� � �Azpeitiko herri aldizkaria � � �2012ko otsaila � � �136. zenbakia � � � � � � � � �

TAULA GAINEANJOLASEAN Eszenatoki gainean bizi izatekoametsa beteta, buru-belarri dabilMadrilgo ‘Cantajuego’ekimenarekin, Ainhoa Abaunz 04

� � � � � � � � � sarrera 03

Argitaratzailea. Uztarria

Komunikazio Taldea. Azpeitia

Egoitza. Perez Arregi plaza 1, behea,

(Azpeitia, 20730)

Telefonoa eta faxa. 943 15 03 58

Posta elektronikoa.uztarria@topagunea.com

Posta kutxa. 227, Azpeitia

Lege gordailua. SS-860/2000

Zenbakia. 136.a (2012ko otsaila)

Urtea. XIII.a (1999ko azaroan sortua)

Maiztasuna. Hilabetekaria

Diseinua. Eregi Komunikazio eta

Euskara Zerbitzuak

Publizitatea. 685 730792 /

oalegria@uztarria.com

Bazkidetza. 943 15 03 58

Tirada. 2.500 ale hilero

Inprimategia. Leitzaran Grafikak

Azaleko argazkia. Cantajuego

Web orrialdea.www.uztarria.com

Uztarria herri aldizkariarenlaguntzaileak (erakunde

publikoak)

Uztarriak Bai Euskarari

Oharra. Uztarria

Komunikazio

Taldeak ez du

bere gain hartzen

herri aldizkarian

adierazitako

esanen eta

iritzien

erantzukizunik

mamiaKlik! Zaletasunalanbide bihurtzea lortueta argazkikazetaritzan diharduAinara arciak 16Disko jartzaileak.Txanpiñoiak bezalazabaldu dira, talde‘konbentzionalei’ itzala egiteraino 20Herria abordatzera!Astelehen Karnabalean,helduak umeen pare 24

jakitekoAtzera begira. EstherLarrañagarenhamazazpi urtekoibilbide politikoagogora ekarriz 34Hi heu! Idoia Egiguren,bisurtean jaiotzeareninguruan solasean 34

� � �2012KO OTSAILEKO UZTARRIA ALDIZKARIAN ZER?� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

16

Ba al dakizu danborradako karrozan

Keixetarena egitea Keixeta beraren

birbiloba bati tokatu zitzaiola?� Uztarria

20

34

egin zaitez bazkide Uztarrian

1.060bazkidegara dagoeneko Uztarrian;

eskerrik asko denei.

Herri aldizkariaz gain, Uztarriaren produktuak ereeskuratuko dituzu. Uztarria Komunikazio Taldeak orain arte

12 liburu (behekoak), CD 1 (ondokoa) eta liburuxka biografikoak

atera ditu. Bazkideak baino ez ditu jasotzen, urteko kuota barruan.

� 943 15 03 58

30euro dira urtean.117.010 euroko aurrekontua du

Uztarriak 2012. urterako.

Liburuxka biografikoak. Julian Bereziartua, Leo Etxeberria, Valentina Agirre, Santi Lazkano, Amaia Garmendia, Enkarna Arregi, Iñaki Bergara

mamia � � � � � � � � � kultura04

AINHOA ABAUNZartista

Printzipioekin hezibehar ditugu umeak”Hasi besterik egin ez den ametsa “bete-betean gozatu”nahi du. Sormena, fantasia eta koloreen bidez baloreakumeei transmititzea du helburu. �� Ainitze Agirrezabala

N orbere bu-ruan sinestu eta gogor saiatzeabezalakorik ez dago ametsak be-tetzeko. Gabonetan Madrilgo‘Cantajuego’ ekimenarekin Es-painia osoan biran ibili ostean,Ainhoa Abaunz Azpeitian da,atsedena hartuz egun batzuk pa-satzera etorrita. Taula gainean eroso senti-tzen ez zareneik, behintzat,ezin esan. Betidanik izan dut eszenatokianaritzeko ametsa, kantuan, dan-tzan edota antzezten. Amak ereartearekiko zaletasuna du, eta he-rrian ziren aukera guztietara ani-matu izan nau txikitatik. Ez dutarte dramatiko ikasketarik, batxi-lergoan irakasleek gogor animatuarren. Arte munduaren ezegon-

“kortasuna eta honetatik bizi ahalizatea ezinezkoa ez, baina gogo-rra dela pentsatuta, atzerriko hiz-kuntzako magisteritzan diploma-tu nintzen, Eskoriatzan. Unibertsi-tatera joan arren, artistikoki pres-tatzen jarraitu nuen.Herria utzi eta kanpora joa-teko erabakia nolatan hartuzenuen?Gero eta garbiago nuen honeta-tik egin nahi nuela aurrera. Ikas-ketak bukatu ostean, Londreserajoan nintzen, ingeles ikasketak ja-rraitu eta Musical Theatre ikasta-roan prestatzeko. Emozionalki,beste ezerekin baino gehiago,beteta sentitu nintzen, zoriontsunintzen. Irakasle lanetan sartuzgero, banekien ez nintzela herritikaterako, eta formakuntza aldetik,

� � �DATUAK� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

� � �Jaio. 1986ko ekainak 20.� � �Herria. Azpeitia. � � �Bizitokia. Madril. � � �Lanbidea.Artista.

behar genuke haietatik ikasteko.Laburbilduz, bi bide ditugu: ber-tan geratu eta disfrutatu dugu-naz, edota beldurrak kendu, daki-guna mundura zabaldu eta berriadena ezagutu eta bereganatu! Azpeitiko Emakumeen An-tzerki Tailerrean ibilia zara.Zer oroitzapen duzu?Maitasun handiz gogoratzen ditutsaio haiek. Antzerkia talde lanada, konpromiso eta emozioenetengabeko hartu-emana. Sorre-ratik izan nintzen taldeko parte,lau-bost urtean, Londresera joannintzen arte. Pertsonalki oso abe-rasgarria izan zen; interpretazionozioak ikasteaz gain, autoesti-mari dagokionean, lan polita egi-ten da antzerkian: norbera ezagu-tzen, onartzen, baloratzen eta

artistikoki gehiago behar nuen.Horretarako adina ere banuen,eta Londrestik Azpeitira itzultze-an, familiak eta lagun batzuek bul-tzata, Madrilera joan nintzen, Tea-tro Musical ikasketak egitera.Kanpora ateratzera behartu-ta zaudete?‘Behartuta’ ez dut uste denikhitza, ‘irekita’ esango nuke nik.Herrian izan badira aukerak, ikas-taroei dagokienean, baita profe-sionalki ere. Azpeitia aberatsa daantzerkigintzan. Baina etxetikkanpo ere aukera interesgarriasko aurki genitzazke; beraz, au-kera izanez gero prest egon

kultura � � � � � � � � � mamia 05

maitatzen ikasten da, norbereindar eta ahul guneekin. Besteenbizipenetatik ere asko ikasten da:nerabe eta amona, denok bateraosatzen genuen taldea, eta zora-garria da aukera hori izatea. Hirihandietan hori oso zai la da,beraz, herri txikietan halako talde-ak izatea baloratu behar da.‘Cantajuego’ proiektuanburu-belarri zabiltza. Non-dik nora ezagutu zenuenekimen hori?Interneteko kastingen web orribatetan izan nuen taldearen berri;jendearen bila zebiltzan, bainaikuskizun baterako soilik. Ondo-ren, afaltzera irten nintzen, eta zerikusiko-eta 'Cantajuego' kartelerraldoi bat Kirol Jauregian zintzi-l ik, han antzezten zutela-eta.Hainbeste jende biltzen zuen lekubatean antzezteko zerbait handiaizan behar zuela eta talde harennondik norakoak jakiteko informa-zioa bi latu nuen Interneten.Proiektua ikaragarri gustatu zi-tzaidan. Alderdi pedagogikoanikasketak izateaz gain, eskatzenzituzten ezagutza artistikoak erebanituen. Hala, hurrengo goizeanizena emateko deitu nuen. Zori-txarrez, kastinga egiteko lekurikez zutela esan zidaten, baina ku-rrikuluma bidaltzeko, hurrengofroga batetarako. Zortea bestebehin ere nire alde zegoen,ordea, eta kurrikuluma ikusteandeitu egin zidaten, ikusi egin nahinindutela esanaz. Bihozkada batnuen, lan hura nirea zela, eta kas-tingaren egunean bertan lan finkobati ezetza eman nion, froga egin

ahal izateko. Frogak eta elkarriz-keta arazorik gabe gainditu ni-tuen, eta Gabonetako bira guztiaeskaini eta materiala eman zida-ten etxean lantzen hasteko. Han-dik aurrera, pixkanaka proiektua-ren parte izaten hasi nintzen,duela bi urte inguru.Proiektuaren helburuaumeen psikomotrizitateaestimulatzea eta zentzume-nak garatzea dela diozuezuen webgunean. Nola lor-tzen da hori?Horrez gain, haurraren ongizate,autoestima eta erlazio sozialakbultzatzea bilatzen da, imajinazio-aren, koloreen eta fantasiarenbidez. Jadanik umeen artean eza-gunak dira Pepe asto arroxa,Coco krokodiloa, Buby katago-rria eta Tallarin pailazoa. Urteanhainbat alditan aldatzen duguikuskizuna, eta hori motibazio itu-rri handia da guretzat. Era bere-an, DVD berriak grabatzen ditu-gu, kantu popularrekin –los paja-ritos, la yenka, Heidi…– eta ber-tsio propioekin. Gabonak eta udadira urteko sasoriki gogorrenak,umeek oporraldi luzeak orduandituzte. Halere, urte osoan duguzeregina. Kontutan izan behar daproiektu hau 0 eta 6 urteko hau-rrei zuzendua dagoela. 1994. ur-tean kaleratu zen lehen DVD+CDmerkatura, eta ahoz aho haur-tzandegi eta eskoletara iritsi zenmaterial didaktiko gisa. Lortutakoarrakastaren ondoren, etxeetansartu zen, familian galtzen ari zenhaurren heziketa berreskuratzekomodu bat ere bazela konturatubaitziren. Eskaera urteetan han-dituz joan da: salmentek800.000 kopia gainditu dituzteeta 12 DVD+CD ditugu merka-tuan. Sony Music ere proiektuanelkarlanean dugu eta 2010etiknazioartera ireki ditu ateak proiek-tuak, Mexikora eta Italiara. ‘Can-tajuego’ taldea dibertsitatearenadibide garbia da. Abeslariak,dantzariak, aktoreak eta akroba-tak gaude taldean, eta guztiok es-pezialistak gara psikopedago-gian. Horregatik, ikuskizunez

Norbera

maitatzen ikasten

da, norbere indar

eta ahulguneekin”“

Emozionalki

beteta sentitu

nintzen, beste ezerk

baino gehiago”“

�

mamia � � � � � � � � � kultura06

gain, ospitaleetara ere bisitakegiten ditugu, gaixo dauden etakalera irtetzeko aukerarik ezduten umeekin jolas egiteko.UNICEF-ekin ere konpromisoadugu eta elkarlanea dihardugu.Beraz, hau ez da eszenatokietanhasi eta amaitzen den lan bat; ha-rantzago doa, inplikazio pertso-nal handiagoa eskatzen du. Horida proiektuaren majia. PedroZaidman zuzendari argentinarra-ren gidaritzapean, 25 eta 40 urtebitartean, jatorri ezberdineko zor-tzi lagun gara taula gainean,baina beste hainbat pertsonenesfortzua eta lana dago atzetik.Profesionalki artista bikainez in-guratuta banago, pertsona beza-la zoragarriak dira.Pirritx, Porrotx eta Marimo-tots pailazoak Euskal He-rrian egiten ari diren lanare-kin alderatuko genuke ‘Can-tajuego’ proiektua?Horiek ere musika eta abestiz jo-sitako DVDak merkaturatzen di-tuzte, hainbat balore bultzatuz:aniztasuna, berdintasuna eta el-karbizitza. Gu geuk ere balore ho-riekin lan egiten dugu, errespe-tuan eta tolerantzian oinarritutakomundu bat sustatu eta gizaki be-zala hezteko. Tresna didaktioeidagokienez ere, biek nahikoa ele-mentu dituzte umeen eskura sal-gai: jostailuak, panpinak, ipui-nak... Baina bada zerbait ezber-dintzen gaituena. Badirudi euskal

pailazoentzat proiektua baloreentransmisioan soilik oinarritzendela. Guk, ordea, balore horiekzabaltzeaz gain, alderdi psikomo-trizitatea eta zentzumenak erelandu nahi ditugu. Horretarako,haurrek erraz imitatu, errepikatueta ikasteko mugimenduak pro-posatzen dituzte gure DVDetakoabestiek, gainontzeko haurrekineta gurekin jolasteko. Umeakzaindu, maite eta printzipioekinhezi behar ditugu, horiek diragure poza, gure etorkizuna.Zer moduz Madrilgo bizimo-dua?Erdigunean bizi naiz, beste bi la-gunekin, alokairuan. Egia esan,lana eta bidaiak medio, denboralibre gutxi dut, azken aldian. Badi-tut lagunak Madrilen, eta eurakdira hango nire familia eta babe-sa. Ahal dudan guztietan beraie-kin geratzen naiz deskonektatueta barre batzuk egiteko. Bizierritmoak ez du asko laguntzenhorretan, eta eguntxo batzuk librebaditut Azpeitira etortzea gusta-tzen zait. Madrilek, bestalde, kul-turalki abaniko zabala eskaintzendu. Familiakoak eta lagunak ereetortzen zaizkit bisitan. Zoratzenegoten naiz, norbait noiz etorriko.Amama Juanita goraipatu nahikonuke, 79 urterekin hor baitabil sa-soiko batetik bestera bueltaka, niikusi nahian. Azkena Santaderrenizan ziren, gabonetako ikuskizunaikusten. Naizena beraiei zor diet.

zuzena. Hori da gure lanarenbeste alderdi magiko eta politbat, telebistarekin edota zinema-rekin lortu ezin dena.Etorri behar duena etorrikoda, baina Azpeitira itzultze-ko asmorik bai?Gaur hemen gaude, baina gero,bihar... batek daki. Zoriontsu naiznagoen lekuan eta daukadanare-kin, eta disfrutatu egin nahi dutmomentua. Amets hau hasi bes-terik ez da egin; beraz, oraindik,abentura gehienak bidean edoiristeko izango dira. Hainbestekostatako zerbait, benetan gus-tuko dudana, lortu badut, ez diotez hain erraz alde egiten utziko.Bizitzak eskaintzen dizkidan au-kera guztiak ongietorriak izangodira eta nire etorkizuna Azpeitiabada, ba zoragarri!�

Gertu edo urruti, beti daude horbabesa ematen. Telebistarako edo zinemara-ko jauzia ematea gustatukoal litzaizuke?Artista batek beti du egonezinaeta gogoa hazten joateko. Nolaez, pantailara iristea aurrerapau-so handia litzateke. Dena den, da-goeneko telebistan egin dituthainbat agerraldi –Vaya Semani-tan sketch musikalak eta thrilleriragarkia; Kupela-ren omenaldie-tan; Dantzaki7 lehiaketan; Goa-zen telesail musikalean..– etaatsegin zait. Azken hilabetean,Cantajuegorekin telebistakohainbat programetan hartu duguparte: Telecincon Gabon Zaha-rreko gaueko programan, esate-rako. Guretzat oso garrantzitsuada haurrekin dugun hartu-eman

�

Ainhoa Abaunz Buby katagorriarekin dantzan eta jolasean. � � �Cantajuego

B ehin baino gehiagotanziur denok izan dugula aukera gure herrikoarmarrian erreparatzeko. Bertan bi otso ikusiahal ditugu erdiko eltzea eusten. Eltzeak ErdiAroan aberastasunaren ikur ziren eta otsoekloiolatarren familiari egiten diote erreferen-tzia. Inork ez zion galdetuko beharbada bereburuari zer izan dezakeen eltze horrek berebarruan, baina garbi dago bi otsoek oso zela-tatsu gordetzen dutela bere edukia. Eltze ho-rrek zer gordeko ote du? Zenbat pisatukoote du? Paralelotasun antzeko bat ezarrizesan dezakegu eltze horrek guk herri bezaladaukagun mamia gordetzen duela. Gainera,ez duzue uste badela garaia eltze hori euste-aren ardura denon artean partekatzeko?

Sinbologia hau abiapuntutzat hartuz herriaaurrera ateratzeko ardura denona dela mahaigainean dagoela uste dut. Batik bat Azpeiti-ko Udalak abian jarri duenetik “Denon Arte-an” ekimenaren ildotik. Abenduan alkateakaurkeztu zuen ekimenak gauzapen bat izandu ekimen desberdinen bitartez (Urola ibaikobazterrak garbitzekoa, adibidez) eta dirudie-nez harrera ona izaten ari da.

Historiaren abiapuntuetara begirada batbotatzen badugu ikus dezakegu nola jadaPaleolitoan denen artean banatzen zituztentribuko ardurak. Neolitoan jada lanaren espe-zializazioa hasiko da eta bakoitzak bere ardu-ra zehatza izango du. Antzinako Grezian,aldiz, herriaren gobernuaren teoria garatukoda eta gaur egun gehiengoaren gobernuaneta gutxiengoen eskubideen sistema bat ga-ratu dugu.

Historiak ematen dizkigun irakaspen guz-tiak uztartuz iritsi gaitezke lehenago aipame-na egin diodan eltze horren pisua denon arte-an eramatera. Ez da nolanahikoa erronka,baina guztiz beharrezkoa da denon arazoeikonponbideak emateko. Gizarteak beti izandu mesfidantza besteekiko egindakoa neur-tzerako garaian, baina ezinbestekoa da eltze-an bustitzea arazoez jabetzeko.

Eltzearen pisua

� � �Inork ez zion galdetukobeharbada bere buruari zerizan dezakeen eltze horrekbere barruan

� � � � � � � � � � � � � � � �markel mendizabal� � �

Zer konponbide emango edo proposatukoditugu ez baditugu gure herriko arazoak eza-gutzen? Udalak du ardura arazoak kudeatze-ko, baina plazaratzea beharrezkoa da denonpartehartzeaz herri hobea gauzatzeko.

Herrigintza aktiboaAnglosaxoiek empowerment deitzen dioteherritarrek arazo publikoen kudeaketan ardu-ra gehiago hartzeko prozesuari. Hain handi-nahikoa izan gabe posible da pausoz pausodinamika berri bat martxan jartzea. Helburunagusia jendearengan parte-hartzeko grinapiztea izan behar du. Ekimen konkretuak etasinpleak baina erakargarriak. Hasierako di-namika gainera garrantzitsua izango da eki-menaren arrakasta finkatzeko. Arlo asko etaasko daude herritarrek bere parte-hartzeare-kin eraldatu ditzaketenak.

Ea ba etorkizuneko herria denon arte-an eraikitzeko gai garen, politi-

keo hutsean erori gabe etabenetan gure herriak dituenerronkei erantzunez. Gusta-garria litzateke herriko ar-marrian agertzen den eltze-aren edukia eta pisua denon

artean eramateko gai bagina.Denon onerako izango da etaziur etorkizuneko belaunal-diek eskertuko digutela. He-rria denon artean egitera, ba-

dago premia eta!�

���� � � � � � iritzia 07

iritzia � � � � � � � � �08

H itz izarra da azken bo-ladan krisia. Nahiz eta krisi ekonomikoak ira-bazi azken urteotako albistegi nagusienak,badira beste hainbat eta hainbat krisi ere.Azken finean, eredu batek egin du huts, etaeredu horretako oinarria erori ostean, harkzekarren guztia dago krisian.

Dena estaltzen da krisi ekonomikoarekin.Dirurik ez badago ezin da ezer egin. Dirurik ezbadakar, ez du pena merezi. Dena da ma-kroa. Mikroak zor ekonomikoa dakar. Bainamakro hori beti dago eredu jakin batekin lotu-ta.

Baina ez nator hona ekonomiaz hitz egite-ra, ereduez baizik. Ez zaizkit makro kontzer-tuak gustatzen, orokorrean behintzat. Musi-kaz lasai gozatzea gustatzen zait. Tartekakontzerturen batera edo bestera joateak ase-tzen nau. Ez zait gustatzen urtean behinmakro kontzertu horietako batera joan, eta 8kontzertu bat bestearen atzetik kontsumi-tzea.

Gauza bera gertatzen zait beste hainbatkultur espresiorekin ere.

Zinema ere krisiEta zinea ere krisian dago. Azpeitiko zinekluba ere krisian dago. Soreasu ere krisiandago. Bai krisian gaude. Defizitarioak gara,noski; zinema orokorrean den bezala. Sorea-su den bezala. Ez ditugu, Hollywood-eko ere-duak atsegin. Ez dut uste inoiz Soreasu bete-ko dugunik. Gure filmetan ez dizute esatenzer sentitu behar duzun, ez dizute dena egin-da ematen. Zuk atera behar dituzu ondorio-ak. Zure ondorioak.

Txiki-txikitatik sinestarazi digute gure bizi-tzan printze urdin bat agertuko zaigula. Ede-rra. Gure parekoa. Zoriontsu egingo gaitue-la. Hori ikusi baitugu filmetan, serietan, ma-rrazki bizidunetan... Bizitza gozoa eta errazadela sinestarazi digute. Festa konstante bat.

Eta hori nahi ez duenak, zer ikusi dezakeAzpeitian? Zine kluba (martxora arte behin-

Ereduen krisia

� � �Eredu batek egin du huts,eta eredu horretako oinarriaerori ostean, hark zekarrenguztia dago krisian

� � � � � � � � � � � � � � � �ihintza agirretxe� � �

tzat bai). 1976. urtetik da abian herriko zinekluba. Aurretik, hala ere, Oargi eta Bengois-tak ere aritu ziren herriari zine emanaldiak es-kaintzen. Garai zailenetan ere izan du indarraherrian. Gainera, 70 eta 80. hamarkadan, zi-nema eskaintzetik zinema egitera pasatuziren. Talde ekintzailea izan zen benetan hura.

Baina orain... Orain ez ei dago dirurik zineindependiente eta ez komertziala botatzeko.Ez eskaintza zabala egiteko, behintzat. Halaere, film eredu bakarreko horietarako bai,ordea.

Soreasu egiteko izan da dirua. Atera daatera behar zen lekutik, gero han zer eskaini-ko den arrastorik jakin gabe. Edo oraindik etaareago, han zerbait eskaintzeko dirurik izan-go ote den aztertu gabe. Eta orain lanak. Kul-tura ia beti da defizitarioa ekonomikoki. Bainabada garaia konturatzeko herritarroi zer es-kaintzen digun kulturak, zinemak. Ereduak,azken finean kulturak ere ereduak eskaintzendizkigu.

Niri eredu ezberdinak ikusi, sentitueta sumatzeagustatzen zait.O n d o r e n ,denen artetik, ni-rekin bat egitenduena osatzeko.�

Lege zaharreko seme izatetik senar etaaita moderno izaterako bidaian urperatzekoarriskurik ez duen kruzerotzat daukat neureburua. Ezkondu nintzen egunerarte etxeankolpe zorrik jo ez genuen horietako bat izannaiz ni ere. Jakanekoraino joan, Pepita, Juani-ta eta Sabina agurtuz beraien egunkaria ira-kurri, eta ogia erostera mugatzen zen nireetxeko zeregina.

Ezkontzearekin batera seme matxista hurasenar moderno bilakatzen hasi zen. Gizonaketa emakumeak, denok, berdinak edo antzekoak ginela ulertzen hasi nintzen, bai

Gizontasuna eta laxoak� � � � � � � � � � � � � � � �txetxu urbieta� � �

� � �IKUSTEKOA!� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

�ESTALI GABEKO IGERILEKU BERRIA?Udal ordezkari politikoek zinta noiz moztuko zain daude herritar asko eta asko, egun gutxi barru Etxebeltz-Izarrako lurretaninauguratuko den igerilekuan bainatzeko. Putzuari begiratuta, pistinaren inguruan belar artifiziala eta dutxak jartzea baino ezdela falta dirudi... Txantxak alde batera utzita, bukatu gabeko lanek utzitako irudia dugu ‘igerilekuarena’. �� Uztarria�

eskubideetan, bai bete-beharretan. Burua,borondatea eta beharra XXI. mendeko gizon eredugarria izateko. Plantxa egitea ken-duta, etxeko lan gehientsuenak egiteko gaiizatera heldu da, ‘betirako’ esan zuen egune-rarte ohe bakar bat egin ez zuen gibelaundihau.

Aitortu beharra dut, senar modernoa izate-ko egin beharreko urratsa gogorra izan da,buru barruan kable eta fusible dezente aldatubehar izan dut. Urrats hori emanda, aita mo-derno izateko beharrezkoa den bigarren urra-tsa erraza izan da. Bikoteko kide bakoitzak

ahal duena eman etxeko gurdiak aurrera egindezan.

Lege zaharreko seme batentzat, ordea,bi alaba ile-luzedun izateak badakar gaindie-zina den malda. Saiatu arren, eta benetandiotsuet ahalegintzen naizela, bi alabenmelenak garbitu, sekatu eta orrazteatorturatik gertu dagoen eguneroko zereginada niretzat. Ileapaintzaileei nire miresmena.Eta laxoak egitearena.. . hori “misiónimposible”-tzat daukat. Etsi dut. Perfekziohori hurrengo belaunaldikoentzat utzikodut.�

iritzia � � � � � � � � �10

iritzia � � � � � � � � �12

� � � � � � � � � � � � � � � �alex silva� � �

� � �URTARRILEKO ARGAZKIEN OINAK. HIL HONETAN...� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

MEDIATEKA. Aurrenekoz entzutean zer demontreesan nahi du pentsatuko zuten askok. Medio guztietakoinformazio gunea dela esango nuke. Herritarrentzako in-formazio/zerbitzu gune berria. Bideoak, liburuak, materialdigitala… dena eskura, dena kulturgintzarako.

Beste pausotxo bat

FITUR. Madrilgo erakustazokan izan dira AzpeitikoUdal ordezkariak. Herriko hainbat leku ahalik eta ondoensaltzera joan dira. Garai gogor hauetan, inoiz baino beha-rrezkoagoak ditugu bisita horiek. Beraz, ea Espainian izanduten eginkizuna ondo bete eta helburua lortzen dugun.�

Mundura zabaldu

DANBORRADA. Beste urte batez, urtarril hasieran Gabonen ajea pasatu gabe,Azpeitian berriro danborrak kalera atera dira. Zaharrak berritu dira eta guztiak ele-gante jantzita kalera atera. Geroz eta herrikoiagoak direla esan dezakegu, izan ere,geroz eta herritar gehiagok hartzen dute parte bertan. Gainera, aipatu behar, ibilbi-dea berreskuratzeak sekulako mesedea egin diola. Aurreko urteko zapore garratzagozatzen lagundu baitu.

Bagera… Gu ere bai…

IMANOL ELIAS. Urteetan, isilpean lan asko egin du. Urte guzti horietan egin-dakoari ez omen dio meriturik bilatzen berak. Bai besteok, ordea. Orain, berandubaino lehen, gure herriaren kulturaren alde egindako guztia aitortu zaio. Lehenikohorezko kronista, gero Kultur Mahaiko ohorezko bazkide, eta orain, sansebastia-netan, egindako ibilbidea aitortu dio Udalak. Milesker Imanol, bejondeizula!

Inoiz ez da beranduegi

Azpeitira ailegatu eta hemengo adiskide batekgomendatu zidan: “Kontuz! Oso irekia zara eta amasolterie zarenez, arriskutsua izan daiteke; ezin diozuedozeini konfidantzarik eman, zure portaera arretazaztertuko baitute, eta denon ahotan bazaude, ondo-rioak zure alabak pairatuko ditu.”

Hara! Ezkontza eta dibortzioa sufritu banituenere, ezkongabeko amaren mailan nengoela kontu-ratu nintzen eta ez zen batere ona! Egoera zibilakitzulpen etikoa zeukan eta.

Beste batek esan zidan: “Monoparentala zara,beraz, beste amei baino gehiago exijituko dizute.Gurasoek umeen zaintzaren azterketan 7 puntubehar badituzte nahiko ateratzeko; monoparenta-lek, berriz, 9 edo 9,5 atera behar duzue”.

Pertsona ona denez, bere burua eskaini zidan:“Merienda prestatzeko astirik ez badaukazu, neukegingo diot. Umea ondo zainduta dagoela erakus-tea da garrantzitsua”.

Ama solterie� � � � � � � � � � � � � � � �miren alcedo� � �

Horrela, Gipuzkoa karlistan nengoela konturatunintzen.

Kezkatuago egoteko Donostia oroliberalean ikasinuen, bi haurrek delitu bera egiten badute, familiamotaren arabera zigorra jartzen dietela. Hori onartuzuten adingabeko bi fiskalek. Irizpidea oso sinpleada: haurra familia estrukturatu batean bizi bada etakirola gustatzen bazaio, zigor txikiagoa jasotzen du.Familia-kirola harremana aspalditik dator, NODOnikusten genuen bezala. Zergatia ez dakit; baina, baikirolak, bai “funtsezko” familiak oso ospe ona duteaskatasunik gabeko sistema politikoetan.

Oraindik horrela bagaude, ezin dut imajinatu zerzen ama solterie izatea duela 20, 30 edo 40 urte.Heroiak zirela eta seme-alabak haurtzarotik biziriketa tara inportanterik gabe atera baziren, oso zorteonekoak zirela uste dut. Hauek dira Azpeitiko bene-tako mirariak!

Haientzat, bihotz-bihotzez, nire esker ona!�

Galdetzen hasita, udaberritik aurrera

ibiliko al da Azpeitia eta lasao arteko

ibilbidea egin ohi duen trena? � Uztarria

� � � � � � � � � iritzia 13

Zuri Sarrionandia etorri zitzaizun burura lehenaldian. Etxean dago liburua, ez zara akordatzen zerkontatzen duen, zertaz den, baina esperoan dago-en umearekin akordatzen zara, etorriko denak egi-ten dion ilusioarekin, umearen begiak ikusten ditu-zu, eta begi haietatik ikusten duzu gertatuko dena-ren handitasuna.

Denak ez dira, ordea, datorrena ikusteko gauza.Edo ezkutatu egin nahi dute. Eta zerbait ezkutatze-ko norberak hitzik ez duenean besteren hitzakerasotzen ditugu sarritan. Horrela, ez da apenasaitatu Sarrionandiaren liburu baten izenburua delaeta horri behintzat egiten diola erreferentzia, etaeztabaidan jardun dira batzuk “kolosala”hitzaren gainean: erdarakada omen da, ez omen daegokia, ez da hiztegietan agertzen, emanzaion adierarekin. Euskarak ba omen dauzkaadierazi nahi dena adierazteko bestelako hitzak, beste era bateko esamoldeak. Pekatu

Kolosala izango da� � � � � � � � � � � � � � � �eñaut frantzesena� � �

mortala egin omen dute slogan hori proposatu du-tenek.

Azalpenak ematen hasteko gogoa jarri zitzaizun:maileguen eta erdarakaden artean dagoen diferen-tzia zein den esatekoa, zuzentasunetik egokitasu-nera dagoen aldea erakustekoa. Pentsatzen duzuhiztegigileek lantegi zaila daukatela, beti iristen di-relako berandu, eta iristen direnerako hitzak bestenorabait joanak izaten dira, edo aldatuta edo desa-gertuta. Hala ere, isilik geratzea erabaki zenuen:gauza bakoitzak badu bere garaia, gauza bakoitzabere garaian egin behar da, eta orain garai kolosa-lak datoz. Edo kanta libertario zaharrak zioen mo-duan, laster izango da gerezi denbora.

Ez dago inolako zalantzarik, etortzen deneanere batzuk hizkuntzaren zuzentasunaz eztabaidasortuko dute, baina eztabaida horrek ez du estalikobenetan garrantzitsua dena, eta kolosala izangoda.�

���ESANA DAGO� � � � � � � � � �

� � �“Mendizaletasu-narekin lotutakoeskaintza zabaltzeada gure asmoa”AITOR UNANUELagun Onak M. B-ko presidentea

� � �“Xamanekkobazuloetan egitenzituzten marrazkiakbezala dira”GAIZKA OTAMENDImargolaria

� � �‘Euskarazkokateak behar lukexede nagusi”XABIER EUZKITZEkazetaria

Aitor Unanue.

� � � � � � � � � � � � � � � �andoni salegi� � �

� � �OTSOBELTZ� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

iritzia � � � � � � � � �14

Uneak harrapatzenZaletasuna lanbide bihurtzea lortu eta argazkikazetaritzan dihardu Ainara Garciak. Haren lanekinbilduma osatu du Uztarriak. �� Ainara Garcia Azpiazu

mamia � � � � � � � � � klik!16

�ITSASOAHASERRE.Mediterranear itsasoanolaturik ez dagoela diote. Ezda beti horrela. Gozo irlanigaro genituen egun haietansekulako haizea zegoen etaolatu ikusgarriez gozatugenuen.

klik! � � � � � � � � � mamia 17

DADESKO, ZORABIAGARRIA.Marokora joan aurretik Internetez ikusi genuenbide xelebre hau, eta gure bidaia, bertatikpasatzeko moldatu genuen. Ikusteko polita bai,baina erraz zorabiatzen direnei ez niekeaholkatuko handik pasatzea, badaezpada.

�

GOZOKO IHAUTERIAK.Maltako irlek betidanik izan dute parrandazale fama. Bertakoihauteriak ez dira gutxiagorako. Desfile ikusgarriak, zomorrolanduak eta ikaragarrizko festa-giroa.

�

�UDAKO ARRATSA NEGUAN.Donostian lainoz estalitako zeru euritsuak ikustera gaudeohituta, baina aurtengo negua ez doa batere gaizki. Urtekolehenengo egunetan, ezusteko pozgarria izan da, udako argiatenperatura hotzetan ikustea.

mamia � � � � � � � � � klik!18

�EGUNEROKO BAINUA.Kontxako hondartzan jendea elurraz gozatzen argazkiakegiteko eskatu zidaten egunkarian, elurra itsaso mailarainoegin zuenean. Han zebiltzan familiak umeekin elurrezkopanpinak eraikitzen. Halako batean, eguneroko igeri saioaeginda gizon batek uretatik irten zuen. Eta ez zen bakarra...

SAN JUAN SUA.Lanetik bueltan, etxe ondoko igerilekuatzera gerturatu nintzen San Juan Suaikusteko asmoz. Sarritan argazkiederrenak egiteko aukera etxe azpiansuertatzen zaigu.

�

�EURIA DONOSTIAN.Ez da ohikoa zerua oskarbi ikustea Donostian, halaere, argazki kamerarekin irten genuen egun hartanlagun batek eta biok. Maiatzeko egun ilun, euritsueta hotz bat izan zen arren, azken orduko ezustekoeguzki-izpi laranja hark, hanka bustiak eta hurrengoeguneko katarroa ahaztarazi zizkigun.�

�LAPONIA TRINEOZ.Orain arte egindako bidaia guztietako bizipen zoragarriena izan zen. Laponiako basoakhuskyen trineo batean zeharkatzeak sekulako askatasun sentipena pizten dizu.

klik! � � � � � � � � � mamia 19

Diskoak,bira eta biraAzken urteetan, disko jartzaileak parrandetakoprotagonista bihurtu dira. Herrian ere ugaritzen doazzaletasun hori duten gazteak. �� Ainitze Agirrezabala

L os Smiths taldeak Panic(Ikara) kantuarekin ‘hang the dj’ (urkatu dj-a)esaldia ospetsu bihurtu zuenetik nahikoa euriegin du. “Erre diskoteka, urkatu Dj bedeinka-tua, etengabe jartzen duten musikak ez baititezer esaten nire bizitzaz... Urkatu Dj-a, urkatuDj-a, urkatu Dj-a...’, zioen abestiaren letrak.

80ko hamarkadan Erresuma Batuan sortuzen taldeak Dj-aren irudiari egurra eman ba-zion ere, egun, Dj-ak parrandetako protago-nista bilakatu dira. Areto, taberna eta disko-teketan ohikoa da disko jartzaileak ikustea.Azken urteetan, Dj-aren irudia asko aldatzeazgain, txanpiñoiak bezala zabaldu dira, plaze-tako erromerietan eta ezkontzetan giroa alai-tzea lanbide zuten taldeei itzala egiteraino.

Mikel Zubizarretarentzat (Azpeitia, 1985)eta Iñaki Etxanizentzat (Azpeitia, 1985) musi-kak arnasa hartzeak bezainbeste garrantziadu euren bizitzan. Ofizioz ez, baina afizioz Dj-ak dira. Dj Beba eta Dj Panda.

Umetatik dira lagunak Zubizarreta etaEtxaniz; beti elkarrekin, lotura estua duteoraindik ere, musika jartzeko zaletasuna bai-tute biek. “Musika elektronikoaren oso zaleak

poa, lokalerako, nahiz eta Panda eta biokaritu musika jartzen. Bi plater, mahai txiki bateta binilo mordoska, hirurehundik gora, erosigenizkion Telle zestoarrari, bigarren eskuan.Garai bateko bakailaua zen, Exkerretegikoa”.

Sekretua, tempo berean nahastea Ostiral gauero jartzen dute musika Lokotx ta-bernan, eta “ahal duten guztietan” DesguazeMusic lokaletik saioa eskaintzen dute Inter-netez, Live Stream webgunean duten kana-letik. Saio horiek ez ezik beste hainbatek erebetetzen dute bi Dj horien egutegia. “Parebat aldiz ailegatu gara Pagoara pintxatzera,Txitxarron ere ibili izan gara, baina diskoteke-tan, esaten dena, gutxi. Bergaran Tartufon,Arrasaten Maritxu Kajoitan... Gainontzean,aretoak alokatu izan ditugu, 300-400 euro-tan, festak antolatzeko”.

Saio bakoitzaren aurretik zer kantu jarri au-keratzen dutela kontatu du Etxanizek: “Inter-neten bilatu eta jaisten ditugu debalde, orohar; nahi duguna bilatu ezean, berriz, erosiegin behar. Ez dira asko kostatzen, kantu ba-koitza pare bat euro”.

Herrianbidea zabaldu

duten Dj-akAitzor Arregi ‘Txol’eta Oier Aramendi

‘Dj Ulea’ izandira

izan gara, betidanik”, adierazu du Etxanizek.“Herrian gehiago ere badira, Aitzol ArregiTxol eta Oier Aramendi Dj Ulea, nolabaitbidea zabaldu dutenak eta gure irakasle izandirenak. Beti haiek entzuten, diru pixkat ingu-ratu eta aukera suertatu zitzaigunean, ekipoaerosi eta denborapasa bezala hasi ginen”.Zubizarretaren esanetan, pasatu den hileanlau urte bete zituzten honetan hasi zirela. “Nikbetidanik eduki dut gogoa musika pintxatze-ko. Bost lagunen artean erosi genuen eki-

mamia � � � � � � � � � kultura20

kultura � � � � � � � � � mamia 21

�

Behin aukeratutako kantak ordenagailuangordeta, musika jartzeko garaian, disko hutsbatetara pasatuz egiten dute. Zubizarretarenesanetan, “kaskoen alde batean jendea en-tzuten ari dena dugu, eta bestean, nahastunahi dugun kanta. Plater batean eta besteandauden abestiak erritmo eta tempo bereannahastean dago sekretua”. “Zaila da adieraz-ten zer estilo lantzen dugun”, dio Dj Pandak.“Techno musikak aldaera asko ditu. Egun da-goen barietatearekin, denak nahastuz joandira”. “Ulertzeko: elektroa, minimala eta tek-noa. 2003tik 2007ra bitartean entzuten zenmusikarekin aritzen gara”, azaldu du Bebak.

Binilo digitalekin aritzen badira ere, “kon-trolatzailearen erabilera modan” dagoeladiote. “Orain, diskoteka gutxitan ikus daitekeplatoekin pintxatzen. Richie Hawitin Dj ospe-tsuak jarritako moda da. Botoi bat zapaldueta erritmoa bilatzea eta dena berak egitendu. Baina, horrek guretzat ez du graziarik”.

Sormen propioa Gustuko Dj-ren batek halako lekutan jotzenzuela-eta, hartu hegazkina eta bidaiatu izan

ran… kanta bat bazen zeharo astuna! Kantabukatzerako nazkatu! Baina orain zaratak etaaldaketak hobeto sartzen ditu". www.miss-clood.com orrian entzun daitezke DesguazeMusic Record eta Bebatronic-en saioak.

Musika jartzaile bezala Azpeitian zaletasunhandia dagoela diote. "Ez dakit moda kontuaden, baina ikaragarri gara", dio Bebak. Pan-daren esanetan, "garai batean ez bezalaorain tabernetan –Korralen, Lokotxen, Pi-kuan, Negudan– entzuten da musika elektro-nikoa eta jendeari gustatu egiten zaio. Lehe-nago, jendeak musika elektronikoa beste erabatera ikusten zuen. Erotzen zuen musika be-zala, eta diskoteketako giroarekin lotzen zen.Orain, naturaltasunez hartzen da”. Bebakgaineratu duenez, "Azpeitian musika elektro-nikoa jartzen Negudako Juanillo zena hasizen. Gero, Txol, Binzo, Ulea... izan dira bideazabaldu dutenak. Festatxo batzuk ere antola-tu ziren Gatzetxean, Txarrantxan... Eta, esker-tzekoa da, Lokotxen, Negudan, Korralen…saioak antolatzeko ematen diguten aukera".

Musika pintxatzeko beharra egunerokoaez badute ere, ez dago egunik musika entzu-

dute. “Horrelakoak egin ditugu”, dio Bebak.“Londresen izan nintzen Anthony Rotherikusten; Zuricheko jaialdian; Brasilgo WimbiBeach diskotekan... Iaz, esaterako, Mone-groetara joan ginen, eta kasualitatez, DoctorElectrolux Dj-a entzun nuen, hunkitu eta lan-tzen nuen musika estiloaren txipa aldatuzidan. Ordura arte, minimala egiten nuen, etaharrezkero elektroa egiten dut”.

Etxaniz Alemaniara joan zen, hiru egunekojai batetara. “Gustuko ditugun hainbat Dj-kpintxatzen zutela jakin, eta koadrilan joanginen, astebeterako. Halere, niretzako Dj iza-rra Ima Chill Out da, eta Txol ere bai”.

Besteren musika jartzeaz haratago joannahi izan du Zubizarretak: "Nik beti gehiagonahi izaten dut, eta neure musika propioasortu dut, Bebatronik izenean. Baditut kantubatzuk, baina beste munduko ezer ere ez.Soinu batzuk oinarri dituen programa batdut, eta sormen lana egiten dut. Dj Amsia az-koitiarrak ikastarotxo bat eman zidan eta horari naiz, baina bide luzea da. Zeozer ondoegin nahi bada, ordu asko sartu behar dira"."Ari da, ari da…", bota du Pandak. "Hasie-

Mikel Zubizarreta ‘Dj Beba’ eta Iñaki Etxaniz ‘Dj Panda’, musika jartzen . � � �Dj Beba

ten ez dutenik. Bebak adierazi duenez, "pin-txatu ez, baina egunero dut musika entzutekobeharra. Berdin zait zer, Eskorbuto, Cica-triz…". "Nik egunero sesio bat entzuten dut",gaineratu du Pandak. "Musika horrekin lohartzea dagoenik pentsatzea zaila da, bainagauean, oheratzean, entzuten dut".

Musikaren munduak eman dienaz galdetu-ta, “ezagutu ditugun lagunak”, diote. “Egitenduguna jendeari hainbeste gustatzen zaiolaikusteak ere bete egiten zaitu. Horrekin jadahelburua bete dut nik. Ohitzen ari naiz, bainaniretzako txarrena, jendearen aurrean musikajartzen egote hori da. Beba ondoan badut, la-saiago aritzen naiz”, dio Pandak. Bebarenesanetan, handik edo hemendik pintxatzerajoateko deiak jasotzeak “asko pozten” ditu.“Okerrena, berriz, pintxatzeko materiala hon-datzen edo huts egiten hastean izaten da.Neure buruarekin haserretu egiten naiz”.

Dakitena gazteagoei erakusteko ere prestdaude. “Pintxatzen ari garela gazteak gertu-ratzen zaizkigu, probatzeko zera hori izatendute”, dio Pandak. Bebaren esanetan, “lo-tsatu egiten dira, baina esaten diegu lasaiazaltzeko lokalera, erakutsiko diegula-eta”.

Referee, ezkontzetako Dj-a Musika zaletasuna “betidanik” izan badu ere,diskoak jartzeko mundu horretan Oier Ara-mendi Dj Ulea-ren bidez “sartu” zela kontatudu Iraitz Olaizola Dj Referee-ek. “Elkarrekinikasten genuen Zarautzen, eta bi plater, ma-haitxo bat eta binilo batzuk saltzeko zeuzkalakomentatu zigun lagun bati eta bioi. Animatuegin nintzen, ekipoa erosi eta etxeko ganba-ran hasi nintzen, duela sei bat urte. Denbora-rekin, eskua hartzen joan ahala, ekipoa hobe-tu dut, eta orain sei plater ditut. Idea bat egi-tearren: Seat Panda batekin hasi nintzen;gero, Ford Scort bat izatera pasatu nintzen,eta orain BMWa dut”.

Luze baino lehen atera zen, ordea, ganba-ra zulotik kalera, diskoak jartzera: “Koadrilakobaten amak taberna du Sanjuandegin eta au-zoko festetan musika jarriko nuen eskatuzidan, eta aurrenekoz han aritu nintzen. Gero,

didate. Egia esan krisiaren eragina nabaridut, baina onerako. Joxeinak-eta kobratzendutenaren erdia eskatzen dut nik, eta beraz,garai zail hauetan niregana jende gehiagokjotzen du”. Dj lanetan aritzeaz gain, autobu-seko txoferra ere bada Olaizola.

Bestek deitu zain egon beharrean, behinbaino gehiagotan esakini izan du bere burua,esaterako, ikastolen aldeko festan musikajartzeko. “Duela bi urte Nafarroa Oinezenaritu nintzen diskoak jartzen. Iaz, Azpeitianospatu zen KM-ak jaia, eta han aritzeko eresaiatu nintzen, baina ez zidaten kasurik egin.Estilo horretako musikarik ez zutela nahiesan izan balute, tira! Baina, herrikoari ezetzesan, eta kanpotik bi Dj ekarri zituzten. Ezdakit haiek zenbat kobratuko zuten, baina nidebalde egiteko prest nengoen”.

Autore eskubideak... Disko jartzaile bezala arazoak saihestekoSGAEn erregistratzea “beharrezkoa” deladioen arren, “lapurreta hutsa” dela iruditzenzaio: “Autobuseko txoferra ere banaiz, etairratia ipintzeagatik SGAEri ordaindu beha-rra ez da normala. Atera kontuak, idazle batekbere liburu baten autore eskubideengatik, ur-tean 2 euro besterik ez du kobratzen!”. �

mamia � � � � � � � � � kultura22

�

Iraitz Olaizola ‘Dj Referee’, musika jartzen. � � �Dj Referee

garai hartan bertan, osaba batek ezkonduegin behar zuen, eta bere bodan musika jar-tzen ausartuko nintzen esan zidan. Probatuegin nuen, gustatu egin zitzaidan eta horrelahasi nintzen”. Geroztik, Inoxen, Sanagustineneta beste hainbat tabernetan jarri izan du mu-sika, baina, normalean, ezkontzetan, kinto-afarietan eta enpresa-bazkarietan aritzen damusika jartzen. “Ekainean jaunartze batetanariko naiz, baina hori ez da ohikoena”.

Halakoetan, parrandako musika, patxangajartzen du. “Ezkontzera doazen hainbat biko-tek nire gain uzten dute errepertorioa; bestebatzuek 40 kantuko zerrenda bat ematen di-date... denetik dago. Behin, senargaia Real-zalea zela eta ereserkia jartzeko eskatu zida-ten. Gonbidatu bat etorri eta Athleticekoa ja-rriko nuen esan zidan. Nik ezetz esaten jakinez eta Realekoa bukatzean Athleticekoa jarrinuen. Jarri orduko, senargaia etorri eta anpli-fikadorearen entxufea atera zuen”.

Neska-lagunarekin Iurretan, Bizkaian, bizibada ere, Azpeitia inguruan sortzen zaio lanikgehiena. “Webgune bat ere sortu nuen, nirejarduna ezagutara emateko asmotan, etaegia esan laguntzen du jendearengana hel-tzen. Halere, ahoz ahokoaren bidez-eta,batez ere Azpeiti inguruko ezagunek deitzen

kultura � � � � � � � � � mamia 23

Dj-ek eklipsatutaDisko jartzaileen ugaritzeak talde konbentzionalen desagertzeaekarri du, apurka-apurka. Beti Alai urtean 100 ezkontzetan jotzeraailegatu zen, Dj-ak agertu eta desagertu zen arte. � A. Agirrezabala

D ozena erdi urte da BetiAlai taldeak ezkontzetan –plaze-tan ere ibili izan ziren– jotzeari utziziola, 40 urtetik gorako ibilbideaegin eta gero. John F. Kennedyerail zuten urtean, 1963an, eskai-ni zuten aurreneko emanaldia, sa-nandresetan. Beti Alaiko kide

tiral gauean hasi, zapatu eguer-dian eta gauean jo, inoiz igandee-tan ere bai… Aste tartean, astele-henetan eta ostegunetan, ere iza-ten ziren ezkontzak, eta lanetik jaieskatzen genuen. Guk, batez ere,Kirurin jotzen genuen, baina baitaZumarragako Etxeberrin eta Zes-toako Arozena eta balnearioanere. Orduan urteko kontratu batadosten zen jatetxeekin”.

Bodetan jotzeko errepertorioluzea prest izaten zutela dio Are-nasek: “Ezkontzan zegoen jende-aren araberako kantak jotzen ge-nituen, baina gehienak euskalkantak, rantxerak, pasodobleak...Gorka Knorren Mort pour la pa-trie asko eskatzen ziguten”. Auto-re eskubideak xuxen ordaintzenzituztela ere gaineratu du Gonza-lezek: “Jotzen genuen kantu ba-koitzaren autorea eta izena idaz-ten genituen paper batean; gero,jatetxeari ematen genion zerren-da eta ezkonberriek ordaintzen zi-tuzten autore eskubideak. Ezzuten kantuko ordaintzen, ezkon-tzan ziren mahaikide bakoitzeko,baizik”.

“Adinean aurrera” ere bai, etaplazetan jotzea utzi eta azkenekobost urtetan ezkontzetan bakarrikjo zuten. “Pixkanaka, ordea, ez-kontzetako eskaera jaisten joanzen; disko jartzaileek moztu zigu-ten asko. Furgoneta eta ekipoguztia saldu eta erretiratu eginginen”.�Alberto Gonzalez, Iñaki Arenas, Mailu Agirre, Kruz Mari Alberdi eta Jexux Urizar, Kirurin. � � �A. Gonzalez

Iñaki Arenas azpeitiarrak kontatuduenez, “hasiera batean SantaZezilia Egunean eskaini behargenuen kontzertua, baina azaroa-ren 22ko hilketa hura eta gero,Francok astebeteko dolu nazio-nala deitu eta ospakizun guztiakbertan behera geratu ziren”.

Azkoitiko Udal Musika Bandakatsedenaldia hartzen zuen tartea

aprobetxatzen zuten musika jo-tzeko. Gisa horretan ekin zionibilbidea taldeak, eta modu ho-rretan egin ziren ezagunak. Ge-roztik, hamaika ezkontza eta pla-zetan jo izan dute. “Sasoirik one-nean, 90eko hamarkadan, urtean100 ezkontzatan jotzera ailegatuginen”, kontatu du Alberto Gon-zalez taldeko bateria joleak. “Os-

Herria abordatzera!Adin guztietako partaideak dituen pirata talde batekzeharkatuko ditu Azpeitiko kaleak, Astelehenkarnabaleko mozorro desfilean. �� Eneritz Albisu

S ansebastianak joanda,inauteriak ate joka ditugu, eta astelehen ilun-tzeko mozorro festan talde saritua zein izan-go den pentsatzen dugun bitartean, guk ustebaino jende gehiagok prestatzen du astele-hen goizeko desfilea: gaztetxoenek eta haiengurasoek zer esana emango dute aurten eregure herrian.

Asier Goenaga, Igor Zabala eta honenalaba Malen jada hasi dira otsailaren 20rakojantziak prestatzen. Ohiturei eutsiz, guraso

eta seme-alabak elkarrekin irtengo dira hau-rren desfilean eta aurtengoan, Azpeitia abor-datuko dute pirataz jantzita.

Hogei bat pertsonaz osaturiko talde hauduela hiru urte hasi zen haurren desfileanparte hartzen. Elkarrizketatuen hitzetan des-filea “guztiak elkartu eta egunpasa polita egi-teko aitzakia bat da, azken finean, egun osoraluzatzen baita plana”. Goizean desfileaz go-zatzen dute eta ondoren, euren elkartera, Zo-koara, joaten dira bazkaltzera, guztiak batera.

mamia � � � � � � � � � festak24

Guraso batzuen ideia izan zen adin guztie-tako senide eta lagunek desfilean bateraparte hartzea. Lehenengo urtean, pailazoenkolore biziz josi zituzten kaleak, ondoren sevi-llar eta kordobarren zapata hotsek hartuzuten Azpeitia eta aurten, pirata jantzita he-rria konkistatzeko asmotan datoz.

Guk kalean ikusten dugunaren atzean,ordea, prestaketa eta antolaketa lana dago.Lehendabizi jantzia hautatu behar da eta on-doren, eginbeharrak banatu. Goenaga eta

Zabalaren esanetan, “gogo pixka batekin”hartuz gero, “lan erraza” da: “Haur batek edobestek beti izaten du kexaren bat hasieran,baina behin jantziak eskuartean guztia ahaz-ten zaie”.

Mozorroa hautatzerako garaian “errazta-sunean” pentsatzen dutela dio hirukoteak:“Sinplea izan dadila, edonork lortu eta janzte-ko modukoa”. Aurtengoan, santomasetarakojada erabakita zuten zein izango zen jantzia,eta dagoeneko dena prest dute; beste urtebatzuetan, aldiz, bazkaria egin izan ohi duteerabaki bat hartu eta eginkizunak elkarren ar-tean banatzeko.

Mozorroaren diseinuari dagokionez, laguntaldeak ez du inolaz ere uniformetasuna bila-

festak � � � � � � � � � mamia 25

Ezberdintasunak tarteko, hiru elkarrizketa-tuak bat datoz azpeitiarrontzat inauteriakkutsu berezia dutela esaterakoan. Euren esa-netan, “giroa ezberdina da; bai elegante egu-nean, bai mozorro egunean. Agian zezenaga-tik, edo urtean behin zerbait ezberdina egite-ko aukera izaten dugulako, baina zerbait ba-dute”.

Azpeitiarren etxeko leihoetatik jada hasi dainauterien usaina sartzen, Malen Zabaladuela egun batzuk jardun zen kaldereroetakojantzia armairutik berreskuratu eta proba-tzen. Mozorro eguna baino lehen, beste eki-men garrantzitsu bat du talde honek, kalde-reroetan ere eztarria lagaz parte hartuko bai-tute.�

tzen; ondo pasatzea helburu nagusitzat har-tuta, gauza beraz mozorrotzen dira, baina ez-berdin. “Bakoitzak bere erara lortzen ditu jan-tziak, ahal duen moduan moldatzen da, etahonela, gai bakarra mantenduz, mozorro ez-berdinak izatea lortzen dugu”.

Kontuak kontu, kalera irten eta giro bikai-naz gozatzeko aukera ematen diete haurrekgurasoei eta hasiera batean, ekimen honetanparte hartzen gaztetxoenei ilusioa piztekoasmoz hasi baziren ere, euretako askok hau-rrek baino askoz hobeto pasatzen dutelakontatu dute. “Batzuentzat karnabalak osogauza berezia dira, mozorrotzea asko gusta-tzen zaie, berezkoa dute: horrelako jendeaere badugu gure artean”.

� � �“Semea tematuta zegoenSpiderman jazteko; orainpirataz jazteko ilusioa du”

ASIER GOENAGA

� � �“Karnabaletatik gehiengustatzen zaidana parrandada; nik ere egiten dut!”

MALEN ZABALA

� � �“Umeak karnabaletanmozorrotuta gusturabadaude, gu ere bai”

IGOR ZABALA

� � � � � � � � � � � � � � � �alaitz olaizola� � � � � �gurutze eizmendi� � � � � � � � � � � � � � � �

� � � � � � � � � iritzia 27

A laitz. Krisia dela eta ezdela, atzo entzundako azkena: gasolina ika-ragarri garestituko omen dun. Orain garestieta laster garestiago!Gurutze. Bai, neuk ere entzun dinat. Krisia-ren aurrean ez al da hobe gauzak merkatzea?Horrela, jendeari gastatzeko dirua geratukozaion, bestela, berriz, dirurik gabe ezin inongastatu. Nik hala uste dinat behintzat!Alaitz. Ederki ari haiz! Horren erraza ez dunizango... Gurutze for president! Hi, hi kotxeanibiltzen haiz, eta badakin zer egin irteerarikgabeko zulotik ateratzeko: utzi kotxea txintxo-txintxo aparkatuta , eta hartu bizikleta.Gurutze. Hi ere, ederki ari haiz! Bat-bateanohiturak aldatzea ez dun erraza izaten. Denadela, derrigorra bezalakorik ez zagon. Duda-txo bat: bizikleta mantentzea garestia al da?Alaitz. Garestia, garestia... Noizean behingurpilak puztu, balaztak egokitu, garbitu...Eta nola ez, eta hau bai dela derrigorrezkoa,pedalei eragiteko hauspoa eduki. Bizikletaondo mantentzeko, jabeak mantendu beharondo! Batez ere, ni bezala, bizikletaren otarrakarga-karga eramaten badun.Gurutze. Hasieran oinez hastea hobe izan-go dinat, hauspoa egite aldera. Auto eskolakdauden bezala, ez al zagon bizikleta eskola-rik? Urte mordo bat badun bizikletan ibili eznaizela. Behin ikasiz gero ez dun ahazten,baina bai aldrebesten. Dena dela, gauza batesango dinat: bizikleta famatzen dun, bainakopilotu bezala ere ederki ibiltzen haiz!Alaitz. Eta hik, bakarrik baino kopilotuarekinnahiago!Gurutze. Dena dela, bakarrik ibiltzen ohitu-ta nagon, baina bai, tarteka, irratia entzun be-harrean, ondokoaren jarduna eskertzen dun.

Jardun merkea

Alaitz. Eskerrik asko. Imajinatzen haut irrati-ko esatariari erantzuten, edo “zigarro baterreko al dugu?”, galdetzen. Argi zagon, bizi-kletaren asuntoari muzin egin nahi dion,baina bi gurpilen gainean ere jardunaldi ede-rrak egitea zagon! Nahi badun, parrillan era-mango haut.Gurutze. Aizan, barkatu hiezadan, bainahankaz gora erortzeko batere gogorik ez zau-kanat. Gauza bat egingo dinagu: hik segi bi-zikletan, eta ni, ahal den bitartean, kotxeanibiliko naun. Hori bai, herri mailan oinez ibil-tzen saiatuko naun. Zer iruditzen zain?Alaitz. Mundial. Nik bizikleta gainetik egin-go dinat aio!Gurutze. Eta nik bi hanken gainetik eran-tzungo dinat. Agur indurain!�

���ALAITZ. “Bi gurpilengainean ere jardunaldiederrak egitea zagon!”

� � �GURUTZE. “Hankaz goraerortzeko batere gogorik ezzaukanat”

jakiteko � � � � � � � � � otsailari begiratua28

Karnabalak, ondo hornitutaJaitik astearterta, festa egitarau mardularekin datoz inauteriak.Txikiteo Elegantea, haur eta helduen mozorro festak, zezena eta kaleanimazioa dira osagai nagusiak aurten ere. � Ainitze Agirrezabala

K aldereroen etorrerareneta Euskal Inauteriaren kalejira-ren ondoren, hilaren 19an hasikoda herriko karnabaletako hirueguneko egitarau nagusia. Jaitikasteartera festa egitaraua ondohornituta dator. Txikiteo Elegan-tea, haur eta helduen mozorrofestak, zezena eta kale anima-zioa, osagai nagusiak aurten ere.

Elegante Egunean, besteakbeste, XXXIII. Juan de Antxietaargazki lehiaketa (12:00), Itsasi-ko artzai-iñudeak eta sokamutu-rra izango dira (12:30). Eskanda-lue elektrotxaranga ere kalean ibi-liko da (13:00). Arratsaldean, be-rriz, 16:30etik aurrera sokamutu-rra eta 19:30ean Funky a L’ollazankodunen emanaldia.

Astelehen Karnabalean, berriz,sokako zezena, zezen txikiak etaponiak izango dira plazan

� � �DATUAK� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

� � �Zer. Karnabalak.� � �Eguna. Otsailak 19, 20eta 21 (igandea, astelehenaeta asteartea). � � �Ordua.Egun osoa. � � �Tokia.Herriko kaleak.� � �Antolatzailea.Azpeitiko Udala.

(10:00). Gero, 12:30ean, mozo-rrotutako umeen desfilea egingoda. Arratsaldean, umeentzako jo-lasak egongo dira Olazko AndreMariaren plazan (16:00), etabaita sokamuturra ere (16:30).Goizaldeko 01:30ean mozorrolehiaketako sariak banatuko dira.

Astearte karnabalean, soka-muturra (07:00/16:30) izango danagusi, baina baita umeentzakojolas parkea ere (16:00)

� � �KARNABALAK� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

� � � � � � � � � � � � � � � � � �

14ordu, gutxi gora behera. Pasatuko ditu zezenak kalean,Karnabaletan hasi igande eguerdian eta astearte iluntzerarte.

33. argazki lehiaketa. Aurten ere karnabaletako irudiakjasoko dituzte, eta sokamuturra izango da gai nagusia.�

1SantagedakMatxinbentanSanta Ageda bezperan auzokotaldea eskera aterako da AginRezola bertsolaria eta Laja etaIzer trikitilariekin. Iluntzean,auzo afaria eta erromeria, LidiaIrigoien eta Xabier Etxanizekin.Igandean, Santa AgedaEgunean, berriz: ume jolasak,pilota partidak, artisau azokaeta herri kirolak izango dira. � � �Eguna. Otsailak 4 eta 5(zapatua eta igandea). � � �Tokia.Matxinbenta. � � �Antolatzailea.Matxinbentako Festa Batzordea.

2‘Oinazez’ikuskizuna"Oinarri tradizional batetikabiatuz izaera berritzailea dugu.Dantza tradizionala, dantzaklasikoa nahiz garaikidearekinbateratzen dugu, eta hau guztia,musika, erritmoa eta jantziekinbatuta. Gainera, eszenatokikoestetika ere asko zaintzendugu". ‘Oinazez’ lan berriarekinetorriko da Ibarrako Alurr taldea.� � �Eguna. Otsailak 26 (igandea).� � �Ordua. 19:00 � � �Tokia.Sanagustin. � � �Sarrera. 6 €.� � �Antolatzailea. Kultur Mahaia.

3LuciodokumentalaLucio igeltsero eta anarkistanafarrari buruzko dokumentalaikusgai izango da, ‘Argiaemanaldiak’ ekimenaren baitan.� � �Eguna. Otsailak 29(asteazkena). � � �Ordua. 21:30.� � �Tokia. Sanagustin.� � �Antolatzailea. Sanagustin.�

���BESTERIK� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

� � �Azpeitiko ekimenez informaziogehiago: uztarria.com/agenda Itsasiko artzai-iñudeak kalejiran, Elegante Egunean. � � �Julene Frantzesena

� � �HITZ GEZIDUNAK� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

�Egilea:Luma

jakiteko � � � � � � � � � denbora-pasa30

Amarenama

Armiarmasarea

*Deitura

Bete

Ezinonartuzko

Hedabidemota

Ariakoa

*Izena

Ipar EH-n,inguru

Espetxe-ratu

Hizkigrekoa

Bi zatibi

Inprenta

Edo

Ezlabur

Amarenaita

Prezioa

Jasan,pairatu

Puxtarriak

Infusiomota

Kontso-nantea

Bokala

Emakumeizena

Errep., frui-tu tropikala

Hegaztibeltz

Nor

Kontso-nantea

10

Errep., txori mota

Txapelak

Kontso-nantea

Atomokargadun

Bizitokia

Musikanota

Tantalioa

Noratzizkia

Iridioa

* Aktore azpeitiarra

Letoniakohiriburua

Joaldunekezinbeste-

ko dute

Bokala

� � �HIZKI ZOPA� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �Aurki itzazu hizki zopa honetan Azpeitiko 8 auzo eta bazterren izenak

I K I L D X I T E N B AF U E R R I G A Z I E GA R D U L N O S A G R AI R I O M A N E T U T IK E A Z K O L X I N O SU S P T A I Z O E T N OA T U A Z L A B I K S LH I H Ñ A E N A R O U EO L E O G I R I U S L II L P R X E Z R B E A ML A I T A H B A E D R IE L A N D E T A S K U AS M I L U G U I L L A ZK A M E R U Ñ O A E H T

� � �SOLUZIOAK� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

HITZ GEZIDUNAK

HIZKI ZOPA

� � �ARGAZKI LEHIAKETAN ERANTZUTEKO EPEA. Otsailak 24 (asteazkena) � � �NORA BIDALI ZURE

ERANTZUNA. Perez Arregi plaza 1, behea. Azpeitia � � � IRABAZLEARI SARIA. Odriozola upategiko ardo

sorta � � �PARTE HARTZEKO BALDINTZA. Uztarria Komunikazio Taldean bazkide izan behar da

� � �ZEIN DEN ADIERAZI.

� � �ZURE IZEN-ABIZENAK � � �TELEFONO ZENBAKIA

� � �ZEIN DA?� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

� � �UZTARRIAREN URTARRILEKO ARGAZKI LEHIAKETA� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

ZER DAGO SOBERAN, ZER FALTAN? ATERPETXEARI TXIMINIA FALTA ZAIO IRABAZLEA

Iñaki Urkia Agirre Uztarriako

bazkidea izan da lehiaketako 135.

irabazlea. Odriozola upategiko

ardo sorta irabazi du sari gisa.

Argazkian, Iñaki Urkia Agirre,

saria eskuetan duela.

lehiaketa � � � � � � � � � jakiteko 31

�A�I�L�B�

AMARAUNAK

�OLAIZOLA

�A�ONARTEZIN

ERIKA�KO�IOI

�IRI�BONETAK

KARTZELATU�A

�TAU�LA�X�AK

BAT�TE�ZEIN�

�RIGA�JOAREA

IKILDXITENBA

FUERRIGAZIEG

ARDULNOSAGRA

IRIOMANETUTI

KEAZKOLXINOS

USPTAIZOETNO

ATUAZLABIKSL

HIHÑAENAROUE

OLEOGIRIUSLI

ILPRXEZRBEAM

LAITAHBAEDRI

ELANDETASKUA

SMILUGUILLAZ

KAMERUÑOAEHT

ARANTXA OLAZABAL-MILA TREKU jangelako langileak

1. Jatun onak al dira?9 urte arte ganoraz jatendute; gero kexatzen dira.2. Janari gustukoena?Pasta.3. Gogoko ez dutena?Berdura.4. Platera garbi uztenez duenari...

Jan dezan saiatzen gara;probatuarazi egiten diogu.5. ‘Jangelara bidalikozaitut, ea jaten ikastenduzun...’.Gurasoei esana diet,mehatxu bezala umeajangelara ez bidaltzeko.6. Lan honen alderdirik

Arrain urdina da, %5 koipea da eta haragiakkolore gorrixka eta distiratsua du; bere koipea pi-suaren %15 da. Lipido horiek osasungarriak dira,gehienak saturatu gabeak, eta ondorioz, odolekokolesterola murrizten dute. %16 proteinak dira etaliseriketa erraza du. Azukerik edo karbohidratorik iaez du eta %70 ura da. A eta D bitaminaz aberatsaden gibela du. A bitamina beharrezkoa da gureazala osasuntsu eta malgu mantentzeko. D bitami-nak, berriz, haurtzaroko errakitismoa eta zahartzaro-ko osteoporosia saihesten ditu.

Elikatzeko era iraultzailea du: arrain txikien multzobatera hurbiltzean, bortizki astintzen du muturra, in-guruko urak nahastuz eta arraintxoak zurrunbiloanzorabiatuz. Ahoa irekitzen du abiadura handiz, mi-nutu gutxitan bere eguneroko bazkaria irensteko.

Munduko ur epeletan bizi da, baina beti gertatuohi den bezala, japoniarrek aurre hartu digute arrainhonen arrantzan; urtean 40.000 tona arrantzatzenbadira, erdia japoniar itsasontziek eramaten dute.

Niretzako oso atsegina den haragi tenkatua du,txahal haragi xerra baten eta arrainaren arteko zapo-rea duena. Nire gusturako, jateko prestaketarikonena, plantxan edo parrilan erretada, limoi tanta, olio-ozpin edo maio-nesarekin.�

���� � � � � � � � � � �julian bereziartua� � �

Ezpatarraina

txarrena?Gazteen lotsagabekeria. 7. Eta, onena?Nahi ez zuen zeozer jatenikasi duela ikustea. 8. Janarekin gustura?Iaz baino jan garbiagoa etakalitatez hobea dugu.�

� Ainitze Agirrezabala

jakiteko � � � � � � � � �32

www.uztarria.comazpeitiko ataiye

� � �eguneko albisteak � � �irakurleen erantzunak � � �eguneko argazkia � � �bideoak � � �blogak � � �inkesta � � �agenda � � �bitxikeriak � � �‘azpeitia’ atala: zerbitzu publikoen ordutegia, autobusen ordutegia, telefono zenbakiak, euskara atala, farmaziak, festak,

hauteskunde denetako emaitzak, geografia, panoramikak, herriko taldeak, liburuak osorik... � � �uztarria herri aldizkari denak; PDF formatoan ere bai � � �eguneko efemerideak � � �gida komertziala...

� � �sartu sarean, eta hartu parte � � �egunero 7.000orrialderen bisita

uztarria.com � � � � � � � � � jakiteko 29

� � �EFEMERIDEAK� � � � � � � � � � �

1856Urrestillako mutikoenmaisuari kontu eskean.Maisua lau edo bost ikaslerekinbakarrik gelditu baitzen bereutzikeriagatik, eta gainontzekoaknesken eskolara joan ziren.

1887Kale izenak plaketan.Gobernadore Zibilaren aginduabeteta, herriko kale guztienizenarekin plakak lortzea erabakizuten.

1895Udalaren erabakia. PlazaTxikian generoa saltzen zutenmerkatarien arteko iskanbilakbukatu ziren, bakoitzari plazanizango zituen metroak seinalatuz.

� Iturria: Azpeitiko efemerideak.

Herria historian zehar liburua.� � �Egilea: Imanol Elias Odriozola.� � �Argitaratzailea: Uztarria KulturKoordinakundea.�

���ELKARRIZKETA DIGITALA� � � patxi juaristi/ander alkorta(AZZ-eko kideak)

Azpeitian gauzatzeko moduko sistema batezarri beharko dugu denon artean”� � �Azpeitia Zero Zaborren le-henengo lana Lapatx ixteaizan beharko luke. Geureagutxi dela eta kanpotik eka-rri zaborra? (... Gauza ederrada eta, kaka guztiontzat)Azpeitia Zero Zaborren (AZZ)helburu nagusia Zero Zabor pro-grama bultzatzea eta herriko egu-nerokotasunera zabaltzen lagun-tzea da. Norabide horretan La-patx-eko afera soluzio integralbaten baitan aztertu beharrekogaia dela uste dugu. Hau da, kon-tua ez da Lapatx itxi eta besteherri batean baldintza berberetanzabortegi bat ezartzea, aterabi-dea aurkitzea baizik.Zero zabor, hau da, zaborrikez. Ez al da utopia? (Ekain) Bai, utopia da, eta utopia guztiakbezala, beti hobetuz joan beha-rreko bide bat markatzen du. Da-torren urtean egungo zabor ko-purua murriztea lortzen badugu,eta urtez urte bide hori jarraituz

bagoaz, ez al da denontzako po-sitiboa izango?Zer iritzi duzue atez atekobilketari buruz? Azpeitiangauzagarria izan daiteke,ezta? (Txipristin)Interesgarria dela deritzogu. Eraberean, sistema bere horretankopiatzea akats larria litzateke,gure ustez. Azpeitian gauzatzekomoduko sistema bat ezarri behar-ko dugu denon artean.

“Europako Batasunakerraustegiaren energiaenergia berdetzat dauka.Ziur mendietan (Gazumen,adibidez) errota heolikoakere ez dituzuela nahi. Orainarte bezala Frantziako zen-tral nuklearretako energiaerabili behar al dugu? Zeinda zuen energia politika?(Nere)Gure taldean ez dugu jorratzenenergia politika, zeharka ez badabehintzat. Hala ere, gu bion (Patxieta Ander) iritziz, erraustegiarenenergia ez litzateke energia ber-detzat hartu beharko, zentral ter-miko arrunt batetik ez baita be-reizten. Bestalde, energia iturriguztiek dituzte aldeko eta kontra-ko faktoreak. Zaborraren kasuanbezala, irtenbideak osoa izan be-harko luke, kontsumoak murriz-tuz, iturriak dibertsfikatuz, inguru-menari ahalik eta kalte gutxieneraginez, eta abar.�

GaitasunaerakutsizZalantzak eta kezkak alde baterautziz eta pausoak aurreraemanez, politikan ibilbide oparoaosatu zuen. �� Mailo Oiarzabal

A zken urteotan politikatik“zeharo aldenduta” bizi bada ere, hamazazpiurtez Esther Larrañaga (Azpeitia, 1960) pun-taren puntan ibili zela esan daiteke. EAJn afi-liatua, 1990etik 1995era legebiltzarkide izanzen Gasteizen, 1995etik 1999ra Gipuzkoa-ko Batzar Nagusietan lehendakari, eta bestezortzi urtez Gipuzkoako Foru Aldundian kar-gua izan zuen: 1999tik 2003ra Gizartekin-tzako programazio eta kudeaketa zuzendarilanetan aritu zen, eta 2003tik 2007ra GizartePolitikarako diputatu izan zen. Azken legealdi

gebiltzarrerako hauteskundeetan Gipuzkoa-ko zerrendan sartu zuten –”hirugarrena nin-tzela uste dut”– eta horrelaxe hasi zen dena.Aurreneko hautagaitza hura proposatu ziote-nekoa nola gogoratzen duen galdetuta, “za-lantzak” eta “kezka” hitzak aipatzen ditu:“Zeure zalantzak dituzu. Batik bat, uste dutkezka izaten dela, gai izango al zaren lan horiegiteko”.

Aurreneko hartan bezala ondoren etorri zi-tzaizkion kargu proposamen guztietan erebere buruari galdera berdinak egiten zizkiola

horretan Azpeitiko Udalean zinegotzi karguaere izan zuen baina, berak azaltzen duenez,“ez nuen parte hartu udaletxeko lanetan, ezzelako posible. Momentu politikoa ere hala-koxea zen, alderdiari Azpeitian tokatu zitzaionzinegotzi pila bat edukitzea, eta nik ez nuenzuzenean parte hartu”.

“Zer ikusten didazue niri?”Politika munduan eta kargu publikoetan ibil-bide oparoa du egina Esther Larrañagak.“Inolako esperientziarik ez” zuela, EAEko Le-

jakiteko � � � � � � � � � atzera begira: esther larrañaga34

dio Larrañagak. “‘Zergatik ni? Zer ikusten di-dazue niri? Ez dakit gai izango al naizen hauaurrera eramateko’. Gero ba, ez dakit, seguruhuts pila bat egingo nituela, baina beno, bo-rondate pixkatekin eta jendearekin akordioe-tara iritsiz, gauzak egin egiten direla ikustenduzu; nik eta denek”. Azpeitiko diputatu ohiakez du uste gizonek, oro har, horrelakoetanberen buruei antzeko galderarik egiten diote-nik. “Nik uste dut gizon bati, kargu edo ardu-ra bat proposatzen diotenean, azkarrago ate-ratzen zaiola baiezkoa emakume bati baino.Emakumeok, orokorrean, askoz bueltagehiago ematen dizkiegu gauzei. Askotanpentsatzen dugu, ‘kapaz izango al naiz?’.Gizon bati hori ez zaio okurritzen; ez dagobere parametroetan, ez dago”.

Politika, beste arlo asko bezala, gizonezko-en plaza izan da beti eta emakumea pixkana-pixkana ari da hor ere bidea egiten. Hordago, besteak beste, kupoen legea deritzo-na, hauteskunde zerrendetan gizon-emaku-meen presentzia parekatzea helburu duena.Esther Larrañaga politikan ibili zen garaian ezzegoen halakorik eta ez daki hori ote den ir-tenbide egokia. “Emakumearen presentzianormaldu egin behar da eta, normaltzeko,gehitu egin behar da –dio–. Orain, emaku-mearen ikusgarritasun hori kupoen bidezlortu behar al da? Ez dakit. Askotan iruditzenzait geu garela geure buruari trabak jartzendizkiogunak ere. Gauza askotan bezala,oreka bat lortu behar da: kupoa kupoagatikigoal ez, baina agian emakumeok gehiagoahalegindu behar gara pauso hori aurreraematen, hainbeste konplexurik gabe”.

Kudeaketaren fruituakBetetako ibilbide politikoan gauza bakar ba-tekin geratzea “erraza ez” dela aitortzen du,

baina bete dituen kargu guztietan “zentzuguztietan, pila bat ikasi” duela da beretzatgarrantzitsuena. Atzera begiratuz, ordea, Di-putazioan egindako lanarekin gelditzen dabereziki. “Nik uste dut kargu denak izan dire-la aberasgarriak eta positiboak, baina ni neu,kudeaketak gehiago betetzen nau, behar du-dalako ikustea zer egiten dudan; azkenean,hori bera motibazio bat da”.

Une honetako egoera politikoa “interesga-rria, behintzat” badela iritzi du, baina Larraña-gak ez du politikara itzultzeko asmorik.�

���Foru Aldundira iritsi arte gizartezerbitzuen munduarekin batere harremanikez zuen Larrañagak, baina arlo horrek“engantxatu” egin zuela aitortzen du;“batzuetan zaila, baina oso lan polita” delauste du. Lehen Administrazioan aritubazen, politika utzi ondoren ‘beste aldera’pasatu da. Gaur egun, garun-paralisiadutenen Aspace elkartearen Gipuzkoakozuzendaria da azpeitiarra.

Bestaldetik

1. Esther Larrañaga (irudianezkerretik aurrena) GizartePolitikarako diputatu zen garaian,Zumarragako zahar-etxeberriaren lehen harria jarri zutenegunean. 2. Azpeitiarra etaazkoitiarra: Larrañaga, BatzarNagusietako lehendakaria,Roman Sudupe Ahaldun Nagusiizendatuz.

1

atzera begira: esther larrañaga � � � � � � � � � jakiteko 35

2

� � �TELEFONO ZENBAKIAK� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

UDALETXEA � � �Asteguna: 08:30-14:00 � � �Larunbata: 09:00-12:30 UDALTZAINGOA � � �Egun osoz

irekita egoten da ANBULATEGIA� � �Egun osoz irekita egoten da IGERILEKUA� � �Astelehena:

14:00-21:00 � � �Beste astegunak:07:00-21:00 � � �Larunbata: 10:00-13:00 eta 16:00-20:00 � � �Igandea eta

jai egunak: 09:00-13:00 � � �Kanpoko igerilekua: ekaina arte itxita KIROLDEGIA � � �Astegunak:

10:00-13:00, 15:00-21:00 � � �Larunbata: 10:00-13:00, 16:00-20:00 UDAL LIBURUTEGIA � � �Astegunak:

09:30-13:00, 16:00-20:00� � �Larunbata: 09:30-13:00 � � �Udan, Gabonetan: 08:30-14:00 ZAPO TXOKO

� � �Asteartea-ostirala: 17:00-20:30 � � �Larunbata: 16:00-20:30

1-2-3-4-5-27-28-29

Jacome (Azpeitia).

943 080258

6-11-12-24

Gisasola (Azkoitia).

943 851235

7-8-20-25-26

Ruiz (Azkoitia).

943 851966

9-21-22

Jaen (Azkoitia).

943 850660

10-23

Azpiazu (Azkoitia).

943 852989

13-14-15-16-17-18-19

Aranburu (Azpeitia).

943 811350

GAUEZ

1-4-5-8-20-25-26

Beristain (Azpeitia).

943 811949

2-9-21-27

Alberdi (Azpeitia).

943 815974

3-6-11-12-23-28-29

Jacome (Azpeitia).

943 080258

7-13-14-15-16-17-18-19-24

Aranburu (Azpeitia).

943 811350

10-22

Eizagirre (Azpeitia).

943 811274

EGUNEZ

� � �FARMAZIAK (otsaila)� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

LARRIALDIAK

112

�KONEXIO GEHIAGO.La Guipuzcoana konpainiak eskaintzenduen Donostiarako autobus zerbitzuazabalagoa da, hau da, joan-etorrirakoautobus gehiago jarri dituzte,urtarrrilaren 16tik.

ODOL-EMAILEAK

Otsailaren 29an izango dute

hitzordua, 18:00etatik

21:00etara, anbulatorioan.

� � �GARRAIOA� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

ALDALUR 943 85 27 18

EUSKO TREN 902 54 32 10

GUIPUZCOANA 943 85 11 59

PESA 943 21 26 99

PIPER ELKARTEA 943 85 25 87

TAXIAK 943 81 13 07

� � �autobusen ordutegi osoa:

www.uztarria.com/azpeitia/

autobusak

� � �ORDUTEGIAK� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

� � �ERABILGARRI� � � � � � � � � � � � � � � � � � � �

jakiteko � � � � � � � � � zerbitzua36

TOKI PUBLIKOAK

Udaletxea 15 72 00

Udaltzaingoa 15 13 13

Suhiltzaileak 112

Azpeitia Lantzen 15 71 83

Iraurgi Lantzen 85 11 00

Nekazal Bulegoa 81 24 85

Iturritxiki Ludoteka 15 11 79

Zapo Txoko / GIB 15 71 61

INEM 15 04 02

Kiroldegia 81 30 69

Igerilekua 81 41 21

Ertzaintza-Azkoitia 0837 80

Aitonena I 81 51 71

Aitonena II 81 23 89

Epaitegia 02 51 91

Ingurumen Etxea 81 24 48

OSASUNA

Anbulatorioa 0254 00

Anbulator. larrialdiak 02 54 01

Eguneko zentroa 15 74 96

Asepeyo 8144 00

Gurutze Gorria 85 32 97

DYA-Donostia 46 46 22

KOMUNIKABIDEAK

Uztarria 15 03 58

Hitza (Azpeitia) 81 38 41

Hitza (Zarautz) 8900 17

Azpeitian Zer? 81 11 00

Berria 943 30 40 30

Gara 943 31 69 99

Noticias (berriemailea) 687 60 50 06

DV (berriemailea) 610 81 29 12

Argia 943 37 15 45

Nabarra 948 22 71 25

Arrate Irratia (berriemailea) 81 26 32

Loiola Herri Irratia 81 44 58

Euskadi Irratia 943 01 23 00

Erlo Telebista (Azpeitia) 81 53 35

Izarraitz Telebista 85 13 05

ETB 943 01 17 05

ALDERDI POLITIKOAK

EAJ 81 55 70

Hautetsi Independentistak 15 72 00

EA 81 00 11

EB-Aralar 15 72 00

SINDIKATUAK

ELA 81 34 46

LAB 15 13 56

EHNE 81 39 28

KULTURA-EUSKARA

Euskara Patronatoa 81 45 18

Udal Euskaltegia 81 19 47

AEK 15 10 89

EHE 15 10 89

Udal Liburutegia 15 71 95

Loiolako Liburutegia 8165 08

Kontseilua 943 59 12 00

Bai Euskarari 902 43 00 26

IKASTETXEAK

Iraurgi 81 02 10

Iraurgi (Betharram) 81 16 68

Iraurgi (Milagrosa) 8163 80

Iraurgi (Jesuitinak) 81 22 49

Ikasberri 15 12 46

Karmelo Etxegarai 81 26 97

Urola BHI 15 02 28

BESTERIK

UGLE (Urolako gay-lesbian.) 273 posta

Xoxoteko aterpea 58 10 07

Eregi Euskara-Komunikazio Zerbitzuak

943 08 06 88

IDOIA EGIGURENurte bisustuan jaioa

Lasaiesango dinat

aurten: ‘Gaur da nireurtebetetzea’”

Urteak lautik behin betetzen dituenez,aurten jende askok zoriontzea eta opariugari jasotzea espero du.� Ainitze Agirrezabala

“

Zein dun zure adin bisestua? Zazpi urte beteko ditinat hilaren 29an. Noiz ospatzen ditun urteak? Otsailaren 28an. Halere, beti zagon batenbat martxoaren 1ean zoriontzen nauena.Hala esan izan zidaten: ‘nik martxoaren 1eanzorionduko zaitut, otsailaren 28an artean jaiogabe zeunden-eta’. Azkenean, bietan; baina,ez batean, ez bestean. Halere, aurten jendeaskok zoriontzea espero dinat. Egun seinala-tua denez jendea akordatu egiten dun.Ospakizun berezirik egiten al dun lauurtean behin? Niretzako otsailaren 29a egun berezia dun.Aurten lasai esan zezakenat: ‘gaur nire urte-betetze eguna da’. Etxekoei esana zienat aur-ten opari handiagoa egitea tokatzen zaiela.Umetan ulertzen al hunan urte bises-tuaren kontua? Ez dinat txikitako oroitzapen arrarorik. Ikasto-lara gozokiak hilaren 28an eramaten nitinan,eta merienda ere orduan egiten ninan.Hi bezala bisurtean jaiotakorik eza-gutzen dun? Koadrilako baten izeba ere urte bisestuan

jaioa dun. Elkar ez dinagu ezagutzen, bainaegun horrek lotzen gaitin eta lagunaren bitar-tez elkar zoriontzen dinagu.Urte bisustuek fama txarra diten.Hondamendi urtea omen ditun. Hori hala badun, nire kinta guztiak zakarkinzorte txarra. Hori kontua dun. ‘Asteartea eta13’ bezala. Ni ez naun superstiziosoa.Bisustuan jaiotakoak bazkaltzeko el-kartzen ditun, lau urtean behin. Inoizjoan al haiz? Joango al hintzanake? Bazakinat Igeldon elkartzen direla, baina ezzaukanat lotura berezirik nire egun bereanurteak egiten dituztenekin eta ez naun sekulaizan eta joateko asmorik ere ez dinat. Akaso,egun horretan jaiotakoren batekin harremanestua banu, animatuko nindunake... Jaiotegunarekin lotutako anekdota-rik ba al dun? Ama erditzeko jarri zela koinatari deitu zio-nan, ospitalera zihoala abisatzeko. ‘Gaur ezadi joan, 29 dun-eta!’, erantzun omen zionan.Bestalde, Facebook-ek ez din gogoratzennire urtebetetze eguna eta sare sozialenbidez inork ez nain zoriontzen.�

1

2

3

hi heu! � � � � � � � � � jakiteko 37

1. Marmitako eguneko bazkarian, Getarian. 2.

Ahizpa Amaia eta lehengusuekin, tarta janezurteak ospatzen. 3. Islandian, 2010ean.

B izikletak hazi gaitu.Hamar urte baino lehen, Enparan kalean be-hera, Erdi kalean gora, plazako kioskoaribueltaka, etxeko korridorean ezker-eskubiparetari kinki-kanka... Ziklista arinenaren ta-mainan ibili nahi genuen, esprinterrak ginenorduan. Eta tarteko karrerak zirenean, Arte-txeneko parean jartzen ginen, ingurukoekinbatera orroka: “Eragin, eragin! Sakatu, saka-tu!” Gabika Perurena Elortza Rick Van LoyJan Jansen Errandonea... Kas Fagor KarpyMercier... ziklista ginen haiei begira, haiek be-zain karrerista.

Eta petrilean jarri eta astegun eguerdian,eta zapatuan, Landetatik zetozen langileeibegira “Karrerista! Kotxea! Karrerista!” hotsegiten genuen, zer zetorren bakoitzean. Etakarreristak ziren beti gehienak, bizikletanetxetik lanera, lanetik etxerakoan, goizean,eguerdian, bazkalondoan eta iluntzean, bierrobera gainean. Karreristak.

Eta hogei urte, eta beti bizikleta eskuan.Urraki igo behar zen, edo Azkarate, edo Za-rauzko buelta Meagatik barrena... Eta Zumai-ra eskolak ematera edo Donostiara afaltzeraere, joan izan ginen bizikletan. Bizikleta beti.

Eta, Tourrak hozka egin zigunean, hartu bi-zikleta eta Getariara joango ginen, moilakotabernara, Frantziako telebistan ziklistakikustera. Eta, hurrena, bizikletak furgonetansartu eta Alpeetaraino joango ginen, Tourrabertatik bertara ikustera, hango Fignon etaGorospe, Modesto Urretabizkaia AlpeD’Huezen gure furgonetan sartuta, eta haueta hura, eta kolonbiarrak, eta krono-igoeraamaitu ondoren, Sean Kellyrekin batera–tarte batean, batera–, aldapan behera etadena jendarmez inguraturik, eta haien motorurdinak.

Eta erorikoak bizikletan behin eta berrizeta askotan, baina nahiko bakan, zenbat ibiligaren. Santamaña bizikleta eskuan igo –ar-tean indarrik ez–, eta goian, guardia zibilak,garai hartako kontroletan, landroverra bate-

eragin eta eragin

� � �Eta, berrogeita hamar urte,bizikletan segitzen dugu,honezkero inork kenduko ezdigun bizioan

� � � � � � � � � � � � � � � �miel a. elustondo� � �

an, pare bat berde kanpoan, tebeoa letzeneta pipita jaten. Eta Santamañan behera,errebueltan, harri txintxorretan bizikletak ihesegin eta lehenengo eroriko hura, Beizamarabaino lehen. Hango tabernan zertxobait gar-bitu, eta etxera, mailatuta. Izan ziren erorikohandiagoak, autoaren kapota gainera erori-takoak, baita ospitalera eraman gintuztenakere, baina onik atera ginen.

Eta, berrogeita hamar urte, bizikletan segi-tzen dugu, honezkero inork kenduko ez digunbizioan. Goizean goizago, jantzi kaskoa, etaabiatzen gara, alabaren ondoan batzuetan,geure burua beste inor gabe beste batzue-tan, eragin eta eragin, hiriko espaloietan–“Laster kaminotik ibili beharko dugu!” pro-testa oinezkoek–, kaminoetan –“alde hortik!bizikleta zahar hori!”, beti da autozale erre batjakulatorian–, eta hortxe, bizikletan, mundu

guztiaren kontra borro-kan, semaforoekd i s i m u l a t z e n

duten kaosa-ren erdian.�

iritzia � � � � � � � � �38