CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

47
I_DCMXU_D DG_I I_DCMXU_D; U@ _EE @LUE@X _I LI@ CD X_DHMLMÜ @ I_DC HE CD\ LINU@MHDHE\ ÍX@MLD\ HE CD CILDCMHDH _DGDEC U_MOE U_MOE LI@X_DXI HE Z_E\XDLMÜ@ HE \E_WMLMI\ 4?5 - ?:44 \U\L_MXI E@X_E EC GI@HI HE HE\D__ICCI CILDC _DGDEC U_MOE U_MOE ] CD GU@HDLMÜ@ ZD_D EC HE\D__ICCI M@XE_LUCXU_DC I@B

Transcript of CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

Page 1: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 1/50

I_DCMXU_D DG_I

I_DCMXU_D; U@ _EE@LUE@X_I LI@ CD X_DHMLMÜ@ I_DC HE CD\LINU@MHDHE\ ÍX@MLD\ HE CD CILDCMHDH _DGDEC U_MOE U_MOE

LI@X_DXI HE Z_E\XDLMÜ@ HE \E_WMLMI\ 4?5 - ?:44 \U\L_MXI E@X_E

EC GI@HI HE HE\D__ICCI CILDC _DGDEC U_MOE U_MOE ] CD GU@HDLMÜ@ ZD_D EC HE\D__ICCI M@XE_LUCXU_DC I@B

Page 2: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 2/50

I_DCMXU_D DG_I

I_DCMXU_D; U@ _EE@LUE@X_I LI@ CD X_DHMLMÜ@ I_DC HE CD\LINU@MHDHE\ ÍX@MLD\ HE CD CILDCMHDH _DGDEC U_MOE U_MOE

LI@X_DXI HE Z_E\XDLMÜ@ HE \E_WMLMI\ 4?5 - ?:44 \U\L_MXI E@X_E

EC GI@HI HE HE\D__ICCI CILDC _DGDEC U_MOE U_MOE ] CD GU@HDLMÜ@ ZD_D EC HE\D__ICCI M@XE_LUCXU_DC I@B

Page 3: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 3/50

Page 4: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 4/50

Dcldche Ndyir he OibitäBustdvi Zetri Urrebi

\elretdrmi he Biomer`iBumccerni Dsprmccd Liri`dhi

Dcldchesd Cildc _dgdec Urmoe UrmoeHmd`d Ndoec Ni`tiyd _em`d

Dpiyi d cd supervmsmü`Ndrtfd Cmcmd`d Zmôeres

M`terve`tirdDzule`d Xirres Odccesteris

Ilm`d he Linu`mldlmi`es y Zre`sdLdrcis D`hrís \ä`lfez

E`tmhdh EkelutirdGU@HDLMÜ@ ZD_D EC HE\D__ICCI M@XE_LUCXU_DC I@B

Ldrrerd 4< @i 8? “ <7, ilm`d 5:4, Oibitä H.L., Licinomd

Hmrellmü` e; m`giJhesdrriccim`terlucturdc.irb(52-4) 2:<54:6 y (52) <4<65<5<4:www.hesdrriccim`terlucturdc.irb

DcmdhisLdsd he cd Mbudchdh he Ipirtu`mhdhes pdrd cds Nukeres - Cildcmhdh _dgdec Urmoe Urmoe

Le`tris he Hesdrricci Linu`mtdrmi he Nicm`is MM y Licm`ds

Hmreltir Hdvmh Bi`zäcez Oer`dc

Hmreltird dhnm`mstrdtmvdCuz Oedtrmz Dbuheci \merrd

Liirhm`dlmü`, prihullmü` y gitibrdgîd

Ldrne`susd`d Xdpmd NirdcesXrd`slrmplmü`

Ldrne`susd`d Xdpmd NirdcesAdre` Oedtrmz Wäsquez

Hmdbrdndlmü` e Mnpresmü`Kucmd`d Elfeverrm Bünez - Brälds Irrebi

<

DCLDCHÎD ND]I_ HE OIBIXÄBIOME_@I, \EBU_MHDH ] LI@WMWE@LMD

Dcldchîd Cildc _dgdec Urmoe Urmoe

Page 5: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 5/50

8

Lipyrmbft © Gu`hdlmü` pdrd ec Hesdrricci M`terlucturdc I@B, ?:4?Zrmnerd Ehmlmü`Oibitä, Licinomd, ?:4?

Estd puocmldlmü` bizd he cd pritellmü` he cis herelfis he pripmehdh m`teceltudc e` vmrtuh hec pritilici ? d`exi d cd Li`ve`lmü` U`mvsiore Herelfi he Dutir. @i iostd`te, lmertis extrdltis oreves he estds puocmldlmi`es puehe` reprihulmrse sm` dutirmzdlmü`, li` cd li`hmlmü

que se ne`lmi`e cd gue`te. Zdrd iote`er cis herelfis he reprihullmü` i he trdhullmü`, heoe` girnucdrse cds lirrespi`hme`tes sicmlmtuhesGu`hdlmü` pdrd ec Hesdrricci M`terlucturdc I@B, sicmlmtuhes que serä` ome` dlibmhds.

Zriyelti \doeres Zripmis he cds Linu`mhdhes Ít`mlds he cd Cildcmhdh _dgdec Urmoe Urmoe

Cd respi`sdomcmhdh he cds ipm`mi`es expresdhds e` cis textis m`lunoe exlcusmvdne`te d sus dutires, y su puocmldlmü` `i smb`mld que GHlinpdrtd.

Li` ec ` he evmtdr cd sioreldrbd bräld que mnpcmldrîd utmcmzdr e` espdôic –i/d„ dc m`lcumr dnois bí`eris, se fd iptdhi enpcedr ec ndslue`te`hme`hi que linpre`he d finores y nukeres.

Gitibrdgîds pirtdhd y li`trdpirtdhdLdrne`susd`d Xdpmd Nirdces (LXN)

Page 6: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 6/50

5

DCLDCHÎD CILDC HE _DGDEC U_MOE U_MOE

\DOE_E\ Z_IZMI\ HE CD\ LINU@MHDHE\ ÍX@MLD\ HE CD CILDCMHDH _DGDEC U_MOE U_MOE

I_DCMXU_D; U@ _EE@LUE@X_I LI@ CD X_DHMLMÜ@ I_DC HE CD\ LINU@MHDHE\ ÍX@MLD\HE CD CILDCMHDH _DGDEC U_MOE U_MOE

I_DCMXU_D DG_I

?:4?

@inore hec Zriyelti

Hmdb`üstmli \mtudlmi`dc y Hesdrricci he Lursis Xdcceres he Girndlmü` e` \doeres Zripmis li` Linu`mhdhes Ít`mlds “ Cildcmhdh he _dgdec UUrmoe.

Este priyelti girnucdhi pir ec Brupi Gildc Ziocdlmi`es he cd Dcldchîd _dgdec Urmoe Urmoe`d`lmdhi pir ec Gi`hi he Hesdrricci Cildc y ekelutd

pir cd Gu`hdlmü` pdrd ec Hesdrricci M`terlucturdc I@

Page 7: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 7/50

Page 8: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 8/50

2

M@HMLE

M`trihullmü`

4. U`d ̀ ebrd li` nulfi sdoir. _eexmi`es e` tir`i dc dpirte lucturdc he cis dgrilisteôis e` ec odrrmi \d` Kirbe. ?. U` fine`dke d cd ndestrd y pietmsd Ecod Zdcdlmis?.4 Ziesîd –Lfilü`md„?.? Ziesîd –Zî`tdne cd ldrd„?.< Fmn`i –Cd nuker lfilid`d„

?.8 Ziesîd –Cd pdrtmhd„<. Hílmnds lmndrri`ds; piend irdc dgri e`rdmzdhi li` cd espm`ecd ldstmzd<.4 Hílmnd –Cd cey he cds `ebrmtuhes„<.? Hílmnd –Ec lfmsne es u` lirrismvi„<.< Hílmnd –Zecis prestdhis„

8. Cetd`îds1 u` hmslursi versdhi he fere`lmd dgri8.4 Cetd`îd –Zritestd dc ndctrdti m`gd`tmc„.

5. Lue`ti trdhmlmi`dc dgrilicinomd`i hec Zdlîli –¹Zir quí ec sdpi es dpcdstdhi9„

7. D\INU@LIH; u`d dsilmdlmü` li` drind he nuker.

Omocmibrdgîd li`suctdhd

 

Page 9: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 9/50

Page 10: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 10/50

=

M@X_IHULLMÜ@

E` ec ndrli he cd pripuestd tíl`mld y netihicübmldprese`tdhd pir cd Gu`hdlmü` pdrd ec HesdrricciM`terlucturdc I@B dc Gi`hi he Hesdrricci Cildc he cdDcldchîd _dgdec Urmoe Urmoe, se pcd`teü ec hesdrricci heu`d puocmldlmü` que dlipmdrd pdrte he cd trdhmlmü` irdcy eslrmtd he dqueccis m`tebrd`tes he cds linu`mhdhes`ebrds y dgris he cd cildcmhdh, qume`es pir vicu`tdhpripmd, qumsmeri` fdler pdrte he estd prilesi.

He`mhi pir ec fmstirmdhir dgrmld`i ]iri Gdcc liniu` li`ku`ti he evmhe`lmds que testmni`md` cdsexpresmi`es estítmlds irdces y eslrmtds e` cis änomtis hecds trdhmlmi`es he cds linu`mhdhes ít`mlds, cd irdcmturd`i sici se lmrlu`slrmoe d cds girnds he nmrdr ec pdsdhism`i d –u` smstend he li`ilmnme`ti y trd`snmsmi`eshe li`ilmnme`tis„4, he experme`lmds y he girnds hever y pe`sdr ec nu`hi. \u linpmcdlmü` prinueve cd

lredlmü` he espdlmis e` cis que se vuecvd` d eslulfdrd dqueccds persi`ds he cd linu`mhdh m`teresdhdse` hdr d li`iler su pu`ti he vmstd siore u` tend

espelîli1 persi`ds que hete`td` sdoeres y prältlucturdces que puehe` trd`snmtmrse d trdvís he`drrdlmü` he recdtis e fmstirmds irdces dcbu`ds ved`lestrdces y/i nmce`drmds, u itrds veles, prihultiexperme`lmds he vmhd. D trdvís he ldhd ̀ drrdlmü`, rei fmstirmd se dhvmerte u` li`ku`ti he sînoicis, lree`y lisnivmsmü` que cd persi`d e` represe`tdlmü` he liceltmvmhdh, pisee e` recdlmü` d u` tend espelî

Zir li`smbume`te, fdocdr he irdcmturd mnpcmld pe`y vdcirdr cd rmquezd he cd trdhmlmü` irdc que heteldhd u`d he estds linu`mhdhes, e`te`her su cübmlcds expresmi`es que fdle` pdrte he sus lucturds y ces mnprmne u` secci he mhe`tmhdh m`li`gu`hmoce.

E` ec ldsi espelîli d estd puocmldlmü`, se linpmcüsu ndyirîd u` li`ku`ti secellmi`dhi he `drrdlmi

m`mlmdcne`te brdodhds e` nehmi ndb`etigü`dcbu`ds he cds ludces gueri` trd`slrmtds y rehdltdvdcird`hi dqueccis testmni`mis que hd` lue`td heperleplmi`es que cis m`tebrd`tes he estds linu`mhd

4 E` drtîluci he @. he Grmehend``, qume` lmtd ec trdodki he Gdcc (?::?).

Page 11: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 11/50

4:

M@X_IHULLMÜ@

tme`e` siore cd `uevd silmehdh y terrmtirmi e` ec queestä` vmvme`hi. \m ome` nulfds he eccds dcuhe` dexperme`lmd he vmhd prevmd y sdoeres lucturdces pripmise sus linu`mhdhes, respetdnis cd helmsmü` he cdspersi`ds que pdrtmlmpdri` e` este prilesi, e` li`tdrdlerld he sus mheds y dprelmdlmi`es e` tir`i d ci quefd smb`mldhi vmvmr e` estd cildcmhdh.

Ec ekerlmlmi he linpmcdlmü` mnpcmlü cd m`tercilulmü`e`tre ec equmpi he GHM d ldrbi he redcmzdr cds estdhîdshe ldnpi y cds persi`ds he estds linu`mhdhes quequmsmeri` li`trmoumr pdrd que este ekerlmlmi m`vestmbdtmvise fmlmerd redcmhdh.

_eletds, expresmi`es, piends, hílmnds lmndrri`ds,smb`mldhis he sueôis, dbóeris, sdoeres lucm`drmis,perleplmi`es siore ec li`texti hi`he vmve`, e`tre

itrds nulfds `drrdlmi`es, fd` smhi trd`slrmtds yrehdltdhds lini evmhe`lmd he cd nd`erd lini estdslinu`mhdhes utmcmzd` estis recdtis lini neld`msnipdrd girtdceler su tekmhi silmdc.

E` ec ldsi he cd puocmldlmü` que lirrespi`he dlinu`mhdhes dgri, cis textis prese`tdhis lirrespie` prmner cubdr, d u` hilune`ti e` hi`he cd seôNdrmcy` Ldrredzi Zdlfeli, dgrilisteôd y fdomtdhec seltir he \d` Kirbe prese`td dcbu`is dspelrecdlmi`dhis li` cd experme`lmd he vmvmr e` ec odec mnpdlti que fd` te`mhi cds linu`mhdhes e` este seltir y siore tihi, cd vdcîd he sus sdoe

espelmdcne`te recdlmi`dhis li` cis li`ilmnmebdstri`ünmlis.

Zistermirne`te, se prese`td u`d secellmü` he pieneslrmtis pir cd ndestrd lfilid`d Ecod Zdcdlmis, pieque e` cd dltudcmhdh hesld`sd e` cis d`dqueces reluerhi he su fmkd, cd trdodkdhird silmdc Ndrîd Kd`Urmoe Zdcdlmis, qume` bustisdne`te cis gdlmcmtündtermdc pdrd ser trd`slrmti y ehmtdhi lini pdrte

estd puocmldlmü`.

Li`trdstd`hi li` cd d`termir estrulturd piítcis smbume`tes eslrmtis ekenpcmld` dqueccd que

Page 12: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 12/50

44

M@X_IHULLMÜ@

henäs prilesis d hesdrriccdr e` ec ndrli he epriyelti.

LD_NE@\U\D@D XDZMD NI_D

Liirhm`dhird hec priye \doeres Zripmis he cds Linu`mhdhes Ít`mlds - C

li`smherd cd ndyir estrulturd expresmvd hec Zdlîli\ur he Licinomd; cd hílmnd lmndrri`d. Utmcmzdhdpdrd `drrdr ludcqumer dli`telmnme`ti mnpirtd`te hecdli`teler picîtmli, silmdc, lucturdc e fmstürmli he cdspiocdlmi`es dccî dse`tdhds, e` ec texti se prese`td`ludtri piends irdces que fd` smhi trd`slrmtis e` estdpuocmldlmü`, linpuesti pir ec helmneri he ilmi, ectundqueôi, Ldrcis _ihrîbuez Ldstmcci.

GHM expresd espelmdces dbrdhelmnme`tis d cdslinu`mhdhes ̀ ebrds y/i dgrilicinom`ds he cd cildcmhdhque `is dlibmeri` y qume`es `is pernmtmeri` li`ilersu redcmhdh y sus perspeltmvds he vmhd. Espelmdcesdbrdhelmnme`tis d qume`es pdrtmlmpdri` li` sus mhedsy eslrmtis e` estd puocmldlmü`; d Ndrmcy` LdrrmdziZdlfeli pir orm`hdr`is su vdcmisi li`ilmnme`ti ytmenpi, d hiôd Kd`etf Urmoe pir smenpre dliber`is

e` su ldsd y hdr`is d li`iler cd iord he su ndhre, yd Cuz Nery Cernd, D`d Mrms Ocd`hü`, Lelmcmd Ocd`hü` yXrm`d Modrbuí`, m`tebrd`tes he D\INU@LIH, qume`essmenpre gdvirelmeri` ec hesdrricci he este y tihis cis

Page 13: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 13/50

4?

U@D @EB_D LI@ NULFI \DOI_. _EGCEVMI@E\ E@ XI_@I DC DZI_XE LUCXU_DC HE CIDG_ILI\XEÔI\ E@ EC OD__MI \D@ KI_BE

Nm `inore es Ndrmcy` Ldrredzi Zdlfeli. @dlî e`Ldrtdbe`d he M`hmds (Oicîvdr) y pir helmsmü` he nmspdhres, ne gum d vmvmr heshe cis ludtri dôis li` nmomsdouecd dc nu`mlmpmi sulreôi he Xicû, cubdr e` hi`heredcne`te ne lrelerîd y ne ehuldrîd.

D ldusd he cd sepdrdlmü` he nms pdhres y he que dnoispdrtmeri` e` ousld he u` nekir guturi, tuve que dsunmr d

cd ehdh he qum`le dôis, cd respi`sdomcmhdh e` cd lrmd`zdy siste`mnme`ti eli`ünmli he nms itris his fernd`is,smtudlmü` que ne iocmbü d trdodkdr heshe tenprd`dehdh e` cd prepdrdlmü` y ve`td he linmhds räpmhds e`cd zi`d turîstmld he Xicû.

D pesdr he cd hmluctdh que ne represe`tdod lunpcmrli` ec trdodki y li` nms estuhmis, lucnm`í nm odlfmccerdtiy d pesdr he que ec `ebilmi he linmhds räpmhds ne

represe`tdod nuy oue`is hmvmhe`his, helmhî enpcedrnee` u` reli`ilmhi fitec hec nu`mlmpmi, e` ldcmhdh heldndrerd y lilm`erd. \m` cubdr d huhds este enpcei, nepernmtmü dnpcmdr nms li`ilmnme`tis e` ci que respeltdd cd prepdrdlmü` he vdrmdhds linmhds, dhenäs he que

puhe e`te`her que dpre`hme`hi u` pili he ldhd lilisd, dnpcmdrîd nms li`ilmnme`tis, prigu`hmzdrîd dqueccis sdoeres lucm`drmis que yd li`ilîd y reexmi`dlerld he cd mhe`tmhdh bdstri`ünmld he u` pdîs liLicinomd, hi`he su linmhd tîpmld es prihulti h

Page 14: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 14/50

4<

U@D @EB_D LI@ NULFI \DOI_. _EGCEVMI@E\ E@ XI_@I DC DZI_XE LUCXU_DC HE CIDG_ILI\XEÔI\ E@ EC OD__MI \D@ KI_BE

nezlcd he sdoeres lucm`drmis ferehdhis he cds lucturdsm`hîbe`ds, dgrilicinomd`ds e fmspd`d que fdle` pdrtehe cd fmstirmd he este terrmtirmi.

D hmgere`lmd he nulfds persi`ds que tuvmeri` que vmdkdre` Oibitä e` ousld he u` nekir guturi i he u` ndyirome`estdr y seburmhdh, yi ccebuí d cd lmuhdh e`vmdhd pirnm ndhre qume` pdrd e`ti`les, `i bustdod` hec `ivmi

que te`îd e` Xicû.Dprivelfd`hi que nms his fernd`is yd se e`li`trdod`trdodkd`hi e` cd lmuhdh, ccebuí e` ec nes he e`eri hecdôi ?::8 d Oibitä y he m`nehmdti ne enpceí linidyuhd`td dyuhd`td i enpcedhd hec servmlmi hinístmli,cdoir que e` repetmhds ildsmi`es tuve que hesenpeôdre` estd lmuhdh.

Cd prmnerd vez que li`ilî ec odrrmi \d` Kirbe, gue dtrdvís he u`d dnmbd que vmvîd e` este seltir, qume` nem`vmtdod d que pdsdrd cis `es he send`d e` su fibdr,yd que eccd ̀ i pernd`elîd e` su ldsd. \m` cubdr d huhds,gue estd cd rdzü` que m`uyü pdrd que hespertdrd e` nî ec

m`terís y dprelmi que sme`ti pir este odrrmi, m`lcusi, helmhmerd ve`mr d vmvmr pernd`e`tene`te e` este sel

He dluerhi d nm experme`lmd lini nuker `ebrd ecildcmhdh y espelmdcne`te e` este odrrmi, sm es lmerti e` cd pdrte odkd he cd odrrmdhd, cis hueôis he cds ld`i dcqumcd espdlmis y/i cubdres d cd be`te dgri, pirqufd exte`hmhi cd mndbe` he que cis `ebris sinis –n

pdbds, esld`hdcisis y li`gmltmvis„.@i es que `mebue que `i fdyd he`tri he nm bepersi`ds ouccmlmisds, linpcmldhds e mrrespi`sdoces sus iocmbdlmi`es1 ci que pdsd es que tdnomí` fdy reli`iler que fdy be`te prekumlmisd e` li`trd hbe`te que perte`elenis d cd linu`mhdh dgri yfdle` ec nî`mni m`te`ti pir e`te`her ec pir quí`uestris linpirtdnme`tis y dltmtuhes.

Zdrd evmtdr eslulfdr que ne sikuzbue` he esd nd`nm gdnmcmd y yi fenis dcqumcdhi smenpre e` ec seltir hec odrrmi, es helmr, e` ec cubdr lerld`i d cds cindlicm`ds hec odrrmi \d` Kirbe1 seltir e` hi`he dhe

Page 15: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 15/50

48

U@D @EB_D LI@ NULFI \DOI_. _EGCEVMI@E\ E@ XI_@I DC DZI_XE LUCXU_DC HE CIDG_ILI\XEÔI\ E@ EC OD__MI \D@ KI_BE

he ser nulfi näs trd`qumci, cd be`te es nulfi nästicerd`te y respetuisd d cd hmgere`lmd.

\m ome`, ndyirmtdrmdne`te cd be`te que vmve e` esteodrrmi prive`me`te he cd Listd Dtcä`tmld, tdnomí`fdy qume`es fd` ccebdhi he nu`mlmpmi he cd ListdZdlîld y he pueocis dcehdôis d cis rîis lini ecLduld y ec Ndbhdce`d hi`he tdnomí` fdy piocdlmü`

dgrihesle`hme`te. Dsmnmsni, fdy be`te que d pesdr hete`er tihds cds ldrdlterîstmlds gîsmlds he u`d persi`ddgri, `i se mhe`tmld` lini tdc y pues oue`i… yi hmbique esi es respetdoce.

\m dcbume` qumeres li`iler y li`tdltdr d cds persi`dsque li`girnd` estds lici`mds, `i es sm`i que vmsmteu` ` he send`d ec pdrque he Ndrli Gmhec i relirrdcds hmslitelds, cubdres pir exlece`lmd hi`he suece`

 ku`tdrse, hepdrtmr y redcmzdr dltmvmhdhes liceltmvds lini kubdr gutoic, odci`lesti i smnpcene`te li`versdr iodmcdr.

Cd nekir ípild e` cd que se puehe dprelmdr phe cds listunores que fenis trdscdhdhi y puestiprältmld e` Oibitä cis dgri listeôis, es e` cd \en\d`td, ípild e` cd que vmsmtdnis d `uestris pdrme`tdnmbis, y hebustdnis vdrmdhis pcdtis felfis d odse

Page 16: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 16/50

d cd fird he helirdr cds vîds e` ípilds linihelenorm`d, ̀ isitris fenis mnpuesti ec usi he dhiy helirdhis que hd` vmhd d cds ldcces y licirmhi destds y leceordlmi`es.

Nulfis he estis gestekis tdnomí` se suece` dlinpdli` cd prepdrdlmü` he dcbu`ds vmd`hds, –m`vdhme`li` sdoires, icires y licires cds leceordlmi`es he

velm`hdh.Es td`td cd m`ue`lmd he `uestrd lucturd lucm`drmd eseltir he \d` Kirbe y Ndrli Gmhec, que yd exmste` tme`espelmdcmzdhds e` cd ve`td he prihulti lini ec suquesi, ôdne, oildlfmli, dkî lfmqumti, pmnme`td he ioicci he yuld, tdndrm`hi, pi`lfe<, `îsperi, zdpe`tre itris dcmne`tis ldrmoeôis.

Xrds cds prepdrdlmi`es he ̀ uestris nd`kdres se esli`selretis y hdtis budrhdhis e` cd nenirmd he qumehete`td` cds reletds. Xihd prepdrdlmü` mnpcmld relirhenis sdoeres, listunores, fmstirmds y trdhmlmique fd` trdspdsdhi he oild e` oild, he nd`i

45

U@D @EB_D LI@ NULFI \DOI_. _EGCEVMI@E\ E@ XI_@I DC DZI_XE LUCXU_DC HE CIDG_ILI\XEÔI\ E@ EC OD__MI \D@ KI_BE

pesldhi, drriz he lili i li` grmkicmtis, e`sdcdhd nirdhdy u`d brd` vdrmehdh he hucles y lfmlfds. Heshe nmpu`ti he vmstd, estd es u`d he cds prm`lmpdces listunoresdgrilisteôds que ndyir mnpdlti e m`ue`lmd d te`mhie` odrrmi, pues cd be`te yd sd`e que e` cd send`dndyir, cis dgrilisteôis relirrenis cds ldsds e` ousldhe priodr `uestris hecmlmisis pcdtis trdhmlmi`dces.

\i` nulfis cis dspeltis pismtmvis que se fdle` prese`tese` u` odrrmi lini \d` Kirbe d pesdr he su ndcd gdnd.E` sus ldcces se eslulfd` u`d brd` vdrmehdh he rmtnisnusmldces dltudces lini cd lfdnpetd, ec vdcce`dti, cdsdcsd, ec nere`bue y ec rebbdetü`. Xdnomí` fdy qume`esse m`lcm`d` pir cis rmtnis trdhmlmi`dces lini ec gd`hd`bi,ec pirri y ec vdcce`dti lcäsmli. Lini qume` hmle; e`trebustis `i fdy hmsbustis…

Cd estítmld he cds ldcces hec odrrmi fd vdrmdhi hesheque `isitris fdlenis prese`lmd e` ec seltir; nme`trdsque d`tes cd be`te erd nulfi näs pdrld y reservdhd

< Lfmbómri.

Page 17: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 17/50

47

U@D @EB_D LI@ NULFI \DOI_. _EGCEVMI@E\ E@ XI_@I DC DZI_XE LUCXU_DC HE CIDG_ILI\XEÔI\ E@ EC OD__MI \D@ KI_BE

nd`i. U` ekenpci he ci que hmbi se puehe ver e` cdprepdrdlmü` he cds smbume`tes reletds luyis prepdrdhisfdle` pdrte he u` ne`û m`li`gu`hmoce dgrilisteôi;

Cds lcäsmlds drepds he fuevi- ? cmords he ndîz pecdhi

- ?: fuevis- \dc dc busti- Dlemte

Cdve ome` ec ndîz, pü`bdci dc guebi fdstd que seprelilm`e. Híkeci e`grmdr y cuebi nuícdci. \ebumhdne`tedndse ome` hespuís he pi`erce sdc dc busti. Hmvmhd cdndsd e` ?: pirlmi`es e` girnd he oicds, y siore u`dnesd dpcä`ecds li` cd nd`i y heces girnd he drepds

he bruesds. Ldcme`te ec dlemte e` u` ldcheri he netdcy grîd cds drepds fdstd que dc tindr u` licir hirdhigirnä`hise u`d listrd. \äquecds y fäbdce d ldhd u`dli` u` lulfmcci u`d doerturd prigu`hd pir ec oirhesepdrd`hi cds pdrehes he cd drepd, e m`trihuzld pir

eccd u` fuevi lruhi. Hespuís, li` lumhdhi, secce ocd doerturd (ec fuevi dyuhd d ecci). He `uevi netddrepd dc dlemte ome` ldcme`te fdstd que hire ome`.

\ueri sm`ud`i dticcd ouey- 4: tdzds he celfe lruhd

- \dc- 4 pdstmccd he ludki

Zi`bd d tmomdr cd celfe y cuebi licüquecd e` u`d odhe ndhred. Lürtecd dbrebd`hi cd pdstmccd he luHíkecd repisdr pir u`ds lud`tds firds y lud`hi eome` ludkdhd, qumíorecd li` cds nd`is sepdrdcd pdrte cîqumhd he cd ludkdhd. Ku`te cd ludkdhfdbd u`d oicd li` cd rnezd he u` quesi. Li`tm

exprmnmí`hicd li` cds nd`is fdstd eslurrmrcd ome`.sebumhi hesne`ule cd oicd he quesi y licüquecd e`ldcdodzi i tituni brd`he que e` su pdrte m`germir teu` dbukeri tdpi`dhi li` u`d tusd he ndîz, peri hi`he heoe eslurrmr dû` näs. Heke repisdr hurd`te

Page 18: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 18/50

firds. \m ec cubdr `i es tmerrd ldcme`te (ldsi he Oibitä),heke ec ldcdodzi nuy lerld he u` cubdr hi`he fdbdldcir. Hestdpe, herrdne ec li`te`mhi e` u` relmpme`tey dbrebue 5 tdzds he celfe. Heke repisdr hurd`te hisfirds. _elikd cd brdsd que sdce d cd superlme y odtd ecli`te`mhi li` nicm`mcci dbrebd`hi sdc. He `uevi elfeec resuctdhi e` ec ldcdodzi y täpeci ome` hurd`te 8 hîds.Hespuís he este tmenpi, hestäpeci y li` lumhdhi,

säqueci pir ec dbukeri. Wuectd d odtmr li` ec nicm`mcci yli`sund li` drepds, oiccis, pd`es, etl.

42

U@D @EB_D LI@ NULFI \DOI_. _EGCEVMI@E\ E@ XI_@I DC DZI_XE LUCXU_DC HE CIDG_ILI\XEÔI\ E@ EC OD__MI \D@ KI_BE

Page 19: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 19/50

46

U@D @EB_D LI@ NULFI \DOI_. _EGCEVMI@E\ E@ XI_@I DC DZI_XE LUCXU_DC HE CIDG_ILI\XEÔI\ E@ EC OD__MI \D@ KI_BE

E`yuldhi ldrtdbe`eri- 8 cmords he yuld- 4 tdzd he dzûldr - ? tdzds he quesi ocd`li sdcdhi- 4 tdzd he celfe he lili- 4 tdzd he lili rdccdhi

- ? lulfdrdhds he senmccds he d`îs- ¾ tdzd he nd`tequmccd- 4 tdzd he lrend he celfe

Zece y rdcce cd yuld. Dbrebue dc dzûldr, cds senmccds hed`îs tistdhds, ec quesi ocd`li rdccdhi, cd celfe he lili,ec lili, cd nd`tequmccd herretmhd y cd lrend. Nezlceome`, Licique estd nezlcd e` u` niche reltä`bucde`brdsdhi y cceve dc fir`i d <:: brdhis hurd`te u`d

fird.

Drriz li` grîkic ocd`li ldoelmtd `ebrd- 4 ¾ cmords he drriz- 4 cmord he grmkic ocd`li ldoelmtd `ebrd- 4 lili- ¾ lulfdrdhd he sdc

Cdve ome` cis grîkices y pü`bdcis d fervmr fdstd docd`he`. _dcce ec lili. Dbrebue dc dbud hi`he lilcis grmkices cd celfe he lili y cd sdc. Lud`hi estí fmrvmedôdhd cis grmkices, y pdrd que ec resuctdhi `dc te`bdlicir nirdhi, dbrebue tdnomí` nehmd tdzd he purígrmkices yd lilm`dhis.

Zir ûctmni, vmertd ec drriz, y lud`hi estí seld`hi revuey cuebi he 4: nm`utis täpeci hurd`te ?: nm`utis nä

Page 20: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 20/50

4=

U@ FINE@DKE D CD NDE\X_D ] ZIEXM\D ECOD ZDCDLMI\

D li`tm`udlmü`, se trd`slrmoe` u`d secellmü` he piendsy u` fmn`i he dutirîd he cd ndestrd lfilid`d EcodZdcdlmis qume` e` vmhd eslrmomerd u`d pricîgerd licellmü`he piesîds, fmn`is y lipcds fdstd ec nine`ti m`íhmtds,cds ludces gueri` trd`snmtmhds pir su fmkd, Ndrîd Kd`etfUrmoe Zdcdlmis, qume` dndocene`te licdoirü e` estelinpe`hmi hec ndtermdc piítmli.

Page 21: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 21/50

?:

U@ FINE@DKE D CD NDE\X_D ] ZIEXM\D ECOD ZDCDLMI\

LFILI@MD Ziesîd eslrmtd e` Lírtebum, Lfilü ? he kucmi he 4=2<

Lfilü`md `dlmü nuy piore,Zeri sme`hi fmkd he Hmis.Lfilü`md te`îd cd ldrd@e brmtd lini ec ldroü`.

He lfmld dsmstmü d u`d esluecdHi`he d ceer eccd dpre`hmüHelîd smenpre; –Fe he ldsdrneLi` pdmsd line grmsic„

Lrelmü y se gue pdrd D`tmiqumd…–¹Tuí sm e` quí ne e`lue`tri yi9.\epd` ci que d`hi ousld`hi;U` pdmsd line grmsic„.

\e dnmstü li` u` pdmsd`iXdnomí` `ebri, he licir,

] lini se e`dnirdri`,E` Neheccî` se quehdri`Linme`hi drepd y grmsic.

Page 22: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 22/50

?4

ZM@XDNE CD WMHD Ziesîd eslrmtd e` Lírtebum, Lfilü 4=28

@i ce pi`bds licir brms d nm vmhd1Zî`tdnecd he verhe, que dû` esperiHmsgrutdr he u` sebu`hi he dcebrîd.

He dndrmcci sm`i, pues yi preeriHec riki cd ld`he`te ccdndrdhdTue espmd`hi ec drhir he cis d`fecisNe sue`d d brmti que hespmertd ec dcnd.

Zî`tdnecd he dzuc, que es m``mtiEc hesei que te`bi he risdhi

Zm`tdr cd tuyd, y es que `elesmtiOue` guturi hekdrte prepdrdhd,Zdrd ci ludc d`smisd yi te pmhi.

Tue `i pm`tes cd nîd he nirdhi1

Xdnpili he ndrrü` y te supcmliTue he `ebri, ¡kdnäs! serîd peldhi.

U@ FINE@DKE D CD NDE\X_D ] ZIEXM\D ECOD ZDCDLMI\

Page 23: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 23/50

??

U@ FINE@DKE D CD NDE\X_D ] ZIEXM\D ECOD ZDCDLMI\

]i siy cd nuker lfilid`dCd nuker lfilid`d… (Xres veles)He brd` lirdzü`.

Xe`bi ec peci dpretdhiEc peci dpretdhi… (Xres veles)Nire`d es nm pmecXe`bi u` pdr he ikis `ebris

U` pdr he ikis `ebris… (Xres veles)He hucle nmrdr.Nm pmec es pmec he nire`dEs pmec he nire`d… (Xres veles)Tue fd tistdhi ec sic.

¡If! \ic te heoi cd brdlmdXe heoi cd brdlmd… (Xres veles)He nire`d

Nm luerpi, es lini u`d pdcndEs lini u`d pdcnd… (Xres veles)Tue se nele dc si`.

Lfilü es tmerrd oe`hmtdEs tmerrd oe`hmtd… (Xres veles)Tue oe`hmki Hmis.

Ce hmi, ec iri, ec pcdtm`iEc iri, ec pcdtm`i… (Xres veles)Tuí rmli ec Lfilü.

\us rîis si`Lini serpme`tes… (Xres veles)\i` lini serpme`tesTue sdoe` niverse li` sudve vdmví`

Xme`es estd tmerrd nire`d,Nulfi iri e` cd dre`d,Zcdtm`i e` cd peôd… (Xres veles)¡_mli es nm Lfilü!

CD NUKE_ LFILID@D Fmn`i s.g.

Page 24: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 24/50

?<

Zrmneri se gue ec vmekiLi` su equmpdke he dôis\ici hmki – fdstd cuebi„,E` u` ce`budke extrdôi.

] cds puertds hec lmeciDomertds, ci esperdod`,Zues se bd`ü ese prenmiTume` td`ti `is dndrd.

\iôí que hescäodnisHespuís que se fuoi íc mhi,Hekd`hi, pir tmrd`i,Ec nu`hi he cis vmvis.

\m` que gdctdrd dcbu`i,Dgirtu`dhdne`te,

Ccebdnis he u`i e` u`i…@is relmomü si`rme`te.

U@ FINE@DKE D CD NDE\X_D ] ZIEXM\D ECOD ZDCDLMI\

CD ZD_XMHD Ziesîd eslrmtd e` Oibitä e`eri 4=2?

\m`tme`hi dquec irbucciTue tihi ec nu`hi sme`teE` nehmi he cis suyis,\m estä` tihis prese`tes.

E4 finore ve`erdoce,Fdlme`hi he d`trmü`,Estuvi nuy bdcd`teE` Cd mhedc nd`smü`.

] yi, sicd, li`nmbi,Iptí pir prebu`tdrne;–¹Fdorí ome` nerelmhiNirdhd td` dndoce9„

Zeri he `i fdoer smhi,Zdrd lunpcmr su d`feci,

Nm pdhre, td` quermhi,Ne fuomerd e`trdhi dc lmeci.

\e fdoîd d`tmlmpdhi…¡Tuí finore td` hmstm`ti] Hmis yd ce fdoîd hdhiBrd` pdrte hec relm`ti.

He suerte que dlinihiE`li`trü su ludhrmccd;\mtmi te`îdnis tihisDccä, ¡quí ndrdvmccd!

He bizi m`mbudcdhiFe`lfmhis `uestris pelfis,Li` hevilmü` orm`hdnis,Orm`hdnis sdtmsgelfis;

Zir `uestri fibdr terre`i1Zir ec dnir sm`leri

He dqueccis pdhres oue`isTue `is qumsmeri` td`ti.

Page 25: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 25/50

?8

U@ FINE@DKE D CD NDE\X_D ] ZIEXM\D ECOD ZDCDLMI\

CD ZD_XMHD Ziesîd eslrmtd e` Oibitä e`eri 4=2?

Zir tihi ci que gumnis1] ci que `is dndnis1Zir ci que `i puhmnis1Zir ci que sî cibrdnis.

He pri`ti li`vm`mnisLeceordr u`d estd] dlirhes estuvmnisE` li`trdtdr irquestd.

] yi, sicd, li`nmbi,Iptí pir prebu`tdrne;–¹Fdorí ome` nerelmhiNirdhd td` dndoce9„

Zeri he `i fdoer smhi,Zdrd lunpcmr su d`feci,

Nm pdhre, td` quermhi,Ne fuomerd e`trdhi dc lmeci.

\e fdoîd d`tmlmpdhi…¡Tuí finore td` hmstm`ti

] Hmis yd ce fdoîd hdhiBrd` pdrte hec relm`ti.

He suerte que dlinihiE`li`trü su ludhrmccd;\mtmi te`îdnis tihisDccä, ¡quí ndrdvmccd!

He bizi m`mbudcdhiFe`lfmhis `uestris pelfis,Li` hevilmü` orm`hdnis,Orm`hdnis sdtmsgelfis;

Zir `uestri fibdr terre`i1Zir ec dnir sm`leriHe dqueccis pdhres oue`isTue `is qumsmeri` td`ti.

Zir tihi ci que gumnis1] ci que `is dndnis1Zir ci que `i puhmnis1Zir ci que sî cibrdnis.

] dlirhes estuvmnisE` li`trdtdr irquestd.

Dccä u` lecestmdc liriDne`mzdrcd qumsiLi` nûsmld que sici\e iyü e` ec Zdrdîsi.

Xdnomí` d ecebmr _em`dHespuís `is resicvmnis…Cis `inores eslibmhis,Cis he cds fmkds `uestrds.

] ld`hmhdtds gueri`;Cd m`tecmbe`te NdbhyEs gue`te su lereoriHe cuz m`dbitdoce.

Zir su oeccezd, Heyd.Cd tme`e m`linpdrdoce,]d que `m e` cds estreccds\e `itd dsî, ¡pdcpdoce!.

Page 26: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 26/50

?5

U@ FINE@DKE D CD NDE\X_D ] ZIEXM\D ECOD ZDCDLMI\

CD ZD_XMHD Ziesîd eslrmtd e` Oibitä e`eri 4=2?

He pri`ti li`vm`mnisLeceordr u`d estd

Xdnomí` pir su m`ile`lmd,@uestrd m`gd`tmc Zdtrmlmd,Tume` tuvi cd ilurre`lmdHe trildrse e` ldrmlmd.

] li` su `inore he ä`bec,\e prese`tü e` pdôdcesCd he cis ikis brd`hes…] oeccis… ¡mhedces!.

¡D`bícmld dhirdoce!Nmrdod li` dsinoriEc ristri he su pdhre,Nm fernd`i ldrmôisi.

\dmccy, pir su purezd1Xdnomí` pir cd fernisurdTue cd `dturdcezdCe hmi1 ¡pir su huczurd!

] Kd`et, smenpre oue`d.¡Tuí esoectez! ¡Tuí ecebd`lmd!¡] quí pirte he rem`d!¡Zeri _em`d he Grd`lmd!

\e irbd`mzü ec kurdhi,M`lcuye`hi d`becmtis…] estis li`vildri`D u` `uevi pceomslmtiZirque erd li`hmlmü`Zdrd iote`er ec trmu`giZiseer u` lirdzü`Xd` brd`he lini ec nu`hi.

Xihi estdod hmspuestiZdrd fdler cd ecellmü`...Gue itrd, pir supuesti,

Cd he ndyir iplmü`.

\e vitü li` heliri] e` kustmlmd bd`ü@uestri nekir tesiri;

Page 27: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 27/50

?7

U@ FINE@DKE D CD NDE\X_D ] ZIEXM\D ECOD ZDCDLMI\

CD ZD_XMHD Ziesîd eslrmtd e` Oibitä e`eri 4=2?

Cd que `is hmi su dnir.Zir tihis dordzdhds,Enilmi`dhd y tmer`d,@uestrd Ndhre ccirdod…¡Ccirdod `uestrd _em`d!

] DTUECCD, cd näs ZU_D,Nmrdod linpcdlmhd,

Li` ikis he ter`urd,D qume`, `is hmi cd vmhd.

] gue ndrdvmccisdCd fird que vmvmnis;¡Nm Ndhre estdod fer`misd!] tihis dpcduhmnis.

Dc ver que EC \IOE_D@I,

Zir ci do`ebdhd y oue`d,E4 nmsni, li` sus nd`is,Ce pusi cd hmdhend.

Page 28: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 28/50

?2

HÍLMND\ LMND__I@D\;ZIEND I_DC DG_I E@_DM[DHI LI@ CD E\ZM@ECD LD\XM[D

Ekenpci he cd lucturd piítmld dgri, cd pdcdord rmndhd ysus hmgere`tes nd`mgestdlmi`es fdle` pdrte he cd irdcmhdh`ebrd, m`strune`ti he vmtdc mnpirtd`lmd e` ec Zdlîli \urLicinomd`i, hi`he cd be`te se –dnd`budcd„  li` cdpdcdord, ec recdti y cd li`versdlmü` pdrd linu`mldrse,trd`snmtmr y relredr su litmhmd`mhdh.

Dhdptdhd he cd hílmnd m`ve`tdhd pir Wmle`te Espm`ece` ec smbci he iri he cd cmterdturd espdôicd, este tmpi heestrulturd piítmld tdnomí` se li`ile lini espm`ecd, cdludc se exte`hmü e` tihis cis rm`li`es hec @uevi Nu`hili` ec hesluormnme`ti, li`qumstd y lici`md he Dnírmld.E` ec ldsi licinomd`i, estd estrulturd piítmld se luctmvütd`ti e` cd Listd Dtcä`tmld lini Zdlîld, du`quetdnomí` se hmsenm`ü lini pdrte he cd piesîd irdc he cisCcd`is Irme`tdces y ec le`tri hec pdîs.

E` cd Listd Dtcä`tmld, cd hílmnd es ld`tdhd y se suecee`ti`dr td`ti e` estds lini hurd`te cd redcmzdlmü` heu` trdodki. Cis näs versdhis e` cd ndtermd, pdrtmlmpd` e`

li`lursis ccdndhis –pmquerîd„  e` hi`he se e`dctd qume` nekir sdoe mnprivmsdr. Xdc lini ci seôdcdhelmneri he prigesmü`, Ldrcis _ihrîbuez Ldstmcci, eListd Zdlîld cd hílmnd es –u` piend irdc utmcmzdpdrd `drrdr cis dli`telmnme`tis näs mnpirtd`y sioresdcme`tes he cd vmhd he cds piocdlmi`es, priocends he cd be`te, cds m`kurmds silmdces, cis relcdny `elesmhdhes näs se`tmhds hec finore hec cmtirdc y tidquecci d ci que se e`gre`td e` su litmhmd`mhdh„8.

Lipmdhd pir cds piocdlmi`es `ebrds hesdrrdmbdhdssmbci VWM y VWMM he cis eslcdvmstds espdôices, cd hílld`tdhd es prueod he cd mnpismlmü` cm`bóîstmld fmspddu`que li` lmerti –tique pripmi„  que cd hmgere`m`hmslutmocene`te he cd espm`ecd y cd li`vmerte e` pdltmvd he cd irdcmhdh dgrilicinomd`d.

8 Li`suctdhi hec ocib Ec Helmndrrü`, ec hîd ? he dbisti hec ?:4?.

Page 29: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 29/50

?6

HÍLMND\ LMND__I@D\;ZIEND I_DC DG_I E@_DM[DHI LI@ CD E\ZM@ECD LD\XM[DCD CE] HE CD\ @EB_MXUHE\ Hílmnd lmndrri`d pir Ldrcis _ihrîbuez Ldstmcci

D pesdr he sd`lmi`dhdCd cey he cds `ebrmtuhesZdrd `dhd fd` ldnomdhiLmertds ndcds dltmtuhes.

Dc `ebri `i ve` vmrtuhes] ve` lini pild lisdLreä`hi`is ndc dnome`teE` u`d dltmtuh mnpmisd,U` `uevi se`tmr dlisdDczd`hi brd` picvirdhdLi` u`d cey prinucbdhdMbudchdh ousld dlinihiDsî `i reû`d tihiD pesdr he sd`lmi`dhd.

Ndc ccdndhis he licir 

\m`ü`mni es he rdlmsni\m tihis te`enis u`i] quehdnis e` ci nmsni,Xihi ese neld`msniZdrd que hec `ebri huhe

Fiy li` irbucci dluheZdrd ldnomdr cd luestmü`@dle pdrd remvm`hmldlmü`

Es que ec licir `i cmnmtdEc dcld`le hec herelfiTue pir cd hmslrmnm`dlmü`Fd ndrldhi nulfi trelfi,Orm`hä`hice näs privelfiD et`mds que fd` hinm`dhi] errü`edne`te fd` lredhiTue ec `ebri es Mb`ird`teCd pirgîd Hmslrmnm`d`teZdrd `dhd fd ldnomdhi.

\e dldod ec tmenpi he d`tesFdy u`d `uevd li`lme`lmd

] que se sme`td ldrdkiTue ec `ebri fdle prese`lmd,] `i cd gdcsd lree`lmdTue dc trdodki ce ecuheEc `ebri fiy se sdluhe

Nistrd`hi sdoer prigu`hiDsî `i ldnome ec nu`hiLmertds ndcds dltmtuhes.

Page 30: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 30/50

?=

HÍLMND\ LMND__I@D\;ZIEND I_DC DG_I E@_DM[DHI LI@ CD E\ZM@ECD LD\XM[DEc LFM\NE E\ U@ LI__I\MWI Hílmnd lmndrri`d pir Ldrcis _ihrîbuez Ldstmcci

Ec lfmsne es u` lirrismviTue ci que tild ci drrum`dHekd dc nu`hi e`rehdhiLi` esd dltmtuh hdôm`d.

Fdy be`te que ce hd e`vmhmd\m d u`i ve` u` pdtrmni`mi\e e`birhd` y se dcmne`td`Li` ec gdcsi testmni`mi,Hesodrdtd` ndtrmni`misLred`hi gdcsis nitmvisNdtd` d cis nmsnis vmvis_esulmtd` d cis nuertisXrdtd` he lmebi d tuertisLini tihi u` lirrismvi.

Page 31: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 31/50

<:

Ec LFM\NE E\ U@ LI__I\MWI Hílmnd lmndrri`d pir Ldrcis _ihrîbuez Ldstmcci

HÍLMND\ LMND__I@D\;ZIEND I_DC DG_I E@_DM[DHI LI@ CD E\ZM@ECD LD\XM[D

Drrebcd` tihi ec estdhi] fdocd` fdstd hec pdpdHe cd trinpd he estd be`te@m Kesulrmsti se esldpd,D `dhd ce pi`e` tdpd@m nulfi ne`is lirtm`d

Li` su ce`bud vmperm`dHesodrdtd` ldserîisEc lfmsne es trene`hi cîiTue ci que tild ci drrum`d.

Cis que d`hd` li` ec lfmsnevmve` hec oilfm`lfe hmdrmi] he ludcqumer dllmü`Drnd` dcbû` line`tdrmi,\e kd` e` ec vestudrmi

E` cd ldrd, e` ec pem`dhiHe estis hesilupdhisÔdôi, `i se sdcvd `dhd] e`tre rmsd y pe`hekdhdHekd` dc nu`hi e`rehdhi.

Page 32: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 32/50

<4

HÍLMND\ LMND__I@D\;ZIEND I_DC DG_I E@_DM[DHI LI@ CD E\ZM@ECD LD\XM[DEc LFM\NE E\ U@ LI__I\MWI Hílmnd lmndrri`d pir Ldrcis _ihrîbuez Ldstmcci

\m dcbi es ome` pd” u`iCis li`sune ec ebiîsni@i vmve` sm `i fdy dcbu`iZd” li`hulmrci dc domsni,Fdocd` hec linu`msniHec lurd, he cd velm`d

] li` ndcmlmd nuy `d_inpe` vmrbm`mhdhesLred`hi fistmcmhdhesLi` esd dltmtuh hdôm`d.

Page 33: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 33/50

<?

ZECI\ Z_E\XDHI\ Hílmnd lmndrri`d pir Ldrcis _ihrîbuez Ldstmcci

Li` trene`hds ldoeccerdsD nulfd `ebrd fe nmrdiXe`e peci he repuestiXe`e peci prestdi.

Li` ese ldoecci cdrbiZdrele` purd ndrmnodDsî dnd`ele lficdCd que se dlistü liqumnod,Es u`d nihd nuy lfmnodTue sici rmsd privildDcbu`ds sme`hi lilds\e vuecve` hmzque pdcnerds\m` te`er u` sici liliZir trene`hd ldoeccerd.

HÍLMND\ LMND__I@D\;ZIEND I_DC DG_I E@_DM[DHI LI@ CD E\ZM@ECD LD\XM[D

Xe`er ec peci he u`iEs trene`hi vdlmcü`Zues cd oeccezd he este@i tme`e linpdrdlmü`,\e pi`e` es he vmsmü`Li` ese ldoecci dke`iZeri pdrd ec extreniLree` que es nulfi tunodi

Li`te`td li` su pecdkeD nulfd `ebrd fe nmrdi.]d es lisd hec pdsdiEc lue`ti he cd peculdZir usdr ese sm`títmliNulfd nuker se hes`uld,Gdctd que dccä e` cd luldXdnomí` se licique` peci

] quehe` li` ec li`sueciHe pihe ldnomdr he besti] lree` estdr siydhds Li` su peci he repuesti.

Í

Page 34: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 34/50

<<

HÍLMND\ LMND__I@D\;ZIEND I_DC DG_I E@_DM[DHI LI@ CD E\ZM@ECD LD\XM[DZECI\ Z_E\XDHI\ Hílmnd lmndrri`d pir Ldrcis _ihrîbuez Ldstmcci

Ec itri hîd vm u`d,Tue pir nm ldsd pdsüCulme`hi li` nulfi irbucciEc peci que ce lrmü,Cd nihd que nmri yi `iNe pdrele td` oue`d

Nmrdr d oeccds nire`dsLi` ldoecci dfî pebdiHesprelmd`hi ec que tme`e`D`hd` li` peci prestdi.

Î

Page 35: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 35/50

<8

CEXD@ÎD\; U@ HM\LU_\I WE_\DHI HE FE_E@LMD DG_I

He irmbe` eslcdvi, cds cetd`îds surbe` lini hmslursisque se dpiydod` e` cd rîtnmld he cis ld`tis brebirmd`isd trdvís he cds ludces, cis `ebris ldutmvis supcmldod` dsus hmises su m`li`girnmsni silmdc.

He`mhi lini u` hmslursi eslrmti e` versi que suecehelcdndrse e` ípild he ldr`dvdc, cds Cetd`îds suece`estrulturdrse e` u`d estrigd m`trihultirmd, u` li`ku`tihe versis he ludtri cî`eds y u` liri i rezi que li`stmtuyecd sellmü` le`trdc hec prebü`. Oäsmldne`te cd rmnd hecis ludrtetis se estrulturd d pdrtmr he cd prmnerd li` cd

terlerd cî`ed y cd sebu`hd li` cd ludrtd cî`ed, nme`que e` ec liri ci fdle d trdvís he cds his cî`eds rmnd` e`tre sî. \e hmle que cds cetd`îds dpdrelmeri` edôi 4.=<: he cd nd`i he cds prese`tdlmi`es redcmzde` ec ndrli hec Ldr`dvdc he Odrrd`qumccds pir pdrtebrupi Cds D`mnds @ebrds he _eoici.

Li` li`te`mhi giclcürmli, pmld`te y/i kilisi, cis tenhe cds cetd`îds se e`lue`trd` suketis d cds smtudlmi`ecd vmhd litmhmd`d.

Î

Page 36: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 36/50

<5

CEXD@ÎD\; U@ HM\LU_\I WE_\DHI HE FE_E@LMD DG_I

Z_IXE\XD DC NDCX_DXI M@GD@XMC Zir Nd`uec he Drli Gmbuerid

_E[IFiy `i ve`bi d relilfdr Imbd` ci que viy d helmrWdnis tihis d pritestdrZir ec ndctrdti m`gd`tmc.

LI_ID tihi dc que u` `môi ndctrdtdCi bum`hdrenis pir cds pdtds.

_E[IHi`he ldrdki estä ec ldrmôi] ec dnir dc fdlercis ku`tisHd trmstezd que nuerd u` `môiZir ec ndctrdti he cis dhuctis.

LI_I

Xdnomí` pir pdhres heslumhdhis\e quend` li` pücvird cis pecdis.

Î

Page 37: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 37/50

<7

CEXD@ÎD\; U@ HM\LU_\I WE_\DHI HE FE_E@LMD DG_I

Z_IXE\XD DC NDCX_DXI M@GD@XMC Zir Nd`uec he Drli Gmbuerid

_E[I\m fdy fdnore y ci ve` ccirdrI `i fdle` ome` ec nd`hdi\m fdy priocends e` ec fibdr@i se hesqumte` li` ec pecdi.

LI_I@i ci cevd`te` d lislirrü`Zirque se pi`e ccirü`.

_E[ITue heke` su dltmtuh gerizD tihis qumeri helmr Ec hecmti näs dtrizEs ec ndctrdti m`gd`tmc

LI_I

Li` ec ndctrdti ci resme`tesDcbu`is se vuecve` hecm`lue`tes

Î

Page 38: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 38/50

<2

_E[I@i fdbd` sus vmhds m`gecmlesDpre`hd` d nd`te`er cd ldcnd\u ndctrdti hekd lmldtrmlesE` ec luerpi y e` ec dcnd

LI_IFdy que trdtd li` ldrmôiD tihds cds `môds y `môis

_E[IEc guturi he u`d ld`lmü`E` `môds y `môis se dgerrdFdy que orm`hdrces irme`tdlmü`] exlcumrcis he cd buerrd.

LI_I

Li`strûyeces ome` su tenpciHä`hices oue` ekenpci.

_E[ID tu fmki pir gdvirZdrd que lrezld sd`i y gecmz_espítdci orî`hdce dnirTue se sme`td irbuccisi he tm

LI_ILud`hi u`i ccebd d vmekmtiWuecve d ser lini u` `mômti

_E[ICis pdhres fi`estmhdhHeoe` te`er ldhd sebu`hiTue dsund` su respi`sdomcmhdhDc trder u` fmki dc nu`hi.

LI_I

D cis `môis fdy que ehuldrcisXrdtdrcis ome` y dcmne`tdrcis.

CEXD@ÎD\; U@ HM\LU_\I WE_\DHI HE FE_E@LMD DG_I

Z_IXE\XD DC NDCX_DXI M@GD@XMC Zir Nd`uec he Drli Gmbuerid

Î

Page 39: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 39/50

<6

CEXD@ÎD\; U@ HM\LU_\I WE_\DHI HE FE_E@LMD DG_I

Z_IXE\XD DC NDCX_DXI M@GD@XMC Zir Nd`uec he Drli Gmbuerid

_E[I@i fdy que heslumhdr su e`tir`iEc mnoílmc que vmice u` pecdiTue ci netd` e` u` fir`i] ci e`sdrte` `m picci dsdi

LI_IHespuís he quendr su ôd`biTue ci bum`he` pir cds pecitdsLi` d`zueci e` ec pdci e nd`bi

_E[ITue e` su ne`te `i se brdoe ec gusmcE` senägiris `i cis pi`bds he pdydsisD tihd cd piocdlmü` m`gd`tmcOrm`henis u` guerte dpcdusi.

LI_IDpcduhd` li` oue` dcmôiD tihds cds `môds y `môis.

Page 40: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 40/50

<=

Lini cd drdôd sdoîd teke” su tecdrdôd, @uestri \eôihekü e`ldrbdhd pdrd que fmlmerd u`d esldcerd he e` cd que puhmerd` suom” tihmtis cis d`mndces d cd esLini cd estd erd he ndrmnod y ec sdpi erd ld`tdhi

 kue ‖i`he cd drdôd que erd respi`hehird pdrd ver ld`lmi`es mod` d ld`tdr e` ec odmce y lini ce ldesirpresd, pues e`lue`trd ec sdpi e`lue`trd d cd drdfdlme`hi su tecdrdôd. D tihds estds, `dhme sdoîd lüerd que cd drdôd fdlîd su fmci.

Cd drdôd dc verci ce hmki;

  - ¡Dy, Linpdhre \dpi!... @i ce vdyd d helm” d`dhme ci que fd vmsti.

 - @i, Lindhre... ¡Tuí vd d lree”!. Hespreilûp

he esi `inä”, lindhre.

  - Werä, Linpdhre \dpi, `i ce vdyd d helm” d`dhme...

  - @i, Lindhre.

Ec sdpi hmzque ̀ i erd dsî; íc d`hdod lini tihis cis itrisd`mndces hec ni`te; pdrd”i.

Zeri u`d vez @uestri \eôir fmzi u`d estd pdrd que eclmeci quehdrd lini es dfird y nd`hü d m`vmtd¸ d tihmtiscis d`mndces hec ni`te pd” que guerd` d u` odmce hendrmnod.

LUE@XI ¹ZI_ TUE EC \DZI E\ DZCD\XDHI9

Lue`ti trdhmlmi`dc dgrilicinomd`i hec Zdlîgmli

Page 41: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 41/50

8:

Hespue¸ he pi`erse he dluerhi, ec sdpi dbdrrü y se kued su ldsd y cd drdôd smbumü tekme`hi su esldcerd.

Oue`i... ]d ccebü ec hîd he cd estd. ]d tihis cis d`mndcesgueri` suome`hi y dfird sî, prebu`tdod`;

  - ¡Dki!... ¹Lüni serä que cd seôird drdôd fmzipdrd teker estd esldcerîlmnd fdstd ec lmeci9.

Ec sdpi ldccdhmti, veîd li` sus ikmtis.

Lud`hi yd e`line`zü ec odmce y se kueri` libme`hiy elfe odmce y elfe odmce y elfe odmce, nme`trds cdndrmnod brmtdod y ec sdpi ld`tdod y oeoîd...

¡] sî \eôir!... @i kue lud`hi e` piqumti ec sdpi seenoirrdlfü y line`zü d fdocd” lisds que `i heoîd;

  - Nm Lindhre Drdôd  Ldbd ldouyd...  Nm Lindhre Drdôd

Ldbd ldouyd…

Cd drdôd d tihi esti, pir ̀ i quehd” e` pe`d, ce li`te

  - Linpdhre \dpi,  Ld`te itrd kubd5 

Linpdhre \dpi,  @i ousque ouccd...

] ec sdpi, näs huri erd que ce ld`tdod y brmtdod;  - Nm Lindhre Drdôd  Ldbd ldouyd...  ] cd drdôd ce respi`hîd;

  - Linpdhre \dpi,  @i ousque ouccd.

LUE@XI ¹ZI_ TUE EC \DZI E\ DZCD\XDHI9

Lue`ti trdhmlmi`dc dgrilicinomd`i hec Zdlîgmli

5 Xi`dhd he ndrmnod.

LU @XI ¹ZI_ TU C DZI DZCD XDHI9

Page 42: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 42/50

84

Dsî que fd` ‖stdhi fdstd que cd drdôd yd `i ce bustü efmzi pdrd¸ ec odmce; que fdstd que `i ce sdldrd` dc sdpi,`i ld`tdod näs.

]d pir dquî, pir dccä, se ci ccevdri` dc sdpi d repisdr d u`lulfi7 hec sdcü`.

]d smbumü ec odmce fdstd que kue fird he m”se ldhd u`i dsu ldsd... ]d cis d`mndces se kueri` ye`hi u`i pir u`i...Ec sdpi `i se hd lue`td y `dhme se dluerhd he ccdndrci.

]d lud`hi fdoîd odkdhi ec ûctmni, yd gue fird he lerrdrcds puertds. E`sebumhd ̀ inä” que cd drdôd libmü y sudss,sudss, sudss, hesodrdtü su esldcerd he tecdrdôd y se kue dsu ldsd ome` trd`qumcd...

Lud`hi dc itri hîd, yd cds nukeres line`zdri` d odrrer

ec sdcü` y d nive” cis od`lis, vd` e`li`trd`hi ese

oucti... Dfî `inä” que lud`hi vd` vme`hi; ¡\eôisdpi li` cis ikmtis pecd”is...

Dfî `inä” que li` cds esliods ci drrmdri` dodki yhekü lder... Dfî kue que lud`hi yd mod d lde” dc suenpezü d brmtd”;

  - Dpärte`se pdcis y pmehrds pirque sm ̀ i, cds pdDpärte`se pdcis y pmehrds pirque sm ̀ i, cds pd

Dfî `inä” que cis pdcis ccebdri` y sudss, sudss, sudssdpdrtdri` y cds pmehrds näs hurds kue que se pusmeDfî `inä” que ccebü ec sdpi e`lmnd he esds pmehrdpcdss, ldyü...

Hec vmdke quehü ôd`lfmcîdhi2 dfî...

E`sebumhd lud`hi se qumsi pdrd”, yd `i puhi y quedsî dpcdstdhi fdstd dfird y näs se ce oritdri` cis iki

LUE@XI ¹ZI_ TUE EC \DZI E\ DZCD\XDHI9

Lue`ti trdhmlmi`dc dgrilicinomd`i hec Zdlîgmli

7 _m`lü`.2 Dllmü` he dpcdstdr, rebdr.

D\INU@LIH U@D D\ILMDLMÜ@ LI@ D_IND HE NUKE_

Page 43: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 43/50

8?

D\INU@LIH; U@D D\ILMDLMÜ@ LI@ D_IND HE NUKE_

Zir D`d Mrms Ocd`hü`

Nm `inore es D`d Mrms Ocd`hü` y siy u`d nuker `ebrdprilehe`te he Dpdrtdhü (D`tmiqumd) he hi`he vm`e e`ec dôi ?::7, ccebd`hi d cd cildcmhdh _dgdec Urmoe Urmoe,pues u`d fernd`d vmvîd yd e` ec seltir. Dc pili tmenpituve que quehdrne sicd, pues nm fernd`d rebresü dD`tmiqumd, dsî que tuve que ousldr u` cubdr hi`he piherestdocelerne e` cd lmuhdh. Esd experme`lmd ne pernmtmüli`iler cd lruhd redcmhdh que e`gre`tdnis cis dgris dcte`er que vmvmr e` cd lmuhdh; e` nulfis cubdres `i `isre`td`, pues li`smherd` que tihis sinis oilfm`lferisy esld`hdcisis, dhenäs he ndcd pdbd.

E` ec û`mli cubdr que puhe li`sebumr gälmcne`te u` cubdrpdrd vmvmr, gue e` u` m`qumcm`dti hec odrrmi Licm`ds, seltire` hi`he pir exlece`lmd, vmve brd` pdrte he cis dgrisque resmhe` e` cd cildcmhdh.

E` dquec m`qumcm`dti li`ilî d itrd he cds nukeres quedpiydrîd y li`sicmhdrîd cd dltudc dsilmdlmü` he nukeres.\e trdtd he Zmcdr Luestds, nuker dgri li` qume` linpdrtmrîdnulfds he cds reexmi`es, m`qumetuhes y sueôis e` tir`id cd lredlmü` he u`d dsilmdlmü` d trdvís he cd ludc

puhmírdnis trdodkdr e` pri hec ome`estdr he `uelinu`mhdh.

Zdrd e`ti`les, reluerhi espelmdcne`te d cd seôhueôd he cd ldsd hi`he vmvîdnis e` Licm`ds, quvdcirü nulfi ̀ uestrd dltmtuh licdoirdhird y respetupues dc mbudc que nulfds itrds persi`ds que vmve` ecildcmhdh y e` cd lmuhdh, pe`sdod que tihis cis dgriexleplmü`, írdnis runoeris y rumhisis.

Estd mhed lini nulfds itrds es errdhds y fdle` phe cis nulfis estereitmpis que cd be`te tme`e dlehe `isitris. Zrältmldne`te cd ndyirîd he persi`ds ldtdcibd lini be`te mrrespetuisd, que `i respetd`irnds y que e` repetmhds ildsmi`es sicenis tepriocends li` cd velm`hdh pir `i dldtdr cds rebcdsli`vmve`lmd estdocelmhds. @i `mebi que e`tre `isi

fdorä be`te que se dkuste d estd represe`tdlmü`, ptdnomí` fdy qume`es ce dpistdnis d cd li`vmve`lmdcd ticerd`lmd, li`trdhmlme`hi ec mndbm`drmi que tme`e`isitris.

D\INU@LIH U@D D\ILMDLMÜ@ LI@ D_IND HE NUKE_

Page 44: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 44/50

8<

D\INU@LIH; U@D D\ILMDLMÜ@ LI@ D_IND HE NUKE_

Zir D`d Mrms Ocd`hü`

Itrd lisd que dpre`hî e` cd cildcmhdh, es que pdrd cdndyirîd he cd be`te, ser `ebri es sm`ü`mni he listeôiy pir td`ti, `is e`ldsmccd` lini tdces. Cd be`te `i vecd hmgere`lmd e`tre u` dgri he cd listd Ldrmoe y itrihec Zdlîli, e`tre u`i hec Zdlîli y u`i he cd zi`drmoereôd hec Zdtîd, ec Ndbhdce`d i ec Lduld. @i ve`cds hmgere`lmds e`tre `isitris y se dlistunord` d ver`ismbudc.

Wmvmr e` Licm`ds tdnomí` ne pernmtmü e`te`her cdpriocenätmld que te`enis que dgri`tdr cis dgrise` estd cildcmhdh1 dspelti ese`lmdc que kustmldrîdcd li`girndlmü` e` ec dôi ?::2 he cd Dsilmdlmü`he Nukeres @ebrds Li`strultirds hec Hesdrricci iD\INU@LIH, liceltmvi que reu`mü d u` li`ku`ti henukeres prilehe`tes he Xundli, Ldcm, Dpdrtdhü yhmversis cubdres hec Lfili, li` cd mhed he li`girndr

u` equmpi he trdodki que e` ese`lmd, pusmerd e` hehie` cd ccdbd y hmerd d li`iler cd smtudlmü` he cis dgri e`cd cildcmhdh. Du`que m`mlmdcne`te gumnis pilds cds quedleptdnis ec reti, pducdtm`dne`te se gueri` u`me`hihmversds persi`ds m`teresdhds e` ec tend silmdc y lucturdc

dgri, persi`ds que sm` mnpirtdr su bí`eri, ehdh y fdirmbe` ít`mli se fd` mhe`tmldhi li` `uestrd nmlini liceltmvi.

E`tre cds prmnerds nukeres que li`girndri` dsilmdlmü` reluerhi espelmdcne`te d Ecmzdoetf _e`teZmcdr Luestds y Cuz Nery Cernd, nukeres li` cds enpezdnis d fdler redcmhdh este sueôi.

Li` ec dpiyi m`li`hmlmi`dc he dcbu`ds gu`lmi`drmds hLdsd he cd Mbudchdh he Ipirtu`mhdhes he cd cildcmhli`sebumnis u` espdlmi e` u` firdrmi dsequmocetihds, e` ec ludc puhmnis se`tdr`is d hmslutmr y hmseu`d dbe`hd he trdodki que `is pernmtmerd dvde` cd pripismlmü` he dcbu`ds dcter`dtmvds gre`te dpriocends que te`îdnis que e`ldrdr cis dgris e`cildcmhdh.

Zdrd e`ti`les, cd prm`lmpdc tdred que te`îdnis lidsilmdlmü` se le`trdod e` ousldr m`mlmdtmvds prihultpdrd cds nukeres dgri que fdlîd` pdrte he `ueliceltmvi, pues írdnis li`slme`tes que u`i he

D\INU@LIH U@D D\ILMDLMÜ@ LI@ D_IND HE NUKE_

Page 45: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 45/50

88

D\INU@LIH; U@D D\ILMDLMÜ@ LI@ D_IND HE NUKE_

Zir D`d Mrms Ocd`hü`

ndyires priocend heteltdhi e` `uestrd linu`mhdh sele`trdod e` ec hesenpcei y e` cd `elesmhdh he dnpcmdrcds ipirtu`mhdhes cdoirdces pdrd cds nukeres dgri qume`essmenpre sicîd` trdodkdr lini enpcedhds he servmlmihinístmli.

Lini tuvmnis cd ipirtu`mhdh he ser dsesirdhds pirgu`lmi`drmds que trdodkdod` ec tend he bí`eri, cdsprmnerds nukeres que fmlmnis pdrte hec liceltmvidpre`hmnis siore tends recdlmi`dhis li` cd picîtmldpûocmld he bí`eri y siore cd mnpirtd`lmd he girtdceler`uestrds dllmi`es lini nukeres. Zdrd cd li`selulmü`he cis relursis eli`ünmlis, prinivmnis cd redcmzdlmü`he iccds i sd`lilfis linu`mtdrmis, espdlmis e` cisque tdnomí`, hmnis d li`iler `uestrd dsilmdlmü`e` cd cildcmhdh. Zdrd e`ti`les cibrdnis tdnomí`li`tdltdr`is li` cd dhnm`mstrdlmü` cildc y d e`tdocdr cds

prmnerds li`versdlmi`es li` cd Dcldchîd.Li` ec pdsi hec tmenpi gumnis hesluorme`hi cis tdce`tishe dcbu`ds persi`ds pdrd ec odmce, ec ld`ti y cds drteseslí`mlds. Este fdccdzbi `is pernmtmü u`mr`is dû` näs y

pcd`tedr cd `elesmhdh he li`tdr li` pcd`es, pribrdny priyeltis li` í`gdsms lucturdc. Zdrd suosd`dr cd ghe presupuesti pdrd cd li`trdtdlmü` he u` prigehe hd`zd, ld`ti y tedtri, li`suctäodnis cis ni`thd`lîstmlis, nusmldces y tedtrdces siord cd lucturd dgri se e`lue`trd` pir m`ter`et y redcmzdnis cds lireibrdpir `uestrd pripmd lue`td.

Du`que e` cd dsilmdlmü` tihds cds m`tebrd`tes pdrtmlmpdhi y orm`hdhi mheds pdrd ec hesdrricci hehmversds dltmvmhdhes, nms linpdôerds smenpre vdcirdhi nms esguerzis y e` lmertd nd`erd, ne mhe`tmlini cd cîher he cd dsilmdlmü`. \m ome` cd mhed es smenpre pernd`ezldnis u`mhds, fd fdomhi ípie` cds que `is fenis sepdrdhi tenpirdcne`te hmversds rdzi`es1 `i iostd`te fdstd cd gelfd, yi smenfe li`tm`udhi mnpucsd`hi ec prilesi, m`vmtä`hicd

que `i hesgdccezld` e` ec trdodki lini liceltmvi.E` lud`ti d cd recdlmü` que estdocelmnis li`Dcldchîd, qumsmerd line`tdr que e` u` prm`lmpmipripmd dhnm`mstrdlmü` `i querîd hdrce li`tm`umhdh d

D\INU@LIH U@D D\ILMDLMÜ@ LI@ D_IND HE NUKE_

Page 46: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 46/50

85

D\INU@LIH; U@D D\ILMDLMÜ@ LI@ D_IND HE NUKE_

Zir D`d Mrms Ocd`hü`

prilesis que se fdoîd` dhecd`tdhi li` cis dgris, ydque fdoîd` te`mhi experme`lmds hesdgirtu`dhds li``uestrds linu`mhdhes. _eluerhi que pdrd dcbu`isgu`lmi`drmis que trdodkdod` e`ti`les pdrd cd Dcldchîd,cd linu`mhdh dgri erd ldcmldhd lini sm`ü`mni hepriocend, pues helîd` que dcbu`is he cis represe`td`tesy cîheres he cd liceltmvmhdh ci que fdlîd` erd ccebdr dpecedr sm` gu`hdne`ti, drbune`td`hi nulfds veles dpdrtmr he runires y fdocdhurîds sm` se`tmhi. Zdrd dlcdrdr

cd smtudlmü` y siore tihi, pdrd nistrdr`is lini u`dliceltmvmhdh que esldpdod he esds ndcds experme`lmds,cds nukeres he D\INU@LIH helmhmnis li`ve`mr u`dlmtd li` cd dcldchesd he e`ti`les, hiltird NdrtfdKd`etf Oicîvdr, hi`he ce expcmldrîdnis cd rdzü` he serhe `uestri liceltmvi, cd li`girndlmü` hec nmsni pirpdrte he nukeres dgri e` smtudlmü` he hespcdzdnme`tiy cd pripuestd he trdodkdr e` pri he u` prilesi he

reli`ilmnme`ti y errdhmldlmü` he cd hmslrmnm`dlmü` dgrie` cd cildcmhdh, pues pdrd e`ti`les cd piocdlmü` dgrie` ec odrrmi Licm`ds se li`le`trdod e` u` li`ku`ti heldsds hi`he sici vmvîdnis dgris. Ci reli`izli; gue u`dípild hmgîlmc pdrd nî, pues `i es gälmc `i ser dleptdhd y

te`er que vmvmr e` hi`he te tild, näs `i hi`he qume\mbume`hi cd –rebcd„ lini nuker y lini dgri, cd û`ipirtu`mhdh he trdodki que tuve e` cd lmuhdh lini enpcedhd hec servmlmi hinístmli, trdodki quehmsbustü, pues `i es gälmc te`er que estdr e`lerrdhdu`d ldsd hi`he `dhme cd li`ile d u`d. Cd verhdhque ese trdodki ci sipirtí pir 7 neses, ldnomä`hihe`mtmvdne`te he ilupdlmü` peri sici li`smbumetrdodkis que d u`d ̀ i ce bustd`; trdodkí e` u` restdurd

repdrtme`hi vicd`tes e` cd ldcce… e` `, trdodkis u`d se ve girzdhis d fdlercis pdrd siorevmvmr.

\m dcbi heoi reli`iler lini m`tebrd`te he cd dsilmdles que qume`es m`tebrdnis ec nmsnis, se`tmnis quedcbu`is dspeltis he `uestrds vmhds cds lisds enpezdd nekirdr. E` nm ldsi, tuve cd ipirtu`mhdh he trdodkdNmsmü` Oibitä y he dlleher d pribrdnds ehuldtmvi

ec \E@D. E` cd Dcldchîd Cildc tdnomí` se `is dormeri`puertds, pues cd dhnm`mstrdlmü` cildc veîd que `i sicestdod oe`elmd`hi u`d persi`d sm`i tihi ec licelt

\iste`bi que ec trdodki liceltmvi he D\INULIH

D\INU@LIH U@D D\ILMDLMÜ@ LI@ D_IND HE NUKE_

Page 47: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 47/50

87

D\INU@LIH; U@D D\ILMDLMÜ@ LI@ D_IND HE NUKE_

Zir D`d Mrms Ocd`hü`

nekirdhi nulfi cd ldcmhdh he vmhd he cds nukeres quefdle` pdrte he cd dsilmdlmü`, yd que e` cd liceltmvmhdhfenis pe`sdhi que `i sici es mnpirtd`te li`sebumrpriyelti y relursis eli`ünmlis pdrd oe`elmdr d u`dspilds, sm`i que es mnpirtd`te nekirdr cd ldcmhdh he vmhdhe tihds d trdvís he dllesi d cd ehuldlmü` y e` be`erdcd cd girndlmü` pdrd dseburdr `uevds gue`tes he trdodki.Ze`sdnis que cds ipirtu`mhdhes he trdodki heoe`hdrse pirque li`tdnis li` cds pce`ds ldpdlmhdhes

pdrd hesenpeôdr u` ldrbi y `i pirque se `is m`lcuyepir ec sici felfi he ser nukeres e m`tebrd`tes he cdlinu`mhdh dgri.

D guturi y lini cîher he estd liceltmvmhdh pme`si queD\INU@LIH estä ccdndhd d trdodkdr e` pri he ci queccdni lucturmzdlmü` he cd linu`mhdh dgri, espelmdcne`tehe cis `môis y küve`es dgrioibitd`is, qume`es heoe`

dpre`her he cd mnpirtd`lmd y trdsle`he`lmd que tme`ecd lucturd he cd ludc si` fereheris. \e trdtd pues hemnpucsdr u` ldnomi he ne`tdcmhdh heshe ec m`termir he`uestrd linu`mhdh, Es cdne`tdoce que dqueccds `uevdsbe`erdlmi`es he dgris que `dle` y se lrîd` e` Oibitä,

se dverbóe`le` he helmr que si` dgrihesle`hme`pues si` vîltmnds hec ndti`ei y cd hmslrmnm`dlmü` quveles se hd e` cds esluecds y licebmis.

Xdnomí` li`smheri que e` esd tdred he lucturmzdlmü`heoenis lerrdrce cd ipirtu`mhdh d que pdrtmlmpe`este prilesi d persi`ds ̀ i dgri i nestmzis. Zme`si qugu`hdne`tdc que ccevenis d ldoi u`d m`tercilulmü` ec resti he cd silmehdh oibitd`d, yd que es mnpirtd

expcmldrce d cds persi`ds `i dgri e` quí li`smste `uelucturd. \iy e`gätmld e` esi1 cis priyeltis hmseôdhi pdgri ̀ i heoe` lerrdrse pdrd ec resti he cd linu`mhdhque m`smsti, se requmere ec ldnomi he ne`tdcmhdh td`tm`termir lini dc extermir he `uestrd linu`mhdh.

Ne helcdri u`d dhnmrdhird hec prilesi que ccecis m`hîbe`ds e` cd cildcmhdh, yd que eccis se reû`e

fdle` su sicmlmtuh pdrd ec ome` he cd linu`mhdh, d pehe que ístd se e`lue`trd li`girndhd pir vdrmdpueocis m`hîbe`ds. Zme`si que cis m`hîbe`ds y `isifenis te`mhi cds nmsnds ipirtu`mhdhes e` cd cildcmhsm` enodrbi, cd hmgere`lmd es que eccis ce fd` hd

D\INU@LIH U@D D\ILMDLMÜ@ LI@ D_IND HE NUKE_

Page 48: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 48/50

82

D\INU@LIH; U@D D\ILMDLMÜ@ LI@ D_IND HE NUKE_

Zir D`d Mrms Ocd`hü`

prmirmhdh dc ome` linû` he cd linu`mhdh, nme`trds que`isitris `is fenis grdllmi`dhi pir prmvmcebmdr m`teresesm`hmvmhudces.

Itrd lisd m`teresd`te que ne pdrele mnpirtd`te seôdcdr,es que nulfis he `isitris fdocäodnis m`smste`tene`tehe que sinis hmslrmnm`dhis1 sm` enodrbi, `i sinisli`slme`tes he que nulfds veles `isitris nmsnisfenis hmslrmnm`dhi d itrds persi`ds pir ser m`hîbe`d

i nestmzds, hesprelmd`hi d qume`es m`te`td` fdlerpdrte he `uestris prilesis. Zme`si que li` esd dltmtuh`i estdnis fdlme`hi `dhd y `uestri hmslursi `i eslifere`te `m dlirhe li` ci que estdnis sicmlmtd`hi;hekdr ser vîltmnds he cd hmslrmnm`dlmü`.

@i es kusti que e` cd cildcmhdh se `is exlcuyd d qume`espe`sdnis hmgere`te pir li`smherdr que e` `uestris

prilesis tdnomí` puehe` pdrtmlmpdr persi`ds `i dgri.Li`smheri que es u`d pismlmü` dromtrdrmd he dqueccdspersi`ds he nm linu`mhdh que pme`sd que sm `i estäshe dluerhi li` ci que eccis hmle` y fdle`, e`ti`lesdutinätmldne`te te li`vmertes e` sus e`enmbis. Li`

esd girnd he pe`sdr `i estdnis fdlme`hi `dhd lilinu`mhdh y ci û`mli que estdnis prinivme`hi es se grdllmi`e `uestrd be`te y `i se li`sicmhe` liceltsm` estrulturd he odse, nd`ekdhis pir persi`d sicdne`te prmvmcebmd` sus m`tereses m`hmvmhudces.

Es pir esi que D\INULIH sm` ec ä`mni he fdlepdsdr lini u`d irbd`mzdlmü` que ousld oe`eeli`ünmlis pir e`lmnd he ludcqumer nitmvdl

linpdrtmhd, preere reli`ilerse lini liceltmvbrupi he persi`ds que linpdrte` m`tereses linud trdvís he u` trdodki e` li`ku`ti pir u` nmsioketmvi; dpistdrce pir ec pribresi y ldcmhdh he vhe tihds dqueccds persi`ds que fdle` pdrte `uestrd dsilmdlmü`, finores y nukeres, `môis y `mdhicesle`tes y küve`es que ce dpueste` d reli`ilvdcirdr `uestrd rmquezd lucturd dgri.

OMOCMIB_DGÎD LI@\UCXDHD

Page 49: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 49/50

86

OMOCMIB_DGÎD LI@\UCXDHD

G_MEHEND@@, @m`d \ (?::?). Cds his irmccds hec rîi, e`; Irdcmhdh. Zdrd ec resldte he cd trdhmlmü` irdc he Dnírmld Cdy ec Ldrmoe. @i. 44, päb. <4 “ <=.

NI\TUE_D NI\TUE_D \erbmi D`ti`mi (?::=). D`tripigdu`d dgri-lfilid`d; u` estuhmi lucturdc siord cd d`mndcmhTumohü; U`mversmhdh Xel`icübmld hec Lfilü –Hmebi Cums Lürhiod„.

_IH_MBUE[ LD\XMCCI, Ldrcis Dcgrehi (?::4). Odki ec sic he cds tres cetrds. Xundli; Dcldchîd Nu`mlmpdc, Ldsd heLucturd. 25 p.

\D@LFÍ[ OIXE_I. Estfer (?::4). _eletds he cd dou`hd`lmd; pdtrmni`mi bdstri`ünmli he cis pdîses hec Li`veD`hrís Oecci. Oibitä; Li`ve`mi D`hrís Oecci. ?2: p.

E@CDLE\ REO LI@\UCXDHI\Ocib Ec Helmndrrü`. Hmrellmü` U_C; echelmndrri`.ocibspit.lin.

Page 50: CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

7/23/2019 CARTILLA Oralitura Afrocolombiana

http://slidepdf.com/reader/full/cartilla-oralitura-afrocolombiana 50/50