Toponimia de silleda iv (lamela, laro, manduas, margaride, martixe)

TOPONIMIA DO CONCELLO DE SILLEDA IV

Parroquias e aldeas

por Laura Fernández SuárezBeatriz González Fernández

(Curso 2011-12)

A partir do artigo Toponimia do Concello de Silleda, de Nicandro Ares Vázquez (Lucensia, nº 17)

Lamela, Laro, Manduas, Margaride, Martixe

14.- LAMELA14.- LAMELA

14. Lamela (San Miguel)14. Lamela (San Miguel)

No latín vulgar foi No latín vulgar foi lamellalamella, diminutivo de , diminutivo de lamalama, topónimo , topónimo moi común no NO hispánico, de orixe probablemente moi común no NO hispánico, de orixe probablemente prelatina.prelatina.

14. Lamela (San Miguel)14. Lamela (San Miguel)Lugares de Lamela:Lugares de Lamela:

• BarravaiteBarravaite:: parece composto de parece composto de barrabarra ‘banco de area que se forma ‘banco de area que se forma na desembocadura dun río’, e dun na desembocadura dun río’, e dun nome persoal como nome persoal como Baitus presbiterBaitus presbiter..

• A BreaA Brea:: traduce o baixo latín traduce o baixo latín veredavereda ‘camiño vello estreito’.‘camiño vello estreito’.

• A CaselaA Casela:: co sufixo do latín vulgar co sufixo do latín vulgar --ellaella, vólvese diminutivo de casa., vólvese diminutivo de casa.

• A CodeseiraA Codeseira:: fai referencia á planta fai referencia á planta cutisuscutisus no latín vulgar ‘codeso’, no latín vulgar ‘codeso’, equivalente a equivalente a cytisuscytisus, voz greco-, voz greco-latina.latina.


• A GoletaA Goleta:: sería palabra árabe co sería palabra árabe co significado de ‘boca de río’ ou significado de ‘boca de río’ ou derivada de derivada de gulagula ‘gola, ‘gola, garganta’.garganta’.

• GorísGorís:: parece proceder do parece proceder do antropónimo visigótico antropónimo visigótico **GolaricusGolaricus ou ou GoiaricusGoiaricus..

• PeroxaPeroxa:: puido ser unha puido ser unha (Villa) (Villa) PerusiaPerusia, é dicir, unha vila propia , é dicir, unha vila propia de de PerusiusPerusius, nome persoal., nome persoal.


• Santa CristinaSanta Cristina:: foi foi Sancta ChristinaSancta Christina, , mártir de Tiro na persecución de mártir de Tiro na persecución de Diocleciano, con nome greco-latino Diocleciano, con nome greco-latino derivado de derivado de ChristusChristus..

• O SoutoO Souto:: de de saltussaltus en latín, que significou en latín, que significou ‘salto, desfiladerio, pasteiro con bosque’. ‘salto, desfiladerio, pasteiro con bosque’. SaltusSaltus foi tamén nome persoal. foi tamén nome persoal.

• VilariñoVilariño:: é diminutivo románico do latín é diminutivo románico do latín villaris -arevillaris -are, adxectivo que se substantivou , adxectivo que se substantivou en Vilar, que é unha pequena vila.en Vilar, que é unha pequena vila.

15.- LARO15.- LARO

15. Laro (San Salvador)15. Laro (San Salvador)

Laro puido ser o persoal e primitivo Laro puido ser o persoal e primitivo LarusLarus, que levaba o , que levaba o apelido de apelido de CantaberCantaber ‘cántabro’ no poema de Silio Itálico e ‘cántabro’ no poema de Silio Itálico e reaparece o seu xenitivo reaparece o seu xenitivo LariLari na epigrafía hispana. na epigrafía hispana.

15. Laro (San Salvador)15. Laro (San Salvador)

Lugares de Laro:Lugares de Laro:

• ForcasForcas:: traduce a traduce a furcafurca en acusativo de plural, referíndose en acusativo de plural, referíndose posiblemente a unha bifurcación de camiños, máis có suplicio da forca.posiblemente a unha bifurcación de camiños, máis có suplicio da forca.

• FreixeiroFreixeiro:: co sufixo co sufixo -arius > -arius > -eiro-eiro indica o sitio dun colectivo indica o sitio dun colectivo de de fraxinusfraxinus ‘freixo’ ‘freixo’

• GalánGalán:: ou foi un alcume persoal ou foi un alcume persoal orixinado no xermánico orixinado no xermánico *wallan*wallan ou o nome visigótico ou o nome visigótico Gella -anisGella -anis, , con referencia ao posuidor con referencia ao posuidor daquela vila.daquela vila.

15. Laro (San Salvador)15. Laro (San Salvador)Lugares de Laro:Lugares de Laro:

• A PereiraA Pereira:: alude á árbore que alude á árbore que tenten a súa raíz etimolóxica a súa raíz etimolóxica no latín neutro no latín neutro pirumpirum, plural , plural pirapira ‘pera’. ‘pera’.

• O PereiroO Pereiro:: alude á árbore que alude á árbore que ten a súa raíz etimolóxica no ten a súa raíz etimolóxica no latín neutro latín neutro pirumpirum, plural , plural pira pira ‘pera’.‘pera’.

• RiobóRiobó:: procede do latín procede do latín rivus/rius bonusrivus/rius bonus ‘río bo’. ‘río bo’.

15. Laro (San Salvador)15. Laro (San Salvador)Lugares de Laro:Lugares de Laro:

• SamartiñoSamartiño:: é unha haploloxía de é unha haploloxía de Sanctus MartinusSanctus Martinus, o de Tours (s. , o de Tours (s. IV) ou o de Dumio en Braga (s. VI), que tiñan nome teofórico, IV) ou o de Dumio en Braga (s. VI), que tiñan nome teofórico, derivado de derivado de MarsMars ‘Marte’. ‘Marte’.

• SanteSante:: reflexa o xenitivo do antropónimo reflexa o xenitivo do antropónimo SanctiusSanctius, que orixinou o , que orixinou o persoal Sancho; a forma plena foi persoal Sancho; a forma plena foi Villa SanctiVilla Sancti, que quedou , que quedou fosilizada no topónimo Vilasante.fosilizada no topónimo Vilasante.

• O SoutoO Souto:: foi foi saltussaltus en latín, en latín, que significou ‘salto, que significou ‘salto, desfiladerio, pasteiro con desfiladerio, pasteiro con bosque’. bosque’. SaltusSaltus foi tamén foi tamén nome persoal.nome persoal.

16.- MANDUAS16.- MANDUAS

16. Manduas (San Tirso)16. Manduas (San Tirso)

Manduas Manduas foi un diminutivo suévico foi un diminutivo suévico MandolasMandolas no século VI. no século VI.


Lugares de Manduas:Lugares de Manduas:

• AndamolloAndamollo:: aparenta un topónimo bitemático, pero de difícil aparenta un topónimo bitemático, pero de difícil atribución.atribución.

• A BandeiraA Bandeira:: parece un derivado de parece un derivado de bandabanda, feminino do gótico , feminino do gótico bandwobandwo ‘signo, estandarte’. ‘signo, estandarte’.

• BravilBravil:: aseméllase algo a aseméllase algo a bravíobravío, relacionado con , relacionado con barbarusbarbarus; ; pero puido ser metátese do persoal pero puido ser metátese do persoal BarbillusBarbillus, en xenitivo., en xenitivo.

• O CastroO Castro:: traduce a traduce a castrumcastrum, nome de fortaleza prerromana e , nome de fortaleza prerromana e quizais tamén préstamo dunha palabra anterior á latina.quizais tamén préstamo dunha palabra anterior á latina.

16. Manduas (San Tirso)16. Manduas (San Tirso)Lugares de Manduas:Lugares de Manduas:

• CrestelleCrestelle:: foi un antropónimo co sufixo diminutivo foi un antropónimo co sufixo diminutivo -ellus-ellus do latín do latín vulgar, derivado do greco-latino vulgar, derivado do greco-latino Crestus/Chrestus Crestus/Chrestus ‘servidor, bo, ‘servidor, bo, virtuoso’.virtuoso’.

• DevesaDevesa:: procede do latín procede do latín defensadefensa, referida a un terreo protexido por , referida a un terreo protexido por unha cerca, como unha chousa.unha cerca, como unha chousa.

• FerrozosFerrozos:: debeu ser o nome persoal debeu ser o nome persoal FerruzusFerruzus, da familia de , da familia de FerrusFerrus, , baseados no latín baseados no latín ferrum ferrum ‘ferro’.‘ferro’.

• IglesiaIglesia:: nome castelán, indica o lugar onde se edificou a nome castelán, indica o lugar onde se edificou a ecclesiaecclesia ‘igrexa’, palabra de orixe grega.‘igrexa’, palabra de orixe grega.


Lugares de Manduas:Lugares de Manduas:

• LetrosLetros:: poderíase relacionar co celta poderíase relacionar co celta letronletron ‘pel, coiro’ ou co greco-latino ‘pel, coiro’ ou co greco-latino lectrumlectrum ‘cama, faldistorio’. ‘cama, faldistorio’.

• LourásLourás:: pódese vencellar cos nomes pódese vencellar cos nomes persoais persoais LauriusLaurius, , LaurianusLaurianus, , LaureaLaurea..

• MedeloMedelo:: aseméllase ao cognomen aseméllase ao cognomen persoal latino persoal latino MetellusMetellus, derivado de , derivado de meta meta ‘meda’ co sufixo ‘meda’ co sufixo -ellus-ellus..

• A MoaA Moa:: traduce o latín traduce o latín molamola con perda con perda do -l- intervocálico.do -l- intervocálico.

16. Manduas (San Tirso)16. Manduas (San Tirso)Lugares de Manduas:Lugares de Manduas:

• OuteiroOuteiro:: é unha evolución de é unha evolución de altariumaltarium ou ou auctariumauctarium, palabras , palabras usadas en documentos medievais para indicar un terreo alto ou usadas en documentos medievais para indicar un terreo alto ou elevado.elevado.

• QuintelaQuintela:: é o diminutivo latino é o diminutivo latino de de quintellaquintella, formado sobre , formado sobre quintaquinta. Puido ser unha . Puido ser unha (Villa) (Villa) QuintellaQuintella, propia de , propia de QuintellusQuintellus..• VilaverdeVilaverde:: sería unha sería unha Villa Villa Virdii Virdii ou ou ViridiiViridii, a vila do , a vila do propietario propietario Virdius/ViridiusVirdius/Viridius..

17.- MARGARIDE17.- MARGARIDE

17. Margaride (San Fiz)17. Margaride (San Fiz)

Topónimo que se orixinou en Topónimo que se orixinou en MargaritusMargaritus, un “signum” , un “signum” procedente da voz grega procedente da voz grega margaritesmargarites ‘perla’. ‘perla’.

17. Margaride (San Fiz)17. Margaride (San Fiz)Lugares de Margaride:Lugares de Margaride:

• CostelaCostela:: alude a unha alude a unha pequena pequena costa costa ‘ladeira’, voz ‘ladeira’, voz latina co sufixo diminutivo latina co sufixo diminutivo --ellaella..

• GamilGamil:: foi nome persoal, foi nome persoal, quizais o gótico quizais o gótico WalamirusWalamirus ou ou o romano o romano GamillusGamillus, de orixe , de orixe celta?celta?

• San FizSan Fiz:: o patrón parroquial, o patrón parroquial, foi S. Félix.foi S. Félix.

• VilanovaVilanova:: traduce a traduce a villa villa novanova..

18.- MARTIXE18.- MARTIXE

18. Martixe (San Cristovo)18. Martixe (San Cristovo)

MartixeMartixe é evocador dun é evocador dun xenitivo do primeiro xenitivo do primeiro posuidor daquela posuidor daquela villavilla primitiva, o cal chamaríase primitiva, o cal chamaríase MartidiusMartidius..

18. Martixe (San Cristovo)18. Martixe (San Cristovo)

Lugares de Martixe:Lugares de Martixe:

• A MoaA Moa:: traduce o latín traduce o latín molamola con perda do con perda do -l--l- intervocálico. intervocálico.

• ParadelaParadela:: é un diminutivo de Parada que alude a unha é un diminutivo de Parada que alude a unha parataparata, , onde os viandantes antigos facían un alto no camiño, onde os viandantes antigos facían un alto no camiño, parándose e preparándose para novas andaduras.parándose e preparándose para novas andaduras.

Toponimia de silleda iv (lamela, laro, manduas, margaride, martixe)

Education

Transcript of Toponimia de silleda iv (lamela, laro, manduas, margaride, martixe)