Erlazino funtzinoaErlazino funtzinoa beste izaki bizidun eta inguruneagaz erlazionatzeko erabilten

dogu eta horren barruan errezeptoreak, nerbio sistema eta lokomozino aparatua

parte hartzen dabe.

Zentzumenak

• Zentzumenak ikusmena, ikumena, daztamena, usaimena eta entzumena dira.

Ikusmena• Ikusmenak balio dau gauzak ikusteko.• Ikusmenaren organoa begia da.• Begian begi ninia, irisa, kristalinoa,

erretinea eta ikusmen nerbioak dagoz.

Dastamena• Dastamena gauzen zaporeak jakiteko

balio dau.• Dastamenaren organoa mihina da.• Mihinan Dastamen papilak dagoz horreen

bidez zaporeak jakiten dira

Usaimena

• Usaimenak gauzak usaintzeko balio dau.• Usaimenaren organoa sudurra da.• Sudurrean sudur hobiak, pituitaria eta

usaimen nerbioa dagoz.

Entzumena• Entzumenak entzuteko balio dau.• Entzumenaren organoa belarria da.• Belarrian hiru geruza dagoz:Kampoko

belarrian:Belarria eta kampoko entzumen hodia. Erdiko belarrian:Mailua, ingudea, tinpanoa eta estriboa. Barruko belarrian:Entzumen nerbioa eta barraskiloa.

Ikumena• Ikumenak haimbat sentzazio jasoten

dauz;adibidez:objetuen gogortazuna, egiturea eta temperaturea.

• Ikumen organoa azala da.• Azalan bigeruza dagoz:Goikoa epidermisa eta

behean dermisa eta geruza horretan dagoz ikumen nerbioak.

Nerbio sistema• Nerbio sistema mota bi dagoz

nerbio sistema zentrala eta nerbio sistema periferikoa.

• Nerbio sistema zentralan entzefaloa, garunak, zerebeloak, bizkarrazur erraboileak eta bizkarrazur muinak osotzen dabe eta nerbio sistema periferikoa zentzumen nerbioek eta nerbio motorrek osotzen dabe.

Hazur sistema eta Muskulu sistema• Eskeletoak gure gorputzari

forma eta euztu egiten dau eta 200 hazur baino gehiago dagoz.

• Hazurrak luzeak, laburrak eta zapalak izan daitekez eta artikulazinoak finkoak edo mugikorrak izan daitekez eta kartilagoak malguak eta gogorrak dira.

• Muskulu sistema hainbat mogimendu egiten dabezan 600 muskuluz elastikoz osotuta dago.

• Gure gorputza osotzen daben muskulu asko tendoiei bidez hazurrei lotuta dagoz.

Zentzumen Gaixotasunak• Miopia eta hipermetropia

kristalinoaren akatzak dira.

• Begi lausoaren ondorioz begiko kristalinoak gardentasuna galtzen dau.

• Erretinea azkatzea erretinea zulatzea edo urratzea da eta berez nahiz kolpe eta mogimendu zakarren ondorioz gertatu daiteke.

Entzumen Gaixotasunak• Otitisa kanpoko

belarriko edo erdiko belarriko handitasuna da.

• Tinpanoa zulatzeak gorreria sortzen dau mintz horrek ezin daualako soinu bibrazinoak erdiko belarrira transmititu.

Nerbio Sistemearen Gaixotasunak

• Nerbio sistemak osasuntzu egon behar dau bere eginkizuna zuzen beteteko. Gaixotasunak kausa fisikoa izan daikiez, adibidez; Parkinson gaixotasunak edo Alzheimerren gaixotasunak.

• Eta kausa psikikoak, adibidez;Depresinoa eta antzietatea.

Lokomozino Aparatuaren Gaixotasunak eta Lesioak

• Hazur sisteman hasturak kolpe baten eraginez hazur bat hausten edo hazurraren fisurea edo pitzadurea gertatzen danean erreumatismoa sortu daiteke.

• Muskulu sisteman okela etenak edo zaintiratuak eragiten dabez kolpeek edo esfortzu handiek, adibidez muskulu distrofia.