NUTRIZINO FUNTZINOA

DIGESTINO APARTUAAhoa: elikagaiak mastekatu egiten dau eta txuarekin elikagai boloa sortzen da.Faringea: elikagai boloa eroaten dau heste gorrira,eta gero urdailara doa elikagai bolo hori.Urdaila: urdailan elikagai boloa urin gastrikoakaz eta mogimenduari esker nahastu egiten da eta KIMOA sortzen dau eta urdailaren hasiera da kardia eta irteera piloroa.Heste meharra: kimoa heste urinakas eta behazunagaz nahasten da eta KILOA sortzen dau elikagai hori odolera doa gorputz guztira daroa eta ez dana behar heste lodira doa.Heste lodia: gure gorputzak ez dauana behar uzkitik botaten dogu.

GURUINAK JARAITZEN DABEN SUBTANTZIA

KOKALEKUA

TXU GURUINAK TXUA AHOA

URDAIL GURUINAK URIN GASTRIKOAK URDAILA

HESTE GURUINAK HESTE URINAK HESTEA

PANKREA PANKREAKO URINAK HESTEA

GIBELA BEHAZUNA HESTEA

Bi motatako agin hortzeriak dagoz:hortzeri esnedunak, hortzeri iraunkorrak.Heste lodiak zati batzuk dauate koloa, apendizea, uzkia, ondestea, itsua.

ARNAS APARATUAREN OSAGAIAArnas apratua arnas bidez eta birikiz osatuta dago.Hainbat gauezez gagfoz osatuta arnas aparatuan:sudur hobiak,faringea,laringea,trakea,bronkioak.Sudur Hobiak,airea gure gorputzara sartzeko eta urtetzeko hoibiak dira.Faringea,digestino apratuaren eta arnas aparatuaren osagaia da,ahoa eta heste gorria lotzen dauz eta ahotik heste gorriara eroaten dau eta airea ere eroaten dau larigera.Laringea,faringea eta trakea lotzen dauzan hodia da , ahotz kordak daukaz eta epiglotisa dago laringean balbula eta jatekoa eta edatekoa ez sartzeko eta airea bai.Trakea,bronkio izeneko hodi bitan banatzen dira eta trakearen hormak eraztun moduko batzuez sendotuta dagoz.Bronkioak,hodi bi dira birikietara oxigenoa barrura eta karbono dioxidoa kamporatzeko balio dute.Birikiak,larrosa koloreko organo orol bi dira,biriki bakotzan biriki albeolo izeneko zakutxo batzuk dira.

ZIRKULAZINO APARATUA

Zirkulazino aparatuak odola gorputzetik eroaten dau.Odolan hainbat zelula daukaz,plasmea,plaketak,globulo gorriak,globulo zuriak eta zirkulazino aparatuaren osagaiak dira, bihotza,odolbasoak,odola.Bihotza,bi partetan banatzen da eskerra eta eskuma, goian naurikuluak dagoz eta behean bentrikuluak,eskoiko aldean balbula trikuspidea daogo eta eskerreko aldean balbula mitrala.Odol basoak, lodiera handia daukaten hodiak dira eta odolak zirkulatzen dauan zirkuito itxi bat da.Osagai honeez osatuta dago arteriak,benak eta kapilarrak.Arteriak,bihotzeko odola gorputzera daroa.Benek,gorputzeko odola bihotzara daroe.Kapilarrak,arteriak eta zainak lotzen dabez.Odola,bihotza bultzatuta odol basoetan zirkulatzen dauan likidoa da eta odolaren osagaiak dira plasmea,plaketak,globulo zuriak eta globulo gorriak.Plasmea,likido orixka bat da bertan odolaren osagaiak dagoz flotatzen.Plaketak,guk zauri bat daukagunean tapatzera doaz zauri hori.Globulo zuriak,infezino bat daukagunean odolan beraren aurka hari da eta guri babezten gaitu.Globulo gorriak,gure zeluletara daroa oxigenoa eta mantenugaiak, eta karbono dioxidoa eta hondakinak kanporatzen dauz.

ODOL ZIRKULAZINOA

SISTOLEA ETA DIASTOLEA

Sistoleak,bihotza uzkurtzen danean bihotzaren odola gorputzara daroa arterietatik.Diastolea,bihotza errelajatuta dagoanean gorputzaren odola hartzen dau.

IRAITZ APARATUAETA IRAIZKETEA

Iraitz aparatuaren funtzinoa da hondakinak botatzea eta karbono dioxidoa.

Bi sistemas osatuta dago, gernu sistema eta izerdi guruinak.

GERNU SISTEMA Gernu maskuria,gorputza arnasbeheraren bidez,karbono dioxidoa botaten dau eta zelulek osotutako hondakinak egozten dauz,lau zatiz osotuta dago:kuntzurrunak,ureterrak,gernu maskuria,uretra.Kuntzurrunak,baba formako organo bi dira eta beraren barruan dagozan odoloairagozten dau eta hondakin toxikoak eragozten dauz, eta gernua egiten da odolarekin eta urarekin sortzen da gernua.Ureterrak,hodi bi dira kuntzurrunetatik eroaten da gernua gernu maskuriara.Gernu maskuria, zakutzo formako organo gihartsu bat da eta bertan guk esfinter bat daukagu eta maskurian litro laurden baino gehiago badaukagu txisagurea daukagu. Uretra,hodien bidez, gernu maskuriako gernua kanporatzen dau.

IZERDI GURUINAKIraitz aparatuak izerdi guruinaren izerdia kanporatzen dau eta gure gorputza herrefreskatzeko balio dira.Izerdi guruinen bidez,substantzia toxikoak hesabatzen dira izerdiz.

Izerdi guruinen bidez,gorputzeko tenperaturea kontrolatzen dau.