XORNAL CULTURAL PARA O LECER

Nº28Abril de 2019Prezo: 2 euros

A Casa Museode ÁlvaroCunqueiroinaugurouseen Mondoñedo

Páxina XI

Páxina XI

Páxinas XIII

Páxina XIV

A Pastoriza,Mondoñedo eRiotorto teránparques eólicos

Artista belgavence GrandePrèmio doPortoCartoon2019

Castro deCarballedocelebra a Feirada Carne

Entr

evi

sta Luis Risco, Fundación Risco

Páxina V

Páxina XVII

Colóquio“Emigração paraFrança naDécada de 60”em Monção

“Vicente Risco era unha figuracomplexa como era complexa a

época que lle tocou vivir”Páxina XX

II XornadaTurisTIC “OTurismoIntelixente”, o10 de abril enVigo

NOVA XERENCIA

Feira do Viño de Amandi en Sober

Páxinas VIII e IX

Xa es cidadán?A pregunta carecería de sentido fóra

dun contexto migratorio e nun paísonde a palabra «cidadán» era paramoitos o vocativo pexorativo dun cha-mado policial. Pero entre 2008 e 2019,un total de 139 197 cubanos puideron,incluso, responder afirmativamente esainterrogante, gracias á Lei52/2007 ou coñecida como Leide Memoria Histórica, promul-gada polo goberno de España.

A partir de decembro de 2008,fillos de pai ou nai español deorixe aínda que non naceran enEspaña, e netos de quen perderonou tiveron que renunciar á na-cionalidade española como con-secuencia do exilio, entre outros,puideron aspirar á dobre cida-danía, aínda cando non era ad-mitida na carta magna de 1976,vixente ata a entrada en vigorda nova Constitución este 10de abril de 2019.

A Lei de Netos abríalles aposibilidade, xa foran froitos do«todo mesturado» sobre o queversou o Poeta Nacional de Cuba, Ni-colás Guillén, ou «purísimos» como opasado ibérico asentado no trópicodesde o século xv, e que agora se es-tendía ao período de 18 de xullo de1936 e 31 de decembro de 1955, coainclusión das vítimas da Guerra civil ea ditadura franquista.

Unha oportunidade para estreitarlazos afectivos cos seus ascendentese as súas orixes patrias, e á vez, pro-mover un futuro mellor: posibles axudaseconómicas, bolsas, e ata un novodestino, porque «facerse cidadán» eraun pasaporte expedito cara España eoutras nacións, algo que non garantíaa documentación cubana. Compensación

do sufrimento dos seus ancestros, queagora os netos desexan ver estendidasaos seus fillos.

Aínda non eran anos de áreas wifinin datos móbiles; apenas algúns ci-bercafés e desde 2009 as oficinas deCorreo con tarifas incompatibles, perocongestionábase o sitio citapreviacon-

sular@maec.es. A axuda de amigos deCuba o do exterior, e o negocio dascitas xurdido entre os poucos conec-tados privados, facía posible o milagredunha quenda inicial para o Consuladode España na Habana.

Desta maneira, miles de cubanoscomezaron a enriquecer a cadea evo-lutiva do inmigrante español, que, enestereotipada caracterización, se reducíaa colonizadores, soldados españois ehomes e mulleres que fuxiron da mi-seria. Aínda máis sintetizada e des-pectiva: malditos galegos e galegospobres. Porque dos grupos que nutrirona mestura que hoxe é o cubano, estese os canarios —tal vez pola súa afluen-

cia no século xix— foron tomadoscomo un todo xenérico, para representara peninsulares e os das illas.

Eu, aínda co antecedente ibéricomáis cercano sexa, quizáis, nun xeneconquistador, estive entre os que, porsolidariedade con algún neto amigo, sesumaron á causa española que, poucoa pouco, foi completando o atlas etno-gráfico popular con historias e orixesdiversas: Andalucía, Castela e León,Asturias, País Vasco, Aragón, Murcia…

Tras arduas e dificultosas in-vestigacións xenealóxicas, des-cubríanse, con precisión casisatelital, provincias, municipiosparroquias, ciudades,vilas, al-deas, rúas… Mentres, os regis-tros notariais, oficinas da Di-rección de Inmigración e Es-tranxeiría… rebentaban de so-licitudes de certificacións denacemento, defunción, matri-monio, de entrada ao país, ci-dadanía e estranxeiría…, pro-batorias do parentesco e a con-dición de exiliado.

Houbo quen volveu a naceroficialmente, porque o longoproceso de apatía registral trans-formou a ortografía dos apelidosorixinais. «Riscamos e nome

novo», que podía significar ata a des-conexión entre o presente e as pegadasdocumentais de toda a vida.

A persistencia impúxose, mesmo, arumores sobre a suspensión da canastrabásica subsidiada polo Estado, e ocobro da Saúde a quen adquirira adobre nacionalidade. Especulaciónssustentadas polo argumento de quese trataba dun estatus non constitu-cional, e de que, ademais, a Lei poderíacontribuír ao éxodo de miles de persoaseconomicamente activas.

Ningunha das restriciós se materia-lizou, e en Cuba só non se podía sermembro do Partido Comunista e cidadánespañol.

Con todo, despois da primeira citano Consulado, e de peticións, filas nosviceconsulados das provincias e novosdocumentos, non todos venceron olongo trámite colmado de demoras im-postas por burocratismos, insuficienciade persoal ante a demanda, ou porerros de aspirantes.

Dos meus tres amigos, só unha, desangue asturiano, está entre os que,finalmente, se inscribiron no Padrónde Españois Residentes no Estranxeiro.Para ela a Lei de Memoria Históricatrazou o rumbo cara a illa de Lanzarote,onde experimenta o «cambio por tras-lado», término literariamente expostopolo Premio Cervantes de LiteraturaAlejo Carpentier na súa novela Ospasos perdidos, e que ben podía ele-varse a categoría na filosofía do emi-grante. Os outros dous son parte dosalrededor de 70 000 a 75 000 varadosna viaxe ás súas orixes que esperanunha respuesta.

O certo é que a árbore de Españaextendeu as súas pólas en Cuba, candoos netos se sumaron aos emigrantessobreviventes e aos fillos destes, paraelevar a alrededor de 150 000 a canti-dade de cubanos con nacionalidadeespañola, segundo cifras publicadasno sitio España Exterior o 25 de se-tembro de 2018.

Agora a cuarta xeración agarda polafrutificación ou non da xa chamadaLei dos Bisnetos. A expectativa colapsoueste ano o sistema de petición decitas, e a sede diplomática de Españana Habana tivo que aclarar na súaconta de Twitter que a proposta deLei 122/55 só se encontra en trámitesno Congreso.

Ahora, cunha Constitución que permiteadquirir outra cidadanía sen a perda dacubana, e cos camiños cara a raíz limpospolos seus pais, esperan a que un díatamén poidan darlle sentido e responderafirmativamente a unha pregunta comúnen Cuba: Xa es cidadán?

O FARELO | Abril de 2019II

Opinión

Colaboradores: GALIZA: Rocio Rodríguez – Montserrat Rodríguez – Porto Ucha – Raquel Vázquez – C. Méixome –

M. Xiraldez – M. Rguez. Alonso – X. Maure – Uxío Breogán – Pérez Lema – X. Glez. Mtnez. – M. Bragado – B. Iglesias (Mero) – Nemesio Barxa – Andrea Goro – Anxo Mena – I. Otero Varela – SusiRodríguez – Jesús Témez Fernández – Isidoro Gracia – Roberto Carlos Mirás – Rafael José Adalid –Laura de Cáceres – Kiko Neves – Ramón Mariño – Manuel Estévez – PORTUGAL: Hilaria AlbertinaDantas Antelo - Viale Moutinho – Manso Preto – Isabel Varela – João Martinho – MADRID: Juan Lou-zán – BARCELONA: Fdez. Valdeorra – PAIS BASCO: Nicolás Xamardo – CANARIAS: Fco. Puñal – NOVAIORQUE: Fco. Álvarez (Koki).

Fotografía: Hernández – A. Gutiérrez – M. Preto – Dpto. Propio.Humor: Tokio, Martirena – Pepe Carreiro – X. Marín – Xosé Manuel Fernández Montes (Hermanager

Producións) – Ignacio Hortas – Francisco Puñal –Felix Ronda – Fuco Prado – Sex – Ortifus (España) –Omar Pérez (Galicia) – Mauricio Parra (Colombia) – Cébula (Polonia) – J.Bosco e Fernández (Brasil) –Marlene – Pohle (Arxentina) – Guy Badeaux (Canadá).

Depósito legal: VG-14/2017

Imprime: Publicaciones Tameiga S.L.Publicidade: Departamento propio e axencias publicidade@novasdoeixoatlantico.comFotografía: Hernández e departamento propioDeseño e maquetación: Fran Eiró

Director: Guillermo Rodríguez Fdez. T. 658 58 50 49 guillermo@novasdoeixoatlantico.comEdita: Editorial NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO S.L. Avda. Sarmiento Rivera, 4-4ºD

36860 PONTEAREAS - GALIZA - T. 986 64 12 69 redaccion@novasdoeixoatlantico.com

Xornal Cultural para o Lecer

Ser cidadán en Cuba

Por Rayma Elena Hernández García

En Democracia as eleccións debenter como obxectivo conformar unlexislativo e un executivo que, re-

flectindo as opinións maioritarias doscidadáns, elixan un goberno e realicenas normas e accións necesarias paraafrontar os seus problemas.

Si facemos caso á media das enquisasque, día si e día tamén, aparecen nosmedios de comunicación nada está de-cidido respecto de os resultados dasEleccións Xerais do 28 de abril de 2019,salvo quizá o primeiro posto neses re-sultados, vista a evolución dos prog-nósticos nos poucos días que van desdea convocatoria formal de eleccións.

Os que desde sempre seguimos decerca os procesos electorais, semprehabemos ter como referente esclarecedoro que as enquisas do CIS, que adecua-damente cociñadas cos aditivos que osresultados históricos aportaban, indi-

caban como resultados máis probables,pero nesa ocasión nin o número de in-decisos confesos, nin os novos ingre-dientes de forzas en concurso, e enademais a inexplicable estratexia dePodemos, de presentar con novos nomespropios proxectos políticos varios, queintentan vender como proxecto único,ou o oscilante perfil ideolóxico de Ci-dadáns permiten atopar referencias vá-lidas, o que fixo que o CIS opte portransmitir só o que directamente atré-vense a contestar os cidadáns encues-tados. Eu confesando que podo entenderque deixen a cociña adivinatoria enmans dos expertos augures sociolóxicosque para iso cobran dos medios de co-municación e outros entes, pero que amin, e a outros como eu, estéanos dei-xando na máis atroz incerteza, e creoque non é de recibo que os acreditadosprofesionais do CIS que teñen entre as

súas funcións buscar os medios de aná-lises máis adecuadas para manexardatos estatísticos complexos, déixennoshuérfanos das súas previsións.

Co arranque dos novos dirixentesdo PP cun discurso tan radical, máisque conservador retrógrado, e ao socairedas propostas de FAES, co acento ereiteración no discurso sobre unha soadereita, albisquei unha operación dealcance, consistente no trasvase decadros, militantes e votantes desde oPP de Casado a Vox, que, unha vezconseguida una certa posición de equi-librio, faría inevitable valorar a alter-nativa dunha fusión nunha soa forza,homologable coa francesa Fronte Na-cional de Le Pen, o húngaro Fidesz deOrbán ou o polaco Lei e Xustiza de Ja-roslaw Kaczyski. Operación que a si-tuación de Andalucía pareceu validare pola que moitas das propostas elec-torais, e actos como o da Praza de Co-lón, parecen apostar. Con todo a pre-senza no espazo electoral conservadordunha forza como Cidadáns complicacalquera aposta, e iso a pesar que oscada vez máis estraños posicionamien-tos dos seus dirixentes, en temas moisensibles do electorado propio dese

espectro ideoló-xico.

Respecto aoPSOE, a súa si-tuación, ademaisde demostrar oaserto de quenada desgasta máis e mellor calqueraacción de goberno que á oposición,ao partir dun chan de só 84 escanos,sexa cal fora a evolución, é bastanteclaro que vai necesitar apoio externopara consolidarse no goberno, e nonestá nada claro cal será a posible fac-tura. Evidentemente a factura será me-nos elevada en función de en cantosescanos aproxímense aos 130 ou 140,que poderían permitir gobernar cunsó socio.

Respecto de os independentistascataláns, as dificultades da análisenon xorden das forzas en liza, ERC eas cambiantes siglas da antiga CIU,senón dun electorado que se abonouao devandito popular: “Os suicídas devocación non teñen solución” e dunsdirixentes locais económicos , sociaise culturais incapaces de comprender omundo da globalización e a soberaníacompartida.

OpiniónIIIO FARELO | Abril de 2019

Por Isidoro García

Achoiva e o vento naquela mañáúltima do mes de xaneiro batíacon forza nas fiestras dos fran-

ciscanos na Rúa Santa Marta, a un pedo Berbés.

O pintor hiperrealista, Diego de Gi-raldez, deixara o coche perto da entradaque da acceso as hortas do Barrrio doCura e por volta do mediodia, puxopor primeira vez o pés no Bar Roucos,rexentado polos irmaos Sira e XoséAntonio Carrasco, herdeiros dos ines-quecibles Sem e Adela, fillos do Ribeirode Avia, Cenlle e San Amaro, que che-garan a Vigo hai mais de medio séculopara instalarse nas saias do MonteCastro, neste lugar que pouco a pouco,foi incrementando a clientela, perso-naxes, pintores e intelectuales, daquíe dacolá, convertindo o espazo nunfervedoiro creativo.

O surrealista fillo predilecto de A

Cañiza, onde se ubica o Museo NAS,no mesmo edificio que noutrora foraCuartel da Garda Civil e a pesar deresidir no Barrio vigués de O Calvario,no outro lado da cidade, descoñecíao templo gastronómico e cultural quebautizaran Antón Pulido e BieitoLedo, ficando abraiado a ver penduradonas paredes tantas testimuñas doutrosdías, deseños de Laxeiro, Barreiro,unha cabeza de Sem firmado poroutro inesquecibel, Xose Guillermo,O Berbés de Manuel Caballero, piro-gravados nos que se poden ollaroutras cabezas de Otero Pedrayo,Celso Emilio Ferreiro ou Ferrin, alende recortes de prensa con entrevistasdo autor de "Polvora e magnolias" emesmo un poema que noutros díasescribira Bernardino Graña, onde ovate de Cangas reflecte o ambientedo recanto culinario.

!Teño que voltar!. Afirmou o pintorque acaba de presentar un libro de"Anatomía Artistica y visión patológica"na Casa de Cultura da Praza da Princesa,ademáis de expoñer nunha sala doConcello nun ciclo encuadrado no pro-grama "Mostr@rte" e representado eninnumerables Museos de aquí e alemdo Paradanta.

Pouco despois de marchar, entrouno local, Secundino Diz, militante de

paleta e territorio no Barrio do Cal-vario, onde este último acude cadanoite en busca das musas para logoretirarse o romper o día o seu cuartel,creador que durante a súa longa vidativo moitas residencias e estudios,infelizmente o último antes do cam-bio, abrasado polas chamas que levoubastante obra por diante, pintandona actualidade noutro cuartel privile-xiado da cidade. No Areal.

O día que Diego de Giraldez, entrou no Bar Roucos

Por Manuel Estévez

Eleccións do 28A: difícilprognostico, difícil Congreso e

difícil Goberno.

Diego de Giraldez con Manuel Estévez no Roucos

O FARELO | Abril de 2019IV

Opinión

En certa ocasión fun convidado avisitar as instalacións da Escolade Negocios dunha entidade fi-

nancieira xa desaparecida. Cando che-gamos ao aulario, o director do centroquixo que reparase que todas as aulasestaban dedicadas a coñecidos empre-sarios e teóricos da ciencia económica.Todos, por suposto estranxeiros. Maisningún galego. Quedou sorprendidocando lle preguntei cal era a razón detal discriminación. Serica ninguén llefixera tal observación. Naquel centroacadémico tampouco se programabanmódulos formativos dedicados a esti-mular no alumnado o coñecemento im-prescindible da realidadesocioeconómica galega para o exerci-cio das súas actividades empresariais.Tamén estaba fachendoso da avanzadatecnoloxía coa que estaba dotado ocentro, pero pouco preocupado por

formar ao seu alumnado na historia dopensamento económico galego.

Mellor nos tería ído se os centrosuniversitarios dedicados a fornecer decadros dirixentes ás empresas do paislles ofrecense a debida formación paraespertar neles o interese pola historiaeconómica e os protagonistas excep-cionais, que os houbo, no contexto decadanseu momento. Daquela, hoxe aeconomía estaría máis identificadacoas verdadeiras orientacións que in-forman o alcance da responsabilidadesocial empresarial.

O Foro E. Peinador vén insistindo,na medida das súas posibilidades, paraque as universidades galegas incorporenaos curriculums académícos programasformativos que fornezan ao alumnadode coñecementos da historia do pen-samento económico de Galicia. Por isoé de xustiza que traiamos aquí o exem-

plo da Facultade de Economía e Empresada Universidade da Coruña, da que édecano don Anxo Calvo Silvoso, quelle dedicou a Isaac Díaz Pardo, unempresario de referencia, unha aula.Con esta acción conséguese que oalumnado se familiarice coa memoriade quen converteu a empresa de cerá-mica Sargadelos nunha marca que seproxectou no mundo asociada a unpais cunha cultura e lingua de seu.

Outro tanto está a facer a EscolaUniversitaria de Estudos Empresariaisda Universidade de Vigo. Continuandoo proxecto de galeguizar o aulario ini-ciado hai dous anos, celebrará o próximodía 4 de abril dous actos salientables:unha mesa redonda protagonizada porempresarios que asumiron a galeguidadedas súas actividades, e a descubertadunha placa que dará o nome de IsaacDíaz Pardo a unha aula coa correspon-dente descrición biográfica: “Pintor,deseñador, ceramista. Comprometidocoa dinamización sociopolítica e em-

presarial para a mo-dernización e a in-ternacionalizaciónda cultura”…

O equipo directi-vo da Escola e a súadecana, dona Con-suelo Currás Valle, son merecentes dorecoñecemento de cantos saben quena galeguización de Galicia as univer-sidades teñen moito que dicir e facer.

E xa que estamos a falar de honras,anunciamos que o día 6 do mesmomes celebrarase na Casa do Concellode Mondariz-Balneario o acto institu-cional de entrega da Medalla de Ourodo Concello ao Foro E. Peinador, que aCorporación Municipal lle concedeupor unanimidade. Unha distinciónxustificada por mor do labor na divul-gación da figura e obra de EnriquePeinador Lines, o empresario de máisproxección internacional que tivo Galiciano século XX que identificou o seuprestixio co da vila balnearia.

Quen honras fai, honras merece

Por Xosé González Martínez. Presidente do Foro E. Peinador

Trudeau contra as cordas, o lídercanadense é acusado de presionarao ministerio fiscal do seu país

para que frease as investigacións aunha empresa de enxeñería nacionalacusada de emitir subornos a favor doréxime de Gadafi. Pois sí, resulta que ogran defensor das minorías indíxenas,dos colectivos LGTBI, dos inmigrantes,do liberalismo comercial e do femi-nismo é un perfecto corrupto, e ade-mais dos de manual. Cando utilizo esaexpresión no ámbito da corrupción re-fírome á ardorosa defensa dos interesesdas grandes empresas nas que se en-fangan os líderes con poder público.Trudeau, cara amable do pensamento

políticamente correcto non é unha ex-cepción pero resulta rechamante apouca difusión que se fai ao caso nosmainstrean internacionais. Non mequero imaxinar se fose Trump, Orbanou Tsipras os ríos de tinta que corresene as chamadas internacionais e teléfo-nos vermellos destinadas a provocar oseu cesamento ou dimisión. En fin, se-xamos bos e pensemos que o seu ele-gante telegenia cativa e fagocita tododesexo na súa contra.

A empresa tecnolóxica alemá T-SYSTEMS colaborou co proces segundoinformacións destacadas polos mediosinternacionais e nacionais; unha máisno debe de Merkel cara a España, país

ao que nunca respectou, tido en contae valorado (sentenzas reiteradas dostribunais de Schleswig-Holstein rachandoo principio sacrosanto da eurorden).Con todo a fanfarria política conservadoradeste país adóraa, fascínase por ela,senten emocionalmente atraídos porunha muller dura, flemática que os ge-nuflexa reiteradamente. Iso é síndromede Estocolmo en grao paroxístico; amuller que máis fixo por destruír Europanos momentos de máxima zozobra dacrise, que só mirou ao seu embigo entermos de rendibilidade da crise é vistahoxe en día por unha banda da social-democracia e da familia conservadoracomo a elixida, a líder suprema. Insisto,non saio do meu asombro do nivel deestulticia que rezuma a clase políticaespañola e europea destes convulsos

tempos.China está a pa-

sar de ser investi-dora estratéxica enEuropa a inimigacomercial polatroika comunitaria. O seu xa indisimuladoproxecto megalómano da nova ruta daseda xera inquietude nas hostes comu-nitarias que empezan a ver que as cha-madas a un comercio máis xusto e reci-procidad investidora do que alertou aadministración Trump empeza a estalarllenos seus propios narices. E o meu ánimonon está en criticar a China; todo ocontrario, está a facer o que en diferenteforma fixeron os británicos primeiro emáis adiante os americanos na anteriororde mundial; onde as dan tómanas, ounon nos acordamos das guerras do opio?.

Trudeau e Alemaña

Por Jesús Témez Fernández

Xornal galaico-portugués busca XORNALISTA e COMERCIAL para ALTO MINHO

Condicións excelentes. Precísase curriculum e experienciaDirixirse a: redaccion@novasdoeixoatlantico.com

Para ler os restantes artigos dos nosos colaboradores visite a nosa web www.novasdoeixoatlantico.com

VO FARELO | Abril de 2019

Por Moncho Mariño

Entrevista

Luis Risco, Fundación Risco

-Cal foi a motivación máisimportante para a creaciónda Fundación Vicente Risco?

A fundación foi creada poloseu fillo Antón para que todosos fondos do seu pai e os quetiña na casa de Ourense, ondevivía unha filla e os propiosfondos de Antón Risco, que-dasen xuntos na casa ondenaceu o mesmo Antón en Alla-riz. Un pouco tamén para evitara dispersión da documentacióne coa creación da Fundación,non só recordar a Antón e Vi-cente Risco, senón tamén paraanovar e profundizar os seusdiscursos daqueles temas quelles interesaban. Isto non erasó o ámbito literario, senónen cuestións sociais, culturaisou políticas. -Por que levaron a Fundacióna Allariz e non quedou enOurense?

Pois porque o mesmo AntónRisco nacera en Allariz, xustonesa casa onde está a Funda-ción. En Ourense Vicente Riscovivía de aluguer. Cando decidencrear a Fundación, deciden fa-celo nun lugar onde Antón ti-vese moitas vivencias, comoo seu nacemento. Todos os fi-llos de Vicente Risco naceronnesa casa, que era da muller eo mesmo Vicente está enterradoen Allariz. -Vicente Risco era unha per-soa ben formada, mais contodo o traballo que fixo calcre que sería a súa obra cul-

minante?Hai traballos de Vicente Ris-

co que son máis descoñecidos,en parte porque foron publi-cados postmortem e tamén,polas circunstancias da época,tivo que facerse en casteláncomo La puerta de paja ou Lahistoria de Oriente contadacon sencillez, onde hai unhavisión non eurocentrista domundo oriental. Tamén haimoito pequeno traballo dis-perso. No ámbito xornalístico,El libro de las horas, é un re-ferente porque Vicente Riscoé un dos mellores articulistasda cotidianidade do mundohispánico do século XX, non odigo eu, dino xente como Tra-piello e moitos críticos da co-lumna xornalística que o teñencomo un referente. O propio OPorco de pé ou O doutor Al-veiros. A Risco hai que lelomoito e sabelo contextualizar. -Foi unha figura complexa.

Foi unha figura complexacomo complexa foi a súa época.Considero que o problema queten Vicente Risco é a simplifi-cación do seu discurso, a quefoi sometido inxustamente porparte de determinados sectores,mesmo certa incomprensiónde parte do nacionalismo deesquerda. Esa simplificación éo que dá, un Risco “facha”, elera católico como eran moitos,mais era un home tolerante,liberal, vangardista e abertoao mundo. Todo iso contradí

o mundo ultraconservador efascista onde o encaixaron.Cousa que el no seu vivir eraun conservador pero outra éque quixese unha sociedadepechada ou elitista. Moita xen-te nova quería estar con el. Oberce do Partido Comunista enOurense sae da tertulia de Vi-cente Risco. E como recoñecíanQuesada ou Acisclo Manzano,foi Risco quen lles deu forma-ción e información. -Hai unha parte de VicenteRisco que non é tan coñe-cida, entendo.

Era unha persoa tolerantecon outras ideas. Todo iso entraen contradición con esa visiónque lle queren dar, tan reduc-cionista. O que pode ter quever coa educación franquista,ou branco ou negro, sen mati-ces. A Risco haino que ler conmoitos matices. En varias cues-tións era moi progresista, unexemplo era o rexeitamentoaos concursos femininos de be-leza, porque os considerabaunha degradación da muller.Hoxe en día iso estase poñendoen valor. Tamén cando di queo Ano Santo acabará sendopara turista e nada de espiri-

tualidade. Ao final de O porcode pé, hai unha frase “o mundodas finanzas contrólao todo”.Tamén está o seu discurso eco-loxista de respecto cara a terra.Por tanto hai unha visión ses-gada dependendo de cara ondeinterese.-Otero Pedrayo, Cuevillas eRisco, unha tríada ourensá.Que pegada lle deixaronOtero e Cuevillas a Risco?

A pegada é anterior, coaComisión Provincial de Monu-mentos, sen ella non existiríanin Otero Pedrayo nin Cuevillasnin Risco. Xente como VázquezNúñez, Marcelo Macías, Fer-nández Alonso ou PrimitivoSanjurjo que os introduciu noorientalismo e no ioga. Senesas persoas vinculadas aomuseo arqueolóxico non seentendería a Xeración Nós.-Dentro da Fundación haiunha programación fixa condiversos actos. Cales son osmotivos para darlle adiantea esta programación?

A programación é unha parteque a moita xente lle choca.Desde a Fundación pensamosque temos que cumprir cunfin académico, social e insti-

tucional. Temos unha exposi-ción permanente sobre O porcode pé, do artista Javier Varela.Esta exposición complementao espazo da casa onde recrea-mos o despacho ou gabinetede Vicente Risco. Á parte, te-mos unha sala de exposiciónstemporais. Risco tiña unhaampla relación coas artes plás-tica, mesmo hai deseños sobreos que hai dúbidas se son deCastelao ou Risco. Tamén estáa custodia da documentacióntanto de Vicente como de An-tón, elementos que estamoscatalogando e dixitalizando.-Queda moito traballo?

Queda traballo para acabarde catalogar e rexistrar enbruto uns catro ou cinco anos.Máis polo miúdo con librosquedaría moito máis, peroimos con calma. Tamén esta-mos complementando con ou-tras ofertas a oferta culturalde Allariz. Temos ciclos demúsica de cámara aproveitandoo piano que foi da muller deVicente. Un grupo residentede gaita de fol, para recuperareste instrumento para músicaerudita, concretamente paramúsica barroca.

Luis Risco é o actual pre-sidente da Fundación Vi-cente Risco. Falamos con

el sobre a figura do escritor,debuxante e multifacético re-presentante da Xeración Nós.O motivo é un achegamentoque anime a explicar e inves-tigar máis unha figura que, du-

rante moito tempo, foi contro-versial mesmo para o naciona-lismo galego e outros sectorespolíticos en Galicia. Por outrabanda, a Fundación está a re-alizar traballos de recupera-ción etnográfica e cultural coapoio de diversas instituciónspúblicas e privadas.

“Vicente Risco era unha figura complexa como eracomplexa a época que lle tocou vivir”

Que semelham aliados quandode desprecio ao idioma ga-lego, a nosso idioma, res-

pecta. O do título é pura ironiaproduto do cabreio que me ocasio-nam os recentes comentários e reso-luções judiciais sobre a língua. Separtirmos de que o Estatuto de Au-tonomia da Comunidade Autónomade Galiza, vigente desde 06.04.81com texto consolidado de 17.07.10manifesta no seu “art. 5º.1.A línguaprópria de Galiza é o galego” não hádúvida, o galego é a única línguaprópria de Galiza. E segue “2.Os idio-mas galego e castelhano som oficiaisna Galiza e todos tenhem o direitode conhecê-los e usa-los” ; é dizerque existe outro idioma, que não élíngua própria de Galiza, que é o cas-telhano, ao que se concede a co-ofi-cialidade, outorgando a todos odireito de conhecê-los e usá-los; re-sulta curioso que o idioma que nãoé o próprio de Galiza tem uma blin-dagem no artigo 3.1 da Constituiçãoespanhola que obriga a seu conheci-mento incluso na Galiza, onde é umidioma estranho; certamente oidioma da Galiza era unicamente ogalego até a conquista do reino polode Castela, que impus seu idioma Eainda continua: “3.Os poderes públi-

cos de Galiza garantem o uso normale oficial dos dous idiomas e poten-ciaram a utilização do galego emtodos os ordens da vida, pública,cultural e informativa e disporam osmédios necessários para facilitar seuconhecimento “. Bom, ainda que ga-rantem por igual o “uso” dos dousidiomas, o próprio e o estranho, háum reconhecimento claro da linguaprópria e de que o galego fica em in-ferioridade de condiciones respectodo seu uso, polo que esses poderespúblicos venhem obrigados a “poten-ciar a utilização do galego”; resultaevidente que o próprio Estatuto ad-mite uma minusvalia ao galego noseu uso em todos os ordens da vidapública e que, polo tanto, “devemdispor de médios necessários parafacilitar seu conhecimento”; e se-guindo este mesmo critério no artigo27, referente ás competências exclu-sivas da Comunidade Autónoma, si-nala expressamente no núm. 19 o“fomento da cultura e da investiga-ção...” e segue no 20 ”a promoção eensino da língua galega”. O artigo 5ºainda tem um nº 4 redigido assim“Ninguém poderá ser discriminadopor razão da língua”.

Tratei de ser o mais didático pos-sível para reunir aquelas normas que

nos falam dos direitos a usar e con-hecer o galego e as obrigas legaisde promocionar, potenciar e facilitarseu conhecimento e ensino. Poisbem, esta é a norma reitora da nossaautonomia e pareceria politicamenteimpossível que um partido políticode governo e governando levasse acabo uma desfeita no uso e ensinodo galego, contravindo as normasexpressas e claras do Estatuto e nãopor passividade senão por ativa po-lítica de limitar seu ensino, reduzirseu uso na administração, retrocederna promoção, castigar aos médiosinformativos que utilizam o galegomentras potenciam aos grandes mé-dios que utilizam de jeito exclusivoo castelhano, mantendo uma “radiogalega música” que emite o 75% dasua programação em musica espanholae a galega sem qualidade, e umaRTVG castelhanizada (o do nível é amaiores); sendo totalmente indife-rente ás noticias falsas sobre a si-tuação do castelhano em relaçãocom o galego... Nem promove, nempotencia nem facilita nem fomentaa utilização do galego nem dispõemdos médios necessários para facilitarseu conhecimento, como estabelececlaramente a Lei reitora da nossaAutonomia. Febleza que resulta tantoevidente que já o Instituto Cervantesdize que se falas castelhano nãodeves empregar a nome autênticodas cidades galegas senão o castel-hanizado, só se falas em galegopodes utilizar os topónimos legais e

genuínos; nãoescoitei nuncae esse Institutoque dissera quesó se falas emeuskera poderiachamar a Vitoria Gastei ou a San Se-bastián Donostia ou que tes quefalar catalão para dizer Lleida ou Gi-rona; amiguinho, essas Comunidadestenhem outros políticos, que comdignidade defendem sua cultura, seuidioma. Tambem a TV5 utiiliza oOrense e La Coruña sem que hajauma reclamação nem a RENFE quandopor As Neves utiliza “Nieves”. Normal,os mandarins de esta terra, submissosagradecidos ao que mandam desdefora, porque som uns pobrinhos sempessoalidade e sem sentimento dopróprio, toleram que seus chefes,naturalmente em Madrid, ameacemjá com que se governam reduziram eminimizaram o uso do idioma auto-nómico nos colégios. Naturalmenteseguirão fazendo o politicamente im-possível, desacatando e desprezandoo texto do Estatuto.

E do mesmo jeito que os políticosignoram e desprezam a norma os tri-bunais ratificam e consideram quejuridicamente cabe o politicamenteimpossível. E também eles “falham”contra a língua e a cultura.

Som muitas mais as cousas quetemos a defender e a mesma conclu-são será aplicável, mas que difícilresulta defender a língua e a culturasem independência!

O FARELO | Abril de 2019VI

OpiniónPor Nemésio Barxa

Leo no Novas do Eixo Atlânticoum artigo autocomplacentesobre o avanço nos Julgados do

uso da nossa fala nacional mercedeá lavoura da Irmandade Xurídica Ga-lega; sem restar importância a essaAssociação que coesiona os esforçosque no âmbito jurídico se realizampara galeguizar os julgados, pensoque a atitude em geral dentro deesse coletivo segue a ser desfavorá-vel ao uso do galego quando não no-toriamente oposto. E devemosreconhecê-lo, ainda que nos doa.Desconheço quales som as atividadesdessa Irmandade Xurídica Galega,

mas o que sim me consta é que nemnoticias dela teve nos diversos con-flitos que sofrem nos julgados polomeu emprego constante e único dalíngua própria de Galliza; apanhei-me só, melhor ou pior. Há muitosproblemas para normalizar o uso dogalego na justiça, problemas pró-prios da sociedade na que vivemos,de que os juízes entendem que rebai-xariam seu status se empregassemuma língua de segunda, uma língua“proletária” acrescentado póla difi-culdade que lhes supõe a leitura noidioma distinto ao do império que éno que estudaram, no que se desen-

volvem nas suas relações sociais eprofissionais, no que consultam ostextos legais, nos que lhe chega ajurisprudência, etc. Com os advoga-dos também influi o desconheci-mento, a dificuldade ao redigir osescritos forenses e ter perdido seusentimento de povo culto para sub-meter-se a outra cultura que tambémconsideram de primeira. E os Colé-gios de Advogados se desentendempor completo do problema (que é umdireito) idiomático por comodidadee porque tampouco querem proble-mas com a judicatura; preferem serdesertores da língua que abrir viasde atuação neste tema com juízes ecom seus próprios colegiados.

Há poucos dias teve um exemplona Festa do Colégio de Advogados

de Vigo, na que passaram polo estradooito colegiados, a Decana mais seteagasalhados por cumprir 40 anos decolegiação, e nengum falou em ga-lego, nem o magnífico coro, consti-tuído por vozes de colegiados, quedas quatro peças com que nos deleitoutodas as quatro foram em espanhol,mas o “Gaudeamus igitur”, natural-mente em latim. Na mesma festa doano passado, também de sete ouoito homenageados só um, pelo me-nos um, se exprimiu em galego. Eramgalegos, ou polo menos levavam maisde quarenta anos em Vigo, um delespassara os vinte-cinco primeiros anoscomo advogado em Castro Caldelas.(...)

... continúa a leer este artigo enwww.novasdoeixoatlantico.com

Jurídico e político, dous términosem simbiose

Cada vez menos nos..

VIIO FARELO | Abril de 2019

O FARELO | Abril de 2019VIII

Galicia

Oalcalde de Sober, LuisFernández Guitián,deu a coñecer no mi-

radoiro de Soutochao, enDoade, acompañado de ade-gueiros e viticultores, a in-tensa programación quecompón o ‘Mes do Amandi’, asícomo o programa completo daXXXIX Feira do Viño de Amandie o cartel anunciador, obra domonfortino Rodrigo CoucheiroLimeres, tamén presente noacto.

As actividades do denomi-nado “Mes do Amandi”, previasá Feira do Viño de Amandiforon en marzo as seguintes.No Centro Sociocultural, con-certo do grupo de saxofóns doConservatorio de Ourense. IXornadas Ornitolóxicas. Acti-vidades teóricas no Centro So-ciocultural de Sober e prácticasno Canón do Sil. Na Escola deHostalería de Rosende, xornadade maridaxe: viño de Amandicon Faba de Lourenzá I.X.Pcoa colaboración da Escola deHostalería da Fundación Be-larmino Fernández e I.X.P. Fabade Lourenzá. Na Praza do Con-cello presentación da ‘Caravanado Amandi’. Está previsto quea caravana visite na primeirasemana de abril a localidadede Escairón-O Saviñao e a ci-dade de Lugo. Na Oficina Mu-

nicipal de Turismo presentaciónda Exposición de fotografía‘Viña Sacra’ con fotos gañadorasdo II Concurso fotográficoChristina Snellman. Colabora:Amigos de Manuel Jorge deChantada. Os participantes nas‘Merendas con Contos’ fixeronunha visita didáctica a viñedosde Amandi. Organizou a Bi-blioteca Pública Municipal ecolaborou Viticultores doAmandi. Retransmisión en di-recto dende o Centro Socio-cultural de Sober do Programade Onda Cero ‘Gente Viajerade Galicia’ presentado por Su-sana Pedreira. Recepción naRectoral de Gundivós á dele-gación do Concello de Vedra(A Coruña), encabezada poloseu alcalde Carlos Martínez Ca-rrillo, que visitou Sober dentrodas Xornadas Técnicas de Pro-moción e Difusión da Culturado Viño, organizadas pola Aso-ciación Cultural e de FestexosPopulares ‘San Miguel de Sa-randón’. A Banda Nova de Alla-riz ofreceu un concertó nocentro cultura.

En abril Ás 19:00 horas na Biblioteca

Pública Municipal de Sober,presentación do libro ‘O aléndos barqueiros’ de Anxo Muíñose Humberto Loureiro, da Edi-torial Fanes. Organiza: Club

de Lectura Pintor de Castinandi.Xoves día 4 de 10:00 a 14:00horas no Centro Socioculturalde Sober, 1º Concurso de su-milleres. Colabora: Escola deHostalería da Fundación Be-larmino Fernández. Venres día5 de 10:00 a 12:30 horas visitadidáctica para alumnos do CEIPVirxe do Carme ao románicode Sober. Coordina: OficinaMunicipal de Turismo. Colabora:CEIP Virxe do Carme. Martesdía 9 de 9:00 a 14:30 horasno Centro Sociocultural de So-ber, Xornada técnica: retos einnovacións. Os viños rosadosen Galicia. Organiza: Estaciónde Viticultura e Enoloxía deGalicia-EVEGA. Mércores día 10á 11:00 horas no Centro So-ciocultural, presentación daTarxeta Postal prepago co De-buxo Gañador do Concurso deDebuxo Infantil convocado en-tre escolares da Comarca. Co-labora: Correos.

Outras actividadesDo 13 ao 30 de abril no

Centro Sociocultural de Soberestarán expostos os carteispresentados ao concurso decarteis da XXXIX Feira do viñode Amandi e os debuxos pre-sentados o V Certame de de-buxo infantil. Do 29 de marzoo 30 de abril na Oficina Muni-cipal de Turismo estará exposta

a colección de fotografías ‘ViñaSacra’. Fotografías gañadorasdo II Concurso fotográficoChristina Snellman da Asocia-ción Amigos de Manuel Jorgede Chantada.

Cun xurado profesional ce-lebrase una precata e catafinal dos viños expostos naFeira. Entregáranse tres pri-meiros premios para viños tin-tos da añada de 2018, un pre-mio para viños brancos da aña-da de 2018 e un premio paraviños envellecidos en barrica.Organiza: Vinosacra

Presentáronse 51 orixinaispara o concurso de seleccióndo cartaz oficial da Feira che-gados de diferentes puntos doEstado. O xurado integradopolos profesionais Ivan Patiño,Manuel Valcarcel ‘Piro’, Eva F.Ferreira e Toño Parga acordaronoutorgar o primeiro premio aotraballo presentado por RodrigoCoucheiro Limeres de Monfortede Lemos e concedéronse ac-césit aos traballos presentadospor Víctor Miranda da Coruña,

Luis Enrique Núñez de Viloira-O Barco de Valdeoras, CarlosGallego de Barcelona e CelsoCuñarro da Coruña.

Outro concurso ten comoobxectivo elaborar unha tar-xeta postal co debuxo gañador.Está aberto a todos os centrosde ensino primario da comarca.A tarxeta postal prepago seráremitida dende o Concello adiferentes centros galegos detodo o mundo entre outroslugares de interese turísticoe vitivinícola. Talla con mo-toserra. O escultor EugenioLinares fará una exhibiciónde talla con motoserra nosxardíns da Praza do Concellodurante as xornadas do 13 e14 de abril. Curso de galegoe español para estranxeiros.Dende a Oficina Municipal deTurismo organízase un cursode español para estranxeirosorientado a casas de turismorural, vivendas vacacionais eapartamentos turísticos. Ce-lebrase durante a primeira se-mana de abril.

Sober enche o “Mes de Amandi” denumerosas actividades arredor do viño

Presentación do cartaz oficial da Feira do Viño, no miradoiro de Soutochao.

IXO FARELO | Abril de 2019

Galicia

Oprograma de actos daXXXIX edición da Feirado Viño de Amandi

(Sober) é o seguinte. Sábado13 de abril. Ás 11:30 horasdisparo de bombas de palen-que anuncian o inicio da edi-ción deste ano. Ás 12:00horas apertura oficial a cargode Adega Don Bernardino enlembranza a seu fundadorBernardino Rodríguez. Ás12:15 horas actuación dungrupo de música tradicional.Ás 17:00 horas comezo daprecata oficial na sala decatas do Oficina Municipal deTurismo. Ás 17:00 horas ac-tuación dun grupo de músicatradicional. Ás 18:30 concertoda Banda de Música de Sober.Ás 20:00 concerto de María doCeo no Auditorio do CentroSociocultural de Sober. Ás21:30 horas actuación da Cha-

ranga Louband na Praza doConcello. Ás 23:00 horas ac-tuación de SR. Jingels naPraza do Concello. Ás 00:00horas actuación de Gin Toni’sna Praza do Concello.

Domingo 14 de abril. Ás10:30 horas disparo de 25bombas de palenque (1 porcada colleiteiro participan-te). Ás 10:45 horas actua-ción da Charanga NBA. Ás11:00 horas pasarrúas coaBanda de Música de SoberMedia hora máis tarde co-mezará a cata oficial nasala de catas do Centro So-ciocultural de Sober. Ás11:30 misa solemne coabendición dos ramos, naIgrexa de Sober. Ás 12:30horas recepción de autori-dades na Casa do Concello.Ás 12:45 horas actuaciónda Banda de Música de So-

ber. Ás 13:00 horas pregón acargo da cantante María doCeo. Ás 13:30 horas entregade premios a adegueiros. Ás17:00 horas actuación da Cha-ranga NBA e ás 19:30 bailecoa orquestra Los Satélites.

Programa de actos na Feira do Viño de Amandi

O conselleiro de Industria inaugurando outra edición da Feira.

Na Casa da Cultura deSober ofreceuse unconcerto de saxofóns

do grao superior do Conserva-torio de Música de Ourense. Osprotagonistas foron 18 rapacese rapazas de idades compren-didas entre os 12 e os 19 anos.Ao remate houbo unha degus-tación de viño de Amandi.

Tamén se celebraron as IXornadas Ornitolóxicas, acti-vidades teóricas no Centro So-ciocultural de Sober e prácticasno Canón do Sil.

Esta programación se inclúeno denominado Mes de Amandique precede a Feira do Viñode Amandi a fin de semana do13 e 14 de abril.

Concerto de saxofóns.

Concerto de saxo na Casa daCultura de Sober

O FARELO | Abril de 2019X

Redacción LUGOGalicia

Ogoberno local do Con-cello de Sober aprobouos orzamentos para o

ano 2019, que ascenden a3.283.632.98 euros, fronte aos2.948.000 euros do pasadoexercicio; unhas contas nasque prima a inversión e o gastosocial. Os orzamentos destinana gasto social preto de700.000 euros e a investimen-tos 1,3 millóns de euros. Am-plíase a dotación das becas detransporte universitario conaxudas para alumnos de BAC eincreméntase a dotación das

axudas aos clubs de fútbol, aotempo que se crean axudaspara deportistas individuais.

O goberno local segue re-baixando a débeda viva, poloque rematará o ano 2019 conpouco máis de 80.000 eurosde débeda. Consígnase unhapartida igual que a do ano pa-sado para o mantemento dasdepuradoras rurais, que estánperfectamente atendidas. Nocapítulo de inversión destacaa aposta pola ampliación derede de saneamento, a mellorade alumeados cunha impor-

tante axuda do IDEA, do Mi-nisterio de Industria. Farasetamén unha forte aposta polavivenda a través do arranxode 4 vivendas propiedade mu-nicipal coa axuda do IGVS.

Contémplanse preto de350.000 euros para infraestru-turas viarias, 85.000 euros parao Plan de Camiños Rurais daConsellería do Medio Rural, amellora de núcleos onde se fi-xeron obras de saneamento con70.000 euros de fondos propios,150.000 euros para a Rúa ePraza do Cuartel dentro do Plan

HURBE cun 70% de axuda daConsellería de Medio Ambientee 60.000 euros de fondos pro-pios para mantemento de ca-miños e melloras nasribeiras.Está previsto mellorarunha parte dos pendellos deCadeiras coa axuda da AxenciaGalega de Turismo. Tamén se

vai dotar una ludoteca infantilmunicipal con axuda do GDR.

O goberno local acordounon subir ningún imposto nintaxa neste exercicio (gardería,IBI, vehículos, Escola de Mú-sica, auga e saneamento). Encanto á recollida do lixo, ataxa baixa un 10%.

Casa Consistorial de Sober.

O Concello de Sober aproba os orzamentosnos que prima a inversión e o gasto social

Un proxecto que expóno desenvolvementodun sistema para a de-

tección de alérgenos en ali-mentos, presentado baixo olema Sense-Z, resultou gaña-dor da quinta edición do con-curso de iniciativasempresariais convocado polaasociación Semente de Mon-forte. Presentouse en Mon-forte a nova denominación dopremio de ideas empresariaisSemente de Monforte, que or-ganiza a asociación homó-nima, e que a partir da 6ºedición pasará a chamarsePremio Semente da RibeiraSacra, debido á incorporaciónde seis novos concellos dazona sur da provincia, que co-laborarán no certame na vin-deira convocatoria: Pobra deBrollón, Pantón, O Saviñao,Sober, Chantada e Bóveda.Ademais destes novos conce-llos, adhírense tamén a estacolaboración as Deputaciónsde Ourense e Lugo, esta úl-tima fará unha achega de3.000 euros.

No acto estivo presente adeputada de Cultura de Lugo,Pilar García Porto, e a tenentede alcalde do Concello de Mon-forte de Lemos, Gloria MaríaPrada Rodríguez, entre outrasautoridades; o voceiro da aso-ciación A Semente de Monforte,Severino Rodríguez Díaz; e arepresentante dos empresariospatrocinadores, María Bargaso.

Este galardón, de 16.000euros, valora con consideraciónespecial os proxectos innova-dores e viables que teñan comoobxectivo o desenvolvementodo medio rural na Ribeira Sacra,así como a posta en valor dosseus recursos. Entre os obxec-tivos do premio está dinamizaro tecido empresarial galego epoñer en contacto a persoascon propostas de negocio in-novadoras con inversores e re-presentantes de empresas conrecursos económicos.

Do total de participantesna última convocatoria, a 5ªedición, seleccionáronse dezproxectos que os emprende-dores tiveron que expoñer pu-

blicamente perante un xuradocomposto por representantesdas entidades colaboradorasno premio: un voceiro de cada

una das tres universidades ga-legas, dous da Asociación Se-mente de Monforte, un de cadaunha das trece empresas pa-

trocinadoras, un do Concellode Monforte de Lemos; e undo Instituto Galego de Pro-moción Económica (IGAPE).

Pobra de Brollón, Pantón, O Saviñao, Sober, Chantada e Bóvedaincorpóranse ao premio Semente da Ribeira Sacra de 2020

O Conselleiro de Economía, primeiro pola dereita, cos alcaldes dos concellos que se incorporan.

XIO FARELO | Abril de 2019

Redacción LUGO

Galicia

AXunta de Galicia mobili-zou máis de 120.000euros para a Casa Museo

de Álvaro Cunqueiro en Mon-doñedo para honrar e difundiro legado e a figura do célebreautor mindoniense, incenti-vando así mesmo o turismo li-terario na contorna. Aapertura quedou integrada nosactos da homenaxe que, coin-cidindo coa efeméride do seu38 cabodano, se lle rende aoescritor. A actuación inclúeunha parte dotacional queabrangue a adquisición deequipos audiovisuais, a insta-lación do sistema de seguri-dade e accesibilidade docentro, a produción de conti-dos gráficos e audiovisuais, asícomo da moblaxe específicapara o espazo expositivo; eoutra parte de documentacióne deseño de contidos da mu-sealización do que foi durantepreto de 15 anos o fogar deCunqueiro e o lugar no que es-cribiu algunha das súas máiscélebres obras.

Román Rodríguez, conse-lleiro de Cultura, lembrouque o proxecto dun museopara o príncipe das letrasmindonienses “axudará a vi-vificar o legado” de Cunqueiro,un autor ao que cualificoude “clásico”. “O século XX

�explicou o conselleiro� foio seu marco cronolóxico, oseu contexto vital, mais Cun-queiro supera ese marco eese contexto concretos, poisCunqueiro é un clásico” e,como clásico, “brilla e loceen calquera lugar e calqueratempo”.

Rodríguez explicou que estadotación “asoma neste díacomo unha moi boa nova paravindicar e reivindicar a obrade Álvaro Cunqueiro” e tamén“para a dinamización culturale turística” de Mondoñedo,nun lugar privilexiado e degran valor patrimonial, recor-dando que Mondoñedo e a súaCatedral son puntos principaisdos Camiños do Norte, incluídos

na lista do Patrimonio Mundialda UNESCO.

AgradecementoO conselleiro agradeceulle

ao Concello de Mondoñedo e,de xeito nominal, á súa alcal-desa, Elena Candia, a súa dis-tinción como CunqueirianoEmeritus. Trátase da terceiraocasión na que se brinda esterecoñecemento. Na primeiraedición, en 2017, correspon-deulle a Francisco Cal Pardo,presidente da empresa Leadaire persoa cun gran vínculo conMondoñedo e A Mariña, e nasegunda (2018) nomeouse aomembro da RAE e catedráticode Teoría da Literatura e Lite-ratura Comparada da USC, DaríoVillanueva Prieto.

A Casa Museo de Álvaro Cunqueiroinaugurouse en Mondoñedo

O conselleiro de Cultura e Turismo asistiu á inauguración da Casa Museo deÁlvaro Cunqueiro. O

secretario xeral parao Deporte, JoséRamón Lete, e a di-

rectora xeral de Comercio eConsumo, Sol Vázquez, visi-taron o Pazo de Feiras eCongresos de Lugo, onde aXunta impulsa con máis de170.000 euros a construcióndun novo rocódromo que seprevé que entre en funcio-namento este ano. Cun in-vestimento total previsto demáis de 387.000 euros, aConsellería de Economía,Emprego e Industria e a Se-cretaría Xeral para o Deporteachegan un 45%, mentresque a Deputación asume un35% e o Concello o restante20%.

A infraestrutura permitiráincrementar a oferta dosequipamentos deportivos dacidade, beneficiando tanto

a actividade federada comoo deporte base, e contri-buíndo tamén á promociónde prácticas saudables entrea sociedade. Segundo RamónLete a obra será unha obrade referencia para España,para Galicia e para a cidadede Lugo, xa que o recintocompatibilizará os usos fei-rais e deportivos. Lete Lasasubliñou a importancia dofuturo rocódromo lembrandoque a escalada será deporteolímpico en Toquio 2020 eque as federacións galegasde Montañismo e Espeleoloxíasuman preto de 5.500 licen-zas. Sol Vázquez, salientouque esta infraestrutura per-mitirá incrementar a ofertade equipamentos da cidadeao tempo que se potencia amultifuncionalidade do re-cinto feiral.

O Pazo de Feiras terá unnovo rocódromo

O recinto compatibilizará usos feirais e deportivos, como en Expourense.

Odirector xeral de Ener-xía e Minas, Ángel Ber-nardo Tahoces, e o

delegado territorial da Xuntaen Lugo, José Manuel Balseiro,visitaron as obras do parqueeólico Pastoriza, que se está aconstruír nos concellos lugue-ses da Pastoriza, Mondoñedo eRiotorto. Esta infraestrutura,na que a empresa galega Nor-vento inviste preto de 30 mi-llóns de euros, contará cunha

potencia de 36MW, e permite acreación ou mantemento depreto de 430 postos de traballona fase de construción e setena de explotación. Ademais,suporá unha importante fontede ingresos para os concellosbeneficiados, tanto a travésdos impostos municipais comodo canon eólico.

Ángel Bernardo Tahocesdestacou o papel que están adesenvolver as enerxías re-

novables na creación de ri-queza e emprego na provincia,e así, sinalou que do total de16 parques eólicos que se es-tán a construír nestes mo-mentos en Galicia, 12 corres-ponden a Lugo, onde se estána investir máis de 330 millónsde euros. Estas actuacións,ademais, permiten crear oumanter preto de 4800 empre-gos na fase de construción, e64 na fase de mantemento. Esta infraestrutura supón un investimento de preto de 30 millóns de euros.

A Pastoriza, Mondoñedo e Riotorto terán parques eólicos

O FARELO | Abril de 2019XII

MARTIRENAHumor

FELIX

XIIIO FARELO | Abril de 2019

Humor

Oartista belga Luc Descheemaeker con-quistou o Grande Prémio do 21º Porto-Cartoon-World Festival, organizado pelo

Museu Nacional da Imprensa e subordinado aotema LÍNGUAS E MUNDO. A obra vencedora in-titula-se “Money Language” e representa Trump,com uma língua de dólares.

O Segundo Prémio foi atribuído a Mojmir Mi-hatov, da Croácia, e o Terceiro Prémio a DavidVela, de Espanha.

A qualidade dos trabalhos, levou o júri inter-nacional a atribuir ainda 20 Menções Honrosasa artistas de diferentes países: Alemanha, Aus-trália, Áustria, Bélgica, Bulgária, Croácia, Cuba,Indonésia, Irão, Portugal, Roménia, Rússia eTurquia.

Em apreciação estiveram cerca de 2,700obras, de mais de 620 artistas, oriundos de 73países distintos, de todos os continentes. Estesnúmeros assinalam um recorde nunca registadonas edições anteriores, em termos de artistas eobras.

Bob Dylan e Fernão Magalhães dão prémiosa Brasil e Portugal

A edição deste ano contemplou dois PrémiosEspeciais de Caricatura centrados nas figuras deFernão de Magalhães, evocando os 500 anos daviagem de circum-navegação e Bob Dylan,músico e prémio nobel da Literatura. Os vence-dores foram, respetivamente, Pedro Ribeiro

Ferreira (Portugal) e LuizCarlos Fernandes, do Brasil.

Esta 21º edição o Porto-Cartoon volta a reforçar olugar deste certame no pódiodos concursos internacionaisde desenho de humor e mos-tra a pertinência da classi-ficação do Porto com o ‘Ca-pital do Cartoon’, proclamadaem 2008.

O Júri internacional do21º PortoCartoon teve como Presidente HonorárioGeorges Wolinski – cartunista do Charlie Hebdoassassinado em 2015, em Paris, e que duranteuma década tinha sido presidente do Júri. In-tegraram o Júri 2019: Peter Nieuwendjik (pre-sidente da FECO), Maria Milano (designer ita-liana), Roberto Merino (encenador), XaquínMarín (fundador do Museo de Humor de Fene,Espanha), António Ponte (representante daMissão Magalhães/Ministério da Cultura) e LuizHumberto Marcos (diretor do Museu Nacionalda Imprensa).

Os vencedores do 21º PortoCartoon receberãoos troféus (desenhados por Siza Vieira) e osPrémios durante a cerimónia de abertura da ex-posição, que decorrerá nas instalações do MuseuNacional da Imprensa e noutros locais do GrandePorto, em junho, como tem sido habitual.

Artista belga vence Grande Prèmiodo PortoCartoon 2019

Grande Premio_Belgica_L.Descheemaeker

2º Premio_Croacia_M.Mihatov

3ºPremio_Espanha_D. Vela PEC_Bob Dylan_1ºPremio_Brasil_L.C.Fernandes PEC_Magalhaes_1ºPremio_Portugal_P.R.Ferreira

O FARELO | Abril de 2019XIV

Redacción OURENSEGalicia

Castro de Carballedo ce-lebra a XIX edición daFeira da Carne ao cal-

deiro e produtos locais o do-mingo día 7 de abril. Oprograma comeza ás 12 horascoa apertura da feira e standsde artesanía e produtos locais.Ás 12:45 será o pregón acargo de Xosé Anxo GonzálezGuerra, veciño de Trasar deCarballo (Carballedo), filólogoque desenrolou un papel im-

portante no desenvolvementoda cultura Galega. Foi o gaña-dor do premio nacional á In-novación educativa. Opregoeiro é profesor de LinguaGalega, ten contacto comundo rural e levou a cabo unestudo dos topónimos de Car-balledo.

A unha da tarde procederaseá degustación conxunta dosproductos das coooperativasde Porco Celta Tres Fuciños,

Faba de Lourenzá e Requeixocon mel. Media hora máistarde iniciarase a venda decarne ao caldeiro no recintofeiral. As catro da tarde actuaráun grupo orquestal. Todo orecinto feiral, desde as 12 damañá, estará ambientada pologrupo de gaitas da comarcaOs Chantadiños. Coma cadaano, esta celebración está or-ganizada pola Asociación deVeciños O Bugaiño.

Castro de Carballedo celebra aFeira da Carne

XVO FARELO | Abril de 2019

GaliciaRedacción

Aorganización da Feirado Viño do Ribeiro(Concello de Ribada-

via e CRDO Ribeiro), queeste ano alcanza a súa 56ªedición, acordaron que opregoeiro da seguinte edi-ción sexa Manuel GarcíaMontero. Manuel GarcíaMontero, nado en Cenlle(1937), estivo vencelladodurante toda a súa vida ácomarca do Ribeiro, combi-nando o traballo familiarnas viñas coa súa profesiónde mestre. Foi alcalde doConcello de Cenlle no pe-ríodo comprendido entre osanos 1969 e 2011, así como

presidente da CooperativaVitivinícola Viña Costeiradurante máis de vinte anose dende 2015 ostenta a súapresidencia de honra.

Tamén destacou por serun dos promotores activosda fundación da CooperativaVirxe do Cristal de Ribadaviae pola súa labor na recon-versión da viticultura noRibeiro, centrándose en re-cuperar variedades históricase autóctonas como a Lou-reira, Godello, Albariño eTreixadura así como polaintrodución de tecnoloxíatanto no traballo na viña ena adega.

Manuel García pregoará aFesta do Viño do Ribeiro

OConsello Regulador daDenominación deOrixe Protexida Ri-

beiro colaborará, un ano máis,no desenvolvemento das ac-cións que a Estación de Viti-cultura e Enoloxía de Galicia(EVEGA), centro dependenteda Axencia Galega da CalidadeAlimentaria (AGACAL), vai or-ganizar durante o ano 2019,ao abeiro do “Plan de transfe-rencia para o apoio ás activi-dades de demostración e deinformación ao agro galego”.

O obxectivo principal desteprograma de transferencia tec-nolóxica, impulsado dende AGA-CAL, é contribuír a que os co-ñecementos, melloras e inno-vacións, cheguen ao sector fo-mentando a súa capacitación

tanto en aspectos técnicoscoma económicos.

O presidente do CRDO Ribeiro,Juan Manuel Casares apuntaque “nestas accións búscasetamén a colaboración engadidadoutras entidades como os con-

cellos da comarca e procuramosque se celebren, na medida doposible, en sedes que mostreno valor engadido da riquezaarquitectónica e cultural ouben os recursos enoturísticosdo territorio ribeirán”.

A Feira do Viño será do 3 ao 5 de maio.

O Ribeiro colabora con EVEGA namellora da profesionalización do sector

A37º Feira do Viño deChantada celebrouse du-rante tres días, do 8 ao

10 de marzo, coa participaciónde 16 adegueiros da zona, queestiveron representados conoutros tantos postos de ventade viño nunha carpa instaladana Praza de Galicia. O prezomínimo de venta ao públicoestableceuse en 7 euros a bo-tella, para os viños RibeiraSacra, tanto o tinto xove comopara o branco xove. Duranteestes 3 días, puxéronse ávenda entre 20.000 e 25.000litros de viño, polo que se es-tima un volume de negocioentre os 140.000 e os 150.000euros.

Nesta 37 edición participa-ron 16 adegas, 14 eran deChantada, unha dos Peares eunha de Taboada. Adega Eno-natur-Roberto Regal; TerrasBendaña; Lareu Sabatelivs; Vía

Romana; Amedo; Condado deSequeiras; Albarduxe; Viña Ga-roña; Cabo do Mundo; Pilaresde Belesar; Instinto Romano;Calexotes; Cipreses; Do Fortes;Teijeiro Lemos; e Santa Maríade Nogueira. Todas facilitaronun total de 144 botellas deviño para a cata popular.

Paralelamente á feira do

viño, instalouse outra carpana Avenida de Monforte paracelebrar a 11ª Feira de Opor-tunidades da Asociación deEmpresarios de Chantada, naque participan 45 represen-tantes dos comercios do mu-nicipio, con postos de vendade produtos locais e máis deartesanía.

Dezaseis adegas participaron naFeira do Viño de Chantada

O alcalde, Manuel Lorenzo Varela, falándolle aos asistentes.

Odeputado de Depor-tes, Pablo RiveraCapón, acompañou

aos familiares dos campiónslucenses, no recibimentoque lles fixeron á súa che-gada de Special OlympicsWorld Summer Games AbuDhabi 2019. Os deportistaslucenses conseguiron dúas

medallas de ouro, dúas deprata e dúas de bronce en di-ferentes categorías de nata-ción. Rivera Capón explicouque “quixemos recoñecereste gran éxito para o de-porte da provincia que de-mostra, unha vez máis, queas peores trabas para a com-petición son os prexuizos”

Medallas en natación

VENTA DE LIBROS

Véndense coleccións de A Nosa Terra.(4 tomos do Exilio, de 1942 a 1972). Véndense 10 tomos de Prensa e Gale-guismo (de 1907 a 1936).

Véndense 2 tomos de Os Nosos Crucei-ros. 1 tomo de Os Lusiadas. (Teléfono661781730).

Véndense 11 tomos de Tradiciones yPersonajes de Galicia. 7 tomos de OTío Marcos D´a Portela (segunda e ter-ceira época). Teléfono 661 78 17 30.

Véndense Tomos encuadernados deA PENEIRA- De 1984 a 2.000 ou soltos.Razón: x.foroapeneira@gmail.com

Véndense libros:-“Mestres e mestras represaliados polofranquismo” e “Historias de Vida”De A. Serafin Porto Ucha- Razón: re-daccion@novasdoeixoatlantico.com

Vendese: “O Miño, unha corrente dememoria (varios autores)Razón: redaccion.ndt@gmail.com

Véndese “Memoria e silencio na Galizacontemporánea” De Angel RodríguezGallardo Tlf. 658 58 50 49

CLASES

Se dan clases de portugués e francésa domicilio.Razón: tef. 657.25 99 86Clases de guitarra en grupo ou indi-vidual.Tel. 675.08 83 15

Clases de Matemáticas, Quimica e BioloxíaNiveis de bacharelato ou universidadeTelf. 698 17 57 24

INMOBILIARIA

APARCADOIRO50€/mesTelf. 606 606 727

MOS-SanguiñedaFinca 1100 m2.Edificable-Tel. 667 431 946

VIGO-VIVIENDADos dormitorios,cociña, baño e salónVigo-Telf. 609 83 78 08

TOMIÑO-Dúas fincas600 e 120m2Telf. 626 26 46 56

PONTEAREASTerreo edificable1600m2-Con permisosTelf. 986 33 35 02

PARCELASDe 800/1200m2Licencia e proxectoPonteareas e VilasobrosoTef. 629 413 124

VARIOS

COMPRO OROComptamos oro-plataPlatino-diamantesTel. 637 568 739

DETECTIVES D.P.V.Todo tipo de investigacionesTelf. 618 267 070

O FARELO | Abril de 2019XVI

Galicia

A n u n c i o s b r e v e s

XVIIO FARELO | Abril de 2019

Novas da Raia

Ocolóquio “Emigraçãopara França na Dé-cada de 60”, promo-

vido pela Associação deEstudo, Cooperação e Solida-riedade “Mulher Migrante”,realiza-se no dia 5 de abril,sexta-feira, a partir das10h00, na sala de conferên-cias da Casa Museu de Mon-ção/Universidade do Minho.

Com a colaboração da Câ-mara Municipal de Monção ediversas entidades educativase culturais do concelho, ocolóquio apresenta dois pai-néis, um de manhã e outro àtarde, testemunhos de pessoasque viveram a emigração naprimeira pessoa, período dedebate, e duas exposições,uma de fotografia e outra depintura.

Ao longo do dia, estão pre-

vistas várias comu-nicações sobre a re-alidade da emigra-ção para França nadécada de 60, no-meadamente, osmotivos desta de-bandada do país, opapel da mulher emcontexto migratório,a integração dos“nossos” no país deacolhimento e a ligação um-bilical ao local de origem.

O programa compreendeainda “Ateliês da Memória”com “Uma outra forma departir”, da autoria do DoutorHenrique Barreto Nunes, tes-temunhos de monçanensesque vão abordar a viagem “asalto” para França, e drama-tizações encenadas pelos ele-mentos da Universidade Sénior

de Monção e alunos da EscolaBásica Deu-la-Deu Martins,coordenados pela professoraRosa Lima.

O programa do colóquiocompreende ainda a aberturada exposição fotográfica “OPrincipio”, da autoria de Mar-cos Rodrigues, e da exposiçãode pintura “Fragmentos deum Tempo”, da autoria deLourdes Magalhães.

Colóquio “Emigração para França naDécada de 60”

Já estão abertas as inscri-ções para a edição 2019das Férias da Páscoa no

Aquamuseu do rio Minho, emVila Nova de Cerveira, agen-dadas para de 9 a 12 deabril. Este ano, as criançasparticipantes são desafiadasa abordar a temática do re-vestimento dos animais.

À semelhança dos anos an-teriores, a proposta é de qua-

tro dias de atividades lúdi-co-pedagógicas para criançasdos 7 aos 13 anos, preen-chendo as férias letivas daPáscoa de uma forma divertidae pedagógica.

A participação nesta ini-ciativa tem um custo asso-ciado, devendo ser efetuadainscrição no Aquamuseu dorio Minho. O horário das açõesé das 14h00 até às 17h00.

Aquamuseu convida criançaspara Férias da Páscoa

Monção, Vila Florida”dedica um fim desemana às camélias

com diversas atividades des-tinadas àquela flor. A inicia-tiva, que decorre no HotelConvento dos Capuchos, re-aliza-se nos dias 6 e 7 deabril com a participação deassociações locais e galegase animação popular.

Nos dois dias, serão “mos-trados” diversos trabalhos fei-tos com camélias e realçadaa importância do cultivo destaplanta tanto a nível orna-mental como terapêutico. OPrograma prevê ainda mo-mentos musicais protagoni-zados pelos grupos “Almasde Fado” e “Os Teimosos”.

A sessão de abertura, pelas15h00, conta com a presençado autarca monçanense, An-tónio Barbosa. Segue-se aabertura de exposição de fo-tografia “Monção em Flor deCamélia”, da autoria de fotó-

grafos monçanenses, e entregade diplomas de participaçãoaos expositores presentes.

Posteriormente, decorre adegustação de Camellia Si-nensis acompanhada por do-ces típicos de Monção (roscase papudos), culminando o diacom atuação do grupo “Almasde Fado”. No domingo, o pro-grama compreende, pelas11h00, uma visita pelos jar-dins de camélias do Conventodos Capuchos e, pelas 15h00,animação musical com “OsTeimosos”.

“Monção em Flor de Camé-lia” insere-se na iniciativa“Monção, Vila Florida”, a qualdecorre durante a primaveracom o embelezamento dasruas e largos da vila, bemcomo das fachadas dos esta-belecimentos comerciais. Nosegundo fim de semana demaio, as ruas do centro his-tórico serão decoradas comtapetes floridos.

Monção em flor de camélia

A52 edición de AGRO,Feria Internacional deAgricultura, Gando e

Alimentación, que se celebrouna localidade portuguesa deBraga, organizou o Día adi-cado a Galicia. A comunidadefoi representada por Ourensea través da delegada daXunta, Marisol Díaz Mouteira;do xerente do INORDE, JoséManuel Rodríguez González, edo director xerente de Expou-rense, Alejandro Rubín Carba-llo, no seu último acto oficialneste cargo antes da súa xu-bilación. Ademais da presenzade Ourense participou esteano a Fundación SemanaVerde de Galicia.

En virtude dos conveniosde cooperación transfronteirizaque Expourense mantén condistintas entidades do Nortede Portugal entre as que seatopa o novo Forum Braga, orecinto feiral ourensán contoucun stand dende o que pro-

mocionou as súas vindeirascitas vencelladas ó sector pri-mario e ó turismo e nas que omercado portugués xoga unimportante papel. Ambas asdúas entidades levan xa 20anos colaborando para garantira promoción dos seus recursosnos eventos organizados polaoutra e que están relacionadasco termalismo, a gastronomíae o viño.

Visitaron a caseta de Ex-pourense o vereador de Turismoda Cámara Municipal de Braga,Altino Bessa; o presidente eadministrador da Invest Braga,Carlos Silva, e o director do

Forum Braga, Carlos Coutinho.“A cooperación entre o InvestBraga e Expourense é magní-fica. No Xantar somos moi benrecibidos e aquí estamos paracorresponder adicándolle unDía a Galicia. Cada ano medrao número de expositores ga-legos na nosa feira e oxalácheguemos a ter tantos expo-sitores galegos como Xantarten de Portugal”, indicou AltinoBessa, quen indicou que Bragafoi elixido segundo mellor des-tino europeo en 2019.

Agro é unha cita que recibemáis de 80.000 visitas encatro días.

Día de Galicia na 52ª Feira Agro de Braga

Autoridades no stand de Expourense en Braga.

O FARELO | Abril de 2019XVIII

RedacciónNovas da Raia

Henrique Silva foieleito, por unanimi-dade, presidente do

Conselho Científico da Funda-ção Bienal de Arte de Cerveira(FBAC) esta quarta-feira,tendo sido também nomeadoso vice-presidente, IgnacioBarcia Rodríguez (Facultad deBelas Artes de PontevedraUniversidad de Vigo) e a se-cretária Rute Rosas (Facul-dade de Belas Artes daUniversidade do Porto).

Composto por individuali-dades de reconhecido méritona cultura, este órgão temcomo competências dar pare-cer sobre a política culturalda atividade expositiva e di-vulgação; dar parecer sobrequalquer matéria de interesseda FBAC, desde que lhe sejapedido pelo Conselho Diretivoe propor a realização de ati-vidades culturais e a aquisiçãode novas peças.

Henrique Silva foi vice-pre-sidente da FBAC e coordenadorcultural (2013-2015), tendoassumido funções de diretor

artístico da Bienal In-ternacional de Arte deCerveira entre 1995 e2007 e em 2015. Emdezembro de 2016 é no-meado Presidente doConselho de Fundadoresda FBAC. Foi diretor exe-cutivo da Associação Pro-jecto - Núcleo de De-senvolvimento Cultural(1995-2007) e da Coo-perativa Árvore (1978-1996).

Em Paris, de 1961 a 1963,foi bolseiro da Fundação Gul-benkian. Licenciou-se pelaUniversitée de Paris VIII, noano de 1977, em Artes Plás-ticas para o Ensino. Em 2016obteve o grau de Doutor emMédia-Arte Digital pela Uni-versidade Aberta com distin-ção e louvor.

Foi diretor geral e pedagó-gico da Escola Profissional deEconomia Social em 1989/91e 1998/2000. Participou emseminários e reuniões inter-nacionais em Varsóvia (1983),Bruxelas (1986), Creta (1987),

entre outros, sobre políticasde desenvolvimento territoriale cultural.

Expõe regularmente desde1958. Realizou mais de 50exposições individuais emFrança, Espanha, Bélgica, Suí-ça, Brasil e Portugal, e maisde 200 exposições coletivasentre a Europa, América e Ja-pão. É diretor do curso deArtes Plásticas e Multimédiana Escola Superior Gallaecia.É autor do livro “Diários –entre a angústia e a afirma-ção”, edição do Atelier Gondar(2012).

Henrique Silva eleito presidente doconselho científico da Fundação Bienal de

Arte de Cerveira

APlataforma Arte e Cul-tura (PAC), serviço mu-nicipal apoiado pelos

artistas monçanenses RicardoCampos, Patrícia Oliveira,Paulo Lobato e Ilídio Castro,está no terreno há algunsmeses com intervenções emespaços públicos e educati-vos, bem como na realizaçãode manifestações culturais.

Na terça-feira, feriado mu-nicipal, ganhou um espaço fí-sico no último andar do CineTeatro João Verde. Ao longoda subida, são visíveis frasesapologistas da cultura nos de-graus e paredes. Chegados ao

local, uma sala ampla que pas-sará a receber pequenos es-petáculos, ações de formaçãoe oficinas de trabalho.

Será, podemos dizê-lo, umencontro com a cultura numespaço adaptado para com-plementar a oferta cultural doCine Teatro João Verde e paraincentivar a imaginação e cria-tividade junto dos jovens mon-çanenses, através da aprendi-zagem e aperfeiçoamento deáreas como o teatro, o desen-ho, a pintura ou a escultura.

Após dar as boas vindas aospresentes, João Oliveira, falouda atividade desenvolvida pela

Plataforma Arte e Cultura, fo-cando a pintura de murais nasescolas, a criação de presépio eateliê na iniciativa “Monção –Vila Mágica”, a representaçãoteatral no “Fim de Semana doCordeiro à Moda de Monção –Maravilha de Portugal”, e a Mos-tra de Teatro Escolar “Repre-sent`Art”, cuja apresentação de-correrá nos dias 6 e 7 de abril,no Cine Teatro João Verde.

Apelidando o novo espaçocomo “incubadora artística”, oresponsável pela pasta da cul-tura acredita que “daqui surgi-rão boas ideias para a promoçãocultural do território” e “para

a criação de novos públicosvocacionados para a criação efruição de atividades culturais”.Sustentou que a PAC está aberta

a todas as pessoas que mostremcuriosidade pela cultura ou pre-tendam valorizar a sua vocaçãoartística.

Plataforma Arte e Cultura ganha espaço fisico no Cine Teatro João Verde

OMunicípio de VilaNova de Cerveira,através do Aquamu-

seu do rio Minho, está a lide-rar um novo projeto noâmbito dos resíduos sólidosurbanos. ‘Onda Verde no Valedo Minho’ pretende dar con-tributos de melhoria nestamatéria, através de um maiorenvolvimento das populaçõesdos concelhos abrangidos.

O Vale do Minho aindaestá aquém das metas esti-puladas no Plano Estratégicopara os Resíduos Urbanos(PERSU2020) para o sistemade gestão desta região, noque diz respeito à produçãode resíduos por habitante,aos resíduos separados e àsquantidades depositadas ematerro.

O projeto ‘Onda Verde no

Vale do Minho’, financiadopelo POSEUR, pretende con-tribuir para a mudança destecenário, através de uma ação,que decorrerá até 2020, eque engloba um maior con-hecimento da gestão de re-síduos na região, a identifi-cação de desafios, a análiseda perceção dos cidadãos ea criação e conteúdos paradiferentes públicos.

Neste momento, o projetoencontra-se já na sua faseinicial, estando a ser de-senvolvido um diagnósticodos resíduos sólidos urbanosjunto das entidades de re-colha e valorização de resí-duos, das autarquias e juntasde freguesia, nos municípiosde Melgaço, Monção, Valen-ça, Vila Nova de Cerveira eCaminha.

Aquamuseu implementa projeto‘Onda Verde no Vale do Minho’

XIXO FARELO | Abril de 2019

Redacción

Galicia

ADeputación de Ponteve-dra da o pistoletazo desaída á cuarta edición

do programa “Degusta Eu-ropa” que, un ano máis, le-vará a vangarda e ainnovación gastronómica aosmercados e prazas de abastosde concellos da provincia aoabeiro da celebración do Díade Europa. A presidenta Car-mela Silva explicou hoxe queo programa comezará a pró-xima semana e percorrerá osconcellos do Grove, Bueu,Pontevedra, A Guarda, Baionae Vigo. “A través de "Degusta

Europa", que este ano imos avincular loxicamente a nosacampaña “Fame de Experien-cias” que potencia a enogas-tronomía, pretendemos comocada ano dinamizar os merca-dos municipais dándolles untoque de innovación e van-garda grazas ao noso produtode excelencia e ao talento doalumnado dos prestixiososcentros Carlos Oroza de Pon-tevedra e Manuel Antonio deVigo”.

A presidenta da Deputaciónde Pontevedra detallou queesta nova edición “pasará polo

Grove, o 2 de abril de 11.00ha 12.00h; por Bueu, o 4 deabril de 11.00h a 12.00h; porPontevedra, o 5 de abril, de12.00h a 13.00h; por Baiona,o 10 de abril de 11.00h a12.00h; pola Guarda, o 11 deabril de 11.00h a 12.00h, epor Vigo, o 12 de abril de12.00h a 13.00h”. Nas tresprimeiras paradas o menú co-rrerá a cargo do Carlos Orozae as tres últimas do ManuelAntonio.

En todas as actividades oalumnado dos dous centrostraballará con produtos das

nosas rías e da nosa terra paraelaborar unha serie de tapasinspiradas na temática europea.Na rolda de prensa Silva su-bliñou que “algúns pasos dastapas faranse no centros deformación o día antes ou omesmo día antes de saír, elogo n0 propio mercado faraseunha compra para terminalas‘in situ’ tendo en conta o pro-duto local”. Para rematar, taménsalientou do programa que“consegue ligar produtos domar e da terra e empregarprodutos da nosa costa e donoso interior que cada vez te-ñen máis demanda, como é ocaso das mazás”.

A primeira das quendas terálugar no Grove, o vindeiromartes. Alí, o alumnado doCarlos Oroza levará de menú:

galletas mariñeiras con patéde marisco, croquetiñas va-riadas de peixe e marisco eempanada de mazá da Estrada.Todas estas tapas estaránacompañadas de auga da Es-trada e bellini de melocotón.

Nas posteriores paradas de“Degusta Europa” as persoasque se acerquen ao seu mer-cado municipal poderán gozardoutras saborosas tapas comoensalada con peixe escabe-chado, tarta de queixo galegocon marmelada de mazá, cre-ma de caldo de cocido conlacón e chourizo, lambetadade Paté de mexillón da nosaría, cristais de alga e pau decolín, ou pipiritapa de la-conciño, crocante de pan decastañas con prebe de mar emontaña.

Os prestixiosos centros Carlos Oroza de Pontevedra e ManuelAntonio de Vigo volverán a ser os protagonistas da cuarta

edición do programa da Deputación de Pontevedra

“Degusta Europa” arranca unha nova edición nos concellos da provinciade Pontevedra vinculada este ano a campaña “Fame de Experiencias”

Editorial NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO S.L.Avda. Sarmiento Rivera, 4-4ºD (36860 PONTEAREAS - GALIZA)

T. 986 64 12 69redaccion@novasdoeixoatlantico.com

www.novasdoeixoatlantico.com

ADeputación de Ponteve-dra ten en marcha,como actividade progra-

mada e de interese xeral, a IIXornada TurisTIC “O TurismoIntelixente”. Será o vindeiro 10de abril no museo Verbum deVigo. Tras o éxito do primeiroforo TurisTIC, celebrado o anopasado no Castelo de Souto-maior, agora vaise desenvolveresta nova xornada centrada noturismo intelixente. “Seguimosavanzando así con paso firmepara converter a provincia dePontevedra nun destino turís-tico intelixente”, explicou apresidenta da Deputación, Car-mela Silva.

A II Xornada Turistic será“un gran evento no que o ob-xectivo será promover a cola-boración e o intercambio deboas prácticas entre empresasdo sector turístico, empresastecnolóxicas e institucións pú-blicas do noroeste peninsular(Galicia, Asturias, Castela eLeón, Cantabria e o País Vas-co)”. Para participar neste foroo prazo xa está aberto (atacompletar aforo) é só é nece-sario cubrir o formulario dis-poñible na páxina web deSmartPeme.

A través de relatorios emesas redondas, na II XornadaTuristic as persoas asistentesanalizarán as oportunidades eos desafíos para o sector tu-rístico e a xestión de destinosintelixentes. Vanse desenvolvertres mesas redondas: “A go-bernanza nos destinos turísticosintelixentes”, “A innovaciónaplicada á comercialización tu-rística” e “A tecnoloxía. Pre-sente e futuro do sector”. Nosrelatorios abordarase a cola-

boración público-privado nosdestinos turísticos intelixentese a importancia dos datos paraa xestión do destino, haberáun espazo para a exposiciónde exemplos de turismo inteli-xente na provincia de Ponte-vedra e haberá unha presenta-ción de solucións innovadoras.

Desafío DESTinnoA presidenta provincial ta-

mén adiantou que, dentro desteforo, enmárcanse dúas inicia-tivas moi relevantes de apoioao tecido empresarial e á mo-dernización do sector turístico.Trátase do primeiro DesafíoDESTinno e do Centro de De-mostración de Solucións Tec-nolóxicas. “Impulsamos, encolaboración con Zona Francade Vigo, un hackathon paradesenvolver solucións innova-doras con ferramentas de crea-cións de aplicacións”, expuxoSilva, quen engadiu que a pro-posta gañadora recibirá 3.000euros en metálico, entre outrosgalardóns.

O Desafío DESTinno buscaaproveitar o talento da pro-vincia para crear solucións in-

novadoras relacionadas cos ei-xos dos destinos turísticos in-telixentes (gobernanza, inno-vación, tecnoloxía, accesibili-dade e sustentabilidade). Odesafío consiste en crear unhasolución innovadora empre-gando ferramentas de creaciónde aplicacións. Para participarno Desafío DESTinno hai quecubrir un formulario que estarádispoñible na sección de Smart-Peme na web da Deputaciónou chamando por teléfono ásoficinas da rede SmartPeme.

Centro de Demostraciónde Solucións Tecnolóxicas

“Ademais deste Desafío DES-Tinno, o foro tamén terá unCentro de Demostración de So-lucións Tecnolóxicas. En cola-boración co Clúster do Turismode Galicia e co Clúster TIC Ga-licia, 15 proxectos que hibridanturismo e tecnoloxía porán envalor o noso talento empren-dedor”, destacou a presidentada Deputación, que asegurouque “será un escaparate únicono que mostrar proxectos quecombinen o mundo tecnolóxicoe o turístico”. Poderán parti-

cipar nesta iniciativa un má-ximo de 15 propostas, quedeste xeito poderán presentare interactuar nunha sala conmáis de 150 persoas especia-lizadas do sector.

Carmela Silva salientou asíque dende a Deputación “se-guimos apostando a fondo poloturismo e contando coa cola-

boración das grandes institu-cións e entidades do sectorturístico e das novas tecnolo-xías, todos e todas para con-verter a nosa provincia nunhareferencia no uso das TIC nosector do turismo”, lembrando

así o traballo conxunto nesteforo con Zona Franca, Clústerde Turismo e Clúster TIC Galicia.Cómpre lembrar ademais quea Deputación de Pontevedraé, xunto con Avilés, a únicaadministración do noroeste pe-ninsular dentro da ComisiónExecutiva da Rede Nacional deDestinos Intelixentes.

Axudas para actividadesturísticas 2019

A presidenta da Deputacióninformou tamén de que a Xuntade Goberno vén de darlle ovisto bo ás bases reguladorasdas axudas para actividadesde carácter turístico durante2019. O obxectivo destas axu-das é colaborar no fomentodo turismo e na profesionali-zación do sector turístico daprovincia de Pontevedra. Sonobxecto de achegas as activi-dades de fomento do turismoque teñan como fin, ben apromoción e o estímulo dun

sector turístico competitivo,de calidade, accesible e sus-tentable; ou ben a promocióndos distintos recursos turísticosda provincia. O Goberno pro-vincial inviste nesta iniciativaun total de 130.000 euros.

II Xornada TurisTIC “O Turismo Intelixente”, o 10 de abril en Vigo