OKAikerOkaren ibai ekosistema

ikertzeko proiektua

IRAKASLEENTZAKO GIDA

EUSKO JAURLARITZAK ETA EUROPAR BARASUNAK 2014 – 2020 ESKUALDE GARAPENERAKO EUROPAR FUNTSAREN (EGEF) BITARTEZ KOFINANTZATUTAKO ERAGIKETA

ACTUACIÓN COFINANACIADA POR EL GOBIERNO VASCO Y LA UNIÓN EUROPEA A TRAVES DEL FONDO DE DESARROLLO REGIONAL 2014-2020 (FEDER)

AURKIBIDEA

Sarrera 1

Konpetentziak 2

Proiektuaren egituraketa 3

Saioak 4

Metodologia 5

Ebaluazioa 6

PDF interaktiboa 7

Kredituak

Erakunde bultzatzailea: Gernika-Lumoko udalaLaguntzailea: Eusko Jaurlaritza.Ingurumen, Lurralde Plangintza eta Etxebizitza saila

Diseinua eta errealizazioa: Orbela, Ingurumen ikerketa eta heziketa Argazkiak eta irudiak:Irekia, Orbela, A.Domínguez eta Freepik

Bideoak: URA, AFAEdizioa: 2019

Sarrera “ikerOKA. Okaren ibai ekosistema ikertzeko proiektua” Oka errekaren ekosistema ikertzeko proposamen bat da, Gernika-Lumoko ikasleek Oka ezagutu eta duen garrantziari buruz hausnar dezaten. Errekaren egoera ikertuz ikasleen hausnarketa eragin nahi da, ekintza plan bat diseinatu eta hobekuntzak proposatu ditzaten.

Proiektuak gai honen inguruko aurre lanketa proposatzen du, erreka ikertzeko txangoa eta honen egoera hobetzeko ekintza plana, beraz, gelan eta kanpoan (txangoa) bideratu beharko da.

Proiektua Lehen Hezkuntzako bigarren ziklorako (5. eta 6.mailak) eta DBHko lehen mailako Gernika-Lumo eta inguruko herrietako ikasleei zuzenduta dago.

Dokumentu honek, unitate didaktikoa garatzeko jarraibideak,laguntzeko materiala eta funtsezko ideiak ematen dizkio irakasleari.

Unitate didaktiko osoa PDF formatuan eskura daiteke eta digitalean zein paperean lantzeko moduan prestatu da.

1

OKAiker

KonpetentziakProiektu honen erreferentzia-esparrua HEZIBERRI 2020 Oinarrizko Hezkuntzako Curriculuma da (236/2015 Dekretua, Oinarrizko Hezkuntzaren curriculuma zehazten duena) eta honako konpetentziak lantzen ditu:

2

OKAiker

Proiektuaren egituraketaErronka nagusi batean oinarrituta proiektua hiru atal nagusi-tan egituratzen da.

Erronka:

Zer iruditzen zaizue OKA ERREKAREN IBAI EKOSISTEMA ikertzen badugu?

Azter dezagun erreka. Ikus dezagun osasun onean dagoen.

Ikus dezagun ekosistema honek gizakioi zer ekaitzen digun eta erabaki dezagun guztion artean zaintzea merezi duen eta hala

bada zer egin dezakegun hobetzeko. Animatzen zarete?

Proiektua 3 ataletan

1. AURREIKERTU: Gelan OKA ERREKAREN ARROA eta IBAI EKOSISTEMA ikertzea planteatzen da, txangoa aurretik zenbait eduki eta konpetentzia lantzeko.

2. LEKUA AZTERTU: Geraleku batzuetan oinarrituta OKA ERREKAN ZEHAR TXANGO BAT egitea proposatzen da. Geraleku bakoitzean gai bat landuko da.

3. NOLA HOBETU: Gelan OKA ERREKAREN ARROA hobetzeko EKINTZA PLANA diseinatuko dugu.

3

OKAiker

SaioakProiektuaren ataletako bakoitza zenbait saiotan banatuta dago.

Sarrerak aparteko saio txiki bat eskatuko du eta jarrian 3 ataletako bakoitzean honako saioak proposatzen dira. Saio bakoitzaren iraupena sakondu nahi denaren arabera alda daiteke, baina erreferentziazko iraupen bat jarri da bakoitzean:

4

OKAiker

1. AURREIKERTU:

• 1.saioa: Oka errekaren arroa eta Urdaibaiko Biosfera Erreserba. 30´• 2.saioa: Ibaia , erreka, errobia, ibasoa, ugaldea. 30´• 3.saioa: Ibai ekosistema 30´• 4.saioa: Oka erreka Arabieta eta Errenteriko zubien artean 30´

2. LEKUA AZTERTU:

• 1.saioa: Gelan txangoa nola egingo duten erabakitzeko. Lekua ezagutzeko 30´• Txangoan 6 geraleku proposatzen dira. Baina taldeak erabaki dezake zein geraleku erabili, landu nahi den gaiaren arabera.

Txangoa jardun erdikoa izango da (goiza edo arratsaldea): - 1. geralekua: Birlandaketak - 2. geralekua: Erreka ekosistema - 3. geralekua: Ortuak, landazabala

- 4. geralekua: Erreka itsasadar - 5. geralekua: Animalia eta landare inbaditzaileak - 6. geralekua: Oka errekako biztanle eta bisitaria.

3. NOLA HOBETU:

• 1.saioa: Ekosistemen zerbitzuak 45´• 2.saioa: Ekintza plana 2-3 ordu.

MetodologiaArgi izeneko neskato batek gidatu du proiektua. 11 urteko neskato bat da, beraien adin antzekoa. Ikasleek Argik proposatutako erronka eta urratsak kontuan izanik IkerOKA proiektua burutzeko gai izango dira.

Argik aurretik gelan egin beharreko ekintza txikiak proposatzen ditu lehen atalean, Oka erreka aurre-ikertzea helburu duten ekintzak. Bertan teknologia, matematika, arte eta natur zientziei lotutako konpetentziak landuko dira.

Txangoa Arabieta eta Errenteriako zubien artean proposatzen da, saihesbidearen eta Oka errekaren artean geratu den eta azken urteotan balioan jartzen ari den espazio horretan. Bertan teknologia, matematika, gizarte, arte, gorputz hezkuntza eta natur zientziei lotutako konpetentziak landuko dira.

Txangoa ikasleekin batera antolatzea proposatzen du, eraman beharrekoa erabaki eta egingo diren geralekuak aukeratzeko Izan ere, 6 geraleku proposatzen badira ere, badago horietako batzuk aukeratu eta txangoa laburtu edota gai zehatz batzuetan sakontzeko aukera.

Bukatzeko gelan Oka errekaren egoera hobetzeko Ekintza Plana diseinatzea eskatzen die Argik. Aurretik ekosistemen zerbitzuak zer diren landu ahalko dute, ibai ekosistemek eskaintzen dizkiguten onurak ezagutu eta ekintza plana diseinatzeko orduan irizpide kritiko eraikitzaileagoa izan dezaten. Bertan teknologia, matematika, gizarte, arte, gorputz hezkuntza eta natur zientziei lotutako konpetentziak landuko dira.

Ekintzak taldean egitea proposatzen da. 4ko taldeak egokiak izaten dira, baina ikastetxeak egokituko du taldeen tamaina ikaskideen ezaugarrietara.

5

OKAiker

Sentsibilizazioa Ikerketa

Kontzientziazioa Ekintza

Ebaluazioa Ekintza plana izango da proiektu honen ebaluazio tresna. Bertan proposatuko diren ekintzen bideragarritasuna irakasleak baloratu ahalko ditu ikasleekin batera.

Kritikoak izanik, hobetze neurri egokienak aukeratuko dira guztien artean eta horiek udaleko ingurumen sailera bideratu ahalko dira.

Ikasleen gogobetetze pertsonala faktore garrantzitsua da, aintzat hartu beharrekoa. Burututako ekintza ekimenen emaitza agerikoak lortzea, haien komunikazioen gizarte oihartzuna... funtsezkoa da haiek sendoago sinesteko eskala txikiko (eskolakoa, kasu honetan) ekintza txikiek ere lagunduegiten dutela ingurua aldatzen.

Horregatik bihar etzi, espazio honetan egiten diren proiektuetan ikasleek ekintza planetan proposatutakoa aztertuko da, neurri egokiak kontuan hartuz.

6

OKAiker

PDF interaktiboaPDF interaktiboa da hemen eskaintzen dena. Zenbait ekintzatan loturekin jokatzeko aukera eskaintzen da. Mota hauetako ikurrak erabili dira:

Estekak beste webguneetara:

Bideoak ikusteko estekak:

Soinuak entzuteko estekak:

Ikasleek materiala euskarri digitalean lantzeko aukera balute esteka hauek erakargarriago egingo dute proiektua.

Edozein kasuan ikasgelan proiektorearekin guztion artean PDF interaktiboa erabiltzeko aukera egongo litzateke.

7

OKAiker

https://www.urdailife.com/wp-content/uploads/2018/03/Delantera-mapa-Urdaibai.jpghttps://www.urdailife.com/wp-content/uploads/2018/03/Delantera-mapa-Urdaibai.jpghttp://bit.ly/2QpA14Ohttp://bit.ly/2Ka2BpThttp://bit.ly/2JHYuBM