OS ESPACIOS RURAIS

agrícolasEspacio rural ou agrario: onde se desnvolven actividades gandeiras

forestais

recreativa-Na época actual: diversificación industrial

servizos

1- FACTORES FÍSICOS E HUMANOS DO ESPAZO RURAL

1.1 O MEDIO NATURAL

-Actividade agraria tradicional: dependente do 1/2 físico.regadíos

Época actual: os progresos técnicos permiten mellor aproveitam. xenética

-No caso de España o 1/2 físico non é favorable:

RELEVO: elevada altitudeAbundantes pdetes. Erosión

Non mecanización

CLIMA: precipitacións escasas tormentas irregulares saraivas

temperaturas: extremas

xeadas intensa radiación

1

TEMA 5OS ESPACIOS DO SECTOR PRIMARIO

aridezSOLOS: calidade mediocre.

1.2A ESTRUCTURA AGRARIA

-Estructura tradicional: -Necesidade de man de obra numerosa.

-Explotacións extensiv. onde coexistían peq.e grandes propiedades.

CONSECUENCIAS

-rendementos baixos -autoconsumos -mercado inter. protexido x aranceis

-Transformacións a partir dos 60:

-poboac. agraria excasa e embellecida.-explotacións intensivas e + grandes-tecnificación

CONSECUENCIAS

> producción e rendem. –especializac. – incorporación ao mercado global

(carne / leite / trigo)

a) As transformacións demográficas

-Descenso notorio desde pcipios. do S. XX da poboación rural española.-CAUSAS:

mecanizac. do campo éxodo rural

baixas rendas do campo

consecuencias despoboam. zonas atrasadas

2

envellecemento-Tendencia próximos anos:

- diminución contínua : xubilacións.- certo rexuvenecemento: xoves agricultores debido a problemas de emprego nas cidades e subvencións da U.E. para evitar despoboam.

b) As transformacións no sistema de explotación, propiedade e tenencia da terra

-O espazo rural organizado en parcelas que están baixo unha soa linde.- A explotación: son todas as parcelas explotadas por un mesmo productor agrario, aínda que fisicamente estean separadas entre si, e independentemente do rexime de tenencia (se o cas leva é o propietarioou non)-Tendencia en España:

- Menos explotacións pero aumenta o seu tamaño medio: PROBLEMAS

-explotacións formadas por nosas. parceliñas.-dificultades para a mecanización.-nosos. lindes-perdas de tempo nos traslados dunhas parcelas a outras.

Resoltos parte dos problemas gracias á CONCENTRACIÓN PARCELARIA.

-A propiedade: fai referencia ao dono da terra.-Tendencia en España:

-O seu tamaño medio tende a aumentar debido á diminución do nº de pequenos propietarios

-Predominan os grandes e os peq. propiet.

-O LATIFUNDIO ou gran propied.(+ de 100 Ha.)Predominio: Andalucía, Estremadura, Castela A Mancha e Aragón.-Orixe: na Reconquista debido ao reparto de terras, e consolídase coa desamortización.CARACTERÍSTICAS:

Absentismo do propiet.Cultivo extensivo.Baixos rendementos.Gran nº de xornaleiros con paro estacional e analfabet.Hoxe algúns deron o paso cara empresas capitalistas.

3

-O MINIFUNDIO ou peq. propiedade ( menos de 10 Ha.)Predominio: Norde da península, Comunidade Valenciana.CARACTERÍSTICAS:

Baixos ingresos que non permiten a modernización.Non é unha agric. competitiva.Importancia da agric. a tempo parcial.Algúns peq. prop. tamén levan outras parcelas en arrendam. ou parcería.

-O REXIME DE TENENCIA: grao de dominio sobre a terra.Pode ser:

DIRECTA: propietario e empresario son a mesma persoa.INDIRECTA: o propeit. lle cede o uso a outra persoa de 2 formas

parcería arrendamento(a cambio dun porcentaxe da colleita) ( pago dunha renda)

c) As transformacións nas técnicas e sistemas agrarios

- Desde os anos 60: * a mecanización* a selección xenética de semente e razas.* uso de fertilizantes e product. fitosanitar.

CONSECUENCIAS

intensificación da producción aumento dos rendementos.

1.3 O POBOAMENTO E O HABITAT RURAL

a) Poboamento rural

-Formado polos núcleos de poboación menores de 10.000 h.-En sentido estricto son aqueles inferiores a 2.000h. e núcleos semiurbanos entre os 2.000 e 10.000.Definición imprecisa.

-ORIXE dos emprazamentos rurais relacionado con:condicións naturais -factores económicos -factores htcos. (o relevo / a auga) ( existencia de recursos) ( a Reconquista)

4

-TIPOLOXÍA do poboamento rural:

2 modelos: DISPERSO (espallado) CONCENTRADO

DISPERSO: cando a casa rural está rodeada de campos de cultivo, bosque ou prados e separada das outras casas.

Variantes:

-Disperso absoluto: non hai ningún tipo de poboac. agrupada-Pouco frecuente e dase en lugares de mtña. media con explotacións gandeiras ou agríc.-gandeira- forestal.

-Disperso intercalar: (caserío vasco, casal galego, casería asturiana ). Casas rodeadas do seu propio agro, espalladas entre núcleos concentrados primitivos

-É consecuencia do crecemento demogr. e ao desexo de explotar novos terreos de cultivo ou monte.

-Manteñen cos núcleos concentrados diversas relacións: mercado, parroquia...

-Concentrado laso: Pequenas agrupacións formando aldeas, parroquias ou pequenas vilas.

-As casas non están rodeadas polo agro paro aparecen separadas unhas de outras.

CONCENTRADO: As vivendas están xuntas, independentemente da situación dos agros.Esténdese por todo o territorio español

Variantes: en función do plano.

-LIÑAL: disposición das casa ao longo dunha vía ou estrada (caso de Burela)

-APIÑADO: casas apiñadas ao redor dun núcleo, de xeito regular ou irregular.

-Transformacións experimentadas polo poboamento rural:

5

No interior

Nas costas

Nas áreas periurbanas

(damos un salto até a páx. 159)

6

-Reduciuse o tamaño dos núcleos consecuencia do éxodo rural.-Na actualidade: intentos de revitalización recuperando as actividades tradicionais ou fomentando outra novas como o turismo rural

-Reduciuse o tamaño dos núcleos consecuencia do éxodo rural.-Na actualidade: intentos de revitalización recuperando as actividades tradicionais ou fomentando outra novas como o turismo rural

-Dase especialmente nas costas do Mediterráneo.-Aparición dun poboamento novo dedicado ao ocio, que creou no que antes era campo, urbanizacións, hoteis e chalés.-Nestes novos espazos perdeuse o seu carácter agrario.

-Os núcleos rurais próximos ás cidades rematan por ser engulidos polas mesmas consecuencia do seu medre tanto demográfico como económ.

- Os núcleos + afastados e con valor ecolóxico pasan a ter usos residenciais.

1.5 A POLÍTICA AGRARIA

(importante ter claros os termos de vocab. da páx. 160)

-Grandes cambios que veñen coa entrada de España na U.E. no 1986 e a adopción da PAC.

a) A política agraria desde mediados do S.XIX até a adopción da PAC centrouse nos seguintes aspectos:

1-O sistema de propied. da terra : intentos para modificalo ao longo da Hª.

-A DESAMORTIZACIÓN DO S.XIX--- a propied. seguiu concentrada nunhas poucas mans.

-A REFORMA AGRARIA DA II ª REPÚBLICA--- fallou no intento de expropiar as terras para favorecer o asentamento de agricultores.

-POLÍTICA DE COLONIZACIÓN E EXTENS. DO REGADÍO NO FRANQUISMO--- intento de regar amplas zonas a cargo do Est. co fin de promover o asentamento nunha peq. zona de colonos. O seu alcance foi limitado.

2-O inaxeitado tamaño da propiedade da terra: búsqueda de solucións mediante a

CONCENTRACIÓN PARCELARIA

LEXISLACIÓN SOBRE GRANDES PROPIED.

-A concentrac. parcelaria inciase no 1952 e desde o ano 1985 transfírese ás CC.AA.OBXECTIVOS:

-diminuir o minifundio.-cada pripiet. obtén unha soa parcela ou unhas poucas.-facilitar o acceso das parcelas ás vías de comunicación.-non se permiten dividir as parcelas resultantes da concentración.

CONSECUENCIAS DA CONCENTRACIÓN:

7

-aparecen parcelas menos numerosas,+grandes e +regulares.-diminúe o nº de lindes e creouse unha rede de camiños.-aplicouse + nas zonas de monocultivo de secano que nas minifundistas ou do levante por ser + problemáticas.

-A lexislación sobre grandes propiedades, iníciase durante o franquismo e afectaba ás terras que podendo ser cultivadas, estaban incultas.

OBXECTIVOS: -obrigar aos propietar. a presentar un plan de mellora e no caso de incumprimento, obrigaba aos mesmos a un arrendamento forzoso durante 12 anos.

-O proteccionismo comercial, establecía aranceis aos productos agrarios que viñan do exterior para evitar a competencia aos nacionais.

b) A política agraria comunitaria (PAC)

-É a que adopta España desde a entrada na U.E. e que marca a nosa política agraria.-CONSECUENCIAS:

-España queda integrada no mercado interior comunitario que fixa os prezos máx.e mínimos dos productos + representativos. Como os prezos españois eran + baixos, ascenden até equipararse con eles.

-Os intercambios coa U.E. liberalizáronse e España ten que reorientar as súas importacións en beneficio da UE e en detrimento dos abastecedores tradicionais ( EE.UU. e Latinoam.)

-Accede a un mercado de máis de 371 millóns de consumidores cun alto poder adquisit. e que demanda productos de calidade.

-España tivo que facer grandes esforzos para se modernizar e ser competitiva. Para iso contou cos FONDOS ESTRUCTURAIS.

-PROBLEMAS aos que se tivo que enfrontar España:

8

*Os elevados prezos dos productos en relación cos do mercado mundial. A última reforma da PAC, reduciu os prezos a cambio dun aumento dos rendimentos.

*Grandes excedentes de productos agríc. e gandeiros (leite, carne...). Para solucionalo aplícanse cotas; incentívase o barbeito e a silvicult.; reoriéntase a producción cara productos non excedentarios.

*O deterioro do ambiente consecuencia do uso de product. químicos. Inténtase fomentar a agric. ecolóx.

*O despoboam. de áreas rurais que conleva o risco de dasaparición de paisaxes agrarias tradicionais. Paliar con fondos para o desenvolvem. rural.

-Consecuencias da PAC por rexións:-as q. teñen produccións excedentarias

PROBLEMÁTICAS -que son pouco competitiv.con outros países membros.-comprende: zona cantábrica (gandeir.bovina) e interior penins.(cereal-vide).

-litoral mediter. e andaluz.FAVORECIDAS

-os seus productos hortofrutíc. atoparon un bon mercado.

2.1 A ACTIVIDADE AGRÍCOLA-

-agric. tradicionalbasade en

resultados : -baixos rendementos

9

- policultivo-técnícas atrasadas-cultivos extensivos con moita man de obra

-producción para autoconsumo ou para venda no mercado nacional.

-agric. actual

a) As transformacións na estructura agrícola

-Van ser en 3 campos: especialización, tecnificación e intensificación.

-ESPECIALIZACIÓN: naqueles productos que se dan mellor en cada rexión.-Para logralo recurre a técnicas modernas:

*a MECANIZACIÓN incrementouse (tractores, colleitadoras...) mesmo por enrriba das necesidades; mal entendemento do cooperativismo agrario.

*consumo de pesticidas e fertilizantes medrou.

*selección de sementes e cultivos transxénicos resistentes á seca, pragas, xeadas...

uso de novas técnicas como: ACOLCHADO: o solo cúbrese con bandas de plástico. EN AREA: terreo cunha capa de esterco e enriba outra de

area: a area filtra a humidade que é retida polo esterco e que a devolve pouco a pouco ás prantas.

INVERNADOIROS: estructuras fixas cubertas de plástico e que crean microclima cálido + húmido que aceleran a maduración e dan varias colleitas ao ano.

CULTIVOS HIDROPÓNICOS: sen solo e a raíz da prantas suxeita con grava, area ou cinza, sendo alimentadas con sales inorgánicas ( cultivo de flores ).

-A agric. intensiva gaña peso con respecto á extensiva gracias ao regadío e a diminución do barbeito.

-2 tipos de regadíos:

10

-notables transformacións.-incremento de rendementos.-produc. para vender nos mercados

INTENSIVOS: ó aire libre ou baixo invernadoiros destinados a froitas e hortalizas e menos a cultivos tropicais.Dan varias colleitas.

EXTENSIVOS: dan 1 soa colleita pero de rendemento maior cos de secaño.

(v. vocabulario os tipos de rega- páx. 164)

b) a producción agrícola :

-OS CEREAIS: Pcipais destinos

-consumo humano: cultivo vai a menos.-alimentac. do gando ou elaborac. pensos compostos(cebada, avea...)gañan terreo.

-Área de cultivo: secaños do interior penins, agás millo e arroz que queren auga, e polo tanto danse na España húmida ou zonas encharcadas.-Producc.: aumentou gracias a melloras técnicas, pero aplícanse cotas á producc.

-AS LEGUMINOSAS: pcipais destinos

-consumo en verde ou en seco (lentellas, garavanzos...)-algunhas para a alimentación do gando.

-Área de cultivo: coincide coa dos cereais, e rotan con eles pois aportan nitróxeno a terra e enrriquécena.-Reciben subvencións da UE polo que o seu cultivo medrou nos últimos anos.

A VIDE: cultivo arbustivo de secaño. Pcipal destiño:

-uva para o consumo en fresco-uva para facer viño.

-Áreas de cultivo: a pcipal é Castela-A Mancha.Outras de – extensión pero con bo mercado: A Rioxa, ribeira do Douro, Xerez....

11

-Producción: baixos rendementos en xera debido a que ocupa amplas zonas pouco aptas para o seu uso.-Dentro da UE hai moitos excedentes.Na última reforma da PAC apostouse pola reconversión cara a prantación de variedades de + calidade.

A OLIVEIRA: cultivo arbóreo moi resistente á seca estival. Pcipal uso:

-oliva de mesa (10% )-aceites.

-Areas productoras: no sul peninsular (Andaluc. e Estremad.) especialm. en Jaén e Córdoba.-Gran aumento no seu cultivo estimulado por: subvenc. da UE. ao

consumo producción

Problemas : a oliveir é unha árbore veceira. Hoxe en día as melloras técnicas corrixiron eata alternancia (fertilización, rega por goteo...)A producción é a maior do mundo pero ten problemas por:

*prezo elevado*escasa mecanizac.*competencia de aceites + baratos.*a PAC impón cotas á producción e reduciron as axudas.

Solucións: fomento do consumo de aceites de calidade “virxe”.

PRODUCTOS HORTOFRUTÍCOLAS : Pcipal destino

consumo en frescoconservas vexetais.

-Áreas productoras: nos regadíos peninsulares e insulares. Única excepción a amendoeira que é de secaño.-Dous tipos:

HORTALIZAS ÁRBORES FROITEIRAS

-cultivo ó aire libre ou invernad. -nos regadíos litor.medit. ou vales do do interior. -no litor.medit. ou preto dos centros -produc. tradicional para o auto- de consumo. consumo; na actualid. para a ex- portac. q. favorece a balanza de

12

pagos.

A FRORICULTURA: importante en Canarias e Cataluña.

OS CULTIVOS INDUSTRIAIS: os que requiren unha transformac. indust. antes do seu consumo.-Exemp.: xirasol, remolacha zucreira, algodón e tabaco.

-Áreas productoras:

-Característica peculiar: a producción require gran capitalizac. polo que as industr. son as que:

*dan as sementes*forman aos agric.*supervisan a produc.*estipulan o prezo da produc.

-O seu cultivo medrou pois complementábase cos cereais e recibía fortes subvencións de UE.-Última reforma da PAC reduciu as axudas, reducíndose o seu cultivo ás áreas mellor adaptadas.

-A súa produc. aumentoue destínase a ind. zucreira.-A PAC, asignoulle un conta inferior ó seu consumo.

-Produc. sometida a cota.-O tabaco cada vez ten – axudas econ. debido ao antitabaq.

CULTIVOS FORRAXEIROS : destinados á alimentac. animal.(alfalfa, millo forraxeiro...)

13

-Castela-Mancha-Estremadura -Andalucía-Castela-León (remolacha)

o xirasol

a remolacha

algodón e tabaco

gandeiría extensiva

Áreas de cultivo: zona N. de España e nos regadíos.-A produc. medrou en función da demanda d. product. gandeiros.2-2 A ACTIVIDADE GANDEIRA.

-Gandeiría tradicional:

*coexistencia de diversas razas*exprotacións peq. con técnicas atrasadas.*sistemas extensivos ( pastos a dente en prados natur.,transhumanc.)*necesitaban moito espazo, moita man de obra e a rendibilidade era escasa.

-Gandeiría actual:

*grandes cambios na estructura e na produc.*deron lugar ao > dos rendementos.

a) transformacións na estructura gandeira – As pcipais son

EspecializaciónTecnificaciónIntensificación

-ESPECIALIZACIÓN: Carne Leite-Cambios:

*substitución das razas nacionais por estranxeiras seleccionadas.*desaparición de razas mixtas ( carne/ leite )*recuperac. de razas autóctonas de ovino e caprino gracias ás axudas da UE.

-TECNIFICACIÓN:Aumento da mecanización e do tamaño das exprotacions co que > os rendementos.

-INTENSIFICACIÓN: gandeir. extensiva gaña peso respecto da intens.

depende do 1/2 físico / alimentada a dente en prados ou restrollos

14

(vacún ) (ovino e caprino)

gandeiría intensiva ou industrial

-en cortes ou mixta-alimentada total ou parcialm.con pensos - próximas ós centros de consumos

-Consecuencias: o centro da cabana gandeira q. sempre estivo no N. peninsular, estase desprazando ao Nordeste do litoral mediterr.especialmente o gando porcino e avícola.

PROBLEMAS que lle restan competitividade a gandeiría española:

-1- escaseza de alimentos producida por

Consecuencia do anterior é a dependencia de forraxes e pensos compostos o cal repercute na balanza comercial agraria negativam.

Solucións: inténtase fomentar o cultivo de forraxes e oleoxinosas coas que se fan tortas para o gando.

-2-o tamaño das explotacións: seguen abundando explotacións de tamaño medio e pequeño que as fai pouco competitivas.

-3- a competencia doutros países e os excedentes, levaron a U.E. a establecer cotas para algúns productos ( leite e carne ).

15

-Poucas choivas na España seca.-Poucos pastos naturais

-4- a sanidade animal presenta problemas polos brotes epidémicos (caso da peste porcina ou dos polos ) e a normativa europea é moi estricta. Tmén influen as malas prácticas na alimentación do gando (hormonas e antibióticos) o que repercutae no consumo.

a) a producción gandeira aumentou a participac. na produc. final agraria.-Desde os 60 o aumento do consumo dos productos gandeiros foi grande e como consecuencia experimentáronse transformacións:

PRODUC. LEITE:

GANDERÍA BOVINA

PRODUC. CARNE

Problemas:- Os excedentes que hai na UE que traen consigo a aplicación de cotas.- A competencia do leite e carnes + baratas do porco e ave

GANDERÍA OVINA

16

-No Norte: en rexime extensivo ou mixto

-Bisbarras: rexime intens.para aforrar no transp.e aproveitar o mercado urbano.

-Localizado nas zonas de mtña.-Nos mtes. E devesas de S.Morena en rexime extensivo

-Destinada á produc. De carne e leite con forte demanda das fábricas de queixos manchegos.-Localización: nos secaños do inter.-Tres tipos de explotación:

GANDER. TRANSHUMANTE – Desprazamento estacional entre pastos de inverno e verán. En decadencia por falla de pastores e de pastos

GANDER. ESTANTE – subsidiaria da agric. E de rendementos variables en función de que o gando paste en rastrollos e barbeitos ou en áreas organizadas.

GANDER. EN CORTES – para a ceba de cordeiros e obtén grandes rendementos.

-Problemas: segue habendo gran nº de explotacións tradicionais con ovellas vellas e de pouca calidade.

-Sitaución actual : fomento por parte da UE de axudas para as explotacións extensivas.-Prezos da carne e do leite altos.

GANDERÍA PORCINA

consumo en fresco

-Destinos

chacinerìa (embutidos)

17

-Localización:

REXIME INTENSIVO-INDUSTR. REXIME EXTENSIVO-razas estranxeiras e alimentac. con pensos.-localizac.: en Cataluña.-a empresa proporciona a M.P. (leitóns e pensos) e o gandeiro as cortes e o traballo.

-basado en razas autóctonas de calidade. ( cocho ibérico )localizac: Estramadura e Salamanca

-Problemas: as fortes oscilacións de prezos debidas aos excedentes e ás importac. de países comunitarios.

GANDERÍA AVÍCOLA

-Producción: CARNE e OVOS-Localizac:

-A produc. é intensiva e industrial con razas estranxeiras e pensos de importac.-Problemas: -A carne é moi sensibel ao descenso da demanda que se trata de amañar coa retirada do mercado de parte do producto para evitar a caída de prezos ou conxelando o producto para a exportación.

2-2 A ACTIVIDADE FORESTAL.

-Superficie arborada constituída por especies

18

-CATALUÑA-CASTELA-LEÓN-ARAGÓN

FRONDOSAS(faia /carballo / castiñ./chopo/ eucal.)

CONÍFERAS ( piñeiro )

-Destino da produc.:

1- Serradoiros e chapas, trituración e pasta de papel.2- Resina e cortiza ( as resinas en recesión e a cortiza con fluctuac.)

-Zonas productoras: Pvincias. do N. e Huelva.

-Producción da madeira: en > pola expansión das especies de medre rápido.Necesidade de recurrir a importac. de zonas frías ou tropicais

-Problemas: a deforestación por talas e incendios, pola choiva ácida e as enfermidades forestais.

-Obxectivos da política forestal: -Protexer o bosque.-Repoboacións.-Fomentar usos paisaxísticos e recreativos.

2-4.NOVOS USOS DO ESPACIO RURAL

-Os novos usos do espazo rural veñen dados polas novas demandas da sciedade postindust.

Usos residenciais—como 2ª vivenda de fin de semana ou vacacións ou tm. como residencia pcipal. nas áreas rurais próximas ás grandes cidades pola carestía do solo urbano.

Usos industriais –ben porque as indust. buscan solo barato ou ben porq. se dá unha industrializ. endóxena para aproveitar as MP ou artesanais da zona rural.

Usos turísticos – relacionados co > do nivel de vida e do tempo libre, que atraen xente cara vilas ou lugares atractivos. Tm. a búsqueda do contacto coa natureza.

19

Usos recreativos—como por exemp. a caza.

-Consecuencias dos novos usos:

POSITIVAS NEGATIVAS-recuperación das econ. rurais.-a valorac. da terra non está basada só en usos agrarios.

-degradac. de espazos naturais.-disputas por usos de certos elementos en conflicto ( explo. a auga para usos turíst. ou agrarios)

OS ESPAZOS DA ACTIVIDADE PESQUEIRA

(v. mapa páx. 185 das rexións pesq.españolas)

Como activid. económ. perdeu peso na economía española, pero non nalgunhas zonas, caso de Galiza; é moi importte. na dieta alimentar.española (40qg./ hab.)

1- A ACTIVIDADE PESQUEIRA.

a)espazo pesqueiro: organizado en 8 rexións (noroes./ cantáb / tramontana/ levantina / surmediterr. / suratlánt. / balear / canaria )-A + importte. é a do noroe.

b)producción pesqueira—ten os seguintes trazos:

-As especies capturadas son na maioría peixes e en 2º lugar moluscos e crustáceos.-En valor destaca o peixe branco (pescada e pescadilla) e por tonelaxe as sardiñas e anchoas para a indust. conserveira.

20

-O destino pcipal para consumo humano ben en fresco, ou ben xa industrializado ( conserva, conxelac., salgadura...). Tm. para extraer aceites ou fariñas.

-A pesca desembarcada – gran medre até 1976 polo > da demanda interna, a liberdade de pesca e ao medre da frota pesqueira.-Despois descende por—esgotamento dos caladoiros nacionais, as restriccións internac., e polas cotas comunitarias.

2- A CRISE E OS PROBLEMAS DA ACTIVIDADE PESQUEIRA.

-Indicadores que reflicten a situación de crise:

* O descenso da poboac. activa ocupada no sector.* A diminución da súa contribuc. ó PIB; hai que ter en conta que é

un sector que ten un importte. efecto multiplic. ( estaleiros, fábric. conserveiras, transpttes...)

*O comerecio exterior é deficit. dado o alto consumo e as importac. necesarias para abastecer o mercado.

2.1. O PROBLEMA DOS CALADOIROS

-Caladoiros son os lugares onde se largan as redes.-Problemas que presentan os caladoiros:

esgotados pesca restrinxida

a) Os caladoiros nacionais: escasos recursos por ser reducida a plataforma continent. e pola sobreexplotac.Causante da sobreexplot.: a frota artesanal de peq. embarcac.

b) Os caladoiros comunitarios: sometidos a cotas, fixadas pola UE e cunha cantidade máxima establecida a repartir entre os barcos con licencia para pescar.

21

Caladoiros nacionais

Caladoiros internacion.

c) As restriccións nos caladoiros internacion. : aplicadas a partir do 1974.-Cada país aplicou a súa zona de pesca exclusiva até as 200 millas.-Consecuencias: a frota española pasou a depender dos acordos pesqueiros con outros países, e obrigada a reducir capturas.-Pricpais. caladoiros alleos: no Atlántico e no Índico occ.-Tipo de frota que pesca neles:

* f. de altura: permanece no mar días ou semanas.* f. de grande altura: permanece no mar meses.

2.1. OS PROBLEMAS ESTRUCTURAIS DA PESCA

a) A poboac. activa caracterízase pola súa diminución e envellecem.

-A rexión don noroeste é a que ten maiores efectivos. (v. mapa libro páx. 187)-O envellecem. afecta á frota artesanal.

b) A frota pesqueira tm. ten problemas:1- O tamaño excesivo2- O excesivo nº de embarcac. de peq. tonelaxe.

-Motivos do tamaño excesivo:

22

-pola crise da pesca artesan.-mecanizac. traballo nos grandes buques.-reducc. licencias pesca.

ATÉ O ANO 1977-a gran demanda de peixe consecuenc. do > do nivel adquisit.-o baixo prezo do combust.-libre acceso ós caladoir. internac.-facilidades para a renovac. e moderniz. da frota.

cambios debidos a

-A crise do 75 e o consecuente encarecem. dos prezos do petról.-O establecem. das 200 millas co que o tamaño da frota resultou excesivo.

-No caso do gran nº de embarcac. de peq. tonelaxe, debido ao atraso tecnolóxico que fai que non se podan afastar demasiado da costa, fai que contribúan a sobreexplotac. dos caladoiros españois.

3.1. A REGULACIÓN DO ACCESO AOS CALADOIROS.

- A U.E. é a que regula o acceso español ós caladoiros comunit., e a que fai os acordos pesqueiros con outro países non membros.

-Ventaxes desta situación: a UE ten un gran peso internac. á hora de negociar.-Inconvintes pois nesas negociacións ás veces a UE antepón cuestións políticas por enriba dos intereses económicos da nosa frota, sobre todo tendo en conta co peixe é un alimento pouco valorado pola maioría dos países membros da UE.

-Os acordos con Marrocos están sen renovar desde o 99 polas grandes contrapartidas económicas que esixían á UE.-Novos convenios con outros países africanos e do Índico.

3.2. A RECONVERSIÓN E AXUSTE ESTRUCTURAL

-A UE obrigou a España a unha reconversión e modernizac. da frota dando axudas dos fondos estructurais.

-Principais medidas

1- reducción do tamaño e nº de embarcac. Acompañouse do desmantelam. e do abandono voluntario da activid. e de xubilac. anticipad.

2- O traspaso de barcos a empresas pesq. conxuntas (empresas mixtas): armadores españois: poñen os barcos + desembarcan unha parte das

23

capturas no outro país + empregan unha porcentaxe de traballad. estranx. A cambio obteñen a cesión de cota pesqueira.

3- Renovac. e modernizac. da frota e mellora dos portos.4- A concesión de axudas ás rexións reconvertidas para crear infraest. e

costear a formación das persoas reconvertidas5- O desenvolvem. dos cultivos mariños ( acuicultura ) e da investigac.

Para obter recursos do mar.

-A acuicultura como solución para solucionar o déficit de product. pesqueiros polas facilidades naturais de España:

-Problemas:

-Impulsores da acuic. en España: -desde o propio país entre a Adtción central + as CCAA.-desde a UE con fondos para o cultivo de novas especies, creación de

infraestruct. e o emprego de traballadores do sector pesq. tradicional.

ACUICULTURA DE AUGA DOCE ACUICULTURA MARIÑA

-Actividad. diversas:1-cría de peixes para consumo h.(troitas)2-astacicultura:crustáceos en Doñana

-Pcipalmente. cría de moluscos (mexilón galego na ría de Arousa)-Ostra e ameixas.-Peixes: robaliza, dourada e rodab.

24

-Costas longas e de caracter. diferentes-clima favorabel.-poder explotar especies de calidade e de gran rendabilidade.

-Os elevados custos de instalac.-A contaminac. das augas.-A irregularid. dos ríos.-A escaseza de técnicos-A dependencia do exter. no abastec. de ovos.

e no Guadalq.3-produc.de ovos e animais para a repoboac.

25