La falsa filosofía, .... crimen de estado (tomo primero)

Post on 01-Mar-2018

216 views 0 download

Transcript of La falsa filosofía, .... crimen de estado (tomo primero)

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    1/259

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    2/259

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    3/259

    & -> - / / J

    i t o

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    4/259

    I

    L A F A L S A F I L O S O F I A ,

    - ^ R - .

    E L A T E I S M O ,

    D E I S M O , M A T E R I A L I S M O ,

    Y D E M A S N U E V A S S E C T

    C O N V E N C I D A S D E C R I M E N D E E S T A D O

    contra los Soberanos, y sus Regalias , contra los

    M a g i s t r a d o s ,y Potestades legtimas.

    S E C O M B A T E N S U S M A X I M A S S E D I C I O S A S ,

    y s ubvers i vas de toda Soci edad, y aun de la Humani dad.

    T O M O P R I M E R O .

    A P A R A T O ,

    Q U E C O N T I E N E A V I S O S ,

    y prevenciones para d icha Ob ra .

    E S C R I T A

    Por Fr. Fernando de Zevallos , Monge Gernimo del

    Monasterio de San Isidro del Campo.

    Et nunc Reges intelligite : Erudimini qui judicatis terram.

    P s a l m . 2 . f , 1 0 .

    CON LAS LICENCIAS NECESARIAS.

    C

    1

    i.y. 0 . '

    M A D R I D .

    E n la Imprenta d e D . A N T O N I O DE S A N C H A . A o 1 7 7 4 .

    484?M

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    5/259

    f-

    x y s a

    1 7 7 4 - 7 C -

    v, 1

    Tertul . de P raescr ipt . po st in i t .

    Conditio prasentium temporum etiam hanc ad-

    monitionem provocai nostrani ;

    non oportet

    nos mi-

    rari super hcereses ist as , sive quia sunt ; futura

    enim prmuntiabantur : she quia fidem quorun-

    darn subvertunt ; ad hoc enim sunt, ut fides ha-

    hendo tentationem , habeant etiam pro bationem, 1

    Vane ergo & inconsiderate plerique hoc ipso scan- J

    dalizantur Proinde hcereses adlanguorem,

    interitum fidei productas, si expavescimus ho c eas f

    posse iprius est ut expavescamus hoc eas

    esse;

    qua 5

    dum sunt habetip^posse

    3

    tk dum possimi habent j

    esse.

    irr

    fOMDO BIBLIOTECA PUBLICA

    WL u D O DE NUC70 LcON

    13

    A L I L .

    M O

    S E O R

    D O N P E D R O R O D R I G U E Z

    D E L C O N S E J O D E S . M .

    Caballero de la Real y distinguida

    Orden de CARLOS TERCERO, su primer

    Fiscal del Consejo y Cmara, Director

    de la R eal Academia de la Historia,

    Acadmico del nmero de la

    Real Espaola , &c. &c.

    I L L .

    M 0

    S E i i O R .

    Sta Carta Dedicatoria es tan rara

    en su gnero, que acaso no t en-

    d r e x e m p l a r . T o d o s q u a n t o s

    d e d i c a n l i b r o s , h a c e n o b s e q u i o ,

    nego cio , u no y ot ro : pero

    esta Dedica t or ia es t od a un of ic io . Ofic io de

    a i u n

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    6/259

    un Ciu dad ano p art icular ,de que n i me despo ja ,

    n i me dispensa mi profesion;y of ic io en V.S.I .

    el adm itirla po r las obl igac ione s, y acciones de

    su especial Mag ist rat ura . N ad a hace t an poca

    fa lta V . S . I . co m o mi obseq uio j y n ing una

    cosa aborrece t ant o mi genio y est ado co m o

    el neg ocio j porq ue co nt en t o con lo necesa-

    rio , nada codicio de las cosas temporales , si-

    no e l mis mo t iemp o. Que dense pues so las

    nuest ros of ic io s , y e l m iem bro mas mue r-

    to de la Sociedad hab le al que exerce

    el ofic io del prim ero de los Fiscales de esta

    M o n a r q u a .

    En dicie ndo , que V . S . I . es e l pr imero de

    los Fiscales del Re y , ten go dich o , que es el

    pr imero de los Abogados Generales que re-

    present an su Real Person a en su Co nse jo y

    C ma ra } y quien S. M . confia la defensa de

    sus derech os sob erano s , de sus primeras

    Causas Fiscales.

    Si se usurpare lo que legit ima-

    me nt e t oca las Regal asj si se atentre de al-

    gn modo cont ra la reverencia y sumisin

    debida a l Monarca

    j

    si quisieren turba r la su-

    ma administ racin de las cosas publ icas; mu -

    ch o mas , s i hubiere hom bres t an mon st ruo-

    sos , que maq uinen cont ra la seguridad de la

    Rea l-per sona y Casa : nadie t oca t an po r

    - * o f i -

    ofic io acusar los rebeld es, declamar cont ra

    los usurp adores , y prevenir qu alquie r princi-

    pio de turbacin que altere la tranquilidad

    del Est ado y e l orden publico , como V. S . I .

    Qua lquie r m iem bro de est a gran fami l ia

    Est ado , que fuere sabidor de a lgn pel igro

    que amena za a l Pr incipe , la Cau sa co-

    m n , se hal la t ambin en la obl iga cin de

    oponerse l ,por v i r t ud de la accin popular .

    Ma s esta accin la puede h acer valer qual-

    quier Ciudadano por s mismo s in dependen-

    cia , s in op or t un ida d, sin orden ; Est a t eme-

    ridad , indiscrecin atrasaria la causa pbli-

    ca , en ve z de ocu rrir ella : y una precipi-

    t acin semejant e es mas bien una nueva i r -

    rupcin en e l publ ico , que mi l i t ar por la t ran-

    qui l idad y bien comn. Debe pues qualquiera

    buen vasal lo d ir igi rse los Magist rados que

    tienen esto por oficio j informarlos de los ma-

    les , y de los pe l igros que t eme , t ant o co m o

    lo est e l mis mo que los ha o bs er va do , y de

    a l g n m o d o p r o b a d o . L o s R e a l e s F i s c a l e s , c u -

    y o ( i ) minist er io es apartar los per ju icios de

    los

    ( x ) D . Salgad, de Re t . Bu l l . part . i . cap. 10. n. 123 . In i is

    quce tangunt pub l icum prejudicium R egis aut Reg ni , quod si t

    propria act io & jus , ad eo ntradicendum , Reg is Fiscal is , nen io

    d u b i t a t. Q u o d & l a ti u s s c ri p s im u s s u p r a 1 . p . c a p . i j . p e r t o t . ,

    &: signanter n. 57 . & n. 7 .

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    7/259

    l o s R e y e s , y d e l os R e y n o s , a c e p ta r n c o n

    est imacin qualquiera ce lo fundado,y bien or-

    dena do , y co m o Pat ron os generales int rodu-

    cirn la dem anda ant e S . M . su C on sejo ,

    don de orarn , y pedirn los rem edio s que

    fueren mas oport unos.

    El t urbar a lgn punt o de la Rel igin ver-

    dadera , y recibida en e l pais ,es un o de aque-

    l los de l i t os cont ra que deben ve lar por obl i -

    gac in , y po r nteres las Pote stad es sobera-

    nas , y cu ya acusacin t oca hacer los Ma -

    gist rados , que defienden los derechos, as i de l

    R e y , c o m o d e l R e y n o . P o r q u e es u n A x io -

    m a de buena p ol t i c a , que jams se t oca

    los fu ndam ent os de la Re l igi n, que n o se sa-

    cudan junt amen t e los de la Regi n. Au n para

    repugnar la int roduccin de la Rel igin Cris-

    t iana ent re los R om an os , no ha l laron t t u lo

    mas colorado aquel los c lebres Jur isconsult os ,

    q u e c o n g r e g A l e x a n d r o S e v er o ( i ) pa ra r e -

    parar la administracin de justicia, que haban

    descuidado sus ant ecesores . Ulp iano Prefec t o

    de R o m a , y u no de los ve inte Jur isper i t os ,

    que haban de int ervenir en qualquiera cons-

    ti -

    ( O L a m p r i d . a A l e x a n d . p a g . z j - i .

    t i t u c io n ; ( i ) y t a m b i n P a u l o c o n M o d e s t i n o ,

    y o t r o s , c u y o s n o m b r e s d u r a n e n l as L e y e s

    de los Dige st os , t odos est os hicieron gran

    resistencia la Religin Crist iana en aquel

    s iglo , porq ue les pareca una inova cion de

    las Religiones , que llamaban antiguas. El mis-

    m o U lpian o en el l ibro que escr ibi del Ofi -

    c io de l Pr oc on su l , daba st a po r una de las

    obl ig acion es ( 2 ) de la M agist rat ura : por lo

    qu e en el libr o siete reco pil los decretos y

    penas fu lminadas cont ra los Cr i st ian os, para

    que fuese ce lada su ob servancia . El ot ro Pre-

    fect o Simmacho malgast en est a mala causa

    una e locuencia t an preciosa , que d io lugar

    que dixe sen , que cabab a con un azadn de

    oro en un suelo de c ieno y fango.

    Erraban est os Magist rados por la mat e-

    r ia , y p o r e l o b j e t o : t o m a n d o p o r R e l i g i n

    ant igua un error que nunca prescr ibe , y por

    justicia la persecucin de los justos. Pero no

    erraban en quant o la obl igacin del o f ic io ,

    to -

    c o L a m p r i d . ap u d G o t t o f r e d . i n E x p o s i t . a d L . 9 . & i o . T i t .

    4

    de PrjBtorih. l ib .

    6

    C o d . T h e o d . t o r n . 2 . f o l . 4 . 3 . N e c u l l a m

    Consti tut ionen sanciv it s ine v igint i Jurisperit is , &c .

    ( 2 ) Lactan t . lib . 5 . inst i tut, de Just i t . cap. 1 1 . Dom it ius de off i -

    c io Procon sul is septem l ibris rescripta Principum nefaria col legit ,

    ut doceret quibus pcenis off ic i i oporteret , qui se cu l tores D ei

    confi terentur.

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    8/259

    t o m a d o e n s m i s m o , q u e e s h a ce r o b s e r v a r

    la Rel igin est ablecida y t enida, qua ndo hu -

    biera sido la verdadera. De suerte que los

    que a l li eran m od o de Saulo ( i ) unos n i -

    mi os em ulado res de las tradiciones y supers-

    t ic iones pat ernas, (como los l lama Lact an-

    cio (2) unos pat ronos de inhuman idad , hu-

    bieran s ido unos Magist rados Rel igiosos, s i

    andu bieran en la defensa de la Relig in divi-

    namente inspirada.

    De aquel losDefensores d e l o s R o m a n o s t o m a -

    ron los Godos sus Gardingos G u a r d i a n e s , y D e -

    fensores pblic os. ( 3 ) Estos tenan tam bin

    por of ic io conservar los derechos del Re yn o y

    de los Ciudadan os c on las cost um bres ant i -

    guas , y m uc ho m as la Rel igin pat r ia . Dic ho s

    M a g i s t r a d o s

    Defensores

    que eran del C on sej o

    Supre mo , t enian ent onces e l o f ic io y lugar

    que hoy hacen en e l mismo Consejo los Fisca-

    les de S. M . ( 4 ) Entre las regalias que este

    ofic io pert eneci s iempre ce lar y conse rvar ,

    pone e l Seor Don Francisco Salgado la de

    p r o - .

    ~

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    9/259

    prim eros, u A estas representaciones se siguie-

    ron siempre los decretos y proscripciones del

    Par lam ent o , pedidas con tra todas estas obras

    impas de los nuevos Fi lsofos.

    N o ha s i do m e no s ce le br a da la v i g i la nci a ,

    y elocue nte celo de V. S. I . sobre la observa n-

    cia de la pureza de la Religin , y de las Re-

    g la s Ca n n i ca s , q ua n do po r su o f i c i o ha c la-

    m ad o con tra sus abusos , para que se conser-

    ve en su prim er esplend or , y los hi jos de L ev i

    se an de pur a do s c o m o e l o r o , y e l sa cri f i ci o de

    J u d , y Je r usa le n vue lva a gr a da r D i o s ,

    co m o e n lo s di a s a nt i guo s .

    Ha bi e ndo pue s Ma gi s tr a do s ta n ca t l i co s ,

    y celosos de la observ ancia de la pu reza de la

    Rel igin , falta tod a raz n para invertir e l or-

    de n q ue de ja m o s di cho , y no a cudi r V. S . I .

    q ue pe di r do n de co nve ng a e l a m pa r o y co n-

    se r va ci n de la pi e da d y cul to r e ve la do , q ua n-

    do la nue v a F i lo so f a no o m i te ni ngn m e -

    di o de tur ba r lo . E n e sto se ha funda do m u y

    bi e n lo q ue S . M . t ie ne no v s i m a m e nte m a n-

    da do o bse r va r po r su Re a l C du la l i br a da e n

    e l Re a l S i t i o de Sa n Lo r e nzo e l a o de 17 7 1 .

    en razn de qualquiera celo que se le quiera

    dar sobre estas materias , debindolo hacer

    po r m e di o de su Co ns e jo y F i sca les .

    Se -

    Sera necesario que y o desconocies e

    la evidente legitimidad de este orden ,para

    pensar que otr o perso nage que V . S. I . ha-

    b a de se r e l Pa tr o no de e s ta Ob r a , o po r

    m ejo r decir , de esta causa : por qu e to da ella

    es una razonada y larga justi ficacin del ce-

    lo q ue d V . S . I . un ve r da de r o subdi to ,

    y un a m i go de la pa z pbl i ca co nt r a las do c-

    tr ina s q u e la pe r tur ba n , y t i r a n co m m o ve r -

    lo to do .

    E ste m o vi m i e nto de m i co r a zo n a q ue no

    pude resistirme , despues que me desasosegaba

    a lgn t i e m po , ni de q ue pu do di s tr a er m e a l -

    g n

    o t r o

    e s tudi o cu i da do , fue s i e m pr e po -

    ner en la consideraci n de V. S. I . los males

    pblicos que pueden nacer de los sistemas y

    p r o y e c t o s i m p o s , q u e u n o s h o m b r e s v a g a n -

    te s , l la m a do s F i l so fo s , co nci be n e n la o bscu-

    r i da d y po dr e du m br e de su o c i o . N o ha y s i-

    quiera en ellos aquel pudor que hace todos

    los hi jos de Ad n cub rir sus flaquezas, quan-

    do ha n co m i do de lo ve da do . Oja l q ue so -

    lo fue r a n m a lo s pa r a s m i sm o s

    Pero su m**

    licia asciende siempre.

    ( i ) A sc ie nde n (di go ) de la s

    b i P -

    ( 1 ) P s a lm . 7 3 . f . l i m .

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    10/259

    podridas lagunas de su corazon vapores pes-

    t feros , q ue se esparcen po r la adm osphera

    co m n que todo s respiran y en libelos y

    fo l le t os , que l leva e l ayre del t iempo, y en

    palabras que vuelan de sus malos coloquios.

    Asi comunican de unos en otros sus pensa-

    mie ntos mortales , y causan una peste en los

    espritus de todo un grande Estado. De alli

    se cont aminan los ot ros Reynos. Porque con-

    tra las pestes y conta gios corporales pu eden

    ponerse cordones en las fr ont er as , y t omar-

    se precauciones en los puertos, para que no

    entren las personas infes tadas, ni las merca-

    deras. Estos m ales del c uer po, asi generales

    co m o par ticu lare s, son sensibles : al fin salen

    a fuera

    :

    sea por el o lf at o, por la vista de

    Jos simptomas pueden conocerse y prevenir-

    se. Pe ro las pestes y con tagi os espirituales se

    obser van mas tarde , y n o p or to dos. N o se

    embarazan tampoco en las barreras de los

    R ey n o s , n i en las t ropas acordonadas , ni se

    descubren en la q uaren t ena, si e l cont agiado

    quiere ocultar el gnero. Por cima de todos

    los reparos hum ano s vu elan estos insectos y

    ma los espritus , q ue mue rden de m uerte

    las almas, mientras parece que las alhagan.

    Los estragos morales y polt icos que cau-

    sa

    sa y a una Filosofa fraudu lenta y traidora , se

    resienten en muchas partes. Quantos sabios

    juiciosos y de buen sentido escriben contra

    ella , no deja n de explicar en u na en otra

    parte ( aunqu e fuera de su designio principal)

    que es perniciosa al Estado ; por que no pue-

    den dejar de ver , que adems de la impiedad,

    y de la irreligin que dicha Filosofa predi-

    ca , v t ambin revolver e l orden p ub lico ,

    derribar los S ob era no s, y disipar los

    Mag istrados , y gob iernos establecidos ; y si

    pudiera, destruir la humanidad , de que

    por otra parte se precia.

    Estos diversos pensamientos que yo nota-

    ba esparcidos por varios y buenos libros , se

    conformaban con los t emores de que me vea

    agi t ado m uch o ant es: y de t odo v ine con-

    cluir , que n o eran vano s mis recelos. C o n

    tales fund ame ntos tom por designio princi-

    pal de mi trabajo este argumento, que ojal

    hubiera sido antes el o bjeto de otros. Exp u-

    se en estos cinco libros todos los sentimien-

    t os de que est aba cargado; los document os

    ma s sinceros que tuve l a vista; mis obser-

    vaciones sob re la historia antigua y nueva:

    y en el lt im o libro aad mis deseos , y mis

    pensam ient os, por s i en una ma no aut oriza-

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    11/259

    da , arma da pod an llegar ser

    remedios

    sa -

    ludables.

    D e spue s q ue ha b a pa sa do to do e ste e s-

    crito ma no s de V . S. I . se avis en las no-

    t i c i a s pbl i ca s de Pa r i s de l m e s l t i m o , q ue

    a q ue l la ce le br e Un i ve r s i d a d, ce lo sa s i e m pre

    a si de la pur e za de la do ctr i n a , co m o de lo s

    de r e cho s so be r a no s , a ca ba de a pr o ba r c i e r ta

    D i se r ta c i n he cha so br e e l the m a s i gui e nte ,

    q ue la m i sm a Uni ve r s i d a d le ha bi a pr o pue sto :

    Nm maais Deo , quam Regibm inferna ista , qu b odie

    d'ritur Pbilosophia.

    C o n e sto no m e po dr tur ba r

    otra v ez la du da , de si era ti l y nec esario el

    t r a b a j o q u e h a b i a t o m a d o .

    Imp ortan te y necesario debe sin dud a ser

    un a sunto q ue c o nv i da una A ca de m i a tan

    c l e br e , y e n q ue co ncur r e n lo s o jo s y vo -

    to s de pe r so na s ta n r e m o ta s , q ue no se pue -

    de n ha be r co m un i ca do pa r a pe nsa r ta n co n-

    co r de m e nte . A vi s ta pue s de un m a l ta n co -

    no c i do , y de una ne ce si da d de r e m e di o ta n

    cla r a m e nte i ndi ca da se co nvi e r te n de ntr o de

    m e n e s t m ulo s lo s r e c e lo s , y m e r e pr e he n-

    do de no haber pasado antes estos trabajos

    r m a n o s de V . S . I . q u a ndo ha m a s de un

    a o q ue e s t n co nclui do s .

    Y n o te m o lo s va r i o s jui c i o s q ue un

    va s-

    va sto vu lg o , i nca pa z de se r sa t i s fe cho , fo r m a -

    r sobre los defectos de esta obr a. Sol o un a

    a dve r te nci a q ui s i er a q ue n o o lv i d se , y e s ,

    q ue q ua ndo se e scr i ben l i br o s pa r a o cur r i r

    una ne c e s i d a d, y no p a r a e l gu sto , no se

    atiende desalios y neg ligen cias, que pudie-

    ran remediarse , costa de una detencin per-

    judicial al pro ps ito principa l.

    N i ngn e xa m e n te m i e r a ta nto e s ta .obra

    co m o el de V . S. I . s i po r su -celo , oficio , y

    juicio sublime no consultra en todas estas co-

    sas la uti l idad. Pero la fuerza de la verdad me

    hace confesar mi edificaci n de haber experi-

    m e n t a d o e n V . S . I . el f o n d o d e p r u d e n c i a , d e

    verda dera y templa dsim a crtica , de d ulce

    co nde sce nde nci a , de hum a ni da d, y de una jus-

    ta di s i m ula c i n co n q u e ha m i r a d o e sta pr o -

    ducci n , do nde su so br e sa li e nte sa b i dur a (co -

    no ci da y e n to da E u r o pa ) pudi e r a de scubr i r

    m a s de fe cto s q ue o tr o a lgu no .

    E sta o ca s i o n m e ha he cho ve r lo q ue m e fa l -

    ta ba co no ce r po r e xpe r ie nci a e n V . S . I . y e sc o -

    m o lo sient o,y no debe callarse) una alma llena

    de e q ui da d , r e ct i tud, y e le va ci n,q ue le ha ce

    estimar las cosas por su verdadero mrito. Un

    sabio que no invidia talentos genos ; sincero,

    i nd ulge nte , y q u e no juzga c o m o lo s espr i tus

    m e -

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    12/259

    m e di a n o s po r lo q ue i m p o r ta po co e n lo s a sun-

    tos; sino por el calibre , por la esfera de su ex-

    te ns i o n , y po r e l fo ndo .

    A un q ua ndo no de bi e r a de di ca r e s ta o br a

    V , S . I . po r su o f i c i o , co m o de jo d i cho , lo

    hub iera solici tad o por su elevado i lustrado

    e sp r i tu, na c i do pa r a Jue z, y pa r a Pa tr o no de

    trabajos mentales. Es realmente la ciencia y

    criterio de V . S. I . m u y contra rio este pue-

    r i l , sup e r f i c i a r y a ta do la co r ta y dur a ca de -

    na de unas materialidades impertinentes:no es

    su ciencia de esta bella y d elica da, que h oy se

    lleva todo el culto de los falsos Fi lsofos, Be -

    llos Espritus:

    ni su e s tudi o e s ta m po c o de a q ue -

    llos ociosos y efemin ados , que arriesgan los

    progresos de las verdades, por detenerse en el

    ani llo de un pelo , en un rodeo fino, en otra

    bagatela. Su alma muestra bien que est endu-

    recida en las vigi l ias* y penosas tareas; y sacri-

    f i ca da la ut i l ida d y pr o v e cho co m n .

    Una erudicin criada al fresco, y en lo h-

    m e do de l o c i o , a unq ue cr e zca , cr e ce co m o

    un a plan ta regalada y tierna. T od a se v en

    fo l i a ge , e n gr a c i a s , e n f lo r e s : pe r o n o sa be su-

    frir un so l , u n cierzo de una tarea dura y

    forza da , que se ha de conc luir para el d a , y

    ha de servir para un asunto importante. Esta

    bella sabidura es buena para agradar los es^

    p r i tus d bi le s . Tr o pi e za e n una co m a ; pi e r de

    un m e s e n r o de a r un pe r i o do , e n a ca ba r

    un verso ; la desconcierta una expresin fuer-

    te ; la asomb ra escandaliza una licencia va-

    roni l ; y la desma ya la vista de un obj eto s-

    ro y pesad o. Tale s son los sabios que culti-

    va la Pse udo f i lo so f i a ; y q u a ndo m a s no m e -

    recen en la l i teratu ra, ni en la elocuen cia o tr o

    lugar que el que tienen los l impiantes en la

    E scultur a . Un E sta tua r i o un Pi nto r fue r te

    y fecu nd o pro du ce sus idas sobre el l ie nz o,

    sobre la piedra ; y qua nd o log ra vr fuera

    de su espri tu la imagen que tenia en l, no

    so lo co n ne r vi o s , so l i dz , y co n to r n o , s i no

    ta m bi n c o n a cc i n y co n a lm a , a r r o ja e l

    pi nce l , y e ntr e ga e l l i e nzo un jo ve n pa r a

    que lo acabe.

    Asi se ha visto en las prod ucc ione s de V .

    S . I . una e lo cue nci a ne r vi o sa , m e m br u da , y

    animada; quien si se quisiera dar mas lima

    e sponja , quiz se le debi li tra. P er o este

    e s un ta le nto q ue no co no ce n to do s , ni a un

    se co m pr a co n to do e l a r te .

    Solamente costa de una mina tan rica

    pudiera V. S. I . atender un tiem po tantos

    asuntos srios y delicados , y juntam ente

    c tan-

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    13/259

    tantos exercicios de letras. Su casa se puede

    llamar ho y el asi lo y la mo rad a de la sabidu-

    r a . A l l e ncue ntr a n luga r se gur o ,y ho r a o po r -

    tuna las Acade mias y diferentes juntas de l i -

    te r a tur a . A l l i se va n co m o su co nse r v a do r

    las buenas artes. Alli se unen al calor que les

    presta V . S. I . los preciosos frag me nto s de la

    historia antigua de la nacin , que han podi-

    do salvarse de las revuelt as y nau fragio s pa-

    sados , para ordenarse y erigirse en un cuer-

    po o r de na do y a ta d o . A l l i r ecur r e q ua lq ui e -

    ra sabio que se halla en estado de p rod uci r

    sus co n ce p to s , y e ncue n tr a e n su pr o te c c i n

    cuna se gur a do nd e po ne r lo s . E sto po dr sa l-

    v a r m u c h o s h i j o s d e l e n t e n d i m i e n t o , q u e

    expuestos

    la v entu ra , m orir an , se disipa-

    ran entre los pies de la plebe , serian roba-

    do s po r ge ni o s ce lo so s i nfe cundo s , q ue q ui -

    sieran llamarse sus padres.

    Pero no se abandona V. S. I . a l estudio de

    las ciencias con negligencia de sus obligacio-

    ne s . M uch o s Ma gi s tr a do s q ue no supi e r o n

    te m pla r su gusto po r la s le tr a s , fa l ta ro n po r

    e l sus gr a ve s e nca r go s . Hu go G r o ci o es uno

    de lo s e xe m plo s q ue pue de n pr o p o ne r se e n

    este ge nero para escarmien to. D e l se ha di-

    ch o qu e po r vacar dem asiado los estudios

    pri-

    priv ados , descuidaba de sus oficios.

    E l m o d o de po de r e studi a r e l Ma gi s tr a do

    sin el r iesgo de faltar sus emp leos,es estudian-

    do co m o V . S . I . pa r a cu m pli r . La i nstr ucc i n

    de un a l to Ma gi s tr a do de be se r m uy i l i m i -

    ta da , y funda da . Po r q ue e n to da s la s a r te s ha y

    mil fraudes, de que se se sirven sus profesores

    para enga ar, y daar al p blic o. El que ha de

    conservar la justicia de todos, y ha de apartar

    lo s da o s q ue ca usa n e stos fr a ud e s , de be co -

    nocer tambin las reglas dlas artes que faltan.

    A un so br e a a de m ucho lo di cho la c i e n-

    cia que pide el oficio Fiscal. Porque no se satis-

    face ste con saber los principios d e la justicia,

    y la naturaleza de las leyes,sacandola del estu-

    d i o d e l a n a t u r a l e z a d e l h o m b r e s i n o t a m b i n

    e l e s ta do de la Mo na r q u a , lo s l m i te s a nt i guo s

    y n u e v o s , l a G e o g r a f a d e c a d a P r o v i n c i a n a

    hi s to r i a de la N a ci n, la s Co r te s ce le br a da s po r

    ella , lo que all i pidieron , alegaro n , y defen-

    di e r o n lo s Pr o cur a do r e s de lo s Re yno s . Lo s

    co nci e r to s y tr a ta do s de pa z , de co m e r ci o , y

    d l igas con las otras naciones. De aqui el co-

    nocimiento de la historia de los dems Estados,

    y Gen tes. Las Bulas y p rivi legios de los Papas;

    los Co nc ord ato s con la santa Sede la historia

    antigu a y n uev a de la Iglesia ) los trmin os de

    c z

    las

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    14/259

    las Potestades Real y Eclesistica; la naturaleza

    y distincin de las Regalias Immunidades sa-

    gr a da s . Pa r a to do e sto q u i nstr ucc i n vi e ne

    so br a da ?

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    15/259

    V . S. I . El mu nd o no se los pag ar jams. In-

    felices y malaventurados son aquellos que se

    desv iven por agradar los hom bres. N o ha y

    un principio tan slido donde estrivar para no

    disimular por algn respeto terreno los delitos,

    y ven gar en qu an to sea posible las ofensas de

    D i o s .

    Finalm ente bien noto rios son los desvelos

    y empeos de V.S.I. para hacer florecer la jus-

    t icia y la sabidura en toda la Nacin. Si el su-

    ceso no correspondiere sus deseos, ser por-

    que las obras que dependen del concu rso de

    m u ch os , se frust ran necesar iament e con q ue

    desay uden unos poco s. Es t ambin cosa m u y

    ardua lograrse t odos los medios oport unos pa-

    ra una empresa t an vast a como mudar la edu-

    c a c i n de u n a N a c i n g r a n d e , y a s i d a , c o m o

    todas, sus maximas. Pero siempre deber esta

    r e c o n o c e r e n V . S . I . u n h i j o , q u e h a p r o c u r a -

    do hacer la gloria de su pa tri a, y la perfecta

    i lust racin de sus hermanos. Algn da podr

    ser que florezca y se coja lo que hoy se planta.

    D i x e

    perfecta ilustracin,

    porq ue no hablo de

    aquella que tanto se vulgariza , y es mas bien

    un a ilusin, qu e des lum hra infinitos espritus

    ligeros , y deslustrar qualquiera gente. La

    fa lsa Fi losofa ha quer ido t omar este nom bre

    d e

    de

    ilustracin,

    para hacerlo infame y de mal age-

    ro . La impiedad, y t odas las malas art es usur-

    p a n el m i s m o n o m b r e , y l o ha c e n a b o rr e c i b l e;

    porq ue con e l quieren confund ir y revolver

    quan t o n os habia qued ado m ejor de la ant i -

    g e d a d :alteran la f y crdito de la ma s sabia

    t radicin: confunden las ideas

    universales

    con

    la s

    vulgares;

    las noticias innatas

    primeras

    con

    los que llaman

    prejuicios

    preocu pacione s; y a l

    Pueblo c o n l a Plebe.

    N o es el gus to de esta i lustracin falsa, no -

    velera y osada el que obse rvar en V . S. I . to -

    do el que lo trate ; sino un espritu m u y al

    cont rar io . Est o es , un deseo de apart ar lo pre-

    cioso de lo vi l; de purgar las ciencias de los

    embarazos y malezas , donde estn sin jugo, y

    co m o sofocadas ; y de que los co nocim ient os

    humanos l leguen a l desengao de muchos gro-

    seros errores , y el aprecio de nuestra Reli-

    gin y p iedad. Porque en e fect o la misma p ie-

    dad ser r ida,n i t endr mucha uncin, mien-

    t ras que e l a lma roy ere una inst ruccin de

    poca subst ancia .

    Q u e este ha ya sido el santo fin de V . S. I .

    pueden probar lo a lgunas part es de est a obra.

    Lo que se hallre en ella de mas pi y ti l pa-

    ra la devocion dlos fieles, entiendan que se lo

    de -

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    16/259

    deben al dict?men y c elo crist iano de V . S. T.

    P o r q u e y o , d e t e r m i n ad o p r i m e r a m e n t e e s-

    cribir para

    Espritus fiuertes

    m o n t a r a c e s , c o m o

    Esau, habia omit ido de est udio aquel las verda-

    des que gustan los domsticos de Dios ,

    que llevan un espritu pasible y de lenidad co -

    mo Jacob. Miraba no echar los perros e l

    pan de loshijos. Habia considerado la Filosofa

    c o n su s a p n d i c e s , e l D e s m o , A t e s m o , & c .

    solo por aquel lado que se adelanta contra la

    sumisin debida las Pot est ades leg t im as, y

    la ruina de las sociedades. Par eci m e que es-

    t os est ablecimientos hum anos que pueden fa l-

    tar , tenan mas necesidad de ser prevenidos,

    que la causa de la Religin. Porque sta es real-

    ment e invulnerable t odos los golpes de sus

    enemigos. Y porque ve a t ambin que los mas

    de los que han expug nado la Pseudof loso fa ,

    han respondido muy sufic ient ement e sus im-

    pas objeciones. Pero aun no cont ent a con es-

    ta respuesta la piedad de V. S. I . m e a nim

    que aadiese varias disertaciones , ordenadas

    la demonst racion de la doct r ina revelada, para

    que los f ie les nos confi rmemos mas en e l la , y

    los errantes se reduzcan ella. Con efecto todo

    el T o m o t ercero , y a lgunas d isert aciones de

    los otros tube que aadir la obra.

    Es-

    Esta es una prueba experimental de que la

    santa F Cat lica Ro m ana , y la piedad here -

    dada de sus ma yore s son e l pr imer obje t o de

    los est udios y desvelos de V . S . I . D ga nm e,

    c m o se cumple me jor e l a l t o of ic io de pr i -

    me r Fis ca l , y Represent ant e de la Mag est ad

    Catlica?

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    17/259

    dones de las personas publ icas , las opiniones

    humanas , no hubo t odavia quien descubriese

    en V . S. I . ocasion para sospecha rle accesible a

    ot ro inters. La sabiduria y una verd ade ra Fi-

    losofa son el adorno de su persona , y el teso-

    ro que estima.

    Es tan asentada esta fama en la Co rte y en

    t od o e l Re yn o , que no habra uno de quien

    t emer pensase lo cont rar io , s i t odos se pro-

    vocase decir sobre est o su d ict amen , co m o

    lo hacia un exe mpla r de Jueces exac tos.

    H a b l a d d e m (dec ia Samuel a l pue blo } h a-

    n blad delante de D io s , y de su C r i st o , s i y o

    " he t omado e l buey de a lguno , n i su jumen-

    " to : si calumni alguien : si oprim al mise-

    r> rabie : si de alguna m an o he re cibid o dones:

    " digalo , y luego ver lo que desestimo estas

    " C o s a s , y o s l o r es ti tu ir , u P o r e so m e r e c i

    Samuel este singular elogio del Espiritu Santo:

    r>

    Di ne ro s, n i cosa a lguna , aun para correas

    " de zapat os , no recibi de a lg un o, n i hu bo

    v hom bre que le acusase .

    Si no ha y uno que pueda acusar V . S . I.

    de interesado \ el por te d e la pe rson a y casa

    de V . S . I . acusa t ci t ament e mu cho s , que

    con menos n ingn t t u lo son hoy las mues-

    t ras de t odas las mo das y luxo de Europa. Su

    vestido descuidado , su casa puesta con lo ne-

    cesar io , y su t rat o modest o en un t odo

    \ >0 i (iJ c i ' i j i i i i l 3 f i O 2 f" G ' ( "S i 3 l O /

    t

    5

    M

    J D V

    \ / ; ' *

    l i m o . S e o r .

    :.

    n

    , -J.- .

    |r i

    >

    r

    , , , - - y O -\ t I . ,

    t e

    , .:..'..

    " t '.1' .i - ' b . *; _>- . . v

    Su mas humilde s iervo,

    -L'. yjji n/J 23 fJj ./ o Loa na

    , 0 ' ; b v ? 3 3 0 ? O f q o n

    r

    > q ' 2 0 1 ' U T i r JD O O f r t O ' . V n

    ':

    :

    . i "i r . . .r ,: g

    11153 IO -J iOq?.r .< < ' /. " J .1 . o . < O I v L OOX> D Ll

    Fr. Fernando Zeyallos

    T A B L A

    D E L A P A R A T O A L A O B R A :

    LA FALSA FILOSOFIA, v .

    - .. . l

    P A R T E P R I M E R A .

    Disertacin Histor ico-Crit ica sobre el origen , Gefes , Cra& eres,

    y progresos de los Destas , L ibert inos , Espri tus Fuertes,

    Incrdulos , y todo s los l lamados fa lsamenteFilsofos.

    N u m . I .

    T

    ~"\Estreza de los Bellos Espritus en comenzar sus

    l ibro s, y la razn de Gera rdo Vos sio.

    II . Otr a razn fundada en buena arquite&ura.

    III . Se presenta el Sugeto de esta O bra .

    IV . Diversas c lases de Im po s, que describe Eze ch iel , y

    v e m o s h o y . " D

    * r;

    -

    1

    "

    A R T I C U L O I.

    - iU I

    Historia de los Destas , o Theistas. pagr. 6.

    V . Nocio n de los nombres de Desta , Theis ta , y A theista .

    V I . Obscuridad de sus principios.

    I .

    Se exponen los juicios de algunos Autores. p a g . 7 .

    VI I . Se ref ieren d iversas opiniones. Pri mer a, s i sa len de

    los Socinianos?

    VI II . Este ju icio aun es inform e.

    IX . Opinin de Sianda , que da por origen Gr egor io

    Pauli.

    X. La entrada de ste en Francia , y sus aserciones en

    L e n . V

    XI . Dist ingese el Deism oen tres eftados. Su cabeza en el

    segundo estado.

    X I I .

    Opin in de M oren , sobre el origen de ambos estados.

    T e r -

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    19/259

    T A B L A .

    XII I. Te rce r esta do de l os D esta s , poco di ferentes de l os

    Atheista s .

    XI V . Lo que const i tuye este tercer esta do segn Wo l f f i o .

    X V . En ta l ca so ignora n su origen e l l os mismos.

    XV I. Ambic iosa opinion de V ol ta ire .

    X V I I. Por e l la misma se deshonra n.

    X V I I I . O p i n i o n d e H e l v e c i o , q u e ha c e D e s t as l lo s M a h o -

    meta nos.

    X I X . O p i n i o n d e l A b a d P l u c h e .

    X X. Por qu so l ic i ta ndo l os Ma hom eta nos , no a dmi-

    ten los Maniqueos?

    X X I . O p i n i n d e l A u t o r d e l Examen importante.

    XX II . Su va nida d en darse por Gefes Seth , En och , &c .

    XX II I. Na da t ienen ma s contra rio qu e a quel los Pa tr ia rca s .

    XX IV . Se l es da e l p la cer de ser Antedi l uvia nos.

    II .

    Congetura para texer la historia del origen , y progresos de los Destas en

    su tercer estado. p a g . 1 9 .

    X X V . S u G e f e e s C a n .

    X X V I . Ca n neg l a providencia , y ense l a impieda d , y

    el arte de robar.

    XX V I I. Sus hi jos inventores de l a s Arte s .

    XX V I II . D e a quel la raza na c i e i l ux o.

    XX IX . Lo s Giga ntes fueron unos fa mosos impos .

    X X X. Lo s que f ingen que hic ieron guerra 7ove , 7eova.

    XX XI . D e Job se prueba su desprec io de l a providencia .

    X X X I I . E l A t h e i sm o >y e l D esmo domina ron a ntes de l D i-

    luvio , despues la idolatra.

    XX XI II . La ra za de Cha n despert l a impieda d de Ca n .

    XX X IV . Se conf irma por l os mismos D eista s modernos.

    X X X V . L o s S o d o m i ta s s e m e ja n te s a l o s G i g a n t es . C o n f o r m i -

    da d de V irg i l io con Job.

    X X X V L E n t i e m p o de J o b e ra c o n d e n a d o e l D e is m o .

    X X X V I I . Y e n e l t i e m p o d e M o y s e s .

    X X X V I I I . Y e n e l d e D a v i d .

    XX XI X. Sa n Atha na sio mira como un remedio pa ra e l D eis -

    mo e l Psa l mo 15.

    E S -

    P A R T E P R I M E R A .

    X L. Este D eism o se s iente en el s ig l o de Sa l omon .

    XL I. El Ec l es ia stes reprehende l os pensa mientos de l os

    D eista s .

    XL II . Isaas los desarma despues en su siglo.

    XL III . D em cri to , y Epicro fomenta ron despues e l D eis-

    mo entre l os Griegos .

    X LI V . No obsta que l l a men Atheista a Epic ro. Fue D esta

    del tercer estado.

    X L V . Cont ina despues de Epicr o , y ca nta n e l D eism o

    Fedro, y Lucrec io poco a ntes de l Christ ia nismo.

    XL V I . Los Sa duceos tena n este error .

    XL V I I. Un di l uvio de impieda d anega ba a l Mu ndo , qua ndo

    vino el Salvador.

    XL V I II . Queda e l fermento pa ra l a l ucha , a un despues de la

    repa ra c in.

    XL IX . Se c l a ma contra esta impieda d en l a Epsto l a Ca th -

    lica.

    L . Se nota all el carater del Deis mo ; y se explica el

    p a s a g e , Vnicum Dominatorem , &c.

    LI . Se nota ta mbin su repugna ncia toda potesta d hu -

    ma na .

    LI I. Nota e l Aposto l su mora l de verda deros Epicura nos.

    LU I. El est il o semeja nte al que hoy usa n l os D eista s . Lo

    p r i m e r o , m u r m u r a d o r .

    LI V . Lo segundo , r idcul o sobre l a pa l a brailusores.

    L V . Los compa ra Cor por e l c isma ; Ba l a n , y a l os

    Sodomita s por sus costumbres .

    L V I . R e s u l t a , q u e E n o c hprofetizo"de ellos ; pero no que

    fue Profeta de ellos.

    LV II . Por qu se ll a ma ron Ca inistas ? Adora ba n Ca n en

    el segundo siglo de la Iglesia.

    LV II I. Semeja nte dotr ina en l os D eista s moderno s.

    LI X. Los Sodomita s de l ao 1730 . a doraba n este peca do.

    LX . Na cimiento , y ca ra &er de los Ma niqueos en e l s i -

    g l o tercero .

    LX I. Su error de l os dos

    principios

    es un sys tema de los

    D eista s .

    LX U. Princ ipios de los Arra nos en e l s ig l o qu a rt o , y pa -

    dres de los Socinianos.

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    20/259

    T A B L A

    LX HI . Rcbuel ta s que ca us Ario , y su condena cin.

    LX 1V . N o se com mov i la Ig l esia por introducir una ja l a r

    bra Tbeologica, s i n o p o r t e n e r la f e d e l Verbo Divino.

    L X V . Se l la ma ron los Arria nos Fi l so fos , como los de

    h o y .

    L XV I. El Ma niqueism o en Fra ncia en e l s ig l o once .

    L X V I 1 . L o s W a l d e n s es n o e r an M a n i q u e o s .

    LX V I II . Los Al b igenses en l os s ig los z. y 13. fueron Ma ni-

    queos.

    L X I X . H a c e n 1 l a

    reforma

    ma dre de l Soc inia nismo.

    LX X. Jurieu da funda mento pa ra l o mismo.

    L X X I . O t r o fu n d a m e n t o , d e q u e l o s reformadores son los

    Sa cerdotes de l D eismo , y de l Soc inia nismo.

    L X X I I . La reforma d i l a l l a v e a Servet, y a los Socinos.

    LX XI 1I. Supl ic io de Servet por Ca l vino.

    L X X I V . V a l e n t in o G e n t i l , s us b la s f e m i a s , y s u p l i c io d e c r e-

    ta do por l os mismos Ca l vinista s .

    L X X V . Historia de l os dos Soc inos . D e Le l io .

    L X X V I . D e F a u st o S o c i n o , y s us e r ro r e s .

    L X X V I I . S u s v i a g e s , y m u e r t e .

    L X X V I I I . S u s c o n t i n u a d o re s l o s Hermanos de Polonia.

    LX XI X. Otro s documentos , que ha cen fa utores de todo \

    lo s reformadores.

    L X X X . P r o g r e s o s d e l a

    reforma

    por el Socinianism o , y

    D e i s m o .

    L X X X I . N u e v o s p r o g r e s o s e n P o l o n i a .

    LX XX II . Comp a ra c in de Pinzo vv , c l ebre esta b l ec imiento

    de l os D eista s , con Athena s.

    LX XX II I. V a ria s junta s de l os Soc inia nos en Pinz ovv , y Sce-

    minie.

    LXXXIV . Ref l ex in sobre una respuesta que piden a Me- i

    l a n d o n .

    LX X X V . D esprec ia n dicha respuesta en otra junta .

    L X X X V I . O t r a s j u n ta s d o n d e Gregorio Pal no estaba co n los

    Soc inia nos, n i D eista s .

    L X X X V I I . D i s p u ta s d e s to s c o n l o s reformadosen otra junta

    d e l a o 1 5 6 1 .

    L X X X V I I I . L l a m a n lo s D e is t a s C a l v i n o Acusador dess her-

    manos.

    P A R T E P R I M E R A .

    LX XX IX . Prog resos de l Soc inia nismo en Tra nsi l va nia por l a

    Pseudoreforma .

    X C . L a turba c in va s iempre los Esta dos con ta l es

    s e d a s .

    X C I. Oca sin de proscrib ir l a s l a D ieta de V a rsovia de

    163 8. y su conspira c in descubierta a o 16 j 8 .

    XCII. Son ta mbin proscriptos de Tra nsi l va nia .

    XC II I. Ref l ex in a l esta do presente de Pol onia .

    XCIV . Providencia s infruduosa s de Hol a nda contra l os

    Seda rios .

    X C V . Los pa rt idos de los Arminia nos, yG om a ri tas l es fa -

    cil itan mas acogida.

    X CV I. La revoca c in de l Ed ido de Na ntes l os a um ent en

    Hol a nda .

    X CV II . Observa c in sobre l a t ra nsforma cin de estas seda s .

    X C V I I I . L o s R e f o r m a d o s v an d e s p a r e c ie n d o e n S o c i n ia n o s ,

    y Destas.

    XC IX . D oc um ento de Roussea u , que l o prueba .

    C . S o l a m e n t e l o s d e t i e n e el q u dirn los CatboTtcos.

    CI . El Soc inia nismo despa rece en D eismo , y ste muda

    continuamente de estado.

    e n . A pesa r de todo, e l D eismo a pena s se encuentra co-

    mo se describe.

    CI II. Se dis ipa n sus ca ra dere s por e l los m ismos.

    C 1 V . E l p r i m e r o q u e e s adorar aun Dios.

    C V . Impl ica c in de V ol ta ire en nega r e l cul to ex terior .

    CV I. Ta m bin e l segundo , que es ser virtuoso.

    CV II . Se desva nece el tercero , que es

    amar

    a la Patria.

    CV I IJ. Resul ta l o que son rea l mente l os D eista s , y su nu-

    mero debe ser gra nde.

    .1

    A R T I C U L O I L

    Noticia de los Libertinos.

    CI X . Su epocha , y sus fa utores .

    C X . Por qu se ll a ma n Libert inos?

    CX I. Sus errores pa rt icul ares .

    C X I . D i f e r en c i a e n t r e L i b e r t i n o s , y

    D e s t a s

    CX II I. Retra to de l os Libert inos .

    $

    p a g 7 4

    Ab

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    21/259

    CX IV . Abom ina bl es a un pa ra Ca l vi no, que e 'scribe con-

    tra ellos.

    CXV: Ot ra clase de Libe rtino s. ' - -

    C X V I . C o n g e t u r a d e q u e l o s

    Francmazones

    son Libert inos ,

    l o s hermanos libres.

    CX V I I. Se prueba por l a s ra zones de su condena cin por

    C l e m e n t e X I I . y B e n e d i d o X I V . '

    CV XI II . Otr a c l a se de Libert inos l la ma dos Liberi Fratres.

    CX IX . No son de esta ra za l os Libert inos , de quienes ha -

    b l a n l a s Ada s Apostl ica s .

    ' C X X . O p i n i n U n gu l ar d e H a r d u i n o .

    CXXI. Observa c in sobre e l ca p. 6. f . 9 . de l a s Ada s

    Apostl ica s . .

    CXXII. Se prueba que a quel l os Libert inos no l o era n en

    r

    punto de Rel ig in .

    CX XI II. Con ma s funda mento se ha l la n retra ta dos en un l u-

    ga r de Sa n Pedro l os Libert inos ,

    C X X I V . ' P a r a d o j a q ue no t a S a n P e d r o e n l a d o d r i n a d e l o s

    .> -Libe rtino s.

    A R T I C U L O I I I . S'

    -S

    " . '

    De los Incrdulos , o Espritus-fuertes. 86.

    C X X V . R e t r a t o d e

    estos Impos , y sus c i ra deres .

    CX X V I . Su origen, y ra zn de l l a ma rse Espritus-fuer tes. E s

    por ironia.

    CX X V I I, Es nombre repugna nte sus princ ipios .

    CX XV II I. Sus princ ipios son repugna ntes l a Fil osof a , y a

    la Relig in. . . . . .

    CX X IX . Son pernic iosos ta mbin l a soc ieda d.

    CX X X. Los Incrdul os , y Espir i tus- fuertes son un ma l

    vie jo '

    CX XX I. Sa nto Th om s Ap ostol l o fue r g ido. Pec por l a

    regla , que ahora ensea Baile. '

    CX XX II . El est i l o de l os Espiritus-fuertes fue tambe usado

    por Icfs discpulos Incrdulos, y corregido por

    C h r i s t o . >

    r

    >

    )

    A R -

    P A R T E P R I M E R A ,

    -V

    A R T I C U L O I V .

    De los Siniestramente llamados Filsofos. p a g . 9 4 .

    . C X X X I I I . L o s Filsofos Gcntilizantes, y Ma teria l i s ta s comenza -

    ron turbar la verdad en el siglo 16 .

    CX X X IV . Su condena cin por e l Conc i l io La tera nense e l

    a o 1 5 1 5 .

    ' C X X X V . O p i n i o n e s , q u e c o n d e n e l C o n c i l i o : la mortalidad

    del alma 'C.

    * CX X X V I . Regl a s que prescribe e l Con ci l io l os Fi l sofos

    Christ ia nos.

    ; CX X XV II . Y pa ra l as Univers ida des .

    C X X X V I H . P o m p o n a c i o f u e e l G e f e d e e s t o s F i l s o f o s p r o s -

    cr iptos ,

    CX XI X. La s turba c iones , que oca sion su l ibro de l a In-

    mortalidad del alma.

    CX L . E l Ca rdena l Bem bo se desa credi ta por defender a

    Pompona cio de l a censura de Conta rini .

    CX LI . Fl eury, y Moreri ex cusa n ma l l a censura de l os V e -

    nec ia nos contra Po mpona cio .

    CX LI I. Pom pona cio con sus l ibros de lacantationibus,

    de

    Fato &c. hace perd ida su causa , y su defensa.

    CX LI II . S in emba rgo de su peni tenc ia,de l qued l a seda de

    lo s Pomponaanos.

    C X L I V . A q u e l l o s s on l o s q u e h o y s e di c en Destas N4/#-

    ralistas.

    C X L V . El methodo de estos es copia do de aquel l os .

    C X LV I. Sentencia de l Con ci l io , que dis ipa e l a rma mento de

    l os Fi l sofos .

    CX LV II . Los Fi l sofos con una ma l igna modest ia se a pa rta n

    de l a s verda des reve l a da s , no queriendo demons-

    trar su credibil idad.

    CX LV II I. Se conc l uye de l a historia que son unos l os D uista s ,

    F i l s o f o s , L i b e r t i n o s , R e f o r m a d o s , & c .

    C XL IX . Juic io f ina l de sus princ ipios ,y ca ra &er genera l .

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    22/259

    A R T I C U L O V .

    Necesidad, 7 dificultad de escribir, j hablar contra todas es-

    1

    tas settas. pag- i4*

    C L . S n necesid a d, 6 ut i l ida d va no es e l escr ib ir .

    CL I. El egempl o de Jesu Christo , y s iete de l os Apost -

    les lo ensea.

    C L I I . N e c e s i d a d , q u e d e b e a n t e c e d e r l a s c o n t r o v er s i a s

    por l a Rel ig in.

    CL II I. S in necesidad no se escrib ieron ta ntos Apol og t icos

    por e l Christ ia nismo.

    CL IV . Pa rt icul a res ca l umnia s , que hic ieron venir a la s

    Apo l oga s . . . ,

    r

    ,

    C L V . S in estas ca usa s ser ia n noc iba s: l o primero a la tez

    l o segundo l os Fie l es .

    C L V I . L o m u c h o q u e s e i m p u g n a h o y l a R e l i g i n j u s t i -

    fica su defensa.

    C L V H . Qua n to corromp e hoy l a ma l a conversa c in , . y l a

    libre leccin.

    CL V I II . N o ha y verda d, contra quien no a nde a l gn tra ta do,

    CL IX . Estos l ibros turba n hoy l os puebl os .

    C L X . Ta l es oca siones nos sa ca ron de Jesu-C hrsto , y l os

    A postol es l a s l ecc iones de obedienc ia , y pa z p -

    b l ica .

    CL XI J ust ino, Tertul ia no , Irene o, impugna ron ta les doc-

    trinas sediciosas.

    CL XI I. La di f icul ta d de impugna r a l os D eista s , y Fi l osofo? .

    Lo primero,por que niega n l a s Sa ntas Escript t i ra s .

    CL XI II . Segund o, porque se desca rga n r idicul a mente d e ra -

    zonam ientos serios , y nos ganan en agradar al

    vul go nec io .

    C L X IV . Era e l nico medio convencerl os por sus princ ipios^

    CL X V . Pero su inconsta nc ia , y fa l ta de verg enza l os des-

    obl iga s mismos.

    C L X V I . N o q u e d a o t r o r e m e d i o q u e n o h a b l a r c o n e l l o s,

    s ino de e l l os . D a r su retra to l os Princ ipes , y

    Ma gistra dos.

    CL X V H . Este e l p l a n que s igo en esta obra ,

    , E c o -

    P A R T E P R I M E R A .

    C L X V I I I . E c o n o m a , y p a r ti c i n d e e s te pl a n p o r m a y o r .

    CL XI X. Los otros med ios , y mthodos est n ya b ien egecu-

    ta dos por muchos modernos.

    CL X X . Pero no ha y que cansa rse en convence rl os de impos .

    Esto es l i songea rl os .

    CL X XI . No l es ha ce fuerza s ino e l convencerl os de reos d e

    Esta do . Yo s igo este a rgumento^ desde e l t i tul o

    hasta el fin.

    C L X X I I . D i c h o d e u n D e s t a , q u e m e c o f i rm a e n e s ta e l e c -

    c in de medio .

    1

    CL XX 1I I. El est i lo debia ser duro: ma s deja de ser lo por el res-

    pedo los Personages con quienes se habla.

    CL X X IV . Se debe con todo eso ha cer pa tente su neceda d.

    C L X X V . C o n s e j o d e W o l f i o m u y s a ga z p a r a e l i n te n t o .

    ..i

    .

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    23/259

    T A B L A

    D E L A S E G U N D A P A R T E

    D E L A P A R A T O .

    PREVENCION A LOS VERDADEROS FILOSOFOS

    contra los falsos. p a g . 1 2 7 .

    I. Da que te mer el abuso de la Filoso fa.

    II. Se contrap onen sus abusos , y sus oficios.

    t

    III. Resu lta la diferencia entre la Filosofia ver dader a , y

    la falsa.

    IV . Se detesta la falsa Filosofia , y se respeta la verda -

    dera. Ob jeto de esta segunda parte.

    V . Pla n, y division de todo lo que se advie rte en esta

    prevencin.Tres Secciones relat ivas, primera la

    Religion , segunda la sociedad , tercera las vir-

    tudes , y ciencias.

    VI . Se previene un efugio ordinario de ios Pseudo-

    filsofos.

    S E C C I O N P R I M E R A .

    Los malos Filsofos tienen en quanto la Religion un earae-

    ter opuesto al de la Filosofia. pag. 13 3.

    VI I. La Filosofia es por la R eligi on , y sta no es por la

    Fi losofia .

    VI H. Se previene un perverso designio de los Pseudo-

    filsofos.

    IX. La Rel igion no teme tampoco la Fi losofia : pero

    sta se condena s misma , queriendo atacar la

    Rel igion.

    X. Emplean la Geometra para su intento.

    XI . Seis partes que en la Religion no debe desconoc er un

    Fi l s o f o , y division de esta Secci n en seis Ar -

    AT t i c u lo s . A R -

    P A R T E S E G U N D A .

    A R T I C U L O P R I M E R O .

    o es el Filsofo, sino el Antifilsofo quien afela desconocer l

    Dios, viniendo a ser Atesta, Materialista, Espi-

    nosas ta.

    . .

    XII . Por qu se aumenta la impiedad en razn de lo que

    . se ilustra la Filosofia?

    XI II. La ilustracin es cierta .

    :

    X IV . No son compatibles el Ate sm o, y la Fi losofia .

    X V . Se prueba por los.mismos Fi lsofos paganos. Platn.

    XV I . Discu rso de Seneca. * I

    XV II . A Descartes se escusa de impieda d; pero no de

    orgul lo.

    - -XV III . Se prueba el intento por la raz n, y autoridad del

    Apostol .

    XI X. La Filosofia alivia la obscur idad de la f, y hace-fa-

    ,cil el ato de creer.

    XX . E l Incrdulo d iscurre siempre a l contrario de la ra-

    zn , y del Fi lsofo . Lo que dem uestra , que no

    es Fi lsofo.

    XX I. Muestra tambin, que los Ates tas, y Epicreos no

    son Fil sof os, porqu e estudian la Filosofia para

    saber negar Dios.

    XXI I . Lo confiesa Epicuro en su carta Pythocles .

    XX III. Le alaban por esta locura sus Panegiristas.

    XX IV , Lo pract icaban asi en t iempo de Cicern .

    XX V. San Pablo not esta extravagancia los Fi lsofos

    . 1 . . Aten iense s. :

    XX VI . Por la misma ignorancia estudiada, cu lpa los Fi l -

    sofos R o m a n o s .

    XX VI I . 0 mism o se v en 163 Fi lsofos de hoj> d ia .

    Y Y

    1 1 1

    *

    R d

    '

    C u k h i

    P

    c r e

    sa , con que cubren su impiedad,

    r,.

    W

    -JXIX. .Acaban de mostrar su intencin en sus escritos t y

    5

    v V v. i pudiendo. .probar que no hay Di os , prueban

    bien, que el loss on Atestas, y necios,

    ;< r < i w ;

    . o . i u . ;

    >

    v

    v

    ; i . C.k, i-A . s . v . i -

    \

    A R -

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    24/259

    A R T I C U L O S E G U N D O .

    Nadie es tan culpable, y tan inexcusable en no confesar,y agra*

    decer la pro videncia de Dios, como un Filsofo. p a g . 1 6 4 .

    X X X . A r g u m e n t o d e e s t e a r t ic u l o . O c u r r e n d o s d ud a s .

    X X X I . Se funda la p ri mera duda.

    X X X I I . N o s e da los F i ls ofos m oti vos de p res umi r , s i no

    de temer .

    X X X II I . E g emp los que mues tran la ins ens atez de los F i l-

    s ofos , que ni egan la p rovi denci a.

    X X X I V. Se les arguye de s us si s temas de mun do la fbr i ca

    del mi s mo mundo.

    X X X V . Se i nf i ere el p rop os i to del Arti c u lo.

    X X X V I. Son mas cu lp ables aun los Mode rnos , p or lo que s e

    adelanta la F i los of i a en nues tro t i emp o.

    X X X V II . Ru do es tado de la F i los of i a en t i emp o de E p i cl i r o.

    S o b r e l o s c o m e t a s , e c l i p s e s , & c .

    X X X V I I I . C a u s a s d e e s t a ig n o r a n c i a .

    X X X I X . Venta j as de los Mode rnos , que los dej a mas i nexcu-

    sables sobre este articulo.

    X L . Se funda la s egunda duda p rop ues ta.

    X L I. Mo ti vo de s us quej as contra la p rovi den ci a.

    X L II . F alta de s i nceri dad en los F i ls ofos Protes tantes .

    X L III . Se retuerce s obre el los la quej a , y los convence de

    todos los males de que s equaj an.

    X L IV . L os furores de nues tros F i ls ofos c ontra la p rovi -

    - denci a.

    X L V . La s uavi dad de la p rovi denci a con nues tros F i l -

    s ofos .

    V - -

    A R T I C U L O T E R C E R O .

    . ..

    El Filsofo deja de serlo, en siendo Incr dulo los milagros bien

    circunstanciados. p ag. 179

    X L VI . La d i f i ni ci on del mi lagro s egn los F i ls ofos .

    X L V I I . E l I n c r d ul o e s m e n o s F il s o f o q u e e l B a r b a r o .

    El

    -

    r'i

    P A R T E S E G U N D A .

    X L VI II . E l j u i ci o que debe hacer el F i ls ofo s ob re los mi -

    l a g r o s .

    X L IX . E l que no j uzga p or p r i nci p ios f i los fi cos, es F i l-

    s ofo ?

    L . Rara t i medez la del Incrdulo , y s u admi rable

    osada.

    LI . Se des vanecen sus p rop os i ci ones tem erar i as , y b l a s -

    f e m a s .

    LI I . Al Incrd ulo s e le convence p or s u mi s ma p alabra.

    LII I . Si Ignora el F i ls ofo lo que p uede la naturaleza en

    todas sus partes , sabe lo que en algunas no

    p uede.

    LI V. Los F i ls ofos s e han ren di do los mi la gros , y no

    de valde.

    L V . L u e g o l o s I n c r d u l o s n o s o n F i l s o f o s , s i n o l o c o s .

    A R T I C U L O Q U A R T O .

    La ignorancia human a escarmienta al Filsofo , y le guarda de

    ser crdulo > pero no le lleva ser Incrdulo , y

    Pirroniano. p a g . 1 8 9 .

    LV I. D e qu es p r i tu nace la i ncredulidad ?

    LV II . Va n el la p or d i ferentes es trav os los fa ls os

    F i l s o f o s .

    LV II I . B las femi as de nues tros Ps eudof i ls ofos .

    L I X . C o m o ha n c u n d i d o? Y con los nombres , y caracte-

    res que los p i nta San Pablo.

    LX . E s carmi en to los F i ls ofos de us ar una cr ti ca teme-

    raria en las cosas humanas.

    LX I. Pel i gro de es to en la Rel i gi n.

    * LX II . Pel i gro del mi s mo Pi rroni s mo en el us o de la s o ci e-

    dad , y de la Rel i gi n.

    LX III . Di ferenci a s uti l , p ero neces ar i a .

    LX IV . Se p rueba con un hecho del E vang eli o.

    L X V . T o d a s l as o b ra s d e D i o s s on o r d e n ad a s e n tr e s , c o -

    mo la razn , y la Rel i gi n.

    LX V I. La F i los of a s olo ap arta de la creduli dad s ana , y del

    o r g u l l o .

    / L

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    25/259

    T A B L A .

    L X V n . La p oca s i ncer i dad de los F i ls ofos de ho y j us ti f i ca

    nues tro Scep ti ci s mo p ara con el los .

    LX VIII . Y p ara toda la F i los of a .

    LX IX . Con clus i o n, que. ( p or a l l i ) debe veni r un F i ls ofo ,

    y lo l lev r s enti r la neces i dad de una regla

    infalible

    - u l e v ? t n n , ; t n a 3 o n o t t i o j a v j i. : b s o o g s t t s b d c . u

    A R T I C U L O Q J J I N T O .

    El verdadero Filsofo siente la necesidad de una revelacin \y

    esta le debe ser mas suave de llavar que los otros

    hombres. p ag.206.

    L X X . E l des eng ao es el p r i mer ac i er to , y la p ri mera s a-

    bi dur a es dej ar de errar .

    L X X L S i n t i e r o n l o s F i l s o f o s p a g a n o s e s t e v a c i o , y q u e e ra

    neces ar i a una lumbre s oberana.

    L X X I L N o t a s e e s t o e n e l m i s m o E p i c u r o .

    LX X I II . Se p rueba , que nadi e es menos cos tos o el s acr i f ici o

    de la razn, que al F i ls ofo.

    X X X I V . A c o s t u m b r a d o e s t l o s m i s t e r i o s , y a r c an o s de la

    n a t u r a l e z a .

    L X X V . N i hay otros mas acos tumbrados , que los Pi rron i a-

    nos s acr i f i car s u razn, y aun la ev i d i enci a .

    A R T I C U L O S E X T O .

    El m as Filsofo es quien da armas todas las sellas, y bellos co-

    loridos todos los errores para desacreditar la

    Religion. p a g . 2 1 6 .

    LX X V I. La F i los of a mi ra los s of is mas s olo p ara d i s i -

    p ar los .

    L X X V I I . C e n s u r a e n c o n t r a r i o de C i c e r n , y o t r o s c o n t r a l o s

    m a l o s F i l s o f o s .

    LX X V II I . Te r tu l i a no s eala en la F i los of a el p r i nci p io de cada

    h e r e g i a .

    L X X I X . S p r u e b a c o n S a n G e r o n i m o , y S a n I r e n e o .

    L X X X . S a n C i r i l o d e A l e x a n d r i a .

    L a

    P A R T E S E G U N D A .

    LX X X I. La Ps eudolos ol i a de hoy p roduce mas trop a de

    errores q ue la de cada sigl o, y la de todo s junto s.

    LX X X II . Se i ndi can algunas heregi as que renueva.

    S E C C I O N S E G U N D A .

    La Filosofia de]a de serlo , sino c ontribuye todos lo s bienes

    de la Sociedad.

    p

    a

    g .

    Z

    iS.

    LX X X III . Ci nco of i ci os p r i nci p ales debe la F i los of i a la

    Soci edad.

    L X X X I V . D i v i s i o n d e e s t a S e c c i n e n c i n c o A r t c u l o s .

    trtf ' - { . / r ty.w

    A R T I C U L O P R I M E R O .

    Lo que hoy se llama Filosofia, no ense a sino principios pa-

    ra turbar le politica ,y las santas leyes. p a g .

    2 5 0

    .

    LX X X V . La F i los of i a es madre de las buenas leyes .

    LX X X VI . Se i nf i ere de a l l i , que no es F i los of i a la que hoy

    se llama asi .

    LX X X VII . Sus mxi mas contra la buena legi s laci n.

    LX X X VII I . Severo j u i ci o de Plutarco contra nues tros F i ls ofos .

    LX X X IX . Va n s i n f in los p rogres os de la l i ber tad f i los -

    f i ca contra la l i ber tad humana.

    X C . La des enfrenada li ber tad de p ecar traj o la nece-

    sidad de las leyes.

    X C I. La s anti dad de las leyes se def i ende con la doc-

    tr i na de San Pablo de la cavi laci n de los

    F i ls ofos .

    X CII . Los F i ls ofos evcuan la fuerza de las leyes .

    X C III . Se mues tran s us i mp li cac i ones , y s us p ervers os

    fines.

    eoi om.v odob o. - wp v v ; r >

    A R T I C U L O S E G U N D O .

    La falsa Filosofia ,y sus Profesores son fatales para los Vrin-

    cipes y gobiernos legtimos. p ag. 2 .41.

    X CIV. Uti l i dad de la F i los of i a p ara los Pr i nci p es .

    X C V

    - .

    N o

    se habla de una Filosofia de palabras.

    L a

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    26/259

    T A B L A .

    X C V I . L a m p r o p r ie d a d c o n q u e h a b l a V o l t a i r e .

    X CV II . R ecrimina c io nes in justa s que ha cen l os Fi l so fos;

    y qu f in .

    XC V I II . El l a s va n contra su mismo f in.

    XC 1X . Usa n de l a cal umnia por o tro f in , que es e l no

    q u e d a r v e n c i d o s .

    C . E l l o s m i e n t e n .

    CI. El l os se desmienten.

    CI I. Se condena n s mismos con l os Ate sta s .

    CI II . Reco nven cin de l os Ate ista s l os Fi l sofos .

    C I V . Se convencen de revol tosos por s mismos.

    C V . Se convencen por l a historia a nt igua y moderna .

    C Y I . Se l es debe ha cer venir l a qest ion; y se pro-

    pone el estado de sta.

    A R T I C U L O T E R C E R O .

    Esta misma Filosofa turba las Familias,y ensea a. despre-

    ciar padres , los ma ridos >y todas las

    obligaciones. p a g . 2 5 4

    CV II . N os a cusa n de que ca st iga mos l os m a l os C iu -

    dadano s , y yo les acuso de que ellos les h a-

    cen ma l os .

    CV II I. Qua l es deben ser l os Fi lsofos en l a. soc ieda d?

    CIX. Idea de un Fi l sofo Crist ia no.

    C X . Los Pseudof i l sofos qui ta n la s ob l iga c iones , y vi r -

    tudes soc ia l es .

    CX I. El respeto l a providencia es e l c l a vo de l a so-

    cieda d ; y ste es atacado por ellos .

    CXII. La vida futura . Otro respeto igua l mente nece-

    sario , y que no debe alguno los Filso fos.

    CX IU . Qu ser l a soc iedad deja da l a juventud s in edu-

    cacin?

    C X I V . Q u i e r e n q u e s e exponganlos hijos nacidos.

    C X V . Que l os hi jos se ba ta n contra sus pa dres .

    C X V I . C o n s i d e r a c i n s o b r e l o s b r u t o s , q u e c o n v e n c e i

    l os Fi l sofos .

    CXV II. Sus m x ima s contra l a instrucc in.

    - " " D e s -

    P A R T E S E G U N D A .

    CX V I II . D esde tempra no se debe ensea r la Rel ig in.

    CX IX . Se convence por sus mismos sent imientos , y se

    ven sus inconseqencia s .

    CXX. D el a mor de l a pa tr ia .

    CX XI . La reg l a de a ma r es ta n demostra bl e como 1

    G e o m e t r a .

    CX XI I. L a ca rida d es l a reg l a suprema .

    CXXIII. Es ta n fuerte como t iene de orden.

    C X X I V . T r a s t o r n o d e i d a s d i g n o d e o b s e r v ar s e .

    C X X V . Se enfurecen contra l a Mora l cr is t ia na . ^

    CX X V I . Ensea n una Mor a l opuesta por todo un di metro .

    CX XV II . Se conf iesa n f ina lmente enemigos de l a soc ieda d.

    A R T I C U L O Q U A R T O .

    Los Pseudofilsofos pervierten todos los medios legtimos de

    una poblacion racional. pa g . ^82 .

    C X X V I I I . L o s F i l so f o s en e m i g o s d el M a t r i m o n i o a c us a n

    l os Crist ia nos, y Jesu-Cr isto .

    C X X I X . U s a n c o n t r a e l M a t r i m o n i o d e un a L g i c a m i -

    serable.

    CX X X. E l Ma trim onio no puede consist i r s in l a unin

    individua de dos.

    C X X X I . D e s t r u y e n l a p o b l a c i o n .

    CX XX II . El ce liba to Ec les i st ico es venta joso l a pobl a c ion.

    CXXXIII. Considera c in f i l osf ica que l o demuestra .

    CXXIV . Ocurre una re f l ex in s ingul a r .

    C X X X V . C o n t r a p o s i c i n d e l

    celibato

    ca t l ico , y de lcelibato

    filosfico.

    CX X X V I . Equivoca c in nota bl e en l o que ordina ria mente

    se juz ga de los pueblos , que castigaron al

    ce l iba to .

    CX XX V I I. Sol o ha n perseguido l a s Na ciones a l ce l iba to de

    nuestros Fi l sofos .

    C X X X V f f l . L o s J u d o s .

    C X X X I X . L o s R o m a n o s .

    C X L . N o t a b l e d i c h o d e D i o n .

    CX LI . Juic io contra e l mismo ce liba to por l os A A ,

    de

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    27/259

    T A B L A .

    de l a Encyc l opcdia .

    CX LI I. Se ex pl ica n a l propsi to l a s l eyes "Julia de mari-

    tandis uxoribus , y l a l e y Pa p t a & c .

    C X L I I I . L o s G r i e g o s n o c on d e n a r on o t r o c e l i b a t o .

    GX LI V . Tod os respeta ron e l ca sto ce l iba to , y l a ca st ida d.

    C X L V . La ta ita de sta prueba e l poco entend imiento

    de nuestros Fi l sofos .

    .i r ' - . . ' . ; ' . '

    A R T I C U L O Q U I N T O .

    La Pseudofilosofia inspira el menosp recio

    }

    y odio m as furioso

    contra la humanidad. p a g . 2 9 6 .

    C X L V I . D espues de impedir que na zca n , procura l a Pseu-

    dofilosofia que se maten los nacidos.

    CX LV II . D octr ina de l a Fi l osof a contra el Suicidio.

    CX LV II I. Princ ipios de l os Fi l sofos fa l sos que l l eva n

    ma ta rse .

    C X L I X . D a n t a m b i n e x e m p l o s .

    C L . Suceden ho y ma s Suic idios en l a Euro pa por es-

    tas lecciones.

    CL I. T iene n l a osa da de ha cer l a a pol oga por esta

    a troc ida d; y cul pa n l os Tel ogos que l a

    disua den.

    CL II . Es verda d que e l Eva ngel io dis ipa este espr i tu.

    CL II I. Los D octo res de l suic idio se a l a ba n s mismos

    de hum anos , y nosotros l laman crueles .

    Primero l os Reyes que dec l a ra n una guerra

    justa .^

    CL IV . Segund o l os Ma g istra d os, porque condena n

    muerte l os reos juzga dos.

    C L V . Aqu i se ruega l os Ca tl icos no fa v orezca n esta

    falsa humanidad.

    C L V I . T e r c e r o l o s C i u d a d a n o s , a c u s n d o l o s , p o r q u e

    se defienden de sus inevitables agresores .

    CL V I I. C on todo eso l os al a ban s i se venga n de sus

    enemigos.

    C L V I I I . T o d o l o h ac e n cu l p a d e l a R e l i g i n .

    CL l X . Qua rta inhuma nida d , de que nos acusa n los D oc -

    to-

    P A R T E S E G U N D A .

    tores del Suici.iio: las penitencias, y asperezas

    cristianas.

    CL X . Al gu nos Ca tl icos se inc l ina n dema sia do a c ia

    aquel estilo : ruegaseles amig ablem ente.

    CL X l . Se ex pl ica l a pr ctica de l a s disciplinas, y su d is-

    tancia del error de los Flagelantes.

    CLXII. El ogios de a l gunos pa dres esta s disc ipl ina s .

    CL XI II . Reca pi tul a c in de l a s contra dic iones de l os Pseu-

    dof i l sofos en ma teria de huma nida d.

    S E C C I O N T E R C E R A .

    La Pseudofilosofia pone los principios para destruir las virtu-

    des particulares con todas las ciencias,y artes. p a g . 3 1 7 .

    CL X IV . La s idea s de l a ver da d , y l a e l ecc in de l b ien

    son el fin que debe trabajar la Filosofa.

    C L X V . D i v i s i n d e l a m a te r i a e n d o s p a r t e s , y e n a m -

    ba s fa l ta l a Pseudof l osof ia .

    A R T I C U L O P R I M E R O .

    La. Pseudofilosofia hace olvidar todas las virtudes personales.

    p a g 5 1 9 .

    C L X V I . P r i m e r a r a z n g e n e r a l , c o n q u e t i r an p o s tr a r

    l a s vi rtude s: nega rl es sus f ines y m ot ivos .

    C L X V I I . V a n a e s l a v i r t u d , s i n o m e r e c e m a s q u e l a s a -

    l ud corpora l , l a fa ma , &c .

    CL XV II I. Hu bo en l os Fi l sofos a nt iguos ba sta ntes vest ig ios

    de virtud con que a rgir l os de hoy .

    CL X IX . En qu sent ido se n iega n l a s vi rtudes en l os

    Pa ga nos?

    C L X X . Resp ecto de l a s Crist ia na s , son una s sombra s .

    CL XX I. Resp ecto de l as de estos de hoy , son verda des .

    CL XX II . Ha ca n a l guna s obra s buena s por l a l uz na tura l .

    CLXXIII. Los Pseudof i l sofos ex a gera n l a s vi rtudes de l os

    Paganos por odio las de los Cristianos.

    D E - .

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    28/259

    t a b l a .

    D E L A H U M I L D A D . p a g . $ 1 9 .

    C L X X I V . N i n g u n a h u m i ld a d h a y en t re lo s F i l s o f o s P a g a n o s .

    C L X X V . S i a q u e l l o s n o l a s e g u i a n , l o s d e h o y l a p e r s i g u e n .

    C L X X V I . P r i m e r a r az n c o n q u e l a i m p u g n a n .

    C L X X V I I . S e g u n da ra z n d e i m p u g n a r l a .

    C L X X V I I I . L a r e ve l a ci n h u m i l l a , y e l e v a .

    C L X X I X . S o b e r v i a d e l S c e p t i c i s m o f il os o fi co .

    C L X X X . C o m p r u b a s e e s t a p o r R o u s s e a u , q u e e s u n o d e

    los Scp ticos. , .

    C L X X X I . L a a r r o g a n c i a d e R o u s s e a u p r u e b a p r c t i c a m e n -

    te la soberv ia scpt ica .

    C L X X X I I . S e d e s m i e n t e l u e g o s m i s m o .

    D E L A S O B R I E D A D . pag. 337-

    C L X X X I I I . S o b r i e d a d d e l o s a n t i g u o s F i l s o f o s .

    C L X X X I V . L o s d o c u m e n t o s d e s u s o b r i e d ad s o n p o c o f ie le s .

    C I X X X V . M a s b i e n c o n s t a d e s u d e s t e m p l a n z a .

    C L X X X V I . C o n t o d o l a e s t i m a b a n , p u e s l a a p a r e n t a b a n : p e r o

    h oy se desest im a s in a lguna decencia .

    D E L A G R A D E C I M I E N T O , p a g . 3 4 0

    C L X X X V I I . I n g r at s im o s lo s F i l s o fo s .

    C L X X X V 1 I I . C i n c o r a z o n e s q ue h a n i n v e n ta d o p r a i m p u g -

    n a r e l a g r a d e c i m i e n t o .

    C L X X X I X . S a b e e s to e l n o d a r g r a c i as i la mesa a lgunos

    C r i s t i a n o s .

    C X C . S e n o t a u n s i n g u la r a b u s o ; e l d e l o s Cortejos.

    D E L A O R A C I O N . p a g . 3 4 4 -

    C X C I . N e c e s a r i a * t o d o r a c i o n a l , y s u u n i v e r s a l u s o .

    C X C I I . L a R e l i g i n e n s e n s u o b j e t o , y s u l e g i t i m o

    m o d o . .

    C X C I I I . N e c e d a d e s d e n u e s t ro s F i l s o f o s c on t r a l a o r a c i n .

    C X C . 1 V . C o m p a r a c i n r i d i c ul a c o n -l o * Viesus, y q u i n e s

    son estos?

    L 0 S

    P A R T E S E G U N D A .

    C X C V . L o s i m p o s , y F i l o s o f e s s on l o s Tietistns.

    L A L I B E R A L I D A D . p a g . 3 7 8 .

    C X C V I . V i r t u d i n s e p a r ab l e d e l a F i l o s o f a ; p e r o i n c o n c i -

    l ia b le con nuestros Fi lsofos.

    C X C V I I . M a s i n c o n c il i a b l e c o n s u s p r i n c i p i o s .

    C X C V I I I . I n c o n c i l ia b l e s c o n l as d e m s v i r t u d e s .

    C X C I X . Q u e l o s v e r d a d e r o s F i l s o f o s d e b e n a r r o j a r d e

    entre s los fa lsos.

    C C . Se conv en ce con una h istoria s ingula r , y re* -

    c e n t e .

    tfDfl'- .. _ .j P

    A R T I C U L O S E G U N D O .

    r

    9

    a Filosofa de nuestro tiempo destruye todas las Ciencias.

    y Artes. pa g- 3 5 3-

    C C I . La Fi losofa no es una sola a rte , s ino e l a m or,

    estud io de to da s.

    C C I I . E x e m p l o s a n t i g u o s , y m o d e r n o s d e l a s e m p r e s a s

    q ue h a inspira d o la Fi losofa en fa v or de la s

    c iencia s .

    C C I I I . E l a m o r d e la s ab i d u r a n o s e c o m p o n e c o n e l

    a m o r t e r r e n o .

    C C I V . N i c o n e l a m o r d e s m i s m o .

    C C V . D o s c a u s a s d e a t ra s a r l a li t e r a t u r a l o s P s e u d o -

    filsofos.

    C C V I . Otr a s dos ca usa s : La desenfrena da l ibe rta d : y la

    discordia irreconci l ia b le de sus sen t imiento s.

    C C V I I . S e d e m u e s t r a e n e l lo s e s ta s e g u n d a c a u s a c o n h e -

    c h o s a n t i g u o s , y r e c i e n t e s .

    C C V I I I . C o n e s to v i e n e m a l e l q u e r e r e l l o s r e p r e h e n d e r

    l o s T h e l o g o s .

    C C I X . A l o s T h e l o g o s p r o t e s ta n t e s , s u s P a t r i a r c a s , v i e n e

    sola men te la censura de P op e.

    C C X . Y a t o d o s l o s H e r e g e s .

    C C X I . L a s d is p u t a s m o d e r a d a s s o n t i l e s a l a ca u s a d o

    la l i tera tura .

    g La

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    29/259

    T A B L A .

    CC XS I. La Fi l osof a ensa a porf ia r ha sta en l a Th ec l o-

    s

    a ; mas aqu halla l mites.

    CCXIII. Es^un deec io de l espr i tu huma no a rderse por

    " qest iones pu eri l es . Pero l os Fi l sofos se encen-

    da n ha sta a horca rse .

    C C X I V .

    E x e m p i o s d e q e s t i o n e s r i d i c u l a s .

    C C X V . S e a v e r g e n z a d e esto la buena Filosofa.

    C C X V I . C o m p a r a c i n d e n u e s t r o s F i l s o f o s c o n l a s a r a a s

    de Rea mur.

    CC XV II . Rea m ur no une l a s a ra as ; n i e l Proconsul Ge-

    l io l os . Fi l sofos .

    CC XV II I. Otra ca usa genera l contra l a l i tera tura ; su l i -

    berta d desenfrena da .

    CC XI X . En e l l os se ve qua n poco a provecha , pa ra sa ber,

    la libertad ptena.

    C CX X . Se demuestra l o que da a l as a rtes .

    C C X X I . L a v o r a c id a d e n leer es caufa del poco apro vech a-

    miento.

    C C X X I I . E s

    vana

    la pretensin de a l gunos A A . Ca thl ico s

    por la l ibert ad , pues siempre la hub o.

    CC XX II I. D os c l a ses de ingenios: Los sobresal ientes l a t ienen.

    C C X X i V - P a r a la s e g u n d a c l as e e s perjudicial.

    C C X X V . R u i n a d e hs ciencias en particular.

    noo ONOR,TTOO 3 2 o n V i ri & i c fe s t i s h t o m e 1 3 . 1 1 1 3 0

    D E L A T H . E O L O G I A . pa g . 3 76 .

    C C X X V L Intenta n dis ipa rl a . Primero , nega ndo su objeto ,

    que es D ios .

    C C X X V I I . S e g u n d o , n e g a n d o l o s m y s te r i o s T r i n i d a d , E n -

    ca rna c in, &c .

    G C X X V I I I . T e r c e r o , l o s a t r ib u t o s : P r o v i d e n c i a , J u s t ic i a , & c .

    C C X X I X . Q u a r t o , n e g a n d o l as E s c r it u r a s , to d a r ev e l a c i n ,

    y Sa cra mentos .

    C C X X X . Q u i n t o , la M o r a l , y v i r t u de s .

    . - L A M E T A F I S I C A . p ag . 3 78 .

    .. - Al sol ... ': Y . DO

    CC X X XI . Qu Meta f s ica en l os que niega n, todo espr i tu,

    toda idea abstr ada , y universal?

    P A R T E S E G U N D A

    CC X XX II . Ni de ja n a l guna de sus pa rtes . No da n a lma ra -

    cional.

    C C X X X I I . N i A n g e l e s , n i D e m o n i o s .

    L A F I S I C A . p ag -3 78 .

    CC X X X IV . Prim ero , aun l a ma teria , y l os cuerpos dicen

    que ignora n.

    C C X X X V . S e g u n d o , e l l i br o d e

    Causas

    no cabe en su Fsi-

    ca , donde todo lo hace el acaso.

    C CX X X V I. Te rc er o, n iega n la s genera c iones de l a s espec ies .

    CC X X X V I I. Qua rto , l a s l eyes de l orden del universo , y l a

    C o s m o l o g a .

    C C X X X V I I I . Q u i n t o , l a A s t r o n om a , y F i si c a C e l e s t e .

    L A A G R I C U L T U R A , E I N D U S T R I A , p ag . 3 8 0.

    CC X X XI X Acusa n de este a tra so a l Eva ng el io .

    C C X L . Ba i l e es reprehendido sobre esto por Montes-:

    qui.

    CC XL I. Pero Ba i le quiere reprehender S . Crisostom o.

    CC XL II . Se muestra l a sa bia economa de l Eva nge l io , y l a

    sa bia m x ima del Crisostomo contra Ana x a -

    goras.

    CC XL II I. El des inters cr is tia no intersa tod os : e l f i lo-

    sf ico da a todos.

    C C X L I V . Esta di ferenc ia dec ide de l com erc io , y de l a

    industria.

    D E L A J U R I S P R U D E N C I A . pa g . 3 8 5 .

    C C X L V . Pa ra quien son l a s l eyes , si l os hombres no son

    libres ?

    C C X L V I . Pa ra quines los supl ic ios , s i D ios ha ce todos l os

    pecados , el destin o ?

    L A H I S T O R I A . p a g . 3 8 8 .

    CC X LV II . Redu cen f igura s l a s verda des histrica s .

    L o

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    30/259

    T A B L A . ,

    J t

    C C X L V I I I . L o s F i l s o f o s o s c u r ec e n c o n a l e g o r & s to d a s l as

    h i s t o r i a s .

    C C X L I X . L a s u p u si c io n d e m o n u m e n t o s , y de t e s t . g o s :

    segun da entra d a q ue h a cen pa ra a dultera r la

    h istor ia . . .

    1 ' A t h i s m e . V o i l a J e b e r c e a u e t

    1 * h i s t o i r e a b r g d e c e m o n s t r e m o d e r n e .

  • 7/25/2019 La falsa filosofa, .... crimen de estado (tomo primero)

    35/259

    8 P A R T E P R I M E R A .

    myster is , quita ba c on to do eso la clav e de la

    R el igio n . D esde q ue q uiso ren o var co n e l Arr ia-

    nismo u na tropa de otros errores, se vena los

    " o jo s , q ue la R el ig io n , co n vert ida po r l en Fi-

    losofa , que dar a bien presto reducida una R e-

    l ig io n puramen t e n at ural : y q ue po r un n uevo

    progreso , inseparable del error , este Desmo sin

    principios debera necesariamente degenerar en

    una seda f ilosfica. D e all el verda dero De ism o,

    despues e l Mat er ia l ismo , y e l At esm o . A est o

    se reduce la 'histori a abrevi ada de este mon struo

    m o d e r n o . "

    E s t e j u i c i o a u n E st e ju ic io , aun q u e f un d ado , parecer m uy

    i n f o r m e . y^o y ge ne ral , para hacer la historia abrevia da de

    lo s D est as . L as raz o n es en q ue se f un d a so n aun

    mas generales ; y prueban no solamente que los So-

    c in ian o s , s in o t am b in , y mejo r q ue lo s P seudo -

    ref o rm ado s, h an s ido lo s padres de lo s D est as .

    P ero de est o se d ir despues .

    . k . . Otros , sin salir de entre los Soc inia nos , quie ren

    S i a n d a , q u e di acercarse mas part icularm ente su orige n. Lo s

    orcgoritTpauh. De st as , di ce el P ad re S ian da , ( i ) q ue tam bin se

    l laman Trinitarios y Neacianos , nuevos Arranos,

    n aciero n en P o lo n ia de la seda de lo s Lut eran o s e l

    a o 1 5 6 4 . F u e s u G e f e u n t al G r e g o r i o P a u l i , M i -

    nis*

    ( 1 ) S i a n d a L e x i c n P o l e m . v e r b .

    Desta

    , d i Q i e t i a m

    Trinitarii ,

    &

    Neatiani,

    r e Ariani ntvi a n n o D o m i n i 1 1 6 4 . e x L u t e r a n a s e a e x o r c i s u n t i n P o l o n i a , &

    G a a m i r r u m p e n t e s a n n o 1

    , 6 6 .

    L u g d u n i s u a s i m p i a s a s s e r c i o n e s p r o m u l g a r u n t , s e d

    a d e o i n t r i n c a r a s & o b s c u r a s & v a r i a b i l c s , u t d i f f i c i l e s i t p e r c i p e r e q u i d v e l i n t e x -

    p r i m e r e . H o r u m a u & o r t ' ui c

    Grcgorius Pauli,

    M i n i s t e r C r a c o v i e n s i s , a d e o e f f r e n a t u s ,

    i ic s u p r i L u c e t u m & C a l v i n u m r e v e l a t i o n e s d i v i n i t u s a c c e p ta s j a c t a r e r , m e l i u s d i -

    x i s s e c d i a bo ' . o : e t e n i m n o n n i s i i n d i a b o l i Sc h o l Lu t e r u s & C a l v i n u s f u e r u n e

    e d o f t i . S i bi s o l r e s e r v a t a m A n t i c h r i s t i c c c i s i c n e m a s s e r e n s : S c h e m a p r o d u x i t a i

    i n s t a r c e m p l i , i n c u j u s r e c t o e r a t L u t e r u s t e g u l a m p r o j i e i e n s ; c u j u s p a e t e s C a l v i -

    n u s c o n c u t i e b a t , & f u n d a m e n t a a b i p s o s u b v e r s a r e p r e s e n t a b a c , a d d i t a h a c _ i n s -

    c r i p c i o n e s

    N

    '

    d

    tmnia Veus Luit] a

    dedil

    jtura Clvin mihi & mti* major*.

    D I S E R T A C I N H I S T O R I C O- C R I T IC A . 9

    n st ro Lut eran o en Craco v ia , h o mb re tan desen-

    f ren ado y fantico, que elevndose sobre sus Pa-

    triarcas , se jadiaba de tener m ejores revelaciones y

    mas estrechos coloquios con sus An ge les Ge nio s,

    qu e eran lo s d iab lo s , q ue Calv in o y Lut ero . E l so -

    lo - dec a , q ue estab a dest in ado para mat ar a lA n -

    t ech ris t o. Co m puso u n emb lema do n de se vea un

    t em plo , en cuy a cumb re estab a p in t ado Lut e ro

    ' derr ib an do su b b eda: C alv in o se vea b at ien do lo s

    mu ros : y el buen Gregor io se pona s mismo de-

    mo liend o los cimientos. Esta medalla o empresa se

    expl icab a co n este lem a: Non omnia Deus Lutero

    dedit: plura Calvino; mihi * mds majora. D e m o -

    d o , que segn la agitada fantasa de este fantico,

    D i o s daba esta gente los dones de disipar s