Osasuna - Urola Kostako Hitza · dira, 2 edo 3 minutuz. Hortzetako zeta, mihiko eskuila eta...
40
Transcript of Osasuna - Urola Kostako Hitza · dira, 2 edo 3 minutuz. Hortzetako zeta, mihiko eskuila eta...
3
Argitaratzailea:UROLA KOSTAKO HEDABIDEAKZuzendaria:Nerea UrangaPublizitatea:UK HITZAko talde komertzialaTestuak: Aitziber ArzallusDiseinua:Ane AzkueAzaleko argazkia:Ane Azkue
Helbidea:Araba kalea, 27 beheaZARAUTZ943-89 00 [email protected]
HITZAHortz klinikak
Oinak
Esku terapiak
Zaintza naturala
Estetika
Ikusmena eta entzumena
Kirola ongizatea
Gida
4-7
8-9
10-21
22-25
26-29
30-33
34-37
38
Aho osasuntsua izateko aholku batzukLarrañaga hortz klinika - publierreportajeaCarestream
Podologia
Haurrentzako Shantala masajeaFisioterapia, masajeak ematea baino askoz hobeagoaArnas fisioterapiaDistira errehabilitazio zentroa - publierreportajeaHotza ala beroa?Spa Malecon - publierreportajea
Emozioak eta elikaduraJolas terapia
Inar optika - publierreportajeaEguzkitako betaurrekoak aukeratzeko aholku batzukZarautz optika - publierreportajea
Nordic walkingPancafit
Udan azala zaintzeko aholkuakIslada - publierreportajeaIlea zaintzeko aholkuak
4
HORTZ KLINIKAK
Ahoa da gorputzeko atalik deli-katuena. Herritarren erdiakbaino gehiagok aho-hortzetako
arazoak izan ohi ditu. Higiene egokiaeta aldizkako aho-azterketak egiteadira edozein arazo garaiz antzema-teko modurik onena.Hona hemen gure ahoko osasunari
gehien erasaten dioten gaitzak:Txantxarra. Hortz-haginen
etsai nagusia da, ahoko gaitzik ohi-koena. Otordu bakoitzaren osteanjanari-hondarrak listuarekin na-hasten dira, eta plaka bakterianoaderitzon gai likatsu eta itsaskorrasortzen da. Hortz-haginen gaineanpelikula edo film garden bat osatuzpilatzen da, janari-hondar batzue-tako azukreak hartzituz eta esmal-teari erasoko dioten azidoak
sortuz. Horrexegatik, onena otordubakoitzaren ostean hortzak garbi-tzea da. Txantxarrak badauzkazu,zoaz dentistarengana.
Gingibitisa.Hortzak eskuilatze-rakoan eta jaterakoan hortzoie-tako hantura eta odoljarioaeragiten duten bakterioek eragin-dako infekzioa da. Helduen % 60kjasaten dute. Higiene desegokibatek sortua da, eta, hori konpon-tzeko, dentistarengana joan be-harko duzu; hortz-haginen gar-biketa sakonarekin desagertzenda. Gaizki sendatutako gingibitisbatek askoz ere gaixotasun larria-goak ekar ditzake.
Halitosia. Ahoko hats edo usaintxarrak hortz-haginetako arazorenbat dagoela susmaraziko digu.
Baina beste arazorik egon gabe ere,ahoko higienea behar bezala zain-tzen ez dugunean eta listu-jarioaegokia ez denean ere agertzen da,eta orduan ahoa usain txarra bota-tzen duten bakterioz betetzen da.Erabili mihiko eskuila berezi batbertan itsatsiak dauden bakte-rioak kanporatzeko.
Aftak. Aho barruan ikusi ohidiren mantxa zurixka eta biribilakdira, batik bat estres garaietanagertzen dira, eta bere kasa senda-tzen dira. Egun batzuk igaro etamolestiek hor jarraitzen badute,zoaz dentistarengana.
Hurrengo neurriek ahoko min etagaitz gehienak saihesten lagundukodizute.
Elikagai kaltegarriak saihes-tu. Gutxitu azukrearen, edari gas-dunen eta kafearen kontsumoa.Elikagai oso hotzak eta oso beroakahoratzeak, bestalde, tenperaturakontraste handia eragiten du ahobarruan, eta horrek sentiberagoabilakatzen du.
Ahoko higienea zaindu. Hortz-haginak osasuntsu izateko, egu-nean hiru bider eskuilatu behardira, 2 edo 3 minutuz. Hortzetakozeta, mihiko eskuila eta aho-kolu-torioa oinarrizko tresnak diraahoko higienea ondo egiteko. Hor-tzetako pasta fluorduna erabiltzeaere gomendatzen da. Hortz-zuri-tzaileak gehiegi ez erabiltzea ko-meni da. Urtean behin gutxienezahoko garbiketa bat egin behar da,profesional espezializatu baten es-kutik.
Aho osasuntsua izateko aholku batzuk
5
LARRAÑAGA HORTZ KLINIKA
Aho osasunaren zainketan hiruhamarkadatik gorako ibilbideadu Juan Carlos Larrañaga den-
tista eta odontologoak. Bera da Za-rauzko Larrañaga hortz klinikarenbihotza, eta hura da bere ezagutzaketa esperientzia bezeroen zerbitzurajartzen dituen gunea, espezializatu-tako profesionalez osatutako lan tal-deak eta teknologiarik aurreratuenaklagunduta. Guztiz berritutako azpiegituretan,
bezeroen aho osasuna eta hortz-hagi-nen zainketa bermatzeko beharrezkotratamendu guztiak egiten dituzte.Adituak dira odontologia kontserba-tzailean, endodontzietan, periodon-tzietan, odontologia estetikoan eta,batez ere, adituak dira inplantologian.Horrez gain, parte hartzen dute EuskoJaurlaritzaren Haurren Hortzak Zain-tzeko Programan (PADI).
Odontologia kontserbatzaileaKaltetutako hortza atera gabe trata-tzeko teknika da odontologia kontser-batzailea. Garbitu eta kaltetutakoazalera tratatzen da. Nagusiki txan-
txar edo kolpez kalteturiko hortzakizaten dira.
EndodontziaHortzaren muina atera, material iner-tez bete eta zigilatu egiten da teknikahonetan. Apurtutako hortzetan apli-katzen da, baita txantxar sakonetaneta pulpitis izeneko lesioetan ere.
PeriodontziaHortz ehunen (entziak, ehun perio-dontalak, sustraiak eta hezur albeola-rrak) egoera eta gaixotasunak aztertu,diagnostikatu eta tratatzen dituen es-pezialitate odontologikoa da.
Odontologia estetikoaAho osasunarekin eta estetikarekinzerikusia duten arazoak konpontzendituen espezialitate odontologikoa da.Hortzen asimetriak, diastemak etahortzen kolore aldaketak konpondudaitezke.
InplantologiaInplanteak, protesiak eta ahoarenfuntzionamendua eta estetika berma-tuko dituen sustantzien planifika-zioan, instalazioan eta mantentzeanoinarritzen den espezialitatea da. In-planteak hortzak falta diren tokietan
jartzen dira eta kaltetutako hortzakordezkatzeko ere erabiltzen dira.
Zer da inplante bat?Titanio puruz egindako torloju bat dainplantea, eta hortzaren integrazioabermatzeko tratamendu bereziak ja-sotzen ditu. Giza gorputzarekin bate-ragarria da eta, hori bermatzeko,osasun kontrol ugari pasatzen ditu fa-brikatzerakoan.Doitasun handiko pieza da eta
indar handiak jasan ditzake, esate-rako, murtxikatzean maxilarrak egi-ten dituen mugimenduak. Meka-nizazio-zehaztasun handiz egiten da,gerora gainean jarriko den hortzakahoan lasaierarik izan ez dezan.Oso garrantzitsua da bermatutako
kalitatezko inplanteak erabiltzea.
Inplantologian adituak
Salbide kalea, 5 · ZARAUTZ943-83 57 97
klinika@larrañagahortzklinika.comwww.larrañagahortzklinika.com
Larrañ
aga ho
rtz kli
nika
6
hortz klinikak
Hortz kliniketan, pazienteen eri-tasunen diagnostikoa egitekoorduan, sekulako garrantzia
dute teknologiak eta digitalizazioak.Eta esparru horretan, urrats handiakegiten ari dira azken urteetan. Cares-tream CS 8100 3D makina da horrenadibide bat. 2D irudiak, CBCT teknolo-gia eta 3Dko azterketa ereduak uztar-tzen ditu makina horrek. Hortzkliniketan horren beharrezkoak direnerradiologiak egiteko aukerarik aurre-ratuena eta onena da.
Erosoa da denentzatErabiltzailearentzat zein pazientea-rentzat erosoa da, irudiak azkar etaerraz hartzea ahalbidetzen duelako.Interfaze intuitiboak eta hortzaka egi-teko gunean erreferentziatzat dituenhizkiek azterketa prozesua asko erraz-ten dute. Diseinu irekia duenez, pa-zientearentzat oso erosoa da makinankokatzea. Gainera, irudiak oso azkarhartzeko gaitasuna du, irudiak behineta berriz hartu beharra ekidinez. Al-tuera guztietara egokitu daiteke ma-kina, baita gurpildun aulkitxoandauden pazienteen altuerara ere. Ma-kina ultra-konpaktua da, beraz, leku-rik txikienetan ere jar daiteke.
Funtzioaniztun sistema daPazientearen ahoaren irudi panorami-koak egin ditzake, baita edodontzien,inplanteen eta ahoko zirujien irudi ze-hatzak ere. 3D sistema arrunt batekbaino askoz erabilera gehiago ditu.
Zehaztasuna, angelu guztietatikCS 8100 3D diseinatua dago angeluguztietatik zehaztasun handienekoirudiak hartzeko. Aldi berean lan egi-ten duten frekuentzia altuko X izpiensorgailua, CMOS 4T sentsorea eta bi-braziorik gabeko mugimendu sistemabat ditu horretarako, eta irudi perkef-tua hartzea ahalbidetzen dute.
Azteketa seguruagoakAztertu nahi den gunea zehaztasunezaukeratzeko modua ematen du, izpierradiologikoek eragingo diotengunea ahalik eta gehien murriztuz, az-terketak seguruagoak izan daitezenpazientearentzat.
Carestream
8
oinak
Osasun zientzien arloko espezialitatea da podologia,eta oinei eragiten dieten gaixotasunak eta altera-zioak aztertzea ditu helburu. Podologia garapen
etengabean dagoen diziplina da. Gizarte ohituretan aldake-tek eta biztanleriaren zahartzeak, patologia kronikoen uga-ritzea ekarri du, eta horiek eragin zuzena dute oinenosasunean. Podologoen zeregina da arazo eta gaixotasunhoriek diagnostikatzea eta haiei irtenbidea emateko trata-mendurik egokiena zein den erabakitzea.
Podologia dermatologikoaAzalaren gorabehera ugari aurki ditzakegu oinetan. Batezere: hiperkeratosia eta helomak (gogortasunak eta kailuak),ibiltzerakoan oinak lurrean gaizki jartzerakoan sortutakogainkargarengatik edo zapatek egin ditzaketen urraduren-gatik sortuak.Ohiko beste patologia batzuk: onddoek sortutako infek-
zioak (atleta-oina), birusek sortutako infekzioak (papilomakedo garatxoak), hiperhidrosia (gehiegizko izerditzea), der-matitisa, arazo ungealak (azkazal zulatuak, handituak edoonddoengatik gaiztotuak).
Haur podologiaHaurrak garapen, hazkuntza eta formakuntza aldiandaude. Oinetako patologiei aurrea hartzeak eta garaiz tra-tatzeak haurraren garapen psikomotrizari lagunduko diote.Izan ere, garaiz tratatzen ez diren patologiek, gerora ondo-rio larriak izan ditzakete oinarrekin estuki erlazionatutadauden beste gorputz atal batzuetan, esaterako, belaune-tan, aldakan eta bizkarrean.
Kirurgia podologikoaTratamendu kontserbadoreekin emaitza ona lortzen ez denzenbait kasutan, kirurgia podologikora jotzeko aukeradago.Kirurgiari esker, pazienteek konponbidea aurki deza-
kete jaunikoteentzat, hatzapar hatzentzat, azkazal zula-tuentzat, exostosiarentzat, eta abar. Kirurgia horiek anestesia lokalarekin egin ohi dira eta,
normalean, ebakuntza egin orduko ibiltzeko aukera izatendu pazienteak, ospitaleratzearen beharrik gabe. Oso den-bora gutxian euren egunerokoetara bueltatu daitezke.
Podologia
10
esku terapiak
Haur jaioberrientzako masajeada Shantala. Indian du jato-rria, baina mundu guztian eza-
guna da, Frederick Leboyer gine-kologo frantsesari esker. 1950eko ur-teetan Indiara egin zuen bidaia ba-tean, Kalkutako kaleetan zebilela,emakume bat jaioberri bati masajeakematen ikusi zuen. Leboyer txundi-tuta utzi zuten emakume haren mugi-menduek. Emakumeak Shantala izenazuen. Leboyerrek argazkiak ateratzeko
baimena eskatu zion, eta Shantalak,baietz, nahiz eta ez zuen ulertzen zer-gatik eman zion horrenbesteko aten-tzioa beretzat horren ohikoa zenjarduera batek. Indian aspaldiko tra-dizioa da amek umeei masajea ematea;alabek amengandik jaso duten ohi-tura da, seme-alaben zaintzari dagoz-kion gainerako betebeharrekin ba-tera.Indian ikasitako teknika hura
mendebaldera ekarri zuen Leboye-rrek, eta Shantala izena jarri zion.Gero, teknika hari yogan eta erreflexo-logian zituen ezagutzak gehitu ziz-kion Vimala Schneider suediarrak.
Shantala masajeak onurak han-diak eragiten dizkie haurrei: lasaituegiten ditu, kolikoak eta tripakominak baretzen dizkie, gauez hobetolo egiten laguntzen die, psikomotrizi-tatea lantzen, digestio prozesua arin-tzen, eta abar. Eta onura handiakeragiten dizkie gurasoei ere: haurra-ren beharrak hobeto ulertzen lagun-tzen die, eta konfiantza eta
autoestimua handitzen. Teknika ho-rren onurarik garrantzitsuena, ordea,beste bat da: gurasoen eta haurrarenarteko lotura afektiboa indartu egitenduela, hain zuzen. Emaitzak lortzeko jarraikortasuna
behar da, eta egunero ez bada ere, gu-txienez astean hiruzpalau aldiz egiteagomendatzen dute adituek, gurasoekzein haurrek ohituratzat hartzea. Saiobakoitzak 20-30 minutu iraungo ditu,eta amaieran bainatu egiten da hau-rra, erlaxatzen laguntzen diolako.Zilbor hestea erortzen zaien unetik
jaso dezakete masajea haurrek, bainaguraso gehienek nahiago izaten dutehaurrak hiru hilabete inguru izan arteitxarotea. Haurrak berak erabakikodu noiz arte jarraitu nahi duen masa-jea hartzen. Shantala masajea ema-teko beharrezkoa da ikastaro bategitea.
Haurrentzako Shantala masajea
12
esku terapiak
Fisioterapeuta profesional batenlana gizakiaren gorputzarenmugimenduari begiratzea da. Fi-
sioterapeutak ongi trebatutako per-tsona izan behar du. Batzuen ustezfisioterapia masajeak ematea bakarrikda, baina hori baino askoz gehiago da.Masajea fisioterapiako tratamendumota bat da, baina, masajeaz gain tra-tamendu mota asko dago. Fisioterapiaez da da masajista lanera soilik muga-tzen.Era askotako masajeak ematen di-
tuzte, era askotako lesioak tratatzeko.Esate baterako, masaje terapeutikoakgorputzaren jarreragatik edo tentsio-agatik sortzen diren lesioetan ematendituzte. Kirol masajeak, aldiz, kirolaegitearen ondorioz sortutako lesioakkonpontzeko edo mantentze gisagiharrak erlaxatzeko ematen dituzte.
Haurdunaldiaren aurreko eta ondo-rengo tratamenduak ere egiten di-tuzte, edota gernu inkontinentziariaurre egiteko tratamenduak. Horiekadibide batzuk baino ez dira, askokarazo gehiago tratatzen baitituzte.Tratamenduarekin hasi aurretik,
fisioterapeutak bezero bakoitzarenmuga funtzionalak eta muga fisikoakaztertu eta ebaluatu behar ditu, ondo-ren arazoa diagnostikatu eta beharden moduan tratatzeko. Horretarako,bezeroa ezagutu behar izaten dute;esaterako, herniaren bat edo bestearazorik duen galdetuta. Masajeaemateko modua ere aldatu egiten dapertsona batetik bestera. Pertsonariegokitu behar izaten diote masajea,baita masajea emateko intentsitateaere, ez baita gauza bera adineko batiedo pertsona gazte bati ematea.Lesioei dagokienez, arruntenak
edo gehien tratatzen dituztenak le-poko kontrakturak izaten dira. Ten-tsio horiek askotan posturagatiksortutako lesioak izaten dira, baina,hala ere, milaka arrazoi izan daitezkelepoa kargatzeko.Lesio bakoitza konpontzeko egiten
den masaje kopurua eta masajeareniraupena bezeroak duen lesioaren ara-berakoa izaten da oro har. Normaleanordubete inguruko saioak egiten di-tuzte. Lesioak eta giharretako minakarintzeko hainbat teknika erabiltzendituzte: nagusiki eskuekin, baina ma-kinekin ere lan egin dezakete.Fisioterapeuta batengana, ahal
bada, berandu izan baino lehen joanbehar da. Batzuek denbora askoaneusten diote minari, eta mina zenbateta denbora luzeagoan jasan, orduaneta zailagoa izaten da lesio hori kon-pontzen.Fisioterapeuten lana askotan
beren bezeroak beste profesional ba-tengana bideratzea izaten da.
Fisioterapia, masajeak emateabaino askoz gehiago
14
esku terapiak
Arnas aparatuko edo haren funtzionamendu egokiaoztopatzen duen gaixotasunen tratamenduaz, pre-bentzioaz eta egonkortzeaz arduratzen den fisiote-
rapiako espezialitatea da.Arnas arazoak dituzten haur eta heldu guztiek, gaixota-
sunaren lehen aldia izan edo ez, onura handia izango dutearnas fisioterapiarekin. Errekuperazioa azkartzeko lagun-garria izango zaie, baina inoiz ez dute erabiliko medikuarentratamendua ordezkatzeko, nahiz eta kasu askotan botikenbeharra eta kantitatea gutxitzen duen.
HaurretanArnas fisioterapiak onura asko ditu haur eta umeengan.Flemak kentzen, biriketako aireztapena hobetzen eta mu-kien ondorioz sortzen diren infekzioak eta konplikazioaksaihesten laguntzen die. Tratamenduaren ondoren, sinto-men hobekuntza oso agerikoa da; eztula eta mukien kopu-rua gutxitzen dira eta elikadura eta loaldia hobetzen dira.Bronkitisa, pneumonia eta katarroa tratatzeko egokia
da arnas fisioterapia. Baita arnas aparatuari eragiten dioten
patologia kronikoa duten umeetan ere, gaixotasun neuro-logikoetan eta neuromuskularretan, birikek garapen egokiaizan dezaten.
HelduetanHelduetan arnas fisioterapiak mukien mugimendua etakanporatzea errazten du, biriketako aireztapena eta oxige-nazioa hobetuz. Arnasketa gaixotasun kronikoa duten pa-zienteetan gainera, arnasestua eta ariketak egitekogaitasuna hobetzen ditu, ospitaleratzeak eta gain-infek-zioak saihestuz.Torax edo sabeleko kirurgia baten ondoren izan daitez-
keen konplikazioak ere saihesten ditu. Horrela, arnasketaegokiaren bidez, bizi kalitatea hobetzen du.Bronkitisak eta pneumoniak tratatzeko teknika egokia
da, eta erabilgarria da honako gaixotasun kronikoetan ere:EPOC, bronkiektasiak, asma, gaixotasun neuromuskula-rrak eta neurologikoak, minbizia, kirurgia toraxikoaren etasabelekoaren aurretik eta ondoren, oheratze luzeetan, to-raxaren egitura arazoetan…Tratamendua espezializatutako fisioterapeuta batek
egin behar du, arnas fisiopatologian eta kasu eta pazientebakoitzari egokituko diren tekniketan aditua den fisiotera-peuta batek.
Arnas fisioterapia
esentziak, hor jarraitzen du. Denbora-rekin, eskaintza handitzen joan dira,lehendik zituzten zerbitzuei eta espe-zialitateei berriak gehitzen, uneanuneko egoeretara eta beharretara ego-kitzeko eta bezeroei onena ematekohelburuarekin.
Dedikazioa da Distira, profesiona-lez osatutako familia horretako kidebakoitzaren pasioen batura. Haietakobakoitzak duen onena ematen du.Fisioterapian adituak dira eta, ho-
rrez gain, ezagutza dute giza gorputza-ren eta neuronen plastikotasunareninguruan. Mugimendu patroiak egoki-tzen saiatzen dira, gure mugitzekomoduaz kontzientzia hartzen joangaitezen, horrela, gure bizi kalitateahobetzeko. Talde-lanean diziplina ez-berdinak uztartzeko joera dute, ezagu-tzak etenik gabe berritzen dituzte, etainguruarekin eta pazienteekin enpati-zatzeko gaitasuna dute.
“Txiki-txikitatik mugimendua nuenpasio. Ballet dantzari izateko bideaegiten ari nintzen. Baina, egun ba-tean, min hartu nuen, lesionatu eginnintzen. Nire bizitzak bira emanzuen, beste norabide bat hartu zuen,eta nire pasioa zena fisioterapiarantzbideratzeko ateak zabaldu zitzaizki-dan. Ingurukoak zaintzeko joera be-rezkoa dut, nire buruaren jabenaizenetik izan dut nirekin, bizitzakaurrez aurre jartzen dizkigun egoe-rengatik” Eneritz.
16
esku terapiak
Osasunera, kontzientziara, bes-teei laguntzera, gizatasuneraeta familiarengana garama-
tzan proiektua da Distira, etengabekomugimenduan dagoen proiektu bat.Distira ilusio bat da, norberaren
sentitzea; emozioz, sentipenez, pasiozeta ezagutzaz beteriko proiektu bat.Eneritz Elorza fisioterapeuta izan
zen proiektua martxan jarri zuena,2002an. Laster batu zitzaion IvankaFarias fisioterapeuta, eta lankideaketa bazkideak dira ordutik. 17 urteigaro dira, eta Distiraren muinak,
Distira errehabilitazio zentroa
“Kirol entrenamenduak sorraraztenzidan interesak, gehiago jakin nahiizatera bultzatu ninduen, eta neuroe-rrehabilitazioaren berri izan nuen.Orduan ohartu nintzen zein zen nirebokazioa. Besteei laguntzeko gogoa,egunez egun hobetzen joatekoa etabezeroekiko esker ona nire lanbidea-ren parte dira” Ivanka.
Distir
a erreh
abilit
azio ze
ntroa
17
distira errehabilitazio zentroa
Zerbitzuak eta espezialitateak:FisioterapiaOsteopatia Masaje terapeutikoakMRC
MiofaszialaKraneo-sakralaDrainatze linfatikoaGerni jarioaGrabitoterapiaIndiba Activ teknologiaTalka uhinak
Neuroerrehabilitazioa-BobathNeuropsikologiaTerapia okupazionalaHaurrentzat fisioterapia neurologikoaFisioterapia pediatrikoaZentzumen integrazioaHaurrentzako Shantala masajea
MikrogimnasiaPosturen berreziketaPilates MAT & DynamicGMH (Hipopresiboak)Erditze aurrea eta osteaFeldenkraisPosturologiaVibrospherePancafit
Lan taldeaEneritz ElorzaIvanka FariasEneritz GallastegiAinhoa GainzarainAlvaro HerreroLurdes CalabiaFranzys CalabreseIñaki RedondoKarmentxu YeregiLorea IzquierdoBegoña San DamianBegoña Azkue
Bizkaia kalea, 5 · ZARAUTZ943-83 51 58
18
esku terapiak
Fisioterapia kontsultetan gehienentzuten den galderetako bathonako hauxe da: gorputz ata-
len batean mina dugunean, zer ko-meni da jartzea, hotza ala beroa?Galdera sinplea da, baina eran-
tzuna ez horrenbeste, ez baitago zuriaala beltza, bata ala beste, ziurtasunezesaterik. Oro har, gorputzeko gunerenbatean hantura bat dugunean edononbaiten min handia sentitzen dugu-nean, kolpe bat hartu dugulako edobihurritu bat egin dugulako, tendini-tis bat dugulako edo beste modurenbatera min hartu dugulako, lehenengo48 orduetan hotza jartzea gomenda-tzen da.Izotza bi ordutik behin ipini dai-
teke, gehienez 15 minutuz aldi bakoi-tzean, beti ere, izotza zuzenean
azalaren kontra ipini gabe, azala errediezagukeelako izotzak berak edo gor-detzeko erabiltzen dugun plastikozkozorroak. Beraz, beti ere, oihal fin bate-kin babestuta jarri behar da.Aldiz, mina bizkarraldean baldin
badaukagu, hobe da beroa ipintzea.Normalean, bizkarrezurreko minetanez da gomendatzen hotza jartzea, ho-tzak berak bizkarraldeko giharrak go-gortu egiten dituelako eta, ondorioz,min handiagoa sentituko dugulako.Kasu horietan hobe da beroa jar-
tzea. Dutxako ur epela edo beroa,
manta elektrikoa edo hazi-poltsa be-roak erabiltzea dira aukeretako ba-tzuk. Aldi bakoitzean gehienez 10 edo15 minutuz jarri beroa, eta gehienezhiru aldiz egunean.Dena dela, gogorarazi beharrekoa
da lesio bakoitzak zainketa jakin bateskatzen duela. Beraz, hotza ala beroajartzen probatu eta, egoerak hoberaegiten ez badu, fisioterapeuta baten-gana jotzea genuke onena, hark zehaz-tasunez esango digulako mina zerkeragiten digun, eta sendatzeko zeregin behar genukeen.
Hotza ala beroa?
20
esku terapiak
Zarauzko itsas pasealekuan, pa-rekorik ez duen inguruneandago Spa Malecon, eguneroko-
tasunetik ihes egin, eta zure buruazaintzeko eta mimatzeko gune ezinhobea.Kanpotik begiratuta irudikatzea
kosta egin daitekeen arren, sarrerako
ateak gurutzatu orduko ohartukozara han barruan dagoena norberarenongizaterako paradisu txiki bat dela.Gimnasioa, spa zirkuitua, igerilekua,
masajeak hartzeko eta tratamenduakegiteko kabinak… eta parez pare, Za-rauzko hondartza. Kokapenagatik etazerbitzuen aukera zabalagatik, ha-maika plan egiteko aukera ematen duSpa Malecon-ek.Bizkarzorroa hango aldageletan
utzi, eta kanpoan ibilaldi edo korri-kaldi bat egitera joatea izan daitekeaukera horietako bat; itsas paseale-kuan bertan, hondartzan edo Zarauz-tik Getariara eta buelta, esate bate-rako. Edo bada surf egitera joatendenik ere. Kirola barruan egiteanahiago duenak, berriz, han du azkenbelaunaldiko makinez hornitutakogimnasioa, hondartzara begira, gai-nera. Kirol pixka bat egin ostean, itsa-
soan bainu bat hartzea da aukeretakobat, eta zuzenean Spa Maleconeko ige-rileku epelean murgil egitea bestea.Spa zirkuituaz gain, sauna lehorra etahezea, turkiar bainu lasaigarria eta er-laxatzeko hamakak ere badituzte be-
Malekoiko harribitxia
spa ma
lecon
21
zeroen zerbitzura. Eta ez hori baka-rrik, masajeak eta aurpegirako etagorputzerako era guztietako trata-menduak egiteko aukera ere eskain-tzen baitiete bezeroei. Horiez gain,Spinning klaseak ere ematen dituzte,egunean lautan.
Egunero zabalik11 urte dira Spa Malecon martxan jarrizutela, eta inguruetan ez da antzekozerbitzurik ematen duten beste leku-rik. Azpiegituren kalitatea, bezeroariematen dioten arreta eta parekorikgabeko ingurunea dira Spa Maleconenbereizgarri nagusiak. Era guztietakojoan ohi da hara; asko, zarauztarrak,bazkide egiteko aukera baliatuta; etabeste asko, beste plan bat egin nahiduten bisitariak eta turistak. Spa Ma-
leconeko ateak urteko egun guztietanzabaltzen dituzte: astelehenetik osti-ralera, 07:00etatik 22:00etara ematendute zerbitzua; larunbatetan, 08:00-etatik 20:00etara; eta igandeetan,08:00etatik 14:00etara.Sarrera arrunta, egunekoa, 20 euro
kostatzen da, eta gimnasio eta spa zer-bitzuak erabil ditzakete bezeroek.Bazkide egitea, berriz, hilean 65 eurokostatzen da, eta gimnasioa eta spanahi beste aldiz erabil ditzakete beze-roek. Aldiz, masajeak hartzeko etaaurpegiko eta gorputzeko tratamen-duak egiteko, aurrez hartu behar dahitzordua; eta Spinning klaseetara jo-ateko ere, beharrezkoa da izena eman-da egotea. Taldeekin ere lan egiten dute, eta
horientzat eskaintza bereziak izaten
dituzte. Horien berri izateko onena,943-01 12 40 telefono zenbakira dei-tzea. Opari bonoak ere badituzte beze-
roen eskura, osasuna oparitzea betidelako aukera ona.
Balea kalea, 5 · ZARAUTZ943-01 12 40 · 637 28 16 05www.spamalecon.com
spa malecon
22
zaintza naturala
Norberak sentitzen dituen emo-zioek eta elikatzeko moduakharreman zuzen-zuzena dute.
Batzuek, triste daudenean edo zerbai-
tengatik arduratuta daudenean,gehiago eta okerrago jateko joeradute, eta gero errudun sentitzen dira,hainbeste jateagatik lotsatuta, eta, ho-rrek, antsietatea eragiten die. Edo ba-dira kezkatuta eta urduri daudeneanjateari uzten diotenak ere, urdaileanduten korapiloak ezer sartzea galaraz-ten dielako. Jaten dugunak eragina du gure
sentimenduetan eta sentimenduekeragina dute gure elikatzeko moduan.Janaria gure egoera emozionala lasai-tzeko erabiltzen badugu, emozionalkielikatzen ari gara. Horregatik, garran-tzitsua da horretaz guztiaz jabetzea,kontzientzia hartzea eta norberarenemozioak arautzea, ondo jateko ohitu-rari eusteko eta osasuntsuago bizi-tzeko. Norberaren emozioen jatorriaedozein dela ere, ez bailuke elikaduraohitura onak baztertzeko arrazoi izanbehar.Gure kezkek era konpultsiboan ja-
teko beharra sortzen badigute, arazo-aren sustraira jo beharko genuke.
Baina konponbidea bilatzen dugun bi-tartean, gure buruari ondo jatea pro-posatu beharko genioke. Onena, koipegutxi dituzten elikagaiekin egindakoerrezetak aukeratzea genuke: fruta,barazkiak, arrain eta haragi zuriak,bihi osoko zereal integralak, egoska-riak eta arrautzak.Adituen arabera, emozioak erregu-
latzen gehien laguntzen duten elika-gaiak zereal integralak dira. Bbitaminetan aberatsak dira eta eraginzuzena dute nerbio sisteman. Maizta-sunez zereal integralak kontsumi-tzeak antsietate gutxiago izatenlaguntzen du. Elikadurari arreta jartzeak eta eli-
kadura zaintzeak blokeo emozionale-tatik ateratzen eta pertsonalkigaratzen lagunduko digu. Baina ga-rrantzitsua da bide hori pausoz pausoegitea, baliabide emozional eta nutri-zionalak sortu beharrak berak ez die-zagun estresik eragin. Garrantzitsuabaita zer jaten dugun, baina are ga-rrantzitsuagoa nola jaten dugun.
Emozioak eta elikadura
24
zaintza naturala
Jolastea arnasa hartzea bezain ga-rrantzitsua da haurrarentzat.Eragiten dion plazera beregana-
tzeko jolasten du, libreki eta boronda-tez; inor ez baitago jolas egiteraderrigortuta. Haurrari ez zaio jolastenirakatsi behar, aditua da horretan. Jo-lasaren egilea, aktorea eta zuzendariada aldi berean. Eta protagonista denheinean, garatzen lagunduko dio, haz-ten, eta helduarorako prestatzen. Jo-lasak hazkuntza fisikoa, emozionala,kognitiboa eta soziala ahalbidetzendizkio haurrari. Osasuntsua den edo-zein haur aritzen da jolasean, eta, oi-narri-oinarrian, horixe da haurrakegin behar duena: jolastu. Jolasa ez da lan tresna, ezta erre-
minta pedagogikoa ere. Baina lagun-tza terapeutikorako erabil daiteke,alderdi fisiko, espiritual, emozional,afektibo eta kognitiboetan era kon-tzientean nahiz inkontzientean sa-kontzeko, beti ere modu ez-oldarkor
eta ez-intrusiboan. Horretan datzaJolas terapia. Autore askoren ekarpena eta prak-
tika dago diziplina terapeutiko horrenatzean. Virginia Axline da autore adie-razgarrienetako bat, besteak beste, te-rapiari izena jarri ziona eta terapiahorren printzipioak ezarri zituena.Azken urteetan, berriz, Violet Oac-klander haurren terapeuta izan daarlo horretan sakontzen eta ezagu-tzak zabaltzen jardun duen profesio-nalik aipagarriena. Jolas terapiak bere 'nia' onartzen
lagunduko dio haurrari, inolako eba-luaziorik eta presiorik gabe. Haurrak,jolasaren bidez, bere barne munduakanporatu ahal izango du eta aldi be-rean, aukera emango dio bere buruariaurre egitea onartzeko, ikasteko etakontrolatzeko. Heldu aditu objetibobaten begiradapean arituko da jola-sean haurra. Den bezela onartuko duhelduak, aintzat hartuko ditu jolasa-ren ezaugarriak, eta horren irakurketaegingo du.Jolas terapiaren barruan, teknika
zehatz batzuk erabiltzen dira: gorputzadierazpena, pintura, musika, ipuin te-
rapeutikoak, erlaxazio eta irudikatzeteknikak, hondar kutxa, buztina,mahai jokuak, txotxongiloak eta roljolasak.Jolas terapiak, oro har, sufritzen
ari diren haur guztientzat balio du, etaesku hartze terapeutikoari dagokio-nez, honako kasuak hartzen ditu beregain: autoestima arazoak, beldurrak,jaiotzeko uneko edo jaio ondokotrauma, tratu txarrak, sexu jazarpena,eskola jazarpena, dolua, arreta defizi-taren eta hiperaktibitatearen nahas-mendua, antsietatea, elikadurarilotutako nahasmenduak, eta abar.Gaur egun ia mundu guztian dute
jolas terapiaren berri, baina AEBetan,Erresuma Batuan eta Kanadan aitzin-dariak izan ziren honetan, eta garape-nik handiena ere herrialde horietanizan du. AEBetan eta Erresuma Ba-tuan, esaterako, jolas terapia aretoakdituzte eskoletan eta jolas terapeutalanbide errekonozitua da. Mundu guz-tian daude jolas terapiaren praktikaonak bermatzen dituzten erakundeak,eta Euskal Herrian ere bada bat: Eus-kal Herriko jolas terapia elkartea, hainzuzen.
Jolas terapia
26
estetika
Azala da daukagun organorikhandiena eta oso inportanteada hura osasuntsu izatea. Eguz-
kia ezinbestekoa dugu bizitzeko; eguz-kiaz gozatu egin behar dugu,hezurrentzako eta buru-osasunaren-tzako oso garrantzitsua delako, baina,azalarentzako oso kaltegarria izandaitekeenez, zenbait gauza kontuanhartzea ezinbestekoa da.
Babestu, beti. Lainotuta dagoenegunetan ere eguzki-izpietatik ba-bestu egin behar dugu. Neguan ezda hain beharrezkoa, baina udan,eguzkiak zuzen-zuzenean jotzenduenean, beti eman behar dugukrema babesgarria. Gainera, ba-tzuk pentsatzen dute, erretzen ezdirenez, beraien azalak ez duelakalterik izaten, baina ez da horrela:izpi ultramoreek azalaren zelulenADNa kaltetu egiten dute, eta min-bizi mota desberdinak horren on-dorioz sortzen dira.Adi haurrekin. Umeak zaintzeaoso inportantea da. ADNan egiten
den kaltea, %90ean eginda dago 15urte ditugunean. Beraz, ezin zaiguume bat erre. Uretan sartu baino 10minutu lehenago krema emanbehar diegu (uretan hirukoiztu egi-ten da izpien eragina), eta uretatikirtendakoan berriro eman behardiegu. Arropa egokia erabili. Udangehiago izerditzen dugu eta horreklarruazala minberatu eta mindudezake. Aukeratu arropa egokia,gehiegizko izerditzea eta urratuaksaihesteko.Elikadura zaindu, eta hidra-
tatu. Bero egiten duenean, beha-rrezkoa da hidratatzea, baina,likidoak edateak gure azalarenitxura hobetzen ere lagundukodigu. Halaber, jaten dugunak erebadauka eraginik. Oso onuraga-rriak dira zitrikoak eta fruitu go-
rriak, C bitamina ugari baitute; aze-narioak azalaren biguntasuna mu-rrizten laguntzen du; hosto ber-dedun barazkiak ere, antioxida-tzaileak dituztenez, oso egokiakdira, hala nola, eskarola, espinakakedo zerbak.Hidratatu larruazala. Dutxatuondoren, eman beti krema hidrata-tzailea; eta eguna hondartzan, ige-rilekuan edo mendian igarobaduzu, hobe eguzkia hartu ondo-ren larruazala oneratzeko kremabaldin bada.Aztertu dure azala. Bestalde,gure azala aztertu egin behar dugu,hau da, orinak eta orbanak noiz-behinka gainbegiratu egin beharditugu. Azken finean, azaleko ara-zoak oso errazak dira prebeni-tzeko, ez da ahalegin berezirik eginbehar.
Udan azala zaintzekoaholkuak
27
Sheila de Miguelek eta Saray Cen-doyak ia bizitza guztia daramateelkarrekin. Hamabi urte zituzte-
netik lagunak dira, elkarrekin egin zi-tuzten estetika ikasketak, etalankideak izan ziren Orioko hotel ba-tean ere. Estetika zerbitzua ematenzuten han, baina euren kontura lanegin nahi zuten. Eta duela 11 urte, urra-tsa egin, eta Islada estetika zentroa za-baldu zuten, Orion. Bietako inor ez da oriotarra, baina
negozioa jartzeko leku aproposa iru-ditu zitzaien, herrian estetika zerbi-tzua ematen zuen beste zentrorik ezzegoelako. Eta asmatu egin zuten. Ha-
sieran, Balea kaleko lokal bat hartuzuten, baina laster geratu zitzaientxiki. Eta duela bi urte, askoz aukeragehiago ematen zizkien beste lokal ba-tera lekualdatu ziren. Ordutik, Aita Lertxundi kaleko 31.
zenbakian dute negozioa. Lau lagunaritzen dira han, eta estetikarekin lo-tutako guztia lantzen dute: aurpegikotratamenduak, gorputzekoak, maki-llajea, solariuma, presoterapia, diater-mia, laser depilazioa, argizariarekinegiten dena, manikura eta pedikura,betileetako luzapenak, betileen lif-tinga, eta abar. Egunotan, gorputzerako tratamen-
duek dute eskaerarik handiena. “Udahemen da, eta hondartzara joatekoprestatzen ari da jendea”. Arrakasta-rik handien Medestec izeneko trata-menduak du. “Diatermia bidezkotratamendua da, eta zelulak birsor-tzen ditu. Gorputza barrualdetik lan-tzen du, eta azalari, gantzei etagiharrei eragiten die. Hiru saioren os-tean, emaitzak ikusi egiten dira”. Eraguztietako jendea doakie tratamenduhori egitera. “16 urteko neska bat etor-tzen da izterren barrualdean trata-mendua egitera eta 80 urtekoemakumeak ere etortzen dira”.
Beste zerbitzu batzukHoriez gain, zerbitzu gehigarriak ereeskaintzen dituzte Isladan. “Jendeagurera datorrenean, ez dator bakarrikdepilatzera edo aurpegiko azala disti-ratsuago izateko tratamendu bat egi-tera. Egunerokotasunetik ihesi dator,eta gorputzez eta arimaz biluzten da”.Sheila eta Saray konturatu ziren beze-
roek beste zerbait behar zutela,gehiago eskatzen ari zitzaizkiela. “Gukentzun egiten diegu, eta aholkurenbat edo beste eman ere bai, baina iru-ditzen zaigu badirela horretarako ego-kiagoak diren beste profesionalbatzuk”. Horregatik, erabaki zutenkanpoko profesionalak gonbidatzenhastea, eta, gaur egun, dietista, psiko-logoa, medikuntza estetikoan dokto-rea, mikropigmentazioan teknikariaeta kinesiologoa bezeroen zerbitzuradituzte.
Aurki, aromaterapiaAurki, aromaterapia zerbitzua ere es-kainiko dute Isladan, eta norberarenbeharretara egokitutako kosmetikoakegiteko aukera emango diete bezeroei.“Olio begetalak eta esentzia olioak egi-teko aukera egongo da, bezero bakoi-tzak nahi duenaren eta beharduenaren arabera”. Sheilak eta Saraykemango dute zerbitzu hori.
Estetika zentro batbaino askoz gehiago
Aita Lertxundi kalea, 31 behea · ORIO943-13 38 56 · 688 62 55 28
www.islada-estetika.negocio.site
isladaisl
ada
28
GAIAestetika
Hona hemen ilea osasuntsu mantentzeko kontuanizan beharreko aholku erraz batzuk:
Orrazi egokiak erabili: oso garrantzitsua da zurda na-turalez egindako orraziak erabiltzea. Poliki orraztu: puntetatik hasita orraztu behar da ilea,
eta poliki. Ahal bada, ez orraztu ilea bustita dagoenean,sentikorrago egoten delako eta errazago apurtzen de-lako.Orraziak garbi mantendu: orraziak erraz zikintzendira eta orrazi zikinek ilea zikintzen dute. Orraziak gar-bitzeko, ontzi batean ur beroa jarri eta amoniako tantabat bota. Orraziak han sartu eta ordu laurden batez utzi.Ateratakoan, uretan pasa eta lehortu, eta inoiz bainogarbiago egongo dira. Ilea une egokian moztu: ilearen hazkuntzaren etailargi faseen artean lotura handia dago. Ilea ilgoran moz-tuz gero, askoz azkarrago hazten da, eta ilbeheran moz-
tuz gero, askoz astiroago.Krema hazkurritsuak erabili: krema hazkurritsuakezin hobeak dira ilea zaintzeko eta produktu naturalezeginak badaude, askoz hobe. Etxean egiteko aukera bat:ahuakate eta platano heldu bat hartu, sardexka batekinondo zanpatu, eta ilean igurtzi. Ohial batekin estali, 15minutuz eduki eta, ondoren, ilea ondo garbitu. Ilea indar-tzea eta azkarrago haztea lortuko duzue.Eguzkitik babestu:udan, azala eguzkitik babesten denbezala, komenigarria da ilea ere babestea. Horretarako,erabili zapiak eta kapelak.
Ilea zaintzeko aholkuak
30
ikusmena eta entzumena
Begirada arimaren ispilua deladiote, begiek pertsonaren ba-rrua islatzen dutela. Maitasuna,
haserrea, poza, beldurra, urdurita-suna… Zenbat esan dezakeen begiradabatek. Eta are gehiago, begirada horiosasuntsu dauden begiek egindakoabada. Onintza Agirregabiriak eta Maite
Zabalak urteak daramatzate bezeroenbegiak zaintzen. Lankideak ziren au-rretik ere, eta duela bi urte Inar optikazabaldu zuten Azpeitian. Begien osa-suna bermatzeko eta ikusmen arazoeiaurre egiteko teknikarik aurreratue-nak puntako teknologiarekin eta urte-etako esperientziarekin uztartzendituzte han, bezero bakoitzari neurri-neurrira egindako irtenbidea ema-
teko. Eta hori guztia joerak eta ten-dentziak alboratu gabe. Lehenengobegiratuan antzematen dute bezerobakoitzari zer betaurreko datorkionondoen.
Ortokeratologian adituakGauez erabiltzeko lentillak garatzendituen kontaktologiaren azpi-espezia-litatea da. Paziente bakoitzari neu-rrira egiten dizkiote ukipen lenteak,eta soilik gauez erabili behar izaten di-tuzte. Lentillek korneari egiten dionpresioaren ondorioz, kornearen formaaldi baterako aldatu egiten da. Hala,egunean zehar pazienteak ez du besteezeren beharrik izango ongi ikusteko.Oso erosoak izateaz gainera, prakti-kan ikusi dute miopiaren hazkuntzamoteldu egiten dutela. Ortokeratologiaren barruan, era
askotako lentillak eskaintzen dituzteInar optikan: foku anitzekoak, erabi-
Bezeroen begirada zaintzen
inar o
ptika
31
lera bakarrekoak, hilabeterakoak, soi-lik asteburuetan erabiltzekoak etaabar. Bezero bakoitzak erabakiko dubere nahi eta beharretara egokien da-tozkionak zeintzuk diren. Hori bai, esku onetan jartzea oso
garrantzitsua dela nabarmendu duAgirregabiriak. “Ezinbestekoa da pro-zesu guztian espezialista baten lagun-tza izatea, horrela bakarrik bermatudaitekeelako pazientea lentilletaraondo egokitzen dela”. Prozesuaren ga-rapena kontrolatzeko ezinbestekotzatjo ditu aldian behineko azterketak.“Komeni izaten da sei hilabeteanbehin edo, asko jota, urtean behin az-terketa egitea, lenteak korneari ino-lako kalterik egiten ez diolabermatzeko eta dena ondo dagoelaziurtatzeko”. Prozesu guztia gertutik jarraitzeaz
gain, bezeroari lentillak zaintzeko etahigiene baldintza egokietan izatekopautak eta aholkuak ere ematen diz-kiote Inar optikan. “Hemen dena osa-
sun baldintza egokietan izaten dugu,eta bezeroari ere lentillak ahalik etaondoen zaintzeko gomendioak ema-ten dizkiogu”. Ildo horretatik, ukipenlenteak edozein lekutan erostearenarriskuez ohartarazi dute. “Optika batda kalitatezko ukipen lenteak saltzeabermatu dezakeen leku bakarra”, etaInterneten edota beste leku batzue-tan erositako produktuek kalte han-diak eragin ditzaketela adierazi dute.“Kontuan izan behar da egindako kal-tea konpontzea oso zaila izaten delagero, askotan, ezinezkoa”. Sos batzukaurreztearren, norbere ikusmena jo-koan jartzea arrisku handiegia har-tzea dela deritzote.
Ikusmen terapiaBadira betaurrekoekin eta lentillekinbakarrik konpondu ezin diren ikus-men arazoak, eta ikusmen terapia dahorietako batzuei irtenbidea ematekomodurik onena. Ikusmen terapia be-gientzat entrenamendu moduko batda, eta arazo bakoitzarentzako espezi-fikoak diren ariketak lantzen dira. Begi mugikortasuna, begien eta es-kuen arteko koordinazioa, ikusmenardatzen lerrokatzea eta beste disfun-tzio asko landu daitezke ikus terapia-ren bidez, eta, horrela, irakurketa etaikasketa arazoak, buruko mina, lauso-
tasuna, kontzentrazio falta eta bestehamaika arazo izatea ekidin. Haurrek zein helduek egin dezaketeikusmen terapia.
Begi azterketa osoaBegiaren aurrealdea eta begi hondoa,den-dena aztertzen dute Inar optikan.Erretinografoa da hori ahalbidetzendiena. “Begi hondoari koloretako ar-gazkia ateratzen dio makina horrek,eta, horri esker, posible da han egondaitezkeen lesiorik txikienak ere atze-matea”. Oraintsu arte, optiketan erre-tina aztertzeko modurik ez zegoen, etaerretinografoa aurrerapauso garran-tzitsua izan dela adierazi dute. “Etor-kizunean larriak izan daitezkeenarazo eta gaixotasunei aurrea har-tzeko aukera dugu orain”. Inar opti-kak erretinologo talde batekinhitzarmena egina du, eta edozein za-lantza sortuz gero, harengana jotzendu. “Gure pazienteak zuzenean dago-kion mediku espezialistarengana bi-deratzeko aukera ematen digu, atezate denbora galtzen ibili beharrikgabe”.
Jose Artetxe, 10 · AZPEITIA943-03 89 49
www.inaroptika.eus
inar optika
32
ikusmena eta entzumena
Ez da lan erraza eguzkitako be-taurrekoak erostea, merkatuandagoen aukera izugarria delako.
Hona hemen lagungarri izan dakizki-zukeen aholku batzuk:
Optiketan erosi. Eguzkitako be-taurrekoak zure begien babese-rako balio duten funtsezkoelementuak dira. Eta horien mate-rial, filtro, kolore, erabilera eta bes-telako berezitasunak ezagutzendituen profesionala optikaria da;optikaria bakarrik. Ez itzazu alfe-rrikako arriskuak hartu: profesio-nal bati aholkua eskatu. Txarrak erabiltzea baino, hobe
da ez erabiltzea. Eguzkitako be-taurreko txarrak janzteak kaltehandiagoa eragiten du, betaurre-korik ez erabiltzeak baino. Begiakbadu eguzki izpietatik babestekoberezko mekanismo bat, bainaeguzkitako betaurrekoak janztean,mekanismo hori ez erabiltzekoagindua jasotzen du garunak, ustezbegiak babestuta ditugulako.
Beraz, betaurreko onak bagenitubezala jokatuko du begiak. Begininia gehiago zabalduko da, argigehiago sartuko da handik, etakalte handiagoa eragingo dio be-giari. CE ikurra izatea ez da
nahikoa. Garai batean esaten zenCE ikurra zeramaten betaurrekoakkalitatezkoak zirela, baina, gauregun, CE ikurra bera ere faltsuaizan daiteke. Betaurrekoak kalita-tezkoak direla bermatzeko bide ba-karra optika batean erostea da.Erabilera kontuan izan. Eguzki-tako betaurreko batzuk egokia-goak dira kalean ibiltzeko, bestebatzuk eskiatzeko, edo kirola egi-teko, edo gidatzeko.Batzuk ezin dira graduatu. Gra-duatu behar badituzu, kontuanizan hainbat eguzkitako betau-rreko ez direla graduagarriak,duten formagatik, tamainagatikedo muntatzeko moduagatik.Erosotasunari erreparatu. Joe-
rei jarraitzea ongi dago, baina be-taurrekoak aukeratzerakoan kon-tuan izan erosotasuna ere. Atsegindituzun betaurrekoen artean, ero-soena aukera ezazu.Haurrak eta adinekoak. Ezahaztu haurrek eta adineko pertso-nek helduek baino babes handia-goa behar dutela. Horrek esan nahidu, zuk bezalaxe, haiek ere eguzki-tako betaurreko on batzuk behardituztela, eta haiez gain, baita bes-telako babesgarri eta osagarriakere: txanoak, kremak, betaurreko-entzako sokak, eta abar.
Eguzkitako betaurrekoak aukeratzeko aholku batzuk
33
Ines Lizarragak eta Kontxi Ruizekduela 15 urte hartu zuten Zarautzoptikaren gidaritza, baina aurretik
bazeramatzaten zazpi urte han bertanlanean. Sektoreak urteotan izan duenbilakaeraren lekuko zuzenak izan diraeta garaian garaiko joeretara egoki-tzeko gaitasuna erakutsi dute. Gaur,Zarauzko erdigunean, optika bateanohikoak diren zerbitzu guztiak ema-ten dituzte: betaurrekoak graduatzendituzte, lentillak graduatzen eta ego-kitzen dituzte, estilo eta prezio guztie-tako eta markarik ezagunenetakoeguzkitako betaurrekoak saltzen di-tuzte, eta abar. Garai batetik hona eskaintza asko
handitu dela diote. “Adibidez, gu hasiginenean betaurrekoak egiten zituz-ten etxeak askoz gutxiago ziren, etazeudenekin lan egiten genuen. Orain,berriz, aukeratu egin behar izatendugu, ez dagoelako denekin lan egite-rik”. Hala ere, azken urteotan aldake-tarik eta aurrerapenik handienak
ZER DA ERRETINOGRAFIA?Ikusmena behin betiko galtzea era-gin dezaketen eta gizartean preba-lentzia handiena duten patologienaztarna erretinografikoak atzema-teko prozedura goiztiarra da.
-Pazientearentzat proba erraza,erabilgarria, segurua eta oso erosoada.-Erretinaren bereizmen handikoirudiak lortzeko medikuntzan era-biltzen den teknika da.-Argiarekiko sentikorra den begikogeruza da erretina, begiaren ba-rrualdean aurkitzen da eta ikusteaahalbidetzen du. -Erretinari eragiten dioten hainbatgaixotasun atzemateko aukeraematen du:1. Erretinopatia diabetikoa. Dia-betikoek izaten duten begi gaixo-tasun ohikoena da. Erretinakoodol hodietan aldaketak daude-nean gertatzen da eta ikusmengalera eragiten du.2. Adinarekin Lotutako Maku-lako Endekapena (ALME).Maku-laren hondatzeak eragindakobegi gaixotasuna da. Makula kal-
tetu ahala, ikusmena galtzen da. 3. Erretinopatia hipertentsi-boa. Arterietako hipertentsioakerretinan eragiten dituen altera-zioen multzoa da. Erretinako al-daketak aztertuta hipertentsioakgainontzeko organoetan egin-dako kalteen larritasunaren esti-mazioa egin daiteke,gaixotasunaren pronostikoa egi-teko.4. Glaukoma. Normalean begibarneko presioaren igoerak eragi-ten duen gaixotasuna da, ikus-men nerbioa kaltetzen du etahorrek ikusmenaren galera pro-gresiboa dakar.Gaixotasun horietako gehienekez dute ageriko sintomarik. Gai-xoak zerbait antzematerako, gai-tza aurreratuta egoten da.Osasunaren Mundu Erakundea-ren arabera, erretinografiak itsu-tasun kasuen %80 saihestuditzake.
Erretinografia egindakoan, probarenemaitzak erretinan espezialista denoftalmologo batek aztertuko ditu, te-lematikoki, eta txostena igorriko diopazientearen optiko optometristari.
Hamabost urte, begietara begira
Kale nagusia, 12 · ZARAUTZ943-83 44 01
prebentzioaren esparruan egin direlaziurtatu dute. “Etorkizunean ondoriolarriak eragin ditzaketen gaixotasu-nak garaiz atzemateko eta haiei au-
rrea hartzeko baliabide askoz gehiagoditugu orain, eta hori pozik egotekomodukoa da”. Erretinografoa da balia-bide horietako bat, eta Zarautz opti-kan badute.
ZARAUTZ OPTIKAZAR
AUTZ OP
TIKA
34
kirola
Ibiltzeko modu bat da Nordic Wal-king edo Ipar martxa. Hankei ezezik, besoei eta, oro har, soinaren
goiko alde osoari ere eragin beharzaiela, horixe du berezitasuna. Oine-tako erosoak eta kirol horretarakopropio egindako bi makila besterik ezdira behar praktikatzeko, eta, zaharala gazte, edonork egin dezake. Azken urteotan gurean izugarri
hazi da Nordic Walking egiten dutenherritarren kopurua. Berez, Finlan-dian du jatorria. Ipar eskiatzaileekeuren kirola egokitu behar izan zuten,udan ere entrenatzen jarraitzekomodua izan zezaten, eta elurrik ga-beko lurzoruetan makilekin ibiltzenhasi ziren. Ipar martxak, beraz, egoki-tzapen horretan du bere jatorria.Ipar martxa, gaur egun ezagutzen
dugun moduan 90ko hamarkadansortu zen, kirol horretarako propiosortutako lehen makilak merkaturatuzituztenean. Sekulako hedapena izanzuen Europako iparraldean: hamar ur-
tean 3,5 milioi erabiltzaile izateraheldu zen.Alemanian, esaterako, osasun sis-
tema publikoak onura nabarmenakaitortzen dizkio Nordic Walkingari,eta zenbait birgaitze programatan jar-duera osagarri modura eta zenbaitgaixotasuni aurrea hartzeko teknikagisa erabiltzen du.Nordic Walking edozein motatako
lurzoruan egin daiteke, hala nola, lurgogorrean, bigunean, belarretan, bide-gorrietan, bide berdeetan, asfalto gai-nean, elur gogorrean zein hondartzan.Urte sasoiari dagokionez, udan zeinneguan egin daiteke, eta tokiari dago-kionez, beste horrenbeste, egin baitai-
teke hirian zein basoan, aire zabaleanzein kiroldegi itxietan.Eta edonon egitez gain, edonork
egin dezake, gainera. Egokia da sekulakirolik egin ez dutenentzat; osteopo-rosia, gaixotasun kronikoak eta bizka-rreko arazoak dituztenentzat; pisuhandiko pertsonentzat; baita eurenentrenamendua osatu nahi duten ki-rolarientzat ere. Onura fisiko eta psi-kologiko nabarmenak antzemangodituzte Nordic Walking egiten dute-nek: kirol atsegina baita, inpaktu txi-kikoa eta, aldi berean, oso eraginkorra,giharrak eta bihotza indartzen baititu,eta koordinazioa eta mugikortasunaareagotzen lagundu.
Nordic Walking
36
kirola
Gizakion %80k edo gehiagokizango dugu bizkarreko minagure bizitzako uneren batean.
Bizkarreko min hori, postura txarrenondorio izaten da askotan. Izan dai-teke bulegoko lana dugulako, eta zor-tzi ordu aulki batean eserita igarobehar izaten ditugulako; izan daitekebeste arrazoi batzuengatik, gomenda-garriak ez diren posturetan egotekojoera dugulako, eta ondorioz gorputzadeskonpentsatuta dugulako. Badira, ordea, postura arazoak
konpontzeko moduak. Eta Pancafit dahorietako bat. Hamaka baten lagun-tzaz, gorputzaren jarrera orekatzekoeta giharrak forma globalizatu bateanluzatzeko gimnastikari deitzen zaioPancafit. Gorputzeko giharren bi herenek
funtzio posturala dute, eta horiek en-trenatzea eta estimulatzea ezinbeste-koa da. Jarrera txarrekin, gihar batzuk
besteak baino gehiago lantzen etagainkargatzen dira, eta horrek giha-rretan kontraktura eta tentsioa sor-tzen ditu.Pancafit-ekin kate muskularren lu-
zaketa globalizatuak egiten dira. Bu-rutik hasi eta oinetaraino, hamakakdituen angeluez baliatuta, gihar guz-tiak luzatzen dira; luzaketen intentsi-tatea handitu edo murriztu egiten da,pertsona bakoitzaren beharren ara-bera.Gure giharrek ez dute banaka lan
egiten; taldeetan elkartzen dira, giha-rren arteko kateak sortuz. Horren on-dorioz, gihar desoreka edo desorekaartikular bat dagoenean, egitura oso-ari modu negatiboan eragiten dio.Hamakekin, luzaketen tentsio glo-
bal baten bidez, kaltetutako katea tra-tatzen da, betiere konpentsazioaksaihestuz. Horrela, galdutako elastiko-tasuna berreskuratu eta blokeatutazeuden artikulazioak askatu ahal dira.
Horren ondorioz, gorputzaren fun-tzionalitatea hobetzen da, eta horieguneroko jardueretan, lanean zein ki-rolean nabaritzen da.Hamakek, luzaketa globala lor-
tzeaz gain, denbora guztian gorputzalerrokatuta izatea ahalbidetzen dute.Nahiz eta luzaketen intentsitateahanditu, hamakaren babesak ez duuzten postura txar batekin sor daite-keen konpentsazioa lortzen. Hori ezinda luzaketa tradizionalekin saihestu.Bizi kalitatea hobetu eta lesioak
saihestu nahi dituzten guztientzat go-mendagarria da Pancafit teknika. Biz-karreko, sorbaldako, lepoko nahizbelauneko mina dutenentzat baliaga-rria da; kirolariei errendimendua ho-betzen lagunduko die; helduei,galdutako mugikortasuna berresku-ratzen. Haurdun dauden emakumeen-tzat ere egokia da, baita erditu osteangorputza lehengoratu nahi dutenemakumeentzat ere.
Pancafit
38
GAIAgida
A&M
Amaia Aranaga
Bizi fisioterapia
Core Studio
Distira
Eider Peñagarikano
Esku terapia zentroa
Gaindituz
Harremanak
Hortz Eder
Horzkari
Idoia Larrañaga
Inar optika
Innova
Islada estetika
Larrañaga Hortz Klinika
Liroa
Maite Muguruza
Maria Zunzunegi
No+vello
Oinarri podologia
Santi Lazkano
Sonia
Spa Malecon
Ukendu
Zarautz optika
Zoe
Zutoin
Salbe auzunea, 38 - AZPEITIA
Ildefonso Gurrutxaga, 7 - AZPEITIA
Artzubia etorbidea, 31 - AZPEITIA
Basadi auzategia, 5 behea + Aita Mari, 10 -ZUMAIA
Bizkaia kalea, 5 - ZARAUTZ
Orape kalea, 6 behea - ZARAUTZ
Toribio Altzaga, 20-22 - ZESTOA
Alai, 7 - ZUMAIA
Ildefonso Gurrutxaga, 3 - AZPEITIA
Elizkalea, 23 - AZPEITIA
Iberotarren plaza, 4 - AZPEITIA
Jose Artetxe, 10 - AZPEITIA
Jose Artetxe, 5 - AZPEITIA
Aita Lertxundi kalea, 31 behea - ORIO
Salbide kalea, 5 - ZARAUTZ
Jausoro, 1 behea - AZKOITIA
Ildefonso Gurrutxaga, 7 -AZPEITIA
Damaso Azkue, 4 behea - AZPEITIA
Ildefonso Gurrtuxaga, 8 behea - AZPEITIA
Arrantzale kalea, 63 behea - ORIO
Jose Artetxe, 1 - AZPEITIA
Anaitasuna plaza, 6 - AZKOITIA
Balea kalea, 5 - ZARAUTZ
Kantauri plaza, 2 - ZUMAIA
Kale nagusia, 12 - ZARAUTZ
Patxiku, 5 - ZARAUTZ
Salbe auzunea, 39 behea - AZPEITIA
943-81 23 70
943-12 67 69 - 656 74 99 13
943-08 48 65 - 688 81 52 49
660 64 25 42
943-83 51 58
678 72 96 43
943-14 84 51
943-24 33 68
618 25 48 53
943-81 66 68
943-08 90 89
690 32 65 13
943-03 89 49
943-02 59 55
943-13 38 56 - 688 62 55 28
943-83 57 97
943-50 43 29 - 688 72 84 01
696 80 02 60
943-14 23 75
943-04 44 22
943-57 53 61
943-81 16 50
943-85 71 35 - 687 61 79 42
943-01 12 40 - 637 28 16 05
943-86 09 92
943-83 44 01
943-13 38 94
943-81 00 72
klinika@larrañagahortzklinika.com
