EKOIZPEN EKOLOGIKOA NAFARROAN SUSTATZEKO PLANA 2018 …

EKOIZPEN EKOLOGIKOA NAFARROAN SUSTATZEKO PLANA 2018-2020

Ekoizpen ekologikoa Nafarroan sustatzeko plana 2018-2020

Argitaratzen du

Landa Garapeneko, Ingurumeneko eta Toki Administrazioko Departamentua

González Tablas kalea, 9

Maquetazioa

iLUNE.com

2 | EKOIZPEN EKOLOGIKOA NAFARROAN SUSTATZEKO PLANA

AURKIBIDEA

AURKEZPEN GUTUNA ......................................................................................................4

SARRERA ..............................................................................................................................5

AURKEZPENA ......................................................................................................................7AURREKARIAK .......................................................................................................................... 8

IKUSPEGIA, XEDEA, ETA HELBURUAK ..................................................................................... 8

NEKAZARITZA EKOLOGIKOAREN KONTZEPTUA ..................................................................... 8

SEKTORE EKOLOGIKOAREN EGOERA ...................................................................................... 9

MUNDU MAILAKO EGOERA ................................................................................................ 9

EUROPAKO EGOERA ......................................................................................................... 11

ESPAINIAKO EGOERA ....................................................................................................... 12

NAFARROAKO SEKTORE EKOLOGIKOAREN DIAGNOSTIKOA ......................... 15BILAKAERA ETA GAUR EGUNGO EGOERA ............................................................................. 16

ERREGIO MAILAKO ERAGILEAK ............................................................................................. 17

PARTE-HARTZE PROZESUA ................................................................................................... 18

AMIA ANALISIA ...................................................................................................................... 19

INDARRAK .............................................................................................................................. 19

AHULEZIAK ............................................................................................................................ 19

MEHATXUAK .......................................................................................................................... 19

AUKERAK ................................................................................................................................ 19

EKOIZPEN EKOLOGIKOA NAFARROAN SUSTATZEKO PLANA 2018-2020 21PLANAREN EGITURA ............................................................................................................. 22

ILDO ESTRATEGIKOAK ........................................................................................................... 25

HELBURUAK ........................................................................................................................... 31

EKINTZA PLANAREN LABURPEN KOADROA ......................................................................... 39

EKINTZEN FITXAK .................................................................................................................. 43

LAGUNTZA NEURRIEN LABURPEN KOADROA....................................................................... 83

LAGUNTZA NEURRIEN FITXAK .............................................................................................. 87

AURREKONTUA .................................................................................................................... 109

PLANAREN HEDAPENA, EBALUAZIOA ETA JARRAIPENA ................................................... 113

AKRONIMOEN ZERRENDA ................................................................................................... 117

EKOIZPEN EKOLOGIKOA NAFARROAN SUSTATZEKO PLANA | 3


Aurkezpen-gutuna NEKAZARITZA EKOLOGIKOA SUSTATZEKO PLANA

Azken urte hauetan, gizartearen eta administrazio publikoen arduragai bihurtu dira ingurumenaren errespetua, animalien ongizatea, eta kalitatezko mozkinak eskuratzea. Nekazaritza ekologikoa aukera bat da ekoizleendako, bai eta ere kontsumitzaileen-dako, elikagai osasuntsuen sortzaile delako. Gainera, geroz eta gehiago identifikatzen da landa eremue-tako jendea, bizimoldea eta ingurunea finkatzeko elementu gisa.

Nafarroan, azken urteetan, hazkunde nabaria izan dugu, bai azaleran baita operadore eta industria eral-datzaileen kopuruan ere. Espainia eta Europa mailan joera bera da eta ekoizpen ekologikoaren lehenbiziko postuetan dauden herrialde guztietan gertatzen ari da hektareen hazkundea.

Sektoreak oraindik gabezia nabarmenak ditu eta bada tartea gure enpresa eta ustiategiek negoziatze-ko boterea eskura dezaten eta, ondorioz, balio erant-si handiagoa sor dezaten.

Errealitate horren jakitun, eta programa-akordioan harturiko konpromisoari erantzunez, azken urteetan zenbait neurri hartu dira mozkin ekologikoen ekoizpe-na, eraldaketa eta merkaturatzea sustatzeko. Hautu horren ondorioz, lehen aldiz sortu dira Departamen-tuan arlo ekologikorako berariazko unitatea eta INTIA enpresa publikoan talde tekniko espezializatu bat.

Gainera, legegintzaldi honetan nabarmenki hazi da sektoreari emandako bultzada primak handituz bai ekoizleei zein Nafarroako Nekazaritzako Produkzio Ekologikoaren Kontseiluari (NNPEK). Horri gehitu behar zaio Landa Garapeneko Planeko laguntza le-rroetan ekoizpen ekologikoa positiboki diskriminatu dugula. Bestetik, plataforma logistiko bat bultzatu dugu, tresna ezinbestekoa kontsumitzaileen gaur eguneko eskariak asebetetzeko.

Planteamendu horiek Nafarroako Ekoizpen Ekologi-koa Sustatzeko lehen Plan hau ekarri dute. Ondoko 3 urteetan lan egiteko oinarri izanen dira, bai Nafa-rroako Gobernuarendako, baita sektoreko gainerako eragileendako ere. Planaren diseinuan eragile nagu-siek parte hartu dute eta, hala, urtebetetik gorako lana ekarri duen prozesu ireki eta parte-hartzailea burutu da.

Estrategia horren baitan, SME-ORGANICS proiek-tua, Interreg Europe Programaren bidez finantzatua, gakoa izan daiteke Departamentu honek finkatu di-tuen helburuak erdiesteko.

Gure xedea da Nafarroa Europa zein Estatu mailako erreferente bihur dadila nekazaritza eta abeltzaintza ekologikoaren hazkundean, abian paratuz ekoizpen ekologikoa bere planteamenduen artean jasoko duen landa garapeneko eredu bat, XXI. mendeko inguru-men erronka, premia eta eskariei erantzunez.

Zinez espero dut jarduketa oro egiten ahalko dela administrazioaren, sektoreko entitate nabarmenenen eta operadoren beren arteko lankidetza giro estuan. Hala bada, Nafarroako nekazaritzaren, abeltzaintza-ren eta elikaduraren sektore garrantzitsu bat finkat-zen lagunduko dugu.

Isabel Elizalde ArretxeaLanda Garapeneko, Ingurumeneko eta Toki Adminis-trazioko kontseilaria


SarreraZERGATIK EKOITZI EKOLOGIKOA

XX. mendearen bigarren erdian iraultza berde gisa ezagutu zena eman zen. Haren ondorioz, mundu mailan hazi zen elikagaien ekoizpena eta hura oina-rrizko zutabe izan zen gizarte modernoak, gaur eza-gutzen ditugun gisan, garatzeko eta hazteko. Gaur egun pertsonen ongizatean izan ditzakeen eragin positibo edo negatiboez harago, bada aski ziurta-sun esateko ekosistemetan eragin negatiboa dutela ekoizpen mota honen oinarrian erabiltzen diren ba-liabideek, kasurako, ongarri kimikoek edo plagizidek. Besteak beste, aipa daitezke nekazaritzarako lurren emankortasuna murriztea, bioaniztasunaren galera, ingurumen kutsadura, antibiotikoen eraginkortasuna galtzea eta landa eremuaren txirotze sozial eta kul-turala. Hori guztia baliabideen erabilera ez eraginkor bati loturik. Egoera horren aitzinean, nekazaritza eko-logikoa alternatiba eta garapenerako aukera da, ez soilik ingurumenaren ikuspegitik, baita ere, bereziki, ikuspegi sozial eta ekonomikotik.

Bada nolabaiteko eztabaida esparru agronomikoan, ea hazten ari den gizateria elikatzerik izanen ote den gaur egun ekoizpen ekologikorako ezarrita dauden irizpideen arabera landuko balira ereingarriak diren lur guztiak, gainera urterik urte pobretzen ari direnak. Aldi berean, nekazaritzako ekoizpen faktorien antza duten laborantza teknikak garatzen ari dira, eta horie-kin hektareako ekoizpen errendimendu aise handia-goak erdiesten dira eredu konbentzionalean baino. Beharbada elikadura iraultza berri baten ateetan gau-de eta bertan bi ekoizpen eredu hauek uztartuko dira eta planteatuko agrokimikoak alor jakinetara murriz-tea, kutsagarrien ingurumen noraeza murrizteko eta kontrolatzeko.

Gogoan izan behar den beste alderdi garrantzitsu bat da, Nafarroak, duen kokapen geografikoagatik, beste arazo handi bati aurre egin beharko diola, kli-ma-aldaketari. Gurean, uraren eskasia, tenperaturen handitzea eta desertifikazioa direla eta kaltegarria izanen den gisan, onuragarria izan daiteke ikuspegi agroekonomiko eta produktibotik iparrerago dauden erregioendako, patroi biogeografikoak aldatzen ari di-relako. Horregatik, datorkigun aldaketari aurrea hartu behar zaio, kontuan izanik ekologikoki ekoiztearen alde egiten badugu, potentzial ekonomiko handia duen produktua erdietsiko dugula, eskaria hazten ari delako, eta ingurumenean eta gizartean eragina arrunt positiboa izanen dela.

Plan honen helburua da Nafarroako azalera produkti-boaren %15a ekologikoa izatea 2020rako. Baina, ba-tez ere, gizarteari eta klase politikoari, oro har, propo-satu nahi zaio ekoizpen ekologikoaren etenik gabeko hazkunde iraunkorra, ekoizpen konbentzionala gain-ditzeko epe ertainean, ekoizpen ekologikoan lider eta erreferente bihurtuz mundu mailan eta, ondorioz, ho-rren onura sozial eta ingurumenekoak jasoz.

AURKEZPENA



AURKEZPENA

AURREKARIAKEkoizpen ekologikoa sustatzea lehentasun bihurtu da Europa mailan. Nafarroari ere badagokio hori eta 2016tik aitzina Nafarroako Gobernuaren Landa Gara-peneko, Ingurumeneko eta Toki Administrazioko De-partamentuko Nekazaritza Zerbitzuari atxikiriko Ne-kazaritza Ekologikoa Sustatzeko Bulegoa abian da.

Unitate administratibo honek abian paratu duen lanetako bat, INTIArekin batean, SME ORGANICS proiektuaren baitakoa da. Proiektu hori Interreg Eu-rope programaren bidez finantzatzen da eta xedea du sektore ekologikoan lan egiten duten enpresa txiki eta ertainek lehiakortasuna hobetzea. Proiek-tuan planteaturiko xedeen artean dago Ekoizpen Ekologikoa Sustatzeko Ekintza Plana prestatzea.

Nafarroan abiaburuko planteamendua izan da ikus-pegi global eta koherentea duen plan bat prestatzea sektoreko benetako premiei erantzuteko, barne hartuz beharrezko laguntza neurri guztiak, gaur egun direnak zein inplementatu beharko liratekeen bestelakoak. Plan hau ondoko 3 urteetako lanaren oinarri izanen da, bai Nafarroako Gobernuarenda-ko, Nekazaritza Ekologikoa Sustatzeko Bulegoaren bidez, bai sektoreko gainerako eragileendako, bere-ziki INTIA eta NNPEKrendako.

IKUSPEGIA, XEDEA, ETA HELBURUAKIkuspegia

Nafarroa Europa zein Estatu mailako erreferente bihur dadila nekazaritza eta abeltzaintza ekologikoa-ren hazkundean, abian paratuz ekoizpen ekologikoa bere planteamenduen artean jasoko duen landa ga-rapeneko eredu bat, XXI. mendeko ingurumen erron-ka, premia eta eskariei erantzunez.

Xedea

Nekazaritza Ekologikoa Sustatzeko Planak ezarri ditu Nafarroako sektore ekologikoaren hazkunde iraun-korra finkatu eta sustatzeko beharrezko ekintzak eta haren oinarri diren neurriak, egun direnak eta egiteko daudenak, ekintza horiek abian paratzeko orduan inpli-katurik dauden eragileekin harremanetan paratuz.

Helburuak

• Nafarroan landutako azaleraren %15 ekoizpen eko-logikoan ezartzea 2020. urterako.

• Nafarroako Ekoizpen Ekologikoa Sustatzeko Pla-nen segida bateko lehenbizikoa izatea, klase po-litikoari adore emateko konpromisoa har dezan sektore ekologikoaren etenik gabeko hazkunde iraunkorra erdiesteko lanean.

NEKAZARITZA EKOLOGIKOAREN KONTZEPTUAEBk horrela definitzen du ekoizpen ekologikoa, biolo-gikoa ere deitua (organic ingelesez): “nekazaritzako elikagaiak kudeatzeko eta ekoizteko sistema bat, uz-tartzen dituena batetik ingurumen praktikarik onenak eta, bestetik, baliabide naturalen zaintze- eta bioaniz-tasun-maila handia, animalien ongizateari buruzko arau zorrotzak aplikatuz; hala, ondoriozko ekoizpena bat dator zenbait kontsumitzailek substantzia eta pro-zesu naturalen bidez erdietsitako produktuak izateko duten nahiarekin”. Beraz, ekoizpen ekologikoko me-todoek paper sozial bikoitza betetzen dute; batetik, produktu ekologikoz hornitzen dute berariazko mer-katu bat, kontsumitzaileen eskariari erantzuten dio-na eta, bestetik, ondasun publikoak sortzen dituzte, ingurumenaren babesa, gizarte ongizartea eta landa garapena bultzatuz.

Nekazaritza Ekologikoko Mugimenduen Nazioarte-ko Federazioarendako (IFOAM), Nekazaritza Ekolo-gikoaren kontzeptua aise zabalagoa da. Haren prin-tzipioak dira:

• Osasunaren printzipioa. Nekazaritza organikoak lurraren, landareen, animalien, pertsonen eta pla-netaren osasunari eutsi eta hura sustatu behar du, bat bakarra den aldetik.

• Ekologiaren printzipioa. Nekazaritza ekologikoa sistema eta ziklo ekologiko bizietan oinarritu behar da, haiekin lan egin behar du, haiekin berdinduz eta haiei eusten lagunduz.

• Ekitatearenprintzipioa. Nekazaritza organikoa in-gurumenari eta bizitza aukerei dagokienez ekitatea bermatuko duten erlazioetan oinarritu behar da.


AURKEZPENA

• Arretaren printzipioa. Nekazaritza organikoa modu arduratsuan kudeatu behar da, arretaz, gaur eguneko eta etorkizuneko belaunaldien osasuna eta ongizatea eta ingurumena zaintzeko.

Bestetik, FAOk ezarritako Codex Alimentarius edo “elikadura kodeak” nekazaritza ekologikoa definitzen du ekoizpena kudeatzeko sistema global gisa, agroe-kosistemen osasuna sustatzen eta areagotzen due-na, baita aniztasun biologikoa, ziklo biologikoak eta lurraren jarduera biologikoa ere. Gomendatzen dute kudeaketa praktika egokiak erabiltzea eta nekazari-tzakoak ez diren intsumoen erabilera gainditzea, kon-tuan hartuz erregio mailako baldintzek tokian-tokian egokituriko sistemak eskatzen dituztela. Hori erdies-ten da, sistemaren baitan zeinahi funtzio berariazko bete ahal izateko, ahal den guztietan aplikatuz meto-do agronomiko, biologiko eta mekanikoak, material sintetikoak erabili beharrean.

Agroekologia kontzeptu zabalagoa da eta ez du dena murrizten ekoizpen modalitate jakin batera edo produktu jakinak prestatzera. Agroekologiak nekazaritzako jarduera aztertzen du nekazaritzako prozesuetako elementu guztiak barne hartzen dituen ikuspegi batetik: ziklo mineralak, energia eraldaketak, prozesu biologikoak eta erlazio sozioekonomikoak. Agroekologia kontzeptu eta printzipio ekologikoak agroekosistema horietan aplikatzea bilatzen duen zientzia da, jasangarritasun bikoitz bat erdiesteko, bai laborantzan, bai ekoizpenera emanak dauden to-kiko gizarteetan.

SEKTORE EKOLOGIKOAREN EGOERAMUNDU MAILAKO EGOERA

Kontuan izanik 2017an eskura ditugun datuak, 179 herrialdeetako 2,4 milioi ekoizle baino gehiagok osatzen dute sektore bat bost kontinenteetan haziz doana eta jada 50,9 milioi hektarea hartzen dituena. Oraindik mundu mailako azaleraren %1a hartzen ba-dute ere, labore ekologikoek gorako joera jarraitua dute azken urte hauetan. Australia lehen tokian dago azalerari dagokionez, 22,69 milioi hektarearekin. Bi-garren Argentina da, 3,1 milioi hektarearekin (Aus-traliak baino 7 aldiz gutxiago). Argentinaren kasuan ekologikoan diren hektarea gehientsuenak larreak dira eta, beraz, ez dute hektareako inbertsio handirik eskatzen. Alabaina, erlatiboki, Liechtenstein (%37,7), Austria (%21,9) eta Estonia (%18,9) dira laborantza organikora emaniko lurren kopuru handiena duten herrialdeak. Espainiaren kasuan, Europa mailako sail-kapenean 12. postuan dago. (Iturria: IFOAM, 2016). En cuanto al número de productores la India ocupa el primer puesto, caracterizada por explotaciones de pequeño tamaño. En cuanto a cultivos son los ce-reales el principal cultivo en tierra arable y el café en cultivo permanente.


AURKEZPENA

Ekoizle kopuruari dagokionez India dago lehen pos-tuan. Bertako ustiapenak tamaina txikikoak izan ohi dira. Laborantzei dagokienez, zerealak dira lur golda-garrietako lehen laboreak. Etenik gabeko laborantzan aldiz, kafea.

Espainia, AEBren atzetik, laugarrena da azalera eko-logikoari dagokienez. 1,96 milioi hektarea ditu eta horrek mundu mailako ekoizle nagusien artean koka-tzen du. Sailkapen horretan Europako lehen herrial-dea da. Kontuan izan behar da mundu mailako mer-

katu nagusia, hain zuzen ere, Europa dela eta, beraz, hurbiltasun geografikoak abantaila ekonomikoak eta ingurumen aldetikoak ematen dizkio (garraioa dela eta), lehiatzaile dituen Australia, Argentina edo Txi-narekin alderatuta.

Mundu mailako sektore ekologikoaren merkatuak 2016ko ekitaldian 76.642 milioi euroko balioa saldu zuen, aurreko urtean baino %7,5 gehiago eta mende hasieran baino lau aldiz gehiago. Ehunekotan, Espai-nia, Irlanda eta Suedian hazi da gehien. Espainiaren

1. grafikoa: Nekazaritzako ekologikoko azalera handiena duten 10 herrialdeak. Iturria: FIBL

1,8

AFRIKA

3,1

* Hektareak milioika (Iturria: IFOAM Ð Organics International)

IPARAMERIKA

OZEANIA

27,3

ASIA

4,9

HEGO AMERIKA

7,1

EUROPA

13,5


AURKEZPENA

kasuan, sektoreak %24,8ko hazkundea izan du, nahiz eta pertsonako gasturik handiena Suitzan ematen den, non biztanleko 262 euroko gastua egiten den. Labore organikoak ez dira kontsumitzen edo erosten nagusiki nekazari ekologiko gehien edo sektore hone-tara lursail gehien bideratzen dituzten herrialdeetan. Pertsonako gastuari dagokionez, Suitzaren ondotik Danimarka dago, biztanle eta urteko 191 euroko gas-tuarekin, eta ondoren Suedia, 177 eurokoarekin. Da-nimarkako eskari handiak ekarri du merkatura iristen den janariaren %8,4 jada ekologikoa izatea. Merkatu nagusian, Estatu Batuetakoan, fruta eta barazki eko-logikoak salmenten %10a hartzen du.

EUROPAKO EGOERA

Espainia lehen tokian dago laborantza ekologikora emaniko azalerari dagokionez, baina Italia da nekazari ekologiko gehien dituen Europako herrialdea. Aldiz, produktu ekologikoen per capita kontsumorik handiena Suitzak du.

Gaur eguneko produkzioa eta merkatuko joerak

Azken hamarkadetan, Europan hazkunde eta garapen dinamikoak eman dira, merkatu ekologikoari zein ekoiz-penari dagokienez. Ondoko laukian daude 2014rako ekoizpenaren eta merkatuaren datu nagusiak:

Gaur egun, ekoizpen ekologikoa EBko nekazaritzako lurren %5,7 da (Europan %2,4), 2014ko datuen arabe-ra. Kudeaketa ekologikoko laborantzako lurren azale-ra, guztira, joan den hamarkadakoaren bikoitza baino gehiago da.

Ondoko grafikoetan adierazten da Europan nekazaritza-ko azalerak izan duen bilakaera 1985 eta 2014 artean.

2. grafikoa: Nekazaritza ekologikoko lurren hazkundea Europan 1985 eta 2014 bitartean. Iturria: Lampkin, Nic, FiBL-AMI 2006-2016 inkestak eta 2013-2015 datu ekologikoen sareko inkestak (Willer et al., 2016)

3. grafikoa: Europako txikizkako salmenta organikoen hazkundea, 2005-2014. FiBL-AMI 2006-2016 inkestak eta datu ekologikoen sareko inkestetako inkestak 2013-2015 (Willer et al., 2016)

Herrialde multzoa Salmentak (109 €)

Per capita kontsumoa Ekoizleak Azalera

(milioika hektarea)Azalera guztia-ren ehunekoa

EU-28 24 47,4 275.525 10,3 5,7%

Europa 26,22 35,5 339.824 11,6 2,4%

Globala 62,6 8,3 2.260.361 43,7 1,0%

EU-15 23,5 58 194.979 7,8 6,1%

EU-13 0,5 4 62.546 24 4,7%

CPC 0,01 0,1 73.375 0,5 1,5%

EFTA 2,1 154 8.500 0,2 4,4%

Beste herrialde batzuk 0,1 1 424 0,7 0,2%

1. taula: Merkatuaren eta ekoizpen ekologikoaren joerak Europan, herrialde multzoka, 2014. Iturria: FiBL-AMI 2016 inkesta, estatuek emandako datuetan oinarritua (Willer et al., 2016)

EU-28: Belgika (BE), Danimarka (DK), Frantzia (FR), Alemania (DE), Grezia (EL), Irlanda (IE), Italia (IT), Luxenburgo (LU), Herbehereak (NL), Portugal (PT), Espainia (ES), Erresuma Batua (UK), Austria (AT), Finlandia (FI), Suedia (SE), Txipre (CY), Txekiar Errepublika (CZ), Estonia (EE), Hungaria (HU), Letonia (LV), Lituania (LT), Malta (MT), Polonia (PL), Eslovakia (SK), Eslovenia (SI), Bulgaria (BG), Errumania (RO), Kroazia (HR). EU-15: BE, DK, FR, DE, EL, IE, IT, LU, NL, PT, ES, UK, AT, FI eta SE. EU-13: CY, CZ, EE, HU, LV, LT, MT, PL, SK, SI, BG, RO, HR.


AURKEZPENA

Laborantza ekologikoko lurren hazkundea produk-tu ekologikoen eta balio erantsiko produktuen kon-tsumitzaileek Europa guztian egiten duten eskari handiak bultzatuta dator. Soilik azken hamarkadan, EBko merkatuak bikoiztu egin du haren balioa, 2005ean 11.100 milioi euro izatetik 2014an 24.000 milioi euro izatera (11.900 milioi eurotik 26.200 milioi eurora Europan).

Ekoizpenaren eta merkatuaren azken joerek erakus-ten dute erronka dagoela merkatuaren eskari gora-korraren eta Europa barnean hornidura oinarriaren garapenaren artean dagoen arrailari aurre egiteko.

EBren bultzada politikoa sektore ekologikoari, 2014-2020

Nekazaritza ekologikoa bultzatzeko politikak lehen aldiz Europan 80ko hamarkada bukaeran hasi ziren eta orain hainbat herrialdetan aplikatzen dira. Poli-tika horien garapenak adierazten du hazten ari dela nekazaritza ekologikoak EBren baitako nekazaritza, ingurumen eta landa garapeneko politiken helburuei egin diezaiekeen ekarpenaren gaineko aitorpena.

Erronka da nekazaritza ekologiko funtzioaniztuneko sistemen ikuspegia bultzatzea Espainia zein Europa mailan, nekazaritza ekologikoaren rol bikoitza bete dezan:

- Lurrak eta lursailak organikoki gobernatzea, onda-sun / onura publikoez hornitzeko asmoz;

- Elikagai organikoen merkatua, zuzenean kontsumi-tzaileen eskariari erantzun ahal izateko.

Nekazaritza Politika Erkidea (NPE) oraindik ere tres-na politiko giltzarria da ekoizpenaren garapena la-guntzeko, finantzaziorako dituen tresnetatik abiatu-ta euskarri delako. NPEren aurrekontuak hiru gastu mota estaltzen ditu:

• Nekazarien errenta laguntzea, baita nekazaritza-ko praktika jasangarriak ere. Ordainketa horiek zu-zenean finantzatzen ditu EBk eta NPEren aurrekon-tuaren %70 egiten dute.

• Merkatuari laguntzeko neurriak. Ordainketa hauek Nekazaritza Politika Erkidearen (NPE) aurrekon-tuaren %10a baino gutxiago egiten dute (NBEUF finantza tresna).

• Landa garapeneko neurriak. Ordainketa hauek, hein batean estatukideek finantzatuak, oro har urte anitzekoak izaten dira eta NPEren aurrekontuaren %20 inguru egiten dute (LGENF finantza tresna).

NPE 2014-2020 berriak ekoizle ekologikoaren papera aitortzen du. Ekoizle ekologikoak ingurumenarekiko errespetuzkoagoak diren laborantza praktiken eska-riaren gorako joaerari erantzuten dio, finantza tres-nen bidez euskarriak emanez, EBk konbertsiorako eta nekazaritza ekologikoaren iraupenerako dituen Landa Garapenerako Programen (LGP) baitan.

LGPetan nekazaritza ekologikoa laguntzeko beste aukera batzuek barne hartzen dituzte ingurumen ordainketak, gaikuntzarako eta aholkularitzarako la-guntzak, berrikuntza, merkatuaren garapena, kapital inbertsioak (ekoizpen eta prozesatze azpiegituretan) eta ekoizle ekologikoei eta elikadura negozioei bide-raturiko sustapenak.

ESPAINIAKO EGOERA

Espainiako ekoizpen ekologikoa nabarmenki ari da hazten, bai azalerari eta bai ekoizleei zein bestelako operadoreei dagokienez. EBren testuinguruan eta mundu mailan izaten ari den lidergo posizioan finka-tuz. 2015ean, Espainian inskribaturiko azalera eko-logikoak 1.968.570 ha hartu zituen eta operadoreen kopurua 39.653koa izan zen, ekoizleak, transforma-tzaile/elaboratzaileak eta merkaturatzaileak barne hartuz.

Laborantza moten arabera, landaketa iraunkorrak dira azalera handiena hartzen dutenak (osotasu-naren %51,53). Jarraian, larre eta zelai iraunkorrak (%25,50) eta, azkenik, lur goldagarrietako landaketak (%22,97).

Landaketa iraunkorrei dagokienez, azpimarratzekoa da olibadia eta, jarraian, fruitu lehorrak. Lur goldaga-rrietako landaketetan, nabarmentzekoak dira aletara-ko zerealak eta, jarraian, lugorriak eta lekari lehor eta proteina askokoak.

Inskribaturiko azaleran zein operadore kopuruan An-daluzia da Espainiako (eta baita Europako ere) ekoiz-pen ekologikoan pisu eta jarduera handiena duena, Espainiako gainerako autonomia erkidegoetatik arrunt urruti.

Espainiako nekazaritza ekologikoaren araudia eta kontrola

Espainian ekoizpen ekologikoa arautua dago 1989tik. 1993an indarrean sartu zen lehendabiziko europar erregelamendua, “Nekazaritzako Ekoizpen Ekologikoa eta Nekazaritzako eta Elikadurako ekoizpenetan adie-


AURKEZPENA

raztea” (2092/91 Erregelamendua (EEE)), gaur egun in-darrean den 834/2007 Erregelamenduak ordezkatua.

Kontsumitzaileak produktu ekologikoak bereizi ahal izan ditzan, unitate ontziratu guztiek EBren logotipo inprimatua eta produktu ekologikoaren ardura duen operadorea kontrolatzen duen entitatearen zenbakiz-ko kodea izanen dute, gehi marka bera eta ekoizpen ekologikoaren berariazko hitzak.

5. grafikoa: EBren logotipoa produktu ekologikoetarako

Gaur egun, 2009ko urtarrilaren batean indarrean sar-tu zenetik, ekoizpen ekologikoa ondokoek arautzen dute:

• KONTSEILUAREN 834/2007 (EE) ERREGELAMEN-DUA, 2007ko ekainaren 28koa, produktu ekologi-koen ekoizpen eta etiketatuaren gainekoa. Errege-lamendu honek indargabetu zuen 2092/91 (EEE) Erregelamendua.

• KONTSEILUAREN 834/2007 (EE) ERREGELAMEN-DUA, 2007ko ekainaren 28koa, produktu ekologi-koen ekoizpen eta etiketatuaren gainekoa. Errege-lamendu honek indargabetu zuen 2092/91 (EEE) Erregelamendua.

• BATZORDEAREN 889/2008 (EE) Erregelamendua, 2008ko irailaren 5ekoa. Honen bidez ezartzen dira Kontseiluaren 834/2007 (EE) Erregelamendua, produktu ekologikoen ekoizpen eta etiketatuaren gainekoa, aplikatzeko xedapenak, ekoizpen ekolo-gikoari, etiketatuari eta kontrolari dagokionez.

• BATZORDEAREN 1235/2008 (EE) Erregelamendua, 2008ko abenduaren 8koa. Honen bidez ezartzen dira Kontseiluaren 834/2007 (EE) Erregelamendua aplikatzeko xedapenak, hirugarren herrialdeetako produktu ekologikoen inportazioari dagokionez.

Espainian, nekazaritza ekologikoko ekoizpenaren egiaztapena autonomia erkidegoen erantzukizuna da eta nagusiki kontrol publikoko agintaritzek egiten dute, lurralde kontseiluen edo nekazaritza ekologiko-ko batzordeen bidez (dagokion nekazaritza departa-menduaren mendekoak) edo zuzenean haiei atxikiri-ko zuzendaritza nagusien bidez.

4. grafikoa: Espainiako Ekoizpen Ekologikoaren Azaleraren Bilakaera (1991-2015). Iturria: Nekazaritza, Elikadura eta Ingurumen Ministerioa.

NAFARROAKO SEKTORE EKO- LOGIKOAREN DIAGNOSTIKOA



NAFARROAKO SEKTORE EKOLOGIKOAREN DIAGNOSTIKOA

BILAKAERA ETA GAUR EGUNGO EGOERA2017ko martxoan aurkeztu zen Nafarroako Sektore Ekologikoaren Egoerari buruzko Erregio mailako Diag-nostikoa. Xedea zen sektorearen ikuspegi orokorra ematea, ekoizpen ekologikoa sustatzeko planaren lehen urrats gisa. Indarrean diren laguntza neurrien lehen balorazio bat egin zen eta sektorearen ahule-ziak, mehatxuak, indarrak eta aukerak identifikatu zi-ren. Diagnostikoaren oinarrizko atala den parte-hartze prozesu batean oinarrituz egin zen, ukitzen dituen es-parru ia guztietako eragileekin (ekoizpena, eraldaketa, merkaturatzea, prestakuntza, esperimentazioa, ahol-kularitza, administrazioa, etab.).

Nafarroako ekoizpen ekologikoari buruzko kopuruak

Nafarroako azalera ekologikoaren ehunekoa %10aren ingurukoa da, Espainiako batez bestekoaren oso an-tzekoa, eta haziz doa urtez urte. 2017an %18 hazi zen eta guztira 57.310 ha dira; 11.292 lur goldagarrietako

landaketak, 43.808 larre iraunkorrak eta 2.210 landa-keta iraunkorrak. Azken horietatik 1.072 mahastiak dira, 668 olibadiak eta 470 fruta arbolak.

Abeltzaintzari dagokionez, 2017ko datuen arabe-ra, Nafarroan 108 abeltzaintzako ustiategi daude, horrela banatuta: 15 haragitarako behietakoak eta 2 esnetarakoak; 18 haragitarako ardietakoak eta 6 esnetarakoak: 7 haragitarako ahuntzetakoak eta 2 esnetarakoak; 1, berrelikatzeko oilaskoetakoak eta 12 erruteko oiloetakoak; 39 behorretakoak; 1 txerrie-takoak eta 5 erlezaintzakoak.

Nafarroak 2017an ekologikoan ziurtaturiko 630 operadore zituen, aurreko urtean baino %12 gehia-go. Horietatik 498 nekazaritzako eta abeltzaintzako ekoizleak dira (1 akuikulturakoa); 114 landare eta ani-malia ekoizpenetako elaboratzaile/prozesadore dira; 1 inportatzailea da eta 17 biltegiratzaileak.

Jarraian grafiko batzuk azaltzen dira eta bertan ikus daiteke sektore ekologikoaren bilakaera Nafarroan azken urteetan. Agerikoa da produktu ekologikoen prozesadore/elaboratzaileek hazkunde iraunkorra izan dutela eta hazkunde hori ez dela parekoa izan lehengaien ekoizleei dagokienez, hauek azalera eko-logikoari emandako laguntza zuzenen ezarpenaren bilakaerari lotuago baitaude.



ERREGIO MAILAKO ERAGILEAKSektore organikoaren garapen premiak definitzeko pro-zesuak berarekin dakar inplikaturiko esparru guztietako aktore (eragile) maila asko kontuan behar izatea. Ekin-tza Ekologikoko Plana neurri politikoetan zentratzen da, hainbat ikuspegi kontuan harturik: nekazaritza ekologi-koaren, merkatuaren eta ondasun publikoen oinarrizko printzipioak; ondorioz, ikuspegi horiek hainbat eragile

talde parte hartzera bultzatu behar dituzte. Horien ar-tean daude balio horien eramaile legitimoak, esaterako, nekazaritza ekologikoko eta ekoizle sektore ekologiko-ko elkarteak. Merkatuaren eta ondasun publikoen ikus-pegiari dagokienez, oso garrantzitsua da bertan inplika-tzea Ekoizpen Ekologikoa Sustatzeko Plana garatzera bideraturiko zikloko etapa guztietan (diseinua, politiken formulazioa, erabakiak hartzea, inplementazioa eta ebaluazioa) informazio esanguratsua izan dezaketen eragileak.

6. grafikoa: Nafarroan ziurtaturiko elaboratzaile/prozesadoreen bilakaera. Iturria: NNPEK

7. grafikoa: NNPEK-k egiaztaturiko ekoizpen ekologikoko operadoreen bilakaera Nafarroan. 2016an, gainera, 5 inportatzaile daude. Iturria: NNPEK.



Plan hau egiteko kontuan izan ziren ondoko eragile taldeak:

• Ekoizleak

• Transformadoreak

• Merkatariak. Esportatzaileak. Inportatzaileak.

• Nekazaritzako elikagaien sektoreko elkarteak

• Zentro teknologikoak

• Kontsumitzaileak

• Irakaskuntza eta ikerketa zentroak

• Nafarroako Gobernua

• Ekoizpen ekologikoa kontrolatzeko agintaritza

Identifikazioak barne hartzen ditu nekazaritzako elikagaien sektorean interesdunak diren alderdi na-gusiak, sektore horretan kokatzen baita, hain zuzen ere, ekoizpen ekologikoa. Parte hartu duten eragileek ondoko ezaugarriren bati erantzuten diote: nekazari-tzako elikagaien hornidura katearen zati bat edo kate osoa ezagutzen dute, barne hartuz balio ekologikoko katea eta gobernantza, edo merkatuaren, erakun-deen edo giro politikoaren ezagutza dute.

PARTE-HARTZE PROZESUAGarrantzia handiko gaia da parte-hartze prozesuko metodologia, parte-hartzea lortzeaz gain eragileen konpromisoa ere lortu nahi delako, eta hori funtsez-koa da jarduketa premiak lehenesteko eta helburuak definitzeko. Horrek, zalantzarik gabe, hartuko diren neurriak eraginkorrago eta bideragarriago bihurtuko ditu.

Harremana izan da sektore ekologikoan giltzarri hartu diren eragile guztiekin eta jakinarazi zaie Nafarroan ekoiz-pen ekologikoa sustatzeko plan bat prestatzeko proiek-tua martxan dela. Halaber, zenbait lan saioren bidez bertan parte hartzeko gonbit egin zaie. 3 saio egin dira, ondoko helburuekin:

1.saioa:Nafarroako sektore ekologikoaren diagnos-tikoa egiteko orduan giltzarri diren eragileak inplika-tzea AMIA matrize bat egiteko, ahuleziak, mehatxuak, indarrak eta aukerak atzemanez.

2.saioa: eragileek lehen saioan egindako diagnosti-koa (AMIA analisia) baliozkotzea eta zuzentzea. Hura izan zen Nafarroako ekoizpen ekologikoa sustatzeko plan honen eskema prestatzeko oinarria.

3.saioa:sektoreko eragileekin kontrastatzea plane-ko lan-eskemaren zirriborroa, proposamen berriak jasotzeko eta, ahal den neurrian, sektore ekologikoa Nafarroan garatzeko lehentasun nagusiak jasotzeko.



AMIA ANALISIAParte-hartze prozesuko laneko lehen bi saioetan Na-farroako sektore ekologikoaren ahuleziak, mehatxuak, indarrak eta aukerak atzeman eta adostu ziren. Hori funtsezkoa izan da ulermen orokor bat izateko eta gaur egungo egoeraren azterketa osoa egiteko. Analisi honetan oinarria hartuta diseinatu zen planaren lehen zirriborroa. Ondoren, ondorio nagusiak aipatuko dira:

1. INDARRAKIndarren artean daude Nafarroak duen potentzial han-dia, lurralde anitza izaki, kalitate bikainarekin ekoizte-ko merkatuak eskatzen dituen elikagaiak eta bertako nekazaritzako elikagaien industriak duen prestigio izugarria. Gainera, joera goranzkoa da, kontuan izanik ekoizpenean izan den hazkundea eta azken urteetako salmenta, merkatua oraindik bilatzeko dagoela eta es-katzeko orduan arrunt fidela eta iraunkorra den kon-tsumitzaile ekologiko bat badagoela. Enpresa ekologi-ko txikian apustua egin da agroekologiaren alde, eta horrek, errotzea, laborantza-, ekoizpen- eta kontsumo- bioaniztasuna eragiten ditu eta, ondorioz, egonkorta-sun ekonomiko handia ere. Indargunetzat hartzen dira, halaber, prestakuntza-, aholkularitza-, esperimentazio- edo ikerkuntza-erakundeak, INTIA bezalakoak. Neka-zaritzaren munduan izen ona dute, nahiz eta uste den ez dela aski lan egin ekoizpen ekologikoaren alorrean. Gaur eguneko abagune politikoa sektorearendako aldekoa dela ulertzen da, bai eta jantoki publikoetan menu osasungarriagoak sartzeko ere, esate baterako, haur eskoletan, zeinetan produktuak sartu diren irizpi-de batzuen arabera, irizpide ekologikoen arabera.

2. AHULEZIAKAzpimarratzekoa da lehen sektore ekoizleak egitura-tze ahula duela, inbertsiorako gaitasun txikia duela, koordinazioa falta zaiola sektore transformatzaileare-kin eta une honetan duen aholkularitza eta prestakun-tza kualifikatua ez dela aski. Transformazio enpresa txikiek soilik dute interesa merkaturatze bide laburre-tarako, ez dute egitura edo zerbitzu komertzial bera-riazkorik, salmenta zuzeneko, tokiko edo hurbileko salmenta gunerik eta denbora asko inbertitzen dute beren produktuak merkaturatzen. Beste batzuetan arau mailako eskakizunak dira merkaturatze bide la-bur hauen garapena zailtzen dutenak. Transformazio enpresa ertainei dagokienez, aipatzen dute Nafarroan aski lehengai aurkitzeko zailtasunak izaten dituztela. Sektoreak administrazioaz duen pertzepzioa da admi-nistrazioak ez duela apustu irmorik egiten nekazaritza ekologikoak biziraun dezan nekazaritzaren ikuspegitik eta kalitate marka gisa. Antzeman diren beste ahul-dade batzuk dira hedapeneko material komertzial

ekologikorik ez izatea, eta kontsumitzaileak duen in-formazio gabezia eta nahasmendua oro har dagoen etiketatuaren gainean.

3. MEHATXUAKAtzeman diren mehatxu nagusiak dira sektorearen gaitasun eza tokiko eskariari erantzuteko (geroz eta konplexuagoa, zorrotzagoa eta pertsonalizatuagoa baita) eta ekoizpen kostu txikiagoak dituzten beste herrialde batzuk merkatuan esku hartzeko arriskua. Ekoizle txikiek beldurra diote agroekologiarekin lotu-riko balioak galtzeari eta ikaratu egiten ditu nekazari-tza ekologikoak produktu konbentzionalaren merka-tu eredua kopiatzeak. Halaber, beldurra ematen du banaketa bide handiek sektore ekologikoaren alde egiteak, eta ekoizleen kalterako prezio eta marke-ting politikak erabiltzea. Benetako arrisku bat dago produktu ekologikoak kalitatezko beste produktu batzuen tartean geldi daitezen edo nahasi daitezen, merkatuak adierazten duen gorako joaera moda bat izan dadin edo iruzur kasuek konfiantza falta eragin dezaten kontsumitzailearengan.

4. AUKERAKAukerei dagokienean, azpimarratzekoak dira neka-zaritza ekologikoari emandako laguntza publikoak eta agroindustriak hurbileko ekoizpeneko produktu ekologikoarekiko duen eskaria. Nafarroan badira aur-kitzeko dauden merkatu esparruak eta baliatu behar da merkatuen joera, alor honetan garatuago dauden lurraldeei begira. On line bidezko salmentan, espor-tazioan eta merkaturatze bide laburretan garapen aukerak atzematen dira. Oso zabal hedatua dagoen ustea da prestakuntza eskoletan hasi beharko litza-tekeela.



PLANAREN EGITURANafarroako Ekoizpen Ekologikoa Sustatzeko Plana (2018-2020) hiru mailatan egituratu da. Lehen maila ildo estrategikoek osatzen dute. Horiek adierazten digute zeintzuk diren sektoreko elementu gakoak; bigarren mailan daude ildo estrategiko horietako bakoitzean ekoizpen ekologikoa sustatzeko erdietsi asmo diren helburuak; eta azkenik datoz inplemen-tatu beharreko ekintzak, zeinen bidez erdietsi nahi diren helburu horiek.

Egitura horrekiko paraleloan, kontuan izan behar den beste alderdi bat laguntza neurriena da. Ekintzak in-plementatzeko erabil daitezkeen baliabideak ezagu-tu eta baloratu egin behar dira. Horregatik, “laguntza neurrien” atala erantsi dugu; tresna finantzarioak, teknikoak edo administratiboak, zeinetan oinarritzen diren planean deskribaturiko ekintzak.

ILDO ESTRATEGIKOAKNafarroako Sektore Ekologikoaren Diagnostikoan deskribaturiko ahulezia, mehatxu, indar eta aukeren analisian (AMIA) oinarriturik eta aldez aurreko fasean jasotako informazio guztia azterturik, ildo estrategi-ko deituriko bost ardatz estrategiko definitu dira. Ardatz horiek bat datoz plana egiterakoan bereziki landu beharrekotzat jo diren sektoreko esparruekin. Hauek dira:

Alde batetik, Nafarroako sektore ekologikoaren fun-tsezko hiru zutabe direnak ditugu: ekoizle primarioa, elementu gakoa, bere jarduera lehiakortasunez egin ahal izateko aurkitzen ari den zailtasunak direla eta lagundua izan behar dena; agroindustria, Nafarroan

rol ekonomiko oso garrantzitsua duena eta sekto-re ekologikoa sustatzeko potentzial polita duena; eta kontsumitzailea, zalantzarik gabe, elementurik garrantzitsuena, produktu ekologikoaren eskariari dagokionez. Bestetik, bi ildo estrategiko gehiago sartu dira, sektore ekologikoaren ikuspegi globalago bat emanez. Bat sektorearen egiturarekin eta anto-lamenduarekin lotua eta, bestea, Nafarroako ekoiz-pen ekologikoaren ondoriozko ingurumen eta gizarte onurekin lotua. Elementu hauen arteko elkarreragina ondoko grafikoan adierazten da.

8. grafikoa: Planeko 5 ardatz estrategikoen irudikapen grafikoa

1. IE: Lehen mailako ekoizpen ekologikoaren lehiakortasuna hobetzea2. IE: Ekoizpen ekologikoko nekazaritzako industrien garapena sustatzea3. IE: Kontsumitzailearen konfiantza hobetzea eta produktu ekologikoen kontsumoa sustatzea4. IE: Ekoizpen ekologikoko azpisektoreen egituraketa sustatzea5. IE: Ekoizpen ekologikoak gizartean eta ingurunean dituen onuren garrantzia azpimarratzea



Ekoizle primarioak, agroindustriak eta kontsumitzai-leak beren artean zuzenki elkarreragiten dute eta, horrela, atal bakoitzaren garapena gainerakoen bila-kaeraren araberakoa izanen da , hein handi batean. Ai-tzitik, sektorearen antolamenduak guztiei eragiten die, hiru zutabeen arteko koordinazioan eraginez, beren ar-teko sinergiak guztiz baliatuz eta Nafarroako produktu ekologikoaren balioaren katea hobetuz. Azkenik, sek-torearen garapenak gizarte eta ingurumen mailan oso positiboak izanen diren ondorioak izanen ditu; horiek ezagutzera eman behar dira, balioan jarrita, prozesua atzeraelikatzen lagunduko baitigute.

HELBURUAKIldo estrategikoak edo helburu orokorrak zehazten dira helburu ertainetan (13 guztira). Helburu horiek modu zehatzago batean oinarritzen dira sektore eko-logikoaren garapenean eragin handiagoa izanen du-ten alderdietan, bere potentzial guztian. Ildo estrate-gikoka multzokaturik, helburu horien ondokoak dira:

1. taula: Ildo estrategikoak eta helburuak

EKINTZAKHelburuak betetzeko ekintza multzo bat definitu da. Ekintza horien ondoko urteetan garatzea da asmoa, aldez edo moldez sektorean parte hartzen duten edo inplikaturik dauden eragileak bertara ekarriz. Ekintze-tako bakoitza fitxa deskribatzaile batean definiturik dago. Bertan barne hartzen dira:

• Proposaturiko ekintzaren deskribapena.

• Justifikazio labur bat, gehienetan diagnostikoko AMIA analisian oinarritua.

• Martxan jartzeaz arduratzen den entitatea eta balizko beste kolaboratzaileak.

• Neurketa eta jarraipenaren adierazle bat.

• Abian jartzeko helduleku dituen neurriak.

1. IE: Lehen mailako ekoizpen ekologikoaren lehiakortasuna hobetzea1. helburua Lehen mailako ekoizpen-sektorearen gaikuntza indartzea2. helburua Finantza-gaitasuna hobetzea3. helburua Laguntza teknikoa eskaintzea ekoizpen ekologikoari4. helburua Lehen mailako ekoizpen ekologikorako sargaien erabilgarritasuna hobetzea5 helburua Produktu ekologikoaren gaitasun komertziala hobetzea2. IE: Ekoizpen ekologikoko nekazaritzako industrien garapena sustatzea6. helburua Hornikuntza lehen mailako ekoizpen hurbilarekin sustatzea7. helburua Nekazaritzako industrien finantza-gaitasuna hobetzea3. IE: Kontsumitzailearen konfiantza hobetzea eta produktu ekologikoen kontsumoa sustatzea8. helburua Ekoizpen ekologikoaren sustapena bermatzea9. helburua Kontsumitzailearen konfiantza sustatzeaIE 4: Ekoizpen ekologikoko azpisektoreen egituraketa sustatzea

10. helburua Nekazaritzako elikagaien balio-katea osatzen duten eragileen arteko elkarrizketa suspertzea

11. helburua Ekoizle ekologikoen elkarteak sustatzea ekoizpena5. IE: Ekoizpen ekologikoak gizartean eta ingurunean dituen onuren garrantzia azpimarratzea12. helburua Ekoizpen ekologikoa landa-garapeneko ereduan gehitzea

13. helburua Ekoizpen ekologikoak aldaketa klimatikoaren efektuak arintzeko eta Nafarroako nekazaritzako ekosistemen jasangarritasunerako egindako ekarpena ezagutzera ematea.



Planean deskribaturiko 36 ekintzetatik 10 hautatu dira (2., 4., 8., 13., 14., 16., 20., 25., 30. eta 36. ekintzak). Ekintza horiek giltzarritzat hartu dira. Horietarako ere definitu dira planaren indarraldian erdietsi beharreko xede zehatzak. Garrantzi handia dute, oinarria baitira planaren inplementazioa bere osotasunean ebaluatze-ko eta jarraipena egiteko, ezarritako aldian zehar lortu-tako emaitzak eta sektorearen bilakaera baloratzeko. Ez dira ausaz hautatu, aitzitik, helburua izan da bost ardatz estrategikoak eta planean lanerako jasotako esparruak jasotzea, kasurako, prestakuntza, finantza-keta eta esperimentazioa.

LAGUNTZA NEURRIAKPlana egiteko orduan garrantzi handikoa da laguntza neurriak kontuan hartzea. Plana idatzi aurreko urrats gisa, mapeo bat egin da zuzenean edo zeharka ekoiz-pen ekologikoaren sektorea laguntzeko dauden edo etorkizunean izan daitezkeen gaur egungo neurri guztiekin.

Garrantzitsua da Nekazaritza Politika Erkideaz (NPE) hitz egitea. Politika giltzarria da ekoizpen ekologikoa-ren sustapenari dagokionez, dituen finantza tresnen bidez: Nekazaritza Bermatzeko Europako Funtsa (NBEUF) eta Landa Garapenerako Europako Nekaza-ritza Funtsa (LGENF).

Nafarroako Landa Garapenerako 2014-2020 Progra-mari loturiko eta LGENF funtsetako finantza neurriei dagokienez, bakarra bada ere sektore ekologikoa berariaz bultzatzera bideratua, nekazaritza sektorera zuzenduriko gainerako neurrietako gehienetan sek-tore ekologikoak puntuazio handiagoa erdiesten du deialdietako esleipen baremoetan.

Zehazki nekazaritza sektorearekin loturik ez dauden laguntza neurriak ere badaude, kasurako, enpresak sortzera edo ekintzailetzara bideratuak. Beste batzuk erakunde jakinei dagozkie, kasu Nafarroako Uniber-tsitate Publikoa edo nekazaritza eskolak.

Badira zenbait neurri ekintza jakin bati baino ezin dio-tenak laguntza eman, baina beste batzuek hainbat ekintza lagun ditzakete. Era berean, badira ekintzak laguntzarako neurri jakin bat baino ez dutenak eta, aldiz, beste batzuk, hainbat neurritan oinarritzen dira.

Laguntza neurrien sailkapena:

• Nafarroako Landa Garapenerako 2014-2020 Programaren neurriak.

• Nekazaritza Bermatzeko Europako Funtsaren (NBEUF) neurriak.

• Beste finantza-neurri batzuk.

• Laguntza teknikorako neurriak.

• Prestakuntza izaerako neurriak.

• Beste neurri lagungarri batzuk.

Neurri bakoitzean, salbu azken taldean, fitxa deskribatzaile bat erantsi da. Bertan adierazten da:

• Zein funtsetatik finantzatzen den

• Xedea

• Deskribapena

• Balizko onuradunak

• Ezaugarriak

• Eskuragarri badaude, aurrekontua eta azken deialdiaren urtea

• Planeko ekintzak, neurri jakin honek laguntzen dituenak



ILDO ESTRATEGIKOAK



Nafarroako ekoizpen ekologikoaren sektorea askota-rikoa da; potentziala du kalitatez bereiziriko produktu freskoaren merkatu eskariari erantzuteko. Datu esta-tistikoek adierazten dute sektore ekologikoak etenga-beko hazkundea bizi duela, baina oraindik ere ez duela eskaintza aski dibertsifikatua eta, ondorioz, enpresa inportatzaileen kopurua haziz doa; eta gauza da hiru-garren lurraldeetatik datorren ekoizpen ekologikoak konfiantza falta eragiten duela kontsumitzailearen-gan. Bestetik, ekoizpen ekologikoaren agroindustriak hurbileko produktu freskoak eskatzen ditu eta, beraz, ekoizpen ekologiko primarioak geroz eta konplexua-goa eta zorrotzagoa den eskariari erantzun behar dio, jakinik ekoizpen ekologikoaren balio erantsiak beti ez duela errentagarritasuna bermatzen.

Sektore kooperatiboak Nafarroan duen tradizio han-dia indargune bat izan daiteke sektore ekologiko primarioa garatzeko, haren salmenta bideak balia-garriak baitira. Alabaina, geroz eta dimentsio eta es-pezializazio handiagoa duen sektorea da eta horrek zaildu egiten du ekoizpen ekologikoaren sektorearen premiei egokitzea. Horrela, ekoizpenaren antolamen-du egitura berriak ahalbidetzea nahitaezkoa da.

Ekoizpen primarioko sektore ekologikoa, euskarri tekniko bat behar du, esperimentaziorako plan be-rariazko eta osoetan oinarritua. Gabeziak ere baditu baimenduriko intsumoetan, kasu, ezaugarri komer-tzialak dituzten hedapeneko landare material, pentsu edo hazietan.

Gogoan izan behar dugu betiere ekoizpen ekologiko primarioa guztiz bat datorrela Europar Batasunaren nekazaritza politikako zuzentarauekin, ingurumenari eta kalitatearen sustapenari dagokionez.

Horregatik, plan honen lehentasunezko ardatz es-trategikotzat jo da ekoizpen ekologiko primarioaren inguruko lana, lehiakortasuna hobetzeko, pentsatuz ez soilik jada sektore ekologikoan lanean ari direnen-gan, baita ere ekoizpen sistema konbentzionalean egonik ere, baliabide egokiak eta agertoki erakargarri bat behar duten haiengan, ekoizpen ekologikoaren sisteman sar daitezen sustatzeko eta horretara bul-tzatzeko.

Ildo estrategiko honen baitan ondoko helburuan zehaztu dira:

1.I.E.NAFARROAKOEKOIZPENEKOLOGIKOPRIMARIOARENLEHIAKORTASUNA HOBETZEA

1. IE: Lehen mailako ekoizpen ekologikoaren lehiakortasuna hobetzea1. helburua Lehen mailako ekoizpen-sektorearen gaikuntza indartzea2. helburua Finantza-gaitasuna hobetzea3. helburua Laguntza teknikoa eskaintzea ekoizpen ekologikoari4. helburua Lehen mailako ekoizpen ekologikorako sargaien eskuragarritasuna hobetzea5. helburua Ekoizle ekologikoaren gaitasun komertziala hobetzea



Aurreko ildo estrategikoan aipatu den gisan, sektore agroindustrialak eta kooperatiboak es-pezializazio maila handia, dimentsio handia eta ekoizpen primarioko eskariaren erregulartasuna dituzte, eta horrek zaildu egiten du ekoizpen eko-logiko primarioko sektorearen premiei egokitzea.

Zailtasunak daude agroindustriaren eta ekoiz-pen ekologiko primarioaren arteko merkataritza harreman egonkorrak ezartzeko, ekoizle ekologi-ko primarioarendako ez baita aise produktuaren kalitate komertzialaren eta uniformetasunaren eskariak betetzea, nekazariak jasoko duen pre-zioarekin konparatuta handiak baitira.

Agroindustriak hurbileko produktua du nahiago, baina maiz urruneko edo hirugarren herrialdee-tako ekoizpenez hornitzen da; prezioak lehiako-

rragoak badira ere azken kontsumitzailearengan konfiantza falta eragin dezakete ekoizpen horiek. Bestetik, ekoizpen ekologikoan transformazio prozesuetan beharrezkoak diren inbertsioak ekoizpen konbentzionalean behar direnen antze-koak dira.

Nekazaritzako elikagaien industria funtsezko zutabea da Nafarroako landa ekonomian. Landa ingurunean errotuena dagoen sektore industriala da, lehen sektorearen mugiarazle, eta nekazari-tzako produktuen balio erantsia handitzea erraz-ten du.

Ekoizpen agroindustrial ekologikoaren sustape-naren helburua da lehen sektorearen mugiarazle izaera hori baliatzea, betiere hurbileko ekoizpen primarioarekin hornitzea sustatzen bada.

2.I.E.EKOIZPENEKOLOGIKOKOAGROINDUSTRIARENGARAPENA SUSTATZEA

2. IE: Ekoizpen ekologikoko nekazaritzako industrien garapena sustatzea6. helburua Hornikuntza lehen mailako ekoizpen hurbilarekin sustatzea7. helburua Nekazaritzako industrien finantza-gaitasuna hobetzea



Nafarroako ekoizpen ekologikoaren sektorea as-kotarikoa da; potentziala du kalitatez bereiziriko produktu freskoaren merkatu eskariari erantzuteko. Bestetik, hirugarren herrialdeetatik ekarritako pro-duktu ekologikoak kontsumitzaileengan konfiantza eza eragiten du. Ekoizpen ekologikoak erantzuna eman behar dio geroz eta konplexuagoa eta zorro-tzagoa den eskariari: kontzientziaturik dagoen eta goraka doan kontsumitzaile sektore bati.

Ekoizpen primarioa eta kontsumitzailea produk-tuaren balio katearen bi muturretan daude eta, ho-rregatik, Nafarroan sektore ekologikoa garatzeko indartu beharreko funtsezko zutabeak dira. Sekto-rean egindako AMIA analisian egiaztatu ahal izan da kontsumitzailea “arrunt kontzientziaturik dagoe-la, tokiko produktuaren aldeko hautua egiten duela, arrunt fidela dela eta etengabe hedatzen ari dela”. Aldiz, ekoizle ekologikoa geroz eta handiagoa den eskari hori betetzeko egoera zailean dago. Aurkitu ditugun arrazoien artean ondokoak daude:

• ekoizle konbentzionalek ez dituzte ezagutzen sektore ekologikoko metodoak eta aukerak,

• finantza laguntzak falta dira edo ez dira ezagutzen,

• beharrezkoak diren intsumoetara iristeko zailtasuna,

• merkaturatzeko bide egokirik ez izatea.

Landu beharreko beste alderdi bat, diagnostikoan atzeman dena, ekoizpen ekologikoa ziurtatzen duen etiketatu sistemaren gaineko informazioa da. Infor-mazio hori oro har ezagutu behar da eta behar beza-la baloratu behar da, bermatzen baitu ekoizpenaren gaineko kontrol prozesu bat badela, produktuaren kalitatea egiaztatzeko.

Ildo estrategiko honen baitan ondoko helburuak zehaztu dira:

3.I.E.KONTSUMITZAILEAKEKOIZPENEKOLOGIKOANDUENKONFIANTZA HOBETZEA ETA KONTSUMOA SUSTATZEA

3. IE: Kontsumitzailearen konfiantza hobetzea eta produktu ekologikoen kontsumoa sustatzea8. helburua Ekoizpen ekologikoaren sustapena babestea9. helburua Kontsumitzailearen konfiantza sustatzea



Diagnostikoan atzeman den ahuldade nagusienetako bat da Nafarroako sektore ekologikoan koordinazioa falta dela. Ez da harritzekoa, kontuan harturik lurral-deko ekoizleen dispertsioa zenbatekoa den. Horren ondorioz, distantziak direla eta, ekoizpen sistemek edo merkatuak eskatzen duten “masa kritiko” horre-tara ez da iristen, produktuak merkaturatzeko orduan behar den produktu kopuruari dagokionez. Gauza bera gertatzen da ekoizpen ekologikorako behar di-ren berariazko intsumoen hornidurari dagokienez. Horren ondorioz, ekoizle ekologiko askok zailtasunak dituzte ekoizpen bide jakinetara iristeko edo produk-tuak merkaturatzeko.

Horregatik, garrantzitsua da lan egitea sektore eko-logikoa maila guztietan koordinatzeko, interes komu-nen defentsan. Horrela, sektorearen garapen globala sustatuz eta ekoizleen arteko eta ekoizleen eta balio kateko eragileen arteko lankidetza sustatuz. Entitate publiko eta pribatuen arteko lankidetza funtsezkoa da sektore ekologikoaren estrategiak egituratzeko eta, ondorioz, dituzten gabezia eta premiei erantzuna emateko. Ez dugu erori behar ekoizpenari emandako diru-laguntzen mendekotasunean, garatzeko estrate-gia orokorrik ez bada.


4.I.E.EKOIZPENEKOLOGIKOKOAZPISEKTOREENEGITU-RAKETA SUSTATZEA

4. IE: Ekoizpen ekologikoko azpisektoreen egituraketa sustatzea

10. helburua Nekazaritzako elikagaien balio-katea osatzen duten eragileen arteko elkarrizketa suspertzea

11. helburua Ekoizle ekologikoen elkarteak sustatzea



Nekazaritza ekologikoaren xedea ondokoa da: balia-bide naturalen babesa, bioaniztasuna, animalia ongi-zatea eta landaguneen garapena laguntzen dituzten nekazaritzako prozesuen bidez erdietsitako elikagaien ekoizpen ziurtatua. Gaur eguneko abagunean, zeine-tan ingurumen eraginak eta haien ondorio negatiboak hazten ari diren, heldu den urteetarako erronketako bat izanen da ingurumen alderdiak eta klima-aldake-taren aurkako borroka politika sektorialetan geroz eta gehiago integratzea. Ekoizpen ekologikoa, nekazari-tzan zein abeltzaintzan, tresna bikaina da erronka honi nekazaritzako elikagaien sektorean ekiteko.

Nahitaezkoa da ikuspegia aldatzea: nekazaritza eta abeltzaintza ekologikoa sistema produktibo soiltzat har-tzetik, kontzeptu globalago batera, zeinean baloratuko diren jardueraren kanpo-efektu positiboak, ingurumen egoera orokorrean betetzen duten papera, klima-alda-ketarekiko egokitzapena eta bioaniztasunaren zaintza.

Kanpo-efektu horien baitan kontuan hartzekoak dira ekoizpen ekologikoaren ondorio sozialak, nola eragi-ten dioten landa garapeneko ereduari enpleguaren, biztanleria finkatzearen edo genero berdintasunaren bidez, zeinen ondorioak ez dauden ingurumen alder-diekin bezain definiturik.

Ekoizpen ekologiko primarioa guztiz bat dator Euro-par Batasunaren nekazaritza politikako gidalerroekin, ingurumenari eta kalitatearen sustapenari dagokio-nez. Ekoizpen ekologikoko sistemak jasangarriagoak dira sistema konbentzionalak baino. Nahitaezkoak dira landa agroekosistemei loturiko landa garapene-ko estrategiak, ekoizpen sistema agroekologikoekin bateragarriak.


5.I.E.BALIOANJARTZEAEKOIZPENEKOLOGIKOARENINGURUMEN ETA GIZARTE MAILAKO ONURAK

5. IE: Balioan jatzea ekoizpen ekologikoaren ingurumen eta gizarte mailako onurak.12. helburua Landa garapenerako ereduan ekoizpen ekologikoa txertatzea

13. helburua Ebaluatzea eta ezagutaraztea ekoizpen ekologikoaren ekarpena Nafarroako nekazaritzako ekosistemen jasangarritasunerako eta klima-aldaketaren eraginak arintzeko



HELBURUAK



1.HELBURUA.SEKTOREEKOIZLEPRIMARIOARENGAITASUNA INDARTZEA

Kontuan hartuz giza kapitala jarduera baten garape-nerako faktore nagusia dela, nahitaezkoa da txertat-zea ekoizpen ekologiko primarioak hartzen dituen alor guztietan parte hartzen duten eragileen pres-takuntza hobetzera bideraturiko ekintzak. Ekoizle primarioari zuzenduriko prestakuntza zuzenaz gain, ez da ahaztu behar beste eragile batzuekin egin be-harreko lana, kasu, teknikariak eta ikasleak. Ikasleak izanen dira ekoizpen ekologikoko etorkizuneko ekoi-zle, aholkulari eta ikerlariak. Horien onura jasoko du, zalantzarik gabe, sektore primarioak.

Helburu honen barnean planteatzen dira agroekolo-giako prestakuntza eskaintza hedatzeko xedea duten ekintzak, unibertsitatean, lanbide heziketako eskole-tan eta, bereziki, beren gaitasun profesionalak za-baltzeko interesa duten sektoreko langileei (aktiboei eta langabetuei) zuzenduriko prestakuntzan.

Helburu honi erantzuteko, ondoko ekintzak planteatu dira:

2.HELBURUA.FINANTZAGAITASUNAHOBETZEA

Elikagaien ekoizpen ekologikoaren ondoriozko gizar-te eta ingurumen onurak aski ezagunak badira ere, beti ez dute jasotzen azken kontsumitzailearen ordai-na, prezio bidez. Ohikoa da ekoizpen ekologikoetan ez erdiestea ekoizpen konbentzionaleko produktibi-tate baremoak, ekoizpen ekologikoan baimendurik dauden intsumoen gabezia dagoelako eta ekoizpen eredu honetan produktibismoaren aurretik paratzen delako agroekosistemaren oreka.

Beraz, erabat produktibistak diren sistematiken au-rrean agroekosistema jasangarriak erdiesteko joera honek ordainik ez duen bitartean, nahitaezkoa izanen da sektore hori ekonomikoki laguntzea, gaur egune-ko merkatu sisteman lehiakortasunez aurrera egin ahal izan dezan.

1.I.E.NAFARROAKOEKOIZPENEKOLOGIKOPRIMARIOARENLEHIAKORTASUNA HOBETZEA

1. IE: Lehen mailako ekoizpen ekologikoaren lehiakortasuna hobetzea1. HEL: Lehen mailako ekoizpen sektorearen gaikuntza indartzea1. ekintza Nekazaritza ekologikoan formakuntza laguntzea2. ekintza Ekoizpen- eta transformazio-sektoreei zuzendutako prestakuntza jarraitua3. ekintza «Enpresa-haztegiak» bultzatzea ekoizpen ekologikoaren sektorean

1. IE: Lehen mailako ekoizpen ekologikoaren lehiakortasuna hobetzea2. HEL: Finantza-gaitasuna hobetzea4. ekintza Berariazko finantza-laguntza ematea lehen mailako ekoizpen ekologikoari

5. ekintza Norgehiagokako ekoizpen ekologikoa baloratzea lehen mailako ekoizpenetarako diru-la-guntzetan

6. ekintza Ziurtapen-kostuetarako diru-laguntzak ematea7. ekintza Ekoizpen ekologikoko ustiapenak ekonomikoki karakterizatzea

1. IE: Lehen mailako ekoizpen ekologikoaren lehiakortasuna hobetzea3. HEL: Laguntza teknikoa eskaintzea ekoizpen ekologikoari8. ekintza Ekoizpen ekologikoko esperimentazioari laguntzea9. ekintza Ekoizpen ekologikorako aholkularitza teknikoari laguntzea10. ekintza Nekazaritzako ekologiako institutu teknikoaren sorrera aztertzea



3.HELBURUA.EKOIZPENEKOLOGIKOARILAGUNT-ZA TEKNIKOA ESKAINTZEA

Laguntza teknikoa funtsezkoa izan den gisan ekoi-zpen konbentzionala garatzeko, ekoizle ekologikoak berariazko aholkularitza behar du, aurre egin ahal iza-teko laborantza konbentzionalaren oinarri diren intsu-moei uko egitean azaltzen diren desoreka berriei. Aldi berean, nahitaezkoa da sustatzea eta garatzea esperi-mentazioa eta ikerkuntza ekoizpen ekologikoan, hori izanen baita oinarria eta laguntza teknikariendako, se-ktore primarioa prestatzeko eta aholkatzeko orduan.

4.HELBURUA.EKOIZPENEKOLOGIKOPRIMARIORAKOEGOKIAK DIREN INTSUMOEN ESKURAGARRITASUNA HOBETZEA

Sektore primarioaren lehiakortasuna nabarmenki hobe dezakeen faktore bat ekoizpen ekologikoan bai-menduriko berariazko intsumoen eskuragarritasuna erraztea da. Nafarroako sektore ekologiko primarioak dituen traben artean daude informazio falta, sekto-rearen deskoordinazioa, hedapeneko material ziur-tatuaren eskasia, lur eskasia edo zenbait produktuk merkaturatzeko behar dituzten prozesatze sistemetan ekoizpen ekologikora eta ekoizle txikietara egokituriko azpiegitura falta.

5. HELBURUA. EKOIZLE EKOLOGIKOAREN GAITA-SUN KOMERTZIALA HOBETZEA

Gaur eguneko merkatu ereduan, nekazaritzako elika-gaiak nagusiki azalera handien neurrira diseinaturiko banaketa bideen bidez merkaturatzen dira. Merkatu eskalagatik, arrunt zaila da ekoizle ekologikoak bide horiek baliatuta lehiatu ahal izatea bere produktuare-kin. Horregatik, eta hala ari da egiten hainbat kasu-tan, nahitaezkoa da merkaturatze bide alternatiboak bilatzea, kasurako, zuzeneko salmenta edo erosketa publikoa, eta, aldi berean, azalera handietara iristen laguntzea.

1. IE: Lehen mailako ekoizpen ekologikoaren lehiakortasuna hobetzea4. HEL: Lehen mailako ekoizpen ekologikorako sargaien eskuragarritasuna hobetzea11. ekintza Ekoizpen ekologikorako sargaien eskuragarritasunaren berri ematea

12. ekintza Ekoizpen-azpisektoreen arteko koordinazioa erraztea sargaien eskuragarritasuna bermat-zeko

13. ekintza Hedapen-materialaren ekoizpena sustatzea eta ziurtatzea14. ekintza Produkzio ekologikoa sustatzea herri-lurretan 15. ekintza «Erabilera partekatuko balio anitzeko transformazio-unitateak» sustatzea

1 IE: Lehen mailako ekoizpen ekologikoaren lehiakortasuna hobetzea5. HEL: Ekoizpen-sektorearen gaitasun komertziala hobetzea16. ekintza Ekoizpen ekologikoa erosketa publikoko lizitazioetan sartzea eta sustatzea

17. ekintza Zuzeneko salmenta eta lehen mailako transformazioa ustiapen ekologikoan sustatzea eta merkaturatze-kanal laburrei laguntzea

18. ekintza Tokiko ekoizpen ekologikoa sartzea Nafarroan lan egiten duten azalera handietan eta ertai-netan



6.HELBURUA.EKOIZPENEKOLOGIKOKOAGROINDUSTRIAREN GARAPENA SUSTATZEA

Agroindustriaren eta ekoizpen ekologiko prima-rioaren artean merkataritza harreman egonkorrak ezartzeko zailtasunak daude, izan ere, ekoizle ekolo-giko primarioak zailtasunak baititu produktuaren ka-litate komertzialeko eta uniformetasun eskakizunak betetzeko, nekazariak jasotzen duen prezioarekin er-katuta oso handiak izan baitaitezke. Agroindustriak hurbileko produktua du nahiago, baina maiz urruneko edo hirugarren herrialdeetako ekoizpenez hornitzen da; prezioak lehiakorragoak badira ere, azken kont-sumitzailearengan konfiantza falta eragin dezake-te ekoizpen horiek. Bestetik, ekoizpen ekologikoan transformazio prozesuetan beharrezkoak diren in-bertsioak ekoizpen konbentzionalean behar direnen antzekoak dira.

7.HELBURUA.SEKTOREAGROINDUSTRIALARENGAITASUN KOMERTZIALA HOBETZEA

Ekoizpen ekologikoko agroindustria hazkundean eta garabidean den sektorea da. Oraindik aurkitzeko du merkatua, etorkizun eta potentzial handikoa; horre-gatik, Nafarroarendako interesekoa da. Etengabeko modernizazio prozesu bati egin behar dio aurre, le-hiakorragoa izateko geroz eta zorrotzagoa den in-gurune ekonomikoa batean. Horrela, etengabe tekno-logia berrietan inbertitu beharko du, baina inbertsio horiek kasu askotan eraman ezinak dira ez bada ho-rretarako finantza laguntzarik. Sektore ekologikoko transformazio enpresa gehienek beren jardueraren hazkundea produktuaren kalitateagatik dela uste dute, geroz eta konplexuagoa eta zorrotzagoa den eskari bati erantzunez.

2.I.E.EKOIZPENEKOLOGIKOKOAGROINDUSTRIARENGARAPENA SUSTATZEA

2. IE: Ekoizpen ekologikoko nekazaritzako industrien garapena sustatzea6. HEL: Hornikuntza lehen mailako ekoizpen hurbilarekin sustatzea

19. ekintza Lehen mailako sektorearen ekoizpen-eskaintza eta nekazaritzako industrien transformaziorako eskaera koordinatzea

2. IE: Ekoizpen ekologikoko nekazaritzako industrien garapena sustatzea7. HEL: Nekazaritzako industrien finantza-gaitasuna hobetzea

20. ekintza Norgehiagokako nekazaritzako ekoizpen ekologikoa baloratzea nekazaritzako ekoizpenari ematen zaizkion laguntzetarako deialdietan.



8.HELBURUA.EKOIZPENEKOLOGIKOARENSUSTAPENA LAGUNTZEA

Ekoizpen ekologikoa sustatzeko plan baten helburu garrantzitsuenetako bat, zalantzarik gabe, sustapena da. Lehenik eta behin, informatu eta ezagutzera eman behar da zer suposatzen duen ekologikoan ekoizteak. Hori gehienetan aski izaten da kontsumoa sustatze-ko. Halaber, produktu bat ekologiko gisa identifikatzen duen logotipoaren gainean informazioa eman behar da, adieraziz zer den produktu ekologiko bat eta zein inpli-kazio dituen, kontsumitzaileen zati handi batek ezeza-gutza handia du-eta honi dagokionez. Halaber, produktu ekologikoa ikusgarriago egin behar da eta ezagutzera eman behar dira salmenta eta banaketa guneak, bult-zatu behar da ferietan parte-hartzea eta are, diseinatu behar dira sustapen zuzeneko kanpainak.

9.HELBURUA.KONTSUMITZAILEAKEKOIZPENEKOLOGIKOAN DUEN KONFIANTZA SUSTATZEA

Sektore ekologikoan atzeman den mehatxu bat hau-xe da: kontsumitzaileak konfiantza galtzea, balizko iruzurrak direla eta. Ziurtapen ekologikoko EB logoti-poa produktu ekologikoen kalitatea eta segurtasuna bermatzen duen kontrol sistemaren irudia da. Baina zigilu horrek ekoizpenaren aldez aurreko kontrol lanak eskatzen ditu (bisitak, analisiak, etab.), eta garrantzit-sua da horiek aditzera ematea eta balioan paratzea, eraginkorrak izan daitezen. Halaber, diruz lagunduak izan behar dira, horien kostua ez dadin zuzenean ekoizlearen gain gelditu. Konfiantza orokortzeko eta ekoizpen ekologikoaren kontzeptua zeharkako moldez baina eraginkortasunez etxebizitzetan sartzeko beste molde bat ikastetxeak dira. Ikastetxeek bestelako jar-duketa bideak eskaintzen dituzte, kasurako, jantokiak, baratzeak eta horiei loturiko edukiak garatzea.

3.I.E.KONTSUMITZAILEAKEKOIZPENEKOLOGIKOANDUENKONFIANTZA HOBETZEA ETA KONTSUMOA SUSTATZEA

3. IE: Kontsumitzailearen konfiantza hobetzea eta produktu ekologikoen kontsumoa sustatzea8. HEL: Ekoizpen ekologikoaren sustapenari laguntzea 21. ekintza Lehen mailako sektore ekologikoa ezagutzera ematea eta balioztatzea22. ekintza Kontrol-agintaritzaren promozio-ekintzei laguntzea23. ekintza Sektore ekologikoko promozio-azoketan parte-hartzea sustatzea eta laguntzea24. ekintza Produktu ekologikoaren merkaturatze-kanal desberdinei buruzko informazioa ematea

3. IE: Produktu ekologikoen kontsumoa sustatzea eta kontsumitzaileak duen konfiantza hobetzea9. HELBURUA: kontsumitzaileak ekoizpen ekologikoan duen konfiantza sustatzea 25. ekintza Ekoizpen ekologikoaren kontrola balioestea, kontrol agintaritzaren bidez26. ekintza Ikastetxeetan nekazaritza ekologikoaren kontzeptua sartzea



10.HELBURUA.NEKAZARITZAKOELIKAGAIENBALIO KATEKO ERAGILEEN ARTEKO SOLASKIDETZA BULTZATZEA

Sektore ekologikoak Nafarroan bizi duen egoeraren diagnostikoa egiterakoan gabeziak aurkitzen ditugu intsumoetan eta lehengaietan. Zenbaitetan, gabezia horiek gure lurraldeko nekazaritzako elikagaien ba-lio kateko elementuen arteko koordinazio faltaren ondorio dira. Horregatik, nahitaezkoa da lankidetza eta koordinazio tresnak inplementatzea ekoizpen sektorearen eta transformazio sektorearen artean zein azpisektoreen artean, eraginkortasun handia-goa izan dezaten bai intsumoak eskuratzeko, bai landaketa teknikak zein produktuak merkaturatzeko teknikak abian jartzeko orduan, Nafarroako produktu ekologikoaren balio katea hobetuz.

11.HELBURUA.EKOIZLEEKOLOGIKOENELKARTEAK SUSTATZEA

Nekazaritzako kooperatibismoa Nafarroan tradizio luzekoa da eta erdietsi duen bolumen eta espeziali-zazio mailaren ondorioz sektore lehiakorra da neka-zaritzako elikagaien ekoizpenean, baina, era berean, espezializazio horrek zaildu egiten du bere egituran ekoizle ekologiko primarioak sartzea eta, beraz, elkartze formulak bilatu behar dira, bateragarriak bizi duten egoerarekin eta gaur egunean dituzten premiekin. Formula bat izan daiteke biltegiratzeko, banaketarako, paketatzeko eta abarretarako azpiegi-tura partekatuak abian paratzea edo sortzea. Horrek, gainera, merkatuaren eskakizunei egokitzeko gaita-sun handiagoa emanen lieke. Sektore ekologikoan elkartegintza agrarioa sustatzea, kohesio elementu gisa, onuragarri izanen da, zalantzarik gabe, sekto-rearen garapen tekniko eta ekonomikorako, merkatu agrarioan duen posizionamendua hobetuz.

4.I.E.EKOIZPENEKOLOGIKOKOAZPISEKTOREENEGITURAKETA SUSTATZEA



12.HELBURUA.LANDAGARAPENEKOEREDUANEKOIZPEN EKOLOGIKOA TXERTATZEA

Helburua da ekoizpen ekologikoaren papera handit-zea Nafarroako landa garapeneko planen definizioan, garapen jasangarri eta enplegu sortzailera bideraturi-ko politikak abian hartzeko funtsezko elementu gisa. Gaur egun, landa garapeneko eredu batek nahitaez hartu behar ditu kontuan nekazaritza eta abeltzaint-za ekologikoa, izan ere, landa munduak dituen arazo askorendako konponbidearen parte baitira, kasurako, landa munduaren nortasun galera eta despopulazioa, edo fitosanitarioen edo ongarri kimikoen ondoriozko kutsadura.

13. HELBURUA. EBALUATZEA ETA EZAGUTARAZ-TEA EKOIZPEN EKOLOGIKOAREN EKARPENA NAFA-RROAKONEKAZARITZAKOEKOSISTEMENJASAN-GARRITASUNERAKO ETA KLIMA-ALDAKETAREN ERAGINAK ARINTZEKO

Zabalki onarturik dago ekoizpen ekologikoak inguru-men onurak dakartzala. Alabaina, ez da horrenbeste ezagutzen zein motakoak diren onura horiek eta zein mailatan sortzen diren. Kontuan izanik gaur egune-ko kontsumitzailea geroz eta zorrotzagoa dela eta kontzientzia handiagoa duela kontsumitzen dituen produktuen ingurumen inpaktuaren gainean, garrant-zitsutzat jotzen da ezagutaraztea eta informazioa ematea sektore ekologikoaz ari garenean aipatzen diren onuren, onura horien ondorioen eta herritarren eguneroko bizitzan duten islaren gainean. Ekoizpen ekologikoa sustatzeko egiten den inbertsio publikoa justifikatzen da, hein batean, ingurumen aldetik gi-zartearen onurarako izanen delako.

5.I.E.BALIOANJARTZEAEKOIZPENEKOLOGIKOARENINGURUMEN ETA GIZARTE MAILAKO ONURAK

5. IE: Ekoizpen ekologikoak gizartean eta ingurunean dituen onuren garrantzia azpimarratzea12. HEL: Ekoizpen ekologikoa landa-garapeneko ereduan sartzea31. ekintza Ekoizpen ekologikoa landa-garapeneko eredu gisa sustatzea

32. ekintzaNekazaritzan belaunaldi berriak sar daitezela erraztea; horretarako, operadore berriak sartzerakoan ekoizpen ekologikoari garrantzia emango zaio edo jarduera uzten duten nekazaritza-ustiapenei jarraipena emango zaie

33. ekintza Emakumeak ekoizpen ekologikoaren arloan sar daitezela sustatzea34. ekintza Araudiak berrikusi eta malgutu, ekoizpen ekologikoaren garapena errazteko

5. IE: Ekoizpen ekologikoak gizartean eta ingurunean dituen onuren garrantzia azpimarratzea13. HEL: Ekoizpen ekologikoak aldaketa klimatikoaren efektuak arintzeko eta Nafarroako nekazaritzako ekosistemen jasangarritasunerako egindako ekarpena ezagutzera ematea.35. ekintza Nafarroan ekoizpen ekologikoaren garapenak izandako ondorio positiboak ebaluatzea36. ekintza Abeltzaintza estentsibo ekologikoa sustatzea mendi-ekosistemei eusteko



EKINTZAKEKINTZA PLANAREN

LABURPEN KOADROA



EK

INT

ZE

N L

AB

UR

PE

N K

OA

DR

OA

Ko

de

aD

esk

rib

ap

en

aA

die

razle

aX

ed

ea

Ard

ura

du

na

1.

I.E

. 5

. H

EL

B.

16

. E

K.

NG

ko

LG

, IN

G.

eta

TA

Dep

.

17

. E

K.

INT

IA

18

. E

K.

NN

PE

K

2.

I.E

.

6.

HE

LB

.19

. E

K.

INT

IA

7.

HE

LB

.

20

. E

K.

15

%N

Gko

LG

, IN

G.

eta

TA

Dep

.

3.

I.E

.

8.

HE

LB

.

21

. E

K.

Le

hen

se

kto

re e

ko

log

iko

a e

zag

uta

razte

a e

ta b

alio

a e

ma

tea

Ud

al

kop

uru

aN

NP

EK

22

. E

K.

Kon

trol

ag

inta

ritz

are

n k

on

tro

l e

kin

tzak l

ag

un

tze

aLa

gun

tze

n z

en

bate

ko

aN

Gko

LG

, IN

G.

eta

TA

Dep

.

23

. E

K.

Pa

rte

-ha

rtza

ilee

n k

op

uru

aN

NP

EK

24

. E

K.

NG

ko

LG

, IN

G.

eta

TA

Dep

.

9.

HE

LB

.

25

. E

K.

NG

ko

LG

, IN

G.

eta

TA

Dep

.

26

. E

K.

Ika

ste

txe

eta

n n

ekazari

tza e

kolo

gik

oa

ren k

ontz

ep

tua s

art

ze

aH

ezku

ntz

a D

ep

.

Eko

izp

en

ek

olo

gik

oa s

usta

tzea

eta

sart

ze

a e

ros

ke

ta p

ub

liko

ko

lizit

azio

eta

n%

20

ek

olo

gik

oa

du

ten

lizit

azio

en

ko

pu

rua

%8

0 %

20

ek

olo

gik

oa

du

tela

Le

hen

tra

nsfo

rma

zio

a e

ta s

alm

en

ta z

uze

na

ustia

teg

i e

ko

log

iko

an

eg

in d

adila

su

sta

tze

a e

ta m

erk

atu

ratz

e b

ide

la

bu

rra

k b

ultzatz

ea

Sa

lme

nta

zuzen

ea

n a

ridir

en e

koiz

lee

n %

La

gun

tze

a t

okik

o i

za

era

ko

eko

izp

en

eko

logik

oa

ri N

afa

rro

an

dir

en

azale

ra e

rta

in e

ta h

and

ieta

n s

ar

daite

ze

n

To

kik

o p

rod

uktu

a d

ute

n

aza

lera

han

die

nko

pu

rua

Le

he

n

se

kto

rek

o

ek

oiz

pe

na

ren

e

sk

ain

tza

eta

s

ek

tore

ag

roin

dustr

iala

ren

tra

nsfo

rmazio

rako e

ska

ria k

oo

rdin

atz

ea

Ag

roin

du

str

iara

e

ma

na

da

goe

n a

za

lera

Ek

oiz

pe

n

ag

roin

du

str

iala

ri

em

an

da

ko

fi

na

ntz

a

lag

un

tze

nd

eia

ldie

tak

o

no

rge

hia

go

ka

n,

ek

oiz

pe

n

ag

roin

du

str

iak

ek

olo

gik

oa b

alo

ratz

ea

Pro

ze

sad

ore

ek

olo

gik

oe

n %

,a

gro

ind

ustr

iari

em

an

iko

lag

un

tze

no

nu

rad

un

Err

azta

su

na

k

eta

la

gu

ntz

ak

em

ate

a

se

kto

re

eko

log

iko

ko

su

sta

pe

n f

eri

eta

n p

art

e h

art

ze

ko

Pro

du

ktu

eko

log

iko

a m

erk

atu

ratz

eko

bid

een

ga

ine

ko

in

form

azio

ae

ma

tea

NN

PE

Kko

we

bgu

neko

me

rka

tura

tze

eko

log

iko

ko

ata

la

Ek

oiz

pe

n

ek

olo

gik

oa

ren

k

on

tro

la

ba

lio

es

tea

, k

on

tro

la

gin

tari

tza

ren

bid

ez

Ziu

rta

turi

ko

op

era

do

rek

op

uru

a%

15

igo

tzea

Lo

turi

ko j

ard

ue

ra d

ute

n

ika

st.

kop

.



EK

INT

ZE

N L

AB

UR

PE

N K

OA

DR

OA

Ko

de

aD

esk

rib

ap

en

aA

die

razle

aX

ed

ea

Ard

ura

du

na

4.

I.E

.

10.

HE

LB

.

27

. E

KA

zp

ise

kto

re p

rod

uktib

oen

art

eko

ko

ord

inazio

ekin

tza

kB

ilkura

ko

pu

rua

Nek.

Eko

. S

usta

tze

ko

Bu

l.

28

. E

K.

Bilk

ura

ko

pu

rua

Nek.

Eko

. S

usta

tze

ko

Bu

l.

11

. H

EL

B.

29

. E

K.

Elk

art

eg

intz

a a

gra

rio

a b

ultza

tze

aE

lka

rte

ko

puru

aIN

TIA

30

. E

K.

NG

ko

LG

, IN

G.

eta

TA

Dep

.

5.

I.E

.

12.

HE

LB

.

31

. E

K.

NG

ko

LG

, IN

G.

eta

TA

Dep

.

32

. E

K.

INT

IA

33

. E

K.

Eko

izp

en

eko

log

iko

an e

makum

ea s

art

u d

adila

su

sta

tze

aN

AB

I

34

. E

K.

Nek.

Eko

. S

usta

tze

ko

Bu

l.

13.

HE

LB

.

35

. E

K.

Azte

rketa

egite

aN

Gko

LG

, IN

G.

eta

TA

Dep

.

36

. E

K.

60.0

00 h

aN

Gko

LG

, IN

G.

eta

TA

Dep

.

Eska

intz

a

eta

e

ska

ria

ko

ord

ina

tze

a

Na

farr

oa

ko

b

alio

ka

te

ek

olo

gik

oa

n.

Ek

oiz

pe

n

eko

log

iko

an

p

rofe

sio

na

len

a

rte

ko

elk

art

een

sorr

era

azte

rtze

a

Era

bil

era

e

rkid

ek

o

bil

teg

ira

tze

eta

b

an

atz

e

azp

ieg

itu

rak

su

sta

tze

a.

Sek

tore

are

n es

ku

p

ara

tzea

ti

tula

rta

su

n p

ub

liko

ko

ins

tala

zio

ak

.

La

gu

ntz

en

on

ura

du

nd

ire

n e

ko

izp

en

eko

log

iko

ko

pro

iek

tuen

%

20,0

0 %

La

nd

a

ga

rap

en

eko

e

red

ua

ren

za

ti

de

n

ald

eti

k,

eko

izp

en

ekolo

gik

oa

bu

ltza

tze

a

LG

Pko n

eka

za

ritz

a

ekolo

gik

ora

ko

au

rrek.

Neka

za

ritz

ako

jard

uera

n b

ela

una

ldi

ald

aketa

err

azte

a,

op

era

dore

be

rria

k

sa

rtze

rako

an

e

do

ja

rdu

era

u

tzi

du

ten

ne

ka

za

ritz

ako

us

tia

teg

iei

jarr

aip

en

a

em

ate

rak

oa

n

eko

izp

en

eko

log

iko

ale

he

ne

tsiz

Kud

eatu

riko

kasu

en

ko

pu

rua

Ziu

rta

turi

ko

em

akum

e

ko

pu

rua

Ara

ua

k

be

rrik

ute

n

eta

m

alg

utz

en

lan

e

git

ea

, e

ko

izp

en

ekolo

gik

oa

ren g

ara

pe

na e

rra

zte

ko

La

nd

uriko p

rop

osa

me

n

ko

pu

rua

Na

farr

oa

n

eko

izp

en

e

ko

log

iko

are

n

ga

rap

en

ak

ditu

en

e

rag

in

po

sitib

oa

k e

balu

atz

ea

Me

nd

iko

ek

osis

tem

ak

m

an

ten

tzek

o,

ab

elt

za

intz

a

es

ten

tsib

oe

ko

log

iko

a s

us

tatz

ea

Larr

e ira

un

ko

r

ek

olo

gik

oe

n a

za

lera



EKINTZEN FITXAK



1. EKINTZA: PRESTAKUNTZA AGROEKOLOGIKOA BULTZATZEA

1. Ildo Estrategikoa:

1. HELBURUA SEKTORE EKOIZLE PRIMARIOAREN GAITASUNA INDARTZEA

DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

ADIERAZLEAK Moduluetan matrikulaturiko ikasle kopurua

LAGUNTZA NEURRIAK

NAFARROAKO EKOIZLE EKOLOGIKO PRIMARIOAREN LEHIAKORTASUNA

HOBETZEA

Nafarroan agroekologiaren prestakuntza lagunduko da hiru alorretan esku hartuta:• Nekazaritza eskolen bidez lanbide prestakuntza sustatuko da, urriaren 30eko

1633/2009 Errege Dekretuaren bidez ezarritako nekazaritza ekologikoko teknikari

tituluaren bidez. Nafarroan diren eskola tekniko profesionalen eskaintzan edukiak

zabalduz, hobetuz eta egokituz.

• NUPen Nekazaritza Ingeniarien Goi Mailako Eskola Teknikoko prestakuntza

eskaintzetan agroekologiaz eta nekazaritza eta abeltzaintza ekologikoaz berariazko

prestakuntza, moduluak eta edukiak sartzea bultzatuz. Aldi berean nekazaritza eta

abeltzaintza ekologikoko gaiekin loturiko gradu bukaerako eta master bukaerako

lanak eta doktore-tesiak bultzatuko dira. Horiek, era berean, laguntza neurritzat joko

dira, planean ezarritako beste ekintza batzuk garatzeko.• Enplegurako prestakuntzaren bidez, ikastaroak eta prestakuntza programak

antolatzea bultzatuz, kasurako, agroekologiarekin loturik dauden gaiak lantzen edo

aztertzen dituzten lantegi-eskolak eta prestakuntza eta enplegurako programa

integratuetan.

Langileen trebetasunak hobetzeko berariazko hezkuntza eta prestakuntza

programak sustatzea aukeratzat jo zen Nafarroako Landa Garapenerako 2014-

2020 Programan. Bestetik, aholkularitza eta prestakuntza kualifikatuaren bete

gabeko eskaria eta ekoizpen ekologikoan aski prestakuntza arauturik ez izatea

sektore ekologikoko AMIA analisiaren baitan antzemandako ahulguneak dira. Era

berean, aukera bat dira Nekazaritzako Eskola Tekniko Profesionalek eta Nafarroako

Unibertsitate Publikoak pilaturiko esperientzia eta ibilbide zabala.

Nafarroako Gobernuko Landa Garapeneko, Ingurumeneko eta Toki AdministraziokoDepartamentua

ESKU HARTZEN DUTENERAGILEAK

Hezkuntza Departamentua, NUP, Lanbide Heziketako ikastetxeak, NafarroakoEnplegu Zerbitzua

• 25. L.N. Agroekologiako eta Landa Garapeneko unibertsitate aditu Titulu berekia. • 26. L.N. Agroekologiako lanbide heziketako moduluak Nafarroako nekazaritza

eskoletan • 27.L.N. Enplegurako prestakuntza (EIN, Lantegi-eskolak).



1. ILDO ESTRATEGIKOA:


DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

INTIA, EHNE, UAGN

ADIERAZLEAK

HELBURUA 500 ordu urtean

EPEA 2020

LAGUNTZA NEURRIAK

2. EKINTZA: SEKTORE EKOIZLE ETA TRANSFORMATZAILEARI ZUZENDURIKO ETENGABEKO

PRESTAKUNTZA

NAFARROAKO EKOIZLE EKOLOGIKO PRIMARIOAREN LEHIAKORTASUNAHOBETZEA

Sektore ekoizlearen aldetik jasotako iradokizunen eta prestakuntza eskarien

arabera eta atzemandako arrakasta esperientzietan edo garatzen diren

esperimentazio eta ikerketa lanetan oinarriturik, berariazko ikastaroan antolatuko

dira, hainbat tekniken arabera, nekazaritza ekologikoko metodologia eta filosofiari

jarraikiz, sektorearen lehiakortasuna handitzeko, kualifikazioa eta prestakuntza

hobetzeko, nekazaritzako ustiategiak modernizatzeko, nekazaritzako ekoizpen

sistema jasangarriak bultzatzeko, nekazaritzako politikak eta sistemak ezagutzeko,

eta Europako funtsen bidez nekazaritzako eta abeltzaintzako ustiategiendako

dauden laguntza mekanismoak zein diren jakiteko.

Sektore ekologikoan prestakuntza handiko profesionalak daude, arrunt prestatuak

eta trebatuak daudenak. Urteak daramatzate nekazaritzako eta abeltzaintzako

sektorearen garapenean lanean (INTIA). Nekazari eta abeltzain kopuru handi bat

ere bada, esperientzia eta ibilbide luzekoa, erreferentzia direnak sektorean. Hori

aukera bat da baliatu behar dena berariazko ikastaroen bidez, atzeman diren

prestakuntza gabeziak betetzeko eta produktuen merkaturatze aukerak eta

errentagarritasuna hedatzeko, kasurako, lehen transformazioari eta prozesatuari

buruzko teknikak ikasiz.

Nafarroako Gobernuko Landa Garapeneko, Ingurumeneko eta Toki AdministraziokoDepartamentua


Ekoizpen ekologikoko berariazko prestakuntza orduak, nekazaritzako sektoreari

zuzenduak.

• 1. L.N. 2014-2020 Landa Garapeneko Programaren 1.01 azpineurria: “Laguntzak,

Lanbide Heziketako ekintzetarako eta gaitasunak eskuratzeko”.



3. EKINTZA: ENPRESA MINTEGIAK SUSTATZEA EKOIZPEN EKOLOGIKOAREN SEKTOREAN



DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA SODENA

ADIERAZLEAK

LAGUNTZA NEURRIAK • 28. L.N. Orizont azeleratzailea.


HOBETZEA

Sektore ekologikoaren baitan enpresa ekimenerako aukera esparru zabala dago.

Arrunt interesgarriak izanen lirateke sektorearen garapenerako, kasurako,

merkaturatze bide berriak garatuz (bide laburrak), produktuak prozesatuz edo,

soilki, ekoizle berriak ezarriz. Enpresa mintegiek Nafarroan arrunt ongi

funtzionatzen dute 1991tik, eta, berrikiago, ORIZONT azeleratzailea sortu da,

berariaz nekazaritzako elikagaien sektoreari zuzendua. Hainbat tresna eskaintzen

ditu enpresak sortu eta bultzatzeko, sektore ekologikoaren baitan lan egiten

dutenak berariaz sustatuz. Enpresa mintegi hauen lana sustatuko da, bai enpresen

kudeaketa eta administrazio kontuei dagokienez, bai sektore ekologikoan enpresa

garapenerako ezagutza sortzeari dagokionez.

ORIZONT azeleratzailea eta tokiko garapenerako agentziak sektorearen aukeratzat

hartu dira. Hori lotu da agroekologiaren aldeko apustuarekin eta ekintzaile berriek

duten interesarekin, sektore honetako jarduera eskatzen baitute. Horrela, agerian

paratu behar da eta indartu enpresa mintegiek bete dezaketen lana ekoizpen

ekologikoa sustatzeko orduan, bai enpresa kudeaketaren gaineko aholkularitza

lanei dagokienez, bai sektore ekologikoaren baitan enpresa garapenari dagokionez.

ESKU HARTZEN DUTEN

ERAGILEAKNafarroako Gobernuko Landa Garapeneko, Ingurumeneko eta Toki Administrazioko

Departamentua

Enpresa mintegien bidez sorturiko eta sektore ekologikoarekin lotura duten enpresa

berrien kopurua.



4. EKINTZA: BERARIAZKO FINANTZA LAGUNTZA EKOIZPEN EKOLOGIKO PRIMARIOARENDAKO


2. HELBURUA FINANTZA GAITASUNA HOBETZEA

DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

NNPEK

ADIERAZLEAK

HELBURUA 20.000 hektarea

EPEA 2020

LAGUNTZA NEURRIAK


HOBETZEA

Ustiategi ekologikoetako titularrei laguntza emanen zaie beren ekoizpen sistemak

ematen dituen ingurumen zerbitzuengatik. Pizgarria azalera hektareako emanen

zaie ekoizleei edo ekoizle taldeei, 834/2007 zenbakidun (EE) Erregelamenduan

definituriko nekazaritza eta abeltzaintza ekologikoko praktika eta metodoak

borondatez hartu edo mantentzeko konpromisoa hartzen badute, gutxienez ere,

bost urteko epean. Behar bezala justifikaturiko kasuetan, hektareatik bestelako

unitateetatik abiatuta ematen ahalko dira, kasurako, erlezaintzan, erlauntzendako

laguntzetan. Ustiategi berrien konbertsiorako zein jada badiren ustiategiak

mantentzeko emanen dira pizgarriak.

Nahitaezkoa da erakunde publikoek sektore hau ekonomikoki laguntzea, batez erehasieran, sektorearen garapena sustatu nahi badugu. Izan ere, sektorearen

ekoizpen moduek positiboki eragiten dute gizarte guztian, eta ez soilik produktuekologikoen azken kontsumitzailearengan.

Nafarroako Gobernuko Landa Garapeneko, Ingurumeneko eta Toki Administrazioko

Departamentua.


Ekoizpen ekologikoan izena emandako laborantza hektareen kopurua (20.000 ha)eta azienda larriko unitate kopurua

• 10. L.N. 2014-2020 Landa Garapeneko Programaren 11. neurria: “Ekoizpenekologikoko azalerarendako laguntzak. Ekoizpenaren konbertsioa eta jarraipena”.



1. ILDO ESTRATEGIKOA


DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

INTIA

ADIERAZLEAK Ekoizle ekologikoei emandako laguntzen %

LAGUNTZA NEURRIAK

5. EKINTZA: EKOIZPEN PRIMARIOARI EMANDAKO FINANTZA LAGUNTZEN NORGEHIAGOKAN, EKOIZPEN

EKOLOGIKOA BALORATZEA


HOBETZEA

Nafarroako ekoizpen primarioari emandako laguntzen artean ondokoak daude:

-Nekazari gazteen instalazioa laguntzea -Ureztatzeekipamendurako inbertsio laguntzak, nekazaritzako ustiategiendako -Sail

ureztatuak ez diren nekazaritzako ustiategietan inbertsioak

-Mahastizaintza eta ardogintza sektorea laguntzeko neurriak

Laguntza hauek norgehiagoka prozedura bidez emanen dira.Baloratuko da enpresa planak ekoizpen ekologikoaren neurrian parte hartzeaaurreikustea.

Nekazaritzako sektoreko finantza-laguntza orokorretan, horren jasangarriak ezdiren beste eredu batzuekin alderatuz, ekoizle ekologikoei on egitea, eragiten

dituzten ingurumen eta gizarte onurengatik konpentsatzeko modu bat da eta, aldiberean, sektorearen garapena sustatzeko modu bat.


Departamentua

ESKU HARTZEN DUTEN

ERAGILEAK

• 4. L.N. 2014-2020 LGParen 4.01 neurria: “Inbertsioak ureztatze sailak ez beste

nekazaritzako ustiategietan”. • 5. L.N. 2014-2020 LGParen 4.01 neurria: “Laguntzak nekazaritzako

ustiategietako ureztatze ekipamenduetarako”. • 7. L.N. 2014-2020 LGParen 6. neurria: “Nekazari gazteen instalazioasustatzea”. • 14.

L.N. Abenduaren 19ko 1079/2014 Errege Dekretua Espainiako mahastizaintza etaardogintza sektorerako 2014-2018 laguntza programaren neurriak aplikatzeko.



6. EKINTZA: ZIURTAPENAREN KOSTUAK DIRUZ LAGUNTZEA



DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

NNPEK

ADIERAZLEAK Onuradunak diren ekoizleen kopurua.

LAGUNTZA NEURRIAK


Ziurtatze ekologikoko kostuak finantzatuko dira, inskribatze kuota, urteroko parte-

hartze kuota eta ekoizpen ekologikoko “kalitatezko araubide” barruan ezarritako

ziurtapen eta kontrol lanen ondoriozko kostuak ez daitezen ekoizleen konturakoak

izan eta, hala, haien parte-hartzea sustatzeko.

Ziurtapen ekologikoak kontrol eta egiaztatze lan batzuk dakartza eta, ondorioz,

ekoizpen gastu gehigarri batzuk ditu. Karga ekonomiko hori ekoizlearen konturakoa

bada, ekoizle konbentzionalarekiko desabantailan paratuko da eta, horrek, arbuioa

eta ondorioz, sektore ekologikoaren garapen eskasa eraginen du. Kontuan izan

behar da ziurtapena merkatu eskakizuna dela, eta ez ekoizlearen behar bat.

Horregatik, funtsezkoa da ziurtapen kostu horiek diruz laguntzea, nekazariak

ekoizpen ekologikoan parte hartzera bultzatu nahi badira.


Departamentua.

ESKU HARTZEN DUTEN

ERAGILEAK

• 2. L.N. 2014-2020 LGParen 3.01 azpineurria: “Lehen aldiz kalitatezko

araubideetan parte hartzea” • 17. L.N. NNPEK-ri laguntza 2016-2020 aldirako, Nafarroako Foru

Komunitatean ekoizpen ekologikoaren kontrol-agintaritza den aldetik.



7. EKINTZA: EKOIZPEN EKOLOGIKOKO USTIATEGIAK EKONOMIKOKI EZAUGARRITZEA



DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

NNPEK

ADIERAZLEAK Ustiategien ezaugarritze ekonomikoaren gaineko ikerketa kopurua.

LAGUNTZA NEURRIAK


Landa Garapeneko, Ingurumeneko eta Toki Administrazioko Departamentuaren,NUPen eta INTIAren arteko lankidetza hitzarmenen bidez berariazko azterketa

ekonomikoak eginen dira ekoizpen ekologikoko azpisektoreetan, landaketaka etaeskualdeka. Ikerketa mota hau egitea NUPen, master edo gradu bukaerako lan

gisa edo doktore-tesi gisa.

Nekazaritzako eta abeltzaintzako ustiategi bat abian jarri eta/edo mantentzeasustatu aurretik, nahitaezkoa da jakitea bideragarria den, errentagarria den eta,

kasua bada, zenbateko gizarte eta ingurumen interesa duen. Estimazioekonomikoetan gerta daiteke ekoizpen ekologikorako behar diren inputak ez

zenbatzea behar beste. Hala gertatzen da ekoizlearen eskulanaren edo energiakontsumoaren kasuan. Eta, maiz, ustiategia errentagarritasun mugaren azpitikizaten da.


Departamentua.


• 29. L.N. Ikasketa bukaerako lanak NUPeko Nekazaritza Ingeniarien Goi MailakoEskola Teknikoan. • 31. L.N. Ekoizpen

ekologikoko azpisektoreen bideragarritasun ekonomikoa aztertzeko lankidetzahitzarmenak



8. EKINTZA: EKOIZPEN EKOLOGIKOAN ESPERIMENTAZIOA LAGUNTZEA


3. HELBURUA EKOIZPEN EKOLOGIKOARI LAGUNTZA TEKNIKOA ESKAINTZEA

DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

INTIA

ADIERAZLEAK Berariazko esperimentazioaren ehunekoa ekoizpen ekologikoan

HELBURUA

EPEA 2020

LAGUNTZA NEURRIAK


Ekoizpen sektore konbentzionalean pilatutako esperientzian oinarrituta, lantaldeak

antolatuko dira ekoizpen ekologikoaren azpisektoreka (zerealak, barazkiak, frutak,

upategiak, izoztaileak, etab.), besteak beste, sektorean dauden ikerketa eta

esperimentazio lehentasunak identifikatzeko. Horietan oinarriturik, INTIA eta

Nafarroako Gobernuaren artean dagoen hitzarmena berrikusiko da, nekazaritzako

ekoizpen tekniketan ikerketa, garapena eta berrikuntza sustatzeko jarduketak

egiteko, ekoizpen ekologikoan esperimentaziora emaniko ikerketa proiektuek

kopurua eta azaleraren ehunekoa handitzeko. Bestetik, datuak jasotzeko sistema

bat abian jartzea planteatzen da, ustiategi ekologikoen kontrol agronomiko bat

izateko, azpisektoreka eta Nafarroako eskualde ekoizleen araberakoa. Sistemak

hainbat alderdi hartuko lituzke barne, hala nola, kokapena, lurzoru mota, espeziea,

barietatea, landaketa baldintzak eta ekoizpenaren emaitzak. Nekazaritzaekologikoaren indarguneetako asko oinarritzen dira ekoizleak duen loturaerabatekoan lurralde bakoitzeko lurrarekin, landatutako barietatearekin eta baldintza klimatologikoekin. Horregatik, interesgarria da aholkularitza teknikoa oinarritzeaindarrean den sektore aktiboak egunez egun erdietsitako emaitza etaesperientzietan, esperimentazio jarduera tradizionalez gain.

Sektoreko diagnostikoan atzemandako ahulguneetako bat da ikerketak etaesperimentazioak izan duen garapen eskasa ekoizpen ekologikoan. Sektoreekologikoak, inoiz baino gehiago, orain behar du esperimentaziorako baliabidegehiago dedikatzea, emaitzak hobetzeko eta erakutsi ahal izateko ekoizteko duengaitasuna eta ekosistemak mantentzeko egiten duen lana. Gainera, garrantzitsuada atzematea eta lehenestea sektoreko berariazko problematikarekiko etagorabeherekiko egokiak diren prozesu alterbatiboak.

Nafarroako Gobernuko Landa Garapeneko, Ingurumeneko eta Toki AdministraziokoDepartamentua.


INTIAk egiten dituen entseguen %15 ekoizpen ekologikokoak Ustiategietako datuakjasotzeko sistema abian paratzea.

• 11. L.N. 2014-2020 LGParen 16.02 neurria, "Proiektu pilotuei eta produktu,praktika, prozesu eta teknologia berrien garapenari laguntzea" izenekoa. • 19. L.N. Nekazaritza Ekologikoa Sustatzeko eta Nekazaritza SektorekoZeharkako Ekintzetarako Bulegoa.• 20. L.N. INTIAko ekoizpen ekologikoko aholkularitza taldea.• 21. L.N. INTIArekin esperimentazio hitzarmena (ekoizpen ekologikora bideraturiko%). • 22. L.N. Lan taldeak, ekoizpen ekologikoko azpisektoreka.



9. EKINTZA: EKOIZPEN EKOLOGIKOAN AHOLKULARITZA TEKNIKOA LAGUNTZEA



DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA INTIA

ADIERAZLEAK

LAGUNTZA NEURRIAK


HOBETZEA

Ekoizpen ekologikoko berariazko aholkularitza teknikoa eskainiko da horretarako

dauden giza baliabideen eta baliabide digitalen bidez, bereziki jada eratua den

INTIAko ekoizpen ekologikorako aholkularitza taldearen bidez. Taldekideak alor

honetan prestakuntza eta esperientzia handiena duten teknikariak dira. Gainera,

bide hau baliatuko da sustatzeko, ekoizleekin lankidetzan, INTIAk Nafarroako

Gobernuarekin eta NNPEKrekin batera garatutako ikerketa programetan atzeman

diren arrakasta esperientziak. Bestetik, Nafarroako Gobernuko Landa Garapeneko,

Ingurumeneko eta Toki Administrazioko Departamentuko webgunearen baitan,

ekoizpen primario ekologikoari buruzko berariazko atal bat sortuko da, ekoizpen

ekologikoarekin lotura duen eguneraturiko eta intereseko informazio teknikoarekin

eta nekazaritza ekologikoaren gaineko artxibo bibliografiko bat sortuko da


Departamentuko liburutegian.

Sektore ekologikoaren aldaeretan informazio falta ahuldade eta mehatxu gisa

hartzen da eta, beraz, talde tekniko baten laguntza eta aholkularitza funtsezkoaizan daiteke sektorearen baitan ekoitzi eta garatu nahi dutenendako. Bestetik, sare

sozialak eta Internet aukeratzat hartzen dira, ez soilik merkaturatzeari eta on-linesalmentari dagokienez, baita ezagutza mota honen hedapenari dagokionez ere.

ESKU HARTZEN DUTEN

ERAGILEAK

NNPEK, Nafarroako Gobernuko Landa Garapeneko, Ingurumeneko eta Toki

Administrazioko Departamentua

Nafarroako nekazaritza ekologikoko aholkularitzako talde operatiboko teknikari

kopurua.

• 11. L.N. 2014-2020 LGParen 16.02 neurria, "Proiektu pilotuei eta produktu,

praktika, prozesu eta teknologia berrien garapenari laguntzea" izenekoa.

• 13. L.N. Fruta eta Barazkien Ekoizle Erakundeen Programa Operatiboetako

ingurumen neurriei buruzko baldintza pleguak.

• 20. L.N. Ekoizpen ekologikoko aholkularitza

taldea (INTIArekin hitzarmena). • 24. L.N. Ekoizpen ekologikorako berariazko

atala, NGko LG, ING. eta TA. Departamentuko webgunean.



10. EKINTZA: AGROEKOLOGIAKO INSTITUTU TEKNIKOAREN SORRERA AZTERTZEA



DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

INTIA, NNPEK, NUP

ADIERAZLEAK Azterlana egitea.

LAGUNTZA NEURRIAK


“Agroekologiako Institutu Tekniko” baten sorrera aztertutako da, integratzeko eta

koordinatzeko Nafarroan ekoizpen ekologikoaren gaineko berariazko lanak

gauzatzen ari diren edo baliabiderik izan ez arren gauzatu nahiko lituzketen entitate

eta ikerketa baliabide guztiak, ahaleginak bateratzeko eta lanak koordinatzeko.

Institutua osatzen ahalko luketen erakundeen artean daude Nafarroako Gobernua,

NUP, INTIA, NNPEK, Lanbide Eskolak, sindikatuak, agroindustriaren ordezkariak,

etab.

Nafarroako Landa Garapeneko Programan atzemandako ahuldadeetako bat

ondokoa da: “ez da batere ohikoa unibertsitateek, eskola teknikoek (Lanbide

heziketa) eta ikerketa erakunde zein zentro teknologikoek enpresekin

elkarreraginean, kooperazioan edo lankidetzan aritzea produktu berriak sortzeko,

merkaturatzeko eta ideiak sorrarazteko orduan”. Horrek zaildu egiten du sektore

ekologikoaren barruan elikagaiak ekoitzi eta eraldatzeko ezagutzaren transferentzia

eta teknologia berrien ezarpena.


Departamentua.

ESKU HARTZEN DUTEN

ERAGILEAK

• 19. L.N. Nekazaritza Ekologikoa Sustatzeko eta Nekazaritza Sektoreko Zeharkako

Ekintzetarako Bulegoa.



11. EKINTZA: EKOIZPEN EKOLOGIKORAKO INTSUMOEN ESKURAGARRITASUNAREN BERRI EMATEA


4. HELBURUA

DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

NNPEK, INTIA

ADIERAZLEAK

LAGUNTZA NEURRIAK • 24. L.N. Nafarroako Gobernuaren webgunea.


EKOIZPEN EKOLOGIKO PRIMARIORAKO EGOKIAK DIREN INTSUMOENESKURAGARRITASUNA HOBETZEA

NGko LG, ING. eta TA Departamentuak, INTIAk eta NNPEKk dituzten hedapenekobideak (webguneak, bulego teknikoak, etab.) eskura paratuko dituzte, informazioa

emateko ekoizpen ekologikoan beharrezkoak diren intsumoez hornitzeko daudenproduktu, bitarteko, bide eta banaketa enpresen gainean. Era berean, sektoreari

lagunduko diote harremanetan paratzen, intsumo horiek konpartitu, transferitu etamerkaturatu ahal izan ditzaten. Koordinazioa sustatuko da, ematen den informazioa

egiazkoa izan dadin eta eguneratua egon dadin.

Funtsezkotzat jotzen da, oraindik ere sakabanatuta eta desegituratuta dagoen

sektore ekologikoaren baitan eskura jartzea intsumoen (makineria, ongarriak,azpiproduktuak, tratamendu fitosanitarioak, etab.) eskuragarritasunaren gainean

dagoen informazioa, are informazio gabezia garapenerako mehatxutzat hartudenean.


ESKU HARTZEN DUTEN

ERAGILEAK

Nafarroako Gobernuaren webgunean ekoizpen ekologikoaren gaineko berariazkogune bat sortzea.




4. HELBURUA

DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

INTIA, Nekazaritzako sindikatuak.

ADIERAZLEAK Bilkura kopurua

LAGUNTZA NEURRIAK

12. EKINTZA: AZPISEKTORE PRODUKTIBOEN ARTEKO KOORDINAZIOA ERRAZTEA, INTSUMOEN

ESKURAGARRITASUNA BERMATZEKO


EKOIZPEN EKOLOGIKO PRIMARIORAKO EGOKIAK DIREN INTSUMOEN

ESKURAGARRITASUNA HOBETZEA

Sektore ekologiko azpisektoreen arteko bilkurak sustatuko eta antolatuko dira,

ongarriei dagokienez izan daitezkeen premiei eta eskuragarritasunari dagokionez

koordinazioa sustatzeko. Horrela, solaskideen eskarien, eskaintzen eta hornitze

bideen gaineko ezagutzaren arabera, intsumoek hornidura koordinatzen ahalko da,

bai hirugarrenei erosita, bai ekoizpenen arteko trukearen bidez, hala egin baitaiteke

zenbait azpiproduktuekin edo abeltzainen eta nekazarien arteko ongarri

organikoaren trukearekin.

Ekoizpen ekologikoan erabilitako berariazko balibideek, kasurako, hedapeneko

materialak, haziek, ongarriak eta tratamendu baimenduek, ez dute nekazaritza

konbentzionalean erabiltzen direnek bezainbateko estaldura merkatuan. Horri

gehitu behar zaio sektore ekologikoaren beraren desegituraketa. Sektoreko

diagnostikoaren AMIA matrizean atzemandako ahuldade bat da hori, zaildu egiten

duena zenbait produkturendako merkatua sortzeko aski masa kritiko erdiestea.

Horregatik, sustatu nahi da azpisektoreen arteko koordinazioa, beharrezko intsumo

guztietara iritsi ahal izatea errazteko eta bermatzeko.



19. L.N. Nekazaritza Ekologikoa Sustatzeko eta Nekazaritza Sektoreko Zeharkako

Ekintzetarako Bulegoa. • 24. L.N.Nafarroako Gobernuaren webgunea.



13. EKINTZA: HEDAPENEKO LANDARE MATERIALAREN EKOIZPENA SUSTATZEA ETA ZIURTATZEA


4. HELBURUA

DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

INTIA, NNPEK

ADIERAZLEAK Ziurtapen ekologikoa duten hedapeneko materialaren ekoizle kopurua.

HELBURUA Hedapeneko material ekologikoaren ekoizpenean 5 ziurtapen berri.

EPEA 2020

LAGUNTZA NEURRIAK


HOBETZEA



Hedapeneko landare materialaren (haziak, baratzeko landaretxoak, fruta eta mahats

landaretxoak) ekoizpena sustatuko da diru-laguntza bidez eta material hori ekoizten

duen sektorea harremanetan paratuz nekazariekin. Gainera, sustatuko da

“merkaturatzeko berezko baliorik gabeko” hedapeneko landare material

ekologikoaren ekoizpena eta egiaztapena, hots, ekoizteko ezaugarriengatik,

eskatzen diren gutxieneko mailetatik beherako kopuruan ekoizten direlako, ziurtatu

eta merkaturatu ezin daitekeen materiala, baina interesekoa izan daitekeena sektore

ekologikoarendako, tokiko barietateak direlako.Horrela:• Tokiko barietateen esperimentazio plan bat eginen da, INTIAren ikerketa

programetako lehentasun gisa.• Lan eginen da baratzerako hazien ekoizle-biderkatzaileen inskripziorako

araubidezko baldintzak tokiko barietateen ekoizpenera egokitzeko.

Sektore ekologikoaren baitan atzemandako ahuldadeetako bat Nafarroan ezaugarri

komertzialak dituen hedapeneko landare materialaren eskasia da. Era berean,

ekoizpen ekologikoan defendatzen den irizpideetako bat tokiko barietateen

erabi lera da, egoki tuago bai taude eskualde bakoi tzeko bald intza

edafoklimatikoetara eta arrakastarako aukera handiagoa baitute landaketa

ekologikoetan. Bestetik, mota honetako hedapeneko landare materiala

merkaturatzea zaila da, ez bada ezinezkoa, kopuru txikitan ematen baita eta

gehienetan, nekazari txikien kasuan, nork bere haziak ekoizten baititu. Jarduera

horiek bultzatzea, nekazarien artean hedapeneko materiala sortzea eta trukatzea

bultzatuz, aniztasun genetiko handiagoa lortzeko modua ere bada.


Departamentua.

ESKU HARTZEN DUTEN

ERAGILEAK

• 10. L.N. 2014-2020 LGPko Programaren 11. neurria: “Ekoizpen ekologikokoazalerarendako laguntzak. Ekoizpenaren konbertsioa eta jarraipena”.

• 21. L.N. INTIArekin esperimentazio hitzarmena (ekoizpen

ekologikora bideraturiko %). • 22. L.N. Lan taldeak, ekoizpen ekologikoko

azpisektoreka. • 32. L.N. Hazitarako patataren ekoizpena sustatzea

Pirinioan, ekoizpen ekologikorako. • 37. L.N. Ekoizle-biderkatzaileen inskripzioan araudiaren

baldintzak egokitzea, tokiko barietateak ekoizten dituztenen kasuan.



14. EKINTZA: EKOIZPEN EKOLOGIKOA SUSTATZEA HERRI-LURRETAN


4. HELBURUA

DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

INTIA, NNPEK

ADIERAZLEAK Entitate publikoen ekimenez ekologikoan ziurtaturiko herri-lurren azalera

HELBURUA Herri-lurren %20 ekologikoan inskribatua izatea.

EPEA 2020

LAGUNTZA NEURRIAK • 38. L.N. Herri-larreak ekoizpen ekologikoan erregistratzea.


HOBETZEA

EKOIZPEN EKOLOGIKO PRIMARIORAKO EGOKIAK DIREN INTSUMOENESKURAGARRITASUNA HOBETZEA

Kudeaketak eginen dira eta neurriak aztertuko udalei bultzada bat emateko beren

jabetzapeko herri-lurretan ekoizpen ekologikoa susta dezaten. Aldi berean, ekoizpen

ekologikoan erregistratuko dira Nafarroako Gobernuaren titulartasuneko ahalik eta

herri-larre gehienak (Urbasa-Andiako, Aezkoako Batzarreko eta Erronkariko Ibaxaren

Batzordeko herri-larreak) ekoizpen ekologikoan erregistratzea eta abeltzaintza

ekologikorako erabili daitezen sustatzea.

Administrazioak eredugarri izan behar du eta neurriak hartu behar ditu bere

jabetzapeko lurretan gauzatzen diren eredu produktiboekiko. Nafarroako herri-

lurrak ekoizpen ekologikoan erregistratu ahal izatea pizgarri garrantzitsua litzateke

sektore honendako, bai ikuspegi kuantitatibotik bai eta kualitatibotik ere.





15. EKINTZA: ERABILERA ANITZEKO TRANSFORMAZIO UNITATE PARTEKATUAK SUSTATZEA


4. HELBURUA

DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

INTIA

ADIERAZLEAK Diruz lagundutako proiektuen kopurua.

LAGUNTZA NEURRIAK




Erabilera anitzeko unitate partekatu hauen sorrera lagunduko da, bai diren

baliabideak aprobetxatzeko kudeaketak eginez eta balizko erabiltzaileak

harremanetan jarriz, bai mota honetako esperientziak abian jarriko dituzten proiektu

pilotuak garatzeko diru-laguntzak emanez, horrela, ekoizle primarioen

lehiakortasuna hobetzen lagunduz. Besteak beste, ekologikoan animaliak hiltzeko

eta zatitzeko berariazko azpiegiturak sortzea aztertuko eta bultzatuko da.

Ekoizle txikiek, beren produktuak prozesatu eta merkaturatzea erabakitzen

dutenean, zailtasun gehigarri bat izaten dute: behar dituzten instalazioen kostuak

handiegiak izan daitezke norberak bakarrik ordaintzeko. Horregatik, prozesatze eta

transformazio unitateen sorrera sustatu nahi da. Horien artean, balio anitzeko

ontziratze lerroak, hainbat ekoizleri zerbitzu eman diezaioketenak, kostuak

murriztuz eta ekoizle primarioaren salmenta marjinak hobetuz.


Departamentua.


• 2014-2020 LGParen 16.02 neurria, "Proiektu pilotuei eta produktu, praktika,

prozesu eta teknologia berrien garapenari laguntzea" izenekoa.

19. L.N. Nekazaritza Ekologikoa Sustatzeko eta

Nekazaritza Sektoreko Zeharkako Ekintzetarako Bulegoa.



16. EKINTZA: EKOIZPEN EKOLOGIKOA SUSTATZEA ETA SARTZEA EROSKETA PUBLIKOKO LIZITAZIOETAN


5. HELBURUA EKOIZLE EKOLOGIKOAREN GAITASUN KOMERTZIALA HOBETZEA

DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

Nafarroako Gobernuko Hezkuntza eta Osasun Departamentuak

ADIERAZLEAK

HELBURUA Lizitazioen %80k produktu ekologikoa %20 (€-tan) izan dezatela.

EPEA 2020

LAGUNTZA NEURRIAK


HOBETZEA

Nafarroako Gobernuaren Osasun eta Hezkuntza Departamentuekin lan eginen da

ikastetxe, ospital eta egoitzetako jantoki publikoetako dietetan ekoizpen ekologikoko

elikagaiak sar daitezen, bai eta ere ikastetxeetako fruta banatzeko programan.

Halaber, lizitazioetan kontuan izanen da elikagaien jatorria, banaketa bide laburrak

laguntzeko. Udalak inplikatuko dira, beren lizitazioetan kontuan izan ditzaten irizpide

hauek.

Beste behin ere, administrazioak eredugarri izan behar du eta kontsumo azturen

gaineko neurriak hartu behar ditu. Produktu ekologikoen ekoizpena eta kontsumoa

sustatu nahi badira, erosketa publikoari dagokionez ere ildo horretan jardun

beharko da. Bestetik, ez da ahaztu behar erosketa publikoak produktu horien

merkatuan izan dezakeen eragina, kontuan izanik Nafarroako Gobernuaren

elikadura gastua urtean zenbait milioi eurokoa izan daitekeela. Zalantzarik gabe,

estimulu garrantzitsua da hori sektorea Nafarroan garatzeko.


Departamentua.

ESKU HARTZEN DUTEN

ERAGILEAK

Nafarroako Gobernuko lizitazioetako aurrekontuetan produktu ekologikoak %20 (€-

tan) baino gehiago

• 12. L.N. Nafarroako Foru Komunitateko ikastetxeetan fruta banaketa diruz

laguntzea. • 39. L.N. Ekoizpenekologikoa sartzea erosketa publikoko lizitazioetan.





DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA


ADIERAZLEAK

LAGUNTZA NEURRIAK

17. EKINTZA: LEHEN TRANSFORMAZIOA ETA SALMENTA ZUZENA USTIATEGI EKOLOGIKOAN EGIN DADILA

SUSTATZEA ETA MERKATURATZE BIDE LABURRAK BULTZATZEA


HOBETZEA

Ekoizpen sektore ekologiko primarioko ustiategietan, bereziki ustiategi txikietan,

produktu ekologikoen lehen transformazioa eta salmenta zuzena egin dadila

laguntzea, mozkin marjina hobetu ahal izan dezaten. Horretarako, Nafarroako

Gobernuak, nekazaritzaren, abeltzaintzaren eta nekazaritzako elikagaien arloetako

jarduera lagundu eta sustatzeko programen barruan eta aurrekontuan dagoen

diruaren arabera, hainbat ekintza gauzatuko ditu merkaturatze zuzeneko zirkuitu

laburrak sustatzeko eta kontsumitzaileek merkaturatze mota hori onartzeko.

Salmenta zuzena ekoizle ekologiko gehienen nahia da. Gainera, kontsumitzaileekin

kontaktua izan nahi dute. Hori indargunetzat ikusten da, merkaturatze bide laburrak

laguntzeko orduan. Nafarroan, biztanleriaren zati batek tokiko merkatuaren alde

egiten du eta esperientzia jakin bat bada, sareen eta kontsumo taldeen bidezkoa.

Zalantzarik gabe, ekoizle primarioaren gaitasun komertziala hobetuko du honek,

bere produktuen balio katean parte hartze handiagoa izanik eta merkaturatzeko

bide laburrak lagunduz.

ESKU HARTZEN DUTEN

ERAGILEAKNafarroako Gobernuko Landa Garapeneko, Ingurumeneko eta Toki AdministraziokoDepartamentua.

Beren produktuak ustiategian bertan prozesatzen dituzten eta/edo salmenta zuzenaegiten duten ekoizleen kopurua.

• 4. L.N. 2014-2020 LGParen 4.01 neurria: “Inbertsioak ureztatze sailak ez beste

nekazaritzako ustiategietan”. • 8. L.N. 2014-2020 LGParen 6.02 neurria: “Enpresak sortzea landa

eremuetan, nekazaritzakoak ez diren jardueretarako”. • 9. L.N. 2014-2020 LGParen 6.04 neurria:

“Nekazaritzakoak ez diren jarduerak sortu eta garatzeko inbertsioak”. • 11. L.N. 2014-2020 LGParen 16.02

neurria, "Proiektu pilotuei eta produktu, praktika, prozesu eta teknologia berriengarapenari laguntzea" izenekoa. • 35. L.N. Salmenta zuzenaren

gaineko foru araudia.





DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA NNPEK

ADIERAZLEAK Nafarroan produktu ekologikoak saltzen dituzten supermerkatuen kopurua.

LAGUNTZA NEURRIAK

18. EKINTZA: LAGUNTZEA TOKIKO IZAERAKO EKOIZPEN EKOLOGIKOARI NAFARROAN DIREN AZALERA

ERTAIN ETA HANDIETAN SAR DAITEZEN


HOBETZEA

Administrazioak zein sektore ekologikoaren inguruan lan egiten duten erakundeek

(NNPEK, INTIA, sindikatuak, etab.) eskura dituzten informazio bideak baliatuz,

Nafarroako produktu ekologikoak zein supermerkatu kateetan eskura daitezkeen

jakinaraziko da, sustapenerako pizgarri izan dadin.

Sektore ekologikoaren diagnostikoan hainbat ahulgune atzeman dira, tokikoproduktu ekologikoak supermerkatu kate handietan sartzerakoan, produktuaren

banaketari, prezio politikari, kokapenari eta abarrei dagokienez. Baina beste aldebatetik hauxe da kontsumitzaileek elikagaiez hornitzeko erabiltzen duten hornitze

bide nagusia eta, beraz, ezin da alde batera utzi produktu ekologikoakontsumitzaileari bide hau baliatuz hurbilarazteko aukera.


Nafarroako Gobernuko Landa Garapeneko, Ingurumeneko eta Toki AdministraziokoDepartamentua, INTIA, nekazaritzako sindikatuak

• 3. L.N. 2014-2020 Landa Garapeneko Programaren 3.02 neurria, “Informazio etasustapen jarduerak barne merkatuan”.



2. ILDO ESTRATEGIKOA EKOIZPEN EKOLOGIKOKO AGROINDUSTRIAREN GARAPENA SUSTATZEA

6. HELBURUA HURBILEKO EKOIZPEN PRIMARIOAREKIN HORNITZEA SUSTATZEA

DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA


ADIERAZLEAK Agroindustriara bideraturiko tokiko nekazaritzaren azalera

LAGUNTZA NEURRIAK

19. EKINTZA: LEHEN SEKTOREKO EKOIZPENAREN ESKAINTZA ETA SEKTORE AGROINDUSTRIALAREN

TRANSFORMAZIORAKO ESKARIA KOORDINATZEA

INTIAREN eskaintza agroindustrialeko zerbitzuan sartuko dira ekoizpen

ekologikoan ari diren azalerak. Ekoizleei sektorearen premien gaineko orientazioaemanen zaie. Koordinazio bilkurak eginen dira lehen sektoreko produktuaren

eskaintzan eta sektore agroindustrialaren transformazio eskarian ari diren eragileenartean, eskaintza primario bateratu eta denboran iraunkor bat antolatzeko

xedearekin.Nafarroan sektore agroindustrialak eskatzen dituen produktuak kalitatez ekoizteko

potentzial handia dago. Baina merkaturatzeko elkartzea ez da ohikoa eta ez dago

koordinaziorik produktu ekologikoan. Ondorioz, eskura dagoen produktu

eskaintzaren gainean informazio falta dago eta, beraz, sektore agroindustrialak ez

du uste denboran zehar hornidura egonkor eta iraunkor bat manten daitekeenik.

Ondorioz, agroindustria hein handi batean kanpoko produktuez hornitzen da,

kontsumitzaileek tokiko produktuak eskatzen badituzte ere.



Departamentua.

• 23. L.N. Koordinazio neurriak lehen sektorearen eta agroindustrialaren artean,azpisektore produktiboka. •

40. L.N. INTIAren Eskaintza Agroindustrialeko Zerbitzua, ekoizpen ekologikoan aridiren azaleren gainekoa.



2. ILDO ESTRATEGIKOA EKOIZPEN EKOLOGIKOKO AGROINDUSTRIAREN GARAPENA SUSTATZEA

7. HELBURUA SEKTORE AGROINDUSTRIALAREN GAITASUN KOMERTZIALA HOBETZEA

DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA


ADIERAZLEAK

HELBURUA Laguntzen %15 sektore agroindustrialera bideratuak

EPEA 2020

LAGUNTZA NEURRIAK

20. EKINTZA: EKOIZPEN AGROINDUSTRIALARI EMANDAKO FINANTZA LAGUNTZEN DEIALDIETAKO

NORGEHIAGOKAN, EKOIZPEN AGROINDUSTRIAK EKOLOGIKOA BALORATZEA

Nafarroako nekazaritzako elikagaien sektorearen lehiakortasun maila hobetzeko eta

nekazaritzako produktuen transformazioan, merkaturatzean edo garapenean egin

beharreko inbertsioak sustatzeko, aktibo material edo immaterialean diru-laguntzak

ematen zaizkie ondoko xedea duten inbertsio proiektuei: hobekuntzak

transformazioan eta merkaturatzean, produktuaren balio erantsiaren hazkundea,

kalitatearen hobekuntza, gaitasun produktiboaren hazkundea, eraginkortasuna

inputen erabileran, enpleguaren hazkundea, jardueren dibertsifikazioa,

ingurumenaren babesa edo laneko segurtasuna. Laguntza horiek norgehiagoka

prozeduraren bidez emanen dira. Horietan ekoizpen agroindustrial ekologikoa

baloratuko da, sektorearen garapenerako planteatzen diren helburuak erdiestea

ahalbidetuko duen heinean.

Nekazaritzako elikagaien industria funtsezko zutabea da Nafarroako landa

inguruneko ekonomian, baina lehiakorra izateko etengabeko modernizazio prozesubati aurre egin behar izaten dio, geroz eta zorrotzagoa eta aldakorragoa den

ingurune ekonomiko eta sozial batean. Horrek ekipoen eta prozesueneguneratzean etengabe arriskatzea eta inbertitzea eskatzen du.



Departamentua.

Ekologikoan ziurtaturiko jarduera duten eta “nekazaritzako elikagaien industrietakoinbertsioetarako laguntzen” onuradun diren agroindustriako enpresen ehunekoa

• 6. L.N. 2014-2020 LGParen 4.02. neurria: “Nekazaritzako elikagaien industrietako

inbertsioetarako laguntzak” • 11. L.N. 2014-2020 LGParen 16.02 neurria, "Proiektu pilotuei eta produktu,

praktika, prozesu eta teknologia berrien garapenari laguntzea" izenekoa. • 14.L.N. Abenduaren 19ko 1079/2014 Errege Dekretua Espainiako mahastizaintza eta

ardogintza sektorerako 2014-2018 laguntza programaren neurriak aplikatzeko.



21. EKINTZA: LEHEN SEKTORE EKOLOGIKOA EZAGUTARAZTEA ETA BALIOA EMATEA


8. HELBURUA EKOIZPEN EKOLOGIKOAREN SUSTAPENA LAGUNTZEA

DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA


ADIERAZLEAKArgitaraturiko materiala zenbat udal eta erakundetan banatzen den.

LAGUNTZA NEURRIAK

KONTSUMITZAILEAK EKOIZPEN EKOLOGIKOAN DUEN KONFIANTZA

HOBETZEA ETA KONTSUMOA SUSTATZEA

Produktu ekologikoak sustatzeko material grafikoa diseinatu, editatu eta banatuko

da (posteak eta triptikoak), ezagutzera emanez zein ekoizpen modutan oinarritzendiren eta produktu horiek kontsumitzeak pertsona, gizarte eta ingurumen mailan

dituen onuren berri emanez. Halaber, ziurtapen sistemari buruzko informazioaemanen da: zein den eta zer dakarren produktu ekologiko bat ziurtatzen duen

logotipoa erabiltzeak.

Ekoizpen eta elikadura ekologikoaren esanahiari buruzko informazioa falta da eta

hori sektorearen ahulezia gisa atzeman da. Eskaera orokortua da erakundeek

kanpaina publikoak egin behar dituztela gizarteari ekoizpen mota honen berri

emateko. Bestetik, kontsumitzaileen artean etiketatu sistemari buruzko

nahasmendua dago eta maiz ez zaio aitorpenik egiten produktu ekologikoari. Aldi

berean, sektorearendako aukera gisa hartzen da produktu ekologikoen etiketatu

egokia erabiltzea.



Departamentua.

• 3. L.N. 2014-2020 Landa Garapeneko Programaren 3.02 neurria, “Informazio eta

sustapen jarduerak barne merkatuan”.



22. EKINTZA: KONTROL AGINTARITZAREN KONTROL EKINTZAK LAGUNTZEA



DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

NNPEK

ADIERAZLEAK Nekazaritza ekologikoa sustatzera bideraturiko laguntzen zenbatekoa

LAGUNTZA NEURRIAK



Ekoizpen ekologikoaren kontrol agintaritzaren bidez, pizgarriak emanen dira

babesturiko produktuak barne merkatuan susta daitezen eta haien gaineko

informazioa eman dadin; izan ere, horrela, kontsumitzaileek hobeki ezagutu eta

balioetsiko dituzte eta aukera hobeak egonen dira produkzioak merkaturatzeko eta

haien balio erantsia handitzeko; hori guztia, kontsumitzaileei kalitate berme

handiagoa eskainiz eta produktuaren berezko ezaugarriak mantenduz.

Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseilua (NNPEK) da ekoizpen

ekologikoaren ziurtapenaren kontrol agintaritza. Gainera, berebiziko zeregina du

produktu ziurtatuak sustatzeko, horien gaineko informazioa emateko eta

balioespena bultzatzeko orduan. Hori da erakunde honi laguntza instituzionala

emateko funtsezko arrazoia, finantza gaitasun handiagoaz horni dadila, bere

xedeak betetzeko beharrezkoak eta osagarriak diren ekintzak gauza ditzan.



• 3. L.N. 2014-2020 LGParen 3.02 neurria, “Informazio eta sustapen jarduerakbarne merkatuan”.• 17. L.N. NNPEK-Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluari,

Nafarroako Foru Komunitatean ekoizpen ekologikoaren kontrol-agintaritza denaldetik, 2016-2020 aldirako laguntza





DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA


ADIERAZLEAK Egindako ferietan parte hartzen duten eragileen kopurua

LAGUNTZA NEURRIAK

23. EKINTZA: ERRAZTASUNAK ETA LAGUNTZAK EMATEA SEKTORE EKOLOGIKOKO SUSTAPEN FERIETAN

PARTE HARTZEKO



Nafarroako Gobernuak halakoen antolamendua bultzatuko du eta produktu

ekologikoen ekoizle eta prozesatzaileei erraztasunak emanen dizkie sektoreko

berariazko promozio ferietan zein feria orokorragoetan parte hartzeko. Era berean,

administrazioaren eta ordezkari politikoen parte-hartzea sustatuko da gisa honetako

eta antzeko ekitaldietan, kasurako, sektoreko bilkurak, ikerketa proiektuak, etab.,

hurbilagotik bizi dezaten sektore ekologikoa eta beronen sustapenera eta

garapenera bideraturiko konpromisoak sortzea errazteko.

Feriak merkataritzako operazioen merkatu biziak izaten dira. Horietan aurkitzen da,

kontzentraturik, bertatik bertara eta zuzenean, sektoreari buruzko informazio iturririk

onena. Halaber, iritziak eta joerak trukatzeko gune garrantzitsuak izaten dira.

Bestetik, gaur egun abagune politiko egokia dago nekazaritza ekologikoa

sustatzeko, eta hala bizi du sektoreak ere. Horregatik, garrantzitsua da

administrazioa ere inplikatzea, sustatzeaz gain jardueretan parte hartuz. Izanen

duen sinesgarritasuna handiagoa edo txikiagoa izaik ere, horrek lagun dezake

eskuraturik edo edo eskuratzeko dauden konpromisoak indartzen.



Departamentua.

• 3. L.N. 2014-2020 LGParen 3.02 neurria, “Informazio eta sustapen jarduerakbarne merkatuan ”. •

16. L.N. Laguntzak merkataritzako ferietan parte hartzeko.• 17. L.N. NNPEKri, Nafarroako Foru Komunitatean ekoizpen ekologikoaren kontrol-

agintaritza den aldetik, 2016-2020 aldirako laguntza.



24. EKINTZA: PRODUKTU EKOLOGIKOA MERKATURATZEKO BIDEEN GAINEKO INFORMAZIOA EMATEA



DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA


ADIERAZLEAK

LAGUNTZA NEURRIAK



Produktu ekologikoen ekoizpenaren eta merkaturatzearen gaineko informazioaeskaintzen duten edo eskaintze bidean diren Nafarroan dauden webguneen bidez

(NNPEK, NG, INTIA) lan eginen da informazio hori modu koordinatu etazentralizatuan para dadin jende guztiaren eskura, barne hartuz baita ere

produktuen, ekoizleen, salmenta tokien eta abarren ezaugarrien gaineko informazioesanguratsua.

Sektore ekologikoaren barnean egitura eta zerbitzu komertzial berariazkoengabezia dago eta ekoizpen primarioak nahiago du banaketa bide handiekiko

ordezkoak diren merkaturatze bideak erabili. Horregatik, garrantzitsua da

kontsumitzaileari, hornitzaileei eta banatzaileei informazioa ematea eskura daudenmerkaturatzen bideei eta harreman bideei buruz.

ESKU HARTZEN DUTEN

ERAGILEAKNafarroako Gobernuko Landa Garapeneko, Ingurumeneko eta Toki AdministraziokoDepartamentua.

NNPEKren webgunean ekoizpen ekologikoaren gaineko berariazko gune bat

sortzea.

• 24. L.N. Nafarroako Gobernuaren webgunea. •

3. L.N. 2014-2020 LGParen 3.02 neurria, “Informazio eta sustapen jarduerak barne

merkatuan”.



25. EKINTZA: EKOIZPEN EKOLOGIKOAREN KONTROLA BALIOESTEA, KONTROL AGINTARITZAREN BIDEZ


9. HELBURUA

DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

NNPEK

ADIERAZLEAK Ekoizpen ekologikoan ziurtaturiko operadore kopurua.

HELBURUA % 15 haztea, 2017. urteari dagokionez

EPEA 2020

LAGUNTZA NEURRIAK




SUSTATZEA

Laguntzak ezarriko dira kofinantzatzeko inskribatze kostuak zein nahitaezko kontrol

jarduera ofizialak, ekoizpenaren kalitate araubideari dagokionez, ekoizpen

ekologikoko operadoreek arrazoizko kuota baten bidez lagun dezaten ziurtapen eta

kontrol gastuetan eta, aldi berean, kontrol agintaritzak izan ditzan aski baliabide

konfiantza eragiten duen ziurtapeneko kontrol jardueretarako. Ustiategiak

ziurtatzeko eta kontrolatzeko jarduerendako laguntzak kontrolaz arduratuko den

agintaritzatik emanen zaizkio. Agintaritza izanen da, era berean, ekoizpen ekologiko

ziurtatua balioesteko sustapen lanak eginen dituena.

Ekoizleen sektorean ahuldade gisa ikusten dira produktu ekologikoa ziurtatzeko

tasek suposatzen duten galga ekonomikoa. Tasa horien jatorria ustiategien kontroleta ziurtapen lanen ondoriozko kostuetan dago. Kontrol eta ziurtapen horiek, baina,nahitaezkoak dira produktuari sinesgarritasuna emanen bazaio. Horregatik,

garrantzitsua da balioestea kontrol hauek eta produktu ekologikoak merkaturatzeandituzten inplikazioak eta, ondorioz, kostu horiek diruz laguntzea, ez daitezen osoki

ekoizlearen konturakoak izan.


ESKU HARTZEN DUTEN

ERAGILEAK

• 2. L.N. 2014-2020 LGParen 3.01 neurria: “Lehen aldiz kalitatezko araubideetan

parte hartzea”• 17. L.N. NNPEKri, Nafarroako Foru Komunitatean ekoizpen ekologikoaren kontrol-

agintaritza den aldetik, 2016-2020 aldirako laguntza.



26. EKINTZA: IKASTETXEETAN NEKAZARITZA EKOLOGIKOAREN KONTZEPTUA SARTZEA


9. HELBURUA

DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

NNPEK, NUKF*, udalak, INTIA

ADIERAZLEAKNekazaritza ekologikoari buruzko jarduerak egiten diren ikastetxeen kopurua

LAGUNTZA NEURRIAK



KONTSUMITZAILEAK EKOIZPEN EKOLOGIKOAN DUEN KONFIANTZASUSTATZEA

Ikastetxeetan ekoizpen ekologikoaren kontzeptua sartzeko lan eginen da, ondoko

bideak baliatuz: • Edukiak sortuz,

ikastetxeetan banatzeko materiala argitaratuz, irakasleek beren programazioetan

ekoizpen eta elikadura ekologikoari buruzko eduki hauek sartu ahal izan ditzaten.

• Eskola jantokietan produktu ekologikoak

sartzea, 16. ekintzarekin bat eta ikastetxeetan fruta banatzeko programaren bidez.

• Eskola baratzeak

sustatuz, Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuarekin lankidetzan eta

udalen bidez, eskoletan baratze ekologikoak sortzea eta mantentzea lagunduz eta

aholkularitza emanez.

Eskolak balio handiko aukera dira ekoizpen ekologikoaren hezkuntza lantzeko, izan

ere, ikasleengan, hots, etorkizuneko kontsumitzaile eta ekoizleengan zuzenki

eragiteaz gain, zeharka lagundu egiten du etxe barnean kontzientzia sortzen.

Aipatzeko beste ezaugarri bat da hainbat alderditatik landu daitekeela, eta alderdi

horiek erabat kokatzen direla xedetzat duten profilean: ekoizpen eredu honen

ingurumen onurak, elikadura osasungarria eta landa eremuarekiko loturen sorrera.



• 12. L.N. Nafarroako Foru Komunitateko ikastetxeetan fruta banaketa diruz

laguntzea. • 3. L.N. 2014-2020

LGParen 3.02 neurria, “Informazio eta sustapen jarduerak barne merkatuan ”.

NUKF*: Nafarroako Udalen eta Kontzejuen Federazioa



27. EKINTZA: AZPISEKTORE PRODUKTIBOEN ARTEKO KOORDINAZIO EKINTZAK

4. ILDO ESTRATEGIKOA EKOIZPEN EKOLOGIKOKO AZPISEKTOREEN EGITURAKETA SUSTATZEA

10. HELBURUA

DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

INTIA, NNPEK


LAGUNTZA NEURRIAK

NEKAZARITZAKO ELIKAGAIEN BALIO KATEKO ERAGILEEN ARTEKOSOLASKIDETZA BULTZATZEA

Lantaldeak antolatuko dira ekoizpen ekologiko primarioaren azpisektoreka (zerealak,barazkiak, frutak, mahatsa, mintegiak), eta horiekin aldizkako bilkurak deituko dira,sektore ekoizlearen egoeraren gaineko informazioa lehen eskutik jasotzeko etatrukatzeko. Asmoa da aholkularitzaren eta esperimentazioaren gaineko ikuspegiaktrukatzea, fitosanitarioei, ongarriei, maneiuari eta abarri buruzko lehentasunezkoesperimentazio gaiak proposatzea. Aldi berean, azpisektoreen arteko koordinazioekimenak sustatuko dira, sektore ekologiko guztiarendako zeharkakoak diren gaiaklantzeko, kasurako, intsumoen kudeaketa, araudia, etab.

Ekoizpen ekologikoan, nekazaritzako elikagaien balio katean dagoendeskoordinazioa atzemanda dagoen ahuldadea da eta lotura du sektore ekologikogobernantzarekin eta balio katearekin. Garrantzitsua da sektore ekologiko haukoordinaturik egoera bere osotasunean eta maila guztietan, beren interesen defentsaamankomunean, sektorearen garapen orokorra sustatzeko.



19. L.N. Nekazaritza Ekologikoa Sustatzeko eta Nekazaritza Sektoreko ZeharkakoEkintzetarako Bulegoa. • 22. L.N. Lan taldeak, ekoizpen ekologikoko azpisektoreka. • 24. L.N. NafarroakoGobernuaren webgunea.




10. HELBURUA

DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

INTIA, NNPEK


LAGUNTZA NEURRIAK

28. EKINTZA: ESKAINTZA ETA ESKARIA KOORDINATZEA NAFARROAKO BALIO KATE EKOLOGIKOAN.

EKOIZPEN EKOLOGIKOAN PROFESIONALEN ARTEKO ELKARTEEN SORRERA AZTERTZEA

NEKAZARITZAKO ELIKAGAIEN BALIO KATEKO ERAGILEEN ARTEKOSOLASKIDETZA BULTZATZEA

Lana eginen da Nafarroan dagoen ekoizpen ekologikoa tokiko merkatuaren eskariraeta agroindustriaren beharretara egokitzeko eta, azpisektorekako bilkuretanoinarrituz, ekoizpen ekologikoan lanbide arteko elkarteak sortzearen komenientziaeta/edo bideragarritasuna aztertuko da.

Errealitate berri honetan, geroz eta irekiagoak diren nekazaritzako elikagaienmerkatuek beharrezkoa egiten dute lankidetza eta koordinazio tresnak arautzeanekazaritzako elikagaien katean esku hartzen duten eragileen artean, sektoreekologikoaren gobernantzan eta balio katean eraginkortasun handiagoa izateko.



19. L.N. Nekazaritza Ekologikoa Sustatzeko eta Nekazaritza Sektoreko ZeharkakoEkintzetarako Bulegoa. • 20. L.N.Ekoizpen ekologikoko aholkularitza taldea (INTIArekin hitzarmena).



29. EKINTZA: ELKARTEGINTZA AGRARIOA BULTZATZEA


11. HELBURUA EKOIZLE EKOLOGIKOEN ELKARTEAK SUSTATZEA

DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

UCAN, INTIA

ADIERAZLEAK Nekazaritza ekologikoko elkarteen kopurua.

LAGUNTZA NEURRIAK

Finantza laguntza emanen da nekazaritzako kooperatiben lehiakortasuna hobetzera

eta egituratzera bideraturiko jarduerak sustatzeko eta sektorea berregituratzeko

asmoz integrazioa dinamizatzeko, entitate horien errentagarritasuna,

eraginkortasuna eta enpresa dimentsioa hobetzeko eta, funtsean, nekazaritzako

ekoizle ekologikoak elkartegintzako jarduera horietan sartzeko. Zehazki, xedea da

integrazio kooperatiboko prozesu berriak sustatzea eta indarrean direnak hobetzea.

Nafarroan, nekazaritzako sektore kooperatiboak nekazaritzako sektorean dagoenegituratze sozialik onena osatzen du eta tresna egokia da abian paratzekoeraginkorra izan nahi duen nekazaritzako elikagaien zeinahi politika. Sektoreekologikoan elkartegintza agrarioa sustatzea, kohesio elementu gisa, onuragarriizanen da, zalantzarik gabe, sektorearen garapen tekniko eta ekonomikorako,merkatu agrarioan duen posizionamendua hobetuz.



• 11. L.N. 2014-2020 LGParen 16.02 neurria, "Proiektu pilotuei eta produktu, praktika,prozesu eta teknologia berrien garapenari laguntzea" izenekoa. •18. L.N. Laguntzak integrazio kooperatiborako (hitzarmena UCANekin).




11. HELBURUA EKOIZLE EKOLOGIKOEN ELKARTEAK SUSTATZEA

DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

INTIA

ADIERAZLEAK

HELBURUA 20%

EPEA 2020

LAGUNTZA NEURRIAK

30. EKINTZA: ERABILERA ERKIDEKO BILTEGIRATZE ETA BANATZE AZPIEGITURAK SUSTATZEA.

SEKTOREAREN ESKU PARATZEA TITULARTASUN PUBLIKOKO INSTALAZIOAK

Xede gisa biltegiratze eta banatze azpiegitura hornidurak dituzten proiektuak

bultzatuko eta diruz lagunduko dira, produktuen merkaturatze baldintzak hobetzen

lagunduko duten ekoizleen plataforma logistikoak sortzeko asmoz, ekoizle txikien

parte-hartzea eta horiek merkatura bideratzea lagunduz.

Merkataritzako egitura eta zerbitzu berariazkoen gabezia sektore ekologikoaren

baitan atzemandako ahuldade bat da eta Nafarroan industria transformatzailearen

eta ekoizpen primarioaren arteko merkataritza harreman egonkorrak ezartzeko

zailtasunetako bat izan daiteke. Biltegiratze, banatze, paketatze, etab. azpiegiturak

izateak ekarriko du ekoizleek gaitasun handiagoa izatea beren produktuak

antolatzeko eta merkatuaren eskakizunetara egokitzeko.



Ekoizpen ekologikoarekin loturik abian jartzen diren eta “Proiektu pilotuei etaproduktu, praktika, prozesu eta teknologia berrien garapenari emaniko laguntzen”onuradun diren ekimenen ehunekoa.

• 9. L.N. 2014-2020 LGParen 6.04 neurria: “Nekazaritzakoak ez diren jarduerak sortueta garatzeko inbertsioak”. •11. L.N. 2014-2020 LGParen 16.02 neurria, "Proiektu pilotuei eta produktu, praktika,prozesu eta teknologia berrien garapenari laguntzea" izenekoa.• 17. L.N. NNPEKri, Nafarroako Foru Komunitatean ekoizpen ekologikoaren kontrol-agintaritza den aldetik, 2016-2020 aldirako laguntza.




12. HELBURUA LANDA GARAPENEKO EREDUAN EKOIZPEN EKOLOGIKOA TXERTATZEA

DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

INTIA, NNPEK, Sindikatuak

ADIERAZLEAK Ekoizpen ekologikorako Nafarroako LGParen aurrekontua

LAGUNTZA NEURRIAK

31. EKINTZA: LANDA GARAPENEKO EREDUAREN ZATI DEN ALDETIK, EKOIZPEN EKOLOGIKOA

BULTZATZEA

BALIOAN JARTZEA EKOIZPEN EKOLOGIKOAREN INGURUMEN ETA GIZARTEMAILAKO ONURAK

Ekoizpen ekologikoa, progresiboki eta elementu giltzarri gisa, landa eremura

bideraturiko politika guztietan sustatuko da, Nafarroako Gobernuaren jarduera

esparruaren zein tokiko entitateenen baitan. Ekintza hau garrantzitsua izanen da

Nafarroako Landa Garapeneko ondoko Programak idazteko orduan. Garrantzia

berezia emanen zaie Nafarroan dauden errentagarritasun eta efikazia txikieneko

ekoizpen ereduei, ekoizpen ekologikora bideratzeko.

Nahitaezkoa da azken hamarkadetan planteatu den lan garapeneko ereduarekiko

alternatibak bilatzea, landa ingurunea biziberritu nahi badugu. Nekazaritzako

ekoizpenaren deshumanizazioak eta agrokimikoen abusuak nabarmenki eragin dute

landa biztanleriaren zahartzea eta nekazaritzako ekosistemen narriadura. Ekoizpen

ekologikoa, ekoizpen konbentzionalarekin alderatuz, alternatiba bat da eta beronen

garapena eskulanaren hazkundearekin eta tokiko baliabideen erabilerarekin lotzen

da, horren jasangarriak ez diren beste intsumo batzuek kontsumoarekin baino.



• 8. L.N. 2014-2020 LGParen 6.02 neurria: “Enpresak sortzea landa eremuetan,nekazaritzakoak ez diren jardueretarako”. • 9. L.N. 2014-2020 LGParen 6.04 neurria: “Nekazaritzakoak ez direnjarduerak sortu eta garatzeko inbertsioak”.





DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA


ADIERAZLEAK Kudeaturiko kasuen kopurua

LAGUNTZA NEURRIAK

32. EKINTZA: NEKAZARITZAKO JARDUERAN BELAUNALDI ALDAKETA ERRAZTEA, OPERADORE BERRIAK

SARTZERAKOAN EDO JARDUERA UTZI DUTEN NEKAZARITZAKO USTIATEGIEI JARRAIPENA

EMATERAKOAN EKOIZPEN EKOLOGIKOA LEHENETSIZ


Landa Garapeneko, Ingurumeneko eta Toki Administrazioko Departamentuarenbaitan unitate administratibo bat izendatuko da belaunaldi ordezkapenik gabejarduera uzten duten ustiategietako titularren eta lehen instalazioan dauden nekazarigazteen arteko bitartekaritza eta koordinazio lanak egiteko. Unitate horrek lan eginendu belaunaldi ordezkapenik ez dutelako bertan behera uzteko arriskua dutennekazaritzako eta abeltzaintzako ustiategiek jarraipena izan dezaten, nekazarigazteen eskura jarriz horiek, errenta baten bidez edo ezarritako bestelako baldintzenbidez eta ustiategiko jabearen gainbegiradapean, ekoizpen ekologikoko araubideanjarraitzea bultzatuz.

Gaur egun landa eremuko errealitatea aurreko belaunaldietakotik oso bestelakoa da.

Gaur egun, landa eremua bizirik mantenduko bada, belaunaldi arteko ordezkapena

sustatu behar da eta horrek belaunaldien arteko koordinazio ahalegin bat eskatzen

du, harremanetan paratzeko erretiroa hartzeko adinera hurbiltzen ari direlako beren

ustiategiak uztear dauden abeltzain eta nekazariak landa eremuko parte izan nahi

duten baina horretarako baliabiderik ez duten belaunaldi berriekin. Belaunaldi

ordezkapen horretan sektore ekologikoak duen papera da alternatiba bideragarri eta

erakargarri bat eskaintzea, trantsizio une hori balia dezakeena ustiategi horietako

asko ekoizpen ekologikorako konbertsioan paratzeko, belaunaldi berriek bultzadaz

baliaturik, azken hauek ingurumen gaiekiko ardura handiagoa erakusten baitute.



• 7. L.N. 2014-2020 Landa Garapeneko Programaren 6.01. neurria: “Nekazarigazteen instalazioa sustatzea”. • 36. L.N. Unitate administratibo bat izendatzea da belaunaldiordezkapenik gabe jarduera uzten duten ustiategietako titularren eta leheninstalazioan dauden nekazari gazteen arteko bitartekaritza eta koordinazio lanakegiteko.



33. EKINTZA: EKOIZPEN EKOLOGIKOAN EMAKUMEA SARTU DADILA SUSTATZEA



DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

INTIA, NNPEK, Sindikatuak

ADIERAZLEAK Ekoizle ekologiko gisa alta ematen duten emakumeen kopurua

LAGUNTZA NEURRIAK • 34. L.N. Nafarroako Berdintasunerako Institutua (NABI)


Emakumeek sektore ekologikoan duten abiapuntuko egoera ezagutzea ahalbidetukoduten ikerketa egitea bultzatuko da, modu horretan, emakumeek izaten dituztenoztopoak kentzeko eta, nekazaritzako sektorearendako laguntza deialdiaren bidez,emakumeak instala daitezen nekazaritzako ustiategi ekologikoetako titular gisa,horrela, belaunaldi ordezkapena nabarmenki lagunduz eta sektorearenmaskulinizazioa murriztuz.

Emakumeen eta gizonen arteko berdintasun printzipioa txertatzea lehentasun bat daForu Administrazioaren eta Nafarroako Gobernuaren jarduketa guztietan. Honeksektore ekologikoari ere badagokio, eta horregatik da garrantzitsua ezagutzea zienden emakumeen egoera eta zein den emakumeen lanaren pisua sektore honetan,ahal den heinean, nekazaritzako sektorearen ezaugarri den maskulinizazioamurrizteko, bereziki emakume gazteak sektore ekologikoan sartzea sustatuz.

Nafarroako Berdintasunerako Institutua Nafarroako Gobernuko Landa Garapeneko,Ingurumeneko eta Toki Administrazioko Departamentua






DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

INTIA

ADIERAZLEAK Azterturiko eta gauzaturiko proposamen kopurua

LAGUNTZA NEURRIAK

34. EKINTZA: ARAUAK BERRIKUSTEN ETA MALGUTZEN LAN EGITEA, EKOIZPEN EKOLOGIKOAREN

GARAPENA ERRAZTEKO


Nekazaritza ekologikoa sustatzeko unitatearen bidez, sektorean atzemandako

beharren arabera, ekoizpen ekologiko primarioaren eta salmenta zuzenaren

garapena oztopatzen duen indarreko araudiarekin loturiko iradokizunak aztertuko eta

landuko dira, ekoizpen txikiaren errealitatera egokitzeko.

Ekoizpen primarioa erregulatzen duen araudia, bereziki produktuen osasunari eta

higieneari dagokionez, bideraturik dago ekoizpen handietara eta horrek kasu askotan

zaildu egiten du salmenta zuzena edo transformazio prozesuen garapena, ekoizle

txikien aldetik. Abeltzaintzari dagokienez, azpimarratzekoa da herri-larreetan eta

udaletakoetan zerriak estentsiboan ustiatzeko dagoen debekua. Gainera, araudi

horrek ez ditu aintzat hartzen zeinbat ingurumen gai (esternalitate positiboak),

ekoizle ekologikoen ustez baloratu beharrekoak direnak.



19. L.N. Nekazaritza Ekologikoa Sustatzeko eta Nekazaritza Sektoreko ZeharkakoEkintzetarako Bulegoa.




13. HELBURUA

DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

INTIA, NNPEK, nekazaritzako sindikatuak, NUP

ADIERAZLEAK Ikerketa egitea

LAGUNTZA NEURRIAK

35. EKINTZA: NAFARROAN EKOIZPEN EKOLOGIKOAREN GARAPENAK DITUEN ERAGIN POSITIBOAK

EBALUATZEA


EBALUATZEA ETA EZAGUTARAZTEA EKOIZPEN EKOLOGIKOAREN EKARPENANAFARROAKO NEKAZARITZAKO EKOSISTEMEN JASANGARRITASUNERAKOETA KLIMA-ALDAKETAREN ERAGINAK ARINTZEKO

Nafarroan sektore ekologikoaren eragina identifikatzeko, kuantifikatzeko eta

baloratzeko ikerketa bat eginen da, kontuan izanik zein bilakaera izan duen, gaur

eguneko egoeratik aurreikusitako egoerara bitartean. Modu orokor batean

deskribatuko dira ingurumenean izandako ondorio esanguratsuak, barne hartuz

bioaniztasuna, biztanleria, giza osasuna, fauna, flora, lurra, ura, airea, klima

faktoreak eta, bereziki planari loturiko karbono aztarnaren, ondasun materialen,

kultura ondarearen, paisaiaren eta faktore horien arteko elkarreraginaren ebaluazio

egoki bat. Kontuan izanen dira eragin sekundarioak, akumulatiboak, sinergikoak, epe

labur, ertain eta luzera, iraunkorrak eta aldi baterakoak, positiboak eta negatiboak.

Nafarroako Klima Aldaketaren Ibilbide Orriaren prestatze lanetako parte hartze

prozesuan, ekarpen gehien jaso dituen bigarren sektorea nekazaritza eta

abeltzaintza izan da, bereziki azpimarratuz nekazaritza ekologikoarekiko bultzada.

Egia esan ez da ezaguna Nafarroan ekoizpen ekologikoak izan dezakeen eragina.

Badakigu baliabide naturalak, bioaniztasuna, animalien ongizatea eta landa eremuen

garapena bultzatzen dituela, baina, zein neurritan? Ekoizpen ekologikoaren

ingurumen eragin positiboa dokumentatu edo egiaztatu ahal izateko esparru

honetako ikerketak eta ebaluazioak lagunduko liguke hobeki ulertzen zenbateko

garrantzia duen sektore ekologikoaren garapenak eta lagundu eginen luke

nekazaritza mota honen aldeko hautua egitea etorkizuneko ingurumen politikek.



• 29. L.N. Ikasketa bukaerako lanak NUPeko Nekazaritza Ingeniarien Goi MailakoEskola Teknikoan. • 33. L.N. Nafarroakoklima-aldaketaren ibilbide-orria.




13. HELBURUA

DESKRIBAPENA

JUSTIFIKAZIOA

ERAGILE ARDURADUNA

INTIA, Nekazaritzako sindikatuak

ADIERAZLEAKEkoizpen ekologikoan inskribaturiko larre iraunkorren hektarea kopurua.

HELBURUA 60.000 ha

EPEA 2020

LAGUNTZA NEURRIAK

36. EKINTZA: MENDIKO EKOSISTEMAK MANTENTZEKO, ABELTZAINTZA ESTENTSIBO EKOLOGIKOA

SUSTATZEA


EBALUATZEA ETA EZAGUTARAZTEA EKOIZPEN EKOLOGIKOAREN EKARPENANAFARROAKO NEKAZARITZAKO EKOSISTEMEN JASANGARRITASUNERAKOETA KLIMA-ALDAKETAREN ERAGINAK ARINTZEKO

Abeltzaintza ekologikoak maneatzeko sistema estentsiboarekin duen loturatik

abiatuz, abeltzaintza ekologikoa sustatuko da, mendiko larreak berreskuratzeko eta

berriz balioesteko modu gisa. Halaber, ezagutzera emanen da landa eremuetako

ekonomia, gizartea eta ingurumena biziberritzeko jokatzen duen berebiziko papera.

Horrela, suteen kontrako neurri gisa, informazioa hedatuko da eta larreko animalien

erabilera sustatuko da.

Nafarroan, Espainiako gainerakoan bezala, abentzaintza estentsiboa gainbeheran da

eta horrek mendiko larre asko bertan behera uztea ekarri du. Ondorioz, baliabide hori

galtzen ari da, sastrakak nagusitzen ari direlako. Zenbaitetan sua ere erabiltzen da

egoera itzularazteko. Kimakariak ez diren belarjaleen gabezia horrek epe luzera

itxuraz baso-masen handitzeari mesede egiten badio ere, masa horiek kontrolik

gabeko sute arriskuaren aurrean zaurgarriago egiten ditu. Mosaiko gisako paisaiak,

eta Nafarroan zorionez baditugu horietakoak, zeinetan baso-masak, sastrakadiekin

eta larreguneekin nahasten diren, ingurumen onurak abeltzaintza estentsiboarekin

bateratzen dituen eredu bat dakar. Baina bertan behera uzten ari den praktika bat da,

abeltzaintza intentsiboaren mesedetan.



• 10. L.N. 2014-2020 LGParen 11. neurria: “Ekoizpen ekologikoko azalerarendakolaguntzak. Ekoizpenaren konbertsioa eta jarraipena”. • 29.L.N. Ikasketa bukaerako lanak NUPeko Nekazaritza Ingeniarien Goi Mailako EskolaTeknikoan.



LAGUNTZA NEURRIAK



LAGUNTZA NEURRIEN LABURPEN KOADROA


EKOIZPEN EKOLOGIKOA NAFARROAN SUSTATZEKO PLANA 2018-2020L

AG

UN

TZ

A N

EU

RR

IEN

LA

BU

RP

EN

KO

AD

RO

A (

L.N

.)

NA

FA

RR

OA

KO

LA

ND

A G

AR

AP

EN

ER

AK

O 2

014-2

020 P

RO

GR

AM

AJato

rria

Ek

intz

ak

1.

L.N

.LG

Pko 1

.01.

n.

300.0

00 €

20

17

2. E

K.

2.

L.N

.LE

HE

N A

LD

IZ K

ALIT

AT

EZ

KO

AR

AU

BID

EE

TA

N P

AR

TE

HA

RT

ZE

ALG

P 3

.01

5.0

00 €

20

16

-20

17

6. E

K.

3.

L.N

.IN

FO

RM

AZ

IO E

TA

SU

STA

PE

N J

AR

DU

ER

AK

BA

RN

E M

ER

KA

TU

AN

LG

P 3

.02

600.0

00 €

20

18

4.

L.N

.U

RE

ZTA

PE

NE

RA

KO

EZ

DIR

EN

IN

BE

RT

SIO

ETA

RA

KO

LA

GU

NT

ZA

KLG

P 4

.01

8.0

00.0

00 €

20

17

5-1

7 E

K.

5.

L.N

.LA

GU

NT

ZA

K N

EK

AZ

AR

ITZ

AK

O U

ST

IAT

EG

IETA

KO

UR

EZ

TA

TZ

E E

KIP

AM

EN

DU

ELG

P 4

.01

2.0

00.0

00 €

20

17

5. E

K.

6.

L.N

.N

EK

AZ

AR

ITZ

AK

O E

LIK

AG

AIE

N I

ND

US

TR

IETA

N I

NB

ER

TIT

ZE

KO

LA

GU

NT

ZA

KLG

P 4

.02

7.0

00.0

00 €

20

17

20. E

K.

7.

L.N

.N

EK

AZ

AR

I G

AZ

TE

EN

IN

STA

LA

ZIO

A S

US

TA

TZ

EA

LG

P 6

.01

1.7

50.0

00 €

20

18

5-3

2-3

3 E

K.

8.

L.N

.LG

P 6

.02

306.2

50 €

20

18

17-3

1 E

K.

9.

L.N

.LG

P 6

.04

735.0

00 €

20

18

10.

L.N

.E

KO

IZP

EN

EK

OLO

GIK

OK

O A

ZA

LE

RA

RE

ND

AK

O L

AG

UN

TZ

AK

LG

P 1

12.3

65.0

00 €

20

18

4-1

3-3

6 E

K.

11.

L.N

.LG

P 1

6.0

21.3

94.0

51 €

20

17

NE

KA

ZA

RIT

ZA

BE

RM

AT

ZE

KO

EU

RO

PA

KO

FU

NT

SA

RE

N N

EU

RR

IAK

Jato

rria

Err

ef.

urt

ea

Ek

intz

ak

12.

L.N

.N

BE

UF

12.6

00 €

20

16

-20

17

26. E

K.

13.

L.N

.N

BE

UF

-9. E

K.

14.

L.N

.M

AH

AS

TIZ

AIN

TZ

A E

TA

AR

DO

GIN

TZ

A S

EK

TO

RE

AR

I LA

GU

NT

ZE

KO

NE

UR

RIA

KN

BE

UF

-5-9

-20 E

K.

15.

L.N

.E

RLE

ZA

INT

ZA

RA

KO

LA

GU

NT

ZE

N A

RA

UB

IDE

AN

BE

UF

-4. E

K.

BE

ST

E F

INA

NT

ZA

-NE

UR

RI

BA

TZ

UK

Jato

rria

Err

ef.

urt

ea

Ek

intz

ak

16 L

.N.

LA

GU

NT

ZA

K M

ER

KA

TA

RIT

ZA

KO

FE

RIE

TA

N P

AR

TE

HA

RT

ZE

KO

min

imis

214.0

00 €

20

17

21-2

3 E

K.

17.

L.N

. E

sta

tukoa

200.0

00 €

20

18

25. E

K.

18.

L.N

.LA

GU

NT

ZA

K I

NT

EG

RA

ZIO

KO

OP

ER

AT

IBO

RA

KO

(H

ITZ

AR

ME

NA

UC

AN

EK

IN)

115.8

02 €

20

17

29. E

K.

Urt

eko

au

rre

ko

ntu

a*

Err

ef.

urt

ea

*

LA

GU

NT

ZA

K,

LA

NB

IDE

HE

ZIK

ETA

KO

EK

INT

ZE

TA

RA

KO

ETA

GA

ITA

SU

NA

KE

SK

UR

AT

ZE

KO

18-2

1-2

2-

23

-24

-26

EK

.

EN

PR

ES

AK

SO

RT

ZE

A L

AN

DA

ER

EM

UE

TA

N,

NE

KA

ZA

RIT

ZA

KO

AK

EZ

DIR

EN

JA

RD

UE

RE

TA

RA

KO

NE

KA

ZA

RIT

ZA

KO

AK

EZ

DIR

EN

JA

RD

UE

RA

K S

OR

TU

ETA

GA

RA

TZ

EK

OIN

BE

RT

SIO

AK

17

-30

-31

EK

.

PR

OIE

KT

U P

ILO

TU

EI

ETA

PR

OD

UK

TU

, P

RA

KT

IKA

, P

RO

ZE

SU

ETA

TE

KN

OLO

GIA

BE

RR

IEN

GA

RA

PE

NA

RI

LA

GU

NT

ZE

A

8-9

-15-1

7-

20

-29

-30

EK

.

Urt

eko

au

rre

ko

ntu

a*

NA

FA

RR

OA

KO

FO

RU

KO

MU

NIT

AT

EK

O I

KA

ST

ET

XE

ETA

N F

RU

TA

BA

NA

KE

TA

DIR

UZ

LA

GU

NT

ZE

AF

RU

TA

ETA

BA

RA

ZK

IEN

EK

OIZ

LE

ER

AK

UN

DE

EN

IN

GU

RU

ME

N N

EU

RR

IEI

BU

RU

ZK

O B

ALD

INT

ZA

PLE

GU

AK

Da

tu h

au

ek e

zditu

gu

esku

ra

Da

tu h

au

ek e

zditu

gu

esku

ra

Da

tu h

au

ek e

zditu

gu

esku

ra

Urt

eko

au

rre

ko

ntu

a*

NN

PE

Kri L

AG

UN

TZ

A 2

016-2

020 A

LD

IRA

KO

, N

AFA

RR

OA

KO

FO

RU

KO

MU

NIT

AT

EA

N E

KO

IZP

EN

EK

OLO

GIK

OA

RE

N K

ON

TR

OL-A

GIN

TA

RIT

ZA

DE

NA

LD

ET

IKLG

, IN

G.

eta

TA

Dep.



LA

GU

NT

ZA

NE

UR

RIE

N L

AB

UR

PE

N K

OA

DR

OA

LA

GU

NT

ZA

NE

UR

RIA

KJato

rria

Ekin

tzak

19.

L.N

.LG

, IN

G.

eta

TA

A

BP

*-

20.

L.N

.LG

, IN

G.

eta

TA

1.8

45.6

60 €

2017-2

018

9.

EK

.

21.

L.N

.E

SP

ER

IME

NTA

ZIO

HIT

ZA

RM

EN

A IN

TIA

RE

KIN

LG

, IN

G.

eta

TA

969.5

51 €

2017

8-1

3.

EK

.

22.

L.N

.LA

N T

ALD

EA

K,

EK

OIZ

PE

N E

KO

LO

GIK

OK

O A

ZP

ISE

KT

OR

EK

ALG

, IN

G.

eta

TA

A

BP

-8-2

7-1

3 E

K.

23.

L.N

.LG

, IN

G.

eta

TA

A

BP

-19.

EK

.

24.

L.N

.LG

, IN

G.

eta

TA

A

BP

-

PR

ES

TA

KU

NT

ZA

IZ

AE

RA

KO

LA

GU

NT

ZA

NE

UR

RIA

KJato

rria

Ekin

tzak

25.

L.N

.A

GR

OE

KO

LO

GIA

KO

ETA

LA

ND

A G

AR

AP

EN

EK

O U

NIB

ER

TS

ITA

TE

AD

ITU

AN

UP

AB

P*

-1.

EK

.

26.

L.N

.A

GR

OE

KO

LO

GIA

KO

PR

ES

TA

KU

NT

ZA

MO

DU

LU

AK

HE

ZK

UN

TZ

AA

BP

*-

1.

EK

.

AB

P*

Ad

min

istr

azio

are

n b

aliab

ide p

rop

ioak

BE

ST

EL

AK

O L

AG

UN

TZ

A N

EU

RR

IAK

Jato

rria

Ekin

tzak

27.

L.N

.E

NP

LE

GU

RA

KO

PR

ES

TA

KU

NT

ZA

NE

Z1.

EK

.

28.

L.N

.O

RIZ

ON

T A

ZE

LE

RA

TZ

AIL

EA

SO

DE

NA

3.

EK

.

29.

L.N

.N

UP

eko IK

AS

KE

TA

BU

KA

ER

AK

O L

AN

AK

NU

P7.

EK

.

30.

L.N

.IN

TIA

KO

EK

OIZ

PE

N E

KO

LO

GIK

OK

O A

HO

LK

ULA

RIT

ZA

TA

LD

EA

INT

IA8-9

EK

.

31.

L.N

.LG

, IN

G.

eta

TA

7.

EK

.

32.

L.N

.P

IRIN

IOA

N H

AZ

ITA

RA

KO

PA

TA

TA

EK

OLO

GIK

OA

RE

N L

AB

OR

AN

TZ

A S

US

TA

TZ

EA

INT

IA13.

EK

.

33.

L.N

.N

AFA

RR

OA

KO

KLIM

A-A

LD

AK

ETA

RE

N I

BIL

BID

E-O

RR

IALG

, IN

G.

eta

TA

35.

EK

.

34.

L.N

.N

AFA

RR

OA

KO

BE

RD

INTA

SU

NE

RA

KO

IN

ST

ITU

TU

KO

DIR

U-L

AG

UN

TZ

AK

NA

BI

33.

EK

.

35.

L.N

.S

ALM

EN

TA

ZU

ZE

NA

RE

N G

AIN

EK

O A

RA

UD

IALG

, IN

G.

eta

TA

17.

EK

.

36.

L.N

.B

ELA

UN

ALD

I O

RD

EZ

KA

PE

NE

RA

KO

UN

ITA

TE

AD

MIN

IST

RA

TIB

OA

LG

, IN

G.

eta

TA

32.

EK

.

37.

L.N

.LG

, IN

G.

eta

TA

13.

EK

.

38.

L.N

.H

ER

RI-

LA

RR

EA

K E

KO

IZP

EN

EK

OLO

GIK

OA

N E

RR

EG

IST

RA

TZ

EA

TE

14.

EK

.

39.

L.N

.E

RO

SK

ETA

PU

BLIK

OK

O L

IZIT

AZ

IOA

KO

s.

eta

Hezk.

Dep.

16.

EK

.

40.

L.N

.IN

TIA

KO

ES

KA

INT

ZA

AG

RO

IND

US

TR

IALE

KO

ZE

RB

ITZ

UA

INT

IA19.

EK

.

41.

L.N

.A

DM

INIS

TR

AZ

IOA

RE

N O

RD

EZ

KA

RIT

ZA

FE

RIE

TA

NLG

, IN

G.

eta

TA

23.

EK

.

Urt

eko

au

rreko

ntu

a*

Err

ef.

urt

ea*

NE

KA

ZA

RIT

ZA

EK

OLO

GIK

OA

SU

STA

TZ

EK

O E

TA

NE

KA

ZA

RIT

ZA

SE

KT

OR

EK

OZ

EH

AR

KA

KO

EK

INT

ZE

TA

RA

KO

BU

LE

GO

KO

BU

RU

TZ

A8-1

0-1

2-1

5-

27-3

4 E

K.

EK

OIZ

PE

N E

KO

LO

GIK

OA

N A

HO

LK

ULA

RIT

ZA

TE

KN

IKO

A L

AG

UN

TZ

EA

(IN

TIA

RE

KIN

HIT

ZA

RM

EN

A)

KO

OR

DIN

AZ

IO N

EU

RR

IAK

LE

HE

N S

EK

TO

RE

AR

EN

ETA

AG

RO

IND

US

TR

IALA

RE

N A

RT

EA

N, A

ZP

ISE

KT

OR

E P

RO

DU

KT

IBO

KA

NA

FA

RR

OA

KO

GO

BE

RN

UA

RE

N W

EB

GU

NE

AN

EK

OIZ

PE

N E

KO

LO

GIK

OA

RE

NG

AIN

EK

O B

ER

AR

IAZ

KO

GU

NE

BA

T S

OR

TZ

EA

9-1

1-1

2-2

4-

27 E

K.

Urt

eko

au

rreko

ntu

a*

AZ

PIS

EK

TO

RE

EN

BID

ER

AG

AR

RIT

AS

UN

EK

ON

OM

IKO

A A

ZT

ER

TZ

EK

OH

ITZ

AR

ME

NA

EK

OIZ

LE

-BID

ER

KA

TZ

AIL

EE

N

INS

KR

IPZ

IOA

N

AR

AU

DIA

RE

N

BA

LD

INT

ZA

KE

GO

KIT

ZE

A



LAGUNTZA NEURRIEN

FITXAK



LGPko NEURRIAK

1. L.N. LAGUNTZAK, LANBIDE HEZIKETAKO EKINTZETARAKO ETA GAITASUNAK ESKURATZEKO

FUNTSA LGENF- NAFARROAKO LGP 2014-2020 1.01 AZPINEURRIA

HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK

EZAUGARRIAK

AURREKONTUA 300.000 € (erreferentzia urtea: 2017)

Prestakuntza, nekazaritzako sektorearen lehiakortasuna handitzeko, kualifikazioahobetzeko, nekazaritzako ustiategiak modernizatzeko eta ingurumenari dagokionezjasangarriak diren nekazaritzako ekoizpen sistemak bultzatzeko; ezagutzera emateanekazaritzako politikak eta Europako funtsen bidez nekazaritzako eta abeltzaintzakoustiategietarako dauden laguntza mekanismoak.

Jarduerak, ikastaroak, berariazko saioak, gaikako bilkurak, foroak edo informazio jarduerakgutxienez ere ondoko arlo tematikoetako batekin lotura duten berariazko gaiei ekiteko:nekazaritzako jardueretan hobekuntza; nekazaritzako jardueretan hastea; nekazaritzakoelikagaiak, nekazaritza eta ingurumena; IKTetarako irismena hobetzea.

Nekazaritzaren eta abeltzaintzaren arloan lan egiten dutenei lanbide heziketa zerbitzuak

eta trebetasunak eskuratzeko zerbitzuak eskaintzen dizkieten entitateak, baita Nafarroako

Foru Komunitateko landa eremuetan aritzen diren ETEak ere.

Laguntza urteko diru-laguntza bat izanen da, hots, zerbitzuen hornitzaileak kasuan kasuko

jarduketa planean ezarritako prestakuntza programak prestatu, koordinatu eta irakastean

benetan egin eta ordaindu dituen eta diruz laguntzen ahal diren kostuen itzulketa.

2. L.N. LEHEN ALDIZ KALITATEZKO ARAUBIDEETAN PARTE HARTZEA


HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK

EZAUGARRIAK

AURREKONTUA 5,000 € (erreferentzia urtea: 2017)

EKINTZAK 6. EK.

Pizgarriak ematea nekazariei nekazaritzako elikagaien kalitate araubideetan parte har

dezaten, beren produktuei balio bat eransteko eta hobeki merkaturatzeko aukera ematen

dietelako, eta bestetik, berme gehiago eskaintzea kontsumitzaileei produktuaren kalitatea

ziurtatzeko eta berezko ezaugarriei eusteko.

Diruz lagundutako kalitate araubideetan parte hartzearen ondorioz onuradunek jasandako

gastu finkoak ordaintzeko erabiliko da, bost urtez gehienez.

Onuradun izanen dira nekazariak eta nekazari taldeak, hala nola, lehengaien ekoizleen

taldeak, lehen aldiz parte hartzen badute Nafarroan nekazaritzako produktuen kalitate

araubideetakoren batean. Horien tartean dago Kontseiluaren 834/2007 zenbakidun (EE)

Erregelamenduan barne hartzen den Nekazaritza Ekologikoko Ekoizpena. Bazter geldituko

dira lehen aldiz araubide honetan parte hartzen dutenak eta laguntza emana dutenak,

1305/2013 zenbakidun Erregelamenduko “Nekazaritza ekologikoa” izeneko 28. artikuluaren

babesean, nekazaritzaren eta abeltzaintzaren sektorean lan egiten dutenak eta Nafarroako

Foru Komunitateko landa eremuetan jarduten diren ETEak.

Laguntza urte osorako diru-laguntza bat izanen da, onuradunak benetan egindako etaegiazki ordaindutako kostu diruz lagungarrien %70ekoa. Laguntza ez da 3.000 eurotikgorakoa izanen, ustiategi bakoitzeko eta urteko, eta diruz lagungarriak izanen dira kalitatefigura bakoitzean parte hartzeagatik sortutako gastuak, betiere guztirakoa ez badaaipatutako zenbatekoa baino handiagoa.



3. L.N. INFORMAZIO ETA SUSTAPEN JARDUERAK BARNE MERKATUAN


HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK

EZAUGARRIAK


EKINTZAK 18-21-22-23-24-26 EK.

Kalitatezko irudiek babesturik dauden eta irudi horiek kudeatzen dituzten entitateek

sustaturiko nekazaritzako elikagaien sustapen ekintzak bultzatzea. Nafarroan horiek jatorri

deitura babestuetako (JDB) eta adierazpen geografiko babestuetako (AGB) kontseilu

arauemaileak eta Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseilua (NNPEK) dira.

Gainera eginkizunen artean dute babesturiko produktuen kalitatea eta jatorria bermatzea,

produktu horiek zaintzea eta babesturiko ekoizpenen sustapena, informazioa eta

balioespena.

Laguntza gisa, zuzeneko diru-laguntza bat emanen da, entitate onuradunek benetan egin

eta ordaindutako kostu diruz lagungarrien %70 itzultzeko.

Onuradun izanen dira Nafarroan diren kalitate irudi jakinetako kudeaketa entitateak(kontseilu arauemaileak, kontseiluak edo kudeaketa elkarteak). Horien artean dagoNekazaritza Ekologikoko Ekoizpena, Kontseiluko 834/2007 zenbakidun (EE)Erregelamenduan ezarritako gisan.

Eskabidearekin batera aurkeztu beharko da laguntza eskubidea sortzeko oinarri izanen

den ekintza plana. Ekintza Plan horrek, entitate eskatzaileak kudeatzen duen kalitate

irudiak babestutako nekazaritzako elikagaien gaineko informazioa eta sustapena egiteko

eginen diren jarduketen programa jaso beharko du.

4. L.N. UREZTAPENERAKO EZ DIREN INBERTSIOETARAKO LAGUNTZAK


HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK

EZAUGARRIAK

AURREKONTUA 8.000.000 € (erreferentzia urtea: 2017)

EKINTZAK 5-17 EK.

Helburua da nekazaritzako ustiategien errendimendu orokorra hobetzea eta jasangarritasunalaguntzea.

Lehen salmentarako animalia edo landare produktu bat prestatzeko behar diren jarduerak,

nekazaritzako ustiategietan egindakoak, ez dira sartzen nekazaritzako elikagaien industriendako

inbertsio laguntzetan, horiek nekazaritzako produktuak transformatu, merkaturatu edo garatzeko

inbertsioak sustatzera bideratzen baitira. Inbertsio hauek planteatu dira, kontuan harturik ustiategi

askoren bideragarritasun ekonomikoa, batez ere oztopo naturalak dituzten eremuetan, lotuta

dagoela merkaturatzeko zirkuitu laburrak garatzeari, ustiategiko produktuen balioa handitzeari eta

produktuak zuzenean saltzeari.

Neurriaren hartzaileak pertsona fisiko eta juridikoak dira, inbertsioak Nafarroan egiten dituztenak,onuradunak izateko aldez aurreko baldintzak betetzen dituztenak eta aplikatzekoa den araudianezarritako konpromisoak betetzeko hitza ematen dutenak. Nekazaritzako ustiategiarenerrendimendu orokorra hobetu beharko dute inbertsioek.

Nekazaritzako ustiategietan inbertsioak egiteko laguntzak kapitaleko zuzeneko diru-laguntzak

izanen dira eta norgehiagoka prozedura bidez emanen dira.



5. L.N. UREZTATZE EKIPAMENDUETARAKO LAGUNTZAK


HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK

EZAUGARRIAK Norgehiagokako prozedurari jarraikiz emanen dira laguntza hauek.


EKINTZAK 5. EK.

Helburua da nekazaritzako ustiategien errendimendu orokorra hobetzea eta jasangarritasunalaguntzea.

Neurriak lehentasun irizpideak ezartzen ditu nekazaritzako ustiategietako ureztatze ekipamenduetan

inbertsioetarako laguntzak emateko, ureztatzea antolatua izan dadin, berehalakotasun handieneko

ureztatzea ahalbidetuko duten inbertsioak lehenetsiz.

Neurriaren hartzaileak pertsona fisiko edo juridikoak dira, inbertsioak Nafarroan egiten dituztenak,

onuradunak izateko aldez aurreko baldintzak betetzen dituztenak, besteak beste, Nafarroako

Nekazaritzako Ustiategien Erregistroan inskribatuta daudenak, eta aplikatzekoa den araudian

ezarritako konpromisoak betetzeko hitza ematen dutenak.

6. L.N. NEKAZARITZAKO ELIKAGAIEN INDUSTRIETAN INBERTITZEKO LAGUNTZAK


HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK

EZAUGARRIAK


EKINTZAK 20. EK.

Laguntza hauen helburua da nekazaritzako produktuak eraldatzeko, merkaturatzeko edo garatzeko

inbertsioak sustatzea, Nafarroako nekazaritzako elikagaien sektorearen lehiakortasuna hobetzeko.

Aktibo material edo immaterialean diruz lagungarriak izanen dira ondoko xedea duten inbertsio

proiektuak: hobekuntzak transformazioan eta merkaturatzean; produktuaren balio erantsiaren

hazkundea; kalitatearen hobekuntza; gaitasun produktiboaren hazkundea; eraginkortasun

energetikoa eta inputen erabilera;, enpleguaren hazkundea; jardueren dibertsifikazioa;

ingurumenaren babesa edo laneko segurtasuna.

Nafarroan ekoizpen instalazio bat duten edo geroko batean izanen duten enpresak (pertsona fisiko

zein juridikoak), baldin eta Europar Batasunaren Funtzionamenduari buruzko Tratatuaren I.

eranskinean agertzen diren nekazaritzako produktuak eraldatzeko, merkaturatzeko edo garatzeko

jardueraren bat egiten badute. Salbuespena dira arrantzaren sektoreko enpresak, baita beren

emaitza den produktua I. eranskinean jasoa ez dutenak ere.

Norgehiagokako prozedurari jarraikiz emanen dira laguntza hauek. Horrela, aurkezturiko proiektuak

elkarren artean erkatuko dira. “Kalitatezko ekoizpeneko enpresak” balioetsiko dira. Enpresa horiek

dira artisautza-enpresak eta jatorrizko deiturarekin edo adierazpen geografiko babestuekin

babesturik dauden produktuen ekoizpena dutenak, edo produktu ekologikoen ekoizpena dutenak,

baldin ekoizpen ekologikoak fakturazioaren %50 gainditzen badu.



7. L.N. NEKAZARI GAZTEEN INSTALAZIOA SUSTATZEA


HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK

EZAUGARRIAKNorgehiagokako araubidean emango dira laguntza hauek, aurkeztutako eskaerak alderatuta.


EKINTZAK 5-32-33 EK.

Laguntzea gazteei nekazaritzako ustiategi bideragarrietan sartzen, sektorearen egiturazkoegokitzapenarekin bat.

Neurri honen xedea da landa eremuan jarduera sortzea, biztanleria finkatzea eta belaunaldiordezkapena.

Neurri honen onuradun izaten ahalko dira lehen aldiz nekazaritzako ustiategi batean ezartzen diren

pertsona fisikoak, baldin eta laguntza eskabidea egiterakoan betetzen badituzte onargarritasun

baldintzak, besteak beste, nekazari gaztea ustiategiko titular bakar gisa instalatuko ez bada ere,

ustiategiko benetako kontrola berak gauzatuko duela.

8. L.N. ENPRESAK SORTZEA LANDA EREMUETAN, NEKAZARITZAKOAK EZ DIREN JARDUERETARAKO


HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK

EZAUGARRIAK


EKINTZAK 17-31 EK.

Landa lurraldeko dinamizazio ekonomiko eta sozialerako lan aukera berriak sustatzea, landa

eremuetako despopulazioa saihestuz. Horretarako, nekazaritzako ustiategien dibertsifikazioa

sustatzen da, nekazaritzaz bestelako jarduerak egiten dituzten eta enplegua sortu eta mantentzen

duten enpresak sortuz.

Neurriaren oinarria da diru-laguntzak ematea nekazaritzaz bestelako ekoizte-jarduerak garatzen

dituzten enpresen sorrerari, hots, xedetzat salduko diren edo merkaturatzen ahal diren ondasun

eta/edo zerbitzu pribatuak ekoizten dituztenei, edo titulartasun pribatuko ondasunen balioa

handitzen dutenei. Horrez gain, enplegua sortu edo mantendu behar dute.

Pertsona fisiko hauek izan daitezke laguntzen onuradun: a) Nekazari

profesionalak, Nafarroako Nekazaritzako Ustiategien Erregistroan inskribaturikoak.

b) Aurreko atalean sartuta dauden pertsonen lehen graduko ahaideak.

Laguntza prima bakarrekoa da, eta bi ordainketa berdinetan pagatzen da. Enpresa plana hasi

ondoren egin daiteke lehenbiziko ordainketa, eta enpresa plana behar bezala gauzatu ondoren egin

daiteke bigarrena. Laguntza norgehiagoka prozesuaren arabera emanen da. INGURUMEN

ALDERDIAK atalaren barnean Nafarroako Nekazaritzako Produkzio Ekologikoaren Kontseiluaren

erregistroan inskribatutako eragileari, edo eskatzaile gisa lotuta dagoen nekazaritzako ustiategiari.



9. L.N. NEKAZARITZAKOAK EZ DIREN JARDUERAK SORTU ETA GARATZEKO INBERTSIOAK


HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK

EZAUGARRIAK



Landa lurraldeko dinamizazio ekonomiko eta sozialerako lan aukera berriak sustatzea, landaeremuetako despopulazioa saihestuz. Horretarako, lehiakortasuna sustatzen da nekazaritzakosektorean, nekazaritzaz bestelako jardueretara dibertsifikatuz.

Neurriaren oinarria da diru-laguntza ematea helburutzat nekazaritzaz bestelako ekoizte-jarduerak

dituzten proiektuei, hau da, salduko diren edo merkaturatzen ahal diren ondasun eta/edo zerbitzu

pribatuak ekoizteko xedea dutenei, edo titulartasun pribatuko ondasunen balioa handitzen dutenei.

a) Pertsona fisikoak: Nekazaritzako Ustiategien Erregistroan inskribaturiko nekazari emakume

profesionalak: aurreko atalean jasotako pertsonen lehen graduko ahaideak. b) Pertsona

juridikoak, mikroenpresak edo nekazaritza-enpresak zein nekazaritzako elikagaien enpresak

c) Enpresak, sortu direnak 8. neurriak lagundurik: “Enpresak sortzea landa eremuetan,

nekazaritzakoak ez diren jardueretarako”.

Laguntza kapital diru-laguntza zuzena da, eta haren zenbatekoa kalkulatzeko, diruz lagungarriak

diren kostuei %40ko laguntza-intentsitatea edo portzentajea aplikatuko zaio. Laguntzaren gehieneko

zenbatekoa 200.000 eurokoa izanen da proiektu bakoitzeko. Laguntza norgehiagoka prozesuaren

arabera emanen da. INGURUMEN ALDERDIAK atalaren barnean Nafarroako Nekazaritzako

Produkzio Ekologikoaren Kontseiluaren erregistroan inskribatutako eragileari, edo eskatzaile gisa

lotuta dagoen nekazaritzako ustiategiari.

10. L.N. EKOIZPEN EKOLOGIKOKO AZALERARENDAKO LAGUNTZAK

FUNTSA LGENF- NAFARROAKO LGP 2014-2020 11 AZPINEURRIA

HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK

EZAUGARRIAK



Neurri honen helburua da sektorearen aurrerapena ekarriko duten baldintzak sustatzea,produkzioaren eta merkatuaren bilakaerarekin bat.

Laguntza urteko prima bat da hektarea bakoitzeko, produkzio ekologikorako lurzatien

azalera hautagarriaren eta neurrian definitutako labore moten arabera emandakoa eskaeraren

urtean, 5 urteko konpromisoaldiarekin. Zenbateko unitarioak aplikatuko zaizkie labora mota

bakoitzean zehaztutako azalerei, mantentzeko azalerak eta aldatzeko azalerak bereiziz.

Ondoko baldintza hauek betetzen dituzten eskatzaileei edo ustiategiei emanen zaizkie laguntzak:

•Onuradunenak.

-Nekazari aktiboa izatea

(1307/2013 (EB) Erregelamenduaren 9. artikuluaren arabera) eta Nafarroako Nekazaritza

Ustiategien Erregistroan inskribatuta egotea. - Nekazaritza

Ekologikoaren neurrian sartutako laguntzetatik baztertuta ez izatea. MAIATZAREN 20KO 209/2015

FORU AGINDUA -Nafarroako Nekazal

Produkzio Ekologikoaren Kontseiluko (NNPEK) lizentzia izatea.

•Ustiategienak. Nafarroako Foru Komunitateko lurzatiak produkzio ekologikorako

erabiltzea, definituriko labore motetako baterako.

Laguntzaren araubidean sartzeko eskaera laguntzen eskabide bakarraren bidez eginen da. 5

urterako urteko laguntza eman ahalko zaie onargarritasun baldintzak betetzen dituzten eta

ezarritako konpromisoei atxikitzen zaizkien eskatzaileei. Laguntzaren eskabideak ebaluatuko dira,

eta organo eskudunak onartu edo ukatuko ditu 3 hilabeteko epean, ebazpen baten bidez. Epe hori

igarota, eskaera ezetsitzat joko da.



11. L.N. PROIEKTU PILOTUEI ETA PROIEKTU BERRIEN GARAPENARI LAGUNTZEA


HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK

EZAUGARRIAK


EKINTZAK 8-9-15-17-20-29-30 EK.

Laguntzaren xedea da baliabideen produkzio eredu jasangarri eta eraginkorra lortzea,

kudeaketa, produkzio, fabrikazio eta merkaturatze sistema berritzaileen diziplina anitzeko

erabilpena eginez, batez ere nekazaritzako elikagaien sektorean.

Kapital diru-laguntza zuzen bat emanen da. Administrazioak proiektu batean jasotako

inbertsio eta/edo gastuetarako ordainduko du, ordainketa bakarrean edo zatikatuan, behin

inbertsio eta/edo gastu horiek egin direla eta ordainketa justifikatu ondoren. Honako hauei

loturiko kostuak dira diruz laguntzen ahal direnak:

• Kasuan kasuko eremuari buruzko azterlanak, bideragarritasun

azterlanak eta, enpresa plan bat edo toki garapenerako estrategia bat prestatzekoak.

• Xedeko eremuan proiektu kolektibo bat

bideragarri egiteko antolatzen diren animazio jarduerak

• Proiektuko ezagutzen zabalkundea egiteko

ekintzak. • Proiektua gauzatzea. Zuzeneko kostuak.

Onuradun izaten ahalko dira: a. Nekazaritzakoeta basogintzako ekoizleak. b. Nekazaritzako, elikagaigintzako eta basogintzako enpresa edo industriak. c. Lehen sektoreko produkzioarekin eta/edo nekazaritzako elikagaienindustriekin zerikusia duten elkarteak eta erakundeak. d. Ikerketa eta esperimentazio zentroak. e. Zentro teknologikoak. f. Unibertsitateak g. Bestelako entitateak, bere helburu sozialen arteannekazaritzaren eta abeltzaintzaren arloetan, nekazaritzako industriaren arloan edonekazaritzako elikagaien kalitatearen arloan ikertu eta esperimentatzea duten bestelakoentitateak. h. Jatorria nekazaritzan eta basogintzan duten energiaberriztagarrien sektoreko enpresa edo industriak. i. Entitate publikoak: landaeremuetako udalak, mankomunitateak edo kontzejuak. j. Kontsumitzaileenelkarteak, turismo elkarteak eta beste. k. Landagarapenerako politiken helburuak eta lehentasunak lortzen laguntzen duten beste eragilebatzuk.

Lankidetza laguntzak zuzeneko kapitaleko diru-laguntza gisa emanen dira. Laguntza motaaintzat harturik, prima kalkulatuko da oinarritzat harturik aurkezturiko proiektuan

aurreikusitako gastu diruz lagungarriak. Laguntzaren gehieneko zenbatekoa egiaz frogatudiren gastu eta ordainketei dagokiena izanen da. Horretarako, ondoko mugak ezarri dira:Inbertsioaren eta/edo gastu diruz lagungarriaren zenbatekoaren %100.



12. L.N. NAFARROAKO FORU KOMUNITATEKO IKASTETXEETAN FRUTA BANAKETA DIRUZ LAGUNTZEA

FUNTSA NBEUF

HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK

EZAUGARRIAK


EKINTZAK 26. EK.

Fruta kontsumoaren joera beheranzkoa da, bereziki haurren artean. Horri aurre egin nahizaio neurri honekin, obesitatearen eta loturiko eritasunen aurkako borroka estrategialagunduz eta, aldi berean, nekazaritzako elkarteetan sartuta dauden Nafarroako ForuKomunitateko ekoizleek Nafarroan ekoitziriko fruta eta barazkien askotariko hornidurasustatuz.

Diruz laguntzen ahalko dira, besteak beste, kostu zuzenak, hala nola fruta eta barazkien,transformaturiko barazkien eta bananatik eratorritako produktuen kostuak, Nafarroako ForuKomunitateko eskoletan fruta jateko planaren baitakoak eta ikastetxean haurrei banatuak, barne hartuz ekipamendua eskuratzeko, alokatzeko edo errentamenduan hartzekokostuak, bai eta ere zeharkako kostuak, hala nola jarraipen eta ebaluazio kostuak, programaren publizitate kostuak, zeinen helburu zuzenekoa izanen den jendeari oro harinformazioa ematea (kartelak, hedabideen bidez egindako informazio kanpainak, jendeari oro har informazioa emateko saioak, informazio eta sustapen materiala, hala nola liburuxkak edo publizitate objektuak).

Nafarroako Foru Komunitateko ikastetxeetan frutak eta barazkiak banatzeko baimendutadauden hornitzaileak izanen dira diru-laguntza honen onuradun.

Deialdi honen xedeko diru-laguntzak norgehiagokako prozeduraren bidez emanen dira, eta lehenetsiko da Nafarroan, Nafarroako Foru Komunitateko ekoizleek eta nekazaritzako elkarteetakoek egindako fruta eta barazkiak banatzea.

NBEUF NEURRIAK

FUNTSA NBEUF

HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK Fruta eta barazki ekoizleen erakundeak.

EZAUGARRIAK

AURREKONTUA Datu hauek ez ditugu eskura

EKINTZAK 9. EK.

13. L.N. FRUTA ETA BARAZKIEN EKOIZLE ERAKUNDEEN INGURUMEN NEURRIEI BURUZKO BALDINTZA

PLEGUAK

Programa operatibo batean sartutako ingurumen ekintzei laguntza ematearen helburua da

kostu gehigarriak eta ekintzen ondoriozko sarrera galera estaltzea.

Nekazaritzako merkatuen antolamendu bateratu bat sortu eta nekazaritzako hainbat

produkturendako berariazko xedapenak ezartzen dituen urriaren 22ko 1234/2007 (EE)

Erregelamenduak (MABetarako erregelamendu bakarra) ezartzen du programa

operatiboek ingurumen neurrietan bi edo gehiago izan behar dituztela edo gutxienez ere

programa operatiboaren %10 bideratu behar dela ingurumen neurrietara. Neurri hauingurumen neurrien gaineko baldintza-agiriak prestatzeko Espainiako jarraibide multzo bat da.

Ingurumen ekintzak bultzatzen duten xede nagusiaren arabera multzokatu dira. 7 ekintzamultzo ezarri dira. Habitata eta biodibertsitatea mantentzera bideraturiko ekintzen arteandago ekoizpen ekologikoko 7.7 ekintza, zeinaren helburua den produktu kimikoenmurrizketa dakarten laborantza praktikak sustatzea. Estatu mailako neurria da eta ez duNafarroako Gobernuko Landa Garapeneko Departamentuak kudeatzen.



14- L.N. MAHASTIZAINTZA ETA ARDOGINTZA SEKTOREARI LAGUNTZEKO BULEGOKO BURUTZA

FUNTSA NBEUF

HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK

EZAUGARRIAK


EKINTZAK 5-9-20 EK.

Europar Batasuneko araudiaren baitan, mahastiaren eta ardoaren oinarrizko antolamendua, bai

eta ere izendapena, aurkezpena, sustapena eta publizitatea.

Abenduaren 19ko 1079/2014 Errege Dekretuak Espainiako mahastizaintza eta ardogintzasektorerako 2014-2018 laguntza programaren neurriak aplikatzekoak, xedetzat duoinarrizko araudi aplikagarria ezartzea Espainiako mahastizaintza eta ardogintza sektorealaguntzeko programan jasotako ondoko neurriei:

a. Merkatuak sustatzea hirugarren herrialdeetan. b. Mahastiak berregituratu eta birmoldatzea. c. Azpiproduktuak deuseztatzea. d. Inbertsioak e. Berrikuntza. f. Uzta berdetan jasotzea

Inbertsio neurrien onuradun izan daitezke mahastizaintza eta ardogintzako produktuak

eraldatzeko edo merkaturatzeko jarduerak, edo biak batera, egiten dituzten enpresak.

Berrikuntza neurriaren finantzazioa jasotzeko eskabideak aurkezten ahalko dituzte

eskabidearen unean mahastizaintza eta ardogintzako produktu jakinak ekoitzi eta

ardoaren edo ardoaren azpiproduktuen sektorearekin loturiko produktu berriak edo

mahastizaintzako produktuak ateratzeko aukera emanen duten prozedura eta

teknologia berriak garatzen dituztenek.

Inbertsio neurrien baitan, balioespen irizpideetan bada atal bat kalitate irudiak sustatzeari

buruzkoa. Eskatzailea mahastizaintza eta ardogintzako produktore bat bada eta bere

produkzioa edo, gutxienez, produkzioaren zati bat laguntza eskabidea aurkeztu aurreko

urtean ekoizpen ekologiko bati lotu bazaio, puntu gehiago eskuratuko ditu. Berrikuntza

neurrien baitan, eskatzailearen ekoizpena JDB/AGB batekoa bada edo ekoizpen

ekologikoa bada, puntu gehiago eskuratuko ditu. Estatu mailako neurria da eta ez du

Nafarroako Gobernuko Landa Garapeneko Departamentuak kudeatzen.



15. L.N. ERLEZAINTZARAKO LAGUNTZEN ARAUBIDEA

FUNTSA NBEUF

HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK

EZAUGARRIAK


EKINTZAK 4. EK.

Erlezaintzarako laguntza araubidea ezartzea, urteko programa nazionalen baitan,

erlezaintzako produktuen merkaturatzea eta ekoizpena hobetzera bideraturiko jarduerak

sustatzeko.

Laguntzak eskura ditzakete, ondokora bideraturiko jarduera edo inbertsioek: a. Laguntza teknikoa eta informazioa erlezainentzat eta erlezainen elkarteentzat. b. Erlauntzaren erasoen eta gaixotasunen kontrako borroka, bereziki barroasiaren kontrakoa.. c. Transhumantzia arrazionalizatzea. d. Erlezaintzako produktuen analisirako laborategiak sostengatzeko neurriak, erlezaineilaguntzeko haien produktuak merkaturatzen eta balioztatzen. e. Erle azienda ugaltzeko laguntza neurriak. f. Erakunde espezializatuekin lankidetzan jardutea, ikerketa aplikatuko programak egitekoerlezaintzaren sektorean eta erlezaintzatik eratorritako produktuetan. g. Merkatuarenjarraipen azterketak egitea. h. Produktuenkalitatea hobetzea horien merkatuko potentziala areagotzeko.

Erlezaintzako ustiategien titularrak diren pertsona fisiko edo juridikoak edo erlezaintzako

kooperatibak eta nortasun juridiko propioa duten ordezkaritza erakundeak, nagusiki

erlezainek osaturikoak, eta eztiaren ezaugarri fisikokimikoen azterketa egiten duten edo

egiten ahal duten laborategiak, kokatuta dauden autonomia erkidegoko organo eskudunak

behar bezala ziurtatuta.

Diru-laguntzak emateko prozedura norgehiagokako araubideari jarraikiz eginen da,lehentasunezko hurrenkeran. Zehazki, parte hartzea kalitate bereiziko araubideetan, edoproduktu ekologikoen ekoizpenari eta etiketatuari buruzko 834/2007 zenbakidun (EE)Erregelamenduaren araberakoetan, edo autonomia mailako araudietan aitorturiko kalitatemarken araberakoetan. Estatu mailako neurria da eta ez du Nafarroako Gobernuko LandaGarapeneko Departamentuak kudeatzen.



16. L.N. LAGUNTZAK MERKATARITZAKO FERIETAN PARTE HARTZEKO

FUNTSA MINIMIS

HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK

EZAUGARRIAK


EKINTZAK 21-23 EK.

Nafarroako nekazaritzako elikagaien ekoizpena sustatzea, bereziki Europako esparru

juridikoan aitorturiko irudien babespeko kalitatezko ekoizpenei begira.

Nafarroako Gobernuaren minimis laguntza nekazaritzako elikagaien ekoizpenei:Nafarroako nekazaritzako elikagaien ekoizleentzako laguntzak, merkataritzako ferietanparte har dezaten, bereziki kalitate irudietan inskribatuta badaude.

Nekazaritzako produktuen transformazio eta merkaturatze sektorean ari diren Nafarroako

enpresak, arrantza eta akuikultura sektorekoak kenduta, betiere merkataritzako ferietan eta

lehiaketetan parte hartzen badute.

Gastu diruz lagungarriak izanen dira merkataritzako ferietan eta erakusketetan partehartzeari zuzenean lotutakoak, betiere feria edo erakusketa antolatzen duen entitatearekinkontratatzen badira, edo, erakundeen erakustokien edo erakustoki kolektiboen kasuan,norbanakoaren espazioa kudeatzen duen entitatearekin. Laguntzak norgehiagokaprozedura bidez emanen dira. Lehentasunezko lehen irizpidea izanen da eskatzaileakNafarroako nekazaritzako elikagaien kalitate irudietan inskribatuak egotea. Horien artekoada ekoizpen sistema ekologikoa.

FUNTSA ESTATUKOA

HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK

EZAUGARRIAK


EKINTZAK 25. EK.

17. L.N. NNPEKi LAGUNTZA 2016-2020 ALDIRAKO, NAFARROAKO FORU KOMUNITATEAN EKOIZPEN

EKOLOGIKOAREN KONTROL-AGINTARITZA DEN ALDETIK

Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluari ematen ahal zaion laguntza

finantzarioaren esparrua definitzea, Kontseiluaren 834/2007 (EE) Erregelamenduan

ezarritako derrigorrezko kontrol neurriak egiteagatik ekoizpen ekologikoaren operadoreek

beren ekarpena egin dezaten, zentzuzko kuota baten bidez, kalitate araubide honek

ezarritako kontrol neurriei lotutako derrigorrezko kontrola ordaintzeko.

Laguntza honen helburua da Nafarroako nekazaritzako ekoizleek eta haien elkarteekekoizpen ekologikoaren sisteman parte har dezatela sustatzea, eta bideratuko dakofinantzatzera Europar Batasunaren araudiaren arabera eta ekoizpen ekologikoarenkalitate araubideak ezarritako gisan nahitaez egin beharreko kontrol ofizialaren jarduerenkostua.

Laguntza honen azken onuradunak Nafarroako ETEak eta Nafarroako nekazaritzakoekoizle ekologikoak izanen dira. Zeharka jasoko dute laguntza, gauzatan, diruzlagundutako kontrol zerbitzu baten bidez.

Nafarroako nekazaritzako ekoizle ekologikoek ezin izanen dute ordainketa zuzenik jasoEuropar Batasunaren araudiaren arabera eta ekoizpen ekologikoaren kalitate araubideakezarritako gisan nahitaez egin beharreko kontrol neurriak egiteagatik. NNPEKri ordaindubehar zaio laguntza, kontrol neurrien erakunde arduraduna den aldetik. Diruz lagungarriakizanen dira nahitaezko kontrol neurrien kostuak, Nafarroako Foru Komunitateakoagintaritza eskumenduna den NNPEKren izenean egindakoak, 834/2007 zenbakidun (EE)Erregelamenduan jasotako kalitate araubidearen arabera.



18. L.N. LAGUNTZAK INTEGRAZIO KOOPERATIBORAKO

FUNTSA Landa Garapeneko, Ingurumeneko eta Toki Administrazioko Departamentua.

HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK Kooperatibak eta sektore ekoizle primarioa, oro har.

EZAUGARRIAK


EKINTZAK 29. EK.

Integrazio kooperatiboko prozesu berriak bultzatzea nekazaritzako sektorean, eta jadabadirenen funtzionamendua hobetzea.

Laguntza hauek Nafarroako Gobernuko Landa Garapeneko, Nekazaritzako etaAbeltzaintzako Zuzendaritza Nagusiaren eta Nafarroako Nekazaritzako KooperatibenBatasunaren (UCAN) arteko bi hitzarmen izanen dira; bata nekazaritza-enpresakegituratzera eta lehiakortasuna hobetzera bideratua eta, bestea, sektorea berregituratzekointegrazio kooperatiboko prozesuetara bideratua.

Alde batetik, foroetan, topaketetan eta kongresuetan parte hartzea lagunduko da, bai eta ere

Nafarroako kooperatibak beste erkidego batzuetara zabaltzea eta lankidetzan aritzea.

Bestetik, nekazaritzako elikagaien sektore kooperatiboari igorriko zaio merkatuen egoeraren

gaineko eta Nekazaritza Politika Erkideari buruzko informazio guztia, bai eta ere araudien,

laguntza lerroen eta sektore mailako gai guztien eskakizunen gaineko aholkularitza. Gainera,

kooperatibendako aholkularitza zerbitzuak ematen dira, bereziki enpresa, ekintzailetza,

I+G+b eta lehiakortasunaren alorretan.



NEURRI TEKNIKOAK

ARDURADUNA Landa Garapeneko, Ingurumeneko eta Toki Administrazioko Departamentua

HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK Azken finean, Nafarroako sektore ekologikoa, oro har, eta eragileetako bakoitza, bereziki.

EZAUGARRIAK

AURREKONTUA Administrazioaren baliabide propioak

EKINTZAK 8-10-12-15-27-34 EK.

19. L.N. NEKAZARITZA EKOLOGIKOA SUSTATZEKO ETA NEKAZARITZA SEKTOREKO ZEHARKAKO

EKINTZETARAKO BULEGOA

Nekazaritza Ekologikoa Sustatzeko eta Nekazaritza Sektoreko Zeharkako Ekintzetarako

Bulegoa sortu da. Bulegoaren helburuak dira nekazaritzako eta abeltzaintzako ekoizpen

sistema jasangarriak sustatzea eta jarraipena egitea, eta ekoizpen ekologikoaren, ekoizpen

integratuaren eta ekoizpen jasangarriaren eta kalitate berezituaren beste sistema batzuen

ikerketa, esperimentazio eta zabalkundearen alorretako Foru Komunitateko programak

gauzatzea, horiei jarraipena egitea eta ebaluatzea.

Unitate administratibo hau Landa Garapeneko, Ingurumeneko eta Toki Administrazioko Departamentuko Landa Garapeneko, Nekazaritzako eta Abeltzaintzako ZuzendaritzaNagusiaren Nekazaritza Zerbitzuari atxiki zaio. Gaur egun bi teknikari ari dira bertanlanean, lanaldi osoan.

Eginkizunetako batzuk hauek dira: a. Ekoizpen ekologikoa, ekoizpen integratua eta bestelako ekoizpen sistemajasangarriak sustatzea, dinamizatzea eta horiei laguntza teknikoa ematea. b. Nafarroako ekoizpen ekologikoa sustatzen eta babesten diharduten eragileteknikoen jarduerak koordinatzea. c. Koordinatzeaekoizpen ekologikoaren aldeko hautua egiten duten nekazari eta abeltzainentzako zerbitzu integrala, departamentu honek emanikoa. d. Nekazaritzako ekoizpen ekologikoari buruzko txosten estatistikoak egitea eta interesekoinformazio teknikoa sektorearen eskura jartzea.


HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK Nekazaritzako eta abeltzaintzako sektorea, bere osotasunean.

EZAUGARRIAK

AURREKONTUA 1.845,660 € (erreferentzia urtea: 2017)

EKINTZAK 9. EK.

20. L.N. EKOIZPEN EKOLOGIKOAN AHOLKULARITZA TEKNIKOA EMATEKO HITZARMENA (INTIAREKINHITZARMENA)

Ekoizpen ekologikoaren sektoreari, ekoizpen ekologikoan prestakuntza eta esperientziaduten teknikarien bidez, aholkularitza ematea ekoizpen ekologikoko teknika etabaliabideen, elikagaien segurtasunaren, ingurumenaren eta animalia ongizatearengainean, ezagutza sektorera hedatzeko.

Hitzarmen ekonomikoa Nafarroako Gobernuko Landa Garapeneko, Nekazaritzako etaAbeltzaintzako Zuzendaritza Nagusiaren eta INTIAren artean, ekoizpen ekologikoanaholkularitzara bideratutako berariazko talde bat izendatzeko.

Diziplinarteko taldea da, une jakin batean, arazo, ideia edo proiektu agroekologiko batenharira sor daitezkeen zalantza guztiak aztertzen eta ebazten saiatuko dena. Gaiak izandaitezke ekoizpenari, ekoizpenaren antolamenduari, arazo fitosanitario edo zoosanitarioeiaurre egiteko diren tresnei, abelburuen elikadurari, ongarritzeari, hornidurari,merkaturatzeari edo are bideragarritasun ekonomikoari buruzkoak.



21. L.N. ESPERIMENTAZIO HITZARMENA INTIAREKIN


HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK

EZAUGARRIAK

AURREKONTUA 969.551 € (2017-2018 erreferentzia urtea)

EKINTZAK 8. EK.

Esperimentazio propioa egitea, jarduerak egitea ikerketa, garapena eta berrikuntza

sustatzeko nekazaritzako eta abeltzaintzako ekoizpen tekniketan, ekoizpenerako

aholkularitza teknikoan, elikagaien segurtasunean, ingurumenean eta animalien

ongizatean, ezagutza hori sektorera hedatzeko.

Hitzarmen ekonomikoa Nafarroako Gobernuko Landa Garapeneko, Nekazaritzako etaAbeltzaintzako Zuzendaritza Nagusiaren eta INTIAren artean, ikerketa sustatzekojarduerak finantzatzeko.

Nekazaritzako eta abeltzaintzako sektorea, bere osotasunean.

INTIAk 260tik gora proiektu egiten ditu urtean I+Garen eta esperimentazioaren alorretan.

Aldi berean, ezagutza eta berrikuntza zientifiko-teknologikoaren alde lan egiten dutenelkarte eta erakundeetako bazkide aktiboa da eta sarbidea ematen dio Espainiako zein

nazioarteko partenaire sare indartsu bati. INTIAk konpromisoa du, ikerketa horietako

ehuneko bat ekoizpen ekologiko primarioari buruzkoa izan dadin.

22. L.N. LAN TALDEAK, EKOIZPEN EKOLOGIKOKO AZPISEKTOREKA


HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK Ekoizle primarioak.

EZAUGARRIAK


EKINTZAK 8-27 EK.

Sektore ekologikoaren egituratzea laguntzea, ekoizleen arteko topaketa erraztuz,

lankidetza bultzatzeko, sinergiak baliatzeko, eta landatzeko zein produktuak saltzeko

orduan dituzten arazoendako konponbideen bila batera aritzeko.

Aldizkako bilerak ekoizle ekologikoekin. Hasieran Nekazaritza Ekologikoa SustatzekoBulegoko langileek INTIArekin lankidetzan antolatuak. Horietan zailtasunak planteatukodira, premiak azalduko eta azpisektorearen proposamenak jasoko dira, garapenarenlagungarri.

Saiakera eginen da aldizkako bilkurak egiteko, gutxienez bat urtean, azpisektorebakoitzaren eskaeren edo gabezien arabera, bilkuratik ateratzeko abian jartzekoak direnjarduketa proposamen zehatzekin.




HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK Ekoizle primarioak eta sektore agroindustrialeko enpresak.

EZAUGARRIAK


EKINTZAK 19. EK.

23. L.N. KOORDINAZIO NEURRIAK LEHEN SEKTOREAREN ETA AGROINDUSTRIALAREN ARTEAN,

AZPISEKTORE PRODUKTIBOKA

Nafarroako agroindustriaren tokiko produktuen hornidura handitzea, lehen sektorearen

ekoizpen gaitasuna sektore agroindustrialaren eskariarekin koordinatuz.

Aldizkako bilkurak prestatzea, azpisektoreka, sektore primarioak duen ekoizpen gaitasunasektore agroindustrialaren eskariarekin koordinatzeko.

Bilkurak hasieran INTIAko aholkularitza ekologikoko taldearen eta NafarroakoGobernuaren Nekazaritza Ekologikoa Sustatzeko eta Nekazaritza Sektoreko ZeharkakoEkintzetarako Bulegoaren bidez dinamizatuko dira.


HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK Informazio mota honetara sarbidea izan nahi duen Interneteko zeinahi erabiltzaile.

EZAUGARRIAK


EKINTZAK 9-11-12-24-27 EK.

24. L.N. NAFARROAKO GOBERNUAREN WEBGUNEAN EKOIZPEN EKOLOGIKOAREN GAINEKO

BERARIAZKO GUNE BAT SORTZEA

Webgunearen bidez informazio eskuragarri, eguneratu eta egiazkoa eskaintzea,Nafarroako produktu ekologikoen ekoizpenaren eta merkaturatzearen gainean.

Nafarroako Gobernuko webgunean, Landa Garapeneko, Ingurumeneko eta TokiAdministrazioko Departamentuari dagokion sailean, berariazko atal bat sortuko da produktuekologikoen ekoizpenaren eta merkaturatzearen gainean.

Administrazioak ekoizpen ekologikoari buruz dituen eduki propioez gain, gune horreksektoreari buruz Nafarroan operatibo dauden beste webgune batzuetarako linkak edoestekak izanen ditu (NNPEK, INTIA, sindikatuak, etab.). Horiekin koordinatuko da ez dadinbikoiztasunik eta informazio desberdintasunik izan.



25. L.N. AGROEKOLOGIAKO ETA LANDA GARAPENEKO UNIBERTSITATE ADITUA

ARDURADUNA Nafarroako Unibertsitate Publikoa

HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK

EZAUGARRIAK


EKINTZAK 1. EK.

Prestatzea elikagaiak ekoizteko, transformatzeko eta merkaturatzekotekniketan, berariaz elikagai ekologikoendako direnetan, eta ezagutzeraematea nekazalgoari landa eremuan bizi diren pertsonek bizitza kalitateahobetzeko nekazaritzako politikak.

Nafarroako Unibertsitate Publikoan emandako titulua. 150 irakastordu ditu, 20ECTS kredituko ikasketa balioa du. Hauxe da bidea Nafarroako UnibertsitatePublikoak ematen duen Agroekologiako eta Landa Garapeneko Aditutitulazioa lortzeko (unibertsitateko titulazioa duten ikasleen kasuan), edoAgroekologiako eta Landa Garapeneko unibertsitate-hedapeneko ziurtagiriaeskuratzeko (unibertsitate titulaziorik gabeko profesionalen kasuan).

Ikastaro honen hartzaileak Nafarroako Unibertsitate Publikoko ikasleak dira,bereziki Nekazaritzako Elikagaien eta Landa Ingurunearen Ingeniaritzagradukoak eta Elikagai Prozesu eta Produktuen Berrikuntzako gradukoak,edo profesionalak, beren prestakuntza ikastaroko modulu guztiekin edomoduluetakoren batekin osatu nahi dutenak.

Tituluak 990€-ko kostua du unibertsitate-erkidegoko kideendako eta 1.091 €-koa gainerakoendako. Ondoko modulu hauetan dago egituratua: a. Agroekologiaren hastapenak (1,5 ECTS) b. Ekoizpen agrosistema ekologikoen diseinua eta kudeaketa (7 ECTS) c. Nekazaritzako elikagai ekologikoen transformazioa (3 ECTS) d. Produktu ekologikoak merkaturatzea (4 ECTS) e. Landa garapena (4,5 ECTS)

PRESTAKUNTZA NEURRIAK



26. L.N. AGROEKOLOGIAKO PRESTAKUNTZA MODULUAK

ARDURADUNA Hezkuntza Departamentua

HELBURUA

DESKRIBAPENA

ONURADUNAK

EZAUGARRIAK


EKINTZAK 1. EK.

Profesionalak prestatzea, nekazaritza eta/edo abeltzaintzako ekoizpenekologikoan diharduten enpresa publiko zein pribatuetan lan egiteko,besteren kontura zein norberaren kontura. Titulu honetako gaitasun orokorrada nekazaritzako eta abeltzaintzako produktu ekologikoak nekazaritzako etaabeltzaintzako teknikak erabilita lortzea eta ingurunearen biodibertsitatea etaegonkortasuna eta zoruaren emankortasuna hobetzea, hori guztia kalitate-baldintzetan eta betiere ekoizpen ekologikoari, animalien ongizateari etalaneko arriskuen prebentzioari eta ingurumena babesteari buruzkoerregelamenduak aplikatuz.Nekazaritzako eta abeltzaintzako sektorean kokatuko da, ondoko ekoizpenjardueretan: frutagintzako ustiategiak; baratzezaintza eta belar-laborantzaekologikoko ustiategiak; abeltzaintzako ustiategi ekologikoak; lorezaintzaekologikorako landareak ekoizteko enpresak; laboreetan eta abeltzaintzakoekoizpen ekologikoan ikertzeko eta esperimentatzeko erakundeak;nekazaritza eta abeltzaintza ekologikoaren zerbitzurako enpresak; eskolakomintegiak eta baratzeak; produktu ekologikoak ziurtatzeko enpresak; baserri-eskolak eta natura-gelak.

Agroekologiaren alorrean profesionalki prestatu nahi duen oro, hezkuntzasistemako lanbide heziketaren antolamendu orokorra ezartzen duenuztailaren 29ko 1147/2011 Errege Dekretuaren 15. artikuluan ezarritakobaldintzak betetzen baditu.

Nafarroan honako honek definitzen du: 216/2011 FORU DEKRETUA, irailaren28koa, Nafarroako Foru Komunitatean Nekazaritzako Ekoizpen Ekologikokoteknikari tituluaren egitura eta curriculuma ezartzen dituena.Halaber, ondokoelementuek identifikatzen dute: a. Izena: EkoizpenAgroekologikoa. b. Maila: Erdi mailakolanbide heziketa. c. Iraupena: 2000 ordu. d. Lanbide arloa:Nekazaritza. Europako erreferentea: HNSN3 (hezkuntzaren nazioartekosailkapen normalizatua).



BESTELAKO LAGUNTZA NEURRIAK

27. L.N. ENPLEGURAKO PRESTAKUNTZA

ARDURADUNA EIN

DESKRIBAPENA

EKINTZAK 1. EK.

Diru-laguntza, langabezian dauden lagunek lan munduan sartzeko prestakuntza jarduerakegin ditzaten enplegurako prestakuntza programen bidez, barne hartuz enplegurakoprestakuntza jarduerak (lantegi eskolak eta programa integratuak).

28. L.N. ORIZONT AZELERATZAILEA

ARDURADUNA SODENA

DESKRIBAPENA

EKINTZAK 3. EK.

Nekazaritzako elikagaien startup-ak azeleratzeko programa bat da. Xedea da garapen aldigoiztiar batean eta merkatutik urtebete baino gutxiagoko distantzian dauden proiektuberritzaileak azeleratu eta sustatzea, tresnak erraztuz nekazaritzako elikagaien sektoreanerreferentzia bihurtzeko. Proiektu bakoitzak finantza laguntza eta aholkularitza prozesu batizan ditzake, CEINen laguntzarekin, ondokoen gainean: negozio aukerak, networking,merkatuan sartzea, negozio planak garatzea, etab.

29. L.N. NUPeko IKASKETA BUKAERAKO LANAK

ARDURADUNA Nafarroako Unibertsitate Publikoa

DESKRIBAPENA

EKINTZAK 7. EK.

Ikasketa bukaerako lanak NUPeko Nekazaritza Ingeniarien Goi Mailako Eskola Teknikoan.Barne hartzen dira master eta gradu bukaerako eta doktore-tesi bukaerako lanak, eskolahonek agroekologiarekin duen geroz eta konpromiso sakonagoari esker gara daitezkeenakezagutza hedatzeko, ekoizpen ekologiko primarioari dagokionez.

30. L.N. INTIAKO EKOIZPEN EKOLOGIKOKO AHOLKULARITZA TALDEA

ARDURADUNA INTIA

DESKRIBAPENA

EKINTZAK 8-9 EK.

INTIA, Nekazaritzako Elikagaien Teknologien eta Azpiegituren Institutua, NafarroakoGobernuko nekazaritza zerbitzu bat da eta helburutzat du, besteak beste, nekazaritzakoeta abeltzaintzako sektoreen sustapena. Helburu nagusietako bat da nekazarien,abeltzainen, agroindustriaren eta nekazaritzako elikagaien sektorean esku hartzen dutenmota orotako operadoreen aholkularitza eta prestakuntza iraunkorra. 2016. urteanberariazko talde bat sortu zen ekoizpen ekologikoan aholkularitza emateko. Bertako kidedira erakundearen baitan alor honetako prestakuntza eta esperientzia handiena dutenteknikariak.



31. L.N. AZPISEKTOREEN BIDERAGARRITASUN EKONOMIKOA AZTERTZEKO HITZARMENA


DESKRIBAPENA

EKINTZAK 7. EK.

Neurri honen oinarrian dago Nafarroako Gobernuaren eta INTIAren arteko lankidetzahitzarmen bat egitea, ekoizpen ekologikoaren azpisektoreen bideragarritasun ekonomikokobaldintzak aztertzeko.

32. L.N. PIRINIOAN HAZITARAKO PATATA EKOLOGIKOAREN LABORANTZA SUSTATZEA


DESKRIBAPENA

EKINTZAK 13. EK.

Nafarroako Gobernuaren, INTIAren eta Pirinioko patata ekoizleen artean neurrikoordinatuen multzo bat abian paratzea, hazitarako patata ekologikoa ekoizteko,eskualderako alternatiba ekonomiko gisa.

33. L.N. KLIMA-ALDAKETARI BURUZKO IBILBIDE-ORRIA


DESKRIBAPENA

EKINTZAK 35. EK.

Nafarroako klima aldaketari buruzko ibilbide-orriak erantzuten dio Nafarroan ingurumenestrategia integral eta zeharkako bat prestatu, onetsi eta ezartzeko premiari, Nafarroakklima aldaketaren aurrean hartu dituen konpromisoei aurre eginez eta lurralde jasangarrieta erresiliente batera bidean isuri gutxiko ekonomia bateranzko trantsizioa sustatuz.Lehen sektorearen baitako arintze neurrien artean dago MI-L13 Agroingurumena eta Klimaizeneko jarduketa lerroa, eta bertan, 7. neurria; “Nekazaritza ekologikoa sustatzea”.

34. L.N. NAFARROAKO BERDINTASUNERAKO INSTITUTUKO DIRU-LAGUNTZAK

ARDURADUNA NABI

DESKRIBAPENA

EKINTZAK 33. EK.

NABIren diru-laguntzak toki entitateendako, genero berdintasuneko politikak sustatzekotokiko esparruan, erantzuna emanez lurralde mailako errealitateetako premia etaberezitasunei eta gizonen eta emakumeen arteko berdintasuna sustatu eta bultzatzerabideratutako proiektuetara zuzenduak. Sektore ekologikoa ere izan daiteke neurri honenonuradun.



35. L.N. SALMENTA ZUZENAREN GAINEKO ARAUDIA


DESKRIBAPENA

EKINTZAK 17. EK.

Barne hartzen ditu txikizkako ekoizle ekologikoen salmenta zuzena errazten dutenlegegintzako neurriak: a. Nafarroan nekazaritzako eta abeltzaintzako ustiategiei lotutakoproduktuen salmenta zuzena arautzen duen apirilaren 20ko 8/2010 Foru Legea garatzenduen azaroaren 12ko 107/2014 Foru Dekretua. b. 299/2016 Ebazpena martxoaren 2koa,Landa Garapeneko, Nekazaritzako eta Abeltzaintzako zuzendari nagusiak emana ; horrenbidez, produktu ekologikoak eta nekazaritza ekologikora aldatzen ari diren produktuaksaltzen dituzten txikizkako merkatariak salbuesten dira agintaritza eskudunarijakinarazteko beharkizunetik eta kontrol araubidea betetzetik, baldin eta produktuekbaldintza hauek betetzen badituzte.

36. L.N. BELAUNALDI ORDEZKAPENERAKO UNITATE ADMINISTRATIBOA


DESKRIBAPENA

EKINTZAK 32. EK.

Unitate administratibo bat izendatzea belaunaldi ordezkapenik gabe jarduera uzten dutenustiategietako titularren eta lehen instalazioan dauden nekazari gazteen artekobitartekaritza eta koordinazio lanak egiteko.

37. L.N. EKOIZLE-BIDERKATZAILEEN INSKRIPZIOAN ARAUDIAREN BALDINTZAK EGOKITZEA


DESKRIBAPENA

EKINTZAK 13. EK.

Baratzerako hazien ekoizle-biderkatzaileen inskripziorako araubidezko baldintzak tokikobarietateen ekoizpenera egokitzea.

38. L.N. HERRI-LARREAK EKOIZPEN EKOLOGIKOAN ERREGISTRATZEA

ARDURADUNA Toki entitateak eta Landa Garapeneko Departamentua

DESKRIBAPENA

EKINTZAK 14. EK.

Ekoizpen ekologikoan erregistratzea ondoko herri-larreak: -NafarroakoGobernuaren titulartasunekoak: Urbasa-Andiako, Aezkoako Batzarreko eta ErronkarikoIbaxaren Batzordeko herri-larreak. - Udaltitulartasuneko herri-lurren osotasuna edo zati bat.



39. L.N. EROSKETA PUBLIKOKO LIZITAZIOAK

HASIERA Osasun eta Hezkuntza Departamentuak.

DESKRIBAPENA

EKINTZAK 16. EK.

Neurri honekin ekoizpen ekologikoa Hezkuntza Departamentuko erosketapublikoko lizitazioetan sartu nahi da (eskola jantokiak) bai eta ere OsasunDepartamentukoetan (ospitaleak, egoitzak eta DYA zentroak).

40. L.N. INTIAKO ESKAINTZA AGROINDUSTRIALEKO ZERBITZUA

ARDURADUNA INTIA

DESKRIBAPENA

EKINTZAK 19. EK.

INTIAko Eskaintza Agroindustrialeko Zerbitzuaren xedea da Nafarroan kokatuta daudentransformazio enpresei une bakoitzean dauden laboreen azaleraren eta egoerarengaineko informazioa ematea, sektore agroindustrialean eskaintza eta eskariaharremanetan paratzeko bide gisa. Horien artean barne hartzen dira ekoizpen ekologikoaridagozkion azalerak.

41. L.N. ADMINISTRAZIOAREN ORDEZKARITZA FERIETAN

ARDURADUNA Osasun eta Hezkuntza Departamentuak.

DESKRIBAPENA

EKINTZAK 23. EK.

Gobernuko edo administrazioko ordezkariek sustapen ferietan edo sektoreekologikoarekin loturiko bestelako ekintzetan parte hartzea, horrek duen oihartzunmediatikoagatik eta bide bat delako agintariak ekoizpen ekologikoaren garapeneaninplikatzeko eta konpromisoa hartzeko.



AURREKONTUA



Nafarroako Ekoizpen Ekologikoa Sustatzeko 2018-2020ko Planeko ekintzen aurrekontua plana inplemen-tatzeko oinarrian dauden neurrien aurrekontuko zuz-kidurari dagokiona da. Beraz, batetik badira ekintzak, neurri batean baino gehiagotan oinarritzen direnak eta, bestetik, ekintza bati baino gehiagori estaldura ematen dieten neurriak. Era berean, badira laguntza teknikoko neurriak, eta horiei ez zaie aurrekontu bat esleitu, administrazioaren beraren jardueraren bidez finantzatzen direlako, hots, baliabide propioen bidez. Horregatik, ez da bideragarria eta okerreko bide ema-nen luke aurrekontu bat finkatzeak ekintza bakoitzera banaka, izan ere, laguntza neurrien finantzazio horni-duraren araberakoa baita. Jarraian 2018-2020 urtee-tan planera bideratuko den aurrekontuaren estimazio orokorra eskaintzen da, ondokoak kontuan hartuz:

• Bideratutako aurrekontu guztizkoa, hau da, ekoi-zpen ekologikorako berariazko neurrien aurrekon-tuko zuzkiduraren guztizkoa;

• Nekazaritzako ekoizpenera eta ekoizpen agroin-dustrialera bere osotasunean bideraturiko neu-rrien ehuneko bat, ekoizpen ekologikoa lehenetsiz, sektore horri dagokionaren arabera, oinarri hartuz 2020rako Nafarroan laboratutako azaleraren %15 ekoizpen ekologikokoa izateko helburua;

• Aurrekontuan ez sartu dagokion gastua, ekintzak administrazioko baliabide propioekin inplementat-zen direnean.

Berariazko neurriak:

• 10. L.N. EKOIZPEN EKOLOGIKOKO AZALERAREN-DAKO LAGUNTZAK

• 17. L.N. NNPEKri LAGUNTZA 2016-2020 ALDI-RAKO, NAFARROAKO FORU KOMUNITATEAN EKOIZPEN EKOLOGIKOAREN KONTROL-AGINTA-RITZA DEN ALDETIK

2018-2020 Berariazko neurriei dagokien aurrekontua,osotara:7.695.000€

Berariazkoak ez diren neurriak:

• 1. L.N. LAGUNTZAK, LANBIDE HEZIKETAKO EKINT-ZETARAKO ETA GAITASUNAK ESKURATZEKO

• 2. L.N. LEHEN ALDIZ KALITATEZKO ARAUBIDEE-TAN PARTE HARTZEA

• 3. L.N. INFORMAZIO ETA SUSTAPEN JARDUERAK BARNE MERKATUAN

• 4. L.N. UREZTAPENERAKO EZ DIREN INBERT-SIOETARAKO LAGUNTZAK

• 5. L.N. UREZTATZE EKIPAMENDUETARAKO LAGUNTZAK

• 6. L.N. NEKAZARITZAKO ELIKAGAIEN INDUS-TRIETAN INBERTITZEKO LAGUNTZAK

• 7. L.N. NEKAZARI GAZTEEN INSTALAZIOA SUSTATZEA

• 8. L.N. ENPRESAK SORTZEA LANDA EREMUETAN, NEKAZARITZAKOAK EZ DIREN JARDUERETARAKO

• 9. L.N. NEKAZARITZAKOAK EZ DIREN JARDUE-RAK SORTU ETA GARATZEKO INBERTSIOAK

• 11. L.N. PROIEKTU PILOTUEI ETA PROIEKTU BE-RRIEN GARAPENARI LAGUNTZEA

• 12. L.N. NAFARROAKO FORU KOMUNITATEKO IKAS-TETXEETAN FRUTA BANAKETA DIRUZ LAGUNTZEA

• 16. L.N. LAGUNTZAK MERKATARITZAKO FERIE-TAN PARTE HARTZEKO

• 18. L.N. LAGUNTZAK INTEGRAZIO KOOPERATIBORAKO

• 20. L.N. EKOIZPEN EKOLOGIKOAN AHOLKULA-RITZA TEKNIKOA EMATEKO HITZARMENA (IN-TIAREKIN HITZARMENA)

• 21. L.N. ESPERIMENTAZIO HITZARMENA INTIAREKIN



2018-2020 Berariazko neurriei dagokien aurrekontua,osotara:11.254.251€

Aurrekontu esleiturik gabeko neurriak, administra-zioaren beraren baliabide propioetakoak direlako:

• 19. L.N. NEKAZARITZA EKOLOGIKOA SUSTATZE-KO ETA NEKAZARITZA SEKTOREKO ZEHARKAKO EKINTZETARAKO BULEGOA

• 22. L.N. LAN TALDEAK, EKOIZPEN EKOLOGIKOKO AZPISEKTOREKA

• 23. L.N. KOORDINAZIO NEURRIAK LEHEN SEKTO-REAREN ETA AGROINDUSTRIALAREN ARTEAN, AZPISEKTORE PRODUKTIBOKA

• 24. L.N. NAFARROAKO GOBERNUAREN WEBGU-NEAN EKOIZPEN EKOLOGIKOAREN GAINEKO BE-RARIAZKO GUNE BAT SORTZEA

• 25. L.N. AGROEKOLOGIAKO ETA LANDA GARAPE-NEKO UNIBERTSITATE ADITUA

• 26. L.N. AGROEKOLOGIAKO PRESTAKUNTZA MODULUAK

• 27. L.N. ENPLEGURAKO PRESTAKUNTZA

• 28. L.N. ORIZONT AZELERATZAILEA

• 29. L.N. NUPeko IKASKETA BUKAERAKO LANAK

• 30. L.N. INTIAKO EKOIZPEN EKOLOGIKOKO AHOLKULARITZA TALDEA

• 31. L.N. AZPISEKTOREEN BIDERAGARRITASUN EKONOMIKOA AZTERTZEKO HITZARMENA

• 32. L.N. PIRINIOAN HAZITARAKO PATATA EKOLO-GIKOAREN LABORANTZA SUSTATZEA

• 33. L.N. KLIMA-ALDAKETARI BURUZKO IBILBI-DE-ORRIA

• 34. L.N. NAFARROAKO BERDINTASUNERAKO INS-TITUTUKO DIRU-LAGUNTZAK

• 35. L.N. SALMENTA ZUZENAREN GAINEKO ARAUDIA

• 36. L.N. BELAUNALDI ORDEZKAPENERAKO UNI-TATE ADMINISTRATIBOA

• 37. L.N. EKOIZLE-BIDERKATZAILEEN INSKRI-PZIOAN ARAUDIAREN BALDINTZAK EGOKITZEA

• 38. L.N. HERRI-LARREAK EKOIZPEN EKOLOGI-KOAN ERREGISTRATZEA

• 39. L.N. EROSKETA PUBLIKOKO LIZITAZIOAK

• 40. L.N. INTIAKO ESKAINTZA AGROINDUSTRIA-LEKO ZERBITZUA

• 41. L.N. ADMINISTRAZIOAREN ORDEZKARITZA FERIETAN

Ekoizpen Ekologikoa Sustatzeko 2018-2020ko Planaren guztizko aurrekontu estimatua: 9.949.251€



PLANAREN HEDAPENA,

EBALUAZIOA ETA JARRAIPENA



HEDAPENAZer esana duten eragileen aldetik ezagutza eta konpro-miso mailarik handiena erdiesteko asmoz, planeko jarduketen eraginkortasuna ahalbidetzeko, 2018-2020 Nafarroako Ekoizpen Ekologikoa Sustatzeko Planaren hedapeneko neurriak garatuko dira, herritarrek ezagu-tu dezaten neurri multzoa eta, horien artean, Planaren edukien argitalpena Nafarroako Gobernuaren, INTIA-ren eta NNPEKren web atarietan.

Aldi berean, abian paratuko dira SME ORGANICS egitasmoaren baitan ezarritako komunikazio meka-nismoak, tokiko zein nazioarteko komunikabideetan egitasmoa aurkezteko eta hedatzeko eta hedapeneko material grafikoa prestatzeko.

EBALUAZIOA ETA JARRAIPENAJarraipen eta Ebaluazio programa funtsezko tresna da Plana behar bezala inplementatzeko. Ebaluazioa prestakuntzakoa edo batutzailea izan daiteke. Prestakuntzako ebaluazioa bideratuta dago prozesura eta xedetzat du ezagutzea Planeko helburuetara duen egokitzapen maila. Aldiz, ebaluazio batutzailearen helburua azken emaitza da eta informazioa ematen digu denbora aldi jakin baten ondoko erdiespen mailaren gainean. Kontuan izanik 2018-2020 Nafarroako Ekoizpen Ekologikoa Sustatzeko Plana Nafarroan sektore honendako prestaturiko lehenbizikoa dela, prestakuntza ereduko ebaluazio programa bat planteatu da, prestakuntzan oinarritua, hots, hasierako eskeman proposaturiko ekintzak sektorearen benetako premietara eta abian paratzeko benetako aukeretara egokitzeko balorazio iraunkorrean.

Xedea

Gainbegiratzea Ekoizpen Ekologikoa Sustatzeko Planean jasotako ekintzen ezarpena, sektoreko premietara egokitzapena, proposaturiko adie-razleen baliozkotasuna egiaztatzea eta zaintzea helburuak, epeak eta aurrekontua bete daitezen.



Sektoreko eragileen parte-hartzea

Gutxienez urteko bilkura bat eginen da sektoreko eragileekin, planaren eragina azaltzeko eta balo-ratzeko, hala nola erkatzeko eta haiekin lantze-ko asmatutakoak eta hutsegiteak proposaturiko ekintzetan, beharrezkoa bada, adosteko plantea-turiko ekintzen birformulazio bat, kontuan izanik prozesuaren izaera bizi eta dinamikoa.

Urteko txostena

Planak indarrean dirauen urteetako bakoitzean er-dietsitako aurrerapenak urteko txostenetan doku-mentatuko dira, bai eta ere sektoreko eragileekin egindako bilkurak eta akordioak.

Besteak beste, txosten horrek barne hartuko ditu on-doko alderdiak:

• Sektoreko eragileekin egindako bilkuren aktak.

• Plana indarrean izan den bitartean egin diren ekintzen azterketa kuantitatibo eta kualitatiboa, kontuan izanik aurreikusitako adierazleak.

• Plana ezartzeko aurkitutako zailtasunen deskri-bapena.

• Ondoko urteetarako lan proposamena edo, bes-tela, Ekoizpen Ekologikoa Sustatzeko II. Planaren eskemaren zirriborro bat.

Planaren Jarraipen Batzordea

Planaren indarraldiko hiru urteetan ebaluazio eta ja-rraipen lanak sektore eragileekin egindako bilkuren bidezkoak izanen dira. Modu koordinatuan, Nafa-rroako Gobernuko Nekazaritza Ekologikoa Sustat-zeko eta Nekazaritza Sektoreko Zeharkako Ekintze-tarako Bulegoa eta INTIAko nekazaritza ekologikoko gaietarako talde arduraduna izanen dira jarraipen bi-lkurak antolatzeaz eta txostenak egiteaz arduratuko direnak.

Plan honetarako aurreikusitako denboraren ondotik, eta ekoizpen ekologikoa epe luzea sustatzeko progra-ma zabalago baten lehenbizikoa izan dadin, lantalde bat osatuko da. Bertan arituko dira, gutxienez, Nafa-rroako Gobernuko bi ordezkari, INTIAko bi ordezkari eta NNPEKko zuzendari teknikoa. Nafarroako sekto-re ekologikoaren jarraipen batzordea seihilean behin bilduko da aztertzeko sektorearen bilakaera eta plan honen indarraldiaren luzapena egokia ote den edo bigarren plan bat abian paratu behar den, plana pres-tatzeko proposamena eginez.

Horrela, behar duen informazio oro jasotzen ahalko du, baloratzeko zein den betetze maila jaso diren ekintzei eta erdietsitako mailei dagokienez, horietako bakoitzarendako zehaztu diren adierazleen arabera.

Osagarriki, proposamen berri bat izan arte, Jarrai-pen Batzordeak proposatzen ahalko du planean sartu diren zenbait neurri berbideratzea edo eragin positiboa dutelako intentsitate edo jarraitutasun han-diagoa behar dutenak indartzea. Halaber, urtero aur-kezten ahalko ditu, Nafarroako Gobernuak onets dit-zan, planean dauden ekintzak garatzeko berariazko plangintzak, Nafarroako Gobernuak finantzatuko dituenak, ekitaldi ekonomiko bakoitzerako aurrekon-tuan dagoen diruaren arabera.

JARRAIPEN PLANAREN EGUTEGIAJarraipen planaren egutegia.

2018 2019 2020 2021 2022

1. H 2. H 3. H 4. H 1. H 2. H 3. H 4. H 1. H 2. H 3. H 4. H 1. S 2. S 1. S 2. S

Eragileen bilkura

Urteko txostena

Jarraipen batzordea



JARRAIPENERAKO ADIERAZLEAK

1. 1.Ekoizpenekologikokoberariazkoprestakunt-zaorduak,nekazaritzakosektorearizuzenduak. Helburua urteko 500 ordura iristea da.

2. Ekoizpen ekologikoan izena emandako labo-rantza hektareen kopurua eta azienda larriko unitatekopurua.Helburua da guztira 20.000 hektareara iristea. Emaitza hori erdietsiko da bat eginez lur goldagarriak eta lur iraunkorrak, eta %20 handituz ekologikoan ziurtaturiko azienda larriko unitate kopurua.

3. Berariazko esperimentazioaren ehunekoa ekoizpenekologikoan. Helburua da gutxienez ere entsegu edo esperi-mentazio ekintzen %15 ekoizpen ekologikoari buruzkoak izatea.

4. Ziurtapen ekologikoa duten hedapeneko materialarenekoizlekopurua.Helburua da Nafarroan gutxienez ere hazi, mintegiko baratze landare, fruta landare eta/edo mahats landare txertatu izatea.

5. Entitate publikoen ekimenez ekologikoan ziurtaturikoherri-lurrenazalera.Helburua da gutxienez ere %20 lortzea.

6. Nafarroako Gobernuko lizitazioetako aurre-kontuetanproduktuekologikoak%20(€-tan)bainogehiago. Helburua da elikagai horniduraren gaineko lizi-tazio publikoen %80ra iristea eta horietako %20 ekologikoak izatea.

7. Ekologikoan ziurtaturiko jarduera duten eta nekazaritzako elikagaien industrietako inbertsioetarako laguntzen onuradun diren nekazaritzako elikagaien industriako enpre-senehunekoa. Helburua %15era iristea da.

8. Ekoizpen ekologikoan ziurtaturiko operadore kopurua. Helburua %15era iristea da.

9. 9.Ekoizpenekologikoarekinloturikabianjartzen diren eta Proiektu pilotuei eta produk-tu, praktika, prozesu eta teknologia berrien garapenari emaniko laguntzen onuradun diren ekimenenkopurua. Helburua da gutxienez ere ekimenen %20 ekoizpen ekologikoan ziurtaturiko jardueren gainekoak izatea.

10. Ekoizpen ekologikoan inskribaturiko larre iraunkorrenhektareakopurua.

Helburua 60.000 ha erdiestea da.



AKRONIMOEN ZERRENDACEIN: Nafarroako Enpresa eta Berrikuntzarako Europako Zentroa.

NNPEK: Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseilua.

Osasun eta Hezkuntza Departamentuak: Nafarroako Gobernuko Osasun eta Hezkuntza Departamentuak.

LG,ING.etaTADep:Landa Garapeneko, Toki Administrazioko eta Ingurumeneko Departamentua.

TE: Toki entitateak.

EHNE: Euskal Herriko Nekazarien Elkartasuna.

LGENF: Landa Garapenerako Europako Nekazaritza Funtsa.

NBEUF: Nekazaritza Bermatzeko Europako Funtsa.

NG: Nafarroako Gobernua.

NABI: Nafarroako Berdintasunerako Institutua.

INTIA: Nekazaritzako Elikagaien Teknologien eta Azpiegituren Institutua.

Nek.Eko.sustatzekobul.Nekazaritza Ekologikoa Sustatzeko eta Nekazaritza Sektoreko Zeharkako Ekintzetarako Bulegoa.

LGP: Landa Garapenerako Programa.

NEZ: Nafarroako Enplegu Zerbitzua.

SODENA: Nafarroaren Garapen Sozietatea.

UAGN: Nafarroako Nekazarien eta Abeltzainen Batasuna.

UCAN: Nafarroako Nekazaritzako Kooperatiben Batasuna.

NUP: Nafarroako Unibertsitate Publikoa.

EKOIZPEN EKOLOGIKOA NAFARROAN SUSTATZEKO PLANA 2018 …

Documents

Transcript of EKOIZPEN EKOLOGIKOA NAFARROAN SUSTATZEKO PLANA 2018 …