PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA · 2020. 10. 8. · coñecemento e de organización e autorregulación do...

PROGRAMACIÓN

DIDÁCTICA Departamento de Física e Química Ana

1

ÍNDICE

INTRODUCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN ............................................................................. 4

OBXECTIVOS XERAIS DA EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA .................................... 4

OBXECTIVOS XERAIS DE BACHARELATO ............................................................................ 5

COMPETENCIAS CLAVE ..................................................................................................... 6

METODOLOXÍA E MATERIAIS CURRICULARES .................................................................... 8

MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE ........................................................................... 8

FOMENTO DA LECTURA .................................................................................................... 9

FOMENTO DAS TIC ......................................................................................................... 10

PLAN DE CONVIVENCIA ................................................................................................... 11

AVALIACIÓN DO ALUMNADO ......................................................................................... 11

INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN: ................................................................................... 11

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN EN 2º ESO ........................................................................ 11



CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN EN 1º DE BACHARELATO .................................................. 14

CRITERIOS DE AVALIACIÓN PARA A MATERIA DE FÍSICA DE 2º DE BACHARELATO ............ 14

CRITERIOS DE AVALIACIÓN PARA A MATERIA DE QUÍMICA DE 2º DE BACHARELATO ....... 15

AVALIACIÓN EN BACHARELATO CANDO NON RESULTE DE APLICACIÓN A AVALIACIÓN CONTÍNUA ..................................................................................................................... 16

RECUPERACIÓN DA MATERIA PENDENTE DE FÍSICA E QUÍMICA DE CURSOS ANTERIORES 16

PROCEDEMENTOS PARA ACREDITAR OS COÑECEMENTOS PREVIOS NO BACHARELATO ... 16

2

PROCEDEMENTOS PARA AVALIAR A PROGRAMACIÓN .................................................... 16

PROPOSTA DE ACTIVIDADES ........................................................................................... 17

ATENCIÓN DE ALUMNADO EN CASO DE CONFINAMENTO OU AISLAMENTO .................... 17

SEMIPRESENCIALIDADE EN BACHARELATO ..................................................................... 17

FÍSICA E QUÍMICA 2º E.S.O. ............................................................................................. 18

OBXECTIVOS, CONTIDOS, CRITERIOS DE AVALIACIÓN, ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE ................................................................................................... 18

TEMPORALIZACIÓN ........................................................................................................ 22

MÍNIMOS ESIXIBLES PARA SUPERAR A MATERIA ............................................................. 23

FÍSICA E QUÍMICA 3º ESO ................................................................................................ 24




FÍSICA E QUÍMICA 4º ESO ................................................................................................ 30



MÍNIMOS EXIGIBLES ....................................................................................................... 39

FÍSICA E QUÍMICA 1º BACHARELATO ............................................................................... 41

OBXECTIVOS ESPECÍFICOS DA MATERIA .......................................................................... 41

CONTIDOS/CRITERIOS DE AVALIACIÓN/ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE/COMPETENCIAS CLAVE............................................................................................................................. 41


3

MÍNIMOS EXIXIBLES ....................................................................................................... 50

FÍSICA 2º BACHARELATO ................................................................................................. 50


INCLUIRANSE OS CORRESPONDENTES A 1º DE BACHARELATO QUE NON SE PUIDERON IMPARTIR PRESENCIALMENTE POLA SITUACIÓN DA COVID-19, É DICIR, OS CORRESPONDENTES Á PARTE DE FÍSICA. ......................................................................... 50

TEMPORALIZACIÓN (FÍSICA 2º DE BACHARELATO) .......................................................... 64


QUÍMICA 2º BACHARELATO ............................................................................................ 65

OBXECTIVOS ESPECÍFICOS DA MATERIA .......................................................................... 65


CONTIDOS/CRITERIOS DE AVALIACIÓN/ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE/COMPETENCIAS CLAVE/MÍNIMOS ESIXIBLES ............................................................................................ 70

ANEXO ........................................................................................................................... 99

4

INTRODUCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN

O I.E.S Puga Ramón está situado no casco urbano da cidade da Coruña. O nivel socio- cultural da zona é

medio-baixo.

Este departamento faise cargo da educación, na materia de Física e Química, de aproximadamente 270

alumnos e alumnas, dos máis de 400 que asisten ao centro.

As profesoras que imparten as clases deste departamento son:

Xefa de Departamento: Ana C. Vázquez Pernas:

- Física e Química 1º Bach (un grupo)

- Química 2º Bacharelato (un grupo)

Ana Pereira Navaza:

- Física e Química 2º ESO (un grupo)

- Física e Química 3º ESO (tres grupos)

- Física e Química 4º ESO (dos grupos)

Patricia Fernández García:

- Física 2º Bacharelato (un grupo)

- Física e Química 1º Bach (un grupo)

- Física e Química de 2º ESO (tres grupos)

OBXECTIVOS XERAIS DA EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA

A educación secundaria obrigatoria contribuirá a desenvolver nos alumnos e nas alumnas as capacidades

que lles permitan:

a) Asumir responsablemente os seus deberes, coñecer e exercer os seus dereitos no respecto ás demais

persoas, practicar a tolerancia, a cooperación e a solidariedade entre as persoas e os grupos, exercitarse no

diálogo, afianzando os dereitos humanos e a igualdade de trato e de oportunidades entre mulleres e

homes, como valores comúns dunha sociedade plural, e prepararse para o exercicio da cidadanía

democrática.

b) Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo individual e en equipo, como

condición necesaria para unha realización eficaz das tarefas da aprendizaxe e como medio de

desenvolvemento persoal.

c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades entre eles. Rexeitar a

discriminación das persoas por razón de sexo ou por calquera outra condición ou circunstancia persoal ou

social. Rexeitar os estereotipos que supoñan discriminación entre homes e mulleres, así como calquera

manifestación de violencia contra a muller.

d) Fortalecer as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e nas súas relacións coas

demais persoas, así como rexeitar a violencia, os prexuízos de calquera tipo e os comportamentos

sexistas, e resolver pacificamente os conflitos.

5

e) Desenvolver destrezas básicas na utilización das fontes de información, para adquirir novos

coñecementos con sentido crítico. Adquirir unha preparación básica no campo das tecnoloxías,

especialmente as da información e a comunicación.

f) Concibir o coñecemento científico como un saber integrado, que se estrutura en materias, así como

coñecer e aplicar os métodos para identificar os problemas en diversos campos do coñecemento e da

experiencia.

g) Desenvolver o espírito emprendedor e a confianza en si mesmo, a participación, o sentido crítico, a

iniciativa persoal e a capacidade para aprender a aprender, planificar, tomar decisións e asumir

responsabilidades.

h) Comprender e expresar con corrección, oralmente e por escrito, na lingua galega e na lingua castelá,

textos e mensaxes complexas, e iniciarse no coñecemento, na lectura e no estudo da literatura.

i) Comprender e expresarse nunha ou máis linguas estranxeiras de maneira apropiada.

l) Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos da cultura e da historia propias e das outras persoas, así

como o patrimonio artístico e cultural. Coñecer mulleres e homes que realizaran achegas importantes á

cultura e á sociedade galega, ou a outras culturas do mundo.

m) Coñecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o das outras persoas, respectar as diferenzas,

afianzar os hábitos de coidado e saúde corporais, e incorporar a educación física e a práctica do deporte

para favorecer o desenvolvemento persoal e social. Coñecer e valorar a dimensión humana da sexualidade

en toda a súa diversidade. Valorar criticamente os hábitos sociais relacionados coa saúde, o consumo, o

coidado dos seres vivos e o medio ambiente, contribuíndo á súa conservación e á súa mellora.

n) Apreciar a creación artística e comprender a linguaxe das manifestacións artísticas, utilizando diversos

medios de expresión e representación.

ñ) Coñecer e valorar os aspectos básicos do patrimonio lingüístico, cultural, histórico e artístico de

Galicia, participar na súa conservación e na súa mellora, e respectar a diversidade lingüística e cultural

como dereito dos pobos e das persoas, desenvolvendo actitudes de interese e respecto cara ao exercicio

deste dereito.

o) Coñecer e valorar a importancia do uso da lingua galega como elemento fundamental para o

mantemento da identidade de Galicia, e como medio de relación interpersoal e expresión de riqueza

cultural nun contexto plurilingüe, que permite a comunicación con outras linguas, en especial coas

pertencentes á comunidade lusófona.

OBXECTIVOS XERAIS DE BACHARELATO

a) Dominar a lingua castelá e a lingua galega.

b) Expresarse con fluidez e corrección nunha lingua estranxeira.

c) Analizar e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo e os antecedentes e factores que

inflúen nel.

d )Comprender os elementos fundamentais da investigación e do método científico.

6

e) Consolidar unha madurez persoal, social e moral que lles permita actuar de forma responsable e

autónoma.

f) Participar de forma solidaria no desenvolvemento e mellora da súa contorna social.

g) Dominar os coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais e as habilidades básicas propias da

modalidade escollida.

h) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria como fonte de formación e enriquecemento cultural.

i) Utilizar a Educación Física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal.

COMPETENCIAS CLAVE

As competencias básicas son as aprendizaxes conceptuais e procedimentais que deben ter desenvolvidas

os alumnos e as alumnas ao rematar o ensino obrigatorio para lograr a súa realización persoal, exercer

unha cidadanía activa, incorporarse á vida adulta de xeito satisfactorio e ser capaz de desenvolver unha

aprendizaxe permanente ao longo da vida.

No marco da proposta realizada pola Unión Europea establécense 7 competencias clave:

1. Competencia en comunicación lingüística:

Esta competencia refírese á utilización da linguaxe como instrumento de comunicación oral e escrita, de

representación, interpretación e comprensión da realidade, de construción e comunicación do

coñecemento e de organización e autorregulación do pensamento, as emocións e a conduta.

A comunicación, nos ámbitos da comprensión e expresión, tanto oral como escrita, constitúe un eixe

fundamental no proceso de ensino-aprendizaxe do coñecemento científico, contribuíndo ao

desenvolvemento desta competencia.

Desenvolveremos a capacidade de comprensión cando se fan lecturas de textos científicos, cando se

contrastan materiais escritos e audiovisuais de diferentes fontes. Na resolución de problemas débese

estimular a lectura comprensiva a través da contextualización da situación, da identificación dos

conceptos que aparecen e das relacións que se establecen entre ditos conceptos e os datos. Traballaremos

a expresión emitindo hipóteses, contrastando ideas, aclarando significados sobre conceptos ou procesos

científicos en contextos diferentes, elaborando mapas conceptuais, extraendo conclusións, realizando

informes ou organizando debates.

2. Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía:

Consiste na habilidade para utilizar e relacionar os números, as súas operacións básicas, os símbolos e

las formas de expresión e razoamento matemático, tanto para producir e interpretar distintos tipos de

información, como para ampliar o coñecemento sobre aspectos cuantitativos e espaciais da realidade, e

para resolver problemas relacionados coa vida cotiá e co mundo laboral.

Contribúe esta área ao desenvolvemento desta competencia, dado que o coñecemento científico se

cuantifica grazas á linguaxe matemática. O emprego de números, símbolos, operacións e relacións entre

eles, forman parte da metodoloxía científica e constitúen unha base importante para a comprensión de leis

e principios.

7

Na realización de investigacións sinxelas, traballos prácticos ou resolucións de problemas desenvólvense

capacidades para identificar e manexar variables, para organizar e representar datos obtidos de maneira

experimental, para a interpretación gráfica das relacións entre eles, para realizar operacións con números

e símbolos, para atopar as solucións correctas, para cuantificar as leis e principios científicos e para

utilizar estratexias básicas na resolución. Na Física e na Química emprégase o razoamento matemático

como apoio cara a unha mellor comprensión das relacións entre conceptos.

3. Competencia dixital:

Consiste en dispor de habilidades para procurar, obter, procesar e comunicar información, e para

transformala en coñecemento. Incorpora diferentes habilidades, que van desde o acceso á información

até a súa transmisión en distintos soportes, incluíndo a utilización das tecnoloxías da información e a

comunicación como elemento esencial para se informar, aprender e comunicarse.

A área de Física e Química contribúe a esta competencia xa que se traballan habilidades para identificar,

contextualizar, relacionar, e sintetizar a información procedente de diferentes fontes e presentada en

diversas linguaxes propias das tecnoloxías da información e comunicación, como os buscadores pola

internet, documentos dixitais, foros, chats, xornais dixitais, revistas divulgativas na web, presentacións

electrónicas e simulacións interactivas. Cando se traballa a crítica reflexiva sobre as informacións de tipo

científico que achegan as tecnoloxías da información e a comunicación, foméntanse actitudes favorables

ao emprego delas evitando o seu emprego indiscriminado.

4. Aprender a aprender:

Consiste en dispor de habilidades para se iniciar na aprendizaxe e ser quen de continuar aprendendo de

xeito cada vez máis eficaz e autónoma de acordo aos propios obxectivos e necesidades.

O desenvolvemento desta competencia dende os ámbitos científico e tecnolóxico, nun mundo en continuo

e acelerado cambio, implica espertar inquedanzas e motivacións cara á aprendizaxe permanente. Cando

afloran as ideas previas do alumnado sobre os contidos científicos estase a promover que os alumnos e as

alumnas sexan conscientes dos seus propios coñecementos e limitacións. Pódese empregar a historia da

ciencia para que os estudantes non caian no desánimo de estar case sempre errados nas súas concepcións,

cando ata os máis grandes científicos experimentaron erros e resistencias ás novas ideas.

5. Competencias sociais e cívicas:

Fai posible comprender a realidade social en que se vive, cooperar, convivir e exercer a cidadanía

democrática nunha sociedade plural, así como comprometerse a contribuír á súa mellora. Integra

coñecementos diversos e habilidades complexas que permiten participar, tomar decisións, elixir como

comportarse en determinadas situacións e responsabilizarse das escollas e decisións adoptadas.

En relación con esta competencia, esta área trata de dotar ao alumnado das habilidades necesarias para

comprender a problemática actual en relación coa súa persoa, co resto da sociedade e co planeta. A

aproximación do currículo á situación concreta na cal se vive, facilita a participación activa do alumnado

en actividades que impliquen esa cidadanía responsable.

6. Sentido de iniciativa y espírito emprendedor:

Implica as habilidades necesarias para converter as ideas en actos, por isto fomentaremos a creatividade e

traballaremos as capacidades para asumir riscos e planificar e xestionar proxectos.

8

7. Conciencia e expresións culturais:

Supón coñecer, comprender, apreciar e valorar criticamente diferentes manifestacións culturais e

artísticas, utilizalas como fonte de gozo e consideralas como parte do patrimonio dos pobos.

Na expresión das ideas, conceptos e principios da Física e da Química empréganse, de xeito creativo,

diferentes códigos artísticos para representar fenómenos ou situacións dun xeito comprensible

METODOLOXÍA E MATERIAIS CURRICULARES

Sempre hai que partir do desenvolvemento do alumnado para asegurar a construción de aprendizaxes

significativos: os seus coñecementos, o seu desenvolvemento psicolóxico, o seu desexo de aprender.

Procurarase unha aprendizaxe funcional, que poida ser xeneralizado e aplicado a outros contextos e

situacións das que foi aprendido. Favoreceranse as interaccións profesor- alumno e alumno-alumno.

As exposicións das profesoras serán ordeadas e graduadas na súa complexidade, tendo en conta que cada

alumno ten o seu propio ritmo e ofrece respostas diferentes ós mesmos estímulos.

O plantexamento xeral é o desenvolvemento pleno da personalidade do alumnado, por iso os contidos

permitirán un desenvolvemento flexible, tanto na alternancia de tipos de agrupamento, organización de

espazos, materiais didácticos e diferentes equipamentos.

O alumnado realizará as actividades propostas que se corrixirán na clase onde tamén se resolverán as

dúbidas. Dado que os membros deste seminario consideran que o traballo diario do alumno é fundamental

para acadar os obxectivos, proporanse “exercicios para casa” que serán discutidos nas seguintes sesións

de clase.

En canto aos materiais curriculares, tódolos cursos teñen marcado un libro de texto que lle serve de guía

ao alumnado. Tamén se lle facilitará o material con outras actividades cando a profesora correspondente

considere necesario realizar máis tarefas.

MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE

Enténdese por atención á diversidade o conxunto de actuacións educativas dirixidas a dar resposta ás

diferentes capacidades, estilos e ritmos de aprendizaxe. A atención á diversidade é un dos principios do

actual sistema educativo xa que cada alumna ou alumno ten unhas necesidades de aprendizaxe diferentes

o que fai necesario aplicar unha serie de medidas que permitan a todo o alumnado acadar os obxectivos

da etapa e da materia.

Podemos distinguir varias estratexias de actuación segundo o alumnado ao que vaian dirixidas as

medidas.

Alumnado con dificultades de aprendizaxe: proporáselle a realización dunha serie de actividades de

reforzo coas que poderán afianzar os contidos máis importantes. A profesora encargarase de corrixilas e de

aclarar as dúbidas que poidan xurdir.

Alumnado de altas capacidades: proporáselle a realización dunha serie de actividades de ampliación que

lle permitan estimular os seus intereses e desenvolver a súa creatividade, evitando deste modo, que o

alumnado caia na desmotivación.

Alumnado inmigrante: moitas veces este alumnado presenta serias dificultades coas novas linguas ás que

ten que adaptarse. Neste caso será necesario reforzar o vocabulario específico da materia e realizar

9

actividades de reforzo, sempre en coordinación cos outros departamentos didácticos, en especial co de

Orientación que marcará pautas de traballo.

FOMENTO DA LECTURA

A práctica da lectura comprensiva é fundamental para acadar as competencias clave.

A lectura comprensiva dos enuciados das actividades así como a lectura crítica de textos científicos

seguirá a ser un procedemento diario para os membros deste departamento.

Por outra banda os alumnos lerán os libros que a profesora lles indique. Trátase de textos especialmente

seleccionados para este fin e cunha relación directa coa materia impartida.

O departamento de Física e Química únese ao proxecto lector do centro na convicción de que a práctica

da lectura comprensiva é fundamental para a consecución das competencias básicas. Grazas á práctica

habitual da lectura o alumnado adquire vocabulario, mellora a súa ortografía, fomenta a imaxinación e

aporta novos coñecementos.

Todos os recursos usados serán especialmente seleccionados para cada nivel e terán unha relación directa

coa materia impartida; a súa finalidade será axudar reforzar conceptos e ter unha aprendizaxe máis

amena.

Na biblioteca disporán de internet, de varios exemplares de cada unha das lecturas que se propoñan e

dunha selección de libros de cansulta e de problemas resoltos.

OBXECTIVOS:

Fomentar nos alumnos a lectura comprensiva.

Saber extraer dun texto as ideas fundamentais.

Favorecer a capacidade de expresión e comprensión dos alumnos.

Relacionar a natureza e o medio ambiente coa literatura.

Achegar ao alumno ao mundo da Física e da Química.

Motivar a lectura de periódicos e revistas científicas.

Comprender o carácter cambiante da Ciencia.

Utilizar a linguaxe científica.

Potenciar o uso da biblioteca do centro.

ACTIVIDADES

Lectura comprensiva dos enuciados das actividades. Resulta imposible a realización dunha tarefa sen

entender exactamente de onde partimos e que debemos averiguar.

Lectura crítica de textos extraídos de revistas científicas. Despois da lectura responderán un

cuestionario e porán en común as respostas.

Lectura de libros relacionados coa materia. Cada curso terán que escoller unha lectura de entre varias

propostas e realizar una breve exposición oral na que inclúa un resumo do argumento do libro e una

valoración persoal da lectura.

Realizar un traballo sobre a vida dun/ha científico/a. Poderán utilizar calquera medio de información

que teñan ao seu alcance. Valorarase o uso de varios tipos de fontes informativas.

10

Proxección e análise de películas e vídeos que traten temas relacionados coa materia, primando os de

actualidade.

Facer traballos sobre temas relacionados co temario. Poderán utilizar calquera medio de información

que teñan ao seu alcance. Valorarase o uso de varios tipos de fontes informativas.

Elaborar un dossier con noticias de prensa escrita ou dixital relacionadas coa materia. Durante todo o

curso poderán recolectar as noticias para confeccionar o dossier. Cada noticia incluirá os datos da fonte de

procedencia, a data de publicación e un breve comentario persoal.

FOMENTO DAS TIC

Aprender a utilizar racionalmente as novas tecnoloxías resulta fundamental nunha sociedade que está

nunha continua evolución tecnolóxica.

A Programación por curso será a seguinte:

2º ESO: Física e Química (3 horas semanais):

Fomento do uso da páxina web do Departamento para reforzar os conceptos aprendidos.

Uso de distintas páxinas de Internet para que realicen diversas actividades, sobre todo de reforzo e

ampliación.

Uso de PowerPoint para explicar diversos temas.

Visionado de DVD entablando un debate ó final dos mesmos.

3º ESO: Física e Química (2 horas semanais):

Fomento do uso de Internet para que o alumnado realice pequenos traballos monográficos sobre

distintos temas como por exemplo: química e sociedade, enerxía nuclear, búsqueda de biografías de

científicos, etc.


Utilización da páxina web do Departamento para que realicen actividades de refuerzo e ampliación.

4º ESO Física e Química (3 horas semanais):

Emprego das TIC para a resolución dalgunhas prácticas de laboratorio.

Fomento da utilización da páxina web do Departamento para estimular a iniciativa e autonomía do

alumnado mediante diversas actividades. Ademais colgaranse na dita páxina boletins de problemas de

repaso, dirixidos, sobre todo, ao alumnado que teña algunha avaliación suspensa ou a materia suspensa do

curso anterior.

1º BACHILLERATO Física e Química (4 horas semanais):

Fomento do uso da páxina web do Departamento para fomentar a iniciativa e autonomía do alumnado

mediante diversas actividades tanto de reforzo como de ampliación.

Emprego das novas tecnoloxías nas prácticas de laboratorio.

Fomento do uso de Internet para a búsqueda de información científica.


Fomento do uso do Moodle onde atoparán recursos específicos da materia.

QUÍMICA DE 2º BACHILLERATO (4 horas semanais):

Fomento do uso da páxina web do Departamento para fomentar a iniciativa e autonomía do alumnado

mediante diversas actividades tanto de reforzo como de ampliación.


11

Fomento do uso do Moodle onde atoparán recursos específicos da materia.

FÍSICA DE 2º BACHILLERATO (4 horas semanais):

Emprego das novas tecnoloxías nas prácticas de laboratorio.



PLAN DE CONVIVENCIA

O Departamento de Física e Química está a contribuir activamente na elaboración do plan de convivencia

do centro, mediante as reunións da Comisión Pedagóxica e as do propio departamento.

AVALIACIÓN DO ALUMNADO

A avaliación será continua, formativa e integradora co fin de saber se o proceso de ensinanza-aprendizaxe

se encamiña a obter os resultados propostos.

Realizarase unha avaliación inicial ao principio do curso escolar encamiñada a determinar o nivel de

coñecementos previos do alumnado. Esta avaliación inicial consistirá nunha proba escrita que soamente

terá carácter informativo, e que polo tanto, non se terá en conta para as cualificacións das avaliacións

ordinaria e/ou extraordinaria.

A avaliación continua e formativa aplicarase ao longo de todo o proceso de ensinanza-aprendizaxe co

propósito de ir perfeccionando este en cada momento, introducindo as modificacións necesarias.

Observaranse os seguintes aspectos:

• Desenvolvemento dos conceptos.

• Desenvolvemento das habilidades científicas.

• Precisión nas explicacións e nas notacións empregadas.

• Hábitos de traballo tanto individual coma en grupo.

A avaliación integradora debe amosar o grao de consecución, por parte do alumnado, das competencias

clave adquiridas grazas a todas as materias cursadas.

INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN:

Valoraranse o traballo diario, a participación activa nas clases expositivas, os traballos presentados e os

exames. Os principais instrumentos de avaliación serán:

• Observación: interese e participación no traballo diario.

• Produción: traballos de investigación, gráficas, táboas e resumos.

• Probas escritas e probas orais (exposicións de temas e traballos de investigación).

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN EN 2º ESO

A nota media de cada avaliación realizarase seguindo a seguinte ponderación:

CRITERIOS EN 2º ESO Actividades de avaliación 10%

Traballos e problemas propostos pola

profesora 10 %

Pequenos controis escritos e examen de

avaliación 80%

12

Como norma xeral realizaranse, polo menos, dúas probas escritas por avaliación e farase unha media

ponderada das cualificacións obtidas nelas tendo en conta os contidos correspondentes. Estas probas

cualificaranse de 0 a 10 e será necesario obter como mínimo unha nota media de 5 para poder optar a

unha avaliación positiva, sempre e cando a nota de cada unha das probas sexa igual ou superior a 3,5. Se

nunha proba escrita a profesora se decata de que un alumno ou unha alumna está copiando, empregando

calquera procedemento, procederase a retirarlle a proba que poderá ser cualificada cun cero.

Nas actividades e/ou traballos obrigatorios tamén será necesario ter unha nota mínima dun 3,5 en cada un

deles para poder optar a unha avaliación positiva.

Para aprobar cada avaliación será necesario obter unha nota mínima de 5.

Haberá exames de recuperación de cada unha das avaliacións suspensas ou, se a profesora así o

considera, poderanse establecer exames de cada unha das partes examinadas previamente e non

superadas. Estas probas de recuperación realizaranse normalmente despois de cada avaliación. Para

recuperar a avaliación será necesario aprobar a/s correspondente/s proba/s de recuperación e antregar as

tarefas e traballos obrigatorios que non estivesen aprobados. Tamén se terán en conta as actividades e

traballos obrigatorios que se lle soliciten ao alumnado.

Haberá unha proba final na convocatoria ordinaria de xuño para aquel alumnado que non superase

algunha ou todas as avaliacións, tendo en conta as recuperacións das mesmas. Neste caso cada alumno/a

realizará unha proba escrita que versará sobre os contidos da avaliación ou das avaliacións que teña

suspensas. Esta proba será o máis exhaustivas posible, abarcando todos os criterios e preguntas sobre as

actividades prácticas realizadas (prácticas, traballos de investigación...).

A cualificación final da convocatoria ordinaria será a media aritmética das cualificacións das tres

avaliacións parciais unha vez realizadas as correspondentes probas de recuperación ou , se é o caso, a nota

da proba final. Para superar a materia será necesario acadar unha nota igual ou superior a 5.

Haberá unha proba extraordinaria en setembro para os que non obtivesen a cualificación de aprobado

en xuño. Consistirá nunha proba única de toda a materia, é dicir, non se poderán examinar soamente das

partes suspensas en xuño. Esta proba será o máis exhaustivas posible, abarcando todos os criterios e

preguntas sobre as actividades prácticas realizadas (prácticas, traballos de investigación...). Para superar a

materia será necesario acadar unha nota igual ou superior a 5.



CRITERIOS EN 3º ESO

Actividades de avaliación, traballos e

problemas propostos pola profesora 20 %


avaliación 80%







13










Haberá unha proba final na convocatoria ordinaria de xuño para aquel alumnado que non superase

algunha ou todas as avaliacións, tendo en conta as recuperacións das mesmas. Neste caso cada alumno/a

realizará unha proba escrita que versará sobre os contidos da avaliación ou das avaliacións que teña

suspensas. Esta proba será o máis exhaustivas posible, abarcando todos os criterios e preguntas sobre as

actividades prácticas realizadas (prácticas, traballos de investigación...).



da proba final. Para superar a materia será necesario acadar unha nota igual ou superior a 5.








CRITERIOS EN 4º ESO

Actividades de avaliación, traballos e

problemas propostos pola profesora 20 %


avaliación 80%














14



Na proba ordinaria de xuño aqueles alumnos e alumnas que non superaran algunha das avaliacións

trimestrais terán duas probas globales, un exame global de química e outro de física. Dependendo das

notas das avaliacións, tendo en conta as recuperacións das mesmas, terán que facer un ou os dous exames

globales. Non se fará media se non se acada un mínimo dun 4 en cada un destes exames globais.



da proba ou probas de xuño . Para superar a materia será necesario acadar unha nota igual ou superior a 5.

.Haberá unha proba extraordinaria en setembro para os que non obtivesen a cualificación de aprobado





CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN EN 1º DE BACHARELATO

Os criterios que se aplicarán para calcular a nota de cada avaliación serán os seguintes:

CRITERIOS EN 1º BACHARELATO

Traballos e problemas propostos pola

profesora 15 %

Probas escritas 85%

En 1º curso de Bacharelato realizarase un exame global de Química ao finalizar esta parte e outro de

Física ao terminar a parte correspondente. Para aprobar a materia será necesario ter unha nota mínima de

3,5 en cada un destes exames globais e que a súa media sexa igual ou superior a 5.

O alumnado que non supere estes exames globais, examinarase de cada unha das partes suspensas na

convocatoria ordinaria. Para superar a materia na avaliación ordinaria será necesario obter un mínimo de

5 en cada unha das partes. Tamén superará a materia cando obteña unha nota igual ou superior a 3,5

nunha das partes, sempre e cando a media aritmética das dúas partes sexa 5 ou superior.

Na convocatoria extraordinaria, o alumnado debe examinarse de toda a materia. Para superar a materia na

avaliación extraordinaria será necesario obter un mínimo de 5 en cada unha das partes. Tamén superará a

materia cando obteña unha nota igual ou superior a 3,5 nunha das partes, sempre e cando a media

aritmética das dúas partes sexa 5 ou superior.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN PARA A MATERIA DE FÍSICA DE 2º DE BACHARELATO

A nota media de cada avaliación realizarase seguindo a seguinte ponderación. Estas porcentaxes de

cualificación poderanse adaptar á modificación de algunha actividade ou traballo se o considera oportuno

a profesora:

Criterios en Física de 2º de Bacharelato

Traballos de investigación 10 % Probas escritas 90%

15










Haberá exames de recuperación da primeira e segunda avaliación. Estas probas de recuperación

realizaranse normalmente despois de cada avaliación. Para recuperar a avaliación será necesario aprobar

a/s correspondente/s proba/s de recuperación.

Haberá unha proba final na convocatoria ordinaria para aquel alumnado que non superase algunha ou

todas as avaliacións, tendo en conta as recuperacións das mesmas. Neste caso cada alumno/a realizará

unha proba escrita que versará sobre os contidos da avaliación ou das avaliacións que teña suspensas. Esta

proba será o máis exhaustivas posible, abarcando todos os criterios e preguntas sobre as actividades

prácticas realizadas (prácticas, traballos de investigación...). Para superar a materia será necesario acadar

unha nota igual ou superior a 5.



da proba final..


na convocatoria ordinaria. Consistirá nunha proba única de toda a materia. Esta proba será o máis

exhaustivas posible, abarcando todos os criterios e preguntas sobre as actividades prácticas realizadas

(prácticas, traballos de investigación...). Para superar a materia será necesario acadar unha nota igual ou

superior a 5.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN PARA A MATERIA DE QUÍMICA DE 2º DE BACHARELATO

Na materia de Química de 2º de Bacharelato realizaranse dous exames por avaliación nos que entrará toda

a materia que se leve dada durante o curso, sendo necesario acadar un mínimo de 3,5 en cada unha das

probas para aprobar a avaliación. A nota do segundo exame de cada avaliación terá un maior peso no

cálculo da nota da avaliación dado que entra máis materia que no primeiro.

Para superar cada avaliación será necesario que o alumnado acade unha nota igual ou superior a 5 ao

aplicar a seguinte fórmula: Nota avaliación= (nota 1º exame + 2*Nota 2º exame)/3

Para superar a materia na convocatoria ordinaria será necesario que o alumnado acade unha nota igual ou

superior a 5 ao aplicar a seguinte fórmula: Nota final= Máximo <exame final, media aritmética das 3

avaliacións, media ponderada das tres avaliacións(nota 1ª avaliación + 2*nota 2ª avaliación + 3+ nota 3ª

avaliación)/6>

O alumnado que non supere a materia na convocatoria ordinaria, deberá presentarse ao exame

correspondente á convocatoria extraordinaria no que entrará toda a materia. Para superar a materia nesta

16

convocatoria extraordinaria será necesario que o alumnado acade unha nota igual ou superior a 5 no

devandito exame.

AVALIACIÓN EN BACHARELATO CANDO NON RESULTE DE APLICACIÓN A

AVALIACIÓN CONTÍNUA

Enténdese que non se lle poden aplicar os criterios da avaliación contínua a aquel alumnado que acumule

un 20% ou máis de faltas inxustificadas. Neste caso, a avaliación realizarase tendo en conta unicamente o

resultado do exame final da convocatoria ordinaria.

1º BACHARELATO: haberá un exame final que constará de dúas partes: unha de Física e outra de

Química. Para superar a materia será necesario obter un mínimo de 5 en cada unha das partes. Tamén se

superará a materia cando se obteña unha nota igual ou superior a 3,5 nunha das partes, sempre e cando a

media aritmética das dúas partes sexa 5 ou superior.

2º BACHARELATO: tanto na materia de Física como na de Química haberá un exame final no que

entrará toda a materia do curso. Para superar a materia será necesario que o alumnado acade unha nota

igual ou superior a 5 no devandito exame.

RECUPERACIÓN DA MATERIA PENDENTE DE FÍSICA E QUÍMICA DE CURSOS

ANTERIORES

A persoa responsable da avaliacion de pendentes na ESO é a profesora do curso seguinte cando hai

continuidade na materia. De non haber continuidade, encargaráse da avaliación a xefa de departamento.

A persoa responsable da avaliacion de pendentes será a xefa de departamento

En todos os casos, proporanse actividades individualizadas de repaso para o alumnado con Física e

Química pendente de cursos anteriores. Estas actividades entregaranse ao inicio de cada avaliación e a súa

devolución é obrigatoria nas datas que así se lle indiquen ao alumnado. Realizarase tamén exames

periódicos sobre a materia.

Para a avaliación das materias pendentes teranse en conta tanto os traballos entregados como a nota

obtida na proba escrita. A cualificación das materias pendentes figurará no boletín trimestral de

información á familia.

PROCEDEMENTOS PARA ACREDITAR OS COÑECEMENTOS PREVIOS NO

BACHARELATO

O alumnado que non cursara a materia de Física e Química en 1º de Bacharelato e que decida

matricularse de Física e/ou Química no segundo curso, deberá acreditar os coñecementos mínimos

mediante unha proba escrita que realizará o propio departamento.

PROCEDEMENTOS PARA AVALIAR A PROGRAMACIÓN

Dado que a programación se desenvolve ao longo de todo o curso, será necesario esperar ao remate deste

para avaliala. Na memoria final do departamento reflictirase este punto con máis detalle.

17

PROPOSTA DE ACTIVIDADES

Este curso, dada a situación que estamos a vivir provocada pola pandemia do COVID-19, non se

propoñen actividades complementarias presenciais. Porén, se xurden ao longo do curso actividades

telemáticas que servan para afondar nos contidos da materia, proporase a realización das mesmas.

ATENCIÓN DE ALUMNADO EN CASO DE CONFINAMENTO OU AISLAMENTO

A situación excepcional na que nos atopamos fai que debamos ter en conta varios escenarios posibles

para este curso académico: confinamento de todo un grupo de alumnado, de todos os grupos de alumnado

ou aislamento dun/ha alumno/a ou dunha pequena parte do grupo.

En todos estes casos, intentarase en todo momento que o alumnado manteña o mesmo ritmo de traballo e

que reciba a mesma atención que se estivese a recibir unha ensinanza presencial. Para garantir a correcta

formación do alumnado, estas serán as pautas a seguir:

Empregarase a páxina web do centro para informar ao alumnado e ás familias das posibles novidades

administrativas. O Moodle ou o correo electrónico utilizaranse para entregar o material de traballo e para

recoller os exames e as tarefas. Tamén se colgará nestas plataformas un arquivo con cada entrega de

traballo no que figurarán contidos, temporalización e recursos que o alumnado poda empregar.

O alumnado poderá facer consultas individualizadas e plantexar as súas dúbidas mediante a aula virtual

e/ou por correo electrónico. O correo electrónico tamén se usará para avisarlo da publicación de novos

contidos, tarefas ou exames e de calquera información de relevancia. Tamén haberá interacción entre o

alumnado e o profesorado nas clases telemáticas que se desenvolverán mediante Webex ou Google Meet.

Por último, a comunicación coas familias realizarase mediante a plataforma Sixa.

SEMIPRESENCIALIDADE EN BACHARELATO

Este curso comeza de xeito semipresencial en Bacharelato dada a situación excepcional que estamos a

vivir por mor da pandemia provocada polo Covid-19. O alumnado acudirá ao centro en semanas alternas

para recibir clases presenciais e o resto do tempo traballará telematicamente desde casa.

Retransmitiranse as clases mediante streaming en tempo real para que o alumnado non presencial estea

en igualdade de condicións. Tamén se empregará a plataforma Moodle para entregar o material de

traballo e para recoller as tarefas que se lle encomenden ao alumnado. En calquera caso, intentarase en

todo momento que o alumnado manteña o mesmo ritmo de traballo e que reciba a mesma atención que se

estivese a recibir unha ensinanza cen por cen presencial.

18

FÍSICA E QUÍMICA 2º E.S.O.

Obxectivos, contidos, criterios de avaliación, estándares de aprendizaxe e competencias clave

22

Temporalización

Aínda que pode haber certa flexibilidade, procurarase a seguinte temporalización:

• Primeira Avaliación: bloque 1, bloque 2 ata B2.4

• Segunda Avaliación: bloque 2 desde B2.5, bloque 3, bloque 4 ata B4.7

• Terceira Avaliación: bloque 4 desde B 4.8, bloque 5

23

Mínimos esixibles para superar a materia

• Bloque 1: A actividade científica

Método científico: etapas

Medida de magnitudes. Sistema internacional de unidades

• Bloque 2: A materia

Propiedades da materia

Aplicacións dos materiais

Estados de agregación. Cambios de estado. Modelo cinético-molecular

Leis dos gases

Substancias puras e mesturas

• Bloque 3: Os cambios

Cambios físicos e cambios químicos

Reacción química

• Bloque 4: O movemento e as forzas

Forzas: efectos

Medida das forzas

Velocidade media

Forza gravitatoria

• Bloque 5: Enerxía

Enerxía: unidades

Tipos de enerxía

Conservación da enerxía

Enerxía térmica: calor e temperatura

Escalas de temperatura

Uso racional da enerxía

• Formulación:

Táboa periódica (grupos representativos)

Formulación e nomenclatura de compostos binarios

24

FÍSICA E QUÍMICA 3º ESO


28

Temporalización


• Primeira Avaliación: bloque 1 ata bloque 2 (B2.7)

• Segunda Avaliación: desde bloque 2 (B2.8) e bloque 3

• Terceira Avaliación: bloques 4 e 5


• Bloque 1: A actividade científica

29

Método científico: etapas

Medida de magnitudes. Sistema internacional de unidades. Notación científica. Erros

• Bloque 2: A materia

Estrutura atómica. Modelos moleculares

Isótopos e as súas aplicacións

Sistema periódico dos elementos

Unións entre átomos

Masas atómicas e moleculares

Formulación e nomenclatura de compostos binarios

• Bloque 3: Os cambios

Reacción química

Cálculos estequiométricos

Lei de conservación da masa

Velocidade de reacción

• Bloque 4: O movemento e as forzas

Carga eléctrica

Forza eléctrica

Imáns. Forza magnética

Forzas da natureza

• Bloque 5: Enerxía

Fontes de enerxía.

Electricidade e circuítos eléctricos. Lei de Ohm.

Transformacións da enerxía.

Dispositivos electrónicos de uso frecuente.

Tipos de enerxía.

30

FÍSICA E QUÍMICA 4º ESO


39

Temporalización


• Primeira Avaliación: bloque 2 (ata B2.6) e bloque 3

• Segunda Avaliación: bloque 2 (B2.6) e bloque 4 (ata B.4.5)

• Terceira Avaliación: bloque (desde B4.6) e bloque 5

O bloque 1 traballarase transversalmente ao longo de toda a materia.

Mínimos exigibles

Bloque 1: A actividade científica

A investigación científica

Magnitudes escalares e vectoriais

Magnitudes fundamentales e derivadas. Ecuación de dimensións

Erros na medida

Expresión de resultados e análise de datos

TICs no traballo científico

Proxecto de investigación.

Bloque 2: A materia

Modelos atómicos

40

Sistema Periódico e configuración electrónica

Enlace químico: iónico, covalente e metálico. Forzas intermoleculares

Formulación e nomenclatura de compostos inorgánicos según as normas da IUPAC

Introducción á química dos compostos do carbono

Bloque 3: Os cambios

Reaccións e ecuacións químicas

Mecanismo, velocidade e enerxía das reaccións

Cantidade de substancia e o mol. Concetración molar

Cálculos estequiométricos

Reaccións de especial interes

Bloque 4: O movemento e as forzas

Tipos de movementos (rectilíneo e circular)

Natureza vectorial das forzas. Forzas de especial interese (peso, normal, rozamento e centrípeta)

Leis de Newton

Lei da gravitación universal

Presión e aplicacións relacionados cos principios da hidrostática

Relación de fenómenos atmosféricos coa presión. Interpretación de mapas meteorolóxicos

Bloque 5: Enerxía

Enerxía mecánica. Principio de conservación

Formas de intercambio de enerxía: o traballo e calor.

Traballo e potencia

Efectos da calor sobre os corpos

Máquinas térmicas

41

FÍSICA E QUÍMICA 1º BACHARELATO

Obxectivos específicos da materia

En primeiro de Bacharelato, a materia de Física e Química ten un carácter esencialmente formal, e está

enfocada a dotar o alumnado de capacidades específicas asocia-dás a esta disciplina. A base dos contidos

aprendida en cuarto de ESO permitirá un enfoque máis académico neste curso.

En 1.º de Bacharelato, o estudo da Química secuenciouse en catro bloques: aspectos cuantitativos de

química, reaccións químicas, transformacións enerxéticas e espontaneidade das reaccións, e química do

carbono. Este último adquire especial importancia pola súa relación con outras disciplinas que tamén son

obxecto de estudo en Bacharelato. O estudo da Física consolida o enfoque secuencial (cinemática,

dinámica, enerxía) esbozado no segundo ciclo de ESO. O aparato matemático da Física cobra, á súa vez,

unha maior relevancia neste nivel polo que convén comezar o estudo polos bloques de Química, co fin de

que o alumnado poida adquirir as ferramentas necesarias proporcionadas pola materia de Matemáticas.

Non debemos esquecer que o emprego das Tecnoloxías da Información e a Comunicación merece un

tratamento específico no estudo desta materia. Os estudantes de ESO e Bacharelato para os que se

desenvolveu o presente currículo básico son nativos dixitais e, en consecuencia, están familiarizados coa

presentación e transferencia dixital de información. O uso de aplicacións virtuais interactivas permite

realizar experiencias prácticas que por razóns de infraestrutura non serían viables noutras circunstancias.

Por outro lado, a

posibilidade de acceder a unha gran cantidade de información implica a necesidade de clasificala segundo

criterios de relevancia, o que permite desenvolver o espírito crítico dos alumnos e das alumnas.

Por último, a elaboración e defensa de traballos de investigación sobre temas propostos ou de libre

elección ten como obxectivo desenvolver a aprendizaxe autónoma dos alumnos e das alumnas, afondar e

ampliar contidos relacionados co currículo e mellorar as súas destrezas tecnolóxicas e comunicativas.

Contidos/criterios de avaliación/estándares de aprendizaxe/competencias clave

Reforzaranse todos os contidos que en 4º ESO foron impartidos de xeito telemático. Estes contidos son os

correspondentes á parte de Física.

49

Temporalización

1ª avaliación:

Cinemática

Dinámica, traballo e enerxía

2ª avaliación

Lei de gravitación universal

Lei de coulomb

Repaso da formulación inorgánica

50

Natureza da materia

Estados da materia

Reaccións químicas e sociedade

3ª avaliación:

Termodinámica e aspectos enerxéticos

Química do carbono e formulación

Mínimos exixibles

Magnitudes físicas, movemento rectilíneo, composición de movemento, movementos circulares

Leis de newton

Dinámica con rozamento e sen rozamento

Plano inclinado y poleas

Enerxía, traballo e potencia

Formulación inorgánica e orgánica

Cuestións e problemas de: leis ponderais, lei de Avogadro, moles, átomos, moléculas, fórmula

molecular, fórmula empírica e composición molecular

Disolucións: molalidade, molaridade e fracción molar

Problemas de estequiometría con: cálculo de gases, reactivo limitante, reactivos en disolución,

impurezas e rendemento dunha reacción

Cuestións sobre enerxía térmica, calor e temperatura

Reacción endotérmicas e exotérmicas.

Calor e entalpía de reacción. Lei de Hess.

O átomo de carbono: tetravalencia, formulación orgánica.

FÍSICA 2º BACHARELATO


Incluiranse os correspondentes a 1º de Bacharelato que non se puideron impartir presencialmente

pola situación da COVID-19, é dicir, os correspondentes á parte de Física.

Física e Química. 1º de bacharelato

Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave

Bloque 6. Cinemática

▪ i

▪ h

▪ B6.1. Sistemas de referencia inerciais. Principio de relatividade de Galileo.

▪ B6.1. Distinguir entre sistemas de referencia inerciais e non inerciais.

▪ FQB6.1.1. Analiza o movemento dun corpo en situacións cotiás razoando se o sistema de referencia elixido é inercial ou non inercial.

▪ CMCCT

▪ FQB6.1.2. Xustifica a viabilidade dun experimento que distinga se un sistema de

▪ CMCCT

51

referencia se acha en repouso ou se move con velocidade constante.

▪ i ▪ B6.1. Sistemas de referencia inerciais. Principio de relatividade de Galileo.

▪ B6.2. Representar graficamente as magnitudes vectoriais que describen o movementos nun sistema de referencia adecuado.

▪ FQB6.2.1. Describe o movemento dun corpo a partir dos seus vectores de posición, velocidade e aceleración nun sistema de referencia dado.

▪ CMCCT

▪ i ▪ B6.2. Movementos rectilíneo e circular.

▪ B6.3. Recoñecer as ecuacións dos movementos rectilíneo e circular, e aplicalas a situacións concretas.

▪ FQB6.3.1. Obtén as ecuacións que describen a velocidade e a aceleración dun corpo a partir da expresión do vector de posición en función do tempo.

▪ CMCCT

▪ FQB6.3.2. Resolve exercicios prácticos de cinemática en dúas dimensións (movemento dun corpo nun plano) aplicando as ecuacións dos movementos rectilíneo uniforme (MRU) e movemento rectilíneo uniformemente acelerado (MRUA).

▪ CMCCT

▪ FQB6.3.3. Realiza e describe experiencias que permitan analizar os movementos rectilíneo ou circular, e determina as magnitudes involucradas.

▪ CMCCT


▪ B6.4. Interpretar representacións gráficas dos movementos rectilíneo e circular.

▪ FQB6.4.1. Interpreta as gráficas que relacionan as variables implicadas nos movementos MRU, MRUA e circular uniforme (MCU) aplicando as ecuacións adecuadas para obter os valores do espazo percorrido, a velocidade e a aceleración.

▪ CMCCT


▪ B6.5. Determinar velocidades e aceleracións instantáneas a partir da expresión do vector de posición en función do tempo.

▪ FQB6.5.1. Formulado un suposto, identifica o tipo ou os tipos de movementos implicados, e aplica as ecuacións da cinemática para realizar predicións acerca da posición e a velocidade do móbil.

▪ CMCCT

▪ i ▪ B6.3. Movemento circular uniformemente acelerado.

▪ B6.6. Describir o movemento circular uniformemente acelerado e expresar a aceleración en función das súas compoñentes intrínsecas.

▪ FQB6.6.1. Identifica as compoñentes intrínsecas da aceleración en casos prácticos e aplica as ecuacións que permiten determinar o seu valor.

▪ CMCCT

▪ i ▪ B6.3. Movemento circular uniformemente acelerado.

▪ B6.7. Relacionar nun movemento circular as magnitudes angulares coas

▪ FQB6.7.1. Relaciona as magnitudes lineais e angulares para un móbil que describe

▪ CMCCT

52

lineais. unha traxectoria circular, establecendo as ecuacións correspondentes.

▪ g

▪ i

▪ B6.4. Composición dos movementos rectilíneo uniforme e rectilíneo uniformemente acelerado.

▪ B6.8. Identificar o movemento non circular dun móbil nun plano como a composición de dous movementos unidimensionais rectilíneo uniforme (MRU) e/ou rectilíneo uniformemente acelerado (MRUA).

▪ FQB6.8.1. Recoñece movementos compostos, establece as ecuacións que os describen, e calcula o valor de magnitudes tales como alcance e altura máxima, así como valores instantáneos de posición, velocidade e aceleración.

▪ CMCCT

▪ FQB6.8.2. Resolve problemas relativos á composición de movementos descompoñéndoos en dous movementos rectilíneos.

▪ CMCCT

▪ FQB6.8.3. Emprega simulacións virtuais interactivas para resolver supostos prácticos reais, determinando condicións iniciais, traxectorias e puntos de encontro dos corpos implicados.

▪ CD

▪ CMCCT

▪ i ▪ B6.5. Descrición do movemento harmónico simple (MHS).

▪ B6.9. Interpretar o significado físico dos parámetros que describen o movemento harmónico simple (MHS) e asocialo ao movemento dun corpo que oscile.

▪ FQB6.9.1. Deseña, realiza e describe experiencias que poñan de manifesto o movemento harmónico simple (MHS) e determina as magnitudes involucradas.

▪ CCL

▪ CMCCT

▪ CSIEE

▪ FQB6.9.2. Interpreta o significado físico dos parámetros que aparecen na ecuación do movemento harmónico simple.

▪ CMCCT

▪ FQB6.9.3. Predí a posición dun oscilador harmónico simple coñecendo a amplitude, a frecuencia, o período e a fase inicial.

▪ CMCCT

▪ FQB6.9.4. Obtén a posición, velocidade e aceleración nun movemento harmónico simple aplicando as ecuacións que o describen.

▪ CMCCT

▪ FQB6.9.5. Analiza o comportamento da velocidade e da aceleración dun movemento harmónico simple en función da elongación.

▪ CMCCT

53

▪ FQB6.9.6. Representa graficamente a posición, a velocidade e a aceleración do movemento harmónico simple (MHS) en función do tempo, comprobando a súa periodicidade.

▪ CMCCT

Bloque 7. Dinámica

▪ i ▪ B7.1. A forza como interacción.

▪ B7.2. Leis de Newton.

▪ B7.1. Identificar todas as forzas que actúan sobre un corpo.

▪ FQB7.1.1. Representa todas as forzas que actúan sobre un corpo, obtendo a resultante e extraendo consecuencias sobre o seu estado de movemento.

▪ CMCCT

▪ FQB7.1.2. Debuxa o diagrama de forzas dun corpo situado no interior dun ascensor en diferentes situacións de movemento, calculando a súa aceleración a partir das leis da dinámica.

▪ CMCCT

▪ i ▪ B7.2. Leis de Newton.

▪ B7.3. Forzas de contacto. Dinámica de corpos ligados.

▪ B7.2. Resolver situacións desde un punto de vista dinámico que involucran planos inclinados e/ou poleas.

▪ FQB7.2.1. Calcula o módulo do momento dunha forza en casos prácticos sinxelos.

▪ CMCCT

▪ FQB7.2.2. Resolve supostos nos que aparezan forzas de rozamento en planos horizontais ou inclinados, aplicando as leis de Newton.

▪ CMCCT

▪ FQB7.2.3. Relaciona o movemento de varios corpos unidos mediante cordas tensas e poleas coas forzas que actúan sobre cada corpo.

▪ CMCCT

▪ i ▪ B7.4. Forzas elásticas. Dinámica do MHS.

▪ B7.3. Recoñecer as forzas elásticas en situacións cotiás e describir os seus efectos.

▪ FQB7.3.1. Determina experimentalmente a constante elástica dun resorte aplicando a lei de Hooke e calcula a frecuencia coa que oscila unha masa coñecida unida a un extremo do citado resorte.

▪ CMCCT

▪ FQB7.3.2. Demostra que a aceleración dun movemento harmónico simple (MHS) é proporcional ao desprazamento empregando a ecuación fundamental da dinámica.

▪ CMCCT

▪ FQB7.3.3. Estima o valor da gravidade facendo un estudo do movemento do péndulo simple.

▪ CMCCT

▪ i ▪ B7.5. Sistema de dúas ▪ B7.4. Aplicar o principio de ▪ FQB7.4.1. Establece a relación ▪ CMCCT

54

partículas.

▪ B7.6. Conservación do momento lineal e impulso mecánico.

conservación do momento lineal a sistemas de dous corpos e predicir o movemento destes a partir das condicións iniciais.

entre impulso mecánico e momento lineal aplicando a segunda lei de Newton.

▪ FQB7.4.2. Explica o movemento de dous corpos en casos prácticos como colisións e sistemas de propulsión mediante o principio de conservación do momento lineal.

▪ CMCCT

▪ i ▪ B7.7. Dinámica do movemento circular uniforme.

▪ B7.5. Xustificar a necesidade de que existan forzas para que se produza un movemento circular.

▪ FQB7.5.1. Aplica o concepto de forza centrípeta para resolver e interpretar casos de móbiles en curvas e en traxectorias circulares.

▪ CMCCT

▪ i ▪ B7.8. Leis de Kepler. ▪ B7.6. Contextualizar as leis de Kepler no estudo do movemento planetario.

▪ FQB7.6.1. Comproba as leis de Kepler a partir de táboas de datos astronómicos correspondentes ao movemento dalgúns planetas.

▪ CMCCT

▪ FQB7.6.2. Describe o movemento orbital dos planetas do Sistema Solar aplicando as leis de Kepler e extrae conclusións acerca do período orbital destes.

▪ CCEC

▪ CMCCT

▪ i ▪ B7.9. Forzas centrais. Momento dunha forza e momento angular. Conservación do momento angular.

▪ B7.7. Asociar o movemento orbital coa actuación de forzas centrais e a conservación do momento angular.

▪ FQB7.7.1. Aplica a lei de conservación do momento angular ao movemento elíptico dos planetas, relacionando valores do raio orbital e da velocidade en diferentes puntos da órbita.

▪ CMCCT

▪ FQB7.7.2. Utiliza a lei fundamental da dinámica para explicar o movemento orbital de corpos como satélites, planetas e galaxias, relacionando o raio e a velocidade orbital coa masa do corpo central.

▪ CMCCT

▪ i ▪ B7.10. Lei de gravitación universal.

▪ B7.8. Determinar e aplicar a lei de gravitación universal á estimación do peso dos corpos e á interacción entre corpos celestes, tendo en conta o seu carácter vectorial.

▪ FQB7.8.1. Expresa a forza da atracción gravitatoria entre dous corpos calquera, coñecidas as variables das que depende, establecendo como inciden os cambios nestas sobre aquela.

▪ CMCCT

▪ FQB7.8.2. Compara o valor da atracción gravitatoria da Terra sobre un corpo na súa superficie coa acción de corpos afastados sobre o mesmo corpo.

▪ CMCCT

55

▪ i ▪ B7.11. Interacción electrostática: lei de Coulomb.

▪ B7.9. Enunciar a lei de Coulomb e caracterizar a interacción entre dúas cargas eléctricas puntuais.

▪ FQB7.9.1. Compara a lei de Newton da gravitación universal e a de Coulomb, e establece diferenzas e semellanzas entre elas.

▪ CCEC

▪ CMCCT

▪ FQB7.9.2. Acha a forza neta que un conxunto de cargas exerce sobre unha carga problema utilizando a lei de Coulomb.

▪ CMCCT

▪ i ▪ B7.10. Lei de gravitación universal.

▪ B7.11. Interacción electrostática: lei de Coulomb.

▪ B7.10. Valorar as diferenzas e as semellanzas entre a interacción eléctrica e a gravitatoria.

▪ FQB7.10.1. Determina as forzas electrostática e gravitatoria entre dúas partículas de carga e masa coñecidas e compara os valores obtidos, extrapolando conclusións ao caso dos electróns e o núcleo dun átomo.

▪ CMCCT

Bloque 8. Enerxía

▪ i ▪ B8.1. Enerxía mecánica e traballo.

▪ B8.2. Teorema das forzas vivas.

▪ B8.1. Establecer a lei de conservación da enerxía mecánica e aplicala á resolución de casos prácticos.

▪ FQB8.1.1. Aplica o principio de conservación da enerxía para resolver problemas mecánicos, determinando valores de velocidade e posición, así como de enerxía cinética e potencial.

▪ CMCCT

▪ FQB8.1.2. Relaciona o traballo que realiza unha forza sobre un corpo coa variación da súa enerxía cinética, e determina algunha das magnitudes implicadas.

▪ CMCCT

▪ i ▪ B8.3. Sistemas conservativos.

▪ B8.2. Recoñecer sistemas conservativos como aqueles para os que é posible asociar unha enerxía potencial e representar a relación entre traballo e enerxía.

▪ FQB8.2.1. Clasifica en conservativas e non conservativas, as forzas que interveñen nun suposto teórico xustificando as transformacións enerxéticas que se producen e a súa relación co traballo.

▪ CMCCT

▪ i ▪ B8.4. Enerxía cinética e potencial do movemento harmónico simple.

▪ B8.3. Describir as transformacións enerxéticas que teñen lugar nun oscilador harmónico.

▪ FQB8.3.1. Estima a enerxía almacenada nun resorte en función da elongación, coñecida a súa constante elástica.

▪ CMCCT

▪ FQB8.3.2. Calcula as enerxías cinética, potencial e mecánica dun oscilador harmónico aplicando o principio de conservación da enerxía e realiza a representación gráfica correspondente.

▪ CMCCT

56

▪ i ▪ B8.5. Diferenza de potencial eléctrico.

▪ B8.4. Vincular a diferenza de potencial eléctrico co traballo necesario para transportar unha carga entre dous puntos dun campo eléctrico e coñecer a súa unidade no Sistema Internacional.

▪ FQB8.4.1. Asocia o traballo necesario para trasladar unha carga entre dous puntos dun campo eléctrico coa diferenza de potencial existente entre eles permitindo a determinación da enerxía implicada no proceso.

▪ CMCCT

64

Temporalización (Física 2º de bacharelato)


• Primeira Avaliación: parte de Mecánica de 1º de bacharelato, bloque 2 (Gravitación) e bloque 3

(Electromagnetismo)

• Segunda Avaliación: parte de movemento harmónico simple de 1º de bacharelato e bloque 4 (Ondas)

• Terceira Avaliación: bloque 5 (Óptica) e bloque 6 (Física do século XX)

65


• Campo gravitacional: intensidade, enerxía potencial, potencial e representación das liñas de campo

• Leis de Kepler, movemento de planetas e satélites

• Campo eléctrico: intensidade, enerxía potencial, potencial e representación das liñas de campo

• Campo magnético: Lei de Biot e Savart, Lei de Lorentz, espectrómetro de masas, ciclotrón

• Indución electromagnética: lei de Faraday, lei de Lenz. Autoindución

• Síntese electromagnética de Maxwell

• Ecuación dunha onda harmónica unidimensional e transversal

• Principio de Huygens. Interferencias

• O son: características. Efecto Doppler

• A luz. Espectro electromagnético.

• Óptica. Reflexión e refracción da luz, reflexión total

• Óptica xeométrica: espellos e lentes delgadas, representación gráfica e cálculos

• Teoría da relatividade especial, constancia da velocidade da luz

• Equivalencia entre masa e enerxía

• Hipótese de Planck. Efecto fotoeléctrico

• O núcleo atómico. Radiactividade. Lei de desintegración radiactiva

• Reaccións nucleares. Fisión e fusión nucleares

• Constitución da materia: modelo estándar

QUÍMICA 2º BACHARELATO

Obxectivos específicos da materia

UNIDADE 1: A QUÍMICA E OS SEUS CÁLCULOS

Adquirir e poder utlizar con autonomía os conceptos, leis, modelos e teorías máis importantes da

Química, así como as estratexias empregadas na súa construción.

Realizar experimentos químicos, e explicar e facer previsións sobre feitos experimentais, utlizando

adecuadamente o instrumental básico dun laboratorio químico e coñecer algunhas técnicas de traballo

específcas, todo iso de acordo coas normas de seguridade das súas instalacións.

Utlizar a terminoloxía científica adecuada ao expresarse no ámbito da Química, relacionando a

experiencia diaria coa científica.

Ser consciente da importancia desta materia na vida cotá e a súa contribución á mellora da calidade de

vida das persoas, valorando tamén, de forma fundamentada, os problemas que o seu uso pode xerar e como

pode contribuír ao logro da sustentabilidade do medio en que vivimos.

UNIDADE 2: QUÍMICA DOS COMPOSTOS DE CARBONO

Coñecer a orixe da química orgánica e o da súa denominación actual de química do carbono.

Determinar a estrutura do átomo de carbono e describir que tipos de enlaces pode formar.

Recoñecer as posibles hibridacións dos orbitais atómicos do carbono.

Diferenciar entre hidrocarburos saturados, insaturados e aromáticos. Comprender a grande estabilidade do

benceno.

66

Distinguir as diferentes formas de expresar as fórmulas dos compostos do carbono, utilizando con soltura

as fórmulas semidesenvolvidas.

Saber nomear e formular compostos orgánicos sinxelos mono e polifuncionais.

Recoñecer compostos orgánicos que conteñan funcións osixenadas, nitroxenadas ou haloxenadas e

formulalos correctamente.

Comprender o concepto de isomería e distinguir entre os diferentes tipos de isomería plana e espacial.

Responder cuestións e exercicios relacionados cos contidos da unidade.

UNIDADE 3: REACTIVIDADE DOS COMPOSTOS DE CARBONO

Definir e distinguir entre efecto indutivo e efecto mesómero ou de resonancia.

Coñecer o tipo de ruptura dun enlace e determinar que tipos de intermedios de reacción se forman.

Recoñecer nos grupos funcionais o factor básico para interpretar a reactividade dos compostos orgánicos.

Determinar os distintos tipos de reaccións orgánicas.

Comprender os distintos mecanismos das reaccións orgánicas.

Distinguir entre substitución electrófila e nucleófila.

- Explicar en que tipos de reaccións hai que empregar as regras de Markovnikov e de Saytzeff.

Coñecer as reaccións características dos hidrocarburos aromáticos.

Razoar e recoñecer as reaccións máis importantes dos compostos osixenados e nitroxenados.

Destacar os principais compostos orgánicos de interese biolóxico ou industrial e comprender a súa

importancia na vida cotiá.

Responder a cuestións e exercicios relacionados cos contidos da unidade.

UNIDADE 4 CINÉTICA QUÍMICA

Estudar cualitativamente a velocidade de reacción.

Definir e utilizar correctamente o concepto de velocidade de reacción.

Diferenciar entre teoría de colisións e teoría do complexo activado.

Diferenciar a orde total dunha reacción da orde parcial respecto a un reactivo.

Diferenciar o concepto de orde de reacción do de molecularidade.

Coñecer mecanismos de reacción en casos sinxelos, relacionalos coa molecularidade e distinguir a etapa

lenta ou limitante para o conxunto do proceso global.

Coñecer os factores dos que depende a velocidade dunha reacción.

Interpretar as variacións da velocidade coa temperatura.

Diferenciar entre catálise homoxénea e heteroxénea.

Analizar a utilización de catalizadores nalgúns procesos industriais.

67

UNIDADE 5: EQUILIBRIO QUÍMICO

Enunciar as características fundamentais do dinamismo dos procesos químicos reversibles.

Interpretar e valorar a importancia que ten o concepto de cociente de reacción para o estudo da reacción e

o seu desprazamento ao equilibrio.

Deducir, a partir da estequiometría, a expresión de Kc e Kp para equilibrios homoxéneos nos que

interveñen gases e especies químicas en disolución.

Caracterizar a expresión de Kc e Kp para equilibrios heteroxéneos con presenza dalgúns sólidos e

líquidos en reaccións con gases.

Adquirir o concepto de grao de disociación e relacionalo coas constantes de equilibrio. Entender o

principio de Le Châtelier e aplicalo para predicir a evolución dun sistema en equilibrio.

Interpretar e valorar os factores que inflúen no equilibrio de procesos industriais e naturais de especial

relevancia.

Comprender o concepto de solubilidade e expresar correctamente o seu valor en distintas unidades.

Identificar os factores que inflúen na solubilidade dos compostos iónicos e razoar a súa influencia.

Interpretar correctamente o efecto do ión común nos equilibrios de solubilidade. Predicir a posible

precipitación de determinadas substancias ao mesturar dúas disolucións.

UNIDADE 6: ÁCIDOS E BASES

Definir os conceptos de ácido e base segundo as teorías de Arrhenius, Brönsted-Lowry e Lewis,

considerando as limitacións de cada unha delas.

Comprender o concepto de ácidos e bases conxugados.

Determinar a expresión das constantes de disociación ou ionización de ácidos e bases, fortes e débiles,

empregando o concepto de grao de disociación.

Explicar o concepto de pH e pOH e coñecer os valores destes nunha disolución ácida, básica ou neutra.

Entender a natureza e funcións dos indicadores para a determinación do pH dunha disolución.

Comprender a utilidade das volumetrías ácido-base e efectuar cálculos sobre elas. Razoar os distintos

tipos de hidrólise segundo as características dos sales que se disolven.

Recoñecer disolucións amortecedoras e entender a súa importancia biolóxica e industrial.

Coñecer os efectos contaminantes da chuvia ácida

UNIDADE 7: OXIDACIÓN- REDUCIÓN

Interpretar as reaccións de oxidación e redución como un intercambio de electróns entre substancias

químicas.

Definir os conceptos de oxidante, redutor, oxidación e redución.

Comprender que a oxidación e a redución non son procesos illados un do outro.

Escribir as semirreaccións de oxidación e redución nun proceso redox.

Axustar correctamente reaccións redox mediante o método do ión-electrón.

68

Interpretar correctamente os resultados obtidos nunha volumetría redox.

Explicar os distintos tipos de eléctrodos e o eléctrodo normal de hidróxeno como eléctrodo de referencia.

Interpretar correctamente o significado dos potenciais normais de redución e predicir o sentido dunha

reacción a partir dos devanditos potenciais.

Explicar os procesos de oxidación e redución que teñen lugar nas pilas e nas cubas electrolíticas.

Utilizar correctamente as táboas de potenciais de redución para calcular o potencial dunha pila.

Aplicar correctamente as leis de Faraday.

Deducir a espontaneidade dunha reacción redox a partir da diferenza entre os potenciais normais de

redución dos pares redox que participan na reacción.

Explicar as principais aplicacións dos procesos redox na industria (pilas e baterías comerciais, procesos

electrolíticos, control da corrosión, etc.).

Valorar desde o punto de vista industrial e económico os problemas que supón a corrosión dos metais.

Coñecer algúns proxectos industriais de electrólise e describir as súas principaisaplicacións.

UNIDADE 8: ESTRUTURA DA MATERIA

Comparar os modelos atómicos de Thomson, Rutherford e Bohr co modelo actual, establecendo as súas

limitacións.

Comprender os feitos experimentais que propiciaron os diferentes modelos.

Comprender os conceptos básicos da mecánica cuántica (dualidade onda-corpúsculo e incerteza) e

responder cuestións conceptuais sinxelas relacionadas coa mecánica cuántica.

Comprender e explicar o fundamento dos espectros atómicos, así como considerar a importancia das

técnicas espectroscópicas para a análise de substancias.

Entender o concepto de «número cuántico» e determinar os números cuánticos necesarios para definir un

orbital e un electrón.

Distinguir os distintos tipos de partículas subatómicas e as súas características.Valorar a importancia da

aplicación da física de partículas en diferentes campos: medicina, industria, informática...

UNIDADE 9: SISTEMA PERIÓDICO

Determinar as diversas agrupacións de elementos que se realizaron nos primeiros intentos de ordenación

dos elementos químicos.

Identificar as similitudes e diferenzas das Táboas Periódicas de Meyer e Mendeléiev.

Comprender o significado da Lei de Moseley e a súa incidencia na ordenación periódica dos elementos

químicos.

Desenvolver as configuracións electrónicas dos átomos e a súa relación coas posicións destes elementos

químicos no sistema periódico actual.

Destacar a importancia das propiedades periódicas dos elementos: raio atómico e raio iónico, potencial de

ionización, afinidade electrónica, electronegatividade e carácter metálico, e reactividade química.

Recoñecer a importancia de Mendeléiev e a ordenación periódica dos elementos.

69

Realizar algunhas actividades sobre propiedades específicas dalgún elemento do sistema periódico.

Responder cuestións e exercicios relacionados coa ordenación periódica dos elementos químicos.

UNIDADE 10: ENLACE QUÍMICO

Comprender a natureza do enlace iónico así como as propiedades derivadas deste tipo de enlace.

Coñecer as estruturas asociadas aos compostos iónicos.

Relacionar as enerxías presentes na formación dun composto iónico (ciclo de Born-Haber) e a súa

estabilidade enerxética.

Explicar a formación de enlaces covalentes en moléculas sinxelas utilizando as diferentes teorías sobre o

enlace químico (Lewis, TEV, TRPECV, hibridación).

Determinar a xeometría e polaridade de diferentes moléculas.

Determinar e explicar as propiedades dos compostos covalentes dependendo do seu enlace.

Coñecer o enlace metálico e as diferentes teorías asociadas a este tipo de enlace: modelo do gas

electrónico e teoría de bandas.

Comprender e explicar as propiedades dos metais.

Coñecer o comportamento dos materiais semicondutores e supercondutores, e as súas aplicacións na

industria e na sociedade.

Coñecer as interaccións que se producen entre moléculas e explicar o comportamento fisicoquímico das

moléculas en función delas.

Coñecer algúns enlaces presentes en substancias de interese biolóxico.

Valorar a importancia dos enlaces químicos e as súas propiedades no desenvolvemento de novos tipos de

materiais.

Deseñar e realizar experimentos químicos de acordo coas normas de seguridade no laboratorio.

Temporalización

Unidade 1: 10 sesións



Uanidade 4: 6 sesións







70

Contidos/criterios de avaliación/estándares de aprendizaxe/competencias clave/mínimos esixibles

Todos os contidos da parte de Química foron impartidos de xeito presencial o curso pasado. Aínda así dedicaranse 10 sesións, as correspondentes ao

tema 0, a repasar os contidos vistos en 1º de Bacharelato.

Contidos Criterios

de avaliación

Estándares de aprendizaxe

avaliables CC

Mínimos esixible

Composición da

materia:

- Leis das combinacións

químicas.

- Substancia pura.

Elementos e compostos.

- Símbolos e fórmulas

químicas.

Unidade da cantidade

de substancia: o mol.

- Unidade de masa

atómica.

- Masa atómica, masa

molecular e masa fórmula.

- Concepto de mol. Número

de Avogadro.

O estudo dos gases.

- Lei de Boyle.

- Lei de Charles-Gay

Lussac.

- Lei de Avogadro.

- Gases ideais e gases

reais.

- Ecuación de estado dos

gases ideais.

- Volume molar e

densidade dun gas.

1. Coñecer o significado de

substancia pura e mestura.

1.1. Distingue os métodos físicos

de separación de mesturas.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA

Coñecer e empregar o material necesario para

a separación de mesturas (filtración por

gravidade e a baleiro).

2. Aplicar as leis ponderais

e a lei dos volumes de

combinación, e saber

interpretalas.

2.1. Comprende as leis ponderais

e a lei dos volumes de combinación e

resolve exercicios e problemas

sinxelos sobre ambas as dúas leis.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA CCEC

Realizar exercicios nos que se comprobe o

cumprimento das leis ponderais e

volumétricas.

3. Coñecer a teoría atómica

de Dalton, así como as leis

básicas asociadas ao seu

establecemento.

3.1. Xustifica a teoría atómica de

Dalton e a descontinuidade da

materia a partir das leis

fundamentais da química exemplificándoo con reaccións.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA, CCEC

NON

4. Coñecer, comprender e

expoñer adecuadamente as leis

dos gases.

4.1. Resolve cuestións e

problemas nos que aplica as leis dos

gases.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA

Utilizar adecuadamente as ecuacións do

gases.

5. Utilizar a ecuación de

estado dos gases ideais para

establecer relacións entre a

presión, o volume e a

temperatura.

5.1. Calcula as magnitudes que

definen o estado dun gas, aplicando

a ecuación de estado dos gases

ideais, e explica razoadamente a

utilidade e as limitacións da hipótese do gas ideal.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSIEE

Calcular as magnitudes que definen o estado

dun gas, aplicando a ecuación de estado dos

gases ideais.

71

- Lei de Dalton sobre as

presións parciais. Determinación da fórmula

dun composto.

Disolucións.

Estequiometría das

reaccións químicas.

Determinación de

fórmulas químicas.

- Determinación de

fórmula dun composto.

Disolucións. Unidades

de concentración.

- Solubilidade.

- Unidades de

concentración.

- Outras formas de

expresar a concentración.

Estequiometría das

reaccións químicas.

- Ecuacións químicas.

- Reactivo limitante.

- Rendemento dunha

reacción.

5.2. Determina presións totais e

parciais dos gases dunha mestura,

relacionando a presión total dun

sistema coa fracción molar e a ecuación de estado dos gases ideais.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA

Determinar presións totais e parciais dos

gases dunha mestura, relacionando a presión

total dun sistema coa fracción molar e a

ecuación de estado dos gases ideais.

6. Aplicar a ecuación dos

gases ideais para calcular

masas moleculares e

determinar fórmulas

moleculares.

6.1. Relaciona a fórmula

empírica e a molecular dun

composto coa súa composición

centesimal, aplicando a ecuación de

estado dos gases ideais.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA, CSIEE

Aplicar a ecuación dos gases ideais para

determinar masas moleculares e determinar

fórmulas moleculares.

7. Diferenciar o

comportamento dun gas real

fronte a un gas ideal, e

recoñecer as súas propiedades

7.1. Recoñece o diferente

comportamento entre un gas real e

un ideal, e describe as súas

propiedades.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSIEE

Explicar razoadamente a utilidade e as

limitacións da hipótese do gas ideal,

comparandoa cos gases reais.

8. Realizar os cálculos

necesarios para a preparación

de disolucións dunha

concentración dada e expresala

en calquera das formas establecidas.

8.1. Expresa a concentración

dunha disolución en g/L, mol/L,

mol/kg, % en masa e % en volume.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA

Expresar a concentración dunha disolución en

g/L, mol/L, mol/kg, fracción molar, % en masa

e % en volume.

9. Coñecer e comprender as

distintas formas de medir

cantidades en Química.

9.1. Identifica as distintas

formas de medir cantidades en

química e resolve exercicios e

problemas sobre iso.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA

Utilizar en exercicios numéricos as diferentes

formas de medir cantidades en química.

10. Saber diferenciar os

distintos tipos de fórmulas

químicas e o seu significado.

10.1. Diferencia os distintos tipos

de fórmulas químicas e realiza

exercicios e problemas sobre

determinación de fórmulas químicas.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA, CCEC

Determinar a composición centesimal dun

composto a partir da súa fórmula química, e

viceversa.

11. Aplicar a prevención de

riscos no laboratorio de

química e coñecer a

importancia dos fenómenos

químicos e as súas aplicacións aos individuos e á sociedade.

11.1. Comprende os símbolos de

prevención de riscos e le

atentamente as frases de

advertencia que aparecen nos

reactivos concentrados, antes de utilizalos.

CCL,

CMCT,

CAA,

CCEC

NON

72

11.2. Valora os prexuízos

ambientais e os riscos para a saúde

que poden causar o uso inadecuado

dos produtos químicos moi concentrados.

CCL,

CMCT,

CAA,

CCEC, CSC

NON

B4.1. Interpretar o primeiro

principio da termodinámica

como o principio de

conservación da enerxía en

sistemas nos que se producen

intercambios de calor e

traballo.

FQB4.1.1. Relaciona a variación

da enerxía interna nun proceso

termodinámico coa calor absorbida

ou desprendida e o traballo

realizado no proceso.

CMCCT,

Relacionar a variación da enerxía interna

nun proceso termodinámico coa calor

absorbida ou desprendida e o traballo

realizado no proceso.

B4.2. Recoñecer a unidade da

calor no Sistema Internacional

e o seu equivalente mecánico.

FQB4.2.1. Explica razoadamente o

procedemento para determinar o

equivalente mecánico da calor

tomando como referente aplicacións

virtuais interactivas asociadas ao

experimento de Joule.

CMCCT,

Explicar razoadamente o procedemento para

determinar o equivalente mecánico da calor

tomando como referente aplicacións virtuais

interactivas asociadas ao experimento de

Joule.

B4.3. Interpretar ecuacións

termoquímicas e distinguir

entre reaccións endotérmicas e

exotérmicas.

FQB4.3.1. Expresa as reaccións

mediante ecuacións termoquímicas

debuxando e interpretando os

diagramas entálpicos asociados.

CMCCT,

Expresar as reaccións mediante ecuacións

termoquímicas debuxando e interpretando os

diagramas entálpicos asociados.

B4.4. Describir as posibles

formas de calcular a entalpía

dunha reacción química.

FQB4.4.1. Calcula a variación de

entalpía dunha reacción aplicando a

lei de Hess, coñecendo as entalpías

de formación ou as enerxías de

ligazón asociadas a unha

transformación química dada, e

interpreta o seu signo.

CMCCT

Calcular a variación de entalpía dunha

reacción aplicando a lei de Hess, coñecendo

as entalpías de formación ou as enerxías de

ligazón asociadas a unha transformación

química dada, e interpreta o seu signo.

B4.5. Dar resposta a

cuestións conceptuais sinxelas

sobre o segundo principio da

termodinámica en relación aos procesos espontáneos.

FQB4.5.1. Predí a variación de

entropía nunha reacción química

dependendo da molecularidade e do

estado dos compostos que interveñen.

CMCCT

Predicir a variación de entropía nunha

reacción química dependendo da

molecularidade e do estado dos compostos

que interveñen.

73

B4.6. Predicir, de forma cualitativa e

cuantitativa, a

espontaneidade dun proceso

químico en determinadas

condicións a partir da enerxía

de Gibbs.

FQB4.6.1. Identifica a enerxía de Gibbs coa

magnitude que informa sobre a

espontaneidade dunha reacción

química.

FQB4.6.2. Xustifica a espontaneidade dunha

reacción química en función

dos factores entálpicos,

entrópicos e da temperatura.

CMCCT

Identificar a enerxía de Gibbs coa magnitude

que informa sobre a espontaneidade dunha

reacción química.

Xustificar a espontaneidade dunha reacción

química en función dos factores entálpicos,

entrópicos e da temperatura.

B4.7. Distinguir os procesos reversibles e

irreversibles, e a súa relación

coa entropía e o segundo

principio da termodinámica.

FQB4.7.1. Expón situacións reais ou figuradas

en que se poña de manifesto o

segundo principio da

termodinámica, asociando o

concepto de entropía coa

irreversibilidade dun proceso.

FQB4.7.2. Relaciona o concepto de entropía coa

espontaneidade dos procesos irreversibles.

CMCCT,

Relacionar o concepto de entropía coa

espontaneidade dos procesos irreversibles.

74

Contidos Criterios

de avaliación


avaliables CC

Mínimos esixibles

Química do carbono.

Enlaces e hibridación:

- Características dos enlaces

do carbono.

- Representación das

moléculas orgánicas.

- Hibridación de orbitais.

Tipos de isomería:

- Isomería plana, ou

estrutural.

- Isomería espacial, ou

esteroisomería.

Grupos funcionais e series

homólogas.

Nomenclatura e

formulación orgánica

segundo as normas da

IUPAC:

- Hidrocarburos alicíclicos:

alcanos, alquenos e

alquinos.

1. Recoñecer os compostos

orgánicos, segundo a

función que os caracteriza.

1.1. Recoñece compostos

orgánicos polo seu grupo

funcional.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSC,

CCEC

Recoñecer compostos orgánicos polo seu grupo

funcional.

2. Formular compostos

orgánicos sinxelos con

dous ou máis funcións.

2.1. Formula e nomea

compostos orgánicos sinxelos

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSC, CCEC

Formular e nomear compostos orgánicos

sinxelos (ata 10 átomos de C)

3. Relacionar a forma de

hibridación do átomo de

carbono co tipo de enlace

3.1. Relaciona a forma de

hibridación do átomo de carbono

co tipo de enlace en diferentes

compostos.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSC,

CCEC

Relacionar a forma de hibridación do átomo de

carbono co tipo de enlace en diferentes

compostos.

75

- Hidrocarburos aromáticos.

- Derivados haloxenados.

- Compostos osixenados.

- Compostos nitroxenados.

- Tiois e perácidos.

- Compostos orgánicos

polifuncionais.

Cultura científica:

- Historia e desenvolvemento

da química orgánica.

Actividades

experimentais:

- Obtención de acetileno.

3.2. Representa graficamente

moléculas orgánicas con

hibridación de orbitais

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSC,

CCEC

Representar graficamente os grupos funcionais

característicos (alcanos, alquenos, alquinos,

alcois, aldehídos, cetonas, ácidos carboxilicos,

aminas, amidas, nitrilos...) con hibridación de

orbitais.

4. Representar isómeros a

partir dunha fórmula

molecular dada.

4.1. Distingue os diferentes

tipos de isomería representando,

formulando e nomeando os

posibles isómeros, dada unha

fórmula molecular.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSIEE,

CCEC

Distinguir os diferentes tipos de isomería

estrutural ou constitucional e cis-trans)

representando, formulando e nomeando os

posibles isómeros, dada unha fórmula molecular.

5. Formular hidrocarburos

alicíclicos: alcanos,

alquenos e alquinos.


hidrocarburos saturados e non

saturados.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSIEE, CCEC

Formular e nomear hidrocarburos saturados e

non saturados (ata 10 átomos de C).

76

6. Formular hidrocarburos

aromáticos.


hidrocarburos aromáticos. CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSIEE,

CCEC

Formular e nomear hidrocarburos aromáticos

(derivados bencénicos).

7. Formular derivados

haloxenados.


derivados haloxenados.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSIEE,

CCEC

Formular e nomear derivados haloxenados (ata

10 atomos de C).


osixenados.

8.1. Formula e nomea alcohois

e fenois, aldehidos e cetonas,

ácidos, orgánicos e outros

compostos osixenados.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSIEE,

CCEC

Formular e nomear alcohois e fenois, aldehidos e

cetonas, ácidos, orgánicos e outros compostos

osixenados (ata 10 átomos de C).


nitroxenados.

9.1. Formula e nomea aminas,

amidas, nitrilos e outros

compostos nitroxenados.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSIEE,

CCEC

Formular e nomear aminas, amidas e nitrilos

(ata 10 átomos de C).


orgánicos polifuncionais.


distintos compostos orgánicos

que posúen varios grupos

funcionais na mesma molécula.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSIEE,

CCEC

Formular e nomear distintos compostos

orgánicos que posúen ata 2 grupos funcionais na

mesma molécula.

77

Contidos Criterios

de avaliación


avaliables CC Mínimos esixibles

Introdución ás reaccións

orgánicas:

- Desprazamentos

electrónicos.

Mecanismo das reaccións

orgánicas:

- Ruptura homolítica e

heterolítica.

Tipos de reaccións

orgánicas:

- Reaccións de substitución

(radicálica, electrófila e

nucleófila).

- Reaccións de adición

(electrófila e nucleófila).

- Reaccións de eliminación.

- Reaccións de condensación.

- Reaccións de oxidación-

redución.

Reaccións de

hidrocarburos:

- Alcanos (haloxenación e

combustión).

- Cicloalcanos.

- Alquenos (adición e

oxidación).

- Alquinos.

Reaccións de

hidrocarburos aromáticos:

- Reaccións de adición.

1. Describir os conceptos de

efecto indutivo, mesómero

ou de resonancia, así como

ruptura homolítica e

heterolítica dunha

reacción orgánica.

1.1. Describe a importancia

que teñen os intermedios

de reacción no

mecanismo das reaccións

orgánicas.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSC

CCEC

NON

2. Coñecer os mecanismos

xerais das reaccións

orgánicas.

2.1. Recoñece a diferenza entre

os mecanismos das

reaccións de adición e de

substitución nucleófila e

electrófila.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSIEE,

CCEC

Recoñecer a diferenza entre os mecanismos das

reaccións de adición e de substitución nucleófila

e electrófila.

2.2. Explica os mecanismos

das reaccións

eliminación,

condensación e redox.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSIEE,

CCEC

Recoñecer a diferenza entre os mecanismos das

reaccións de adición e de substitución nucleófila

e electrófila.

78

- Reaccións de substitución

(haloxenación, nitración,

sulfonación, Friedel-

Crafts).

Reaccións de

derivados

haloxenados: haluros de

alquilo:

- Substitución nucleófila.

- Eliminación.

Reaccións de alcohois e

fenois:

- Reaccións de substitución.

- Reaccións de

deshidratación.

- Reaccións de oxidación.

- Reaccións de formación de

ésteres.

Reaccións de aldehidos e

cetonas:

- Reaccións de adición.


redución.

Reaccións de ácidos

carboxílicos:

- Reaccións de esterificación.

- Reaccións de formación de

amidas.


redución.

Reaccións de compostos

nitroxenados:

- Reaccións de aminas.

3. Identificar os principais tipos

de reaccións orgánicas:

substitución, adición,

eliminación, condensación e

redox.

3.1. Identifica e explica os

principais tipos de

reaccións orgánicas:

substitución, adición,

eliminación, condensación

e redox, predicindo os

produtos, se é necesario.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSIEE,

CCEC

Identificar e explicar os principais tipos de

reaccións orgánicas: substitución, adición,

eliminación, condensación e redox, predicindo os

produtos, se é necesario.

4. Escribir e axustar reaccións

de obtención ou

transformación de

compostos orgánicos en

función do grupo funcional

presente.

4.1. Desenvolve a secuencia de

reaccións para obter un

composto orgánico

determinado a partir

doutro con distinto grupo

funcional aplicando a regra

de Markovnikov ou de

Saytzeff para a formación de distintos isómeros.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSIEE,

CCEC

NON

4.2. Identifica e enumera as

reaccións máis

importantes de

aldehidos, cetonas,

aminas e ácidos

carboxílicos.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSIEE,

CCEC

Identificar e enumerar as reaccións máis

importantes de aldehidos, cetonas, aminas e

ácidos carboxílicos.

79

- Reaccións de amidas.

- Reaccións de nitrilos.

Principais compostos

orgánicos de interese

industrial:

- Alcohois e fenois.

- Aldehidos e cetonas.

- Ácidos carboxílicos.

- Ésteres.

- Perfumes.

- Medicamentos.

Actividades científicas:

- Deseño de medicamentos

por ordenador.

Actividades

experimentais:

- Identificación de aldehidos e

cetonas.

Cuestións e exercicios

propostos.

5. Valorar a importancia da

química orgánica

vinculada a outras áreas

de coñecemento e interese

industrial e social.

5.1. Relaciona os principais

grupos funcionais e

estruturas con compostos

sinxelos de interese

biolóxico.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSIEE,

CCEC

NON

5.2. Indica os principais usos

dos compostos orgánicos

na industria

farmacéutica,

alimentaria e cosmética.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSIEE,

CCEC

NON

80

Contidos Criterios

de avaliación

Estándares de aprendizaxe avaliables

CC Mínimos esixibles

Velocidade dunha

reacción química.

- Velocidade de reacción

media e instantánea.

Ecuación de velocidade.

- Ordes de reacción.

Teoría de colisións e a

teoría do estado de

transición.

- Teoría de colisións ou de

choques.

- Teoría do estado de

transición ou do complexo

activado.

Mecanismo da reacción.

- As leis de velocidade e os

pasos elementais.

Factores que afectan á

velocidade de reacción:

natureza, concentración,

temperatura e influencia

dos catalizadores.

- Concentración de reactivos.

- Natureza química do

proceso.

- Estado físico dos reactivos.

- Presenza de catalizadores e

inhibidores.

1. Definir e aplicar o

concepto de enerxía de

activación.

1.1. Obtén ecuacións cinéticas

reflectindo as unidades das

magnitudes que interveñen.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CCEC,

CSC,

CSIEE,

CCEC

Obter ecuacións cinéticas reflectindo as

unidades das magnitudes que interveñen.

Interpretar adecuadamente os gráficos de

velocidade de reacción respecto ao tempo, así

como os de variación de concentración respecto

ao tempo e os de variación da enerxía respecto ao

percorrido da reacción.

2. Coñecer e diferenciar as

dúas teorías fundamentais que

explican a formación dunha

reacción química.

2.1. Aplica a reaccións sinxelas

as dúas teorías sobre a

formación dunha reacción

química.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA

CCEC

Aplica as dúas teorías sobre a formación dunha

reacción química a reaccións sinxelas.

3. Xustificar como a

natureza e concentración dos

reactivos, a temperatura e a

presenza de catalizadores

modifican a velocidade de

reacción.

3.1. Predí a influencia dos

factores que modifican a

velocidade dunha reacción.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA

Resolver cuestións cos diferentes factores que

modifican a velocidade dunha reacción.

81

- Efecto da

temperatura.

Tipos de catálise:

homoxénea, heteroxénea e

enzimática.

- Mecanismo xeral da

catálise.

- Catálise homoxénea,

heteroxénea e enzimática.

Catálise na vida cotiá e en

procesos industriais.

- Desinfectantes por

fotocatálise.

- Conservantes.

- Os deterxentes enzimáticos.

- En materiais celulósicos

para usos especiais.

- Convertedores catalíticos

dos automóbiles.

- Catálises enzimáticas nos

seres vivos.

- Catálise atmosférica:

destrución da capa de

ozono.

- Aplicacións dos

nanocatalizadores:

- Na industria química.

- En petroquímica.

- En plásticos.

- Na industria

alimentaria.

- Na obtención de

biocombustibles.

- Síntese do ácido sulfúrico.

- Síntese do ácido nítrico.

- Síntese do amoníaco.

3.2. Determina as variacións

da velocidade coa temperatura

aplicando a ecuación de

Arrhenius.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CCEC

Calcular os valores da enerxía de activación a

partir de valores das constantes de velocidade a

distintas temperaturas, utilizando a ecuación

de Arrhenius.

Determinar as variacións da velocidade coa

temperatura aplicando a ecuación de

Arrhenius.

3.3. Explica o funcionamento dos

catalizadores relacionándoo cos

procesos industriais e a catálise

enzimática analizando a súa

repercusión no medio e na saúde.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSIEE,

CCEC

Explicar o funcionamento dos catalizadores

homoxéneos en relación coa enerxía de activación.

4. Coñecer que a velocidade

dunha reacción química

depende da etapa limitante

segundo o seu mecanismo de

reacción establecido.

4.1. Deduce o proceso de

control da velocidade dunha

reacción química identificando a

etapa limitante correspondente

ao seu mecanismo de reacción

cos datos das velocidades de

reacción.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA

Identificar a etapa limitante nun mecanismo de

reacción cos datos das velocidades de reacción.

5. Calcular a orde total

dunha reacción a partir das

ordes parciais obtidas nunha

táboa de experimentos, nos que

se varían as concentracións das

especies ao variar a velocidade

da reacción en reaccións

sinxelas.

5.1. Opera adecuadamente as

ecuacións obtidas cos datos

experimentais para obter as

ordes parciais respecto a cada

reactivo e a orde total da

reacción.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA

Calcular as ordes da reacción a partir de táboas

de datos experimentais das ecuacións de

velocidade.

82

Contidos Criterios

de avaliación



Reaccións químicas

reversibles.

Estudo do equilibrio

químico.

Formas de expresión da

constante de equilibrio:

- Equilibrios homoxéneos.

- Equilibrios heteroxéneos.

Cociente de reacción e

sentido da reacción.

Equilibrio en varias

etapas.

Grao de disociación: outra

aplicación da lei de masas.

Factores que afectan o

equilibrio: principio de Le

Châtelier.

- Variación da concentración.

- Variacións de presión e

volume.

- Adición dun gas

inerte.

- Variación da temperatura.

- Efecto dun

catalizador.

1. Aplicar o concepto de

equilibrio químico para

predicir a evolución dun

sistema.

1.1. Interpreta o valor do

cociente de reacción comparándoo

coa constante de equilibrio

prevendo a evolución dunha

reacción para alcanzar o

equilibrio.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA

Determinar o valor do cociente de reacción e

prever a evolución dunha reacción para

alcanzar o equilibrio.

1.2. Comproba e interpreta

experiencias de laboratorio onde

se poñen de manifesto os factores

que inflúen no desprazamento do

equilibrio químico, tanto en

equilibrios homoxéneos como

heteroxéneos.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CEC,

CSYC,

SIEP,

CEC

Interpretar situacións onde se poñen de

manifesto os factores que inflúen no

desprazamento do equilibrio químico, tanto en

equilibrios homoxéneos como heteroxéneos.

83

Equilibrios heteroxéneos:

reaccións de

precipitación.

- Solubilidade e saturación.

Produto de solubilidade.

- Condicións para a

formación dun precipitado.

- Relación entre a

solubilidade e a Kps. Factores que afectan a

solubilidade dos

precipitados.

- Efecto do ión común.

- Efecto de acidez (pH).

- Formación dun ión

complexo estable.

- Procesos redox.

Precipitación fraccionada.

Equilibrios na vida cotiá e

na natureza.

Síntese industrial do

amoníaco.

2. Expresar

matematicamente a constante

de equilibrio dun proceso, no

que interveñen gases, en

función da concentración e das

presións parciais.

2.1. Acha o valor das

constantes de equilibrio, Kc e Kp, para un equilibrio en diferentes

situacións de presión, volume ou

concentración.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA

Achar o valor das constantes de equilibrio, Kc e

Kp, para un equilibrio en diferentes situacións de presión, volume ou concentración.

2.2. Calcula as concentracións

ou presións parciais das

substancias presentes nun

equilibrio químico empregando a

lei de acción de masas, e como

evoluciona ao variar a cantidade

de produto ou de reactivo.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA

Calcular as concentracións ou presións

parciais das substancias presentes nun

equilibrio químico empregando a lei de acción

de masas, e xustificar como evoluciona ao

variar a cantidade de produto ou de reactivo.

3. Relacionar Kc e Kp en equilibrios con gases,

interpretando o seu

significado.

3.1. Utiliza o grao de

disociación aplicándoo ao cálculo

de concentracións e constantes de

equilibrio Kc e Kp.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA

Utilizar o grao de disociación aplicándoo ao

cálculo de concentracións e constantes de

equilibrio Kc e Kp.

4. Resolver problemas de

equilibrios homoxéneos, en

particular en reaccións

gasosas, e de equilibrios

heteroxéneos, con especial

atención aos de disolución-

precipitación.

4.1. Relaciona a solubilidade e

o produto de solubilidade

aplicando a lei de Guldberg e

Waage en equilibrios heteroxéneos

sólido-líquido e aplícao como

método de separación e

identificación de mesturas de sales disoltos.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

SIEP,

CEC

Utilizar o produto de solubilidade aplicando a

lei de Guldberg e Waage en equilibrios

heteroxéneos sólido-líquido.

84

5. Aplicar o principio de Le

Châtelier a distintos tipos de

reaccións tendo en conta o efecto

da temperatura, a presión, o

volume e a concentración das

substancias presentes,

predicindo a evolución do sistema.

5.1. Aplica o principio de Le

Châtelier para predicir a evolución

dun sistema en equilibrio ao

modificar a temperatura, presión,

volume ou concentración que o

definen, utilizando como exemplo

a obtención industrial do amoníaco.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSYC,

SIEP,

CEC

Aplicar o principio de Le Châtelier para

predicir a evolución dun sistema en equilibrio

ao modificar a temperatura, presión, volume

ou concentración que o definen.

6. Valorar a importancia

que ten o principio Le

Châtelier en diversos procesos

industriais.

6.1. Analiza os factores

cinéticos e termodinámicos que

inflúen nas velocidades de

reacción e na evolución dos

equilibrios para optimizar a

obtención de compostos de interese

industrial, como por exemplo, o amoníaco.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSYC,

SIEP,

CEC

NON

7. Explicar como varía a

solubilidade dun sal polo

efecto dun ión común.

7.1. Calcula a solubilidade dun

sal interpretando como se modifica

ao engadir un ión común.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CEC, SIEP

Calcular a solubilidade ao engadir un ión

común.

8. Explicar como varía a

solubilidade dun sal polo

efecto de variacións no pH,

formación de complexos

estables ou compostos redox.

8.1. Calcula a solubilidade dun

sal interpretando como se modifica

ao engadir:

- ións procedentes de ácidos ou

bases fortes.

- reactivos que formen

complexos estables. - procesos redox.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CEC,

SIEP

Calcular a solubilidade ao engadir ións

procedentes de ácidos ou bases fortes.

9. Aplicar o concepto de

equilibrio químico en

equilibrios de importancia

biolóxica e xeolóxica na

natureza.

9.1. Elabora e presenta

traballos relacionados con

equilibrios de importancia

biolóxica e xeolóxica, como o

equilibrio de disolución do CO2 no océano ou o equilibrio que dá lugar

á formación de estalactitas e estalagmitas nas grutas.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSYC,

SIEP,

CEC

NON

85

Contidos Criterios

de avaliación



Concepto de ácido e base.

- Propiedades de ácidos e

bases.

- Teoría de Arrhenius.

- Disolucións ácidas, básicas

e neutras.

- Teoría de Brönsted-Lowry.

- Ácidos e bases conxugados.

- Anfólito e substancias

anfóteras.

Forza relativa dos ácidos e

bases.

- Ácidos e bases fortes e

débiles.

- Grao de ionización.

- Constantes de acidez e

basicidade.

- Ácidos polipróticos.

Medida da acidez.

Concepto de pH.

- Equilibrio iónico da auga.

- Concepto de pH.

- Importancia do pH a nivel

biolóxico.

- Indicadores.

Estudo cualitativo da

hidrólise de sales.

Estudo cualitativo das

disolucións reguladoras

de pH.

1. Aplicar as teorías de Arrhenius

e Brönsted-Lowry para

recoñecer as substancias que

poden actuar como ácidos ou

bases.

1.1. Xustifica o

comportamento ácido ou básico

dun composto aplicando as

teorías de Arrhenius e de

Brönsted-Lowry.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CCEC

Xustificar o comportamento ácido ou básico

dun composto aplicando as teorías de

Arrhenius e de Brönsted-Lowry.

1.2. Identifica o carácter

ácido, básico ou neutro de

distintas disolucións segundo o

tipo de composto disolto nelas.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA, CCEC

Identificar o carácter ácido, básico ou neutro

de distintas disolucións segundo o tipo de

composto disolto nelas.

2. Distingue entre ácidos e bases

fortes e débiles.

2.1. Dados os valores do grao

de disociación distingue ácidos e

bases fortes e débiles.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA

Diferenciar entre ácidos e bases fortes e

débiles utilizando os valores das constantes e

graos de disociación.

2.2. Obtén o grao de

disociación de ácidos e bases,

dados os valores das constantes

de acidez e basicidade.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA

Obter o grao de disociación de ácidos e bases,

dados os valores das constantes de acidez e

basicidade.

3. Determinar o valor do pH de

distintos tipos de ácidos e

bases.

3.1. Calcula o valor do pH

dalgunhas disolucións de ácidos

e bases.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA

Calcular o valor do pH de disolucións de

ácidos e bases monopróticos.

4. Explicar as reaccións ácido-

base e a importancia dalgunha

delas así como as súas

aplicacións prácticas.

4.1. Determina os valores de

pH dalgunhas substancias e

disolucións biolóxicas.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA

NON

86

Volumetrías de

neutralización ácido-base.

Ácidos e bases rele-vantes

a nivel industrial.

- Ácidos e bases nos produtos

industriais.

- Problemas

ambientais.

5. Xustificar o pH resultante na

hidrólise dun sal.

5.1. Predí o comportamento

ácido-base dun sal disolto en auga

aplicando o concepto de hidrólise,

escribindo os procesos intermedios

e equilibrios que teñen lugar.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA

Indicar o comportamento ácido-base dun sal

disolto en auga aplicando o concepto de

hidrólise.

6. Describe a situación do pH nas

disolucións reguladoras.

6.1. Predí o comportamento

das disolucións reguladoras ao

engadir ácidos ou bases a estas

disolucións.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA

Explicar o funcionamento de disolucións

reguladoras de uso común (acetato de

sodio/ácido acético).

7. Utilizar os cálculos

estequiométricos necesarios

para levar a cabo unha

reacción de neutralización ou

volumetría ácido-base.

7.1. Describe o procedemento

para realizar unha volumetría

ácido base dunha disolución de

concentración descoñecida,

realizando os cálculos necesarios.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA

Describir o procedemento para realizar unha

volumetría ácido base dunha disolución de

concentración descoñecida, realizando os

cálculos necesarios.

7.2. Determina a

concentración dun ácido, ou

base, valorándoa con outra de

concentración coñecida,

establecendo o punto de

equivalencia da neutralización

mediante o emprego de

indicadores ácido-base.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA

NONV

8. Coñecer as distintas aplicacións

dos ácidos e bases na vida

cotiá como produtos de

limpeza, cosmética, etc.

8.1. Recoñece a acción

dalgúns produtos de uso cotián

como consecuencia do seu

comportamento químico ácido-

base.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSIEE, CSC

NON

87

Contidos Criterios

de avaliación



Reaccións de oxidación-

redución:

- Conceptos de oxidación e de

redución.

- Substancias oxidantes e

redutoras.

Número de oxidación:

- Definición.

- Regras para asignar

números de oxidación.

- Número de oxidación e

valencia.

Axuste redox polo método

do ión-electrón:

- Axuste redox polo método

do ión-electrón.

Estequiometría das

reaccións redox:

- Estequiometría das

reaccións redox.

Celas electroquímicas:

- Elementos dunha cela

electroquímica.

- Notación convencional das

celas.

- Pila Daniell.

Potenciais de eléctrodo e

potencial dunha cela:

1. Determinar o número de

oxidación dun elemento químico

identificando se se oxida ou

reduce nunha reacción química.

1.1. Define oxidación e

redución relacionándoo coa

variación do número de

oxidación dun átomo en

substancias oxidantes e

redutoras.

CAA,

CCL,

CMCT

Definir oxidación e reducción.

1.2. Calcula números de

oxidación para os átomos que

interveñen nun proceso redox

dado, identificando as

semirreaccións de oxidación e de

redución así como o oxidante e o

redutor do proceso.

CAA,

CMCT,

CSIEE

Calcular números de oxidación para os átomos

que interveñen nun proceso redox dado,

identificando as semirreaccións de oxidación e de

redución así como o oxidante e o redutor do

proceso.

2. Axustar reaccións de

oxidación-redución utilizando o

método do ión- electrón e facer

os cálculos estequiométricos

correspondentes.

2.1. Identifica reaccións de

oxidación-redución empregando o

método do ión-electrón para

axustalas.

CMCT,

CAA

Identificar reaccións de oxidación-redución

empregando o método do ión-electrón para

axustalas.

88

- Potencial dunha cela

electroquímica.

- Eléctrodo estándar de

hidróxeno.

- Potencial de redución

estándar dun eléctrodo.

- Serie electroquímica.

- Efecto da concentración no

potencial.

Espontaneidade das

reaccións redox:

- Espontaneidade das

reaccións redox.

Valoracións redox:

- Oxidantes e redutores

utilizados en valoracións

redox.

- Indicadores redox.

Electrólise:

- Celas electrolíticas.

- Electrólise de sales

fundidos.

- Electrólise da auga.

- Electrólise de sales en

disolución acuosa.

- Leis de Faradio.

Proxectos industriais de

electrólise.

- Refinado electrolítico de

metais.

2.2. Aplica as leis da

estequiometría ás reaccións de

oxidación-redución.

CMCT,

CCL,

CAA,

CD

Axustar as reaccións de oxidación-reducción

empregando o método do ión-electrón.

3. Comprender o significado

de potencial estándar de

redución dun par redox,

utilizándoo para predicir a


entre dous pares redox.

3.1. Utiliza as táboas de

potenciais estándar de redución

para predicir a evolución dos

procesos redox.

CMCT,

CAA,

CSIEE

Utilizar as táboas de potenciais estándar de

redución para predicir a evolución dos procesos

redox.

3.2. Relaciona a


redox coa variación da enerxía de

Gibbs tendo en conta o valor da

forza electromotora obtida.

CMCT,

CAA,

CD,

CCEC

Relacionar a espontaneidade dun proceso redox

coa variación da enerxía de Gibbs tendo en conta

o valor da forza electromotora obtida.

89

- Depósito electrolítico ou

electrodeposición.

- Electrosíntese.

- Galvanotecnia.

Aplicacións e repercusións

das reaccións redox:

- Pilas e baterías.

- Prevención da corrosión de

metais.

3.3. Deseña unha pila

coñecendo os potenciais estándar

de redución, utilizándoos para

calcular o potencial xerado

formulando as semirreaccións

redox correspondentes.

CMCT,

CAA,

CD,

CSIEE

Deseñar unha pila coñecendo os potenciais

estándar de redución, utilizándoos para calcular

o potencial xerado formulando as semirreaccións

redox correspondentes.

3.4. Analiza un proceso de

oxidación-redución coa xeración

de corrente eléctrica

representando unha célula

galvánica.

CMCT,

CAA,

CCEC

Analizar un proceso de oxidación-redución coa

xeración de corrente eléctrica representando

unha célula galvánica.

4. Realizar cálculos

estequiométricos necesarios

para aplicar ás volumetrías

redox.

4.1. Describe o procedemento

para realizar unha volumetría

redox realizando os cálculos

estequiométricos

correspondentes.

CCL,

CAA,

CD,

CMCT

Realizar os cálculos estequiométricos necesarios

para aplicar ás volumetrías redox.

5. Determinar a cantidade

de substancia depositada nos

eléctrodos dunha cuba

electrolítica empregando as leis

de Faraday.

5.1. Aplica as leis de

Faraday a un proceso

electrolítico determinando a

cantidade de materia depositada

nun eléctrodo ou o tempo que

tarda en facelo.

CCL,

CMCT,

CAA

Aplicar as leis de Faraday a un proceso

electrolítico determinando a cantidade de

materia depositada nun eléctrodo ou o tempo

que tarda en facelo.

90

6. Coñecer algunhas das

aplicacións da electrólise como a

prevención da corrosión, a

fabricación de pilas de distinto

tipo (galvánicas, alcalinas, de

combustible) e a obtención de

elementos puros.

6.1. Representa os procesos

que teñen lugar nunha pila de

combustible, escribindo as

semirreaccións redox, e

indicando as vantaxes e

inconvenientes do uso destas

pilas fronte ás convencionais.

CCL,

CAA,

CD,

CMCT

NON

6.2. Xustifica as vantaxes da

anodización e a galvanoplastia

na protección de obxectos

metálicos.

CCL,

CMCT,

CSC,

CAA

NON

6.3. Recoñece e valora a

importancia que, desde o punto

de vista económico, ten a

prevención da corrosión de

metais e as solucións aos

problemas ambientais que o uso

das pilas xera.

CCL,

CAA,

CCEC,

CSC

NON

91

Contidos Criterios

de avaliación



Evolución dos modelos

atómicos:

- Tubos de descarga.

- Raios catódicos.

- Descubrimento do electrón.

- Modelo atómico de Thomson.

- Modelo atómico de

Rutherford.

Natureza electromagnética

da luz:

- Natureza da luz.

- Ondas.

- Teoría electromagnética de

Maxwell.

Espectros atómicos:

- Espectroscopia.

- Tipos de espectros.

- Espectro atómico do

hidróxeno.

Orixes da mecánica

cuántica:

- Radiación térmica e corpo

negro.

- Hipótese de Planck.

Efecto fotoeléctrico:

- Experimento de Hertz.

- Efecto fotoeléctrico.

Modelo atómico de Bohr:

- Postulados de Bohr.

- Nivel de enerxía

fundamental e nivel

excitado.

1. Analizar

cronoloxicamente os modelos

atómicos ata chegar ao modelo

actual discutindo as súas

limitacións e a necesidade dun

novo.

1.1. Explica as limitacións dos

distintos modelos atómicos

(Thomson, Rutherford, Bohr e

mecanocuántico) relacionándoos cos

distintos feitos experimentais que

levan asociados.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSC, CCEC

Citar as características mais salientables dos

modelos atómicos de Thomson, Rutherford,

Bohr e Mecano-cuántico, en relación ás súas

bases experimentais e limitacións.

1.2. Calcula o valor enerxético

correspondente a unha transición

electrónica entre dous niveis dados

relacionándoo coa interpretación dos espectros atómicos.

CCL,

CMCT,

CD

Calcular o valor enerxético correspondente a

unha transición electrónica entre dous niveis

dados relacionándoo coa interpretación dos

espectros atómicos.

1.3. Aplica o concepto de efecto

fotoeléctrico para calcular a enerxía

cinética dos electróns emitidos por

un metal.

CCL,

CMCT,

CAA

Aplicar o concepto de efecto fotoeléctrico para

calcular a enerxía cinética dos electróns

emitidos por un metal.

2. Recoñecer a importancia

da teoría mecanocuántica para

o coñecemento do átomo.

2.1. Diferencia o significado dos

números cuánticos segundo Bohr e a

teoría mecanocuántica que define o

modelo atómico actual,

relacionándoo co concepto de órbita e orbital.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

Coñecer e explicar o significado dos números

cuánticos e indicar os valores que poden tomar.

3. Explicar os conceptos

básicos da mecánica cuántica:

dualidade onda-corpúsculo e

incerteza

3.1. Determina lonxitudes de

onda asociadas a partículas en

movemento para xustificar o

comportamento ondulatorio dos electróns.

CCL,

CMCT,

CAA

Determinar lonxitudes de onda asociadas a

partículas en movemento.

3.2. Xustifica o carácter

probabilístico do estudo de

partículas a partir do principio de

incerteza de Heisenberg.

CCL,

CMCT,

CAA

Enunciar o principio de incerteza de

Heisenberg e o principio da dualidade onda-

corpúsculo.

92

- Acertos e inconvenientes do

modelo de Bohr.

- Modelo atómico de Bohr-

Sommerfeld.

Mecánica cuántica:

- Modelo de Schrödinger.

- Dualidade onda-corpúsculo

da materia. Hipótese de De

Broglie.

- Principio de incerteza de

Heisenberg.

Orbitais atómicos. Números

cuánticos e a súa

interpretación:

- Modelo mecanocuántico do

átomo. Orbitais atómicos.

- Números cuánticos.

- Forma e tamaño dos orbitais

atómicos.

- Enerxía dos orbitais

atómicos.

- Principio de exclusión de

Pauli.

- Principio de máxima

multiplicidade de Hund.

- Diamagnetismo e

paramagnetismo.

Partículas subatómicas e

orixe do universo:

- Masa e carga eléctrica.

Partículas consideradas no

modelo estándar. - Orixe do universo.

4. Describir as

características fundamentais

das partículas subatómicas

diferenciando os distintos

tipos.

4.1. Coñece as partículas

subatómicas e os tipos de quarks

presentes na natureza íntima da

materia e na orixe primixenia do

universo, explicando as

características e a clasificación destes.

CCL,

CMCT,

CD,

CSIEE,

CCEC

5. Identificar os números

cuánticos para un electrón

segundo o orbital no que se

encontre.

5.1. Determina os números

cuánticos que definen un orbital e os

necesarios para definir o electrón.

CCL,

CMCT,

CAA

Determinar os números cuánticos que definen

un orbital e os necesarios para definir o

electrón.

5.2. Recoñece estados

fundamentais, excitados e

imposibles do electrón,

relacionándoos cos valores dos seus

números cuánticos.

CCL,

CMCT,

CAA

Recoñecer estados fundamentais, excitados e

imposibles do electrón, relacionándoos cos

valores dos seus números cuánticos.

93

Contidos Criterios

de avaliación



Sistema periódico.

- As tríades de elementos de

Döbereiner.

- O parafuso telúrico e as

oitavas de Newlands.

- Táboas periódicas de Meyer

e Mendeléiev.

- Lei de Moseley.

Sistema periódico actual.

- Grupos.

- Períodos.

Clasificación dos

elementos segundo a súa

estrutura electrónica.

Propiedades periódicas

dos elementos quí-micos

segundo a súa posición no

sistema periódico.

- Enerxía de ionización.

- Afinidade electrónica.

- Electronegatividade.

- Raio atómico.

- Raios iónicos.

1. Formular as primeiras

tentativas históricas de

clasificación periódica dos

elementos químicos.

1.1. Describe as tríades de

Döbereiner, a distribución de

elementos de Chancourtois e as

oitavas de Newlands.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSIEE,

CCEC

NON

1.2. Describe as táboas

periódicas de Meyer e

Mendeléiev.

NON

2. Coñecer a estrutura básica do

sistema periódico actual.

2.1. Describe os distintos

grupos do Sistema Periódico

actual.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSIEE,

CCEC

Describir os distintos grupos do Sistema

Periódico actual.

2.2. Describe os distintos

períodos do Sistema Periódico

actual.

Describir os distintos períodos do Sistema

Periódico actual.

3. Establecer a configuración

electrónica dos átomos.

3.1. Escribe as regras que

determinan a colocación dos

electróns nun átomo.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSIEE,

CCEC

Explicar a aplicar corrrectamente as regras

que determinan a colocación dos electróns

nun átomo.

3.2. Determina a

configuración electrónica dun

átomo, e recoñece o número de

electróns no último nivel.

Determinar a configuración electrónica dun

átomo, e recoñece o número de electróns no

último nivel.

4. Relacionar a configuración

electrónica dun átomo coa súa

posición na Táboa Periódica.

4.1. Determina a

configuración electrónica dun

átomo a partir da súa posición

no sistema periódico.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA, CSIEE,

Determinar a configuración electrónica dun

átomo a partir da súa posición no sistema

periódico.

94

4.2. Establece a relación entre

a posición na Táboa Periódica e o

número de electróns no último

nivel.

CCEC Establece a relación entre a posición na

Táboa Periódica e o número de electróns no

último nivel.

5. Definir as principais

propiedades periódicas dos

elementos químicos e describir a

súa variación ao longo dun grupo

ou período.

5.1. Expresa as características

de cada unha das propiedades

periódicas.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSIEE,

CCEC

Definir enerxía de ionización, afinidade

electrónica, electonegatividade, radio

atómico e radio iónico.

5.2. Argumenta a variación do

raio atómico, potencial de

ionización, afinidade electrónica

e electronegatividade en grupos

e períodos, comparando as

devanditas propiedades para elementos diferentes.

Argumenta a variación do raio atómico,

potencial de ionización, afinidade electrónica

e electronegatividade en grupos e períodos,

comparando as devanditas propiedades para

elementos diferentes.

95

Contidos Criterios

de avaliación


avaliables CC Mínimos esixibles

Átomos unidos por enlace

químico:

- Enlace químico.

- Formación de enlaces e

estabilidade enerxética.

- Tipos de enlace químico.

Enlace iónico:

- Formación de pares iónicos.

- Valencia iónica.

- Redes iónicas.

- Enerxía reticular.

- Fórmula de Born-Landé.

Ciclo de Born-Haber.

- Propiedades dos compostos

iónicos.

Enlace covalente:

- Modelo de Lewis do enlace

covalente.

- Tipos de enlace covalente.

- Estruturas de Lewis.

- Polaridade dos enlaces

covalentes.

- Parámetros moleculares ou

de enlace.

- Resonancia.

- Propiedades de substancias

covalentes.

1. Utilizar o modelo de

enlace correspondente

para explicar a

formación de

moléculas, de cristais

e estruturas

macroscópicas e

deducir as súas

propiedades.

1.1. Xustifica a estabilidade

das moléculas ou cristais

formados empregando a regra do

octeto ou baseándose nas

interaccións dos electróns da capa

de valencia para a formación dos

enlaces.

1.2 . Predí o tipo de enlace e

xustifica a fórmula do composto

químico que forman dous

elementos, en función do número

atómico ou do lugar que ocupan no sistema periódico.

CCL,

CMCT,

CAA

Xustificar a estabilidade das moléculas ou

cristais formados empregando a regra do octeto

ou baseándose nas interaccións dos electróns da

capa de valencia para a formación dos enlaces.

Predicir o tipo de enlace e xustificar a fórmula do

composto químico que forman dous elementos,

en función do número atómico ou do lugar que

ocupan no sistema periódico.

2. Construír ciclos

enerxéticos do tipo

Born-Haber para

calcular a enerxía de

rede, analizando de

forma cualitativa a

variación de enerxía

de rede en diferentes

compostos.

2.1. Aplica o ciclo de Born-

Haber para o cálculo da enerxía

reticular de cristais iónicos.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA

Aplicar o ciclo de Born-Haber para o cálculo da

enerxía reticular de cristais iónicos.

2.2. Compara a fortaleza do

enlace en distintos compostos

iónicos aplicando a fórmula de

Born-Landé para considerar os

factores dos que depende a enerxía reticular.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA

NON

2.3. Compara os puntos de

fusión de compostos iónicos.

Explica o proceso de disolución

dun composto iónico en auga e

xustifica a súa condutividade

eléctrica.

CCL,

CMCT,

CAA

Comparar os puntos de fusión de compostos

iónicos cun ión común.

Explicar o proceso de disolución dun composto

iónico en auga e xustifica a súa condutividade

eléctrica.

96

Teoría do enlace covalente

(TEV):

- Simetría dos orbitais

moleculares.

- Exemplos da teoría do enlace

de valencia.

Teoría da hibridación de

orbitais atómicos:

- Hibridación.

- Hibridación sp, sp2 e sp3.

Teoría de repulsión dos

pares electrónicos da capa

de valencia (TRPECV):

- Postulados do modelo

TRPECV.

- Predición da xeometría

molecular.

- Xeometría de moléculas cuxo

átomo central carece de

pares de electróns solitarios.

- Xeometría de moléculas cuxo

átomo central ten pares de

electróns solitarios.

Enlace metálico:

- Modelo de Drude.

- Teoría de bandas.

- Propiedades dos metais.

Forzas intermoleculares:

- Tipos de forzas

intermoleculares.

- Propiedades das substancias

moleculares.

Enlaces presentes en

substancias con interese

biolóxico.

3. Describir as

características básicas

do enlace covalente

empregando

diagramas de Lewis e

utilizar a TEV para a

súa descrición máis

complexa.

3.1. Representa a estrutura de

Lewis de moléculas e ións que

cumpran a regra do octeto.

CCL,

CMCT,

CAA,

CD

Representar a estrutura de Lewis de moléculas

sinxelas e ións que cumpran a regra do octeto.

3.2. Identifica moléculas con

hipovalencia e hipervalencia e

recoñece estas como unha

limitación da teoría de Lewis.

CCL,

CMCT,

CAA

Identificar moléculas con hipovalencia e

hipervalencia e recoñece estas como unha

limitación da teoría de Lewis.

3.3. Determina a polaridade

dunha molécula utilizando o

modelo ou teoría máis adecuados

para explicar a súa xeometría.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA,

CSIEE

Determinar a polaridade dunha molécula

utilizando a TRPECV para explicar a súa

xeometría.

3.4. Representa a xeometría

molecular de distintas substancias

covalentes aplicando a TEV e a

TRPECV.

CCL,

CMCT,

CD,

CAA

Representar a disposición electrónica (lineal,

triangular plana e tetraédrica) de moléculas

covalentes aplicando a TEV e a TRPECV, e

xustificar a xeometría molecular das mesmas.

4. Considerar os

diferentes parámetros

moleculares: enerxía

de enlace, lonxitude

de enlace, ángulo de

enlace e polaridade de enlace.

4.1. Determina a polaridade

dunha molécula utilizando de

forma cualitativa o concepto de

momento dipolar e compara a

fortaleza de diferentes enlaces,

coñecidos algúns parámetros moleculares.

CCL,

CMCT,

CAA

Determinar a polaridade dunha molécula

utilizando de forma cualitativa o concepto de

momento dipolar e comparar a fortaleza de

diferentes enlaces, coñecidos algúns parámetros

moleculares.

5. Empregar a teoría da

hibridación para

explicar o enlace

covalente e a

xeometría de distintas

moléculas.

5.1. Dálles sentido aos

parámetros moleculares en

compostos covalentes utilizando a

teoría de hibridación para

compostos inorgánicos e orgánicos.

CCL,

CAA,

CMCT

NON

5.2. Deduce a xeometría

dalgunhas moléculas sinxelas

aplicando a TEV e o concepto de

hibridación (sp, sp2 e sp3).

CCL,

CMCT,

CAA

Aplicar a teoría de hibridación (sp, sp2 e sp3) para

compostos inorgánicos e orgánicos.

97

6. Coñecer as propiedades

dos metais

empregando as

diferentes teorías

estudadas para a

formación do enlace metálico.

6.1. Explica a condutividade

eléctrica e térmica mediante o

modelo do gas electrónico

aplicándoo tamén a substancias

semicondutoras e

supercondutoras.

CCL,

CMCT,

CAA

Explicar a condutividade eléctrica e térmica dos

metais mediante o modelo do gas electrónico.

7. Explicar a posible

condutividade

eléctrica dun metal

empregando a teoría

de bandas.

7.1. Describe o comportamento

dun elemento como illante,

condutor ou semicondutor

eléctrico, utilizando a teoría de

bandas.

CCL,

CMCT,

CAA,

CSIEE

Describir o comportamento dun elemento como

illante, condutor ou semicondutor eléctrico,

utilizando a teoría de bandas.

7.2. Coñece e explica algunhas

aplicacións dos semicondutores e

supercondutores analizando a súa

repercusión no avance tecnolóxico da

sociedade (resonancia magnética,

aceleradores de partículas, transporte levitado, etc.).

CCL,

CMCT,

CAA,

CSC,

CSIEE

NON

8. Recoñecer os diferentes

tipos de forzas

intermoleculares e

explicar como afectan

as propiedades de

determinados

compostos en casos

concretos.

8.1. Xustifica a influencia das

forzas intermoleculares para explicar

como varían as propiedades

específicas de diversas substancias

(temperatura de fusión, temperatura

de ebulición e solubilidade) en

función das devanditas interaccións.

CCL,

CMCT,

CAA

Xustificar a influencia das forzas

intermoleculares para explicar como varían as

propiedades específicas de diversas substancias

(temperatura de fusión, temperatura de

ebulición e solubilidade) en función das

devanditas interaccións.

8.2. Identifica os distintos tipos

de forzas intermoleculares existentes

nas substancias covalentes.

Principalmente, a presenza de

enlaces por pontes de hidróxeno en

substancias de interese biolóxico (alcohois, ácidos orgánicos, etc.).

CCL,

CMCT,

CAA,

CSIEE

Identificar os distintos tipos de forzas

intermoleculares existentes nas substancias

covalentes. Principalmente, a presenza de

enlaces por pontes de hidróxeno en substancias

de interese biolóxico (alcohois, ácidos orgánicos,

etc.).

98

9. Diferenciar as forzas

intramoleculares das

intermoleculares en

compostos iónicos ou

covalentes.

9.1. Compara a enerxía dos

enlaces intramoleculares en

relación coa enerxía

correspondente ás forzas

intermoleculares xustificando o

comportamento fisicoquímico das

substancias formadas por

moléculas, sólidos con redes

covalentes e sólidos con redes iónicas.

CCL,

CAA,

CMCT,

CSIEE

NON

99

ANEXO

A Coruña, 2 de outubro de 2020

Reúnese o departamento de Física e Química coa seguinte orde do día:

Aprobación da programación do Departamento

Todos os membros deste departamento coñecen a programación didáctica do departamento

e están de acordo con ela.

E sen máis asuntos que tratar, levántase a sesión.

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA · 2020. 10. 8. · coñecemento e de organización e autorregulación do...

Documents

Transcript of PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA · 2020. 10. 8. · coñecemento e de organización e autorregulación do...