Selectacidosnucleicos13

10
TEMA 6. OS ÁCIDOS NUCLEICOS 1 El ADN. a) Asocia los siguientes investigadores con sus aportaciones al conocimiento del material genético: Avery y colaboradores, Watson y Crick, Meselson y Stahl. b) En los organismos ecuarióticos, cita las diferencias en la composición química y en la estructura entre el ADN y el ARN. c) ¿Cómo es el flujo de información genética en los seres vivos?. d) Características generales de código genético. Xuño 2000 a) ¿Que representa o conxunto das figuras? (0,4 pts.) b) ¿Que representa cada unha das figuras indicadas cunha letra maiúscula? (0,2x4=0,8 ptos.) c) ¿Cal ou cales desas estructuras se poden observar có microscopio de luz (óptico)? (0,3 ptos.) d) Indica 5 diferencias entre células procariotas e eucariotas (0,2x5=1 pto.) Xuño 2003 Bloque I. Das 5 cuestións responde só a 3. Valoración: 4,5 puntos (1,5 puntos por cuestión). 2 -Relaciona as seguintes macromoléculas coa súa función biolóxica indicando en cada caso as súas unidades estructurais básicas: b) ácido desoxirribonucleico, . Indica tamén en qué rexión da célula se localizan. Xuño 2001 3 -Brevemente, explica a relación estructural que hai entre nucleosoma, cromatina e cromosoma. ¿É igual o material xenético dos cromosomas homólogos? ¿e o das cromátidas irmáns? Xuño 2002 4 - Define Histona Setembro 2002 5 -Elabora un texto breve (de aproximadamente 70 palabras) relacionando entre si os seguintes 15 termos: Eucariotas, ADN, núcleo, transcripción, ARNmensaxeiro, ARNtransferente, ARNribosómico, nucleolo, proteínas ribosómicas, poros nucleares, citoplasma, ribosomas, traducción, Retículo endoplásmico rugoso, Aparato de Golgi: (0,1x15=1,5 ptos.) Xuño 2003 6 - a) Reescribe este texto no teu examen cambiando as 11 palabras erróneas que contén por outras verdadeiras: a) En 1953 James Watson e Francis Crick elaboraron o modelo da dobre hélice de ADN, segundo o que, a molécula de ADN consiste en dúas longas cadeas de polinucleósidos, complementarias, paralelas e enroladas ó redor dun mesmo eixo imaxinario, formando unha dobre hélice levóxira. As bases nitroxenadas están dirixidas ó exterior da dobre hélice mentras que as unidades de fosfato e de ribosa sitúanse no interior. As duas cadeas mantéñense unidas por enlaces covalentes entre as bases complementarias. Así, a adenina sempre se une á guanina por dous enlaces covalentes e a timina á citosina por tres. (Cada palabra falsa detectada e correxida valorarase con 0,1 p., 0,1x10=1 p. b) Indica de forma esquemática o dogma central da bioloxía molecular. (0,5 p.) Set 2003 7 - Define: nucleósido, nucleótido, nucleoplasma, nucleolo, nucleosoma. Xuño 2004 a) Fai un esquema da molécula de ADN segundo o modelo de Watson e Crick indicando cada un dos seus compoñentes. b) ¿Cómo se atopa codifi cada a información xenética? C) ¿Qué son os fragmentos de Okazaki, a qué proceso biolóxico os asocias, e qué encimas interveñen na sua formación? Xuño 2005 8 -Indica 5 diferencias entre o ADN e o ARN. Ademáis de no núcleo, ¿en que outro lugar da célula eucariota hai ADN?. Set 2005 9 -Sinala a diferencia entre traducción e transcripción Set 2005

description

Preguntas selectividade Galicia (ácidos nucleicos)

Transcript of Selectacidosnucleicos13

Page 1: Selectacidosnucleicos13

TEMA 6. OS ÁCIDOS NUCLEICOS

1 El ADN.

a) Asocia los siguientes investigadores con sus aportaciones al conocimiento del

material genético: Avery y colaboradores, Watson y Crick, Meselson y Stahl.

b) En los organismos ecuarióticos, cita las diferencias en la composición química y en la

estructura entre el ADN y el ARN.

c) ¿Cómo es el flujo de información genética en los seres vivos?.

d) Características generales de código genético. Xuño 2000

a) ¿Que representa o conxunto das figuras? (0,4 pts.)

b) ¿Que representa cada unha das figuras indicadas

cunha letra maiúscula?

(0,2x4=0,8 ptos.)

c) ¿Cal ou cales desas estructuras se poden observar có

microscopio de luz

(óptico)? (0,3 ptos.)

d) Indica 5 diferencias entre células procariotas e

eucariotas (0,2x5=1 pto.) Xuño 2003

Bloque I. Das 5 cuestións responde só a 3. Valoración: 4,5 puntos (1,5 puntos por cuestión).

2 -Relaciona as seguintes macromoléculas coa súa función biolóxica indicando en cada

caso as súas unidades estructurais básicas: b) ácido desoxirribonucleico,

. Indica tamén en qué rexión da célula se localizan. Xuño 2001

3 -Brevemente, explica a relación estructural que hai entre nucleosoma, cromatina e cromosoma. ¿É igual o

material xenético dos cromosomas homólogos? ¿e o das cromátidas irmáns? Xuño 2002

4 - Define Histona Setembro 2002

5 -Elabora un texto breve (de aproximadamente 70 palabras) relacionando entre si os seguintes 15 termos:

Eucariotas, ADN, núcleo, transcripción, ARNmensaxeiro, ARNtransferente, ARNribosómico, nucleolo,

proteínas ribosómicas, poros nucleares, citoplasma, ribosomas, traducción, Retículo endoplásmico rugoso,

Aparato de Golgi: (0,1x15=1,5 ptos.) Xuño 2003

6 - a) Reescribe este texto no teu examen cambiando as 11 palabras erróneas que contén por outras

verdadeiras:

a) En 1953 James Watson e Francis Crick elaboraron o modelo da dobre hélice de ADN, segundo o que, a

molécula de ADN consiste en dúas longas cadeas de polinucleósidos, complementarias, paralelas e enroladas ó

redor dun mesmo eixo imaxinario, formando unha dobre hélice levóxira. As bases nitroxenadas están dirixidas

ó exterior da dobre hélice mentras que as unidades de fosfato e de ribosa sitúanse no interior. As duas cadeas

mantéñense unidas por enlaces covalentes entre as bases complementarias. Así, a adenina sempre se une á

guanina por dous enlaces covalentes e a timina á citosina por tres. (Cada palabra falsa detectada e

correxida valorarase con 0,1 p., 0,1x10=1 p.

b) Indica de forma esquemática o dogma central da bioloxía molecular. (0,5 p.) Set 2003

7 - Define: nucleósido, nucleótido, nucleoplasma, nucleolo, nucleosoma. Xuño 2004

a) Fai un esquema da molécula de ADN segundo o modelo de Watson e Crick indicando cada un dos seus

compoñentes. b) ¿Cómo se atopa codifi cada a información xenética? C) ¿Qué son os fragmentos de Okazaki, a

qué proceso biolóxico os asocias, e qué encimas interveñen na sua formación? Xuño 2005

8 -Indica 5 diferencias entre o ADN e o ARN. Ademáis de no núcleo, ¿en que outro lugar da célula eucariota

hai ADN?. Set 2005

9 -Sinala a diferencia entre traducción e transcripción Set 2005

Page 2: Selectacidosnucleicos13

10 - a) Enumera os componentes dunha molécula de ácido desoxirribonucleico; b) Qué diferencias existen entre

ADN e ARN en canto á súa composición química?; c) E en canto á súa estrutura e á función que realizan cada

un deles na célula? Set 2006

11 - Explica brevemente como se produce o fluxo de información xenética nun organismo. Di en que consiste

cada un dos procesos biolóxicos implicados neste fluxo. Xuño 2007

12 -Na figura adxunta represéntase un esquema dun ácido nucleico:

a) Indica os distintos componentes que se atopan na molécula representada e di de qué ácido nucleico se trata.

Razoa a túa resposta.

b) Di que tipos de enlace se establecen entre os distintos compoñentes.

c) Cantos tipos de ácidos nucleicos coñeces e que diferenza existe entre eles en canto á súa composición

química, estrutura e función?

d) Explica segundo o experimento de Meselson e Stahl a teoría semiconservativa da replicación Set 2007

13 Dos procesos seguintes sinala en que lugar da célula ocorren e indica brevemente en que consiste cada un

deles (tradución). Set 2007

14 Explica brevemente a relación entre nucleosoma, cromatina e cromosoma. É idéntico o material xenético

dos cromosomas homólogos?, e o das cromátidas irmáns?, Razoa a túa resposta Xuño 2008

15 a)Fai un esquema sobre o fluxo de información xenética b) Di en que consiste cada un dos procesos

biolóxicos implicados neste fluxo c)Explica que é o código xenético e cales son as súas características

Xuño 2009

16 -Define cromatina e cromosoma. Indica cinco diferencias entre o ADN e o ARN Set 2009

17 -Explica brevemente o proceso de transcrición en eucariotas. En que consiste a maduración do ARN

mensaxeiro? Dada a seguinte secuencia de ARN mensaxeiro maduro e utilizando a representación do código

xenético adxunto na Figura 1, cal sería a cadea peptídica formada? Que acontecería se fosen eliminados os dous

nucleótidos sinalados en vermello?

- 5´-AUGUCCCAAGAUAGAAACGUAUCAAGUUAUAUUUGA-3’ Xuño 2010

18 - Identifica o tipo de macromolécula que aparecen na Figura. Indica cales son as súas unidades estruturais e

describe o tipo de enlace que as mantén unidas. Explique a función desta macromolécula nos seres vivos.

Set 2010

Page 3: Selectacidosnucleicos13

19 En relación ás seguintes macromoléculas: dipéptido, ácido desoxirribonucleico e disacárido. Indique en cada caso os compoñentes moleculares que os forman. Explique e represente o tipo

de enlace que se establece entre os devanditos componentes Xuño 2011

20 Debuxe un cromosoma metafásico e indique as súas diferentes partes mediante frechas. ¿Que relación existe entre nucleosoma, cromatina e cromosoma? ¿É idéntico o material xenético dos

cromosomas homólogos? ¿E o das cromátidas irmás? Razoa a túa resposta. Xuño 2011

21 Explica brevemente en que consisten os seguintes proceso e indique en que lugar da célula

eucariótica teñen lugar replicación, transcrición e tradución Set 2011

22 Indique a que se refiren estes 5 termos: ARNt, codón, transcrición, tradución e lugar P. Set

2012

Dos dous grupos de termos elixe un e agrupo de tres en tres, mediante unha frase, os termos relacionados

(1,5) (2010: 1 pto, 0,2 por frase correcta)

ARN uracilo timina Set 2000

ARN, ribosomas, proteínas Xuño 2001

monosacárido, ARN, ribosa Xuño 2001

Timina, base nitrogenada, ADN Xuño 2002

Núcleo, síntese, ARN Set 2002

nucleótido, nucleósido, grupo fosfato Set 2002

ADN, ARN, transcriptasa inversa Xuño 2003

Ribosomas, ARN ribosómico, proteínas Set 2003

ADN, replicación, semiconservativa Xuño 2004

ADN, replicación, fase S Xuño 2004

ADN y ARN, polímeros, nucleótidos Set 2004

Transcripción, ADN, núcleo Set 2004

Mitocondrias, ADN, circular Xuño 2005

Bacterias, nucleoide, ADN Set 2005

Trifosfato, nucleótido, ATP Set 2005

Meselson e Stahl, replicación do ADN, semiconservativa Set 2005

Cadeas de ADN, antiparalelas, complementarias. Xuño 2006

Fosfodiéster, polinucleótidos, nucleótidos Set 2006

Código, dexenerado, xenético Xuño 2007

Síntese, ARN, transcrición Xuño 2007

Retrovirus, ARN, ácido nucleico Xuño 2007

AUG, iniciación, codón Set 2007

ARN ribosómicos, nucléolo, síntese Set 2007

ARN transferente, tripletes, anticodóns Set 2007

Tradución, ARN mensaxeiro, ribosomas Xuño 2008

Extracromosómico, plásmidos, ADN Xuño 2008

ADN, cromatina, histonas Xuño 2008

Replicación, ADN polimerasas, enzimas Xuño 2008

Retardada, Okazaki, cadea Xuño 2008

Ribosa, uracilo, ARN Set 2009

NADPH, oxirreducción, NADH Xuño 2010

Cloroplastos, ribosomas, ADN Xuño 2011

Okazaki, fragmentos, cadea retardada Set 2011

Ribosomas, mitocondrias, ADN Set 2011

Síntese, ARN, transcrición Xuño 2012

Aminoácido, triplete, codón Xuño 2012

Coencima, NAD+, nicotinamida Xuño 2012

Púricas, adenina, guanina Set 2012

Page 4: Selectacidosnucleicos13

Nucleicos, polímeros, nucleótidos Xuño 2013

Bloque III. Das 20 preguntas de V/F hai que responder sóa a 15. As respostas erróneas puntúan

negativamente. Valoración 1,5 ptos. Non escribir as respostas nesta folla.

2010: valoración 1 pto. (10 preguntas)

- La cromatina contiene ADN y proteínas básicas. V Set 2000

- El ARNr se sintetiza en los ribosomas. F Set 2000

- Unha pentosa e unha base nitroxenada forman un nucleótido F Set 2001

- O ADN mitocondrial é sememellante ó ADN bacteriano V Set 2001

- O quentar suficientemente o ADN pode desnaturalizarse V Xuño 2002

- O ATP é un trinucleótido monofosfato F Set 2002

- As mitocondrias conteñen ADN e ARN V Set 2002

-Os plásmidos son porcións circulares de ADN que non forman parte do cromosoma bacteriano.V Xuño2003

- Cada nucleosoma está formado por un núcleo central de ADN con histonas alrededor. F Set 2003

-O enlace fosfodiéster é o que se establece entre dous grupos hidroxilo de diferentes monosacáridos F Set 2003

-Os cromosomas están formados por ARN e proteínas F Set 2003

- A transcripción do ADN é o proceso de síntese de ARN mensaxeiro V Set 2003

- O ADN de procariotas non posúe intróns V Set 2003

- En procariotas, o ARN atópase tanto no citoplasma como no núcleo F Set 2003

- El ARN ribosómico se utiliza como molde en la síntesis de proteínas. F Xuño 2004

- Según el código genético, cada aminoácido es específico para un codón que consta de tres nucleótidos.

VXuño 2004

- Los retrovirus sintetizan ADN a partir de ARN mediante la transcriptasa inversa. VXuño 2004.

- La célula procariota ten un sólo cromosoma. V Xuño 2004

- Las cadenas de ADN son paralelas y complementarias. FXuño 2004

- Los plásmidos son moléculas de ADN circular y de doble cadena. V Xuño 2004

- El ARN se replica por un mecanismo semiconservativo. F Set 2004

- La transcripción es la síntesis de proteínas. F Set 2004

- El código genético es un código de tripletes de aminoácidos.F Set 2004

- La información genética fluye desde el ARN al ADN y de este a proteínas F Set 2004

- En una doble hélice de ADN, la adenina siempre está enfrentada al uracilo y la citosina a la guanina. F Set 2004

- En las células procariotas se llama núcleo a la región donde se encuentra condensado el ADN. F Set 2004

- A replicación do ADN é conservativa F Xuño 2005

- Os encimas de restricción cortan o ADN V Xuño 2005

- A tradución dos ARN mensaxeiros ten lugar no núcleo F Xuño 2005

- O código xenético é dexenerado porque un mismo triplete codifica varios aminoácidos F Xuño 2005

- Os tripletes de bases do ARN mensaxeiro chámanse codóns V Set 2005

- O código xenético é dexenerado porque un mismo triplete codifica a varios aminoácidos F Xuño 2006

- A transcrición do ADN é o proceso mediante o que o ADN forma copias exactas de si mesmo. F Xuño 2006

- Os cromosomas só son visibles como tales durante a interfase F Xuño 2006

- A través dos poros nucleares pasan moléculas de ARN do citoplasma ó núcleo F Xuño 2006

- O número de cromosomas dunha bacteria é sempre par F Xuño 2006

- Todo o ADN das células eucariotas encóntrase no núcleo F Set 2006

- Só unha cadea de ADN actúa como molde na síntese do ARN durante a transcripción V Set 2006

- Para contar cromosomas no núcleo en mitose debe facerse na metafase V Set 2006

- Algúns virus poden ter como material xenético ADN e ARN F Set 2006

- Os ribosomas son orgánulos implicados na transcrición F Set 2007

- Os retrovirus levan a información xenética nunha molécula de ADN F Set 2007

- Na dobre hélice de ADN a adenina está enfrontada ó uracilo F Set 2007

- O código xenético é dexenerado porque varios tripletes diferentes poden codificar un mesmo aminoácido V

Xuño 2008

-En canto a súa estrutura química, o ATP é un nucleótido. V 2008

- O NADH e o NADPH son coenzimas que poden rexenerarse á súa forma oxidada cedendo protóns.V 2008

- Nas células eucariotas e procariotas o ADN ten sempre estrutura bicatenaria V 2008

- O sentido de crecemento da cadea do ADN durante a replicación é sempre en sentido 3´a 5´ F 2008

- O proceso de transcrición do ARN mensaxeiro realizase no citoplasma. F 2008

Page 5: Selectacidosnucleicos13

- Os retrovirus son virus ARN que teñen transcriptase inversa V 2008

- A desnaturalización do ADN ten lugar cando rompen os seus enlaces peptídicos F Set 2008

- Os retrovirus son virus ARN que sintetizan transcriptasa inversa F 2008

- No proceso de tradución a información xenética dunha cadea de ARNm transfórmase nunha cadea

polipeptídica V Set 2008

- As mitocondrias posúen ADN e ribosomas propios. V Set 2008

- Na dobre hélice de ADN, a adenina enfróntase á guanina, e a timina á citosina. F Set 2008

- O código xenético é dexenerado porque un mesmo triplete codifica para distintos aminoácidos. F Set 2008

- A ADN polimerasa é o encima encargado da transcrición do ADN F Xuño 2009

- A reacción en cadea da polimerasa permite multiplicar as copias dunha determinada secuencia de ADN.V

Xuño 2009

- A transcriptasa inversa sintetiza ARN a partir do ADN F Xuño 2009

- Os nucleótidos están constituídos por unha base nitroxenada, unha pentosa e un ácido fosfórico V Set 2009

- O nucleosoma está formado soamente por ADN Set 2009

- A cromatina consiste en ARNm e proteínas F Xuño 2010

- O anticodón é un triplete de bases que se localiza no ARNm F Xuño 2010

- Os virus con ARN son sempre retrovirus F Xuño 2010

- En canto a súa estructura, o ATP é un nucleósido F Set 2010

- A heterocromatina son porcións de cromatina que se mantén desespiralizada, formando masas densas no

núcleo interfásico F Set 2010

O ADN de procariotas non posúe intróns V Xuño 2011

As mitocondrias conteñen ADN e ARN V Xuño 2011

Os cromosomas están formados por ARN e proteínas F Xuño 2011

O codón é un triplete de bases que se localiza no ARNm V Xuño 2011

O ARN ribosómico utilízase como molde na síntese de proteínas F Set 2011

Un nucleótido está formado por un azucre de 5 carbonos, un grupo fosfato e unha base hidroxenada F Set 2011

Segundo o código xenético, cada aminoácido especifícase por un codón que consta de 3 nucleótidos V Set 2011

Os ácidos nucleicos resultan da polimerización de monómeros complexos denominados nucleótidos V Set 2011

As mitocondrias conteñen ADN e ARN V Set 2011

En procariotas, o ARN atópase tanto no citoplasma coma no núcleo F Set 2011

O ADN de eucariotas non posúe intróns F Set 2011

Os virus están formados por proteínas, ADN e ARN F Xuño 2012

O ARN transferente leva a información codificada dende o núcleo aos ribosomas F Xuño 2012

Os virus con ADN son sempre retrovirus F Set 2012

A duplicación do ADN ten lugar na interfase do ciclo celular F Set 2012

No referente a súa estrutura, o ATP é un nucleósido F Xuño 2013

A cromatina está formada por ADN e histonas V Xuño 2013

Page 6: Selectacidosnucleicos13

El ADN.

1.- a) Las experiencias de Avery y colaboradores marcaron el comienzo de la genética molecular. Estos

investigadores demostraron que el ADN es el portador de la información genética.

http://www.ehu.es/biomoleculas/an/an43.htm#1

http://www.dnaftb.org/17/animation.html

La estructura espacial del ADN fue establecida por Watson y Crick en 1953. Cuando Watson y Crick

propusieron la hipótesis de la estructura molecular en doble hélice del ADN, sugirieron una hipótesis para

explicar cómo se encuentra codificada la información genética.

Según ésta, la información genética está contenida en la secuencia de los nucleótidos (A, T, G, C) de la

molécula de ADN que determina la secuencia de los aminoácidos en las proteínas.

http://www.dnaftb.org/19/index.html

Meselson y Stahl realizaron el experimento más definitivo que demostró la hipótesis semiconservativa de

replicación del ADN planteada por Watson y Crick.

http://www.dnaftb.org/20/animation.html

b) Los ácidos nucleicos, ADN y ARN están compuestos por tres moléculas diferentes:

- Una pentosa, que puede ser de dos tipos: la b -D-2-desoxiribofuranosa (desoxirribosa) y la

b -D-ribofuranosa (ribosa).

- Una base nitrogenada correspondiente a los dos tipos principales que existen:

- Bases púricas: adenina A) y guanina (G).

- Bases pirimidínicas: citosina (C), timina (T), y uracilo (U).

- Una molécula de ácido fosfórico.

Atendiendo a la composición química el ADN y el ARN se diferencian en:

- ADN (ácido desoxirribonucleico):

- La pentosa que contiene es la desoxirribosa.

- Las bases nitrogenadas que presenta son la A, G, C y T.

- ARN (ácido ribonucleico):

- La pentosa que posee es la ribosa.

- Las bases nitrogenadas son A, C, G y U.

Por lo tanto, la ribosa y el uracilo son moléculas exclusivas del ARN, mientras que la desoxirribosa y la timina

lo son del ADN.

Las diferencias estructurales entre el ADN y el ARN son las siguientes:

- El ADN presenta distintos niveles de organización, que se conocen como estructura primaria, secundaria,

terciaria y cuaternaria.

- La estructura primaria está constituida por la secuencia de los nucleótidos en la cadena.

- La estructura secundaria del ADN fue propuesta por Watson y Crick en 1953. Sus estudios revelaron que la

molécula de ADN es una doble hélice dextrógira.

- La estructura terciaria hace referencia al empaquetamiento que sufre la molécula de ADN con proteínas

histónicas para constituir la cromatina de las células eucariotas.

- La estructura cuaternaria se da en las células eucariotas en división, el ADN se empaqueta aún más hasta

formar los cromosomas.

- Existen tres tipos de ARN que se encuentran en forma de cadenas de polinucleótidos simples con la misma

composición pero presentando cada tipo múltiples estructuras moleculares diferentes:

- El ARN mensajero (ARNm) sólo posee estructura primaria.

- El ARN transferente (ARNt) posee estructura primaria y estructura secundaria específica denominada “hoja

de trébol”. Esta última estructura se forma gracias a la presencia de regiones complementarias que permiten el

establecimiento de horquillas intracatenarias (regiones de doble hélice).

- ARN ribosómico (ARNr) posee estructura terciaria que se produce al unirse diferentes moléculas de ARNr a

proteínas ribosomales, originando las subunidades 40 S y 60 S que constituyen los ribosomas eucariontes.

Page 7: Selectacidosnucleicos13

c) En biología el “dogma fundamental de la genética” hace referencia a cómo es el flujo de información

genética en los seres vivos. Son tres procesos fundamentales los que intervienen en el flujo:

- La replicación del ADN : Proceso por el cual la información genética contenida en la secuencia del ADN se

duplica pasando así a los descendientes.

- La transcripción: Es la primera etapa en la síntesis proteica. Consiste en síntesis de ARN a partir de ADN

que es utilizado como molde.

- La traducción: Es la segunda etapa del proceso de síntesis de proteínas. En esta etapa se traduce en proteínas

la información genética transferida desde el ADN al ARN durante la transcripción.

d) El código genético establece la relación que existe entre la secuencia de nucleótidos de los genes y la

secuencia de aminoácidos de las proteínas. El proceso que llevó al desciframiento del código parte de la

“hipótesis de la colinearidad” enunciada por Beadle y Tatum en 1948 según la cual un gen codifica la

formación de un enzima, es decir, de una cadena polipeptídica.

Las características generales del código genético para todos los tipos celulares ya que no existen diferencias,

son las siguientes:

1. Principio de colinealidad: tres nucleótidos codifican un aminoácido. Como el número de nucleótidos es

cuatro y el de aminoácidos es veinte, es imposible una correspondencia uno a uno, con dos nucleótidos

codificando un aminoácido, el número de combinaciones resulta 16, quedando aún cuatro aminoácidos sin

codificar. Por lo tanto, con tres nucleótidos por aminoácido resultan 64 combinaciones diferentes, es decir, 64

tripletes que codifican los 20 aminoácidos que constituyen las proteínas.

2. Es degenerado, es decir, al estar compuesto por 64 codones, varios tripletes codifican para un mismo

aminoácido. Casi todos ellos tienen en común los dos primeros nucleótidos, ofreciendo la variabilidad en el

tercero.

3. Los tripletes no se solapan, es decir, los tripletes se interpretan uno tras otro en dirección 5´-3´ y un

nucleótido no puede pertenecer a la vez a dos codones consecutivos.

4. La lectura del código se realiza sin comas, es decir, la secuencia de nucleótidos o bases se inicia desde un

punto contando de tres en tres las bases, sin comas que aseguren una lectura correcta, de modo que si se inicia

en un punto erróneo, toda la secuencia se desplazará hasta el final.

5. Posee señales de inicio y final de la lectura, que vienen codificadas por codones de iniciación (AUG) y de

finalización (UAG, UAA y UGA).

6. Es universal, los mismos tripletes tienen el mismo significado en todos los tipos celulares.

-Brevemente, explica a relación estructural que hai entre nucleosoma, cromatina e cromosoma. ¿É igual

o material xenético dos cromosomas homólogos? ¿e o das cromátidas irmáns?

- La cromatina es la sustancia fundamental del núcleo de células eucariotas en interfase. El núcleo mitótico o

núcleo en división se caracteriza porque se hace patente la individualización del material hereditario y la

cromatina se condensa formando los cromosomas.

La observación al microscopio electrónico de la cromatina revela una constitución fibrilar. Cada una de estas

fibras, al someterse a tratamientos de descondensación, presenta un aspecto que corresponde a la imagen de un

“collar de perlas”. A cada “cuenta” del collar, con forma esférica, discoidal o ligeramente cilíndrica, Dudet y

colaboradores le dieron el nombre de nucleosoma.

Por tanto, los nucleosomas son las unidades en forma de cuentas de collar que constituyen cromatina- Ésta se

condensa durante a división celular para formar los cromosomas, que representan el estado de máxima

condensación de la cromatina.

- En la dotación cromosómica de la mayoría de las células se distinguen dos series de cromosomas, una serie

paterna y otra materna, de modo que cada cromosoma de una serie tiene uno igual en la otra, por lo que se

denominan cromosomas homólogos. Durante la meiosis, cada gameto recibe una única serie de cromosomas

Page 8: Selectacidosnucleicos13

(mezcla de las dos series de la célula madre). Tras la fecundación, la célula restituye su dotación cromosómica

diploide que poseerá las dos series de los dos progenitores.

- Las cromátidas hermanas representan dos moléculas ADN idénticas ya que provienen de la duplicación del

ADN en el periodo de interfase. Según la hipótesis semiconservativa de replicación del ADN, la molécula de

ADN se escinde en sus dos cadenas y cada una de ellas dirige la síntesis de su complementaria, formándose dos

moléculas idénticas, con una hebra antigua y una hebra nueva cada una.

a) El conjunto de figuras representa los sucesivos niveles de plegamiento que experimenta el ADN para

constituir primero la cromatina y después el cromosoma metafásico.

La cromatina es la sustancia fundamental del núcleo de células eucariotas en interfase.

El núcleo mitótico o núcleo en división se caracteriza porque se hace patente la individualización del material

hereditario y la cromatina se condensa formando los cromosomas.

b) Las estructuras representadas en la figura con letras son las siguientes:

A. Doble hélice de ADN. 2 nm

B. Fibra cromatínica de 10 nm que presenta una estructura conocida como “collar de perlas”. A cada “cuenta”

del collar, con forma esférica, discoidal o ligeramente cilíndrica, Dudet y colaboradores le dieron el nombre de

nucleosoma. Los nucleosomas tienen un diámetro de 10 nm y constan de un núcleo y de un filamento de ADN

que lo rodea; cada núcleo está formado por un octámero de proteínas histonas (dos moléculas de H2A, dos

moléculas de H2B, dos moléculas de H3 y otras dos de H4). La histona H1 no forma parte del nucleosoma, sino

que se une a los segmentos de ADN que los relacionan.

C. D. E. En la actualidad se admite que la fibra de cromatina tiene una estructura plegada en forma de solenoide

con distintos grados de espiralización. La espiralización de primer grado corresponde con la fibra de 30 nm (C),

mientras que la de segundo grado corresponde con la de diámetro de 300 nm (D). Así, sucesivamente (E) hasta

llegar a la “superespiralización” (F) en el momento de iniciar la mitosis, en la que la cromatina se condensa

para forma los cromosomas.

F. Cromosoma metafásico.

c) Mediante microscopio óptico es posible visualizar únicamente las estructuras de plegamiento indicadas con

las letras D (300 nm), E (700 nm) y F (1420 nm). Las estructuras A, B y C sólo pueden observarse mediante

microscopio electrónico.

d) En es siguiente esquema están representados las diferencias estructurales entre las

células procariotas y las células eucariotas:

ENVUELTAS CITOPLASMA NÚCLEO

CÉLULA

PROCARIOTA

- Cápsula

- Pared celular.

- Membrana plasmática.

- Ribosomas

- Inclusiones

citoplasmáticas.

- Flagelos.

- Fimbrias o pili.

Carecen de núcleo verdadero,

presentando un nucleoide que una

molécula circular de ADN bicatenario

libre en el citoplasma

CÉLULA

EUCARIOTA

- Glucocálix en animales.

- Pared celular en vegetales

y hongos

- Membrana plasmática

- Ribosomas.

- Retículo

endoplásmico.

- Aparato de Golgi.

- Vacuolas.

- Lisosomas.

- Peroxisomas.

- Mitocondrias.

- Plastos.

- Cromatina.

- Nucleólo.

Page 9: Selectacidosnucleicos13

- Citoesqueleto.

- Centrosoma.

- Cilios y flagelos.

Texto breve (xuño 2003)

No núcleo das células eucariotas ten lugar a transcripción do ADN para formar os ARNs mansaxeiros,

transferentes e ribosómicos. No nucléolo fórmanse os prerribosomas mediante ARN ribosómicos e proteínas

ribosómicas abandonando o núcleo polos poros nucleares. Nos ribosomas que están libres no citoplasma ou

formando parte do retículo endoplasmático rugoso terá lugar a traducción ou síntese proteica mentras que a

glucosilación de proteínas terá lugar no aparato de Golgi.

- Define: nucleósido, nucleótido, nucleoplasma, nucleolo, nucleosoma. Xuño 2004

Los ácidos nucleicos químicamente están compuestos por tres moléculas diferentes:

1) Una pentosa, que es la desoxirribosa (ADN) o la ribosa (ARN).

2) Una base nitrogenada. Existen dos tipos:

- Púricas: adenina(A) y guanina (G).

- Pirimidínicas: citosina (C), timina (T) y uracilo (U).

3) Una molécula de ácido fosfórico.

La unión de una pentosa con una base nitrogenada por el carbono 1´ de la pentosa se denomina nucleósido y la

unión de un nucleósido a una molécula de ácido fosfórico a través del carbono 5´ de la pentosa se denomina

nucleótido. La unión de varios nucleótidos por enlace 5´-3´ fosfodiéster da lugar a un ácido nucleico, que por

ello también se denomina polinucleótido.

En el interior del núcleo encontramos el nucleoplasma, éste es una matriz semifluida en la que se encuentra

inmersa una sustancia filamentosa, la cromatina.

La observación de la cromatina al microscopio electrónico revela una constitución fibrilar de 30 nm. Si se

somete a tratamientos de descondensación, cada fibra cromatínica aislada presenta un aspecto de “collar de

perlas”. Fue en 1974, Kornberg quien afirmó que estructuralmente la cromatina está formada por unidades

secuenciales compuestas por un glóbulo central o núcleo histónico alrededor del cual se enrosca el ADN. A

cada una de estas unidades secuenciales, Dudet y colaboradores le dieron el nombre de nucleosoma.

a) Fai un esquema da molécula de ADN segundo o modelo de Watson e Crick indicando cada un dos seus

compoñentes. b) ¿Cómo se atopa codifi cada a información xenética? C) ¿Qué son os fragmentos de

Okazaki, a qué proceso biolóxico os asocias, e qué encimas interveñen na sua formación? Xuño 2005

Esquema: (0,2p). Imprescindible que sinalen:

Bases nitroxenadas: A=T e C=G (complementareidade de bases), esquelete zucre-fosfato: desoxirribosa e

fosfato, duas cadeas indicando a polaridade 5’-3’ (0,1x3=0,3p)

b) En forma de secuencias específicas de ADN que se transcriben formando un ARN mensaxeiro que leva a

información, en forma de tripletes ou codóns que será traducido segundo o código xenético. (0,4p)

c) Son pequenos fragmentos de ADN e ARN que se sintetizan de forma discontinua na cadea retardada

(0,15p), en sentido 5’-3’, na replicación do ADN (0,15p). Interveñen como enzimas: Primasa e a ADN

polimerasa, helicasas, topoisomerasas, proteínas de unión á cadea sinxela (0,3p).

- Explica brevemente como se produce o fluxo de información xenética nun organismo. Di en que consiste

cada un dos procesos biolóxicos implicados neste fluxo. Xuño 2007

a) A información xenética está codificada no ADN e esta información pasa ao ARN mensaxeiro no proceso de

transcrición. O ARN transcrito vai ser lido no proceso de tradución, para dar lugar ás proteínas. b) O proceso de

transcrición, que se realiza no núcleo (en eucariotas), consiste na síntese dunha cadea de ARN a partir dunha

das cadeas da hélice dupla de ADN que serve como molde. A tradución consiste na síntese de cadeas

polipeptídicas/proteínas a partir dunha cadea de ARN mensaxeiro que vai ser lida nos ribosomas.

-Na figura adxunta represéntase un esquema dun ácido nucleico:

Page 10: Selectacidosnucleicos13

a) Indica os distintos componentes que se atopan na molécula representada e di de qué ácido nucleico se

trata. Razoa a túa resposta.

b) Di que tipos de enlace se establecen entre os distintos compoñentes.

c) Cantos tipos de ácidos nucleicos coñeces e que diferenza existe entre eles en canto á súa composición

química, estrutura e función?

d) Explica segundo o experimento de Meselson e Stahl a teoría semiconservativa da replicación Set 2007

a) Trátase do ácido desoxirribonucleico ou ADN e está composto por unidades de desoxirribonucleótidos

formados por moléculas de desoxirribosa, grupos fosfato e bases nitroxenadas: adenina (A) guanina

(G) (purinas) e citosina (C) e timina (T) (pirimidinas). Sabemos que é o ADN porque ten esa composición

e pola súa estrutura na que están enfrontadas a base adenina á timina, e a citosina á guanina (0,5p).

b) Entre as diferentes unidades de desoxirribonucleótidos está o enlace fosfodiéster, que une moléculas de

desoxirribosa, enlace N-glucosídico que se establece entre as bases e o azucre e os enlaces por pontes de

hidroxeno mediante os que se une a adenina á timina e a citosina á guanina (0,3p)

c) O ADN, e o ARN que pode ser mensaxeiro, ribosómico ou transferente (0,3p). En canto á súa composición

química, o ADN ten como azucre a desoxirribosa; o ARN, a ribosa. O ADN ten timina como base nitroxenada

específica mentres que o ARN contén uracilo pero non timina (0,3p). En canto á súa estrutura: o ADN é

bicatenario e o ARN adoita ser monocatenario (0,3p). En canto á súa función: o ADN é o material hereditario

responsable de toda a información xenética dun organismo e contén a información codificada para a síntese de

proteínas (transcríbese en ARN). O ARN intervén na síntese de proteínas como mensaxeiro, ARNm, levando a

información codificada; ARNt, portador de aminoácidos, e ARNr formando parte da estrutura dos ribosomas

(0,3p).

d) Hipótese semiconservativa: despois da replicación as dúas hélices duplas resultantes conteñen unha das

cadeas antiga e outra de nova síntese. No seu experimento, Messelson e Stahl cultivaron bacterias E.coli co

isótopo N15 e despois pasaron esas bacterias a un medio con N14 deixando que as bacterias se replicasen. Unha

vez duplicado o ADN, este foi illado e centrifugouse aparecendo unha banda híbrida con peso molecular

intermedio, unha de cuxas cadeas, a vella, contiña N15 mentres que a outra, a nova, só contiña N14 (0,5p)

-Explica brevemente a relación entre nucleosoma, cromatina e cromosoma. É idéntico o material

xenético dos cromosomas homólogos?, e o das cromátidas irmáns?, Razoa a túa resposta Xuño 2008

a) Trátase de tres formas diferentes de presentarse o ADN no núcleo.

Nucleosoma: cada unidade formada por histonas rodeadas por unha dobre hélice de ADN.

Cromatina: é a asociación da cadea de ADN coas proteínas nucleares (histonas que forman os nucleosomas),

tal como se atopa nos núcleos das células, durante a interfase antes de comezar o período de división.

Cromosoma: é a forma condensada da cromatina tal como se atopa a partir da profase durante a división

nuclear. (0,3x3 = 0,9p).

b) c) Non é igual a información xenética dos cromosomas homólogos, xa que cada un deles provén do gameto

dun proxenitor. Se é igual a información xenética das dúas cromátidas irmás nas células somáticas xa que

proceden dun só cromosoma duplicado (0,3x2=0,6 p).

-Explica brevemente o proceso de transcrición en eucariotas. En que consiste a maduración do ARN

mensaxeiro? Dada a seguinte secuencia de ARN mensaxeiro maduro e utilizando a representación do código

xenético adxunto na Figura 1, cal sería a cadea peptídica formada? Que acontecería se fosen eliminados os dous

nucleótidos sinalados en vermello?

- 5´-AUGUCCCAAGAUAGAAACGUAUCAAGUUAUAUUUGA-3’ Xuño 2010

Indique a que se refiren estes 5 termos: ARNt, codón, transcrición, tradución e lugar P. Set 2012 ARNt: É un tipo ARN que intervén na síntese de proteínas, uníndose a aminoácidos específicos e transportándoos ata os

ribosomas. Codón: Secuencia de tres nucleótidos do ARNm que se corresponde cun aminoácido e se une o ARNt

Transcrición: Proceso polo cal se sintetiza unha molécula de ARN complementaria a unha das cadeas do ADN por medio

de reaccións catalizadas pola RNA polimerasa.

Tradución: Proceso que ten lugar nos ribosomas, polo cal se lee a información da molécula de ARNm e se sintetiza unha secuencia polipeptídica.

Lugar P: Lugar localizado na subunidade grande do ribosoma que é ocupado polo ARNt iniciador unido á metionina,

formando así o complexo de iniciación, durante o proceso da tradución