Udalsarea 2016 eu_denontzako kaleak_gea21 asanz

1 |

DENONTZAKO KALEAKO I N E Z K O E TA T X I R R I N D U L A R I E I Z U Z E N D U TA K O H O B E T Z E - J A R D U K E TA B E R R I T Z A I L E A K E D O TA

K O S T U T X I K I K O A K E G I T E K O G I D A

DENONTZAKO KALEAKOINEZKO ETA TX IRR INDULAR IE I ZUZENDUTAKO HOBETZE - JARDUKETA BERR I TZA I LEAK EDOTA

K O S T U T X I K I K O A K E G I T E K O G I D A

© Udalsarea21, 2016ko iraila

Argitaratzailea: Ihobe, Ingurumen Jarduketarako Sozietate Publikoa, Udalsarea 21, Jasangarritasunerako Udalerrien Euskal Sarearen Batzorde Teknikoa

Alda. Urquijo, 36 6º Planta48011 Bilbao

[email protected] www.udalsarea21.net www.ihobe.eus www.ingurumena.eus

Gidaliburu hau Udalsarea 21ko “Berringurumena” tokiko berrikuntzarako programaren diru laguntzarekin landu da

ProIEkTU-zUzEndArIAk

Legazpiko Udala

Ane Mendinueta, Inma Hernández eta Fernando Agirre

EdUkIA

Gea21, S.L.

Alfonso Sanz | Marcos Montes | Christian kisters | Iñaki Bolibar

ArGAzkIAk

Gea21, S.L.

Google Street View

dISEInUA ETA MAkETAzIoA

María Montes | Woko Creativos

ITzULPEnA

Aztirin Itzulpen zerbitzuak

dokumentu honen parte bateko edo erabateko kopia baimentzen da iturria aipatuz

4.2 Iragazkortasuna ........................................................................................................... 29

4.3 Abiadura ........................................................................................................................... 31

4.4 Intentsitatea ....................................................................................................................33

4.5 Koherentzia ..................................................................................................................... 34

5. Jarduketarako irizpideak ........................................................................................ 37

5.1 Erreferentzia gisa erabiltzeko neurriak ...................................................... 37

5.2 Bide-hierarkia .................................................................................................................39

5.3 Zirkulazioaren noranzkoak ................................................................................... 40

5.4 Seinaleztapena ............................................................................................................. 41

6. Kategoriak eta teknikak .......................................................................................... 45

6.1 Kategoriak ....................................................................................................................... 45

6.2 Teknikak ............................................................................................................................. 56

7. Araubidea eta erreferentziak ............................................................................ 61

7.1 Araubidea ......................................................................................................................... 61

7.2 Erreferentziak ................................................................................................................ 64

8. Jarduketen katalogoa ................................................................................................. 67

1. Aurkezpena .......................................................................................................................... 7

1.1 Helburua ........................................................................................................................... 8

2. Esku-hartze berritzaileak edota kostu txikikoak ......................... 11

2.1 ARINA, AZKARRA, MERKEA. Espazio publikoan esku hartzeko joera berriak ............................................................................................ 11

2.2 Kostua eta berritasuna. Espazio publikoan esku hartzea prozesu gisa ............................................................................................... 14

2.3 Kostu txikiko esku-hartzearen bertuteak ................................................. 15

3. Printzipioak .............................................................................................................................. 19

3.1 Egotea eta zirkulatzea ............................................................................................ 19

3.2 Oinez ibiltzea, pedalei eragitea, zirkulatzea ..........................................20

3.3 Igarotzea, aparkatzea ............................................................................................. 21

3.4 Kudeatzea, eraikitzea .............................................................................................. 22

3.5 Denontzako ..................................................................................................................... 24

4. Gako-kontzeptuak oinezkoei eta bizikletei zuzendutako espazio publikoaren diseinuan .................................... 27

4.1 Jarraitutasuna ................................................................................................................ 27

AURKIBIDEA

Aurkezpena | 7

DENONTZAKO KALEAKOINEZKO ETA TXIRRINDULARIEI ZUZENDUTAKO HOBETZE-JARDUKETA BERRITZAILEAK EDOTA KOSTU TXIKIKOAK EGITEKO GIDA

DENONTZAKO KALEAK gidak espazio publikoa berreskuratzeari bu-ruzko gogoeta bultzatu nahi du. Izenburuak berak ematen du gidak jasotzen duenaren argibidea, kaleen eta espazio publikoaren erabilera lehengoratu nahi baita: hamarkada askoan, zirkulaziora eta aparkale-kura zuzendu dira kaleak eta espazio publikoak, eta funtzio bakarreko erabilera hori aldatu nahi da eta PERTSONA GUZTIENTZAKO GUNE bihur-tu nahi dira, motordun ibilgailua duten edo ez, adingabeak edo adinez nagusiak diren, modu autonomoan mugitzeko baldintza fisikoak dituz-ten edo ez nahiz pedalei eragiteko gai diren edo ez kontuan hartu gabe.

Badira helburu horiek bultzatzen dituzten beste gida eta eskuliburu batzuk, baina, azpitituluak adierazten duenez, gida honetan plantea-tutako hobekuntzen helburua kostu txikikoak edo berritzaileak izatea da, bai eta esku hartzeko bide berriak edo gutxi erabiliak irekitzea ere. Horixe da, hain zuzen ere, gida honek egiten duen ekarpen apala, azken urteetan mundu zabalean indar handia hartzen ari den espazio publikoaren kudeaketa modu bat hedatzea.

Ikuspuntu horretatik, hauxe da gida honen asmoa: udal-esperientziek berek azaltzea egiten dena, hala, beste udal batzuek ere gai hauetan

esku hartzeko akuilu izan daitezen eta etorkizunean emaitzak erakus-teko aukera izan dadin. Izan ere, gida, hasieratik, irekita egongo da ideia berrien aurrean, udal-esperientzia berriak hartzeko prest izango da, eta formatu digitala aproposa da horretarako.

Zorionez, EAEko udal askok garatu dituzte jada kostu txikiko jardu-ketak edo jarduketa berritzaileak espazio publikoaren baldintzak ho-betzeko, bai oinezkoei begira eta bai bizikletei begira, eta jarduketa horietako batzuk eredu izan dira beste udal batzuentzat. Baina badira beste jarduketa interesgarri asko oso ezagunak ez direnak, eta oso baliagarria da gida honen bidez edo beste baliabide batzuen bidez hedatzea.

Azken urteetako krisi finantzario eta ekonomikoaren ondorioz, area-gotu egin da horrelako ikuspegien aurreko interesa, baina ez dugu pentsatu behar irtenbide errazak bilatzeko eta bigarren mailako ekin-tzak egiteko modu bat denik, hurrengo oparotasun-zikloa iritsi bitar-tean. Sarreran azalduko denaren ildotik, kostu txikiko esku-hartzeak ez dira adabakiak jartzeko moldaketak; aitzitik, hainbat egoera eta gatazkatara hurbiltzeko modurik egokiena izan daitezke, garrantzi-

1. AURKEZPENA

8 | Aurkezpena


tik, hemen aurkeztutako gidaren zereginetako bat espazio publikoan

esku hartzeko alderdi berritzaile horiek argitzea da.

Azken batean, argitalpen honek lanerako tresna txiki bat izan nahi

du, denborarekin batera bilakatuko dena eta esku hartzeko irizpideak

eskainiko dituena nahiz, bestalde, EAEko udalerrietan espazio publi-

koaren kalitatea –oinezkoen eta txirrindularien ikuspegitik– hobetzen

ari diren esperientziak ezagutzera emango dituena.

1.1 Helburuak

BERRINGURUMENA 2015 programaren diru-laguntzen esparruaren

barnean garatu da lan hau, berrikuntzarako proiektuen atalean, eta

hauxe du helburu nagusitzat: gida bat prestatzea, udal-taldeek nahiz

mugikortasunaren arloko aholkularitza-enpresek oinezkoentzako eta

txirrindularientzako hobekuntzak egiteko jarduketak errazago gara di-

tzaten, bereziki kaleak beste garraiobide eta jarduera batzuekin par-

tekatzeko moduari dagokionez.

Tresna bizia izan nahi du gidak, eta denborak aurrera egin ahala

egokitu egin ahal izango da, etorkizunean metatutako esperientzia-

ren arabera. Bestalde, eskuragarritasuna sustatzen du; dokumentua

osatuko duten fitxa elebidunak formatu elektronikoan emango dira,

tsuena aldaketa-prozesu bat sustatzea denean, behin betiko irtenbide perfektu, aldaezin eta garestiak ematearen gainetik.

Bada espazio publikoa berreskuratzeko debatea zabaltzearen aldeko beste alderdi bat, kontzeptuen eta arauen ikuspegitik ere trantsizio-al-dia bizi baitugu. Azken urteetan, bide-sarean esku hartzeko esperien-tzia ugari loratu dira; zirkulazioa baretzeko hainbat tresnarekin lotuta daude esperientzia horiek, baina oraindik ez dira koherentziaz arautu. Hirietan 30 km/h-ko abiaduran zirkulatzeko mugimendua, zirkulazioen koexistentzia-eremuak, espaloia eta errepidea bereizten ez dituzten plataforma bakarrak, oinezkoei lehentasuna ematen zaien 30 km/h eremuak, 30 km/h kaleak, etab. errealitate behagarriak dira jada EAEko udalerrietan.

Alde horretatik, bizi dugun une hau pizgarria eta kritikoa da aldi be-rean. Pizgarria, lehen debekatuta zeuden edo kontuan hartzen ez zi-ren esku hartzeko aukera asko irekitzen ari direlako; eta, kritikoa, berriz, administrazioen eta talde teknikoen artean komunikatzeko eta eztabaidatzeko bide gutxi egoteak proposamen heterogeneo sama-rrak ekartzeaz gain –hori baliotsua izan daiteke berez–, proposamen horiek kontraesankorrak direlako elkarren artean edo teorian inspira-zio-iturri duten helburuarekin. Esate baterako, askotan ikusten dugu elkarrengandik hurbil dauden udalek irizpide desberdinak erabiltzen dituztela kaleak seinaleztatzeko eta antolatzeko, adibidez, “koexis-tentziarako kalea” edo “30 km/h eremua” araudien barnean. Horrega-

Aurkezpena | 9


• Energia-kontsumoa murriztea.

• Kutsadura atmosferikoa eta kaleetako zarata gutxitzea.

Interneten kontsultatu ahal izateko. Zehazki, Udalsarea 21-en webgu-nean daude eskuragarri, sareko edozein udalerrik fitxak eskuratzeko aukera izan dezan.

Ekimen honekin bat datoz honako helburu hauek:

• Oinezkoen eta txirrindularien mugikortasuna sustatzea.

• CO2-aren igorpenak murriztea.

• Bide-segurtasuna handitzea.

Esku-hartze berritzaileak edota kostu txikikoak | 11


2. ESKU-HARTZE BERRITZAILEAK EDOTA KOSTU TXIKIKOAK

blikoa pertsonen eta ibilgailuen artean modu bidezkoagoan bana-tzeko; edo mugimendua eskatzen duen funtzioaren eta egonaldiko funtzioaren artean; edo ibilgailu motordunen eta bizikletaren artean.

Hurrengo argazkietan nahiz New Yorkeko Udalaren webguneko doku-mentuetan eskura daitezkeen beste argazki askotan ikus daitekeenez (http://www.nyc.gov/html/dot/html/about/current-projects.shtml)1, lehen ibilgailuen zirkulazioak ia osorik hartzen zuen espazioan plaza bat sortu da, eta, bizikletentzako azpiegitura ezartzeaz eta irisgarrita-suna hobetzeaz gain, eremuaren ingurumen-kalitatea ere hobetu da.

Bada azpimarratu beharreko beste ezaugarri bat, izan ere, tokiko gobernuan aldaketa politikoa gertatu arren, ikuspegi berari eusten zaio, eta lortutako arrakastaren adierazgarri da hori, horrelako berri-

2.1 ARINA, AZKARRA, MERKEA. Espazio publikoan esku hartzeko joera berriak.

Azken urteetan, aurrez motorraren kulturak eta autoen eskakizunek mendean hartuta zuten espazio publikoa berreskuratzeko esku-har-tzeak egin dituzte munduan erreferente diren zenbait hirik, eta esku-har-tze horiek arrakasta handia izan dute herritarren artean. Lehenago ere horrelako ekimenak garatu izan dira mundu osoko hirietan, baina, une honetan, berritasunak ekimen horien hedadura nahiz komunikabidee-tan hartu duten tokia eta ekimen horietako batzuen ezaugarriak dira. Zehazki, New Yorkeko hiriguneko espazio eta kale askok bizi izan duten eraldaketa-esperientziak erakarri du gehien jendearen arreta.

New Yorkeko esperientzia horrek ez du oso lan garestirik behar izan, eta horixe izan da interesa gehien piztu duen ezaugarrietako bat; kostu handiko lanen ordez, hainbat neurri hartu dituzte, espazio pu-

1. New Yorkeko Udalaren webgunean eskuragarri dauden dokumentuen artean, erreferentzia teknikoko dokumentuak osatzen dituzten eskuliburuak azpimarratu behar dira, espazio publikoan esku hartzeko lan-tresna gisa duten kalitatea eta baliagarritasuna kontuan hartuta; zehazki, Street Design Manual, Department Of Transportation (DOT) sailak argitaratutakoa, eta Urban Street Design Guide (NACTO). Biak webgunean kontsulta daitezke.

http://www.nyc.gov/html/dot/html/about/current-projects.shtml

12 | Esku-hartze berritzaileak edota kostu txikikoak


1. irudia. Espazio publikoa berreskuratzeko adibidea, New Yorkeko erdigunean.Iturria: New Yorkeko Udaleko Mugikortasun Saila

Lehen Ondoren



• gizartEratuak, zentzu bikoitzean, hau da, parte-hartzean oinarritzeko eta, azpiegituren aldaketaz gain, esku-hartze soziala ere barnean hartzeko, herritarrek espazio publikoa berreskura eta erabil dezaten.

kuntzek kritika eta eztabaida ugari eragin arren. 2007tik gaur egu-nera arte hiria aldatu egin da, urratsez urrats eta horrelako ehunka proiekturen ondorioz.

Adibide horien eta bost kontinenteetako ehunka hirik emandako bes-te adibide askoren eragina izugarria izan da, eta akronimo anglosa-xoi berezia sortu da ikuspegi hori izendatzeko: LQC (Lighter, Quic-ker, Cheaper; arinago, azkarrago, merkeago)2.

Ikuspegi hori tokiko errealitatera egokituta, esan dezakegu espazio publikoaren gaineko esku-hartze Lasterrak, Irudimentsuak, Bidez-koak, meRkeak, gizartEratuak eta Arinak egitea dela helburua: es-ku-hartze LIBREAk, hain zuzen ere.

• Lasterrak, hiriko bizimodua alferrik ez asaldatzeko.

• Irudimentsuak, ideia berrietan oinarritzen direlako, edo garai batean baztertutako ideietan eta gaur egun indar handia hartu dutenetan.

• Bidezkoak, esku-hartzeen helburua espazio publikoa denontzat berreskuratzea delako.

• meRkeak, baliabideak lortu nahi diren helburuetara zorrotz doitzeko zentzuan.

2. Honekin lotuta, ikusi Project for Public Space webgunea, ikuspegi horri buruzkoa: http://www.pps.org/reference/lighter-quicker-cheaper-a-low-cost-high-impact- approach/



izan behar du, baina funtsezkoena zera da, eskuragarri dauden au-

rrekontuekin pertsonen egonaldietarako edo oinezkoen eta txirrindu-

larien joan-etorrietarako baldintza errealak hobe daitezkeen.

Jarduketa berritzailearen kontzeptua ere erlatiboa da, noski. Behar-

bada, material berriak edo eraikuntzako teknika berriak aplika dai-

tezke zirkulazioaren ingeniaritzaren ikuspegi klasikotik pentsatutako

esku-hartzeetarako; ikuspegi hori gehiago arduratu ohi da bideek au-

toak hartzeko duten ahalmenaz eta abiaduraz pertsona guztientzako

espazio publikoa sortzeaz baino. Aurkakoa ere gerta daiteke, hots,

erreminta zaharrak erabiltzea, baina ikuspegi berriekin.

Berritasuna ikusmoldean datza, esku-hartzearen atzean dauden

ideian eta helburuetan. Askotan, epe laburrean helburu mugatuak

lortu nahi izango dira, epe ertain eta luzera begira aldaketa osatua-

goa lortzeko estrategia baten barnean. Kasu horietan, esku-hartzeak

kate maila berritzaileak izango dira kate osatuago eta konplexuago

baten barnean.

Beraz, espazio publikoan egiten diren esku-hartzeak prozesu baten

zati direla ulertu behar da, eta beharrezkoa da esku-hartze horien

helburuak eta beroriek garatzeko eskuragarri dauden erremintak argi-

tzea, baliabideak modu egokienean erabiltzeko eta proposatutako hel-

buruak lortzeko bidea emango duten aukera “berrienak” aplikatzeko.

• Arinak, beharrezkoak izan daitezkeen beste jarduketa batzuei kontrajarrita.

2.2 Kostua eta berritasuna. Espazio publikoan esku hartzea prozesu gisa

Esku-hartze LIBREAK dira gida honen xedea, eta bi ardatz nagusiren in-guruan garatu da, kostu txikiaren eta berritasunaren inguruan, hain zu-zen ere; aurrera jarraitu aurretik, bi ardatz horiek aztertzea komeni da.

Kostu txikiaren/apalaren kontzeptua erlatiboa da, noski, eta gastu orokorraren eta politika publikoetan gastu hori egiteko arrazoiari ematen zaion garrantziaren araberakoa da. Esku-hartze batzuk ga-restiak izan daitezke, baina kostu hori nolabait ere murritzagoa izan daiteke ezer ez egiteko aukeraren edo ordezko beste esku-hartze batzuen aurrean. Eta esku-hartze merkeak baina gaizki egindakoak garestiak izan daitezke luzera begira.

Espazio publikoetako jarduketen kostua handia da krisi ekonomikoa dagoen uneetan, aurrekontuak doitu behar direnean emaitza eragin-korrenak lortzeko; baina jarduketa horien kostua handia da baita ere udalerriek gastatzeko ahalmen handiagoa dutenean, une horietan ere koherentzia falta egon baitaiteke helburuen eta gehiegizkoa izan daitekeen inbertsioaren artean.

Azken batean, ahalik eta baliabide gutxien erabiltzeak espazio pu-blikoan egingo den edozein esku-hartzeren gogoeta-markoaren zati



Aitzitik, esku-hartze LIBREAK ez du hiritartze osoari dagozkion la-nen maila handia, eta modu errazean doitzeko edo kentzeko aukera izateko moduan pentsatuta dago; beraz, irtenbide egokienera hur-biltzeko tresna bat dela esan daiteke. Gainera, baliabide ekonomi-ko handien menpe ez egoteak aukera ematen die tokiko gobernuei erabat euren esku dagoen eskumen urrietako bat baliatzea: espazio publikoaren antolamendua eta kudeaketa.

Esku-hartze ekonomikoak eta azkarrak direnez, ateak irekitzen dizkie ondorengo bertute hauei:

Aldaketen eta berrikuntzen aurreko mesfidantza arintzen dute

Esku-hartze LIBREEK bertute handi bat dute, egin ondoren zuzendu edo erabat leheneratu egin baitaitezke, eta horrek aurrerago aztertu ahal izango diren proba pilotuak egiteko aukera ematen du, hobetu edo bertan behera uzteko. Malgutasun hori lagungarria da aldaketen aurreko mesfidantza arintzeko, ibilgailuen edo espazio publikoaren

2.3 Kostu txikiko esku-hartzearen bertuteak

Espazio publikoan esku hartzeko ohiko formularen aurrean, trata-mendu LIBREAK3 irtenbide egokiak dira espazio publikoaren eralda-ketari eta kudeaketari aurre egiteko.

Esku-hartze konbentzionalak jarduketa hiritartzailea proposatzen du, espazio publikoaren aldaketa material osoa eta sakona dakartzana, eta proposatutako aldaketak egonkorrak eta iraunkorrak izango dira. Esku-hartzea hor amaituko litzateke.

Lanen bolumena kontuan hartuta, hiritartze osoa kostu handiko es-ku-hartzeko eredua da, inbertitutako baliabideei dagokienez (denbo-ra eta dirua). Hala ere, behin betiko irtenbideak finkatzeko bertutea du, espazio publikoen funtzionamendu egokia bermatzeko aukera ematen duten kalitate material eta teknikoak eskaintzen baititu, es-pazio horiek denbora luzean eta maila guztietan (funtzionaltasuna, ingurumena, azpiegiturak, etab.) erabili ahal izateko, betiere, abia-puntuko planteamendua egokia eta koherentea bada. Horrelako es-ku-hartzeak nahitaezkoak dira, adibidez, zorupea irekitzea eskatzen duten hiri-azpiegiturak berritzea beharrezkoa denean.

3. Esku-hartzeak izendatzeko hainbat tokitan erabiltzen den low cost termino anglosaxoniarra itzultzeko ahaleginean, hainbat termino erabiltzen hasi dira: kostu txiki-ko esku-hartzea edo urbanizazioa, esku-hartze biguna edo adimentsua, esaterako. Termino anglosaxoniarraren itzulpen literala saihestu nahi da (aurrekontu txikia edo kostu baxua), kalitate txarrarekin edo herritarren eskubideen trataera desegokiarekin lotu daitekeelako.



LIBREEN bidez aurretiazko probak egitea, etorkizuneko lan-proiek-tua aurrez praktikan jarritako eta hobetutako zerbaiten emaitza izan dadin.

Herritarren inplikazioa bultzatzen dute

Askotan, biztanleriaren zati handi batek ez du erreakzionatzen jar-duketak eginda egon arte, jarduketaren aurretik garatutako informa-tzeko eta parte-hartzeko prozesuak, halakorik egin bada, baztertuz. Hala ere, jarduketa LIBREEN kasuan, horiek gauzatzeko uneak ez du parte-hartzearen amaiera ekartzen; aitzitik, herritarren arteko debate zabalagoaren katalizatzaile bihur daiteke. Horrez gain, he-rritarrak inplikatuta sentitzen dira, administrazioak haien esku uzten baitu nolabait kontua. Hau da, esku-hartzea egin ondoren, berori baztertzeko, baliozkotzeko edo hobetzeko erabakia erabaki kolekti-bo bihurtzen da.

erabileraren status quo edo egoera aldatzen denean batez ere, atze-ra egiteko aukera izango baita beti.

Adostasuna proba eta hutsegiteen bidezko prozesu baten azken emaitza izatea ahalbidetzen dute

Esku-hartze LIBREEK ez dute proiektu baten inguruko erabateko adostasuna eskatzen aldaketak egin aurretik. Adostasuna proze-suaren azken emaitza izan daiteke, eta testatu, hobetu eta zuzendu ondoren irits daiteke adostasun hori. Hiritartze osoko proiektuetan, herritarren parte-hartzea lanak hasi aurretik bideratu behar da beti, eta, askotan, ideia abstraktuetatik abiatutako adostasuna bilatzeko zeregin zailari egin behar zaio aurre, aurreiritziak eta interes par-tikularrak nahasten baitira. Aldaketa LIBREETAN, aldiz, herritarren parte-hartzea lehenengo aldaketen aurretik has daiteke, baina alda-ketek berek sustatuko dute herritarren inplikazioa; parte-hartzea ez da plano eta ideietan oinarritzen, egindako aldaketekin bizi izandako esperientzian baizik.

Irtenbideak baliozkotzeko aukera ematen dute

Teknikariek ezin dute guztiz aurreikusi jendeak aldaketen aurrean izango duen erantzuna. Beraz, aitortu beharra dago lanak egitea ausardia handia dela, aurretiaz testa egin gabe diru kopuru handia inbertitzen baita. Horregatik, zentzuzkoa izan daiteke esku-hartze



2. irudia. Julio A. Roca lehendakariaren hiribidean (Buenos Aires) espazio publikoa berreskuratzeko jarduketa baten adibidea.

Iturria: Buenos Aires hiriko Garraio Idazkariordetza

Lehen Ondoren

Printzipioak | 19


3. PRINTZIPIOAK

beharrak ebazteari egoteko baldintzak emateari edo hobetzeari baino. Horrez gain, kontuan izaten badugu kalearen zirkulazio-fun-tzioaren plangintza egiterakoan motordun zirkulazioari lehentasuna eman izan zaiola, gaur egungo hiriak autoan zirkulatzeko pentsatuta daudela jabetuko gara.

Hala ere, hiriak eraikuntza sozialak dira, pertsonak dira eta izan behar dute hirietako protagonistak, eta espazio publikoak argi adierazi behar du protagonismo hori. Horretarako, beharrezkoa da ulertzea

Espazio publikoaren plangintza eta diseinua egiteko prozesuari ekin aurretik, beharrezkoa da hemen azpimarratu nahi den ikuspegiaren kontzeptuak eta oinarriak ezartzea.

3.1 Egotea eta zirkulatzea

Tradizionalki, espazio publikoa kudeatzerakoan eta diseinatzera-koan, arreta handiagoa eskaini zaio kaleen zirkulazio-funtzioaren

20 | Printzipioak


bidearen zirkulazio-funtzioa funtzio guztien arteko bat dela, eta ez duela zertan garrantzitsuena izan, gehienetan gertatzen den bezala.

Beraz, beharrezkoa da espazio publikoaren tratamenduaren hierar-kia alderantzikatzea, erlazionatzeko, sozializatzeko, komunikatzeko, jolasteko edo egoteko funtzioen garrantzia berreskuratzea, horiek baitira hiriaren eta demokraziaren muinak. Merkataritza-funtzioari eta ondasunen eta salgaien hornikuntzari ere toki orekatuagoa eman da-kieke, askotan bigarren mailakotzat hartzen dira eta.

3.2 Oinez ibiltzea, pedalei eragitea, zirkulatzea

Espazio publikoaren tratamenduaren hierarkian egin beharreko biga-rren aldaketa “lekualdatu” funtzioaren beraren barneko lehentasune-kin lotuta dago, hau da, lokomozio-bideen hierarkiarekin lotuta. Ikus-pegi tradizionalean motordun ibilgailuak badira nagusi, orain beste modu zaurgarriagoei, oinezkoei eta txirrindulariei, eman nahi zaie lehentasuna; baina ez zaurgarriagoak direlako, baizik eta hiriaren muina eratzen dutelako, hau da, espazio komun batean askotariko pertsonen presentziak dakarren topo egiteko, komunikatzeko eta so-zializatzeko gaitasuna eratzen dutelako.

Azken batean, hirian mugitzeko orduan, oinezkoek izan behar dute lehentasuna, eta zirkulatzen dutenen artean, bizikleta gainean egiten dutenek. Motordun ibilgailuei dagokienez, garraio kolektiboek izan behar dute lehentasuna.

Printzipioak | 21


edozein kaletatik kamioi, autobus edo auto batekin igarotzea, eta are gutxiago bakoitzak nahi duenean eta nahi duen abiaduran egitea.

Gauza bera gertatzen da aparkatzeko eskubide-ustekoarekin; zen-bait pertsonak aldarrikatzen du zirkulazio-zerga ordaintzeak beren ibilgailuak nahi duten tokian uzteko eskubidea ematen diela. Egia esan, distantzia apur batetik begiratuta, espazio publikoan aparka-tzeko fenomenoa, aitzitik, berezitasun bat da, guztiona den bide-sa-rearen zati handi bat okupatzeko pribilegioa duen objektu pribatu bakarra baita.

XX. mendean sortutako berezitasuna da, eta gaur egun gauza natu-rala balitz bezala ikusten dugu, baina, azken batean, zirkulazioaren araubideek sortutako eraikuntza kulturala da. Aparkatzeko aukerak ez du zertan eskaintza publiko izan, eta are gutxiago bide-sarean; Japonian, adibidez, salgai jartzen den ibilgailu bakoitzak aparkaleku bat izan behar du ibilgailua erabiltzen ez denean gordetzeko, hau da, automobil baten bizitza baliagarriaren denboraren % 95ean.

Berezitasun hori goizetik gauera aldatzea zaila denez, baina, aldi berean, ingurumen-kalitatearekin, segurtasunarekin eta espazio pu-blikoaren erabilera zuzenarekin lotutako arazo ugariren iturri denez, tokiko gobernuak behartuta daude espazio publiko urrian aparkale-kuak kudeatzea; beraz, honako hauek arautu behar izaten dituzte:

3.3 Igarotzea, aparkatzea

Aurreko ataletan adierazitako hierarkiaren aldaketa bikoitzarekin lo-tuta, beharrezkoa da motorizazioaren inguruan sortutako ustezko bi eskubide zalantzan jartzea: hiri-espazio osoan edozein ibilgailurekin zirkulatzeko eskubidea eta edozein tokitan eta nahi beste denboraz aparkatzeko eskubidea.

Zirkulatzeko eskubideak, zenbait kasutan toki-gobernuek espazio publikoaren kudeaketa egitearen aurka daudenek aldarrikatutakoak, eztabaida eta gaizki-ulertu ugari sortzen ditu, zirkulazio kontzep-tuaren eta mugikortasun kontzeptuaren arteko nahastearen ondo-rioz nagusiki, hau da, ibilgailuen desplazamenduaren eta pertsonen edo ondasun eta salgaien desplazamenduaren arteko nahastearen ondorioz.

Udal batek kaleen erabilera arautzen eta kudeatzen duenean, lehen-tasunak eta igarotzeko behin-behineko mugak edo muga espazialak ezarriz nahiz lokomozio-modu bakoitzari lehentasun handiagoa edo txikiagoa emanez, ez da zirkulatzeko eskubide abstraktuaren aurka egiten ari, hiria erabiltzeko eskubidea arautzen baizik, eta espazio publikoa modu bidezko eta iraunkorrean partekatzean datza esku-bide hori.

Beraz, ezin dira nahastu lekualdatzeko edo mugitzeko eskubidea eta edozein modutan zirkulatzeko eskubidea; ezin da eskubidetzat hartu

22 | Printzipioak


• non aparka daitekeen

• zer ibilgailu motak aparka dezaketen kasu bakoitzean

• zer kostu duen aparkatzeak

• eta zenbat denboraz aparka dezaketen

A PIE izeneko oinezkoen elkarteak Pequeña Guía para Pensar la Mo-vilidad gidan adierazitakoaren ildotik (http://www.asociacionapie.org), aparkatzearekin lotutako udal-politikak horrekin lortu nahi den mugikortasun eta espazio publikoaren ereduari buruzko galdera uga-riei erantzungo dien gogoeta sakon baten ondorio izan behar du.

3.4 Kudeatzea, eraikitzea

Urte askoan, lehentasuna eman izan zaio espazio publikoaren erai-kuntzari, horren kudeaketaren gainetik; ahalegin ekonomikoak eta giza ahaleginak azpiegituren sorkuntzara edo berrikuntzara zuzendu izan dira, horien sozializaziora baino. Gaur egun udalek duten finan-tza-egoerak aukera ematen du lehentasun hori herritarren alde alde-rantzikatzeko, azpiegituretara zuzendutako gastuak ez baitu zertan udal-baliabideen helburu egokiena izan.

Izan ere, esku-hartze LIBREEK abiapuntuko baldintza eta baldintza-tzaileei buruzko aurretiazko gogoeta baten beharra planteatzen dute

3. irudia. Pequeña Guía para Pensar la Movilidad gidak aparkatzeari buruz ematen duen testuan oinarritutakoaIturria: A PIE oinezkoen elkartea.

http://www.asociacionapie.org


Printzipioak | 23


espazio publikoan, askotan, nahikoa baita ikuspun-tua eta lehentasunak aldatzea diseinuaren ordezko aukerak sortzeko.

Esku-hartze publikoaren ordena logiko berria lehen-dik dagoena hobeto kudeatzeko mekanismoak as-matuz hasten da, espazio publikoa aurreko ataletan adierazitako printzipioetatik antolatu ahal izateko. Irizpide berriak erabiliz antolatzea eta arautzea az-piegiturak berreraikitzea baino garrantzitsuagoa da, eta aurretik egin behar da; horrela, gainera, herrita-rren parte-hartzerako aukera hobeak eskainiko dira.

Alde horretatik, espazio publikoko esku-hartzea, eraldatze espazialerako prozesu bat izateaz gain, irtenbideak balioesteko eta erabakiak hartzeko or-duan herritarrei egiten zaien edo herritarrek egiten duten interpelazio zuzena ere bada. Administrazio-tik edo gizartetik espazio publikoaren eraldatzeak eta berreskuratzeak planteatzen, probatzen eta er-katzen dira, parte-hartzeko tresnen bitartez. Horre-la gertatu da hainbat kasutan, hurrengo argazkietan ikus daitekeenez.

Azkenik, esan behar da udalaren esku-hartze pro-zesua ez dela amaitu behar espazio publikoaren

4. irudia. OKUPLAZA (garatzeko bidean den hiria), Santiago (Txile)

5. irudia. Pla del Remei auzoa hobetzeko ordezko proposamena. Valentzia

24 | Printzipioak


antolamenduarekin edo berreraikuntzarekin. Fun-tsezkoa da ahaleginak eta aurrekontuak gordetzea inaugurazio-egunaren ondorenerako ere, eraldatu-tako espazio publiko hori kudeatzeko eta sozializa-tzeko. Esku-hartze bat sozializatu egiten bada eta herritarrek bere egiten badute, askoz ere aukera gehiago ditu hasieran pentsatutako helburuetara zuzentzeko, eta askoz ere baliabide gutxiago behar ditu mantentzeko eta zaintzeko. Horixe da espazio publikoaren gaineko zenbait jarduketaren sekretua: herritarrek eurenak direla sentitzen dute, eta eran-tzukizun indibiduala eta kolektiboa sentitzen dute haien aurrean.

3.5 Denontzako

Espazio publikoan esku hartzeko printzipioa, DENONTZAKO dei dezakeguna, baliagarria izan dai-teke aurreko ataletan deskribatutakoa laburtzeko; erabileren arteko lehenespena aldatzen du; aldake-ta dakar tokialdatzeko moduen arteko lehentasu-netan; publikoaren eta pribatuaren arteko erlazioa orekatzen du, eta kudeaketaren pisua eraikuntzaren aurretik ezartzen du.

6. irudia. Proceso de recuperación vecinal de la Plaza Corazón de María de Bilbao

Printzipioak | 25


• testuinguruaren aurrean sentiberak diren irtenbideak4 irtenbide hauek proposatzen dituzten bide-sareen diseinuak ingurunean integratzen dira, zeharkatzen duten espazioaren ezaugarriak bortxatu gabe.

• kale osoak5 bide-sarea diseinatzeko proposatzen dituzten aukerek mugi-tzeko bitarteko guztien ikuspegia nahiz inguru horretan ga-ratzen diren hiri-funtzio guztiena hartzen dute barnean.

Azken batean, DENONTZAKO KALEAK, kaleak tratatzeko eta kaleei begiratzeko modu bat da, kaleak biziko dituzten pertsonen anizta-sunaren askotariko ikuspegietatik eta kale horiek kokatuta dauden hiri-testuinguruari eskaini behar zaion arretatik.

DENONTZAKO printzipioan, espazio publikoaren tratamenduaren zen-bait joera biltzen dira; joera horiek herrialde askotan garatu izan dira joan den mendeko hirurogeiko hamarkadatik, gutxienez, zirkulazioak gutxitzeko eta horien koexistentziarako eskemak praktikan jartzen hasi zirenetik nahiz pasoko zirkulaziorik gabeko eremuak sortzen edo bizikleta eta mugikortasuna uztartzen hasi zirenetik.

Baina XXI. mendean finkatu dira joera horiek, eta antzeko beste ba-tzuk agertu dira baita ere, edo, besterik gabe, aurrekoei beste izen-dapen bat eman zaie. Horrekin lotuta, adierazgarria da, bideari begi-ratzeaz gain, horren inguruneari begiratzeko kezka handia agertzea une honetan motordun ibilgailu gehien dituzten herrialdeek, espazio publikoa zirkulaziotik kanpoko funtzioetarako galduta zegoela ziru-dien tokietan. Esate baterako, Estatu Batuetan, bi kontzeptu ari dira garatzen bide-sarea birpentsatzeko prozesu berean:

4. Context-sensitive Solutions (CSS). Ikusi, adibidez, Estatu Batuetako Errepideen Departamentu Federalaren web orria, honekin lotuta: http://contextsensitivesolu-tions.org/content/topics/what_is_css

5. Ikusi, adibidez, espazio publikoaren eta mugikortasunaren arloetan lan egiten duten erakunde sozial eta profesionalez osatutako Kale Osoak Koalizio Nazionalaren web orria: http://www.smartgrowthamerica.org/complete-streets/complete-streets-fundamentals

Gako-kontzeptuak oinezkoei eta bizikletei zuzendutako espazio publikoaren diseinuan | 27


4. GAKO-KONTZEPTUAK OINEZKOEI ETA BIZIKLETEI ZUZENDUTAKO ESPAZIO PUBLIKOAREN DISEINUAN

4.1 Jarraitutasuna

Jarraitutasunaren kontzeptuak, oinezkoei eta bizikleten mugikorta-sunari aplikatuta, osagai funtzional bat eta pertzepzioarekin lotutako beste osagai bat ditu. Funtzionaltasuna oztopo edo trabarik gabe mugitzeko erraztasunarekin lotuta dago, ibilbide zuzenak erabiliz. Bestalde, pertzepzioari dagokion osagaia oinezkoak eta txirrindula-riak mugitzen diren espazioaren gaineko segurtasun-sentsazioare-kin, lehentasunarekin eta nagusitasunarekin lotuta dago.

Hurrengo bi irudietan argi ikus daiteke hobekuntza partzialaren –ja-rraitutasun funtzionalari erantzuten dio soilik– eta hobekuntza osoa-ren –jarraitutasun funtzionala eta pertzepzioari dagokiona hartzen ditu barnean– arteko desberdintasuna:

7. irudia. Oinezkoen pasabide goratua (ezkerrean) eta espaloi jarraitua (eskuinean)

28 | Gako-kontzeptuak oinezkoei eta bizikletei zuzendutako espazio publikoaren diseinuan


Dena den, esan beharra dago pertzepzioaren eraldaketa horiek kontu handiz aztertu behar direla, oinezkoen ahalduntzearen albo-ko ondorioetako bat bidegurutzean arreta txikiagoa jartzen duela baita, eta, beraz, bide-segurtasunaren ikuspegitik bideragarria izan dadin, gidatzen duten pertsonen portaeren aldaketak eraginkorra izan behar du.

Txirrindularien jarraitutasunaren kasuan, garrantzitsua da baita ere alderdi funtzionalak eta pertzepzioarekin lotutako alderdiak hobe-tzea. Askotan, bizikleten ibilbideak bide natural eta zuzenetik des-

Bi kasuetan, jarraitutasun funtzionala dute oinezkoek, gurutzatzeko plataforma espaloiekin berdinduta baitago. Baina, bestalde, oinez-koen pasabide goratuan oinezkoak egin behar duen ibilbidea ez da zuzena, oinez doazen pertsonek bidetik desbideratu behar baitute. Gainera, pertzepzio-jarraitutasuna askoz ere argiagoa da espaloi jarraituaren kasuan, galtzada eten egiten baita espaloiari leku uz-teko, eta intentsitate handiagoz bultzatzen du aldaketa pertsonen jokabidean: oinez doazenak ahaldundu egiten dira, eta ibilgailuak gidatzen dituztenak, berriz, eurena ez den inguru batean daudela hautematen dute.

8. irudia. Atzeraemandako oinezko pasabidea edo jarraitutasunik gabea (ezkerrean) eta jarraitua (eskuinean)

9. irudia. Atzeraemandako bizikleten pasabidea (ezkerrean) eta pasabide jarraitua (eskuinean).



ren, eta abarren mende. Horrez gain, oinezko iragazkortasuna ondo ulertzeko, beharrezkoa da oinezkoen igarobideen arteko distantzien emaitza kale bakoitzaren ezaugarriekin eta funtzioarekin erkatzea, hau da, oinezkoen igarobide gehiago edo gutxiago eskatzen dituzten hiri-erabilerekin.

Diseinuaren ikuspuntutik, bide-zatien iragazkortasuna eta bideguru-tzeen iragazkortasuna bereiz daitezke.

• Oinezko iragazkortasuna bide-zatietan

Oinezkoen zeharkako gurutzeguneen beharra inguruko dentsita-teen eta hiri-erabileren mende dago nagusiki; bizitegi izaerako kaleetan edo kale komertzialetan, gurutzatzen duten pertsonen kopurua handiagoa izaten da kale industrialetan baino. Oinez-

bideratzen dira, motordun ibilgailuen ahalmena edo abiadura ez oztopatzeko.

Kasu honetan ere, funtsezkoa da bizikleten ibilbideen jarraitutasuna erraztearen ondorioz portaeretan gerta daitezkeen aldaketak kontu handiz aztertzea, hau da, arriskuaren eta jarraitutasun horren aldeko diseinu bat eskaintzeak sortzen duen lehentasunaren pertzepzioan jarri behar da arreta.

4.2 Iragazkortasuna

Iragazkortasunak edo bide bat edo hesi bat zeharkatzeko erraztasu-nak kale bat, hiri-sare bat edo hiri-ehun bat kualifikatu ditzake. Kale baten iragazkortasunak bidea zeharka eta oinez gurutzatzeko erraz-tasunari egiten dio erreferentzia; eta hiri-sare edo hiri-ehunen iragaz-kortasunak hiriko hainbat espazio eta bide oinez edo bizikletaz lo-tzeari egiten dio erreferentzia, egon daitezkeen azpiegituren hesiak edo hesi naturalak zeharkatuz.

Kale batek oinezkoentzako duen iragazkortasuna neurtzeko adieraz-le bat formalizatutako oinezko pasabideen arteko distantzia da, hau da, oinezkoen bidegurutze seinaleztatuen artekoa, hala nola oinez-koen igarobideak edo zirkulazio-argiak dituzten pasabideen artekoak. Baina zeharkako iragazkortasuna beste faktore batzuen mende ere badago, esate baterako, kalearen zabaleraren, zirkulazioaren inten-tsitateen, abiaduren, zirkulazio-argietan itxaron beharreko denbora-

10. irudia. Oinezko iragazkortasuna bide-zatietan



koen igarobideen kopurua nahikoa ez bada edo egin beharreko itzulingurua eta itxaron beharreko denbora gehiegizkoak badira, bideen diseinuak oinezkoen gurutzatze desegokia sustatuko du.

• Oinezko iragazkortasuna bidegurutzeetan

Bidegurutzeetan biltzen dira gatazka gehienak eta horietan ezartzen dira lokomozio-bideen arteko lehentasunak. Horrega-tik, funtsezkoa da bidegurutzeen diseinua hobetzea eta horietan iragazkortasuna sustatzea, protagonismoa oinezkoei emateko. Oinezkoei gurutzatzeko erraztasuna ematearen eta ibilgailuei gurutzatzeko eta biratzeko erraztasuna ematearen arteko kon-traesanak zaildu egiten du protagonismo hori oinezkoei itzul-tzeko zeregina. Oinezkoek eta ibilgailuek partekatutako espazio hori erabiltzeko denbora banatu behar da, beraz, eta, horreta-rako, oinezkoei zuzendutako aukerak hobetzean ibilgailuek zen-bait aukera galduko dituzte, bereziki abiadurari eta zirkulazioa-ren intentsitateari dagokienez.

• Bide-sareen eta hiri-ehunen iragazkortasuna

Begirada bide-sarearen eta hiri-ehunaren multzora zuzentzen badugu, udalerri bakoitzeko hirigintzaren eta azpiegituren his-toriak lurraldearen pieza osoak iragazkortzen dituzten hesien multzo bat osatzen dutela ikusiko dugu, oinezkoen eta txirrindu-

11. irudia. Oinezko iragazkortasuna bidegurutzeetan

12. irudia. Hiri-iragazkortasun globala



Abiaduraren irrika hori mugikortasun-eredu urbanistiko eta territorial jakin baten ezaugarri berezia da: jardueren eta lurzoruaren erabileren arteko distantziak handitu egin dira, eta, hein handian, apurtu egin da eguneroko tokialdatzeek zuten oinezko eskala. Distantzien sorrerak ibilgailuen abiadura du elikagai, eta, sorgin-gurpilaren antzera, ibilgai-luen abiadurak jardueren sakabanatzea eta distantzien areagotzea elikatzen du. Horren guztiaren ondorioz, abiaduraren eta tokiko es-pazio publikoaren arteko tirabira, lehenik eta behin, mugikortasun-e-reduaren ikuspegi zabalagotik interpretatu behar da.

Zirkulatzeko abiadura murriztea funtsezko elementua da oinezkoen egoera hobetzeko, honako arrazoi hauengatik:

• Zabaldu egiten da gidariaren arreta-eremua, hau da, gidatzen duen pertsonaren arreta kontzentratzen den eremua. Horrela, bidearen ertzetan gertatzen denaren pertzepzioa hobetzen da.

• Gorabeheraren bat gertatzen bada, ibilgailuak guztiz gelditzeko behar duen distantzia murrizten da.

• Min egiteko gaitasuna murrizten da, kolperen bat izanez gero, ibilgailuaren pisuarekin nahiz abiadurarekin lotzen baita hori.

Funtsezko elementua da baita ere txirrindularien egoera hobetzeko, motordun ibilgailuen eta bizikleten arteko bateragarritasuna alderan-tziz proportzionala baita abiadurarekiko. Motordun ibilgailuaren eta

larien mugimendu zuzen eta erosoak eragotziz zenbait espazio edo auzoren artean. Hesi horiek tokiko geografiak dituen hesiei eransten zaizkie, hau da, maldei eta ibaiei.

EAEko udalerrietan maiz gertatzen den egoera bat hiri-garape-naren zati bat mendi-hegalean edo ibai-ibilgu baten bi aldeetan egin dela da, eta horrek zailtasunak sortzen ditu motordunak ez diren moduetarako. Gainera, eredu geografiko horren gainean autobia bat edo trenbide bat kokatu ohi da, hiri-ehuna zatitzen duena edo bizitegi-izaera handieneko eremuak edo eremu ko-mertzialak ekipamendu publikoetatik bereizten dituena.

Horren ondorioz, oinezkoen eta txirrindularien mugikortasuna-ren alde esku hartzeko moduetako bat galdutako lotura horiek egituratzea da.

4.3 Abiadura

Espazio publikoan egiten diren esku-hartzeek abiaduraren eta in-gurunearen arteko tirabirei egin behar izaten diete aurre, handik igarotzen diren pertsonen nahien eta han dauden pertsonen beha-rren artekoei. Ibilgailuen abiadura erabakigarria da ibilgailuetan doazenek inguruneari buruz duten pertzepzioan, eta zirkulatzen duten espazioaren segurtasuna eta iragazkortasuna ere baldintza-tzen ditu.



bizikletaren arteko elkarreragin horretan erantzuteko denbora/dis-tantzia murriztu egiten da, eta, horrekin batera, murriztu egiten dira txirrindulariari egin dakiokeen kaltea. Horregatik, azpimarratu nahi izaten da txirrindulariei zuzendutako azpiegitura bereiziak motordun ibilgailuen abiadurak eta txirrindularien abiadurak oso desberdinak diren bideetan ezarri ohi direla.

13. irudia. Gidariaren arreta-eremuaren aldaketa, abiaduraren arabera

14. irudia. Ibilgailuek frenatzeko behar duten distantzia, abiaduraren arabera

50 Km/h 30 Km/h



4.4 Intentsitatea

Bide batetik igarotzen diren edo bide bat zeharkatzen duten pertso-nen eta ibilgailuen kopurua erabakigarria da baita ere diseinua egite-ko orduan. Nahasketarako, interakziorako eta oinezkoen zeharkako iragazkortasunerako aukerak kopuru horien araberakoak dira. Ho-rregatik, trafikoa baretzeaz hitz egiten denean, ez da soilik ibilgai-luen abiadura kontuan izan behar, baita ibilgailuen fluxuaren intentsi-tatea ere.

Bizikleten kasuan, motordun zirkulazioaren abiadura garrantzitsua-goa den arren txirrindularien segurtasunarekin bateragarri den de-finitzeko, intentsitatea ere funtsezkoa da nahasteko edo bereizteko aukerak balioesteko; izan ere, motordun zirkulazioa handia bada, txirrindularien zirkulazioak ingurumen-kalitate txikiagoa izango du, eta ez da erakargarria izango pedalei eragiten dietenentzat.

15. irudia. Zirkulazioaren intentsitatearen eragina kale baten iragazkortasunean



4.5 Koherentzia

Koherentzia da espazio publikoaren diseinuaren eta horren erregu-lazioaren arteko erlazio logiko eta kontsekuentea. Kasurik ohikoena abiadura-mugen eta bidearen itxuraren arteko erlazioa da, askotan, bidearen diseinuak seinaleetan edo bide-segurtasunari buruzko arau-dian adierazitakoa baino abiadura azkarragoan joatera bultzatzen baitu. Modu berean, gero eta ohikoagoa da ibilgailuen fluxurako di-seinatutako kaleetan oinezkoek lehentasuna dutela dioten seinaleak ikustea, hau da, edozein puntutan oinezkoek zeharka gurutzatzeko aukera ematen duten kaleak ikustea.

Kontraesanezko egoera horiei erantzuteko, kaleak eta errepideak auto-esplikatzaileak izatea planteatzen da, hau da, bideak proiek-tatutako irudiak gai izan behar du ibilgailuak gidatzen dituzten per-tsonengandik nahiz oinez doazen pertsonengandik espero diren por-taerak transmititzeko.

Esate baterako, autoa gidatzen duten pertsonen ikuspegitik, kohe-rentzia egon behar du araututako abiaduraren eta gidariaren ikuspe-gia osatzen duten elementuen artean: bidearen zabalera eta lineal-tasuna, zoladura, espazioen bereizketa, etab. Zirkulazioa baretzeko tekniketako batzuk bide-diseinuaren ahalmen autorregulatzaile edo auto-esplikatzaile horretan oinarritzen dira, hain zuzen ere. Horixe gertatzen da, adibidez, abiadura murrizteko helburuarekin ibilbideen linealtasuna hausten denean.

16. irudia. Ikuspegiaren linealtasuna hausten denean pertzepzioan gertatzen den aldea



Espazio publikoaren diseinuaren eta horren testuinguruaren arteko erlaziora ere hedatu behar du koherentziak, hau da, egiturazko mai-la orokorretik esku-hartzeko esparruaren puntu jakin batzuetan ko-katutako zehaztasunetara doazen baldintzatzaileak hartu behar dira kontuan.

Lehenago ere esandakoaren ildotik, testuinguruaren aurrean senti-berak izango diren esku-hartzeak pentsatu behar dira, honelako ele-mentuak, adibidez: dendak, ekipamenduak eta beste hiri-jarduera batzuk; ibilgailuen sarbidea eta aparkalekua, garraio kolektiboaren ibilbideak eta geltokiak; edo baldintzatzaile geografikoak, hala nola bideen maldak edo tokiko mikroklimatologia.

Diseinuaren koherentzia baldintzatzen duten elementuen azken kate-goria horren adibide moduan, kostu txikiko esku-hartze baten irudia duzue ondoren: txirrindularien mugikortasuna hobetzeko, maldan go-rako eta beherako zirkulazioaren irtenbide berezituak eman dira, bi-zikletaren eta motordun ibilgailuen abiaduren homogeneotasun han-diagoa edo txikiagoa kontuan hartuta.

17. irudia. Txirrindularientzako egokitze berezitua maldan gora (babes-banda) eta behera

(motordun ibilgailuekin partekatutako bidea). Zarautz

Jarduketarako irizpideak | 37


5. JARDUKETARAKO IRIZPIDEAK

koa edo funtsezkoa da kontuan hartzea pertsonak gurutzatzerakoan zer eskakizun fisiko bete behar diren:

5.1 Erreferentzia gisa erabiltzeko neurriak

Oinezkoentzako eta txirrindularientzako baldintzak hobetzeko es-ku-hartzeetarako, argi jakin behar da, abiapuntu gisa, oinez edo bizi-kletaz doazenek zer behar dituzten, neurrien aldetik. Zehazki, oinarriz-

18. irudia. Oinez doazen pertsonak elkarrekin gurutzatzeko behar diren zabalerak

19. irudia. Oinezkoentzako ibilbide irisgarriaren neurriak

38 | Jarduketarako irizpideak


neetarako hobekuntzak egokitzeko tartea izan ohi dela, bai eta zirku-lazioa apaltzekoa ere; horretarako erabiliko da, hain zuzen, bide eta bidegurutzeetan sobera gelditzen den espazioa.

Neurrien esparruko eskakizun horiek abiapuntutzat hartuta, hobeto ulertuko da oztopoak desagerrarazteko legediak oinezkoen ibilbide irisgarriak zehazteko erabilitako irizpidea, horixe baita irisgarritasu-naren giltzarria hirigintzaren esparruan.

Bestalde, bizikletaz doazenen joan-etorriak hobetzeko esku-hartzeek kontuan hartu behar dute bizikletaz doazen pertsona horiek pedalei eragiteko eta elkarrekin gurutzatzeko zer-nolako espazio behar duten.

Lekualdaketarako modu aktiboen eskakizunak motordun ibilgailuek dituztenekin kontrastatu behar dira. Kontuan hartu behar da motor-dun ibilgailuen zirkulaziorako espazioei, ohituraz, gehiegizko neurria eman izan zaiela, eta, horri esker, oinezkoen eta txirrindularien gu-

20. irudia. Txirrindulariek beren joan-etorrietarako eta elkarrekin gurutzatzeko behar dituzten neurriak

21. irudia. Motordun ibilgailuak gurutzatzeko neurriak



zirkulazio-abiadura zehatz batzuk onartzeko bide bakoitzak betetzen duen funtzioa. Dena den, bide-hierarkia oinezkoen edo txirrindularien ikuspegitik planteatzen denean, edota hiriaren eta hirian bizi direnen ikuspegitik planteatzen denean, beste irizpide batzuk sartzen dira jokoan, hala nola biziegokitasuna, hiri-jarduerak, oinezkoen joan-eto-rrien intentsitatea edota bide horien euskarri den espazio publikoak egonaldiaren ikuspegitik duen bokazioa.

Esku-hartze LIBREAK direnean, ezinbestekoa da hiri-plangintzako do-kumentuetan aurreikusitako bide-hierarkia ezagutzea edota ikuspegi zabaldu horretatik hierarkia bat ezartzea, oinez edo bizikletaz doa-zen pertsonen begirada eta zirkulaziotik kanpo hiritarren artean dau-den beharrak barnean hartuta.

Azkenik, hiri-diseinurako erreferentziazko neurrien inguruan egin du-gun ibilbide labur honetan, gogoan izan behar dira ibilgailuen apar-kamenduarekin lotutako eskakizunak, eztabaidarako faktore izaten baitira askotan EAEko udalerrietan.

5.2 Bide-hierarkia

Bide-hierarkiak zera esan nahi du: auzo, udalerri edo lurralde bateko bide eta errepideak kategoria eta maila batzuei esleitzea, irizpide batzuetan oinarrituta beroriek duten garrantziaren arabera. Normalean, ibilgailuen fluxurako duten garrantzia hartzen du inge-niaritzak esleipenerako irizpidetzat; hau da, ibilgailuak hartzeko eta

22. irudia. Ibilgailuen aparkamendurako neurriak



Praktikan, zirkulazioa baretzeko asmoz historian aplikatutako lehen neurrietako bat hauxe izan zen: zirkulazioa auzo edo kale jakin ba-tzuetatik ez bideratzeko zirkulazio-eskema jakin batzuk jartzea.

Hala ere, gehiagotan planteatu izan dira zirkulazio-sistemak zirkula-zioa baratzearen kontrako tresna gisa, hau da: ibilgailuei ahalmen eta abiadura handiagoa eskaini ahal izateko tresna gisa. Egiaz, zir-kulazioaren ikuspegi konbentzionala bihurtu egin da: bide bakarra baino gehiago dituzten kaleak, bi noranzko ez, baizik eta bakarra emanez arautu dira. Eta bi noranzkori eutsi dieten kaleak ezkerrera biratzeko aukerarik ez emateko moduan arautu dira.

Bide-hierarkia horretatik abiatuta, kale bakoitzaren intentsitatea eta ibilgailuen zirkulaziorako onar daitekeen abiadura definitu daitezke. Sare “nagusi” kategoria lekualdaketa gehien eta azkarrenak egiten diren bide eta errepideei lotzen zaie; eta “bigarren mailako” saretzat edo “tokikotzat” hartzen dira, berriz, ibilgailuen intentsitate eta abia-dura txikienak dituzten bideak, oinezko eta txirrindularientzako hobe-kuntza batzuetarako bateragarrienak direnak, zirkulazio eta abiadura txikietan soilik egiazta baitaitezke hobekuntza horiek. Dena den, beti hobetu daiteke egonaldien kalitatea eta oinezko edo bizikleta bidez-ko lekualdaketen erosotasuna eta segurtasuna, baina esku-hartzeek desberdinak izan behar dute sare nagusiko kale batean edo sarrerako bide batean, bigarren mailako bide batean edo tokiko errepide batean.

5.3 Zirkulazioaren noranzkoak

Ingeniaritza bide-sarera hurbiltzeko bigarren saioa, aurrekoaren osa-garri dena, zirkulazio-eskema da, hau da, bide bakoitzerako zirku-lazioaren noranzkoa antolatzea. Zirkulazio-eskemaren definizioa ez da neutrala oinezko eta txirrindularien beharrekiko, bi lokomozio-bide horietan eragina duten zenbait ezaugarri baititu. Zehazki, ibilgailuen zirkulazioaren intentsitate eta abiadura batzuk bultzatzen edo onar-tzen ditu zirkulazio-eskemak, eta bide-sarearen zeharkako iragaz-gaiztasuna eta iragazgaiztasun orokorra ere sustatzen ditu, neurri handiagoan edo txikiagoan.

23. irudia. Zirkulazioaren noranzkoak zirkulazioa baretzeko neurri gisa erabiltzea



Azken batean, bada esku-hartze LIBREEN aurretik eman beharreko pauso bat: bideen antolamendurako irizpide tradizionalak berrikus-teak zer abantaila eskaintzen dituen kontuan hartzea, bideen ka-tegoriei eta zirkulazio-eskemari dagokienez; izan ere, oinezko eta txirrindularientzako hobekuntzak egiteko aukera berriak irekiko dira horrela, eta berorien kostua, noski, askoz txikiagoa izango da.

5.4 Seinaleztapena

Sakon aztertzen eta pentsatzen ari diren zirkulazio-ingeniaritzako beste tresna tradizional bat bide-seinaleztapenen bidezko jokabideen arauketa da. Seinale bertikalak eta zoladura gaineko marrak ez dira erabiltzen soilik espazio publikoan elkarri eragiten dieten pertsonen eta ibilgailuen jokabidea antolatzeko xedez; istripuren bat gertatuz gero sortzen diren erantzukizun juridiko eta administratiboen karga-ren eraginetarako ere erabiltzen dira.

Horrek emaitza hauxe dakar: leku askotan, seinaleztapena ugaritu da inolako beharrik gabe; gehiegizko seinaleztapena egin da, gizon-emakumeok horiek ezagutzeko eta barneratzeko ditugun

Horrela, fluxuen jarraitutasuna errazten da, eta intentsitate eta abia-durak handitzen dira; baina oinezko eta txirrindularien kalitate-ezau-garri batzuen kaltetan.

Duela bi hamarkadatik, zirkulazio-eskemetan ikusten den noranzko bakarreko ikuspegi zorrotz hori zalantzan jarri da, eta ordezkatu egin da hiri askotan, batez ere iparraldean, hots, orokortu zen to-kietan; eta bi noranzko dituzten kale gehiago txertatu dira6. Ikuspegi horren berrikuspen kritikoak aukera eman du berorren desabantailak agerian jartzeko; eta, argitalpen honen xedeetarako, hauek nabar-mendu dira:

• Ibilbideak handiagotu direlako zirkulazioaren intentsitateak gora egitea, eta bigarren mailako kaleei parasito-erabilera ematea, biratzeak errazteko eta beste bide batzuetara sart-zeko

• Kaleek oinezkoentzat zeharkako iragazkortasun txikiagoa izatea, ezin baita babesgunerik edo zain egoteko bestelako baliabiderik eskaini erreien artean.

• Bizikletek egin beharreko ibilbidea luzatzea

6. Ikusi, adibidez, gai horren inguruko artikulu hau: “Two-Way Street Networks. More Efficient than Previously Thought?, V. Gayah, aldizkari honetan argitartua: ACCESS, 41. zk., 2012. (http://www.accessmagazine.org)



gaitasunekin kontraesana sortuz. Egiatan, gai honetan dihardu-ten nazioarteko agintariek kezka bat erakutsi izan dute, gutxienez aurreko mendeko 60ko urteetatik aurrera: alferrikako seinaleen ezarpena saihestea, edota, belgikar argitalpen batean ageri dena-ren ildotik beste modu batera esanda: “GUTXIAGO BAINO HOBETO SEINALEZTATZEA”7. Gainera, jarduera horrek kostuak murrizteari ere erantzuten dio.

Gehiegizko seinaleztapenari buruzko eztabaida horren beste aurpegi bat seinaleen nabaritasunarekin, ikusgarritasunarekin eta izaera dei-garriarekin dago lotuta, eta ez horien kopuruarekin. Bide publikoan jokabide-gatazka bat konpontzen saiatzeko ohiko moduetako bat sei-naleak modu deigarriagoan eta handiago diseinatzea da, kolore disti-ratsuagoak erabiltzea, argiztapen espezifikoa jartzea, etab. Emaitza argia da: seinale horiek nabarmendu egingo dira gainerakoekin alde-ratuta, eta horrek emaitza onak ekar ditzake toki horretan adierazten dutena betetzeari begira; baina, errebote-efektu gisa, erne jarraraz-teko neurri osagarri horiek ez dituzten seinaleak ikusezin gera dai-tezke, toki horretan bertan edo beste kale batzuetan.

Seinaleztapenaren ikusmoldea berrikusteko prozesuan, bideen disei-nu eta kudeaketarako korronte bat sortu da, “kale biluziak” (zirku-lazio-seinalerik gabekoak) deritzenak proposatzen eta garatzen di-

7. “Signaler moins mais mieux”. Institut Belge pour la Sécurité Routière. Brusela, 2007. www.ibsr.be

24. irudia. Biribilgune “biluzia”, seinalerik gabekoa, Drachten hirian (Herbehereak)

http://www.ibsr.be



tuena. Leku bakoitzaren ezaugarriek eta bideen diseinuak arautzen dute berorietan pertsonen jokabidea; auto-esplikatzaileak dira, eta zoladuraren, espazioen antolamenduaren, neurrien eta abarren bidez adierazten dute beren burua. Ondorengo argazkiek zoladura gaineko marrak gutxienekora nola ekarri diren adierazten dute, eta seinale bertikalik gabeko guneak eta zoladuraren tratamenduaren asmoak ere argi ikusten dira, Herbehereetako bi hiritan.

25. irudia. Herbehereetako Ooststellingwerf hiriko kale bat

Kategoriak eta teknikak | 45


6. KATEGORIAK ETA TEKNIKAK

kitzen zaion adibidea topatzea. Horregatik, kategoria ugari proposa-tu dira, hamar (10) osotara, oinezkoen mugikortasunarekin, txirrindu-larienarekin eta horien egonaldiarekin lotutako hobekuntzak ez ezik, mugikortasunaren arauketarekin lotutako hobekuntzak eta garraio publikoarekin lotutakoak ere bereizten dituztenak.

Gidaliburu honetan aurrez garatu diren printzipioak, gako-kontzep-tuak eta jarduketarako irizpideak abiapuntutzat hartuta, ondorengo katalogoa antolatzeko aukera emango duten zenbait kategoria eta esku hartzeko teknika definitu dira. Kategorietan, jarduketaren as-moa edo xedea bereizten da (oinezkoei begirako hobekuntza, txirrin-dulariei begirakoa, bizikidetzarakoa), eta esku hartzen den espazio mota ere zehazten da (bide-zatiak, bidegurutzeak, eremu zabalak); teknikek, berriz, jarduketak garatzeko erabiliko diren sistemak edo prozedurak bereizten dituzte (seinaleztapena, eraikuntza-lanak).

6.1 Kategoriak

Jarduketa berritzaileen bidez edota kostu txikiko jarduketen bidez espazio publikoan esku hartzeak badu helburu nagusi bat: oinezkoen eta txirrindularien mugikortasuna hobetzea. Helburu horri egonaldien kalitatea hobetzea ere erantsi behar zaio. Hala ere, ikusi da behar-beharrezkoa dela asmo horiek gehiago zehaztea, esku-hartzeen katalogoari probetxu handiagoa atera ahal izateko; ildo horretatik, irakurlearentzat errazagoa izango da bila dabilen horri hobekien ego-

46 | Kategoriak eta teknikak


Oinezkoen luzetarako mugikortasuna hobetzeari dagokio, hau da, bidean zehar eta bidegurutzeen arteko tarteetan horien mugikortasuna hobetzeari. Oinezkoen ibilbideak jarraitu eta koherenteak izan daitezen lortzea izango da kategoria honi lotutako neurrien xede nagusia; eta xede izango ditu motordun ibilgailuen eragina murriztera zuzendutako neurriak eta oztopo naturalak, azpiegiturei dagozkienak edota oztopo urbanistikoak iragazkortzeko neurriak ere. Hauek dira bide-zatietan oinezkoen mugikortasuna hobetzen lagunduko duten neurri batzuk:

1. Espaloi bat sortzea

2. Oinezkoentzako gunea zabaltzea

3. Erreien zabalera edo kopurua murriztea, espaloiak zabaltzeko

4. Aparkatzeko zerrenda kentzea edo murriztea

5. Elkarguneetan gurutzatzeko zabalera murriztea “belarrien” bidez

6. Espaloi jarraitua

7. Plataforma bakarra, oinezkoen eremua eta ibilgailuena +/- bereiziz

8. Espaloien zintarrien altuera murriztea

Oinezkoen mugikortasuna bide-zatietan

4.

6.



Oinezkoen zeharkako mugikortasuna hobetzea adierazten du, bidegurutzeetan eta bidegurutzeen arteko zatietan. Kategoria honetan, oinezkoen iragazkortasuna sus-tatzera zuzentzen diren jarduketak sartzen dira batez ere; eta, beraz, ibilgailuen zirkulazioaren abiadura eta intentsitatea kontrolatzea ere badute helburu. Hauek lirateke kategoria honi lotutako neurri batzuk:

1. Igarobideetako zirkulazioa saihestuko duten zirkulazio-eskemako aldaketak

2. Noranzko bakarreko kaleak zirkulaziorako noranzko biko kale bihurtzea.


4. Aparkatzeko zerrenda kentzea edo murriztea

5. Elkarguneetan gurutzatzeko zabalera murriztea “belarrien” bidez

6. Bitarteko babesguneak sortzea

7. Erdibitzaile zapalgarriak sortzea

8. Oinezkoen ibilbide guztietan, kalea gurutzatzeko pasaguneak sortzea

9. Oinezkoen pasagune diagonalak edo askotariko ibilbideak dituztenak seina-leztatzea

10. Oinezkoentzako gurutze-plataforma

Oinezkoen mugikortasuna bidegurutzeetan

7.

10.



Txirrindularien luzetarako mugikortasuna hobetzeari dagokio, hau da, bidean zeha-rreko mugikortasuna hobetzeari. Bide-zatietan txirrindularien mugikortasunean garatutako hobekuntzak bizikleta-bideak sortzearekin eta kaleak bizikletariei ego-kitzearekin lotuta daude, bideetako zirkulazioa baretzerekin lotuta egotez gain (motordun zirkulazioaren abiadura eta intentsitatea murriztea); azken alderdi hori “Arauketa. Abiadura mugatuko guneak” kategorian lantzen da berariaz. Hona neurri hauek proposatu dira:

1. Aparkatzeko zerrenda bat kendu eta bizikleta-bide bat ezartzea haren ordez.

2. Bizikleta-bidea, zeharkako aparkalekuen ordez ilarako aparkalekuak jarriz.

3. Zirkulazio-errei bat kendu eta bizikleta-errei bat jartzea.

4. Errei partekatua

5. Bizikleta-erreia kontrako norabidean8

6. Kale partekatua, bizikleta-bidearen marka duena

7. Bizikletentzako alerta-zerrenda

Txirrindularien mugikortasuna bide-zatietan

3.

5.

8. Haize kontra, kontrako norabidean edo kontrako noranzkoan modu berean erabiltzen diren terminoak dira eta horrela adierazten dira honakoak: bizikleta-bideak dira baina horietatik bizikletariak bakarrik joan daitezke motordun ibilgailuen zirkulazioaren noranzkoaren kontra.



Bidean txirrindularien zeharkako mugikortasuna hobetzeari dagokio. Bizikletariek norabide-aldaketa gehien egiten dituzten lekuak diren bidegurutzeei dagokie bere-ziki; batez ere, bidea erabiltzen duten beste batzuekin gurutzatzea adierazten du-tenei. Kategoria honekin lotuta bizikletentzako bidegurutzeak hobetzera zuzentzen diren neurrien artean, honako hauek bereiz ditzakegu:

1. Zain egoteko gune aurreratuak zirkulazio-argietan

2. Biribilgunean bizikleta-bidea txertatzea

3. Txirrindulariei lehentasuna ematea bidegurutzeetan

4. Ezkerrera biratzeko aukera ematea esklusiboki bizikletei

Txirrindularien mugikortasuna bidegurutzeetan

4.



Espazio publikoko egonaldien kalitatea hobetzeari dagokio, ikuspegi funtzional ba-tetik, betiere; hau da, espazio hori egonaldietarako erabiltzearen alde egingo duten hobekuntzei egiten die erreferentzia. Garrantzi handikoa da kategoria hau, zirkula-zioaren funtziotik harago, espazio publikoaren dimentsio sozialari dagokion balioa ematen baitio, harremanetarako gune, jolaserako gune, adierazpen publikoetarako gune edota xede zehatzik gabe denboraldi batez egonean egoteko gune gisa hartu-ta espazio publiko hori. Espazio publikoko egonaldien hobekuntza funtzionalean, as-kotariko faktoreek eragiten dute, eta, horregatik, kategoria horri lotutako neurriak askotarikoak dira, nahiz eta funtsean oinezkoentzako gordetako espazioa hedatuz edo zirkulazioa baretuz eta, beraz, zirkulazioko espazio bat oinezkoen esku jarriz lor daitekeen espazioa eskuratzeko aukerarekin dagoen lotuta.

1. Koexistentzia-kaleak (Zirkulazio Araudi Orokorreko S-28 seinalea)

2. Plaza bat sortzea

3. Eraikinetan oinezkoentzako pasabide publikoak hobetzea

4. Oinezkoentzako gunea zabaltzea


4.

Egonaldiak (funtzionalak)



Hiri-ingurunearen kalitatea hobetzeari egiten dio erreferentzia; eta ikuspegi estetiko batetik izan dezakeen erakarmenaren bidez oinezkoen eta txirrindularien mugikor-tasuna eta egonaldiak sustatzea lortu nahi da. Espazio publiko baten erakarmena espazio horren mantentzearekin lotuta dago; baina funtsezkoa da aurrez, berorren diseinuan, zenbait alderdi oso kontuan hartzea ere, hala nola materialen kalitatea, konposizioa, espazio horren eta berori osatzen duten hiri-elementuen ordena, ar-giteria, hiri-altzariak edota arboladi eta lorategien presentzia, itzala emateaz gain, eraikitako ingurune horren gogortasuna leunduko duten elementu naturalak txerta-tzea adierazten baitu horrek guztiak. Hauek izan daitezke kategoria honi lotutako neurri batzuk:

1. Tunelak edo azpiegituren gainetiko igarobideak hobetzea

2. Eraikinetan oinezkoentzako pasabide publikoak hobetzea


4. Oinezkoentzako gunea hobetzea ingurumenaren aldetik

5. Espaloi jarraitua

Ingurunearen kalitatea / Erakarmena (estetika)

2.

4.



Berariaz oinezkoek erabiltzeko guneak sortzera zuzentzen diren hobekuntzak dira. Hauek dira kategoria honi lotutako neurri batzuk:

1. Oinezkoentzako guneak egitea


Arauketa. Oinezkoentzako guneak egitea

1.



Espazio publikoan kalearen erabilera partekatuaren alde egingo duten hobekuntzak txertatzeari egiten dio erreferentzia. Funtsean, sortu nahi diren zirkulazio-baldintzen bidez, oinezkoen eta txirrindularien zerbitzura jarri nahi da bidea. Hauek dira hobe-kuntza horiek lortzera zuzentzen diren neurri horietako batzuk:

1. 30 km/h-ko eremuak (Zirkulazio Araudi Orokorreko S-30 seinalea)

2. Gehienez 10 km/h-ko abiadurak hartuko dituen kale bat arautzea


4. Igarobideetako zirkulazioa saihestuko duten aldaketak zirkulazio-eskeman

5. Abiadura murriztuko duten elementuak ezartzea

6. Galtzadaren tratamendua, ibilgailuek lehentasunik ez duen gune batetik igarot-zen ari garela adierazteko.

7. Plataforma bakarra, oinezkoen eremua eta ibilgailuena +/- bereiziz

8. Espaloien zintarrien altuera murriztea

Arauketa. Oinezkoen eta ibilgailuen artean partekatutako guneak

6.

7.



4.3 atalean ikusi denez, motordun ibilgailuen zirkulazioaren abiadura arrisku-faktore erabakigarria da, eta bidearen gainerako erabiltzaileen jokabidea nabarmen baldin-tzatu dezakete faktore horrek, espazio publikoaren erabilera mugatu egiten duenez. Abiadura kontrolatzeak oinezkoen mugikortasuna, txirrindularien mugikortasuna eta espazio publikoa egonaldietara erabiltzea sustatzen du; horregatik, kalea abiadura murriztuko bide gisa arautzea izango da kategoria honi lotutako neurrien helburu nagusia. Hauek dira horietako batzuk:

1. 30 km/h-ko hiria. Udalerri barruko bide guztietako gehieneko abiadura 30 km/h-koa izatea adieratzen du.

2. Gehienez 10 km/h-ko abiadurak hartuko dituen kale bat arautzea


4. 30 km/h-ko eremuak (Zirkulazio Araudi Orokorreko S-30 seinalea)

5. 30 km/h-ko abiadurako kalea, oinezkoentzako eta txirrindularientzako hobe-kuntzak barne

Arauketa. Abiadura mugatuko guneak

2.

5.



Oinezkoen edo txirrindularien mugikortasuna hobetzera zuzentzen den jarduketa oro hiri-mugikortasun iraunkorraren plangintza global baten testuinguruan balioetsi behar da, eta funtsezko zeregina betetzen du hor garraio publikoak, autoaren era-bileraren aurrean motorrik gabeko garraiobideen osagarri modura. Horregatik, fun-tsezkoa da oinezko eta txirrindularien eta garraio publikoaren arteko harremanak hobetzea, bi zentzu hauetan: intermodalitatea (sarrera eta erabilera) sustatzea, eta motorrik gabeko garraiobideen eta garraio publikoaren artean sor daitezkeen tirabi-rak saihestea. Horretarako, garraio publikora jotzeko muga diren oztopo naturalak eta hiri-oztopoak iragazkortzeko lan egin daiteke, bai eta garraiobide publikoetan sartzeko eta zain egoteko guneak kalean txertatzeko ere. Hauek izan daitezke kate-goria honi lotutako neurri batzuk:

1. Igarobide berriak ezartzea, ga-rraio publikoko geltokietara erra-zago iristeko azpiegituren bidez

2. Tunelak edo azpiegituren gainetik doazen igarobideak hobetzea, garraio publikoko geltokietarako ibilbidean

3. Oinezkoen pasabide publikoak hobetzea eraikinetan, garraio pu-blikoko geltokietarako ibilbidean

4. Oinezko eta txirrindularientzako pasarela berriak egitea ibai-ibil-

guen gainean, garraio publikoko geltokietarako ibilbidean

5. Garraio bertikalarekin lotutako irtenbideak ezartzea, garraio pu-blikoko geltokietarako ibilbidean

6. Espaloiak zabaltzea, zain egote-ko gune bat kokatzeko berorietan

7. Markesinaren alderantzizko po-sizioa autobusen geralekuetan, zain egoteko gunea eta igarobi-dea hobetzeko espaloian

Garraio publikoarekiko harremanak



Espazio publikoko esku-hartzeetan erabil daitezkeen prozedurak identifikatzeko, lau (4) teknika proposatu dira; horietako hiru solu-zio ekonomikoei dagozkie, eta itzulgarriak izan daitezke; besteak, berriz, espazio publikoa eraldatzeko soluzio konbentzionalak bil-tzen ditu.

6.2 Teknikak

Katalogoan biltzen diren jardueren izaera berritzailea edo kostu txi-kiko izaera oso lotuta dago espazio publikoaren diseinurako plantea-menduekin, espazio publikoaren eta mugikortasunaren antolamen-durako eredu berriei jarraitzen dietenekin zehazki; baina, halaber, oso lotuta dago adibide horiek proposatzen dituzten hobekuntzak gauzatzeko erabiltzen diren prozedurekin ere. 2. kapituluan azaldu denez, espazio publikoa aldatzeko erabiltzen diren teknikek zuzen-zuzenean eragiten diete esku-hartzearen kostuei, normala denez; baina, aldi berean, aukera ematen dute aldaketa-prozesuak malgua-goak izan daitezen, herritarren parte-hartzea sustatzen baitute; eta berrikuntza dakar horrek ere. Horregatik, identifikatzaileen bigarren multzo bat proposatu da, eta teknikak eman diogu izena: adibideak erabilitako prozedurekin lotzen lagunduko digu horrek.



Zirkulazioa arautzeko erabili ohi diren tresnez baliatuz oinezkoen edota txirrindula-rien mugikortasuna hobetzeko esku-hartzeei egiten die erreferentzia. Seinaleztapen bertikalaz eta zoladura gaineko marrez ari gara. Bideen seinaleztapena, zirkulazioa arautzeko ez ezik, erabiltzaile zaurgarriak -oinezkoak eta txirrindulariak- ikusgarria-go egiteko erabil daiteke; izan ere, zirkulazioaren diziplinak ez ditu tradizioan oso kontuan hartu izan.

Oinezkoentzako guneak (espaloiak) eta bideak bereizteko, maila desberdinean ga-ratutako plataformak bereizi izan dira tradizioan, eta zintarriak jartzea eta espaloiak egitea eskatzen du irtenbide horrek; hau da, obrak egin behar izan dira. Hala ere, esperientziak argi erakutsi du bereizketa hori aldaketa material gutxiago eskatzen duten eta inpaktu txikiagoa duten prozedurak erabiliz egin daitekeela. Zoladuraren gainazaleko tratamenduak dira, kanpoan erabiltzeko fabrikatutako produktuekin egi-ten direnak, eta, zenbait kolore eta ehundura erabiliz, espazioak obrarik egin gabe bereizteko aukera ematen dute. Zoladuraren tratamendua espazioak mugatuz eta babestuz osatzen da, jardinerak, hiri-altzariak, zuhaiztiak edota mutiloiak erabiliz.

Seinaleztapena eta markaketa

Zoladuraren tratamendua eta guneen mugaketa eta babesa



Kalearen ezaugarriak hobetzeko funtsezko alderdia da abiadura kontrolatzea, oi-nezkoen mugikortasuna, txirrindularien mugikortasuna eta egonaldiak sustatzeko moduan egiten denean. Horregatik, abiadura murrizten duten elementuak erabiltzea ezinbesteko prozedura da esku hartzeko orduan. Askotarikoak dira abiadura mu-rrizteko gailuak: bidearen trazaduran aldaketak egitea, adibidez, edota motordun ibilgailuen mugikortasuna eragozten edo zailtzen duten oztopoak ezartzea.

Atal honetan, eraikuntza-lanen bidez espazio publikoan esku hartzeko modu tradi-zionalak jaso dira; energia, material eta denbora kantitate handiak inbertitzea eska-tzen dute lan horiek.

Abiadura murrizteko elementuak

Berrurbanizatzea



KATEGORIAK TEKNIKAK

A. Oinezkoen mugikortasuna bide-zatietan 1. Seinaleztapena eta markaketa

B. Oinezkoen mugikortasuna bidegurutzeetan 2. Zoladuraren tratamendua eta guneen mugaketa eta babesa

C. Txirrindularien mugikortasuna bide-zatietan 3. Abiadura murrizteko elementuak

D. Txirrindularien mugikortasuna bidegurutzeetan 4. Berrurbanizatzea

E. Egonaldiak (funtzionalak)

F. Ingurunearen kalitatea / Erakarmena (estetika)

G. Arauketa. Oinezkoentzako guneak egitea

H.Arauketa. Oinezkoen eta ibilgailuen artean partekatutako guneak

I. Arauketa. Abiadura mugatuko guneak

J. Garraio publikoarekiko harremanak

Ondorio modura, hona hemen kategorien eta tekniken laburpen-taula bat; horiei lotutako identifikatzaileak, kategorien kasurako letra bat eta tekniken kasurako zenbaki bat ere ageri dira taula horretan.

Araubidea eta erreferentziak | 61


7. ARAUBIDEA ETA ERREFERENTZIAK

7.1 Araubidea

Badira oinarrizko lau esparru plangintzan eta legegintzan, hiri-espazio publikoaren osaketan eta oinezkoak eta txirrindulariak hartzeko espa-zio horrek duen kalitatean eragiten dutenak: hirigintzaren esparrua, irisgarritasunaren eta oztopoak kentzearen esparrua, bide-segurtasu-naren esparrua, eta mugikortasunaren esparru hasiberria.

Esparru horiek guztiak elkarrekin lotuta daude, noski, eta, espazio publikoan esku hartzeko orduan, koherenteak izan behar lukete, eta koordinatuta egon behar lukete.

• Hirigintza-legedia

Hirigintza-araubidea hirigintza-planen sorta baten bidez osatzen da, hasi Plan Orokorretatik eta Plan Berezietara bitarteko bidean; plan ho-riek guztiek, azken batean, espazio publikoaren osaera, kokapena eta egitura definitzen dute, oinezkoentzako edo bizikletentzako sareak ezartzeaz gain edota espazio publikoaren osaketan zuzen-zuzenean eragiten duten araudi jakin batzuk abiarazteaz gain; aparkamenduari

26. irudia. Espazio publikoa osatzen duten esparru nagusiak

62 | Araubidea eta erreferentziak


biziegokitasunaren esparruko oinarrizko baldintzekin lotuta eraikinek bete behar dituzten eskakizunen esparru arauemailea izateaz gain, irisgarritasunaz ere arduratzen baita

• Bide-segurtasunari buruzko legedia

Bada oinarrizkoa den hirugarren esparru arauemaile bat ere, bide-segurtasunaren inguruko legeditik eratorria; udalaren esparruan, Mugikortasun Ordenantzen bidez azaleratzen da esparru hori; askotan, Zirkulazio Ordenantzak izena ematen zaie oraindik orde-nantza horiei, konturatu ere egin gabe gogoeta-esparru berri bat ezarri beharra dagoela eta esparru horrek ez duela mugatu behar ibilgailuetara, PERTSONA GUZTIEN beharretara baizik. Espazio publikoa egonaldi, jolas, lekualdaketa eta komunikaziorako gune dela jabetzeak argi ikusarazten digu “haizetakoaren ikuspegitik” baino askoz ikuspegi zabalago batetik hartu behar dela hiria; izan ere, halakoxe ikuspegia hartzen baitzen lehen ordenantza horiek lantzerakoan.

buruzkoak, bide-sekzioei buruzkoak edota hirigintza-irizpideei buruz-koak izan daitezke, adibidez, araudi horiek. Gogora ekarri behar dugu Lurzoruari eta hirigintzari buruzko EAEko Legeak9, 3. artikuluaren e puntuan, nola definitzen duen mugikortasun iraunkorra, mugitzeko moduan ere eramangarri izan behar duela baitio, motordun ibilgailuen erabilera murriztuz behar-beharrezkoa ez den guztietan, eta lehen-tasuna emanez ingurumena errespetatzen duten garraioei, garraio horiek elkarrekin ondo lotuta eta konbinatuta.

• Irisgarritasunari buruzko legedia

Bestalde, irisgarritasunari eta oztopoak kentzeari buruzko legedia oinarri-oinarrizkoa da espazio publikoa oinezkoentzako ibilbidearen ikuspegitik osatzeko, kontuan hartu behar baita espazio publikoa di-seinatzeko orduan.10

Eraikingintzaren Kode Teknikoan (http://www.codigotecnico.org txertatuta dago irisgarritasun-araudia, eta espazio publikoaren ku-deaketarako oinarri-oinarrizko pieza da kode hori, segurtasun eta

9. 2/2006 Legea, ekainaren 30ekoa, lurzoruari eta hirigintzari buruzkoa; 2006ko uztailaren 20ko EHAAn, 138. zenbakian argitaratua, bai eta 2011ko azaroaren 4ko BOEn, 266. zenbakian ere. Indarrean da 2006ko irailaren 20tik, eta 2015eko irailaren 26an berrikusi zen azken aldiz.

10. 68/2000 Dekretua, apirilaren 11koa, hiri-inguruneen, espazio publikoen, eraikinen eta informazio eta komunikazioko sistemen irisgarritasun-baldintzei buruzko arau teknikoak onartzen dituena. Eta haren eranskin teknikoak (2000ko ekainaren 12ko Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkariaren 110. zenbakiaren gehigarria). Ain-tzat hartu beharrekoa da, halaber, Etxebizitza Ministerioaren VIV/561/2010 Agindua, otsailaren 1ekoa, espazio publiko urbanizatuetara iritsi eta haiek erabili ahal izateko irisgarritasunaren eta bereizkeriarik ezaren oinarrizko baldintzen agiri teknikoa garatzen duena (Estatuaren aldizkari Ofizialean argitaratua, 2010-03-11n).

http://www.codigotecnico.org



Zirkulazioa baretzeko teknikei buruzko araudiekin lotutako eztabaide-tan teilakatuta dago hori guztia; izan ere, eztabaida handi samarra sortu da Sustapen Ministerioaren Estatuko Errepide Sarerako jarrai-bideak11 beste titulartasun bat duten errepideei aplikatzeari buruz, jarraibide horiek ez baitira nahitaez egokiak beste errepide horieta-rako12. Kontuan hartu behar da, gainera, Sustapen Ministerioaren ja-rraibideak abiadura murrizteko modalitateei dagozkiela soilik, baina ez zirkulazioa baretzeko eskuragarri dauden lanabesen multzo osoa-ri, horiek ministerio horren beste argitalpen batean biltzen baitira13.

• Mugikortasunari buruzko legedia

Beste herrialde batzuetan edo autonomia-erkidego batzuetan (Kata-lunian, adibidez) garatu dituzten mugikortasun-legedien antzekorik ez dago oraindik EAEn. Hala ere, legedi horretatik eratortzen diren zenbait lanabes jada badaude EAEn, arrakasta handiagoa edo txi-kiagoa izan dutenak, duela bi hamarkadatatik gutxienez. Zehazki, aintzat hartzeko moduko esperientzia bildu da Hiri Mugikortasun Iraunkorrerako Planak, Bizikletentzako Mugikortasun Planak edota Oinezkoen Mugikortasun Planak lantzen.

Mugikortasun Ordenantzak espazio publikoko jokabideetan eragite-ko kostu txikiko lanabes bihur daitezke, kaleko eragile nagusien ar-tean hierarkiak eta lehentasunezko harremanak ezartzen baitituzte. Horiek landu, zabaldu eta aplikatzeak, beraz, aukera ederra ematen du noranzko berean doazen beste neurri batzuk indartzeko. Aldake-tarako gaitasun hori indartu egingo da 2003ko Zirkulazio Araudi Oro-korraren aldaketa onartzen denean, aldaketa horren zain baikaude; araudi horren zirriborroek zirkulazioa baretzera ere joko duten auke-rak ezartzen dituzte, orduko 30 km-tik beherako abiadurak dituzten hiriak sortuz, edota bizikletarientzako aukera hobeak emanez.

Bide-segurtasunaren esparruan, kontua hartu behar da, halaber, zen-bait udalerrik Bide Segurtasunerako Tokiko Planak abiarazi dituztela, eta istripu-tasa murriztera zuzentzen diren neurriak ezartzen dire-la berorietan. Segurtasunaren kontzeptua hedatuz eta arriskuaren pertzepzioa, bideen arriskugarritasuna eta beste alderdi batzuk ere kontzeptu horren barnean bilduz, egiaztatu ahal izan da zaurgarrie-nak diren lokomozio moduak, hots, oinezkoa eta bizikleta gainekoa, hobetzeko esku hartzeak garatzeko ere baliagarri izan daitezkeela bide-segurtasuneko planak.

11. 3053/2008Agindua, irailaren 23koa, Sustapen Ministerioarena, Estatuko Errepide Sareko errepideetan abiadura murriztaileak eta alertako zeharkako bandak instalatzeko arauk teknikoa onartzen duena (BOE, 261 261 zk., 2008ko urriaren 29koa).

12. Kontu honen inguruan, ikusi, adibidez, txosten hau: “Recomendación general del Ararteko 10/2011, de 14 de diciembre. Los reductores de velocidad en las vías urbanas e interurbanas”. (www.ararteko.net).

13. “Calmar el tráfico. Pasos hacia una nueva cultura de la movilidad urbana”. A. Sanz. Sustapen Ministerioa. Madril, 2008.

http://www.ararteko.net

64 | Araubidea eta erreferentziak


tzen baitituzte; edota ingurumen-legedia ere gogoratu behar dugu, nahitaez bete beharreko muga batzuk ezartzen baitizkie zaratari eta kutsatzaile atmosferikoei; horrek esan nahi du tokiko gobernuek neu-rriak hartu behar dituztela, zehazki, inpaktu horien iturri nagusian: motordun ibilgailuen zirkulazioan.

• Street Design Manual. New York City, Department of Transporta-tion. 2009.

• Guía Municipal de la Bicicleta. A. Sanz eta M. González. Gipuz-koako Foru Aldundia. Donostia, 2015.

• Complete Streets: Best Policy and Implementation Practices. B. McCann eta S. Rynne (editors). American Planning Association. Chicago, 2010.

• Accesibilidad en los espacios públicos urbanizados. Etxebizitza Ministerioa. Madril, 2011.

• Urban Design and Traffic. A selection from Bach’s toolbox. CROW. Ede (Herbehereak), 2006.

Espazio publikoaren osaketan zentratzen diren legedi horiez gain, badira udal-zerbitzu teknikoei dagozkien beste araudi eta praktika batzuk ere, espazio publikoaren ikuspegi berri horietan eta tratamen-duan eragin nabarmena izan dezaketenak; bereziki, babes zibilari eta suhiltzaileei dagokien legedia ekarri behar dugu gogora, sartze-ko bideek eta ebakuazio-bideek izan beharreko neurri batzuk ezar-

7.2 Erreferentziak

Bibliografia:

• Calmar el tráfico. Pasos hacia una nueva cultura de la movilidad urbana. A.Sanz. Sustapen Ministerioa. Madril, 2008.

• La ciudad paseable. J. Pozueta, F. Lamiquiz eta M. Porto. CEDEX. Sustapen Ministerioa. Madril, 2010.

• Manual for Streets. Deparment of Transport. Erresuma Batua. Londres, 2007.

• Manual de Vías Ciclistas de Gipuzkoa. A. Sanz eta beste batzuk. Gipuzkoako Foru Aldundia. Donostia, 2006.

• Recomanacions de mobilitat per al Disney urbà de Catalunya. L. Medina eta S. Hernández. Generalitat de Catalunya, Departa-ment de Política Territorial i Obres Públiques. Bartzelona, 2009.



• National Complete Streets Coalition: http://www.smartgrowthamerica.org/complete-streets

• Pedestrian and Bicycle Information Center: http://www.walkinginfo.org/

Webguneak:

• Project for Public Space: www.pps.org

• Centre d’études sur les réseaux, les transports, l’urbanisme et les constructions publiques (CERTU): http://www1.certu.fr

• A PIE: www.asociacionapie.org

• Mobilite Pietonne: www.mobilitepietonne.ch

http://www.smartgrowthamerica.org/complete-streets

http://www.walkinginfo.org/

http://www.pps.org

http://www1.certu.fr


http://www.mobilitepietonne.ch

Jarduketen katalogoa | 67


8. JARDUKETEN KATALOGOA

pentsatu eta osatu da katalogoa; erabilgarria izan daiteke hiriaren aldaketak buru-belarri sartuta dauden herritarrentzat ere.

Adibideen identifikazioa errazteko, gidaliburu honetako 6. kapituluan definitu diren kategoria eta teknika batzuen arabera antolatu edo sail-katu da katalogoa.

Katalogoko jarduketa bakoitzak fitxa bat dauka, bi orrialdekoa. Lehen orrialdea ikusteko da, batez ere, eta, orrialde horretan, jada garatutako jarduketaren irudia ageri da, eta, ahal izan denean, baita esku hartu aurretik zer egoeratan zegoen azaltzen duen irudia ere. Bigarren orrialdea inprimaki modura dator, eta kontaktuetarako oina-rrizko informazioa eta esku-hartzea deskribatzen duen informazioa biltzen dira orri horretan.

Bi orrialdeek goiburu bera dute, eta zer jarduketa den identifikatzeaz gain, berorri lotutako kategoriak eta teknikak adierazten dira, eta, kode baten bidez, ezaugarri nagusi dituen kategoria eta teknika na-gusiak azaltzen dira; gainera, esku-hartzearen izena eta esku-har-tzea egin den tokiaren erreferentzia ere txertatu dira.

Azken urteotan, bai Legazpik eta bai EAEko beste zenbait udale-rrik irtenbide berritzaileak aplikatu dituzten oinezkoen eta bizikleta-rien baldintzak hobetzeko, bai eta modu aktibo horien eta motordun ibilgailuen arteko bizikidetza sustatzeko ere. Ildo horretatik, zenbait adibide biltzen ditugun katalogo bat aurkez daiteke, beste leku ba-tzuetarako erreferentzia gisa erabil daitekeena.

Gida honekin batera doan katalogoa hiri-eremuan egin diren zenbait esku-hartzeren aukeraketaren emaitza da; Legazpiko Udalak egindako eskariari jarraiki jarduketa horien sustatzaile izan diren udalek eman-dako dokumentazioa erabili da horretarako. Beraz, gaur egun abian diren jarduketak eta espazioak dira, eta herritarrek erabiltzen dituzte.

Ez da hertsiki jardunbide egokien katalogo bat, azterketa kritiko gabe berriro har daitezkeen jardunbideena; aitzitik, beste testuinguru batzuetan gogoeta pizteko interesgarriak izan daitezkeen ideia ba-tzuen katalogoa da.

Udaleko sail teknikoetako langile teknikoei eta bide- eta hiri-diseinuan lan egiten duten profesionalei zuzentzen zaien lanabes praktiko gisa

68 | Jarduketen katalogoa


Ondoren, bi orrialde horien diseinua duzue. Orri horietan esku-har-tzea dokumentatzeko asmoz txertatu diren gainerako esparruak ikus daitezke irudiotan; oinarrizko informazioa jasotzen dute, udaleko tek-

Bi orrialdeek goiburu bera dute, eta zer jarduketa den identifikatzeaz gain, berorri lotutako kategoriak eta teknikak adierazten dira, eta, kode baten bidez, ezaugarri nagusi dituen lanabesa eta teknika nagu-

nikariek edota bide- eta hiri-diseinuan aritzen diren profesionalek be-ren interesetara hobekien egokitzen den adibidea aurki dezaten.

siak azaltzen dira; gainera, esku-hartzearen izena eta esku-hartzea egin den tokiaren erreferentzia ere txeratu dira. Ondorengo irudiak goiburuaren edukia deskribatzen du, grafikoki.

27. irudia. Fitxa-eredua

Jarduketen katalogoa | 69


duradun teknikoarekin harremanetan jartzeko datuak adierazten di-ren. Gainera, honako eremu hauek ere bildu dira fitxaren orrialde horretan:

23. irudian ikus daitekeenez, esku-hartzearen kokagunearen plano bat ageri da bigarren orrialdean, eta, ezkerrean, behe aldean, atal bat du, non adierazitako jarduketaren sustatzaile den udaleko ar-

28. irudia. Fitxaren orrialdeen goiburua

70 | Jarduketen katalogoa


horiek garatzeko zehaztutako esku-hartzeak eta horien testuingu-ruak askotarikoak eta oso desberdinak izan baitaitezke. Hala ere, teknikari proiektugilearentzat erreferentzia gisa datu erabilgarria izan daitekeela pentsatu da. Datua eskuragarri badago, ziurtatuta-ko zenbateko osoa emango da (eskaintzako aurrekontua).

• Beste ohar eta iruzkin batzuk

Jada kapitulu honetan adierazi dugunez, katalogatutako esku-har-tzeak ez dira eredu gisa erabili beharreko adibideak; aitzitik, es-pazio publikoan esku hartzeko modu berriak proposatzen dituzte, eta, askotan, soilik alderdi zehatz batzuei dagozkie. Jarduketaren balioespen kritikoa egiteko erabiliko da atal hau, alderdi positiboak azpimarratuz eta zer hobetu daitekeen ere adieraziz.

• Baliabideak, erreferentziak eta informazio-iturriak

Jarduketari, antzeko beste esku-hartze batzuei buruz nahiz inspira-zio-iturri izan direnei buruz informazio gehiago aurkitzeko modua ematen duten loturak, esku-hartzea diseinatzeko erabili diren doku-mentu teknikoak, etab.

• Helburuak

Garatutako jardueraren bidez lortu edo bete nahi diren xedeen ze-rrenda.

• Jarduketaren deskribapena

Garatutako esku-hartzearen oinarrizko ezaugarriak, zertan datzan ulertzen lagunduko dutenak.

• Esku-hartzearekin lotutako plangintzako tresnak

Gerta daiteke esku-hartzea hiri-plangintzako prozesu baten espa-rruan garatutakoa izatea, hala nola irisgarritasun-plan baten espa-rruan, mugikortasun-plan baten esparruan edota plan orokor edo plan partzial baten esparruan; edota gerta daiteke jarduketa egin ahal izateko hirigintza-kudeaketatako tresnak erabili behar izana izatea ere.

• Ezarpen-prozesua

Jarduketa berritzaileen edota kostu txikiko jarduketen alderdi era-kargarri bat zera da: behin-behineko aldaketak proposa ditzakete, espazio publikoa behin betiko izaeraz finkatu arte pixkana eginda-ko aldaketen prozesu baten barnean.

• Kostua

Eztabaida sortu ohi du beti kostuari buruzko datuak, ez baita erra-za egindako gastuaren inpaktu erreala balioestea, ez eta konpara-ziorako balio izango duen kostu-balio bat kalkulatzea ere; izan ere,

Kategoriagatiko indizea

ID JardueraUdala Helbidea Teknika

Oinezkoen mugikortasuna bide-zatietan

01 Hiri-errepidea estutzeaATAUN GI-2120 errepidea

03 Oinezkoen eta bizikleten ibilbidea bide gaineanAZPEITIA Joan XXIII auzoa

20 Oinezkoen eremua handitzeaERMUA Izelaieta kalea

21 Espaloi bat edo oinezkoen ibilbide bat sortzeaERMUA Santa Ana kalea

40 Espaloia zabaltzea, ekipamendurako sarbidea hobetzekoORIO Eusko Gudarien kalea

41 Oinezkoen igarobidea egokitzeaORIO Eusko Gudarien kalea/Arrantzaleen kalea

42 Babeslekua oinezkoen bidegurutzean, eta zirkulazioa baretzeaORMAIZTEGI GI-2632

Oinezkoen mugikortasuna bidegurutzeetan

04 Zoladura aldatzea oinezkoen lehentasuna sustatzekoBILBAO On Diego Lopez Haroko Kale Nagusia

07 Oinezkoen pasabidea diagonaleanBILBAO Diego López Haroko Kale Nagusia/Mazarredo Zumarkalea

14 Espaloi jarraituaDONOSTIA/SAN SEBASTIAN

Santa Katalina plaza

22 Bidegurutzeetan oinezkoen lehentasuna sustatzeaGETXO Kale Nagusia

25 Oinezkoen pasabidea bidegurutze osoanHERNANI Lizeaga kalea/Elkano kalea/Atzieta kalea

27 Oinezkoen pasabidea diagonalean bidegurutzeanHERNANI Urbieta kalea/Elkano kalea

29 Oinezkoen pasabiderako plataformaHERNANI Balantxa kalea

Página 1 de 4


33 Belarriak eta biratzeko eremuak murrizteaLEGAZPI Santikutz kalea / San Jose auzoa

34 Oinezkoen pasabideak babeslekuekin/bidearteekin gauzatzeaLEGAZPI Santikutz kalea / Olaondo zeharkalea

Txirrindularien mugikortasuna bide-zatietan

05 Txirrindularien iragazkortasuna hobetzeko eskailerak egokitzeaBILBAO San Pedro Deustukoa-Erribera

08 Soilik autobusek, bizikletek eta taxiek erabiltzeko kaleaBILBAO Gregorio de la Revilla zumarkalea

15 Igarobide berria azpiegitura baten bidezDONOSTIA/SAN SEBASTIAN

Satrustegi hiribidea

17 Bizikleta-bidea erdibitzailearen ondoanDONOSTIA/SAN SEBASTIAN

Antso Jakitunaren hiribidea

18 Biribilgune baten barruko zirkuluari atxikitako bizikleta-bideaDONOSTIA/SAN SEBASTIAN

San Pio XII.aren plaza

23 Noranzko biko bizikleta-bidea motordun ibilgailuen zirkulazio-erreiaren gainean

GETXO Maximo Agirre kalea

24 Bizikleten zirkulazioa noranzkoaren kontraHERNANI Lizeaga kalea

28 Bizikleta-bidea, apartzeko bandaren ordezHERNANI Lizeaga kalea

32 Partekatutako bizikleta-bidea, eta bereizitako biderako igarobideaLEGAZPI Aizkorri kalea

35 Bizikleten zirkulazioa noranzkoaren kontraLEGAZPI La Salle kalea

37 Txirrindulari eta oinezkoen ibilbide bat luzatzeaLEGAZPI Fleming kalea

46 Bizikleten zirkulazioa noranzkoaren kontraVITORIA-GASTEIZ Santa Barbara plaza

47 Bidegorri babestua, lerroko aparkaleku-bandaren gaineanVITORIA-GASTEIZ Herrandarren kalea

50 Bizikleta-bidea kontrako noranzkoan, aparkatzeko banda ordezkatuz

VITORIA-GASTEIZ Juan Ibañez de Santo Domingo kalea

51 Tranbiaren plataformaren erabilera partekatuaVITORIA-GASTEIZ Magdalena kalea

Página 2 de 4


52 Bizikleta-bidea, bateriako aparkalekuaren ordez ilarako aparkalekua jarriz lortua

VITORIA-GASTEIZ Done Jakue hiribidea

54 Bizikleta-bidea, zirkulazio orokorreko errei bat ordeztuzVITORIA-GASTEIZ Done Jakue hiribidea

58 Txirrindulariak babesteko banda goranzko tarteanZARAUTZ Zelai Azpibidea Aldea

Txirrindularien mugikortasuna bidegurutzeetan

16 Bizikletentzako eremu aurreratua zirkulazioko argietanDONOSTIA/SAN SEBASTIAN

Isabel II.aren hiribidea

26 Ezkerrerako biraketa, soilik txirrindularientzatHERNANI Txirrita kalea

30 Txirrindularien lehentasuna bidegurutzeanHERNANI Latsunbe auzoa

38 Bizikleta-bidea txertatzea biribilguneanOÑATI Lazarraga kalea

48 Bidegurutzea hobetzea txirrindularien zirkulaziorako, bi noranzkotan.

VITORIA-GASTEIZ Ama Vedruna kalea

49 Itxaroteko plataforma aurreratua txirrindularientzatVITORIA-GASTEIZ Done Jakue hiribidea

57 Biribilgune bat egokitzea txirrindularien mugikortasuna erraztekoVITORIA-GASTEIZ Iliada ibilbidea

Egonaldiak (funtzionalak)

10 Oinezkoen egonaldirako kale berriaDONOSTIA/SAN SEBASTIAN

Blas de Lezo kalea

13 Oinezkoentzako kale berria, egonaldirako funtzioa duenaDONOSTIA/SAN SEBASTIAN

San Frantzisko kalea

55 Mehelinen tratamenduaVITORIA-GASTEIZ Harategi Kantoia

Ingurunearen kalitatea / Erakarmena (estetika)

06 Arrikibar plazaren berritzeaBILBAO Arrikibar plaza

56 Txirrindulari eta oinezkoen bidegurutzea hobetzeaVITORIA-GASTEIZ Jesus Guridi kalea

Página 3 de 4


Arauketa. Oinezkoentzako guneak egitea

11 Sigi-saga, abiadura murriztekoDONOSTIA/SAN SEBASTIAN


39 10 kalea. Plataforma bakarra eta abiadura 10 km/h-ra arautzeaORIO Kaia kalea

Arauketa. Oinezkoen eta ibilgailuen artean partekatutako gun

19 Plataforma bakarraDURANGO Kurutziaga kalea

36 Oinezkoen eta motordun ibilgailuen koexistentziako eremuaLEGAZPI Azpikoetxe kalea

Arauketa. Abiadura mugatuko guneak

02 Sigi-saga hiri-errepideanATAUN Elbarrena kalea / GI-2120

09 30 km/h-ko abiadurako eremuaDONOSTIA/SAN SEBASTIAN

Hondarribi kalea

31 30 km/h-ko hiriaIRUN Hirigunean

43 Koexistentziarako kaleaTOLOSA Udalerriko hainbat kale

44 Bidearen ibilbidea aldatzea 30 km/h-ko eremurako sarbideanTOLOSA San Frantzisko pasealekua eta hiribidea

45 Bidegorriaren bide-seinalearekin partekatutako kaleaTOLOSA Udalerriko hainbat kale

53 30 km/h-ko EREMURA sartzeko konfigurazioaVITORIA-GASTEIZ Eduardo Dato kalea

Garraio publikoarekiko harremanak

12 Markesinaren alderantzizko posizioa autobusen geralekuetanDONOSTIA/SAN SEBASTIAN

San Bartolome kalea

Página 4 de 4

DENONTZAKO KALEAK. OINEZKO ETA TXIRRINDULARIEI ZUZENDUTAKO HOBETZE-JARDUKETA BERRITZAILEAK EDOTA KOSTU TXIKIKOAK EGITEKO GIDA

Hiri-errepidea estutzea

A4GI-2120 errepidea

ATAUN

01ONDORENLEHEN

1/ 58


01 Hiri-errepidea estutzea

GI-2120 errepidea

ATAUNA4

Kontaktu-pertsona

Kargua

Telefonoa 943 18 00 11

e-posta [email protected]

Helburuak- Hiriguneko errepidean abiadura murriztea.- Espaloietako irisgarritasuna bermatzea.

Helbidea Elbarrena Auzoa, 44, 20211 Ataun, Gipuzkoa

Kostua

DeskribapenaGI-2120 errepidearen tarte honek oso espaloi estuak zituen herrigunean. Espaloiak zabaltzeko, zirkulazio-errei bat kendu da, eta herrigunera sartzen diren autoek bidea eman behar dute.

Plangintzarako tresnakForu Aldundiarekin koordinatutako esku-hartzea.

Ezarpen prozesua

Oharrak eta iruzkinakHorrelako jarduketek hiri-errepideetan esku-hartzea posible dela erakusten dute, errepideak biztanleen beharren arabera egokituz herriguneetan.

Baliabideak, erreferentziak eta informazio-iturriak

Kokalekua

1/ 58


Sigi-saga hiri-errepidean

I3Elbarrena kalea / GI-2120

ATAUN

02ONDORENLEHEN

2/ 58


02 Sigi-saga hiri-errepidean

Elbarrena kalea / GI-2120

ATAUNI3

Kontaktu-pertsona

Kargua



Helburuak- Hiriguneko errepidean abiadura murriztea.- Oinezko iragazkortasuna sustatzea.- Bide-segurtasuna hobetzea.

Helbidea Elbarrena auzoa, 44, 20211 Ataun, Gipuzkoa

Kostua

DeskribapenaAbiadura murriztera behartzeko irtenbidea bilatu da, sigi-saga bidez. Horretarako, oztopoak ezarri dira bidean, autoek, herrigunean sartzen direnean, abiadura murritz dezaten. Bi seinale bertikalek kalearen egonaldirako izaera azpimarratzen dute, eta oinezkoei ematen diete lehentasuna.

Plangintzarako tresnakForu Aldundiarekin koordinatutako esku-hartzea.

Ezarpen prozesua

Oharrak eta iruzkinakEsku-hartze arin bat eginez abiadura eraginkortasunez murriztea lortu da. Horrelako irtenbideak erraz eta azkar ezar daitezke, eta oso kostu txikia dute. Estetikoki apur bat hobetu beharko litzateke, errepidearen itxura hori kentzeko.


Kokalekua

2/ 58


Oinezkoen eta bizikleten ibilbidea bide gainean

A2Joan XXIII auzoa

AZPEITIA

03ONDORENLEHEN

3/ 58


03 Oinezkoen eta bizikleten ibilbidea bide gainean

Joan XXIII auzoa

AZPEITIAA2

Kontaktu-pertsona

Kargua



Helburuak- Lantokietara oinez eta bizikletan joateko aukera sustatzea.

Helbidea Enparantza Nagusia, 5, 20730 Azpeitia, Gipuzkoa

Kostua

DeskribapenaZirkulazioa antolatu da, eta oinezkoak eta bizikletak industriagunera iristeko ibilbidea bermatu da, marken eta zutointxoen bidez 2,50 - 3,00 m-ko zerrenda bat babestuz, oinezkoek eta txirrindulariek erabil dezaten. Horretarako, aparkalekuak antolatu dira eta oinezkoentzako banda berria margotu da bidean.

Plangintzarako tresnak

Ezarpen prozesua

Oharrak eta iruzkinak


Kokalekua

3/ 58


Zoladura aldatzea oinezkoen lehentasuna sustatzeko

B4On Diego Lopez Haroko Kale Nagusia

BILBAO

04ONDORENOINPLANOA

4/ 58


04 Zoladura aldatzea oinezkoen lehentasuna sustatzeko

On Diego Lopez Haroko Kale Nagusia

BILBAOB4

Kontaktu-pertsona Enrique Rincón Mayor

Kargua Ingurumeneko zuzendariordea



Helburuak- Motordun ibilgailuen zirkulazioa murriztea zati honetan.- Oinezkoen eta txirrindularien iragazkortasuna sustatzea zati honetan.

Helbidea Ernesto Erkoreka plaza, 12, 48007, Bilbao

Kostua

DeskribapenaZoladurari tratamendu bat eman zaio, zirkulazioak prebalentziarik ez duen igarobidea dela adierazteko. Zirkulazioa mugatua da, baina autobusak, bizikletak eta taxiak igarotzen dira. Ikusmenaren aldetik, zoladura-aldaketak jarraitutasuna ematen die espaloiei.


Ezarpen prozesua



Kokalekua

4/ 58


Txirrindularien iragazkortasuna hobetzeko eskailerak egokitzea

C4San Pedro Deustukoa-Erribera

BILBAO

05ONDORENOINPLANOA

5/ 58


05 Txirrindularien iragazkortasuna hobetzeko eskailerak egokitzea

San Pedro Deustukoa-Erribera

BILBAOC4





Helburuak- Txirrindularien edo oinezkoen ibilbide baten jarraitutasun funtzionala ebaztea.


Kostua

DeskribapenaEsku-hartze txiki bat da, eskailera bizikleten, erosketa-orgen edo haurren kotxeen erabilerara egokitzeko.


Ezarpen prozesua

Oharrak eta iruzkinakEraikuntzaren ikuspegitik, irtenbide hau eskaileraren zati da. Hala ere, badaude gainean jar daitezkeen irtenbideak ere, hots, euskarria birmoldatzea eskatzen ez dutenak.


Kokalekua

5/ 58


Arrikibar plazaren berritzea

F4Arrikibar plaza

BILBAO

06ONDORENLEHEN

6/ 58


06 Arrikibar plazaren berritzea

Arrikibar plaza

BILBAOF4





Helburuak- Egonaldirako espazio bat egokitzea.- Alhondigako eremu berrirako sarbidea hobetzea.


Kostua

DeskribapenaBiribilguneko bidegurutzea eraberritu da, erabateko berrurbanizatze-prozesu baten bidez; aldaketa horrek biribilguneko bideartea eraikitako ertz batekin lotu zuen, eta biribilguneetako ohiko eraztun-zirkulazioa eten egin zen.

Plangintzarako tresnakJarduketa hau Bilboko Alhondiga berreskuratzeko prozesuari lotzen zaio; aisialdiko eta kulturako erreferentziazko gune hori Azkuna Zentroa izenez ere ezagutzen da.

Ezarpen prozesua

Oharrak eta iruzkinakEsku-hartze honekin lortu nahi ziren helburuak gauzatzeko inbertsio handia egin behar zen. Kasu honetan, ezinezkoa zen kostu txikiko esku-hartzea egitea. Hala ere, hartutako irtenbidea ez da oso ohikoa, eta aldaketa handia eragin du lehenago espazio honek


Kokalekua

6/ 58


Oinezkoen pasabidea diagonalean

B1Diego López Haroko Kale Nagusia/Mazarred

BILBAO

07ONDORENOINPLANOA

7/ 58


07 Oinezkoen pasabidea diagonalean

Diego López Haroko Kale Nagusia/Mazarred

BILBAOB1





Helburuak- Oinezko iragazkortasuna handitzea bidegurutzean, oinezkoek edozein noranzkotan gurutzatzeko aukera izan dezaten.


Kostua

DeskribapenaSeinaleen bidez, oinezkoen diagonaleko bidegurutzea ezarri da oinezko asko igarotzen diren bidegurutzean. Horretarako, bidegurutzeko kaleen gaineko oinezkoen pasabideez gain, aurkako ertzak lotzen dituzten oinezko beste bi pasabide markatu dira, gurutzatzeko aukerak areagotzeko.


Ezarpen prozesua

Oharrak eta iruzkinakNeurri hori oso eraginkorra da bidegurutze ertain eta handietan, inbertsio txiki bat eginez asko hobetzen baitira oinezko bideen loturak, motordun zirkulazioa baldintzatu gabe. Bidegurutze gehienetan erraz aplika daiteke.


Kokalekua

7/ 58


Soilik autobusek, bizikletek eta taxiek erabiltzeko kalea

C1Gregorio de la Revilla zumarkalea

BILBAO

08ONDORENXEHETASUNA

8/ 58


08 Soilik autobusek, bizikletek eta taxiek erabiltzeko kalea

Gregorio de la Revilla zumarkalea

BILBAOC1





Helburuak- Txirrindularien eta garraio publikoaren mugikortasuna sustatzea.


Kostua

DeskribapenaNoranzko biko kale baten bidea soilik autobus, bizikleta eta taxien erabilerarako gorde da. Seinale bertikalak jarri dira zati horren muturretan, eta bide-marrak egin dira.


Ezarpen prozesua



Kokalekua

8/ 58


30 km/h-ko abiadurako eremua

I1Hondarribi kalea

DONOSTIA/SAN SEBASTIAN

09ONDORENXEHETASUNA

9/ 58


09 30 km/h-ko abiadurako eremua

Hondarribi kalea

DONOSTIA/SAN SEBASTIANI1

Kontaktu-pertsona Fermín Echarte Peña

Kargua Mugikortasun-teknikaria



Helburuak- Zirkulazio-abiadura murriztea, kale honetan oinezkoei emandako lehentasun eraginkorra izan dadin baldintza egokiak sortzeko.

Helbidea Urdaneta kalea, 13, 20006, Donostia-San Sebastián, Gipuzkoa

Kostua

DeskribapenaKale bat 30 km/h-ko abiadura-mugako eremu gisa arautu da (30 seinalea), eta kale osoan lehentasuna dute oinezkoek.

Plangintzarako tresnakHiri Mugikortasun Iraunkorrerako Planaren barnean sartzen da 30 km/h-ko abiadurako eremuen estrategia.

Ezarpen prozesua30 km/h-ko abiadurako eremuen esanahiari eta joabideei buruzko azalpen-kanpaina bat egin zen.

Oharrak eta iruzkinakHirian 30 km/h-ko abiadurako ezarritako lehen eremuak Europako CIVITAS-ARQUIMEDES proiektua sustatu zenean garatu ziren. Jarduketa honetan, seinaleztapen bertikalaren bidez adierazi da kalearen hasiera, sarbideko ate gisa, eta bidea markatu da muga hori


Kokalekua

9/ 58


Oinezkoen egonaldirako kale berria

E2Blas de Lezo kalea


10ONDORENLEHEN

10/ 58


10 Oinezkoen egonaldirako kale berria

Blas de Lezo kalea

DONOSTIA/SAN SEBASTIANE2





Helburuak- Egonaldirako kalitatea hobetzea.- Igarobideko zirkulazioa murriztea.- Motordunak ez diren moduen mugikortasuna hobetzea.


Kostua

DeskribapenaKalea motordun ibilgailuentzat itxi da. Hiri-altzariak ezarri dira, eta gainazaleko tratamendua erabili da, bidea margotuz; horrela, egonaldirako kalitate handiko eta kostu txikiko gune bat sortu da. Bide gaineko aparkatzeko bandak kendu dira.

Plangintzarako tresnakUdalak hirigunean estrategikoki banatutako egonaldirako espazioak sortzeko bultzatutako programa baten zati da.

Ezarpen prozesuaOso kostu txikiko esku-hartze esperimentala; hiriko beste kale batzuetan ere antzeko esku-hartzeak egin dira.

Oharrak eta iruzkinakKostu txikiko baina eragin handiko esku-hartzearen adibide bikaina da. Horrelako jarduketek espazio publikoak, zirkulaziorako espazio gisa duen ahalmenaz gain, egonaldirako eta erlazionatzeko gune gisa duen ahalmena ikusarazten dute.


Kokalekua

10/ 58


Sigi-saga, abiadura murrizteko

G3San Frantzisko kalea


11ONDORENOINPLANOA

11/ 58


11 Sigi-saga, abiadura murrizteko


DONOSTIA/SAN SEBASTIANG3





Helburuak- Zirkulazioa baretzea. Kale horrek 10 km/h-ko gehieneko abiadura du.


Kostua

DeskribapenaKalearen ikuspegi lineala hautsi da, zirkulazio-abiadura murrizteko.


Ezarpen prozesuaSan Frantzisko kalearen ingurua osorik berritzeko proiektu baten barnean kokatzen da.

Oharrak eta iruzkinakAmaierako zirkulazio-eskemari esker, zirkulazioa oso urria da zati honetan, soilik zamalanak eta gaueko ordutegian egoiliarrek zati horretatik igarotzeko duten aukera baimentzen baitira. Zutointxo bilkor bat ezarri zen, errazago arautu ahal izateko.


Kokalekua

11/ 58


Markesinaren alderantzizko posizioa autobusen geralekuetan

J4San Bartolome kalea


12ONDORENONDOREN

12/ 58


12 Markesinaren alderantzizko posizioa autobusen geralekuetan

San Bartolome kalea

DONOSTIA/SAN SEBASTIANJ4





Helburuak- Autobusen geralekuak dituzten espaloi estuetan oinezkoen joan-etorriak erraztea.


Kostua

DeskribapenaHasiera batean aurreikusitakoaren alderantziz ezarri da geralekuko markesina. Horrela, markesinaren euskarriak eraikinen fatxadatik urrunago geratzen dira, eta igarobide zabalagoa uzten da horrela.


Ezarpen prozesuaGeralekuaren funtzionaltasuna egiaztatzeko, proba pilotu bat egin zen

Oharrak eta iruzkinakEspaloi estuko kaleetan autobusen geralekuak ezartzeko espazio faltari konponbidea emateaz gain, zain daudenak babesten ditu nolabait geralekuak, motordun ibilgailuen zirkulazioaren aurrean.


Kokalekua

12/ 58


Oinezkoentzako kale berria, egonaldirako funtzioa duena

E2San Frantzisko kalea


13ONDORENLEHEN

13/ 58


13 Oinezkoentzako kale berria, egonaldirako funtzioa duena


DONOSTIA/SAN SEBASTIANE2





Helburuak- Egonaldiaren kalitatea hobetzea.- Igarobideko zirkulazioa murriztea.- Motordunak ez diren moduen mugikortasuna hobetzea.

Helbidea Urdaneta kalea, 13, 20006, Donostia-San Sebastian, Gipuzkoa

Kostua

DeskribapenaKalea motordun ibilgailuentzat itxi da. Hiri-altzariak jarri dira eta bidea margotu da, egonaldirako kalitate handiko eta kostu txikiko gune bat sortzeko. Aparkatzeko lur gaineko bandak kendu dira.

Plangintzarako tresnakUdalak hirigunean estrategikoki banatutako egonaldirako espazioak sortzeko bultzatutako programa baten zati da.

Ezarpen prozesuaOso kostu txikiko esku-hartze esperimentala; hiriko beste kale batzuetan ere antzeko esku-hartzeak egin dira.

Oharrak eta iruzkinakKostu txikiko baina eragin handiko esku-hartzearen adibide bikaina da. Horrelako jarduketek espazio publikoak, zirkulaziorako espazio gisa duen ahalmenaz gain, egonaldirako eta erlazionatzeko gune gisa duen ahalmena ikusarazten dute.


Kokalekua

13/ 58


Espaloi jarraitua

B4Santa Katalina plaza


14ONDORENOINPLANOA

14/ 58


14 Espaloi jarraitua

Santa Katalina plaza

DONOSTIA/SAN SEBASTIANB4





Helburuak- Oinezkoen ibilbidea antolatzea, oinez doazen pertsonei lehentasuna emango dioten bidegurutzeen bidez.


Kostua

DeskribapenaBide gaineko oinezkoen pasabidearen bidez eman zaio irtenbidea, espaloiari jarraitutasuna eta pertzepzio-izaera emanez. Horretarako eraikuntzaren eta materialaren aldetik emandako irtenbidea espaloiaren antzekoa da.

Plangintzarako tresnakHiri Antolamenduko Plan Orokorrean aurreikusten den oinezkoen bide-sarearen zati da oinezkoen ibilbidea

Ezarpen prozesua

Oharrak eta iruzkinakEspaloi jarraitu hori gurutzatzen duen bideak oso zirkulazio txikia izan ohi du, ezarritako zirkulazio-eskemaren ondorioz. Oinezkoen ibilbideak hirigunea Gros auzoarekin lotzen du, Urumea ibiaia gurutzatuz, eta baditu beste bidegurutze batzuk ere espaloi


Kokalekua

14/ 58


Igarobide berria azpiegitura baten bidez

C4Satrustegi hiribidea


15ONDORENOINPLANOA

15/ 58


15 Igarobide berria azpiegitura baten bidez

Satrustegi hiribidea

DONOSTIA/SAN SEBASTIANC4





HelburuakAntiguako tunelaren bidezko pasabideak aukera ematen du hiriko bi bizikleta-sare txiki lotzeko, hots, hirigunekoa eta unibertsitateen ingurukoa.


Kostua

DeskribapenaZirkulazio orokorreko tunelean bizikleta-bide bat sortu da.

Plangintzarako tresnakLotura hori Hiri Antolamenduko Plan Orokorrean eta Bizikleta Planean aurreikusita zegoen.Hiri Mugikortasunean Bizikleta Sustatzeko Plana (2001)

Ezarpen prozesuaKontxako bidean errei bat hartuta bizikleta-bidea txertatzeak eztabaida ugari sortu zuen. Lotura egiteko herritarren eskariak arrakasta lor zezan, hamarkada bat behar izan zen.

Oharrak eta iruzkinakTunelaren bidezko loturari esker, jauzi kuantitatibo eta kualitatibo izugarria eman ahal izan zen bizikleta normalizatzeko bidean. Zati hori inauguratu zenean, izugarri hazi zen bizikleta erabiltzen dutenen kopurua


Donostiako Bizikletaren Behatokiak urteko txostenak egiten ditu, eta txirrindularien mugikortasuna eta azpiegituraren bilakaera aztertzen ditu txosten horietan.http://www.cristinaenea.org/pagina.php?queidioma=1&pg=139

Kokalekua

15/ 58


Bizikletentzako eremu aurreratua zirkulazioko argietan

D1Isabel II.aren hiribidea


16ONDORENLEHEN

16/ 58


16 Bizikletentzako eremu aurreratua zirkulazioko argietan

Isabel II.aren hiribidea

DONOSTIA/SAN SEBASTIAND1





Helburuak- Txirrindulariei ibilbide zuzena egiteko aukera erraztea bidegurutzean, ikuspena emanez eta motordun ibilgailuen aurrean kokatzeko aukera eta, beraz, segurtasun handiagoa emanez.


Kostua

DeskribapenaTxirrindulariei zain egoteko eremu aurreratu bat gorde zaie, zirkulazioko argiekin seinaleztatutako bidegurutzean argia gorri dagoenean.

Plangintzarako tresnakHiri Mugikortasunean Bizikleta Sustatzeko Plana (2001)

Ezarpen prozesua



Donostiako Bizikletaren Behatokiak urteko txostenak egiten ditu, eta txirrindularien mugikortasuna eta azpiegituraren bilakaera aztertzen ditu txosten horietanhttp://www.cristinaenea.org/pagina.php?queidioma=1&pg=139

Kokalekua

16/ 58


Bizikleta-bidea erdibitzailearen ondoan

C1Antso Jakitunaren hiribidea


17ONDORENLEHEN

17/ 58


17 Bizikleta-bidea erdibitzailearen ondoan

Antso Jakitunaren hiribidea






Helburuak- Bizikleta-bide bat egokitzea kalean zehar.


Kostua

DeskribapenaNoranzko biko bizikleta-bide bat sortu zen kalearen erdibitzailearen ondoan, motordun ibilgailuen zirkulazioko errei bat kenduz. Bizikleta-bidea eta motordun ibilgailuen zirkulazio-bidea lineako aparkalekuen zerrenda batek bereizten ditu.

Plangintzarako tresnakHiri Mugikortasun Iraunkorrerako Planaren barnean sartzen da 30 km/h-ko abiadurako eremuen estrategia.

Ezarpen prozesua

Oharrak eta iruzkinakBizikleten azpiegitura bidearen erdian kokatzen duen irtenbide honek badu bertute bat: protagonismoa ematen dio bizikletari, ikusgarriago eginez, eta ibilbideari ere jarraitutasun handiagoa ematen dio, beste erabiltzaileekiko gatazken kopurua murrizten ba



Kokalekua

17/ 58


Biribilgune baten barruko zirkuluari atxikitako bizikleta-bidea

C1San Pio XII.aren plaza


18ONDORENLEHEN

18/ 58


18 Biribilgune baten barruko zirkuluari atxikitako bizikleta-bidea

San Pio XII.aren plaza






Helburuak- Espaloiaren gainean seinaleztatutako bizikleta-bide bat ordeztea, oinezkoekiko gatazkak saihestuz eta ibilbide eroso, laster eta segurua eskainiz.


Kostua

DeskribapenaBizikleta-bide bat sortu da biribilguneko bideartearen ondoan.

Plangintzarako tresnakHiri Antolamenduko Plan Orokorrean nahiz Bizikleta Planean aurreikusitako bizikleta-bideen sarearen zati da.

Ezarpen prozesuaAutobusen zirkulaziorako espazioa doitzea eta oinezkoen bidegurutzeak egokiro tratatzea eskatu zuen

Oharrak eta iruzkinakAparkatzeko banda bat kenduz lortu zen behar zen tokia.



Kokalekua

18/ 58


Plataforma bakarra

H4Kurutziaga kalea

DURANGO

19ONDORENLEHEN (Oinplanoa)

19/ 58


19 Plataforma bakarra

Kurutziaga kalea

DURANGOH4

Kontaktu-pertsona

Kargua



Helburuak- Irisgarritasun unibertsalari konponbidea ematea.- Oinezko iragazkortasuna hobetzea bidegurutzean.- Espazioa estetikoki eta ingurumenaren ikuspegitik hobetzea.

Helbidea Barrenkalea, 17, 48200 Durango, Bizkaia

Kostua

DeskribapenaBidegurutzea guztiz berrurbanizatu da, irisgarritasun-irizpideetan oinarrituta. Horretarako, plataforma bakarreko irtenbidea planteatu da, oinezkoen lehentasunezko eremuen eta motordun zirkulazioari dagozkion eremuen arteko kota-aldaketarik gabe.


Ezarpen prozesua

Oharrak eta iruzkinakIrtenbide honek igarobideko zirkulazioa desagertzea ekarriko du baita ere, eta eremu hau, zirkulazioaren ikuspegitik, zaku-hondoa bihurtzen da.


Kokalekua

19/ 58


Oinezkoen eremua handitzea

A1Izelaieta kalea

ERMUA

20ONDORENLEHEN

20/ 58


20 Oinezkoen eremua handitzea

Izelaieta kalea

ERMUAA1

Kontaktu-pertsona Benjamín Palacios

Kargua Udaleko arkitektoa



Helburuak-Kale estu batean irisgarritasuna eta egonaldien kalitatea hobetzea.- Oinezkoen mugikortasuna hobetzea.

Helbidea Valdespinako Markesa kalea, 1, 2.a, 48260, Ermua, Bizkaia

Kostua

DeskribapenaZirkulatzeko bide bat kendu da, eta espaloi bat egokitu da bidearen maila berean, zutointxoen bidez bereiziz. Esku-hartzeak kostu txikia izan du, gainazaleko tratamendua erabili da, bidea margotuz, eta koloreak eta forma geometrikoak erabili dira oinezko eremu erakargarria eta alaia lortzeko.


Ezarpen prozesua



Kokalekua

20/ 58


Espaloi bat edo oinezkoen ibilbide bat sortzea

A2Santa Ana kalea

ERMUA


21/ 58


21 Espaloi bat edo oinezkoen ibilbide bat sortzea

Santa Ana kalea

ERMUAA2

Kontaktu-pertsona Benjamín Palacios




Helburuak- Definitu gabeko espazio batean ikusgarriago egitea oinezkoak, eta beroriek babestea.- Eskolara bidean, oinezkoen mugikortasuna hobetzea.- Igarobideak hobetzea.

Helbidea Valdespinako markesa kalea, 1, 2.a, 48260, Ermua, Bizkaia

Kostua

DeskribapenaErmuko herrigune urbanizatua Eskolabarri ikastetxearekin lotzen duen oinezkoen ibilbidea markatu da.

Plangintzarako tresnakEsku-hartze hau "Eskolako bidea" udal-programaren barnean egin da.

Ezarpen prozesua



Kokalekua

21/ 58


Bidegurutzeetan oinezkoen lehentasuna sustatzea

B1Kale Nagusia

GETXO

22ONDORENOINPLANOA

22/ 58


22 Bidegurutzeetan oinezkoen lehentasuna sustatzea

Kale Nagusia

GETXOB1

Kontaktu-pertsona

Kargua


e-posta

Helburuak- Seinaleztapen konbentzionalak ematen duen igarotzeko eskubidea eta lehentasuna indartzea.- Bide-segurtasuna hobetzea.

Helbidea Foruen kalea 1, 48992, Getxo, Bizkaia

Kostua

DeskribapenaOinezko ugari izaten duen kale zati honetan, arauzko seinaleztapena indartu da, bide gainean testu bat idatziz letra handitan, gidariari oinezkoek lehentasuna duten gunea dela gogorarazteko.


Ezarpen prozesua

Oharrak eta iruzkinakSistematikoki erabili da, oinezkoek lehentasuna duten eremu guztiak seinaleztatzeko. Udalerriko beste kale batzuetan ere badago, Las Mercedes kalean, adibidez.Neurri horren bidez helburua lortu bada ere, horren soluzio "esplizitua" hartzeak bidegurutzea


Kokalekua

22/ 58


Noranzko biko bizikleta-bidea motordun ibilgailuen zirkulazio-

C1Maximo Agirre kalea

GETXO


23/ 58


23 Noranzko biko bizikleta-bidea motordun ibilgailuen zirkulazio-

Maximo Agirre kalea

GETXOC1

Kontaktu-pertsona

Kargua


e-posta

Helburuak- Txirrindularien mugikortasuna sustatzea.- Txirrindularien ibilbide berri bat sortzea.- Txirrindularien mugikortasuna ikusgarriago egitea.

Helbidea Foruen kalea 1, 48992, Getxo, Bizkaia

Kostua

DeskribapenaMotordun ibilgailuen zirkulazioko errei bat kendu da, noranzko biko bizikleta-bide bati lekua egiteko


Ezarpen prozesua

Oharrak eta iruzkinakEsklusiboki seinaleztapen bidez ebatzitako esku-hartze bat da; bide-marrak erabili dira batik bat. Horri dagokinez, nabarmendu behar da debekatuta dagoela motordun ibilgailuen zirkulazio-erreietik bizikleta-bidearen bestaldean dagoen bateriako aparkalekur


Kokalekua

23/ 58


Bizikleten zirkulazioa noranzkoaren kontra

C1Lizeaga kalea

HERNANI

24ONDORENLEHEN

24/ 58


24 Bizikleten zirkulazioa noranzkoaren kontra

Lizeaga kalea

HERNANIC1

Kontaktu-pertsona Nora Erdozia


Telefonoa 943 337000


Helburuak- Txirrindularien mugikortasuna sustatzea.- Zuzeneko bizikleta-ibilbide berria sortzea- Bizikleta gaineko mugikortasuna ikusgarriago egitea.- Bide-sarearen jarraitutasuna hobetzea txirrindularientzat.

Helbidea Gudarien plaza, 1, 20120 Hernani, Gipuzkoa

Kostua

DeskribapenaBidegorri bat egokitu da kontrako noranzkoan, zeharka aparkatu ordez lerroan aparkatuz lortutako tokia baliatuta. Bidea zutointxoekin babestuta dago, eta galtzada margotu da.

Plangintzarako tresnakHiri Plangintzako Arau Subsidiarioak (2011)Mugikortasun Iraunkorrerako Plana (2009)

Ezarpen prozesuaBigarren hezkuntzako ikastetxeetara (750 ikasle gutxi gorabehera) doan bizikleta-ibilbidea osatzen duen bizikleta-bidea. Ibilbidea zehazteko bi ikastetxetako arduradunekin eta ikasleekin egin zen lan.

Oharrak eta iruzkinakBidearen zabalera gehiago doitu behar zen, eta zirkulazioa baretzeko neurriak hartu behar ziren jarduketa osatzeko.


http://hernanikoagenda21.net/es/dokumentuak/mugikortasuna/Plan%20de%20movilidad.pdf

Kokalekua

24/ 58


Oinezkoen pasabidea bidegurutze osoan

B1Lizeaga kalea/Elkano kalea/Atzieta kalea

HERNANI

25ONDORENLEHEN

25/ 58


25 Oinezkoen pasabidea bidegurutze osoan

Lizeaga kalea/Elkano kalea/Atzieta kalea

HERNANIB1





Helburuak- Oinezkoen segurtasuna bermatzea bidegurutze handi batean.- Trafiko motorizatuaren gainetik oinezkoen mugikortasuna lehenestea, pasabide iragazkor eta zuzenak sortuz.


Kostua

DeskribapenaBidegurutzearen azalera osoa gorriz margotu da. Oinezko baten piktograma batek oinezkoen pasabidea bidegurutze osora hedatzen dela adierazten du.


Ezarpen prozesua

Oharrak eta iruzkinakBizikleten pasabidearen seinaleak ere jarri dira esku-hartze honetan.



Kokalekua

25/ 58


Ezkerrerako biraketa, soilik txirrindularientzat

D1Txirrita kalea

HERNANI

26ONDORENLEHEN

26/ 58


26 Ezkerrerako biraketa, soilik txirrindularientzat

Txirrita kalea

HERNANID1





Helburuak- Tokiko bide-sarearen iragazkortasuna hobetzea bizikletei begira. Bide-segurtasuna hobetzea.- Bizikleten mugikortasuna lehenestea, bizikletentzako biratze esklusiboa onartuz.


Kostua

DeskribapenaZutointxoak ezarriz eta zorua margotuz, txirrindulariak itxaroteko eta ezkerrera biratzeko gune bat markatu zen.


Ezarpen prozesua

Oharrak eta iruzkinakProposatutako irtenbideak bidegurutzea antolatzen du, eta ezkerrera biratzeko aukera ematen die txirrindulariei, baina egokitu egin behar da, izan ere, bidea zabaldu egiten du eta bigarren ilaran aparkatzeko aukera ematen du; bestalde, ez dira kontuan har



Kokalekua

26/ 58


Oinezkoen pasabidea diagonalean bidegurutzean

B2Urbieta kalea/Elkano kalea

HERNANI


27/ 58


27 Oinezkoen pasabidea diagonalean bidegurutzean

Urbieta kalea/Elkano kalea

HERNANIB2





Helburuak- Bide-segurtasuna eta oinezkoen mugimenduen erosotasuna hobetzea bidegurutzean.


Kostua

DeskribapenaBidea margotuz, babesgune handi bat egin da bidegurutzearen erdian, eta handik irteten dira oinezkoen pasabideak, oinezko ibilbideei jarraipen zuzena emateko.


Ezarpen prozesua

Oharrak eta iruzkinakHasierako egoera asko hobetu den arren, hartutako irtenbideak ohiko moduan erabiltzen ditu oinezkoen pasabideak, eta ez dira indartzen diagonaleko ibilbide zuzenagoak.



Kokalekua

27/ 58


Bizikleta-bidea, apartzeko bandaren ordez

C1Lizeaga kalea

HERNANI

28ONDORENLEHEN

28/ 58


28 Bizikleta-bidea, apartzeko bandaren ordez

Lizeaga kalea

HERNANIC1





Helburuak- Txirrindularien mugikortasuna sustatzea.- Txirrindularien ibilbide berri bat sortzea.- Txirrindularien mugikortasuna ikusgarriago egitea.- Txirrindularien bide-sarearen jarraitutasuna hobetzea.


Kostua

DeskribapenaAparkatzeko banda baten ordez, bizikleta-bide bat ezarri da


Ezarpen prozesuaBigarren hezkuntzako ikastetxeetara (750 ikasle gutxi gorabehera) doan bizikleta-ibilbidea osatzen duen bizikleta-bidea. Ibilbidea zehazteko bi ikastetxetako arduradunekin eta ikasleekin egin zen lan.

Oharrak eta iruzkinakBidearen azken zabalera gehiago ere doitu zitekeen, eta, jarduketa honekin batera, zirkulazioa baretzeko neurriak har zitezkeen; izan ere, bidea zuzen eta garbi izateak abiadura handitzea eragin dezakeenez, horri aurre egiteko lagungarri gerta daitezke.



Kokalekua

28/ 58


Oinezkoen pasabiderako plataforma

B4Balantxa kalea

HERNANI


29/ 58


29 Oinezkoen pasabiderako plataforma

Balantxa kalea

HERNANIB4





Helburuak- Oinezko iragazkortasuna hobetzea bidegurutzean.- Ondare historikoari dagokion balioa ematea eta inguru horretako irisgarritasuna hobetzea.


Kostua

DeskribapenaOinezkoek lehentasuna duten bi gune lotu dira oinezkoentzat, bereizketa zoladuraren bidez eginez eta, horrela, oinezkoen guneari jarraipena emanez, pasabidean oinezkoen lehentasuna indartzen baitu horrek.


Ezarpen prozesua



Kokalekua

29/ 58


Txirrindularien lehentasuna bidegurutzean

D1Latsunbe auzoa

HERNANI

30ONDORENLEHEN

30/ 58


30 Txirrindularien lehentasuna bidegurutzean

Latsunbe auzoa

HERNANID1





Helburuak- Txirrindularia ikusgarriago agerraraztea bidegurutzean.


Kostua

DeskribapenaBizikleta-bide baten eta motordun ibilgailuen zirkulazioko bide baten arteko bidegurutzean, txirrindularien lehentasuna sustatu da, pintura gorria erabiliz.


Ezarpen prozesua



Kokalekua

30/ 58


30 km/h-ko hiria

I1Hirigunean

IRUN

31ONDORENLEHEN

31/ 58


31 30 km/h-ko hiria

Hirigunean

IRUNI1

Kontaktu-pertsona Juan Luís Asensio Ibarguren

Kargua Herri bideen teknikaria

Telefonoa 943505585 /943505152

e-posta

Helburuak- Bide-segurtasuna hobetzea.- Egonaldiaren kalitatea hobetzea.- Oinezkoen mugikortasuna sustatzea.- Bizikleten mugikortasuna sustatzea.

Helbidea Iparralde hiribidea, z/g - KOSTORBE eraikina, 20300 Irun, Gipuzkoa

Kostua

Deskribapena30 km/h-ko hiria. Udalerriko bide guztietan 30 km/h-ko gehieneko abiadura ezarri da. Seinale bertikalak eta bide-markak erabili dira arau hori gogorarazteko.


Ezarpen prozesua

Oharrak eta iruzkinak2011. urtean, udalerriko zenbait bidetan 30 km/h-ko gehieneko abiadura ezarri zen, eta 2013an 30 km/h-ko hiri deklaratu zuten Irun; horren ondorioz, udalaren titulartasuneko bide guztietan irizpide hori ezarri zen. Red de Ciudades que Caminan Sareak ekime


Kokalekua

31/ 58


Partekatutako bizikleta-bidea, eta bereizitako biderako igarobidea

C1Aizkorri kalea

LEGAZPI

32ONDORENLEHEN

32/ 58


32 Partekatutako bizikleta-bidea, eta bereizitako biderako igarobidea

Aizkorri kalea

LEGAZPIC1

Kontaktu-pertsona Ane Lore Mendinueta


Telefonoa 943 73 70 30 -263


Helburuak- Txirrindularien mugikortasuna hobetzea.- Bidegorrien sare orokorra osatzea.

Helbidea Euskal Herria, 1, 20230, Legazpi, Gipuzkoa

Kostua

DeskribapenaPartekatutako bidetik bereizitako bizikleta-biderako igarobidea egin da. Bidegurutzeko beheragunea baliatu da, eta bizikleta-banda muga-lerro gorriz adierazi da.

Plangintzarako tresnakEsku-hartze hau Mugikortasun Iraunkorrerako Planeko eta Tokiko Agenda 21eko jarduketa-ildoen zati da.

Ezarpen prozesuaMugikortasunari buruzko diziplinarteko taldean landu da; teknikariek eta politikariek parte hartzen dute talde horretan.



http://www.legazpi.eus/es/bizi-2/desarrollo-sostenible/que-es-la-agenda-21

Kokalekua

32/ 58


Belarriak eta biratzeko eremuak murriztea

B1Santikutz kalea / San Jose auzoa

LEGAZPI

33ONDORENLEHEN

33/ 58


33 Belarriak eta biratzeko eremuak murriztea

Santikutz kalea / San Jose auzoa

LEGAZPIB1



Telefonoa 943 73 70 30 -263


Helburuak- Bide-segurtasuna hobetzea eta abiadura txikiagoak lortzea.- Oinezkoen pasabidearen distantzia murriztea- Pasabidearen zabalera motordun ibilgailuen arabera egokitzea.Pasabidearen gainean aparkatzea saihestea


Kostua

DeskribapenaBelarriak margotu dira. Bidearen zabalera eta biratzeko eremuak murriztu dira bidegurutzean. Bidean oinezkoentzat berreskuratutako espazioa zirkulu gorrien patroi grafiko baten bidez bereizi da.



Oharrak eta iruzkinakOrain autoek ez dute bidegurutzean aparkatzen, eta ikusgarritasuna asko hobetu da. Horrekin batera, autoen abiadurak murriztu egin dira.



Kokalekua

33/ 58


Oinezkoen pasabideak babeslekuekin/bidearteekin gauzatzea

B4Santikutz kalea / Olaondo zeharkalea

LEGAZPI

34ONDORENLEHEN

34/ 58


34 Oinezkoen pasabideak babeslekuekin/bidearteekin gauzatzea

Santikutz kalea / Olaondo zeharkalea

LEGAZPIB4



Telefonoa 943 73 70 30 -263


Helburuak- Oinezko iragazkortasuna hobetzea bidegurutzean.- Bide-segurtasuna hobetzea.- Oinezkoen pasabide zuzena diseinatzea bide zabala duen bidegurutze batean.


Kostua

DeskribapenaBideartea edo babesgunea egin dira oinezkoen hiru pasabide berri lotzeko, eta, horrela, oinezkoen ibilbide zuzenari jarraipena emateko.






Kokalekua

34/ 58



C1La Salle kalea

LEGAZPI

35ONDORENLEHEN

35/ 58



La Salle kalea

LEGAZPIC1



Telefonoa 943 73 70 30 -263


Helburuak- Tokiko bide-sarearen iragazkortasunari eustea txirrindulariei begira.


Kostua

DeskribapenaZirkulazioaren noranzkoetako bat kendu da kale honetan, kontrako noranzkoan bidegorria egokitzeko eta aparkatzeko banda bat ezartzeko. Beste noranzkoan, bizikleten ibilbidea errepidean ezarri da, motordun ibilgailuen zirkulaziorako bidean.





Kokalekua

35/ 58


Oinezkoen eta motordun ibilgailuen koexistentziako eremua

H4Azpikoetxe kalea

LEGAZPI

36ONDORENLEHEN

36/ 58


36 Oinezkoen eta motordun ibilgailuen koexistentziako eremua

Azpikoetxe kalea

LEGAZPIH4



Telefonoa 943 73 70 30 -263


Helburuak- Oinezkoen eremuaren jarraitutasuna eta iragazkortasuna hobetzea.- Irisgarritasuna bermatzea.- Igarobideko abiadura murriztea.- Egonaldien kalitatea hobetzea.


Kostua

DeskribapenaBi espaloi eta bidea hartzen zituen kale zatia aldatu da, koexistentziako plataforma bakar bat ezarriz eta oinezkoei lehentasuna emanez. Eremu horren izaera-aldaketa indartu da, zoladuran margotutako koloretako zirkulu batzuekin osatutako eredu grafiko bat erabiliz.



Oharrak eta iruzkinakEspaloiak eta kalearen azalera osoan dagoen agrlomeratua kentzea eskatzen du jarduketak, bai eta kanpoko pinturarekin (poliuretano-oinarria duena) margotutako zirkuluekin apaintzea ere.


Kokalekua

36/ 58


Txirrindulari eta oinezkoen ibilbide bat luzatzea

C1Fleming kalea

LEGAZPI

37ONDORENLEHEN

37/ 58


37 Txirrindulari eta oinezkoen ibilbide bat luzatzea

Fleming kalea

LEGAZPIC1



Telefonoa 943 73 70 30 -263


Helburuak- Udalerriko oinezko eta txirrindularien sareak osatzea.- Txirrindulariak modu ikusgarriagoan agerraraztea.


Kostua

DeskribapenaTxirrindulari eta oinezkoen bidea Zumarragaraino doan ibilbidearekin lotu da, hots, Gipuzkoako bidegorrien sarean sartzen den ibilbidearekin. Oinezkoen pasagunea prestatu da, eta bidea markatu da, txirrindulariekin partekatutako bide gisa.


Ezarpen prozesua



Kokalekua

37/ 58


Bizikleta-bidea txertatzea biribilgunean

D4Lazarraga kalea

OÑATI

38ONDORENLEHEN

38/ 58


38 Bizikleta-bidea txertatzea biribilgunean

Lazarraga kalea

OÑATID4

Kontaktu-pertsona Iñaki Landa

Kargua Hirigintzako teknikaria



Helburuak- Txirrindularien mugikortasuna erraztea biribilgunean.

Helbidea Foruen plaza 1, 20560, Oñati, Gipuzkoa

Kostua

DeskribapenaBizikleta-bide batetik bidean sartzeko igarobidea egin da biribilgune batean. Aldaketa arrapala baten bidez bideratu da, eta bidean toki seguru eta ikusgarri batean uzten da txirrindularia horrela.

Plangintzarako tresnakHiri Mugikortasun Iraunkorrerako PlanaBizikleta Sustatzeko PlanaTokiko Agenda 21

Ezarpen prozesua



Kokalekua

38/ 58


10 kalea. Plataforma bakarra eta abiadura 10 km/h-ra arautzea

G4Kaia kalea

ORIO


39/ 58


39 10 kalea. Plataforma bakarra eta abiadura 10 km/h-ra arautzea

Kaia kalea

ORIOG4

Kontaktu-pertsona Pilar Azurmendi Echegaray


Telefonoa 943 83 03 46 luz.-3


Helburuak- Oinezko iragazkortasuna hobetzea.- Zirkulazio-abiadura murriztea.- Irisgarritasuna bermatzea.- Ingurumen-kalitatea eta egonaldien kalitatea hobetzea.

Helbidea Herriko Plaza, 1, 20810 Orio, Gipuzkoa

Kostua

DeskribapenaAbiadura 10 km/h-ra arautu da, bidea espaloien mailaren arabera egokitu da, plataforma jarraitua osatzeko, eta landareontziak ezarri dira, motordun ibilgailuak espaloian sar ez daitezen eta kalearen itxura ingurumenaren ikuspegitik hobetzeko.


Ezarpen prozesua



Kokalekua

39/ 58


Espaloia zabaltzea, ekipamendurako sarbidea hobetzeko

A4Eusko Gudarien kalea

ORIO

40ONDORENLEHEN

40/ 58


40 Espaloia zabaltzea, ekipamendurako sarbidea hobetzeko

Eusko Gudarien kalea

ORIOA4



Telefonoa 943 83 03 46 luz.3


Helburuak- Eraikin publiko bateko sarbideari konponbidea ematea, oinezkoak espaloitik igarotzeko baldintzak kaltetu gabe.

Helbidea Herriko plaza, 1, 20810 Orio, Gipuzkoa

Kostua29544

DeskribapenaKultur zentroaren sarbidea berritu da, eta kalearen eta eraikinaren arteko garaiera-aldea saihesteko arrapala bat ezarri da kanpoko gorputz baten bidez. Espaloiaren zabalerari ez eragiteko, lerroan aparkatzeko banda kendu da tarte horretan, eta espaloia handitu da.


Ezarpen prozesua



Kokalekua

40/ 58


Oinezkoen igarobidea egokitzea

A4Eusko Gudarien kalea/Arrantzaleen kalea

ORIO

41ONDORENLEHEN

41/ 58


41 Oinezkoen igarobidea egokitzea

Eusko Gudarien kalea/Arrantzaleen kalea

ORIOA4



Telefonoa 943 83 03 46 luz. 3


Helburuak- Irisgarritasuna gauzatzea.- Zenbait gune egokitzea, horien itxura eta egonaldien kalitatea hobetuz.- Igarobideek eskaintzen dituzten aukerak baliatzea, oinezkoen sareko lotunetzat hartua.

Helbidea Herriko plaza, 1, 20810 Orio, Gipuzkoa

Kostua53569

DeskribapenaEusko Gudarien kalea eta Arrantzaleen kalea lotzen dituzten igarobideak birmoldatu dira, oztopo arkitektonikoak kenduz. Zoladura berritu da, arrapalak ezarri dira, eta argiztapena eta itxura orokorra hobetu dira.


Ezarpen prozesuaBi fasetan esku hartu da



Kokalekua

41/ 58


Babeslekua oinezkoen bidegurutzean, eta zirkulazioa baretzea

A4GI-2632

ORMAIZTEGI

42ONDORENLEHEN

42/ 58


42 Babeslekua oinezkoen bidegurutzean, eta zirkulazioa baretzea

GI-2632

ORMAIZTEGIA4

Kontaktu-pertsona

Kargua



Helburuak- GI-2632 bidearen iragazkortasuna hobetzea

hirigunetik igarotzean.- Zirkulazio-abiadura murriztea.

Helbidea Muxika Egurastokia, 1, 20216 Ormaiztegi, Gipuzkoa

Kostua

DeskribapenaErdian bidearte bat eraikitzea proposatzen du jarduketak, eta, espaloia handitzearekin batera, hirigunean sartzeko bidearen ibilbidean nolabaiteko bihurgune bat sortzen du horrek, eta ibilgailuak abiadura murriztera behartzen ditu.


Ezarpen prozesua



Kokalekua

42/ 58


Koexistentziarako kalea

I1Udalerriko hainbat kale

TOLOSA

43ONDORENXEHETASUNA

43/ 58


43 Koexistentziarako kalea

Udalerriko hainbat kale

TOLOSAI1

Kontaktu-pertsona

Kargua



Helburuak- Motordun ibilgailuen abiadura murriztea, hiriko beste funtzio batzuen garapena sustatzeko.

Helbidea Plaza Zaharra plaza, 6, 20400 Tolosa, Gipuzkoa

Kostua

DeskribapenaKale bat arautu da, eta 10 km/h-ko gehieneko abiadura ezarri da, seinale bertikal berezia jarriz.

Plangintzarako tresnak Mugikortasun Iraunkorrerako II. PlanaTolosaldeko

Bizikleta Plana. Bidegorrien sarea eta bizikletaren erabilera sustatzeko programak (2005)

Ezarpen prozesua

Oharrak eta iruzkinakHonelako neurrien kasuan, komenigarria izaten da proposatutako arautzearekin koherentea izango den hiri-diseinua garatzea, edo, halakorik ez balego, zirkulazioa baretzeko neurriak ere ematea, abiadura murrizteko helburua indartzeko.


Kokalekua

43/ 58


Bidearen ibilbidea aldatzea 30 km/h-ko eremurako sarbidean

I2San Frantzisko pasealekua eta hiribidea

TOLOSA

44ONDORENLEHEN

44/ 58


44 Bidearen ibilbidea aldatzea 30 km/h-ko eremurako sarbidean

San Frantzisko pasealekua eta hiribidea

TOLOSAI2

Kontaktu-pertsona

Kargua



Helburuak- Zirkulazio-abiadura murriztea.- Txirrindularien ikuspena hobetzea.- 30 km/h-ko abiadurako muga araututa duen eremura sartzeko ate bat sortzea.

Helbidea Plaza Zaharra, 6, 20400 Tolosa, Gipuzkoa

Kostua

DeskribapenaBidearen trazaduran lineala hautsi da bideak zedarriztatuz eta zutointxoen bidez.

Plangintzarako tresnakMugikortasun Iraunkorrerako II PlanaTolosaldeko Bizikleta Plana. Bidegorrien sarea eta bizikletaren erabilera sustatzeko programak (2005)

Ezarpen prozesua

Oharrak eta iruzkinakBihurgunea alboko kale batekiko bidegurutzean egin da, eta eskuinerako biraketa zabalagotik hartzera behartzen du; horrela, gurutzatu beharreko bizikleta-bidetik doazen txirrindulariak hobeto ikusi ahal izango dira.


Kokalekua

44/ 58


Bidegorriaren bide-seinalearekin partekatutako kalea

I1Udalerriko hainbat kale

TOLOSA

45ONDORENXEHETASUNA

45/ 58


45 Bidegorriaren bide-seinalearekin partekatutako kalea

Udalerriko hainbat kale

TOLOSAI1

Kontaktu-pertsona

Kargua



Helburuak- Motordun ibilgailuen abiadura murriztea.- Txirrindularien mugikortasuna sustatzea.- Oinezko iragazkortasuna hobetzea.- Bide-segurtasuna hobetzea.

Helbidea Plaza Zaharra plaza, 6, 20400 Tolosa, Gipuzkoa

Kostua

DeskribapenaAbiadura 30 km/h-ra mugatuta duten eremuak seinalatu eta margotu dira.

Plangintzarako tresnakMugikortasun Iraunkorrerako II. PlanaTolosaldeko Bizikleta Plana. Bidegorrien sarea eta bizikletaren erabilera sustatzeko programak (2005)

Ezarpen prozesua

Oharrak eta iruzkinakZirkulazioa baretzeko neurriak hartu behar dira.


Kokalekua

45/ 58



C1Santa Barbara plaza

VITORIA-GASTEIZ

46ONDORENLEHEN

46/ 58



Santa Barbara plaza

VITORIA-GASTEIZC1

Kontaktu-pertsona Asier Sarasua

Kargua Ingurumen-teknikaria

Telefonoa 945161616 luz. 4956


Helburuak- Tokiko bide-sarea txirrindularientzat iragazkorrago egitea.

Helbidea Teodoro Dublang Margolariaren kalea, 25, 01008 Gasteiz, Araba

Kostua5000

DeskribapenaUdalerriko kale batean bizikletentzako banda bat margotu da kontrako noranzkoan.

Plangintzarako tresnakMugikortasun Iraunkorraren eta Espazio Publikoaren PlanaBizikleta Mugikortasunaren Vitoria-Gasteizko Gida Plana 2010-2015Tokiko Agenda 21

Ezarpen prozesuaHirigunean 30 km/h-ko eremuak sortzeko esparruaren barneko esku-hartzea da, parte-hartze eta komunikazio-prozesu zabal batez lagundutakoa. Halaber, hartutako neurriak Bizikleta Mugikortasunaren Gida Planeko proposamenen zati dira.

Oharrak eta iruzkinakNeurri hau beste kale batzuetara hedatu nahi da.Hirigunera joateko distantiak nabarmenki murriztu dira. Txirrindulariek zirkulazio gutxi duten kaleak hauta ditzakete kale nagusien ordez.


Bizikleta Mugikortasunaren Gida Planahttps://www.vitoria-gasteiz.org/wb021/http/contenidosEstaticos/adjuntos/es/45/63/34563.pdfMugikortasun Iraunkorraren aldeko Hiritar Itunahttp://www.vitoria-gasteiz.org/we001/was/we001Action.do?idioma=es&aplicacio

Kokalekua

46/ 58


Bidegorri babestua, lerroko aparkaleku-bandaren gainean

C1Herrandarren kalea

VITORIA-GASTEIZ

47ONDORENLEHEN

47/ 58


47 Bidegorri babestua, lerroko aparkaleku-bandaren gainean

Herrandarren kalea

VITORIA-GASTEIZC1





Helburuak- Segurtasuna eta erosotasuna hobetzea bizikleten zirkulazioan.


Kostua

DeskribapenaAparkatzeko lerroa kendu da zutointxoekin babestutako bi noranzkoko bidegorria txertatzeko.


Ezarpen prozesuaMugikortasunaren arloan egindako aldaketek parte-hartze prozesu zabala dute oinarri, Mugikortasun Iraunkorraren aldeko Hiritar Itunaren barnean.




Kokalekua

47/ 58


Bidegurutzea hobetzea txirrindularien zirkulaziorako, bi noranzkotan.

D1Ama Vedruna kalea

VITORIA-GASTEIZ

48ONDORENLEHEN

48/ 58


48 Bidegurutzea hobetzea txirrindularien zirkulaziorako, bi noranzkotan.

Ama Vedruna kalea

VITORIA-GASTEIZD1





Helburuak- Segurtasuna eta erosotasuna hobetzea bizikleta-zirkulazioan.


Kostua

DeskribapenaErrei orokor bat kendu da, kontrako noranzkoan doan bizikleta-bide bihurtzeko.Bideartea margotu da, eta zutointxoak ezarri dira bi kaleen arteko bidegurutzean, motordun ibilgailuak kontrako noranzkoan doan bizikleta-bidean sar ez daitezen eta ez dezaten kale osoa ekialdetik mendebalderako noranzkoan zeharkatu bizikleta-bide

Plangintzarako tresnakMugikortasun Iraunkorraren eta Espazio Publikoaren

PlanaBizikleta Mugikortasunaren Vitoria-Gasteizko Gida Plana 2010-2015Tokiko Agenda 21





Kokalekua

48/ 58


Itxaroteko plataforma aurreratua txirrindularientzat

D1Done Jakue hiribidea

VITORIA-GASTEIZ

49ONDORENLEHEN

49/ 58


49 Itxaroteko plataforma aurreratua txirrindularientzat

Done Jakue hiribidea

VITORIA-GASTEIZD1





Helburuak- Segurtasuna eta erosotasuna hobetzea bizikleten zirkulazioan. Bidegurutzeko ikuspena hobetzea.


Kostua

DeskribapenaZeharkako aparkalekuen ordez lerroko aparkalekuak ezarri dira, bidegorria txertatu ahal izateko. Semaforoaren aurretik bizikletentzako itxaroteko eremu aurreratua egin da, autoen aurrean.






Kokalekua

49/ 58


Bizikleta-bidea kontrako noranzkoan, aparkatzeko banda ordezkatuz

C1Juan Ibañez de Santo Domingo kalea

VITORIA-GASTEIZ

50ONDORENLEHEN

50/ 58


50 Bizikleta-bidea kontrako noranzkoan, aparkatzeko banda ordezkatuz

Juan Ibañez de Santo Domingo kalea

VITORIA-GASTEIZC1





Helburuak- Segurtasuna eta erosotasuna hobetzea bizikleta-zirkulazioan.


Kostua

DeskribapenaAutoen aparkalekuari dagokion ilara kendu da, kontrako noranzkoan bizikleta-bide bat sortzeko.







Kokalekua

50/ 58


Tranbiaren plataformaren erabilera partekatua

C1Magdalena kalea

VITORIA-GASTEIZ

51ONDORENLEHEN

51/ 58


51 Tranbiaren plataformaren erabilera partekatua

Magdalena kalea

VITORIA-GASTEIZC1





Helburuak- Txirrindulariek tranbiaren plataformaren erabilera partekatua egiteko aukera arautzea.


Kostua

DeskribapenaSeinale bertikal berriak ezarri dira, eta udalerriko zirkulazio-ordenantza aldatu da, bizikletei garraio publikora zuzendutako bideetan (kasu honetan tranbia) zirkulatzeko aukera emateko.



Oharrak eta iruzkinakMagdalena kalea da txirrindularientzako irtenbide bakarra, erdiguneko oinezko guneetatik ibiltzea saihestu nahi badute.



Kokalekua

51/ 58


Bizikleta-bidea, bateriako aparkalekuaren ordez ilarako

C1Done Jakue hiribidea

VITORIA-GASTEIZ

52ONDORENLEHEN

52/ 58


52 Bizikleta-bidea, bateriako aparkalekuaren ordez ilarako


VITORIA-GASTEIZC1





Helburuak- Segurtasuna eta erosotasuna hobetzea bizikleten zirkulazioan. Ikuspena hobetzea bidegurutzean.


Kostua

DeskribapenaBateriako aparkalekua ilarako aparkaleku bihurtu da, zirkulazioaren noranzko berean doan bizikleta-bide bat sortzeko, autoentzako bi erreiei eutsiz.




Oharrak eta iruzkinakMargotzea eta arautzea.



Kokalekua

52/ 58


30 km/h-ko EREMURA sartzeko konfigurazioa

I1Eduardo Dato kalea

VITORIA-GASTEIZ

53ONDORENLEHEN

53/ 58


53 30 km/h-ko EREMURA sartzeko konfigurazioa

Eduardo Dato kalea

VITORIA-GASTEIZI1



Telefonoa 945161616 luz.4956


Helburuak- Zirkulazioa baretzea, bizikletaren segurtasuna hobetzea.


Kostua12500

DeskribapenaZirkulazioaren abiadura motelagoa duten eremuak adierazteko seinale bertikalak ezarri dira. "Sarbideak" diseinatu dira, zoladura eta kolore desberdinak erabiliz.



Oharrak eta iruzkinakHiriguneko kale gehienetan 30 km/h-ko EREMUAK ezartzean, batez beste, % 12 murriztu zen motordun ibilgailuen abiadura.


Http://www.vitoria-gasteiz.org/wb021/http/contenidosEstaticos/adjuntos/es/01/13/50113.pdfhttps://www.youtube.com/watch?v=PdagLbXpw6k

Kokalekua

53/ 58


Bizikleta-bidea, zirkulazio orokorreko errei bat ordeztuz

C2Done Jakue hiribidea

VITORIA-GASTEIZ

54ONDORENLEHEN

54/ 58


54 Bizikleta-bidea, zirkulazio orokorreko errei bat ordeztuz


VITORIA-GASTEIZC2





Helburuak- Segurtasuna eta erosotasuna hobetzea bizikleta-zirkulazioan. Ikuspena hobetzea bidegurutzean.


Kostua

DeskribapenaMotordun ibilgailuen zirkulazio-errei bat kendu da, noranzko bakarreko bizikleta-bide bat ezartzeko, noranzko berean. Zutointxoak ezarri dira, tartean halako estugune batzuk sortzeko eta, horrela, autoak banda horretatik joan ez daitezen, aparkatzeko ez bada.







Kokalekua

54/ 58


Mehelinen tratamendua

E1Harategi Kantoia

VITORIA-GASTEIZ

55ONDORENLEHEN

55/ 58


55 Mehelinen tratamendua

Harategi Kantoia

VITORIA-GASTEIZE1





Helburuak- Oinezkoen mugikortasuna sustatzea, hiri-inguruaren itxura hobetuz, atseginagoa izan dadin.


Kostua

DeskribapenaMehelinak kanpoko margoekin apaindu dira.


Ezarpen prozesua

Oharrak eta iruzkinakAntzeko esku-hartzeak egin dira alde zaharrean, Anorbin Kantoianeta Kale Txikian


Kokalekua

55/ 58


Txirrindulari eta oinezkoen bidegurutzea hobetzea

F1Jesus Guridi kalea

VITORIA-GASTEIZ

56ONDORENLEHEN

56/ 58


56 Txirrindulari eta oinezkoen bidegurutzea hobetzea

Jesus Guridi kalea

VITORIA-GASTEIZF1





Helburuak- Segurtasuna eta erosotasuna hobetzea bizikleten zirkulazioan. Bidegurutzeko ikuspena hobetzea.


Kostua

DeskribapenaZirkulazio-errei bat kendu da. Kendutako errei hori bizikleta-bide bihurtu da, kontrako noranzkoan.Zirkulazio orokorreko erreia 30 km/h-ko abiadurako kale gisa markatu da, eta bizikletekin partekatua dela adierazi da pinturaz.Horiz margotu da kalearen sarrera oinezkoen pasabidean.






Kokalekua

56/ 58


Biribilgune bat egokitzea txirrindularien mugikortasuna errazteko

D1Iliada ibilbidea

VITORIA-GASTEIZ

57ONDORENLEHEN

57/ 58


57 Biribilgune bat egokitzea txirrindularien mugikortasuna errazteko

Iliada ibilbidea

VITORIA-GASTEIZD1





Helburuak- Txirrindularien segurtasuna hobetzea hainbat bidetako biribilgune batean.


Kostua

DeskribapenaBiribilgune handi bat berritu da, eta bidegorriari jarraipena eman zaio adarkaduretan.






Kokalekua

57/ 58


Txirrindulariak babesteko banda goranzko tartean

C1Zelai Azpibidea Aldea

ZARAUTZ

58ONDORENLEHEN

58/ 58


58 Txirrindulariak babesteko banda goranzko tartean

Zelai Azpibidea Aldea

ZARAUTZC1

Kontaktu-pertsona

Kargua



Helburuak- Bizikleta bidean txertatzea.- Bizikleten azpiegituraren diseinua ibilbidearen baldintza zehatzen arabera egokitzea.

Helbidea Zigordia kalea 13. Zarautz

Kostua

DeskribapenaTrenbidearen azpitik igarotzen den kalea bizikleten zirkulaziorako egokitu da. Goranzko tartean babes-bandak markatu dira, eta partekatutako bideak ezarri dira beheranzko tartean.

Plangintzarako tresnakZarauzko bizikleta bide eta azpiegituren plan berezia.

Ezarpen prozesua



http://www.zarautz.org/zarauzkoudala/de/plan-especial-de-vias-e-infraestructuras-ciclistas-de-zarautz.asp?cod=16643&nombre=16643&prt=1

Kokalekua

58/ 58

Udalsarea 2016 eu_denontzako kaleak_gea21 asanz

Government & Nonprofit

Transcript of Udalsarea 2016 eu_denontzako kaleak_gea21 asanz