Download - Reseña de "Mis Memorias", de Dolores Botey, publicada en Nordesía

Dez anos, tres meses e vinte horas en diver-sos crceres fran-quistas, fundamen-

talmente no de Ventas, foi o tempo que estivo recluda Dolores Botey Alonso (1919-1982). Ese o subt-tulo marco de, precisamente, Mis Memorias.

Durante estes dous ltimos me-ses, a sua filla, Catalina Pars Botey, percorreu Galicia facendo diversas presentacins dun libro que editou ela mesma e foi distribundo libre-ra por librera, cidade por cidade, e ata de boca en boca. Ese esforzo, encomiable por si mesmo, di moito da calidade humana e moral de Ca-talina e medra cando un se achega s pxinas da sa nai e percibe a sa especial calidade de testemua.

As Memorias de Dolores Botey son un libro importante nun pas no que curiosamente, o legado litera-rio da xente que sufriu as torturas do franquismo non demasiado abundante, e menos anda o das mulleres. Se nos fixamos nos datos que aporta o magnfico estudo pre-liminar da profesora Vernica Sie-rra, da Universidade de Alcal, per-cibimos que a maior parte destes memoriais femininos foron publica-dos pouco antes ou pouco despois da morte de Franco, en Pars antes do 1975, e logo en Espaa ata 1983, fundamentalmente en editoriais pequenas e de pouca tirada. O resto da bibliografa pode contarse cos dedos dunha man e son narracins a maior parte non realizadas en pri-meira persoa por historiadores ou interesados no tema.

moi interesante este dato por-que revela que, as como a historio-grafa ten realizado nos ltimos anos unha intenssima labor inves-tigadora no eido da represin e dos crceres franquistas, e da poltica do primeiro franquismo en xeral, as testemuas literarias, a diferenza doutros pases non teen dado unha considerable literatura cando me-nos en cantidade. Coido que en par-te dbese a un feito que explica moi ben a propia Dolores Botey. Ela, como Mercedes Nez, coma Jorge Semprn, coma Primo Levi ou Jean Amry, sentiu nun momento deter-minado a necesidade imperiosa de contar. Pero no caso dela, iso s lle foi posible en xaneiro de 1974, can-do a familia se instalara en Londres e ela, fra de Espaa, sentiuse por

fin completamente libre. De feito, o regreso da familia para instalarse en Mallorca aceptouno coma unha perda desa liberdade, primeiro en relacin ao estado franquista repre-sivo, e asemade, a un esquecemento masivo no pas que lembra a un dos pesadelos de Levi, que no caso es-paol, en boa medida, se fixo reali-dade:

Aqu est mi hermana, y algn amigo mo indeterminado, y mu-cha ms gente. Yo les estoy contan-do precisamente esto: () Les ha-blo tambin prolijamente de nuestra hambre, y de la revisin de los pio-jos, y del Kapo () Es un placer in-tenso, fsico, inexpresable, el de es-tar en mi casa, entre personas amigas, tener tantas cosas que con-tar: pero no puedo dejar de darme cuenta de que mis oyentes no me siguen. O ms bien, se muestran completamente indiferentes.

O relato de Dolores Botey enor-memente literario sen pretender selo. O libro acada unha especial ca-lidade porque ao estilo do propio Levi conta, dun xeito distanciado e obxectivo, recurrindo en moitos ca-sos mis perfrases e elipses, a na-rracin das pasaxes mis duras no trato s presas. Dolores obvia o ob-vio, pero perflao de tal xeito que o fai visible na mente do lector, en particular cando fala dos asasinatos dos bebs, do maltrato s mulleres de idade avanzada ou as menores violadas por falanxistas, sen falar da conmovedora pasaxe con que as presas afrontaban os fusilamentos.

Espaa continuou a ser para Do-lores, dentro e fra da casa, unha inmensa prisin mantida a base de medo e silencio. Anda as, conse-guiu refacer a sa vida, casndose, tendo das fillas, disfrutando do nico espazo de liberdade que ela, que eles podan construir nun pas de desconfianzas que precisamente, tia moi viva a represin brutal do principio, como a mis sutil que continuou anda recn morto Fran-co.

Recomendando con forza libro, gustara de comentar un detalle mis, que pode pasar inadvertido para o lector, e que resulta case kaf-kiano. Cos seus irmns na fronte re-publicana, e un mozo ao que lle de-ran unha malleira, o da da sa detencin:

cuatro forzudos y guapos mu-chachos llamaron a la puerta.

T eres Julia?S, qu ocurre?Tendrs que acompaarnos,

es para hacerte unas preguntas, en-

XOS ANTONIO LPEZ SILVA

Mis memorias, de Dolores Botey

viax

eInco

nst

ante

As Memorias de Dolores

Botey son un libro importante nun pas no que curiosamente, o legado literario da xente que sufriu as torturas do franquismo non demasiado abundante, e menos anda o das mulleres. Se nos fi xamos nos datos que aporta o magnfi co estudo...

O relato de Dolores Botey

enormemente literario sen pretender selo. O libro acada unha especial calidade porque ao estilo propio Levi conta, dun xeito distanciado e obxectivo, recurriendo en moitos casos mis perfrase e elipses, a narracin das pasaxes mis duras no trato das presas. Dolores obvia o obvio, pero perflao de tal xeito que fai visible...

Espaa continuou a

ser para Dolores, dentro e fra da casa, unha inmensa prisin mantida a base de medo e silencio. Anda as, conseguiu refacer a sa vida, casndose, tendo das fi llas, disfrutando do nico espazo de liberdade que ela, que eles podan construir...

33

Diario de FerrolDOMINGO,

2 NOVIEMBRE DE 2014 Nord

es

a

seguida volvers.Pens: s, enseguida volver,

como mi hermano, que lleva tres meses, y mi novio, que le han moli-do a palos y le han saltado los dien-tes. () ya no creo que los vuelva a ver ms

O curioso que ela contestase ao nome de Xulia. En realidade daba igual que se chamase Xulia ou Dolo-res. Ela mesma saba o que lle a es-perar nun lugar onde o nome, o smbolo maior da nosa individuali-dade, e polo tanto, da liberdade, era o de menos.

Catalina Pars ten realizado e est a realizar unha labor encomia-ble por dar a coecer un libro que editou tal e como o deixou manus-crito a sa nai e cuxos beneficios destnanse ntegros ONGS de axu-da a nais con nenos no crcere. A de Dolores testemua en estado puro, ata fsicamente.

o tamn difundir estas memo-rias, nun pas tan necesitado de evi-tar o esquecemento e a reinterpre-tacin sesgada do franquismo, unha leccin de tica, de afouteza e de necesidade histrica. Anda hai moitas feridas abertas que amosan que eses tempos escuros non se pe-charon coa Transicin.

Corresponde s novas xeracins continuar o legado dos que por medo, nunca poideron sentirse li-bres e o desexaban, simplemente, porque a liberdade o mnimo da dignidade dunha persoa, sexa para publicar as sas memorias, sexa para non xacer nunha fosa comn sen identificacin algunha. Anda queda un longo camio por perco-rrer, pero os pasos de Catalina ta-mn nos indican outras vas a seguir nun mbito literario que semella alleo s grandes editoriais, o que ta-mn, coido, d bastante que pen-sar.

O libro Mis Memorias, de Dolo-res Botey pode atoparse en Com-postela, na librera Couceiro, en Bertamirns, na librera Lenda.

2728293031323334353637383940414243444546

/ColorImageDict > /JPEG2000ColorACSImageDict > /JPEG2000ColorImageDict > /AntiAliasGrayImages false /CropGrayImages false /GrayImageMinResolution 300 /GrayImageMinResolutionPolicy /OK /DownsampleGrayImages true /GrayImageDownsampleType /Bicubic /GrayImageResolution 300 /GrayImageDepth -1 /GrayImageMinDownsampleDepth 2 /GrayImageDownsampleThreshold 1.50000 /EncodeGrayImages true /GrayImageFilter /DCTEncode /AutoFilterGrayImages true /GrayImageAutoFilterStrategy /JPEG /GrayACSImageDict > /GrayImageDict > /JPEG2000GrayACSImageDict > /JPEG2000GrayImageDict > /AntiAliasMonoImages false /CropMonoImages false /MonoImageMinResolution 1200 /MonoImageMinResolutionPolicy /OK /DownsampleMonoImages true /MonoImageDownsampleType /Bicubic /MonoImageResolution 1200 /MonoImageDepth -1 /MonoImageDownsampleThreshold 1.50000 /EncodeMonoImages true /MonoImageFilter /CCITTFaxEncode /MonoImageDict > /AllowPSXObjects false /CheckCompliance [ /None ] /PDFX1aCheck false /PDFX3Check false /PDFXCompliantPDFOnly false /PDFXNoTrimBoxError true /PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXSetBleedBoxToMediaBox true /PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXOutputIntentProfile (Coated FOGRA27 \050ISO 12647-2:2004\051) /PDFXOutputConditionIdentifier (FOGRA27) /PDFXOutputCondition () /PDFXRegistryName (http://www.color.org) /PDFXTrapped /False

/CreateJDFFile false /Description > /Namespace [ (Adobe) (Common) (1.0) ] /OtherNamespaces [ > /FormElements false /GenerateStructure false /IncludeBookmarks false /IncludeHyperlinks false /IncludeInteractive false /IncludeLayers false /IncludeProfiles false /MarksOffset 6 /MarksWeight 0.250000 /MultimediaHandling /UseObjectSettings /Namespace [ (Adobe) (CreativeSuite) (2.0) ] /PDFXOutputIntentProfileSelector /UseName /PageMarksFile /RomanDefault /PreserveEditing true /UntaggedCMYKHandling /LeaveUntagged /UntaggedRGBHandling /UseDocumentProfile /UseDocumentBleed false >> > ]>> setdistillerparams> setpagedevice



