KAMALEOIA

AMAIUR LIZASOZURIÑE OCHOA

LUCAS SANCHEZ

Aurkibidea:

Sarrera..................... 3

Ezaugarriak.......... ….. 4

Elikadura.................. 6

Ugalketa.................. 7

Bizitokia/Bizimodua..... 8

Bitxikeriak................. 9

SARRERA

• Kamaleoiaren izen zientifikoa Chamaeleonidae da. Hitz hau grekotik eta latinetik dator: (chamai “lurrean”) (león “lurreko lehoia”).

• Narrasti hauek, sauropsido (gorputza ezkataz estalita dutenak) familiakoak dira.

• 160 mota inguru daude, gehiena Afrikan (Sahara basamortuko hegoaldean) eta Amerikan.

EZAUGARRIAK

• Tamaina asakotakoak dira: Brookesia familiakoak 10 cm neurtzen dute eta Calumna parsonii, 60 cm.

• Txikienek 1,5 cm neurtzen dute eta Malawiko Mulanje mendian bizi dira.

• Oso motel mugitzen dira eta mihia erabiltzen dute ahiztatzeko.

• Mihia luzea eta itsaskorra bera baino handiagoa da, eta, espezie batzuk, ia metro batera jaurtikitzen ahal du ehiztatzeko.

• Askok, aurpegian eta buruan ornidurak dituzte: adarrak, galdurruak...

• Oso anitzak izan arren, antzekotasun batzuk dauzkate: hanka, begia eta mihia berdintsuak dituzte. Gainera gorrak dira.

• Kamaleoiek begi izugarriak dituzte ;handiak eta lodiak.Begi bakoitza, bere kabuz mugitzen da elikagaia bilatzeko.

• Bakarrik presa aurkitzen dutenean, bi begiak animaliari begiratzen diote distantzia kalkulatzeko.

• Buztana erabiltzen dute bostgarren hanka bezala, zuhaitz

batetik bestera joateko.• Bakarrik 0,05s.-tan mihia ateratzen du eta animalia

harrapatzen du eta 0,2s.-tan mihia ahora sartzen du animaliarekin.

• Kolorea aldatzen dute eta ez bakarrik kamuflatzeko, baizik eta nola dagoen adierazteko.

ELIKADURA

• Kamaleoi guztiek goizean ehiztatzen dute; ez dira ehiztari aktiboak, gehiago nahi dute leku batean geldirik egotea animali bat etorri arte.

• Beraien elikagai gogokoena intsektuak dira, eta batez ere artropodoak eta matxinsaltoak.

• Itxian, papayak, bananak eta arrautz frijituak jaten dute baina dieta hori bakarrik orekatua dago kamaleoi nagusientzat.

UGALKETA

• Kamaleoiak obiparoak dira.Kamaleoiak heldutasun sexualera heltzen dira,gutzi gorabehera, urte batekin.

• Emeak arrautzak jartzen dituenean 10-30cm-etako zuloa egitendu, gero, arrautzak zuloan sartzen ditu, arrautzak estaltzen ditu eta hortik joaten da.

• Normalean 10 -30 arrautz jartzen ditu baina "chamaeleon calypratus"80-100 arrautz jarten ditu

BIZITOKIA

• 52 kameleoi-espezieren ezaugarri anatomikoak aztertuta, Historia Naturaleko Museoko zientzialariek aurkitu dute animalia horiek igeri egiteko ahalmen dutela. Horrela, kameleoiek itsasarteak zeharkatzeko aukera dutela azal daiteke. Talde estatubatuarrak kameleoiak munduan nola barreiatu diren azaltzeko teoria bat plazaratu du. Teoria horren arabera, Gondwana izeneko kontinente erraldoi batean agertu ziren duela 26 milioi urte.

• Gondwana bitan banatu zen Afrika eta beste lurralde bat eratzeko, eta beste lurralde hori ere banatu zenean India, Madagaskar eta Seychelleak sortu ziren. Zientzialarien ustez, kameleoiak hainbat migrazioalditan atera ziren gaurko Madagaskar uhartetik, eta pixkanaka, Afrikara, Indiara eta Europara zabaldu dira.

• Natura, gaur egun ezagutzen dugun moduan, milioika urtez eman eta oraindik ematen ari den eboluzio-prozesuaren ondorioa da. Eguneroko bizitzarekiko lehian, ugalketan arrakasta lortzeko eta inguruneari aurre egiteko moldaketak, janaria eskuratzeko mekanismoak eta harrapaketa ekiditeko sistemak hobetu egin dira eta horien artean, hainbat aldaketa etologiko, babes-estrategia, kamuflajea eta mimetismoa

BITXIKERIAK

• Alegia edo fabula deitutako testu motatan, motel, zuhur eta konfiantza eskasekoak irudikatzen dituzte.

• Afrikako zenbait tribuk sakratuak dira gizakion sortzileak direla uste baitute.