JornadasEuropeaspatrimonio15Orozko

7
2015eko  ONDAREAREN EUROPAKO JARDUNALDIAK JORNADAS EUROPEAS DEL PATRIMONIO 2015 BIZKAIA Europa, guztion ondarea Bizkaiko bazter guztiak doako  jardu erez jos iko ditue n hila betea. Aukera aprobetxa ezazu!. Informa zaitez: www.bizkaikoa.bizkaia.eus Un mes cargado de actividades gratuitas repartidas por todos los rincones de Bizkaia. ¡Aprovecha la ocasión!. Infórmate en: w ww.bizkaikoa.bizkaia.eu s Urria/2015/ Octubre

Transcript of JornadasEuropeaspatrimonio15Orozko

Page 1: JornadasEuropeaspatrimonio15Orozko

7/23/2019 JornadasEuropeaspatrimonio15Orozko

http://slidepdf.com/reader/full/jornadaseuropeaspatrimonio15orozko 1/7

015eko ONDAREAREN

UROPAKO

ARDUNALDIAK

ORNADAS

UROPEAS DEL

ATRIMONIO 2015

BIZKAIA

Europa,

uztion ondarea

zkaiko bazter guztiak doakoduerez josiko dituen hilabetea.

kera aprobetxa ezazu!.

orma zaitez:ww.bizkaikoa.bizkaia.eus

mes cargado de actividades gratuitasartidas por todos los rincones de Bizkaia. 

provecha la ocasión!.órmate en: www.bizkaikoa.bizkaia.eus

Urria/2015/

Octubre

Page 2: JornadasEuropeaspatrimonio15Orozko

7/23/2019 JornadasEuropeaspatrimonio15Orozko

http://slidepdf.com/reader/full/jornadaseuropeaspatrimonio15orozko 2/7

Etorkizunean Ondarearen Europako

Jardunaldietan parte hartu nahi duenedozein erakunde publikok zein pribatuk,honako helbidera idatz dezake:

Cualquier entidad pública o privada que deseeparticipar en futuras ediciones de las JornadasEuropeas del Patrimonio puede dirigirse a lasiguiente dirección:

[email protected]

2015eko ONDAREAREN EUROPAKO JARDUNALDIAK

JORNADAS EUROPEAS DEL PATRIMONIO 2015

BIZKAIA

zioa / Edición:

aiko Foru Aldundia.tación Foral de Bizkaia.

tuak / Textos:ra Martínez.ia Apraiz.unde antolatzaileak / Entidades o rganizadoras.

azkiak / Fotografías:

latzaileen argazki artxiboak; Archivos fotográficos de las entidades organizadoras;al Museoa (56b); Fede Merino (8); Amaia Apraiz (25a, 39a y b, 64a y b, 66a y b, 70a);evedo (71a), J.Cárcamo (60b), María Molinuevo (25b); Margarita Gil (37a);a del Mar Ruiz (38); Matés Luque (13b); José Eugenio Villar (44); Ainara Martínez (63);

uel Ángel Nuño (72 ); Angel Gómez. Eleiz museoa (22a); Álvaro Sánchez (52a);ma Vázquez(65a); Txelu Angoitia. Astola urtekaria 2013 (70b).

/ D.l.:

285-2015

15eko ONDAREAREN EUROPAKORDUNALDIAKRNADAS EUROPEAS DELTRIMONIO 2015

kaiko Foru Aldundiaputación Foral de Bizkaia

Page 3: JornadasEuropeaspatrimonio15Orozko

7/23/2019 JornadasEuropeaspatrimonio15Orozko

http://slidepdf.com/reader/full/jornadaseuropeaspatrimonio15orozko 3/7

“De todos los metales el mineral más abundante es el hierro.Sobre la costa de Cantabria que baña el Océano hay unamontaña escarpada y elevada, que toda ella es de estamateria” Plinio el Viejo. Historia Natural. Libro XXXIV,Cap. XV, párrafo XLVII.

El hierro está indisolublemente unido a la historia de Bizkaia y, portanto, a lo que hemos sido, somos y seremos los hombres y mujeresde esta tierra. Ha sido sujeto y objeto de nuestra riqueza, de nuestrodesarrollo, de lo que el poso del tiempo ha transformado en un ricopatrimonio cultural, material e inmaterial, que ejemplifica lo que havenido a denominarse una “cultura del hierro”.

Bizkaia es, qué duda cabe, un territorio que se ha desarrollado en pa-ralelo a la explotación del hierro, un material abundante en nuestrosuelo, pero que nunca aparece en estado puro. Una materia primaque se nos presenta combinada con otros elementos conformandoóxidos, silicatos, sulfuros o carbonatos; minerales a los que hemosdado nombres diversos: vena, siderita, limonita, hematites…

Disponer de hierro puso a Bizkaia en contacto con otros pueblos, conotras culturas, con otros países. A nuestra tierra han llegado desdela prehistoria prospectores en busca de este preciado material, quese transformaría en espadas, puntas de flecha, hachas, anillos… Conel tiempo, el hierro, su extracción y transformación, se vinculó a lasactividades financieras, tecnológicas y portuarias. Quienes llegaronde lejos al llamado de este mineral trajeron consigo costumbres quehemos asumido como propias: cantos, formas de hacer, horarios, ac-tividades de ocio. El fútbol, tan querido por los vizcaínos y vizcaínas,fue importado por ingleses llegados a Bizkaia aquejados por la “fie-bre del hierro”.

“Burdina da metal guztien artean ugariena. Itsasoak bus-titzen duen Kantauriko itsasbazterrean, mendi malkartsueta handi bat dago, materia honetaz egina oso-osorik”.Plinio Zaharra. Historia Naturala. XXXIV. liburua, XV. ka-pitulua, XLVII. paragrafoa.

dinak lotura hautsezina du Bizkaiko historiarekin, eta lur hone-o gizon-emakumeak izan garen, orain garen eta izango garenrekin. Gure aberastasunaren eta garapenaren subjektua eta ob-ua izan da, eta, denboraren poderioz, kultura-ondare materialimmaterial aberats bilakatu da, “burdinaren kultura” deitu izanaren adierazgarri.

antzarik gabe, burdina ustiatu den aldi berean garatu da Bizkaia,dina ugari egon baita gure lurrean, nahasgabe sekula ageri eza ere. Lehengaia beste elementu batzuekin batera agertzen da,

doak, silikatoak, sulfuroak edo karbonatoak eratuz. Mineral horieinbat izan eman dizkiegu: zaina, siderita, limonita, hematitea…

kaiak burdina zuenez, beste herrialde eta kultura batzuekin ja-

zen harremanetan. Gure lurrera Historiaurretik iritsi izan diraspekziogileak, lehengai preziatu honen bila, harekin ezpatak,-puntak, aizkorak, eraztunak… egiteko. Denboraren poderioz,dinaren erauzketa eta eraldaketa finantza, teknologia eta portue-o jarduerekin lotu zen. Mineral honen atzetik urrutitik iritsi zirenek beren ohiturak ekarri zituzten, geureganatu ditugun usadioak:tuak, egikerak, ordutegiak, aisialdiko jarduerak. Bizkaitarrek haintatua dugun futbola “burdin sukarrak” jota Bizkaira iritsi zirenelesek ekarri zuten.

guztietako objektuak egin dira burdina landuz: gerrarako armak;a lantzeko eta eguneroko lanetarako lanabesak eta tresnak;

industria modernorako makinak; kapera, leiho eta balkoietako sa-reak; eraikinak, herriak eta hiriak edertzeko eskulturak; itsasoak ze-harkatzeko ontziak; distantziak laburtzeko eta salgaiak eta bidaiariakeramateko trenak… Era berean, burdina erauzteko eta eraldatzeko jarduerek gure paisaia eratu dute: mendiak alderik alde zulatu etagaleriak hondeatu dira, garai batean burdinolek zedarritzen zituztenBizkaiko ibaiak, eta mendiak txondorrez beterik zeuden, metalurgia-rako behar zen egur-ikatza egiteko. Bizkaiko udalerri askok goitik be-hera aldatu zuten itxura, fabrikak eta fabriketan lan egitera etorritakolagunak barnean hartzeko. Forjatu, urtu, xaflatu, jo… ekintza horienondorioz, gure lurrari atxikitako jakintzak eta lanbideak sortu dira:errementariak eta ferratzaileak, olagizonak, metalaren beharginak,langileak, eskulangileak eta artistak. Aldaketa teknologikoak ereizan dira, mineralari ahalik eta errentagarritasun gehien ateratzekoasmoz eginak: haizeolak, burdinola handiak eta txikiak, labe garaiak,iltzeteriak, siderurgiak, altzairutegiak…

Burdinbideak, burdin lanbideak, burdinazko paisaiak, burdinkiak…Denak ageriko dira jardunaldi hauetan. Giza garapena eta garapen

teknologikoa, aurrerapen zientifikoak, modelatua, artea, asmame-na, iraunkortasuna… Azken batean, burdina gizakiaren beharretaraegokitzean, oso ondare aberatsa sortu da, eta 2015eko Ondareariburuzko Europako Jardunaldietan zehatz islatu nahi dugu. Baterakohelburua bilatuz eta taldeka lan eginez, obra korala sortuko duguburdinaren omenez. Jarduerak, ekintzak, hitzaldiak, solasak, min-tzaldiak, bisitak… eginez, gorazarre egingo diogu gure lurraldearengarapenean lagundu eta garena izatea eragin zuen mineral honi.

De hierro se han fabricado objetos de todo tipo: armas pararra; herramientas y útiles para la labranza, para el trabajo cmáquinas para la moderna industria; rejas para capillas, vebalcones; esculturas para embellecer edificios, pueblos y cbarcos para surcar los mares; ferrocarriles para acortar dy transportar mercancías y viajeros… Pero la extracción y tmación del mineral de hierro han forjado también nuestrose han horadado montañas y excavado galerías; los ríos vestuvieron en su día jalonados de ferrerías, como sus montnaron de txondorras para obtener el carbón vegetal, necesala metalurgia. Muchos municipios vizcaínos cambiaron su fipara acoger las fábricas y a quienes llegaban a trabajar Forjar, fundir, malear, golpear… son acciones que han dadresultado saberes y oficios ligados a nuestra tierra : herrerosdores, ferrones, trabajadores del metal, obreros, artesanos yPero también cambios tecnológicos, orientados a obtener larentabilidad de este mineral: haizeolas, ferrerías mayores y mhornos altos, claveterías, siderurgias, acerías…

Caminos del hierro, oficios del hierro, paisajes del hierro, obhierro… Todos ellos estarán presentes en estas jornadas. rrollo humano y tecnológico, los avances científicos, el modarte, el ingenio, la perseverancia… en definitiva, la adaptamineral de hierro a las necesidades del ser humano ha daresultado un riquísimo patrimonio que pretenderemos que sflejado en las JEP del 2015. La búsqueda de un objetivo cotrabajo colectivo, dará como resultado una obra coral de hal hierro. A través de las actividades, acciones, charlas, coconferencias, visitas… haremos un reconocimiento a esteque coadyuvó al desarrollo de este territorio y gracias al culo que somos.

Page 4: JornadasEuropeaspatrimonio15Orozko

7/23/2019 JornadasEuropeaspatrimonio15Orozko

http://slidepdf.com/reader/full/jornadaseuropeaspatrimonio15orozko 4/7

RDIN IBILBIDEAusketa, hitzaldi-zikloa etaaldi gidatuak.

ndarroa beti egon da burdinaerauzi eta merkaturatzearekinta. Izan ere, XVIII. mendeanan ekoizten zen Bizkaiko bur-

aren hamarrena. Hitzaldi-zikloera eta bisitaldi gidatuetaratzeko gonbit egiten dizue-burdinaren eta marinel-herrikatari horren arteko lotura

gut dezazuen. Horrez gain,aren 25ean “burdinazko zu-” zabalduko da, hots, hiribil-ren ikur nagusia eta herrikoor preziatuenetako bat den Al-so XIII.aren zaldain birakariaé González de Langarica inge-iak diseinatu zuen, 1925ean).

duerak:

iaren 25a, igandea.00etan: Alfontso XIII.arena irekiko da.

kusketak:aren 1etik 31ra: arrantzarakonen erakusketa.

zaldiak:

iaren 15a, osteguna.00etan: Burdin ibilbideabai eskualdean (gaztelaniaz)

iaren 22a, osteguna.00etan: Burdina eta

darroa: pasarte historikoak

karaz)

iaren 29a, osteguna.00etan: Plaiko zubixekaraz)

taldi gidatuak:

iaren 24a, larunbata.00etan: txangoa Akilla

ategietara

iaren 24a, larunbata.30ean: Burdinaren artea

darroan

LA RUTA DEL HIERROExposición, ciclo de conferencias yvisitas guiadas.

Ondarroa ha estado siemprevinculada a la obtención y co-

mercio del hierro: en el siglo XVIIIse producía aquí una décima partedel hierro vizcaíno. Os invitamos aun ciclo de conferencias y visitasguiadas que os descubrirán launión entre el hierro y esta villamarinera y comerciante. Además,

el día 25 disfrutaremos de laapertura del “puente de hierro”,la pasarela giratoria Alfonso XIII,principal símbolo de la villa y unode sus tesoros más apreciados, di-señado en 1925 por el ingenieroJosé González de Langarica.

Actividades:

Domingo 25 a las 13:00 h.: Apertura del Puente Alfonso XIII

Exposiciones:

Del 1 al 31 de octubre exposiciónde objetos de pesca.

Conferencias:

Jueves 15 a las 19:00 h.: LaRuta del Hierro en la comarca delArtibai (castellano)

Jueves 22 a las 19:00 h.: Burdina eta Ondarroa: pasartehistorikoak (euskara)

Jueves 29 a las 19:00 h.: 

Plaiko zubixe (euskara)

Visitas guiadas:

Sábado 24 a las 10:00 h.:  Salida a las minas de Akilla

Sábado 24 a las 10:30 h.: Elarte del hierro en Ondarroa

NDARROA

Elkargunea: Kofradia zaharra (hitzaldiak: urriaren 15a, 22a eta 29, ostegunak),Turismo Bulegoa (bisitaldi gidatua: urriaren 24a, larunbata).

Antolatzailea: Ondarroako Turismo Bulegoa.

Informazioa eta erreserbak: 946 831 951,[email protected],leku-kopuru mugatua.

Punto de encuentro: Cofradía vieja (conferencias del jueves 15, jueves 22 y jueves29), Oficina de turismo (visitas guiadas del sábado 24).

Organización: Oficina de Turismo de Ondarroa.

Información y reservas: 946 831 951 [email protected],plazas limitadas.

BURDINAZ HIL: BEN-GOETXEAKO GURUTZEAETA UNTZUETAKO BUR-DINAGAK

Bisitaldi gidatua.

Bengoetxea auzoan dagoenburdinazko gurutze ezezagun

batek, leku horretan arma zuribitxi batez gertatutako hilketa batgogorarazten du. Halaber, handikgertu, kondaira herrikoi batek etaolio-pintura erromantiko batekazken jentilen heriotza kontatzendigute: jentilek Untzueta gazte-luaren hormak burdinaga ikara-garri batzuez lurrera bota zituzte-nean gertatutakoa. Eta burdinaga

haiek abizen bilakatu ziren: Burdi-naga. Félix Muguruzak gidatukogaitu familiarekin egiteko ibilaldieder eta ezezagun horretatik.

MATAR A HIERRO: LACRUZ DE BENGOETXEAY LAS PALANCAS DEUNTZUETA

Visita guiada.

En el barrio Bengoetxea unadesconocida cruz de hierro

recuerda el asesinato acontecidoen el lugar con una curiosa armablanca. Además, no muy lejos,una leyenda popular y un román-tico cuadro al óleo nos relatan lamuerte de los últimos gentiles,acaecida al derribar los muros delcastillo de Untzueta con unas gi-gantes palancas de hierro, palan-cas que acabaron convirtiéndose

en apellido. Félix Muguruza nosguiará en este bonito e inéditopaseo para hacer en familia.

OROZKO

Elkargunea: Orozkoko Museoa. Zubiaur plaza.

Eguna eta ordua: Urriaren 3a, larunbata. 11:00etatik 13:30era.

Antolatzailea: Orozkoko Udala eta AUNIA Kultura.

Informazioa eta erreserbak: 946 339 823 [email protected],leku-kopuru mugatua.

Punto de encuentro: Museo de Orozko. Zubiaur plaza.

Día y hora: Sábado 3 de 11:00 a 13:30 h.

Organización: Ayuntamiento de Orozko y AUNIA Kultura.

Información y reservas: 946 339 823, [email protected],plazas limitadas.

OLARTETARRAK,BURDINARENGARRANTZIA LEINUBATEN BOTEREAN

Bisitaldi gidatua.

Juanjo Hidalgok gidatuko gaituIbarra inguruan egingo dugun

zailtasun txikiko ibilbide horre-tan, eta toki hauek ikusiko ditu-gu: Usabel auzoa eta burdinola,San Bartolome eliza eta Olarteauzoaren inguruko baserriak,non auzoari izena ematen dionleinuaren ondasunak ezagutuko

ditugun. Nekazaritza eta abel-tzaintzako baliabideei esker eta,batez ere, burdinoletako burdina-tik lortutako aberastasunari esker,Olartetarrek botere handia esku-ratu zuten. Ondorioz, ondare joriaizan zuten: eliza, dorrea, jauregia,dolarea eta instalazio hidraulikoak(dena ez da gorde). Gure ibilbi-dean guztiak ikusiko ditugu.

LOS OLARTE, EL PESODEL HIERRO EN ELPODER DE UN LINAJEVisita guiada.

Juanjo Hidalgo nos acompaña-rá en este recorrido de dificul-

tad baja en el entorno de Ibarra:barrio y ferrería de Usabel, iglesiade San Bartolomé y caseríos delentorno en barrio de Olarte, don-de conoceremos los pertenecidosde la familia que le da nombre.Gracias a sus recursos agropecua-rios y, sobre todo, a la riqueza ob-

tenida del hierro de sus ferreríaslos Olarte tuvieron gran poder.Esto se manifestó en un rico pa-trimonio con iglesia propia, torre,palacio y lagar, e instalacioneshidráulicas (no todo conservado)que incluiremos en nuestro reco-rrido.

Elkargunea: Orozkoko Museoa. Zubiaur plaza.

Eguna eta ordua: Domingo 18 de 10:00 a 13:30 h.

Antolatzailea: Orozkoko Udala eta AUNIA Kultura.

Informazioa eta erreserbak: 946 339 823 [email protected],leku-kopuru mugatua.

Punto de encuentro: Museo de Orozko. Zubiaur plaza.

Día y hora: Domingo 18 de 10:00 a 13:30 h.

Organización: Ayuntamiento de Orozko y AUNIA Kultura.

Información y reservas: 946 339 823, [email protected],plazas limitadas.

Page 5: JornadasEuropeaspatrimonio15Orozko

7/23/2019 JornadasEuropeaspatrimonio15Orozko

http://slidepdf.com/reader/full/jornadaseuropeaspatrimonio15orozko 5/7

BIAUR: BURDINAKNDUTAKO HIRIGINTZAaldi gidatua.

ubiaur da Orozkoko auzo na-gusia; duela gutxira arte, hiri-izan da landa-ingurune na-ko ozeano nagusian eta, era

ean, kalea, baserriaren aurka;telania, euskararen aurka edodernitatea, bizimodu kostun-taren aurka.

a den, gutxitan pentsatu duguo horren antolaketa, ezauga-k eta hirigintza-ikusmoldeadinaren fabrikazioaren etakataritzaren eskakizun ase-zen ondorio direla. Azkenan, burdinak landutako auzoaeta Félix Muguruzaren eskutik

gutuko dugu.

ZUBIAUR: URBANISMOFORJADO POR EL HIERROVisita guiada.

Zubiaur es el barrio central yprincipal de Orozko y, hasta

no hace mucho, la isla de lo ur-bano en el océano imperante deambiente rural, la “calle” frente al“baserri”, el castellano frente aleuskera, la modernidad frente a lavida costumbrista.

Sin embargo, pocas veces noshemos parado a pensar que sudisposición, características y con-cepción urbanística responden alas insaciables exigencias de lafabricación y comercio del hierro.Es, al fin y al cabo, un barrio forja-do por el hierro que conoceremos

de la mano de Félix Muguruza.

Elkargunea: Orozkoko Museoa. Zubiaur plaza.

Eguna eta ordua: Urriaren 25a, igandea. 11:00etatik 13:30era.

Antolatzailea: Orozkoko Udala eta AUNIA Kultura.

Informazioa eta erreserbak: 946 339 823 [email protected],leku-kopuru mugatua.

Punto de encuentro: Museo de Orozko. Zubiaur plaza.

Día y hora: Domingo 25 de 11:00 a 13:30 h.

Organización: Ayuntamiento de Orozko y AUNIA Kultura.

Información y reservas: 946 339 823, [email protected],plazas limitadas.

ANOKOENBIDEAREN 150.TEURRENA

usketa.

akusketa horretan Bizkaikorenbidearen jatorriak eza-uko ditugu, hain zuzen ere,undiak 1865ean sortutakonoko meatze-trenaren histo-oinarri hartuta: trenak Mea-de osoan izan zuen garrantzi

nomiko eta soziala, trenarenkuntza-faseak, eta trenarenkaera, 1941ean RENFEn sartu. Halaber, antzinako tren-gel-en kartelak, bagoien gurpilak,bide-bihotzak, errailak edooien maketak ikusiko ditugu,a trenbide-munduko egune-o beste objektu batzuk ere.

150 ANIVERSARIODEL FERROCARRIL DETRIANO

Exposición.

En esta exposición conocere-mos los orígenes del ferrocarril

en Bizkaia a partir de la historiadel tren minero de Triano, creadopor la Diputación en 1865: su im-portancia económica y social paratoda la zona minera, las fases de

su construcción y su evoluciónhasta incorporarse a RENFE en1941. Además, podremos vercarteles de antiguas estaciones,ruedas de los vagones, corazonesde vía, raíles, maquetas de cochesy muchos otros objetos cotidianosprocedentes del mundo del ferro-carril.

RTUELLA

Elkargunea: Ortuellako Erakusketa Aretoa.

Eguna eta ordua: Irailaren 23tik (asteartea) urriaren 9ra (ostirala).

Antolatzailea: Euskal Herriko Meatzaritzaren Museoa.

Informazioa: 946 363 682.

Punto de encuentro: Sala de Exposiciones de Ortuella.

Día y hora: Del martes 23 de septiembre al viernes 9 de octubre.

Organización: Museo de la Minería del País Vasco.

Información: 946 363 682.

TRIANO ETA GALDAMES,BURDIN MENDIAK

Bisitaldi gidatua Peñas NegrasZentroko erakusketa ikustera.

Peñas Negras Zentroa Triano etaGaldamesko mendien artean

dago, hots, Bizkaiko garai batekoMeatzaldearen erdi-erdian. Lurhaietatik erauzitako burdin meagure historia hurbilaren zati da.Gure meatze-lehenaldiaren gorenaldia - XIX. mende bukaeran-hobeto ezagutzeko gonbit egitendizuegu (paisaian gertatutakoaldaketak, lan-moduak, bizimo-duak… ). Bisitaldi horren ondo-ren, ziur asko, gure oraina hobetoulertuko dugu.

TRIANO Y GALDAMES,MONTES DE HIERRO

Visita guiada a la exposición delCentro Peñas Negras.

El Centro Peñas Negras estáubicado entre los Montes de

Triano y Galdames, es decir, el co-razón de la antigua zona minerade Bizkaia. El mineral de hierroque se extrajo de estas tierrasforma parte de nuestra historiareciente. Os invitamos a que co-nozcáis un poco mejor nuestropasado minero (cambios en elpaisaje, formas de trabajo, devida, etc.) en su época de máximoapogeo, a finales del siglo XIX.Seguro que después de esta visitapodremos entender un poco mejornuestro presente.

Elkargunea: Peñas Negras Zentroa. Zugaztieta-Muskiz baso-errepidea, 3. km(Ortuella).

Eguna eta ordua: Urriko igandeak. 12:00etatik 13:00etara.

Antolatzailea: Peñas Negras Ingurumen Interpretazioko Zentroa (EuskoJaurlaritzako Ingurumen eta Lurralde Politika Saila).

Informazioa eta erreserbak: 946 338 097, leku-kopuru mugatua.

Punto de encuentro: Centro Peñas Negras. Carretera Forestal La Arboleda-Mkm. 3 (Ortuella).

Día y hora: Domingos de octubre de 12:00 a 13:00 h.

Organización: Centro de Interpretación Ambiental Peñas Negras (Dpto. de MeAmbiente y Política Territorial-Gobierno Vasco).

Información y reservas: 946 338 097, plazas limitadas.

IBILALDIA BURDINMENDIETATIK

Bisitaldi gidatua.

Burdina izan da Bizkaiko his-toria hurbilaren elementu

nagusienetako bat. Proposatukodugun ibilbideari esker, iragane-ko meatzaritzaren aztarna ugarigordetzen dituzten Galdameskomendiak hurbiletik ezagutzekoaukera izango dugu: meategiak,kokalekuak edo meak garraia-tzeko azpiegiturak, besteak beste.Inguru horrek bista panoramiko

zoragarriak dauzka eta ez du inorepel uzten.

UN PASEO POR LOSMONTES DE HIERRO

Visita guiada.

El hierro ha sido uno de losprotagonistas principales de

la historia reciente de Bizkaia. Elrecorrido que proponemos nospermitirá conocer de cerca losmontes de Galdames que aúnconservan numerosas huellas dela pasada actividad minera: mi-nas, asentamientos de población,infraestructuras para el transportede mineral, etc. Se trata de un en-

torno con unas vistas panorámi-cas impresionantes y que no dejaindiferente a nadie. Elkargunea: Peñas Negras Zentroa. Zugaztieta-Muskiz baso-errepidea, 3. km

(Ortuella).

Eguna eta ordua: Urriaren 17a, larunbata. 10:00etatik 14:00etara.

Antolatzailea: Peñas Negras Ingurumen Interpretazioko Zentroa (EuskoJaurlaritzako Ingurumen eta Lurralde Politika Saila).

Informazioa eta erreserbak: 946 338 097, leku-kopuru mugatua.

Punto de encuentro: Centro Peñas Negras. Carretera Forestal La Arboleda-Muskiz km. 3 (Ortuella).

Día y hora: Sábado 17, de 10:00 a 14:00 h.

Organización: Centro de Interpretación Ambiental Peñas Negras (Dpto. de MeAmbiente y Política Territorial-Gobierno Vasco).

Información y reservas: 946 338 097, plazas limitadas.

Page 6: JornadasEuropeaspatrimonio15Orozko

7/23/2019 JornadasEuropeaspatrimonio15Orozko

http://slidepdf.com/reader/full/jornadaseuropeaspatrimonio15orozko 6/7

Europa,

guztionondarea

2015eko ONDAREAREN

EUROPAKO

JARDUNALDIAK

JORNADAS

EUROPEAS DEL

PATRIMONIO 2015

BIZKAIA

Page 7: JornadasEuropeaspatrimonio15Orozko

7/23/2019 JornadasEuropeaspatrimonio15Orozko

http://slidepdf.com/reader/full/jornadaseuropeaspatrimonio15orozko 7/7

izkaiko Foru Aldundia / Diputación Foral de Bizkaia

banto-Zierbenako Udala / Ayuntamiento Abanto-Zierbenamorebieta-Etxanoko Udala / Ayuntamiento de Amorebieta-Etxanoreatzako Udala / Ayuntamiento de Areatzarratzuko Udala / Ayuntamiento de Arratzurtzentaleseko Udala / Ayuntamiento de Artzentales

ulestiko Udala / Ayuntamiento de Aulestiakioko Udala / Ayuntamiento de Bakioalmasedako Udala / Ayuntamiento de Balmasedaarakaldoko Udala / Ayuntamiento de Barakaldoasauriko Udala/ Ayuntamiento de Basaurierangoko Udala / Ayuntamiento de Berangoermeoko Udala / Ayuntamiento de Bermeoerriatuako Udala / Ayuntamiento de Berriatuaerrizko Udala / Ayuntamiento de Berrizusturiako Udala / Ayuntamiento de Busturiaerioko Udala / Ayuntamiento de Deriourangoko Udala / Ayuntamiento de Durangoako Udala/ Ayuntamiento de Ealorrioko Udala / Ayuntamiento de Elorriorandioko Udala / Ayuntamiento de Erandio

oruko Udala / Ayuntamiento de Foruaaldakaoko Udala / Ayuntamiento de Galdakaoaldameseko Udala / Ayuntamiento de Galdamesaraiko Udala / Ayuntamiento de Garaietxoko Udala / Ayuntamiento de Getxoizaburuagako Udala/ Ayuntamiento de Gizaburuagaordexolako Udala / Ayuntamiento de Gordexolaorlizko Udala / Ayuntamiento de Gorlizpasterreko Udala / Ayuntamiento de Ispaster

urretako Udala / Ayuntamiento de Iurretaarrantzako Udala / Ayuntamiento de Karrantzaanestosako Udala / Ayuntamiento de Lanestosaarrabetzuko Udala / Ayuntamiento de Larrabetzuaukizko Udala / Ayuntamiento de Laukizekeitioko Udala / Ayuntamiento de Lekeitioezamako Udala / Ayuntamiento de Lezama

Mañariako Udala / Ayuntamiento de MañariaMarkina-Xemeingo Udala / Ayuntamiento de Markina-XemeinMaruri-Jatabeko Udala / Ayuntamiento de Maruri-JatabeMundakako Udala / Ayuntamiento de MundakaMuskizko Udala / Ayuntamiento de Muskiz

ndarroako Udala / Ayuntamiento de Ondarroarozkoko Udala / Ayuntamiento de Orozkotxandioko Udala / Ayuntamiento de Otxandiolentziako Udala / Ayuntamiento de Plentziaortugaleteko Udala / Ayuntamiento de Portugaleteanturtziko Udala / Ayuntamiento de Santurtziestaoko Udala / Ayuntamiento de Sestaoopelako Udala / Ayuntamiento de Sopelaopuertako Udala / Ayuntamiento de Sopuertarapagaraneko Udala / Ayuntamiento de Trapagaran

bideko Udala / Ayuntamiento de Ubidegao-Miraballesko Udala / Ayuntamiento de Ugao-Miraballesrduñako Udala / Ayuntamiento de Orduñaaldibarko Udala / Ayuntamiento de Zaldibarallako Udala / Ayuntamiento de Zallaeanuriko Udala / Ayuntamiento de Zeanuri

CADE, grupo de teatro local (Berango)HEB-BEHA (Bizkaiko Elizaren Histori Artxiboa)len Kultur Elkarteametx Erakunde Autonomoadratan elkarteamexier mendi elkarteartzentalesko kultur etxeatezabal koop.UNIA Kultura

vancargas Arsa (Zaldibar)

Bakioko Udal ArtxiboaBermeoko Turismo BulegoaBilbao PortBiziz biziCDD Trueba DDZKultura Ondarearen Zentroa. Eusko JaurlaritzaCIHMA (Barakaldoko Historia eta Ingurumen Interpretaziorako

Zentroa)DANOBAT IspasterDerio KomunikazioaDomiberiaDurangoko Turismo BulegoaEl Transbordador de Vizcaya (Puente Bizkaia)EnkarterrialdeEuskadiko Biodibertsitate ZentroaEuskadiko Auto Klasikoen ElkarteaEHAEO-COAVNEuskaltzaindiaFoseko (Durango)Fundiciones de la comarcaFuresa (Iurreta)Gakoa (Durango)

Gerediaga ElkarteaGetxoko Turismo BulegoaGoikolau Kultur elkartea (Berriatua)Gorlizko Turismo BulegoaGrupo de arqueólogos (Durango)HEA elkartea (EA)Hotel Antsotegi (Etxebarria)IberdrolaIK4-Azterlan (Durango)IOHLEE / AVPIOPIpizki taldea (Zeanuri)Joko Alai elkartea (Zeanuri)La Naval - Construcciones Navales del Norte (Sestao)Lea Artibai Landa Garapenerako AlkarteaLea Ibarrako Udal Mankomunazgoa

Lekeitioko Udal Kultur ErakundeaMaruri-Jatabeko herritarrakOndare Aretoa - Sala OndareOndarroako Turismo BulegoaOrtuzar Ubideko Gazte AsanbladaPeñas Negras Ingurumen Interpretaziorako ZentroaPlentziako Turismo BulegoaSanturtziko Turismo BulegoaSopelako Turismo BulegoaSubdelegación del Gobierno en BizkaiaSustraiak NaturaTourindustrialUgao-Miraballeseko Historia Ezagutzeko ZentroaUrduñako Turismo BulegoaUhagon Kulturgunea

Urkiola Landa Garapenerako AlkarteaVicinay-Cemvisa (Otxandio)

Arrantzaleen Museoa (Bermeo)Artelan Berreginen Museoa - Museo Reproducciones artísticas(Bilbao)Bilboko Itsasadarra Itsas Museoa - Museo Marítimo Ría de BilbaoBizkaiko Arkeologi Museoa (Bilbao)Boinas la Encartada Museoa (Balmaseda)Eleiz museoa - Museo diocesano de Arte Sacro (Bilbao)El Pobaleko Burdinola (Muskiz)Enkarterrietako Museoa (Sopuerta)Euskal Herria Museoa (Gernika-Lumo)Euskal Herriko Meatzaritzaren Museoa (Abanto-Zierbena)Euskal Museoa - Museo Vasco (Bilbao)Simón Bolívar Museoa (Ziortza-Bolibar)Txakolingunea (Bakio)

ANTOLATZAILEAK / ORGANIZAN:

   2   0   1   5   e   k   o

   O   N

   D   A   R   E   A   R   E   N

   E   U   R   O   P   A   K

   O

   J   A   R   D   U   N   A   L   D   I   A   K

   J   O   R   N   A   D   A   S

   E   U   R   O   P   E   A   S   D   E   L   P   A   T   R   I   M   O   N   I   O

   2   0   1   5

   B   I   Z   K   A   I   A