Egutegia 2010

GEODIBERTSITATEAREN URTEA E.A.E-N?

2010

GEODIBERTSITATEA Lurraren historiaren hastapenetatik:meteoritoak.GEODIBERTSITATEAK 4.550.000.000 urtetako Lurraren historiakontatzen digu. Garai hartan ez zegoen ez biodibertsitaterik, ezgarapen iraunkorrik, are gutxiago gizakirik. Baina bazegoeningurune anbiental konplexu bat.GEODIBERTSITATEA existituko ez balitz, nola jakin gure planetareneta eguzki sistemaren sorreraz?

URTARRILA

astelehena asteartea asteazkena osteguna ostirala larunbata igandea

2288 2299 3300 3311 1Andra Maria

Jaungoikoaren AmaUrtebarri eguna

2 34 5 6

EpifaniaErregen

7 8San Seberino

9San Julian

10Jaunaren Bateoa

11 12 13 14 15 16 17San Antonio Abata

18Sanantontxu

19 20San Sebastian /

Jandone Sebastia

21 22San Bizenti /

Jandone Bikendi

23 2425

San Pauloren Bihurtzea

26 27 28San Tomas Akinokoa

29 30 31

z m , k7 15 23 30

2010

m

,

k

z

GEODIBERTSITATEA biodibertsitatearen erregistroa: fosilak.GEODIBERTSITATEAK biodibertsitatearen baitan gertatukoaldaketak erregistratzen ditu. Erregistro honi esker badakigu duela65.000.000 urte meteorito batek ammoniteak eta dinosaurioakdesagerrarazi zituela.GEODIBERTSITATEA existituko ez balitz, nola jakinbiodibertsitaearen eboluzioaz eta denboran zehar gertatu dirensuntsipenez?

1 2Jaunaren Aurkezpena

Kandelario eguna

3San Blas

4 5Santa Ageda

6Igokundeko San Martin

7

8 9 10 11Andra Mari Lourdeskoa

Eguen Zuri

12 13 14Aratoste Domekea

15Aratoste Astelehena

16Aratoste Martitzena

17Hautserre eguna

Hauts eguna

18 19 20 21Garizumako I Domekea

22 23 24 25 26 27 28Garizumako II Domekea

OTSA I LAz m , k5 14 22 28

2010

m

, k

z


GEODIBERTSITATEAREN eta biodibertsitatearen “sinbiosia”: faunaeta flora arroketan.GEODIBERTSITATEAK eta biodibertsitateak harmonia perfektuaosatzen dute ingurune anbiental orekatuak eta iraunkorraksortzerakoan. Momentu honetan gizakiak biodibertsitatea lehenetsi du.GEODIBERTSITATEA existituko ez balitz zer euskarri izango lukebiodibertsitateak (gizakia barne)?

MARTXOA

1 2 3San Emeterio eta

San ZeledonioSanemeteri

4 5 6 7Garizumako III Domekea

8 9 10 11 12 13 14Garizumako IV Domekea

15 16 17 18 19San Jose

20 21Garizumako V Domekea

22 23 24 25Andra Mari Martiko

26 27 28Erramu eguna

29Astelehen Santua

30Martitzen Santua

31Eguazten Santua

11 22 33 44

z m , k7 15 23 30

z

m

k

2010

,


GEODIBERTSITATEA lehengai gisa: obsidiana (beira naturala) etaarmak.GEODIBERTSITATEA azken 2.000.000 urtetan ustiatu du gizakiak.Gizakiak GEODIBERTSITATEAZ baliatzea deliberatu du, batzuetan bereonurarako eta, beste batzuetan, biodibertsitatearekin amaitzeko.GEODIBERTSITATEA existituko ez balitz, zeintzu material erabilikogenituzke gure autoak, etxeak, hegazkinak, telebistak… egiteko?

A P I R I L A

2299 3300 3311 1Eguen Guren

2Bariku Guren /

Bariku Kurutzeko

3Zapatu Santu

4Pazko Domekea

5Pazko Astelehena

6 7 8 9 10 11Pazko II Domekea

12 13 14 15 16 17 18Pazko III Domekea

19 20 21 22 23San Jurgi

24 25San Markos

Pazko IV Domekea

26 27 28San Prudentzio Armentiakoa

29Santa Katalina

30 11 22

z m , k6 14 21 28

k

2010

m

,

z


GEODIBERTSITATEA gizakiak eraldatua: galena (PbS) eta arrantzatresnak.GEODIBERSITATEAK milioika urtetan iraunarazi du beruna mineralgisa egonkortua. Gizakiak mineral horiek suntsitu egin ditu berunalortzeko, zeinarekin ingurumena kutsatu eta biodibertsitateahondatzeko.GEODIBERTSITATEA existituko ez balitz, nor egingo luke gizakiaksuntsitzeko duen gaitasunaren erantzule? Aitortuko luke bereerruduntasuna?

MA I AT Z A

2266 2277 2288 2299 3300 1San Jose Behargina

2Pazko V Domekea

3Kurutze Santuaren Aurkitzea

4 5 6 7 8San Gregorio

9Pazko VI Domekea

10 11Domingo Iturrate dohatsua

12 13San Migel Garikoitz

14 15San Isidro Nekazaria

San TorkuatoSantrokaz

16Jaunaren Igokundea

Asentzio

17 18Santa Maria JosefaJesusen Bihotzekoa

19 20 21 22 23Pentekoste Domekea

24 25 27 30Hirutasun guztiz Santua

31 11 22 33 44 55 66

z m , k6 14 20 27

2010

m

,

k

z

26 28 29


GEODIBERTSITATEArekiko miresmena: harribitxiak.GEODIBERTSITATEAren edertasuna miresteaz gain, alde ekonomikoaribegiratzen dio gizakiak, bere baliabideak ustiatuz: energetikoak(petrolioa, uranioa, etab.); lehengai mineralak (burdina, aluminioa,etab.); arroka apaingarriak (granitoa, marmola, etab.).GEODIBERTSITATEA existituko ez balitz balegoke hainbat baliabidenatural izatea gizartearen beharrizanak asetzeko?

E K A I N A

3311 1 2 3 4 5 6Gorpuzti / Corpus Christi

7San Felix

8 9 10 11San Bernabe

12 13San Antonio Paduakoa

14 15Jesusen Bihotza

16 17 18 19Jesusen Bihotza

20

21 22 23 24San Joan

Bateatzailearen Jaiotzea /Doniane

25 26 San Pelaio

27

28 29San Pedro eta San Paulo /

Done Peri

30Sanpedrotxu

11 22 33 44

z m , k4 12 19 26

z

m

,

k

2010


GEODIBERTSITATEA gizartean, kirolean, kulturan: Herri kirolak.GEODIBERTSITATEAK hainbat material eskaintzen digu kiroltresnanahiz artelan bihurtzeko landu daitezkeenak. Elementu hauekgizakiaren kultur aniztasunaren adierazgarri dira.GEODIBERTSITATEA existituko ez balitz, nola eraikiko genituzkeharriz, burdinaz edo pinturaz eginiko artelanen erakustoki direnmuseo harrigarri horiek?

2288 2299 3300 1 2 3San Tomas

4San Balentin Berrio-Otxoa

5 6 7San Fermin

8 9 10San Kristobal

11San Benito

12 13 14 15 16Ama Birjina Karmengoa

17 18Santa MarinaSantamañe

19 20 21 22Santa Maria Magdalena

23 24Margarita Maturana dohatsua

25Santiago Apostolua /

Jandone Jakue

26San Joakin eta Santa Ana

27Santanatxu

28 29 30 31San Inazio Loiolakoa

11

z m , k4 11 18 26

U Z TA I L A

2010

m

,

z

k


GEODIBERTSITATEA gizakia probatzen: haran estuak eta geoteknia.GEODIBERTSITATEAK arroka mota eta geologiaprozesu ugariuztartzen ditu eta hauek gure planeta moldatzen dute mendiak,haitzarteak, labarrak, etab. sortzen dituelarik. Geotekniak erronkahauei irtenbidea bilatu nahirik zubiak, tunelak, etab. eraikitzen ditu.GEODIBERTSITATEA existituko ez balitz, nolakoa litzateke gurelurraren morfologia eta ze eragin izango luke izaki bizidunengan?

A B U Z T UA

2266 2277 2288 2299 3300 3311 1

2 3 4 5Ama Birjina Edurretakoa

6Jaunaren Antzaldatzea

SalbatoreSan Justo eta Pastor

7 8Santo Domingo

9San Erroman /

Jandone Erromae

10San Lorentzo /

Jandone LaurentiSanlontzo

11 12 13 14 15Andra Mariaren Zeruratzea

Andra Mari

16San Roke

17Sanroketxu

18 19 20 21 22

23 24San Bartolome

25 26 27 28San Agustin

29San Joan

Bateatzailearen Martirioa

30 31 11 22 33 44 55

z m , k3 10 16 24

z

m

,

k

2010


GEODIBERTSITATEA gizakiaren eta ingurumenaren memorian:haitzuloak.GEODIBERTSITATEAK haitzuloetako lurzorua kontuan hartzen du(gizakiaren bilakaera eta jarduerari buruzko informazioa gordetzendu), baina baita estalaktitak (hazkundeeraztunek denboran zeharklimak jasandako bilakaeraren berri ematen digute) eta beste geoformabatzuek ere.GEODIBERTSITATEA existituko ez balitz, nondik lortuko genukeenhistorian zehar Lurrean gertaturiko klimaaldaketei buruzkohainbat informazio?

I RA I LA

3300 3311 1 2San Antolin

3 4 5

6 7 8Andra Mariaren Jaiotzea

Andra Mari Iraileko

9Andra Mari Arantzazukoa

10Frantzisko Garate dohatsua

11 12

13 14Kurutze Santuaren Gorapena

Santakurtze

15Ama Birjina Doloreetakoa

16Santa Eufemia

17 18Ama Birjina

Jazoera Onekoa

19

20 21San Mateo

22 23 24 25 26San Kosme eta San Damian

27 28 29San Migel Goiaingerua

30 11 22 33

z m , k1 8 15 23

2010

z

m

17 18Ama Birjina Jazoera Onekoa

k

,


GEODIBERTSITATEA kanpoko laborategia: estratoak, deformazioaeta higadura.GEODIBERTSITATEAri esker Geologia ikas dezakegu (arroka motaketa egiturak), Fisika (apurtzeko edo tolesteko behar diren esfortzuaketa intentsitatea), Kimika (mineralen hauspeatzea), Biologia(landarekolonizazioa), etab.GEODIBERTSITATEA existituko ez balitz, zer lirateke gure NaturZientziei buruzko jakintza eta gizakiaren ongizateari buruzkohorren aplikazioa?

URR I A

2277 2288 2299 3300 1 2 3

4San Frantzisko Asiskoa

5 6 7Ama Birjina Errosariokoa

8 9 10

11Andra Mari Begoñakoa

12Andra Mari Pilarekoa

13San Fausto

14 15 16 17

18 19 20 21 22 23 24

25 26 27 28San Simon eta San Juda

29 30 31

z m , k z1 7 14 23 30

z

z

m

,

k

2010


GEODIBERTSITATEA ezkutatua bere garrantziaz jabetu gabe:ezponda gunitatuta.GEODIBERTSITATEA, biodibertsitatea ez bezala, guztiz ezezaguna daeta ez du komunikabide, politiko eta gizarte eragileen arretarik erejaso. Horregatik ingurumenaren eta paisaiaren gaineko eraginariburuzko azterlan askok ezkutatu egin nahi izan dute.GEODIBERTSITATEA existituko ez balitz, zertan lirateke Anbotoedo/eta Naranjo de Bulnesko paisaia arrokatsuak edo Himalayakogailurrak?

AZAROA

1Domu Santu eguna

2Hilen eguna

Difuntuen eguna

3 4 5 6 7

8 9 10 11San Martin

12 13 14

15 16 17 18 19 20 21Jesukristo diran guztien Errege

22Santa Zezilia

23 24 25 26 27 28Abenduko I Domekea

29 30San Andres

11 22 33 44 55

m , k z6 13 21 28

z

m

,

k

2010


GEODIBERTSITATEA eta BIODIBERTSITATEA integratuak Naturan:ETORKIZUNA.GEODIBERTSITATEA bere balio osoan integratua izan behar daOndare Naturalean, eta Ingurumen Hezkuntza eta IkerketaZientifikoen planetan, benetan, etorkizun hurbilean GarapenIraunkorra lortu nahi badugu.GEODIBERTSITATEA existituko ez balitz, sortu egin beharko genukeNATURAren portaera bere osotasunean ulertzeko.

2299 3300 1 2 3San Frantzisko Xabierrekoa

4Santa Barbara

5Abenduko II Domekea

6San Nikolas

7 8Ama Birjinaren Sortze Garbia

9 10 11 12Abenduko III Domekea

13Santa Luzia

14 15 16 17 18 19Abenduko IV Domekea

20 21 22 23 24Gabon

25Jaunaren Jaiotzea

Natibitate

26Familia Santuaren eguna

San Esteban

27San Joan Apostolua

Sanestebantxe

28Errubakoen egunaInozente eguna

29 30 31San SilbestreGabonzahar

11 22

ABENDUAm , k z

5 13 21 28

m

,

2010

z

k


EGILEAKJose Francisco Santos (Euskal Herriko Unibertsitatea, UPV/EHU)

email: [email protected] Apoita (Iniciativa “Euskal Geodibertsitatearen Behatokia”)

email: [email protected] gehiago: http://euskalgeodibertsitatea.blogspot.com (prestatzen)** Lurraren argazkia “wikipedia”tik aterata

ESKERRAKEusko Jaurlaritzako Unibertsitate eta Ikerkuntza Sailari “Estudio sobre la necesidad

de crear un observatorio de la geodiversidad en la Comunidad Autónoma del PaísVasco (AE2008119).” proiektua diruz lagundu duelako.

Geodibertsitatearen lagunei, Club Deportivo Eibarko Espeleologia taldeari,UPV/EHUkoei, Bilboko Geologoen Kolegioan biltzen garenoi, SociedadGeologica Españolako “Comisión de Patrimonio Geológico”koei,...

Apartekoak bi mallabitarrei Pello Mugarzari, euskarara itzultzeagatik, eta JoseAntonio Gisasola ‘Zelai’ri, landetxeko eta artisautza lantegiko ateak zabaldudizkigulako, herri kiroletan aritzeko eta apaingarri jarritako harriei argazkiakateratzeko. Eta Alfredo Divassoni “photoshop”ekin jolasteagatik.

2011

1 2 34 5 6 7 8 9 1011 12 13 14 15 16 1718 19 20 21 22 23 2425 26 27 28 29 30 31

1 2 3 4 56 7 8 9 10 11 1213 14 15 16 17 18 1920 21 22 23 24 25 2627 28 29 30

1 23 4 5 6 7 8 910 11 12 13 14 15 1617 18 19 20 21 22 2324 25 26 27 28 29 3031

U R T A R R I L A

1 2 3 4 5 67 8 9 10 11 12 1314 15 16 17 18 19 2021 22 23 24 25 26 2728

O T S A I L A

1 2 3 4 5 67 8 9 10 11 12 1314 15 16 17 18 19 2021 22 23 24 25 26 2728 29 30 31

M A R T X O A

1 2 34 5 6 7 8 9 1011 12 13 14 15 16 1718 19 20 21 22 23 2425 26 27 28 29 30

A P I R I L A

12 3 4 5 6 7 89 10 11 12 13 14 1516 17 18 19 20 21 2223/30

24/31 25 26 27 28 29

M A I AT Z A E K A I N A

U Z T A I L A

1 2 3 4 5 6 78 9 10 11 12 13 1415 16 17 18 19 20 2122 23 24 25 26 27 2829 30 31

A B U Z T U A

1 2 3 45 6 7 8 9 10 1112 13 14 15 16 17 1819 20 21 22 23 24 2526 27 28 29 30

I R A I L A

1 23 4 5 6 7 8 910 11 12 13 14 15 1617 18 19 20 21 22 2324 25 26 27 28 29 3031

U R R I A

1 2 3 4 5 67 8 9 10 11 12 1314 15 16 17 18 19 2021 22 23 24 25 26 2728 29 30

A Z A R O A

1 2 3 45 6 7 8 9 10 1112 13 14 15 16 17 1819 20 21 22 23 24 2526 27 28 29 30 31

A B E N D UA

http://euskalgeodibertsitatea.blogspot.com

[email protected]

Egutegia 2010

Documents

Transcript of Egutegia 2010