ENERGIA

EGILEA:IKER ARANDIA

DATA:2011-KO MARTXOAREN 22A

MAILA:6.MAILA

AURKIBIDEA

1.Sarrera

2.Energia berriztagarri eta ez-berriztagarriak

3.Japon

3.1Nola gertatu zen.

3.2Zentral nuklearren arazoa

3.3Energia nuklearrari soluzioa.Garoa

4.Energia berriztagarrien aldeko erakundeak

5.Itxiera eta balorazioa

1-Sarrera:Orain energiari buruz hitz egingo dizuet naturan horri buruz ari garelako lanean. Halabearrez gai honetan Japonen gertatu den katastrofea gertatu da eta hori ere kontatuko dut lan honetan. Horren soluzioa ere kontatuko dizuet eta nik asmatutako hainbat gauza ere bai energia aurrezteko.Bideoekin eta webguneekin ere loturak egin ditut.Orain energia iturriei buruz hitz egingo dizuet.

2-Energia iturriakEnergia Iturriak energia ematen digutenak dira. Energia iturriaren barruan bi talde nagusi daude:Energia iturri berriztagarriak eta enrgia iturri ez-berriztagarriak.

Energia iturri berriztagarriak:Naturaren baliabideak erabilita lortzen diren energia motak dira. Hala nola:eguzkitik,uretik eta haizetik.

Energia iturri berriztagarriak:kontsumitu aurretik sortzen dira eta gainera ez dute kutsatzen. Gainera beste abantail bat ere ematen dute,energia mota bet beste batean bihurtzen dute. Adibidez,eguzkiak botatzen duen energia,elektriko edo bero energian bihur daitezke eguzki panelen bidez. Hori energia iturri berriztagarri guztiekin gertatzen da. Energia iturri berriztagarriak erabiltea natura eta ingurumenarentzat askoz ere hobeagoa da ez baitu ezer ere kutsatzen. Horregatik orain eguzki panelak,aerosorgailuak eta gehiago ikusten dira.Energia iturri berriztagarriak nire ustez hobeagoak dira ez dutelako kutsatzen eta gainera azkar sortzen direlako.

Energia iturri ez-berriztagarriak:Ez dira naturatik hartutakoak eta azkar kontsumitzen dira eta oso motel sortu.

Energia iturri ez-berriztagarriak:pila bat kutsatzen dute ingurumena. Horietatik ezagunenak:Ikatza,gas naturala eta petrolioa dira. Petrolioa gehien erabiltzen den substantzia da eta esaten dute hemendik berrogeita hamar urtetara agortu egingo dela. Horrez gain gas naturala eta ikatz daude. Ikatza zentral termikoetan bero energia elektrikotan bihurtzen dute eta horrek bai kutsatzen duela. Gas naturala etxeetako sukaldeetan erabiltzen da,baita berokuntzan ere. Zentral nuklearretan ,energia erradioaktiboa energia elektrikoan bihurtzen dute. Lurrak ematen duen beroarekin energia geotermikoa lortzen dute.Energia ez-berriztagarriak asko kutsatzen dute,gainera petrolioa asko erabiltzen dugu eta esaten dute jakintsuek hemendik berrogeita hamar urteetara ez dela egongo.Energia ez-berriztagarriak azkar agortzen dira eta biszortzea asko kostatzen zaio eta asko kutsatzen dute.Orain Japonen gertatutakoari buruz hitz egingo dizuet izugarria izan baita.

3.JAPONOrain dela aste bat martxoaren 11n Japonen katastrofe naturalak gertatu dira:tsunamia eta lurrikara. Lurrikarak 8.9-ko balorazioa izan du Richter eskalan eta horrek kalte izugarriak eragin ditu Japonian. Fukushima zentral nuklearrarekin arazoak daude baitere lehertu beharrean baitago. Zentral nuklearrarena lurraren mugimenduak eragin du.Orain Japonekoa nola gertatu zen esango dizuet.

3.1Nola gertatu zen.Lurrikara pazifiko plaka eta filipinar plakak bata bestearekin talka eginda gertatu zen. Lurrikara horrek itsasikara sortu du eta tsunamiak herri osoa aurretik eraman du. Lurraren mugimendu horrek zentral nuklearrak eztanda egitea eragin du eta hainbat erreaktore lehertaraztea eragin du. Milaka hildako daude nahiz eta batzuk salbatu diren.Zentral nuklear bat ere lehertzeko dago eta orain hori kontatuko dizuet.3.2 Zentral nuklearraren arazoa.Japoneko zentral nuklearrean eztanda bat egon da lurraren mugimenduaren ondoriozeta horrek erreaktoreetan eztandak eragin ditu. Zentral nuklearraren hainbat hodi berotu egin dira eta hainbat hegazkin zentral nuklearra hozten ari dira. Eztanda horiengatik Alemaniak, A.E.B eta Espainiak esan dute han dauden pertsona horiek ebakuatu egin behar direla norabaitera. Erradioaktibitatea askatuko balitz izugarrizko arazoak gertatuko dira:deformazioak,tiroidesean arazoak eta milaka pertsona hil,...Horrek minbizia ere eragiten du pertsonengan eta horregatik oso arriskutsua da. Hemen Euskal Herrian ere badaukagu zentral nuklear bat eta orain hori itxi eta soluzio bat bilatu diot.Orain horri buruz hitz egingo dut.

3.3 Energia nuklearrari soluzioak.Garoa.Nik proposatuko nukeen soluzio izango litzateke Garoa zentral nuklearra ixtea. Oso zaharra da,jada berrogei urte ditu eta gainera Fukushimaren berdina da. Oraindik martxan jarraitzen du.Jende asko bere aurka dago baina halaere martxan dago. Nik honi hainbat soluzio pentsatu dizkiot: zaborrarekin nola nahi energia lortzea, labadorak buelta ematen duen ainean energia lortzea,etxeko panel solar bat jartzea eta garoako langilea inbento horien mantenimientoan jarriko nituzke.Energia berriztagarrien alde hainbat erakunde daude eta horietako batzuei buruz hitz egingo dut orain.

4.Energia iturri berriztagarrien erakundeak eta hauen ekintzak.Greenpeace-k ahal duen guztia ari da egiten Japonengatik. Madrilen manifestazio bat antolatu du Japoneko jendearengatik eta zentral nuklearrak ixteko.Erakundeak energia nuklearrak ez erabiltzeko borrokatzen dute eta erakunde askok esaten dute Garoa zentral nuklearra itxi egin behar dela.Orain lan honen balorazioa idatziko dut.

5.Balorazioa/itxiera Gai hau energiarekin lotuta zegoen eta horri buruz egin dut lan. Gai honetan ikasi dut Japonen zer egoeratan bizi diren. Japonen gertatu dena ikusita pertsonak ez dauka zereginik naturarekin . Zentral nuklearrek zer arrisku dituzten ere ikasi dut eta nire ustez beste gauza batzuk egin beharko lirateke zentral nuklearren ordez.Munduari begiratuz,orain Japonen gertatu dena edozein lekutan gerta daiteke. Zentral nuklearra lehertzea hemen Garoan ere gerta daiteke.Hori gertatu balitz ez dakit zer gertatuko litzatekeen Euskal Herrian eta Burgosen. Nik ez dudana ulertzen da hiru plaka elkartzen diren leku batean 17 zentral nuklear egotea.Gainera han zentral nuklearrak itsasoaren ondoan daude eta tsunami bakoitza gertatzen denean zentral nuklearrak leherketa izateko aukera handiak dituzte.Nire ustez lan hau oso baliogarria izan zait asko ikasi dutelako energiari buruz. Konklusio batera ere iritsi naiz eta izan da energia iturri ez-berriztagarriak erbiltzea askoz ere okerragoa dela izugarri kutsatzen dutelako.