ALFABETIZACIÓN INFORMACIONAL (ALFIN)

Que, Por que, Onde, Cando, Como...?

Mónica Muñoz SobrinoC.P.I. de Mondariz - 10 xaneiro 2013

É saber cando e por que precisas información, onde atopala, e como avaliala, empregala e comunicala dun xeito ético.

CILIP. UK, 2004

➡ Maior difusión da información

➡ Maior difusión da información➡ Creadores de información

➡ Maior difusión da información➡ Creadores de información➡ Preponderancia dos soportes dixitais

➡ Maior difusión da información➡ Creadores de información➡ Preponderancia dos soportes dixitais➡ Materiais multimedia para a aprendizaxe

Precisamos coñecer o esencial dos novos formatos.

... CANDO E POR QUE...

... CANDO E POR QUE...

... CANDO E POR QUE...

... ONDE ATOPALA...

... E COMO AVALIALA...

... EMPREGALA...

... E COMUNICALA...

estrutura

estrutura

contido

... DUN XEITO ÉTICO

Aclarando termos

Formación de usuarios

Aclarando termos

Formación de usuarios

Educación Documental

Aclarando termos

Formación de usuarios

Educación Documental

Aclarando termos

Formación de usuarios

Educación Documental

Competencia Informacional

Aclarando termos

Formación de usuarios

Educación Documental

Competencia Informacional

ALFIN

Aclarando termos

Formación de usuarios

Educación Documental

Competencia Informacional

ALFIN

Aclarando termos

Formación de usuarios

Educación Documental

Competencia Informacional

ALFIN

AMI

Aclarando termos

Na escola

Na escola

Na escola

As competencias básicas son aquelas que permiten identificar aquelas aprendizaxes que se consideran imprescindibles desde un enfoque integrador e orientado á aplicación dos saberes adquiridos. O seu logro deberá capacitar ás alumnas e ós alumnos para a súa realización persoal, a incorporación satisfactoria á vida adulta e o desenvolvemento dunha aprendizaxe permanente ao longo da vida.

Na escola

As competencias básicas son aquelas que permiten identificar aquelas aprendizaxes que se consideran imprescindibles desde un enfoque integrador e orientado á aplicación dos saberes adquiridos. O seu logro deberá capacitar ás alumnas e ós alumnos para a súa realización persoal, a incorporación satisfactoria á vida adulta e o desenvolvemento dunha aprendizaxe permanente ao longo da vida.

Decreto 130/2007, do 28 de xuño, polo que se establece o currículo da educación primaria na Comunidade Autónoma de Galicia.

Na escola

As competencias básicas son aquelas que permiten identificar aquelas aprendizaxes que se consideran imprescindibles desde un enfoque integrador e orientado á aplicación dos saberes adquiridos. O seu logro deberá capacitar ás alumnas e ós alumnos para a súa realización persoal, a incorporación satisfactoria á vida adulta e o desenvolvemento dunha aprendizaxe permanente ao longo da vida.

Decreto 130/2007, do 28 de xuño, polo que se establece o currículo da educación primaria na Comunidade Autónoma de Galicia.

Decreto 133/2007, do 5 de xullo, polo que se regulan as ensinanzas da educación secundaria obrigatoria na Comunidade Autónoma de Galicia.

Na escola

As competencias básicas son aquelas que permiten identificar aquelas aprendizaxes que se consideran imprescindibles desde un enfoque integrador e orientado á aplicación dos saberes adquiridos. O seu logro deberá capacitar ás alumnas e ós alumnos para a súa realización persoal, a incorporación satisfactoria á vida adulta e o desenvolvemento dunha aprendizaxe permanente ao longo da vida.

Decreto 130/2007, do 28 de xuño, polo que se establece o currículo da educación primaria na Comunidade Autónoma de Galicia.

Decreto 133/2007, do 5 de xullo, polo que se regulan as ensinanzas da educación secundaria obrigatoria na Comunidade Autónoma de Galicia.

OCDE (Organización para la Cooperación y el Desarrollo Económicos)

Na escola

As competencias básicas son aquelas que permiten identificar aquelas aprendizaxes que se consideran imprescindibles desde un enfoque integrador e orientado á aplicación dos saberes adquiridos. O seu logro deberá capacitar ás alumnas e ós alumnos para a súa realización persoal, a incorporación satisfactoria á vida adulta e o desenvolvemento dunha aprendizaxe permanente ao longo da vida.

Decreto 130/2007, do 28 de xuño, polo que se establece o currículo da educación primaria na Comunidade Autónoma de Galicia.

Decreto 133/2007, do 5 de xullo, polo que se regulan as ensinanzas da educación secundaria obrigatoria na Comunidade Autónoma de Galicia.

• Informe DeSeCo (Definition and Selection of Competencies), 1999

OCDE (Organización para la Cooperación y el Desarrollo Económicos)

Na escola

As competencias básicas son aquelas que permiten identificar aquelas aprendizaxes que se consideran imprescindibles desde un enfoque integrador e orientado á aplicación dos saberes adquiridos. O seu logro deberá capacitar ás alumnas e ós alumnos para a súa realización persoal, a incorporación satisfactoria á vida adulta e o desenvolvemento dunha aprendizaxe permanente ao longo da vida.

Decreto 130/2007, do 28 de xuño, polo que se establece o currículo da educación primaria na Comunidade Autónoma de Galicia.

Decreto 133/2007, do 5 de xullo, polo que se regulan as ensinanzas da educación secundaria obrigatoria na Comunidade Autónoma de Galicia.

• Informe DeSeCo (Definition and Selection of Competencies), 1999

• Pruebas PISA (Program for International Student Assessment)

OCDE (Organización para la Cooperación y el Desarrollo Económicos)

Na escola

Na escola

Na escola

Na escola

Na escola

Esta competencia consiste en dispoñer de habilidades para buscar, obter, procesar e comunicar información, e para transformala en coñecemento. Incorpora diferentes habilidades, que van desde o acceso á información ata a súa transmisión en distintos soportes unha vez tratada, incluíndo a utilización das tecnoloxías da información e da comunicación como elemento esencial para informarse, aprender e comunicarse.

Na escola

Esta competencia consiste en dispoñer de habilidades para buscar, obter, procesar e comunicar información, e para transformala en coñecemento. Incorpora diferentes habilidades, que van desde o acceso á información ata a súa transmisión en distintos soportes unha vez tratada, incluíndo a utilización das tecnoloxías da información e da comunicación como elemento esencial para informarse, aprender e comunicarse.

Decreto 130/2007, do 28 de xuño, polo que se establece o currículo da educación primaria na Comunidade

Autónoma de Galicia.

Na escola

Na escola

Na escola

O papel da biblioteca escolar neste ámbito sería dispor os recursos de forma efectiva; orientar a súa utilización; deseñar xunto co resto do profesorado programas de formación na búsqueda, selección e uso das fontes informativas e o traballo documental, apoiar propostas de proxectos interdisciplinares que favorezan o uso dos recursos informativos e a elaboración de traballos de investigación documental, e axudar ó profesorado a que, dende as súas respectivas materias, reforce estes aprendizaxes.

Propostas para traballala

Propostas para traballala

Propostas para traballala

É unha metodoloxía integradora que trata de adecuar, no ensino, as necesidades educativas e os intereses do alumnado, baseándose para iso no tratamento da información e no enfoque globalizado e interdisciplinario, para favorecer a construción do coñecemento, a consecución das competencias básicas e a significatividade e contextualización das aprendizaxes.

Propostas para traballala

Propostas para traballala

• É unha aprendizaxe por experiencia: aprender facendo.

Propostas para traballala

• É unha aprendizaxe por experiencia: aprender facendo.

• Parte dos intereses e necesidades do alumnado.

Propostas para traballala

• É unha aprendizaxe por experiencia: aprender facendo.

• Parte dos intereses e necesidades do alumnado.

• Intenta respostar a problemas reais e cotiáns.

Propostas para traballala

• É unha aprendizaxe por experiencia: aprender facendo.

• Parte dos intereses e necesidades do alumnado.

• Intenta respostar a problemas reais e cotiáns.

• O tratamento, análise e interiorización do aprendido debe ser interdisciplinar.

Propostas para traballala

• É unha aprendizaxe por experiencia: aprender facendo.

• Parte dos intereses e necesidades do alumnado.

• Intenta respostar a problemas reais e cotiáns.

• O tratamento, análise e interiorización do aprendido debe ser interdisciplinar.

• Inclúe contextos de aprendizaxe formais e informais.

Propostas para traballala

• É unha aprendizaxe por experiencia: aprender facendo.

• Parte dos intereses e necesidades do alumnado.

• Intenta respostar a problemas reais e cotiáns.

• O tratamento, análise e interiorización do aprendido debe ser interdisciplinar.

• Inclúe contextos de aprendizaxe formais e informais.

• É un traballo colectivo planificado e organizado polo propio grupo.

Propostas para traballala

• É unha aprendizaxe por experiencia: aprender facendo.

• Parte dos intereses e necesidades do alumnado.

• Intenta respostar a problemas reais e cotiáns.

• O tratamento, análise e interiorización do aprendido debe ser interdisciplinar.

• Inclúe contextos de aprendizaxe formais e informais.

• É un traballo colectivo planificado e organizado polo propio grupo.

• Atende á diversidade, á socialiación e á Educación en Valores.

Propostas para traballala

• É unha aprendizaxe por experiencia: aprender facendo.

• Parte dos intereses e necesidades do alumnado.

• Intenta respostar a problemas reais e cotiáns.

• O tratamento, análise e interiorización do aprendido debe ser interdisciplinar.

• Inclúe contextos de aprendizaxe formais e informais.

• É un traballo colectivo planificado e organizado polo propio grupo.

• Atende á diversidade, á socialiación e á Educación en Valores.

• Manexa con éxito a información, ordeándoa, catalogándoa, estruturándoa, interpretándoa e comunicándoa.

Propostas para traballala

• É unha aprendizaxe por experiencia: aprender facendo.

• Parte dos intereses e necesidades do alumnado.

• Intenta respostar a problemas reais e cotiáns.

• O tratamento, análise e interiorización do aprendido debe ser interdisciplinar.

• Inclúe contextos de aprendizaxe formais e informais.

• É un traballo colectivo planificado e organizado polo propio grupo.

• Atende á diversidade, á socialiación e á Educación en Valores.

• Manexa con éxito a información, ordeándoa, catalogándoa, estruturándoa, interpretándoa e comunicándoa.

• Estimula a reflexión e a crítica.

Propostas para traballala

• É unha aprendizaxe por experiencia: aprender facendo.

• Parte dos intereses e necesidades do alumnado.

• Intenta respostar a problemas reais e cotiáns.

• O tratamento, análise e interiorización do aprendido debe ser interdisciplinar.

• Inclúe contextos de aprendizaxe formais e informais.

• É un traballo colectivo planificado e organizado polo propio grupo.

• Atende á diversidade, á socialiación e á Educación en Valores.

• Manexa con éxito a información, ordeándoa, catalogándoa, estruturándoa, interpretándoa e comunicándoa.

• Estimula a reflexión e a crítica.

• A avaliación ten carácter formativo, e guía o proceso. Nela tamén participa o alumnado.

Que entendemos por competencia informacional?

Articulación de programas para el desarrollo de la competencia informacional desde la biblioteca escolar

1

BÚSQUEDA DE INFORMACIÓN

2

TRATAMENTO DAINFORMACIÓN

3

COMUNICACIÓNDO

COÑECEMENTO

PROGRAMA 1: Coñecer a biblioteca e aprender a utilizala

1

BÚSQUEDA DE INFORMACIÓN

2

TRATAMENTO DAINFORMACIÓN

3

COMUNICACIÓNDO

COÑECEMENTO

PROGRAMA 1: Coñecer a biblioteca e aprender a utilizala

PROGRAMA 2: Aprender a investigar e

a utilizar a información

1

BÚSQUEDA DE INFORMACIÓN

2

TRATAMENTO DAINFORMACIÓN

3

COMUNICACIÓNDO

COÑECEMENTO

Proxectos Documentais Integrados

Os Proxectos Documentais Integrados son pequenas investigacións nas que o alumnado traballa directamente coa documentación (independentemente do soporte) aprendendo a aprender e a traballar autónomamente.

Os Proxectos Documentais Integrados son pequenas investigacións nas que o alumnado traballa directamente coa documentación (independentemente do soporte) aprendendo a aprender e a traballar autónomamente.

Proxecto

Os Proxectos Documentais Integrados son pequenas investigacións nas que o alumnado traballa directamente coa documentación (independentemente do soporte) aprendendo a aprender e a traballar autónomamente.

Proxecto

Documental

Os Proxectos Documentais Integrados son pequenas investigacións nas que o alumnado traballa directamente coa documentación (independentemente do soporte) aprendendo a aprender e a traballar autónomamente.

Proxecto

Documental

Integrado

Proxecto

Proxecto

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Proxecto

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Proxecto

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Metodoloxía do Traballo por proxectos

Kilpatrick - Dewey

Proxecto Documental

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Metodoloxía do Traballo por proxectos

Kilpatrick - Dewey

Proxecto Documental

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Metodoloxía do Traballo por proxectos

Kilpatrick - Dewey

Documento = algo que enseña ou instrúe sobre algo.

Proxecto Documental

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Metodoloxía do Traballo por proxectos

Kilpatrick - Dewey

Documento = algo que enseña ou instrúe sobre algo.

Enseñar (docere) = facer, saber, anunciar

Proxecto Documental

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Metodoloxía do Traballo por proxectos

Kilpatrick - Dewey

Documento = algo que enseña ou instrúe sobre algo.

Enseñar (docere) = facer, saber, anunciar

Proxecto Documental

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Metodoloxía do Traballo por proxectos

Kilpatrick - Dewey

Documento = algo que enseña ou instrúe sobre algo.

Enseñar (docere) = facer, saber, anunciar

Construción creativa do coñecemento a partir de

documentos

Proxecto Documental Integrado

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Metodoloxía do Traballo por proxectos

Kilpatrick - Dewey

Documento = algo que enseña ou instrúe sobre algo.

Enseñar (docere) = facer, saber, anunciar

Construción creativa do coñecemento a partir de

documentos

Proxecto Documental Integrado

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Metodoloxía do Traballo por proxectos

Kilpatrick - Dewey

Documento = algo que enseña ou instrúe sobre algo.

Enseñar (docere) = facer, saber, anunciar

Construción creativa do coñecemento a partir de

documentos

Integrar = constituir un todo.

Proxecto Documental Integrado

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Metodoloxía do Traballo por proxectos

Kilpatrick - Dewey

Documento = algo que enseña ou instrúe sobre algo.

Enseñar (docere) = facer, saber, anunciar

Construción creativa do coñecemento a partir de

documentos

Integrar = constituir un todo.

Completar un todo coas partes que faltaban.

Proxecto Documental Integrado

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Metodoloxía do Traballo por proxectos

Kilpatrick - Dewey

Documento = algo que enseña ou instrúe sobre algo.

Enseñar (docere) = facer, saber, anunciar

Construción creativa do coñecemento a partir de

documentos

Integrar = constituir un todo.

Completar un todo coas partes que faltaban.

Facer que algo ou alguén pasen a formar parte dun todo.

Proxecto Documental Integrado

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Metodoloxía do Traballo por proxectos

Kilpatrick - Dewey

Documento = algo que enseña ou instrúe sobre algo.

Enseñar (docere) = facer, saber, anunciar

Construción creativa do coñecemento a partir de

documentos

Integrar = constituir un todo.

Completar un todo coas partes que faltaban.

Facer que algo ou alguén pasen a formar parte dun todo.

Aunar, fusionar dous ou máis conceptos, correntes, etc., diverxentes entre sí, nunha soa que as sintetice.

Proxecto Documental Integrado

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Metodoloxía do Traballo por proxectos

Kilpatrick - Dewey

Documento = algo que enseña ou instrúe sobre algo.

Enseñar (docere) = facer, saber, anunciar

Construción creativa do coñecemento a partir de

documentos

Integrar = constituir un todo.

Completar un todo coas partes que faltaban.

Facer que algo ou alguén pasen a formar parte dun todo.

Aunar, fusionar dous ou máis conceptos, correntes, etc., diverxentes entre sí, nunha soa que as sintetice.

Proxecto Documental Integrado

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Metodoloxía do Traballo por proxectos

Kilpatrick - Dewey

Documento = algo que enseña ou instrúe sobre algo.

Enseñar (docere) = facer, saber, anunciar

Construción creativa do coñecemento a partir de

documentos

Integrar = constituir un todo.

Completar un todo coas partes que faltaban.

Facer que algo ou alguén pasen a formar parte dun todo.

Aunar, fusionar dous ou máis conceptos, correntes, etc., diverxentes entre sí, nunha soa que as sintetice.

Metodoloxías multidisciplinares e

globalizadoras

TEMA

TEMA

PEC

TEMA

PEC

PXA

TEMA

PEC

PXA

B I B L I T EO C A

TEMA

PEC

PXA

B I B L I T EO C A

m u l t i s o p o r t e s

TEMA

PEC

PXA

B I B L I T EO C A

m u l t i s o p o r t e s

info

rmativo

s

TEMA

PEC

PXA

B I B L I T EO C A

m u l t i s o p o r t e s

ficc

ión in

form

ativos

TEMA

PEC

PXA

B I B L I T EO C A

m u l t i s o p o r t e s

ficc

ión in

form

ativos

ÁREA

ÁREAÁREA

ÁREAÁREA

TEMA

PEC

PXA

B I B L I T EO C A

m u l t i s o p o r t e s

ficc

ión in

form

ativos

ÁREA

ÁREAÁREA

ÁREAÁREA

C O M U N I D A DE E D UC A

V A

T I

TEMA

PEC

PXA

B I B L I T EO C A

m u l t i s o p o r t e s

ficc

ión in

form

ativos

ÁREA

ÁREAÁREA

ÁREAÁREA

C O M U N I D A DE E D UC A

V A

profesorado alumnado

familiaspersoal non

docente

asociaciónsT I

TEMA

PEC

PXA

B I B L I T EO C A

m u l t i s o p o r t e s

ficc

ión in

form

ativos

ÁREA

ÁREAÁREA

ÁREAÁREA

C O M U N I D A DE E D UC A

V A

profesorado alumnado

familiaspersoal non

docente

asociacións

E N T O R N O T I

TEMA

PEC

PXA

B I B L I T EO C A

m u l t i s o p o r t e s

ficc

ión in

form

ativos

ÁREA

ÁREAÁREA

ÁREAÁREA

C O M U N I D A DE E D UC A

V A

profesorado alumnado

familiaspersoal non

docente

asociacións

E N T O R N O

biblioteca municipal

T I

CALDERÓN REPISO, Andoni. Informe APEI sobre alfabetización informacional. APEI, 2010. [30/12/2012] <http://www.edu.xunta.es/biblioteca/blog/files/Informeapeialfin.pdf>

DURBAN, Glòria, CID, Ana e GARCÍA GUERRERO, José. Programas para el desarrollo de la competencia informacional articulados desde la biblioteca escolar. Junta de Andalucía. 2012 [30/12/2012] <http://

www.juntadeandalucia.es/averroes/bibliotecaescolar/images/MisPdf/DR4/DR4BECREA.pdf>

PIQUÍN, Rosa e REY, Ana. Proyectos Documentales Integrados. ¿Que son? ¿Cómo hacerlos? [30/12/2012] <http://www.juntadeandalucia.es/averroes/bibliotecaescolar/images/MisPdf/educacioneninformacion/pdi.pdf>

ARIAS, Azucena, e outras. O traballo por proxectos en Infantil, Primaria e Secundaria. Xunta de Galicia. 2009 [30/12/2012] <http://www.edu.xunta.es/ftpserver/portal/DXC/9002463-Proxectos_Web.pdf>

Documentación