Tema 1. Tema 1. Sociedade e Sociedade e

natureza: unha ollada natureza: unha ollada xeográficaxeográfica

Tema 1. Tema 1. Sociedade e Sociedade e

natureza: unha ollada natureza: unha ollada xeográficaxeográfica

Lección 1. A xeografía e a Lección 1. A xeografía e a comprensión do territoriocomprensión do territorio

1.3. A comprensión do espazo terrestre

• HISTORIA: Estudia a organización das sociedades e os seus cambios, diferenciando toda unha serie de períodos ou fases con características distintas. – O eixe central que organiza o traballo dos

historiadores é o TEMPO.• XEOGRAFÍA: Estudia a organización das

sociedades, centrando a súa atención no modo que teñen de organizarse coa natureza e o seu territorio.– O eixe central que organiza o traballo dos

xeógrafos é o ESPACIO.

• ¿Qué teñen en común ambas disciplinas?– A organización das sociedades e,

polo tanto, a súa evolución anterior, debido a que esta inflúe sobre a súa situación actual.

El mundo según Ptolomeo (90-168 d. C.) . Grabado renacentista de

Johannes de Armsshein

1.4. As escalas en xeografía

• ¿Qué é a ESCALA? É a proporción entre as dimensións dun debuxo, mapa, plano, etc. e as do obxecto que representa.

• A xeografía estuda distintas cuestións a diferentes escalas:– A ESCALA MUNDIAL: neste caso a xeografía trata de

investigar aspectos que afectan de maneira global aos territorios (por exemplo, as migracións masivas do campo á cidade, onde se localizan as grandes áreas de poboación humanas, etc.).

– A ESCALA LOCAL: neste caso a xeografía trata de investigar de maneira más concreta o lugar en que vivimos (por exemplo, as características xeográficas da nosa cidade: o seu paisaxe, a súa poboación, qué actividades económicas destacan, etc.)

• O globo terráqueo ten unhas dimensións tan enormes, que nosotros no somos capaces de plasmar nun papel as súas dimensións para poder decatarnos, polo tanto, á hora de plasmarlo mediante a elaboración de mapas, os xeógrafos establecen un sistema de proporcións entre o que se quere representar nun mapa e o debuxo mesmo.

• ¿Qué é o MAPA? É a representación de toda a terra o só unha parte en tamaño menor e en unha superficie plana.

• Tipos de mapas:– Mapas topográficos ou físicos: son os que

nos mostran información sobre o medio físico de unha zona, e incluso sobre actividades humanas. Por exemplo, os mapas nos que algunha vez estudasteis os ríos ou os montes de España.

– Mapas temáticos: son os que estudan aspectos máis concretos, como por exemplo unha actividade económica, aspectos urbáns, poboación, etc. Existen moitos tipos de mapas temáticos, pero sóamente imos comentar un: os Mapas Coropléticos: nos que os valores se representan por colores.

¿Qué tipos de mapas temáticos coñeces?

Mapa topográfico de Armenia

Mapa político do Este de Europa

Mapas Temáticos

Temperatura media anual de la superficie oceánica.

Mapa de las zonas horarias

Mapa indicando lossitios de alunizaje

Mapa turístico de París

Mapa fenológico indicando a migración da cigüeña negra

Mapa do metro de Madrid

O coñecemento do territorio:¿Qué diferenzas apreciades en cada un

dos mapas?Pertencen a dous séculos distintos, o

primeiro ao século XVII e o segundo é actual, tomado dende o satélite NOAA.

Os dous representan ao mar Mediterráneo e ás poboacións que baña o mar.

O mapa de enriba é moi inexacto, porque estaba feito a man, a partir de medicións feitas polos barcos que percorrían a costa.

O e embaixo é máis exacto, grazas ás tecnoloxías actuais que permiten obter imaxes dende o espazo, o cal permite aumentar a calidade dos mapas e diversificar as súas escalas.

• ¿Qué é a CARTOGRAFÍA? É a disciplina que se encarga do trazado dos mapas