GARIZUMA

Jainkoaren aurrean GAUDE

Ir. GOGORA DEZAGUN JAINKOAREN AURREAN GAUDELA.D. GURTU DEZAGUN.

(Dei honekin hasiko gara egunero)

GARIZUMA

1.- Zuk, Jauna, guk geure burua baino hobeto ezagutzen gaituzu. Horregatik, garizuma honetan, Zugana bihurtzen garen garai honetan, hauxe esan nahi dizugu:

Jauna, azter nazazu eta ezagutu nire bihotza,proba nazazu eta ezagutu nire sentimenduak,begiratu nire bidea galdu ote dudan,gida nazazu betiereko bidetik.

2.- Gaurko bideari ekiterakoan, Jainkoak gure argi eta gure gidari izan nahi du. Honako antifona hau abestu edo esan nahi diogu:

Zu zara, Jauna, argi, haize, ibai ta su, bizitzaren helmuga soila ta sorburu.

3.- Heldu da ilunbetik irteteko eta argiaren seme-alaba gisa bizi behar dugula gogoratzeko unea. Egin dezagun gaurko ibilbidea Jainkoaren aurrean gaudela eta Hark garbitasunez jokatzen laguntzen digula gogoan izanez.

4.- Hala diosku profetak: "Jainkoak ez du bekatariaren heriotza nahi, bihotz berritzea eta bizi dadin baizik". Eskerrik asko, Jauna, gugandik hurbil zaudelako eta eskua luzatzen diguzulako alda gaitezen, gure bihotz harroa bihotz apal bihur dezagun.

5.- Jauna, egun osoa zure aurrean izaten gaituzu. Zure maitasunaren indarrari esker ez dugu beldurrik, seguru sentitzen gara. Zure karparen oihal azpian, Jauna, lasai gaude; euri-jasa izugarriak egin arren eta haizeak gogotik jo arren, zure ondoan,

GARIZUMA

* Zure bizimoduan zein alderdi ez dabil zure ustez behar bezala? Pentsatu horietako alderdi batean eta egoera hori aldarazteko bideak bilatzen saiatu.* Gure ikasgelan zer "alda" genezake Garizuma garai honetan? Egin gogoeta.

Jauna, gure bizi gaztea sendo dago arriskuen aurrean.

HAUSTERRE-EGUNA

70

"Bihozberri zaitezte eta sinetsi berriona". (Mk. 1, 14)

Garizuma garaia otoitzari zuzendutako egun honekin hasi nahi dugu, errautsa ezarriz. Errautsa ikusteak gizakiaren galkortasuna, giza izaeraren hauskortasuna ekarriko digu gogora.

Garizuman ez legoke batere gaizki norberak bere burua onartzeko ahalegina egitea, nahiz eta ispiluek erakusten digutena ez gustatu. Horrekin batera, gure ingurunea, geure egunerokotasuna onartzen ikasi behar dugu, nahiz eta maiz horren arruntak edota horren zailak direla iruditu. Gainera, ingurukoen ahulezia, alde onak eta txarrak, balioak eta akatsak, onartzen jakin behar dugu.

Izan ere, hauxe baita bizitzaren Garizuma, eta ez da liturgiarako garai hutsa. Nire eguneroko bizimodua gizaki naizen neurrian eta gainerako gizon-emakumeekin bizitzera behartuta nagoela kontuan hartuta bizi behar dut Garizuma.

GARIZUMA

OTOITZA

Erruki, ene Jainko, zure ontasuna etazure gupida aintzat hartuta, barkatu nire erruak;garbi ezazu nire hutsegite oro, garbi nazazu bekatutik.Bihotz egiazaleak dituzu maite,eta nire barrenera jakinduria daramazu.Ene, Jainko, sortu nire barrenean bihotz garbia,berri nazazu erraietatik izpiritu sendoz;ez bidali ni zugandik urrun,ez kendu niri zure izpiritu santua.Itzuli niri zure salbamenaren poztasuna,indar nazazu eskuzabaltasunaren izpirituaz.Aintza Aitari, Semeari eta Izpiritu Santuari.Hasieran bezalaxe, orain eta beti,

gizaldi eta gizaldietan. Amen.

GARIZUMA

* Victor Hugoren esaldi horrek zer-nolako konpromisoa adierazten digu?* Zer hartzen ditugu kontuan gehiago, besteen alderdi onak ala txarrak?* "Ez gaitzetsi inor, Jainkoak ere ez zaitzaten gaitzets; izan ere, zuek besteak nola epaitu, hala epaituko zaituzte Jainkoak" (Mt. 7, 1-2). Zer esan nahi digu Jesusek?* Ba al dago alderik guk besteak epaitzeko eta Jainkoak gu epaitzeko moduen artean?

FALTA DIRENAK

71ERRESPETATZEA

"Falta direnak hemen daude". (Victor Hugo)

Esaten dutenez, Victor Hugo idazle frantziarrak, bere etxean gonbidatuaK zituenean, eserleku bat uzten zuen hutsik, honako esaldia zuena: "Falta direnak hemen daude". Batzuei nahiko bitxia edo superstiziosoa iruditzen zitzaien ohitura hura, baina, poliki-poliki, guztiak ohartu ziren esaldi hark zuen garrantziaz: jatera esertzen zirenek oso kontuz hitz egin behar zuten, falta zirenak entzuten baleude bezala.

Gizabidezkoa ez izateaz gain, ezagutzen ez ditugun pertsonez esamesaka jardutea eta gustuko ez ditugun alderdiak kritikatzen ibiltzea ez da batere jokabide zuzena. Ohitura txarra izateaz gain, ez da batere egokia une horretan falta direnez gaizki esaka jardunez, besteen konfiantza lortu nahi izatea.

GARIZUMA

OTOITZA

Jauna, lagundu guztiak maitatzen.Gure burua soilik ez maitatzen.Gu maite gaituztenak soilik ez maitatzen.

Lagundu besteengan pentsatzen,batez ere inork maite ez dituztenengan,batez ere kritikatzen dituztenengan.

Emaguzu grazia, Jauna,benetan maitatzen ikasten ez badugu,askori kalte egingo diegula ulertzeko.

Irakatsi besteez ongi hitz egiten,zerbait gustuko ez dugunean isilik geratzen,

besteen alderdi onak ikusten eta guztion mugak ulertzen.

GARIZUMA

ZARRAREN GOLIK ONENA

72

"Doan hartu duzue, eman doan". (Mt. 10, 8)

Espainian izan diren futbolari handien artean handienetarikoa Telmo Zarraonaindia izan da, futbolzaleen artean Zarra izenez ezagutzen zen gizon hura. Atleticeko aurrelarien talde ospetsuan zegoen eta Iriondo, Venancio, Zarra, Panizo eta Gainza ziren talde hura osatzen zuten jokalari handiak. Gainera, selekzioan erdiko aurrelari lekuan jokatzen zuen, jokalari arduratsua, tematia, ausarta, azkarra eta errematatzaile paregabea zelako. Agian honez gero entzungo zenuen zer edo zer Zarrak Ingalaterraren aurka buruz sartutako golari buruz, gol famatu horri esker irabazi baitzuen partida Espainiako selekzioak. Huraxe izan zen Zarraren golik famatuena.

Malagan egindako beste "gol" bat ere ez zen isilean pasatu, ez horixe. Defentsa engainatu ondoren, aterantz egin zuen. Gola saihestu nahian azken ahalegina eginez ahal zuena baino korrika gehiago egin nahi izan zuen defentsak, eta hara zer kolpea hartu zuen erori zenean. Zarra gelditu egin zen apur bat. Baloia kanpora bota eta laguntzera joan zitzaion. Jendeak harmailetatik inoiz baino ozenago hala zioen: Zarra!, Zarra!, Zarra! Behin, elkarrizketa batean, gertaera hura gogoratuz, hala esan omen zuen Zarrak: "Huraxe izan zen nire bizitzako golik serioena".

GARIZUMA

* Jesusen hasierako esaldi horrek zer esan nahi digu?* Laguntzen dugunean edo elkartasunez jokatzen dugunean, inolako interesik gabe ala interesagatik jokatzen dugu horrela?

Ez dakit zuri zer irudituko zaizun, baina ezin dut halakorik imajinatu gaur egungo jokalarien artean. Baina errua ez da beraiena bakarrik. Guztion artean eratu ditugun balioetan,geure buruak soilik du garrantzia, NI eta NI eta nire gauzak: nire arrakasta, nire dirua, nire fama... Gure ondoan erori denari begiratu gabe, ez dugu "gola" sartzeko aukera galdu nahi inondik inora ere, eta horrek ez dakar gauza onik. Ez al da hala?

OTOITZA

Jainko, gure Aita, zure Seme Jesusekin batera,otoitz egin nahi dizugu guztion alde,elkartasunez joka dezagun elkarrekin.Baztertuta sentitzen direnen alde otoitz egin nahi dizugu,lagun gaitzazu gugandik gertu dauden guztiei"jolas" egiteko gonbita luzatzen.Jainko, gure Aita,otoitz egin nahi dizugu guztion alde.

GARIZUMA

PENITENTZIA BITXIA

73"Eta nola esan diezaiokezu senideari:Utzi begian

duzun lasto-izpia ateratzen, zuk zeurean haga duzula?" (Mt. 7, 4)

Behin, andre bat San Felipe Nerirengana joan omen zen konfesatzera, halakoz eta halakoz gaizki esaka jardun zuela eta. Santuak, penitentzia gisa, merkatura joan eta oilo bat eros zezala agindu zion. Eta etxerako bidean hasteko oiloa lumatzen, lumei bidean erortzen utziz.

Halaxe egin omen zuen andreak, nahiz eta ergelkeria hutsa iruditu. Baina zeregina bete zuela esatera joan zitzaionean, hala esan omen zion berriro santuak, bere esana bete zuelako eskerrak eman ondoren: "Oso ondo egin duzu. Orain, zoaz berriro bide beretik eta, luma guztiak bildu ondoren, ekarri niri".

Emakumea presaka hasi omen zitzaion orduan, hori ezinezkoa zela, luma guztiak haizeak eramanak izango zituela... Orduan, Felipe Nerik penitentzia bitxi hura azaldu zion: "Bai, arrazoi duzu, inoiz ezingo dituzu gaizki esaka aireratu

GARIZUMA

* Irakurri duzuen gogoeta horretatik zein ondorio atera dezakezue?* Hala esan zuen Jainkoak: "Eta nola esan diezaiokezu senideari: Utzi begian duzun lasto-izpia ateratzen, zuk zeurean haga duzula" (Mt. 7, 4). Zer esan nahi digu Jesusek konparazio horren bidez?

dituzun hitzak bildu eta gorde. Haizeak zabaldu ditu eta ahoz aho dabiltza. Izugarrizko kaltea egin dute jada".

OTOITZA

Jesus, badakizu pertsona bakoitzakbere akatsak eta ahuleziak dituela.Barkatu egunero inguruan ditugunoiegiten dizkiegun bidegabekeria guztiak.Jesus, Zuk badakizu askotan min handia egiten dugula.Askotan, nahi gabe ere, gure hitzekin min handia egiten dugu.Barkatu gure gaitzespenen bidezegiten ditugun bekatu eta hutsegiteak.Jesus, Zuk beti egia esan zenueneta ez zinen inori buruz gaizki esaka ibili.Barkatu gure kexak, gure irainak eta akusazioak.Lagundu egunez egun hobeak izatean,

zure urratsei hobeto jarraitzen.

GARIZUMA

INURRIAREN LEZIOA

74"Etengabe saiatzen denarentzat ez da ezer

ezinezko". (Napoleon)Kondairak azaltzen digunez, behin, Tamerlan

errege tartariarra lur jota omen zebilen, azken borroka galdu egin zuela eta. Ohean etzanda eta bere baitara bildurik, karpako oihalean zehar gora egin nahian zebilen inurri bati begira omen zegoen.

Azkenean errenditu egin beharko zutela pentsatzen ari omen zen, bat-batean inurriak gora igotzea lortu zuela ikusi zuenean. Tamerlanek berehala ulertu zuen horixe egin behar zuela. Nekea, etsipena eta bere urguilu zapaldua alde batera utzi eta berriro hasi behar zuen.

Armada berriro antolatu zuen, bere gizonak animatu zituen eta, halaxe, inurriak bezala, nahi zuena lortu zuen azkenean.

Beti esan izan da inurriak saiatuak eta langileak direla. Horren txiki izanik ere, lezio ederra ematen digute. Horixe da beren arrakastaren sekretua.

Jakintsu askok ikasi dute lezioa eta, horrela,

GARIZUMA

* "Esan zien Jesusek: Bazen hiri batean epaile bat, Jainkoari beldurrik eta gizakiari begirunerik ez ziena. Bazen hiri berean emakume alargun bat. Hau epaileagana joaten zen eskatzera: Egidazu justizia. Luzaroan ez zion jaramonik egin. Baina azkenean, gogaikarri zitzaionez, justizia egin zion, buruhausterik eman ez ziezaion" (Lk. 18, 1-5). Ebanjelioko alarguna bezain

beren asmoa betetzea lortu dute, etsi gabe beren helmugara iritsi arte gogoz saiatuz.

Benetakotasunaren eta maitasunaren bidean egunero saiatu behar dugu guk ere, irmotasunez saiatu ere, kristau on izan nahi badugu.

OTOITZA

Bideari ekin, etengabe jarraitu eta, beren ideala bete arte, gogoz saiatu zirenguztien alde eskatu nahi dizugu gaur, etsi ez dezaten, eska diezaiogun Jaunari.

Bideari ekin arren beren ideala albo batera utzi zutenen alde,berriro ere bideari hel diezaioten, eska diezaiogun Jaunari.

Saiatu, sakrifikatu eta idealak ereiten dituztenen alde,burua makur ez dezaten, eska diezaiogun Jaunari.

Bizitzaren eta fedearen esparruan egin beharreko aukeraren aurreanzalantzak dituztenen alde, eska diezaiogun Jaunari.

GARIZUMA

KRISTOREN BESOAK

75"Saiatua izateko gaitasunari bizirik eutsi, egunez egun zerbait, txikia bada ere, doan eginez"." (W.

James)

Alemaniako eliza txiki batek kalte handiak jasan zituen gerrako bonbardaketetan. Eliza horretan Kristoren irudi artistiko bat omen zegoen, herrian debozioa handia zuena, eta besoak apurtu omen zizkion bonba batek.

Gerra bukatu zenean ez zekiten zer egin, irudiaren argazki batez baliatuz berriro osatu irudia ala zegoen bezala utzi.

Azkenean bigarren aukera nagusitu omen zen. Kristoren irudi hura besorik gabe geratu omen zen eta esekita zegoen tokian hala idatzi omen zuten: "Nire besoak zuek zarete".

GARIZUMA

* Hasierako esaldi horrek zertarako gonbita luzatzen digu?* "Zu nor zaren jakinarazi diet, eta aurrerantzean ere jakinaraziko, zuk didazun maitasuna hauengan izan dadin, eta ni neu ere hauengan izan nadin". (Jn.

Erromantizismoak aparte utzita, hauxe esan genezake ziurtasun osoz: Kristoren pasioari falta zaiona guk osatu behar dugu, San Paulok esaten digunaren ildotik. Neurrigabeko maitasunaren adierazle denaren keinu apalak jarraitzaileei, kristauei, bide horri jarraitzeko eskatzen die.

OTOITZA

JAINKOAK GIZON-EMAKUMEAK BEHAR DITU, NI BEHAR NAU.ORAINDIK GIZAKIEK IRAKURTZEN DUTEN BIBLIA BAKARRA NAIZ NI.

Jainkoak ez du eskurik, eta nire eskuez baliatzen dabere eguneroko zereginak betetzeko.

Jainkoak ez du oinik eta nireez baliatzen dagizon-emakumeoi bidea erakusteko.

Jainkoak ez du ezpainik eta nire hitzen bidez hitz egiten diegizakiei bere buruaz.

GARIZUMA

Jainkoak ez du bitartekorik eta nire laguntzaz baliatzen da

gizon-emakumeak bereganatzeko.

JAUREGIA ZURETZAT DA

76"Eskuzabaltasuna da pertsonari balioa ematen

diona. Eskuzabala bazara, balio handikoa izango zara; zekena bazara, ordea, erabat hutsal izango

zara".(Mt. 6, 22-23)

Errege batek jauregi handi bat egin nahi zuen. Seme bati deitu eta hala esan zion: "Tori diru-poltsa hau eta arduratu zerorri jauregiaren eraikuntzaz".

Semeak, bere ustez oso azkarra baitzen, hauxe pentsatu zuen: "Material kaskarrak erabiliko ditut jauregia egiteko eta, hala, dirutza ederra aurreratuko dut. Hor konpon, gutxi barru erortzen bada ere!"

Halaxe egin zuen, beraz, eta bukatu zuenean aitarengana joan zen eta esan zion: "Jauregia

GARIZUMA

* Zuzena iruditzen al zaizu semearen jokabidea?* Irakurri duzuen gogoeta horretatik zein ondorio atera ditzakezue?* Hasierako esaldiak zertara bultzatu nahi gaitu?

egiteko agindu zenidan. Egina dago, bada. Nahi duzunerako prest duzu". Erregeak giltzak eskuetan hartu eta atzera semeari itzuli zizkion, esanez: "Zurea da egiteko agindu nizun jauregia, horixe da oinordetzan dagokizuna".

Ziurrenik talentuen parabola edota seme iriolearen parabola gogoraraziko zizkizun kondaira honek. Bertan, erosotasunean, geurekoikerian eta azpijokoetan oinarritutako jokabidea ageri da. Pitinka-pitinka eskaintzen diegu geure burua besteei edota, besteei mesederen bat egiten diegunean, ahalik eta probetxurik handiena ateratzen saiatzen gara, egiten dugunak -on nahiz kalteak- luzera geure burua hobetu edo kaltetuko duela kontuan hartu gabe.

OTOITZA

Jainko Jauna,emazkidazu begiakgauza guztietan zure hazia ikusteko.Emazkidazu begiak, Jauna, zelaietako txoriakelikatzen dituen Aitaren eskua zugan ikusteko.Emazkidazu begiak, Jauna, ingurukoen beharrez ohartzeko.Ireki ditzadala begiak ondo,den guztian eta egiten dudan gauza orotan zu ikusteko.

GARIZUMA

EGIAZALETASUNA

77"Beharrak egiazko hitzak esanarazten dizkigunean,mozorroa erori eta gizakia agertzen da". (Lucrezio)

Harritu egin nau egunkari bateko igandekarian ageri den inkestak. Izan ere, jendeak gehien baloratzen duen jarreretako bat omen da egiazaletasuna.Gauza bitxia benetan, mozorroak eta faltsukeria modan dauden garaiotan.

Ez badidazu sinesten, begiratu telebistako iragarkiei. Guztioi gustatzen zaigu ikusten

GARIZUMA

* Hasierako esaldi horrek zein konpromiso adierazten digu?* Zentzu horretan zein dira zure ustez ikastaldeak eta zerorrek dituzuen "ahuleziak"?* Zer iruditzen zaizu egiazaleak izateko, ez garen hura ez kanporatzeko Ebanjelioak

duguna: iragartzen dituzten produktuek izugarri onak eta ederrak dirudite. Ia inoiz ez digute esaten ez prezioa eta ezta halako eta halako erosteko ere. Baina beren produktuak erabiliz gero ederragoak, azkarragoak edota hobeak izango garela sinestarazi nahi digute. Erosi orduko konturatzen gara, ordea, lehengoak izaten jarraitzen dugula eta gure akats eta bertuteak ez direla ezertan aldatu.

Tentuz ibili! Izan ere, gauza bera gerta dakiguke guri lagunekin: agian lagunei geure buruaren irudi zehatz bat eman nahi izango diegu, geuk izan nahi genukeen pertsona horren irudia ematen saiatuko gara, gure benetako izaera ezkutatuz eta itxurakeriatan ibiliz.

Agian, jendeak egiazaletasuna horrexegatik maite du horrenbeste, horrexen falta sumatzen duelako lagunartean, familian, lanean...

OTOITZA

KRISTO EGIAZALEA IZAN ZEN, LEIALA IZAN ZEN.AUSARTA IZATEN ASMATU ZUEN, EGIA ESAN ZUEN.

Gizagaixoak zuek, itxuratiok!Gezur artean bizi zarete, egiten duzuen oro engainu etafaltsukeria hutsa da, egia erosi eta zeuen erara moldatzen duzue.

GARIZUMA

Gizagaixoak zuek, itxuratiok!Txikikerietan zabiltzate buru-belarri; garrantzia duten gauzak,justizia, zintzotasuna, albo batera utzita, isildu egiten zarete, egia ezkutatuz.

NIK IKUSTEN DUDANA

78

"Ulertzeak egiteko gauza izatea esan nahi du". (Goethe)

Elkarrekin bizi ahal izateko eta kristau legez jokatzeko, toleranteak izan behar dugu. Askotan ez da erraza, gure ikuspuntua aldatzea eskatzen

GARIZUMA

* Zer adierazten digu Goetheren esaldiak?* Lukasen Ebanjelioan ageri denez: "Jesus tolerantea zen guztiekin. Aberatsak nahiz pobreak, emagalduak, legenardunak, azkarrak eta traketsak, guztiak zituen lagun. Jendeak egiten zituen gauza txarrak baztertu zituen, baina ez zuen inor baztertu bere pentsamoldeagatik. Guztiak onartu zituen, maitasunez onartu ere".

baitigu horrek.

George V. Dennyk, tolerantziaz hizketan hasi orduko, pilota bat erakusten zuen. Pilota eskuetan hartuta, hauxe galdetzen zien: "Zein koloretakoa da?" Solaskideak segituan erantzun ohi zuen:"Beltza!". Dennyk ezetz egiten zuen buruaz: "Nik ikusten dudan alderdia zuria da". Orduan, pilotari bira emanez, beste aldea erakusten zien, zuria baitzen: "Pilotaren koloreaz ez ginateke inoiz ados jarriko, zuk nire ikuspuntua ezagutuko ez bazenu eta zurea nirearekiko desberdina dela konturatuko ez bagina. Desadostasun asko konponduko lirateke jendea "pilotaren" bi alderdiak ikusten saiatuko balitz".

OTOITZA

Gizaki gara, Jauna, eta barkatu:Ebanjelioko egiak ezkutatzeagatik,ingurukoen jokabidea ez ulertzeagatik,toleranteak ez izateagatik.

GARIZUMA

Gizaki gara, Jauna, eta barkatu:gure haserrealdi eta aurreiritziengatik,gure axolagabekeriagatiketa maitasuna ahultzen laguntzen duten gauza guztiengatik.

Barkatu, Jauna, entzuten ez dakigulako,egiaren jabe bakar gu garela uste dugulako.Barkatu, Jauna, besteen lekuan jartzen ez garelako,eta ulertzen saiatzen ez garelako.

GIZAKI GARA, JAUNA, BARKATU!

POLIZIAREN AHOLKUAK I

79"Lausengariek adiskideen itxura dute, otsoek zakur

itxura duten legez". (G. Chapmani)

Garizumak gure jokabideez gogoeta egitera eta gure ohitura txarrak aldatu eta hobeak

GARIZUMA

* Gurasoek irakurgaian esan dena egiten uzten badigute, mesede ala kalte egiten digute? Zergatik?* Gure gutiziak albora utzi al genitzake besteak kontuan hartzeko?

onartzera gonbidatzen gaitu. Seme-alabak delinkuente paregabeak izatea nahi duten gurasoei ironia apur batez polizia amerikarrak ematen dizkien aholkuek horretaraxe bultzatzen gaituzte.

Hauexek dira lehenengo hiru aholkuak:* Eman zure seme-alabei, txiki-txikitatik, nahi

duten guztia, horrela, mundu guztiak zerbait zor diela pentsatuz haziko baitira.

* Tontokeriak esaten baditu, egin barre, horrela grazia handikoa dela irudiko baitzaio.

* Ez esan inoiz "Hori gaizki egin duzu" eta horrelakorik, errudun senti daiteke. Gero, auto bat edo lapurtu duelako atxilotzen dutenean, gizartearen jazarpenaren fruitu dela sinetsiko du.

Ziurrenik, behin eta berriro, atxilotuetariko asko pribilejio eta eskubide guztiak izatera ohituta dauden aberaskumeak, beren zilborraz harantzago ezer ikusteko gai ez direnak, direla konturatuko zen polizia amerikarra.

Baina gure inguruan bestelakoak ere badaude, eta eskubideak "errespetatzea" baino zerbait gehiago zor zaie hauei. Izan ere BESTEEK gure gutizietarako enbarazu baino ez digute egiten. Besteak, ordea, kristautasunaren barnean, gure bidelagunak dira, gure bizikideak eta maitatu behar ditugun pertsonak.

OTOITZA

Jauna, guztia eginda emateko zain egon ordez, jakin dezadalabenetako ahalegina egiten, San Frantziskok bezala:

GARIZUMA

* Gorrotoa den tokian MAITASUNA ezartzeko. Iraina den tokian BARKAMENA.* Haserrea den tokian BATASUNA. Hutsegiteen tokian EGIA.* Zalantza den tokian FEDEA. Estuasuna den tokian ITXAROPENA* Tristezia den tokian ALAITASUNAGeure kontsolamendua bilatu beharrean, bila dezagula besteena, saia gaitezelagu uler gaitzaten baina areago, gu besteak ulertzen, maitatuak izaten baino areago, lagun hurkoa maitatzen. Emanez soilik jasoko baitugu saria, barkatuzbarkatuko baikaituzte, hilez soilik irabaziko baitugu benetako bizia.

POLIZIAREN AHOLKUAK II

80

GARIZUMA

* Zer esan nahi du hasierako esaldiak?* Helduek ba al dute eskubiderik gure bizimoduan sartzeko? Noraino? Zertarako?

"Biltzen da ereiten dena". (Esaera zaharra)

Hurrena, honako bi aholku hauek ematen ditu Estatu Batuetako poliziak:

* Ez eman inolako heziketarik zuen seme edo alabari, berak aukeratuko du hazten denean.

* Utzi zuen seme-alabei nahi dutena irakurtzen eta ikusten, horrela, edozein trakeskeriaren aurrean bere izpiritua zabaltzeko.

Modu osasuntsu eta orekatuan zu orientatzeko gurasoen erantzukizuna aparte utzita, zuk zeuk ere ezinbesteko lekua betetzen duzu zeregin horretan, bai kulturaren esparruan prestatzeko eta baita izpirituaren esparruko prestakuntzarako ere.

Etxean ematen dizkizuten aholkuei jarraitzeari uko egiten badiozu beti edota alferkeriaz albora uzten badituzu, indarkeria erabiliz mugiarazi beharko zaituzte, edota zure gutiziak bete ditzazun zeure baitara utziko zaituztete, nahiz eta gero agian damutu.

OTOITZA

GARIZUMA

Jauna, Zu zara gure aholkularirik onena.Ez gaitzazu utzi geure baitara,oraindik izan nahi genukeen pertsona izatekogaraiz baikabiltza.Zuk, Aitaren esana betez,errugabe izan arren, maitasun osoz zure bizitza eman zenuen;erakuts iezaguzu gure gurasoak bezain esanekoak izateneta Ebanjelioak dioskunaren arabera jokatzen.Zure ama Mariaren aholkuaketa zure aita Joseren laguntza eskergaonartu zenituen horrek,irakats iezaguzu guri heziketa egokia emateko etabizitza osasuntsuagoa bizi ahal izatekogurasoek egiten duten ahalegina baloratzen.

POLIZIAREN AHOLKUAK III

81

GARIZUMA

* Zer adierazi nahi digu hasierako esaldiak?* Merezi al du gure izaera behar bezala sendotzeak eta gure borondatea indartzeak?* Zer egin beharko genuke hori lortzeko?

"Heziketa haur bati bere gaitasunak garatzen laguntzea da".(Erich Fromm)

Amaitzeko, hauexek dira poliziak gurasoei ematen dizkien azken lau aholkuak:

* Zure seme-alabek lurrera botatzen duten gauza oro bildu, horrela, guztiak bere zerbitzura daudela pentsatuko du.

* Eman eskatzen dizueten diru guztia, bestela, dirua irabazi ahal izateko lan egin behar dela susmatzera irits daiteke.

* Bere gurari eta nahi guztiak bete, ez dezan porrot sentsazioa sentitu.

* Eman beti arrazoia, irakasleak, jendea, legea... dira mutikoa edo neskatoa ezin ikusi dutenak.

Ez dut uste gehiago ezer esaterik merezi duenik. Badakizu zuk ondo, erosotasunak despota bihurtzen gaituela, besteei gero eta gehiago eskatzen diegula eta geure buruari, berriz, gero eta errazago barkatzen diogula.

GARIZUMA

OTOITZA

Jauna, gure inguruko bidegabekeria eta behar askok arduratzen gaituzte,ez gaituzte bakean uzten gure erosotasunean. Berorien bidez zu aurkitu nahi zaitugu,ikusi egin nahi zaitugu, zurekin topo egin nahi dugu.Biluzik eta gosez dagoen haurrarengan AURKITU NAHI ZAITUGU.Txaboletan eta miseria gorrian daudenengan IKUSI NAHI ZAITUGU.Sute eta lurrikaretan ZUREKIN TOPO EGIN NAHI DUGU.Uholde eta lehorteetan SUMATU NAHI ZAITUGU.Drogazale eta alkoholikoengan AURKITU NAHI ZAITUGU.Langabetuengan eta lan-istripuak jasaten dituztenengan IKUSI NAHI ZAITUGU.Delitugile gazteengan EGIN NAHI DUGU TOPO ZUREKIN.Arrazakeriazko arazoetan eta adineko pertsonengan AURKITU NAHI ZAITUGU.Ospitale eta kartzeletan IKUSI NAHI ZAITUGU.Behar eta bidegabekeria guztietan

ZUREKIN TOPO EGIN NAHI DUGU.

GARIZUMA

UME KATEDRADUNA

82

"Ah! Garaiz ikasten ikasiko bagenu". (Enrique Solari)

Asteburuan izugarri dibertitu nintzen. Astelehen goizean leher eginda eta ezer egiteko gogorik gabe esnatu nintzen, ez zuen unibertsitatera joateko batere gogorik. Hala eta guztiz ere, bideari ekin nion. Kalea gurutzatzera nindoala, zerbait bitxia ikusi nuen: ume batek agure itsu bati kaleak gurutzatzen lagundu zion lehenengo. Gero, besotik helduta, batetik bestera lagundu zion. Harrituta, atzetik jarraitu nien. Ibilbidearen amaieran, umeak harmailak igotzen lagundu zion agureari eta etxean utzi zuen.

Ez dakit zergatik, jakin-minagatik edo egoskorra naizelako, ume hura ezagutu behar nuela sartu zitzaidan burua eta, besterik gabe, hala esan nion: "Zein da zure izena? Zer ikasten duzu? Zergatik egiten duzu hori? Zenbat ordaintzen dizute?"

Umeak, naturaltasun osoz, aise erantzun zidan: "Jaime naiz eta ez didate ezer ordaintzen. Zergatik ordaindu behar didate, bada? Ez zait batere kostatzen hori egitea. Aitona hori itsua da eta izugarri maite dut. Gustatu egiten zait hari laguntzea. Zuk ez al duzu horrelakorik egiten hala? Jende askok egiten ditu. Nire taldekide guztiek, adibidez. Beno, eta baita beste askok ere. Jende guztiak gauza bera ez egiteak harritzen nau ni".

Umea zeinen azkarra eta bizia zen ikusita, hala esan nion neure buruari: "Mutiko honek gaitasun handiak ditu: buru azkarra, bihotz ona eta... ateraldi ederrak ditu gainera!"

GARIZUMA

* Zer adierazten digu hasierako esaldiak?* Aztertu umearen esaldiak. Zergatik ez du horrela jokatzen jende guztiak? Naturalena horixe dela uste al duzue?

Nire pausoa azkartu eta umore hobez jo nuen unibertsitatera. Ume "katedradun" honek irakasbide ederra eman zidan, zalantzarik gabe, inoiz irakatsi didaten irakasbiderik onena.

OTOITZA

LAN EGITEA JAINKOAREKIN BATERAMUNDUA ZORIOINTSUAGO EGITEN SAIATZEA DA.LAN EGITEA JAINKOAREN ANTZEKO IZATEA DA,HARK ERE UNIBERTSOA MAITASUN OSOZ EGIN BAITZUEN.

Jauna, zuek egin zenuen zerua, eta gizakia planetetara iritsi da.Mendiak eta lurra egin zenituen, eta gizakiak goldea egin zuen.Jauna, itsasoa egin zenuen, eta gizakiak itsasontzien bidez zeharkatzen du.

GARIZUMA

* Beste bat zailtasunetan dabilenean nola erantzuten dugu guk?* "Jesusek erantzun zien: Afarikoan, morroia bidali zuen gonbidatuei esatera: Etorri, dena gertu dago eta. Baina bata bestearen ondoren denak aitzakiak jartzen hasi ziren. Lehenengoak esan zion: Soroa erosi dut, eta ikustera joan behar dut; barkatu, arren" (Lk. 14, 17-18). Jesusek zerbait egitera gonbidatuko bazintu edo zerbait eskatuko balizu, baldintzarik jarriko al zenuke? Eta

URETARA

83"Hobe da damutzeko arriskua izan arren zerbait

egitea,ezer egin ez izanaz damutzea baino". (H. Begson)

Ipuinetan eta filmetan -errealitatean ere halaxe gertatzen da- maiz ikusten dugu zerbitzariek zeinen ondo zaintzen dituzten errege-erreginak.

Babes fisikoa ematen dietenen, aholkuak ematen dizkietenen eta etxeko zeregin desberdinez arduratzen direnen artean talde handia osatzen dute. Gainera, teorian, errege-erreginek hala eskatuz gero, herritar orok prest egon behar du beren zerbitzari izateko.

Horregatik, are bitxiagoa gertatzen zaigu Juan Carlos Espainiako erregeak 1990eko udan egin zuena: txalupa pneumatiko batean omen zihoan Palmako badian zehar, haize-kolpe batek belaontzi bat itzuli zuela ikusi zuenean. Eta eskoltakoen esanei jaramonik egin gabe, arropa eta guzti uretara salto egin omen zuen, belaontzitik eroritako bi gazteei laguntzeko asmoz. Ondoren, belaontzia porturaino eramaten lagundu zien.

Antzekoak etengabe ikusiko ditugu gure inguruan. Lagunak, senitartekoak, auzokideak edota ezagunak behin baino gehiagotan astinduko ditu haize-erauntsiren batek.

GARIZUMA

OTOITZA

Badoa mahastizaina, goizean goiz, eguzkia esnatu aurretik,argi egarri diren bideetan zehar. Ez da gelditu bidean, ez duteegarriak eta beroak beldurtu, mahasti bat du zaintzeko, bere bihotzeko mahastia.JAINKOA DUZU LAGUN, GIZONA, HARK ZAINTZEN ZAITU EGUNERO.JAINKOA DUZU LAGUN, GIZONA,HARK ESKATZEN DIZKIZU MAITASUN FRUITUAKHark inguruan hesia altxatu dizu babesteko, arimatik txarkeriaren harriak kendu ditueta mahatsondorik onena aukeratu du. Ildoak garbitu eta bere odol eta izerdiazbusti ditu. Mahastizainak berak ere zer gehiago egin dezake bere mahastiaren alde?

GARIZUMA

ZER EGINGO DU ITSASOAK

84NI GABE

"Zuen artean nagusiena izan bedi gazteenaren pareko,

eta agintaria zerbitzariaren pareko". (Lk. 22, 26)

Umea pozik zebilen hondartzan, hareazko gaztelu, zubi, tunel eta fantasiak agintzen zion beste hainbat gauza egiten. Gero, amagana egiten zuen korrika, egindako eraikuntza berriak ikus zitzan. Eta joan-etorri horietako batean, galdera interesgarri hauxe bota zion: "Ama, zer egingo du itsasoak ni joaten naizenean?"

Ume batzuek horrelaxe jokatzen dute, Unibertsoaren zilbor direla uste dute. Beraiek faltaz gero, lagun-taldea, ikasgela, bilerak, familia bera bizirik gabe geratuko liratekeela uste dute.

Neska-mutiko hauek, gerora, pertsona buruaski bihurtzen dira: ez dira besteengandik ezer jasotzeko gauza. Ustez badakite dena, guztien gainetik daude eta guztia beren inguruan biltzen da. Beren bidean topatzen duten oro erabili eta baztertu egiten dute. Hori bai, gauzak ondo doazenean "beraiei esker" doaz ondo.

DENA dakite, denetik egiten dute, dena dute. DENA dira! Ezin die inork ezer esan, ez pertsonek, ez gertakariek, ez Ebanjelioak, ezta Jesusek berak

GARIZUMA

* Bere ustez ezinbestekoa den pertsona baten ondoan zaudenean zer sentitzen duzu?* Jesusen antzera guk ere "garrantzitsu" izatera iritsi nahi badugu, zer egin behar

ere.

OTOITZA

Jauna, Unibertsoaren zilbor ez garelaulertzen lagundu,hala, geure burua ezinbestekotzat jo ez dezagun,baina ez dezagula pentsa ingurukoei laguntzekoeta zerbait emateko gai ez garenik.Jauna, ikus dezagula zure Hitza delamunduan bizi den gizaki oro argituko duen benetako argi.Munduko zoko-bazter guztietatik,entzun dezagula zure ahotsaeta asma dezagula zure ahots horri eusten,nahiz eta inguruan jende askok belarriak ixtea nahiago izan.

GARIZUMA

KIRURGIALARIA

85MAITEMINEZ

"Benetako maitasuna ez da ezagutzen exijitzen duenagatik,

eskaintzen duenagatik baizik". (J. Benavente)

Bihotz-transplanteetan aditua zen gizon batek, bere zereginak profesionaltasun osoz egiten zituen gizon batek, behin, ebakuntza zail bat egin behar izan zuen. Emaztea, bihotzez maite zuen kidea, operatu beharra etorri zitzaion.

Teknikoki, sendagile horrek egin beharreko lana beste hainbat ebakuntzetan egiten zuenaren parekoa zen. Beste guztietan izaten zituen erreferentzia berak izango zituen. Ebakuntza honek, ordea, halako zentzu berri bat, beste guztiekiko desberdina, izango zuen. Kontzientzia emaztearekiko maitasunez gainezka zuen. Egun horretan egin beharreko lana ez zen lana soilik izango. Asmatu edo porrot egin, egun horretan bere lanak neurri eta jite erabat desberdina izango zuen.

Jesusen jarraitzaile garenok eguneroko

GARIZUMA

* Gurekin bizi diren pertsonekin nola jokatzen dugu? Maitasunez, errespetuz, atseginak al gara beroriekin?* Kreazioa eta natura Jainkoaren opari gisa ikusten al ditugu? Zertan nabari da hori?

gauzak, ohiko gertakariak, pertsonak.... Jainkoak egindako opari gisa ikusi behar ditugu. Egiten dugun gauza oro bakarra eta errepika ezina dela ohartu behar dugu.

OTOITZA

Baratze eta ur gardenak, mahats-mordo berriak eta urrezko galburuak,itsaso eta haizeak, iturri eta lainoak,inurrien pasealeku diren pinudi eta hariztiak eman dizkiguzulako,AINTZA ZURI, ENE JAUN, ESKERRIK ASKO.

Arimaren hasperen-leku diren gau bareak,adiskide eta lagunak, auzokoei fedea eta denbora eskaintzen dietenak,negar-zotinak eta aieneak lasaitzen dituztenak eman dizkiguzulako,AINTZA ZURI, ENE JAUN, ESKERRIK ASKO.

Gazteei ametsak, umeei ahotsa, amei zain egoteko bertutea eta irribarrea,gizon-emakumeei itsaso nahiz meategietako lana,Santa Mariari mundu nekatu hura eman zenielako,AINTZA ZURI, ENE JAUN, ESKERRIK ASKO.

GARIZUMA

BESTE EDOZEINEN PAREKO

86"Xumetasuna da egiaren ezaugarri". (Hermann

Boerhaave)

La Salleko anaien artean akats asko ikusiko zenituen ziur asko. Eta halaxe da, akats asko ditugu. Hala ere, gogoeta desberdinen artean, abiapuntu zehatz bat azaldu nahi dizut, niretzat eta, nire ustez, Anaia guztiontzat, miresmen osoa merezi duena eta aberastasun-iturri izan dena.

Egia esateko, ez da soilik La Salleko Anaiei dagokien zerbait. Kongregazio erlijioso guztietan egiten dela uste dut. Gure artean, betirako den kargurik ez dagoenez, probintzial, zuzendari edo Anaia nagusi izan den Anaia, gero, beste edozein Anaiaren pareko izatera pasatzen da berriro eta, askotan, lehen mendean zuen beste Anaia baten agindupean egoten da.

Garrantzi handiko karguren bat bete duen Anaia bat lehen mendean zuen beste batekin orpoz orpo lanean ikusteak Anaia horren gizatasunaz eta

GARIZUMA

* "Zuek Maisu eta Jauna deitzen didazue, eta arrazoi duzue, halaxe bainaiz. Beraz, nik, Jauna eta Maisua naizen honek, zuei oinak garbitu badizkizuet, zuek ere garbitu oinak elkarri" (Jn. 13, 14). Zer esan nahi du Jesusek? "Oinak garbitzeak" zer esan nahi duen

Ebanjelioak dioenarekiko koherentziaz pentsaraztera narama. Niretzat xumetasunaren adierazpide dugu, besteen zerbitzura lan egitea adierazten du. Lekukotasun fina dugu. Argi eta garbi erakusten digu inor ez dela besteak baino gehiago, une zehatz batean ardura handiko karguren bat bete duelako.

OTOITZA

Jauna, hauxe da gaurkoan bihotzetik sortu zaigun otoitza;beronen bidez, ergelak izan ez gaitezen edogeure probetxua soilik bila ez dezagun laguntzeko eskatu nahi dizugu.Zure aurrean, zuk dena eman zenuela gogoratuz,badakigu ez dugula ezertxo ere merezi.Horregatik, eskatzen dizugu ez dezala inork besteak baino hobea dela pentsa.Guztiok anaia-arrebak gara eta elkar onartu behar dugu.Ahalik eta duintasun handienaz bizitzeko ardura eman diguzun horren aurrean,ez dadila inor besteez aprobetxa, gizartean, enpresan, taldean, ikasgelan nahiz

familian maila altuagoan dagoelako.

GARIZUMA

JAINKOAGANAKO

87LEIALTASUNEZ

"Jesus Jainkori leial izateagatik hil zen"

Jesusek "Erreinuaren Berri Ona iragartzen zuela" diote Ebanjelioek. Horixe izan zen Jesusek Ebanjelioaren berri ematerakoan erabili zuen gai nagusia. Jainkoaren Erreinua da, egiaz, garrantzitsuena, erabakigarria, benetan balio duena, altxor ezkutua, bizitzea eta hiltzea merezi du Jainkoaren Erreinuak. Gizon-emakumeei Erreinu horren Berri Ona zabaltzera bidali duela Jainkoak sentitu zuen Jesusek. Eta zeregin hori betetzeko, gurutzean hil behar izan zuen.

San Paulok dioenez, Jesusek jaio berritan hauxe esan zuen: "Hemen naukazu, ene Jainko, zure nahia betetzeko". Eta, hiltzerakoan, hauxe entzun genion Jesusi: "Betea da dena", eta "Aita, zure eskuetan jartzen dut bizia". Aitaren nahia betetzea

GARIZUMA

* Gogoeta honetako zein esaldik harritu zaitu gehien?* Zer esan nahi digu hasierako esaldiak? Zergatik dago gogoetarekin lotuta?* Jesusek izan zuen jokabidea aintzat hartuta, hauxe galdetzen diogu geure buruari: noiz saiatzen gara Jainkoari leial

zen Jesusen elikagaia eta Haren gustuko gauzak egiten zituen. Gure aita esaterakoan, honako eskera sartu zuen: "egin bedi zure nahia". Eta Oliamendin, Aitari erregu egin zion: "Ene Aita, ahal bada, pasa bedi kaliza hau nire eskuetatik, baina ez bedi egin nik nahi dudana, zuk nahi duzuna baizik".

Jainkoaren plana betetzeko Jesusek izan zuen leialtasunak azkenean heriotzara eraman zuen. Horregatik eskaini zuen bere bizitza, onartu zituen ekaitzak, irainak eta porrotak, Aitaren nahia bete zedin.

OTOITZA

Honako otoitza esango diogu:"AITA, ZURE ZERBITZURA NAUKAZU".Egizu nirekin nahi duzuna, edozer delarik ere,eskerrak ematen dizkizut. Guztia onartuko dut, zure nahia niganeta izaki guztiongan bete dadin.Ez dut ezer gehiago nahi, Aita, ez dut ezer gehiago nahi.Nire arima eskaintzen dizut, eta maitasun osoz ematen,neure burua eman egin nahi baitut, neurrigabe zure zerbitzura egon nahi baitut,

konfiantza osoz, Aita zaitudalako.

GARIZUMA

GIZON-EMAKUMEEKIKO

88ELKARTASUNEZ

"Jesus gizon-emakumeekiko elkartasuna adierazteko hil zen".

Jesus Nazaretekoa giza gaiztakeriaren biktimetariko bat izan zen. Bekatarien, gaizkileen, koldarren eta handinahien eskutan utzi zuten.

Mundu osoaren bekatua gizon zuzenaren aurka martxan jarri zen. Gero, bekatu handia zati txikietan banatu zen, askoren bihotzean ereindako hazia bezala. "Jesus bekatu gutxi-asko arrunten biktima izan zen: gezurra, bekaizkeria, gorrota,

GARIZUMA

* Konturatzen al naiz besteei egiten diodana Jesusi egiten diodala?* Nolabait Jesusen heriotzaren errundun naizela sentitzen al dut? Zergatik?

beldurra, interesa... guztiak garai guztietako bekatuak dira eta horrelako bekatariak edonon dauden" (Gougues).

Horregatik, Jesus gaur gure artean jaioko balitz, berriro ere modu bertsuan desagertaraziko genuke. Errua ez da herri batena, guztiona baizik. Zure bekatuek eta nireek ere hil zutela Jesus adierazten du horrek.

Gizakia edozertarako gai da: justizia oro jazartzeko, ontasun oro kolpatzeko, santuak hiltzeko, maitasuna sakrifikatzeko. Baina Jesusek gizakiari elkartasuna adierazi zion eta gizakiaren onerako eskaini zuen bere burua. Horrexegatik hil zen.

OTOITZA

Ene Jainko, esker onez zaitut gogoan etaerakutsi didazun maitasuna goresten dut.Zure maitasunak jantzi nazala, esanez:ez dago beste inor nigandik hain hurbil,ez nau Hark bezala inork maite.Lotura guztietatik askatu nauzu.Nire erkidegoari kontatuko diot nola egin duzu,eta hauxe esango dute lagun guztiek:Gure Jainkoa bedeinkatua da.Bera sartzen den tokian, heriotza desagertzen da

GARIZUMA

eta bizitza sartzen, arrapaladan.

ZERGATIK KONDENATU?

89

"Historian zehar zentzugabeko heriotza ugari izan da,

arrazoi eskasengatik hil da jendea,baita arrazoi nobleengatik ere,

edota besteak maitatzeagatik ere hil da.Zein aukeratuko zenuke zuk?" (Jaime Balmes)

"Zorionekoak behartsuak" esan zuenaERRUDUN DA, GURITZILTZA EZAZUE."Zorionekoak barkatzen dakitenak" esan zuena

GARIZUMA

* Zer adierazten digu hasieran ezarri dugun Jaime Balmesen esaldi horrek?* Testuan azaltzen diren gauzak bezalakoak esaten dituena edo antzera jokatzen duena kondenatu egiten al da/dugu?

ERRUDUN DA, GURITZILTZA EZAZUE."Zorionekoak justiziaren alde dihardutenak" esan

zuenaERRUDUN DA, GURUTZILTZA EZAZUE."Maita ezazue elkar" esan zuenaERRUDUN DA, GURUTZILTZA EZAZUE.Baina gizon horrek, gurutzetik,guztiak epaituko ditu.Gizon hori gure Jainkoa daeta guztiak salbatuko ditu."Ah, aberats gizajoak" esan zuenaERRUDUN DA, GURUTZILTZA EZAZUE.Ah, gorrotoa ereiten duenaERRUDUN DA, GURUTZILTZA EZAZUE.Ah, iskanbilak sortzen dituena,ERRUDUN DA, GURUTZILTZA EZAZUE.Baina gizon horrek, gurutzetik,guztiak epaituko ditu.Gizon hori gure Jainkoa daeta guztiak salbatuko ditu.

OTOITZA

Batzuek, banaka, letra xehez ageri diren esaldiak irakurriko dituzte eta guztien artean errepika esango dute.

GARIZUMA

GARIZUMA