A estrutura produtiva das explotaciónsde leite de Galicia

ROBERTO LORENZANA FERNÁNDEZ

XORNADA SOCIEDADE GALEGA DE PASTOS E FORRAXES (CIAM 24/04/2015)

1

INTRODUCCIÓN

2

Orixe dos datos/Información de base:

Enquisa a explotacións produtoras de leite de Galicia (2013)

Marco: Proxecto de investigación (RTA2012-00065-C05-02) financiado polo INIA a desenvolver en 3 anualidades (maio 2013-2016) co título:

“Bases y estrategias de producción de cultivos forrajeros adaptados a las condiciones agroclimáticas de la Cornisa Cantábrica para la producción de leche de vacuno de calidad

diferenciada en sistemas sostenibles, integrados en el territorio y orientados a los requerimientos de la nueva PAC”

Centros de investigación participantes: INGACAL-CIAM (Galicia)

SERIDA (Asturias)

CIFA (Cantabria)

NEIKER (País Vasco)

INTIA (Navarra)

3

Estrutura da enquisa (+200 preguntas)

Composición do rebaño e producción de leite Man de obra e tipo xurídico Base territorial e uso da superficie Sistema de alimentación Instalacións e maquinaria Formación e asesoramento Sucesión e perspectivas de futuro

Pendente de execución: caracterización económica

Número de enquisas/CCAA:

CCAA Nº enquisas

Galicia 284

Asturias 52

Cantabria 39

País Vasco 20

Navarra 19

TOTAL 414

Avance de resultados: Estrutura produtiva das explotacións de leite de Galicia

Poboación: explotacións con cota asignada/CA (campaña 12/13)Tamaño mostral ≈ 2% poboación/CA

4

A PRODUCIÓN LÁCTEA DE GALICIA

5

TOP 15 (NUTS 2) Country *1000 ton

Bretagne France 5.265,6

Southern and Eastern Ireland 4.306,60

Lombardia Italy 4.199,80

Pays de la Loire France 3.753,30

Weser-Ems Germany 3.148,40

Basse-Normandie France 2.807,60

Mazowieckie Poland 2.742,00

Schleswig-Holstein Germany 2.715,30

Emilia-Romagna Italy 2.531,40

Galicia Spain 2.505,80

Podlaskie Poland 2.340,00

Oberbayern Germany 2.333,30

Lüneburg Germany 2.286,80

Friesland Netherlands 2.107,00

Syddanmark Denmark 2.017,90

UE (≈152M ton.)85% 10 países

- Ale/Fra ≈ 20%- UK/P.Bajos/Ita/Pol 7-10 %- España 4% (7º país)

Eurostat, 2012

6

PRODUCCIÓN

ESPAÑA6 CCAA ≅ 90% producción

GALICIA2,5 MT. ≅ 39% total (55% expl.)

GALICIA (OTE leite)CA 2009: 13 mil expl. / 340 mil vacasTamaño: 27 vacas / 17 ha SAUEvolución 89/09:

-75% expl y ocupados-10% vacas leitex3,5 tamaño medio

7

AVANCE DE RESULTADOS EN BASE ÁS RESPOSTAS DOS PRODUTORESLÁCTEOS Á ENQUISA

8

Rango (103 kg)

Total MostraExpl. Cuota total Expl.

Estrato Min Max n % Mill kg % n %1 0 25 1,404 12 20 1 18 1.32 25 75 2,624 22 128 6 35 1.33 75 175 3,504 29 419 18 77 2.24 175 325 2,338 20 558 24 69 3.05 325 500 1,133 10 460 20 44 3.96 500 881 7 714 31 41 4.7

TOTAL 11,884 2,299 284 2.4

Tamaño (miles kg cuota)

- Pequeno (<175)

- Medio (175 a <500)

- Grande (>=500)

Nº explotacións de leite, cuota e selección mostral

63

29

7

25

44

313442

25

42 39

19

PEQUENO MEDIO GRANDE

Nº (%) Cuota (%) Vacas leite (%) SAU (%)

9

Tamaño (miles kg cuota)

- Pequeno (<175)

- Medio (175 a <500)

- Grande (>=500)

Prod. (M L)

Prod. (*1000 L/expl)

Vacasleite Lactacións Tasa

reemprazo Rto/vaca pres. Vacascarne

Estrato Suma Media n Suma n % L/vaca/ano n Suma1 22 15,4 5.4 7,644 5.4 36 2,831 3.4 4,7582 122 46,4 10.5 27,589 5.0 29 4,412 2.0 5,2483 446 127,4 22.4 78,590 4.5 43 5,681 1.1 3,7324 575 246,0 35.9 83,999 4.0 55 6,847 0.3 6785 462 407,5 49.4 55,981 3.2 62 8,247 0.2 2586 792 898,6 94.2 82,986 3.2 66 9,540 0.2 215

TOTAL 2,418 203,5 28.3 336,788 4.4 45 7,181 1.3 14,888

Tamaño Prod. (*1000L/expl)

Vacas leite

Vacas carne (% s.total vacas)

L/vaca presente/ano

Pequeno 78,3 15 10,8 5.182

Medio 298,7 40 0,7 7.407

Grande 898,6 94 0,3 9.540

Produción de leite e composición do rebaño10

Tamaño (miles kg cuota)

- Pequeno (<175)

- Medio (175 a <500)

- Grande (>=500)

Tamaño Societarias (%) UTA/expl UTA asal (%) L (*1000)/UTA

Pequeno 0,0 1,9 2,2 41

Medio 2,2 2,4 9,0 122

Grande 19,5 3,3 24,1 269

Tipoloxía xurídica da explotación e man de obra

Societarias UTA UTA asal.Persoas

na expl. familiarLitros/ UTA

% n n n n n n LEstrato Media Media Suma Media Suma Media Suma Media

1 0.0 1.78 2,496 0,1 78 3.61 5,070 8,6522 0.0 1.91 5,023 0,1 150 3.49 9,147 24,2933 0.0 1.95 6,826 0,0 91 3.71 13,015 65,3334 0.0 2.29 5,354 0,1 271 4.17 9,759 107,4245 6.8 2.75 3,116 0,4 489 3.98 4,506 148,1826 19.5 3.34 2,944 0,8 709 3.41 3,008 269,042

TOTAL 2 2.17 25,758 0,2 1.788 3.74 44,505 93,779

11

Tamaño (miles kg cuota)

- Pequeno (<175)

- Medio (175 a <500)

- Grande (>=500)

Tamaño SAU (ha)

Concentr. SAU (%)

SAU pastoreo

(%)

UGM/ha SAU

L (*1000)/ha SAU

Pequeno 13,6 42 41,1 1,9 5,8

Medio 27,4 39 16,4 2,2 10,9

Grande 52,5 19 3,0 2,8 17,1

A superficie agraria útil (SAU) e o seu réxime de tenencia

SAU Prop. Arrend.Cesióngratuita Pastoreo

Carga gandeira

Prod.leite/SAU

ha % % % % SAU UGM/ha L/haEstrato Media Suma Media Media Media Media Media Media

1 7.7 10,754 79.8 10.4 9.8 45 1.93 2,0132 10.9 28,558 79.2 12.9 7.9 42 1.58 4,2633 18.0 63,033 66.2 20.7 11.8 40 2.01 7,0834 25.1 58,685 69.8 18.0 12.0 21 2.18 9,8015 32.2 36,510 59.7 28.8 11.5 9 2.25 12,6456 52.5 46,236 53.5 35.2 11.2 3 2.76 17,123

TOTAL 20.5 243,776 69.8 19.1 10.7 32 2.02 9,920

12

Tamaño (miles kg cuota)

- Pequeno (<175)

- Medio (175 a <500)

- Grande (>=500)

Vías de incremento da SAU (última década)

Expl Por arrendamento Por compra Por cesión Por roturación

% % % % %Estrato Media Media Media Media Media

1 17 0 6 6 61 43 14 6 11 142 64 32 18 21 123 80 46 25 26 234 86 68 34 11 235 90 80 24 20 34

TOTAL 61 56 28 28 27

47,9

19,811,6 14,7 11,6

82,0

53,2

27,921,1 23,0

90,080,0

24,0 20,0

34,0

TOTAL ARRENDAMENTO COMPRA CESIÓN ROTURACIÓN

Pequeno Medio Grande

13

Tamaño (miles kg cuota)

- Pequeno (<175)

- Medio (175 a <500)

- Grande (>=500)

Tamaño P.Perm. e/ou Pradeiras Millo forraxeiro(% expl) (% s.SAU) (% expl) (% s.SAU)

Pequeno 99,7 82,3 54,0 27,7

Medio 98,5 65,0 83,0 45,5

Grande 93,0 51,0 98,0 57,0

As explotacións con pastos permanentes e pradeiras e as que cultivan millo forraxeiro

Con P.Perm e/ou Pradeiras Con millo forraxeiroExpl (%) ha % s.SAU Expl (%) ha % s.SAU

Estrato Media Suma Media Media Suma Media1 100 8,828 88 50 972 222 100 22,411 78 63 3,982 263 99 52,088 81 49 8,605 354 97 42,364 71 75 15,607 425 100 22,368 59 91 15,322 496 93 24,820 51 98 23,056 57

TOTAL 99 172,879 75 65 67,544 38

14

Tamaño (miles kg cuota)

- Pequeno (<175)

- Medio (175 a <500)

- Grande (>=500)

A ración media das vacas en lactación

Pastoreo Carro (unifeed) Ración (MS) Os silos na forraxe

Expl Expl Total Forraxe Pensos Total Silo herba Silo millo% % kg % % % % %

Estrato Media Media Media Media Media Media Media Media1 78 0 12.7 63.7 36.3 61 55 62 68 0 14.6 65.6 34.4 77 57 203 71 5 17.7 58.9 41.1 80 57 234 41 39 20.7 59.7 40.3 87 48 395 18 80 23.0 58.7 41.3 94 40 546 5 100 24.0 57.0 43.0 90 28 62

TOTAL 55 24 18.0 60.9 39.1 81 51 30

TamañoExpl (%) Ración media (MS) Silos (% s.MS forraxe)

pastoreo carro unifeed kg % forraxe % pensos total herba millo

Pequeno 71,3 2,3 15 62,4 37,6 72,7 56,3 16,3

Medio 33,5 52,4 22 59,2 40,8 90,5 44,0 46,5

Grande 5,0 100,0 24 57,0 43,0 90,0 28,0 62,0

15

CONCLUSIÓNS

16

A producción das explotacións lácteas de Galicia ten unha posición de liderado no conxunto do Estado, sendo a 10ª da UE.

O 63% son de pequeño tamaño (<175 mil kg), o 29% teñen entre 175 e 500 mil kg e o restante 7% superan este umbral; este pequeño grupo en número concentra o 31% da producción, ¼ parte do gando e o 19% da SAU.

A explotación media de Galicia é de tipo familiar cunha producción duns 200 mil litros de leite en base a 28 vacas, cun rendemento unitario de 7,2 mil litros/vaca/ano que fluctúa dos 5,2 ate os 9,5 mil litros segundo aumentamos o tamaño.

O traballo é realizado por 2,2 persoas a tempo completo con pouca presenza dos asalariados agás nas máis grandes, sendo a produtividade de 94 mil litros/UTA, que se triplica nas de maior dimensión.

Cada explotación manexa 21 ha de SAU, das que o 70% están en propiedade (sendo o arrendamento a vía principal para o incremento de superficie), que resulta nunhacarga gandeira de 2,02 UGM/ha. O pastoreo é residual nas grandes e acada o 41% naspequenas.

O millo forraxeiro está presente na metade das explotacións pequenas e na práctica totalidade das máis grandes, nas que ocupa o 57% da SAU. De modo global a forraxerepresenta o 61% da MS da ración sendo 8 de cada 10 unidades de forraxe aportadas polos silos, maioritariamente de herba nas pequenas e de millo nas grandes.

A superficie de millo ocupa unhas 67 mil Ha., que representa o 95% da superficie total de millo forraxeiro de Galicia e o 61% da de España.

17