Ekoizpena eta prezioak

8. Unitatea

IKUSPEGI MAKROEKONOMIKOA

Makroekonomiak ekonomia oro har aztertzen du; mikroekonomiak, berriz, orokortasun horren baitan, haren atalen portaera aztertzen du.

Ekonomia adierazleak:

Ikuspegi makroekonomikoa

Aldagai makroekonomikoak

Ekonomia-adierazleak

Ekonomia- hazkundea BPGd-a

Prezioak KPI

Diruaren prezioa Interes-tasa

Enplegu maila Okupazio tasa

HAZKUNDEA ETA EKOIZPENA

BPGd-a herrialde batean denbora-aldi batean (eskuarki, urtebete izan ohi da) ekoizten diren azken ondasun eta zerbitzu guztien diru-balioa da.

Balio multzo batek osatzen du BPGd-a: kontsumoa, inbertsioak, gastu publikoak, esportazioek eta importazioek.

BPGd K I G S N

INFLAZIOA

Inflazioa ekonomia bateko prezioek oro har eta modu jarraituan gora egitea da.

INFLAZIO MOTAK

Deflazioa: <%0•Ekonomiari kalte egiten dio, jendeak kontsumitu beharrean aurreztu egiten dutelako

Neurrizkoa: %3 inguru•Ekonomiari nahasmendurik gabe garatzen usten dio.

Arrapaladakoa: %10-99•Prezioak nekez kontrolatzeko moduan jartzen dira.

Hiperinflazioa: >%100•Diruaren balioa azkar galtzen da.Ekonomiaren krisiarekin dago lotuta

INFLAZIOAREN ARRAZOIAK

1.Ekoizopen kostuen igoera.

2.Eskaria handitzea

3.Diru gehiegi egotea zirkulazioan.

A. EROSTEKO AHALMENA GALTZEA

INFLAZIOAREN ONDORIOAK

Inflazioaren eraginpeko taldeakOnuradunak Kaltetuak

Prezioak etengabe aldatzen badira, familiek eta enpresek ez dute beharrezko informaziorik izaten, hurrenez hurren, zer eta zenbat kontsumitu eta ekoitzi jakiteko.

PentsiodunakLangileakAurreztaileakEsportatzaileak

Administrazio publikoakZordunakEsportatzaileak

B. ZIURGABETASUNA

KPIa batez besteko familia batek eskuarki kontsumitu ohi dituen ondasunen batez besteko haztatua da.

INFLAZIOAREN ADIERAZLEAK

INFLAZIOA NEURTZEA

Erosketa-saskia espainarrek kontsumo-talde bakoitzean egiten duten gastua kontuan hartuta egiten den prosuktu adierazgarrien hautaketa bat da.

Prezioaren aldakuntza-tasa

(KPI2 – KPI1)

KPI1X 100

DIRUAREN PREZIOADiruaren prezioa (ofiziala) herrialde bakoitzeko banku zentralak banku pribatuei mailegatutako diruaren oinarrizko interes-tasa da.

MONETA POLITIKA

Banku zentralek bi aldagai hauei erreparatzen dute:

•Maileguan emandako diruaren prezioa.

•Zirkulazioan dagoen diru-kantitatea.

Merkatu irekiko eragiketak herrialde bakoitzeko banku zentralek banku pribatuei maileguak diru-prezio (ofizial) jakin batean emateko egindako enkanteak dira.

BANKU ZENTRALAK BANKU PRIBATUAK ENPRESAK ETA FAMILIAK