IRAUNKORTASUNA DUTEN JAIAK - Euskadi.eus€¦ · JAIAK giza baliabideez eta natur baliabideez...

IRAUNKORTASUNA

DUTEN JAIAK

Ingurumen Estrategiaren Agiria Saila39. zk. 2004ko Azaroa

ESKUBIDE GUZTIAK ERRESERBATUTA

Debekatuta dago publikazio hau erreproduzitzea,informazioa berreskuratzeko sistemetan gordetzeaeta publikazio honen zati bat transmititzea, erabilitakobitartekoa edozein dela ere (elektronikoa, mekanikoa,fotokopia, grabazioa, etab.), jabetza intelektualareneskubideen titularraren eta editorearen idatzizkobaimenik gabe.

Argitaratzailea:Gaztelaniazko 1. argitalpena, 2004ko urtarrila. Katalanezko 1. argitalpena 2001eko apirila© Ajuntament de BarcelonaSector de Serveis Urbans i Medi AmbientDirecció de Participació i Educació Ambiental

Euskal Herriko argitalpena:Ingurumen Jarduketarako Sozietate Publikoa - IHOBE (Bartzelonako udalaren laguntza ezkertzen dugu)

Edukiak eta erredakzioa:Marta Rubio Blanco (Institut de Ciència i Tecnologia Ambientals, UAB)Paco Muñoz Gutiérrez (Servei de Prevenció i de Medi Ambient, UAB)

Diseinu grafikoa eta ilustrazioa:Clic Trac, sccl

© IHOBE 2004

Lege Gordailua:BI-XXXX-04

% 100 paper birziklatuan inprimatua

Ingurumen Estrategiaren Agiria Saila• 1. zk. 2000ko azaroa. “Ingurumenean Euskal

Autonomia Erkidegoko Herri Administrazioakegindako Gastu eta Inbertsioen Inpaktu Ekonomikoa”

• 2. zk. 2001eko maiatza. “2001eko EkobarometroSoziala”

• 3. zk. 2001eko urria. “Euskal Autonomia ErkidegokoIngurumen Diagnostikoaren Laburpena. 2001”

• 4. zk. 2002ko urtarrila. “Garapen IraunkorrerakoEuropako Batasunaren Estrategia”

• 5. zk. 2002ko otsaila. “Euskal Autonomia ErkidegokoHondakin Arriskutsuen Inbentarioa” (Laburpena)

• 6. zk. 2002ko apirila. “Bizikletan, kerik gabekohirietarantz”

• 7. zk. 2002ko maiatza. “Euskal AutonomiaErkidegoko Beharrezko Material guztia. 2002ko BMG”

• 8. zk. 2002ko uztaila. “Euskal Autonomia ErkidegokoGarraioa eta Ingurumena. 2002ko BMG adierazleak”

• 9. zk. 2002ko abuztua. “Sustainable Developmentin The Basque Country”

• 10. zk. 2002ko urria. “2002ko Ingurumen Adierazleak”• 11. zk. 2002ko azaroa. “1990-2000ko Euskal

Autonomia Erkidegoko Berotegi Gasen EmisioenInbentarioa”

• 12. zk. 2002ko azaroa. “Ingurumena etaLehiakortasuna Enpresan”

• 13. zk. 2002ko abendua. “2002ko EkobarometroIndustriala”

• 14. zk. 2003ko urtarrila. “Hiria, haurtzaroa etamugikortasuna”

• 15. zk. 2003ko urtarrila. “Klima Aldaketa”• 16. zk. 2003ko urtarrila. “Iraunkortasunerako heztea

Eskolako Agenda 21: eskolarako gida” (IIHII)• 17. zk. 2003ko otsaila. “Erkidegoaren Ingurumeneko

Seigarren Ekintza Programa”• 18. zk. 2003ko otsaila. “Euskal Autonomia Erkidegoko

Erreforma Fiskal Ekologikoa”• 19. zk. 2003ko apirila. “Johannesburgeko Garapen

Iraunkorraren Munduko Goi Bilera”• 20. zk. 2003ko maiatza. “Euskal Autonomia

Erkidegoan Tokiko Iraunkortasun AdierazleakKalkulatzeko Gida Metodologikoa. Tokiko Agenda21eko Adierazleak”

• 21. zk. 2003ko maiatza. “2003ko Ekoeraginkortasuna”• 22. zk. 2003ko maiatza. “Hiri Plangintzan Aplikatu

beharreko Iraunkortasun Irizpideak”

• 23. zk. 2003ko uztaila. “Euskal Autonomia ErkidegokoBerotegi Gasen Emisioen Inbentarioa (1990-2001)”

• 24. zk. 2003ko iraila. “Euskal Autonomia ErkidegokoEnergia eta Ingurumena. 2003”

• 25. zk. 2003ko uztaila. “Zementu SektorearenIngurumen Ekarpena Euskal Autonomia ErkidegokoGarapen Iraunkorrari (2003-2006)”

• 26. zk. 2003ko uztaila. “Kimika Sektoreko EnpresenIngurumen Ekarpena Garapen Iraunkorrari (2003-2006)”

• 27. zk. 2003ko urria. “Altzairuaren SektorekoEnpresen Ingurumen Ekarpena Garapen Iraunkorrari(2003-2006)”

• 28. zk. 2003ko azaroa. “Euskal Autonomia ErkidegokoIngurumen Adierazleak. 2003”

• 29. zk. 2004ko otsaila. “2002ko Euskal AutonomiaErkidegoko Berotegi Gasen Emisioen Inbentarioa”

• 30. zk. 2004ko martxoa. “2004ko EkobarometroSoziala”

• 31. zk. 2004ko martxoa. “Euskadi nire autorik gabe.2003. Euskal Udalerrietako MugikortasunIraunkorrerantz”

• 32. zk. 2004ko ekaina. “TOKIKO AGENDA 21. Ekintza-planak martxan jartzeko gida”

• 33. zk. 2004ko ekaina. “TOKIKO AGENDA 21. Parte-hartzeko mekanismoak martxan jartzeko gida”

• 34. zk. 2004ko ekaina. “Ore eta paperaren sektorekoenpresen ingurumen-ekarpena garapen iraunkorrari.2004-2006”

• 35. zk. 2004ko uztaila. “Hondakin arriskutsuenkudeatzaileen sektoreko enpresen ingurumen-ekarpena garapen iraunkorrari”

• 36. zk. 2004ko iraila. “Euskal Autonomia Erkidegoanmugikortasun iraunkorraren udal-planak egitekogida praktikoa”

• 37. zk. 2004ko iraila. “Burdin Galdaketaren, ez-burdinazko Galdaketaren eta ez-burdinazkoMetalurgiaren Sektoreko enpresek GarapenIraunkorrari egiten dioten Ingurumen-ekarpena (2204-2006)”

• 38. zk. 2004ko urria. “Tokiko Agenda 21. Aurreraegiteko komunikatzea. Prozesuan komunikatzekoestrategien eskuliburua”

• 39. zk. 2004ko azaroa. “Iraunkortasuna aintzathartzen duten jaiak”

Aurkibidea ............................................................................................................................................................................................................3

Aurkezpena...........................................................................................................................................................................................................4

Gida irakurtzeko aholkuak ...............................................................................................................................................5

Jaia sistema bat da! Nola funtzionatzen du?........................................................................................6Nolakoa da iraunkortasuna aintzat hartzen duen jaia? .........................................................................................................6

Nork eta nola parte hartzen du jaietan? ......................................................................................................................................8

Non ospatzen dira jaiak?.....................................................................................................................................................................10

Jaietan iraunkortasuna aintzat hartzeko baliabideak eta azkartasuna .......11

Jaietako ekonomia ..................................................................................................................................................................................11

Gizartearen parte-hartzea eta ingurumen-hezkuntza............................................................................................................12

Jaien ingurumen-inpaktua ................................................................................................................................................................13

Egiaztapenen zerrenda .........................................................................................................................................................................14

Jaien adibideak: kasu praktikoak .....................................................................................................................16

Jaiak etxean! Haurren urtebetetzeak, dantzaldiak, Gabonak.............................................................................17

Jaiak eskolan, jolas-zentroan, elkartean .............................................................................................................................19

Herriko, auzoko, kaleko... jai nagusia ................................................................................................................................22

Jaialdia, kontzertu jendetsua, ikuskizun-feriak ............................................................................................................26

Glosarioa.............................................................................................................................................................................................................31

Baliabide eta helbide baliagarriak ......................................................................................................................................................32

Web interesgarriak ........................................................................................................................................................................................33

Aurkibidea

3

Gizarte iraunkorreko eredu batera, alegia, ingurumena gehiago errespetatzen

duen eta sozialki bidezkoagoa den gizartera, aldatzeak esan nahi du ingurumen-

konpromiso zehatzak onartzea giza jardueraren eremu guztietan.

Jai asko ospatzen ditugu gure kulturan, eta, haien bidez, garrantzi pertsonaleko

gertaerak ospatzen ditugu tradizioei jarraituz, edo taldeko sentimenduak adierazten

ditugu. Eta une horietan eta leku horietan ere ingurumen-koherentzia berarekin

jardun daiteke eta jardun behar da. Horrek esan nahi du lan egitea jaian ahalik

eta hondakin gutxien sortzeko, energia-baliabideak aurrezteko, poluzio atmos-

ferikoko edo akustikoko faktoreak murrizteko edo istripu-arriskuak murrizteko.

Gida berri honen helburua da informazio, orientabide eta aholku baliagarriak ematea jaiak –urtebetetzeak

lagun-taldeekin ospatzeko antolatutako jaietatik hasi eta makrokontzertuetara edo herriko jaietara arte–

antolatzen dituzten edo haietan parte hartzen duten kolektibo, talde eta erakundeentzat (jolas-zentroak,

eskolak, lagun-taldeak, erakundeak, administrazioak, enpresak). Gida, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko

Centre d’Estudis Ambientals eta Oficina de Seguretat i d’Higiene Ambiental-ek egina Bartzelonako

Udalerrientzat, Euskerara moldatu eta itzuli da, produktu berritzaile bat sortuz, eta, zalantzarik gabe, oso

baliagarria herri eta hiri iraunkorragoak lortzearen alde lan egiten dugunontzat.

Sabin Intxaurraga

Lurralde Antolamendu eta Ingurumen Sailburua

4

Aurkezpena

Gidako kapituluak

Jaia sistema bat da! Nola funtzionatzen du?Kapituluan jaien, parte-hartzaileen eta jai-barrutiendiseinuaren deskribapen analítiko bat egiten da.

Jaietan iraunkortasuna aintzat hartzeko balia-bideak eta azkartasuna kapituluan edozein jai-motaren ingurumen-inpaktua murrizteko ideiaketa ingurumen-jarduerak finantzatzeko eta parte-hartzaileak sentsibilizatzeko iradokizunak topatukodituzue.

Jaien adibideak: kasu praktikoaK, kapituluanaholkuak ematen dizkizuegu edozein jairi aplika-tzeko: etxe-giroko jaiei, kontzertu jendetsuei,auzoko jaiei nahiz jai handiagoei.

Jaietako koloreak!

Gidako hiru koloreek esanahia dute.

- Laranja mugikortasuna eta garraio iraunkorrasustatzeko eta parte-hartzaileen segurtasuna etaongizatea bermatzeko erabiltzen da.

- Berdez jaietan hondakin gutxiago sortzeko etaenergia-kontsumoa minimizatzeko aholkuakematen dira.

- Lila komunikazioko eta ingurumen-heziketakoekintzak egitearekin lotzen da.

Jaia gidako hari gidaria da. Begiratu ondo lehenorri honetan eta bilatu gidako kapituluetan. Aholkuonak emango dizkizue!

Gida irakurtzeko aholkuak

Letra etzaneko hitzakglosarioan definituta daude.

5

Gida irakurtzeko aholkuak

Jaietan ingurumen-irizpideaksartu behar dira jaiak planifikatzeneta antolatzen hasten direnune beretik.

Pertsonen harreman-prozesuak eta harmena areagotuegiten dira jaietan. Giro egokia sortzen da emandakomezuak parte-hartzaileek barnera ditzaten. Jaietanbizitako esperientziek,normalean, aldaketakeragiten dituzteparte-hartzaileengizarteratzean.

Pentsa dezagun jai bat SISTEMA bat dela, energiasozialak baliabide materialekin LEKU eta DENBO-RA jakin batean elkartzen diren sistema bat.

Jaiei buruzko ideia zabaldu bat baztertu behar da;alegia, pertsonek inguruan duten eragina kontuanhartzen ez duten aparteko gertaerak diren ideiabaztertu behar da. Dagoeneko ezin da esan “egunbateko kontua da!”.

Jaiek LEKU bat kontsumitzen dute, eta batzuetanlekua guztiz alda edo eralda dezakete desordenareneta apaingarrien bidez. Eraldaketa horrekin lekuhori ez ezagutzea lortu nahi da, leku desberdin etaoriginal bat bihurtzea jaiko parte-hartzaileenganerreakzio baikorra eragitea errazteko.

Jaiek DENBORA-iraupen mugatua dute, bainadenbora horretan askatasunaz gozatzen dugu,gizarteratze- eta irudimen-dosi handiekin; balitekeeguneroko bizitzan askatasun hori ukatuta izatea.

Jaia sistema bat da!Nola funtzionatzen du?Nolakoa da iraunkortasuna aintzathartzen duen jaia?

Kontsumo-gizarte batean,ospakizunak ondasun eta

zerbitzuen kontsumo-mailahanditzearekin lotzen dira.

6

Jaia sistema bat da! Nola funtzionatzen du?

7

Jaiek ingurumeneanduten eragina:

Jaiek desordena eragiten dute, eta horrek eraginhandia du ingurumenean, denbora eta leku osomugatuan gertatzen baita:

Jai guztietan gertatzen dira honelakoak:- Baliabideak eta energia kontsumitzen dira parte-

hartzaileei ondasunak eta zerbitzuak emateko.- Hondakinak, hondakin-urak eta atmosferarako

isurpenak sortzen dira.

JAIAK giza baliabideez eta natur baliabideezhornitzen dira.

PERTSONAK jaian parte hartu eta ospakizuneanharremanetan egoten diren eragileak dira.

INGURUMENAK ematen ditu jaiak antolatzekobehar diren baliabideak eta energia.

JAIA SISTEMAn hainbat motatako INFORMAZIOAsortzen eta zabaltzen da. Horrek eragina du eragi-leen harremanetan eta eragileek jaia prestatzeko,egiteko eta amaitzeko baliatutako baliabide natu-ralak eta energia erabiltzeko moduan ere.

Iraunkortasun-printzipioak jaietan:Behin bakarrik erabiltzeko ontzien erabilera murriztea.Hondakinak berriro erabiltzea eta birziklatzea.Energia-baliabideak aurreztea.Poluzio akustikoa minimizatzea.Ingurumen-heziketa sustatzea.Istripu-arriskua saihestea.Jai-barrutiko irteerak eta sarrerak aurreikustea.Jaira joateko eta jaitik itzultzeko garraiobide publikoa sustatzea.

Pertsonak Eragileak Harremana Gizarteratzea

Naturbaliabideaketa energia

Hondasuneneta

ZerbitzuenKontusmoa

Hondakinak,zarata etahondakin-

urak

Inguru-mena

SARRERA PROZESUA IRTEERA

JAIA SISTEMA

i n fo rmaz i oa e ta komun i ka z i oa

tratamendua


8

Nork eta nola parte hartzen du jaietan?

Erakunde sustatzaileak. Jaian parte hartzenduten gainerako eragileen portaera arautzen dute.Beharrezkoa da sustatzaileek ingurumena erres-petatzeko kontzientzia edukitzea, horiek sortzenbaitituzte jaian zabaltzen diren mezuak eta horiekerabakitzen baitute jaia antolatzeko zein baliabide- eta energia-mota erabiliko diren.

Jaiko gonbidatu, bertoratu edo parte-hartzaile aktiboak. Harremanak, dibertsioa etasentsazioak bizitzea bilatzen dute, gero gainerakogonbidatuekin sozializatzeko.

Ikuskizun-zerbitzuak. Musika-taldeak, orkestrak,DJak, txotxongiloak, kaleko animazioa, dantza-taldeak, pailazoak, piroteknia, erraldoiak, etab.Jaiak animatzeaz arduratzen dira, eta, jendearenarreta erakartzen dutenez, sustatzaileek zabaldunahi dituzten mezuen igorle nagusi bihur daitezke.Jaiko baliabideen, energiaren eta, neurri txikiagoan,ondasunen eta zerbitzuen kontsumitzaileak dira.

Edarien, janarien eta abarren hornitzaileak.Baliabideen eta energiaren kontsumitzaile handiakdira. Zuzenean erabiltzaileekin edo txikizkariekin(postuak) egon daitezke harremanetan. Sustatzai-leek jaiko hornitzaileei ingurumena errespetatzekoirizpideak jarri behako lizkiekete. Irizpide horiekizango lirateke behin bakarrik erabiltzeko ontzienkontsumoa murriztea, itzultzeko ontziak eta birzikla-garriak sustatzea eta bidezko merkataritzako pro-duktuen alde egitea. Horien interes nagusia diruada, baina, azkenaldian, erakusten duten markarenirudia zaintzen ere ahalegintzen dira.

Jaietan har daitezkeen eginkizunen zerrenda luzea erakutsiko dizuegu. Gertaera handietako joera daeginkizunak hainbat enpresa eta pertsonaren artean banatzea. Jai txikietan, ordea, pertsona berak har ditzakedefinitzen ditugun eginkizun bat, bi edo gehiago.

Antolatzen den jai-motakasko baldintzatzen ditujaia antolatzen eta jaian

parte hartzen duteneragileak.


9

Parte-hartzaileentzako edariak eta janariahornitzeko postuak: Energiaren eta baliabideenkontsumitzaileak dira. Askotan hondakin-kantitatehandia sortzen dute. Informatuta egon behar dute,eta jaia arautzen duten ingurumen-arauak betearazibehar zaizkie. Jaiaren ingurumen-politikaren komu-nikatzaile bikainak izan daitezke erabiltzaileentzat.

Instalazioak muntatzeko, mantentze-lanetarako eta lekua egokitzeko langileak:Jaiko erabiltzaileei zerbitzuak hornitzea bermatzendute. Eginkizun hori zerbitzu-enpresa batek edogehiagok egin dezake, eta ingurumen-jarduereiburuz behar bezala informatuta egon behar duteeta lankidetzan nola aritu behar duten argi jakinbehar dute.

Zerbitzu medikoak: Ospakizun handietan zerbitzumedikoek egon behar dute, eta garrantzitsua daagerian egotea.

Segurtasuneko, zaintzako eta zirkulazioakontrolatzeko zerbitzuak: Garrantzitsua dazaintza- eta segurtasun-zerbitzuak zuhurrak izatea.Zirkulazioaren kontrolak, berriz, agerikoa izan behardu, jaiko irteeretan eta sarreretan oztoporik egonez dadin, ez jendearentzat ez zerbitzuentzat.

Erakunde babesleak: Interes nagusia zabaldunahi dituzten produktuak edo mezuak jaiko parte-hartzaileek ondo hartzea eta bereganatzea da.

Jaia aniztasun handiko sistema da, partehartzen duten eragile-kopuruari etamotari dagokionez.

Auzokoak: Nahi ez dituzten efektuak pairaditzakete (zarata, zaborra, desordena, zirkulazio-mozketak...). Normalean auzokoek jaia ez dutebegi onez ikusten, eta ez egitea edo sortzen dituenoztopoak murriztea nahi izaten dute.

Administrazio publikoak: Parte-hartzaileekjaiaz gozatzea, aurozkideek trabarik ez izatea etaingurunean kalterik ez eragitea izaten dute helburu.


10

Garraio publikoan joatekoerraztasuna

Jaia ospatzeko lekua erabakitzean,kontuan eduki behar da jai-barrutiragarraio publikoko sarea erabilizjoateko aukera dagoen ala ez, baijaiak irauten duen denboran eta baijaia amaitu eta hurrengo orduetan.Iragarri automobil pribatua hartzeabaztertzeko neurri batzuk; adibidez,aparkatzeko leku mugatua dagoela.

Arriskuguneakdetektatzea

Lekua aurrez aztertzea oso lagungarria izandaiteke istripuak gertatzeko arrisku gehiagodagoen puntu gatazkatsuak detektatzeko:arkitektura-oztopoak, lurzoruko altuera-desberdintasuna, gainazal labainak, etab.

Puntu gatazkatsu horiek konpontzeko behardiren neurriak hartu beharko dituzue.

Banatu eremutanjai-barrutia

Diseinatu jai-barrutiaren zonning-a. Gogoratu“leku bat gauza bakoitzarentzat eta gauza bakoitzabere lekuan” esaera eta egokitu jaiaren testuingu-rura. Esleitu leku bat zerbitzu bakoitzari eta prestatusarbide mugatuko eremuak.

Parte-hartzaileek eta antolatzaileek zerbitzu guztie-tara egingo dituzten ibilbideetan ahalik eta gutxiengurutzatzen saiatu behar da. Kasu horietarako,garrantzitsua da larrialdi-egoerak eta ebakuazio-bideak aurreikustea.

Non ospatzen dira jaiak?Gomendio hauek, batez ere, jai ertainetarako eta handietarako dira, baina jai txikietarako ere balio dute.


SARRERAK ETA IRTEERAK

ZERBITZU MEDIKOAK

LARRIALDI-IRTEERA

MATERIALARENSARRERAANTZEZTOKIAN

MATERIALARENSARRERA

TABERNAN

TABE

RNA

ANTZEZTOKI

JENDE

A

eta produktu ekologikoagoak sustatzeko bideratutaegiten bada, emaitza positiboak lortuko dira,seguru.

Administrazio publikoek lagundiezazuekete

Administrazio publikoek jaia ahalik eta jendegutxienek gaitzestea nahi dute. Administrazioei,besteak beste, honako laguntza hauek eska die-zazkiekezue: diru-laguntzak, garbitzaileak, bolun-tario-taldeak eta gaikako bilketak egiteko etagarraiatzeko tresnak.

Ingurumena babestea

Jaietan ingurumena babestea oso ekimen erakar-garria da. Hondakinak murrizteko jarduerek –adibi-dez, berriz erabiltzeko edalontziak erabiltzea, hon-dakinak birziklatzea edo energiari dagokionezeraginkorragoa den argiztapena– enpresa batzuendiru-laguntza jaso dezakete.

Ingurumena babestuta, beherapena lor daitekeenpresak emandako zerbitzuetan, edo baita diru-sarrera garbi bat ere.

Jaian eragin zuzena ez duten eragileen artean, erakun-de asko daude beren irudia in-gurumen-proiek-tuekin lotunahian. Aukera zabala dago!

11

Iraunkortasuna aintzathartzen duen jaiak ez duzertan jai garestiagoa izan.Hurrengo gomendio batzueijarraitzen badiezue, ingu-rumen-jarduera asko ku-deaketa ekonomiko onabermatuz finantzatu ahalizango dituzue.

Jaiko parte-hartzaileak prestegongo dira gehiago or-daintzeko jaiaren kalitateahobetuko duten ingurumen-zerbitzuak eskaintzen badizkiezue.

Hornitzaileekin negoziatzea

Edari-hornitzaile handientzat jaiak negozioa dira.Edari-marka baten esklusibitatea ondo negoziatzenbada, zerbitzu batzuk finantza ditzakete eta ingu-rumen-eskakizun batzuk onar ditzakete.

Edariak presiopean ontziratzea edo berriz erabil-tzeko edalontzia sustatzea negoziatzeko elemen-tuak izan daitezke. Beste modu batera ere egindaiteke presioa, adibidez, esanez produktu ekolo-gikoak saltzen dituzten beste enpresa batzuekingurumen-kalitatea bermatzen duten bereizgarriakdituztela edo berriz erabiltzeko ontziak edo errazbirzikla daitezkeenak erabiltzen dituztela.

Batzuetan elkarte edo kolektiboen postuetan ba-natzen dute parte-hartzaileentzako edaria eta janaria.Ingurumen-ekimenak finantzatzeko modua izandaiteke postu horiek ordaintzen duten tasaren zatibat beraiek finantzatzeko erabiltzea.

Sustatzaileek eskumena dute ontzi-mota jakin bateskatzeko eta jaian zer produktu solido mota erabildaitekeen zehazteko. Hori hondakinak murrizteko

Jaietan iraunkortasuna aintzathartzeko baliabideak eta azkartasunaJaietako ekonomia

Jaietan iraunkortasuna aintzat hartzeko baliabideak eta azkartasuna

12

Gizartearen parte-hartzea eta ingurumen-hezkuntza

Jaiek parte hartzeko jarrerakoeta jarrera harkorrekoeta sentikorreko jende askobiltzen dute. Jarrera horiekaprobetxatu behar diraingurumen-hezkuntzakojarduerak egiteko.


Jaiaren egunean hasitako ingurumen-ekimen askokarrakasta izan dezaten, parte-hartzaileek moduaktiboan parte hartzea ezinbesteko faktorea da.Era berean, funtsezkoa da jendea ongi informatuaegoteko eta ingurumen-jardueretan parte hartzekobehar diren elementuak eta pizgarriak erraztea.

Ingurumenean sentsibilizatzeko eginkizun batzuenardura hartuko duen talde berde bat osatzea osoaukera egokia da.

Talde berdea osatzeko langileak kontratatzen badi-tuzue, kontratazio hori ez hartu itzulera gabekogastu gisa. Langile horien ekintzak hondakin gu-txiago sortzea ekar dezake, baliabideen kudeaketaeraginkorragoa izatea, jarritako ingurumen-zerbitzuak zaintzea, eta jaiaren kalitatea eta erreakziobaikorra hobetzea ere bai.

Jai handienetan, eta jai ertainetan ere bai, osogarrantzitsua da sustatzaileek jaietan iraunkortasunaaintzat hartzeko behar diren ekintzak hasi etakoordinatuko dituen ingurumen-koordinatzailebat izatea.

Arduratu auzokoen atsedenaz!

Ingurumen-arauei jarraituz antolatutako jaiak ekintzaprebentiborik edo zuzentzailerik gabeko jaiak bainoonespen gehiago izan dezake. Auzokoen trabakmurrizteko, bide egokia izan daiteke festak eman-dako etekin ekonomikoak auzokideentzako inguru-men-ekimen baterako erabiltzea.

Jaiko hiru uneak: jaia hasi aurretik, jaianbertan, jaiaren ondoren

1. Jaia hasi aurretik...

Jarri egitarauan iraunkortasuna aintzat hartzen dutenjarduerak antolatu direla. Parte-hartzaileen mugikor-tasunarekin eta garraioarekin lotutako alderdietan,azpimarratu garraio publikoa erabiltzea edo automo-bila partekatzea komeni dela, eta azaldu horrekineragozten diren ingurumeneko efektu negatiboakzein diren.Ingurumen-hezkuntzako dokumentu guztiak gaierakargarriekin diseinatu eta editatu. Aprobetxatukomunikabideak Ekojaia, Iraunkortasuna aintzathartzen duen jaia eta horrelako kontzeptuak sar-tzeko.Osatu jaiko ingurumen-ekimenak garatzen lagun-duko dizuen talde berdea.

2. Jaian bertan...

Antolatu parte-hartzaileek ingurumen-jarduerabatzuetan parte haratzea sustatzeko jokoak, probaketa bestelako jolas-jarduerak; adibidez, hondakinakedukiontzi desberdinetan bereiztea.Ikuskizunak kontratatzen badituzue (pailazoak, kaleakanimatzeko taldeak, etab.), pentsatu askok, jolas-osagai bat izateaz gain, ingurumenaren sentsibili-zazioarekin lotutako beste osagai bat dutela.

3. Jaia amaitutakoan...

Ebaluatu jaia eta zabaldu emaitzak egokiak iruditzenzaizkizuen komunikabideen bitartez (elkartearenbuletinak, TB, irratia, prentsa...).

13

Jaietako jarduerek, zuzenean edo zeharka, hainbatinpaktu eragin ditzakete ingurumenean.

Ingurumen-inpaktuak kalkulatzeko atal honetanproposatutako taularen antzekoa erabiltzen baduzue,jarduera bakoitzak ingurumenean izan ditzakeeninpaktuak ikus ditzakezue eta haiek minimizatzekoalternatibak bilatu.

Dimentsionatu edarien eta janarien enpresa horni-tzaileek hornitzen dituzten produktuak kontsumitutasortzen duzuen hondakin-kantitatea. Aukeratu betihondakin gutxien sortzen duen aukera.

Jai batean iraunkortasuna aintzat hartzeko, ezda nahikoa hondakinak gaika biltzeko edukiontzienaukera osoa jai-barrutian jartzea eta jaia amaitu-takoan jasotzea; jaiko parte-hartzaileak ondo pla-nifikatu eta sentsibilizatu behar dira, eta moduaktiboan lan egin behar da jaia kontrolatzeko etaharen jarraipena eta ebaluazioa egiteko.

Jaien ingurumen-inpaktua


• Hondakinen gaikako bilketa antolatu, soilikudalerrian hondakin horientzat bilketa-zirkuitua definitua badago.

• Jarri birziklatzeko edukiontziak hiri-hondakiñak botatzekoen ondoan, inoiz ezbakarka.

• Markatu edukiontziak birziklatzeko ikurraketa piktogramak erabiliz.

Hondakinak kudeatzeko gomendiobatzuk:

Iraunkortasuna aintzat hartzen duen jaiarenadibideaIngurumen Hezkuntzari buruzko 2003ko jardunaldiak(IIHII): Biolur (Ekonekazaritza) arduratu zen catering-az; nekazaritza ekologikoko produktuak banatu zitueneta berriz erabiltzeko baxera erabili zuen.

Iraunkortasuna aintzat hartzen duen EuskalAutonomi Erkidegoko lehenengo jaia: Betizujai berdeari bai!Ekainaren 5ean, iraunkortasun-irizpideetan oinarritutakoEuskal Autonomi Erkidegoko lehenengo jaia ospatu zenBilboko Erakustazokan. Ekitaldia ETBk antolatu zuen etaEusko Jaurlaritzako Ingurumen Sailak, IHOBE IngurumenJarduketarako Sozietate Publikoaren bidez, koordinatuzuen. Nazioarteko ingurumenaren egunean egin zeneta 50.000 haur bildu ziren han.Iraunkortasuna gogoan duen festa izan zedin,antolatzaileek iraunkortasun-adierazleak erabili zituzten,hauetan oinarritutakoak: festan sortutako hondakin-kopurua murriztea, garraio-plan iraunkorra antolatzeaeta ingurumen-hezkuntzako kanpaina bat zabaltzea.Bestalde, ingurumenari buruzko argazki-lehiaketa etatailerra prestatu zituzten, dibulgazio-mezuak jarri zituztenkamisetetan eta liburuxketan eta haur txikieneiingurumenari buruzko galdeketak bidali zizkieten.Ingurumen-komunikazioko eta -hezkuntzako kanpainariesker, jende gehiena garraio publikoan joan zen jaira.Behar adina edukiontzi jarri zituzten hondakinak beharbezala kudeatzen zirela ziurtatzeko.Esparruaren zorua moketaz estali zuten, batetik,dekoratzeko eta, bestetik, jendeari zaborrak lurrerabotatzea burutik kentzeko. Ekimen horrek emaitza onakizan zituen, lurrera ia zaborrik ez baitzen bota.Azken buruan, neurri horiei esker, etxeko txikienaksentsibilizatzea eta jaia garbiagoa eta iraunkortasunaaintzat hartzen duena izatea lortu zen.

Konparazio-taula

SOR DITZAKEEN HONDAKINAK

Beira briziklagarriko10.000 botila

Berriz erabiltzeko200 bidoi

Berriz erabiltzeko30.303 botila

30.303 lata

PRODUKTUA Edariak (garagardoa) BOLUMENA 10.000 litro

14

Jaien antolatzaileei lana errazteko, ingurumen-lehentasun nagusiak ekintzetan aurkezten ditugu labur.Kontuan eduki behar dira jaiak antolatzeko unean. Zerrenda hori egiteko, Ingurumena Babesteko Agentziak(EPA) egindako eredu estatubatuarrari jarraitu zaio.

Egiaztapen zerrenda

Jarri eguna jaiaren aurretik, jaian bertan eta jaiaren ondoren egin behar dituzuenjardueretarako, eta esleitu arduradun bat.

Forest Stewardship Council

Garantía de extracción demaderas ambientalmente co-rrecta Europako etiketa ekologikoa

Erabili berriz erabiltzeko ontziteria, edalontziaketa mahai-tresnak.

Janaria jan daitekeen oinarrietan zerbitzatuahal denean (ogi-xerrak, masa hautsia, enpa-nadak, agabe-ogia...).

Informatu materialak birziklatzeko zein aukeradauden jaia egingo den udalerrian.

Bereizi jaian zehar sortuko diren hondakinenmota eta kopurua egin beharreko jarduerenarabera eta erabilitako baliabideen arabera.

Alokatu enpresaren bati edo adostu Udalarekinbirziklatzeko eta zaborra biltzeko behar dituzuenerrefortzuko edukiontzi batzuk lagatzea.

Gorde hondakin-mota bakoitzarentzat behardituzuen edukiontzi espezifikoak kokatzekolekuak.

Kalkulatu jatorduetan izango den jende-kopurua, eta eskatu behar den kantitatea janariasko sobratzea eragozteko.

Gorde batera janari-hondakinak eta konpostaegiteko ontziteria edukiontzi berezietan.

Adostu ongintzako elkarteren batekin jaiarenegunean zerbitzatu ez den janaria ematea.

Hondakinak murriztea, berriz erabiltzea eta birziklatzea

Erabili kontsumo txikiko lanparak lekuak argiz-tatzeko (dekorazioa, kaleak, standen eta postuenargiztapena, zerbitzu sanitarioetako argiztape-na...).

Bilerak egiteko, aukeratu argi naturala dutenlekuak.

Energia aurreztea

Jarri ur-kontsumoa minimizatzeko mekanismoakbainu eta dutxetan (pultsadoreak, balbulak,emari-erreduktoreak...).

Janaria prestatzean, eman lehentasuna ikatzbegetala erabiltzeari; energia-baliabide berriz-tagarria da gasarekin eta sukalde elektrikoekinalderatuta.

Ezarri erosketa-baldintzak hornitzaileekin, in-gurumen-kalitatea bermatzen duten bereizga-rriak dituzten produktuen alde egiteko.

Kontratuak produktu-hornitzaileekin: erosketa berdeak


15

Jaia non egin erabakitzean, kontuan edukigarraio publikoko sarearekin ondo konektatutaegon behar duela.

Sustatu bizikletak erabiltzea, behar bezalazainduta dauden aparkaleku bereziak prestatuz.

Prestatu ondo seinaleztatutako aparkalekuak,eta jarri lekua ondo erabiliko dela ziurtatukoduten arduradunak. Gorde lekuak mugikorta-sun murriztuko pertsonentzat.

Ezarri komunikazio-bide eraginkorrakbarnean mugikortasunegokia egon dadinaldizka edo salbue-s pen g i s a j a i -barrutian sartu beharduten zerbitzuentzat.

Kendu arkitektura-oz topoak eta ja i -barrutiaren barneanpertsonen eta ibilgailuenzirkulazioa eragotz de-zaketen elementuak.

Mugikortasuna: garraioa eta irisgarritasuna

Eman jaian sartutako ingurumen-jarduereneta iraunkortasuna aintzat hartzeko helburuaduten ekimenen berri hasieratik.

Kontratatu ingurumena errespetatzeko mezuakigortzen dituzten ikuskizunak (pailazoak, ani-mazio-taldeak, antzerkia, etab.).

Osatu ingurumen-ekimenei laguntza teknikoaemango dien eta jaia anto-latzeko eta egiteko prozesuosoan parte hartukoduen talde berdea.Talde horrek infor-mazioa jaso behar du,ingurumen-ekimenakzabaltzen parte hartubehar du, jaia egitekolaguntza eman etaemaitzak ebaluatzen la-gundu behar du, bes-teak beste.

Ingurumen-gaietansentsibilizatzea eta heztea Jaiaren ebaluazioa

Ebaluatu parte-hartzaileek ingurumen-ekimenen aurrean izandako erantzuna etahaien gogobetetze-maila eta parte-hartzea.

Kontrolatu hondakinak behar bezala bereizidiren eta detektatu hondakin desegokiak ego-teko egon daitezkeen arrazoiak.

Eskatu hondakin-bilketa kudeatzen duten enpre-sei mota bakoitzetik jasotako kantitateei buruzkodatuak.

Eman parte-hartzaileei ingurumen-ekimenekinlortutako arrakasten berri. Horretarako, erabilitokiko komunikabideak (prentsa, irratia, TB,elkartearen buletina, etab.).

Jakinarazi hornitzaileei zein ingurumen-jarduera egingo diren jaian eta hornitzaileeknola parte hartzea espero duzuen.

Eman lehentasuna itzultzeko ontzietako edariakerosteari, behin bakarrik erabiltzeko ontzienondoan.


Material birziklatuekin egindako produktuakerosi.

Eman lehentasuna Bidezko Merkataritzakoproduktuak erosteari.

Eta gogoan izan...Ez du axola zein jai-mota

antolatzen duzuen, ez zenbatparte-hartzaile dauden;

iraunkortasun-irizpideberak aplika daitezke

jai-mota guztietan

Zein jai-mota antolatu nahi duzuen baldin badaki-zue, zuen ospakizunera ondoen egokitzen direnaholkuak kontuan hartu besterik ez duzue.

Planifikatu ingurumen-jarduerak nahikoa denbora-rekin; hala, jaiaren egunean pentsatutako inguru-men-ekimenak egiteko baliabide guztiak eta na-hikoa informazio izango duzue. Kapitulu honetan,jai-mota guztietan iraunkortasuna aintzat hartzekoaholkuak topatuko dituzue. Aukeratu zuen jairaondoen egokitzen direnak. Ingurumen-alderdiak ahaztu gabe, gogoan izanbeti jaiak parte-hartzaileek ondopasatzeko antolatzen direla.

Jaien adibideak: kasu praktikoakHar dezagun iraunkortasunaaintzat jaia antolatzerakoan!!

Margotu zuen jaia ondoen egokitzen direnaholkuekin!Erabili berdea hondakinak eta energia-kontsumoa murrizteko; laranja, garraio eta mugikortasuniraunkorra eta jai-barrutiko segurtasuna sustatzeko; Lila, jaian ingurumen-hezkuntza sustatzeko.Ospakizun handietan, jai txikiei buruzko ataletan agertzen diren gomendio batzuk aplikaditzakezue. Jai handi bat jai txikien baturatzat ere har daiteke!

16

Jaien adibideak: kasu praktikoak

Jaiak etxean!Haurren urtebetetzeak, dantzaldiak, Gabonak...

Nork, noiz eta non egingodugu jaia?

Etxe-giroko talde txikien jaiak dira; 10-50 parte-hartzaile izaten dira. Goiz bat, arratsalde bat edogau bat irauten dute, eta normalean barrukoespazioak erabiltzen dira (pisu bat, etxe bat, dant-zaleku bat), baina kanpoan ere egin daitezke(lorategi bat, terraza bat, etxeko patioa, landa-etxebat...). Gizarte-integrazio handia dago, eta horrekingurumen-jarduerak sartzea errazten du.

Osagaiak: zer dago jaian?

Edaria, janaria, musika, apaingarriak, urtebetetze-opariak, Gabonetako opariak, haurrentzako jolasak...

Murriztea, berriro erabiltzea,birziklatzea!

Saiatu behin bakarrik erabiltzeko ontzienhondakinak ez sortzen; erosi itzultzeko beirazkoontzietako eta/edo ontziratu gabeko edariak.

- Jarri ontziratu gabeko edariak ontzi handi batzue-tan, jendeak burruntzali batekin berriz erabiltzekoedalontzietara zerbitzatu dezan (kristalezkoak edoplastiko gogorrekoak).

- Sustatu txongila, zahatoa eta pegarra erabiltzea.- Behin bakarrik erabiltzeko ontzietako freskagarriak

erosi behar badituzue, saiatu horiek handiak izandaitezen, eta, behin hustutakoan, jaso ontziakgaika edukiontzi horian birziklatzeko.

- Jairako erosketa egiteko, erabili erosketetarakoorga, poltsa handi bat edo saskia edo antzekozerbait. Hala, etxera plastikozko poltsaz kargatutajoatea saihestuko duzue.

Erabili berriz erabiltzeko ontziteria, mahai-tresnak eta edalontziak, eta jarri mahaiarioihalezko mahai-zapiak.

- Jaiaren egunean, erabili eguneroko ontziteria,ontziak eta mahai-tresnak janaria zerbitzatzeko.

- Saiatu janaria erabili eta botatzeko plateretaneta edaria behin bakarrik erabiltzeko edalontzietanez zerbitzatzen.

- Jarri oihalezko mahai-zapiak eta aho-zapiakmahaietan. Nahikoa aho-zapi ez baduzue, mate-rial birziklatuz egindakoak eros ditzakezue.

Gorde leku batzuk zabor-ontzientzat, zaborragaika jasotzeko. Hala, bereizita bota ditzakezuemateria organikoen hondakinak, ontziak (plas-tikoak, latak), papera eta kartoia eta beira.

17


Erabili irudimena eta etxean dituzuen baliabi-deak jaia apaintzeko!

- Egin jairako apaingarriak etxean dituzuen mate-rialekin.

- Apaingarriak erosten badituzue, saiatu materialbirziklatuz eginak izan daitezen eta luze iraundezaten. Hala, urtero berak aprobetxa ditzakezueeta dirua aurreztuko duzue eta hondakin gutxiagosortuko duzue.

Etxean egindako janaria zerbitzatu, gehiegibildutako elikagaiak erostea saihesteko edogutxiago erosteko.

- Etxean egindako janaria zerbitzatu: ogia toma-tearekin eta hestebeteak, krispetak, gazta- etaurdaiazpiko- ogitartekoak, pasta-entsaladak, fruta-mazedoniak, etxean egindako edo gozotegikopastelak, olibak, fruitu lehorrak, etab.

- Saiatu ez erosten gehiegi bildutako gozogintzaindustrialeko elikagaiak.

Erabili sormena opariak egiteko!

- Oparitu oroigarri bat edo esperientziaren bat,ikuskizunetara joatea (kontzertu, zinema, antzer-kirako sarrerak) adibidez, objektu materialakerregalatu ordez.

- Erregaluak erosten badituzue, saiatu ingurumenaeta pertsonak errespeta ditzaten eta teknologiagarbiekin edo elementu birziklatuekinedo birziklagarriekin eginakizan daitezen, eta pentstubidezko merkataritzakoartikuluak erostea ere.

Ingurumen-hezkuntza jaian

Jaia hasi aurretik...

Erabili telefonoa edo posta elektronikoa lagunakgonbidatzeko. Paperezko gonbitak bidaltzen badi-tuzue, saiatu paper edo kartoi birziklatuz eginakizan daitezen edo egin itzazue zeuek etxean dituzuenmaterialak erabiliz.

Informatu nola hel daitezkeen jaira garraiobidepublikoa erabiliz.(Kontsultatu IHOBEKO Guía de la Movilidad Sostenible).

Jarri harremanetan hurbiletik datozen gonbidatuak,automobila parteka dezaten.

Jaian bertan...

Antolatu haurrentzako jolasak jaia prestatzen sortudiren hondakin batzuk erabiliz. Baliabideen atalean,material horiekin egin ditzakezuen jolasak azaltzendituzten liburuak aipatzen ditugu. Egin ezazueproba!

Jostailuak ere egin ditzakezue material horiekin.Badaude profesionalak tailerrak diseinatu dituztenakmetalezko ontziekin, latekin, tetrabrikekin etaabarrekin jostailuak egiteko.

Jaiaren ondoren...

Animatu parte-hartzaileak jaia egin den lekua garbiuztera. Informatu non utzi behar dituzten sortutakohondakinak, eta ziurtatu behar bezala hautatzendirela. Aprobetxatu jarduera hori haurrak etahelduak birziklatzeak duen garrantziaz sentsibiliza-tzeko.


18

19

Jaiak eskolan, jolas-zentroan,elkartean...Nork, noiz eta non egingodugu jaia?

Jaian 50-500 lagunek hartzen dute parte (eskolak,elkarteak, jolas-zentroak, kirol-elkarteak). Sustat-zaileek kontuan eduki behar dituzte egin nahidituzten jarduera guztiak, haiek behar bezalafuntziona dezaten eta jaian iraunkortasuna aintzathar dadin ziurtatzeko. Jaiko antolaketa-batzordekokideen artean koordinazio ona egotea ere osogarrantzitsua da.

Jaiek, normalean, egun bat, goiz bat edo arratsaldebat irauten dute, baina, noizean behin, asteburuosokoak izan daitezke. Topaketa horiek barnekoespazioetan (kiroldegiko aretoa, elkartearen egoitza,azalera handiko beste barneko lekuak) eta/edokanpoan egiten dira (plaza, kalea, ikastetxekopatioa, etxeko patio bat, lorategia, landa-etxea...).

Osagaiak:zer dago jaian?

Edaria, janaria, musika, apaingarriak, txikientzakojokoak, animazio-taldeen ikuskizunak (musikariak,pailazoak, aktoreak).


Murriztu behin bakarrik erabiltzeko ontzienhondakinen sorrera; erosi itzultzeko beirazkoontzietako eta/edo ontziratu gabeko edariak.

Erabili presiopeko zorrotadak edariak zerbitza-tzeko.

Erabili berriz erabiltzeko ontziteria eta oihalezkomahai- eta ezpain-zapiak.

Materia organikoarekin batera birziklatzen denkonposta egiteko ontziteria erabiltzea ereaukera ona da.

- Janaria jende askori zerbitzatzea pentsatzen badu-zue, erabili konposta egiteko materialez egindakoontziteria; izan ere, behin erabilitakoan, materiaorganikoaren hondakinekin birzikla daiteke.

Berriro erabili edalontzia; “bakoitza bereedalontziarekin”

- Erabili kristalezko edalontziak edo plastiko gogo-rreko edalontziak; izan ere garbitueta gero berriro erabil daitezke.Plastikozko edalontziak balia-bideen eta helbideen kapi-tuluan aipatzen diren enpresabatzuetan eros ditzakezue.Edalontzi horiek laguntzaileeialoka diezazkiekezue (eda-lontziak alokatzeko sistemaJai jendetsua atalean azal-tzen da).

Jaiak etxean! atalean emandako gomendioasko jai-mota hauetan ere aplika daitezke.Kontsulta.


20

- Nahikoa ontzi ez baduzue, enpresa espezializatueialoka diezazkiezue edo jaiko laguntzaileei etxetikekartzeko esan diezaiezue.

- Animatu parte-hartzaileak etxetik edalontzia edokava-kopa ekartzera, eta sustatu ekimen hauedalontzi hori erabiliz hartzen dituzten edarienprezioak murriztuz.

Janariak prestatzeko osagaiak azokan erosi,eta saiatu gehiegi bildutako ontziak ez erosten.

- Azukrea, gatza, espezieak, saltsak... zerbitzatukristalezko, egurrezko edo zeramikazko ontzietanbananako poltsatxoak erabili ordez.

Bereizi hondakinak gaikako bilketako zirkuituakdaudenean.

- Jaia elkarte edo kolektibo antolatzailearen kideenkanpoko espazio batean egin baduzue (lorategia,landa, etab.) sortutako janari-hondakinekin kon-posta egiteko aukera azter dezakezue. Hala,hondakinak birziklatuko dituzue, eta, aldi berean,parte-hartzaileak hezi eta sentsibilizatuko dituzue.

- Aztertzeko beste aukera bat jaian zerbitzatu ezden janaria gizarte-zerbitzuetako erakunderenbati ematea da.


Berriz erabiltzeko nahikoaedalontzi erosi zuen elkartea

antolatutako ekitaldiguztietan erabiltzeko.

- Ziurtatu udalerrian badaudela gaikako bilketakozirkuituak birziklatzea pentsatzen duzuen mate-rialentzat. Zirkuitu horiek ez badaude, enpresarenbat kontrata dezakezue biltzeko. Aprobetxatuherriko administrazioari unean egiten ez denhondakin-mota baten gaikako bilketa ezartzeaeskatzeko (materia organikoa).

- Sustatu hondakinak bereiztea, mota bakoitzerakoedukiontzi espezifikoak jarriz eta bereiziz.

Argi identifikatu edukiontzibakoitzean utz daitekeenhondakin-mota, plafoi,

marrazki eta/edo piktogramaegokiak erabiliz.

21


Jakinarazi gonbidatuei parte hartuko duten jaiakiraunkortasuna aintzat hartzen duela.

Jaia iragartzen duzuen karteletan argi jarri Ekojaiadela, iraunkortasuna aintzat hartzen duen jaia dela,hondakinik gabeko jaia dela eta abar.

Saiatu gonbitak mezu elektronikoz bidaltzen postaduten gonbidatuei.

Material birziklatua erabili kartelak, triptikoak,liburuxkak eta abar editatzeko.

Aprobetxatu barneko eta herriko komunikabideak(Internet, elkartearen buletinak, TB, irratia, egunka-riak) iraunkortasuna aintzat hartzen duten jaiarenpublizitatea egiteko.

Jaian bertan...

Eskoletan eta jolas-zentroetan jarduera asko eginditzakezue txikienek, ondo pasatzeaz gain, inguru-mena errespetatzeko mezuak jaso ditzaten:

- Ingurumeneko gairen bati buruzko bideo batematea, marrazki bizidunak edo dokumentalajendearen adinaren arabera.

- Hondakinekin lan-tailerrak egitea, hondakintzathartutako materialekin haurrek jostailuak eginditzaten eta horiei beste erabilera bat eman.


- Hondakinak murrizteko, berriro erabiltzeko etabirziklatzeko mezuak dituzten ikuskizun diberti-garriak egiten dituzten pailazoak kontratatzea.

- Ingurumen-gaiei buruzko ipuin-kontaketa pro-gramatzea, eta ingurune naturalari, poluzioarieta hondakinak murrizteari buruzko istorioakkontatzea.

Jaiaren ondoren...

Aprobetxatu hondakinak tratatzeko instalazio bateraedo garbigune batera bisita bat egiteko. Haraeraman ditzakezu jaian edo jaia prestatzen sortutakohondakin batzuk.


22

Herriko, auzoko, kaleko...jai nagusiaNork, noiz eta non egingodugu jaia?

Jai nagusiaren zain irrikan egoten dira auzokoak.Jai-mota hauek 1 edo 2 egun iraun dezakete edobaita astebete baino gehiago ere. Jarduerak, nor-malean, leku batean baino gehiagotan egiten dira,aire zabalean. Antolaketan hainbat eragilek partehartzen dute (auzokoen elkarteak, erakundeak,herriko administrazioa...). Gizartean ez daude guztizintegratuta, eta hainbat motatako interes ludikoaknahasten dira. Faktore horiek guztiek zaildu egitendute ingurumen-jarduerak sartzea.

Zailtasun horiez gain, iraunkortasuna aintzat hartzenduen jai handi bat antolatzeko erronka izateakonura asko ekar ditzake, bai sozialak bai inguru-menekoak!

Udaleko kultura- eta ingurumen-sailek eta jaiaantolatzen duten erakundeek jolas- eta ingurumen-jarduera guztiak planifikatu behar dituzte bienarrakasta ziurtatzeko.


Edaria, janaria, esku-lanak saltzen dituzten postuak,jaian parte hartzen duten herriko edo auzokotabernak, musika-ikuskizunak, orkestrak, diskomugikorra, zerbitzu sanitarioak, atrakzioen feria,haurrentzako jokoak, apaingarriak, herri-bazkariak....

Eduki iraunkortasuna aintzathartzen duen jaia egiteko erronka!

Denok irabaziko dugu!Ez ahaztu aurreko ataletako jai-motetan emandizkizuegun gomendioak, asko jai-motahauetan ere aplika baitaitezke.Gogoan hartzea gomendatzen dizuegu.


·Jaiaren inguru-men-kalitateahobetuko duzue.·Parte-hartzaileenartean, taldekoaizatearensentimenduaindartuko duzue,ingurumen-ekimenakpartekatuzgizarteanhobetuintegratuz.

23


Edariak berriro erabiltzeko edalontzietan zer-bitzatu!

Berriro erabiltzeko edalontziekin behin bakarrikerabiltzeko edalontziak erabiltzean baino honda-kin gutxiago sortzen da. Edalontzien alokairuarenkudeaketa Jai jendetsuaren atalean azaltzen da.Pentsatu edalontzien alokairu-zerbitzua zabaltzeataberna batzuetan.

Antolatu jende askorentzako jatorduak honda-kin gutxiagorekin. Paellak, barbakoak, marmi-takoa... egin iraunkortasuna gogoan izanik!

Kontuan eduki murrizteko, berriz erabiltzeko etabirziklatzeko arauak jatorduetan:

1. Murriztu janari-hondakinak: Planifikatu ondomenua eta erosi behar den janari-kantitateasoilik, eta, ahal den guztietan, zerbitzatu janariajan daitezkeen oinarrietan (adibidez, ogi-xerrak,agabe-ogia, taloak, pizzak eta enpanadak).

2. Berriro erabili beirazko edo zeramikazkoontziteria. Alokatu egin dezakezue, eta ontzi-garbigailu eramangarri baten zerbitzua ere bai,platerak jaian berriro erabiltzen direla ziurtatzeko.Beste aukera bat da ontziteria garbitzeko zerbitzuajatetxeren batekin kudeatzea.

3. Birziklatzea: Erabili konposta egiteko ontziteria;materia organikoaren hondakinekin batera birzikladaiteke. Kasu honetan ontziteria eta materiaorganikoa edukiontzi berean jasotzen dira, eta,konposta lortzeko, berdin tratatzen dira.

Antolatu bigarren eskuko materialen azoka

Azoka horiek erabilgarriak ez diren produktuakedo materialak eskaintzen dituztenen eta materialhoriei balioren bat ikusten dietenen topaguneasortzen dute. Erosketa-baldintzak bi alde intere-satuen artean ezartzen dira (saltzailea eta eroslea),eta batzuetan produktu-trukea besterik ez daizaten.

Indartu edukiontziak jasotzeko eta bideakgarbitzeko zerbitzuak

Jaiaren egunetan indartu edukiontzien zerbitzua,gaikako bilketak eta botatzekoen bilketak ugarituz.Adostu bilketa-ordutegiak eta kaleak eta plazakgarbitzeko ordutegiak. Aurreikusi eta erraztubilketa- eta garbiketa-zerbituzak kale guztietansartzea, bidea eragotziko duen oztoporik, ikuski-zunik, apaingarririk egon ez dadin.

Apaindu kaleak material birziklatuaz

Apaingarriek ematen diete jai-itxura herriko edoauzoko kaleei jaiak ospatzen direnean. Iraunkor-tasuna gogoan hartuta apaintzeko ekimenekapaingarriak egiteko hondakinak erabiltzea sus-tatzen dute (tetrabrikak, latak, ontziak, etab.).

Horretarako, jai-batzordeak, aurrez, apainketahoriek egiteko lehengai gisa erabiliko dituztenhondakinen gaikako bilketaantolatu behar du.



Zaindu parte-hartzaileen etaauzokoen ongizatea etasegurtasuna

Erraztu mugikortasuna parte-hartzaileei etaauzokoei

Ziurrenik jaiaren egunetan ibilgailuen joan-etorriamugatuta egongo da kale batzuetan. Eskatu udalarikaleetako zirkulazioa eteteko behar den baimena,eta auzokoei oharrarazi kale batzuetan zirkulazioaeten egingo dela eta eman bide alternatiboeiburuzko informazioa.

Mugatu musikaren bolumena

Ezarri onartzen den bolumen maximoa eta adostumusika-taldeekin baimendutako soinu-potentziamaximoa. Ekitaldirako. Planifikatu agertokienegoera eta bozgorailuen orientazioa, kaleko edoplazako auzokideei ahalik eta kalterik gutxieneragiteko.

24



Diseinatu jaiaren ekimen ekologikoaren berriemateko materiala. Kontzeptu hauek grafikokierraz irudikatzen dira eta iraunkortasunarenkontzeptua transmititzen dute: oreka, armoniak,zikloa, etab.

Osatu jaiko ingurumen-ekimenetan lagundukodizuen talde berdea. Talde horrek esku-hartzeetaneta jaiaren planifíkatze-, hedatze-, ospatze- etaebaluatze-lanetan parte hartuko du.

Jaian bertan...

Kontratatu animazio-taldeak, ingurumenaerrespetatzera eta hondakinak murriztera, berrizerabiltzera eta birziklatzera zuzendutako mezuakigorriko dituzten ikuskizunak antolatzen dituztenak.(ikus baliabideen eta helbideen atala gidaren amaieran).

25

Jaiaren ondoren

Eskatu hondakinak biltzeaz arduratu den enpresaribildutako kantitateei buruzko datuak.

Ingurumen-jardueren ebaluazio-txostena idatzi,eta emaitzak herriko biztanleei jakinarazi,murriztutako eta birziklatutako hondakin-kantitateaknabarmenduz. Erabili herriko komunikabideakemaitza horiek zabaltzeko eta, modu batera alabestera, ingurumen-ekimenetan parte hartu dutenenpresekin partekatzeko.

Iraunkortasun-irizpideakpostuak diseinatzean

Erabili iraungo duten eta hurrengo edizioetanpostuak muntatzeko aukera emango dutenmaterialak.

Bertakoko produktuak zerbitzatu eta moduekologikoan hezitakoen alde egin.

Ontziratu gabeko edariak zerbitzatu, berrizerabiltzeko edalontzietan.

Janaria berriz erabiltzeko edo konposta egitekoontzietan zerbitzatu.

Birziklatu beirazko, plastikozko eta metalezkoontziak eta materia organikoko hondakinak.

Edukiontzi-sorta bat eduki sortutako hondakin-mota desberdinak bereiztea errazteko.

Postuak kontsumo txikiko lanparekin argiztatu.

Ikatz begetala erabili janaria prestatzeko.

Hona hemen proposamen batzuk:

- Ingurumen, natura eta antzeko gaieiburuzko antzezlanak.

- Hondakinen kalejira: musika, materialbirziklatuekin egindako pertsonaiak,ingurumenari buruz sentsibilizatzekomezuak.

- Txikientzako jolas dibertigarriakhondakinak erabiliz.

- Pailazoen ikuskizunak, ondo pasaraztendutenak eta ingurumena errespetatzekomezuak igortzen dituztenak.

- Ingurumeneko kontzeptuei buruzkotailer zientifikoak (energia berriz-tagarriak erabiltzea, baliabide naturalakaurreztea...).


26

Jaialdia, kontzertu jendetsua,ikuskizun-feriak...Nork, noiz eta non egingodugu jaia?

Son encuentros que reúnen a decenas de miles depersonas y se caracterizan por la poca integraciónsocial de los participantes. El espacio de celebraciónpuede ser:

- kanpoko leku mugatua: hainbat girotarakoprestatutako esparrua (kanpatzeko eremuak,taberna-eremuak, kontzertu-eremuak...).

- kanpoalde anitza: jai handietakoen antzekoa.

Ingurumen-inpaktu nabarmena dute jai trinkohauek. Iraupena desberdina izan daiteke: egunbatekoa edo gehienez lau egunekoa, gutxi gora-behera.

Faktore horiek guztiek ingurumen-alderdiak sartzeazailtzen dute. Leku horretakoa izatearen sentimendufaltak are eta gehiago zailtzen du jaian iraunkorta-suna aintzat hartzen duten jarduerak sartzea.


Agertokiak musika-taldeekin, hainbat zerbitzuematen dituzten postuak (edariak, janaria, sal-gaiak... kanpatzeko remuak, janaria prestatzekoeta jateko eremuak, supermerkatuak, zerbitzusanitarioak (komun kimikoak), dutxak, larrialdieta-rako zerbitzuak (medikuak, segurtasuna).

Hau da jai-mota konplexuena. Orain harte emandakoaholku guztiak jendetsuak diren jai-mota honetarakobaliagarriak dira.


Iraunkortasuna aintzat hartzenduen jaialdi bat antolatzekoerronkak onura batzukziurtatuta ditu:. Ingurumen-inpaktu gutxiagosortzen da.

. Parte-hartzaileak gehiagosozializatzen dira.

. Onura ekonomikoa lortzen da.

27

Murriztea, berriro erabiltzea,birziklatzea

Behin bakarrik erabiltzeko ontzien kontsumoamurriztu

Adostu edariak zerbitzatzen dituzten postuekingaragardoa eta freskagarriak zerbitzatzeko pre-siopeko zorrotadak erabiltzea. Neurri hori araugisa eska daiteke, eta, kasu horretan, edari-hornitzaileekin kontratuaren baldintzak negoziatubeharko dira.

Hondakinak murrizteko ingurumen-irizpideakdituzten salmenta automatikoko eremuakinstalatu

- Edariak itzultzeko beirazko ontzietan saltzendituzten makina automatikoak instalatu. Horiekinbatera, ontzi horiek berreskuratzeko beste makinabatzuk jarri.

- Edalontzirik gabe zerbitzatzeko aukera dutenkafe-makinak instalatu; eta hori merkeago jarrieta erabiltzaileak berriz erabiltzeko edalontzi batedo kikara bat erabiltzera bultzatu. Makinakudeatzen duen enpresarekin adostu makinakbidezko merkataritzako kafea zerbitza dezan

Aurreztu ura eta elektrizitatea

- Minimizatu ur-kontsumoa bainuetan, dutxetaneta komunetan, besteak beste tangetan bolumen-murriztaileak ezarriz, emari-muga-tzaileak eta tenporizadoreak instala-tuz eta dutxetan eta konketetanpultsadoreak jarriz.

- Alokatu behar adina ko-mun kimiko eta instalatubehar bezala seinalezta-tutako lekuetan hodiosasungaitzak saihesteko.

- Kontsumo txikiko lanparak erabili konketetan,kanpoko argiztapenean eta postuetan.

Bildu hondakinak gaika

- Ezarri biltzeko baldintzak (ordutegia, kamioietarasartzeko bideak, etab.) kudeatuko duen enpresa-rekin edo herriko administrazioarekin.

- Gaikako bilketarako eta botatzeko zaborretarakoedukiontziak ondo ikusteko lekuan jarri, jaikoparte-hartzaileen eta zerbitzuen zirkulazio libreaeragotzi gabe.

- Jarri birziklatzeko eta botatzeko gaien edukiontziguztiak elkarren ondoan; ez da komeni edukion-tziak bakarka jartzea.

- Banatu, postuko jabeen artean, sortzen dituztenhondakinak gaika jasotzeko behar adina edu-kiontzi eta zabor-poltsa. Jaian hondakinak gaikabilduko badira, eman postutik gertuen dituztenedukiontzien eta birziklatzeko araudiaren berri.


Sustatu

Sahiestu

28

- Kalkulatu jaian izango diren parte-hartzaileenkopurua eta erosi behar adina plastiko gogorrekoedalontzi (gutxienez 1 pertsonako).

- Muntatu edalontziak alokatzeko eta itzultzekobehar adina postu; eta ikusteko errazak izandaitezela eta gaiak berriz erabiltzearen, honda-kinak minimizatzearen eta abarren aldeko lemakizan ditzatela.

- Alokatu ontzi-garbigailu bat itzultzen diren eda-lontzientzat, edo adostu ontzi-garbigailu baterabiltzea jaia ospatzen den lekutik gertu dagoenjatetxe batekin.

- Ziurtatu berriz erabiltzeko edalontziaren ekimenakondo funtzionatuko duela, datu hauek zehaztukodituen informazio-kanpaina on bat eginez:

- Edalontziak alokatzeko eta itzultzeko postuenordutegia.

- Edalontzia alokatzeko prezioa.

Berriz erabiltzeko edalontzia hondakinak minimiza-tzeko tresna da. Aparteko irabaziak lortzeko bakarrikerabiltzeak eragin dezake jaiko parte-hartzaileekekimena baztertzea. Edalontzia alokatzeko prezioon bat 0,50 € dira.

Edalontzia erabiltzea beharrezko betebehar moduraezarri, eta ez onartu edariak erabili eta botatzekoedalontzietan saltzea.

Serigrafian egindako berriz erabiltzeko lema batzuk:El vaso más de una vez - (Molins de Rei)


EDALONTZIAREN EZAUGARRIAK

Materiala:Plastiko gogorra lurrera erortzerakoanapurtu ez dadin.

Edukiera:300 ml. baino gehiago.Imprimatzeko gai.Tenperatura altuak jasateko gai.Diseinu erakargarria.Erabiltzeko gai.

Berriz erabiltzeko edalontzia kudeatzea

Edalontzia Kataluniako jai handietanBartzelonako Unibertsitate Autonomoko jaian, 1998an, baliatuziren lehen aldiz berriz erabiltzeko edalontziak. Orduz geroztik,urtero hogeita hamar bat mila lagunek erabiltzen dute edalontzi-mota hori! Egun, Kataluniako herri askok –besteak beste, Figueres,Cardedeu, Salt, Sant Cugat del Vallès– erabiltzen dituzte horrelakoedalontziak jai handietan.Erabil itzazue zuek ere!Bilbon ere!

Goierriko Udaltalde 21:berriz erabiltzeko edalontziak banatukodituzte eskualdeko festetan

Joan den urriaren 22an eta 23an jarri zen abian GoierrikoUdaltalde 21ek bultzatutako kanpaina, Zaldibian, "Sustraiez Blai"jaialdian. Eskualdean egingo diren beste festa eta ekitaldibatzuetara zabaldu nahi dute ekimena, eta, hala, Legorretanospatuko den Gazte Festan ere berriz erabiltzeko edalontziakbanatuko dituzte euro bategatik.Festetan eta bestelako ekitaldietanerabili ohi ditugun edalontziek sortzen dituzten hondakinak %90 inguru murrizten dira horrelako edalontziak erabilita.Horretazgain, birziklatzeko eta produktuak berrerabiltzeko kultura bultzatunahi dute, oso zabaldua baitago 'erabili eta bota' kultura.

Edalontzi urdinak, berdeak, laranjak, horiak eta gardenak banatukodira, Goierriko Udaltalde 21en logotipoarekin, argazkian ikusdaitekeen moduan.

29

Ziurtatu jaira garraio publikoan joan daitekeelaeta koordinatu jaiaren ordutegiak garraio pu-blikoaren zerbitzuenekin eta, behar izanez gero,indartu edo gehitu.

Prestatu ondo seinaleztatutako eta egokitutakoaparkalekuak eta gorde lekua mugikortasun mu-rriztuko pertsonentzat. Saiatu bizikletentzako apar-kalekuak jartzen eta behar bezala zaintzen.

Barne-komunikazio eta –mugikortasun egokiaeta segurua bermatu, bai antolatzaileentzat,bai zerbitzu-hornitzaileentzat, bai parte-hartzaileentzat

Ezarri antolakuntzako zerbitzu guztien komunikazioeta mugikortasun-kanalak. Jaian, larrialdi-egoeretanbatez ere, ezinbestekoa da segurtasun-taldeekinkomunikazioa bermatuta edukitzea.

Antolakuntzako langileek bereizgarriren bat eramanbehar lukete (koloretako txalekoak, besokoa, etab.)erraz eta azkar identifikatu ahal izateko.

Jarri agertokiak kontzertuetako musikak gai-nerako parte-hartzaileei ez molestatzeko mo-duan

Agertokiak instalatzerakoan inpaktu akustikoakontuan izan behar da. Planifikazio on bat eginbeharko duzue; agertokiaren kokalekua, bozgora-iluen orientazioa, soinuaren potentzia eta eragingehien izaten duten auzokoak kontuan eduki behardira. Auzokoei aurrez eman sortuko zaizkien era-gozpenen berri. Instalatu, ahal bada, zarata indar-gabetzen duten pantaila akustikoak.


Zaindu parte-hartzaileen eta auzokoen ongizatea etasegurtasuna

Murriztu jaiaren ondorengo inpaktuak

Jaia amaitutakoan, lekuak jaia egin aurretik bezalageratu behar du. Finkatu garbiketa-zerbitzuekinazkar eta modu eraginkorrean aritzeko era. Enpresahoriekin kontratuak sinatzerakoan,negoziatu ingurumenerako kalte-garriak ez diren produktuak era-biltzea.

30


Erabili komunikabideak (herriko prentsa, irratia,telebista) jaialdiaren ingurumen-ezaugarrien berriemateko.

Jaialdiaren sarrera-txartelean adierazi jaiko inguru-men-alderdiak, eta azaldu sarrera-prezioaren zatibat ingurumen-zerbitzuak kudeatzeko izango dela.

Eman jaiaren ingurumen-araudiari buruzko infor-mazioa postu guztiei.

Osatu jaia hasi aurretik, jaian eta jaia amaitutakoaningurumen-ekimenetan lagunduko duen taldeberdea.

Prestatu puntu berde bat jaiko musika- eta inguru-men-jarduerei buruzko informazioa emateko.

Jaian bertan

Animatu musika-taldeak beren ekitaldian jaikoingurumen-ekimenekiko babesa adieraztera.

Gogorarazi jaiko ingurumen-araudia zein denbetetzen ari ez direla antzemandako postuei.

Postuetan dagoen ingurumenari buruzko informa-zioa agortu bada, jarri berriro.

Berriz erabiltzeko edalontziaren ekimenarekin,zeharka, ingurumenari buruz sentsibilizatzeko lanaegiten da, eta jaiko parte-hartzaileen portaeraneragiten du.

Jarri informazio-plafoiak birziklatzeko edukiontzieneremuetan, edukiontzi bakoitzean utzi behar direnhondakin-motak argi adieraziz.

Jaiaren ondoren...

Idatzi ingurumen-ekimenetan lortutako emaitzenebaluazio-txostena, eta zabaldu komunikabideenbitartez eta zuzenean edo zeharka jaian parte hartuduten eragileen artean (jendea orohar, enpresak, administrazioak).

Informazioa ematea- Jarduerei buruzko informazioa: emanaldiak,

ordutegiak, agertokiak...- Ingurumen-ekimenei buruzko informazioa: berriz

erabiltzeko edalontzia, hondakinen gaikakobilketa, konposta egiteko ontziteria...

Puntu berdearenfuntzioak



Laguntza logistikoa- Gune hau edukiontzien eta jaiko ingurumen-

ekimenak garatzeko behar diren beste materialenbiltegi gisa erabiltzen da.

Topalekua- Talde berdearen jarduerak kanalizatzen dira eta

parte-hartzaileen iradokizunak jasotzen dira.

31

GlosarioaIngurumen-koordinatzailea: jaian egiten direningurumen-jarduerak kudeatzeko ardura duen taldesustatzaileko kidea. Talde berdea koordinatzen dueta puntu berdea antolatzen du.

Talde berdea: gaingurumen-jardueretan laguntzekoardura duten eta horretarako prestatuta daudenpertsonen taldea.

Postua: edariak, janaria, esku-lanak eta bestelakoproduktuak saltzen diren kanpoko instalazioa.

Ingurumen-babeslea: ingurumen-ekimenetan,baliabide ekonomikoak edo materialak emanez,beren irudi berdea indartzearen truk parte hartzenduten enpresak, erakunde publikoak edo bestelakoentitateak.

Puntu Berdea: parte-hartzaileek ingurumen-jarduerak gauzatzea ziurtatzeko behar den infor-mazio osoa, giza baliabideak eta baliabide mate-rialak topa ditzaketen lekua.

Sustatzaileak: jaia antolatzen duten pertsonak,pertsona-taldeak, erakundeak, instituzioak, etab.

Garbigunea: herritarrek etxeko hondakin-motaguztiak sailkatzeko eta gero berreskuratzeko edotratatzeko eramaten dituzten udal-instalazioa.

Konposta egiteko ontziteria: batez ere arto-almidoiz egindako platerak, mahai-tresnak etaedalontziak, gero konposta egiteko erabiltzendirenak.

Zonning-a: jai-barrutiaren barnean zerbitzuak nonkokatuko diren zehaztea (tabernako barrak, postuak,zerbitzu sanitarioak, ikuskizunen eremua) eta parte-hartzaileak, antolatzaileak eta haiekin lotutakozerbitzuak mugitzeko bideak definitzea.

Glosarioa

32

Helbide eta kontaktuinteresgarriakEkitaldiak antolatzen esperientzia duten enpresa edo zerbitzubatzuen baliabideak. Zerrenda askoz handiagoa da. Zerrendahonetan egon nahi baduzue edo baliabide hauetako batiburuzko informazioa jaso nahi baduzue, jarri harremanetanIHOBE Ingurumen Jarduketarako Sozietate Publikoarekin.

Berriz erabiltzeko plastikozko edalontziak

Rezikleta, S. Coop.Erletxeko industrialdeaD plataforma, 5 nabea48960 - GALDAKAOtel.: 944571447faxa: 944571671h.el.: [email protected]:\\www.rezikleta.com

Konposta egiteko ontziteria eta poltsak

EkonekazaritzaEuskadiko Nekazaritza Ekologikoko Federazioa.Urteaga kalea, 23. 20570 Bergara.tel.: 943 76 18 00faxa: 943 76 02 94h.el.: [email protected]

Vending (edariak itzultzeko ontzietan saltzen dituzten makinaketa ontziak berreskuratzeko makinak)

ADELVATel.: 93 710 08 15

AUTOMATIC SATel.: 93 223 86 70

DABA S.A.Tel.: 93 721 79 00

IBERVENDINGTel.: 93 721 79 70

Bidezko Merkataritzako produktuak

Bidezko Merkatarizaren Estatuko KoordinakundeaEhunurteurrenaren plaza 3, etxabea. 20006 DONOSTIA.tel. eta faxa: 943 461578h.el.: [email protected]://www.e-comerciojusto.org

MercadecoSan Felicisimo plaza, 14. 48.014 BILBOtel.: 944 76 30 55faxa: 944 76 09 96h.el.: [email protected]

Medicus MundiPuestomundi Abastos plaza, Santa Barbara plaza z/g, 37. postuaGasteiz 01004

Setem Euskaditel.: 902 012 838h.el.: [email protected]://www.pangea.org/euskadiv

Intermon-OxfamBidezko Merkataritza Sailatel.: 902 330 331http://www.intermon.org/page.asp?id=277&idioma=1

Tienda BilbaoUrkixo zumarkalea, 11. 48008 Bilbotel.: 944 160 072

Emaús-Erein GetxoBasagoiti etorbidea, 5648990 ALGORTA-GETXO (Bizkaia)tel.: 94 491 33 07h.el.: [email protected]://www.euskalnet.net/erein

Birziklatzeko eta ingurumeneko gaiei buruzkotailerra

HABEA – Euskal Herriko Ingurumen HezkuntzarakoEkipamenduen ElkarteaJavier SánchezBrinkola Auzoa20220 Legazpitel.: 943 652544 - Fax:943 360504h.el.: [email protected]

Rezikleta, S. Coop.Erletxeko industrialdeaD plataforma, 5 nabea48960 - GALDAKAOtel.: 944571447faxa: 944571671h.el.: [email protected]:\\www.rezikleta.com

KeimaPobeñako eskoletarako bidea z/g 48550 MUSKIZHarremanetarako: Imanol Paredestel.: 94 4249955/946 708107h.el.: [email protected] http://www.keima.net

Iniciativas AmbientalesJuan Urbieta 6, 13 D-I48015 Bilbotel.: 94 4479206faxa: 94 4478841

OrtzadarLandabaso plaza 12, 3. B48015 Bilbotel.: 94 4745775faxa: 94 4745875

HayzelanPablo Sorozabal 348910 Sestao Bizkaiatel.: 94 4967717faxa:94 4966789

HaziaSimon Bolibar plaza 14, 6. D01003 Gasteiztel.: 630 347006

GalemysRafael Alberti 4, etxabea01010 Gasteiztel.:945 176276faxa:945 171500

Helbide eta kontaktu interesgarriak

Acción-ZeroTornu 2 A, 1. C 01001 Gasteiztel.: 945 277503faxa: 945 267793

Artelatz – Ingurugiro ZerbitzuakIgarondo 4, 1. C 20400 Tolosa Gipuzkoatel.: 943 670637 670249faxa: 943670906

Pagoa – Consultores AmbientalesSerafin Ajuria 2, etxabea01008 Gasteiztel.: 945 219864 mugikorra: 630 271545faxa: 945 244724

T.A.E.R.Gorbeia 11, 5. ezk. 01008Gasteiztel.: 945 226447 mugikorra: 651 704 968

Ingurumenari buruzko mezuak dituzten ikus-kizunak, jokoak, antzerkia, musika:

Ama-Lur (Kultur Koordinatzailea)48 P.K. - 48920 Portugaletetel.: 944 862 4441166 P.K. – 20080 Donostiatel.: 943 475 0902249 P.K.– 01080 Gasteiztel.: 945 145 599www.ama-lur.com

Maskarada Antzerki KonpainiaKontenedore baten istorioak10.158 posta-kutxa - 48080 Bilbo (Bizkaia)tel.:/faxa: 944 46 77 81Mugikorra: 659 13 12 91www.maskarada.net

Enkarni Genua“Txotxongiloak”: Erreka Mari, Itsas-minaHarremanetarako:Euskal Idazleen Elkarteatel.: 943 276999faxa: 943 277288h.el.: [email protected]

Joseba RamírezZaborrei buruzko “txotxongiloa”Harremanetarako:Euskal Idazleen Elkarteatel.: 943 276999faxa: 943 277288h. el.: [email protected]

Jolasak hondakinekin

HABEA – Euskal Herriko Ingurumen HezkuntzarakoEkipamenduen ElkarteaJavier SánchezBrinkola Auzoa20220 Legazpitel.: 943 652544 - faxa:943 360504h.el.: [email protected]

Jokulandia(Iñaki Vélez Zufiaurre)Etxarri-Aranatz (Nafarroa)tel.: 656875699

33

Web de interés

WEB interesgarriak

Euskadiko informazioa

EUSKO JAURLARITZAwww.ingurumena.netEusko Jaurlaritzaren garapen iraunkorrari buruzko informazioabiltzen duen web-a.

Ingurumen Jarduketarako Sozietate Publikoa-IHOBEhttp://www.ihobe.net

CEIDAhttp://www.euskadi.net/vima_educacion/ceida_c.htm

CEAhttp://www.vitoria-gasteiz.org/ceac/index.html

TERRA.ORGhttp://www.terra.orgEkoproduktuak on-line saltzeko atal bat du; adibidez, konposta-gailuak, eguzki-sukaldeak, pedal bidezko eguzki-kargagailuak(baita lankidetzarako jolasak ere).

Australia

http://www.ecorecycle.vic.gov.au/litter/waste-wise-events.asp

http://www.caa.org.au/taste/lowwaste/index.htmlHondakinak minimizatzeko irizpideak sartuz jaialdiak nola antolatuazaltzen duten gidak. Oso baliagarriak. Egiaztatze-taulekin eta -zerrendekin. Jarraibideen gida.

AEB

http://www.uwm.edu/Dept/besmart//festival/festival_frame.htmlHondakinak murrizteko unibertsitateko gida ekitaldi-kudeatzaileentzat.

http://www.epa.gov/epaoswer/non-hw/reduce/grn-mtgs/mtg.htm“It’s easy being Green! A Guide to planning and conductingenvironmentally aware meetings and events” (1996). U.S. Envi-ronmental Protection Agency.

http://www.kcb.org/recycgui.html“Summer Recycling.Guide to recycling at Chicago Summer Festival”Chicagoko udako jaialdiko hondakin-kudeaketaren kasu praktikoa.

Kanada

http://www.rco.on.ca/millennium.html“No Waste Millenium Guide” Reclycing Council of OntarioHondakinik gabeko jaietarako gida praktikoa.

http://www.recycleworks.org/schools/nowaste.htmlRecycling and composting Program of San Mateo CountyFamiliako ospakizunetan sortzen diren hondakinak murriztekoaholkuak.

Katalunia eta Espainiako informazioa

www.uab.es/osha/Hondakinak minimizatzea Bartzelonako Unibertsitate Autonomokojai handian.

www.gobmallorca.com/comuni/991216b.htmUsadiozko jaietan kontsumo arduratsua egiteko aholkuak.

www.pangea.org/edualter/actualidad/ecologia/residus8.htmJaietan hondakinak murrizteari buruzko Europa osoko esperientziak.campus.uab.es/~2067057/ambient.htmBalenyako topaketako ingurumen-kudeaketa (Bartzelona).

IRAUNKORTASUNA DUTEN JAIAK - Euskadi.eus€¦ · JAIAK giza baliabideez eta natur baliabideez...

Documents

Transcript of IRAUNKORTASUNA DUTEN JAIAK - Euskadi.eus€¦ · JAIAK giza baliabideez eta natur baliabideez...