Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona · de sis sessions de treball, anomenades...

20
Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona

Transcript of Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona · de sis sessions de treball, anomenades...

Page 1: Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona · de sis sessions de treball, anomenades Focus Grups. Aquestes reunions han representat el veritable tret de sortida del Pla

Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona �

Page 2: Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona · de sis sessions de treball, anomenades Focus Grups. Aquestes reunions han representat el veritable tret de sortida del Pla

� Procés de reflexió: turisme i ciutat

Índex

Introducció........................................................................................................................................... 4

I.Larealitzaciódelessessionsdetreball.......................................................................................... 5

ResponsabilitatsdelPla.................................................................................................................. 5

Líniesperal’anàlisidelturismealaciutat.................................................................................. 6

II.ElementsdestacatsdelarealitatdelturismeaBarcelona

ireptesturísticsdelaciutat......................................................................................................... 7

Infraestructuresdetransport,accessosimobilitatinterna........................................................... 8

Professionalització......................................................................................................................... 9

ImatgeTurística.............................................................................................................................10

Relacióturisme-ciutadania............................................................................................................ 12

Gestióimodeldeturisme............................................................................................................ 13

Reequilibriidiversificació............................................................................................................ 15

Annex1:Relaciódelparticipants................................................................................................. 17

Page 3: Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona · de sis sessions de treball, anomenades Focus Grups. Aquestes reunions han representat el veritable tret de sortida del Pla

Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona �

Procés de reflexió: turisme i ciutat

AspectescríticsitemesclaudelturismeaBarcelona

UnrelatdelstemesplantejatsenelsFocusGrups

Octubre2008

Page 4: Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona · de sis sessions de treball, anomenades Focus Grups. Aquestes reunions han representat el veritable tret de sortida del Pla

4 Procés de reflexió: turisme i ciutat

Introducció

L’elaboraciódelPlaestratègicdeturismedelaciutatdeBarcelona,unamesuraprevistaenel

Plad’actuaciómunicipal2008-2011,ésfruitdel’encàrrecquel’AjuntamentdeBarcelonahafet

aTurismedeBarcelona,ConsorciintegratpelmateixAjuntamentilaCambradeComerç.

ElPla,queseràdesenvolupatal llargd’unperíodededosanys,s’estructuraenduesparts

fonamentals:lafased’anàlisiidiagnòstic,ilafasededefiniciódeleslíniesestratègiquesiels

programesd’actuació.

L’interèsprincipaldelPlaconsisteixaelaborarunaavaluacióconjuntaicompartidasobrel’es-

tatdelturismeaBarcelonaiplantejarlamaneramésadequadad’afrontarlarelacióturismei

ciutat,afiiefected’assegurarelbenestardelaciutadaniaieldesenvolupamentdelssectors

econòmicsisocialsimplicatsenelturisme.

Unadelespecesclauenl’elaboraciódelpresentPlaestratègicradicaenlacapacitatdefer

d’aquestprocésuncamíobert iparticipatiu,enelqualespreténsituar laciutat ielsseus

actors principals (ciutadania, institucions i sectors econòmics i socials) com a indiscutibles

protagonistesdelprocésdereflexió.Peraquestmotiuiambl’interèsd’iniciarelprocésd’anà-

lisidelarealitatdelturismeaBarcelonaapartird’unavisiócompartida,aprincipisd’octubre

esvancelebrarlessessionsdetreballFocusGrup,enlesqualsvanparticiparuncentenarde

pensadors igestorsdel turisme ide laciutat,quevanaportar lessevesvisions ielsseus

comentarisrespecteal’encaixdelturismealaciutat.

Page 5: Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona · de sis sessions de treball, anomenades Focus Grups. Aquestes reunions han representat el veritable tret de sortida del Pla

Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona 5

I. La realització de les sessions de treball

Durantelsprimersdiesdelmesd’octubre,concretamententrel’1i8,s’hancelebratuntotal

de sis sessionsde treball, anomenades FocusGrups.Aquestes reunionshan representat elveritabletretdesortidadelPlaestratègicdeturismedelaciutatdeBarcelona, jaquehanpermèsiniciaridonaraconèixerelprocésd’anàlisisobreturismeiciutatquel’esmentatPlaesproposaifonamenta.Enlessessionshihanparticipatuncentenardepersones,lesquals,pelsdiversosàmbitsdeprocedènciaprofessional,intel·lectualipolítica,hangeneratprofundesreflexionsapropòsitdel’encaixdelturismealaciutatdeBarcelona.Lapluralitatd’opinionsilagrandiversitatdevaloracionssuscitadeshanpermès,sensdubte,queelconjuntd’aportacionshagiestatrealmentcontrastat.

MésenllàdelaqualitatilaquantitatdelesaportacionscompartidesalvoltantdelestaulesFocusGrups,calvalorarquelarealitzaciódelessessionshaestatunaexperiènciamoltimpor-tantafavordelturismedelaciutat,jaquehapermèsintercanviarpuntsdevistaipropostessobre turisme i ciutat enuna clara líniade cooperació i sentit de responsabilitat conjunta.AquestaexperiènciaesdesenvolupaenunmarcenquèelturismeobtéunpesmoltrellevantenelsideBarcelona,especialmentpelquefaalsimpactesdetipuseconòmic,social,culturaliterritorialqueesprodueixenavuidiaalaciutat.Pertotplegat,laimportànciad’aquestsespaishaestatmoltsignificativa,jaquehafetqueafloressinelsfactorsclauielsaspectescríticsdelturismeaBarcelonasobreelsqualselPlaestratègictreballaràd’araendavant,ambl’interèsdeprocurareldesenvolupamentd’unturismesostenibledelaciutatibeneficiósperalconjuntdelaciutadaniaidelmateixsectorturístic.

Lògicament,larealitzaciódelessessionsdetreballhapermèsipropiciatl’oberturailacomu-nicaciódelPlaestratègicalasocietat,generantcomplicitatsiafavorintlaparticipaciósocial,quesónprincipisiobjectiusdelPla.UnavaloracióglobalsobreelsFocusGrupsdemanane-cessàriamentreconèixerqueelturisme,aBarcelona,ésuntemaqueinteressaipreocupa,iperaquestmotiucalcontinuaranalitzantiavaluantaquestarealitat.Assumintireconeixentlatranscendènciadeltema,elPlaestratègicfomentaràqueelprocésdereflexiósobreelturisme

alaciutatesdevinguicompartit,veritablementcompromèsitinguicontinuïtateneltemps.

ResponsabilitatsdelPla

LarealitzaciódelPlaestratègicilesapostesiambicionsquecontéhanestatvaloradesabsolu-

tamentpertotselsparticipantsenlessessionsdetreball,especialmentperl’interèsquesusci-

talainiciativaal’horadefomentarlareflexió,l’anàlisiieldiagnòsticdelarealitatturísticade

laciutat,queescreuespecialmentimportantenunasituaciódemaduresaturísticacomlaque

viuenaquestmomentlaciutatdeBarcelona.Elsvalorsdevalentiaicompromístambéhanes-

tatdestacatscomaimportantsperalPla.EscreufonamentalqueenelmarcdelPlas’asseguri

unprocésdeparticipacióicooperacióciutadanaiinstitucionalcapaçdegenerarintercanvis,

aproximacionsicol·laboracionsindispensablesperalbonfuncionamentdelturismealaciutat.

AssumirmaneresiinstrumentsperalconsenshadeserundelsmotiusdelPla,enlamesura

enquèunadelesprincipalsvocacionsrecauenlamilloradel’encaixdelturismealaciutat.

ElPlaestratègicesdefineixcomunPladeciutat,jaquetécomapreocupacionsfonamentals

Page 6: Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona · de sis sessions de treball, anomenades Focus Grups. Aquestes reunions han representat el veritable tret de sortida del Pla

� Procés de reflexió: turisme i ciutat

lasocietatielbonfuncionamentdelturismeenelsidelaciutat:elPlahadegarantirlacon-

tinuïtatdel’èxitdelturismeaBarcelona,almateixtempsquehadebeneficiarBarcelonaielsseusciutadans,precisamentperquèlaciutadaniaésl’actiumésimportantqueposseeixilaciutatéselprincipalactiudelturismeaBarcelona.Ambunpuntdevistaeminentmentsocial,elPlaestratègichad’apostarpercontribuiralaimportànciadeferunaestratègiadeciutatenquèelturismejuguiunpaperimportant.EnaquestamateixalíniaesvaloraiesdemanaquelaBarcelonaturísticailaBarcelonadelsbarceloninscoincideixiniesbeneficiïnmútuament,ques’aproximininocompeteixin.

Elturismeésunarealitatqueinteraccionaambaltresrealitatsdelaciutat,perlaqualcosaafectaiestructuramoltesfacetesdelavidabarcelonina;lesimbricacionsentreturismeiecono-mia,política,culturaisocietatsónveritablementcomplexes;calafrontaranàlisiscomplicadesiassumirreptesimportantsquetinguinencompteaquestesrelacions.

LadinàmicailapròpiavidadelaciutatdeBarcelonafanquesorgeixinproblemesidificultatsque,sibénoderivendelturisme,sovintlisónatribuïdesos’hiconfonen,fetqueprodueixqueel fenomendel turismeacabiessentpercebutcoma responsableocausantdemoltessituacions.Enaquestalíniad’anàlisi,caldràidentificarquinessónlesqüestionsdirectamentrelacionadesamb l’activitat turística iquines tenenaveureambaltresàmbitsde la ciutat.Aquestasituació,qued’altrabandaéspròpiaifinsitotinexcusabled’altresindretsturístics,ésquelcomquecalgestionar,especialmentquanelturisme,comenelcasdeBarcelona,obté

unpesimportantenelsidelaciutat.

Líniesperal’anàlisidelturismealaciutat

Entermesgeneralsescomparteixlaideaquel’anàlisidelturismeaBarcelonas’hadeduratermedesd’unavisióeminentmentintegral iqueassumeixi lacomplexitatdelarealitattu-rísticadelaciutat.Elfetd’apostarperunaperspectivaintegral,entrealtresconsideracions,significa tenir en compte la dimensió global del fet turístic i la multiplicitat d’aspectes alsquals afecta i que l’afecten, tant en l’àmbit intern comen l’extern. En l’aspecte intern, calpreveurelesqüestionsrelacionadesambelpropiterritori,l’ofertaturísticaensimateixa,elsassumptesveïnals,deserveis,de formació iprofessionalitzaciódelpersonal,d’imatge idemarca,derelacionsinstitucionals,detipuseconòmic,ambientalicultural,imoltsaltrestemesiaspectesfonamentalsquetenenaveureambl’estructuracióil’encaixdelturismealaciutat.Sibél’anàlisihad’inclouretotalarealitatbarcelonina,seràindispensabledefiniriacotarambprecisióelsespaisdelaciutatenelsqualsesprodueixelturismeienquinamesural’activitatturísticaques’higeneraésmésdensaiintensa.Enl’aspecteextern,l’anàlisinopotperdredevistaelcontextglobal;peraixòseràdeltotnecessaricomprendreelmarceconòmic,políticiturístic,entred’altres.

Lesdimensionsdelturismesónpolièdriquesicomplexesperdefinició,demaneraquel’anàlisid’aquestaactivitatielsefectesqueprodueixenlaciutatiperalaciutathandepreveurene-cessàriamentelseupapertransversalenelsidelasocietat.

Enl’aspectemetodològic,caldestacarlaimportànciad’analitzarelturismeaBarcelona,apro-fitantlesreferènciesiexperiènciesd’altresciutatsimportantsosemblantsentermesturístics,tant d’àmbit internacional com en el cas de ciutats properes o competidores directes deBarcelona.Comptaramblareferènciaiaprofitarelvincled’altresinstitucions,plansoestudis

Page 7: Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona · de sis sessions de treball, anomenades Focus Grups. Aquestes reunions han representat el veritable tret de sortida del Pla

Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona 7

elaboratsenmatèriadeturismeid’aspectessocials,tantdeBarcelona,l’àreametropolitana,Catalunya,Espanya,Europaoaescalainternacional,asseguraràques’obtinguiunavisióàm-pliaicompartidadelturismeiafavoriràelbondesenvolupamentdelPlaestratègic.Mirarcapal futurés summament importantenelmomentactual,nosolamentperquè la situacióde

maduresaturísticaqueviuBarcelonahofaevident,sinóperquècaltenirencomptequeelPla

s’iniciaenuncontexteconòmicdelicat,enquèespreveuencanvisestructuralsquepodenafec-

tarlesnovesdemandesdevisitants.Pertotplegatienvistad’aquestasituació,éscompartida

laideaquelesanàlisiss’handeferenunsentitdemaduresaiprevisió,afrontantqüestions

tantenl’aspectequantitatiucom,especialment,qualitatiu.

Apropòsitd’unmillorconeixementdelarealitatactualpelquefaalturismealaciutat,es

comparteixlaideaqueelPlahadeseruninstrumentqueserveixi,entrealtresqüestions,per

aforniriactualitzarlesdadesdelturismeaBarcelona;ésadir,elPlahad’actuarcomapla-

taformaperacreardadesiconeixementssobreelturisme,perlaqualcosaunadelesgrans

exigènciesrequerides,especialmenten la fased’anàlisi,és investigarelcomportamentdels

mercatsilarealitatdel’ofertadelaciutatmateixa.Laimportànciadelesdadesidelainfor-

macióseràfonamentalal’horadeprosseguirladifusióilapedagogiadelarealitatdelturisme

aBarcelona,fetquecol·laboraràenelcamídecreaciód’unaconsciènciaiunvalorpositiude

laimportànciadelturismealaciutat.

II. Elements destacats de la realitat del turisme a Barcelona i reptes turístics de la ciutat

ActualmentBarcelonahaassolit uns índexsde creixement turístic importants, especialment

pelque faa laquantitat idiversitatdevisitantsquehiarriben,hipernocten i fanúsdels

equipaments,serveis iofertaengeneral.Aquestcreixementhaestatespecialmentaccelerat

enelsdarrersanys,iengranmesuraésfruitdelatascadepromocióicomercialitzaciódes-

envolupadapelConsorciTurismedeBarcelona,quedesdel’inicihafetunesforçperseverant,

afid’aconseguirlarendibilitatdel’ofertaidelsserveisdelaciutat,capaçdegenerarunes

contraprestacions econòmiques molt importants per al conjunt de la societat barcelonina i

especialmentperalsectordirectamentrelacionatambelturisme.Unasèriedefactorslligatsa

lademanda,l’ofertail’atractivitatdelaciutat,comtambéal’entorneconòmic,políticisocial,

hanbeneficiatelcreixementturísticdelaciutat;així,elfenomendelturismeurbà,lapopulari-

tatdelesofertesdebaixcostolabonançaeconòmicadelsconsumidorsmateixossónalguns

delsaspectesquehanpropiciatelcreixementdelturismeaBarcelonaenelsdarrersanys.

Assumintaquestèxitenmatèriadepromocióicomercialitzacióturística,queexplicaelsbons

resultatsdelesxifresturístiquesdelaciutat,escomparteixlaideaqueavuidiaelturisme

generaunconjuntd’impactesquepodenvalorar-seisercontraposatsdesdepuntsdevista

diferents.D’entrada,técomaefectepositiuunimpacteeconòmicrellevantperalconjuntdela

població,cosaquereverteixtantenelsectorenparticularcomenlaciutadaniaengeneral;a

mésamés,hihaunagrancoincidènciaavalorarcomaefectepositiulacapacitatdelturisme

Page 8: Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona · de sis sessions de treball, anomenades Focus Grups. Aquestes reunions han representat el veritable tret de sortida del Pla

� Procés de reflexió: turisme i ciutat

comaformaderevitalitzaciódelesindústriesculturals,elsequipamentsoelsserveisdiversos

delaciutat,quegaudeixendelturismei,enbonamesura,enviuen.Almateixtempsidinsels

anomenatsefectespositius,elturismepropicialadifusiódelaimatgeidelnomdelaciutata

escalainternacional,fetqueéssummamentbeneficiósperaatreurecapitalhumàieconòmic,

entrealtresaspectesmoltpositius.Algunesopinionshanposatl’èmfasiadestacarqueelfe-

nomenturístictambépropiciaaltresefectespositiusquetenenaveureambvalorsintangibles,

comlesrelacions,l’intercanviculturaloelcosmopolitisme.

Elturismeésunfenomenambefectesquesovintespresentenambivalentsicontradictoris,

enel sentitqueallòmateixquepotesdevenirpositiuperauns,pot comportarperjudicis

per a uns altres. Els aspectesmésnegatiusdel turismeaBarcelona alsquals s’ha al·ludit

fanreferènciaalsrelacionatsamblacongestióquepateixenunsdeterminatsespaispúblics,

algunsfortamentsaturatsperl’activitatturísticaielsefectesd’aquesta,fetquemoltsovintté

comaresultatunadesvirtuacióiunamancad’identificaciódelaciutadaniarespectealspunts

turísticsdelaciutat.Aquestaspecteestàmoltrelacionatamblaqüestiódelaredistribució

territorialdelesiconesielsllocsd’interèsturístic,unamesuraqueafavoririaladescongestió

delspuntssaturats.Elstemesrelatiusalesinfraestructuresielsequipamentsdetransports,

lesconnexionsilamobilitatengeneraltambécompliquenlafluïdesadelturismealaciutat,i

enaquestsentitlesdeficiènciesesdestaquencomapuntnegatiudelturismeenl’àmbiturbà.

Perunaaltrabanda, lamancadequalitatenalgunsserveisbàsicsperjudicaaixímateixel

turismeitambéelstreballadorsdelsector.AltresinconvenientsdelturismeaBarcelonatenen

aveureactualmentamblamancadecontrol iregulaciódelsapartamentsturístics,unpunt

delicatiqueésfontdeproblemesimportants,especialmentpelquefaalatranquil·litatdels

veïnsafectats.

Infraestructuresdetransport,accessosimobilitatinterna

Les infraestructures de transport, serveis de mobilitat i connexions entre els diversos equipaments urbans, com també l’ordenament viari i d’aparcaments, són aspectes bàsics per al bon funcionament de l’activitat turística i de la ciutat en general, que cada vegada milloren en qualitat i quantitat. Una planificació general del tema de la mobilitat i una aposta per a millorar l’accessibilitat a la ciutat requereixen una gestió territorial en què, tant les administracions com les institucions, han de jugar un paper decisiu. Incidir en les estructures de recepció, acollida i distribució del turisme és una peça fonamental per al bon funcionament del turisme a la ciutat.

Pelquefaalesgransinfraestructuresqueassegurenl’accessibilitatalaciutat,esplantejalanecessitatqueadaptinlacapacitatalvolumreald’usuaris:escomparteixlaideaquelesinfra-estructureshandetenirsentitenfunciódelaquantitatd’usuarisquehand’acollir,laqualcosavoldiractuarambunsentitdeprevisióiderealisme.Referental’accessibilitataBarcelona,tambéhasorgitlaideadepotenciarlesconnexionsinternacionalsdel’AeroportdelPratcomaviaperaassegurarl’arribadadenousmercatsintercontinentals,fetquejugariaafavordelcreixementturísticieldesenvolupamentgeneraldelaciutat.

Unaltredelspuntsassenyalatsenmatèriad’infraestructuresitransporthaestateltemade

Page 9: Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona · de sis sessions de treball, anomenades Focus Grups. Aquestes reunions han representat el veritable tret de sortida del Pla

Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona �

lesconnexionsinternesentreelsdiversosequipamentsiinfraestructuresdelaciutatil’àreametropolitana.L’adequaciódelsenllaçosalesnecessitatsdelsusuariséstemadepreocupacióiunpuntcrític,totalmentimportant,areforçar,afid’aconseguirlamilloradelamobilitat.

Apropòsitdelamobilitatinternaiamblafinalitatdemillorarelsfluxosdinslaciutat,s’haparlatdelanecessitatderegularelsespaisiviesdetrànsitperaferméscòmodalacirculació,tantdeciutadanscomdevisitants.Algunsdelsaspectesques’hanremarcatesconcretenaampliariregularespaisdeparades,aparcamentsd’autocarsiviesd’entradaalaciutatenge-neral.Esreconeixquelamancaderegulacióigestiód’aquestsaspectesobstrueixlacirculacióviàriageneraldelaciutat,especialmentenalgunesàreesienunsdeterminatsmomentsdeldia.Lamancadefluïdesad’algunesartèriesialgunspuntsdelaciutatsónenperjudicitantdelavidadelciutadàcomdelturistaielvisitant,perlaqualcosaescreuconvenientregular-la,especialmentenelspuntsquepateixenméssaturació.

Elsaspectesrelacionatsamblaviabilitatilacirculaciódeltrànsitdevehiclesidevianants,il’ordenamentdelamobilitatgeneralalaciutat,aixícomtambél’adaptaciódelesgransinfra-estructuresd’entradaaaquestaielscorresponentsconnexionsienllaços,sóntemesque,endefinitiva,impliquenunconsensiunagestiópolíticaiqueactuarienmoltdirectamentenles

qüestionsdedescongestióterritorialdelaciutat.

Professionalització

De la qualitat de l’oferta en els serveis de base depèn la qualitat del turisme i, en bona mesura, també la qualitat i la millor percepció de la ciutadania respecte a aquesta activitat. Assumint aquest pressupòsit, afavorir la qualitat dels serveis representa reforçar les polítiques d’ocupació laboral, la professionalització i adaptació de la formació de base del treballador i vetllar perquè es compleixin.

Peralamajoriadelsassistentsalessessions,elsaspectesrelacionatsamblaqualitatdels

serveisd’acollidahanestatconsideratselementscríticsiaspectesclaudelturismealaciutat

deBarcelona,ambelbenentèsquelaqualitatdel’ofertaturísticadeBarcelonarequereixne-

cessàriamentlaqualitatdelsserveisd’acollidaiatenció,cosaqueimplicaindispensablement

invertirenlamilloradelescondicionslaboralsdelstreballadors.Aixímateixs’hareconegut

quelaqualitatdelsllocsdetreballi,engeneral,delsserveisturísticssónelementsimportants

iestratègicsperquèlaciutadaniavaloriméspositivamentelturisme.Laqualitatdelturismea

Barcelonasuposaqualitatenlabasedeserveis,iaquestavisióésimportantperalsbarcelo-

ninsitambéperalsvisitants.

Laprofessionalització,laformaciócontínua,professionaliadaptadaalarealitat,l’estabilitat

deltreballadorilaremuneraciójusta,entrealtresaspectesimportants,sónindicadorsdela

bonasalutdelsserveis.Enaquestalínias’haexposaticompartitlaideadelanecessitatde

plantejarenquinstermess’estructuralarelacióentretreballadoriempresariiquinéselmarc

normatiuqueemparalacontractacióilarelaciólaborals.Unapartdelsassistentsalesses-

sionsdetreballhaninsistitenlanecessitatdemillorarlaculturaderelacionsentredirectius

i empresaris amb el treballador, a fi d’assegurar una qualitat laboral més alta. Òbviament,

el context de terciarització econòmica comporta sovint augments de precarització laboral,

Page 10: Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona · de sis sessions de treball, anomenades Focus Grups. Aquestes reunions han representat el veritable tret de sortida del Pla

�0 Procés de reflexió: turisme i ciutat

externalitzaciódeserveis,baixoscostos,faltadefidelitzaciólaboral,engeneral,icasosd’in-

trusisme.Totaixòformapartd’unadinàmicaàmpliaicomplexa,difícildecontrolar,laqual,

sibétranscendeixlesresponsabilitatsturístiques,éscertqueafectaicondicionalabondat

d’aquestsserveis,perlaqualcosaésimportantmillorarlaqualitatgeneraldelmercatlaboral

idelturismedelaciutat.

Enaquestmateixàmbitdepreocupació,s’hadestacatlaimportànciadevincularmésestre-

tamentuniversitat iempresa,precisamentperaprosseguir laprofessionalitzaciódelmercat

laboraliaconseguirunamillorqualitatdelsectorserveisengeneral.

Imatgeturística

La imatge turística de la ciutat és un actiu important de l’oferta genèrica i la promoció turística de Barcelona. La bona salut de la marca Barcelona afavoreix l’atracció de visitants i mercats diversos, empreses i talents, de manera que repercuteix positivament a favor del posicionament internacional de la ciutat i del creixement econòmic i social d’aquesta. El prestigi internacional de la imatge de Barcelona sovint no és reconegut per la ciutadania, que en qüestiona alguns dels valors i continguts. La identitat i la cultura de Barcelona actuen com a elements diferencials i singulars de la destinació; per aquest motiu cal esmerçar esforços per a definir-lo i defensar-lo.

Eltemadelaimatgehaestatabastamenttractatenelconjuntdelessessions,tantdesd’unpuntdevistaméstransversalcomdirectamentensimateix.Estractad’untemaqueimpli-caundebatampli i incloudiversosaspectesrellevants,comara lamarca internacionaldeBarcelonacomadestinacióturística,laidentitatassociadaalaimatgeilamarcaBarcelonaitambéalaqüestió,proucomplexa,delaculturaidelpaperquetécomamercaderiaorecursperal’atraccióturísticailadifusióielposicionamentdelaciutat.

D’entradaesvaloraquelaimatgeturísticadelaciutatgaudeixdeprestigiinternacional,fetqueéssímptomaiprovadel’èxitturísticqueviu.ElsreconeixementsilesvaloracionsquereplamarcaBarcelonaaescalainternacionalconverteixenlaciutatenunadestinaciómoltatrac-tivaperaunagranvarietatdemercats,elsquals,endefinitiva,avalenl’èxitdelapromocióturísticadesenvolupadaperTurismedeBarcelonaideldesenvolupamentgeneraldelaciutat.Enaquestsentitescoincideixavalorarquelabonaposiciódelaimatgedelaciutatésunactiuimportantapreservaripotenciar,jaquefuncionacomaactiud’altressectors:afavoreixl’atracció turística i lapresència internacionaldeBarcelona,aixícomtambé lacaptaciódetalents(emprenedorsinousempresaris,entred’altres)capalaciutat.

LaimatgeturísticadeBarcelonaésformadaperunampliconjuntdereferènciestangiblesiintangiblesquelaintegreniliaportencarisma.Estractadevalorsrelacionatsamblescon-dicionsdequalitatdevidaengeneral,deposiciógeogràfica i climàtica;amb ladiversitatenl’ofertacultural,comercialid’oci;ambl’atractivitatdelsespaispúblics;ambladimensióiladiversitatdelsectorhoteler,delarestauracióigastronòmic;ambelssímbolsculturalsiidentitaris;ambeltarannàil’estildevida,iamblesoportunitatsiofertesenelcampdelaformació,lamedicina,eldisseny,l’esportielsnegocis.Tanmateix,però,lapercepciósobrelaBarcelonaturísticanogaudeixdelmateixprestiginidelamateixacomplaençaenl’àmbitciutadà, jaquesovintesdevéobjectedecrítiquesodesconfiancesdiversesdelapoblació.

Page 11: Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona · de sis sessions de treball, anomenades Focus Grups. Aquestes reunions han representat el veritable tret de sortida del Pla

Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona ��

Aquestaaparentparadoxatéaveureambeldescontentamentolainquietudqueunapartdelsbarceloninsmostrenrespectealturisme.

PelquefaalamarcaBarcelona,s’hatractatlaqüestiódequinssónelsreferentsielslímitsterritorialsqueladefineixen,laqualcosasignificavalorarqueladestinacióBarcelonacontéaltreselementsquevanmésenllàdelademarcaciópròpiamentadministrativadelaciutat.Aquest punt està intrínsecament relacionat amb els aspectes de la descongestió territorialplantejatsdurantlessessions,jaquebuscarnousespaisd’interèsturístic,apartdelstradi-cionalsicongestionatspuntsturísticsdeBarcelona,espreveucomaopciópreeminentperaesponjarlaciutatdelacàrregaturísticaquepateix.

Eltemadelaimatgetambéhaestatenfocatdesdelvessantdelaidentitatcultural,enlame-suraenquèactuacomaexpressióirepresentaciódelsvalorsculturalsdelterritori.Enaquestalínias’handestacatdiversosaspectes,entreelsqualsdestacalaimportànciadepresentarunaidentitatparticulariunaofertadelaciutatqueexaltilasevaidiosincràsiaielsseuscompo-nentssingulars,fetqueésimportantendueslíniesfonamentals:d’unabanda,òbviament,per-quèelprincipidediferenciacióisingularitatésunactiubàsical’horadepromocionarlaciutati atreure visitants, demaneraqueunaexcessiva frivolitzacióohomogeneïtzaciód’aquestaimatgeid’aquestarealitatrepercutirianegativamentenl’ofertail’encantdelaciutat;d’altrabanda,hiha l’opinió compartidaperunapart significativadelsassistentsalsFocusGrupsquel’ofertaturísticadeBarcelonahadesertotalmentrespectuosaamblaidentitatpluralidiversadelaciutat.EnaquestalíniahihahagutalgunesconsideracionsrelativesaequipararBarcelonaambun«parctemàtic»,unadefiniciódelaciutatturísticaenquètot,suposada-ment,escomparariaambunamercaderiaoambunescenaribuitdecontingut.Respecteaaquestaqüestió,s’handonatunesquantesopinions,i,malgratquehanestatdiversesicon-trastades,toteshancoinciditadeterminarquelaconfusiódeciutatambparctemàticésquel-comperjudicial,tantperalturistacomperalciutadà.AlgunesconsideracionshanargumentatqueunesdeterminadespartsdeBarcelonas’estanconvertint,enefecte,enllocsdedominiexclusiudelsvisitants.Altresopinions,encanvi,hannegatquelaciutat,opartsd’aquesta,estransforminenparctemàtic,jaqueprecisamentunparctemàticescaracteritzaperunindretonnohihavidaototéssenzillamentartificial,ilaformad’aquestesdelimitacomlad’unrecintetancat,cosaquenos’esdevéaBarcelona.Totaquesttemaestàmoltenllaçatamblesqüestionsd’ordreterritorialilacongestióquepateixenalgunsespaisipartsdeBarcelona,demaneraquel’assumptedelaimatgeturísticailaidentitatdeciutats’imbricacompletamentamblesformesdegestiódelsespaispúblicsielconsegüentequilibriterritorial.

Prosseguintl’assumptedelaimatgeidelaidentitatdelaBarcelonaturística,hasorgiteltemadelaculturailaimportànciad’aquestaenl’àmbitturístic.Laciutat,perdefinició,ésunespailúdicicultural,i,pertant,calreconèixerquetéunagrancapacitatperalaproducciód’aquesttipusd’ofertaiperalacreativitatenaquestsentit.Algunsdelspresentsenlessessionshandestacatespecialmentl’oportunitatdelaculturacomamanerad’atreureturisme,atèsquepotserentesaiutilitzadacomaelementnotoriidediferenciaciórespecteaaltresdestinacions.

La implicacióde les indústries i infraestructuresculturalsen l’àmbit turísticésunaqüestiódestacadaperalgunsmembresdelsFocusGrups,quehandetectatquelesoportunitats,enaquestsenti,sónmoltgrans,peròque,encanvi,nosempresónproubenaprofitades.Escreuquelacreaciódesinergiesicomplicitatsentreelmónculturalielmónturísticpodriabenefici-arlaimatgeil’ofertaturísticageneraldeladestinació.Elsvinclesentreculturaiturismehan

Page 12: Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona · de sis sessions de treball, anomenades Focus Grups. Aquestes reunions han representat el veritable tret de sortida del Pla

�� Procés de reflexió: turisme i ciutat

estatespecialmentdestacatspelsectordepensadorsigestorsculturalsdelaciutatquehanformatpartdelessessions,elsqualshanemfatitzatlanecessitatd’aproparambdósmóns.

Afiqueelsequipamentsculturals,elsespaisielpatrimonidelaciutatnoesdegradinniesfrivolitzin,escreuimportantqueelciutadàmateixsiguielquielsconeguiielsdotidesigni-ficat.Enaquestpunts’hadestacatlaideaqueelsindretsdenominats«turístics»forminparttambédel’interèsdelciutadàdeBarcelona:queelsconegui,elsvisquiielsatorguiunsentitpropiésimportantinecessari,iaquestaésfonamentalmentunaresponsabilitatcompartidaentreinstitucionsiciutadania.

Finalmentipelquefaaculturaiidentitat,algunesopinionss’hanpronunciatafavordere-marcaridefensarelpaperdelacapitalitatdeBarcelonaenelconjuntdeCatalunya.Assumiraquestafunciódecapitald’unterritorimésamplinoesrelacionariaúnicamentambelsaspec-tesculturalsiidentitaris,sinóquetambécontribuiriaabeneficiarladispersióterritorialdel

turisme,precisamentundelstemesmésdestacatsipreocupantsdelturismeaBarcelona.

Relacióturisme-ciutadania

L’existència d’un cru debat sobre la relació entre turisme i ciutadania posa en evidència que les relacions entre aquest sector i la població viuen uns moments de tensió especialment delicats i hostils en alguns aspectes que cal solucionar. D’una banda, la percepció de molèsties i evidents incomoditats manifestades a causa del turisme malmeten la imatge i menystenen els valors del turisme; d’altra banda, la sensació de greuge comparatiu de la ciutadania respecte al turisme accentua encara més la incomprensió envers aquesta activitat. Tot plegat es tradueix en una necessitat de conciliació entre les necessitats de la ciutadania i la vida del turisme.

Lapercepciód’incomoditatsilacompetènciapelsusosdeltempsidel’espaiperunapartdels

barcelonins,comafruitdelapresènciadeturistes,abocaaunasensaciódeconflicteitensióenla

relacióentreturismeiciutat,quelògicamentcalafrontar.Laincomoditatpercebuda,lamancade

confiançaeneldesenvolupamentturísticurbàiunacertareticènciaaacceptarelturismealaciutat,

provenendediversesqüestions,entrelesqualss’hadestacatelfetqueactualmentlapresènciadel

turistaaBarcelonaésmésaccentuadaquefaunsanys–perlaquantitatitambépelperfild’aquest,

jaqueelturismevacacionalhaguanyatunarelativapresènciadavantelturismedenegocis–.Aquest

cúmuldepercepcionsid’incomoditatsderivaenunasensacióquehaestatidentificadacoma«tu-

rismofòbia»,pròpiadelsquiexpressenunaaversiópelturismealaciutat.Sensdubte,elsdiscursos

ilessensacionsnegativesrespectealturisme–tantsisónmésfonamentatsenraonsiarguments

realscomsihosónmenys–podeninterpretar-secomasignesdecansament.

Enelconjuntd’intervencionsenlessessionsdelsFocusGrupss’haconfirmatqueaBarcelonahi

conviuunadobleconsciènciasobreelturisme:d’unabanda,laquepodriaserrepresentadapels

«utilitaristes»,formadapelsciutadansquecomprenenqueelturismeésunaactivitatquereverteix

positivamentenlaciutatique,pertant,nos’hadedesestimaricalcontinuar;d’altrabanda,hiha

unpoloposataaquestasensació,queagrupaunapartdelaciutadania,que,sibéadverteixen

mésomenysmesural’oportunitatdelturismecomaunmitjàdecreixementdelaciutat,lamenta,

pateixicondemnaelsproblemesiperjudicisqueocasionaendetrimentdelavidadelciutadà.

Page 13: Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona · de sis sessions de treball, anomenades Focus Grups. Aquestes reunions han representat el veritable tret de sortida del Pla

Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona ��

Unaprimeraevidència ressaltada iabastament compartidahaestat lanecessitatde fornir

informaciósobreelturismealciutadàdeBarcelona:enprimerterme,laconveniènciad’aquest

procésdecomunicaciótéaveureamblanecessitatdecrearunaconsciènciapositivasobre

larealitatturísticaaBarcelona,demostrantelvalorielsprincipalsefectespositiusd’aquesta

activitat;ensegonterme,lapedagogiaalaciutadaniarespondriaauninterèsd’aconseguir

lacomplicitatdelveídeBarcelona,atèsquelavidailatexturaurbanesesreconeixencomal

valoril’actiumésimportantdelaciutat;peraquestmotiuésfonamentalaquestacomplicitat.

Ladisposiciódedades,lainformacióielconeixementsobreelturismecol·laborariaenelpro-

césdesensibilitzacióciutadanai,enbonamesura,podriaajudaraferminvarlesinquietudsi

incomprensionsqueaquestaactivitatgeneraalaciutat.

Amésdecontinuarportantacapunaactuaciódecomunicacióidepedagogiasobreelsvalors

positiusdelturisme,s’havaloratidemanatlanecessitatd’unagestiódelaciutatidelfeno-

menturísticquefacicompatiblesambduesrealitats.Lamilloradelsserveispúblicsrelatiusa

laneteja,laseguretatolacontaminacióacústicailacuradelpaisatgeurbàsón,entrealtres

qüestions,lesreclamacionsdelaciutadania.

L’evidènciad’uncertconflicteentreturistesiciutadansésunacosadelaqualnopotdubtar

pràcticamentningú:lapercepciód’incomoditatsiladificultatd’adaptar-sealasituaciód’èxit

turísticdelaciutattenensovintcomaresultatlasensaciód’unacertadesatencióperpartde

lesadministracionsolasensaciódelciutadàdeviureenunaciutatvulneradapelturisme.La

granmajoriadelsparticipantsenlessessionsdetreballhanconfirmatqueelconflicteentrere-

sidentsituristes,independentmentdelasevamagnitud,ésquelcomquecalgestionar;obviar

aquestasituaciómalmetriatantlavidadelciutadàcomladelturista;peraixòs’hacoincidita

valorarquecalactuarenprod’unaconciliacióentreturistesiciutadans.Afrontarlatensióentre

barceloninsituristessignificaafrontardecididamentlarelacióentreturismeiciutat.

Lògicament,l’esforçperneutralitzarelsinherentsefectesnegatiusdelturismeirevitalitzar-ne

lapercepciópositivaésquelcomques’hadeduratermedesdelesadministracionsilesdiver-

sesinstitucionsdelaciutat,iestractad’unesforçcomúiconvençut.Pertotaixòésimportant

assumirlagestiódelsinconvenientsqueelturismeprovocaenunterritoricomlaciutat,espe-

cialmentquanaquestésquantitativamentrellevant.S’hareconegut,entermesgenerals,que

aquestanoésunatascafàcilperòsíunaresponsabilitatsocialbàsica.Laciutathadecontinuar

vivainatural,ilasalutielbenestargeneralsóngarantiesd’èxit,jaqueelreeixementd’una

destinacióésdiscutibleopreocupantsihihaunneguitciutadàmanifestitranscendent.

Gestióimodeldeturisme

La implicació de l’Administració a favor d’una gestió integral del turisme a la ciutat ha d’actuar en benefici d’un veritable encaix entre el turisme i la ciutat. La planificació, la previsió, l’ordenament i l’estructuració de l’activitat turística podran garantir un model de turisme econòmicament i socialment equilibrat, sostenible i beneficiós per a la població de Barcelona.

Lesreflexionssobrelagestióielmodelturístichanmarcatunagranpartdelestrobadesdels

Page 14: Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona · de sis sessions de treball, anomenades Focus Grups. Aquestes reunions han representat el veritable tret de sortida del Pla

�4 Procés de reflexió: turisme i ciutat

FocusGrups.Aquestesreflexionsevidencienqueésuntemaclauiimprescindibleperalbon

desenvolupamentdelturismeidelaciutat.

Unadelesqüestionsressaltadesisobrelaqualhansorgitdivergèncieshatingutaveureamb

eltemadel’anomenatmodelturísticdeBarcelona.Algunesopinionshancoinciditaremarcar

queelturisme,alaciutatdeBarcelona,s’haanatdesenvolupantsensel’emparad’unmodel

propi(enunsentitdemarcicriteridegestió)iqueelcreixementdelaciutatil’estructuració

delturismeenlavidad’aquestas’hananatteixintabased’inèrcies,tendènciesiperlesforces

dellliuremercat.Aixíienaquestalínia,algunsmembresdelsFocusGrupshancriticatlamanca

d’unmodeldegestiódelturismealaciutat,quehaderivat,ipotcontinuarderivant,enun

augmentturísticurbàimprovisatimancatdeplanificacióiprevisió.Percontra,altrespuntsde

vistahandefensatque,efectivament,hihahagutunmodelgeneraldeturismealaciutatsota

elquals’hadesenvolupatelcreixementturísticdeBarcelona.

Ambduesconsideracions,lesqueopinenquenohihahagutmodelilesqueconfirmenque

sí,hanacabatcoincidint,agranstrets,enunamateixaposició,quetéaveureamblaneces-

sitatdegestiódelturismealaciutatqueincloguiregulació,controliadministraciód’aquesta

activitat i lessevesconseqüènciesalaciutat.Enaquestsentitesdestaquenalguneslínies

importantsquehauriad’assumirlagestióielmodeldelturismeaBarcelona,entrelesquals,i

comaelementdestacat,esrecomanaelreplantejamentoelplantejamentdelslímitsturístics

delaciutat.Enprimerllocs’apreciaunacoincidènciaimportantenlesconsideracionsdela

majoriadelsparticipants:elslímitsdecreixementturísticdelaciutatsónelsrelacionatsamb

lacapacitatdecàrregailesmolèstiesgenerals;ésadir,elturismes’hadepotenciarsempre

quenoderivienuncreixement«aqualsevolpreu».

LesclausperaundesenvolupamentdequalitatdelturismeaBarcelonatenenaveureamb

la regulació i lagestiód’aquest;peraixò cal actuarapartird’unacooperació i complicitat

institucionalienbaseaunaglutinamentdelesforcesimplicadesenelturismequedisposin

d’instrumentsd’aplicaciórealsiacordats:lanecessitatd’unagestióiplanificacióqueesde-

diquiavetllarpelcorrectedesenvolupamentdelturismealaciutathaestatundelsaspectes

enelsqualshancoinciditmésveus,quehanreclamatmésintervenciómunicipalcapaçdefer

coincidirelsobjectiusdelturismeambelsdelaciutat.Lacompetitivitatdelsectorturísticiel

desenvolupamentgenerald’aquestaactivitatalaciutatnoméssónpossiblessiesgaranteixla

qualitatdevidaielbenestardelsciutadans.Obviaraquestapremissaseriaanarendetriment

delaciutatidelturisme.

Laimportànciadevetllarperlasostenibilitateconòmica,socialiambientaldelturismealaciu-

tatésquelcomquehauriad’assumirlagestiódelturismeiquedonariapeuaunmodelturístic

alaciutatbasatenl’equilibriilaconciliació.Laimplicaciómunicipalenunagestiódelturisme,

mésenllàdel’aspectedepromocióassumidaperTurismedeBarcelona,hadefomentaruna

actuacióbasadaenlaprevencióilaresponsabilitatcol·lectiva.

LavaloraciódelsguanysielscostosquegeneraelturismeaBarcelonahadeserunadeles

premissessobrelesqualsduratermeigestionarlarealitatturística;conèixerelsbeneficisi

lescàrreguesqueimplicaelturismehadeservirperaactuariprendredecisions,sobretotper

apodernormativitzariregularaspectesdelarealitatturísticadeBarcelona.Enaquestordre,

Page 15: Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona · de sis sessions de treball, anomenades Focus Grups. Aquestes reunions han representat el veritable tret de sortida del Pla

Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona �5

algunsdelstemesmésdestacatsenelsFocusGrupssobreelsqualscalunaactuacióiuna

gestióimminentsrequereixenreglamentarl’ofertad’apartamentsipisosturístics,vetllarperla

seguretatpública,regularelsusosdesòlhoteler,vetllarperlavitalitaticontinuïtatdelcomerç

deproximitat,procurantquenosiguisubstituïtodesplaçatperunatipologiadecomerçdirigit

aunaclientelaespecífica,analitzarlaviabilitatd’unataxaperalturismeiidentificarleseines

queajudinasolucionarelsinconvenientsderivatsdellliuremercat.Unaltredelsaspectesre-

marcatsquehad’assumircomacompetènciaimportantlagestiódelturismeésl’atencióales

qüestionsculturalsialssímbolsd’identitatrelacionatsambelmóndelturismeilaciutat.

Sibés’acceptaquelacapacitatderegulaciód’algunsaspectespotserdifícildecontrolarper

l’Administració,tambéescreumoltimportantferunesforçperlanormativitzacióielcontroli

apostarpelfomentdepolítiquesdequalitatimplicadesenelturisme.Laconfiguracióidefini-

ciód’unmarcnormatiuiunaeficientimplementaciód’aquestgarantiriaundesenvolupament

harmòniciambunaactituddeprevenció,inopasabased’improvisacióodesimpleactuació

perreacció.

Endefinitiva,laimportànciadelagestiódelturismei,pertant,l’establimentd’unmodelque

enreguliin’ordenil’activitatielsseusefectes,hadeservircomamitjàperalaprosperitat

delturismeidelaciutat:elturismehad’actuarcomamitjàperamillorarlaqualitatdevida

econòmicaisocialdeBarcelona,perlaqualcosaésdeltotnecessàrialaimplicaciómunicipal

iunaveritablegestió turística.Esconsideraqueunagestiódel turismehade ferpossible

l’equilibrid’aquestaactivitateconòmicaenrelacióalarestadelssectorsdelaciutat,tenint

curaqueelseupessiguireconegutcomaimportantisubstancialenlesdimensionsielcon-

tingutdelaciutat.

Reequilibriidiversificació

Establir pautes i mesures que afavoreixin la distribució territorial del turisme comporta un procés simultani de diversificació dels centres d’interès turístics, fet que ha de jugar a favor de la pluralitat i diversitat de la imatge i la identitat turística de la ciutat. La relació amb el territori metropolità i amb el context Catalunya, per tant, tenen un paper fonamental en les estratègies de descongestió i diversificació territorial del turisme.

Elsaspectesterritorialsrelacionatsambl’activitatturísticahanestatidentificatscomaqües-

tionsclaramentcrítiquesdelturismeaBarcelona.Talcomhanindicat lamajoriadelsparti-cipants,lanecessitatd’unadistribuciódelapresènciadelturismearreudelaciutatésunaconveniènciadeprimerordre.Efectivament,lasobrecàrregaquepateixenalgunspuntsdelaciutatacausadelaconcentraciódemoltaactivitatturística(massesdevisitants,uniformitza-ciódelcomerç,pautesdecomportamentirrespectuoses,degradacióambientalicongestiódeltrànsit)faqueesvegicomamissiópreeminentladispersiód’aquestaactivitatperalliurardepressióunsdeterminatsindretsipuntsdelaciutat.

Noespotnegarquelaconcentracióespacialésunatendènciapròpiadelturisme,quebuscasempreveureiviureelsllocsmésemblemàticsquerepresentenladestinació.Acceptantqueaquestfetésinherentalespràctiquesdelsvisitants,atèsquelacercadelasingularitatforma

Page 16: Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona · de sis sessions de treball, anomenades Focus Grups. Aquestes reunions han representat el veritable tret de sortida del Pla

�� Procés de reflexió: turisme i ciutat

partdelesvocacionsdelviatgeturístic,escreuconvenientfomentarnousllocsd’interèsturís-ticallunyatsdelesàreesméscongestionades.Aixíespossibilitariaunreequilibriterritorialiesguanyariatambéencarismadeciutat,jaque,comésevident,unadiversificaciódelselementsd’atraccióidelesreferènciesd’identitatpodriaafavorirlaimatgeilamarcadeciutat,ifariaméspluralelseuencant.Almateix tempsescreuqueaquestprocésdediversificaciódelsrecursosiproductesdelaciutattambéserviriaperaguanyarlaconfiançailacomplicitatdelciutadà.

Noactuarenaquestalíniadereequilibriidiversificaciópodriaprovocarqueunexcésdemas-sificació idepercepciód’incomoditatsacabésdegenerant la imatgedelaciutat, fetqueestraduiriaenlaconsegüentdesvaloraciódelproducteBarcelonaianiriaendetrimentdelseucreixementisostenibilitat.L’estratègiadeladispersióidiversificaciódereferènciesirecursosturísticsésrealmentcomplexa,perlaqualcosahadeseracompanyadaiexecutadadesd’unaacciódegestióquetinguiencomptelaimportànciad’aquestaqüestió.Lagestiódefluxos,ladescongestiódelspuntssaturatsd’activitatturísticaielfomentdenousespaisd’interèssónlíniesque,amésamés,podriencol·laboraradignificarespaiscomlaRambla,elParkGüelloelBarriGòtic,actualmentpocvaloratsiescassamentsovintejatspelsbarceloninsmateixos,acausadelagranconcentraciódeturistes.Enaquestsentits’intueixqueunapolíticadedis-persió,diversificacióidignificacióretornariaalsbarceloninselsentimentilacomplaençadepertànyeraunaciutatimportantturísticament.

S’hanrecomanatalgunsvalorsprimordialsatenirencompteal’horad’actuarafavordeladi-versificació:lainnovacióilacreativitatenlacreaciódenousproductesitambélaimportànciad’aconseguirqueunapartdelsproductesturísticssiguinfruitdelacapacitatsocial;ésadir,aprofitarlespossibilitatsdelaciutatieltalentdelsseushabitantsperacrearnovesofertesturístiques.Totaixòdepènenbonamesurad’unaqüestiódegestióterritorialenquèl’àmbitmetropolitàielcontextCatalunyaobtinguinunpapermésrellevant.Laconveniènciadeconce-breelnucliBarcelonacomallocdedispersióinosolamentcomacentrecentrífugajudariaaredistribuirelturismeielsefectesqueprovoca,tantelspositiuscomelsnegatius.

En una valoració de conjunt a propòsit dels aspectes clau i els temes crítics del turisme a Barcelona, es destaca la importància de repensar el futur turístic de la ciutat en termes de qualitat i tenint en compte sempre l’encaix d’aquesta activitat amb la realitat i les necessitats ciutadanes. En aquest marc i aquesta aposta, la disposició d’un model i la gestió activa amb visió de ciutat donarien l’oportunitat de treballar a favor d’un creixement sostenible i pròsper del turisme a Barcelona. L’adaptació i millora de les infraestructures i els serveis d’acollida en general, la qualitat de l’oferta i la potenciació de la imatge internacional es ressalten com a prioritats d’aquest procés. Igualment el fet d’afrontar la relació i el conflicte amb la ciutadania i crear una consciència positiva en pro del turisme han d’afavorir el millor encaix del turisme a la ciutat. Assumint aquestes premisses, la redistribució territorial i la diversificació de la imatge i dels referents turístics i culturals ha de ser una mesura fonamental per al millor desenvolupament turístic de Barcelona i l’encaix del turisme a la ciutat. La importància de definir un model de turisme per a la ciutat de Barcelona requereix forçosament la implicació política, institucional, sectorial i ciutadana, acceptant que el turisme ha de ser una via per al creixement econòmic i social metropolità. L’actuació conjunta ha de ser el camí del present i del futur turístic de la ciutat.

Page 17: Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona · de sis sessions de treball, anomenades Focus Grups. Aquestes reunions han representat el veritable tret de sortida del Pla

Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona �7

NomCognoms CàrrecJoanAbellà GerentdelPobleEspanyoldeBarcelonaMariaAbellanet DirectorageneraldelgrupCETTJordiAlberich DirectorgeneraldelCercled’EconomiaFerranAmat DirectorgeneraldeVinçonMariénAndré Directoradel’ObservatorideTurismedeCatalunyaJavierAsensio DirectortècnicdeProgramaciódel’Aj.deBarcelonaJordiBaijet AlcaldedeSitges.FMCComissióComerçiTurismeEmmaBalseiro RegidoradelgrupPPCFaustoBerini Directord’OperacionsPalaudeCongressosCatalunyaJosepBernadas Antropòleg.Directord’AltaïrLaliBiosca DirectoraexecutivadelaFundacióMuseuMarítimElsaBlasco Regidoradeldistricted’Horta-GuinardóBenetBoixiArias SecretariadjuntdelaConfederacióCatalanadeComerçEulogiBordas PresidentdeTHR,expertenturismeJordiBorja Geògrafurbanista.Ex-regidordel’Aj.deBarcelonaRamonBosch ProfessordelaUB,expertenturismeJoanCallís DirectorgeneraldeBGBJoanCalsiGüell ProfessordelaUAB,expertenturismeJoanCampreciós CoordinadoradjuntdelPlaestratègicmetropolitàCarlesCapdepadrós ConsellerdeldistrictedeSarrià-SantGervasiManelCasals Directord’ExpansiódelGremid’HotelsJosepAndreuCasanovas DirectordeTEA-ConsulturJosepCerveró ExdirectorgeneraldeTurisme,expertenturismePereChías SecretaridelGremideRestauraciódeBarcelonaJosepChías PresidentdeChíasMarketingDanielCid Professord’ELISAVA,vicepresidentdeFADAntoniCintas Directorgeneraldel’HotelBarcelóSantsXavierCivit ExdirectorgeneraldeTurismeJosepM.Civit PresidentdelaTauladeDissenyOriolClos Arquitecteencapdel’AjuntamentBarcelonaJoaquimClos Directorgeneraldel’HotelGranados83AgustínCordón DirectorgeneraldeFiradeBarcelonaAlfonsCornella InfonomiaSalvadorCurcoll CambradeComerç,directordel’Àread’InfraestructuresJoanA.Dalmau GerentPrevenció,SeguretatiMobilitatAj.deBarcelonaIgnasideDelàs DirectordeTurismedeCatalunyaAlbertdeGregorio PresidentdelConselld’AdministraciódeBTVÀngelDíaz Directord’AdvancedLeisureServices(ALS)JoséAntonioDonaire Geògraf,professordelaUdG,expertenturismeCarlesDuarte DirectordelaFundacióCarullaGuillemEspriu RegidordeldistrictedeGràciaFrancescFabregat BSMJoséAntonioFernándezManrique SecretarigeneraldelConsellEconòmiciSocialRamonFolch Socioecòleg,directord’ERFCarmeFreixa DistrictedeSants-MontjuïcRicardFrigola GerentdePromocióEconòmicadel’Aj.deBarcelonaPatríciaGabancho PeriodistaiescriptoraIsabelGalobardes MembredelComitèExecutiuPIMEC-SEFES

Annex�:Relaciódelparticipants

Page 18: Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona · de sis sessions de treball, anomenades Focus Grups. Aquestes reunions han representat el veritable tret de sortida del Pla

�� Procés de reflexió: turisme i ciutat

DanielGiralt-Miracle Críticihistoriadord’artRicardGomà Tinentd’alcaldeAjuntamentdeBarcelona,grupICVJ.MiquelGomis ProfessordelaUOC,expertenturismeItziarGonzález RegidoradeldistrictedeCiutatVellaJosepAntonGrases DirectorgeneraldeTUIEspanyaRamonLamazares PresidentAs.Amics,VeïnsiComerciantsdelaRamblaFèlixLarrosa ExdirectorgeneraldeTurespañaidiputatdelPSOEEnricLlarch Economista,expertencomerçJoanAntoniLlinares GerentdelMNACMàximLópez Gerentdeldistrictedel’EixampleFrancescLópeziPalomeque Geògraf,professordelaUBMònicaMacKay MannersPabloMartín DissenyadorgràficElisabethMartínez IberoserviceIncentiveJoséMarco ITBMiguelAngelMartín VicepresidentdedistrictedeSantMartíJoanMas EmpresarimusicalPauMorata PeriodistaiexpertenturismeJaumeMorenoiSánchez ConsellertècnicregidoradeldistrictedelesCortsGemmaMumbrú RegidoradeldistrictedeSantAndreuMarianMuro Gerentd’ACAVJoanOliveresiBagués BaguésJoieriaMartaOtzet SagradaFamíliaEnricPantaleoni Ex-presidentAs.AmicsVeïnsiComerciantslaRamblaRamonParellada AdministradordeSenyorParelladaJordiPenas DirectordelMuseudelFCBarcelonaLluísPermanyer PeriodistaiescriptorJordiPortabella RegidordelgrupERCSòniaRecasens RegidoradelgrupCIUJoanRoca DirectordelMuseud’HistòriadelaCiutatGlòriaRodríguez CapdelGabinetdeDirecciódel’AeroportdeBarcelonaXavierRoig GerentdeXavierRoigiAssociats,SLIsabelRoig BarcelonaCentredeDissenyJoaquimRomeu MembredelaDireccióFederativaCECOT,CCOOJosepRos DirectordeRosDevelopment&Planning,SLGloriaSánchez FormacióFed.Comerç,Hostaleria,TurismeiJocd’UGTVicençSanclemente DirectordePremsadel’AjuntamentdeBarcelonaPepeSerra DirectordelMuseuPicassoCarminaSolàiMorales DirectoradeTurismedeSantIgnasi-RamonLlullJordiSuriñach Economista,professordelaUBÀlexSusanna DirectordelaFundacióCaixaCatalunyaRobertTorregrossa JuanCarlosIJordiJ.Tresserras Historiador,professordelaUB,expertenturismeVictòriaValls ElCorteInglés,adjuntaDept.deRelacionsExternesJordiValls PresidentdelPortdeBarcelonaJosepFrancescValls Professord’ESADE,expertenturismeJoanAndreuVerdaguer AdjuntagerentdeMediAmbientdel’Aj.deBarcelonaDolorsVidal Historiadorad’art,prof.UdG,expertaenturismeMiquelVila Directord’EditurFrancescVila ComissionatperalTurismeDiputacióBarcelonaEulàliaVintró ProfessoraUB.Extinentd’alcaldeAj.deBarcelonaIñakiViñaspre DirectorgeneraldelGrupSagardi

Page 19: Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona · de sis sessions de treball, anomenades Focus Grups. Aquestes reunions han representat el veritable tret de sortida del Pla

Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona ��

Page 20: Pla Estratègic de Turisme de la Ciutat de Barcelona · de sis sessions de treball, anomenades Focus Grups. Aquestes reunions han representat el veritable tret de sortida del Pla

�0 Procés de reflexió: turisme i ciutat