo e

contestando cartas e postais sinxelas. Pode escribir libremente dando información en notas

escritas sobre sí mismo. Pode valerse de internet , chat escrito a través de Messenger

ETAPA CONSOLIDAR, 12-16 ANOS. ESTRATEXIAS

1.-FALAR:-Pode expresarse libremente facendo presentacións de varias frases referidas a sí

mismo u outras persoas sobre aspectos tales como gustos, rutina diaria, plans, feitos recientes,

etc.- Pode organizar as súas exposiciones e narrar unha historia corta inventada o a partir de

un estímulo dado: libro, secuencia de imaxes, película, etc

2.-ESCRIBIR:-Pode escribir textos usando diversos conectores de uso frecuente.- Pode escribir

con coherencia e cohesión. Pode reconocer e utilizar os signos de puntuación e otras conversas

da linguaxe escrita

3.-ESCOITAR:-Pode comprender perfectamente instrucciones sinxelas e pertenecentes ao nivel

básico. Pode extraer información específica de textos orais sinxelos nos que se lles presente

unha pista falsa e unha correcta. Pode captar a idea principal e algúns detalles relevantes sobre

6

temas conocidos

4.-LER:- Pode obtener datos relevantes de distintos tipos de textos, auténticos e adaptados,

facendo uso de diferentes estratexias de lectura. Pode comprender e encontrar información

específica en material escrito de uso cotiá que describa feitos concretos

5.-AUDIVISUAL:-Familiarizarse cos diferentes formatos utilizados para a presentación de

documentos audiovisuais (noticias, series, etc). Pode usar as novas tecnoloxías da información

(móviles, ordenadores)

6.-CONVERSAR:- Pode entablar relacións, expoñer, narrar e argumentar, describir e dar

instruccións, utilizando as estratexias e recursos que aseguren a comunicación cos

interlocutores habituais na aula ou falantes nativos. Pode conversar usando as novas

tecnoloxías da información (chats de voz, Messenger).

7.-INTERACTIVA ESCRIBIR:- Pode transmitir a través de textos concisos escribindo mensaxes

curtos (SMS), correos electrónicos e cartas personais. Pode interactuar usando as novas redes

sociais (Messenger, facebook, tuenti, myspace)

7

3. PROXECTO LINGÜÍSTICO PARA MEllORAR A COMPETENCIA COMUNICATIVA

XUSTIFICACIÓN E MARCO REFERENCIAL O proxecto estará enmarcado dentro do Plan de Lectura, Escritura do centro.

Proponse incluir a mellora da competencia en comunicación lingüística do alumnado

a través dun Plan Integrado de Linguas como un dos obxectivos do centro.

OBXECTIVO Mellorar a competencia en comunicación lingüística do alumnado a través de

actuacións coordinadas dos distintos ciclos e departamentos (especialmente de linguas)

que permitan unificar o tratamento das mesmas a nivel de centro.

Constatar cómo este tipo de medidas, conxuntamente con outro tipo de proxectos nos que

esté participando o centro (Seccións Bilingües, Proxectos Europeos, etc) poden contribuir a

consecución deste obxectivo.

AXENTES - Profesorado de linguas - Profesorado participante noutros proxectos de innovación relacionados coa mellora

desta competencia: Seccións Bilingües, Proxectos Europeos, implementación do Portfolio Europeo das linguas,…

- Por extensión, pedirse a colaboración de todo o profesorado, xa que a competencia en comunicación lingüística está presente en todas as áreas del currículo, sendo como son as linguas os instrumentos básicos esenciales na comunicación e transmisión de coñecementos de cualquiera disciplina.

INSTRUMENTO O Portfolio Europeo de las Lenguas (PEL).

Fundamentos básicos

Énfasis no uso da lingua. Descriptores formulados en termos de “O que sei/son capaz de facer” coas lenguas. APRENDER FACENDO

Reflexión sobre o proceso de aprendizaxe

8

Autonomía e responsabilidade do alumno.

Autoavaliación

Metodoloxía centrada no alumno. Énfasis na participación activa do estudante no seu propio proceso de aprendizaxe. O rol do profesor como facilitador do mesmo.

Planificación lingüística a nivel de centro. Plan Integrado de Linguas.

Coordinación do traballo do profesorado

DESENVOLVEMENTO CALENDARIO PLAN DE TRABAllO 2010-20011

Elaboración do Plan Integrado de Linguas.

Desarrollo do proxecto.

Aplicaranse probas para comprobar o nivel

de competencia en comunicación

lingüística ao inicio e final de curso con

obxeto de analizar a situación de partida e

o efecto da aplicación do proxecto. A proba

inicial para o alumnado de 2º de ESO

podería corresponderase coa proba

diagnóstica que deben realizar os

estudantes deste nivel (No apartado

correspondente a comunicación lingüística)

FASE DE REFLEXIÓN E ANÁLISE

FASE DE ACCIÓN.- Posta en marcha de

actuacións concretas.

FASE DE CONSOLIDACIÓN.- Elaboración dun

Plan Integrado de Linguas do centro que

incorpore todas las conclusiones e acordos

acadados, accións levadas a cabo.

RESULTADOS ESPERADOS Concretar e aprobar (xa temos elaborado un borrador) Un Plan Integrado de Linguas, que

recolla as pautas e medidas referidas a organización didáctica e a presenza e uso das linguas no centro.

Aplicar os cambios metodolóxicos oportunos axustados a dito Plan e baseados nos novos currículos de linguas elaborados a partires do Marco Común Europeo de Referencia (MCER).

Mellorar significativamente o grao de coordinación de traballo do profesorado

9

Traballar estratexias de aprendizaxe para as distintas destrezas. Basear este traballo fundamentalmente no uso del PEL

Confeccionar un catálogo de actividades comunicativas para todas as linguas.

Cada ciclo en E. Primaria e cada departamento en ESO explicitará na súa programación cal é a contribución da área á competencia lingüística

Mellorar outras competencias básicas como a de aprender a aprender, a autonomía e iniciativa persoal e a competencia dixital, entre outras.

Introducir o Portfolio Europeo das linguas (PEL) como ferramenta pedagóxica que pode contribuir ao logro dos citados obxectivos, favorecendo a reflexión e autoavaliación dos aprendizaxes e una progresiva autonomía por parte do alumno.

ALGUNHAS IDEAS CONCRETAS SOBRE

POSIBLES ACTUACIÓNS

o Actividades de sensibilización para acercar o PEL aos alumnos/as o Acordos sobre temporalización do seu uso o Traballo específico sobre estratexias de aprendizaxe para as distintas destrezas. o Diseño dalguna actuación conxunta con motivo de una celebración especial (Día

Europeo das Linguas, Primavera de Europa, Día de Europa, Día do Libro..) ou no marco dalgúns dos proxectos desenvolvidos no centro: A Biblioteca Escolar / o Plan Lector, proyecto Comenius.., por exemplo.

o Acordos entre os ciclos e departamentos sobre: Terminoloxía sintáctica y morfolóxica a utilizar contidos que se impartirán fundamentalmente por parte do Dpto. de Lingua Castelá

e Literatura e cales pola L. Galega e que serán de valor para o resto de linguas do currículo e, por extensión, para as demáis asignaturas.

Elaborar una ficha de autoavaliación. o Confección dun catálogo de actividades comunicativas para todas as linguas. o Traballar estratexias de aprendizaxe para as distintas destrezas. Basear este traballo

fundamentalmente no uso del PEL o Aportacións ao periódico escolar ou a páxina web. Crear unha Sección de Linguas e

iniciativas relacionadas coa mellora da competencia comunicativa (Plurilingüísmo, Seccións Bilingües, Proyectos Europeos, eTwinning, PEL,…)

10

o Montar unha especie de “Feira das Linguas” na que se exponñan distintos tipos de actividades en diferentes linguas.

o Actividades interculturais coas colaboración da auxiliares de conversación. o Teatro outro tipo de actividades culturais que fomenten a competencia comunicativa.

3.1 O DESENVOLVEMENTO DA COMPETENCIA COMUNICATIVA NOUTRAS MATERIAS

Examinanse neste apartado, as materias que se imparten nas seccións bilingües. A continuación, incluese a información recollida sobre

competencias básicas no Decreto de currículo de Educación Secundaria e Primaria con relación á contribución de cada una das materias ao

desenvolvemento da competencia lingüística.

MATERIA ¿QUÉ DIN OS CURRÍCULOS?

Proxecto

interdiscilinar

Pretende un tratamento globalizador aos distintos aspectos que interveñen á hora de construír o coñecemento que, por estas características, facilite o tránsito da primaria ao ensino secundario. En todo caso busca o achegamento, de forma compartida por varias áreas do currículo, ás competencias básicas. Traballar esa multiplicidade que está nos saberes para construír un coñecemento global a partir dos diversos puntos de vista disciplinares é o obxectivo principal do “proxecto interdisciplinar” Pretende ser, así mesmo, un traballo compartido, en que conflúan os esforzos de cada persoa dos equipos creados na aula. Os seus compoñentes serán: * Planificación. * Busca e tratamento da información. * Comprensión e expresión con textos de variado tipo e formato. * Exposición oral, escrita e en soporte informático do traballo realizado. Terán que intervir polo menos dúas materias do currículo, á aparte da lingua e a tecnoloxía da información como materias instrumentais. Os proxectos teñen como finalidade traballar a comprensión e creación de textos, a busca e selección da información, a posterior transformación da información en coñecemento e o diálogo intercultural (se se realiza con centros doutros países). Os estudantes aprenden a transformar a información en coñecemento, xa que teñen que investigar, sintetizar ideas, expresar conceptos e expoñer contidos aos seu compañeiros. Os alumnos familiarízanse coa utilización de recursos TIC: Procesadores de textos coma o Word, internet (busca guiada a

11

través de webquests), presentación en Power Point, Front Page... utilización do proxector e ordenador para expoñer contidos... Os traballos que eles presentan son compartidos con outros alumnos do centro e mesmo doutros centros.

ORIENTACIONES METODOLÓXICAS… A metodoloxía e globalizadora centrada no alumno que aprende ao mesmo tempo que traballa: “Learning by doing” Presentamoslle ao alumnado a proposta didáctica ou a webquest. Esta inclúe os sucesivos pasos que se pretende que o alumno realice e tamén unha táboa de avaliación que lle indica que aspectos concretos van ser avaliados e os coñecementos que debe adquirir durante o proceso. O proxecto inclúe diferentes técnicas e metodoloxías para utilizar internet na aula. Os alumnos dos centros que participan nos proxectos europeos comparten a ferramenta de publicación o que lles permite coñecer experiencias e colaborar en traballos realizados por alumnos de centros e cidades diferentes. O proceso que realiza cada grupo de traballo e o seguinte: unha vez escollido ou asignado un tema para cada un dos grupos, este selecciona e elabora a información e a recolle nun documento de Word. Unha vez corrixida e consensuada entre o profesor e o grupo, os alumnos preparan unha presentación en Power Point, Front Page... para isto teñen que estruturar os contidos, elixir as fotos... Se a presentación se realiza en vídeo ou nun programa de radio, os alumnos escriben os textos, seleccionan a música, fan as oportunas gravacións, montan os vídeos e logo preséntanos aos seus compañeiros Para mostrar o material ou a actividade o resto da clase, empregase o proxector do que dispón a aula. Os alumnos elaboran en Word un guión cos contidos e cada grupo vai presentando o seu traballo final apoiando a súa exposición nese documento Avaliación Os criterios de avaliación terán como referente a consecución das competencias básicas, facendo fincapé en: * Competencia en comunicación lingüística. * Competencia dixital. * Competencia aprender a aprender. * Competencia en resolución de problemas * Competencia en habilidades sociais e de autonomía * Avaliación dos contidos específicos de cada proxecto. Instrumentos de avaliación:

A observación sistemática das actitudes personais do alumno, como organiza o traballo, extratexias que emprega, xeito de resolver as dificultades...

Análise dos traballos do alumno

Reflexión sobre o aprendido e como se aprendeu

12

Educación Plástica e

Visual

Toda forma de comunicación posue uns procedimentos comúns e, como tal, a Educación plástica e visual permite

facer uso de uns recursos específicos para expresar ideas, sentimentos e emocións o tempo que permite integrar a

linguaje plástica e visual con outras linguaxes e dese xeito enriquecer a comunicación. Moitas das linguaxes

artísticas (cómic, cine, diseño gráfico, diseño industrial, etc.) integran a linguaxe oral ou escrito ca imaxen. Por este

motivo, a Educación plástica e visual, como materia que trata sobre diversas linguaxes artísticas, plásticos e

visuales, que teñen carácter universal, tamén contribue a adquirir a competencia en comunicación lingüística en

cuanto que favorece a reflexión sobre as relacións que se establecen entre diversas linguaxes nos actos de

comunicación. Asi mesmo, favorece a comprensión e expresión oral e escrita ao promover o coñecemento e a

utilización do vocabulario específico referido á expresión artística e á normalización técnica.

ORIENTACIONES METODOLÓXICAS…

Diseñar actividades orientadas a estimular o interés pola investigación e a lectura, nas que teñan que

defender e xustificar as suas produccións para mellorar as competencias comunicativas.

Utilizar as tecnologías da información e a comunicación, entendéndoas como ferramienta de axuda ao

proceso pedagóxico, como instrumento para a comunicación oral e escrita, como fonte de consulta e campo de

experimentación hacia novas formas de expresión e creación.

Aproveitar os recursos da biblioteca do centro, que os alumnos e alumnas deben coñecer e utilizar de forma

progresivamente autónoma, xa sexa para satisfacer os seus desexos de lectura como medio de entretemento ou

diversión, como para aprender ou obter información manexando diversos recursos ou consultando distintas fontes

documentais.

AVALIACIÓN Os criterios de avaliación terán como referente a consecución das competencias básicas, facendo fincapé en: * Competencia en comunicación lingüística. * Competencia dixital.

13

* Competencia aprender a aprender. Instrumentos de avaliación:

A observación sistemática das actitudes personais do alumno, como organiza o traballo, extratexias que emprega, xeito de resolver as dificultades...

Análise dos traballos do alumno

Probas de avaliación

Música

Respecto á competencia en comunicación lingüística a música contribue, ao igual que outras materias, a

enriquecer os intercambios comunicativos, e a adquisición e uso dun vocabulario musical básico. Tamén

colabora á integración da lenguaxe musical e a lenguaxe verbal e á valoración do enriquecimento que

xenera dita interacción.

ORIENTACIONES METODOLÓXICAS…

O traballo cooperativo, fundamental en música, é un aspecto moi relevante do currículo, polo que se recomenda

organizar a aula de forma que favoreza o traballo colectivo do alumnado.

Asimesmo incluense actividades de búsqueda, selección e exposición da información a través de fontes

variadas. Realizar este tipo de tarefas resulta indispensable para desenvolver a capacidade de aprender por

descubrimento e potenciar a competencia de aprender a aprender.

Avaliación

AVALIACIÓN Os criterios de avaliación terán como referente a consecución das competencias básicas, facendo fincapé en: * Competencia en comunicación lingüística. * Competencia dixital. * Competencia aprender a aprender. Instrumentos de avaliación:

A observación sistemática das actitudes personais do alumno, como organiza o traballo, extratexias que emprega, xeito de resolver as dificultades...

Análise dos traballos do alumno

Probas de avaliación

14

C. Naturais

Matemáticas

Obxectivos: - Considerar a biblioteca como un espazo interesante para procurar información. - Utilizar fontes de información diversas. - Desenvolver unha actitude favorable á lectura. - Consolidar o hábito da lectura. - Acadar unha boa compresión de textos científicos de complexidade crecente. - Expresar de forma oral e escrita ideas claras e ben organizadas.

ORIENTACIONES METODOLÓXICAS… Ao longo do curso, iranse realizando actividades variadas que permitan acadar os obxectivos marcados: - Selección das ideas principais dun texto, mediante a elaboración de resumes e esquemas. - Resolución de cuestións breves referidas a contidos de artigos de prensa, ou a textos científicos sinxelos. - Realización de traballos de ampliación buscando información en fontes escritas distintas do libro de texto (enciclopedias, libros divulgativos, revistas, internet,...) - Comentario de textos científicos breves e sinxelos. - Presentación oral (dos alumnos individualmente) ante a clase, de temas científicos de actualidade de libre elección, dos que previamente se documentaron. - Elaboración dos contidos de certos apartados da materia por parte dos propios alumnos, empregando diversos libros de texto, e posterior posta en común.

AVALIACIÓN Estas actividades iranse sucedendo ao longo de todo o curso e serán puntuadas en todos os casos, constituíndo unha nota máis a ter en conta en cada avaliación.

CONTRIBUCIÓN DAS MATEMÁTICAS Á ADQUISICIÓN DA COMPETENCIA DE COMUNICACIÓN LINGÜÍSTICA.

As Matemáticas contribúen á competencia en comunicación lingüística xa que son concibidas como unha área que

utiliza continuamente a expresión oral e escrita na formulación e manifestación de ideas. Por isto, en todas as relacións de

ensino e aprendizaxe das Matemáticas e en particular na resolución de problemas, adquire especial importancia a expresión

15

tanto oral como escrita dos procesos realizados e dos razoamentos seguidos, posto que axudan a formalizar o pensamento.

A propia linguaxe matemática é, en si mesma, un vehículo de comunicación de ideas que destaca pola precisión dos

seus termos e pola súa capacidade para transmitir conxecturas a través dun léxico propio de caracter sintético, simbólico e

abstracto.

A comunicación lingüística na área de matemáticas ten características propias como son a súa precisión, a súa

concisión e a súa falta de ambigüidade, e o dispoñer de símbolos propios e de diferentes rexistros de linguaxe (numérica,

alxébrica, gráfica, probabilística, ...) que están destinados a conseguir expresar claramente situacións e fenómenos presentes

na vida cotiá.

16

17

ACTIVIDADES DE DESENVOLVEMENTO DAS COMPETENCIAS DE COMUNICACIÓN LINGÜÍSTICAS EN

CADA UNHA DAS ÁREAS DE E. PRIMARIA

ÁREA DE COÑECEMENTO DO MEDIO

- Incorporación de vocabulario específico

- Intercambios comunicativos nos que se valore a claridade na exposición, rigor no emprego de termos, a estructuración do discurso, a síntesis.

- Traballo con textos informativos, explicativos e argumentativos.

ÁREA DE EDUCACIÓN ARTÍSTICA

- Uso das normas que rexen os intercambios comunicativos.

- Cancións e sinxelas dramatizacións como vehículo para a adquisición do novo vocabulario e para traballar a dicción, a articulación e a respiración.

- Expresar e comunicar o que perciben, senten e comprenden das produccións do mundo do arte e a cultura.

- Traballo con textos artísticos ou creativos diversos.

ÁREA DE LINGUAS: LITERATURA GALEGA E CASTELÁN

- Uso social da lingua en diferentes contextos comunicativos.

- Estratexias de uso da linguaxe en xeral, aplicables á aprendizaxe doutras linguas.

- Utilización de fichas baseadas en material real para o traballo de comprensión lectora.

ÁREA DE MATEMÁTICAS

- Incorporación da linguaxe matemática á expresión habitual e extender o seu uso a diferentes ámbitos da vida cotián.

- Comprender e producir textos que usen o código e a linguaxe matemática.

- Contidos asociados á descripción verbal: comunicación dos razoamentos e dos procesos (facilitar o intercambio de explicacións para a mellora das destrezas comunicativas.

- Utilización do material “Coco Loco” para traballar a lóxica matemática.

ÁREA DE EDUCACIÓN FÍSICA

18

- Expresarse de forma axeitada.

- Coñecer e utilizar o vocabulario específico de área.

- Obter gran variedade de intercambio nas actividades físico-lúdicas.

2. A decisión do centro educativo respecto da lingua en que se impartirán as materias de educación primaria, educación secundaria obrigatoria.

Na etapa de educación infantil, o profesorado usará na aula a lingua materna predominante entre o alumnado. O resultado da pregunta realizada aos pais de E. Infantil dou que a lingua vehicular na que se desenvolven a maioría dos alumnos é o

galego

A decisión do centro educativo respecto da lingua en que se impartirán as materias de

educación primaria, educación secundaria obrigatoria é a seguinte:

TRATAMENTO DO GALEGO NO ENSINO.

Educación Primaria

1º curso:

Galego: Coñecemento do Medio, Lingua Galega, Música e Relixión

Castelá: Lingua Castelá, Matemáticas,

Inglés: Língua Inglesa, Plástica e E Física ( plurilingue).

2º Curso:

Galego: Coñecemento do Medio, Lingua Galega, Música, Relixión e Plástica.

Castelá: Lingua Castelá, Matemáticas, E. Física

Inglés: Língua Inglesa.

3º Curso:

Galego: Coñecemento do Medio, Lingua Galega, Música e E. Física.

Castelá: Lingua Castelá, Matemáticas, Relixión, Plástica.

Inglés: Lingua Inglesa.

4º Curso:

Galego: Coñecemento do Medio, Lingua Galega, Música e E. Física.

Castelá: Lingua Castelá, Matemáticas, Relixión, Plástica.

Inglés: Lingua Inglesa.

19

5º Curso:

Galego: Coñecemento do Medio, Lingua Galega, Música.

Castelá: Lingua Castelá, Matemáticas, Relixión, E. Fisica.

Inglés:, Lingua inglesa, Plástica

6º Curso:

Galego: Coñecemento do Medio, Lingua Galega, Música e Educación para a Cidadanía.

Castelá: Lingua Castelá, Matemáticas, Relixión.

Inglés: Lingua Inglesa, Plástica

E.S.O

1º Curso:

Galego: Lingua Galega, Ciencias Sociais, Ciencias da Natureza, Plástica e Visual, Proxecto

Interdisciplinar.

Castelá: Lingua Castelá, Matemáticas e Relixión.

Inglés: Lingua Inglesa, Plástica (Sección bilingüe)

Francés: Lingua Francesa

2º Curso:

Galego: Lingua Galega, Ciencias Sociais, Ciencias Naturais, Educación para a Cidadanía, E.

Física.

Castelá: Lingua Castelá, Matemáticas, Tecnoloxía, Música, Relixión.

Inglés: Lingua Inglesa

Francés: Lingua Francesa

3º Curso:

Galego: Lingua Galega, Ciencias Sociais, Bioloxía e Xeoloxía, Plástica e Visual, E. Física,

Relixión.

Castelá: Lingua Castelá, Física e Química, Matemáticas, Tecnoloxía, Música.

Inglés: Lingua Inglesa, Plástica e Visual, Música.

4º Curso:

Galego: Lingua Galega, Ciencias Sociais, Biología e Xeoloxía, Ética, Plástica e Visual, E.

20

Física, Relixión.

Castelá: Lingua Castelá, Matemáticas, Tecnoloxía, Física e Química, Música, Informática.

3.En educación primaria e educación secundaria obrigatoria , medidas adoptadas para que o alumnado que non teña o suficiente dominio das linguas poida seguir con aproveitamento as ensinanzas que se lle imparten.

Estes alumnos participarán en programas de reforzo educativo e recibirán unha atención individualizada, dentro das posibilidades da aula..

4. Obxectivos xerais e as liñas de actuación deseñadas polo centro para o fomento da lingua galega.

Obxectivos

Procurar crear un estado de sensibilidade democrática e respectuosa coa pluralidade

para eliminar os prexuízos existentes entre o alumnado, o profesor e as familias, en

relación coa validez total do galego para todos os contextos e situacións

Potenciar o uso do galego como lingua habitual de comunicación entre todos os

membros da comunidade educativa.

Mellorar as actitudes lingüísticas do alumnado e profesorado cara a lingua galega.

Mellorar a competencia lingüística do noso alumnado.

Favorecer o interese pola lectura en galego.

Potenciar a presencia da realidade galega no ensino.

Actividades

Publicación dunha revista escolar “AVANTE”

Actividades para mellorar as habilidades lingüísticas da comunidade escolar e potenciar o

uso do galego en todos os contextos:Campañas publicitarias, teatro, coloquios,actividades

deportivas,...

Elaboración de unidades didácticas que contribúan a lograr unha valoración positiva da

lingua propia (estas unidades tamén se realizaron como propostas “on line”).

Seguimento da actualidade diaria da lingua galega a través dos medios de comunicación ,

coa interpretación dos avances e atrancos de normalización.

Celebración de festas con elaboración de traballos individuais e colectivos :

Magosto:Con motivo do magosto o equipo de normalización lingüística programa distintas

actividades para realizar nas aulas:realízanse distintas actividades en tódolos ciclos como

elaboración de poemas, receitas de cociña, adiviñas, refráns...murais para ambientar o

colexio...

Nadal: Ambiéntase o colexio e faise unha exposición de postais de Nadal. Colabórase

activamente coa visita dos Reis Magos que atenden as peticións dos máis pequenos.

21

Entroido: Ambiéntanse os corredores e hall do centro e prepárase unha unidade didáctica

para os diversos ciclos .Colabórase tamén na organización dun desfile de disfraces no que

participan tódolos alumnos de E.I. e E. Primaria. Os traxes son elaborados polos alumnos coa

axuda dos titores .Tamén participan neste desfie os alumnos das unitarias da zona e

igualmente os alumnos da ESO .

Actividades de animación á lectura.

o Potenciación das bibliotecas de aula e biblioteca de Centro.

o Concurso literario con motivo do “Día do Libro”.

o Concurso literario con motivo do “Día das letras galegas”.

o Publicación da revista Avante o día das Letras Galegas.

o Representación de obras de teatro.

o Diferentes actividades relacionadas co conto, Educación Infantil, Educación Primaria.

Promoción da dinamización da lingua galega

Tendo en conta a análise socio lingüística da zona (xa feita) e que este centro conta con

Equipo de Normalización Lingüística legalmente constituído dende o curso 1991-92,

encontrámonos que a nivel coloquial os alumnos utilizan preferentemente o galego e, cando

escriben. O Centro pretende que as dúas línguas estean equiparadas tanto a nivel de prestixio

como a nivel de coñecementos e utilización ao remate da educación obrigatoria.

Utilización do galego na aula.

En Educación Infantil emprégase maioritariamente o Galego, introducíndose pouco a pouco

o Castelán no 1º ciclo de E. Primaria para tratar de conseguir a equiparación das dúas línguas

ó rematar a etapa.

O Claustro de profesores decidirá cada catro anos (ó cambiarse os libros) que asignaturas se

imparten en cada língua e, en todo caso, deberá axustarse á normativa vixente. Este apartado

aparecerá especificado na Programación Xeral.

Uso das línguas no Centro.

Emprégase o Galego en todas as activiades do Centro, documentos administrativos e

actuacións administrativas de réxime interno.

Na biblioteca de Centro e bibliotecas da aula procurase que haxa libros de ámbalas dúas

línguas.

22

Profesorado.

Todo o profesorado ten a titulación necesaria e a competencia suficiente para impartir esta

lingua. Este curso o centro conta con 42 profesores: 20 na E.I e E.P e 22 na ESO.

Alumnado

A lingua de relación de case a totalidade dos rapaces é o galego, podemos considerar que o

100% do alumnado fala galego. Culturalmente, aínda que hai certo interese, sobre todo nos

máis pequenos, falta motivación en parte do alumnado de Secundaria.

Equipo de Normalización Lingüística.

Está constituído dacordo coa normativa vixente e con outros profesionais ou membros da

comunidade educativa que se considere oportuno á hora de face-la programación xeral.

A Avaliación sobre o funcionamento, obxectivos e logros levarase a cabo dentro do propio

Equipo de Normalización Lingüística e na memoria final de curso.