Haur Hezkuntza5 urte

BERRIAMARA S

IST EMAOBALIZAZIOA SISTEMA IREKI BATEN BARRUKO BIZI BILAKABIDE GISA GLOBALIZACIÓN COMO PROCESO VITAL DENTRO DE UN SISTEMA ABIERTO

GLLA

1

Dokumentu honen bidez eskolako ezaugarri nagusiak jakitera eman nahi ditugu, honetarako oinarrizko bi dokumentu aipatuko ditugu: Ikastetxeko Hezkuntza Proiektua (I.H.P.) eta Ikastetxeko Curriculum Proiektua (I.C.P.) I.H.P. gure oinarrizko dokumentua da eta bertan gure hezkuntza asmoa, lortu nahi du-guna, jasota dago. Eskola-elkarte osorako (ikasle, irakasle, guraso, pertsonal ez-irakaslea) norberaren eta taldearen hazkunde bidetzat jotzen dugu. Ikasleari buruz dugun kontzepzioa da gure I.H.P.ren ardatza: • Ikasle bakoitza izaki globala da, beraz, bere garapenaren esparru guztiak interesa-

tzen zaizkigu: nortasuna, harreman sozialak eta arloekin lotutako ikasketak. GURE HELMUGA HAURRAREN GARAPEN ARMONIKO ETA GLOBALA SUSTATZEA DA. Beraz, eskolako helburu orokorrak biziki lotuta daude garapen hiru esparru hauekin.

• Norberak bere kontzeptu eta emozio eskematik abiatzen da, alegia, bakoitzak dakiz-kien gauzak dakizki eta modu ezberdinean bizi ditu. Norberak bere ahalmena du.

• Badago berezitasun bat haur guztiak batzen dituena: jolasarekiko interesa. Jolasa-ren bidez helduen mundua imitatzen dute eta imitazio horren bidez ikasten dute.

Printzipio metodologikoak ikaslearen konzeptzioarekin guztiz lotuta daude eta gure egune-

ko eginbeharra bideratzen dute: ro

INDIBIDUALIZAZIOA: Eskolak, ikasle bakoitzak dituen ahalmena eta egoera kon-tuan harturik, bere mail

• an eta erritmoan lan egiteko aukera emango dion programa

• igu; honengatik, guk proposatzen ditugun aktibitate guztiak kon-

•

•

•

• u normalizazio prozesua. Egoera

GLOBALIZAZIOA: Bizitza globala da. Haurra bizirik eta bizitzen nahi dugu eskolan eta bizi delako ikasiko du.

ahalbideratu behar du. SOZIALIZAZIOA: Kideen arteko elkarreraginak aurrera jotzen eta gure eskemak aldatzen laguntzen dtestu sozialak dira. AKTIBITATEA: “Ikasleak bere kasa egin dezakeena, ez dezala irakasleak egin”. Gurehelburua ikasle gogotsuak, aurrea hartzen dutenak, jakin-mina dutenak lortzea da. SORMENA: Gizaki orok duen gaitasuna da. Eremu guztietan sustatzen dugu, per-tsona bakoitzak barruan daramana kanporatu eta bere berezitasunaz jabetzeko au-kera izan dezan. ASKATASUNA: Besteen eskubidea errespetatuz, bakoitzak pentsatzeko, adierazteko, eta aukeratzeko duen eskubidea da. Muga bakarra besteen es-kubidea da, honi “ muga soziala” deitzen diogu. NORMALIZAZIOA: Haur bakoitzak inguruan duen espazioa eta bizitzen ari den egoeraz jabetzen joateari deitzen diogberri eta aldakorren aurrean bere buruarekiko konfiantza sustatu nahi dugu erantzuna ahalik eta baikorrena izan dadin.

•

2

Ikastetxeko Curriculum Proiektua (I.C.P.) dokumentuaren bitartez aurreko ideiak eguneroko praktikan gauzatzen dira. Ikasleari buruz dugun ikuskerak, dena antolatzeko, programatzeko, eskuhartzeko eta jarraipena egiteko era zehatz ba-era eramaten gaitu. Ondoren datozen metodologia ezaugarriek, ikuskera eta hez-untza-praktikaren arteko koherentzia adierazten dute.

•

arteko harremanak sustatzen dituztelako; egonkorrak, ziklo osoan mantentzen direlako; osagarriak, aktibitateen baturak curricu-

• teeretan zertarakoa

kizuna era an-

Aniztasunaren aldekoak gara. Daukagun programari ikasle bakoitzak bere

iarazten.

rreta Bereziko Zerbitzua. Honek eskolaketan zehar edo une kin batean hezkuntza premia bereziak (edonolako zailtasunak, gaitasun urriak o apartak,...) dituen ikasleriaren beharrei eskuharmen zehatzagoen bidez eran-uten saiatzen da.

tk • Antolamoldea bera eskuharmenerako oinarrizko estrategia da.

Osagarri eta egonkorrak diren kontestu sozialen bidez programatzen dugu, hau da, ikuspuntu multidisziplinarrean arloak elkar batzen diren bizi ekintzen bidez. Aktibitate hauei Kontestu Sozial, Egonkor eta Osagarriak deitzen diegu. Sozialak, umeen

luma osatzen duelako.

Aktibitate guztiek beraien baitan edo ematen zaien iredo helburua dute. Lanak irteera desberdinak izan ditzake, gela barruan bes-teen aurrean aurkeztu, antzeztu, erakusketan azaldu...

• Aktibitate bakoitzak bere lan metodoa du, ikasleak bere egin

tolatuagoan burutzen joan dadin. • Kritika eraikitzailea aurreratzeko baliabidetzat jotzen dugu.

•erritmo eta mailaren arabera heldu diezaioke. Ikasketa prozesua ez da adi-narengatik geld

• Ezberdintasuna aberasgarria da eta ez diskriminatzeko arrazoia. Denok ez-

berdinak gara. Ikastetxeak badu Ajaedtz

3

3-6 urteko haurren ezaugarri batzuk

iru urte dutenean etengabe mugitzeko beharra dute.Garai hau aproposa da ore-

sku-kontrolari esker,gero eta ekintza gehiago burutu ditzake,hobekiago menperatzen du

re.

lastikazko iharduerak oso atsegingarri zaizkio.Gauza bera gertatzen zaio musika eta dan-

n aurka jarraitzen du,haien aurrean autoafirmatzeko era bat baita, baina gero eta rrazago zaio amore ematea edo helduek arrazoituriko erabaki nahiz proposamenak onar-

ere ohitura-sorta ere zabaltzen doa.Honela,helduekiko menpekotasuna gutxitu eta bere

ak agertzen hasten dira,eta oriei esker,sailkapen edo ordenamendu sinpleak egin ditzake,edo baita kantitate edo es-

este motako bateko ariketak ere egin ditzake, adb: Aurreirakurketa, zenba-kizko,topologiazko eta denborazko nozioetara hurbiltzen laguntzen dutenak

Hkazko,mugimenduen koordinaziozko eta erritmo sinplea duten iharduerak proposatzeko. Etrazaketa eta esku biak erabiltzen ditu alde bat aukeratu arte. Espazioan,objektuekiko kokatzen ikasten du eta oinarrizko nozioez jabetzen da. Gorputzaren atal ezberdinak izenda ditzake eta baita irudi batean ezagutu e Ptza bezalako beste adierazpen motekin. Heldueetzea. Orain, sarriagotan ikusten zaio lagunen batekin edo bestela bere jolas- taldearekin. Bautonomia gehitu egiten du. Jolas sinbolikoak oso garrantzitsu bihurtzen dira taldearen bizitzan. Hiru urte dituenean pentsamendu logikoaren lehen ezaugarrihpazioaren errepresentaziorako nozio errazak asimilatu ere. B

4

5 urte

4 urte

3 urte

5

TALDE OSOKO SAIOAK 1- SAIO KOLEKTIBOAK

gunean zehar haur talde osoarekin gauzatzen ditugun saioak dira. Gelara sartzen garen bakoitzean haurrak saio horietarako dugun gunean esertzen dira eta saioa hasten da. Egunero lau aldiz egiten

ditugu era honetako saioak: Goizean eskolara sartzerakoan, jolas-orduaren ostean, bazkal ondoren eta arratsaldeko jolas-ordua eta gero.

E

Goizeko sarreran harrerak eta ongi etorriak du lehentasuna. Elkar agurtzeko unea da, or-duan jakiten dugu nortzuk eto-rri garen eta nor falta den, gertatu zaiena eta albisteak kontatzeko... Jolas garai eta bazkariaren ondoren gai ugari sortzen dira egunero, amankomunean jar-tzeko garaia da, egoerak az-

tertu eta aurrerabideak aurkitzen saiatu. Haurrentzat berriak diren jarduerak eta materialak ere (erabilpenerako arauak, mugak,...) talde osoko saio hauetan aurkezten dira. Talde osoko saioetan burutzen ditugun jarduera gehientsuenek lotura zu-zena dute hizkuntzaren garapenarekin.

• Bizipen trukea-Solasa Interesatzen zaizkien gaien inguruko elkarrizketetatik abiatzen gara. Ira-kasleak parte hartuko du entzunez, galderak eginez, zehaztasunak eskatuz edota ereduak eskainiz haurren ahozko adierazpena geroz eta aberatsagoa izan dadin. Jarduera honetan talde komunikaziorako derrigorrezkoak diren elementu ugari lantzen dira: parte hartu eta besteek esandakoa entzun, txanda lortu eta itxoin, gaiarekin jarraitu edota gai aldaketa proposatzea, desadostasuna azaltzea,... Adin honetan, haur guztien partaidetza lortzea eta ematen denean modu bideragarrian antolatzea izaten dira irakasleontzat erronkarik nagusienak.

6

• Sketch Irudi osagarriak dituzten antzerkitxo laburrak dira. Eskolan sarritan gerta-tzen zaizkien gauzak edo eskolaz kanpokoak izanik beraientzat esangura-tsuak diren egoerak jasotzen dituzte. Talde osoko saioetan aurkeztu eta antzezten dira eta poliki-poliki egoera bera eta hizkuntza hedatzen eta aberasten saiatzen gara. • Abestiak, ipuinak, ahokorapiloak, jolas dinamikoak... Bakoitzetik ekintza zerrenda luzea izaten du irakasleak. Nagusiki helburu ludikoa izaten dute eta saioa antolatzeko, arreta berreskuratzeko, deskan-tsu eta lasaitze guneak eskaintzeko erabiltzen ditugu.

• Oinarrizko kontzeptuen ipuinak eta bestelakoak (ikus Antzerkia) Talde osoko saioetan aurkeztu eta kontatzen dizkiegu. Antzerki txokoan osatzen joango diren hainbat lanen ondoren beste haurren aurrean ipuinen antzezpena egingo dute eta ikusleen balorapena jasoko dute. 2-MUSIKA Musika programa (Tutti da capo) talde osoarekin egiten ditugun saioetan gauzatzen da. Saio bakoitzak bere egitura du eta musika hizkera (melodia eta erritmoaren oihartzunak, musika irakurketa eta kantua), musika kultura (entzunaldien bidez) eta musika jolasak lantzen joaten dira. 3-JOLAS PSIKOMOTORE SAIOA

Psikomotrizitate gelan egiten dugu. Gela hau bereziki diseinatua dago mugimenduaren bidez haurren adie-razpena ahalbideratu eta sustatzeko. Asmatzen dituzten jolasetan mugi-menduak sortzen dien gozamena iza-ten da ardatz: erronka berriak, lor-penak, beldurrak gainditzen joatea... Jolas hauetan heuren emozioak eta sentimenduak ere azaleratzen dira.

Jolas sinbolikoak ere bere lekua du.

7

4-INGELESA Ziklo hau programatzerakoan, ziklo honetako ikasleen gaitasun eta ezaugarriak abiapuntutzat hartuta eta, metodologia aktibo baten bidez, egoera natural eta egokiak sortzen ditugu haurrak espontaneoki komunikatu ahal izateko. Lehenengo kontaktu hauetan, komunikazioari ematen diogu garrantzia. Ingelesez hitz egiten diegu, hizkuntza gero eta ezagunagoa izateko eta, ho-rrela, ziurtasuna hartzen duten neurrian ikasten dutena erraztasun handia-goz kanporatu ahal izango dute. Saioa era kolektiboan hasten da. Arduradunak beste gelakideak agur-tzen ditu eta honela eguneroko hizkuntza lantzea lortzen dugu. Honen ondoren ipuina lantzen dugu. Ipuina funtsezko abiapuntutzat erabil-tzen dugu sartu nahi ditugun ikas-proposamenetarako. Ipuina beste bakarkako iharduera batzuren bidez indartzen dugu: fitxa, abestiak, errimak, jolasak eta lan plastikoak. Oso garrantzitsua da hizkuntza honekin izandako hasierako kontaktuak mo-tibagarriak eta atseginak izatea.

8

Margotegia eta jolasak

MARGOTEGIA

din honetan txoko bakarrean elkartzen dugu 3 eta 4 urteko geletan Jolasetan eta Margotegian banatua zegoena. Jardue-ren eskaintza oso zabala da eta aukera ugari izaten dituzte.

Irakasleok nolabaiteko orekaren bila saiatzen gara denetik egin dezaten.

A Gune honetako helburua, plastikaren eremuan, adierazpenaren eta sorme-naren suspertzeak izaten jarraitzen du.

Egin ditzaketen ekintzen esparrua oso za-bala da, batzuk berez sortuko dira hau-rrengandik, beste batzuk kideengandik, beste batzuk irakaslearen eskutik etorriko dira (material berriak eskainiz, interesga-rriak iruditzen zaizkion aurrerapenak edo berrikuntzak azpimarratuz,...) Horretarako material ezberdinak jartzen dizkiegu es-

kura (margo eta paper mota desberdinak, berziklatzeko materiala, …).

JOLASAK

Asmatze jolasak (eraiketak eta plastilinaren modelatua) eta jostailu di-

didaktikoak (puzzleak, dominoak, enkajeak, seriazioak, elkarketak, partxisa, kartak, ...) dira bi ekintza multzo nagusienak. Aukeratu duten jolasa bukatzen dutenean kontrol orrian apuntatuko dute. Saiatzen gara nolabait orekatzen arlo plastikoari eta jolasei ematen dieten denbora, baina haur bakoitzaren zaletasunak gailentzen dira normalean.

9

Helburuak honako hauek dira: • Hainbat kontzeptuei buruzko eduki eta trebetasunak landu (espazioa,

denbora,...) • Kontzentrazioa, aditasuna, autonomia, zailtasunei aurre egiteko jarrera...

eta antzeko gaitasunak sustatu. • Taldekideen arteko komunikazioa eta elkarlana bultzatu Irakasleok haurren prozesua behatu eta jarraitzen dugu, beharrezkoa iru-ditzen zaigunean esku-harmenak eginez.

KARGA ETA DESKARGA Bloke logikoekin jolas eginez logika matematikoari dagozkion kontzeptutan sakondu eta aurrera egin dezatela nahi dugu.

Ikasturte honetan iaz hasitako jar-duerarekin jarraitzen dute baina zailtasun maila handiago batekin eta aldaketa batzuekin. Oinarrizko urratsak mantenduko di-tugu: ezaugarrien txartelak aukeratu, baldintzak betetzen dituzten piezak bereiztu, ibilbidea egin, irakasleare-kin egon, autokontrol orria bete. Irakasleak haur bakoitzaren ibilbidea jarraitzen du, laguntza eskainiz eta erronka berriak luzatuz, geroz eta zailtasun eta aberastasun gehiagoko ariketak egin ditzan.

10

Inprimategia

ost urteko geletan kokatzen dugu lan gune hau, beraz berria da haurrentzat. Irakurketa eta idazketa ahalbideratzea eta susta-tzea du helburu.

B Txokoan honako gauzak aurkituko dituzte: hormetatik zintzilikatutako orri handi batzuk bakoitzaren izenarekin, iaz landu zituzten fonemen bilduma, "inprenta" bat hizki guztien tanpoiekin haserako idazketa lanak errazteko, hitzak osatzen joateko hizki solteak dituzten xaflatxoak, eskuz idazteko orri desberdinak, irakurtzeko ipuin errazak,...

Helburua ez da besterik gabeko dekoda-keta lortzea baizik eta haurrentzat in-teresgarria eta funtzionala izatea. Beraz, hasieratik saiatuko gara haurren-tzat esanguratsuak diren testuak sor-tzen: norberaren izena, adiskideena, maite dituzten pertsonaiena, eguneroko menua, albiste laburrak, gutunak, oha-rrak, …

Ikasketa prozesuan haur bakoitza bere ibilbidea osatzen joango da etapa desberdinetatik igaroz. Adin honetan, ikusmen eta entzumen bereizketaren inguruan haurrak hitzen hotsa eta irudia elkartzen hasten dira. Irakasleok zailtasunen aurrean laguntza eta seguritatea eskaintzen saia-tzen gara. Laguntza hori onuragarria izan dadin beharrezkoa izaten da geuk garbi izatea haurra prozesu horretako zein momentutan dagoen.

11

Etxea

une honetan egiten duten jolas askearen bidez euren bizipen eta sentimenduen adierazpena ahalbideratu nahi dugu. Etxean egiten duten jolasak etengabe jartzen ditu harremanean beste kideekin

eta sozializazio prozesuan laguntzen die.

G Etxeak sukaldea, jangela eta logela dauzka. Altzariak eta tresneria benetakoa da. Euren kasa jolas egiten dute eta hamaika bide har-tuko ditu jolas horrek: bazkaria egin, txan-goak antolatu, panpina bainatu, paseatzera eraman...

Gogokoen duten papera hartuko dute gehienetan, beste batzutan ezinezkoa izango da eta taldekideen arteko kon-ponketa bilatu beharko dute. Horrela, txandak antolatzen eta desa-dostasunen aurrean nolabaiteko erdi bideak bilatzen joango dira.

Ikasturte honetan ekintza berri bat burutzen dute etxean daudenean: erosketa. Hasieran tru-kean oinarrituko dira baina gerora jolasa arau-tzen eta antolatzen joango gara eta eskaera orria osatu beharko dute. Lan honetan zenbat diru be-har duten, zein billete aukeratu, zenbat itzuli be-har dion dendariak eta abar aurreikusiko dute erregletak erabiliaz. Horrela kideekin jolas egi-nez, dirua eta salgaiak esku artean izanik, frogak eginez,... zenbaketaren munduan murgiltzen hasi eta oinarrizko eragiketa matematikoen hastape-netan abiatuko dira.

12

Denda

ost urteko geletan eskaintzen zaie lehendabiziko aldiz. Dendaren jarduera trukaketan oinarrituko da hasieran eta pixkanaka sal-erosketaren bideak antolatzen eta eratzen joango dira. Dendetan

jolastea gogoko dute, euren interesetatik gertu dago, manipulaziorako au-kera zabala dute, sortzen zaizkien arazoak konkretuak dira... Bakoitzak bere izaera kanporatuko du: eskuzabalak, langileak, "lasaiak", kooperatzai-leak, … aurkituko dira dendan norberak bere ekarpena eginez.

B Kontzeptu eta prozedura matema-tikoak lantzen dituzte, zenbaketa-rekin zerikusia dutenak bereziki. Bi lan gune bereizten dira: Salma-haia eta kutxa. Ikasleek bietan egingo dute lan txandakatuz. Salmahaiakoek produktuak sailka-tzen dituzte, kutxetan kokatu, zenbatu eta emaitza dagokion

orrian idazten dute. Hauek dira "bezeroei" kasu egingo dietenak ere, erosi nahi dituzten gauzak emanez. Produktuak agortzen direnean berriak egiten dituzte (margotu, moztu,...) hurrengo saioan zer saldu izan dezaten. Kutxakoak diruaz arduratzen dira. Lehendabizi sailkatu eta zenbatu egiten dute, emaitza orrian idatziz. Bezeroak datozenean kutxakoak dira kontuak egin eta kobratzen dutenak. Ur-tean zehar aurrerapen ugari gertatzen dira ko-brantza lan hauetan: kopuruak geroz eta han-diagoak dira, "bueltak" ematea buruhauste izu-garria izango da sarritan,... Elkarren arteko ez-tabaidekin eta irakaslearen laguntzaz aurrera egiten joango dira. Salerosketaren ondoren beste jarduera batzu-tan saiatzen dira. Erregletekin kalkulurako pro-zeduretan trebatzen joango dira eta "alfonbrak" eginez zenbakien deskon-posaketan sakonduko dute.

13

Antzerkia

xoko honetan aho hizkuntza eta gorputz adierazpena bultzatu nahi ditugu nagusiki. Honetarako ipuinak eta beste baliabide ba-tzuk erabiltzen ditugu. Guzti honekin saiatzen gara adierazpena aberasten eta egokia izaten. T

Oinarrizko kontzeptuetako ipuinak

Ipuin hauen bidez kontzeptu be-rriak sartzen eta jorratzen joa-ten gara eta baita hitz eta hiz-kuntz egitura berriak ere. Ipuina ikasi, antzeztokia apaindu eta ondoren taldeka antzezten dute. Elkarrizketak errepikatzeaz gain heuren adierazpen baliabi-deak hobetzen joan daitezen saiatzen gara: ahotsaren kontrola,

lotsa gainditu, espresibitate egokia bilatu,... Antzezpenaren ondoren ikuslegoak balorapena egiten du, lorpenak eta hu-tsuneak bereiztuz eta hobetzeko proposamenak eginez. Pixkanaka balorape-netan iritzi objektiboagoak erabiltzen hasten dira eta kritika jasotzen ikas-ten joaten dira. Bestelako ipuinak Ulermena zabaltzea eta sakontzea eta hizkuntz adierazpen geroz eta abe-ratsago bat lortzen joatea da ipuin hauekin egiten ditugun jardueren hel-buru nagusiena.

14

Ipuin asmatuak

Haurrek asmatutako ipuin laburrak dira. Lau orriko formatu bat erabiltzen dute eta eszenak (aurkezpena, korapiloa eta amaiera) marraztu ondoren ki-deei kontatzen diete. Sormena bultzatzeaz gain, denboraren ordena, segi-den jarraipen logikoa, hizkuntza, errealitatearen adierazpen grafikoa eta abar lantzen dituzte. Eskema erritmikoak - DIN DON

Haurrek idazten eta irakurtzen dituzten ikur segidekin jarraitzen dugu, zailtasun eta ikur berriak gehituz. Ekintza honen bidez erritmoa, mugimenduaren koordina-zioa, ezker-eskuin eta gora-behera nora-bideak lantzen dituzte.

DK 0201 02/ BER 0/ 2008-04-14

15

16