IruñerrirakoHiriMugikortasunIraunkorrekoPlana

MugikortasunarenaldekoItuna

2017kootsailaren20a

1

AURKIBIDEA

1 MugikortasunaIruñekoMetropolialdean..........................................................................2

2 Metropoli-mugikortasunarendiagnostikoaIruñean..........................................................7

3 Bestehiribatzuenesperientzia..........................................................................................8

4 Mugikortasun-politikarenhelburuberriak.........................................................................9

5 Mugikortasunarenaldekoitunbaterantz.........................................................................10

5.1 Itunarenhelburuorokorrak......................................................................................10

5.2 Lidergoa,koordinazioa,parte-hartzeaetajarraitutasuna........................................11

2

1 MUGIKORTASUNAIRUÑEKOMETROPOLIALDEAN

IruñekoMetropolialdeakbiztanleria-hazkunde jarraituaedukiduazkenhamarkadetan,etazahartzekojoeraetafamilienbatezbestekotamainatxikitzekoanabarmenaizanda.2007ankrisiairisteaklangabeziaaskoemendatzeaekarrizuen,etaorainpoliki-polikigutxitzendoa.

Metropolialde hau Espainian trinkoki jendeztatuen dagoenetako bat da, eta bertan,erdialdean eta hiriburuaren kordoi periferiko batean jarduera-kontzentrazio handia dago.Lurralde-egitura horrek ekartzen du lurralde-ehun osoaren elkarrekiko erlazio izugarria,mugimendu erradial garrantzitsuekin. Kopuru soil batek fluxu horien garrantzianabarmentzendu: lanpostuahiriburuanzuten langileguztietatik (2011koErroldan100.000inguruziren)%45gutxigorabeheraIruñetikkanpokoakziren.Metropolialdeaneguneromilioibatdesplazamenduinguruegitenda,etahaietatikgehienakmetropolialdeaeratzendutengunedesberdinenbarneanegitendira.Lekualdatzeluzeenek,jeneralean, forma erradiala dute, jatorria edo helmuga hiriaren erdialdean izanda, baina,halaere,zeharkakoerlaziobatzukeregarrantzitsuakdira.

Desplazamendunagusiakmakroguneenartean,garraiobideguztietan.

Iturria:Egileabera,EDM20131inkestakodatuetatikabiatuta.

Oinezkoen mugikortasunak garrantzi handia du, lekualdatze askoren tamainak aintzathartuta, eta egun desplazamendu guztien %42 egiten dira oinez. Oinezkoenmugikortasunaren alde egin berri diren jarduketa jarraituak (30eko eremuak, erdi1Mugikortasunariburuzkoetxezetxekoinkesta,2013koa.

3

oinezkoentzat bihurtzea eremu batzuk…), bereziki hiriguneetan baina ez bakarrik haietan,oinezkoen joan-etorriak eta hiriko ingurumen-kalitatea hobetzeko ahaleginaren adibidebikainakdira.Iruñeanhamarbathiri-igogailuetamugikortasunbertikalalaguntzekoarrapalamekanikobategoteanabarmentzenda.Alabaina,orokorradakonektibitatepobrebatbaiudalerribakoitzekoauzoenarteanbaietaudalerrienarteanere,etaindarreanirautenduteoztopo handiek, bereziki Metropolialdeko bigarren koroako udalerrien kasuan. Gainera,oraindelagutxiarte,oinezkoenetabestegarraiobidebatzuenartekogatazkaklehenbizikoenkalteankonponduizandira(nahizetaegoeraaldatzenedoitzultzenaridenpixkana).

Beste alde batetik, bizikletaren erabilera handitzen doa, baina desplazamendu guztietanduen kuota txikia da oraindik. 2013ko EDM inkestaren arabera, bizikleta lekualdatzeen%2tan erabiltzen zen, gutxi gorabehera, eta lehentasunez aisiarako. 18 eta 44urte artekobiztanleekerdiekbizikletadutenez,bizikletazegitendirendesplazamendugehienaknorberebizikletanegitendira.Txirrindularientzakoazpiegiturakosoheterogeneoakdiraetasarearenkontzeptua hasi berria da. Bere aldetik, eskaria pilatzen den guneetan bizikletenaparkalekuaknahikoakezizaten,eskasakizaten,hasida.Garraio kolektiboak kuota murritza du Iruñeko Metropolialdean, desplazamendu guztien%13 baino txikiagoa, eta beheranzko joera du, gainera. Edonola ere, hori ez da gertatzenEskualdekoHiri Garraioaren (EHG) erabilera eskasa delako: bestemetropolialde batzuekinalderatuta, EHGaren erabiltzaileek desplazamendu kopuru handia egiten dute garraiopublikoan(100bidaiaingurubiztanleetaurtebakoitzeko),antzekometropolialdeetanbainonabarmengehiago.

4

Bidaiakgarraiopublikoan,biztanlebakoitzeko,metropolialdeosoan.2014.

Oharra:Erabilitakobiztanleriametropolialdekoada.Iturria:OMM20142.

Garraiokolektiboareneskariarenbilakaeranegatiboaizandakrisiahasizenetiketa2014koamaieraartean.Horidela-eta,aldihorretan,nahizetaeskaintzahanditueginden,okupazioagutxitueginda.Denadela,badirudiazkenurteetanjoerahorialdatzenedoitzultzenaridelaetaeskaintzarenetaeskariarenbilakaeraantzekoagoakizatenaridirela.

2 Metropoli Mugikortasunaren Behatokia analisirako eta gogoetarako ekimen bat da, hauek eratutakoa:Espainiako metropolialde nagusietako Garraio Publikoko Agintariak (ATP), Nekazaritza, Elikadura etaIngurumen Ministerioa, Sustapen Ministerioa, Industria Ministerioa (IDAE Dibertsifikaziorako eta EnergiaAurrezteko Institutuaren bidez) eta Barne Ministerioa (DGT Trafiko Zuzendaritza Nagusiaren bidez).Ekimenarenxedeadagarraiopublikoakhirietakobizi-kalitateaetagarapeniraunkorrahobetzekoegitenduenekarpena islatzea. Parte hartzen duten metropolialdeen mugikortasuna aztertzen duen txosten batargitaratzenduteurtean.

5

EskualdekoHiriGarraioareneskaintzarenetaeskariarenadierazleenbilakaera.

Iturria:Egileabera,“IruñerrikoHirikoGarraioarenV.Plana,2015-2016.Aldaketa”dokumentuaoinarrihartutaegindakoa.

Bidaiaribakoitzekobatezbestekodiru-sarreragutxituegindaazkenbiurteetan,hazkunde-aldigarrantzitsubatenondoren,etatarifaberrimerkeagoak(aldibaterakoabonuak,gizarte-tarifa…)martxanjarridirelakogertatuda.Bestealdebatetik,egun,Metropolialdean,biztanlekopuruarekikoproportzioantaxikopuruoso txikia dugu, bestemetropolialde batzuekin alderatuta. Desplazamenduen%0,2 inguruhartzenduela,osobigarrenmailakoeginkizunadutaxiakIruñekoMetropolialdean.Ibilgailu pribatuaren erabilgarritasuna oso handia da, Espainiako handienetako bat, baiMetropolialdeosoanbaietahiriburuanere,etaberekuotalekualdatzeguztien%41ekoada.Ibilgailu pribatua sarritan ibilbide laburretarako erabiltzen da: eremu batzuetan, ibilgailupribatuan egiten diren joan-etorri guztien bostenak gutxi gorabehera distantzia laburrekobarne-desplazamenduakdira.

Iruñeko Metropolialdeko bideen sarearen arazo nagusia da pilaketak gertatzen direlapuntakoordutegietanhirirakosarbideerradialetan,etaegoeragatazkatsuakgertatzendirabiribilgune eta elkargune batzuetan. Hiriko bide nagusiek duten zirkulazio-bolumenaMetropolialdekohiriartekobideetandagoenaren antzekoada, egunean15.000eta 20.000ibilgailuen arteko kopuruekin. Oro har, zirkulazioaren antolamendua ibilgailuen bolumenosoaren ikuspegitik optimizatuta dago, eta horrek eragin negatiboa du gainerakoerabiltzaileengan(garraiokolektiboaetaoinezkoak,batezere).Aparkaleku-hornidurahandiadago, bai doakoa bai eta ordainpekoa ere, metropoli-erdialde osoan eta horrek erraztuegitenduibilgailupribatuakmetropoli-hiribururantzerakartzea.

Aurreko guztia aintzat hartuta, IruñekoMetropolialdean,garraiobideen arteko banaketaknahiko kopuru handia erakusten du oinezko desplazamenduetarako, trinkotasun handiarietadistantzialaburreiesker.Bainaibilgailupribatuaosoerabiliada,baitadistantzialaburrak

6

egiteko ere: 10 minututik beherako ibilbideetarako, ibilgailu partikularrak %20 artekogarrantzia du, eta garraio publikoak, aldiz, %2koa. Ibilgailu pribatuaren erabilera handihorrekekartzendu,nahizetaautobusanahikoerabiliadenterminoabsolutuetan, terminoerlatiboetansoil-soilikdesplazamenduguztien%13besterikezegokitzeaberari.Kopuru horiek berez esanguratsuak diren arren, larriena da azken hamarkadetan ibilgailupribatukogarraioarenpisuahanditzendoala,lekualdatzekogainerakomoduenaurrean.

Bidaiak,garraio-moduoinarrizkoarenarabera,IruñekoMetropolialdean.

Urtea Oinez Garraiopublikoan

Ibilgailupribatuan

Bestemodubatzuetara

1996 %43,7 %14,4 %36,8 %5,12013 %42,1 %12,7 %41,1 %4,1

Iturria:EDM2013.

Bidaienbanaketaoinarrizkomoduarenarabera.2013.

Iturria:EDM2013.

Amaitzeko, bide-segurtasunaren ikuspuntutik, sareak gune kritiko gutxi ditu, bainabideetako ezbeharren kopuruak biktima kopuru nabarmen handia eragiten du.Nabarmentzekoa da hiri-eremuan istripuek duten pisu erlatiboa handiagoa dela hiriartekobideetangertatzendirenistripuenabaino.

7

2 METROPOLI-MUGIKORTASUNARENDIAGNOSTIKOAIRUÑEAN

Orainarteikusitakoguztiadiagnostikosintetikohonetanlaburbildaiteke:

q Oraintsuko egoera ez da oso zorrotza zirkulazioaren gaian, hein handi batean krisiekonomikoakmugikortasunaetapilaketeneraginakmurriztudituelako.

q Aparkamenduarengaian,plazenhornidurahandiadago,etahorrekmesedetzendubidaien erakarpena mugan dauden gune askotara edo, are gehiago, hartzekoahalmenarengainetikdaudenetara.

q Autobuseko eskualde-garraioak eragin bikoitza izan du: batetik, eskaria gutxitu dakrisiekonomikoarengatik,eta,bestetik,ibilgailupribatuarenlehiaedukidu,pilaketakgutxitudirenezetaaparkalekuugaridagoenez,osoaukeraerakargarribihurtudena,garraiopublikoarenaurrean.

q Distantziaertainetaluzeetarako,oinezkolekualdatzeakezdiraaukerabideragarriak,bainadistantzialaburretarakoMetropolialdeakahalmenhandiadu,beretrinkotasunhandiakontuanhartuta.

q Bizikleta –nabarmen handituz doan erabilera izanik– oraindik ere maila baxuetandago. Bizikletaz egiten diren desplazamenduetan, arazoak daude ibilbideakkonektatuta ez daudelako, eta, zenbait kasutan, aparkatzeko orduan edukieraarazoakikustenhastendira.

Horren guztiaren emaitza damoduen banaketa hondatuta dagoela: ibilgailu pribatuarenerabilerahanditzenaridaetagarraiokolektiboarengarrantziarengaleraerlatiboagertatzenari da. Oso kezkagarria da 1996 eta 2013 artean dagoen hamarkada eta erdian ibilgailupribatukolekualdatzeak%37tik%41eraigaroizanaeta,beraz,gainerakojoan-etorrimoduakgutxitu izana: oinezko lekualdatzeak%44tik%42ra, garraio publikokoak%14tik%13ra, etaabar.Hori hala izanik, Iruñeko Metropolialdeko garraio- eta mugikortasun-sistemareniraunkortasuna txikiagoa da orainmende aldaketa gertatu zenean baino, klima aldaketariburuz denok ezagutzen ditugun alarmak, ingurunean duen eragin negatiboa eta abargorabehera. Ez badugu kemenez jarduten, suspertze ekonomikoak eta horrek berekindakarrenzirkulazio-emendatzeakeragingoduteIruñekometropoli-eremuanmugikortasunaeta garraio-sistema gero eta ezin iraunezkoagoa izatea, ibilgailu pribatuaren portzentajeahanditzeagatik banaketa modalean eta eraginkortasunik ezarengatik erabilera orokortuanetabereizkuntzarikgabekoan.Hauekeragingoditu:

q Osasun-arazoak eta bereziki ahulenengan (haurrak, zaharrak, ahalmen urritasunenbatdutenak):gaixotasunak,istripuaketaegonekobizimodua.

q Ingurumen-arazoak: lurzorua okupatzea eta lurraldea zatikatzea, berotegi efektukogasakigortzea,zaratak,etaabar.

q Arazo sozialak: espazio publikoa hondatzea, haurren, zaharren eta ahalmenurritasuna duten pertsonen gizarteratze eza, denbora-galerak pilaketengatik,irisgarritasunezaibilgailurikezdutentaldeentzat...

q Arazo ekonomikoak: gastua handitzea garraioan, tokiko lehiakortasun gabeziapilaketenondorioz...

8

3 BESTEHIRIBATZUENESPERIENTZIA

Herrialdeaurreratuguztietan,mugikortasunarengaian, iraunkortasunahelburudutenplanmota desberdinak daude. Haien guztien artean, hiri-mugikortasun iraunkorreko plan(HMIP)esatenzaienaknabarmendubehardira,tresnaintegralgisa.

HMIPguztiakezdiraberdinaketadesberdintasunnabarmenakdituzte, dagozkienarazoakdesberdinak izatearen eta haiei ekiteko aintzat har daitezkeen ikuspuntu alternatiboenemaitzamoduan.Honahemenadibidebatzuk,aurrekoaagerianuztendutenak:

q Gasteizen, hiriko garraio publikoaren sarea aldatzea izan zen aldaketarenkatalizatzailea: autobus-sare txikiagoa sortu zen eta tranbiarekin konektatua, nonlehentasuna ematen zitzaion linea-aldaketari. Sarea berriro diseinatzean, garraiopublikoaren prezioa garestitu zen. Aldi berean, aparkamendu arautuaren prezioahirukoiztuzen.

q Burgosen,bizikleta,autobusa,oinezkoentzatbihurtzeaketazirkulazioarenkudeaketaindartuziren.

q Bartzelonan, Metropoli Eskualdeko Mugikortasunaren Plan Zuzentzailearenjarraipen-plan bat egiten da urtero, erakunde guztiekin. Planak esleitu dizkionneurriakonartzendituerakundebakoitzak,erakundebakoitzarekinadostutako lan-mekanikaezartzenduetajarduketakgauzatzeaerraztendu.

q Zaragozan, tranbiarenaldeegindute. Izugarrizko inbertsio-ahaleginaegindute,etahiriarenfisonomiaerrotikaldarazteaekarridu.

q Pontevedran, lehenbizi, hirigune historikoa oinezkoentzat bihurtu zuten, eta gero,hiriarenerdialdekobestekalebatzuetarazabaldudute,komertzialagoakdirenetara.

q Donostian, protagonistak oinezkoak dira. Bizikletaz ibiltzeko hiria ere bada, bideesklusiboetanegitekoibilbideen45kilometrobaititu.Garraiopublikoaridagokionez,autobusenhiri-sareahobetzearenaldeeginduteDonostian,erreibereizienbidez.

q Malagaren estrategia hiru alderdi hauetan laburbil daiteke: garraio publikoasustatzea,aparkamendu-politikaetahirigunehistorikoaoinezkoentzatbihurtzea.

q Gijonen, ibilgailuenabiaduramugatzeaapustuhandietakobat izanzen.Etaharekinbatera, garraio kolektiboaren tarifa-politika berria ezarri zuten eta bidegorriakhedatuzituzten.

Azken batean, ondokoa ondoriozta daiteke: zenbat hiri, hainbat eredu. Ez da arrazoizkoaitsu-itsuankopiatzeabestetokibatzuetangaratudutena.Denaden,denetanjoeraberberahoni ekin eta eusten diote: ibilgailu pribatuaren hazkunde neurrigabea murriztea etalekualdatzekobidealternatiboakindartzea.

9

4 MUGIKORTASUN-POLITIKARENHELBURUBERRIAK

Nahiz eta Iruñeko Metropolialdean handituz doan mugikortasun bat modu iraunkorreankudeatzera bideratutako konponbide asko diseinatu eta ezarri diren (tarifa berriakEskualdeko Hiri Garraioan, bizikleta babestea eta abar), kontua da ez dela lortu lehenagoaipatutakojoeranegatiboaaldatuedoitzultzea.Mugikortasun-politika bere osotasunean planteatu behar da berriro, iraunkortasunetikbideratzeko. Garraio publikoaren gainean jardutea besterik gabe ez da nahikoa egunibilgailu pribatuabaliatzendueneskaria erakartzeko. Bestehiri etametropolialdebatzuenesperientziak erakusten digu inplikatuta dauden faktore guztien gainean jardungo dutenneurrien paketeak behar direla. Hain dinamikoa eta konplexua den eremu batekomugikortasunak alderdi asko ditu eta, horrenbestez, ez dago errezeta edo erremediohutsezinbakarbat.Horrenbestez, garraio publikoa sustatzeko neurri kementsuez gain, ibilgailu pribatuarenerabilera arrazoizko bihurtzeko neurriak behar dira; hartara, kasu eta inguruabarbakoitzean, ikuspuntu guztietatik (ekonomiakoa, gizartekoa eta ingurumenekoa)iraunkorrenadengarraiobideaerabildadin.Neurrihoriekpaketeintegraletansartubeharkodira, mota guztietako laguntza-jarduketak barnean hartuko dituztenak, barne hartutainformazioaetaprestakuntza.

Mugikortasun Iraunkorraren aldeko Itunak mugikortasun-eredu berri bat definitzekoelkargune bat izan behar du, epe labur, ertain eta luzean. Ados egoteak eta baterakohelburuek garapen ekonomiko zuzena mesedetuko dute, sozialki orekatua, okerrendauden taldeen premiei erantzungo diena eta generoen arteko berdintasuna zeharkahartuko duena barnean, errespetuzkoa izango dena ingurumenarekin, egungo gabeziakgainditutaeta,ezbadiraneurriegokiakhartzen,iritsikodenlarriagotzeasaihestuta.Ezinbestekoa da erabakimenez egitea mugikortasunaren ezin iraunezko prozesuageldiaraztearen alde. Hiri-mugikortasunari ikuspuntu berri batetik ekin behar zaio, kasubakoitzean baliabide gutxien kontsumitzen duten, gutxien kutsatzen duten eta lurzoruaalferrik gutxien eralgitzen duten garraiobideak bultzatuta. Mugikortasun Iraunkorrarenaldeko Itunaren asmoa damugikortasun-eredu berri batzuetarako esparrua zehaztea eta,beraz, elkarrekin bizitzeko eredu baterako, non hiri-desplazamenduak ez direnmehatxuaizango osasunerako, bizi-kalitaterako, hiriko ingurumenerako edo tokiko ekonomiarengarapenerako.

10

5 MUGIKORTASUNARENALDEKOITUNBATERANTZ

5.1 Itunarenhelburuorokorrak

Iraunkorragoa den mugikortasun baterantz aurrera egiteko, gauzatu beharreko neurriakzuzendukodituztenhelburuorokorrakhauekizangodira:

q Egungo lehentasunak aldatu behar dira, modu guztien erabilera zentzudunaerraztuta,bakoitzabereeskalaoptimoan.

o Motordunak ez diren moduak lehenestea distantzia labur eta ertainetan,haietarakoaproposenakbaitira.

o Modu kolektiboei lehentasuna ematea banakako konponbideen gainean,gainerakobidaietan.

o Ibilgailuarenabiaduraetaintrusioamurrizteahirikoespazioan.o Espazio publikoak eta ekipamenduak egoteko eta elkarrekin bizitzeko espazio

moduandiseinatzea.o Automobil pribatuaren bereizkuntzarik gabeko erabilera eta erabilera

zentzugabea murrizteko neurriak finkatzea, baina errespetatuta garraiobideeraginkorrenadentokian.

q Oinezkoa mugikortasun osoaren ardatz gisa ulertu behar da. Oinezkoentzako sarebat sortubeharda,auzoetaudalerri guztietaraahaliketabaldintzaonenetan iritsiahal izatea bermatuko duena, egungo irisgarritasun-arazo jakin eta zehatzakgaindituta.Sarehorrekahalbidetubeharduerraziristeagarraiokolektibora.

q Bizikletarenerabilerageroetahandiagoakoinezkoeikalterikegitenezdietenmotaguztietakoneurrietanhartubeharduoinarria.Bizikletaosoeraginkorraizandaitekeibilbide labur eta ertainetarako, auzo eta udalerri guztietako irisgarritasunamesedetuta,azpiegituralinealegokiaketahelmuganaparkalekuakizanda.

q Garraio publiko kolektiboak, baliabide teknologiko aurreratuz hornituta eta prezioerakargarriakdituela,hauetarakobideaereemanbehardu:

o Ibilbideakhobetzeko,halaherritarrenbeharreinolainteresorokorrekozerbitzueierantzuteko.

o Intermodalitateasustatzeko,sistemakogainerakomoduekin.o Bere bidaia-denborak hobetzeko, lehiakorragoa izateko automobil pribatuaren

aurreandistantziaertainetaluzeetan.

q Ibilgailupribatuarenerabileraarrazoizkobihurtubeharda,bestegarraiobidebatzukaskoz ere eraginkorragoak diren desplazamenduetan erabiltzea saihestuta.Lekualdatze erradial errepikarietan, garraio kolektiboa da aukera onena;desplazamendu laburretan, oinez edo bizikletaz ibiltzea aukera iraunkorragoa da.Edonola ere, zeharkako lekualdatzeetarako eta, batik bat, okupazioa handia bada,ibilgailupribatuagarraiobideeraginkorrenaizandaiteke.

q Lekualdatze guztietan bide-segurtasuna bermatu behar da, arreta berezia jarritataldeahulenengan,berezikioinezkoetatxirrindulariengan.

q HMIParen proposamenak emaitza den espazio publikoaren kalitatean ere islatubehardira,bereziki,erdialdekohiri-eremuetanetabizitegi-eremuetan,egunibilgailupribatuak erabiltzen duen espazioaren zati bat berreskuratze beharrezkoari esker.

11

Horrez gain, hiri-garapen berrietan konektibitate ona aurreikusi behar da garraiopublikoko sistemarekin, bertan bizi direnei eta bisitari direnei mugikortasuniraunkorrerakoaukeraemangodiena.

Orekatuagoa den banaketamodal baterako bidea egin behar da, non garraiobide guztiekberen eginkizuna izango duten. Asmoa ez da herritarrenmugikortasunamurriztea, ez etagarraiobide bakar bat ere estigmatizatzea, baizik eta garraiobide guztien eta bakoitzarenerabileraoptimoaizatealortzea.

Garraiobide desberdinen erabileran arrazoizko banaketa lortzeko borrokatu behar da.Aurrekohelburuaklortzeakahalbidetubehardu20/30/50banaketarairistea,hauda:

• Garraiokolektiboadesplazamenduen%20izaterainoigotzea.

• Ibilgailupribatuarenkasuan,egunduenkuotatik%30erainomurriztea.

• Motordunak ez diren desplazamenduak (oinezkoenak eta txirrindularienak)lekualdatzeguztien%50izateraheltzea.

5.2 Lidergoa,koordinazioa,parte-hartzeaetajarraitutasuna

Arrakasta lortzeko, funtsezkoa da agintari politikoek prozesuaren lidergoa beren gainhartzea, epe ertain eta luze baterako adostasun baten esparruan, baina ez soilik Planaegitean, baizik eta baita betetzean ere. Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioak,Eskualdeko Hiri Garraioaren lurralde-esparruan sartuta dauden udalek eta IruñerrikoMankomunitateak, bakoitzak bere esparruan, giza baliabide eta baliabide ekonomikonahikoakjarribehardituzteMugikortasunPlanetikateratzendirenproposamenakgaratzeaahalbidetzeko,konpromisopolitikosendobatenbarnean.Mugikortasun Iraunkorraren aldeko Itunak akordio handi bat izan behar du, etorkizunaeraikitzekobaliokodutenprintzipiohandiakizangodituenaoinarri.Administrazioenartekokoordinazioa funtsezkoa da prozesuaren etapa guztietan, eta bermatu behar dadiseinatzeko irizpideak homogeneoak izatea (segurtasuna, seinaleztatzea eta abar),jarduketak koordinatzea (bereziki, ibilbideak) eta arautzeak harmonizatzea edo egokitzea(bereziki,mugikortasunarenarlokoordenantzak).

Gizartearen adostasuna lortzea ezinbestekoa da, oinarri tekniko sendoa duena etamugikortasunaren edozein ikuspuntu osatugabe gaindituko duena. Horretarako, inorenkontraezdoazenalternatibakdiseinatubehardira;bai,ordea,denontzathobeaizangodenetorkizunbatenaldekoborondateakbateratukodituztenak.Bainaeraikitze-lanhoriezindagauzatugizartezibilariprotagonismoakenduta.Zirkulazioa,garraioaetamugikortasunakulturaren,gizartearenetaekonomiaren joerenemaitzakdira,eta ez dituzte bat-bateko konponbideak edo aurreiritzietan oinarritutakoak onartzen.Herritarren eginkizuna oinarrizkoa da mugikortasun-arazoei irtenbidea emateko; izan ere,herritarrakizangobaitirajokabide-ereduenaldaketenprotagonistak.Hartara,partehartzekobideakezarri behardira,herritarrekaldaketaberentzathardezaten.Gizarte-adostasunak

12

eskatzenduinteresadutenagenteguztieketa,orohar,gizarteosoakpartehartzea.Inorezdagosobera;denokegindezakeguekarpenenbat.

Eta horrek guztiak ez du ahantzarazi behar da denboran iraungoduen ahalegin bat behardela, epe laburra, ertaina eta luzea konbinatuko dituen ikuspegi batekin. Jarduketeijarraipena egiteko mekanismoz hornitu behar da Ituna, hartara, hartutako konpromisoakzenbateraino bete diren ebaluatu ahal izateko aldian behin. Sistema kuantitatibo batekahalbidetu behar du adierazleen jarraipena egitea, bermatzeko garatutako ahaleginekesperodirenemaitzakematendituztela,eta,hartara,JarraipenBatzordeakprozesuanzeharematendituenerantzunetansendotasunaziurtatuta.