Empresa Chiki September 2012

20
10 Pensa, organisá, plania i bai p’e Ku mi negoshi pa mi potensial 5 Plan di negoshi ta un ‘must’! www.empresachiki.com MCB tin su tim pa empresa chikí 18 9 11/12 Premio inovashon sostenibel 2012 GRATIS Sèptèmber 2012 página página página página página página 7/8 página 7/8 página 3/4 página 3/4 Negoshi ta pone relashon Negoshi ta pone relashon Un publikashon mensual di Kámara di Komèrsio Un publikashon mensual di Kámara di Komèrsio Negoshi! 3 empresa ya na su nomber 3 empresa ya na su nomber Hóben, bai pa bo mes 2-15 páginanan

description

Empresa Chiki September 2012

Transcript of Empresa Chiki September 2012

Page 1: Empresa Chiki September 2012

10Pensa, organisá,plania i bai p’e

Ku mi negoshipa mi potensial

5Plan di negoshita un ‘must’!

www.empresachiki.com

MCB tin su timpa empresa chikí

18

9

11/12

Premio inovashonsostenibel 2012

GRATISSèptèmber 2012

página

página

página

página

página

página 7/8página 7/8

página 3/4página 3/4

Negoshi tapone relashonNegoshi tapone relashon

Un publikashon mensualdi Kámara di KomèrsioUn publikashon mensualdi Kámara di Komèrsio

Negoshi!

3 empresa yana su nomber3 empresa yana su nomber

Hóben, bai pa bo mes 2-15

páginanan

Page 2: Empresa Chiki September 2012

Laga nos ta franko – no ta posibel pa nos tur ta minister. Ta algun di nos so por yega na e puesto ei. No ta nos tur por bira pelotero di Liga Grandi – ta algun di nos ku talento i hopi perseveransia por alkansá e meta ei. Di mes manera no ta realístiko pa kere ku kada un di nos por ta doño di su mes negoshi. Nos mester di empleado tambe. Pero tur esei no ta kita ku nos tur por tin sierto ambishon i nos tur tin derechi pa buska moda pa realisá nos soño.

Laga nos lebumai pa e editorial aki e idea pa drenta polítika pa bira minister òf konvensé scout di klupnan di beisbòl na Merka pa kontratá nos. Ban limitá nos na loke ta posibel den nos mes am-biente. Ta masha nesesario i rekomendabel pa nos hóbennan haña bon formashon, na kas i na skol, pa un dia nan por para riba nan mes pia – sea ku ta komo empleado òf komo empresario. Mas ku klaro ku nos ta dirigí nos atenshon den kuadro di e revista aki riba esnan ku ta kana ku e idea pa un dia lanta nan mes negoshi. P’esei nos a buska kontakto ku un kantidat di empresario hóben ku a logra lanta nan mes negoshi ku ta produsí nan pan di kada dia.

Den hopi kaso un hóben ku kaba skol ta buska empleo, sea den sektor públiko (gobièrnu) òf den sektor privá (komèrsio). Ta masha tiki di nan ta kana e plan pa lanta algu di nan mes. Por ta ku tin ta hunga ku e idea ei pa kualke dia asina ... pero ainda nada konkreto. Pero awendia tampoko no ta masha fásil pa hóbennan haña trabou, ni den e ramo ku nan a haña preparashon p’e. E desempleo bou di adolesentenan ta mas haltu ku bou di adultonan. En efekto, e desempleo hubenil ta keda poko haltu i ora ekonomia no bai bon e chèns pa e hóben haña su lugá riba merkado laboral ta masha chikitu. Hopi be nan mester tuma loke ta ofresé nan, ni maske e ta den un ramo diferente for di loke nan tabatin den nan kabes, sikiera pa nan for di einan por wak kiko mas tin pa nan bai hasi despues. Ademas, pa hopi funshon ta eksigí sierto eksperensia di trabou, loke pa un hóben ta un opstákulo grandi. Su frustrashon pa e argumento ei ta komprensibel. Kon e por yega na algu di eksperensia si no ta dun’é un apertura pa yega na tal punto? Den un merkado laboral pèrtá e aspekto aki ta hunga mas fuerte ainda pa e hóben haña un lugá kaminda e por haña eksperensia di trabou ku por yud’é den su karera profeshonal. Bida di un profeshonal hóben, tambe esnan ku a kaba un estudio universitario, no ta fásil. Laga nos rekonosé esei.

Pero hustamente bou di sirkunstansianan asina ta bon pa por promové e idea serka mas di nos hóbennan pa nan konsiderá e opshon pa lanta un negoshi di su mes. Kuminsá algu chikitu ku despues por bira algu muchu mas grandi, pero esaki ta duna e hóben tambe e oportunidat pa haña un grado di eksperensia práktiko ku ni komo empleado nunka e lo na haña. Nos no ta boga pa dal bai pa loko, lanta negoshi i kla bo ta. No, den e artíkulonan ku ta sigui den e edishon aki tambe, ta splika kon otronan a hasié, bon pensá, bon prepará, bon organisá, etc. Den kada un di e artíkulonan ta mustra riba e diferente ingredientenan ku ta nesesario pa logra bira un empresario eksitoso. E ta kuminsá ku un bon idea, ku mester tin demanda p’e den e merkado. Despues mester wak kon por lanta algu (empresa propio, NV, BV, etc?); kon i ken ta finansiá un ke otro (ménos sèn ku fia, ménos doló di kabes ku debe despues); kon ta organisá un ke otro (business plan); unda ta posishoná e negoshi pa e atraé e klientenan; por drei e negoshi sin personal ora kuminsá, sino mester buska empleado ku por duna un man, pero regla tambe tur e aspektonan sosial ku ta mará na esei; kon ta hasi e negoshi, su produkto i servisionan konosí (merkadeo); kon ta yama e negoshi pa e nòmber pega; etc. Prèt ta ku e edishon aki di Empresa Chikí ta kontené vários hóben lokal ku a logra realisá nan soño di nan propio negoshi i awor ta duna trabou na otronan. Abo hóben ku awor ta sin trabou òf bo no ta gusta loke bo ta hasiendo, pens’é bon. Bo no sa nunka!

22

Laga e hóben pensa riba lanta su mes negoshi

Empresa Chikíta un publikashon di

Kámara di Komèrsio i Industria di Kòrsou

Su meta ta pa informá i

eduká empresario chikí

pa e por sigui kontribuí

na desaroyo

ekonómiko di Kòrsou.

Redakshon:

Un tim di Kámara di Komèrsio

huntu ku diferente kolaborador

Aviso:

Spotlite ProductionsFarley Lourens

Telefon: 767-0907

Telefon: 560-8284

E-mail:

[email protected]

Kompaginashon i imprenta:

Drukkerij Amigoe

Kordinashon:

Intermediate N.V.Telefon: 737-1070

Tur derecho reservá ©

Empresa Chikí - Tambe riba Facebook!

Page 3: Empresa Chiki September 2012

E ta un persona motivá i ta tuma hopi inisiativa. El a sinti ku e inisiativanan i loke e tabata hasi na trabou ku no tabata ni kai bou di su

tareanan, no a keda apre-siá. Esaki no tabata motiv’é pa e hasi esfuerso. Esaki a pone Stephany yega na e punto ku pa hasié pa otro, mihó e hasié pa e mes. Si e tin tantu smak i zjeitu pa hinka den otro hende su kompania, mihó e por hasié pa su mes. Tempu e tabata na Havo e kier a studia Forensic Analist i esaki na Hulanda. Pa un ke otro motibu el a bai Hulanda kaminda e no a gusta e bida di studiante. Tambe e no a gusta e wer i tur esaki a pone yega na e punto ku e no ke bai Hulanda pa keda. Aki el a yega na e punto di kaba su skol i buska un entrada aki na Kòrsou mes, pero siguiendo skol mas avan-sá. El a bai studia online den direkshon di sikologia.

E proméEl a skohe pa un negoshi

di baby sitter ya ku e taba-ta hasié tempu e ta bai skol kaba. Asina Stephany Fran-cisca su promé negoshi a bira Baby & Child Sitting Club. Despues ku el a hasi su investigashon entre otro riba merkado i riba Internet. El a kuminsá ku hopi idea i segun el a kuminsá el a duna su ideanan forma. El a pone su dilanti mesora pa e kuminsá su negoshi ku trahadó i no e so, asta si tabata trata di un empresa propio. Awor aki e negoshi a kumpli 3 aña.Baby & Child a kuminsá ku 15 hende, pero despues a bah’é na 10. E tin te ainda 10 trahadó parttime, pero kompletamente studiá den e direkshon aki.

Di dosE di dos negoshi ta Cura-çao DNA Center. E idea pa e negoshi aki a bini mirando ku Stephany Fran-

cisca kier a bai studia den direkshon di analista forén-siko. Ya ku e no a hasié, el a bai tòg den direkshon di investigashon di DNA. Por papia aki di un kuriosidat ku e tabatin den merkado pa sa kiko tin i kiko no tin el a yega na e empresa aki. Un biaha mas kedando tòg den direkshon di e yu. E yu mester sa ta ken ta su mayornan i e mayornan mester sa ken ta nan yu. Meskos ku e Baby & Child ta importante pa e yu ta den su mes ambiente pa e desaroyá.Stephany Francisca a

splika ku e no tin back-ground empresarial i tam-poko e no a traha un busi-ness plan pa e por a yega na su empresanan. Pero e ta kapasitá su mes kon-stantemente dor di lesa hopi riba Internet, kombiná ku su skol. Mas aleu el a sigui e kurso-nan di Kámara di Komèr-sio, el a topa hopi hende ku tin negoshi ku tambe ta dun’é hopi konseho i tep. Tur e ta piki sigui padilanti i hopi di nan el a ehekutá. Segun el a sigui krese, el a haña mas i mas konose-mentu.

Traha un añaA yega un kaminda ku Stephany Francisca a di-sidí di asta bai traha den e kaso aki pa un ofisina di trùst. El a siña hopi, paso-bra e tabatin su dos empre-sanan pa operá i tambe e tabata traha komo emplea-do. Loke e por a manehá bon ta ku ni su trabou den trùst, ni su negoshinan no a sufri ku e tabata hasi dos kos pareu. Pero dado momentu Stephany des-pues di un aña trahando el a bai bèk kompletamente den su mes negoshinan. Motibu ta ku e tin mas fleksibilidat den orario. Si bo ta traha pa bo mes semper bo por midi pro-

33

Stephany Francisca

Un hóben di 23 aña ku ya 3 empresa

Stephany Francisca: sin un historia di empresario el a lanta su negoshinan.

Stephany Francisca tin apénas 23 aña i ya e tin 3 negoshi: Baby & Child Sitting Club, Curaçao DNA Center i Beterzorg BV. El a splika ku e tabatin “bijbaantje” komo studiante.

Nos ta bai e “extra mile” pa bo!

Cherethy Kirindongo

466 1217

Sherman Schoop466 1191

Raiska Herrera466 1140

Hubert Bentura466 1195

Angelo Ludowika 466 1147

Milagros Rodriguez

466 1240

Tur luna Bo Banko Amigu ta selektá un Empresa Chikí òf Mediano pa asistí na e lùnch di

ADECK i Banko lo kubri e gastu. Nos ta invitábo pa bo empresa tambe djòin nos Departamentu

di Empresa Chikí i bo tambe por ta un ganadó. www.mcb-bank.com/empresachiki.

página 4 >>>>

Page 4: Empresa Chiki September 2012

Fia plakaSegun señor Isidora, KOR-PODEKO ta ofresé vários tipo di fiansa. “Ta mas ku klaru ku komo instansha finansiero di desaroyo, nos por ofresé fiansa di pago fiho. Esaki ta e produkto básiko. Serka nos kada kaso ta unu riba su mes i mester wak kon e fian-sa ku nos por ofresé ta sirbi e empresario pa e por kuminsá su negoshi ku ménos preshon finansie-ro den e promé lunanan. Kaminda ta relevante nos ta duna un par di luna di grasia riba e kapital òf riba e kapital i interes. Mes importante ku e fiansa ku nos ta duna, ta e konseho pa e kliente i kiko ta mihó p’e na komienso i esaki no nesesariamente ta un fiansa tradishonal. Ta sola-mente ora nan yega serka

nos, nos

por indiká na nan kiko ta e mihó opshon”, asina señor Isidora a splika.

Kondishonnan di pago

E oportunidat di fia plaka, no nesesariamente ta nifiká ku ta hala tur kos pone un banda pa kumpli. Esun ku ke fasilidat mester kumpli ku mustra ku e ta paga bèk. “Ultimo tempu nos ta informando kliente pa si ta un negoshi chikí e ta bai kuminsá yega serka nos, laga nos papia un ratu promé, na lugá di nos buta un lista di rekisito adelantá pa e trese”, asina señor

Isidora a bisa. El a mus-tra riba e echo ku mester pensa huntu ku e empre-sario i traha un business plan di manera ku e por fia por máksimo di 50.000 florin òf ménos. Mayoria hende tin nan plan kaba den nan kabes i nos ke tende nan plan for di nan, boka, kabes i kurason, i di einan bai dilanti nos ta bisa bo kon nos ta kana i yega kaminda bo ke”, asina el a sigui splika. Komo instan-sia finansiero di desaroyo, KORPODEKO ta den un posishon pa hasi fiansa for di 1000 (mil) florin. “Nos límite ta mes grandi òf mes chikí ku e proyekto ku nos haña nos dilanti “, segun señor Isidora. Kada fiansa tin su propio karakterísti-kanan, segun e. “Nos a yega di duna fiansa di pago

greso. Su mama ta traha den salubridat na Hulanda i yegando su edat di pen-shun i pronostikando ku su mama lo no bai sinta ketu, el a lanta un kompania pa su mama pa sigui den e mesun direkshon di kuido pa hende. E kompania aki ta un (e di tres) BV Beter-zorg ku awor aki a kaba di kumpli un aña. Tur e trahadónan pa e kompania aki ta hendenan kapasitá i studiá den e direkshon aki. Meskos ku esnan ku ta traha komo baby sitter.

FiansaStephany Francisca no mester a hasi niun fian-sa pa niun di su empre-sanan. Semper el a tuma rísikonan ku e por karga. E no tabata ke fiansa pa start, pasobra e no sa kon e kompania lo bai. Ademas e no ta gusta debe. El a kuminsá ku un negoshi ku un kòmpiuter i Internet i asina tene su gastunan abou. Loke el a hasi fiansa p’e ta pa su ofisina (blok hut) pero no riba nòmber

di su empresa, pero tabata fiansa personal.

E ta haña un lástima ku kanando na diferente banko e mester a tende semper ku e kompania ta asina yòn i no tin sifra pa

e por a haña fiansa. Otro drèmpel tabata un busi-ness plan ku kada bes e tabata tende ku e mester. Beterzorg BV si el a traha un business plan. E otro dos negoshinan el a hasi nan a base di su impulso.

RekomendáStephany Francisca a bisa ku semper e ta topa hopi hóben ku ideanan pa lanta negoshi. E ta un persona ku semper tin hopi kurashi. Esaki sigur ta un bentaha kaba i e ta bisa ku esun

ku por tin kurashi pa tuma rísiko, hasié. No tuma rísikonan muchu grandi, midi e rísikonan i rondoná bo mes ku hende ku por yuda bo, hende ku negoshi pa asina bo siña di nan. Ora difikultatnan presen-tá no entrega pero sigui pusha padilanti. Semper pa tuma sierto desishon tene na kuenta ku no tur biaha nan ta bai bon, pero sigui padilanti semper bai midiendo e rísikonan.

ImpulsivoE promé negoshi ta un negoshi propio ya ku taba-ta unu impulsivo i mas fásil pa e por a lanta. El a kana drenta Kámara di Komèr-sio ku asta sin un nòmber den su kabes kon e lo yama e empresa. Ta sintá einan el a skohe e nòm-ber di Baby & Child Sitting Club. Despues e dos otro empresanan si el a hasi BV ya ku e tabatin eksperen-sia kaba di ta empresario.

Stephany FranciscaTelefon: 562-2653 E-mail: stephany_

[email protected]

44

Stephany Francisca

Un hóben di 23 aña ku ya 3 empresa

Stephany Francisca: hopi kos el a hasi a base di impulso.

<<<< página 3

página 6 >>>>

Chesron Isidora, direktor di KORPODEKO:

“Nos ta papia ku e kliente ipone lista di e rekisitonan”

Bo negoshi ta bo soño i kon e ta kristalisá ta dependé di vários faktor. KORPODEKO, Korporashon pa Desaroyo di Kòrsou, ta na vanguardia di e desaroyo aki i ta duna e futuro empresario

tur e kamindanan pa e kana. Chesron Isidora, direktor di KORPODEKO, a splika ku nan tin hopi di ofresé na e empresario.

Chesron Isidora: bon konseho ta mesimportante ku un fiansa.

Page 5: Empresa Chiki September 2012

Endirah Palm di Envirocon: Plan di Negoshi ta un ‘must’!

“Pa ta eksitoso den negoshi bo mester tinsierto kalidat i kumpli ku algun faktor!”

Na Hulanda el a kore ‘stage’ i a traha e.o. na Jongeren Advies Centrum na Tilburg, kaminda el a siña masha hopi. Na su regreso na Kòrsou e no a haña un trabou ku konteni-do di e loke e tabata spera. “Na inisio di añanan 90 ora mi a regresá e trabou ku a ofresé na ami tabata mas konsentrá riba tarea atmi-nistrativo. Riparando esei mi a skohe pa kuminsá traha na banko, kompa-nia di seguro, trustkantoor, pero mi tabata sinti ku mi mester ta traha den un otro sektor. Mas tempu tabata pasa, mas mi inkietut pa ehekutá mi propio ideanan tabata krese.”

Bo instintoRiba un dia el a haña e idea pa kuminsá un kompania di resiklá glas na Kòrsou. “Direktamente despues di a haña e idea mi a hasi un rekorido riba nos dushi isla i a nota kuantu bòter tin tirá riba alseranan i den naturalesa.

Ora bo ta bai hasi negoshi bo mester bai tras di bo instintonan i ami a sigui mi instinto i bai traha riba e idea i Plan di Negoshi di un kompania pa resiklá glas, ku e intenshon pa buska finansiamentu òf invershonista pa lanta e negoshi aki. Ora bo haña un idea di negoshi bo mester hasi un bon inves-tigashon di merkado pa wak si e idea ta faktibel. Mester tene kuenta e ora ei si lo bo ta bai ofresé un produkto i/òf servisio ku no tabatin promé riba e merkado lokal. Lo bo mes-ter buska sifranan inter-nashonal pa analisá kon bo idea di negoshi lo por resultá na Kòrsou.

Tambe e ramo di negoshi mester ta algu tambe ku ta pas ku bo karakter i per-sonalidat. Banda di e pun-tonan menshoná promé, e mester ta riba un tereno ku bo tin konosementu di dje i tin pashon p’e. Ser bo propio bas ta eksigí hopi sakrifisio. I finalmente bo mester tin un Plan di

Negoshi. Esei ami ta bisa ta un ‘must’.”

Plan di NegoshiKomo ku señora Palm ta duna servisio riba e tereno aki, ta interesante pa sa kiko un Plan di Negoshi mester kontené:1. Deskripshon di aktivi-

datnan di e negoshi, 2. Di e ophetivonan 3. Strategia di e negoshi 4. Informashon di e

merkado den kua ta bai operá,

5. Sifranan (aktual òf pro-forma pa futuro),

6. Struktura organisatorio 7. Prosesonan den e

kompania.

Banda di e puntonan deskribí aki riba señora Palm a bisa ku e Plan di Negoshi mester kontené entre otro tambe e siguien-te puntonan:a. Deskripshon di e produkto(nan) i/òf servisio ku ta bai ofreséb. Strategia di merkadeo c. Strategia di benta i/òf dunamentu di servisiod. Strategia kon ta pensa di sigui krese den futuroe. Maneho di e kompania (struktura organisatorio)f. Forma operativo

(e.o. lokalidat)g. Aspektonan finansiero h. Informashon di riesgo i “Exit Strategy” den kaso ku ta bai pidi finansiamentu

InformashonSeñora Palm por duna servisio pa traha un Plan di Negoshi i alabes por mehorá un Plan eksistente. Banda di esei e por hasi investigashon di merkado, traha plan di faktibilidat, etc. “Si un persona ke pa mi traha un Plan di Negoshi p’e, sigur lo mi tene kuen-ta ku e aspektonan men-shoná. Esei ta enserá ku lo

mi mester algun entrevista ku e kliente pa wak ki infor-mashon e mes tin i kua ami lo mester buska aserka,” señora Palm a sigui bisa.

Planifikashon i disiplina

Banda di esei e por duna konseho, sosten i guia pa ‘set up’ un atministrashon i asistensia den hasi kores-pondensia nesesario. “E reto pa bira empresario ta interesante, pero tin hopi faktor ku mester tene kuen-ta kuné i kumpli kuné. Dos faktor hopi determinante ta planifikashon i disiplina. Si bo no ta poseé e dos kuali-datnan ei òf no ta kumpli ku nan, ami lo rekomendá pa no drenta den e mundu empresarial pa evitá dis-gustu innesesario.”

Personalidat Mas aleu señora Palm a bisa ku pa bo ta eksito-so den negoshi bo per-sonalidat tambe ta konta hopi. “Bo aparensia ta konta hopi i bo mester tin karisma. Banda di kuali-datnan ei bo mester tin bon konosementu di e ramo ku bo ta bai operá aden i ta dispuesto pa sigui stu-dia i oumentá bo kono-sementu. No kuminsá un negoshi den un ramo ku bo no tin konosementu di dje. Alabes bo mester sa kiko abo ke i kiko bo potensial klientenan ke. Ora mi ta bai kuminsá traha ku un kliente semper mi ta purba sa e puntonan ei, pa djei mi por sigui konseh’é riba si su idea ta faktibel, i den kaso ku si, kon ta e mihó formanan pa purba realisá nan. Den kaso ku mi ta mira ku e idea no faktibel mi ta honesto pa komu-niká esei na mi kliente. Si mi mira ku realmente e tin un drive empresarial, eventualmente por wak otro opshonnan di negoshi huntu kuné. Pues, ta reko-mendabel semper pa bo tin un plan B tambe.”

EnviroconE-mail: envirocon.info@

gmail.com

Endirah Palm, direktora di e kompania Envirocon, ta un di e kònsultantnan di programa di sosten i guia di Kámara di Komèrsio na empresarionan. E nòmber di su negoshi ta para pa

Environmental Consultant, pero señora Palm ta duna konseho i guia riba diferente otro tereno tambe. Na edat hopi yòn komo studiante na HAVO e mester a skohe un direkshon di estudio. Komo ku e tabata tin gana di siña mas den e área pa guia un hende yuda su mes den bida (e parti sosial-sikológiko), el a skohe pa hasi un studio avansá na Hulanda komo trahadó sosial,” asina señora Palm a konta.

Skirbí pa Farley I. Lourens

5555

Endirah Palm: bo aparensia ta konta hopi den hasimentu di negoshi.

Page 6: Empresa Chiki September 2012

66

Chesron Isidora, direktor di KORPODEKO:

“Nos ta papia ku e kliente ipone lista di e rekisitonan”

bèk den 6 luna te 15 aña”. Komo indikashon KOR-PODEKO ta usa 20%, pero dependé di un viabilidat di un proyekto esaki por bira ménos. Anke no ta usual, sa hasi finansiamentu 100%, pero esaki un biaha mas ta kasonan kamin-da papiando ku e klien- te ta yega na mekanis-monan kaminda KOR-PODEKO por akomodá un finansiamentu pa 100%.

Akomodá e empresario

Tin un variashon grandi di oferta ku KORPODEKO por presentá huntu ku diferente otro instansha. Den kooperashon ku MEO (ministerio pa desaroyo ekonómiko) i KdK (Kámara di Komèrsio) nan ta ofresé e kliente akseso na fon-donan ku ta yuda un kliente

ku su nesesidatnan di kapi-tal propio, atministrativo i

outomatisashon. “Aparte di nos konosementu ku ta

hasi nos e instansha pa por duna konseho na e empre-

sario chikí, KORPODEKO tin plan di ekspandé esaki muchu mas tantu ainda ku hopi mas tipo di yudansa na e empresario chikí den futuro”, segun señor Isi-dora. Esun ku ta interesá por dròp in pa buska infor-mashon. Pero pa e per-sona ku no por warda, semper ta mihó e hasi un sita ya nos tin sigur ku nos dediká sufisiente tempu n’e. “Awor ku nos no ta será mèrdia mas, nos tin hasta mas ora pa nos por sirbi e kliente”, señor Isidora a bisa finalmente. Kiko bo ta warda ku bo idea? Yama KORPODEKO i buska informashon.

Chesron D.A. IsidoraManaging Director

KORPODEKOTelefon: 738-1799

E-mail: [email protected]

<<<< página 4

Chesron Isidora: nos yudansa ta bai pareu ku e proyekto ku presentá na nos.

Page 7: Empresa Chiki September 2012

Aubrey Pasial di Class:

“Ora bo kuminsá ku negoshi, bo tastart tambe traha na bo relashonnan”

Class ta duna servisio i sosten riba vários tereno, pero ku speshalisashon riba servisio i sosten den atministrashon finansiero. “Esei nos ta hasi riba un base periódiko depen-diendo di nesesidat di e kliente i palabrashonnan ku nos a hasi ku e kliente. Alabes nos ta duna ser-visio di seramentu di buki (traha relatonan anual). Un otro pilá di nos servi-sionan ta e asina yamá ‘compliance service’ ku ta enserá tur loke tin di haber ku impuesto, mane-ra yena i entregá aangiftes. Tambe nos ta traha karta pa inspekshon i servisio di impuesto, na nòmber di e nos klientenan, etc.

Alabes nos ta monitòr si a tuma akshon riba kores-pondensia ku nos a tene ku inspekshon i servisio di impuesto. E otro pilá riba kua nos empresa ta drai ta atministrashon di salario. E asina yamá payroll. Nos por perkurá pa esei tambe den tur faseta i detaye. E servisio di payroll ta inkluí

tambe retenshon i kumpli ku impuesto i primanan sosial.”

Mas servisio i produkto

Mas aleu señor Pasial a

bisa ku CLASS por duna servisio i sosten na empre-sarionan den e proseso pa buska trahadó adekuá pa nan kompania(nan). Otro servisio ku ta brinda ta esnan di traha Plan di Negoshi (business plan) – estudio di faktibilidat (fea-sability study), petishon pa finansiamentu, etc. Tambe CLASS ta ofresé servisio den tur loke tin di haber ku e software di atministras-hon Quickbooks. “Esei nos por hasi na midí, segun nesesidat i petishon di e kliente. E por varia for di benta di e pakete(nan) di software di Quickbooks, te na instalashon, guia, duna training, migrashon ku otro software-nan etc.”. Señor Pasial a bisa ku CLASS ta e úniko kompania den Kari-be ku tin e rekonosementu

di ‘Intuit Solution Provider’ di e kompania mama di Quickbooks. “Esei nos a logra a base di prestashon-nan i nos ta hopi orguyoso di dje.”

Kontinuidat den bo negoshi

Riba e pregunta kon impor-tante ta pa un empresario tin su atministrashon na òrdu, señor Pasial a kon-testá; tur kos ta kumin-sá i kaba si e empresario kier hasi negoshi na serio òf no. For di ora bo no ta serio, pa nos bo no ta hasiendo negoshi. Si bo ke pa tin kontinuidat den bo negoshi, tin reglanan ku mester tene kuenta kuné i kosnan ku mester kumpli kuné i un di nan sigur ta un bon atministrashon. Hopi empresario ta pensa

ku nan mester di esaki komo servisio di impuesto ta eksigí esei, pero pa bo manehá bo negoshi bon, bo mester atministrá tur informashon. Hopi empre-sario ta pensa ku nan por tene tur informashon di nan negoshi den nan kabes. Pero pa bo ta eksitoso i traha riba oportunidatnan pa krese, e informashon mester ta atministrá. Ku e dato ku bo tin disponibel bo por hasi pronóstiko i deliniá maneho mihó. Alabes bo por hasi análisis pa sa si bo ta riba e bon kurso ku bo negoshi. Importante ta pa bo por responsa-bilisá, no solamente na belasting, pero tambe na ‘stakeholders’(p.e. finansia- dónan), i eventualmente akshonistanan.”

RelashonnanMas aleu señor Pasial a sigui bisa ku ora bo start un negoshi bo ta kuminsá traha riba relashonnan. “Bo ta hañá bo ta atendé ku relashonnan ku hasimentu di negoshi ta trese kuné. Pensa p.e. riba bo pro-veedónan, bankonan, bo trahadónan, nan famia, etc. Pero tambe ku belas-ting, sea ku bo ta gusta òf nò. Hopi biaha nos ta nota den nos trabou ku sierto negoshi ku ta bai bankrut tabatin derechi di eksistensia, pero pa e sim-pel echo ku nan ta ne-glishá di atendé bon ku nan relashonnan, nan ta haña nan ta sera porta. Un di e relashonnan ku por ta di un balor agregá hopi valioso i inmenso pa kual-ke negoshi ta e relashon ku un kompania ku ta spe-sialisá den atministrashon finansiero. Mayoria biaha e empresario ta vèrsá den su ramo, pero no riba tereno di atministrashon finansiero. Banda di esei e negoshi ta eksigí asina tantu atenshon riba otro ku ta pone ku e parti atminis-trativo no ta haña e aten-shon rekerí. Ta importante pa bo tin informashon di bo benta, pero mas impor-tante ainda ken debe bo i

Atministrashon finansiero òf tenementu di buki, manera nos ta bisa na Papiamentu komun, sin lugá pa duda ta di sumo importansia pa tur empresa, sea ta trata di empresa grandi,

mediano òf chikí. Señor Aubrey Pasial, direktor general di e kompania CLASS, a konta ku el a lanta su kompania na yüli di aña 1999 i e nòmber ta un abreviashon di Class Administrative Services and Support. “Manera e nòmber ta indiká, nos ta para pa servisio i sosten di klase na nos klientenan”, señor Pasial a bisa.

Skirbí pa Farley I. Lourens

Aubrey Pasial: payroll ta bai kompañá pa retenshon di prima sosial.

Aubrey Pasial: tur kos ta kuminsá i kaba na un bon atministrashon.

página 8 >>>>

77

“Pa bo por manehá i traha riba

oportunidatnan, tur

informashon di bo negoshi mester ta bon atministrá!”

Page 8: Empresa Chiki September 2012

kon bo ta bai risibí bo pago.”

KumplimentuAlabes señor Pasial a bisa ku un bon relashon ta nifiká ku ámbos partido ta kumpli ku nan parti den e relashon. “Den nos kaso p.e. nos ke garantisá ku nos por sigui duna bon servisio; e servisio di kalidat ku nos ta para p’e. Esei ta nifiká ku nos klientenan tambe mester kumpli ku nan parti di palabrashon den e relashon. Nos no solamente ta duna servisio i manda kobra pa esei, pero pa nos un bon relashon ku e kliente ta hopi importante.”

RekomendashonAlgun otro rekomendashon ku señor Pasial a duna na nos empre-sarionan ta pa nan traha un plan di negoshi i pa midi ku regularidat si a realisá puntonan ku tin den e plan. “Kaminda mester hasi ahuste basá riba desaroyonan hasi esaki. Importante ta pa bo wak bo sigui mònitor bo merkado konstante-mente; pues, no drumi. Hasimentu di negoshi ta algu ‘ongoing’. Den negoshi bo mester keda bin ku idea i akshonnan fresku. Kosnan

ta kambia. Bo mester ta konsiente di esaki i ahustá na desaroyonan. Por ta situashonnan ku bo negoshi por saka bon probecho di dje. Por ta un ekstenshon riba bo idea di

negoshi. Si abo no hasié, otro si ta hasié.”

Class Administrative Services and Support

Gouverneur van Lansbergeweg 15

Telefon: 462-1288Faks: 462-1289

[email protected]

Kumprando un kas?Risibí mas ku djis interes atraktivo!

No opstante kiko bo plannan ta pa e lunanan benidero, grandi òf chikí, pasa bishita nos na RBC Royal Bank i nos lo yudá bo realisá nan.

- Guia finansiero komprensivo- Tarifanan di interes rebahá - Tarifanan riba tarhetanan di krédito rebahá- Areglonan di pago kunbiniente- Maneha kuenta kunbiniente- Paketenan atraktivo pa hipotek

Pa mas informashon, yama 763 8438, bishitá kualke brènch di RBC Royal Bank òf wak riba www.rbc.com/caribbean

88

Aubrey Pasial di Class:

“Ora bo kuminsá ku negoshi, bo tastart tambe traha na bo relashonnan”

página 7>>>>

Aubrey Pasial: nos ta para pa e kalidat di servisio.

Page 9: Empresa Chiki September 2012

Fernando Romero – InfoFast:

“Trahando ku mi negoshi mi poralkansá mi potensial máksimo!”

Un niche den merkado

Nos a puntra Fernando Romero kon bin e idea di bira un empresario na edat asina yòn i ku kiko e programa di SNAYDP a kontribuí na realisashon di su propio empresa. “Sem-per mi kier tabata por a traha riba mi ideanan, tuma desishon i mira fruta di mi trabou. Mi tabata traha komo partaimer na Royal Resort den área di Seaquarium i trahando a nota ku turistanan tabata buska informashon ku hopi biaha no tabata disponibel pa nan òf te na ora ku esei tabata e kaso, e infor-mashon hopi biaha taba-ta manera nan ta bisa na Ingles ‘outdated’. Mi a nota un nesesidat alabes pa e sistema di informashon ta mas aktualisá ku e tempu ku nos ta biba aden. Esei a pone traha mas intenso riba mi inkietut pa lanta mi propio negoshi,” señor Romero a bisa.

Info-Fast ta bira realidat

El a asistí na e kursonan di e programa SNAYDP durante kua el a haña oportunidat na duna kon-tenido na su ideanan. “Huntu ku e kònsultent di e programa mi a traha riba mi Plan di Negoshi. Ora esei tabata kla, mi a present’é na un miembro di famia di mi ku a kere aden i el a yuda ku finansia-mentu di mi negoshi. Djei mi a atkerí algun pantaya estilo flatscreen i iPad i a kuminsá ofresé hotèl i otro instansia pa instalá nan den nan lokalidat. E promé sitio kaminda mi a haña lus bèrdè pa hasi esaki tabata na Livingstone Jan Thiel Resort.”

Kon e ta funshonáRiba e pantaya grandi tin informashon ku ta keda pasa; e informashon ta keda ‘loop’ manera ta bisa na Ingles. E ta varia di informashon general di Kòrsou te na dato di atrak-shonnan ku por bishitá, unda por bai kome, hasi kompra, rekreá, kaminda

tin dibertishon, etc. Huntu ku e flatscreen grandi e usuarionan tin akseso na un iPad riba kua nan por buska informashon detayá di kos ku a interesá nan. Pues, e usuario por usa e flatscreen i buska infor-mashon spesífiko. “Turista alabes por skirbi komen-tario ku nos ta lesa i kon-testá, si esei ta nesesario,”

e hóben empresario a sigui bisa.

Diferente forma pa yega ku mensahe

serka e turistaDen korto tempu InfoFast tin seis lokalidat kaminda tin su flatscreen i iPad instalá i tin vários otro sitio mas ku ta interesá. Un otro kaminda ku InfoFast tin

display di informashon ta algun taksi. “Den e taksinan nos ta pone un pantayanan di 19 inch ku informashon. Nos ta ofresé empresan-an ku kier alkansá prin-sipalmente turistanan ku nan mensahe, servisio i produkto, un medio efek-tivo pa hasi esei. Tambe nos ta ofresé posibilidat-nan riba nos website. Riba e website nos por pone link pa bai e website di nos klientenan.”

Rienda den mes manRiba e pregunta kiko p’e ta atraktivo di e echo ku e ta traha pa su mes Fer-nando a kontestá: “Na promé lugá lo mi bisa ku mi por tuma desishonnan mi mes. Banda di esei mi por repartí mi dia di trabou manera ami ta pensa ku mi mester hasi esei. Trahando pa otro dunadó di trabou mi ta pensa ku mi no ta haña oportunidat pa desaroyá i ehekutá tur mi ideanan i alkansá mi potensial mák-simo. Aworakí mi ta yòn i no tin responsabilidat ku lo por stroba mi realisá mi soñonan. Mi tin hopi ánimo pa sigui siña i desa-royá. Nunka mi a duda den mi kapasidatnan i lo sigui traha pa logra mi ophe-tivonan.”

Programa di BAB pa empresario nobo

Pa loke ta trata e atmi-nistrashon atministrativo di su kompania, Fernando Romero a informá ku e ta hasiendo uso di un pro-grama ku BAB ta ofresé na empresarionan ku ta kuminsá un negoshi. “Na BAB durante di un aña mi ta haña instrukshon kon hasi

mi atministrashon finan-siero, kon yena ‘aangiftes’ i otro responsabilidatnan ku mi mester kumpli kuné komo empresario.”

Importansia di plania adelantá

Mas aleu Fernando Rome-ro a bisa ku planifikashon ta hopi importante. “Nos ta plania un siman adel-antá kiko nos mester hasi e siman siguiente pa tene nos informashon aktual-isá. Esei ta enserá kam-bia, ahustá òf pone infor-mashon nobo. Asina ei semper nos ta kana por lo ménos un siman dilanti riba nos trabou.”

Mensahe na hóbennan

Finalmente Fernando Romero kier a kompartí algun mensahe i rekomen-dashon ku otro hóbennan. “Tene kuenta ku ta hopi trabou bo ta bai tin pa bo manehá bo propio negoshi, pero no ku bo mester laga esei demotivá bo, si bo tin e deseo. Si bo ta kere den bo kapasidatnan, kere den bo mes i den bo ideanan di negoshi, ami lo bisa bai p’e. Tambe lo mi rekomendá pa papia bo ideanan ku bo miembronan di famia i otro hende ku bo ta pensa por duna idea kon pa mehorá bo idea. No tene miedu ku ta bai hòrta bo idea i keda ku tur kos pa bo mes. Interkambiá idea semper ta bon. Ami ta mira ku den industria di turismo tin hopi posibilidat pa hóben. Kòrsou tin hopi potensial i nos mester maksimalisá e potensial ei. Nos mester ta kla pa mehorá e loke nos tin i sakrifiká pa saka lo máksimo di nos potensial. I finalmente nos tin di apre-siá i balorá e loke ku nos tin i traha huntu pa kuid’é.”

InfoFast-CuraçaoSelular: 522-6132

Website: www.infofast-curacao.com

https://www.facebook.com/InfoFastCuracao

https://twitter.com/Info-FastCuracao

E-mail: [email protected]

Fernando Romero ta un di hóbennan ku a partisipá den e programa SNAYDP (Support to the Netherlands Antilles Youth Development Program) di Kámara di Komèrsio. E programa

tabatin un durashon di tres luna durante kua e partisipantenan a haña kurso den diferente área di hasi negoshi. En total tabata sinku área repartí riba dos biah’ dos ora pa siman. Na febrüari aña pasá Fernando Romero a registrá su kompania InfoFast na Kámara di Komèrsio i na òktober di e mesun aña su negoshi a bira operashonal.

Skirbí pa Farley I. Lourens

Fernando Romero di InfoFast

99

Page 10: Empresa Chiki September 2012

Rogelio Symister di Autorijschool Colly ta konsehá tur futuro empresario:

“Pensa bon, plania, organisá i bai p’e”

El a kuminsá su propio negoshi despues di hopi konseho. Su base a bini for di e mesun tipo di negoshi ku e tin awe. “Mi a traha mas ku 10 aña na un ‘rijschool’. Mi eksperen-sia tabata hopi dushi. Mi metanan di hopi aña ku mi tambe tabata ke a logra algu asina. Sirkunstansian-an a pone mi tuma e desi-shon aki. Den e tempu-nan aki tin hopi bentaha pa

bo tin bo propio negoshi”, segun e empresario. Anke hopi hende no ta kere ku tin aspektonan ku ta duna balor i motivashon pa un empresario traha riba su mes, e ta pensa diferente. “Entrada di e negoshi ta di bo i hopi kliente ta respetá bo, pasobra bo ta traha pa bo negoshi bai dilanti”, asina señor Colly a bisa.

Prepará bo mesUn di e tepnan di mas importante ku señor Colly por duna futuro empresa-rionan ta ku e mester tuma un bon desishon di loke bo ke ta bai hasi i tambe organisá tur kos. “Hasi bo estudio pa bira un instruk-tor di kore outo, manera e Vivar opleiding ku ta un estudio pa bo bira instruk-tor pa duna lès di kore

outo. Kòrda semper tambe ku den trabou bo mester ta serio”. Segun señor Colly, su partner ta e persona ku ta yud’é ku tur loke tin di haber ku atministrashon. Pero un eksperto fiskal ta atendé tur loke ta e parti di yenamentu di dato pa belasting. Esei ta un di e aspektonan di respon-sabilidat ku hopi hende ta balotá.Preparashonnan ta masha importante pa hasi negoshi. Meskos ta konta tambe ku tumamentu di fakansi. Un di e mihó tepnan pa e empre-sarionan ta planifikashon. “Mi ta plania adelantá, organisá tur mi èksamen i lèsnan i komuniká esaki na mi klientenan”, asina el

a sigui splika. Señor Colly mester traha ainda riba su plan di negoshi pa amplia esaki den futuro. Den e trabounan di prepara-shon mester tene kuenta ku finansa tambe, segun señor e instruktor. “Un di e mihó aspektonan ta pa no hasi fiansa! Mi no a tuma

fiansa pa yega na mi outo. Mi tabata spar tur luna i ku e sèn aki mi a kumpra mi outo i asesorionan pa e outo bira un outo kapasitá pa duna lès di kore outo”, asina el a konta ku orguyo.Finalmente el a rekomendá mashá na empresarionan nobo pa nan “pensa bon, organisá i despues bai p’e!”. Posiblemente esaki ta e mihó tep, tambe esun mas konsiso, pa kada ken ku ke kuminsá bo propio negoshi.

Autorijschool CollyRogelio Symister

Telefon: 5220202 / 6621090

http://www.autorijschool-colly.com

Rogelio Symister: hasi bo estudio ku ta yuda bo bai dilanti den negoshi.

Colly vest

Den nos komunidat, Rogelio Symister ta konosí komo “Colly”. Riba un base diario e ta manehá su kompania di duna lès di kore outo. El a kuminsá ku su soño na 2011 i te awe i ta mira

e soño aki desaroyá, bon pero ku sodo di su frenta. “ Mi a kuminsá ku Autorijschool Colly dia 6 yüni 2011. Pues, mi tin nèt un aña di eksistensia”, asina señor Colly a splika.

1010

Page 11: Empresa Chiki September 2012

Tambe nan tin e fiansa Konsiente ku ta un fiansa ‘bèrdè’ pa tur invershon-nan ku ta na bienestar di medio ambiente. Esaki no ta pa pènel solar so, pero por pensa den kambio di lus, kranchi di awa i otro kos ku ta spar uzo di awa

i koriente. Fiansa Kon-siente ta ofresé un interes atraktivo i un periodo di grasia. Asina MCB Small Business Unit tin diferente servisio i produkto spe-shalmente pa kumpli ku nesesidatnan di e empre-sario chikí i mediano.

Lora manCherethy Kirindongo, mènedjer di e servisio di empresario chiki di MCB, a splika ku e empresa-

rio ku ta lora man ku no ta inskribí niun kaminda, tambe por bini na remarke pa e mikro fiansa Granito. Ora ta pa fiansa mas gran-di si e empresario mester ta inskribí na Kámara di Komèrsio. MCB ke bai un mia èkstra pa e kliente. E enfoke no ta simplemente riba duna finansiamentu, pero tin di evaluá i wak interes di e empresario mes i viabilidat di e kom-pania pa e persona no hañ’é den problema finan-

siero despues. Nan ta duna fiansa na un forma responsabel. Si despues ku a finansiá e empre-sario e negoshi no bai bon, ta buska tur forma pa saka e empresario for di su situashon.

E rísikoBanda di esaki nan tin

interes faborabel pa e empresario. Mester tene kuenta si ku e interes ta dependé di e rísiko di e empresa. Por ehèmpel, konstrukshon i hürmen-tu di outo ta un sektor di rísiko haltu. P’esei pa un hende ku ta ópera un negoshi den un sektor asina banko ta un tiki mas

kritiko i ta pidi mas garan-tia pa asina salvaguardá e rísiko haltu ku e negoshi tin. Tambe un fiansa ku no tin garantia, su rísiko ta mas haltu ku unu ku si tin garantia di, por ehèm-pel, un kas.

Sigui vigiláNan ta pone hopi aten-shon na relashon person-al ku e kliente. Nan ta keda den kontakto estre-cho kuné, bishitá nan mínimalmente un biaha pa aña pa skucha i mira kon kos ta kanando. Nan

1111

SLIMMER, BRIGHTER,FASTER, SMARTERWatch more, share more and browsemore on the Digicel 4G network.

DIGICELCURACAO.COM

Samsung Galaxy S II

Naf. 299POSTPAID

4G NetworkTouchscreenCameraDocument editor

One month FREE data

Samsung Galaxy Note

Naf. 399POSTPAID

4G NetworkTouchscreenCamera & VideoBluetooth

One month FREE data

POSTPAID

Offer is valid until September 30th, 2012, or until stock last. Postpaid price is based on a 2 year subscription of Naf. 180,- per monthincl. 840 minutes, 75 SMS and 4G Bronze Data Package. Digicel terms and conditions apply.

página 12 >>>>

MCB Small Business Unit tin diferente produkto, manera e mikro fiansa Granito te 5 mil florin, speshal pa empresarionan eksistente. E ta pa ekspanshon, kompra di ekipo i kapital di

trabou. Por ehèmpel un hende ku ta traha bolo i mester di fòrnu mas grandi, hende ku ta traha obra di man i ku ta kose. Pues, e ta spesial pa e grupo ei.

Small Business Unit ta bai e distansia

MCB t’ei kla tambe pa e empresario ku ta lora man

E tim di Small Business Unit: Cherethy Kirindongo, Milagros Rodriguez Navarro, Angelo Ludowika, Raiska Herrera,

Hubert Bentura i Sherman Schoop.

Page 12: Empresa Chiki September 2012

1212

Preparashon ta esensialpa éksito di un empresario

Cherethy Kirindongo a splika ku e servisio ei ta pa kita e drèmpel pa e persona ku tin intenshon di lanta un empre-sa i guia e (futuro) empresa-rionan ku sigur mester di un sosten. Esei ta un servisio ku ta yuda e futuro empresario hopi. Tin hende ta bishita Small Business Unit dife-rente biaha promé ku nan ta kompletamente kla pa hasi un petishon pa finansiamen-tu. Por ehèmpel, nan ta yega e promé biaha kaminda ta splika e kliente ku e mes-ter di un business plan i tambe kiko tur e otro kosnan ta ku e mester tene kuenta kuné promé ku kuminsá ku su negoshi. E di dos biaha e ta bini ku su business plan no kompletamente kla.

E di tres biaha e business plan ta kla, pero falta rekisi-to i te e di kuater biaha e empresario ta kla pa pidi su finansiamentu ofisial. Tin biaha durante e trayektoria e persona ta realisá ku ser empresario tòg no ta algu p’e i ta skohe pa no sigui ku su plan. Es desir, no tur ora un kombersashon ku un kliente ta resultá den un petishon na banko pa finansiamentu, pero MCB su Small Busi-ness Unit ta ofresé e servisio aki pa asina por yuda guia i konsientisá komunidat riba e

tereno empresarial.Cherethy Kirindongo a sigui splika ku banda di esaki MCB Small Business Unit tin e ‘Skina pa Empresario’ ku publikashonnan ku ta intere-sante pa e kliente, i kaminda e por haña informashon den revista lokal i internashonal, tambe foyeto ku MCB mes a krea pa splika por ehèmpel kon pa traha un business plan, struktura di empresa, maneho di plaka i tambe tin e kiosko di kòmpiuter ku e empresario por hasi uso di dje. Esakinan ta produktonan na disposishon di un (futuro) empresario pa asina e por informá su mes.

“Pa bo ta eksitoso bo mester ta bon prepará. I ku infor-mashon bo por ta bon pre-pará”. Cherethy Kirindongo a mustra ku asina e kliente tin tur informashon i tin su busi-ness plan, e ta bai over na inkorporá su empresa. Hopi hende ta kere ku e busi-

ness plan ta un dokumento diki i detayá, loke no mes-ter ta asina. ‘Bo Negoshi’ ta un foyeto di MCB ku forma diferente ta hasi e persona/kliente preguntanan. Ora e persona kaba di respondé ta práktikamente su business plan e tin kla. Esei ta sòru pa e futuro empresario haña un bista kon atendé ku diferente punto den negoshi. Hopi biaha e empresario por ta un persona masha bon den su fishi/profeshon, pero komo empresario e tin muchu mas tantu kos di tene kuenta kuné. Bo mester tin konosementu di atministrashon, impuesto, logístika, planifikashon, etc. Ku esei, esta ku e foyeto menshoná di banko, nan ke habri e persona su wowo pa e direkshon i pa e rekisitonan nesesario, i pa e sa unda buska yudansa si ta nesesa-rio.

Nan ta papia masha hopi ku e kliente i mustr’é kiko e tin

di tene kuenta kuné. E klien-tenan ta apresiá e konse-honan ku MCB ta duna. Nan di MCB ta bini den kontakto ku hopi empresario i asina nan por ta un mihó guia. Nan account manager-nan ta sigui kurso kon pa duna guia. Nan ta traha hopi estrecho ku Stimul-IT, Innovatie Centrum Curacao, Adeck, i ku tur e aktornan di empresa chikí nan tin kontakto pa sa kiko ta pasando i pa asina nan por duna un kontribushon útil.

FinansiamentuCherethy Kirindongo a splika ku no tin máksimo ni mínimo pa finansiamentu pa e empre-sario chikí, pero pa nan inter-namente den banko nan tin e distinshon. Por ehèmpel, nan di Small Business Unit ta atendé finansiamentu te na un máksimo di 350 mil florin i si ta un montante mas grandi e persona/kliente ke finansiá nan ta referi’é na un account manager di e departamentu di Corporate Credit.

Nan ta hasi e distinshon paso-bra e nesesidat di e empre-sario grandi i chikí ta total-mente diferente. E empresa-rio grandi hopi biaha por bai un fiskalista òf un akountent, pero esun chikí hopi biaha no tin e rekurso pa por paga pa e servisionan ei.

MCB Small Business Unit tin e servisio di ‘walk inn’ esta tur hende por yega serka nan sin traha sita durante oranan

di ofisina, pa por kombersá ku un di nan account manager-nan. E kliente por yega einan pa tuma informashon, asta sin ta kla pa hasi un petishon pa finansiamentu.

Small Business Unit ta bai e distansia

MCB t’ei kla tambe pa e empresario ku ta lora man

ta pidi e empresario pa entregá su sifranan un biaha pa aña. Di e forma aki nan ta vigilá kon ta bayendo ku e negoshi. Ora entrega sifra esaki tambe por tin bentaha pa e kliente empresario kamin-da banko por presentá ku proposishonnan si e

mira ku e kliente ta pèrta ku su pagonan. MCB su Small Business Unit tin 5 i kada un tin hopi kliente. Nan ta keda hasi esfuerso pa tene kontakto regular ku tur kliente paso kada unu ta di importansha pa Banko. Nan ta enfatisá e relashon ku e kliente i no solamente tene kontakto ku e kliente ora kos ta bai malu.

NoboMCB Small Business Unit kontinuamente desaro-yando ta produkto òf ser-visio nobo i ta sostené tur proyekto na benefisio di e sektor di empresa chikí i mediano. Por ehèmpel, nan ta spònser Marshe pa Empresario i nan ta duna tayer titulá ‘Empresa Chiki na Plaka Chiki’ riba diferente área pa futuro

empresarionan. E tim aki ta unu yòn i dinámiko i ku hopi libertat pa bini ku idea diferente i nobo. Por ehèmpel, for di aña pasá a introdusí premio ‘Komersiante Briante’ ku ta un éksito rotundo i ku ta entregá tur aña na un organisashon òf individuo ku a hasi algu ekstraor-dinario na bienestar di e sektor di empresa chikí i

mediano. MCB Business Unit lo keda bai e ‘extra mile’ pa keda satisfasé nesesidatnan di e aktual empresarionan i di e futu-ro empresarionan.

MCB Small Business Unit Sra. Cherethy Kirindon-

go. Manager Telefon: 466-1217

<<<< página 11

Page 13: Empresa Chiki September 2012

Kompania di publisidat Stradiusta purba bai mas leu pa e kliente

Segun miembro di geren-sia señor Marcel Truyens, Stradius ta konta ku e klientenan di mas grandi for di sektor privá manera banko, kompania di segu-ro, di telekomunikashon i IT, transporte, logístika, remedi, sekshon di kuido, hospitalidat, laso komer-sial, kompania di trans-porte, i kompania di benta di detaye i distribushon pa Kòrsou i tambe servisio i instansha di Gobièrnu, i instanshanan semi guber-namental.

Un servisio kompleto

“Stradius ta un kompania ku ta duna servisio kom-pleto den e área di ser-visio profeshonal i tambe den e área di konseho di merkadeo, i komunikashon pa loke ta ‘PR’. E servisio ta konsistí di informashon di merkadeo na nivel di ka-lidat i kantidat, tayer, sek-shon di brainstorm, desa-royo di konsepto komer-sial, desaroyo di merkado i produkto, produkto i su markanan, strategia di aviso, i tur sorto di ehe-kushon di merkadeo den e área di ‘PR’. Den kuadro di esaki no ta traha dediká, kompletamente integrá i nos ta keda neutral pa loke ta trata lasonan komer-sial. Den e área aki nos ta konta ku faktornan interno i eksterno pa loke ta e mundu di komunikashon”, asina señor Truyens a splika.

Investigashonnan di merkadeo ta hunga un ròl krusial na momentu ku mester definí un grupo spesial. Esaki ta un di e aspektonan ku Stradius ta hasi di un forma indepen-diente ku metanan kuanti-tativo i kualitativo. “Stradius ta hasi uso di métodonan tradishonal manera kòm-bersashonnan di mesa rondó, i entrevistanan un riba un. Tambe nan ta kon-sentrá riba planifikashon di enkuestanan i nan ta hasi uso di e métodonan di mas nobo di investigashonnan di merkadeo riba investi-gashonnan online”, segun señor Truyens a sigui splika.

E guia pa e empresario

E forma di aserkamentu di e grupo deseá ta suma-mente diversifiká, sigur si esei tin di haber ku e meta di e kampaña i e índole di e mesun grupo i e meta prinsipal di e forma di hasi negoshi i kon e tareanan ta stipulá pa kada partido. “Si bo bini ku un kampaña di deskuento di un kompania ku ta pidi mas aktualidat di eskoho di prensa, esaki mester keda riba e mesun liña pa keda ku lasonan estrecho entre gastu di produkshon i gastu di pren-sa. Korant i radio ta esnan ku ta bini na remarke meso-ra”, asina el a sigui splika. Pero si balansá esaki ku un kampaña di imáhen, di un banko por ehèmpel, e periodo ta kore muchu mas largu. “Si bo ke krea hopi emoshon pa un banko, e kampaña di imáhen ta kore pa un periodo muchu mas largu. Sigur si nan ke krea emoshon. Pa yega asina leu por introdusí i prepará televishon i teater muchu mas bon pa esei. E asina

yamá ‘media nobo’, no a yega asina leu ainda. “Den esaki no por balotá poder di Internèt i konsiderá ku un parti grandi di nos komuni-dat ta online 24/7, maske ta via BlackBerry. “Ta probá ku formanan di hasi prensa efektivo ta e-mail direktor, i tambe plama informashon di kas pa kas ku foyeto riba un eskala mas chikí. Stra- dius no ta pensa solamente for di e punto di medio-nan ku ta wak e áreanan spesífiko pa nan mensahe yega. Esaki nos ta konsi-derá ‘medianeutral’”, asina señor Truyens a bisa.

Den kuadro di esaki no pensa leu ora ku papia di un kambio di pensamentu di 360 grado. E ta nifiká di tur manera ku den kada kaso e mensahe mester desaroyá i e ora ei numa por wak for di kua medio i

ku kua medio por papia di un integrashon kompleto.

Balor di un bon investigashon

Si bo mihó amigu hasi aña, bo no ta regal’é un asbak tòg? Ni si ta e asbak di mas bunita ku bo a yega di mira. Bo mes, komo amigu, ta pensa dikon e no ta stòp di huma. “Djis pensa, lo bo no hasi e amigu ei kontentu ku un bòter di biña kòrá tam-poko, pasobra bo sa ku e durante vários aña kaba e ta bebe ròm-coke so. Asina bo por sigui ku ehèmpel. Den e mundu normal esei ta masha komun”, segun señor Truyens. Pero ora ku ta trata di empresa-nan, hopi di nan no tin un idea kiko nan klientenan ta pendiente di dje, loke ta hasi nan satisfecho i loke no ta hasi nan satisfecho. Meta di un investigashon di merkadeo ta duna un resultado sumamente efektivo den esaki. Un investigashon di merkadeo ta dirigí riba nesesidatnan

E kompania di publisidat Stradius a lanta na novèmber 2002 komo kompania di publisidat ku ta duna konseho di merkadeo stratégiko, merkadeo, komunikashon i relashon

públiko den region di Karibe. Stradius su klientenan ta di Kòrsou, Aruba, Boneiru, Sint Maarten, Sürnam, Trinidad i Tobago.

Marcel Struyens di Stradius: investigashon ta produsí dato importante pa merkadeo.

1313

página 14 >>>>

Page 14: Empresa Chiki September 2012

Tin diferente forma hurí-diko pa un negoshi. Señora Kleinmoedig a splika ku un NV òf BV òf un fundashon, pero tambe un empresa propio (eenmanszaak). E forma hurídiko ta pa hasi un distinshon entre e kapi-tal di e doño i e empresa mes. Serka un empresa propio e distinshon ta mas vago, pasobra tur kos ta kai den otro, kontrali na un NV òf un BV. Serka un empresa propio e entrada di e negoshi ta kai direk-tamente bou di e doño di esaki. Si ta un NV òf BV e empresa ta duna e ser-visio i tin di paga e NV òf BV, pero den kaso di un empresa propio e pago ta bai direktamente pa e doño. Meskos ta e kaso na momentu ku e negoshi pro-pio tin un debe; e ta bai kai direktamente bou di e doño kontrali na e BV i e NV. Si ta un empresa propio i esaki tin debe, i si e doño tin un kas propio, e kas por bira e ‘víktima’ pa kubri e debe di e empresa propio. Por evitá hopi di esei si ta pone un distinshon bon kla entre bo kapital propio i esun di e empresa NV òf BV. Ora bo ta skohe pa un empresa propio i bo ta

kasá, ta bon pa stipulá e kondishonnan di matrimo-nio pa evitá ku bo kasá tambe por bira víktima di debe di e empresa. Esei, segun Anja Kleinmoedig, ta e kos mas importante na momentu ku ta skohe un forma hurídiko pa un empresa.

Personalidat hurídikoUn NV, BV i Fundashon tin un ‘rechtspersoonlijkheid’ kontrali na e empresa pro-pio. Ta lanta un rechtsper-soon pa medio di un akta notarial. Otro forma hurí-diko ku no tin personalidat hurídiko, segun Anja Klein-moedig, ta e Personen Vennootschap ku ta eksistí for di 1 di yanüari 2012. E ta algu kompletamente otro i nobo ku ainda ta eksperimentando kuné. Anja Kleinmoedig mes no a topa ni tabata envolví den niun Personen Ven-nootschap ainda, pero e ta

algu interesante i ku sigur lo bai hala atenshon. El a splika ku riba su mes na kuminsamentu esta na lantamentu di e Vennoot-schap no tin un rechtsper-soonlijkheid i no ta lant’é pa medio di un akta nota-rial, pero pa medio di un akta (onderhands) entre dos òf mas persona. E forma hurídiko di empre-sa aki ta unu kaminda e doño ta responsabel. Pero loke ta importante, segun Anja Kleinmoedig, ta ku por kambi’é despues di tempu pa un vennoot-schap ku Rechtspersoon-lijkheid. E forma hurídiko aki ta unu pa un persona ku ke kuminsá chikí i no por paga e gastunan di notario etc. Pero segun e entradanan subi i e empre-sa krese, por kambi’é pa un empresa ku personali-dat hurídiko. Un eksigensia si ta ku e forma hurídiko pa kua te skohe si ta bai atraves di un akta notarial. Mester tene na kuenta si ku anke e Vennootschap lo tin rechtspersoonlijkheid, e doñonan (vennoten) por keda responsabel huntu ku e Vennootschap. Den kaso

página 15 >>>>

1414

Kompania di publisidat Stradiusta purba bai mas leu pa e kliente

di e kliente. Nan ta kom-pletamente investigá i nan ta konsentrá riba e mihó forma pa analisá. “Sin bon informashon bo por haña bo den problema masha simpel. Un hende por hoga den un riu di 60 centimeter si no hasi un bon inter-pretashon di hendenan ku mester tin konosementu den sikologia i sikologia”, asina señor Truyens a bisa.

Puntonan krusial“Nunka no hasi promesa ku no por materialisá. Esei ta nifiká ku den e sektor di dunamentu di servisio por ehèmpel, ora ku bo ta

introdusí un servisio nobo, esnan ku ta duna servi-sio mester ta bon formá i kapasitá pa duna servi-sio. Esaki ta nifiká ku nan mester ta prepará den e área di konosementu, arte i forma di ehekutá trabou. Na ulandes nan ta yama e tres nivelnan aki ‘ken-nis-kunde-kunst’. Bo por siña un weiter e diferen-sha entre bistek i un entre-cote òf bo por siñ’é kon e por kana rònt ku tres tayó pareu. Ku bista skèrpi bo por wak kiko bo kliente ta deseá mas tantu. Ke men prepará bo mes bon, si bo ta bai habri un restorant bo mester ta konsiente ku bo no por habri un spare-ribs grill i un restorant di 5

strea banda di otro i buska e mesun personal pa traha den tur dos. Pa yega asina leu bo mester di otro tipo di talentonan si no bo ta desapuntá bo klientenan. Hopi biaha empresarionan ta hasi promesa ku nan no por kumpli kuné i esei ta resultá den klientenan malkontentu i mal propa-ganda ku no ta kosta adi-shonal, pero e ta pone bo pèrdè kompetensha pòr-nada ku bo no por sinta warda ariba”, asina señor Truyens a bisa finalmente.

Marcel Truyens, Senior Consultant

Stradius Strategic Brand

<<<< página 13

Ofisina di Stradius na Mahaaiweg 7A.

Forma hurídiko nobo ‘persoonlijkevennootschap’ for di 1 yanüari 2012

Anja Kleinmoedig: kondishonnan di matrimonio ta importante tambe pa empresa.

Tur persona ku ke kuminsá un empresa mester skohe un forma hurídiko den kua e ke hiba su empresa. Un di e motibunan, segun abogado mr. Anja Kleinmoedig, ta pa strukturá e kapital di e

empresa, esta e entrada i gastunan. Otro motibu ku mester skohe pa un entidat hurídiko di un negoshi ta pa regla e parti di bo responsabilidat. Ku esaki Anja Kleinmoedig a splika e tipo di negoshi mester ta bon kla.

Page 15: Empresa Chiki September 2012

1515

Forma hurídiko nobo ‘persoonlijkevennootschap’ for di 1 yanüari 2012

Pabien! Bo tin un masha bon idea! Pero bo sa kiko? Ta masha bon mes pa bo prepará bo mes bon promé. Si, pasobra bo mes ta tende ku ‘TUR’ hende ta bisa: “Ekonomia ta malu”, “Ekonomia ta wantá”, “No tin kliente”, “Kos ta ketu” etc. etc. Ta bèrdat, hopi di e kompania-nan grandi awe ku a logra, a kuminsá den un ekonomia wantá. Pero esei no a kita si, ku nan mester a prepará mihó i usa sierto strate-gia pa nan por a logra. Pues, si bo ke djis habri porta di bo negoshi nobo i sinta warda kliente bini, despues ku bo a saka dos, tres pòtrèt den korant, anunsiando bo apertura, lubidá! E realidat lo dal bo duru!

Guia pa bo kuminsá bo propio empresa

Promé ku bo kuminsá bo negoshi, ta bon pa prepará bo mes mas mihó posibel. Pero kiko presis bo tin ku hasi? Wèl konsiderá lo siguiente:

1. Kuminsá na spar.2. Lesa bukinan ku tin di haber ku hasimentu

di negoshi.3. Disidí ki tipo di negoshi presis bo ke

kuminsá; e mester ta un ramo di aktividat ku bo gusta masha hopi mes.

4. Papia ku otro doñonan di negoshi pa sa kon e bida di un empresario ta i e kosnan pa tene kuenta kuné ora bo tin un negoshi.

5. Si bo no tin sufisiente konosementu di hasi negoshi, asistí na charla, tayer, kurso i, si por, asta traha pa un tempu den e ramo di negoshi ku bo ke kuminsá, djis pa bo haña un bista mas di aserka di e aktividatnan di e tipo di negoshi ei.

6. Bishitá tur instansia relashoná ku inskrip-shon di negoshi, pa bo haña sa kiko ta e reglanan mará na hasimentu di negoshi.

7. Diseñá un Vishon pa bo Empresa.8. Diseñá un Mishon pa bo Empresa.9. Preparando pa bo Plan di Negoshi, nota

tur e elementonan ku bo ke inkluí, mane-ra tipo di negoshi, meta dje negoshi, lokalidat, merkado, merkadeo, kantidat di empleado, plan finansiero, atministrashon etc.

10. Despues di haña un bista amplio di e negoshi ku bo ke kuminsá, traha òf laga traha un Plan di Negoshi.

11. Disidí pa bo mes ku: BO TA BAI P’E! No importá kiko pasa, ni loke ken bisa kiko.

12. Kuminsá sigui e Plan di Negoshi di un forma eksakto pa bo bai den direkshon di lanta bo propio empresa.

13. Buska un persona ku por guia bo i para bo tras, pa bo por logra: un asina yamá ‘coach’, na ken bo ta duna kuenta i rason di bo progreso den ehekushon di bo plan.

14. Inskribí bo negoshi na tur e instansianan ku ta rekerí esei.

15. Tene buki i atendé bo atministrashon for di salida.

16. Atendé tur asuntu di impuesto.17. Dediká tempu na merkadeo.18. Organisá un sistema pa emití i kobra bo

fakturanan.

OpshonnanTa keda na kada persona si nan mes, hopi biaha pa mas barata, ta dal tur e pasonan ariba menshoná pa lanta nan propio empresa riba nan mes. Esei no ta problema, sinem-bargo, nan mester tene na kuenta si ku nan mester dediká sufisiente tempu na kada paso pa nan por hasi tur kos manera mester ta i logra éksito den un tiru.Di otro banda, tin otro persona ku ta disidí di buska un persona òf instansia adekuada-mente kapasitá, ku ya a pasa den e trayek-toria ei i ku ta dispuesto pa guia empresario nobo pa nan éksito. Esei naturalmente ta bai ku un kosto mará n’e, pero kiko un empresa-rio nobo mester realisá? Ora ku e buska guia profeshonal, e no ta envolví su mes den gastu innesesario, sino e ta invertiendo den su empresa. Invershon ta nifiká, ku bo ta hinka esfuerso, sèn i tempu den algu ku e meta di saka ganashi di dje riba término. E ganashi por ta mas sèn, pero e por nifiká vários otro kos, ku no ta den forma di plaka, pero ku ta poseshonnan ku bo empresa ta haña, manera: klientenan ta rekonosé bo empresa di ta lider den un sierto produkto òf servisio, klientenan ta keda bin bèk, otro instansia ke

traha ku bo pa e bon nòmber ku bo tin den e komunidat etc.

DesishonPues, disidí kon ABO ke bai hasi negoshi, i hasi sigur di hasié di un forma ku e lo bira un éksito sigur! Semper buska i tuma konseho. Lebumai orea duru òf kabesura. Pa kuantu ku bo por sa, bo ta nobo den e asuntu di hasi negoshi, i kere òf no kere, bo tin HOPI di siña!

Nos ta invitá bo pa bishitá nos website na: www.bizsolutionshop.com òf manda nos un e-mail na: [email protected]. Por yama nos tambe na telefon 868.5600 òf selu-lar 540.4043.

Laura Thomas-Richardson di BSS

Kier Men, Bo Ke Kuminsá Bo Mes Negoshi?

ku e Vennootschap a tuma un enkargo, e responsabi-lidat di e doñonan (venno-ten) ta nulo ora e doño por proba ku no por atribuí e défisit n’e.

Esun mas skoheAnja Kleinmoedig a yega di hasi un investigashon i a resultá ku hopi hende ta skohe pa un empresa propio, pasobra no tin

gastunan notarial mara n’e i e situashon fiskal ta mas fásil. En partikular pa esnan ku ta kuminsá nan empresa nobo ta preferá e forma ei, pero ta bon pa wak e bentaha i desben-tahanan na momentu ku ta skohe pa un forma hurídiko di un empresa. Kontrali na un NV i BV, serka e empre-sa propio no ta eksistí un obligashon legal ku e mes-ter tin su bukinan bon na òrdu. Esaki ta hopi di e puntonan ku un persona ta

wak ora ta lanta un empre-sa. Segun e abogado, komo pagadó di impuesto bo mester sòru pa bo buki-nan i atministrashon ta bon na òrdu semper, sea ta N.V., B.V. òf empresa pro-pio. Serka un empresa pro-pio e persona, e direktor, e doño ta paga belasting riba su entrada kompleto i no ta paga belasting di ganashi. Pero serka un NV i BV no ta paga belasting di entrada, pero belasting di ganashi. Pa e empresa

propio, meskos ku e otro dos entidatnan hurídiko, mester paga OB (belasting riba volúmen di benta). Pa loke ta un fundashon, esaki tambe por hasi negoshi, pero si tin ganashi esaki tin di bai bèk den e fundashon. Un fundashon normalmente tin un karakter karitativo. Un fundashon tambe tin per-sonalidat hurídiko i tin di kumpli ku tur e obligashon-nan fiskal, meskos ku un NV i un BV.Un futuro empresario sem-

per por aserká Kleinmoed-ig & Partners Advocaten pa konseho na momentu ku nan ke lanta nan empre-sa.

Kleinmoedig & Partners Advocaten

Señora Anja Kleinmoedig Telefon: 527-0456 /

461-3353 E-mail: kleinmoedig@

kleinmoedigpartners-advo-caten.com

www.kleinmoedigpartners-advocaten.com

<<<< página 14

Page 16: Empresa Chiki September 2012

SèptèmberGIFTRENDS MADRID

2012International Gift, Jew-

elry and FashionMadrid, Spaña,

12 – 16 sèptèmber 2012

Lugá: Ifema - Parque Ferial Juan Carlos I

Website: www.ifema.es

RIO FRANCHISING BUSINESS 2012Franchising Expo

Rio de Janeiro, Brazil,

27 – 29 sèptèmber 2012Lugá: RioCentro - Exhi-bi t ion & Convention

CenterWebsite: www.riofran-chisingbusiness.com.br

ÒktoberBUILDINGS PUERTO

RICO 2012I n n o v a t i v e P r o d -ucts, Leading Industry Experts, and Network-ing Opportunit ies for Buildings & Facil i t ies

ProfessionalsSan Juan, Puerto Rico,

4 – 5 òktober 2012Lugá: Puerto Rico Con-

vention CenterWebsite:

www.interphexpuertori-co.com

INDIAN HANDICRAFTS & GIFTS FAIR

New Delhi, India, 15 – 18 òktober 2012

Lugá: India Expo Cen-tre & Mart

Website: www.epch.in

T E C N O C A R N I C O S ANDINA 2012

Trade show and con-ferences for the meat

industryBogotá, Colombia,

22 – 23 oktober 2012Lugá: Corferias - Cen-

tro de ConvencionesWebsite: www.tecno-

carnicos.com

CITYSCAPE LATIN AMERICA 2012

International Property Investment And Devel-

opment EventSão Paulo, Brazil,

29 – 31 òktober 2012Lugá: Amcham Busi-

ness CenterWebsite: www.informa-

group.com.br

NovèmberIFAI EXPO 2012

Industrial Fabrics Asso-c iat ion Internat ional Expo. Trade Show &

SymposiumBoston, Merka,

7 – 11 novèmber 2012Lugá:

Boston Convention & Exhibition Center

Website: www.ifaiexpo.com

EQUIP’BAIE 2012Windows, Doors, Shut-ters and Solar Protec-

tion International Exhi-bition

Paris, Fransia, 13 – 16 novèmber 2012Lugá: Paris Expo Porte

de VersaillesWebsite:

www.equipbaie.com

F E R I A D E L A U TO M Ó V I L D E

VALENCIA 2012Automobile Trade Fair

Valencia, Spaña, 30 novèmber–3 desèmber

2012Lugá: Feria Valencia

Website: www.feriaau-tomovil.es

DesèmberTOC AMERICAS 2012

World Class Exhibition for Ports, Terminals, and Port Technology

ProvidersPanama City, Panamá,

4 – 6 desèmber 2012Luga: El Panamá HotelWebsite: www.tocev-

ents-americas.com

E X P O P R O T E C T I O N 2012

In ternat ional Safety and Security Exhibition

Paris, Fransia, 4 – 11 desèmber 2012

Lugá: Paris Expo porte de Versailles

Website: www.expopro-tection.com

NEW YORK HR LEAD-ERSHIP SUMMIT 2012Human Resource Con-gress. New York HR Leadersh ip Summit gives the oportunity to share best practices and develop leader-ship skills that enhance organization’s ability to impact the local and global business climate

New York, Merka, 5 desember 2012

Lugá: Marriott Marquis Hotel

Website: www.evanta.com

1616

Eventonan internashonal

Website ku informashon baliosowww.allbusiness.com

Un website interesante kaminda abo empresario i/òf manager por haña dife-rente informashon i/òf artíkulo ku tep kon pa dirigí e empresa.

www.facebook.com/empresachikiBishitá nos riba facebook kaminda tur dia tin hopi informashon i update di

nos proyektonan nobo.

www.shetakesontheworld.comUn website pa tur empresario femenino.

www.smallbiztrends.comRiba e website aki tin un artíkulo interesante pa abo empresario ku ta bai diseñá bo website. E titulo di e artíkulo ta kontené 25 pregunta ku bo website

mester por kontesta.

www.success.comDiferente artíkulo pa abo (futuro) empresario, interesante si abo komo

empresario ku ke ta mas bèrdè i kon pa hasi bo empresa mas bèrdè.

www.twitter.com/kvkcuracaoSigui nos riba twitter kaminda tin hopi informashon i update di nos proyek-

tonan nobo, i tambe otro informashon di Kámara di Komèrsio.

www.startupnation.comUn website ku informashon i konseho di otro empresarionan ku ya tin añan-

an di eksperiensha.

www.newyorkcitywebsitedesigner.comEmpresario, bo tin intenshon di kambio òf drecha e diseño di bo business card? Bishitá e website aki i risibí ideanan kon un bon

business card mester ta.

www.homebusinessjournal.net Un website interesante ku diferente artíkulo interesante, manera 10 motibu

dikon bo merkadeo online no ta funshoná.

http://online.wsj.comUn website ku diferente artíkulo i entrevista ku empresarionan internashonal. Bishitá e website aki pa bo tin un bista kon e empresanan internashonal ta

funshoná.

Page 17: Empresa Chiki September 2012

Publikashonnan noboE biblioteka di Sentro di Informashon Komersial di Kámara di Komèrsio di Kòrsou ta kontené mas di 5000 dokumento. E biblioteka ta ofresé un variashon amplio di rekurso pa hasi investigashon. E biblioteka ta kontené un kolekshon grandi di dokumento relashoná ku komèrsio riba merkado mundial.

Resientemente nos a risibí e siguiente publikashonnan den nos biblioteka na Sentro di Informashon Komersial.

- Central Bureau of Statistics Modus Statistisch magazine jaargang 10/ nr 2 / 2012

- Caribbean Development Bank Annual Report 2011

- Forum International Trade Inclusiveness and Sustainability in Global Trade 2012

- Commercial news USA American Exporters Seeking Partners Worldwide July/August 2012

- Coaching Het vakblad voor managers op Curaçao 2012

- Controlling Maximale meerwaarde voor financiele Professionals juni 2012

- Toronto Board of Trade Toronto As A global City Scorecard on Prosperity2012

- Economía & Comercio De América Latina y El Caribe 2011 - 2012-

E orario di apertura di e biblioteka ta di djaluna te i ku djabièrnè di 8 or mainta te 4 or atardi.

LokalTa Hür

Ta hür un edifisio 80 pa 100m2 den e área di pariba entre Sta. Rosa pa Fuik.

Ta HürTa hür dos unidat ku por usa komo ofisina. A kaba di renobá e unidatnan i nan ta keda na e di dos piso di e edifisio na De Ruyterkade 13-14.

Ta BendeTa bende un fábrika di Duro Frio. Ta bende mashin (full automatic) pa

traha Duro Frio, inkluso e lista di kliente.

Ta bendeTa bende un edifisio ku por usa komo ofisina. Tin 3 unidat den e edifisio ku e doño por hür. E edi-fisio tin un grandura di 1620m2.

Ta HürDos piso di un edifisio den Punda, 60 m2 kada un. Por hür un parti òf henter e edifisio. Hopi interesante pa persona-nan ku ke hasi negoshi den e área di Punda

InternashonalAR Industries

AR Industries ta buska distribuidó pa su produkto ku ta Super Kwik Patch. E produkto aki ta diseñá pa drecha tur produkto ku ta

di vinyl i acrylics.Telefon: 909-829-444Faks: 909-829-0564

E-mail: [email protected]

Website: www.superkwik-patch.com

Topaz Inc.Topaz Inc. ta buska kom-pania nan pa distribuí su produkto Tanzia. Tanzia

ta un krema ku nan ta usa pa hasi e kueru mas kla,

‘whitening creme’.Telefon: 201-489-0686

Faks: 201-489-0167E-mail: tanziainc@aol.

comWebsite: www.tanzia.com

BrownmedSuperior Moisture pro-tection ta e produkto ku Brownmed ta buska dis-tribuidó p’e. E produkto aki ta sirbi pa tene un parti di bo kurpa seku

miéntras bo ta baña.Telefon: 1-712-336-4395

Faks; 1-712-336-2874E-mail: paul.katzfey@

brownmed.comWebsite: www.brownmed.

com

Northern Tool + Equip-ment

Ta buska distribuidó pa diferente produkto, mane-ra pressure washer, pòmp di awa, generator i dife-

rente otro produkto.Telefon: 1-952-808-6689

Faks: 1-952-895-6889E-mail: [email protected]

Website: www.northern-tool.com

Supplier AssessoriaSuplier Assessoria tin muebel nan Brasilero i ta interesá den un distri-

buidó.Telefon: 55.55.3261.2621Selular: 55.55.8428.1781

E-mail: [email protected]

Website: www.supplieras-sessoria.com.br

VISIO ElectronicVisio Electronic ta buska distribuidó pa su LED video screens pa pafó i

paden.Telefon: 420 773 749 330E-mail: [email protected] ; sales@led-

scoreboards.netWebsite: www.ledscore-

boards.net

Oportunidatnan di negoshi

Si abo tin un oportunidat di negoshi ku bo ke pone den e rúbrika aki òf pa mas informashon tokante di un di esnan menshoná, tuma kontakto ku Sentro di Informashon Komersial di Kámara di Komèrsio na tele-fòn 461-3918, faks: 461-5652 òf e-mail nos na businessinfo@curacao-

chamber.an

1717

Page 18: Empresa Chiki September 2012

Sustainable Innovation Award ta premia kompanianan ku di un òf otro manera ta tene kuenta ku e aspekto di hasi negoshi na un manera responsabel ku ta benefisiá tur esnan ku ta tuma parti na operashon di e kompania; pues, e empleadonan, e klien-tenan, e akshonistanan i tambe e medio ambiente den kua e ta situá.

Na Kòrsou tin diferente kompania ku di un òf otro manera a kuminsá implementá un kambio duradero. For di un sistema simpel pa tene empleadonan salú te na un remod-elashon kompletu di e arkitektura di bo kompania; tur ta forma parti di e esfuerso ku un kompania ta hasi pa ta ‘sustainable’. Pa partisipá na e evento aki tin ku tene lo siguiente na kuenta.

Scorecard Pa partisipá mester yena un formulario ku ta duna un bista kla den ki grado di avanse

e inovashon duradero ta. E scorecard aki ta un ekstrakto di e lista real di pregunta ku e tim di ouditoria lo uza na momento ku hasi un bishita na e empresa. E scorecard ta trata áreanan manera rekurso humano, seguridat i salubridat den trabou, satisfak-shon di klientenan, esfuersonan sosial i esfuersonan di un manera sano pa operá den medio ambiente.

Tim di ouditoriaPa verifiká si realmente e empresa ta hasiendo esfuerso duradero, ta bai ku un tim di 4 eksperto riba diferente área di ino-vashon duradero pa bishitá kada empresa. Aki e tim di ouditoria ta hasi pregunta i e empresa tin ku demostrá ku evidensia kiko ta e esfuersonan ku ta hasi pa yega na e meta final ku ta un kompania duradero.

PremionanE aña aki, kontrario na otro añanan, nos ta kategorisá empresanan den 2 kategoria:• Empresa chikí → empresanan ku 50

empleado òf ménos• Empresa grandi → empresanan ku tin

mas ku 51 empleadoEmpresanan por sali na promé, segundo i terser lugá pa kada kategoria di empresa. E premio máksimo ta Fl. 7500,-, e segundo premio ta Fl. 500,- i e terser premio ta Fl. 250,- pa kada kategoria.

Registrashon Pa partisipá na e Sustainable Innovation Award 2012 mester registrá promé i definí bo inovashon duradero.

Registrashon por bai via www.icc.an òf www.bpmcuracao.com. Por inskribí e ino-vashon duradero te dia 21 sèptèmber awor.

Un di e puntonan di lansa di gobièrnu di Kòrsou ta ku e ta aspirá na un sosiedat duradero kaminda ta tene kuenta ku aspektonan sosial, aspektonan di medio ambiente i benefisionan ekonómiko. Pues, e ta

enfoká riba e aspekto di hende (People), planeta (Planet) i ganashi (Profit). InnovatieCentrum Curaçao (ICC) ta kompartí e meta aki i pa e motibu ei nos a uni forsa ku Bedrijven Platform Milieu (BPM) pa organisá e promé edishon di Sustainable Innovation Award.

Sustainable Innovation Award 2012

1818

Eksitoso mishon komersial for di Colombia na ougùstùs último

Di 19 pa 22 di ougùstùs último, Kámara di Komèr-sio i Industria di Kòrsou a risibí un mishon komer-sial for di Colombia. E mi-shon komersial aki a keda organisá huntu ku Cáma-ra de Comercio Colombo Centroamericana y del Caribe.E delegashon di Colom-bia tabatin un programa general i individual. E pro-grama general a konsistí di seshonnan informativo kaminda e empresarionan por a haña informashon entre otro di kon ta hasi negoshi na Kòrsou, infor-mashon di transporte Marí-timo entre Colombia i Kòr-sou i tambe Ofisina di Tu-rismo a fasilitá e grupo un ‘tour’ pa asina siña konosé mas di Kòrsou.Durante e mishon aki kada empresario tabatin un agènda individual, kamin-da nan a topa ku empre-sarionan lokal pa presentá

nan produktonan i inter-kambiá di idea ku otro riba posibilidatnan di negoshi.Si mas empresa i empre-sario ta interesá pa parti-sipá na mishonnan komer-sial, por fabor tuma kon-takto ku e departamento di promoshon pa invershon i aktividatnan komersial na

Kámara di Komèrsio na telefòn 461-3918, faks 461-5652 òf manda un e-mail na [email protected] ku e siguiente informashon: Si bo ta interesá pa haña informashon di mishonnan komersial, yena e siguien-te datonan:

 

Eksitoso mishon komersial for di Colombia na ougùstùs último

Di 19 pa 22 di ougùstùs último, Kámara di Komèrsio i Industria di Kòrsou a risibí un mishon komersial for di Colombia. E mishon komersial aki a keda organisá huntu ku Cámara de Comercio Colombo Centroamericana y del Caribe.

E delegashon di Colombia tabatin un programa general i individual. E programa general a konsistí di seshonnan informativo kaminda e empresarionan por a haña informashon entre otro di kon ta hasi negoshi na Kòrsou, informashon di transporte Marítimo entre Colombia i Kòrsou i tambe Ofisina di Turismo a fasilitá e grupo un ‘tour’ pa asina siña konosé mas di Kòrsou. Durante e mishon aki kada empresario tabatin un agènda individual, kaminda nan a topa ku empresarionan lokal pa presentá nan produktonan i interkambiá di idea ku otro riba posibilidatnan di negoshi.

Si mas empresa i empresario ta interesá pa partisipá na mishonnan komersial, por fabor tuma kontakto ku e departamento di promoshon pa invershon i aktividatnan komersial na Kámara di Komèrsio na telefòn 461-3918, faks 461-5652 òf manda un e-mail na [email protected] ku e siguiente informashon:

Si bo ta interesá pa haña informashon di mishonnan komersial, yena e siguiente datonan:

Produkto/servisio ku ta interesá den dje:.............................................................................Pais:.....................................................................................................................................Nòmber:................................................................................................................................Nòmber di empresa:.............................................................................................................Direkshon di empresa:..........................................................................................................Number di telefon:.................................................................................................................E-mail:...................................................................................................................................Website:................................................................................................................................ 

Mishon komersial di Colombia

Page 19: Empresa Chiki September 2012

Eskoho pa e sektor tékniko na Kòrsou

1919

ImágenNa Kòrsou, fishi den e sektor tékniko tin un problema di imágen, apesar ku por lo general estudionan di téknika ta ofresé bon perspektiva di trabou. Pa kombati e tendensia negativo akí, KBB aktivamente ke laga hóbennan en partikular

mira e partinan atraktivo di fishi tékniko. Pero lo enfoká riba e mayornan tambe, kendenan hopi bes ta preferá un estu-dio mas general, asta ora enseñansa di fishi lo kuadra mihó pa nan yu.

Kompetensha talento di Kòrsou

Un di e aktividatnan pa yuda pone e sektor

tékniko den un lus posi-tivo i atraktivo ta un kom-petensia pa alumno i stu-diante di téknika. KBB ta organisá e kompetensia-nan akí den koperashon ku merkado laboral i skol i lo duna hopi atenshon na nan den prensa. Kom-biná ku e informashon suministrá, e eventonan akí lo duna un impulso positivo na imágen di e

sektor i kontribuí na un sentido di orguyo profe-shonal. E promé kompe-tensia (ronda preliminar i final) lo tuma lugá na novèmber awor pa alum-nonan ku ta studiando den e direkshon elektro-téknika na VSBO.

Merkado laboralMerkado laboral ta suma-mente positivo tokante e inisiativa akí i tin algun organisashon grandi tambe enbolbí. Banda di e koperashon ku skol-nan preparatorio di fishi (VSBO), MTS i FEF-FIK, tin e asosiashon di kontratista AAV, Aqualec-tra, Bepect, Dòk, Gar-net, Isla, Kooyman BV, Marchena Hardware, UTS i GEWI, ku tambe ta apoyá e kompetensia.

InformashonUn estudio a saka na kla ku 57% di mucha no tin ni e mínimo idea pakiko nan a skohe un sierto estudio na skol. Bon informashon por ta di gran yudansa riba e tereno akí. Huntu ku merkado laboral, KBB ta preparando un pakete di informashon pa ‘Tekno-

logia, Diseño i Medio-nan di Komunikashon’ pa grupo 7 i 8 di ense-ñansa di fundeshi. Na un manera inovativo lo duna atenshon na e otro banda di sektor tékniko. Lo splika kiko ta téknika i ki influensia teknologia i diseño tin riba nos bida diario. Lo usa ehèmpel pa stimulá e muchanan pa siña pensa i traha ku

solushon na bista. Ku e pakete akí, e dosentenan lo tin den nan poder un medio pa lanta interes di e muchanan den sektor tékniko for di chikí, na un manera dushi i intere-sante.

Kalidat di opshonnan di

estudio Si interes krese danki na tur e esfuersonan akí, lo mester sòru pa e siguien-te paso tambe ta reglá, esta, bon enseñansa di fishi: perfilnan di estudio ku ta kuadra ku demanda, dosente kualifiká, mate-rial di lès adekuá i bon

palabrashon ku merkado laboral.

Ekonomia i ingenieria

Labor, Enseñansa i Eko-nomia ta inevitablemente ligá ku otro. Si Kòrsou ke mehorá su posishon kom-petitivo, un fluho konti-nuo di studiante kapas i di futuro trahadó den sektor tékniko ta di gran impor-tansia. Kòrsou su minis-terio di Ekonomia i Desa-royo ta rekonosé esaki; nan a duna enkargo na KBB pa e Kompetensia Talento di Kòrsou, pa e pakete di informashon pa enseñansa di fundeshi i pa hasi estudio adishonal di e oferta i demanda den kada sektor.

Responsabilidat Awor ta importante pa, huntu ku gobièrnu, merkado laboral i gremio di enseñansa, sigui traha i ehekutá plannan ku a keda para pa asina logra mehorashon konkreto i duradero. E proseso akí ta unu ku ta tuma tempu, pero entretantu tur e par-tidonan ta rekonosé e problema i e ta riba nan tur su agènda. Pa mas informashon tokante e aktividatnan akí, por tuma kontakto ku KBB na telefòn 840-2777 òf subi nos wèpsait: www.kbbcuracao.com

Kenniscentrum Beroepsonderwijs Bedrijfsleven Curaçao (KBB)

KBB su meta ta di mehorá e koordinashon entre merkado laboral, skol i gobièrnu. KBB ta duna kontenido na esaki ehekutando proyektonan konkreto manera di train-ing, estudio i informashon, i kanalisando e koperashon entre enseñansa di fishi i merkado laboral. Ademas, KBB ta stimulá e desaroyo personal i profeshonal di e poblashon trahadó.KBB ta kere den un komunidat kaminda hende ta keda desaroyá kontinuamente riba nivel personal i profeshonal i nan ta asumí nan propio responsabilidat pa esei tambe. Pero pa logra esei, mester ofresé e kondishonnan adekuá, entre otro, bon enseñansa i un merkado laboral sano. KBB ta situá na Mahaaiweg 7.

Sifranan di skolnan preparatorio di fishi (VSBO) ta mustra ku ya pa basta tempu e kantidat di alumno ku ta skohe pa e sektor tékniko ta bahando. Ketu bai no tin sufisiente profeshonal

disponibel pa yena tur puesto habrí riba merkado laboral. Dunadónan di trabou den sektornan tékniko ta trese esaki dilanti. E kantidat di petishon pa pèrmit pa strañero pa trabou tékniko tambe ta mustra esei. No ta e faktor kuantitativo, esta, e kantidat di trahadó disponibel, so ta hunga un ròl; e faktor kalidat tambe.

Page 20: Empresa Chiki September 2012

2020

BSN ta ofresé MBA Action Learning

na Kòrsou

KURSONANDI:KÁ

MAR

A DI

KOM

ERSI

O TA

ORG

ANIS

Á

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

__Tó

piko:

Win

stbe

last

ing

Konte

nido:

Dur

ante

di e

kurs

o ak

í lo p

ara

ketu

na

e dif

eren

te a

spek

tona

n di

impo

rtans

ia pa

un

em

pres

ario

ku m

este

r pag

a “W

instb

elasti

ng”.

Si b

o tin

un

N.V.

/B.V

. Òf b

o tin

pen

di k

umins

á un

u, b

o no

por

falta

e ku

rso

akí.

Serv

isio

di im

pues

to i

un ko

nseh

ero

di b

elasti

ng lo

tei p

a siñ

a bo

kon

pa h

asi e

saki

kore

ktam

ente

.Fe

cha:

10 +

12

sèpt

èmbe

r 201

2

Orari

o:18

:00

– 21

:00

PMPre

is:

80,

= flo

rin p

a pe

rson

aIdi

oma:

Papi

amen

tu

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

___

Tópik

o:Om

zetb

elas

ting

Konte

nido:

OB ta

un

belas

ting

ku tu

r em

pres

ario

mes

ter p

aga

tur l

una,

per

o ho

pi em

pres

ario

no s

a bo

n ko

n m

este

r ate

ndé

ku O

B. D

uran

te d

i e s

esho

n ak

i bo

ta h

aña

un m

ihó

bista

di k

on a

tend

é ku

OB.

Ser

visio

di im

pues

to i u

n ko

nseh

ero

di be

lastin

g lo

tei p

a

gu

ia bo

!Fe

cha:

17 +

19

sèpt

èmbe

r 201

2

Orari

o:18

:00

– 21

:00

PMPre

is:

80,

= flo

rin p

a pe

rson

aIdi

oma:

Papi

amen

tu

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

___

Tópik

o:Se

gurid

at n

a Tr

abou

Ko

ntenid

o:Se

gurid

at n

a tra

bou

ta im

porta

nte

tant

u pa

abo

kom

o em

pres

ario

I tam

be ko

mo

e

tra

hadó

. Par

tisipá

na

e ch

arla

inter

esan

te a

ki i r

isibí

info

rmas

hon

di e

lei ku

ta re

gla

e pa

rti a

ki. K

iko m

este

r has

i na

mom

entu

di a

kside

nte

i tepn

an ko

n pa

evit

á o

m

inim

alisá

aks

ident

e na

trab

ou.

Fech

a:1

òkto

ber 2

012

Or

ario:

18:0

0 –

21:0

0 PM

Preis:

G

rátis

Idiom

a:Pa

piam

entu

__

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

_

Tur k

urso

ta tu

ma l

ugá d

en O

udito

rio d

i Kám

ara d

i Kom

èrsio

, Ka

ya Ju

nior

Sala

s 1.

Pa re

gist

rash

on i i

nfor

mas

hon

yam

a na n

os S

entro

di In

form

asho

n na

te

lefòn

461-

3918

.

www.

empr

esac

hiki.

com

REGI

STRA

SHON

I PAG

O DE

LANT

A TA

OBL

IGAT

ORIO

KU

PONA

N TA

LIM

ITÁ.

BusinessSchool Nether-lands (BSN) ta ofresé un estudio di MBA kaminda e studiante ta logra den prák-tika na desaroyá abilidat-nan ku e mester pa ana-lisá un problema, identifiká aktividatnan prinsipal, i sa unda pa haña idea i posi-bel solushonnan. E MBA na Hulandes aki ta hasi uso di e método úniko di ‘Action Learning’, kaminda ta pone énfasis riba traha proyekto di e studiante su organisashon, en bes di, manera na otro estudio-nan di MBA, analisá teoria-nan. E programa ta e úniko MBA ku ta kompletamente akreditá pa NVAO i pa e motibu ei tin e derechi di karga e título di MBA.

Preis i beka pa studiantenan

Kuminsando na òktober awor BSN lo ofresé komo úniko ‘business school’ na Kòrsou, Boneiru i Aruba e úniko MBA kompletamente akreditá pa NVAO. E MBA aki tin un balor di 25.600 euro, pero danki na e beka

di Dick Gerdzen Founda-tion na balor di €15.700, por ofresé e estudio pa solamente 9900 euro pa studiantenan ku inskribí na 2012. Tur esnan biban-do na èks Antia Hulandes (Aruba Boneiru i Kòrsou) ku tin un diploma ‘Bach-elor’ òf un ekivalente di esaki, i ku ta trahando den un funshon di manager òf den preparashon di esei por bini na remarke pa e beka.Un kondishon pa bini na remarke pa e beka aki ta ku un di e 4 proyektonan di e studiante mester tin un meta sosialmente re-levante. Tambe e studiante mester ta dispuesto pa na final di e estudio bira coach pa studiantenan nobo.

Fecha di inisioE programa di MBA pa Kòrsou, Boneiru i Aruba ta kuminsá djabièrnè 26 di òktober 2012. Pa por bin na remarke pa e beka, ta rekomendá pa inskribí tem-pran.

Posibilidat pa beka pa studiantenan lokal