Uso del subjuntivo en proposiciones sustantivas II · ... (con conjunción, con nexo conector) -...

25
01.03.2016 1 Julián Cosmes-Cuesta ([email protected]) 1 Uso del subjuntivo en proposiciones sustantivas II Estructura 4. Correpondencia de tiempos 5. Cambios de significado 6. Casos especiales 7. Proposiciones sustantivas de relativo (o adjetivas sustantivadas) 8. Función sintáctica de la proposición sustantiva Julián Cosmes-Cuesta ([email protected])

Transcript of Uso del subjuntivo en proposiciones sustantivas II · ... (con conjunción, con nexo conector) -...

01.03.2016

1

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

1

Uso del subjuntivo

en proposiciones sustantivas II

Estructura

4. Correpondencia de tiempos

5. Cambios de significado

6. Casos especiales

7. Proposiciones sustantivas de relativo (o adjetivas sustantivadas)

8. Función sintáctica de la proposición sustantiva

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

01.03.2016

2

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

3

1. Tipos de oraciones.

Según la estructura de la oración

- Oración simple

- Oración compuesta:

Compleja:

- sustantivas (quiero que…, me preguntó si…)

- adjetivas (…una casa que…)

- adverbiales:

- temporales (cuando, antes de que, hasta que…)

- de lugar, modo, cantidad

Grupo oracional:

- por coordinación: (con conjunción, con nexo conector)

- copulativas (y/e, ni)

- disyuntivas (o/u, tan pronto…como, bien…bien...)

- adversativas (pero, mas, sin embargo…)

- consecutivas (por tanto, luego, por consiguiente…)

- explicativas (es decir, o sea…)

- por yuxtaposición (sin conjunción, sin nexo conector)

- subordinadas:

- finales (para que…)

- condicionales (si…)

- concesivas (aunque…)

- causales (porque…)

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

4

Tipos de oración.

Según la estructura de la oración

Oración compleja (setning med en leddsetning eller en adleddsetning): una oración que

incluye una estructura oracional (proposición).

Proposición (leddsetning; innføyde setninger): estructura oracional que funciona como

un sustantivo, un adjetivo o un adverbio dentro de una oración compleja.

Oración principal (hovedsetning): oración que, en un Grupo Oracional por

subordinación, tiene el significado principal.

Oración independiente (helsetning): oración que no forma parte, o que no depende,

de otra oración.

Oración subordinada (underordnet setning, bisetning): oración que depende de la

oración principal y completa/modifica el significado de toda la oración.

01.03.2016

3

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

5

Clasificación tradicional

Setninger

Helsetninger = Hovedsetninger Leddsetninger = Bisetninger

Nominalsetninger (at, om)

Relativsetninger (som)

Adverbialsetninger (når, hvis, selv om, for at)

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

6

K.E. Kriftoffersen, H.G. Simonsen, A. Sveen

Språk. En grunnbok (2005) s.365

Setninger

Helsetninger Innføyde setninger

Leddsetninger Adleddsetninger

Nominalsetninger (at, om)

Relativsetninger (som)

Adverbialsetninger (når, hvis, selv om, for at)

01.03.2016

4

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

7

Tipos de oración.

Según la estructura de la oración

Helsetning (oración independiente) er ikke innføyd i en annen setning.

Leddsetninger (proposiciones) er innføyde setninger som har selvstendig

syntaktisk funksjon i oversetningen de ingår.

-Nominalsetning

(fungerer på samme måte som en nomenfrase i en oversetning)

-Adverbialsetning

(fungerer som adverbial i en oversetning)

Adleddsetninger (proposiciones) er innføyde i en frase hvor den er

adledd til hodet. -Relativsetning

(fungerer som adjektival; står som adledd til hodet i en frase; har ikke

selvstendig funksjon; den er en del av en frase)

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

8

Tipos de oración.

Según la estructura de la oración

Oración principal: en hovedsetning er en selvstendig setning som i seg selv er

meningsbærende.

Oración subordinada: en leddsetning er en uselvstendig setning som ikke kan stå alene, men

som utgjør en del av en annen setning.

Proposición: en proposisjon er en type leddsetning som fungerer som substantiv, adjektiv eller

adverb i hovedsetningen.

Proposición sustantiva: en substantivisk leddsetning er en leddsetning som er underordnent

verbet, og som fungerer som et substantiv i hovedsetningen.

Proposición adjetiva: en adleddsetninger/ en adjektivisk leddsetning, også kalt relativsetning,

er en leddsetning som er underordnent et substantiv, og som fungerer som adjektiv i

hovedsetningen.

Proposición adverbial: en adverbial leddsetning er en leddsetning som er underordnent

verbet, og som fungerer som adverb i hovedsetningen.

01.03.2016

5

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

9

Tipos de oración.

Según la estructura de la oración

Oración subordinada: en leddsetning er en uselvstendig setning som ikke kan stå alene, men

som utgjør en del av en annen setning.

Oración subordinada causal (årsakssetning): disse leddsetningene sier noe om årsaken til

innholdet i hovedsetningen.

Oración subordinada concesiva (innrømmelsessetning): disse leddsetningene forteller om

motsetningsfordhold mellom innholdet i hovedsetningen og innholdet i leddsetningen,

nærmere bestemt om hindringer som gjør handlingen i hovedsetning en vanskelig å

gjenoomføre, men som likevel ikke greier å forhindre at det skjer.

Oración subordinada condicional (vilkårssetning): disse leddsetningene sier noe om

vilkårene som ligger bak innholdet i hovedsetningen.

Oración subordinada final (hensiktssetning): disse leddsetningene forteller om formålet

bak innholdet i hovedsetningen.

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

10

Subjuntivo

en proposiciones sustantivas

Querer algo (OD) Quiero que vengas conmigo al teatro.

OD

Quiero un café / Lo quiero / Quiero eso

Eso es querido por mí

Creer algo (OD) Creo tu versión de lo que pasó.

OD

Lo creo / Creo eso

Eso es creído por mí

01.03.2016

6

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

11

Tipos de oraciones.

Clasificación

Me encanta que me regalen flores. Sujeto

Me encantan los regalos. Me encanta eso.

Me preocupa que no haya venido a clase.

Sujeto

Me preocupa la crisis financiera. Me preocupa eso.

Proposiciones sustantivas

Para expresar…

– deseos

– opiniones

– certeza y veracidad

– juicios de valor

– sentimientos o emociones

– duda o probabilidad

– sugerir y aconsejar

– Dar órdenes y hacer peticiones

– Transmitir información

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

12

01.03.2016

7

Tiempos del modo subjuntivo.

Tiempos simples Tiempos compuestos

Presente

trabaje

coma

viva

Pretérito perfecto

haya trabajado

Pretérito imperfecto

trabajara / trabajase

comiera / comiese

viviera / viviese

Pretérito pluscuamperfecto

hubiera / hubiese trabajado

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

13

Tiempos del modo subjuntivo y sus valores temporales.

Hechos posibles Hechos muy difíciles de

realizar o imposibles

(presente o futuro)

Quizás lleguen hoy / mañana.

No creo que estén en casa.

¡Ojalá nieve hoy / mañana!

(presente o futuro)

¡Ojalá nevara hoy / mañana!

¡Quién estuviera ahora en una playa!

Si pudiera, te ayudaría.

(pasado)

No creo que haya llegado todavía.

No creí que estuvieran en casa.

(pasado)

Si hubiera podido, te habría

ayudado.

Aunque me lo hubieras dicho, no

habría podido hacer nada.

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

14

01.03.2016

8

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

15

4. Subjuntivo.

Correspondencia de tiempos

quiero que vengas

me gustará que vengas

he querido que vengas

exige que venga

quería /quise que vinieras (-ses)

me gustaría que vinieras (-ses)

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

16

Subjuntivo.

Correspondencia de tiempos

V1 que V2 Indicativo Subjuntivo

presente presente quiero que vengas

futuro presente me gustará que vengas

pret. perfecto presente he querido que vengas

imperativo presente exige que venga

pasado imperfecto quería /quise que vinieras (-ses)

condicional imperfecto me gustaría que vinieras (-ses)

01.03.2016

9

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

17

Subjuntivo.

Correspondencia de tiempos

V1 que V2

Indicativo Subjuntivo

presente presente

Me gusta que me regales flores.

No creo que termine a tiempo.

Es mejor que lo termines cuanto antes.

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

18

Subjuntivo.

Correspondencia de tiempos

V1 que V2

Indicativo Subjuntivo

futuro presente

Sentirá que no vengas a su fiesta.

Me pedirás que te perdone.

Será mejor que lo termines cuanto antes.

01.03.2016

10

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

19

Subjuntivo.

Correspondencia de tiempos

V1 que V2

Indicativo Subjuntivo

pret. perfecto presente (según los casos)

He querido que estés presente en la ceremonia.

Me ha pedido que le perdone.

Ha sido mejor que no hayas venido tú.

Me ha preocupado que no me hubieras dicho nada.

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

20

Subjuntivo.

Correspondencia de tiempos

V1 que V2

Indicativo Subjuntivo

imperativo presente

Dile que no venga esta tarde.

Diles que se callen de una vez.

Pide que te respondan por escrito.

01.03.2016

11

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

21

Subjuntivo.

Correspondencia de tiempos

V1 que V2

Indicativo Subjuntivo

Presente Presente

Pretérito prefecto (expresa acción simultánea o

Futuro posterior a la del V1)

Futuro perfecto Pretérito perfecto

Imperativo (expresa acción anterior a la del V1)

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

22

Subjuntivo.

Correspondencia de tiempos

V1 que V2

Indicativo Subjuntivo

pasado pasado (imperfecto / pluscuamperfecto)

Quise que vinieras a mi boda.

Quería que vinieras a mi boda.

No creí que Ole fuera tan bueno al fútbol.

No creía que Andrés hubiera robado el dinero.

01.03.2016

12

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

23

Subjuntivo.

Correspondencia de tiempos

V1 que V2

Indicativo Subjuntivo

condicional pasado (imperfecto / pluscuamperfecto)

Me gustaría que vinieras a mi boda.

Preferiría que me acompañaras.

Sería mejor que lo hicieras tú solo.

Me habría gustado que hubieras venido.

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

24

Subjuntivo.

Correspondencia de tiempos

V1 que V2

Indicativo Subjuntivo

Pret. imperfecto Imperfecto

Pret. indefinido (expresa acción simultánea o

Pret. pluscuamperfecto posterior a la del V1)

Condicional simple Pluscuamperfecto

Condicional compuesto (expresa acción anterior a la del V1)

01.03.2016

13

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

25

Subjuntivo.

Correspondencia de tiempos

Quiero que (venir, tú)…conmigo al supermercado.

He querido que (estar, tú)…presente en esta reunión.

Le aconsejaré que (venir,él)…a la reunión del martes.

Le habrán aconsejado que (venir,él)…a la reunión.

Dile que (venir,él)…a la reunión.

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

26

Subjuntivo.

Correspondencia de tiempos

Deseo que (aprobar, tú)... el examen.

Me ha gustado que (aprobar, tú)…los exámenes.

Me gustará que (aprobar, tú)…el examen de español.

Me habrá gustado que (ir, tú)…a visitarla.

Comprendo que él no (querer, él) …venir a la reunión.

01.03.2016

14

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

27

Subjuntivo.

Correspondencia de tiempos

Me gustaba que me (regalar, ellos)… flores.

Me gustó que me (regalar, tú)… flores.

Me había pedido que le (regalar, ella)… flores.

Me gustaría que me (regalar, tú)… flores.

Me habría gustado que (venir, tú)… con nosotros.

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

28

Subjuntivo.

Correspondencia de tiempos

Él quería que nos (encontrar, nosotros)…en el cine.

No me gustó que no (venir, tú) …a la reunión.

Me había encantado que (venir, tú) …a verme.

Me gustaría que (venir, tú)…a ver mi casa nueva.

Me habría gustado que (venir, tú)… a visitarme al hospital.

01.03.2016

15

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

29

5. Subjuntivo

en proposiciones sustantivas

Significados diferentes, Indicativo / Subjuntivo

a- Tu madre dice que vienes mañana a Oslo.

b- Tu madre dice que vengas mañana.

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

30

Subjuntivo

en proposiciones sustantivas

Significados diferentes, Indicativo / Subjuntivo

a- Tu madre dice que vienes mañana a Oslo.

b- Tu madre dice que vengas mañana.

• Decir: a- comunicar

b- ordenar, pedir, aconsejar

01.03.2016

16

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

31

Subjuntivo

en proposiciones sustantivas

a- Siento que no te gustan mis amigos.

b- Siento que no te gusten mis amigos.

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

32

Subjuntivo

en proposiciones sustantivas

a- Siento que no te gustan mis amigos.

b- Siento que no te gusten mis amigos.

• Sentir: a- notar, darse cuenta

b- lamentar

01.03.2016

17

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

33

Subjuntivo

en proposiciones sustantivas

a- Comprendo que estás enfadada conmigo.

b- Comprendo que estés enfadada conmigo.

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

34

Subjuntivo

en proposiciones sustantivas

a- Comprendo que estás enfadada conmigo.

b- Comprendo que estés enfadada conmigo.

• Comprender: a- darse cuenta

b- aceptar

01.03.2016

18

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

35

Subjuntivo

en proposiciones sustantivas

a- Insisto en que ella es inocente.

b- Insisto en que vengas y me pidas perdón.

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

36

Subjuntivo

en proposiciones sustantivas

a- Insisto en que ella es inocente.

b- Insisto en que vengas y me pidas perdón.

• Insistir: a- repetir (=creo que…)

b- exigir (=pido que…)

01.03.2016

19

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

37

Subjuntivo

en proposiciones sustantivas

a– Me parece que estás un poco más gordo.

b– Me parece bien que vayamos el domingo.

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

38

Subjuntivo

en proposiciones sustantivas

a– Me parece que estás un poco más gordo.

b– Me parece bien que vayamos el domingo.

• Parecer: a- dar la impresión

b- parecer bien, aceptar

01.03.2016

20

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

39

Subjuntivo

en proposiciones sustantivas

a– (Me) temo que Ana no va a venir.

b– (Me) temo que Ana no llegue a tiempo.

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

40

Subjuntivo

en proposiciones sustantivas

a– (Me) temo que Ana no va a venir.

b– (Me) temo que Ana no llegue a tiempo.

• Temer(se): a- pensar, suponer, creer

b- tener miedo, temor

01.03.2016

21

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

41

6. Subjuntivo

en proposiciones sustantivas

Casos especiales

• mandar, obligar, recomendar, permitir,

dejar, impedir, prohibir, invitar….

Dos sujetos diferentes: Infinitivo / Subjuntivo

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

42

Subjuntivo

en proposiciones sustantivas.

Casos especiales

Le prohíbo ir a las discotecas.

Le prohíbo que vaya a las discotecas.

Me mandó comprar más cervezas.

Me mandó que comprara más cervezas.

01.03.2016

22

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

43

Subjuntivo

en proposiciones sustantivas.

Casos especiales

• lamentar, esperar, temer, sentir...

Lamento no poder ir a tu boda.

Lamento que no pueda ir a tu boda. (yo) (yo)

Mismo sujeto: Infinitivo / Subjuntivo

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

44

Subjuntivo

en proposiciones sustantivas

• Quiero que me dejes en paz.

• Lo que quiero es que me dejes en paz.

• No quiere que la ayudes.

• Lo que no quiere es que la ayudes.

01.03.2016

23

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

45

Subjuntivo

en proposiciones sustantivas

• No es que (no) + subjuntivo, es que + indicativo.

No es que no quiera ir, es que no puedo.

No es que no me guste, es que ya he comido.

No es que esté enfermo, es que dormí mal.

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

46

7. Subjuntivo

en proposiciones sustantivas de relativo (o adjetivas sustantivadas)

Los estudiantes que tienen/tengan dudas pueden venir a mi

oficina.

• Los que/Quienes tienen dudas pueden venir a mi oficina.

• Los que/Quienes tengan dudas pueden venir a mi oficina.

• Quien/El que lo necesite puede hacer una pausa ahora.

• Quien/El que lo necesita puede hacer una pausa ahora.

01.03.2016

24

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

47

Subjuntivo

en proposiciones sustantivas de relativo (o adjetivas sustantivadas)

• No me interesa lo que dicen.

• No me interesa lo que digan.

• Compra los que quieres.

• Compra los que quieras.

• Haz lo que te gusta.

• Haz lo que te guste.

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

48

Subjuntivo

en proposiciones sustantivas de relativo (o adjetivas sustantivadas)

• Lo que dices es relevante.

• Lo que digas será relevante.

• Me preocupa lo que haces.

• Me preocupa lo que hagas.

• No me interesa lo que hicieron.

• No me interesa lo que hicieran.

01.03.2016

25

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

49

8. Proposiciones sustantivas.

Funciones sintácticas

- Sujeto:

Me gustaría que fuéramos al cine.

Sujeto

Me preocupa que llegues tarde al trabajo.

Es normal que estés un poco cansada.

No es normal que estés tan cansado.

Es mejor que vengas tú a mi casa.

Es cierto que Carolina es actriz de circo.

No es verdad que Carolina sea actriz de circo.

Julián Cosmes-Cuesta

([email protected])

50

Proposiciones sustantivas.

Funciones sintácticas

- OD: Quiero que vengas conmigo al teatro.

Creo que no van a venir a la fiesta.

- C. del nombre: Tengo miedo de que suspendas.

- Atributo: La ventaja del móvil es que hace más facil la comunicación.

- C. de régimen: Confío en que terminen hoy el trabajo.