ERLAZINO FUNTZINOA

Sistema motak:

Gure gorputzaren zehar hainbat sistema mota daude: erlazio funtzinoa, nerbio sistema, hazur sistema eta muskulu sistema.

Bakoitzak bere gaixotasunak edo arazoak daukiez.

ERLAZINO FUNTZINOAK ETA ZENTZUMENA·Errezeptoreak daukaguz gorputz

barruko eta kanpoko informazinoa jasoten dogu; eta bestetik, nerbio sistema dogu, informazinoa garraiatu, interpretatu eta hainbat erantzun lantzen dauzana. Erantzun horrek lokomozino aparatuak gauzatzen dauz.

INFORMAZINOA JASOTEA

·Gure gorputza hainbat sentzazino ezagutzeko gai da,bai kanpotikdatozanak, bai gorputz barrukoak. Sentzazino horreei estimulu deitzen jako.

·Kanpoko estimuluek bizi garan ingurunearen baldintzei buruzku informazinoa emoten deuskue, kanpoko errezeptoreak dira; kanpoko errezeptoreak zentzumen organoetan dagoz.

·Barruko estimuluak gorputz barrutik datoz, gorputz barruan barreiatuta dagozan barruko errezeptoreak arduratzen dira.

Zentzumenak:

Gure gorputzean 5 zentzumen daude:Ikusmena, usaimena, dastamena,

entzumena eta ikumena. Jasotako informazioa entzefalora

garraiatzen dau nerbio sistemaren bidez.

NERBIO SISTEMA

Nerbio sistema:

Nerbio sistema zentralak eta nerbio sistema periferikoak osotzen dabe nerbio sistema.

Nerbio sistema zentralak entzefaloak eta bizkarazur muinak osotzen dabe eta nerbio sistema periferikoak zentzumen nerbioak eta nerbio motorrek osotzen dabe.

Nerbio sistema zentrala:

Entzefaloa: garunak, zerebeloak eta bizkarrazur muinak osotzen dabe.

Garunak: oroimena, emozioak eta borondatezko ekintzak dagoz.

Bizkarrazur erraboilea: entzefaloa eta bizkarrazur muina lotzen dauz eta ohartu bako mogimenduak kontrolatzen dauz.

Bizkarrazur muinak: bizkarrazurraren barruan dago.

Zerebeloa: oreka eta mogimendua koordinatzen dauz.

Nerbio sistema periferikoa:

Zentzumen nerbioak: zentzumenen informazino guztia entzefaloara garraiatzen dabe.

Nerbio motorrek: entzefaloak erabagitako erantzuna muskuluetaraino eroaten dabe.

Nerbio sistemaren gaixotasunak:Nerbio sistemari eragiten deuien

gaixotasunek kausa fisikoak izan daitekez, parkinson gaixotasunak edo alzheimerren gaixotasunak.

Nerbio sistemaren berte gaixotasun batzuk kausa psikikoaen ondorioak dira, depresinoa edo antsietatea dira.

LOKOMOZINO APARATUA

Hazur sistema:

Eskeletoak gure gorputzari formaea emoteaz eta eusteaz arduratzen da. Hazurrak gogorrak eta zurrunak dira , 207 azurrez osotuta eta hiru motatakoak dagoz: luzeak, lburrak eta zapalak. Luzeak femurra eta tibia, laburrak megakarpoa eta falangea, eta zapalak frontala eta omoplatoa.

Hazurrak alkartzen diranean artikulazinoa sortzen da eta bi motatakoak dagoz: finkoak eta mogikorrak.

Muskulu sistema:

Muskulu sistemak: hainbat mogimendu egiten dabezan 600 muskulu edo organo elastikoz osotuta dago.

Muskuluak, uzkurtzean, laburtu egiten dira, eta, erlaxatzean, luzatu. Muskulu asko tendoien bidez haurrei lotuta daude.

Lokomozinoaren gaixotasunak eta lesioak:

Lurrera jaustean edo kolpe bat hartzen dogunean hazur edo muskulu bat kutsatu daikegu eta herren ondorioz min asko egiten dogu.

EGILEA: EIDER MORENO