TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

30
Antibioteràpia a les infeccions Antibioteràpia a les infeccions otorrinolaringològiques otorrinolaringològiques pediàtriques habituals a la pediàtriques habituals a la consulta d’ Atenció Primària consulta d’ Atenció Primària Josep Mª Vilanova Juanola Josep Mª Vilanova Juanola ABS Florida Sud. Unitat de Gestió ABS Florida Sud. Unitat de Gestió L’Hospitalet Nord L’Hospitalet Nord SAP Delta del Llobregat. ICS SAP Delta del Llobregat. ICS [email protected] [email protected] Institut Català de la Salut Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat SINUSITIS BACTERIANA AGUDA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA 18-6-2014 18-6-2014

description

TRATAMIENTO ANTIBIOTICO

Transcript of TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

Page 1: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

Antibioteràpia a les infeccions Antibioteràpia a les infeccions otorrinolaringològiques pediàtriques habituals otorrinolaringològiques pediàtriques habituals

a la consulta d’ Atenció Primàriaa la consulta d’ Atenció Primària

Josep Mª Vilanova JuanolaJosep Mª Vilanova JuanolaABS Florida Sud. Unitat de Gestió L’Hospitalet NordABS Florida Sud. Unitat de Gestió L’Hospitalet Nord

SAP Delta del Llobregat. ICSSAP Delta del Llobregat. [email protected]@gmail.com

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

SINUSITIS BACTERIANA AGUDASINUSITIS BACTERIANA AGUDA18-6-201418-6-2014

SINUSITIS BACTERIANA AGUDASINUSITIS BACTERIANA AGUDA18-6-201418-6-2014

Page 2: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

http://dx.doi.org/10.1016/j.anpedi.2013.04.027

http://pediatrics.aappublications.org/content/early/2013/06/19/peds.2013-1071

Page 3: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

Rev Esp Quimioter 2008;21(1):45-59

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

Pediatr Integral 2013; XVII(4): 241-261

[email protected]

Page 4: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

SBA: definiciónSBA: definición

Infección de origen bacteriano de los senos paranasales (frontales, etmoidales, maxilares o esfenoidales) de duración inferior a 30 días .

En la mayoría son una complicación de una infección respiratoria viral de vías respiratorias altas.

Termino de “rinosinusitis”.

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

[email protected]

Page 5: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

SBA: EpidemiologíaSBA: Epidemiología

Diagnóstico poco habitual al considerarse erróneamente una entidad de diagnóstico radiológico.

Se estima que entre el 5% de los niños con IVRA cumplen los criterios actuales de SBA.

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

[email protected]

Page 6: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

SBA, patógenos causales

Coinciden con los de la OMA.

• S. pneumoniae (35-40%)

• H. influenzae no tipable (21-28%)

• M. catharralis (10%)

• S. pyogenes (3-7%)

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

Page 7: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

Otros patógenos.Otros patógenos.Sinusitis maxilar de origen odontogénicoSinusitis maxilar de origen odontogénico: flora : flora

polimicrobiana de predominio anaeróbica.polimicrobiana de predominio anaeróbica.

Inmunodeprimidos y SNGInmunodeprimidos y SNG: : S. aureus y S. aureus y BGN.BGN.VIHVIH : : P. aeruginosa P. aeruginosa y hongos filamentosos .y hongos filamentosos .

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

Page 8: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

SBA, fisiopatologíaSBA, fisiopatología

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

Obstrucción del orificio de salida del seno.Obstrucción del orificio de salida del seno.

Reducción del aclaramiento ciliar.Reducción del aclaramiento ciliar.

Aumento de la viscosidad de las secreciones.Aumento de la viscosidad de las secreciones.

[email protected]

Page 9: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

Factores predisponentesFactores predisponentes

FrecuentesFrecuentes Poco frecuentesPoco frecuentes

Infecciones virales (80-90%). Infecciones virales (80-90%). Rinitis alérgica (10- 20%). Rinitis alérgica (10- 20%). Hipertrofia adenoidea y Hipertrofia adenoidea y amigdalar. amigdalar.

Anomalías estructurales.Anomalías estructurales.Inmunitarios. Inmunitarios. Enfermedades crónicas: Enfermedades crónicas: Discinesia ciliar,Discinesia ciliar,Síndrome de Kartagener,Síndrome de Kartagener,Fibrosis quística.Fibrosis quística.

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

[email protected]

Page 10: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

Factores predisponentes: resfriado común

Etiología vírica.Etiología vírica.

IncidenciaIncidencia::

Niños: 6-8 episodios/año. Niños: 6-8 episodios/año.

Adultos: 3-4 episodios/año.Adultos: 3-4 episodios/año.

Síntomas más frecuentesSíntomas más frecuentes: odinofagia, rinorrea: odinofagia, rinorrea, , obstrucción nasal, tos, estornudos, lagrimeo y obstrucción nasal, tos, estornudos, lagrimeo y congestión ocularcongestión ocular + f + fiebre.iebre.

Dura entre los 5 y 7 días, puede persistir leve Dura entre los 5 y 7 días, puede persistir leve sintomatología respiratoria.sintomatología respiratoria.

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

Page 11: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

Resfriado común (IVRA): historia naturalResfriado común (IVRA): historia natural

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

Page 12: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

SBA: clínicaSBA: clínica

Difícil de distinguir origen vírico vs bacteriano

• Congestión nasal, habitualmente bilateral.

• Rinorrea ± vómitos si es posterior.

• Tos persistente, que puede empeorar por la noche.

• Hiposmia y halitosis.

• Dolor facial o sensación de presión.

– SBA frontal el dolor ↑ en decúbito.

– SBA maxilar el dolor ↑ con la bipedestación.

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

[email protected]

Page 13: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

SBA: DiagnósticoSBA: DiagnósticoClínico:Clínico:Clínica + exploración (palpación de las zonas Clínica + exploración (palpación de las zonas

sinusales y rinoscopia anterior).sinusales y rinoscopia anterior).

Ningún dato clínico ayuda distinguir entre Ningún dato clínico ayuda distinguir entre etiología vírica y bacteriana.etiología vírica y bacteriana.

Exploraciones complementarias solo indicadas Exploraciones complementarias solo indicadas en sospecha complicaciones, recidivas y en sospecha complicaciones, recidivas y sinusitis crónicas.sinusitis crónicas.

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

Page 14: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

SBA: Exploraciones complementarias

Rx simpleRx simple: : senos maxilares y frontales.senos maxilares y frontales.Opacificación e hipertrofia de la mucosa > 4 Opacificación e hipertrofia de la mucosa > 4

mm (presente en rinitis alérgica y viral).mm (presente en rinitis alérgica y viral).

Nivel hidroaéreo (30%).Nivel hidroaéreo (30%).

TACTAC : más fiable : más fiable sinusitis crónica o cuando sinusitis crónica o cuando existe sospecha o evidencia de existe sospecha o evidencia de complicacionescomplicaciones

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

Page 15: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

SBA: ComplicacionesSBA: Complicaciones

ORBITARIAS (60-70%) ORBITARIAS (60-70%) Celulitis periorbitaria (preseptal)Celulitis periorbitaria (preseptal)Celulitis orbitaria (postseptal)Celulitis orbitaria (postseptal)Absceso subperiósticoAbsceso subperiósticoAbsceso orbitarioAbsceso orbitario

ENDOCRANEALES (15-20%) ENDOCRANEALES (15-20%) .. Meningitis.Meningitis.Absceso epidural o subduralAbsceso epidural o subduralAbsceso cerebralAbsceso cerebralCerebritisCerebritisTrombosis del seno cavernosoTrombosis del seno cavernoso

ÓSEAS ÓSEAS (5-10%)(5-10%)..Osteomielitis maxilar o frontalOsteomielitis maxilar o frontal

< 5% < 5%

Institut Català de la SalutInstitut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Servei d’Atenció Primària Delta del LlobregatDelta del Llobregat

Page 16: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

SBA Tratamiento: objetivosSBA Tratamiento: objetivos

Mejorar los síntomas.Mejorar los síntomas.

Revertir las anomalías fisiopatológicas implicadas Revertir las anomalías fisiopatológicas implicadas restableciendo el drenaje sinusal.restableciendo el drenaje sinusal.

Erradicación de la infección bacteriana.Erradicación de la infección bacteriana.

Evitar las complicaciones, recurrencias y evolución a la Evitar las complicaciones, recurrencias y evolución a la cronicidad. cronicidad.

Institut Català de la SalutInstitut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Servei d’Atenció Primària Delta del LlobregatDelta del Llobregat

Page 17: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

Amoxicilina+ clavulánicoAmoxicilina+ clavulánico80 mg/Kg/día en 3 dosis x 10 días.80 mg/Kg/día en 3 dosis x 10 días.

SBA Tratamiento antibióticoSBA Tratamiento antibiótico

[email protected]

Page 18: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

CRITERIO DE DURACIÓNCRITERIO DE DURACIÓN

““Congestión o rinorrea, tos, o ambos, que persisten Congestión o rinorrea, tos, o ambos, que persisten sin mejoría > 10 días y < 30 días.” sin mejoría > 10 días y < 30 días.”

Rinorrea (acuosa, mucosa o purulenta).Rinorrea (acuosa, mucosa o purulenta).

Tos seca o productiva, y con frecuencia Tos seca o productiva, y con frecuencia empeora por la noche. empeora por la noche.

< 2 años: Amoxicilina + clavulánico 80 mg/Kg/día en 3 dosis x 10 días

SBA Tratamiento antibióticoSBA Tratamiento antibiótico

Institut Català de la SalutInstitut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Servei d’Atenció Primària Delta del LlobregatDelta del Llobregat

Page 19: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

CRITERIO DE DURACIÓN

“Congestión o rinorrea, tos, o ambos, que persisten sin mejoría > 10 días y < 30 días”.

> 2 años: Amoxicilina 80 mg/Kg/día en 3 dosis x 10 - 14 días u observación.

SBA Tratamiento antibióticoSBA Tratamiento antibiótico

Tratamiento sintomático x 7 días más, asegurando el tratamiento si el niño empeora o no mejora.  

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

Page 20: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

CRITERIO DE MALA EVOLUCION IVRA“Aumento de la rinorrea, tos diaria, aparición o reaparición de fiebre a partir de los 5 días”.

Inicio: Al diagnóstico.

< 2 años: Amoxicilina + clavulánico 80 mg/Kg/día en 3 dosis x 10 días

> 2 años : Amoxicilina 80 mg/Kg/día en 3 dosis x 10 días

SBA Tratamiento antibióticoSBA Tratamiento antibiótico

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

Page 21: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

ALÉRGICOS A BETA-LACTAMICOS, REACCIÓN ANAFILÁCTICA.

Claritromicina 15 mg/Kg/día en 2 dosis x 10 días.

Clindamicina 30 mg/Kg/día en 3 dosis x 10 días.

Mayores de 12 años: Telitromicina* 800 mg dosis única x 5-7 días.Levofloxacino* 500 mg dosis única x 5-7 días.

SBA: antimicrobianosSBA: antimicrobianos

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

[email protected]

Page 22: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

ALÉRGICOS A BETA-LACTAMICOS, REACCIÓN NO ANAFILÁCTICA.

Cefuroxima - axetilo 30 mg/Kg/día en 2 dosis x 10 días.

Cefpodoxima - proxetilo 10 mg/Kg/día en 2 dosis x 10 días.

Mayores de 12 años: Cefditoren- pivoxilo 200 - 400 mg cada 12h x 10 días.

SBA antimicrobianosSBA antimicrobianos

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

Page 23: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

SITUACIONES ESPECIALES

Síntomas muy intensos.Tratamiento con amoxicilina en los últimos 30 días.Sinusitis frontales o esfenoidales, Sinusitis maxilar de origen odontógeno.Inmunodeprimidos o con enfermedades crónicas.

Amoxicilina+ clavulánico 80 mg/Kg/día en 3 dosis x 10 -14 días.

SBA antimicrobianosSBA antimicrobianos

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

[email protected]

Page 24: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

SITUACIONES ESPECIALES

Intolerancia vía oral: Ceftriaxona o Cefonicid IM 50 mg/Kg en dosis única x 1-3 días,

posteriormente antibioterapia oral. Fracaso amoxicilina a dosis altas: Amoxicilina + clavulánico 80 mg/Kg/día en 3 dosis x 10 días. Fracaso amoxicilina + ácido clavulánico: Ceftriaxona IM.50 mg/Kg dosis única x 3 días. Fracaso ceftriaxona IM:Derivación a hospital.

SBA antimicrobianosSBA antimicrobianos

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

Page 25: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

Eso es todo amigos

¡Yo tengo hambre!

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

Page 26: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

Page 27: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

Page 28: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

PRESCRIPCIÓN DE ANTIBIMICROBIANOS, “PASARSE O PRESCRIPCIÓN DE ANTIBIMICROBIANOS, “PASARSE O NO LLEGAR”.NO LLEGAR”.

La adecuación de la prescripción de antibióticos consigue La adecuación de la prescripción de antibióticos consigue mayores tasas de curación y ratios de resistencia más bajos, mayores tasas de curación y ratios de resistencia más bajos, pero es preocupante, la aparición de médicos “resistentes a la pero es preocupante, la aparición de médicos “resistentes a la prescripción de antibióticos” que confían en la probabilidad de prescripción de antibióticos” que confían en la probabilidad de evolución favorable o trasladan la prescripción a otros evolución favorable o trasladan la prescripción a otros compañeros o al Servicio de Urgencias. compañeros o al Servicio de Urgencias.

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

Page 29: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

[email protected]

Page 30: TRATAMIENTO ANTIBIOTICO DE LA SINUSITIS BACTERIANA AGUDA

Institut Català de la Salut

Servei d’Atenció Primària Delta del Llobregat

[email protected]