erdiko k

aierakultura eta aisia

392009KO AZAROAREN 8A

LuzokerminaLUZOKERMINA ERE iraizle iaioa da. Berarenizen zientifikoak, Ecballium elaterium, ederkijasotzen du. Kukurbitazeoen familiakoEcballium genero-izena grekozko ekballein-etik dator, hau da, “egotzi” edo “jaurti”adierazten du eta espeziea adierazten duenelaterium-ek gauza bera esan nahi du, latinezagidanean. Izena, beraz, egozle egozlea,benetako iraizlea.

Fruitu duen kurkubitxoa, haziak nahasiandituen ore lirdingatsu batez betea heltzenda. Azalean ile gogor antzekoak ditu. Barruahazi nahian eta azal zakar antzeko horrenarteko tentsioa txortenak eusten duen tokianhausten da. Txortenak heltzen zuen tokianutzitako txulotik askatzen da barruko presioguztia, karkaixa botako balu lez, parrastabatean haziak eta orea alde batera boteaz etafruituak berak atzera eginez. Putzaldi horrekinhaziak hamar bat metrora arte ere urrutira ditzake.Europako zilborraren kulturetan aski ezaguna dalandare honen jokabide hori.

Eztanda gure moduko animaliaren batek ukitutagerta daiteke. Mihura-biskan harrapatutako pirri-pioaren tankeran, hor joango dira haziak zorionekoanimaliaren bizkarrean, larruan, ileetan, soinekoanedo azpantarrean, lirdingaz itsatsita, airoso asko!

Inoren zirriaren zain izan gabe, bere kaxa erelehertzen da luzokerminaren fruitua, heltzearenheltzeaz barruko presioari heldu ezinik...

Luzokerminaren egozle fama hazietatik hasi etaurrutira iristen da. Fruitua bera purga bezala erabil-tzen da, gorputzetik zikinak botatzeko... Latinekoelaterium hortik ote datorren diote batzuek. Purgapremia denean bada, baina landarea Nafarroandugu ugarien, Zangotza, Aibar, Lodosa...

mandio@zerain.com

Babeslea: Gurdi Kooperatiba Elkartea

LandareakJ a k o b a E r r e k o n d o

Ecballium elaterium, luzokermina.

RIC

KP

CC

-BY

2.5

10.754.000 27 estatuen Europak aurten ekoizteaespero den sagar tona kopurua. Iazkoabaino %7 gutxiago. Ekoizle garrantzi-tsuenak, milioika tonatan: Polonia 2,6,Italia 2,12, Frantzia 1,6, Alemania1,04, Espainia 0,45, Herbehereak 0,4,Belgika 0,31.http://ttiki.com/2891 WWW.FERIAONLINE.CL