EUSKALTZAINDIA EUSKALTZAINDIA ETA ETA

EUSKARA BATUAEUSKARA BATUA

EuskaltzaindiaEuskaltzaindia

Euskara defentsaren ondorio giza XIX.mendean hainbat Euskara defentsaren ondorio giza XIX.mendean hainbat erakunde euskaltzale sortu ziren eta horretarako erakunde euskaltzale sortu ziren eta horretarako euskararen akademiaren beharra zuten, zein ez zen euskararen akademiaren beharra zuten, zein ez zen heldu 1880 urtera arte. Artiñano indarrez mintzatu zen heldu 1880 urtera arte. Artiñano indarrez mintzatu zen “Academia Bascongada” izena proposatuz.“Academia Bascongada” izena proposatuz.

Euskaltzaindia izango zena 1918. uretan jaio zen Euskaltzaindia izango zena 1918. uretan jaio zen Bizkaiko Diputazioan eta urtebete beranduago Oñatin Bizkaiko Diputazioan eta urtebete beranduago Oñatin arautegi proiektuan lehen lau euskaltzainak aukeratu arautegi proiektuan lehen lau euskaltzainak aukeratu ziren: ziren: Azkue, Kanpion, UrkixoAzkue, Kanpion, Urkixo eta eta ElizaldeElizalde, ondoren , ondoren Azkue lehendakari izendatuz. Denborarekin kopurua Azkue lehendakari izendatuz. Denborarekin kopurua handitu zen eta gaur egun 24 dira.handitu zen eta gaur egun 24 dira.

Euskara Batuaren HistoriaEuskara Batuaren Historia Euskara batua, hizkuntza estandarra legez defini Euskara batua, hizkuntza estandarra legez defini

daiteke euskaldun guztiok uler dezagun hizkuntza daiteke euskaldun guztiok uler dezagun hizkuntza komuna. Gaur egungo euskara batuaren egoerara komuna. Gaur egungo euskara batuaren egoerara heltzeko ondorengo pausuak eman ziren:heltzeko ondorengo pausuak eman ziren:

--AranaAranaren hizkuntz proiektua: Sabino Aranak ren hizkuntz proiektua: Sabino Aranak euskalkiak murriztu eta bakar batera ekarriko zituzkeen euskalkiak murriztu eta bakar batera ekarriko zituzkeen edozein proiekturen aurka zegoen. Bere iritziz lurralde edozein proiekturen aurka zegoen. Bere iritziz lurralde bakoitzak bere euskalkia bultzatu beharko zukeen, bakoitzak bere euskalkia bultzatu beharko zukeen, irakaskuntza maila guztietara hedatuz. Honek hainbat irakaskuntza maila guztietara hedatuz. Honek hainbat aldaketa egin zituen ortografian hiztegi arloan eta aldaketa egin zituen ortografian hiztegi arloan eta izendegian ere bai.izendegian ere bai.

--AzkueAzkueren proiektua: Euskalki bat proposatu zuen ren proiektua: Euskalki bat proposatu zuen euskara hizkuntza estandartzat: ”euskara hizkuntza estandartzat: ”gipuzkera gipuzkera osatuaosatua”.Berak proposatutako eredu horretan ”.Berak proposatutako eredu horretan Ardi GalduaArdi Galdua izeneko lan literarioa idatzi zuen izeneko lan literarioa idatzi zuen

--KrutwigKrutwigen hizkuntz proiektua: Euskal hizkuntza en hizkuntz proiektua: Euskal hizkuntza idatziaren, lehen euskal prosalarien hizkuntz idatziaren, lehen euskal prosalarien hizkuntz eredua proposatu zuen: Leizarraga, Axular eta eredua proposatu zuen: Leizarraga, Axular eta Etxeberrirena.Etxeberrirena.

14. euskaltzaina izan zen 1941ean14. euskaltzaina izan zen 1941ean

--VillasanteVillasanteren hizkuntz proiektua: Hizkuntza ren hizkuntz proiektua: Hizkuntza batuak herriaren formak kontuan hartu behar batuak herriaren formak kontuan hartu behar izan zituela berauengandik gehiegi urrundu izan zituela berauengandik gehiegi urrundu barik azaltzen zuen joera kultoak bildu barik azaltzen zuen joera kultoak bildu beharrean. Axular idazlearen euskara izan beharrean. Axular idazlearen euskara izan zen hizkuntz eredua.zen hizkuntz eredua.

--EuskaltzaindiaEuskaltzaindiaren proiektua: Lan hau egiteko ren proiektua: Lan hau egiteko Koldo Mitxelena aukeratu zuten 1968an non Koldo Mitxelena aukeratu zuten 1968an non euskararen batasuna ezinbestekotzat jotzen euskararen batasuna ezinbestekotzat jotzen du bizirik iraun dezan. Euskalkien akordioek bi du bizirik iraun dezan. Euskalkien akordioek bi helburu izan beharko lituzke: euskalkiak helburu izan beharko lituzke: euskalkiak elkarrengandik gehiago ez aldentzea eta ahal elkarrengandik gehiago ez aldentzea eta ahal den heinean elkarrenganako hurbilketa bat den heinean elkarrenganako hurbilketa bat bultzatzea.bultzatzea.

-Arantzazuko txostena: Helburuak lortzeko Koldo -Arantzazuko txostena: Helburuak lortzeko Koldo Mitxelenak onartuak izan ziren hainbat neurri Mitxelenak onartuak izan ziren hainbat neurri

proposatu zituen ortografian, hiztegian eta proposatu zituen ortografian, hiztegian eta morfologian.morfologian.

Gaur egungo egoerara heltzeko beste pauso Gaur egungo egoerara heltzeko beste pauso batzuk eman dira, zuberera urrun geratzen ari batzuk eman dira, zuberera urrun geratzen ari da eta bizkaieraren baliozko ekarria ere da eta bizkaieraren baliozko ekarria ere formulatua egon arren, behar beste zabaldu formulatua egon arren, behar beste zabaldu gabe geratu da. Bizkaitiarrek baturantz egin gabe geratu da. Bizkaitiarrek baturantz egin duten eta egiten duten ahalegina gainerako duten eta egiten duten ahalegina gainerako hiztun eta idazleei euskalki horren harrobira hiztun eta idazleei euskalki horren harrobira hurbiltzeko deia da.hurbiltzeko deia da.