ERLAZIO- FUNTZIOA

Bizirik irauteko, organismoek informazioa jaso behar dute, bai ingurunetik eta bai organismoaren barrutik, eta informazio horrekiko erreakzio egokia eduki behar dute

Informazioa hartu

Informazioa prozesatu eta erantzuna koordinatu

Erantzuna eman

1. Erlazioa zer den

Informazioa hartu

Informazioa prozesatu eta erantzuna koordinatu

Erantzuna eman

Informazioa hartu

ESTIMULUA

Ingurunean edo izaki bizidunengan gertatzen den

edozein aldaketa izan daiteke, izaki bizidunak hauteman eta

efektua eragiten diona

Estimulu fisikoak

Estimulu kimikoak

HARTZAILEAK

Izaki bizidunen atalak dira, estimuluak hartzea

ahalbidetzen diotenak

Fotohartzaileak

Termohartzaileak Kimiohartzaileak

Mekanohartzileak

Informazioa prozesatu eta erantzuna koordinatu

IZAKI ZELULABAKARREK zelula bakarrez egiten

dituzte hiru erlazio-prozesuak, eta, beraz,

zelula-egiturak baino ez dituzte koordinatu

behar

ZELULANITZEKO IZAKIen kasuan zelulak elkarrekin komunikatu eta koordinatu egiten dira, organismo osoak erlazio-funtzioa batera

egiteko

Erantzuna eman

EFEKTOREAK

Mugimenduak Substantziak jariatzea

2. Landareen erlazioaLandareek estimuluekiko erantzun bateratua

eta koordinatua dute

Tropismoak

Nastiak

Bizi-prozesuetako aldaketak

TROPISMOAK

Erantzun iraunkorrak dira, eta hainbat estimuluri erantzunez

landarea norabide jakin batean haztea eragiten dute

FOTOTROPISMOA

HIDROTROPISMOA

TIGMOTROPISMOA

GEOTROPISMO EDO GRABITROPISMO

NASTIAK

Landareen zenbait atalek kanpo-estimuluekiko erreakzionatuz sortzen dituzten mugimendu azkarrak dira. Itzulgarriak dira

FOTONASTIA

TIGMONASTIA

LANDAREEN BIZI-PROZESUETAKO ALDAKETAK

Urtaroen araberako aldaketei emandako erantzunak dira

2. Animalien erlazioa

Erlazio-funtziorik garatuena duten izaki bizidunak animaliak dira.

Hartzaileak

Koordinazio sistemak

Efektoreak

HARTZAILEAKORGANO

FOTOHARTZAILEAK

Begibakunak

Begi konposatuak

Kameren modukobegiak

ORGANO MEKANOHARTZAILEAK

Entzumen-organoak

Oreka-organoak

Larruazala

Arrainen alboko lerroa

ORGANO KIMIOHARTZAILEAK

Antenak

Mihia

Sudur-hodiak

Kamera moduko begia

KOORDINAIO- SISTEMAK

NERBIO SISTEMA:nerbio koordinazioa gauzatzen du

neuronen bidez. Hartzaileek emandako seinaleak jasotzen ditu,

neuronek emandako nerbio-bulkada deritzon seinale elektriko

baten bidez. Seinaleak interpretatu eta gero erantzun

koordinatu bat sortzeko agindua ematen du eta agindutakoa berriro neuronek helarazten diete organo

efektoreei.

SISTEMA ENDOKRINOA:

koordinazio kimikoa

gauzatzen du hormonen bidez.

Komunikazio hormonala

mantsoa da baina nerbioen

bidezkoa baino eraginkorragoa

Nerbio-sistema motak

SISTEMAENDOKRINOA

EFEKTOREAK

MUSKULUAK GURUINAK

Uzkurtzen direnean, mugimenduak

sortzen dituzten organoak dira

Substantziak jariatzen dituzten

organoak dira