ETXEKO ERORIKOAK ETA EGOKITZAPENAK - santurtzi.net · etxeko erorikoak eta egokitzapenak patricia...

ETXEKO ERORIKOAK ETA EGOKITZAPENAK

PATRICIA CORRAL ORDÓÑEZJOSEBA ETXEBARRIA FERNÁNDEZ

BUENAVISTA OSASUN ZENTROA

CENTRO DE SALUD BUENAVISTA

TRAFIKO ISTRIPUEK BAINO HERIOTZ GEHIAGO ERAGITEN DITUZTE.

65 URTETIK GORAKOEN HERENA ETA ERDIAREN ARTEAN URTEAN BEHIN ERORTZEN DIRA ETA HORIEN ERDIA BERRIRO ERE ERORTZEN DA.

EMAKUMEZKOEK ERORIKO GEHIAGO IZATEN DITUZTE.

ZENBAT ETA NAGUSIAGO, ORDUAN ETA ERORIKO GEHIAGO.

5 ERORIKOTATIK 1EK OSASUN-LAGUNTZA BEHAR IZATEN DU ETA 10ETIK 1EK HEZUR-HAUSTEA ERAGITEN DU.

ERORIKOAK JENDE NAGUSIARI GEHIENETAN GERTATZEN ZAIZKION ISTRIPUAK DIRA



ERORIKOEN ONDORIOAK

• FISIKOAK: hausteak, kalteak ehun bigunetan,hipotermia, deshidratazioa, arnas-infekzioaketa, batez ere, birika-tronboenbolismoa etaetzanerako eskarak.

• PSIKIKOAK: berriro erortzeko beldurra,norberaren buruarenganako konfiantzagaltzea, gizartetik isolatzea eta egunerokojardueren murrizketa.

• GIZARTE MAILAN: senideek gehiegi babestea.



ERORIKOEK KOLPEAK EDO HAUSTEAK BERAK BAINO MIN HANDIAGOA EMATEN DUTE

“Berriro erortzeko beldurra” Norberaren buruarenganako konfiantza galtzea.

Inguruko pertsonek gehiegi babesteko joera izaten dute.



7.500 OSPITALIZAZIO

OSASUN-LAGUNTZA BEHAR EZ DUTEN ¿150.000? ERORIKO

22.500 LARRIALDI OSASUN ZENTRO/OSPITALEAN

EUSKADIN PERTSONA NAGUSIEN ERORIKOEK OSASUN ARLOAN SORTZEN DUTEN LAN ETA DIRU KARGAREN ESTIMAZIOA:



ARRAZOI BAT EDO GEHIAGO DUTE BADAKIGU ZEINTZUK DIREN

ERORIKOAK SAHIESTU AHAL DITUGU

ERORIKOAK EZ DIRA KASUALITATEZ EDO SUERTE TXARREZ GERTATZEN



ERORIKOAK

ARRISKU FAKTOREAK ARRISKU EGOERETAN JARTZEA

INTERAKZIOA

PERTSONA NAGUSIA ETA BERE INGURUAREN ARTEAN EZ EGOKITZEA



ARRISKU INTRINSEKOEN FAKTOREAK

• GAIXOTASUN NEUROLOGIKOAK • ALTERAZIO OSTEO-MUSKULARRAK • OREKA GALTZEA • IKUSMEN-ALTERAZIOAK • GORRERIA • GAIXOTASUN AKUTUAK • HIPOTENTSIO ORTOSTATIKOA • OHITURA TOXIKOAK • POLIFARMAZIA• SENDAGAIAK GAIZKI ERABILTZEA• PSIKOFARMAKOEN BIDEZKO TRATAMENDUAK



SENDAGAIAK

• BENTZODIAZEPINAK

• ANTIHIPERTENTSIBOAK

• DIURETIKOAK

• FENOTIAZINAK

• ANTIDEPRESIBO TRIZIKLIKOAK

• ANTIINFLAMATORIO EZ ESTEROIDEOAK



ARRISKU TALDEAK

• ARRISKU TXIKIA: < 75 urte, mugikortasun ona, ez gaixoak, baina erorikoren bat izan ahal izan dutenak.

• ARRISKU ERTAINA: 70-80 urte, bere kaxa dabiltza, baina berariazko arrisku faktorea dutenak.

• ARRISKU HANDIA: zenbait faktore, < 75 urte, eta patologia kronikoak edo etxeetan ospitalizatuak.



ERORIKOAK SAIHESTEA

• LEHEN MAILAKO PREBENTZIOA: erorikoa saiheste aldera

• BIGARREN MAILAKO PREBENTZIOA: pertsona nagusia erori egin da eta erorikoa eragin duten faktoreak ebaluatzean datza.

• HIRUGARREN MAILAKO PREBENTZIOA: erori ondoren sortutako ezintasuna gutxitzea.



LEHEN MAILAKO PREBENTZIOA

OSASUNERAKO HEZKUNTZA SUSTATU, OHITURA OSASUNGARRIAKBULTZATU ETA INGURUKO ARRISKUA GUTXITZEA:

EGIOZU KASU MEDIKUARI

• FAMILIAKO MEDIKUARENGANA URTEAN BEHIN JOAN GUTXIENEZ.• MEDIKUARI KONTSULTA IEZAIOZU ZORABIATU EGITEN BAZARA EDO IKUSMENA ZEIN ENTZUMENA GALTZEN BADUZU. • SENDAGAIAK ZUZEN ERABILI

• JARRAI ITZAZU MEDIKUAREN AGINDUAK ETA ZALANTZARIK IZANEZ GERO, GALDE IEZAIOZU

ERORIKOA IZAN BADUZU, JAKINARAZI MEDIKUARI LEHENBAILEHEN, NAHIZ ETA ZAURIRIK EZ IZAN.

1.- … eguneroko bizitzan



ELIKADURA ZAINDU

EZ ERRE ETA MUGA EZAZU TABAKOAREN KONTSUMOADIETA OSASUNGARRI ETA OREKATUA

URA EDAN



GORPUTZA ETA BURUA LANDU

EGUNERO NEURRIKO INTENTSITATEKO JARDUERAK BURUTU

JARDUERA SOZIOKULTURALEN, KIROL-JARDUEREN ETA ABARREN GAINEKO

INFORMAZIOA

PARKEETAKO KIROLA EGITEKO TRESNAK

MAKULU EGOKIA ETA BEHAR IZANEZ GERO ERABILI



OINAK ZAINDU

OINETAKO EGOKIAK ERABILI

OINETAKO EROSOAK, OINA ONDO EUSTEN DUTENAK ETA IBILTZEAN EUSKARRI ONA EMATEN DUTENAK.ZOLA LODIA ETA GOMA GRABATUA DUTENAK ETA TAKOIRIK GABEKOAK.ETXEAN EZ IBILI OINUTSIK EZTA GALTZERDI HUTSETAN EDO TXAPIN IREKIEKIN ERE.





Oinetako egokiek bete beharreko baldintzak

Atzeko aldean, material ez oso malguak ondo eusteko orpoari Takoia ≤ 4 cmZola malguaAire-ganbera Oinari ondo egokitzen zaion orkoia Punta zabala

Saihestu beharreko oinetakoak

Ez erabili takoiak eta punta estuakLokarriak saihestuEz erabili txapin irekiak

ALTXATZEAN ETA JANZTEAN

ALTXATZERAKOAN GERA ZAITEZ UNE BATEZ ESERITA ETA POLIKI ZUTITU

ZIURRAGOA DA ESERITA ZAUDELA JANZTEA ETA OINETAKOAK JARTZEA

TELEFONOA ETA TELE – ALARMA

TELEFONOA LEKU ESKURAGARRI BATEANTELEFONOAREN ONDOAN ZENBAKI GARRANTZITSUENAK IDATZITA EDUKI112 TELEFONO ZENBAKIA ERE IDATZITELE-ALARMA SOINEAN

KONTUZ ZAMEKIN

EZ HARTU ZAMA HANDIRIKZAMA, AHAL DELA, BANATU ZAMA HANDIA MUGITZEKO LAGUNTZA ESKATU, EZ EGIN INOIZ BAKARRIK



2.- …etxean

Senideko baten menpekotasuna agertzeak pertsona horrengan eta bere inguruan aldaketa izugarriak ekartzen ditu

Zainketaren eragin negatiboak gutxitu

Neurri prebentiboak arriskuak saihesteko

Inguru segurua

Erorikoen eta istripuen prebentzioa





ZORUAK

BETI LEHOREZ GARBITU ARGIZAGIA EDO DISTIRA DUTEN PRODUKTUEZ EDOZEIN LIKIDO/JAKI BEREHALA GARBITU/JASO TAPIZAK KENDU EDO EZ-IRRISTATZEKO OINARRIAK JARRI HOBETO MOKETAPASABIDEETAN OZTOPOAK KENDU LURREAN KABLERIK EZ SAIHESTU OINUTSIK EDO GALTZERDIRIK GABE IBILTZEA GOMAZKO ZOLA LODIA EDO ZOLA EZ-IRRISTAKORRA DUTEN

TXAPINAK



ETXEA ETA ALTZARIAK

BEHARREZKOA DENA BESTERIK EZ ORDENA ETA ANTOLAKUNTZA EZINBESTEKOA ERTZAK DITUZTEN ALTZARIAK SAIHESTU BESO-PAUSATZEKOAK DITUZTEN AULKI ETA BESAULKIAK IKUSTEKO ARAZORIK IZANEZ GERO, ATEAK ERABAT ZABALIK EDO ITXITA. ATEETAKO ITXIGAILUAK KENTZEA GOMENDATZEN DA ARMAIRUETAN ATE IRRISTATZAILEAK LEIHO IRRISTATZAILEAK EDO KANPORA ZABALTZEN DIRENAK HELDULEKUAK HORMETAN ATE ETA PASABIDE ZABALAK IKUSTEKO ARAZORIK IZANEZ GERO, KOSKAK MARKATU EZAGUTZA-ARAZORIK IZANEZ GERO, INFORMAZIOA MARRAZKIEN BIDEZ

EMAN DEITZEKO TXIRRINA EDO LARRIALDI-SISTEMA HURBIL ATEETAN PALANKA-HELDULEKUAK SARRI ERABILTZEN DIREN TRESNAK ERRAZ ESKURATZEKO APALETAN



ARGIZTAPENA

ARGITASUN NAHIKOA, ARGI GUTXI EDO ILUNANTZA SAIHESTU HOMOGENEO ETA ZEHARKAKOAARGI NATURALA AHALIK GEHIEN APROBETXATU LANPAREN PANTAILAK ZEHARRARGIA ETA MATEAK100W-KO BONBILLAK GOMENDATZEN DIRAGOMENDAGARRIA DA GAUEZ ARGIZTAPENA IZATEA (ARGI-PILOTUAK) ARGI ETENGAILUETAN ERANSKAILU DISTIRATSUAK ARGI ETENGAILUAK ERRAZ IRISTEKO ALTUERAN, GELEN SARRERAN,

KORRIDOREAREN HASIERA EDO BUKAERAN ETA GELETAN OHEAREN ETA ATEAREN ONDOAN



ESKAILERAK

ESKAILERA-MAILEN ERTZAK ZORUAREKIN KONTRASTE EGITEN DUTEN ZINTA ITSASKORREZSEINALEZTATZEA GOMENDATZEN DAESKUDELAK HOBETO IGO ETA JAISTEKOIGOTZEAN ENBORRA AURRERANTZ MAKURTU ETA JAISTEAN EZ MAKURTU ATZERANTZ IGOTZEKO HANKARIK OSASUNTSUENA ERABILI LEHENENGO ETA JAISTEKO GAIZKIEN DAGOENA EZ ERABILI INOIZ AULKITXO EDO AULKIRIK LEKU GARAI BATERA IRISTEKOEUSTEKO BARRA DUEN ESKAILERA TOLESGARRIA ERABILI



BAINUGELA

KENDU BAINUONTZIA ETA DUTXA JARRIESKUZAPIA ETA XABOI-ONTZIA ERRAZ ESKURATZEKO MODUANEZ IRRISTATZEKO TAPIZAK BAINUONTZI/DUTXAREN BARRUAN ETA KANPOAN ZORUA BETI LEHOR LAGUNTZA-BARRAK ETA HELDULEKUAK JARRI BAINUONTZIAN, DUTXAN ETA

KOMUNEAN KOMUNA GORAGO JARRI (43-45CM)DUTXAREN BARRUAN AULKIA BEHAR DEN GUZTIA HASI AURRETIK PRESTATU URAREN TENPERATURA KONPROBATU TRESNA ELEKTRIKOAK URRUNDU ETA BUKATZEAN ASKATU KONKETA GEHIENEZ 80 ZENTIMETROKO ALTUERAN ETA AHAL DELA OINIK ETA

ARMAIRURIK GABEKOAGORTINEN ORDEZ ATE IRRISTATZAILEAK EZ ITXI ATEA BARRUTIK



SUKALDEA

TRESNAK ORDENATUTA ETA ESKURA ELIKAGAIAK ETA GEHIEN ERABILTZEN DIREN TRESNAK ERRAZ ESKURATZEKO

MODUAN ZORUA LEHOR ETA GARBI, ETA EZ LABAINGARRIA BITROZERAMIKA / INDUKZIOABAXERA ETA BEIRATERIA HAUSKAITZAK ZARTAGIN ETA LAPIKOEN HELDULEKUAK EZIN DIRA SUTEGITIK ATERAZARTAGIN ETA LAPIKOEN HELDULEKUAK BEROA MANTENTZEN EZ DUTEN

MATERIALETAKOAK TRESNA ZORROTZAK HARTZEN ZAILA DIREN LEKUETAN HARRIA EZ OSO SAKONA EZ GAINKARGATU ENTXUFEAK ARGIZTAPEN NAHIKOA



LOGELALOGELAN ERRAZ MUGITU AHAL IZATEA JANTZIAK ARMAIRUAN ERRAZ HARTZEKO MODUAN ZORUA GARBI, TRABA EGITEN DUEN EZER GABE TAPIZAK SAIHESTU EDO EZ-IRRISTATZEKO OINARRIAK JARRI GAU-MAHAIA EGONKOR ETA HURBIL ARGI ETENGAILUAK ETA TELEFONOA OHEAREN ONDOAN ETA GAU-MAHAIAN OHEAREN ALTUERA 45-50CMMUGIKORTASUN URRIKO PERTSONARI AIREZKO KOLTXOIAK JARTZEA

GOMENDATZEN DA KOLTXOIA TENTE MANTENDU BEHAR DAOHE-JANTZIA ARINA SEGURTASUN-BARRAK, BEHAR IZANEZ GERO



EGONGELA

PASABIDEAK LIBREBESO-PAUSATZEKOAK ETA BIZKARRA DUTEN AULKIAK ETA BESAULKIAK TAPIZAK KENDU EDO EZ-IRRISTATZEKO OINARRIAK JARRI KABLEAK FINKATU KONTUZ MASKOTEKIN



ETXEKO LANAK

ETXEKO LANAK PRESARIK GABE ETA EROSO EGIN LANAK ESERITA EGIN EROSKETAK GURDITXOAN ETA ZAMA POLTSETAN BANATULIXAGAILU ARINA ERRATZAK, LANBASAK ETA ASPIRAGAILUAK HELDULEKU LUZEA IZAN BEHAR

DUTEEZ IGO INOIZ AULKITXO ETA AULKIETAN LORATEGIKO LANAK EGITEKO JANTZI BABESGARRIAK



3.- … kalean

ESPALOIETAKO ZORUGUNEAK ETA TARTE HONDATUAK ERAGOTZI KONTUZ PUTZU ETA IZOTZAREKIN OINEZKOEN IGAROBIDEETATIK EDO SEMAFOROAK DITUZTEN BIDEGURUTZEETATIK IGARO SEMAFOROA BERDE DAGOEN TARTE OSOA APROBETXATU ETA PRESARIK GABE GURUTZATU KONTUZ ASKE DABILTZAN ANIMALIEKIN ESKU LIBREA IZAN, ESKUBANDARI HELDU AHAL IZATEKO ERABILI MAKILA, MAKULUA EDO IBILGAILUAMAKILA LESIORIK EZ DAGOEN ALDEAN



4.- … garraio publikoan

ESKUBANDAK, BARRAK ETA BARANDAK BETI ERABILI ARRETA BEREZIA IGOTZEAN ETA JAISTEANMARTXAN HASI AURRETIK ESERTZEN SAIATU GELDIRIK EGON ARTE EZ ALTXATUMETROAN KONTUZ ESKAILERA MEKANIKOEKINBARRAK ETA ESKUBANDAK OREKA MANTENTZEKO ERABILI



• ERORI ONDORENGO EBALUAZIO DIAGNOSTIKOA

• INGURUKO ARRISKUAK ZUZENDU

• ARRISKU INTRINSEKOEN FAKTOREAK ZUZENDU

• ERREPIKATZEN DIREN ERORIKOAK EBALUATU

BIGARREN MAILAKO PREBENTZIOA



• KONPLIKAZIOEN TRATAMENDU ETA BIRGAITZEA

• MARTXA ETA OREKAREN FISIOTERAPIA ETA BIRGAITZEA

• ERORTZEN ETA ALTXATZEN IKASI

• PSIKOTERAPIA ETA JAUSI ONDORENGO

SINDROMEA

HIRUGARREN MAILAKO PREBENTZIOA



ALTXATZEN IKASI



ERORIKOAK GUTXITU AHAL DITUGU

ETXEKO ERORIKOAK ETA EGOKITZAPENAK - santurtzi.net · etxeko erorikoak eta egokitzapenak patricia...

Documents

Transcript of ETXEKO ERORIKOAK ETA EGOKITZAPENAK - santurtzi.net · etxeko erorikoak eta egokitzapenak patricia...